ပပေါက်ကပ

ွဲ စ္စည်း် မ ်း ထုတလ
် ပ
ု ် မှုဆင
ု ရ
်
သမှတဖ
် ယ်ရ မ ်း

လလေ့လာစားစမ်ားချင်စတ်ကု အစပပြုလပားလသာ Daniel …

သုလတသနအတတပပြုလုပ်ခလ
ေ့ သာ Pete …

စာလရားသာားရာတွင် ကညီလပားခလ
ေ့ သာ SL, Bill နှင ေ့်

ဤစာအုပ်ပြစ်လပမာက်လရားအတွက် အြက်ြက်မှ ကညီလပားခေ့

ကကသမျာားအာား လကျားဇားအထားတင်ရှအပ်ပါသည်။

တန််းတူညမ
ီ ျှတွဲဲ့ ပ မပပေါ်မှ ငေါတအတူ
ု ဲ့ တက
ငငမ််းခ မ််း ခင််းကု ပဖ ်ပဆ င်ကကမယ်

WILLIAM WALLACE ၏ စာအုပ်အာား နွယ် မှ ဘာသာပပန်ဆသ

ု ည်။
 1

မ တက

လပါက်ကွပစစညား် မျာားအလကကာင်ား အကျဉားချြုပ် 3

စာအုပ်အသားု ပပြုနည်ားလမ်ားညွှန ် 4
အနတရာယ်ကင်ားရှငား် လစရန် လုက်နာသင်သ
ေ့ ည်အ
ေ့ ချက်မျာား 6
လရှာင်ရမညေ့်/လရှာင်ကကဉသငသ
ေ့် ညေ့် လပါက်ကွလစတတ်လသာအရာမျာား 8
အဓပပာယ်ြွငဆ
်ေ့ ုချက်မျာား 9
လပါက်ကွပစစညား် မျာားထုတလ
် ုပ်ပုနင
ှ ေ့် လြာ်ပပချက်
Acetone Peroxide 12
Acetylene 14
Amatol 15
Ammonium Picrate 17
Ammonium Powder 20
AN Dynamite 22
ANFO 24
Astrolite A 26
Astrolite G 28
Black Powder 30
Black Powder (Dry Mixed) 34
Blasting Gelatin 35
Cheddite (Type O) 37
Cheddite 90/10 39
Composition C 41
CTC-Al 43
DDNP 44
Dithekite 47
HMTD 49
Kinepak 51
Lead Azide 53
 2

Lead Picrate 55
Lead Styphnate 57
Mercury Fulminate 60
Methyl Nitrate 62
Nitrocellulose 65
Nitroglycerin 68
Nitroglycol 71
Nitrostarch 74
NLX 77
NSX 79
PETN 81
Picric Acid 84
RDX (A) 89
RDX (B) 92
Semtex 95
Silver Acetylide 97
Silver Powder 99
Sulfurless Black Powder 101
Sulfurless Black Powder (Dry Mixed) 105
Tetrazine 107
Tetryl 109
TNT 112
Urea Nitrate 117
White Powder 119
ပါ၀င်ပစစညား် မျာား 121
ကုားကာားချက်မျာား 140
 3

ပပေါက်ကပ
ွဲ စ္စည်း် မ ်းအပကက င််း အက ဉ်းခ ျုပ်

လပါက်ကွပစစညား် တစ်ခုသည် အရည် (သမဟု

ု ေ့ တ်) အခ အပြစ်ရှနင
ု သ
် ည်။ အရည်နင
ှ အ
ေ့် ခ
လရာလနသည်လည်ား ပြစ်နင
ု သ
် ည်။ အပနှငထ
ေ့် လတွွေ့ ပခင်ား (သမဟု
ု ေ့ တ်) ပစ်လပါက်လုက်ပခင်ားအာားပြင ေ့်
အလငွွေ့အပြစ် လပပာင်ားလသွာားသညေ့အ
် ရာပြစ်သည်။ လပါက်ကွပစစညား် ကု အဓကအာားပြင ေ့် Low
Explosive နှင ေ့် High Explosive ဟ၍ နှစမ
် ျြုားခွပခာားနင
ု သ
် ည်။
Low Explosive ဆုသည်မှာ နှစခ
် ု (သမဟု
ု ေ့ တ်) နှစခ
် ုထက်ပုလသာ ပစစညား် မျာား လပါင်ားစပ်၍
လျှငပ် မန်စွာ လလာင်ကျွမ်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။ လလာင်ကျွမ်ားနှုနား် သည် ပါ၀င်ပစစညား် မျာား
အလပ ်မတည်သည်။ ထအပပင်
ု ေ့ မည်မျှလရာစပ်သည်၊ ြအာားမည်မျှသက်လရာက်သည် နှင ေ့်
မည်သမီ
ု ေ့ ားလလာင်လစသည် ဆုလသာ အချက်မျာားလပ လည်ား မတည်သည်။ လလာင်ကျွမ်ားနှုနား် သည်
ြအာားလပ မတည်သညေ့အ
် တွက် Low Explosive မျာားကု တင်ားကကပ်စွာ ထညေ့သ
် ထ ု ာားသငသ
ေ့် ည်။ Low
Explosive သည် High Explosive ထက် ပပင်ားအာားနည်ားသည်။
High Explosive မျာားသည် မလလာင်ကျွမ်ားဘ လပါက်ကွသည်။ လပါက်ကွပခင်ား ဆုသည်မှာ
တုနခ
် ါမှုတစ်ခုနင
ှ အ
်ေ့ တ လပါက်ကွပစစညား် ၏ ချက်ချင်ားပပြုကွပခင်ား ပြစ်သည်။ High Explosive သည်
ဤကသ
ေ့ ပပ
ု ေ့ ြုကွသညေ့အ
် တွက် ၎င်ားကု အသားု ပပြုရန် အပမတမ်ားမလုအပ်ပါ။
High Explosive ကု Primary Explosive, Secondary Explosive နှင ေ့် Tertiary Explosive
ဟု သားု မျြုား ထပ်မခွပခာားနင
ု ပ
် ါသည်။ Primary Explosive သည် မီားလတာက်/မီားပွာားနှင ေ့် ထလတွွေ့ ပခင်ား
လကကာင ေ့် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။ ပပင်ပမှ သက်လရာက်မှုတစ်ခုခုလကကာငပေ့် ြစ်လစ၊ ပွတ်တုက်မှုလကကာင ေ့်
ပြစ်လစ လပါက်ကွလွယ်သည်။ Primary Explosive မျာားကု အမျာားအာားပြင ်ေ့ ပြြုြျက်ပခင်ားလုပ်ငန်ား
မျာားနှင ေ့် လက်နက်ခယမ်ားမျာားအတွက် အသားု မပပြုဘ Blasting Caps ပပြုလုပ်ရန် အသားု ပပြုကကသည်။
Secondary Explosive မျာားသည် မီားလတာက်/မီားပွာားလကကာင ေ့် လပါက်ကွရန်ခက်ခသည်။
လပါက်ကွလစရန်အတွက် တုနခ
် ါမှုပပင်ားပပင်ားပြစ်လစလသာ Blasting Cap အသားု ပပြုရန်လုအပ်သည်။
Secondary Explosive မျာားသည် Primary Explosive ထက် အနတရာယ်ပက
ု င်ားသည်အ
ေ့ တွက်
ပြြုြျက်ပခင်ားလုပ်ငန်ားမျာားနှင ်ေ့ လက်နက်ခယမ်ားမျာားတွင ် အသားု ပပြုကကသည်။
Tertiary Explosive ဆုသည်မှာ လပါက်ကွရန်အလွနခ
် က်ခလသာ ပစစညား် မျာားပြစ်သည်။
Secondary Explosive နှင ်ေ့ Tertiary Explosive သည် ကွပပာားမှု သပ်မရှသပြင ်ေ့ ဤစာအုပ်တွင ်
ပါ၀င်လသာ လပါက်ကွပစစညား် မျာားအနက်မှ Primary Explosive မဟုတ်သည်တက
ု ေ့ ု Secondary
Explosive ဟု မှတ်ယနင
ု သ
် ည်။
 4

စ္ အုပ်အသ်းု ပျုနည််းလမ််းညွှန်

ဤစာအုပ်အာား စာြတ်သတု ေ့ ြတ်ရှုရာတွင ် အကျြုားရှလစရန် အာားထုတ်ရာတွင ် ဘာသာရပ်

ဆုငရ
် ာ အသားု အနှုနား် မျာား ထညေ့သ
် င ွ ား် လြာ်ပပရသည်။ ထအတွ
ု ေ့ က် စာြတ်သတနှ
ု ေ့ င ေ့် မရင်ားနှားီ လသာ
အတုလကာက်စကာားလုားမျာားနှင ်ေ့ လရားသာားပုမျာား အသားု ပပြုရန် လုအပ်လာခေ့သည်။ အစပုငား် ြတ်ရှုရာ
တွင ် ခက်ခလကာင်ားခက်ခနင
ု လ
် သာ်လည်ား စာြတ်သတု ေ့ နာားလည်မှုမလွသွာားလစရန် ၎င်ားဘာသာရပ်
ဆုငရ
် ာ အသားု အနှုနား် မျာား ၊ အတုလကာက်စကာားလုားမျာားက အလထာက်အကပပြုလမ်ေ့မည်ဟု ယုကကည်
သည်။ လပါက်ကွပစစညား် မျာားနှငပ
ေ့် တ်သက်လျှင ် အဓပပာယ်လကာက်မှာားပါက အသက်ဆုားရှု ားလစနင
ု ်
သည်အထ အနတရာယ်ရှပါသည်။
ပထမဦားဆုားလဆွားလနွားလုသည်မှာ စာအုပ်၏ အကကမ်ားြျင်ားြွွေ့စည်ားပု ပြစ်ပါသည်။ သက်ဆုငရ
် ာ
အလသားစတ်အချက်အလက်မျာားကု လွယ်ကစွာရှာလြွနင
ု ရ
် န် အပုငား် မျာား ခွထာားပါသည်။ အပုငား် ခွ
မျာားအာား မာတကာတွင ် လြာ်ပပထာားသည်။ ကဏ္ဍတစ်ခုချင်ားစီအာား အင်္ဂလပ်အကခရာစဥ်အတုငား်
စီထာားသည်။ ဥပမာ Nitrocellulose အလကကာင်ား သလုပါက လပါက်ကွပစစညား် မျာားထုတလ
် ုပ်ပုနင
ှ ေ့်
လြာ်ပပချက် လခါင်ားစဥ်လအာက်တွင ် လပါက်ကွပစစညား် မျာားစာရင်ား၌ အင်္ဂလပ်အကခရာစဥ်အတုငား်
ရှာလြွရု သာ ပြစ်သည်။
ဒုတယအလနပြင ေ့် လရားသာားပုမျာားအလကကာင်ား လဆွားလနွားပါမည်။ ဤစာအုပ်၏ စာမျက်နာှ
အမျာားစုတွင ် ပစစညား် အချက်အလက်မျာားအာား လအာက်ပါပုစအတုငား် လရားသာားထာားသည်ကု
လတွွေ့ရမည်ပြစ်သည်။
Sea Water / 10 u.b.w သမဟု
ု ေ့ တ်
Water / 9 u.b.w နှင ေ့် Salt / 1 u.b.w
Sugar 0.5 u.b.w
ဆုလုပခင်ားမှာ ပင်လယ်လရ (သမဟု
ု ေ့ တ)် လရနှငဆ
်ေ့ ာားအလရာကု အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။ သရာတွ
ု ေ့ င်
ပထမလြာ်ပပထာားပခင်ားအလလျာက် ပင်လယ်လရ အသားု ပပြုပခင်ားက ပုလကာင်ားသည်။ အကကမ်ားြျင်ား
အာားပြင ေ့် ပု၍လကာင်ားမွနလ
် စနင
ု လ
် သာ ဓာတုပစစညား် မျာားကု ပထမလနရာတွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
“သမဟု
ု ေ့ တ”် ဆုလသာ စကာားလုားမှာ လြာ်ပပပါ ဓာတုပစစညား် တစ်ခုမဟုတတ
် စ်ခု သားု နင
ု ပ် ခင်ားကု
ဆုလုသည်။ “နှင”ေ့် ဆုလသာ စကာားလုားမှာ လြာ်ပပပါ ဓာတုပစစညား် (ဥပမာ - လရ)သားု ပပီားသည်နင
ှ ေ့်
လနာက်ဆက်တွ ဓာတုပစစညား် (ဆာား) သားု ရမည် ဟု ဆုလုသည်။ အစာားထားု ဓာတုပစစညား် သားု နင
ု မ
် ည်
ဆုပါကလည်ားလုအပ်သလု ခွ၍ လြာ်ပပထာားသည်။
 5

လနာက်ဆုားအလနပြင ေ့် လပပာလုသည်မှာ အတုလကာက်စကာားလုားမျာား နှင ေ့် အလခ အလ မျာား၏

အဓပပာယ် ပြစ်သည်။ u.b.w ဆုလသာ လြာ်ပပချက်သည် ယနစ် (အလလားချန်အာားပြင ေ့် အချြုားချပခင်ား) ဟု
ဆုလုသည်။ p.b.v ဆုလသာ လြာ်ပပချက်သည် ပါ င်မှုအပုငား် (ထုထည်အာားပြင ေ့် အချြုားချပခင်ား) ဟု
ဆုလုသည်။
အတုလကာက်စကာားလုားမျာား နှင ေ့် အလခ အလ မျာား၏ ရှငား် လင်ားချက်မျာားကု “အဓပပာယ်
ြွငဆ
်ေ့ ုချက်မျာား” တွငြ
် တ်ရှုနင
ု သ
် ည်။ စမ်ားသပ်ချက်မျာားအတွက် အဓပပာယ်ရင
ှ ား် လင်ားမှု မရှပါက
“အဓပပာယ်ြင
ွ ဆ
်ေ့ ုချက်မျာား” တွင ် ရှာလြွရန် အကကပပြုပါသည်။ အကယ်၍ စာအုပ်တင
ွ ်
လြာ်ပပထာားလသာ အဘဓာန်တွင ် မလတွွေ့ ရှပါက ဘာသာရပ်ဆုငရ
် ာအဘဓာန် နှင ေ့် google မှ စ
အဓပပာယ်မျာား အသားု ပပြုပါ။
 6

အန္တရ ယ်ကင််းရှင်း် ပစ္ရန် လက

ု န
် သင်သ
ဲ့ ည်ဲ့အခ က်မ ်း

လပါက်ကွပစစညား် မျာားပပြုလုပ်ပခင်ားသည် အလွနအ

် နတရာယ်ရှသည်။ ခွငပေ့် ပြုချက်နင
ှ ေ့် လုငစ
် င်
မရှလျှင ် တရာားမ၀င်ပါ။ ဓာတုလေဒဆုငရ
် ာ (သမဟု
ု ေ့ တ်) လပါက်ကွပစစညား် မျာား ထုတ်လုပ်ပခင်ား အတွက်
စနစ်တကျလလေ့လာခေ့ပခင်ားမရှလျှင ် ဤစာအုပ်တွငပ
် ါရှလသာ လုပ်ငန်ားစဉမျာားကု မစမ်ားသပ်သငပ
ေ့် ါ။
ဤစာအုပ်တွငပ
် ါရှလသာ စမ်ားသပ်ချက်မျာားကု ပပြုလုပ်မည်ဆုပါက အနတရာယ်ရှနင
ု သ
် ည်ကု
သတပပြုရမည်။ အနတရာယ်ကင်ားရှငား် လရားဆုငရ
် ာ သတလပားချက်မျာားကု လသချာစွာ င်္ရုပပြုရမည်။
မည်သညေ့စ
် မ်ားသပ်ထတ
ု ်လုပ်မှုကုမဆု မစတင်မီ ညွှနက် ကာားချက်မျာားကု အစမှ အဆုားထ
ြတ်ပါ။ ပပီားလျှင ် ‘ပါ၀င်ပစစညား် မျာား’ ဟု လခါင်ားစဉတပ်ထာားလသာအပုငား် ရှ ပစစညား် မျာားကု လသချာစွာ
ြတ်ပါ။ (ဥပမာ - nitric acid, sulfuric acid တက
ု ေ့ ု Grade မျာား လွမှာားစွာ မသားု မလစရန် သတပပြုပါ။)
ညွှနက် ကာားချက်တွင ် တစ်စုတစ်ရာ မလပပာထာားလျှင ် အသားု ပပြုလသာဓာတုပစစညား် မျာား
အာားလုားသည် Technical Grade သမဟု
ု ေ့ တ် ပုမုလကာင်ားမွနလ
် သာ Grade သာ ပြစ်သငသ
ေ့် ည်။
အမျြုားအမည်လသချာမသလသာ ဓာတုပစစညား် မျာားကု အသားု မပပြုရပါ။ Common Name
တစ်ခုတည်ားပြင ေ့် ဓာတုပစစညား် ကု မခွပခာားနင
ု ပ
် ါ။ (ဥပမာ - Alcohol သည် common name ပြစ်
သည်။ သရာတွ
ု ေ့ င ် chemical name အရ Methyl alcohol , Ethyl alcohol စသပြင ေ့် အမျြုားမျြုား
ရှနင
ု သ
် ည်။)
အသားု အနှုနား် မျာား၏အဓပပာယ်ြွငဆ
ေ့် ုချက်ကု အနည်ားဆုား တစ်ကကမ်ြတ်ပါ။ စမ်ားသပ်ချက်မျာား
မပပြုလုပ်မီ လ ါဟာရမျာားနှငပ
ေ့် တ်သက်၍ အဓပပာယ်ရှငား် လင်ားမှုမရှပါက အဘဓာန်လခါင်ားစဥ်ကု
ပပန်ကကညေ့ပ
် ါ။
ဓာတုပစစညား် မျာားကုလရာစပ်ပါဟု မဆုထာားသလရွ ွေ့ မည်သညေ့် ဓာတုပစစညား် ကုမှ လရာလနှာပခင်ား
မပပြုရ။
ဓာတုပစစညား် တစ်ခုနင
ှ ေ့် ထလတွွေ့ထာားလသာအရာ(ဘား, ခွက် စသည်)တက
ု ေ့ ု လသချာစွာ
လဆားလကကာ အလပခာက်ခပပီားမှ အပခာားဓာတုပစစညား် ကု ထညေ့သ
် ငသေ့် ည်။
ဓာတ်ခွခန်ားသားု မျက်မန
ှ မ
် ျာား ၀တ်ဆင်ရမည်။ (လုအပ်ရင် Face shield တပ်လရပါတယ်
ု ေ့ ။
Safety goggles မျာားမတပ်ဘ Face Shield ပ တပ်လု မရပါ။)
ေ့
စမ်ားသပ်မှုမျာား ပပြုလုပ်မည်ဆုလျှင ် လက်အတ်၀တ်ပါ။ လပါက်ကွလစနင
ု လ
် သာအရာမျာား
ထုတ်လုပ်စမ်ားသပ်တုငား် ပြစ်နင
ု လ
် ျှင ် ခနဓာကုယ်အတွက် အကာအကွယ်ပြစ်လစလသာ အ၀တ်ကု
ထပ်၀တ်ပါ။ (Lab coat, soft body armor စသပြင)ေ့် မလုအပ်ဟု ထင်နင
ု လ
် သာ်လည်ား မလတာ်တဆမှု
တခုခုနင
ှ ်ေ့ ကကြုရလျှင ် အကာအကွယ်ရနင
ု ပ
် ါသည်။
 7

စမ်ားသပ်မှုမျာား၏အနီားအနာားတွင ် လဆားလပ်လသာက်ပခင်ား၊ မီားပွာား မီားစရှလသာ အရာတက

ု ေ့ ု
မပပြုလုပ်ပါနှင။ေ့်
စမ်ားသပ်မှုပပြုလုပ်မညေ့လ
် နရာကု သနရ
် ေ့ င
ှ ား် သပ်ရပ်လစရန် င်္ရုပပြုပါ။ မလတာ်တဆ ဓာတုပစစညား်
တစ်ခုက တပခာားတစ်ခုလပ သု ြ
ေ့ တ်စင်ကျပခင်ားမျာားသည် အနတရာယ်ရှသည်။
လြာက်ခွလရားပစစညား် မျာား၊ ပါ၀င်ပစစညား် မျာားမှ ထွကလ
် ာလသာ အလငွွေ့မျာား၊ အမှုနမ
် ျာားသည်
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစနင
ု သ
် ညေ့အ
် တွက် နှာလခါင်ားစည်ားတပ်ပါ။ လလ၀င်လလထွက်လကာင်ားလသာ
လနရာတွင ် စမ်ားသပ်ပါ။ ဓာတုပစစညား် တစ်ခုစတ
ီ ုငား် အတွက် Material Safety Data Sheet ကု ြတ်ပါ။
(Material Safety Data Sheet တွင ် ဓာတုပစစညား် ၏ အမျြုားအမည်၊ င်္ုဏသ
် တတ၊ အနတရာယ်ရှမှုအဆင ေ့်
နှင ေ့် ထာားသပ
ု ု အစရှသပြင ေ့် ပါရှသည်။)
လပါက်ကွလစနင
ု လ
် သာပစစညား် မျာားနှင ေ့် ၎င်ားတက
ု ေ့ ုပပြုလုပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာားသည်
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစနင
ု သ
် ပြင ်ေ့ အလရပပာားနှင ်ေ့ တက
ု ်ရု က်ထလတွွေ့ မှုကု လရှာင်ကကဉပါ။ အကယ်၍
ထလတွွေ့မပါက လရမျာားမျာားပြင ေ့် လဆားချပါ။
သ (သမဟု
ု ေ့ တ)် စတီားလ် တက
ု ေ့ ု လပါက်ကွပစစညား် မျာား၏ အနီားအနာားတွင ် မထာားရ။ လပါက်ကွ
ပစစညား် မျာားကု ကုငတ
် ွယရ
် ာတွင ် အထားသတရှသငသ
ေ့် ည်။ စမ်ားသပ်ပပြုလုပ်လနစဉ မလတာ်တဆ
လပါက်ကွမှုမျာား ပြစ်ခေ့လျှင ် ထခုက်ဒဏ်ရာနည်ားနင
ု သ
် မျှနည်ားလစရန်အတွက် ပါ၀င်ပစစညား် မျာားကု
ပမာဏ အနည်ားဆုားပြငသ
်ေ့ ာ စမ်ားသပ်ပါ။
ညွှနက် ကာားချက်က မရှငား် လင်ားသည်ပြစ်လစ၊ လပားထာားလသာ အချက်အလက်မျာားက မဆီလလျာ်
သည်ပြစ်လစ၊ သသယတစ်စုတစ်ရာရှခေ့လျှင ် စမ်ားသပ်မှုကု ရပ်ပါ။ လုပ်လဆာင်ချက်မျာား မှနက
် န်
သည်၊ အချက်အလက်မျာားလည်ားမှနက
် န်သည်ဟု အတည်မပပြုနင
ု မ
် ချင်ား အဆုပါ စမ်ားသပ်မှုကု
မလုပ်ပါနှင။ေ့် ဤစာအုပ်တွငပ
် ါ၀င်လသာ အချက်အလက်မျာားသည် မှနက
် န်သည်ဆုလသာ်လည်ား
အနည်ားနှငအ
ေ့် မျာား ချြုွေ့ယင
ွ ား် ချက်ရန
ှ င
ု သ
် ည်။ ထအတွ
ု ေ့ က် အလရားပါလသာ အချက်မျာားပြစ်သညေ့်
Ignition Point နှင ေ့် Impact Sensitivity တက
ု ေ့ ု ပုစနှစမ
် ျြုားပြငပေ့် ပထာားသည်။
 8

