HAKIKAT BAHASA

DAN LINGUISTIK

1
 Apakah bahasa
dan
linguistik itu sama?

2
Hakikat Bahasa
Raja Mukhtarudin (1980), berpendapat bahawa
bahasa sebagai suatu sistem lambang-lambang
pertuturan yang arbitrari yang digunakan oleh ahli-
ahli sesebuah masyarakat untuk bergotong-royong.

Asmah Hj. Omar (1983), bahasa hanyalah bunyi

yang dihasilkan oleh alat-alat ujaran yang terdapat
dalam rongga tekak manusia.

3
Harimurti Kridalaksana (1994), bahasa adalah sistem
lambang yang arbitrer yang dipergunakan oleh suatu
masyarakat untuk bekerjasama, berinteraksi dan
mengidentifikasi diri.

Ferdinand De Saussure (1993), bahasa ialah satu

sistem isyarat yang berupa gabungan makna dengan
bayangan bunyi yang bersifat psikologi.

4
Hakikat Linguistik
J. Lyons (19680, Bidang ilmu yang mengkaji bahasa
secara saintifik

Aitchison (1987), Ilmu yang bersifat saintifik.

Linguistik mengkaji aspek-aspek bahasa secara
empirikal, iaitu kajian yang dilakukan secara
sistematik.

5
Abdullah Hassan (1984), Linguistik ialah suatu sains
yang mengkaji bahasa.

Harimurti Kridalaksana (1994), ilmu tentang bahasa;

penyelidikan bahasa secara ilmiah.

Zulkifley Hamid (2006), Ilmu tentang bahasa dan cara

bahasa berfungsi untuk membantu manusia
mencapai pelbagai matlamat atau hasrat dalam
kehidupan seharian.

6
Ciri Bahasa
1. Bahasa itu sebuah sistem
2. Bahasa sebagai lambang
3. Bahasa itu bermakna
4. Bahasa itu sistem bunyi
5. Bahasa bersifat arbitrari
6. Bahasa bersifat produktif
7. Bahasa bersifat unik
8. Bahasa bersifat universal
9. Bahasa mempunyai variasi
10. Bahasa menunjukkan identiti penutur.

7
Apakah Fungsi Bahasa?

8
Fungsi Bahasa
Fungsi utama - sebagai alat berkomunikasi.
PWJ. Nababan (1994), bahasa mempunyai fungsi
seperti yang berikut:
• Kebudayaan
• Kemasyarakatan
• Perorangan
• Pendidikan

9
Halliday (1973)
- Membahagikan fungsi bahasa kepada tujuh bentuk
umum, iaitu
• Instrumental
• Pengendalian
• Pemerian
• Interaksi
• Peribadi
• Heuristik
• Khayalan

10
Cabang-Cabang Ilmu Linguistik
1. Linguistik Mikro
2. Linguistik Makro

11
Linguistik Mikro
Harimurti Kridalaksana (1994),
• Bidang linguistik yang mempelajari bahasa dari
dalamnya, iaitu mempelajari struktur bahasa itu
sendiri atau mempelajari bahan bahasa secara
langsung.
• Dalam linguistik makro dikaji linguistik teoretis,
iaitu mengkaji fonologi, morfologi, sintaksis, dan
leksikologi.

12
 Linguistik Makro/interdisipliner

• Cabang linguistik makro ini terdiri daripada

sosiolinguistik, psikolinguistik, etnolinguistik,
dan stilistika.
• Bidang ini adalah bidang linguistik yang mengkaji
bahasa dengan bantuan ilmu lain, seperti sosiologi
(sosiolinguistik), psikologi (psikolinguistik), etnologi
(etnolinguistik), stilistika (sastera).

13
 SOSIOLINGUISTIK

Mengkaji bahasa yang digunakan dalam masyarakat.

Sosiolinguistik melihat masyarakat menggunakan
bahasa mereka dalam pelbagai konteks. Sebagai
contoh, latar ahli masyarakat seperti taraf pendidikan,
taraf sosial, pekerjaan, umur dan jantina semuanya
memberi kesan kepada bahasa yang digunakan.

14
 PSIKOLINGUISTIK

Disiplin ilmu yang mengkaji apa yang dikaji oleh

disiplin linguistik dan psikologi. Ini bermaksud
psikolinguistik mengkaji aspek-aspek yang berkaitan
dengan bahasa dan akal budi manusia. Psikolinguistik
menganalisis apa-apa yang berlaku dalam akal budi
manusia semasa seseorang itu berbahasa.

15
 ETNOLINGUISTIK

Satu cabang linguistik antropologi yang mengkaji

sikap penutur terhadap bahasanya. Bidang ini
merujuk pertalian bahasa dengan kumpulan etnik –
menghuraikan tingkat yang lebih praktis dengan
menggunakan kesan-kesan imigrasi.

16
 STILISTIKA

Disiplin yang merujuk kajian mengenai ciri-ciri linguistik

yang berbeza yang berlaku dalam kalangan kelompok
sosial. Kelompok sosial itu pula dibezakan oleh bidang
pekerjaan atau perbezaan kelas dalam sesuatu
masyarakat itu. Lazimnya stilistik merujuk kepada kajian
bahasa literari sesuatu komuniti.

17
 KESIMPULAN

BAHASA DAN LINGUISTIK

BAHASA LINGUISTIK

CIRI BAHASA FUNGSI BAHASA MIKRO MAKRO

sistem arbitrari unik instrumental fonologi sosiolinguistik

lambang produktif universal kebudayaan morfologi psikolinguistik
kemasyarakatan pengendalian
bermakna sistem bunyi variasi pemerian sintaksis etnolinguistik
identiti penutur pendidikan lesikal stilistika
perorangan interaksi

peribadi
heuristik
khayalan

18
Soalan Perbincangan

1. Linguistik Umum.
2. Linguistik Deskriptif.
3. Linguistik Perbandingan.
4. Linguistik Sejarah.

19