Professional Documents
Culture Documents
1-Makalah Talaah Eusi
1-Makalah Talaah Eusi
Diajukeun pikeun nyumponan salah sahiji pancén Mata Kuliah Membaca Inténsif
nu di ampu ku :
Drs. O. Solehudin, M. Pd
Yatun Romdonah Awaliyah, M. Pd.
Masrini 2003920
Panyusun
3
DAFTAR EUSI
COVER...................................................................................................................1
PANGJAJAP..........................................................................................................3
DAFTAR EUSI.......................................................................................................4
BAB I BUBUKA.....................................................................................................5
A. Kasang Tukang...........................................................................................5
B. Rumusan Masalah......................................................................................6
C. Tujuan.........................................................................................................6
D. Mangpaat....................................................................................................6
BAB II PEDARAN.................................................................................................8
1. Kajian Tiori.................................................................................................8
2. Maca Talaah Eusi.......................................................................................8
A. Maca Taliti..................................................................................................9
B. Maca Pamahaman....................................................................................10
C. Maca Kritis................................................................................................12
D. Maca Ide....................................................................................................13
A. Kacindekan...............................................................................................16
B. Saran..........................................................................................................16
DAPTAR PABUKON..........................................................................................17
4
BAB I
BUBUKA
A. Kasang Tukang
Maca mangrupa salah sahiji prosés nu dilakukeun sarta digunakeun ku para
pamaca pikeun meunangkeun pesen atawa ma’na nu ditepikeun ku panulis
ngaliwatan média kekecapan atawa basa tulisan. Salah sahiji prosés dimana
kelompok kecap nu mangrupa hiji kamanunggalan nu katingalu dina salah sahiji
panempoan saliwat jeung ma’na kecap sacara individual bisa dipikanyaho.
Numutkeun Agussur maca nyaéta hiji prosés ngalisankeun jeung
ngahartikeun atawa ngama’naan basa tinulis ku cara nyangkem, nafsirkeun, ngajén
sarta ngaréaksi kana gagasan anu diébréhkeun tina basa tinulis.
1. Pikeun hiburan,
Dina kaparigelan maca téh kabagi jadi maca ékstensif nu dijerona aya maca
survéy, maca saliwat jeung maca déét, sarta maca inténsif nu kabagi jadi maca
talaah eusi jeung maca talaah basa. Maca talaah eusi mangrupa salah sahiji
5
kaparigelan dina maca inténsif dimana pamaca hayang mikanyaho leuwih jero eusi
tina bahan bacaan. Dina maca talaah eusi hiji bacaan mikabutuh katalitian,
paamhaman, mikir kritis, sarta kaparigelan nyangkem ideu-ide nu tersirat dina
bahan bacaan.
B. Rumusan Masalah
1. Naon nu di maksud maca talaah eusi ?
2. Naon waé nu kaasup kana maca talaah eusi?
3. Naon nu di maksud maca taliti téh?
4. Naon tujuan maca pamahaman téh?
5. Kumaha aspék-aspék nu aya dina maca pamahaman?
6. Kumaha standar késastraan téh?
7. Naon nu dimaksud maca kritis ?
8. Naon nu dimaksud maca ide?
C. Tujuan
Ditulisna makalah ieu téh mibanda tujuan pikeun nyumponan salah sahiji
pancén mata kuliah Maca Inténsif sarta mangpaat tina matéri nu dipedar diantarana:
mikanyaho naon nu di maksud maca talaah eusi téh, naon wae babagiana, pikeun
mikanyaho naon maca taliti, mikanyaho tujuan maca pamahaman, kumaha aspék-
aspék nu aya dina maca pamahaman, mikanyaho kumaha standar kesastraan,
mikanyaho naon nu di maksud maca kritis jeung mikanyaho naon nu dimaksud
maca ideu.
D. Mangpaat
Makalah ieu dipiharep bisa mangpaaat dina widang téoritis atawa praktis
antara lain :
1. Pikeun mikanyaho naon nu di maksud maca talaah eusi,
2. Pikeun mikanyaho naon waé babagiana tina maca talaah eusi,
3. Pikeun mikanyaho naon maca taliti,
4. Pikeun mikanyaho tujuan maca pamahaman,
5. Pikeun mikanyaho aspék-aspék nu aya dina maca pamahaman,
6
6. Pikeun mikanyaho kumaha standar kesastraan,
7. Pikeun mikanyaho nu dimaksud maca kritis, jeung
8. Pikeun mikanyaho naon nu dimaksud maca ide.
BAB II
PEDARAN
7
1. KAJIAN TIORI
Maca inténsif numutkeun pamadegan Lalremruati (2019: 2) negeskeun yén
maca inténsif nyaéta mangrupa bacaan nu ngawajibkeun pamaca pikeun maca
kalawan inténs konséntrasi.