ပရှ င်ရမညဲ့ /် ပရှ င်ကကဉသငသ

်ဲ့ ညဲ့ ် ပပေါက်ကပ
ွဲ စ္တတ်ပသ အရ မ ်း

ယခုလြာ်ပပထာားလသာ လပါက်ကွပစစညား် စာရင်ားအာား စာအုပ်ထတွင ် တမင်ချန်လှပ်ထာားခေ့

သည်။ စာလရားသအပမင်အရ စာြတ်သတအတွ
ု ေ့ က် အနတရာယ်ရှလစနင
ု သ
် ည်ဟု ယဆလသာလကကာင ေ့်
ပြစ်သည်။ လပါက်ကွပစစညား် မျာား၏ သက်ဆုငရ
် ာအချက်အလက်မျာား လအ
ု ပ်လာနင
ု သ
် ည်ေ့ အလပခ
အလနတစ်ခုအတွကရ
် ည်ရွယ်၍ လရားသာားထာားပခင်ားပြစ်သည်။ ယင်ားအလပခအလနဆုသည်မှာ အသက်
အနတရာယ် ကာကွယ်ရန် စွနစ
် ေ့ ာားမှုတစ်စုတစ်ရာပပြုလုပ်ပခင်ားကု ဆုလုသည်။ ယခုလြာ်ပပထာားသညေ့်
လုပ်လဆာင်ပုအဆငဆ
ေ့် ငအ
ေ့် တွက်လည်ား လဘားအနတရာယ်ကင်ားရှငား် မှု အာမမခနင
ု ပ
် ါ။ အကကပ်တည်ားဆုား
အချန်ကာလမျာားတွင ် အနတရာယ်ကင်ားရှငား် မှုဆုလသာ အရာသည်ပင် ကျွနပ
်ု ်တု လက်
ေ့ လှမ်ားမမီနင
ု လ
် သာ
ဇမ်ခပစစညား် ပြစ်သာွ ားတတ်သည်ကုလည်ား သတပပြုလစချင်ပါသည်။ လအာက်လြာ်ပပပါ ပစစညား် မျာား
သည် အနတရာယ်ရှသပြင ေ့် ထုတ်လုပ်ပု၊ ကုငတ
် ွယ်ပု အလသားစတ်တအာား
ု ေ့ လြာ်ပပနင
ု ပ် ခင်ားမရှသည်ကု
ခွငလ
ေ့် ွှတ်လပားလစလုပါသည်။

Ammonia Hydroxide and Iodine - Impact Sensitivity အလွနပ် မငသ

ေ့် ည်။ ကျယ်လလာင်လသာ
အသလကကာငပ
ေ့် င် လပါက်ကမှု
ွ ကု ပြစ်လစနင
ု သ
် ည်။
Ammonium Nitrate and Any Chlorate - အဆက်မပပတ်လလာင်ကျွမ်ားပခင်ားကု ပြစ်လစနင
ု သ
် ည်။
မီားပွာားနှင ်ေ့ ပွတ်တုက်မှုလကကာင်ေ့ လပါက်ကွလွယ်သည်။ (Spark and Friction Sensitive)
Ammonium Nitrate and Copper Powder - အဆက်မပပတ်လလာင်ကျွမ်ားပခင်ားကု ပြစ်လစ
နင
ု သ
် ည်။ Friction Sensitive အလွနပ် မငသ
ေ့် ည်။
Nitrosugars - အဆက်မပပတ်လပါက်ကွမှုကု ပြစ်လစနင
ု သ
် ည်။
Potassium Chlorate and Aluminium / Potassium Chlorate and Magnesium - မီားပွာား နှင ်ေ့
ပွတ်တုက်မှုလကကာင ေ့် လပါက်ကွလွယ်သည်။
Potassium Chlorate and Red Phosphorus / Potassium Chlorate and Sulfur -
အဆက်မပပတ်လလာင်ကျွမ်ားမှုကု ပြစ်လစနင
ု သ
် ည်။ မီားပွာားနှင၊်ေ့ ပွတတ
် ုက်မှုလကကာင ေ့် လပါက်ကွလွယ်
သည်။
Potassium Chlorate and Sugar - မီားပွာားလကကာင်ေ့ လပါက်ကွလွယ်သည်။ မီားပွာားငယ်လလားတစ်ခု
လကကာငပ
ေ့် င် လပါက်ကွပခင်ားကုပြစ်လစနင
ု သ
် ည်။
 9

အဓပပ ယ်ဖင်ဆ
ဲ့ ခ
ု က်မ ်း

Acid-resistant container - အက်ဆစ်ဒဏ်ခနင

ု လသာ
် ြန်၊ လ ကထည်၊ pyrex (ြုက်ပါအထ)
သမဟု
ု ေ့ တ် လစားကပ်မှုမရှလအာင် coating လုပ်ထာားလသာအုားခွက် ။ ဥပမာ - လရြန်ခွက်၊ လ ကဇလု။
ANFO - အကကီားစာားလပါက်ကွမှုတွင ် သားု လသာ လြာက်ခွလရား ပစစညား် ။
Blasting Cap – စနက်တ - Primary Explosive ထည်ထ
ေ့ ာားလသာ လသားငယ်လသာ ပပန်
(အမျာားအာားပြင်ေ့ သတထြု)။ Secondary Explosive အတွက် အစပျြုားပစစညား် အပြစ်သားု သည်။
Booster Charge - အလွယ်တကလပါက်ကန
ွ င
ု လ
် သာပစစညား် ထည်ထ
ေ့ ာားသည်ေ့ အရာတစ်ခု။
လပါက်ကွရန်ခက်ခလသာ လပါက်ကွပစစညား် မျာားအတွက် အစပျြုားပစစညား် အပြစ်သားု သည်။
˚C - ဒီင်္ရီစင်တီင်္ရတ်။
cc – Cubic Centimeter - ကုေစင်တီမီတာ။
Deflagation Temperature - လပါက်ကွလစလသာပစစညား် တစ်ခု လပါက်ကန
ွ င
ု လ
် သာ (သမဟု
ု ေ့ တ်)
မီားလလာင်နင
ု လ
် သာ အပချန်။
Det. Rate - Detonation Rate - လပါက်ကွပစစညား် ၏ လပါက်ကွနှုနား် ။
e.n.u - exact number unavailable - တုငား် တာ၍ မရနင
ု လ
် သာ အလပခအလန။
˚F - ဒီင်္ရီြာရင်ဟုက်။
Filter Paper - အရည် နှင ေ့် အြတ်ကု ခွပခာားရန် လသချာစွာပပြုလုပ်ထာားလသာ စကကူ။
Friction Sensitivity - လပါက်ကွမှုအစပပြုရန်လအ
ု ပ်လသာ ပွတ်တုက်အာားပြစ်သည်။ ဤစာအုပ်
တွင ် kilo-pascal (kp) ပြငတ
ေ့် ုငား် တာသည်။ ပပင်ပအာားလသားလသားလလားပြငပ
ေ့် င် လပါက်ကွမှုကု အစပပြု
လစပါက Friction sensitivity ပမငသ
်ေ့ ည်။
kp Label
0 to1 extremely high (အလွနလ
် ွနပ် မင)ေ့်
1+ to 3 very high (အလွနပ် မင)ေ့်
2+ to 4 high (ပမင)ေ့်
3+ to 5 moderately high (အနည်ားငယ်ပမင)်ေ့
4+to 6 moderate (အလယ်အလတ်)
5+ to 10 moderately low (အလတာ်အသငန
ေ့် မ်ေ့)
10+ low (နမ်ေ့)
g – gram - အလလားချန် ယနစ်။
 10

Heat-resistant Container - အပခခွက် (ြန်၊ လ ကထည်၊ pyrex (ြုကပ

် ါအထ) သမဟု
ု ေ့ တ်
လစားကပ်မှုမရှလအာင် coating လုပ်ထာားလသာအုားခွက်၊ စတီားခွက်၊ သတတြုခွက်) လကကားခွက်၊
အလမီနယ
ီ ခွက်၊ ဒန်ခွက်မျာား မသားု ။
Heat/Acid-resistant Container - အပ နှင ေ့် အက်ဆစ် ၂ မျြုား လုား ဒဏ်ခနင
ု လ
် သာ ခွက်။
High Explosive - လပါက်ကွမှုနန
ှု ား် ပမငမ
ေ့် ာားပပင်ားထန် ။
Hot-water Bath - အပလပားပခင်ားနည်ားလမ်ား။ ခွက်လသားကု လရလနွားပထညေ့ထ
် ာားလသာခွက်ကကီားတွင ်
ထညေ့၍
် အပလပားနည်ား။
Ice-water Bath - အလအားခပခင်ားနည်ားလမ်ား။ ခွကလ
် သားကုလရခနှငလရခ
ေ့် လရထညေ့ထ
် ာားလသာ ခွက်ကကီား
တွငထ
် ညေ့၍
် အလအားခနည်ား။
Impact Sensitivity - လပါက်ကွမှုအစပပြုရန်လုအပ်လသာ ပပင်ပသက်လရာက်ရမညေ့အ
် ာား။
ဤစာအုပ်တွင ် Newton-Meter (Nm) ပြငတ
ေ့် ုငား် တာသည်။ ပပင်ပအာားလသားလသားလလားပြငပ
ေ့် င်
လပါက်ကွမှုကု အစပပြုလစပါက impact sensitivity ပမငသ
ေ့် ည်။
Nm Label
0 to1 extremely high (အလွနလ
် ွနပ် မင)ေ့်
1+ to 3 very high (အလွနပ် မင)ေ့်
3+ to 4 high (ပမင)ေ့်
4+ to 5 moderately high (အနည်ားငယ်ပမင)ေ့်
5+to 11 moderate (အလယ်အလတ်)
11+ to 20 moderately low (အလတာ်အသငန
ေ့် မ်ေ့)
20+ low (နမ်ေ့)
Initiate - လပါက်ကွလစရန်အစပျြုားသည်။
kg – Kilogram – 1000 grams - အလလားချန် ယနစ်။
lb – Pound – 16 ounces - အလလားချန် ယနစ်။
Lead Block Test - လပါက်ကွမှုနန
ှု ား် ကု စမ်ားသပ်လသာနည်ား။ ခတုားကကီား ထတွင ် စမ်ားသပ်မညေ့ပ
် စစညား်
၁၀ င်္ရမ် (gram) ကု အလပါက်လသားလြာက်ထညေ့ပ် ပီား လပါက်ကွမှုလကကာင ေ့် အလပါက်(သ)ု ေ့ တွငား် မည်မျှ
ပုကျယ်လာသည်ကု အလပါက်ထထ
ု ည်ပမာဏ (cubic centimeter, cc) ပြင ေ့် ပပသည်။
တွငား် ကျယ်လလ လပါက်ကနှု
ွ နား် ပမငလ
ေ့် လပြစ်သည်။
Low Explosive - မီားလလာင်လသာ်လည်ား ၊ လပါက်ကမှု
ွ နနှု ား် မပမင/ေ့် လနှားလကွား၊ လပါက်ကွရန် မလွယ်။
mL – Milliliter - ထုထည်ယနစ်။
 11

m/s – Meters per second - အလျင်၏ ယနစ်။

M.S.D.S – Material Safety Data Sheet – ဓာတုပစစညား် တစ်ခု၏ အနတရာယ်နင
ှ ပ
်ေ့ တ်သက်၍
လြာ်ပပချက်။
NLX – Nitromethane Liquid Explosive - နက
ု ်ထရု မီသမ်ား လပါက်ကွပစစညား် (အရည်)။
oz – ounces - အလလားချန် ယနစ်။
p.b.v - parts by volume - ထုထည်ပမာဏ အချင်အတွယ် (လီတာ (L)၊ မီလလ
ီ ီတာ (mL )၊ င်္ါလ၊
ပုလင်ား ၊ နဆီ
ု ေ့ ေား) စသညေ့် အချင်အတွယ်ပြင ေ့် အချြုားချသည်။
Plastic - ရွ ွေ့လစားကသ
ေ့ ု ေ့ ပုသင
ွ ား် ၍ရလသာ စွမ်ားရည်။ (ပုသင
ွ ား် ၍ရလသာ လပါက်ကွပစစညား် ကု Plastic
Explosive ဟုလခ သည်။)
Primary Explosive - မီားလတာက်၊ မီားပွာား၊ ပပင်ပသက်လရာက်မှု တစ်ခုခုလကကာင ေ့် လလာင်ကျွမ်ား
လပါက်ကွနင
ု လ
် သာအမျြုားအစာား။ လပါက်ကွမှုတွင ် တက
ု ်ရု က်သားု သည်။
Secondary Explosive - ကုယ်တုင ် လပါက်ကွနင
ု လ
် သာ်လည်ား Primary Explosive လလာက်
အာားမလကာင်ား၊ Primary Explosive ပပြုလုပ်ရာတွငလ
် ည်ား ပါ၀င်ပစစညား် တစ်ခု ပြစ်နင
ု သ
် ည်။
Sensitive -သက်လရာက်မှုတစ်ခုခုကု ဆတ်ဆတ်ထမခပြစ်လသာ။
Squib - Low Explosive ထည်ထ
ေ့ ာားလသာ လသားငယ်လသာ ပပန် (အမျာားအာားပြင်ေ့ သတထြု)။ Low
Explosive မျာား၊ အချြုွေ့လသာ အလပခအလနတွင ် High Explosive မျာားအတွက်ပါ အစပျြုားပစစညား်
အပြစ်သားု သည်။ အလွနပ
် လသာ မီားလတာက်ပြစ်လပ လစသည်။
Tertiary Explosive - လပါက်ကွတတ်သည်.။ သလသာ်
ု ေ့ Primary Explosive, Secondary
Explosive လလာက် အာားမလကာင်ား၊ လနာက်ထပ် အဆငဆ
ေ့် င ေ့် ဓာတ်ပပြု ပပြုပပင်ရန်လုအပ်လသာပစစညား် ။
u.b.w - unit by weight - အလလားချန် (င်္ရမ်၊ကျပ်သာား စသည်)ပြင ေ့် တုငား် တာအချြုားချသည်။
Water Sensitivity - လရ၊လရလငွွေ့ နှင ေ့် ထလတွွေ့ မှု ဒဏ်ကု ခနင
ု န
် နှု ား် ။ လရ၊လရလငွွေ့ နှင ေ့် ထလတွွေ့ ပပီား
ကျန်ခေ့လသာ ပစစညား် ၏ အရည်အလသွားလပ မတည်၍ လြာ်ပပသည် ။
Label Explanation (ရှင်း် လင််းခ က် )
Extremely high - ပပင်ပ(လလထု)မှ လရလငွွေ့ ထလတွွေ့ မှု မရှလစရ။ လလလလ
ု အာင် ပုလင်ား၊
လလလုအတ် စသည်ပြငသ
်ေ့ မ်ားပါ ။
High - လလသပ်လုရန်မလု၊ အြားု ြွင ေ့် ခွက် တွင ် အချန် ခဏ ထာားနင
ု သ
် ည်။
Moderate - လရမထရ။ သလသာ်
ု ေ့ အြုားြွငခ
ေ့် ွက်တင
ွ ား် ထည်၍
ေ့ ထာားနင
ု သ
် ည် ။
Low - အနည်ားငယ်စုလနလျှငပ
် င် သားု ၍ ရသည်။
None - လရလအာက်တွငပ
် င်အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။
 12

Acetone Peroxide

Explosive type : High - Primary

Det. rate : 5200 m/s
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : C6H12O4
Form : အပြူလရာင် ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : EXTREMELY High - e.n.u
Friction Sensitivity : EXTREMELY High- e.n.u
Water Sensitivity : e.n.u
Initiate with : spark (မီားပွာား)

Acetone peroxide နှငပ

ေ့် တ်သက်လသာ အချက်အလက်သည် နည်ားပါားသည်။ Acetone
peroxide သည် သက်လရာက်မှုလကာင်ားလသာ Primary Explosive ပြစ်လသာ်လည်ား အလငွွေ့ပျလွယ်
သည်အ
ေ့ တွက် လလလုလသာ container တွင ် သမ်ားဆည်ားရမည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Hydrogen Peroxide (6% solution) / 25.5 u.b.w - 25 p.b.v
Sulfuric Acid / 2.25 u.b.w - 1.25 p.b.v
Acetone / 12 u.b.w - 15.15 p.b.v
Water
Salt

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid resistant Container ၁ လုား
Large pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)
Glass Thermometer
Filter Paper
 13

Stirring Rod (ြန် သမဟု

ု ေ့ တ် လ က)
လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Acetone ကု acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ အဆုပါခွက်ထသု ေ့ Hydrogen Peroxide ကု ပြည်ားပြည်ားချင်ားထညေ့၍
် Stirring Rod ပြင်ေ့
ညင်ညင်သာသာလမ ွှပါ။
၃။ လရခ၊ လရနှင ေ့် ဆာားအနည်ားငယ်ကု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ Acetone/peroxide လရာစပ်
ထညေ့ထ
် ာားလသာ container ကု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ်၍ အပချန် 5℃ (41℉) လရာက်သည်အထ
အလအားခပါ။ (ice-water bath အစာား freezer အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်)
၄။ အလအားခလနစဉအတွငား် တွင ် sulfuric acid ကု Acetone/peroxide mixture ထသု ေ့ ပြည်ားညင်ား
စွာ ထညေ့ပ
် ါ (ဆယ်စကကနလ
် ေ့ ျှင ် တစ်စက်နန
ှု ား် ပြင)ေ့် ။ အပချန်ပမငတ
ေ့် က်လာလမမ
ေ့် ည်။ အပချန် 10℃
(50℉) သလရာက်
ု ေ့ ပါက sulfuric acid ကု ဆက်မထည်ဘ
ေ့ အပချန် 5℃ သု ပပန်
ေ့ ကျသည်အထ လမ ွှပါ။
၅။ Sulfuric acid လနာက်ဆုားထညေ့ပ် ပီားသညေ့အ
် ချန်မှ ၅မနစ်ကကာသည်အထ အဆက်မပပတ်လမ ွှပါ။
၆။ ပပီားလျှင် လအားလသာလနရာတွင ် ၂၄နာရီ သမ်ားပါ။ (ice-water bath ပြင ေ့် ထာားနင
ု သ
် လု လရခလသတတာ
တွငလ
် ည်ား ထညေ့ထ
် ာားနင
ု ပ
် ါသည်။)
၇။ Acetone Peroxide ပုလဆာင်ခမျာား ကျလာပါလမေ့်မည်။ Filter Paper ကုအသားု ပပြု၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၈။ ပုမုသနစ
် ေ့ င်လစရန်အတွက် လရ အနည်ားငယ်ပြင ်ေ့ လဆားချပါ။
၉။ ရရှလာလသာပုလဆာင်ခကု အလပခာက်ခရန် acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ
container ကု အပချန် 80℃ ရှလသာ Hot-water Bath တွင ် ထာားပါ။ Primary Explosive
ပြစ်သညေ့အ
် တွက် အထားင်္ရုပပြု၍ ကုငတ
် ွယ်ပါ။
၁၀။ လပခာက်လသွွေ့သာွ ားပပီဆုလျှင ် အက်ဆစ်ဒဏ်ခနင
ု လ
် သာ container (သမဟု
ု ေ့ တ်) လလလုလသာ
container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 14

Acetylene

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 2500 m/s (အခအလနပြင်)ေ့
Lead Block Test : 300cc (အခအလနပြင်)ေ့
Chem. Formula : C2H2
Form : အလရာင်မရှလသာ ဓာတ်လငွွေ့
Deflagration temperature : 335℃ (635℉)
Impact Sensitivity : e.n.u
Friction Sensitivity : e.n.u
Water Sensitivity : container လပ တွင ် မတည်သည်။
Initiate with : Special (လအာက်လြာ်ပပချက်တွင ် ကကညေ့ပ
် ါ။)

Acetylene သည် ြအာားပပင်ားပပင်ားတစ်ခု သက်လရာက်သညေ့အ

် ခါ (သမဟု
ု ေ့ တ်)
ပမငမ
ေ့် ာားလသာအပချန် တွင ် High Explosive အပြစ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။ Initiator Charge ကုသားု ပပီား
Acetylene (High Pressure Canister) ကု လြာက်ခွရမည်။ အသားု ပပြုမည်ေ့ Initiator Charge သည်
Canister နရကု လြာက်ခန
ွ င
ု သ
် ည်အထ အာားပပင်ားရမည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Acetylene (high-pressure canister)

လုအပ်လသာအရာမျာား
Initiator Charge

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ လပါက်ကွမှုပြစ်လစရန် အစပျြုားပစစညား် (initiator charge) ကု ပပင်ဆင်ပါ။
မှတ်ချက်။ ။ အစပျြုားပစစညား် အလနပြင ေ့် Diamond Charge (သမဟု
ု ေ့ တ)် Saddle Charge ကု
အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။ အသားု ပပြုရန် အခက်အခရှလျှင ် Plastic Explosive ကု canister ပတ်လည်တွင ်
ပတ်၍ အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။ Plastic Explosive သည် canister walls အပြစ် အသားု ပပြုလသာ
သတထြုထက် အနည်ားဆုား နှစဆ
် ထ၍ လလားဆကျယ်ရမည်။
 15

Amatol 50/50

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 6400 m/s
Lead Block Test : 250cc
Chem. Formula : Trinitrotoluene နှင ေ့် Ammonium Nitrate အလရာ
Form : အပြူလရာင် သမဟု
ု ေ့ တ် အပြူလရာင်သမ်ားလသာ အခ
Deflagration temperature : e.n.u - over 200℃ (392℉)
Impact Sensitivity : Moderately Low - e.n.u
Friction Sensitivity : Low - e.n.u
Water Sensitivity : High
Initiate with : Blasting Cap (စနက်တ)

