Kabanata 6

PANAHON NG ILAW AT PANITIK

(1922-1934)

Larawan ng Panahon

•Nagsimula sa paglitaw ng magasing liwayway noong 1922.

•Nakilala sa tawag na Photo News noong mga unang taon nito

•Nagwakas sa taong 1934,sa pagkakatatag ng panitikan

•Panitikan isang kapisanang itinuturing na siyang sakdalista at aristokrata ng panulatang pilipino.

Ang Katangiang Panitikan

•Ang panahon ng ilaw at panitikan ay tinatawag na panahon ng pagpapalaganap o pipularisasyon

•Patuloy pa ring kinawiwilihan ng mga mambabasa ang mga kwentong natutungkol sa pag ibig, lalo na
ang mga tapat at dakilang pag ibig.

1. Ang Maikling Katha

•Nagkaroon ng pagbabago dahil sa parolang Ginto ni Clodualdo del Mundo.

Parolang Ginto (1927)

•Nagawa ito ni Clodualdo del Mundo hanggang sa taong 1935

•Siyam na taong sinala at naging inspirasyon ng mga manunulat upang paghusayan ang pamamaraan ng
pagsulat at palawakin ang tema hindi lamang sa larangan ng pag ibig.

Nabigyang Karangalan ang mga sumusunod na katha:

•Paghahangad ni Arsenio R. Afan (1927)

•Hiwaga ni Arsenio R. Afan (1928)

•Lihim na kumbento ni Juan Rivera Lazaro (1929)

•Panata ni Pilar ni Amado V. Hernandez (1930)

•Sugat ng alaala ni Fausto J. Galauran (1931)

•Walang Lunas ni Amado V. Hernandez (1932)

•Manika ni takyo ni Deogracias A. Rosario (1933)

•And dalagang matanda ni Deogracias A. Rosario (1934)

•Ay, Ay ni Rosalia L. Aguinaldo (1935)

Alejandro G. Abadilla

•Lumitaw sa larangan sa pamamagitan ng kanyang Talaang Bughaw noong 1932.

•Naging kautwang siya ni Clodualdo del Mundo

Talang Bughaw- itoy sumasagisag sa buwanan at taunang pamimili ng itinuturing na pinakamahusay na

tula at katha.

Binigyang Karangalan sa Talaang Bughaw:

•Aloha ni Deogracias A. Rosario (1932)

• Akoy mayroong isang ibon ni Rosario (1933)

•Pusang uhaw sa pag ibig ni Iñigo Ed Regalado (1934)

•Pag ibig na walang kanluran ni Alberto Segismundo Cruz (1935)

2.Ang Tula

•Ang paglabas ng liwayway noong tanong 1922 ang siyang higit sa lahat ay nagpasigla sa mga sangay ng
panitikang pilipino lalo sa tula.

Mga Makata sa panahong ito:

•Jose Corazon de Jesus (Makata ng Puso)

•Amado V. Hernandez (Makata ng mga Manggagawa)

•Teodoro Gener at marami pang iba.

Instituo de Mujeres

•Salitang kinuha sa pangalan ni Francisco Balagtas

•Dito dinaos ang pinakamalaking pangyayaring naganap sa tulang pilipino noong 1924.

Ang Mga Makata

A. Amado V. Hernandez

•Ang "Makata ng Manggagawa"

•Ang mga tula niya ay nilalantad ng tinatawag na kamalayang panlipunan

•Tinalakayvniya sa kanyang mga tula ang ibat ibang bahagi ng buhay:tao, makina, bayani, gagamba,
langgam, panahon at pati aso.

B. Julian Cruz Balmaceda (1885-1947)

•Itinuturing na isang haligi ng panitikang pilipino dahil sa kanyang mga sinulat

•Isang makata, mandudula, kwentista, mangangatha, at naging patnugot ng surian ng wikang pambansa.

•Gumamit din siya ng sagisag na Adela B. Mas at Martin Martin ez Martin sa kanyang pagsulat.

C. Ildefonso Santos(1897)

•Hinangaan sa kariktan ng kanyang mga pananalitang ginagamit ngunit kakambal nito ang katayugan ng
diwang ipinapahayag ng kanyang mga tula.

3.Ang Nobela

•Ang paglitaw na magasing Liwayway sa panahong ito ay nagbigay ng pagkakataon sa mga nobelista na
makapaglathala ngunit dahil sa mga pagpiling ginawa at pagbibigay gantimpala sa mga marikit na
maikling katha ng taon, hindi gaanong naging masigla ang pagtanggap sa mga nobela.

Mga Nasulat:

•Mutyang itinapon ni Rosalia L. Aguinaldo

•Magmamani ni Teofilo Sauco

•Doktor kuba ni Fausto Galauran

•Makiling ni Remigio Mat. Castro

4.Ang Dula
•Kung ano ang sigla ng pagtanggap ng sambayanang pilipino sa mga sarswela noong unang panahon ng
aklatang bayan ay siya namang panlalamig nila sa panahong ito ng Ilaw at Panitik.

•Ang dula ay tila tuluyan ng inilaan na lamang para sa tanghalan.

•Ang pinaka mabigat sa lahat ay ang pagdadala sa pilipinas ng mga americano ng mga patapon nilang
pelikula.

•Masasabing nawalan ng kakayahan ang mga mandudulang pilipino na makikompitensiy sa mga

pelikulang galing pa sa Hollywood dahil na rin sa uri ng mentalidad ng sambayanang pilipino na bunga na
rin ng napakatagal ng pagkaalipin.

•Sa tanglaw ng mga pangyayari ay masasabing ang mga nabanggit ang dahilan ng panlulupaypay ng
dulaang pilipino sa panahon ng Ilaw at Panitik.

Members:

Christine Blado

Felicisima Cariga

Harold Calubaquib

Erwin Cabasag

Marson Castro

Maynard Cariga