Grondstof

Grondstoffen zijn materialen die in een proces gebruikt worden om iets te maken of te fabriceren.

Specifiek natuurlijke grondstoffen zijn stoffen die in de natuur gevonden worden, zoals vruchtbare
aarde, olie, mineralen, hout en andere gewassen. In productieprocessen kunnen ook niet-natuurlijke
grondstoffen gebruikt worden: dit wordt ook wel een halffabricaat genoemd.

De aanwezigheid van natuurlijke grondstoffen in een land is vaak bepalend voor de rijkdom. De OPEC-
landen met hun veelal grote voorraden olie zijn hier een voorbeeld van.

De laatste jaren blijkt dat grondstoffen steeds schaarser worden, bijvoorbeeld:

(zoet) water, zand, aardolie, aardgas, steenkool en metaalerts. Het is van belang dat economieën zo
min mogelijk afhankelijk zijn van eindige grondstoffen en zich richten op hernieuwbare grondstoffen. Zo
zal hout, mits verstandig beheerd, niet opraken.

Pruim
De pruim is een boomvrucht van de ondergeslacht Prunus van het geslacht Prunus uit
de rozenfamilie (Rosaceae), die geteeld worden voor consumptie. De ondergeslacht onderscheidt zich
van andere ondergeslachten (perziken, kersen, vogelkersen, enz.) in de scheuten met
terminale knoppen en solitaire zijknoppen (niet geclusterd), de bloemen in groepen van één tot vijf
samen op korte stengel en de vrucht met een groef die aan één kant naar beneden loopt en een gladde
steen.

Soorten[bewerken | brontekst bewerken]
De Europese cultuurpruim (Prunus domestica) bestaat in vele rassen, die
meestal hexaploïd zijn (2n = 6x = 48). Daarnaast is er de Japanse
pruim (Prunus salicina, zie beneden).
Kwets is in Nederland de naam voor een bepaald pruimenras (Prunus
domestica subsp. domestica), in Vlaanderen ook wel de algemene naam voor
eetbare pruim. Dit is de soort die meestal gebruikt wordt voor het destilleren
van sterkedrank als Zwetschgenwasser (of Zwetschgenbrand) en slivovitsj.
De oorsprong van de soort Prunus domestica staat niet vast. Lange tijd is
men ervan uitgegaan dat de soort is ontstaan uit een soortkruising tussen
de sleedoorn (Prunus spinosa) en de kerspruim of myrobalaan (Prunus
cerasifera). Deze soortkruising zou bij toeval kunnen zijn ontstaan in de
Kaukasus, waar de verspreidingsgebieden van de beide oudersoorten elkaar
overlappen. Volgens deze theorie zouden in het genoom van Prunus
domestica vier sets chromosomen (4x) van Prunus spinosa en twee sets
chromosomen (2x) van Prunus cerasifera aanwezig zijn.
Door de resultaten van latere onderzoeken wordt de bovenstaande theorie in
twijfel getrokken. Volgens deze onderzoeken zouden 2x, 4x en 6x vormen
van de kerspruim aan de basis staan van de soort Prunus domestica.
Tot de cultuurpruim Prunus domestica behoren zowel de tafelpruimen, die
groot en vaak sappig zijn, als de kleinere en nogal droge kwetsen, die veel in
bereidingen van jam (moes) of jenever gebruikt worden. De mirabellen of
kroosjespruimen worden vaak tot een andere soort gerekend,
namelijk Prunus insititia. Deze soort wordt echter niet altijd gezien als een
aparte soort, maar soms ook als een ondersoort of slechts als een cultivar-
groep van Prunus domestica, dus Prunus domestica subsp. syriaca. Hoe dan
ook, Prunus domestica en Prunus insititia zijn zeer verwant aan elkaar.
Tot een andere groep behoren de Japanse pruimen. Deze worden tot de
soort Prunus salicina (synoniem: Prunus triflora) gerekend. Prunus salicina is
diploid (2n = 2x = 16). Japanse pruimen kunnen in Nederland wel buiten
worden geteeld, doch deze bloeien vroeger dan de Europese cultuurpruimen
en lopen daarom meer risico op schade door nachtvorst. In het verleden
werden in Nederland wel Japanse pruimen onder glas geteeld. Deze teelt is
inmiddels vrijwel verdwenen.
Japanse pruimen verschijnen wel regelmatig in de Nederlandse winkels,
omdat deze in het buitenland (bijvoorbeeld Californië) veel worden geteeld en
vervolgens worden geëxporteerd. De vruchten van de Japanse pruimen
vallen op door de meestal grote ronde tot hartvormige vruchten met stevig
vruchtvlees, dat transport over grotere afstand mogelijk maakt.
Er bestaan ook soortkruisingen tussen de Japanse pruim en de abrikoos.
Deze staan bekend onder de namen Plumcot, Aprium en Pluot.
Ook bestaan er soortkruisingen tussen de Japanse pruim en de kerspruim
(Prunus cerasifera).