မုလ်သင
ွ ား် ပပြုလုပ်၍ရလသာ လပါက်ကွပစစညား် (Castable Explosive) ကု လုအပ်လျှင ်
(သမဟု
ု ေ့ တ)် Trinitrotoluene (TNT) အနည်ားငယ်သာရှလျှင ် Amatol သည် အသင်လ
ေ့ တာ်ဆုား
ပြစ်သည်။ Amatol တွင ် Amonium Nitrate ပါ၀င်သည်အ
ေ့ တွက် လကကားနီ/လကကား၀ါ တနှ
ု ေ့ င ေ့်
မထလတွွေ့လအာင် ထာားပါ။ Amatol ကု 50/50 အချြုားထက်လည်ား ပု၍ ပပြုလုပ်နင
ု သ
် ည်။ ဥပမာ-
Ammonium Nitrate ၈၀% ပါလသာ အချြုားအစာားပြင်လ
ေ့ ည်ား ပပြုလုပ်နင
ု သ
် ည်။ သရာတွ
ု ေ့ င်
Ammonium Nitrate ရာခုငန
် န
ှု ား် မျာားလသာ Amatol သည် 50/50 အချြုားအစာားထက် အာားလပျာ၍
ေ့
လပါက်ကွရန် ပုခက်ခသည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Trinitrotoluene (TNT) / 5 u.b.w
Ammonium Nitrate / 5 u.b.w
Water (တစ်ဆင်ခ
ေ့ အပလပားရန်)

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)
Heat-resistant Container ၁ လုား
 16

Stirring Rod (ြန် သမဟု

ု ေ့ တ် သစ်သာား)
Glass Thermometer
Small pebbles (လကျာက်ခလသားလသားလလားမျာား)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ လရ နှင ေ့် လကျာက်ခမျာားကု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် မီားြုလပ တွင ် ထာားပါ။ (လကျာက်ခမျာား
ထည်ရ
ေ့ ပခင်ားသည် လနာက်ထည်မ
ေ့ ည်ေ့ container ကု Pan ၏ လအာက်လပခနှင ေ့် တုက်ရု က်မထလတွွေ့လစ
ရန်ပြစ်သည်။)
၂။ TNT ကု Heat-resistant container ထသု ထည်
ေ့ ပေ့ ါ။
၃။ ထလနာက်
ု ေ့ Heat-resistant container ကု Pan ထသု ေ့ထည်၍
ေ့ 90℃ (194℉) အထ အပလပားပါ။
မီားြုမှြယ်ပါ။ (မှတ်ချက်။ TNT သည် 80℃ (176℉) တွင ် အရည်လပျာ်သည်။)
၄။ Ammonium Nitrate ဆယ်ပုတစ်ပုကု အရင်ထည်၍
ေ့ လမ ွှပါ။ လအားပပီား ခလာလမ်ေ့မည်။
၅။ ထအ
ု ခါ TNT/Ammonium Nitrate အလရာကု မီားြုလပ ပပန်တင်၍ 90℃ (194℉)
ပပန်လရာက်လအာင် အပလပားပါ။ မီားြုမှ ြယ်ပါ။
၆။ Ammonium Nitrate ကုနသ
် ည်အထ အဆင်ေ့ ၄ နှင ေ့် အဆင်ေ့ ၅ ကု ထပ်ခါ ထပ်ခါ ပပြုလုပ်ပါ။
၇။ အာားလုားပပီားလျှင ် 90℃ (194℉) ထလရာက်လအာင် အပလပား၍ storage container ထသု ေ့
လလာင်ားထည်ပ
ေ့ ါ။
 17

Ammonium Picrate (Explosive D)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 7150 m/s
Lead Block Test : 280cc
Chem. Formula : C6H6N4O7
Form : အ၀ါလရာင် သမဟု
ု ေ့ တ် အနီလရာင် ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 320℃ (608℉)
Impact Sensitivity : Moderately Low - e.n.u
Friction Sensitivity : Moderate - e.n.u
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : 14 g (0.5 oz) Booster, Blasting Cap (စနက်တ)

Ammonium Picrate သည် လပါက်ကွနှုနား် မျာားလသာ၊ အလတာ်အတန် အာားပပင်ားလသာ

လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။ အ၀ါလရာင် နှင ်ေ့ အနီလရာင် အမျြုားမျြုားလပပာင်ားလလနသည်။ အနီလရာင်က
တည်ပမမှုနည်ား၍ လပါက်ကွရန်ပု၍လွယ်ကသည်။ ထုတ်လုပ်မှုပြစ်စဥ်၏ အချက် ၂ ချက်က
အလရာင်ကု သက်လရာက်မရ
ှု ှသည်။ ပထမအချက်မှာ Ammonium Hydroxide ပမာဏပြစ်သည်။
Ammonium Hydroxide ပုသားု လျှင ် အနီလရာင် ထွက်၍ လလျာသားု လျှင ်
အ၀ါလရာင်ဘက်သလရာက်
ု ေ့ မည်။ ဒုတယအချက်မှာ Picric Acid solution ထသု ေ့ Ammonium
Hydroxide ထည်သ
ေ့ ည်န
ေ့ နှု ား် ပြစ်သည်။ ပမန်ပမန်လရာစပ်သာွ ားလျှင ် အနီလရာင် ထွက်မည်။ အနီလရာင်
Ammonium Picrate ကု Blasting Cap ပြင်ေ့ လြာက်ခွနင
ု ပ် ပီား အ၀ါလရာင် Ammonium Picrate ကု
14 g (0.5 oz) Booster Charge ပြင်ေ့ လြာက်ခွနင
ု သ
် ည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Picric Acid / 1 u.b.w
Ammonium Hydroxide (3% solution) / အမျြုားမျြုားလပပာင်ားလနင
ု သ
် ည်။
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
 18

Heat/Acid-resistant Container ၁ လုား

Stirring Rod (ြန်/လ က)
Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)
Filter Paper

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ လရ 4.5 u.b.w ကု Heat/Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အနည်ားငယ်ဆသည်အ
ေ့ ထ
အပလပားပါ။
၂။ မီားြုမှြယ်ပါ။ Picric Acid ကု လရပထသု ထည်
ေ့ ပေ့ ါ။ (Picric acid အာားလုား လပျာ်၀င်မည်မဟုတ်။)
၃။ အ ါလရာင် Ammonium Picrate ကု ထုတ်လုပ်မည်ဆုလျှင ် Ammonium Hydroxide
Solution ကု water/picric acid mixture ထသု ထညေ့
ေ့ ၍
် လပြားလပြားချင်ား လမ ွှပါ။ Picric acid အာားလုား
လပျာ်၀င်သာွ ားပပီဆုလျှင ် Ammonium Hydroxide ထညေ့ပ် ခင်ားကု ရပ်ပါ။
(အနီလရာင် Ammonium Picrate ထုတ်မည်ဆုပါက Picric acid အာားလုား လပျာ်၀င်သည်အထ
Ammonium Hydroxide Solution ကု water/picric acid mixture ထသု ေ့ ထညေ့ပ
် ါ။ ပပီားလျှင ်
လနာက်ထပ် Ammonium Hydroxide Solution 4.5 u.b.w ထညေ့၍
် ပမန်ပမန်လမ ွှပါ။)
၄။ ၁ နာရီကကာ ထာားပါ။
၅။ လရခနှင ်ေ့ လရတက
ု ေ့ ု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ (Ice-water bath ပပြုလုပ်ပခင်ား)
၆။ water/picric acid/ammonium hydroxide ထညေ့ထ
် ာားလသာ container ကု Ice-water bath
ထတွင ် အပချန် 5℃ (41℉) ထလရာက်လအာင် အလအားခပါ။ ပုလဆာင်ခ ကျလာလမေ့်မည်။
၇။ ကျလာလသာ Ammonium Picrate ပုလဆာင်ခမျာားကု Filter paper သားု ၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၈။ လပခာက်လသွွေ့လစရန်အတွက် နည်ားလမ်ားအမျြုားမျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် Ammonium picrate
ကု ပြန၍
် ေ့ လနလရာင်လအာင်တွင ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ
အဆင်လပပမည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Ammonium Picrate ကု acid-resistant
container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath
တွင ် ထာားပါ။ လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(င်္) Oven ပြင ်ေ့ အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 100℃ (212℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကုပတ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
ေ့် ါ။ Ammonium picrate ကု acid-resistant
container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ Ammonium Picrate မျာားအာားလုား လပခာက်လသွွေ့
 19

သည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ်) Oven အပချန် 50℃ (122℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven
အပချန်ကကျလာပပီား Ammonium Picrate က မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ
ထုတ်၍ Oven ကု 100℃ (212℉) ထ ပပန်လည်အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
ေ့် ျာားကု
ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။ ဤနည်ားလမ်ားကု သားု မည်ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန်
Thermometer နှစလ
် ချာင်ားသားု ၍ တုငား် တာ စစ်လဆားပါ။ Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။

အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 14 g (0.5 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ အရင်ဆုား

အလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုက်နည်ားပါလမ်ေ့မည်။
 20

Ammonium Powder

Explosive type : Low and High - Secondary

Det. rate : 3500 m/s max.
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : NH4NO3 နှင ေ့် Charcol အလရာ
Form : မီားခုားလရာင် သမဟု
ု ေ့ တ် အနက်လရာင် အမှုန ် ေ့
Deflagration temperature : ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခအာားပြင ေ့် 170℃ (338℉)
Impact Sensitivity : Low - e.n.u
Friction Sensitivity : Low - e.n.u
Water Sensitivity : EXTREMELY High
Initiate with : Blasting Cap, Squib or Fuse

Ammonium Powder တွင ် Amonium Nitrate ပါ၀င်သည်အ

ေ့ တွက် လကကားနီ/လကကား၀ါ
တနှ
ု ေ့ င ်ေ့ မထလတွွေ့လအာင် ထာားပါ။ Ammonium powder ကု Low Explosive အပြစ်သာမက High
Explosive အပြစ်ပါ အသုားပပြုနင
ု သ
် ည်။ High Explosive အလနနှင ေ့် သားု မည်ဆုလျှင ် 500 g (1 lb)
Booster Charge ကု အသားု ပပြုသငသ
ေ့် ည်။ ထအပပင်
ု ေ့ တင်ားကျပ်စွာ ထညေ့သ
် ထ ု ာားပါက လပါက်ကွရန်
ခက်ခလမေ့်မည်။ Ammonium Nitrate နှင ေ့် Charcoal က မှုနည
် ေ့ က်လလလလ လပါက်ကွနှုနား်
လကာင်ားလလလလ ပြစ်သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Ammonium Nitrate / 8.5 u.b.w
Wood Charcoal / 1.5 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Heat-resistant Container (သမဟု
ု ေ့ တ်) Acid-resistant Container (သမဟု
ု ေ့ တ်) Plastic
Container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာားလချာင်ား/သစ်သာားဇွနား် )
 21

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Ammonium Nitrate ကု အမှုနက် က
ေ့ တ်ပါ။ အဆင်လပပရာ နည်ားလမ်ားကု အသားု ပပြုနင
ု ပ
် ါသည်။
၂။ Charcoal ကုလည်ား အမှုနက် က
ေ့ တ်ပါ။ အဆင်လပပရာ နည်ားလမ်ားကု အသားု ပပြုနင
ု ပ
် ါသည်။ အဆင ေ့် ၁မှ
ပစစညား် တစ်ခုတည်ားကုပ အသားု ပပြုမည်ဆုလျှင ် မသားု ခင်စပ်ကကာား လသချာစွာ သနရ
် ေ့ ှငား် ပါ။
၃။ Ammonium Nitrate နှင ေ့် Charcoal ကု Container တွငထ
် ညေ့၍
် နှစပ်
ေ့ လသချာလအာင် လမ ွှပါ။
လဘားကင်ားလစရန်အတွက် တစ်ခါပပြုလုပ်လျှင ် 250 g (8 oz) ထက် ပု၍ မလရာစပ်ပါနှင။ေ့် Ammonium
Nitrate နှင ေ့် Charcoal က မှုနည
် ေ့ က်လလလလ လပါက်ကွနှုနား် လ ကာင်ားလလလလ ပြစ်သည်။
၄။ လရလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 22

AN Dynamite (Semigelatin Dynamite)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခအာားပြင ေ့် 3500 m/s
Lead Block Test : ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခအာားပြင ေ့် 350cc
Chem. Formula : Ammonium Nitrate, Nitric Ester နှင ေ့် Sawdust အလရာ
Form : အပြူလရာင်သမ်ားလသာ အမှုန ် ေ့
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : High - e.n.u
Friction Sensitivity : Low - e.n.u
Water Sensitivity : Low
Initiate with : Blasting Cap

Cap-sensitive Explosive ကု လုအပ်ပပီား Ammonium Nitrate ရှသည်ဆုလျှင ် AN

Dynamite ထုတ်လုပ်နင
ု သ
် ည်။ ပြစ်နင
ု လ
် ျှင ် လလလုလသာ container တွင ် သမ်ားဆည်ားသင်သ
ေ့ ည်။
လရဒဏ်ခနင
ု ရ
် န်အတွက် Nitrocellulose 0.1 u.b.w ထညေ့န
် င ု သ
် ည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Ammonium Nitrate / 8 u.b.w
Nitroglycol / 1.5 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Nitroglycerin / 1.5 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Methyl Nitrate / 1.5 u.b.w
လွှစာမှုန ် /ေ့ 0.5 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ)် င်္ျြုမှုန ် /ေ့ 0.5 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Shallow Pan (အုား/ခွက် ၁ ခု)
Stirring Rod (သစ်သာား)
ဇကာချရန်ပစစညား် ၁ ခု
 23

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ အရွ ယ်အစာားကကီားလသာ လွှစာမှုနမ
် ေ့ ျာား ြယ်ထတ
ု ်ရန်အတွက် ဇကာချပါ။
၂။ Ammonium Nitrate နှင ေ့် လွှစာမှုနက
် ေ့ ု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် နှလအာင်
ေ့ လမ ွှပါ။
၃။ Nitroglycol ကု Ammonium nitrate/sawdust mixture ထသု ပြည်
ေ့ ားပြည်ားချင်ား လလာင်ားထညေ့်
ပါ။ ၃၀ မနစ် ထာားပါ။ ရလာလသာ ပစစညား် သည် အနည်ားငယ် စုထင
ု ား် ဆရှသည်။ Nitroglycol
ကျန်ရှလနလသားလျှင ် Ammonium nitrate/sawdust အလရာကု အနည်ားငယ် ထပ်ထညေ့ပ
် ါ။
စုစွတ်လနသည်ထက်စာလျှင ် လပခာက်လသွွေ့လသာ AN Dynamite က အနတရာယ်ပုကင်ားပါသည်။
 24

Ammonium Nitrate Fuel Oil (ANFO)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 3300 m/s
Lead Block Test : 316cc
Chem. Formula : NH4NO3 နှင ေ့် လလာင်စာဆီ အလရာ
Form : အပြူလရာင်သမ်ားလသာ အမှုန ် သ
ေ့ မဟု
ု ေ့ တ် အဆလသားလသားမျာား
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : Low - e.n.u
Friction Sensitivity : Low - e.n.u
Water Sensitivity : High
Initiate with : 28 g (1 oz) Booster Charge (အမှုနန
် ေ့ င
ှ သ
ေ့် ာလျှင)် / Blasting Cap
အသားု ပပြုနင
ု လ
် သာ်လည်ား လုပ်လဆာင်မှုအာားနည်ားသည်။

Ammonium Nitrate က မှုနည

် ေ့ က်မလနလျှင ် ANFO Explosive သည်
လပါက်ကွရန်ခက်ခသည်။ Ammonium Nitrate အမှုနက
် ေ့ ု အသားု ပပြုလျှငလ
် ည်ား တင်ားကကပ်စွာ
ထညေ့သ
် ပု ခင်ားကု လရှာင်ကကဉရမည်။ ယင်ားကသ
ေ့ လု
ု ေ့ ပ်လဆာင်ပခင်ားသည် လပါက်ကရန်
ွ ခက်ခလစလသာ
လကကာငပေ့် ြစ်သည်။ အကကြုပပြုထာားလသာ ပမာဏထက် နည်ား၍ ဒီဇယ်လလာင်စာကု ထညေ့မ
် ည်ဆုလျှင ်
sensitive ပုပြစ်၍ အာားပပင်ားမှု နည်ားမည်။ Ammonium Nitrate prills (အဆလသားလသားမျာား) ကု
သားု မည်ဆုလျှင ် အနည်ားဆုား 500 g (1 oz) Booster Charge ကု အသားု ပပြုရမည်။ မှုနည
် ေ့ က်လန လသာ
Aluminium ၁၅% ကုထပ်ထညေ့လပားပါက
် ANFO ၏ လပါက်ကွနှုနား် ပုလကာင်ားလမေ့်မည်။ ANFO
Charges သည် အနည်ားဆုား အချင်ား ၂လက်မ ရှမှသာ လပါက်ကွလမ်မ
ေ့ ည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Ammonium Nitrate (အမှုန ် သ
ေ့ မဟု
ု ေ့ တ် အဆ) / 9 u.b.w
Diesel Fuel / 0.5 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Gasoline / 0.25 u.b.w နှင ်ေ့ Motor Oil / 0.25 u.b.w
 25

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Heat-resistant Container (သမဟု
ု ေ့ တ်) Acid-resistant Container (သမဟု
ု ေ့ တ်) Plastic
Container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာား သမဟု
ု ေ့ တ် ပလတ်စတစ်)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Ammonium Nitrate ကု container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ ဒီဇယ်လလာင်စာကု Ammonium Nitrate လပ သု ပြန်
ေ့ ားပါ။ (မလမ ွှပါနှင။ေ့် )
၃။ ၁နာရီကကာ ထာားပါ။
၄။ လရလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
မှတ်ချက်။ Ammonium Nitrate က လုားခသွာားလျှင ် အလုားလသားလသားလုား၍ Cheese Grater
(သမဟု
ု ေ့ တ)် ဇကာ ပြင ေ့် ပခစ်ချပါ။
 26

Astrolite A

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 7800 m/s
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : mixture
Form : လငွလရာင်အရည်
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : Low - e.n.u
Friction Sensitivity : Low - e.n.u
Water Sensitivity : none
Initiate with : 28 g (1 oz) Booster Charge, Blasting Cap

Astrolite A သည် အလွနအ

် ာားလကာင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။ Blasting Cap ပြင ေ့်
လပါက်ကွနင
ု လ
် သာ်လည်ား 28 g (1 oz) Booster Charge က သက်လရာက်မှု ပုလကာင်ားသည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Ammonium Nitrate / 2 u.b.w
Hydrazine (လရမေ့) / 1 u.b.w
Aluminum (အမှုန ် သ
ေ့ မဟု
ု ေ့ တ် အချပ်) / 0.6 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant Container ၁ လုား
Stirring Rod (ြန် သမဟု
ု ေ့ တ် လ က)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Ammonium Nitrate ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ Hydrazine အနည်ားငယ်ကု Ammonium Nitrate ထသု ေ့ လပြားလပြားထည်ပ
ေ့ ါ။ အနည်ားငယ်
အပမြုပ်ထလာလမ်မ
ေ့ ည်။ Hydrazine ထပ်မထညေ့မ
် ီ အပမြုပ်မထလတာသ
ေ့ ည်အထ လစာငပ
်ေ့ ါ။
 27

Hydrazine ပမာဏ အာားလုားကုနသ

် ည်အထ ယခုနည်ားအတုငား် ထညေ့ပ
် ါ။ (မှတခ
် ျက်။ ဤပြစ်စဉမှ
ထွက်လာလသာ အလငွွေ့သည် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။)
၃။ လရာစပ်ပပီားလျှင ် ၅မနစ်ကကာ လပြားလပြားလမ ွှပါ။
၄။ Aluminum Powder ကု ထညေ့၍
် လပြားလပြားလမ ွှပါ။
၅။ Acid-resistant Container တွငထ
် ညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 28

Astrolite G

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 8600 m/s
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : mixture
Form : အလရာင်မရှလသာအရည်
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : Low - e.n.u
Friction Sensitivity : Low - e.n.u
Water Sensitivity : none
Initiate with : 28 g (1 oz) Booster Charge, Blasting Cap

Astrolite G သည် အလွနအ

် ာားလကာင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။ Blasting Cap ပြင ေ့်
လပါက်ကွနင
ု လ
် သာ်လည်ား 28 g (1 oz) Booster Charge က သက်လရာက်မှု ပုလကာင်ားသည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Ammonium Nitrate / 2 u.b.w
Hydrazine (လရမေ့) / 1 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant Container ၁ လုား
Stirring Rod (ြန်)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Ammonium Nitrate ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ Hydrazine အနည်ားငယ်ကု Ammonium Nitrate ထသု ေ့ လပြားလပြားထည်ပ
ေ့ ါ။ အနည်ားငယ်
အပမြုပ်ထလာလမေ့်မည်။ Hydrazine ထပ်မထညေ့မ
် ီ အပမြုပ်မထလတာသ
ေ့ ည်အထ လစာငပ
ေ့် ါ။
Hydrazine ပမာဏ အာားလုားကုနသ
် ည်အထ ယခုနည်ားအတုငား် ထညေ့ပ
် ါ။ (မှတခ
် ျက်။ ဤပြစ်စဉမှ
ထွက်လာလသာ အလငွွေ့သည် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။)
 29

၃။ လရာစပ်ပပီားလျှင ် ၅မနစ်ကကာ လပြားလပြားလမ ွှပါ။

၄။ Acid-resistant Container တွငထ
် ညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 30

Black Powder

Explosive type : Low

Det. rate : 500 m/s max.
Chem. Formula : KNO3, Sulfur နှင ေ့် Charcoal အလရာ
Form : မီားခုားလရာင် (သမဟု
ု ေ့ တ်) အနက်လရာင်အမှုန ် ေ့
Deflagration temperature : 300℃ (572℉)
Impact Sensitivity : e.n.u
Friction Sensitivity : e.n.u
Water Sensitivity : High
Initiate with : Squib, Fuse, or Blasting Cap

Black Powder သည် အာားပပင်ားမှုနည်ားလသာ လပါက်ကပစစ

ွ ညား် ပြစ်သည်။ Explosive Charge
ထက်စာလျှင ် Propellant (သမဟု
ု ေ့ တ်) Incendiary အပြစ် သားု ရန်ပုသငလ
ေ့် တာ်သည်။ သရာတွ
ု ေ့ င်
တင်ားကကပ်စွာ ထညေ့သ
် ထ ု ာားလျှင ် အလုပ်ပြစ်သည်။ မှုနည
် ေ့ က်လလလလ လပါက်ကွမှုလကာင်ားလလလလ
ပြစ်သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု (ပထမဦ်းစ္ ်းပပ်းနည််းလမ််း)