Tarigan (1986: 35) maca inténsif mikabutuh bacaan nu singget salian ti éta
ogé nungtut ayana hiji pamhaman nu jero sarta ngawinci kana hiji bahan bacaan.
Numutkeun Brown (2001: 297) nambahkeun yén maca inténsif analog kalawan
ngadegkeun inténsif, nu mikabutuh konséntrasi nu luhur.
Aspék-aspék dina maca intensif nyaéta:
1. Kaparigelan mikawanoh kecap
2. Kaparigelan mikawanoh tanda baca
3. Kaparigelan nyangkem ma’na kasurat nu diwincik deui jadi
- Kaparigelan nyangkem ma’na kecap
- Kaparigelan nyangkem ma’na frase
- Kaparigelan nyangkem ma’na kalimah
- Kaparigelan nyangkem ma’na paragraf
- Kaparigelan nyangkem ma’na subbab
- Kaparigelan nyangkem ma’na bab
Maca inténsif ny éta maca anu daria, gemet kanu eusi bacaan sangkan bisa maham
kana eusi bacaan. Dina maca inténsif kabagi jadi dua bagian nyaéta maca talaah
eusi jeung maca talaah basa.
8
maksud jeung tujuan dina téks bacaan. Maca talaah eusi téh dibagi jadi sababaraha
bagian nyaéta:
1. Maca Taliti
2. Maca Pamahaman
3. Maca Kritis
4. Maca Ide
Dihandap ieu bakal diwincik deui naon nu maksud maca taliti, maca
pamahaman, maca kritis jeung maca ide.
A. Maca Taliti
9
Para mahasiswa bisa nyieun catetan ngeunaan pancén-pancén bacaan pikeun
tambahan nilai-nilai catetan , prosés nyieun éta catetan téh bisa ngabantu urang kana
tilu hal penting, nyaéta monolog pikeun nyangkem naon nu dibaca jeung
diregepkeun, nyieun terus-terusan néang fakta atawa ide penting, sarta ngabantu
kamampuh ingetan urang.
4. Nalungtik Pancén
Sangkan siswa bisa ngaréngsékeun pancénna sarta nalungtik kalawan bener,
kudu dibiasakeun maké cara AQ3R. SQ3R nyaéta hiji metode studi nu ngalingkup
lima tahap, Survey, Question, Raad, Recite, jeung Review.
B. Maca Pamahaman
Maca pamahaman nyaéta hiji kagiatan nu tujuanna pikeun meunangkeun
informasi nu héor sarta pamahaman ngeunaan naon nu dibaca. Maca pamahaman
mangrupa pamahaman harti atawa maksud dina hiji bacaan ngaliwatan tulisan.
Définisi ieu nekenkeun pisan kana dua hal nu poko dina maca, nyaéta basa éta
sorangan jeung simbol grafik tulisan nu medar informasi anu wujudna bacaan (
Lado dina Nurhadi, 1987:222)
Maca pamahaman didéfinisikeun ogé salah sahiji rupa maca nu tujuanna
maham eusi bacaan (Sujanto dina Nurhadi, 1987:222)
Numutkeun sababaraha wangenan di luhur, maca pamahaman sacara
saderhana bisa dihartikeun kagiatan maca pikeun maham eusi bacaan, boh nu
kasirat boh nu kasurah dina bahan bacaan .
Tujuan maca pamahaman nyaéta pikeun meunangkeun kasuksésan dina
maham pinuh kana pamadegan-pamadegan nu asup akal, pola-pola téks atawa
urutan-urutan étoris, pola-pola simbolisna, nada-nada tambahan nu sifatna
émosional jeung sarana-sarana linguistik nu digunakeun pikeun ngahontal tujuan
(H.G. Tarigan, 1986:36).
Numutkeun pamadegan Tarigan di luhur, bisa ditingali yén tujuan maca
pamahaman nyoko kana sababaraha hal. Cindekna maca pamahaman diperlukeun
saupama urang hayang diajar jeung maham kana masalah nu ku urang dibaca nepi
kana hal-hal nu detail pisan.