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Potassium Nitrate / 7.8 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်) Sodium Nitrate / 7.8 u.b.w
Wood Charcoal (အမှုန)် ေ့ / 1.5 u.b.w
Sulfur (အမှုန)် ေ့ / 1 u.b.w
Methyl Alcohol / 10 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Isopropyl Alcohol (၇၀%အထက် သနစ
် ေ့ င်လသာ) / 10 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Ethyl Alcohol (၇၀%အထက် သနစ
် ေ့ င်လသာ) / 10 u.b.w
Water / 5 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Heat-resistant Container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာားလချာင်ား/သစ်သာားဇွနား် )
 31

၁၈ လက်မ ပတ်လည်ရှလသာ အ၀တ်စ

ပခစ်ချရန်ပစစညား် (၀.၂၅ လက်မ သမဟု
ု ေ့ တ် ပု၍ကျဉားလသာ အလပါက်မျာားပါသညေ့် ၆လက်မ x
၁၂ လက်မရှလသာဇကာ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Cheese Grater)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
်ေ့ ျာား
၁။ Potassium Nitrate, Charcoal, Sulfur နှင ေ့် လရ တက
ု ေ့ ု Heat-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
်
လမ ွှပါ။
၂။ Heat-resistant Container ကု မီားြုလပ သု ေ့ တင်၍ အနည်ားငယ် ဆလာသည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ်)
အနည်ားငယ်ပလာသည်အထ အပလပားပါ။ ဆပွက်လာသည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Container ၏
လဘားမျက်နာှ ပပင်မျာားလပ သု ေ့ လပခာက်ကပ်သာွ ားလစသည်အထ အပလပားပါက မီားလတာက်လလာင်
နင
ု သ
် ည်။
၃။ မီားြုလပ မှ ချ၍ အခန်ားအပချန်တင
ွ ် အလအားခပါ။
၄။ ပပီားလျှင ် အဆုပါ Container ထသု Alcohol
ေ့ ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၅။ အ၀တ်စ လပ သု တင်
ေ့ ပါ။
် အရည် ညှစ်ချပါ။
၆။ အ၀တ်စကု စုကုင၍
၇။ အရည်ကုနသ
် ာွ ားပပီဆုလျှင ် အလုားလသားလသား လုား၍ Cheese Grater (သမဟု
ု ေ့ တ်) ဇကာ ပြင ေ့်
ပခစ်ချပါ။
၈။ Black Powder ကု လပခာက်လသွွေ့လစရန်နည်ားလမ်ားအမျြုားမျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် Black Powder ကု
ပြန၍
် ေ့ လနလရာင်လအာင်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ
အဆင်လပပမည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Black Powder ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(င်္) Oven ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 100℃ (212℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကပ
ု တ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
ေ့် ါ။ Black Powder ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ Black Powder မျာားအာားလုားလပခာက်လသွသ
ွေ့ ည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Oven အပချန် 50℃ (122℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven အပချန်ကကျလာပပီား Black
Powder က မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ ထုတ်၍ Oven ကု 100℃ (212℉) ထ
ပပန်လည်အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
ေ့် ျာားကု ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။ ဤနည်ားလမ်ားကု
 32

သားု မည်ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန် Thermometer နှစလ

် ချာင်ားသားု ၍ တုငား် တာ
စစ်လဆားပါ။ Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။

အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 26 g (1 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ အရင်ဆုား

အလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုက်နည်ားပါလမ်ေ့မည်။

၉။ Black Powder က လုားခသွာားလျှင ် အဆင ေ့် ၇ ကုပပန်လုပ်ရန် လုအပ်ပါသည်။

၁၀။ Black Powder ကု အလွနလ
် သားငယ်လသာ အဆလလားမျာားအပြစ် လုအပ်လာလျှင ် လက်ြက်
ရည်ဇွနား် ၁ဇွနား် စာ ပမာဏကု မျက်နာှ ပပင်ပပနပ် ပန
ေ့ တ
် ေ့ စ်ခုလပ တွငပ် ြန၍
် ေ့ လပြားလပြားချင်ား ထုလချနင
ု ပ
် ါ
သည်။ ကျန်လသာ Black Powder မျာားကု ထုလချထာားလသာ Black Powder မျာားနှင ေ့် အတတ
မထာားပါနှင။်ေ့ (ထုလချထာားလသာ Black Powder မျာားသည် မီားလတာက်လလာင်နင
ု သ
် ည်။)
၁၁။ လရလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု (အ ခ ်းနည််းလမ််း)

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Potassium Nitrate / 9 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ)် Sodium Nitrate / 10 u.b.w
Wood Charcoal (အမှုန)် ေ့ / 1.5 u.b.w
Sulfur (အမှုန)် ေ့ / 1 u.b.w
Water / 5 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Heat-resistant Container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာားလချာင်ား/သစ်သာားဇွနား် )
၁၈ လက်မ ပတ်လည်ရှလသာ အ၀တ်စ
ပခစ်ချရန်ပစစညား် (၀.၂၅ လက် မ သမဟု
ု ေ့ တ် ပု၍ကျဉားလသာ အလပါက်မျာားပါသညေ့် ၆လက်မ x
၁၂ လက်မရှလသာဇကာ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Cheese Grater)
 33

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Potassium Nitrate, Charcoal, Sulfur နှင ေ့် လရ တက
ု ေ့ ု Heat-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
်
လမ ွှပါ။
၂။ Heat-resistant Container ကု မီားြုလပ သု ေ့ တင်၍ အနည်ားငယ် ဆလာသည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ်)
အနည်ားငယ်ပလာသည်အထ အပလပားပါ။ ဆပွက်လာသည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Container ၏
လဘားမျက်နာှ ပပင်မျာားလပ သု ေ့ လပခာက်ကပ်သာွ ားလစသည်အထ အပလပားပါက မီားလတာက်လလာင်
နင
ု သ
် ည်။
၃။ မီားြုလပ မှ ချ၍ အခန်ားအပချန်တင
ွ ် အလအားခပါ။
၄။ အ၀တ်စ လပ သု တင်
ေ့ ပါ။
် အရည် ညှစ်ချပါ။
၅။ အ၀တ်စကု စုကုင၍
၆။ အရည်ကုနသ
် ာွ ားပပီဆုလျှင ် အလုားလသားလသား လုား၍ Cheese Grater (သမဟု
ု ေ့ တ်) ဇကာ ပြင ်ေ့
ပခစ်ချပါ။
၇။ Black Powder ကု လပခာက်လသွွေ့လစရန် ပထမဦားစာားလပားထုတ်လုပ်ပုတင
ွ ် လြာ်ပပထာားလသာ
အလပခာက်ခပခင်ား နည်ားလမ်ားမျာားကု အသားု ပပြုပါ။
၈။ Black Powder က လုားခသွာားလျှင ် အဆင ေ့် ၆ ကုပပန်လုပ်ရန် လုအပ်ပါသည်။
၉။ Black Powder ကု အလွနလ
် သားငယ်လသာ အဆလလားမျာားအပြစ် လုအပ်လာလျှင ်
လက်ြက်ရည်ဇွနား် ၁ဇွနား် စာ ပမာဏကု မျက်နာှ ပပင်ပပနပ် ပန
ေ့ တ
် ေ့ စ်ခုလပ တွငပ် ြန၍
် ေ့ လပြားလပြားချင်ား
ထုလချနင
ု ပ
် ါသည်။ ကျန်လသာ Black Powder မျာားကု ထုလချထာားလသာ Black Powder မျာားနှင ေ့်
အတတမထာားပါနှင။ေ့် (ထုလချထာားလသာ Black Powder မျာားသည် မီားလတာက်လလာင်နင
ု သ
် ည်။)
၁၀။ လရလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 34

Black Powder (Dry Mixed)

Explosive type : Low

Burn rate : 350 m/s max
Chem. Formula : KNO3, Sulfur နှင ေ့် Charcoal အလရာ
Consistency : မီားခုားလရာင် (သမဟု
ု ေ့ တ်) အနက်လရာင် အမှုန ် ေ့
Deflagration temperature : 300℃ (572℉)
Impact Sensitivity : e.n.u
Friction Sensitivity : e.n.u
Initiate with : Squib, Fuse, or Blasting Cap
Dry-mixed Black Powder အမှုနသ
် ေ့ ည် ပုမှန ် Black Powder ထက် အာားလပျာသ
ေ့ ည်။
Explosive Charge ထက်စာလျှင ် Propellant (သမဟု
ု ေ့ တ်) Incendiary အပြစ်သားု ရန် ပုသင်လ
ေ့ တာ်
သည်။ သရာတွ
ု ေ့ င ် တင်ားကကပ်စွာ ထညေ့သ
် ထ ု ာားလျှင ် အလုပ်ပြစ်သည်။ ထအပပင်
ု ေ့ ပပင်ားအာားသည်
ပါ၀င်ပစစညား် မျာား၏ မှုနည
် ေ့ က်မှုအလပ လည်ား မတည်သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု
လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Potassium Nitrate (အမှုန)် ေ့/ 7.5 u.b.w (သမဟု

ု ေ့ တ်)
Sodium Nitrate (အမှုန)် ေ့/ 7.5 u.b.w
Wood charcoal (အမှုန)် ေ့/ 1.5 u.b.w
Sulfur (အမှုန)် ေ့ / 1 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်) Sucrose / 1 u.b.w
လုအပ်လသာ အရာမျာား
Container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာားလချာင်ား/သစ်သာားဇွနား် )

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
်ေ့ ျာား
၁။ Potassium Nitrate, Sulfur နှင ေ့် charcoal ကု container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် လသချာလရာစပ်လအာင်
လပြားလပြားချင်ား လမ ွှပါ။ လဘားကင်ားလစရန်အတွက် တစ်ခါပပြုလုပ်လျှင ် 100 g (4 oz) ထက် ပု၍
မလရာစပ်ပါနှင။ေ့်
၂။ လရလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 35

Blasting Gelatin

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 7200 m/s
Lead Block Test : 600cc
Chem. Formula : Nitroglycerin နှင ေ့် Nitrocellulose အလရာ
Form : အ ါလြျာလ
ေ့ ြျာေ့ င်္ျယ်လတ
် င်
Deflagration temperature : 200℃ (392℉)
Impact Sensitivity : VERY High - 2 Nm
Friction Sensitivity : Moderately Low - 8 kp
Water Sensitivity :-
Initiate with : 28 g (1 oz) Booster Charge, Blasting Cap

Blasting Gelatin ၏ Impact Sensitivity ကု "VERY High" ဟု လြာ်ပပထာားလသာ်လည်ား

တခါတရတွင ် Blasting Cap ပြင ေ့် လြာက်ခွရန် ခက်ခသည်။ ပြစ်နင
ု လ
် ျှင ် 28 g (1 oz) Booster
Charge ကု အသားု ပပြုသငသ
ေ့် ည်။ သရာတွ
ု ေ့ င် Impact Sensitivity သတ်မှတ်ချက်ကု
လျစ်လျူရှု ထာားနင
ု သ
် ည်ဟု မဆုလုပါ။ သတပပြု၍ ကုငတ
် ွယ်ပါ။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Nitroglycerin / 9 u.b.w
Nitrocellulose / 1 u.b.w
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)
Heat-resistant Container ၁ လုား
Glass Thermometer
 36

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Pan ထသု ေ့ လရထညေ့၍
် အပချန် 72℃ (160℉) လရာက်လအာင် အပလပားပါ။ (Hot-water Bath
ပပြုလုပ်ပခင်ားပြစ်သည်။)
၂။ မီားြုမှ ြယ်ပါ။
၃။ Nitroglycerin ကု container ထသု လပြားညင်
ေ့ ားစွာ ထညေ့ပ
် ါ။
၄။ အဆုပါ container ကု hot-water bath ထသု ထညေ့
ေ့ ပ
် ါ။
၅။ Nitroglycerin ၏ အပချန် 50℃ (122℉) လရာက်သည်အထထာားပါ။ ယင်ားအပချန်ထက်
လကျာ်သာွ ားလျှင ် hot-water bath မှ ထုတ၍
် 40℃ (144℉) ထ ပပန်ကျလအာင် ထာားပါ။ (Hot-water
bath မှ လရမျာား လအားလာလျှင ် အဆင ေ့် ၁ အတုငား် အပပပန်လပားပါ။ အပလပားလနစဉတွင ် Nitroglycerin
ထညေ့ထ
် ာား လသာ container ကု အပပင်ထတ
ု ်ထာားပါ။)
၆။ အပချန် 50℃ (122℉) ရှလသာ Nitroglycerin ထသု Nitrocellulose
ေ့ ထညေ့်၍ လပြားလပြားလမ ွှပါ။
၇။ ၂ နာရီကကာထာားပါ။
၈။ လလလုလသာ container တွင ် သမ်ားဆည်ားပါ။
 37

Cheddite (Type O)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 3500 m/s max.
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : KClO3 (သမဟု
ု ေ့ တ)် NaClO3 နှင ေ့် oil အလရာ
Form : ပလတ်စတစ် မပြစ်တပြစ် အပြူလရာင် အနှစ်
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : VERY High - 3 Nm
Friction Sensitivity : VERY High - e.n.u
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Blasting Cap

Cheddite (Type O) သည် အလတာ်အတန်အာားပပင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။

သရာတွ
ု ေ့ င ် Plastic ပြစ်လသာလကကာင ေ့် Low-powered shaped charges မျာား ထုတ်လုပ်ပခင်ား အတွက်
အသားု ၀င်သည်။ ထုတ်လုပ်ရန်လည်ား လွယက
် သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Potassium Chlorate (အမှုန)် ေ့ / 9 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Sodium Chlorate (အမှုန)် ေ့ / 9 u.b.w
Petroleum Jelly / 1 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Castor Oil / 0.9 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ)်
Kerosene / 0.9 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ)်
Diesel Oil / 0.9 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Cooking Oil (မည်သညေ့် မျြုားအစာားမဆု) / 0.9 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Heat-resistant Container (သမဟု
ု ေ့ တ်) Acid-resistant Container (သမဟု
ု ေ့ တ်) Plastic
Container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာားလချာင်ား/သစ်သာားဇွနား် )
 38

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ ပါ၀င်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာားကု Container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် နှနှေ့ စပ်
ေ့ စပ် လမ ွှပါ။ လဘားကင်ား
လစရန်အတွက် တစ်ခါပပြုလုပ်လျှင ် 14 g (0.5 oz) ထက် ပု၍ မလရာစပ်ပါနှင။ေ့်
၂။ လရလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 39

Cheddite (Type 90/10)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 2500 m/s
Lead Block Test : 250cc
Chem. Formula : NH4ClO4 နှင ေ့် oil အလရာ
Form : ပလတ်စတစ် မပြစ်တပြစ် အနှစ်
Deflagration temperature : 200℃ (392℉)
Impact Sensitivity : VERY High - 1.5 Nm
Friction Sensitivity : VERY High - e.n.u
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Blasting Cap

Cheddite (Type 90/10) သည် အလတာ်အတန်အာားပပင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။

သရာတွ
ု ေ့ င ် Plastic ပြစ်လသာလကကာင ေ့် Low-powered shaped charges မျာား ထုတ်လုပ်ပခင်ားအတွက်
အသားု ၀င်သည်။ ထုတ်လုပ်ရန်လည်ား လွယက
် သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Ammonium Perchlorate (အမှုန)် ေ့ / 9 u.b.w
Petroleum Jelly / 1 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Castor Oil / 0.9 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ)်
Kerosene / 0.9 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ)်
Diesel Oil / 0.9 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Cooking Oil (မည်သညေ့အ
် မျြုားအစာားမဆု) / 0.9 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Heat-resistant Container (သမဟု
ု ေ့ တ်) Acid-resistant Container (သမဟု
ု ေ့ တ်) Plastic
Container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာားလချာင်ား/သစ်သာားဇွနား် )
 40

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ ပါ၀င်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာားကု Container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် နှနှေ့ စပ်
ေ့ စပ် လမ ွှပါ။ လဘားကင်ားလစရန်
အတွက် တစ်ခါပပြုလုပ်လျှင ် 14 g (0.5 oz) ထက် ပု၍ မလရာစပ်ပါနှင။ေ့်
၂။ လရလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 41

Composition C

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 7400 m/s
Lead Block Test : 325cc
Chem. Formula : RDX နှင ေ့် Petroleum Jelly အလရာ
Form : ပလတ်စတစ်
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : Moderate - e.n.u
Friction Sensitivity : Low - e.n.u
Water Sensitivity : none
Initiate with : Blasting Cap

Composition C သည် အာားလကာင်ားလသာ လပါက်ကွ ပစစညား် ပြစ်သည်။ C4 မတုငခ

် င်
အသားု ပပြုခေ့လသာလပါက်ကွပစစညား် မျာားထမှတစ်ခုပြစ်သည်။ စစ်ဘက်ဆုငရ
် ာသားု C4 သည် 10% Poly-
isobutylene ကု ပလတ်စတစ်ပြစ်လစရန် ပစစညား် အလနနှင ်ေ့ သားု ထာားပပီား ထုတ်လုပ်ရန် ခက်ခသည်။
(သတလပားချက်။ အနတရာယ်ကင်ားရှငား် လရားလစရန် လုက်နာသင်သ
ေ့ ည်အ
ေ့ ချက်မျာား ဆုလသာအပုငား် တွင ်
လြာ်ပပခေ့ပပီားသညေ့အ
် တုငား် အသက်ရှုလမ်ားလကကာင်ားအတွက် ကာကွယ်ပခင်ားမျာား ပပြုလုပ်ရမည်။ RDX
အမှုနသ
် ည် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။)

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

RDX /8.8 u.b.w
Lecithin / 0.1 u.b.w
Petroleum Jelly / 1.1 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Castor Oil / 1.1 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ)်
Vegetable Oil (ဟင်ားရွ က်ဆ)ီ / 1.1 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
သစ်သာားဘုတ်ပပာား
Rolling Pin
 42

Heat-resistant Container ၁ လုား

Container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာား)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ သစ်သာားဘုတ်ပပာားနှင ေ့် ဒလမေ့်တုားကု သားု ၍ RDX 8.8 u.b.w ကု အမှုနပြစ်
် ေ့ လအာင် ကကတ်လချပါ။
(တစ်ခါစာကု လက်ြက်ရည်ဇွနား် တစ်၀က် ပမာဏကုသာယ၍ ကကတ်ပါ။) လပါက်ကွလစသညေ့်
အတွက် Grinder ကု မသားု ပါနှင။ေ့် ကျန်လသာ RDX မျာားကု ကကတ်လပခပပီားသာားမျာားနှင ေ့် အတတ
မထာားပါနှင။ေ့် လဘားအနတရာယ်ကင်ားလစရန် နှင ေ့် သက်လရာက်မှုလကာင်ားလစရန် မကကတ်လချရလသားလသာ
RDX မျာား မပါလအာင် င်္ရုပပြုပါ။
၂။ RDX အမှုနမ
် ေ့ ျာားကု Container (မည်သညေ့အ
် မျြုားအစာား/ပုစမဆု)ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၃။ Petroleum Jelly ကု Heat-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အပလပားပါ။ အပချန်နမန
ေ့် မေ့်တင
ွ ်
ထာားပပီား အရည်လပျာ်လအာင်လုပ်ပါ။
၄။ အရည်လပျာ်သာွ ားလသာ Petroleum Jelly ထသု ေ့ Lecithin ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။ Lecithin က RDX
ပုလဆာင်ခ အရွ ယ်အစာားမကကီားလစရန်နင
ှ ေ့် Sensitivity ကု ပုလကာင်ားရန် အလထာက်အကပပြုသည်။
Lecithin မထညေ့ဘ
် နှငလ
်ေ့ ည်ား Composition C ကု ပပြုလုပ်၍ရပါသည်။ သရာတွ
ု ေ့ င ် ကုငတ
် ယ
ွ ်
အသားု ပပြုရာ၌ လဘားကင်ားမှု ပုနည်ားပါလမေ့်မည်။
၅။ RDX ထသု ေ့ ပလနွားလနွား Petroleum Jelly/Lecithin mixture ကု ထညေ့၍
် နှစပ်
ေ့ လအာင်လမ ွှပါ။
တစ်ခါပပြုလုပ်လျှင ် အနည်ားဆုားပမာဏသာ အသားု ပပြုပခင်ားက ပုလွယ်၍ ပုလဘားကင်ားပါသည်။
၆။ အချန်ကကာကကာသမ်ားဆည်ားလုလျှင ် လလလုလသာ container ကု သားု ပါ။ လလနှငအ
ေ့် ချန်ကကာကကာ
ထလတွွေ့ ခေ့လျှင ် မာခလာပပီား ပလတ်စတစ်င်္ုဏသ
် တတလပျာက်နင
ု ပ
် ါသည်။ ဤကသ
ေ့ ပြစ်
ု ေ့ ခေ့လျှင ်
ဟင်ားရွ က်ဆထ
ီ တွင ် ၁နာရီကကာ စမ်ပါ။ လပျာလ
ေ့ ာသည်အထ ပြည်ားပြည်ားချင်ား နယ်ပါ။ လုအပ်ပါက
ဤအဆငက
်ေ့ ု ထပ်ခါထပ်ခါပပြုလုပ်ပါ။
 43

CTC-AL

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : e.n.u
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : Carbon Tetrachloride နှင ေ့် Aluminum အလရာ
Form : Thick Slush
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : e.n.u
Friction Sensitivity : e.n.u
Water Sensitivity : High
Initiate with : Blasting Cap

အသားု မမျာားလသာလကကာင ေ့် CTC-Al နှငပ

ေ့် တ်သက်လသာ အလသားစတ် အချက်အလက်
နည်ားပါားသည်။ Carbon Tetrachloride က အလငွွေ့ပျလွယ်သညေ့အ
် တွက် လလလုလသာ container
တွင ် သမ်ားဆည်ားရမည်။ ထုတ်လုပ်ပပီားသည်မှ ၇၂ နာရီ အတွငား် အသားု ပပြုရမည်။ ၇၂
နာရီလကျာ်သာွ ားလျှင ် သက်လရာက်မှုမရှပါ။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Carbon Tetrachloride / 1 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်) Tetrachloroethylene / 1 u.b.w
Aluminum (အမှုန)် ေ့ / 1.85 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant Container ၁ လုား
Stirring Rod (ြန်/လ က/သစ်သာား)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ ပါ၀င်ပစစညား် မျာားကု Container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် နှစပ်
ေ့ လအာင်လမ ွှပါ။ (သတလပားချက်။
ဤလပါက်ကွပစွညား် မှထက
ွ လ
် ာလသာ အလငွွေ့သည် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။)
၂။ လလလုလသာ container တွငထ
် ညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 44

DDNP (Diazodinitrophenol)

Explosive type : High - Primary

Det. rate : 6500 m/s
Lead Block Test : 325cc
Chem. Formula : C6H2N4O5
Form : အနီရင်ရ
ေ့ င်(ေ့ သမဟု
ု ေ့ တ်) အညြုလရာင်အမှုန ် ေ့
Deflagration temperature : 180℃ (356℉)
Impact Sensitivity : VERY High - 1.5 Nm
Friction Sensitivity : EXTREMELY High - e.n.u
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Spark (မီားပွာား)

DDNP သည် အာားလကာင်ားလသာ Primary Explosive ပြစ်သည်။ သရာတွ

ု ေ့ င်
မီားလတာက်/မီားပွာားနှငထ
ေ့် လတွွေ့လပါက်ကွလစရန်အတွက် ပမာဏတစ်ခုအထ ရှရန်လုအပ်သည်။ Heavy
Paper Tube ကု အသားု ပပြုနင
ု သ
် လု အလွနပ
် လသာ မီားပွာားကလည်ား အဆင်လပပလစသည်။ လနလရာင်
ပပင်ားပပင်ားနှင ေ့် ကကာရှညထ
် လတွွေ့လျှင ် DDNP ပုလဆာင်ခ၏အလရာင်က ရငလ
ေ့် ာပပီား လုပ်လဆာင်မှုက
အာားနည်ားလာမည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Picric Acid / 3 u.b.w
Sulfur (အမှုန)် ေ့ / 2.5 u.b.w
Sodium Hydroxide / 3 u.b.w
Potassium Nitrate / 1.8 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်) Sodium Nitrate / 1.8 u.b.w
Sulfuric Acid / 2.5 u.b.w
Water
လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Heat/Acid-resistant Container ၁ လုား
 45

Acid-resistant Container ၃ လုား

Stirring Rod (ြန် သမဟု
ု ေ့ တ် လ က)
Filter Paper

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
်ေ့ ျာား
၁။ လရခပ်လနွားလနွား 30 u.b.w ကု ပထမ Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ Sodium Hydroxide 0.5 u.b.w ကု ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၃။ Picric Acid 3 u.b.w ကု water/sodium hydroxide mixture ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် လမ ွှပါ။ ပပီားလနာက်
အဆုပါ Acid-resistant container ကု လဘားတွငခ
် ျထာားပါ။
၄။ Heat/Acid-resistant Container ထသု လရ
ေ့ 1 u.b.w ထညေ့ပ
် ါ။
၅။ Sulfur 2.5 u.b.w နှင ေ့် Sodium Hydroxide 2.5 u.b.w ကု အဆင ေ့် ၄ မှ container ထသု ထညေ့
ေ့ ၍
်
၁ မနစ်လမ ွှပါ။
၆။ ပပီားလျှင ် ထု water/sulfur/sodium hydroxide mixture ကု ပြည်ားပြည်ားချင်ား အပလပားပါ။
အနီရငလ
ေ့် ရာင် လပပာင်ားလာလျှင ် မီားြုလပ မှ ြယ်၍ အခန်ားအပချန်လရာက်လအာင် အလအားခပါ။
၇။ အဆင ေ့် ၆ container ထမှ အနီလရာင် mixture ကု အဆင ေ့် ၃ မှ container ထသု ထညေ့
ေ့ ၍
် လမ ွှပါ။
၅ မနစ် တစ်ကကမ်လမ ွှ၍ ၃၀ မနစ်အထ ထာားပါ။
၈။ Filter Paper ကုအသားု ပပြု၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။ အနီလရာင်ပုလဆာင်ခမျာားကု သမ်ား၍ အရည်ကု သွနပ
် ါ။
၉။ Heat/Acid-resistant container ကု လသချာစွာလဆားလကကာ၍ အလပခာက်ခပါ။
၁၀။ လရ 60 u.b.w ကု Heat/Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အနည်ားငယ်အပလပားပါ။
၁၁။ အဆင ေ့် ၈ မှ အနီလရာင်ပုလဆာင်ခမျာားကု လရပထသု ထညေ့
ေ့ လ
် ြျာ်ပါ။
၁၂။ Filter Paper ကုအသားု ပပြု၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။ အရည်ကု သမ်ား၍ Filter paper လပ မှ အြတ်မျာားကု
ပစ်ပါ။ အရည်ကု ဒုတယ Acid-resistant container ထတွင ် ထာားပါ။
၁၃။ တတယ Acid-resistant container ထသု ေ့လရ 6 u.b.w ကုထညေ့ပ
် ါ။ Sulfuric Acid 3 u.b.w
ကု ထညေ့ပ
် ါ။ ဤ water/acid mixture ကု Sulfuric acid (လပျာ)ေ့ ဟု ရည်ညွှနား် ပါ။
၁၄။ အဆင ေ့် ၁၂ မှ ဒုတယ Acid-resistant container ထသု ေ့ Sulfuric Acid (လပျာ)ေ့ ကု
တစ်စက်ချင်ားထညေ့၍
် လမ ွှပါ။ လလမ္ာ်ညြုလရာင် လပပာင်ားလာလျှင ် ရပ်ပါ။ အနည်ားဆုားပမာဏ
ထညေ့ရ
် ု ပြင ေ့် အလရာင်လပပာင်ားလနင
ု သ
် ညေ့အ
် တွက် တစ်စက်ချင်ား ထညေ့ရ
် န် သတပပြုပါ။ ပပီားလျှင ် ၅
မနစ်ထာားပါ။
၁၅။ လနာက်ထပ် Sulfuric Acid (လပျာ)ေ့ 2.5 u.b.w ကု ထပ်ထညေ့၍
် ၃၀ မနစ် ထာားပါ။
၁၆။ ပထမ Acid-resistant container ကု လသချာစွာလဆားလကကာ၍ အလပခာက်ခပါ။
 46

၁၇။ လရ 80 u.b.w ကု ပထမ Acid-resistant container ထသထညေ့

ု ေ့ ပ
် ါ။ Potassium Nitrate 1.75
u.b.w ကု ထညေ့၍
် လြျာ်ပါ။
၁၈။ အဆုပါ water/potassium nitrate mixture ကု အဆင ေ့် ၁၅ မှ container ထသု ထညေ့
ေ့ ၍
် လမ ွှပါ။
DDNP ပုလဆာင်ခမျာား ကျလာလမ်မ
ေ့ ည်။ င်္ရုပပြု၍ ကုငတ
် ွယ်ပါ။
၁၉။ Filter Paper ကုအသားု ပပြု၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၂၀။ DDNP ကု လပခာက်လသွွေ့လစရန် သားု လသာနည်ားလမ်ား ၂ မျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
(က) Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ DDNP ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(ခ) Oven ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 100℃ (212℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကုပတ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
်ေ့ ါ။ DDNP ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ DDNP မျာားအာားလုားလပခာက်လသွွေ့သည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Oven
အပချန် 50℃ (122℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven အပချန်ကကျလာပပီား DDNP က
မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ ထုတ်၍ Oven ကု 100℃ (212℉) ထ ပပန်လည်
အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
ေ့် ျာားကု ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။ ဤနည်ားလမ်ားကု သားု မည်
ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန် Thermometer နှစလ
် ချာင်ားသားု ၍ တုငား် တာ စစ်လဆားပါ။
Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။

အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 14 g (0.5 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ အရင်ဆုား

အလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုက်နည်ားပါလမ်မ
ေ့ ည်။ လနလရာင်ပြင ေ့်
အလပခာက်မခပါနှင။ေ့်
 47

Dithekite (Hellhoffite)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : e.n.u
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : Nitrobenzene နှင ေ့် Nitric Acid အလရာ
Form : အ ါလရာင်အရည်
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : e.n.u
Friction Sensitivity : e.n.u
Water Sensitivity : Low
Initiate with : Blasting Cap

ယခုလနာက်ပင
ု ား် သပ်မသားု လတာသ
ေ့ ညေ့အ
် တွက် Dithekite နှငပ
ေ့် တ်သက်လသာ အလသားစတ်
အချက်အလက် နည်ားပါားသည်။ Dithekite သည် ပပင်ပသက်လရာက်မှုတစ်ခုခုကု အလွနအ
် ကျွ
sensitive မပြစ်လသာ လပါက်ကွ ပစစညား် ပြစ်သည်ဆုလသာ်လည်ား အပခာားလပါက်ကွပစစညား် မျာားကသ
ေ့ ု ေ့
ပင် အထားင်္ရုပပြု၍ ကုငတ
် ယ
ွ ်ရမည်။
ဤလပါက်ကွပစစညား် ကု အသားု ပပြုရာတွင ် သတပပြုသငသ
ေ့် ညေ့အ
် ချက်မျာားစွာရှသည်။ ပထမ
တစ်ချက်မှာ ပါ၀င်ပစစညား် မျာားနှင ေ့် လပါက်ကွပစစညား် ကုယ်တုငမ
် ှ ထွကလ
် ာလသာ အလငွွေ့မျာားသည်
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစနင
ု သ
် ညေ့အ
် တွက် မရှူမလအာင် သတပပြုပါ။ ဒုတယအချက်မှာ ဓာတု
တည်ပမမှု မရှသညေ့အ
် တွက် ၂၄ နာရီ ထက်ပု၍ မသမ်ားဆည်ားသငပ
ေ့် ါ။ အကယ်၍ ၂၄ နာရီလကျာ်သာွ ား
လျှင ် အနတရာယ်မပြစ်လစနင
ု လ
် သာလနရာတွင ် စနစ်တကျစွနပ
် ေ့ စ်ပါ။ တတယအချက်မှာ ထုတ်လုပ်ရန်
လွယ်ကလွနား် သညေ့အ
် တွက် ပါ၀င်ပစစညား် မျာားကု တသီားတပခာားစီ သယ်ပပါ။
ု ေ့ ထုတ်လုပ်မညေ့လ
် နရာ
လရာက်မှ လရာစပ်ပါ။ လနာက်ဆုားအချက်မှာ အက်ဆစ်ဓာတ်မျာားလွနား် သညေ့အ
် တွက် Blasting Cap
နှင ေ့် ခ ါယာ တက
ု ေ့ ု ြလယာင်ား (သမဟု
ု ေ့ တ်) Epoxy Paint ပြင ေ့် တစ်ထပ်အုပ်ထာားပါ။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Nitric Acid (90%) / 3 u.b.w - 2 p.b.v
Nitrobenzene / 1.2 u.b.w - 1 p.b.v
 48

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant Container ၁ လုား
Stirring Rod (ြန် သမဟု
ု ေ့ တ် လ က)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ ပါ၀င်ပစစညား် မျာားကု Container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် နှစပ်
ေ့ လအာင်လမ ွှပါ။
၂။ Acid-resistant container တွငထ
် ညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 49

HMTD (Hexamethylene Triperoxide Diamine)

Explosive type : High - Primary

Det. rate : 4500 m/s
Lead Block Test : 330cc
Chem. Formula : C6H12NO6
Consistency : အလရာင်မရှလသာ ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 200℃ (392℉)
Impact Sensitivity : EXTREMELY High - 0.6 Nm
Friction Sensitivity : EXTREMELY High - 0.1 kp
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Spark (မီားပွာား)

HMTD သည် သက်လရာက်မှုလကာင်ားလသာ အစပျြုားလပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။ အပဒဏ် မခ

နင
ု သ
် ညေ့အ
် တွက် အပချန် 60℃ (140℉)လလာက်နင
ှ ်ေ့ ထလတွွေ့လျှငပ
် င် ၂ ပတ်အတွငား် သက်လရာက်မှု
အာားလလျာန
ေ့ ည်ားလာမည်။ အပချန် 75℃ (167℉) ဆုလျှင ် ၁ ပတ်အတွငား် သက်လရာက်မှုအာား
လလျာန
ေ့ ည်ားမည်။ အပချန် 90℃ (194℉) က နာရီပုငား် အတွငား် ပင် လပါက်ကွပစစညား် ကု ပျက်စားီ
လစလမေ့်မည်။ ထအတွ
ု ေ့ က် HMTD ကု အသားု မပပြုမီ အချန်ကကာကကာ သမ်ားဆည်ားမထာားသငပ
ေ့် ါ။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Hexamethylenetetramine / 1 u.b.w
Hydrogen Peroxide (10% solution) / 5.25 u.b.w
Citric Acid / 2 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant Container ၂ လုား
Stirring Rod (ြန် သမဟု
ု ေ့ တ် လ က)
Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လ ု ား)
Glass Thermometer
Filter Paper
 50

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Hydrogen Peroxide Solution ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ လရခ နှင ်ေ့ လရတက
ု ေ့ ု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ (Ice-water Bath ပပြုလုပ်ပခင်ား)။ Container ကု Ice-water
bath တွင ် ထညေ့ပ
် ါ။
၃။ Hexamethylenetetramine ကု Hydrogen Peroxide Solution ထသု ထညေ့
ေ့ ၍
် လမ ွှပါ။
၄။ အပချန် 5℃ (41℉) လအာက် ကျလာသည်အထ Ice-water Bath တွင ် အလအားခပါ။
၅။ Citric Acid ထညေ့၍
် လပြားလပြားလမ ွှပါ။
၆။ Ice-water bath မှ ထုတ်၍ ၂၄ နာရီ ထာားပါ။ HMTD ပုလဆာင်ခမျာား ကျလာလမေ့်မည်။
၇။ Filter Paper အသားု ပပြု၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၈။ ပုမုသနစ
် ေ့ င်လစရန် လရလအား အနည်ားငယ်ပြင ်ေ့ လဆားချပါ။
၉။ လလပြင ေ့် အလပခာက်ခပါ။
 51

Kinepak

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : e.n.u
Lead Block Test : ခန်မှေ့ နား် လပခအာားပြင ေ့် 500cc
Chem. Formula : Ammonium Nitrate နှင ေ့် Nitromethane အလရာ
Form : အပြူလရာင် အမှုန ် ေ့
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : Moderate - e.n.u
Friction Sensitivity : e.n.u
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Blasting Cap

ပုသင
ွ ား် ပပြုလုပ်၍ရလသာ လပါက်ကွပစစညား် အပြစ် သားု မည်ဆုလျှင ် Charge Container
ထတွငပ
် င် ပါ၀င်ပစစညား် မျာားကု တုက်ရု က်လရာစပ်ပါ။ ယင်ားကသ
ေ့ ပပြုလု
ု ေ့ ပ်ပခင်ားက လပါက်ကွပစစညား် ကု
ြသပ်ထညေ့ပ် ခင်ားမလုပ်မလစရန် အလထာက်အကပပြုလမေ့်မည်။ အကယ်၍ တင်ားကကပ်စွာ ထညေ့သ
် မ ု
ပါက လပါက်ကွရန် ခက်ခမည်။ ထက
ု သ
ေ့ ပြစ်
ု ေ့ လျှင ် 28 g (1 oz) Booster Charge အသားု ပပြုပခင်ားက
လပါက်ကွလစလမေ့်မည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Ammonium Nitrate (အမှုန)် ေ့ / 5 u.b.w
Nitromethane / 2 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Heat-resistant Container (သမဟု
ု ေ့ တ)် Acid-resistant Container ၁ လုား

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Ammonium Nitrate ကု container ထသထည်
ု ေ့ ပ
ေ့ ါ။
၂။ Nitromethane ကု ပြည်ားပြည်ားချင်ား လလာင်ားထညေ့ပ
် ါ။ (မှတ်ချက်။ မလမ ွှပါနှင။်ေ့ သပ်သည်ား
ကျစ်လျစ်လာပပီား လပါက်ကွရန် ခက်ခသွာားလမေ့်မည်။)
 52

၃။ ၁၀ မနစ်ထာားပါ။
၄။ အသားု ပပြုရန်အဆင်သငပေ့် ြစ်ပါပပီ။
 53

Lead Azide

Explosive type : High - Primary

Det. rate : 4600 m/s
Lead Block Test : 112cc
Chem. Formula : (PbN3)2
Consistency : အလရာင်မရှလသာ ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 320℃ (600℉)
Impact Sensitivity : High - 4 Nm
Friction Sensitivity : EXTREMELY High - 0.1 kp
Water Sensitivity : Low
Initiate with : Spark (မီားပွာား)

Lead Azide သည် အာားလကာင်ားလသာ Primary Explosive ပြစ်သည်။ သရာတွ

ု ေ့ င ် တခါတရ
လပါက်ကွရန် ခက်ခနင
ု သ
် ညေ့အ
် တွက် အလွနပ
် လသာ မီားပွာား/မီားလတာက်နင
ှ ်ေ့ အစပျြုား သငသ
ေ့် ည်။ အပခာား
Primary Explosive မျာားကသ
ေ့ ပင်
ု ေ့ အထားင်္ရုပပြု၍ ကုငတ
် ွယရ
် မည်။ ထအပပင်
ု ေ့ Lead Azide သည်
လကကားနီ၊ လကကားနီနင
ှ ခ
ေ့် မပြူ သတထြုစပ်၊ လကကား ါ၊ ခ တနှ
ု ေ့ င ေ့် အနတရာယ်ရှစွာ ဓာတ်ပပြုနင
ု သ
် ည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Lead Nitrate / 2 u.b.w
Sodium Azide / 1 u.b.w
Dextrin / 0.05 u.b.w
Sodium Hydroxide / 0.05 u.b.w
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant Container ၁ လုား
Heat/Acid-resistant Container ၁ လုား
Glass Thermometer
Filter Paper
 54

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ လရ 24 u.b.w ကု Heat/Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် 75℃ (167℉) လရာက်လအာင်
အပလပားပါ။ မီားြုကုပတ်ပါ။
၂။ Lead Nitrate ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၃။ Sodium Hydroxide ကု water/lead nitrate mixture ထသု ထညေ့
ေ့ ၍
် လမ ွှပါ။
၄။ Dextrin ထပ်ထညေ့လ
် မ ွှ၍ ခဏြယ်ထာားပါ။
၅။ လရလနွားလနွား 12 u.b.w ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၆။ Sodium Azide ထညေ့်၍လမ ွှပါ။
၇။ အဆင ေ့် ၄ မှ mixture ကု 70℃ (158℉) လရာက်လအာင် အပချန်နမေ့်နမေ့်တွင ် အပလပားပါ။
အပလပားစဉတွင ် လမ ွှလနပါ။ လုအပ်သညေ့အ
် ပချန်လရာက်လျှင ် မီားြုမြ
ှ ယ်ပါ။
၈။ အဆင ်ေ့ ၆ မှ mixture ကု အဆင ်ေ့ ၇ မှ mixture ထသု ထည်
ေ့ ၍ေ့ လပြားလပြားလမ ွှပါ။ အပြူလရာင် Lead
Azide ပုလဆာင်ခမျာား ကျလာလမေ့်မည်။
၉။ ၃၀ မနစ် ထာားပါ။
၁၀။ Filter Paper ကုအသားု ပပြု၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၁၁။ ပုမုသနစ
် ေ့ င်လစရန် လရအနည်ားငယ်ပြင ေ့် လဆားချပါ။
၁၂။ Lead Azide ကု လပခာက်လသွွေ့လစရန် သားု လသာနည်ားလမ်ား ၂ မျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် Lead Azide ကု ပြန၍
် ေ့
လနလရာင်လအာင်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ
အဆင်လပပမည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Lead Azide ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
 55

Lead Picrate

Explosive type : High - Primary

Det. rate : e.n.u
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : Pb(C6H2N3O7)2.H2O
Consistency : အ ါလရာင် (အပ်ကသ
ေ့ )အလချာင်
ု ေ့ ားလလားမျာား
Deflagration temperature : ခန်မှေ့ နား် လပခအာားပြင ေ့် 330℃ (626℉)
Impact Sensitivity : EXTREMELY High - e.n.u
Friction Sensitivity : EXTREMELY High - e.n.u
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Spark (မီားပွာား)

Lead Picrate အလကကာင်ား အချက်အလက်အနည်ားငယ်ကု လြာ်ပပထာားသည်။

အလုပ်ပြစ်လသာ Primary Explosive ပြစ်လသာ်လည်ား အလွနအ
် ာားမပပင်ားလသာလကကာင ေ့် လပါက်ကွ
လွယ်လသာ Secondary Explosive တစ်ခုကု Booster Charge အလနနှင ေ့် တွြက်အသားု ပပြု
သငသ
ေ့် ည်။ အပခာား Primary Explosive မျာားကသ
ေ့ ပင်
ု ေ့ ပပင်ပသက်လရာက်မှု၊ ပွတ်တုက်မှုနင
ှ ်ေ့ မီားပွာား
တက
ု ေ့ ု အလွန ် sensitive ပြစ်သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Picric Acid / 1 u.b.w
Lead monoxide / 1 u.b.w
Methyl Alcohol / 8 u.b.w
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Acid-resistant Container ၁ လုား
Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)
Stirring Rod (ြန် သမဟု
ု ေ့ တ် လ က)
 56

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Methyl Alcohol ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ Picric Acid ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၃။ Lead monoxide ထပ်ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။ (သတလပားချက်။ ဤလပျာ်ရည်သည် Primary Explosive
ပြစ်သည်။)
၄။ Methyl Alcohol အလငွွေ့ပျ၍ ပျစ်လာသည်အထ လမ ွှပါ။
၅။ အတုားအခမျာားပြစ်မလာလစရန် ဆက်တုက်လမ ွှလနပါ။ (မှတ်ချက်။ လုား၀ပြစ်မလာလစရန်လတာေ့
ပပြုလုပ်နင
ု မ
် ည်မဟုတ်ပါ။)
၆။ Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခပါ။ Lead Picrate ကု acid-resistant container ထသု ေ့
ထညေ့၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot-water Bath တွင ် ထာားပါ။
Primary Explosive ပြစ်သညေ့အ
် တွက် အထားင်္ရုပပြု၍ ကုငတ
် ွယ်ပါ။
 57

Lead Styphnate (Lead Trinitroresorcinate)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 5200 m/s
Lead Block Test : 130cc
Chem. Formula : C6H3N3O9Pb
Form : လလမ္ာ်လရာင်-အညြုလရာင် ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 275℃ (527℉)
Impact Sensitivity : Moderately High - 5 Nm
Friction Sensitivity : e.n.u
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Spark (မီားပွာား)

Lead Styphnate သည် အလတာ်အတန်အာားလပျာလ

ေ့ သာ Primary Explosive ပြစ်သည်။
Booster Charge နှင ေ့် အပမတွြက်အသားု ပပြုရမည်။ အဓက အာားသာချက်မှာ မီားပွာားနှင ေ့် ထလတွွေ့ ရု ပြင ေ့်
လပါက်ကွလွယ်ပခင်ားပြစ်သည်။ Lead Styphnate အလွှာပါားကု Lead Azide အတွက်
အစပျြုားပစစညား် အလနပြငလ
ေ့် ည်ား အသားု ပပြုကကသည်။ လွယ်လငတ
ေ့် ကလပါက်ကွလစနင
ု ပ် ခင်ား လကကာင်ေ့
တည်ပငမ်လျှပ်စစ်ပပြုကွမှုကု Sensitive ပြစ်သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Magnesium Oxide / 1 u.b.w
Trinitroresorcinol / 6 u.b.w
Lead Nitrate Solution (34%) (နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား ၁.၂၇၄) / 1 u.b.w
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Acid-resistant Container ၁ လုား
Heat/Acid-resistant Container ၁ လုား
Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)
 58