10
Aspék-aspék dina maca pamahaman nyaéta (Broughton dina H.G. Tarigan,
1986:12) :
a. Maham wangenan sederhana (rétorikal, gramatikal, léksikal),
b. Maham signifikasi atawa ma'na (maksud jeung tujuan pangarang
rélévansi/kaayaan kabudayaan, réaksi nu maca)
c. Évaluasi atawa panilaian (eusi, bentuk)
d. Kacepetan maca nu fléksibel sarta babari disaluyukeun jeung kaayaan.
Dina maca pamahaman, nu maca teu ditungtut ngan saukur ngarti jeung
paham eusi bacaan, tapi manéhna ogé kudu mampuh ngaanalisis atawa ngaévaluasi
sarta ngaitkeun jeung pangalaman-pangalaman jeung pangaweruh mimiti nu geus
dipikaboga.
Numutkeun Mc. Laughlin jeung Allen dina Farida Rahim, ngadadarkeun
ngeunaan prinsip-prinsip maca nyaéta :
a. Pamahaman mangrupa prosés konstruktivis sosial,
b. Guru maca nu unggul mangaruhan kana diajar siswa,
c. Stratégi jeung kaparigelan maca bisa diajarkeun,
d. Maca leuwih hadé dilakukeun dina kontéks nu miboga ma'na,
e. Pamaca nu hadé nyemel peran nu stratégis jeung boga peran aktif dina prosés
maca,
f. Kamekaran kosa kecap jeung pembelajaran mangaruhan kana pamahaman maca,
g. Kasaimbangan, kamahéraksaraan nyaéta karangka gawé kurikulum nu ngabantu
kana kamekaran pamahaman,
h. Siswa manggihkeun mangpaat maca ti sababaraha téks dina sagala rupa tingkatan
kelas,
i. Asésmen nu dinamis ngainformasikeun pembelajaran maca pamahaman,
j. Milu ilubiung nyaéta hiji faktor komci dina prosés pamahaman
C. Maca Kritis
Maca kritis nyaéta cara maca pikeun nempo motif panulis, tuluy urang ngajén
éta tulisan. Maca kritis hartina urang kudu bisa nalungtik sangkan urang bisa
nganilai kana hiji bacaan. Ngeunaan hal maca kritis urang salaku nu maca kudu bisa
nalungtik baha bacaan naha eta mangpaat atawa heunteu.
12
Numutkeun Albert (el al) dikutip ku H.G Tarigan (1988: 89), yén maca kritis
téh mangrupa kagiatan maca sacara wijaksana, nyosok jero, evaluative, sarta
talungtik,lain ukur neangan kasalahan hungkul.
Numutkeun Ahmad Selamet (Harras A Kholid 1998: 11.23) medarkeun yén
maca kritis téh mangrupa stratégi maca sangkan paham kana eusi bacaan dumasar
kana panilaian rasional numutkeun kamandang panulis nu bisa di andelkeun. Urang
ngalakonan maca kritis nu maca bakal leuwih paham kana naon nu dibacana, jeung
manéhna bakal miboga kapercayaan diri nu leuwih sigep, Ku kituna maca kritis téh
kudu jadi ciri dina sakabéh kagiatan maca nu boga tujuan sangkan paham nyosok
jero kana eusi nu keur dibacana.
Maca kritis ngeunaan pedaran nu leuwih jero, upaya pikeun meunangkeun
lain ukur ngeunaan sakabéh kabeneran pikeun naon nu di tulis tapi meunangkeun
alesan–alesan naha nu nulis téh medarkeun naon nu dilakonana. Ngan saupama nu
maca meunangkeun lain ukur nu di omngkeunana tapi apal ngeunaan kana naon
anu di tepikeuna hartina manéhna geus kaasup maca kritis.
Dina dunia akademik maca kritis téh penting pisan utamana pikeun calon ahli
hukum. Kamampuan ieu bakal jadi relepan jeung ciri anu khas pikeun ahli hukum,
nalika anjeuna kudu maca sumber hukum primér saperti peraturan perundang –
undangan, putusan hakim atawa arbiter, kontrak atawa perjanjian. Cara nubaris
dipedar tadi tujuana pikeun ngalatih ahli hukum meunangkeun hukumna teknik ieu
disebut metode pola piker yuridik. Teknik pola piker yuridik mangrupa teknik
maca sumber hukum primer. Dina hal ieu nu baris dipedar utamana lain teknik pola
piker yuridik tapi teknik maca kritis sumber hukum sekundér saperti buku, artikel
jeung sajabana.