Stirring Rod (ြန် သမဟု

ု ေ့ တ် လ က)
Filter Paper
Glass Thermometer

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
်ေ့ ျာား
၁။ လရ 17.5 u.b.w ကု Heat/Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ Trinitroresorcinol ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၃။ Magnesium Oxide ထပ်ထညေ့၍
် ပြည်ားပြည်ားချင်ားလမ ွှပါ။ ပလာလမေ့်မည်။
၄။ Pan ထသု လရထညေ့
ေ့ ၍
် မီားြုလပ တင်ပါ။
၅။ Heat/Acid-resistant container ကု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၆။ water/trinitroresorcinol/magnesium oxide mixture ကု 60℃ (140℉) လရာက်လအာင်
အပချန်နမန
်ေ့ မ်တ
ေ့ ွင ် အပလပားပါ။
၇။ Pan ထမှထတ
ု ်၍ အလအားခပါ။
၈။ Filter Paper သားု ၍စစ်ထတ
ု ်ပါ။ Filter Paper လပ မှ အြတ်မျာားကု ြယ်၍ စစ်ထာားလသာ
အရည်ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၉။ 1 mL စာ ပမာဏသည် 1.043 g လရာက်သည်အထ လရ လရာပါ။ (container အလွတ်တစ်ခု၏
အလလားချန်ကု အရင်တုငား် တာပါ။ စစ်ထာားလသာအရည်ကု လရ အနည်ားငယ်လရာ၍ 1 mL ကု
အလလားချန်ကကြုချန်ထာားလသာ container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် တုငား် ပါ။ ပခာားနာားချက်ကု ယပါ။ 1.043 g
မဟုတ်လသားလျှင ် လရ ထပ်လရာပါ။ ပပန်ချန်ပါ။)
၁၀။ လရလရာထာားပပီားလသာ solution ကု ၁၂ နာရီထာားပါ။ ၎င်ားသည် Magnesium Styphnate
Solution (လပျာ)ေ့ ပြစ်သည်။
၁၁။ Heat/Acid- resistant container ကု လသချာစွာလဆားလကကာ၍ အလပခာက်ခပါ။
၁၂။ Magnesium Styphnate Solution (လပျာ)ေ့ 3.1 u.b.w ကု Heat/Acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ လက်ကျန်ကု သမ်ားထာားပါက လနာက်ထပ် ထုတ်လုပ်မှုမျာားအတွက် အစက
ပပန်လုပ်စရာမလုဘ ဤအဆင်မ
ေ့ ှ စတင်နင
ု ပ
် ါသည်။
၁၃။ Pan ထသလရထညေ့
ု ေ့ ၍
် အပလပားပါ။ (Hot-water Bath ပပြုလုပ်ပခင်ား)
၁၄-၁၆။ Heat/Acid-resistant container ကု အပချန် 55℃ (131℉) လရာက်လအာင် Hot-water
bath တွင ် ပြည်ားပြည်ားချင်ားအပလပားပါ။ ပပီားလျှင ် မီားြုကုပတ်ပါ။ Hot-water Bath မှ ထုတ်ပါ။
 59

၁၇။ Lead Nitrate solution 1 u.b.w ကု Magnesium Styphnate solution ထသု တစ်
ေ့ စက်ချင်ား
ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။ အပချန် 60℃ (140℉)နာားကပ်လာလျှင ် Lead Nitrate ကု ဆက်မထညေ့ဘ
် 55℃
(131℉) သု ပပန်
ေ့ ကျသည်အထ ဆက်တုက်လမ ွှပါ။
၁၈။ Lead Nitrate Solution လနာက်ဆုားထညေ့သ
် ညေ့အ
် ချန်ကတည်ားက လရခနှငလ
်ေ့ ရကု Pan ထသု ေ့
ထညေ့၍
် Ice-water bath ပပြုလုပ်ပါ။
၁၉။ အဆင ေ့် ၁၇ မှ container ကု Ice-water bath တွငထ
် ညေ့ပ
် ါ။ အပချန် 25℃ (77℉) သု ေ့
ကျလာသည်အထ ပြည်ားပြည်ားချင်ားလမ ွှပါ။ (သတလပားချက်။ ဤအလရာအလနှာတွင ် Primary
Explosive ပါ၀င်လနပပီပြစ်သည်။)
၂၀။ ဆက်မလမ ွှလတာဘ
ေ့ Ice-water bath တွင ် ၂၀ မနစ် ထာားပါ။ Lead Styphnate ပုလဆာင်ခမျာား
ကျလာပါလမေ့်မည်။
၂၁။ Filter Paper အသားု ပပြု၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၂၂။ ပုမုသနစ
် ေ့ င်လစရန် လရအနည်ားငယ်ပြင ေ့် လဆားချပါ။
၂၃။ လပခာက်လသွွေ့လစရန်အတွက် နည်ားလမ်ားအမျြုားမျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် Lead Styphnate ကု
ပြန၍
် ေ့ လနလရာင်လအာင်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ
အဆင်လပပမည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Ammonium Picrate ကု acid-resistant
container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath
တွင ် ထာားပါ။ လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(င်္) Oven ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 100℃ (212℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကုပတ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
ေ့် ါ။ Lead Styphnate ကု acid-resistant
container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ Lead Styphnate မျာားအာားလုား လပခာက်လသွွေ့
သည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ်) Oven အပချန် 50℃ (122℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven
အပချန်ကကျလာပပီား Lead Styphnate က မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ ထုတ်၍
Oven ကု 100℃ (212℉) ထ ပပန်လည်အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
ေ့် ျာားကု
ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။ ဤနည်ားလမ်ားကု သားု မည်ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန်
Thermometer နှစလ
် ချာင်ားသားု ၍ တုငား် တာ စစ်လဆားပါ။ Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။

အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 14 g (0.5 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ

အရင်ဆုားအလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုကန
် ည်ားပါလမ်ေ့မည်။
 60

Mercury Fulminate

Explosive type : High - Primary

Det. rate : 4000 m/s
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : C2N2O2Hg
Form : အပြူလရာင် (သမဟု
ု ေ့ တ်) မီားခုားလရာင် ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 165℃(330℉)
Impact Sensitivity : VERY High - 1.5 Nm
Friction Sensitivity : EXTREMELY High - e.n.u
Water Sensitivity : Low
Initiate with : Spark (မီားပွာား)

Mercury Fulminate သည် အလတာ်အတန်အာားပပင်ားလသာ Primary Explosive ပြစ်သည်။

2 g Charge တစ်ခုသည် အရာ တထြုအမျာားစုကု လကာင်ားစွာလပါက်ကွလစနင
ု သ
် ည်။ Sensitive
မပြစ်လသာ လပါက်ကွပစစညား် မျာားအတွက်ဆုလျှင ် Tetryl (သမဟု
ု ေ့ တ်) PETN ကသ
ေ့ လသာ
ု ေ့
လပါက်ကွပစစညား် မျာားကု Booster Charge အပြစ်အသားု ပပြုသငသ
ေ့် ည်။ Mercury Fulminate ထသု ေ့
Potassium Chlorate ၂၅ % ထညေ့သ
် ားု ပါကလည်ား ပပင်ားအာားကု လလျာန
ေ့ ည်ားမှုမရှလစပါ။ အပချန် 50℃
(122℉) လကျာ်တွင ် ကကာရှညသ
် မ်ားဆည်ားထာားမမှသာလျှင ် သက်လရာက်မှုလလျာန
ေ့ ည်ားသည်။ အပချန်
50℃ (122℉) တွင ် သမ်ားမည်ဆုလျှင ် လ အလတာ်ကကာခ၍ 85℃ (185℉)နှငအ
ေ့် ထက်တွင ် သမ်ားလျှင ်
ရက်အနည်ားငယ်သာခသည်။ အစုဓာတ်ရှလျှင ် လဘားကင်ားသည်ဆုလသာ်လည်ား လပခာက်လသွွေ့လွနား် လျှင ်
အလွန ် sensitive ပြစ်သည်။ ထလကကာင
ု ေ့ ်ေ့ အနည်ားငယ်စုထင
ု ား် လသာအလပခ အလနတွင ်
သမ်ားဆည်ားသင်သ
ေ့ ည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Nitric Acid (90%) / 60 u.b.w - 40 p.b.v
Mercury / 11.5 u.b.w - 1 p.b.v
Ethyl Alcohol / 110 u.b.w - 140 p.b.v
Water / 20 u.b.w - 20 p.b.v
 61

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant container ၂ လုား
Filter Paper
Stirring Rod (ြန် သမဟု
ု ေ့ တ် လ က)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁-၃။ လရကု ပထမ Acid-resistant container ထသု ထညေ့
ေ့ ပ
် ါ။ Nitric Acid ထညေ့၍
် လပြားလပြားလမ ွှပါ။
Mercury ထပ်ထညေ့၍
် လပြားလပြားလမ ွှပါ။ (မှတ်ချက်။ ၁၀ မနစ်အတွငား် အနီလရာင် အလငွွေ့မျာား
ထွက်လာလမေ့်မည်။ ဤကသ
ေ့ မပြစ်
ု ေ့ ခေ့လျှင ် ထွကလ
် ာသည်အထ ၃၀ စကကနက် ကာတ
ေ့ ုငား် လရကု
တစ်စက်ချင်ားထညေ့ပ
် ါ။ သတလပားချက်။ အလငွွေ့မျာားသည် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသညေ့် အတွက်
လလ၀င်လလထွက်လကာင်ားလစရန် လဆာင်ရွက်ထာားပါ။)
၄။ Ethyl Alcohol 63 u.b.w - 80 p.b.v ကု ဒုတယ Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၅။ အဆုပါ container ထသု ေ့ ပထမ Acid-resistant container ထမှ water/mercury mixture
ကုလလာင်ားထညေ့ပ
် ါ။
၆။ alcohol/acid/mercury mixture ကု ၁ နာရီထာားပါ။ (မှတ်ချက်။ ၅ မနစ်မှ ၁၅မနစ်ကကာပပီားလျှင ်
အပချန် တလပြားလပြားပမငတ
ေ့် က်လာပပီား အပြူလရာင်အလငွွေ့မျာားထွက်လာလမမ
ေ့် ည်။ လနာက်ထပ်
မနစ်မျာားကကာပပီားလျှင ် အလငွွေ့မျာားက အနီလရာင်သမ်ားလာလမ်မ
ေ့ ည်။ သတလပားချက်။ အလငွွေ့မျာားသည်
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသညေ့အ
် တွက် လလ၀င်လလထွက်လကာင်ားလစရန် လဆာင်ရွက်ထာားပါ။)
၇။ ဓာတ်ပပြုမှုပပီားဆုားသွာားလျှင ် ၁၅မနစ် ထပ်ထာားပါ။ Mercury Fulminate ပုလဆာင်ခမျာား ကျလာ
လမေ့်မည်။ Filter Paper သားု ၍စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၈။ ပုမုသနစ
် ေ့ င်လစရန် ကျန်လနလသာ Ethyl Alcohol ပြင ေ့် လဆားချပါ။
၉။ Mercury Fulminate ကု Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Acid-resistant
container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot-water Bath
တွင ် ထာားပါ။ (သတလပားချက်။ Primary Explosive ပြစ်သညေ့အ
် တွက် အထားင်္ရုပပြု၍ ကုငတ
် ွယ်ပါ။)
၁၀။ သတထြုမဟုတ်လသာ container တွငထ
် ညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 62

Methyl Nitrate

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 6500 m/s
Lead Block Test : 600cc
Chem. Formula : CH3ONO2
Form : အလရာင်မရှလသာအရည်
Deflagration temperature : 150℃(302℉)
Impact Sensitivity : EXTREMELY High - 0.2 Nm
Friction Sensitivity : Low - 36+ kp
Water Sensitivity : Low
Initiate with : Blasting Cap, Squib (ြသပ်ထညေ့ထ
် ာားလျှင)်

Methyl Nitrate သည် အလွန ် sensitive ပြစ်လသာ လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်အ

ေ့ တွက်
အထားင်္ရုပပြု၍ကုငတ
် ယ
ွ ်ရမည်။ အလငွွေ့ပျလွယ်လသာလကကာငလ
ေ့် လလုလသာ container တွင ်
သမ်ားဆည်ားရမည်။ အရည်အလနနှင ေ့် အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်ဆုလသာ်လည်ား လွှစာမှုနပ် ြင်
ေ့ ေ့ အရည်ကု
စုပ်ယလစပပီား ထလ
ု ွှစာမှုနက
် ေ့ ုမှ လပါက်ကွပစစညား် အပြစ်အသားု ပပြုသည်ကမျာားသည်။ ဤကသ
ေ့ ု ေ့
အသားု ပပြုပခင်ားက ပု၍အနတရာယ်ကင်ားလစသည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Sulfuric Acid / 44 u.b.w - 24 p.b.v
Nitric Acid (90%) / 24 u.b.w - 16.5 p.b.v
Methyl Alcohol / 10.5 u.b.w - 13.5 p.b.v
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant container ၂ လုား
Stirring Rod (ြန်)
Glass Thermometer
အလအားခပခင်ားနည်ားလမ်ား (Ice-water Bath, Freezer, နှငား် စသပြင)ေ့်
 63

အစက်ချရန်/စုပ်ထတ
ု ်ရန်ပစစညား် (မျက်စဉားခတ်တ (သမဟု
ု ေ့ တ်) လဆားထားု အပ်)
စုပ်ယမှုလကာင်ားလသာပစစညား် (လွှစာမှုန/် ေ့ စကကူပြတ်စ/အ၀တ်ပြတ်စ)
ေန်ား (ြန်/ပလတ်စတစ်/ သတထြု)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
်ေ့ ျာား
၁။ ဓာတုပစစညား် မျာားကု 0℃ (32℉) ထအလအားခပါ။ (Freezer သမဟု
ု ေ့ တ် လရခနှငလ
ေ့် ရ ထည်ထ
ေ့ ာား လသာ
Ice-water Bath, အဆင်လပပရာနည်ားလမ်ားကု အသားု ပပြုနင
ု ပ
် ါသည်။)
၂။ Sulfuric Acid ထညေ့ထ
် ာားလသာ ပထမ container ထသု Nitric
ေ့ Acid ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၃။ Acid mixture ကု 5℃ (41℉) သု ပပန်
ေ့ ကျသည်အထအလအားခပါ။
၄။ အလအားခလနစဉအတွငား် Methyl Alcohol ကု ၃၀ စကကနတ
် ေ့ ုငား် တစ်စက်ထညေ့၍
် ပြည်ားပြည်ားချင်ား
လမ ွှပါ။ အပချန် 18℃ (64℉)နာားကပ်လာလျှင ် Methyl Alcohol ဆက်မထညေ့ဘ
် လမ ွှလနပါ။ 5℃
(41℉) သု ပပန်
ေ့ ကျသည်အထအလအားခပါ။
၅။ ၁၀ မနစ်ထာားပါ။ အလွှာကွလာလမေ့်မည်။ အလပ လွှာသည် မသနစ
် ေ့ င်ရလသားလသာ Methyl Nitrate
ပြစ်သည်။
၆။ လဆားထားု အပ်ကသ
ေ့ လသာ
ု ေ့ ပစစညား် တစ်ခုခု ကုသားု ၍ အလပ လွှာကု ပြည်ားပြည်ားချင်ား စုပ်ထတ
ု ်ပါ။
ဒုတယ Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ (သတလပားချက်။ လလာင်ားထညေ့ပ
် ါက
လပါက်ကွမှုပြစ်လစလမ်မ
ေ့ ည်။)
၇။ လရ 25 u.b.w - 25 p.b.v ကု ဒုတယ Acid-resistant container ထသု ပြည်
ေ့ ားပြည်ားချင်ား ထညေ့ပ
် ါ။
၈။ နှစပ်
ေ့ လအာင် လပြားလပြားလမ ွှပါ။
၉။ အလွှာကွလာသည်အထ ထာားပါ။ ယခုတစ်ကကမ်တွင ် လအာက်အလွှာသည် လပါက်ကွပစစညား်
ပြစ်သည်။
၁၀။ စုပ်ထတ
ု ်ရန် ပစစညား် တစ်ခုခုကုသားု ၍ အလပ လွှာ (လရ) ကုြယ်ပါ။
၁၁။ အဆင ေ့် ၇ မှ အဆင ေ့် ၁၀ ကုပပန်လုပ်ပါ။
၁၂။ Methyl Nitrate က အသားု ပပြုရန်အဆင်သငပ်ေ့ ြစ်ပါပပီ။ လလလုလသာ container တွငထ
် ညေ့၍
်
သမ်ားဆည်ားပါ။ အကယ်၍ Methyl Nitrate Dynamite အပြစ် ဆက်လုပ်မည်ဆုပါက အဆင ေ့် ၁၃
ကု သွာားပါ။
၁၃။ ေန်ားထသု လွှ
ေ့ စာမှုနက
် ေ့ သ
ေ့ လသာ
ု ေ့ စုပ်ယမှုလကာင်ားလသာပစစညား် ကုထညေ့ပ
် ါ။
၁၄။ လဆားထားု အပ်ကုသားု ၍ Methyl Nitrate ကု စုပ်ယပပီား လွှစာမှုနန
် ေ့ င
ှ ေ့် လရာစပ်ပါ။ စုထင
ု ား် ထင
ု ား်
အလနအထာားတွငရ
် ပ်ပါ။ စုစွတ်မလနပါလစနှင။်ေ့ (Methyl Nitrate အထည်မ
ေ့ ျာား၍ စုစွတ်သာွ ားလျှင ်
လွှစာမှုနထ
် ေ့ ပ်ထညေ့ပ
် ါ/ အရမ်ားလပခာက်လနလျှင ် Methyl Nitrate ကုထညေ့ပ
် ါ။) စုထင
ု ား် မှုကု မလသချာ
 64

လျှင ် လွှစာမှုနက
် ေ့ ုသာ ပုထညေ့ပ
် ါ။ အလွနစ
် ုစွတ်လနသည်ထက် လပခာက်လသွွေ့လနသည်က
ပုအနတရာယ်ကင်ားပါသည်။
၁၅။ လလလုလသာ container တွင ် သမ်ားဆည်ားပါ။
 65

Nitrocellulose

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 6500 m/s
Lead Block Test : 300cc
Chem. Formula : C12H14N6O22
Form : အခ - ပုစသည် အသားု ပပြုလသာ ပစစညား် မျာားအလပ မတည်သည်။
Deflagration temperature : 160℃ (320℉)
Impact Sensitivity : VERY High - 3 Nm
Friction Sensitivity : Low - 36+ kp
Water Sensitivity : Low
Initiate with : Blasting Cap

Nitrocellulose သည် အစပျြုားပစစညား် အပြစ် အသားု ပပြုရန်လွယ်ကပပီား မည်သညေ့် Secondary

Explosive ကုမဆု လပါက်ကွလစသညေ့အ
် တွကလ
် ကကာင ်ေ့ Booster Charge အလနပြင ်ေ့
အသားု ပပြုရန်လကာင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။ လပခာက်လသွွေ့လနလျှင ် မီားလတာက်/မီားပွာား
လကကာင ေ့် လပါက်ကွလွယ်သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Sulfuric Acid / 3 u.b.w
Nitric Acid (90%) / 1 u.b.w
၁၀၀% ချည်သာားပြငရ
ေ့် က်လုပ်ထာားလသာ သနရ
် ေ့ ှငား် လသာ အပြူလရာင် အစ (သမဟု
ု ေ့ တ်)
အသားု မပပြုရလသားလသာ အပြူလရာင် စကကူ (paper towels) (သမဟု
ု ေ့ တ်)
ချည်လုား
Sodium Carbonate / 0.05 u.b.w
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Acid-resistant container ၂ လုား
 66

Heat-resistant container ၁ လုား

Stirring Rod (ြန် သမဟု
ု ေ့ တ် သစ်သာား)
၁၀၀% ချည်သာားပြငရ
ေ့် က်လုပ်ထာားလသာ ၁၂ လက်မ ပတ်လည်ရှ သနရ
် ေ့ ှငား် လသာ အပြူလရာင်
အစ

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ ပြစ်နင
ု လ
် ျှင ် လုအပ်လသာအရာမျာားကု Freezer သမဟု
ု ေ့ တ် လရခလသတတာတွငထ
် ညေ့၍
် နာရီမျာားစွာ
အလအားခပါ။
၂။ ပထမ Acid-resistant container ထရှ Sulfuric Acid ထသု ေ့ Nitric Acid ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
(အကယ်၍ Sulfuric Acid မရှခေ့လျှင ် Nitric Acid တစ်ခုတည်ားကုပ အသားု ပပြုနင
ု ပ
် ါသည်။ သရာတွ
ု ေ့ င်
အရည်အလသွားကွာပခာားလမေ့်မည်။) ထလနာက်
ု ေ့ Ice-water Bath (သမဟု
ု ေ့ တ်) လရခလသတတာတွင ် ၁
နာရီထာားပါ။
၃။ ချည် (သမဟု
ု ေ့ တ်) စကကူ ကု ဒုတယ Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၄။ Acid mixture ကု လလာင်ားချ၍ စမ်ထာားပါ။
၅။ လအားလသာလနရာတွင ် ၁၂ နာရီထာားပါ။ လရခလသတတာက အလကာင်ားဆုားပြစ်လသာ်လည်ား
အဆင်မလပပလျှင ် Ice-water Bath ပြငထ
ေ့် ာားပါ။ (သတလပားချက်။ စမ်ထာားလသာ container ထသု ေ့
လရမ၀င်လအာင် သတပပြုပါ။ လရအနည်ားငယ်၀င်လျှငပ
် င် အပချန်ပမင်တ
ေ့ က်လာလစပပီား လပါက်ကွနင
ု ်
သည်။)
၆-၇။ ၁၂ နာရီကကာပပီားလျှင ် လရလအား 12 u.b.w ကု ပမန်ပမန်လလာင်ားထညေ့၍
် ၁၀ မနစ်လမ ွှပါ။
လရပမာဏမျာားသညေ့အ
် တွက် အပချန်ပမငတ
ေ့် က်မည်မဟုတ်ပါ။ (အဆင ေ့် ၅ မှ သတလပားချက်သည် လရ
အနည်ားငယ်အတွက်သာပြစ်သည်။)
၈။ အ၀တ်စကုသားု ၍စစ်ပါ။ အရည်ကုသန
ွ ပ
် ါ။
၉။ အခကု Heat-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၁၀။ အဆုပါ အခကု လုား၀နစ်ပမြုပ်သည်အထ လရထညေ့ပ
် ါ။
၁၁။ မီားြုလပ တင်၍ မီားမျှငား် မျှငား် ပြင ေ့် မနစ် ၃၀ ကျြုချက်ပါ။ ၅ မနစ် တစ်ကကမ်လမ ွှပါ။
၁၂။ အ၀တ်စကုသားု ၍စစ်ပါ။ အရည်ကုသန
ွ ပ
် ါ။
၁၃။ အ၀တ်စကု စုကုင၍ ် အာင် ညှစ်ချပါ။
် အရည်ကုနလ
၁၄။ အဆင ေ့် ၉ မှ အဆင ေ့် ၁၂ ထကု လနာက်ထပ် ၄ကကမ် ထပ်လုပ်ပါ။ ဒုတယအကကမ်မှစ၍ Sodium
Carbonate ကု မကျြုချက်မီ ထညေ့ပ
် ါ။
၁၅။ လပခာက်လသွွေ့လစရန်အတွက် နည်ားလမ်ားအမျြုားမျြုားကု လအာက်တင
ွ ် လြာ်ပပထာားသည်။
 67

(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင

ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် Nitrocellulose ကု
ပြန၍
် ေ့ လနလရာင်လအာင်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ
အဆင်လပပမည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ်ေ့ အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Nitrocellulose ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(င်္) Oven ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 100℃ (212℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကပ
ု တ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
ေ့် ါ။ Nitrocellulose ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ Nitrocellulose မျာားအာားလုား လပခာက်လသွွေ့သည် အထ
(သမဟု
ု ေ့ တ)် Oven အပချန် 50℃ (122℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven အပချန်က
ကျလာပပီား Nitrocellulose က မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ ထုတ်၍ Oven ကု
100℃ (212℉) ထ ပပန်လည်အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
ေ့် ျာားကု ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။
ဤနည်ားလမ်ားကု သားု မည်ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန် Thermometer နှစလ
် ချာင်ားသားု
၍ တုငား် တာစစ်လဆားပါ။ Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။

အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 14 g (0.5 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ

အရင်ဆုားအလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုကန
် ည်ားပါလမ်ေ့မည်။
 68

Nitroglycerin

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 7500 m/s
Lead Block Test : 520cc
Chem. Formula : C3H5N3O9
Form : အ ါလရာင်ပျစ်ပျစ်အရည်
Deflagration temperature : ခန်မှေ့ နား် လပခအာားပြင ေ့် 145℃ (293℉)
Impact Sensitivity : EXTREMELY High - 0.2 Nm
Friction Sensitivity : Low - 36+ kp
Water Sensitivity : none
Initiate with : Blasting Cap

Nitroglycerin သည် လပါက်ကွရန်လွယ်ကလွနား် သညေ့အ

် တွက်လကကာင ေ့် အထားင်္ရုပပြု၍
ကုငတ
် ွယရ
် မည်။ အရည်အလနနှင ်ေ့ အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်ဆုလသာ်လည်ား လွှစာမှုနပ် ြင်
ေ့ ေ့ အရည်ကု
စုပ်ယလစပပီား ထလ
ု ွှစာမှုနက
် ေ့ ုမှ လပါက်ကွပစစညား် အပြစ်အသားု ပပြုသည်ကမျာားသည်။ ဤကသ
ေ့ ု ေ့
အသားု ပပြုပခင်ားက ပု၍အနတရာယ်ကင်ားလစသည်။ Nitroglycerin သည် 13℃ (55℉) တွင ် လအားခသည်။
ထက
ု သ
ေ့ လအားခ
ု ေ့ လနစဉအချန်အတွငား် အနတရာယ်မရှလသာ်လည်ား အရည်ပပန်လပျာ်လာပပီဆုလျှင ် မလ
အရည်အလပခအလနကထက်ပင် ပု၍လပါက်ကွလွယလ
် သာလကကာင ေ့် လအားခထာားပခင်ား၊ အရည်ပပန်လပျာ်
လစပခင်ားတက
ု ေ့ ု မည်သညေ့န
် ည်ားနှငမ
်ေ့ ျှ မပပြုလုပ်ရပါ။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Glycerin / 1 u.b.w - 0.79 p.b.v
Sulfuric Acid / 5 u.b.w - 2.78 p.b.v
Nitric Acid (90%) / 3 u.b.w - 2 p.b.v
Sodium Bicarbonate (မထည်လ
ေ့ ည်ားရ) / 0.05 u.b.w - 0.1 p.b.v
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
နှုတ်သားီ လခါင်ားပါလသာ Acid-resistant container ၂ လုား
 69

50 p.b.v ပမာဏဆလ
ေ့ သာ Container အကကီား ၁ လုား
Stirring Rod (ြန်)
Glass Thermometer
Tray (ေန်ား)
စုပ်ယမှုလကာင်ားလသာပစစညား် (လွှစာမှုန)် ေ့
စုပ်ထတ
ု ်ရန်ပစစညား် (လဆားထားု အပ်)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ ပထမ Acid-resistant container ထရှ Sulfuric Acid ထသု Nitric
ေ့ Acid ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၂။ ၁ နာရီထာားပါ။
၃။ လရခလသတတာ၊ Freezer သမဟု
ု ေ့ တ် Ice-water Bath ကုသားု ၍ Acid Mixture ကု 16℃ (60℉)ထ
လရာက်လအာင် အလအားခပါ။
၄။ အလအားခလနစဉအတွငား် Glycerin ကု ၃၀ စကကနတ
် ေ့ ုငား် တစ်စက်ထညေ့၍
် ပြည်ားပြည်ားချင်ားလမ ွှပါ။
အပချန် 26℃ (78℉)နာား ကပ်လာလျှင ် Glycerin ဆက်မထညေ့ဘ
် လမ ွှလနပါ။ (သတလပားချက်။ Ice-
water Bath သားု ပါက acid/glycerin mixture ထသု ေ့ လရမ၀င်လအာင် သတပပြုပါ။
လရအနည်ားငယ်၀င်လျှငပ
် င် အပချန်ပမင်တ
ေ့ က်လာလစနင
ု သ
် ည်။ မည်သညေ့အ
် ချန်တွငမ
် ဆု အနီလရာင်
အလငွွေ့မျာားထွက်လာပါက လရပြညေ့ထ
် ာားလသာ Container ကကီားကကီား တစ်ခုထတွင ် ထာားပါ။
လပါက်ကွမှုမှ ကာကွယ်နင
ု ပ
် ါသည်။) ဤအဆငတ
ေ့် ွင ် Glycerin သည် Nitroglycerin အပြစ်
လပပာင်ားလာပါသည်။
၅။ လနာက်ဆုား Glycerin ထညေ့ပ် ပီားသည်မှ ၅ မနစ်အထ အဆက်မပပတ်လမ ွှပါ။
၆။ ဒုတယ Acid-resistant container ထသု လရ
ေ့ 10 u.b.w ထညေ့၍
် Container အကကီား ၁ လုားထသု ေ့
လရ 40 u.b.w ထညေ့ပ
် ါ။
၇။ ဒုတယ Acid-resistant container ထမှ လရ ကု 16℃ (60℉) ထလရာက်လအာင် အလအားခပါ။
၈။ အလအားခလနစဉအတွငား် တွင ် အဆင ်ေ့ ၄ မှ acid/nitroglycerin mixture ကု လရထသု ေ့
ပြည်ားပြည်ားချင်ား ထညေ့ပ
် ါ။ အပချန်ကု င်္ရုတစုက်လစာငကေ့် ကညေ့ပ
် ါ။ 26℃ (78℉)နာား ကပ်လာလျှင ်
acid/nitroglycerin mixture ကု ဆက်မထညေ့ဘ
် လမ ွှလနပါ။ ပပီားလျှင ် 18℃ (64℉) ထပပန်ကျလအာင်
အလအားခပါ။
၉။ လနာက်ဆုား acid/nitroglycerin ထညေ့ပ် ပီားသည်မှ ၅ မနစ်အထ အပချန်ကု လစာငကေ့် ကညေ့၍
်
အဆက်မပပတ်လမ ွှပါ။
 70

၁၀။ အလအားခပခင်ားကုရပ်၍ အလွှာကွသည်အထ ထာားပါ။ လအာက်အလွှာသည် လပါက်ကွပစစညား်

ပြစ်သည်။
၁၁။ အလပ လွှာကု ပြည်ားပြည်ားချင်ားသွနပ
် ါ။ လအာက်အလွှာကုပါ မသွနမ
် လစရန် သတပပြုပါ။
၁၂။ Nitroglycerin ထသု ေ့ လရ 10 u.b.w ထညေ့၍
် လပြားလပြားလမ ွှပါ။ အပချန်ပမငတ
်ေ့ က်လာမည်
မဟုတ်သညေ့အ
် တွက် လစာငကေ့် ကညေ့ရ
် န်မလုပါ။
၁၃-၁၅။ ၅ မနစ်လမ ွှပါ။ အလွှာကွလအာင်လစာငပ
ေ့် ါ။ အလပ လွှာကု ပြည်ားပြည်ားချင်ား သွနပ
် ါ။
၁၆။ အဆင ေ့် ၁၂ မှ အဆင ေ့် ၁၅ ထကု အနည်ားဆုား ၂ ကကမ် ထပ်လုပ်ပါ။ Sodium Bicarbonate ရှလျှင ်
ဒုတယအကကမ်မှစ၍ အဆင ေ့် ၁၃ တွငထ
် ညေ့ပ
် ါ။
၁၇။ Nitroglycerin က အသားု ပပြုရန်အဆင်သငပေ့် ြစ်ပါပပီ။ သငလ
ေ့် တာ်လသာ container တွင ်
ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။ အကယ်၍ Nitroglycerin Dynamite အပြစ် ဆက်လုပ်မည်ဆုပါက အဆင ေ့်
၁၈ ကု သွာားပါ။
၁၈။ ေန်ားထသု လွှ
ေ့ စာမှုနက
် ေ့ သ
ေ့ လသာ
ု ေ့ စုပ်ယမှုလကာင်ားလသာပစစညား် ကုထညေ့ပ
် ါ။
၁၉။ လဆားထားု အပ်ကုသားု ၍ Nitroglycerin ကု စုပ်ယပပီား လွှစာမှုနထ
် ေ့ ထညေ့ပ
် ါ။ သစ်သာားလချာင်ား /
သစ်သာားဇွနား် ပြင ေ့် လပြားလပြားလမ ွှပါ။ စုထင
ု ား် ထင
ု ား် အလနအထာားတွငရ
် ပ်ပါ။ စုစွတ်မလနပါလစနှင။ေ့်
(Nitroglycerin အထည်မ
ေ့ ျာား၍ စုစွတ်သာွ ားလျှင ် လွှစာမှုနထ
် ေ့ ပ်ထညေ့ပ
် ါ/ အရမ်ားလပခာက်လနလျှင ်
Nitroglycerin ကုထညေ့ပ
် ါ။) အလွနစ
် ုစွတ်လနသည်ထက် လပခာက်လသွွေ့လနသည်က ပုအနတရာယ်ကင်ား
ပါသည်။
 71

Nitroglycol

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 7300 m/s
Lead Block Test : 620cc
Chem. Formula : C2H4N2O6
Form : အလရာင်မရှလသာအရည်
Deflagration temperature : 215℃ (419℉)
Impact Sensitivity : EXTREMELY High - 0.2 Nm
Friction Sensitivity : Low - 36+ kp
Water Sensitivity : none
Initiate with : Blasting Cap

Nitroglycol သည် အာားလကာင်ား၍ လပါက်ကွရန်လွယက

် လွနား် သညေ့အ
် တွက်လကကာင ေ့်
အထားင်္ရုပပြု၍ ကုငတ
် ွယရ
် မည်။ အရည်အလနနှင ေ့် အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်ဆုလသာ်လည်ား လွှစာမှုနပ် ြင်
ေ့ ေ့
အရည်ကု စုပ်ယလစပပီား ထလ
ု ွှစာမှုနက
် ေ့ ုမှ လပါက်ကွပစစညား် အပြစ်အသားု ပပြုသည်ကမျာားသည်။
ဤကသ
ေ့ အသ
ု ေ့ ားု ပပြုပခင်ားက ပု၍အနတရာယ်ကင်ားလစသည်။ Nitroglycol သည် -20℃ (-4℉)
တွငလ
် အားခသည်။ Nitroglycerin ကသ
ေ့ ပင်
ု ေ့ လအားခလနစဉအချန်အတွငား် အနတရာယ်မရှလသာ်လည်ား
အရည်ပပန်လပျာ်လာပပီဆုလျှင ် မလအရည်အလပခအလနကထက်ပင် ပု၍လပါက်ကွလွယ်လသာလကကာင ေ့်
လအားခထာားပခင်ား၊ အရည်ပပန်လပျာ်လစပခင်ားတက
ု ေ့ ု မည်သညေ့န
် ည်ားနှငမ
ေ့် ျှ မပပြုလုပ်ရပါ။ Nitroglycol ကု
လအားခမှတ်နမ်ေ့လစရန်အတွက် Nitroglycerin နှင ေ့် လရာနင
ု သ
် ည်။

ထုတ်လုပ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Glycol / 1 u.b.w - 0.9 p.b.v
Sulfuric Acid / 5 u.b.w - 2.78 p.b.v
Nitric Acid (90%) / 3 u.b.w - 2 p.b.v
Sodium Bicarbonate (မထည်လ
ေ့ ည်ားရ) / 0.05 u.b.w
Water
 72

လုအပ်လသာ အရာမျာား
နှုတ်သားီ လခါင်ားပါလသာ Acid-resistant container ၂ လုား
50 p.b.v ပမာဏဆလ
ေ့ သာ Container အကကီား ၁ လုား
Stirring Rod (ြန်)
Glass Thermometer
Tray (ေန်ား)
စုပ်ယမှုလကာင်ားလသာပစစညား် (လွှစာမှုန)် ေ့
စုပ်ထတ
ု ်ရန်ပစစညား် (လဆားထားု အပ်)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ ပထမ Acid-resistant container ထရှ Sulfuric Acid ထသု Nitric
ေ့ Acid ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၂။ ၁၀ မနစ်ထာားပါ။
၃။ လရခလသတတာ၊ Freezer သမဟု
ု ေ့ တ် Ice-water Bath ကုသားု ၍ Acid Mixture ကု 16℃ (60℉)
ထလရာက်လအာင် အလအားခပါ။
၄။ အလအားခလနစဉအတွငား် Glycol ကု ၃၀ စကကနတ
် ေ့ ုငား် တစ်စက်ထညေ့၍
် ပြည်ားပြည်ားချင်ားလမ ွှပါ။
အပချန် 26℃ (78℉)နာား ကပ်လာလျှင ် Glycol ဆက်မထညေ့ဘ
် လမ ွှလနပါ။ (သတလပားချက်။ Ice-
water Bath သားု ပါက acid/glycol mixture ထသု ေ့ လရမ၀င်လအာင် သတပပြုပါ။ လရ အနည်ားငယ်
၀င်လျှငပ
် င် အပချန်ပမင်တ
ေ့ က်လာလစနင
ု သ
် ည်။ မည်သညေ့အ
် ချန်တင
ွ မ
် ဆု အနီလရာင်အလငွွေ့မျာား
ထွက်လာပါက လရပြညေ့ထ
် ာားလသာ Container ကကီားကကီား တစ်ခုထတွင ် ထာားပါ။ လပါက်ကွမှုမှ
ကာကွယ်နင
ု ပ
် ါသည်။) ဤအဆငတ
ေ့် ွင ် Glycol သည် Nitroglycol အပြစ် လပပာင်ားလာပါသည်။
၅။ လနာက်ဆုား Glycol ထညေ့ပ် ပီားသည်မှ ၅ မနစ်အထ အဆက်မပပတ်လမ ွှပါ။
၆။ ဒုတယ Acid-resistant container ထသု လရ
ေ့ 10 u.b.w ထညေ့၍
် Container အကကီား ၁ လုားထသု ေ့
လရ 40 u.b.w ထညေ့ပ
် ါ။
၇။ ဒုတယ Acid-resistant container ထမှ လရ ကု 16℃ (60℉) ထလရာက်လအာင် အလအားခပါ။
၈။ အလအားခလနစဉအတွငား် တွင ် အဆင ေ့် ၄ မှ acid/nitroglycol mixture ကု လရထသု ေ့
ပြည်ားပြည်ားချင်ား ထညေ့ပ
် ါ။ အပချန်ကု င်္ရုတစုက်လစာငကေ့် ကညေ့ပ
် ါ။ 26℃ (78℉)နာား ကပ်လာလျှင ်
acid/nitroglycol mixture ကု ဆက်မထညေ့ဘ
် လမလွှ နပါ။ ပပီားလျှင ် 18℃ (64℉) ထပပန်ကျလအာင်
အလအားခပါ။
၉။ လနာက်ဆုား acid/nitroglycol ထညေ့ပ် ပီားသည်မှ ၅ မနစ်အထ အပချန်ကု လစာငက်ေ့ ကညေ့၍
်
အဆက်မပပတ်လမ ွှပါ။
 73

၁၀။ အလအားခပခင်ားကုရပ်၍ အလွှာကွသည်အထ ထာားပါ။ လအာက်အလွှာသည် လပါက်ကွပစစညား်

ပြစ်သည်။
၁၁။ အလပ လွှာကု ပြည်ားပြည်ားချင်ားသွနပ
် ါ။ လအာက်အလွှာကုပါ မသွနမ
် လစရန် သတပပြုပါ။
၁၂။ Nitroglycol ထသု ေ့ လရ 10 u.b.w ထညေ့၍
် လပြားလပြားလမ ွှပါ။ အပချန်ပမငတ
်ေ့ က်လာမည်
မဟုတ်သညေ့အ
် တွက် လစာငကေ့် ကညေ့ရ
် န်မလုပါ။
၁၃-၁၅။ ၅ မနစ်လမ ွှပါ။ အလွှာကွလအာင်လစာငပ
ေ့် ါ။ အလပ လွှာကု ပြည်ားပြည်ားချင်ား သွနပ
် ါ။
၁၆။ အဆင ေ့် ၁၂ မှ အဆင ေ့် ၁၅ ထကု အနည်ားဆုား ၂ ကကမ် ထပ်လုပ်ပါ။ Sodium Bicarbonate ရှလျှင ်
ဒုတယအကကမ်မှစ၍ အဆင ေ့် ၁၃ တွငထ
် ညေ့ပ
် ါ။
၁၇။ Nitroglycol က အသားု ပပြုရန်အဆင်သငပေ့် ြစ်ပါပပီ။ သငလ
ေ့် တာ်လသာ container တွင ်
ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။ အကယ်၍ Nitroglycol Dynamite အပြစ် ဆက်လုပ်မည်ဆုပါက အဆင ေ့်
၁၈ ကု သွာားပါ။
၁၈။ ေန်ားထသု လွှ
ေ့ စာမှုနက
် ေ့ သ
ေ့ လသာ
ု ေ့ စုပ်ယမှုလကာင်ားလသာပစစညား် ကုထညေ့ပ
် ါ။
၁၉။ လဆားထားု အပ်ကုသားု ၍ Nitroglycol ကု စုပ်ယပပီား လွှစာမှုနထ
် ေ့ ထညေ့ပ
် ါ။ သစ်သာားလချာင်ား /
သစ်သာားဇွနား် ပြင ေ့် လပြားလပြားလမ ွှပါ။ စုထင
ု ား် ထင
ု ား် အလနအထာားတွငရ
် ပ်ပါ။ စုစွတ်မလနပါလစနှင။ေ့်
(Nitroglycol အထည်မ
ေ့ ျာား၍ စုစွတ်သာွ ားလျှင ် လွှစာမှုနထ
် ေ့ ပ်ထညေ့ပ
် ါ/ အရမ်ားလပခာက်လနလျှင ်
Nitroglycol ကုထညေ့ပ
် ါ။) အလွနစ
် ုစွတ်လနသည်ထက် လပခာက်လသွွေ့လနသည်က ပုအနတရာယ်ကင်ား
ပါသည်။
 74

Nitrostarch

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 5800 m/s
Lead Block Test : 350cc
Chem. Formula : C6H7N3O9
Form : အ ါလြျာလ
ေ့ ြျာအ
ေ့ မှုန ် ေ့
Deflagration temperature : 182℃ (360℉)
Impact Sensitivity : Moderately Low - 11 Nm
Friction Sensitivity : e.n.u
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Blasting Cap

Nitrostarch သည် အနည်ားငယ်အာားလပျာ၍

ေ့ အစပျြုားပစစညား် အပြစ်အသားု ပပြုရန်
အနည်ားငယ်ပုခက်လသာ်လည်ား Nitrocellulose နှင ်ေ့ ဆင်တသည်။ Booster Charge အလနပြင ်ေ့
အသားု ပပြုရန်လကာင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။ Nitrocellulose ကသ
ေ့ ပင်
ု ေ့ မီားလတာက်/ မီားပွာား
လကကာင ေ့် လပါက်ကွလွယ၍
် မီားရှု ွေ့လျှင ် ပပင်ားထန်စာွ လလာင်ကျွမ်ားသည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Sulfuric Acid / 3 u.b.w
Nitric Acid (90%) / 1.5 u.b.w
Starch / 0.25 u.b.w
Ammonium Hydroxide (3% solution) / 0.1 u.b.w
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant container ၂ လုား
Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)
Stirring Rod (ြန် သမဟု
ု ေ့ တ် လ က)
Glass Thermometer
 75