D. Maca Ide
13
ngamaksudkeun sangkan manggihan jeung maham ide, gagasan, cita-cita jeung
maksud ti pangarang atawa panulis nu aya dina tulisanana.
Dina hiji bacaan, urang kudu manggihan ide poko tina bacaan éta. Tong
tepikeun ka miceunan waktu keur nengetan detail bacaanana. Dina maca ide, urang
bisa meunangkeun loba mangpaat pikeun tujuan maca nu optimal jeung bisa
ningkatkeun kamampuh basa nu macana. Dina maca ide ogé urang bisa manggihan
gagasan, idu nu aya dina bacaan kalawan gancang jeung bener sangkan ngahémat
waktu jeung tanaga.
Pikeun ningkatkeun kaparigelan maca ide, urang salaku nu maca kudu bisa
jadi pamaca nu hadé. Aya sababaraha cara jadi pamaca nu hadé nyaéta:
Aya cara lian sangkan jadi pamaca nu hadé, nyaéta manggihan jeung
meunangkeun ide poko. Aya sababaraha cara pikeun meunangkeun ide poko
kalawan gancang jeung bener:
Ngan intina mah, pikeun ningkatkeun kamampuh maca ide téh euweuh
metode nu paling bener, sabab nu maca kudu ngembengkeun stratégi jeung metode-
metode na sorangan dina maca ide.
Patalina maca ide jeung kaparigelan dina maca talaah eusi nu lianna nyaéta:
14
1. Patalina jeung maca taliti
Maca ide dina bacaan, nu maca tangtu kudu leuwih taliti pikeun
meunangkeun ide jeung gagasan tina tulisan nu dibacana. Jadi, maca taliti
mangrupa tahapan pikeun meunangkeun ide jeung gagasan tina hiji bacaan.
2. Patalina jeung maca pamahaman
Urang kudu bisa maham heula kana éta bacaan sangkan manggihan gagasan
nu aya dina éta bacaan.
3. Patalina jeung maca kritis
Pamaca nu kritis moal bisa nganalisis hiji bacaan lamun manéhna sorangan
teu manggihan gagasan jeung ide nu sabenerna nu dimaksud ku nu nulis.
Jadi, maca ideu nya éta salah sahiji tahapan pikeun jadi pamaca nu kritis,
kitu ogé sabalikna.
15
BAB III
PANUTUP
A. Kacindekan
Maca talaah eusi mangrupa kaparigelan dasar nu kudu dipikaboga ku sakabéh
jalma. Leuwih nyosok jero deui dina maca téh kabagi sababaraha rupa salahsahijina
aya maca inténsif. Numutkeun Lalremruati (2019: 2) negeskeun yén maca intensif
nyaéta mangrupa bacaan nu ngwajibkeun pamaca pikeun maca kalawan daria jeung
konséntrasi. Dimana dina maca inténsif téh aya nu disebut telaah eusi nyaéta maca
nalaah atawa nalungtik eusi hiji bahan bacaan anu nungtut katalitian, pamahaman,
kakritisan pikiran jeung kaparigelan meunangkeun ide-ide anu aya dina bahan
bacaan. Dina nalaah eusi bacaan, urang henteu ngan saukur maca tapi kudu bisa
meunangkeun maksud jeung tujuan dina téks bacaan. Maca talaah eusi téh dibagi
jadi sababaraha bagian nyaéta maca taliti, maca pamahaman, maca kritis jeung
maca ideu.
B. Saran
Pikeun jadi jalma nu mampuh kana maca hususna dina maca talaah eusi téh
tangtuna urang kudu mikanyaho naon nu dimaksud maca talaah eusi jeung naon
waé babagianana. Ku kituna, panyusun nyarankeun sangkan prosés maca urang
kudu mampuh dimekarkeun deui ku fakta-fakta nu aya dina salah sahiji bacaan nu
ku urang baca, tujuanana pikeun mikanyaho kana wangenan, cara, aspek-aspek
jeung sakabeh hal nu diperlukeun pisan dina kagiatan diajar téh, hususna pikeun
mahasiswa dina maca talaah eusi.
16
DAPTAR PABUKON
http://www.markijar.com/2017/05/membaca-pemahaman-dan-unsur-
unsurnya.html?m=1
17