Filter Paper

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁-၂။ ပထမ Acid-resistant container ထရှ Sulfuric Acid ထသု Nitric
ေ့ Acid ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၃။ Ice-water Bath (သမဟု
ု ေ့ တ်) လရခလသတတာ (သမဟု
ု ေ့ တ်) Freezer တွင ် အပချန် 15℃ (59℉) ထ
ကျလအာင် ထာားပါ။
၄။ လရခနှငလ
ေ့် ရတုက
ေ့ ု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ Acid mixture ထညေ့ထ
် ာားလသာ container ကု Pan ထသု ေ့
ထညေ့ပ
် ါ။ အကယ်၍ အဆင ေ့် ၃ တွင ် Ice-water Bath အသားု ပပြုပပီားသာားဆုလျှင ် လုပ်စရာ မလုပါ။
၅။ Starch ကု တစ်စက်ချင်ားထညေ့၍
် ပြည်ားပြည်ားချင်ားလမ ွှပါ။ အပချန် 30℃ (86℉)နာား ကပ်လာလျှင ်
Starch ဆက်မထညေ့ဘ
် အပချန် 20℃ (68℉) သပပန်
ု ေ့ ကျသည်အထ လမ ွှလနပါ။
၆။ လနာက်ဆုား Starch ထညေ့ပ် ပီားသညေ့လ
် နာက် Ice-water Bath မှ ထုတ်ပါ။ ၅ မနစ်တစ်ကကမ်လမ ွှ၍ ၁
နာရီထာားပါ။
၇။ လရလအား 6 u.b.w ကု ဒုတယ Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၈။ Acid/starch mixture ကု လရထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ ၅ မနစ်လမ ွှပါ။
၉။ Filter paper သားု ၍စစ်ထတ
ု ်ပါ။ Filter paper လပ မှအရာသည် Nitrostarch ပြစ်သည်။
၁၀။ ပထမ Acid-resistant container ကု လသချာလဆားလကကာ၍အလပခာက်ခပါ။
၁၁။ Nitrostarch ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၁၂။ လရလနွားလနွား 3 u.b.w ကု ထညေ့၍
် ၅ မနစ်လမ ွှပါ။
၁၃။ Filter Paper သားု ၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၁၄။ အဆင်ေ့ ၁၀ မှ အဆင ေ့် ၁၃ ကု လနာက်ထပ် ၄ကကမ် ထပ်လုပ်ပါ။ ဒုတယအကကမ်မှစ၍ Ammonium
Hydroxide (3% solution) ကု ထညေ့ပ
် ါ။
၁၅။ လပခာက်လသွွေ့လစရန်အတွက် နည်ားလမ်ားအမျြုားမျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
(က) လနပြင ်ေ့ အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် Nitrostarch ကု ပြန၍
် ေ့
လနလရာင်လအာင်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ
အဆင်လပပမည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Nitrostarch ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(င်္) Oven ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 100℃ (212℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကုပတ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
ေ့် ါ။ Nitrostarch ကု acid-resistant container
 76

ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ Nitrostarch မျာားအာားလုားလပခာက်လသွွေ့သည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Oven အပချန် 50℃ (122℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven အပချန်ကကျလာပပီား
Nitrostarch က မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ ထုတ်၍ Oven ကု 100℃ (212℉)
ထ ပပန်လည်အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
်ေ့ ျာားကု ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။ ဤနည်ားလမ်ားကု
သားု မည်ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန် Thermometer နှစလ
် ချာင်ားသားု ၍ တုငား် တာ
စစ်လဆားပါ။ Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။

အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 14 g (0.5 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ

အရင်ဆုားအလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုကန
် ည်ားပါလမ်ေ့မည်။
 77

NLX (Aerex, PLX)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 6200 m/s
Lead Block Test : 400cc
Chem. Formula :-
Form : အလရာင်မရှလသာ အရည်
Deflagration temperature : e.n.u - လွယ်ကစွာ လလာင်ကျွမ်ား
Impact Sensitivity : Low - e.n.u
Friction Sensitivity : Low - e.n.u
Water Sensitivity : None
Initiate with : 28 g (1 oz) Booster

NLX သည် အာားလကာင်ားစွာ လပါက်ကွလစနင

ု လ
် သာ အရည် ပြစ်သည်။ ပုမှန ် Blasting Cap
ပြင ေ့် လပါက်ကွနင
ု လ
် သာ်လည်ား လုပ်လဆာင်မှု အာားနည်ားသည်။ 28 g (1 oz) Booster Charge နှင ေ့်
တွြက်အသားု ပပြုသငသ
ေ့် ည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Nitromethane / 16 u.b.w - 15 p.b.v
Aniline / 1 u.b.w - 1 p.b.v (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Triethylamine / 1 u.b.w - 1 p.b.v (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Ammonia Hydroxide (3%+ solution) / 1 u.b.w - 1 p.b.v

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant container ၁ လုား
Stirring Rod (ြန်၊ လ က သမဟု
ု ေ့ တ် သစ်သာား)
 78

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Aniline ကု Nitromethane ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် လပြားလပြားလမ ွှပါ။ လပါက်ကွလွယ်လစရန်အတွက်
Ammonium Hydroxide Solution ထည်မ
ေ့ ည်ဆုလျှင ် အနည်ားဆုား 10% solution ကုသားု ပါ။ 3%
solution သားု မည်ဆုလျှင ် 56 g (2 oz) Booster Charge နှငတ
်ေ့ ွြက်သားု ပါ။
၂။ Acid-resistant container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 79

NSX (Nitromethane Sawdust Explosive)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခအာားပြင ေ့် 6000 m/s
Lead Block Test : ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခအာားပြင ေ့် 350cc
Chem. Formula : Nitromethane နှင ေ့် လွှစာမှုနအ
် ေ့ လရာ
Form : စုထင
ု ား် ထင
ု ား် အမှုန ် ေ့
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : Low - e.n.u
Friction Sensitivity : Low - e.n.u
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : 56 g (2 oz) Booster

NSX သည် အတန်အသင်ေ့ အာားလကာင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။ လပါက်ကွရန်

ခက်ခပပီား အစပျြုားပစစညား် အလနပြင ေ့် 56 g (2 oz) Booster Charge လုအပ်သည်။ ပြစ်နင
ု လ
် ျှင ်
Nitromethane အစာား NLX ကုသားု ၍ ပပြုလုပ်သငသ
ေ့် ည်။ NLX အသားု ပပြုလျှင ် 28 g (1 oz) Booster
Charge နှငပ
ေ့် င် လပါက်ကန
ွ င
ု သ
် ည်။ လလလုလသာ container တွငသ
် မ်ားဆည်ားလျှင ် ဆုားကျြုားမရှဘ
ကကာရှညအ
် သားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။

ထုတ်လုပ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Nitromethane / 4 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
NLX / 4 u.b.w (NLX ထုတ်လြာ်ပုကုကကညေ့ပ
် ါ။)
လွှစာမှုန ် /ေ့ 1 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant container ၁ လုား
Stirring Rod (ြန်၊ လ က သမဟု
ု ေ့ တ် သစ်သာား)
 80

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ လွှစာမှုနက
် ေ့ ု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ Nitromethane (သမဟု
ု ေ့ တ်) NLX ကု လွှစာမှုနထ
် ေ့ သထညေ့
ု ေ့ ၍
် လပြားလပြားလမ ွှပါ။ (မှတ်ချက်။
Nitromethane နှင ်ေ့ လွှစာမှုနအ
် ေ့ ချြုားသည် ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခသာပြစ်သည်။ လွှစာမှုန၏
် ေ့ စုပ်ယနင
ု မ
် ှုလပ
မတည်၍ ထညေ့ပ
် ါ။ စုစွတမ
် လနလစရန် လွှစာမှုနက
် ေ့ ု လလ
ု ုလလာက်လလာက်သားု ပါ။ )
၃။ အက်ဆစ်ဒဏ်ခနင
ု ၍
် လလလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 81

PETN (Pentaerythritol Tetranitrate)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 8400 m/s
Lead Block Test : 520cc
Chem. Formula : C5H5N4O12
Form : အလရာင်မရှလသာ ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 200℃ (392℉)
Impact Sensitivity : High - 3 Nm
Friction Sensitivity : Moderate - 6 kp
Water Sensitivity : none
Initiate with : Blasting Cap

PETN သည် လပါက်ကွမှုနန

ှု ား် ပမငပေ့် ပီား အာားလကာင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။ Booster
Explosive ပြစ်ပပီား စနက်တအပြစ်လည်ား အသားု ပပြုကကသည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Nitric acid (98%) / 14 u.b.w
Pentaerythritol / 3 u.b.w
Acetone / 18 u b.w
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant container ၂ လုား (အကကီား ၁ လုား၊ အလသား ၁ လုား)
Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)
Glass Thermometer
Stirring Rod (ြန် သမဟု
ု ေ့ တ် လ က)
Filter Paper (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စ
 82

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Nitric Acid ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် 15℃ (59℉) လအာက် လရာက်လအာင်
အလအားခပါ။ (Ice-water Bath, Freezer, လရခလသတတာ အစရှသပြင ေ့် အဆင်လပပရာ အသားု ပပြုနင
ု ်
သည်။)
၂။ လရခနှင ေ့် လရကု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၃။ အလအားခပပီားလသာ Nitric Acid Container ကု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ လရမ၀င်လအာင် သတပပြုပါ။
၄။ Pentaerythritol ကု Nitric Acid ထသု ေ့ ၃၀ စကကနက် ကာတ
ေ့ ုငား် တစ်စက်ချင်ားထညေ့၍
်
ပြည်ားပြည်ားချင်ားလမ ွှပါ။ အပချန် 20℃ (68℉)နာား ကပ်လာလျှင ် ဆက်မထညေ့ဘ
် အပချန် 15℃ (59℉)
သပပန်
ု ေ့ ကျသည်အထ လမ ွှလနပါ။
၅။ Ice-water Bath တွင ် ၅ မနစ်တစ်ကကမ်လမ ွှ၍ ၃၀ မနစ် ထာားပါ။
၆။ လရလအား 34 u.b.w ကု Acid-resistant container အကကီားထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ Acid/pentaery-
thritol mixture ကု လရထသထညေ့
ု ေ့ ပါ။
်
၇။ Filter Paper (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စကုသားု ၍ PETN ပုလဆာင်ခကု စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၈။ Acid မကျန်လစရန် လရ 20 u.b.w ပြငထ
ေ့် ပ်လဆားပါ။
၉။ Ice-water Bath ကု သွနပ
် ါ။
၁၀။ Acid-resistant container ကု လသချာစွာလဆားလကကာ၍ အလပခာက်ခပါ။
၁၁။ Acetone ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၁၂။ Pan အလွတ်ထသု Acetone
ေ့ container ကုထညေ့ပ
် ါ။
၁၃-၁၄။ လရအနည်ားငယ်ကု ဆစပပြုသည်အထ အပလပား၍ ထလ
ု ရကု Pan ထသု ေ့ လပြားလပြားလလာင်ား
ထညေ့ပ
် ါ။ (ြန် နှငလ
ေ့် ုပ်ထာားလသာ Acid-resistant container ကု သားု ပပီား လရပကု ပမန်ပမန်လလာင်ား
ထညေ့လ
် ျှင ် ြန်ခွက်ကန
ွ င
ု သ
် ည်။)
၁၅။ Acetone ၏အပချန် 50℃ (122℉)သု ေ့ တက်လာသည်အထ ထာားပါ။ (လရပကု ထပ်ထညေ့်
လပားရန်လုအပ်နင
ု ပ
် ါသည်။)
၁၆။ PETN ပုလဆာင်ခမျာားကု Acetone ထသု ထညေ့
ေ့ ၍
် လမ ွှပါ။
၁၇။ Acid-resistant container အကကီားကု လသချာစွာလဆားလကကာ၍ လရလအား 26 u.b.w ကု ထညေ့ပ
် ါ။
၁၈။ Acetone/PETN mixture ကု လရလအားထသု ထည်
ေ့ လေ့ မ ွှပါ။
၁၉။ Filter Paper (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စကု သားု ၍ PETN ပုလဆာင်ခမျာားကု စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၂၀။ လပခာက်လသွွေ့လစရန်အတွက် နည်ားလမ်ားအမျြုားမျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
 83

(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင

ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် PETN ကု ပြန၍
် ေ့
လနလရာင်လအာက်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ အဆင်လပပ
မည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ်ေ့ အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ PETN ကု acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
်
အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(င်္) Oven ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 100℃ (212℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကုပတ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
ေ့် ါ။ PETN ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ PETN မျာားအာားလုားလပခာက်လသွွေ့သည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Oven
အပချန် 50℃ (122℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven အပချန်ကကျလာပပီား PETN က
မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ ထုတ်၍ Oven ကု 100℃ (212℉) ထ ပပန်လည်
အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
ေ့် ျာားကု ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။ ဤနည်ားလမ်ားကု သားု မည်
ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန် Thermometer နှစလ
် ချာင်ားသားု ၍ တုငား် တာ စစ်လဆားပါ။
Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။

အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 14 g (0.5 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ

အရင်ဆုားအလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုကန
် ည်ားပါလမ်ေ့မည်။
 84

Picric Acid

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 7250 m/s
Lead Block Test : 315cc
Chem. Formula : C6H3N3O7
Form : အ၀ါလရာင် ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 300℃ (572℉)
Impact Sensitivity : Moderate - 7.4 Nm
Friction Sensitivity : Low - 36+ kp
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Blasting Cap

Picric Acid သည် အဆက်အလတာက်ပြစ်လစနင

ု လ
် သာအရာပြစ်သပြင ေ့် အထားင်္ရုပပြု၍
ကုငတ
် ွယ်ပါ။ အပခာားသတထြုမျာားနှငဓ
ေ့် ာတ်ပပြုပပီား ပပင်ပသက်လရာက်မှုကုမခနင
ု လ
် သာ ဆာားမျာား ပြစ်လပ
တတ်သညေ့အ
် တွက် သတထြုမျာားနှငမ
ေ့် ထလတွွေ့လအာင်ထာားပါ။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု (ပထမဦ်းစ္ ်းပပ်းနည််းလမ််း)

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Sulfuric Acid / 12 u.b.w - 6.6 p.b.v
Nitric Acid (90%) / 3 u.b.w - 2 p.b.v
Phenol / 1 u.b.w - 0.9 p.b.v
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Heat/Acid-resistant Container ၁ လုား
Acid-resistant Container ၁ လုား
Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)
Glass Thermometer
 85

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Sulfuric Acid 4 u.b.w - 2.2 p.b.v နှင ေ့် Phenol ကု Heat/Acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ Pan ထသု ေ့ လရတစ်၀က်လလာက်ထညေ့၍
် အပလပားပါ။ (တစ်ဆငခ
်ေ့ အပလပားရန်ပြစ်ပပီား ၎င်ားသည်
အပချန်ကု ထန်ားချြုပ်ရလွယ်သည်။)
၃။ Phenol/Acid mixture Container ကု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် 100℃ (212℉)ထ အပလပားပါ။
Phenol ၏ အနလပျာက်
ေ့ သည်အထ ဤအပချန်တင
ွ ထ
် ာားပါ။ ၁၅ မနစ်မှ ၃၀ မနစ်ထ ကကာတတ်ပါ
သည်။ (သတလပားချက်။ Container ကုဆယ
ွ ၍ အနက
ေ့ ုမရှူပါနှင။ေ့် အနပပင်
ေ့ ားသည်အ
ေ့ တွက် Container
အနာားတွငပ
် င်ရပ်၍ပင် သနင
ု ပ
် ါသည်။)
၄။ Pan ထမှထတ
ု ်၍ 30℃ (86℉) လရာက်လအာင် အလအားခပါ။
၅။ Sulfuric Acid 5 u.b.w - 2.75 p.b.v ကု phenol/acid mixture ထသထညေ့
ု ေ့ ်လမ ွှပါ။
၆။ Acid-resistant container ထသု လရ
ေ့ 1 u.b.w ထညေ့ပ
် ါ။ ပပီားလျှင ် Sulfuric Acid 3 u.b.w - 1.6
p.b.v နှင ေ့် Nitric Acid - 3 u.b.w ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၇။ Ice-water Bath ပပြုလုပ်ပါ။ water/nitric acid/sulfuric acid mixture ကု Ice-water bath
တွင ် ၃၀ မနစ်ထာားပါ။
၈။ Water/nitric acid/sulfuric acid mixture ကုထုတ်၍ Ice-water Bath ကုအသစ်ပပန်လပါ။
၉။ အဆင ေ့် ၅ မှ phenol/sulfuric acid container ကု Ice-water Bath တွငထ
် ာားပါ။
၁၀။ Phenol/sulfuric acid ထသု ေ့ Water/nitric acid/sulfuric acid ကု ၁၀ စကကနတ
် ေ့ ုငား်
တစ်စက်ချင်ားစီထညေ့လမ
် ွှပါ။ အပချန် 40℃ (104℉)နာား ကပ်လာလျှင ် ဆက်မထညေ့ဘ
် အပချန် 30℃
(86℉) သပပန်
ု ေ့ ကျသည်အထ လမ ွှလနပါ။
၁၁။ အာားလုားထညေ့ပ် ပီားလျှင ် ၁၀ မနစ်ဆက်လမ ွှပါ။
၁၂။ Heat/Acid-resistant container ကုထတ
ု ်ပါ။ Ice-water Bath ကုသန
ွ ၍
် ရု ားရု ားလရထညေ့ပ် ပီား
အပလပားပါ။ Container ကု Pan၏လအာက်လပခနှငတ
်ေ့ ုက်ရု က်မထလတွွေ့လစရန် Pan ထသု လကျာက်
ေ့ ခ
လသားလသားလလားမျာားကု ထညေ့ထ
် ာားပါ။
၁၃။ Heat/Acid-resistant container ကုပပန်ထညေ့၍
် 80℃ (176℉)လရာက်လအာင် ပြည်ားပြည်ားချင်ား
အပလပားပါ။ ဤအပချန်တင
ွ ် အနည်ားဆုား ၁နာရီပပညေ့လ
် အာင် ထာားပါ။ 90℃ (194℉) မလကျာ်လအာင်
င်္ရုစုက်ပါ။ (အပချန် 80℃ လရာက်လျှင ် မီားြုမှြယ်၍ 70℃ သကျလအာင်
ု ေ့ ထာားပပီားမှ
မီားြုလပ ပပန်တင်ပါ။)
၁၄။ Heat/Acid-resistant container ကု မီားြုမှချ၍ အခန်ားအပချန်တင
ွ ် အလအားခပါ။
 86

၁၅။ လရလအား 14 u.b.w ကု Acid-resistant container ထသထညေ့

ု ေ့ ပ
် ါ။ အဆင ေ့် ၁၄ မှ mixture
ကုလရထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် လမ ွှပါ။
၁၆။ Filter Paper (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စအထကုသားု ၍ Picric Acid ပုလဆာင်ခမျာားကု စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၁၇။ စစ်ထာားစဉတွင ် အလပ မှ လရလအား အနည်ားငယ်လလာင်ားချ၍ အပခာားအက်ဆစ်မကျန်လအာင်
လဆားပါ။
၁၈။ Picric Acid ကု လပခာက်လသွွေ့လစရန်နည်ားလမ်ားအမျြုားမျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် Picric Acid ကု ပြန၍
် ေ့
လနလရာင်လအာင်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ
အဆင်လပပမည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Picric Acid ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(င်္) Oven ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 100℃ (212℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကုပတ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
ေ့် ါ။ Picric Acid ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ Picric Acid မျာားအာားလုားလပခာက်လသွွေ့သည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Oven အပချန် 50℃ (122℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven အပချန်ကကျလာပပီား Picric
Acid က မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ ထုတ်၍ Oven ကု 100℃ (212℉) ထ
ပပန်လည်အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
ေ့် ျာားကု ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။ ဤနည်ားလမ်ားကု
သားု မည်ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန် Thermometer နှစလ
် ချာင်ားသားု ၍ တုငား် တာ
စစ်လဆားပါ။ Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။

အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 26 g (1 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ အရင်ဆုား

အလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုက်နည်ားပါလမ်မ
ေ့ ည်။

၁၉။ သငလ
ေ့် တာ်လသာ container (ြန်/လ က/ပလတ်စတစ်) တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 87

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု (အ ခ ်းနည််းလမ််း)

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Methyl Alcohol / 12 u.b.w
Sulfuric Acid / 22 u.b.w
Potassium Nitrate / 2.25 u.b.w
Aspirin / 1 u.b.w
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Heat/Acid-resistant Container ၁ လုား
Acid-resistant Container ၂ လုား
Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)
Filter Paper (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စ
Stirring Rod (ြန်၊ လ က သမဟု
ု ေ့ တ် သစ်သာား)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Aspirin ကု အမှုနက် က
ေ့ တ်ပပီား ပထမ Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ Aspirin အမှုနထ
် ေ့ သလရထညေ့
ု ေ့ ၍
် လမ ွှပါ။ (ခပ်ပျစ်ပျစ်အလနအထာားရရု လရထညေ့ပ
် ါ။)
၃။ Methyl Alcohol ထပ်ထညေ့ပ
် ါ။ နှလအာင်
ေ့ လမ ွှပါ။
၄။ Filter Paper သားု ၍ Aspirin/alcohol mixture ကု စစ်ပါ။ အရည်ကု ယ၍ အြတ်ကု ပစ်ပါ။
၅။ စစ်ထာားလသာ အရည်ကု Container ထထညေ့၍
် အဆုပါ Container ကု အပချန် 80℃ (176℉)
ရှလသာ Hot-water Bath တွငထ
် ာားပပီား Alcohol အလငွွေ့ပျလအာင်လုပ်ပါ။ Container ထတွင ်
အပြူလရာင်အမှုနမ
် ေ့ ျာား ကျန်ပါလမေ့်မည်။
၆။ Sulfuric Acid ကု Heat/Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၇။ အဆင ေ့် ၅ မှ အပြူလရာင်အမှုနမ
် ေ့ ျာားကု Sulfuric Acid ထသု ထညေ့
ေ့ လ
် မ ွှပါ။
၈။ Pan ထသု လရထညေ့
ေ့ ၍
် အပလပားပါ။
၉။ Sulfuric acid/white powder Container ကု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ မီားမျှငား် မျှငား် ပြင ေ့် ၁၅ မနစ်
အပလပားပါ။ Sulfuric acid/white powder mixture က အ ါလရာင်ရငရ
ေ့် ငသ
ေ့် ု ေ့ လပပာင်ားလာပါ
လမေ့်မည်။
 88

၁၀။ Pan ထမှထတ

ု ်ပါ။
၁၁။ Potassium Nitrate ကု Sulfuric acid/white powder ထသု ပြည်
ေ့ ားပြည်ားချင်ားထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
အနီလရာင်လပပာင်ားသွာားပပီားမှတစ်ြန် အ ါလရာင်ရငရ
ေ့် ငသ
ေ့် ု ေ့ ပပန်လပပာင်ားပါမည်။ (သတလပားချက်။
ဤအဆငမ
်ေ့ ှထက
ွ ်လသာအလငွွေ့မျာားသည် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသညေ့အ
် တွက် လလ၀င်လလထွက်
လကာင်ားလအာင်ပပြုလုပ်ပါ။)
၁၂။ အခန်ားအပချန်တွငအ
် လအားခပါ။ ၂မနစ် တစ်ကကမ်လမ ွှလနပါ။
၁၃။ ပထမ Acid-resistant container ကုလသချာစွာလဆားလကကာ၍ အလပခာက်ခပါ။
၁၄။ လရ 46 u.b.w ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ Sulfuric acid/white-
powder/potassium nitrate mixture ကု လရထသ၍
ု ေ့ လပြားလပြားလမ ွှပါ။
၁၅။ ၁၅ မနစ်ထာားပါ။
၁၆။ Filter Paper သားု ၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။ အ ါလရာင်ပုလဆာင်ခမျာားသည် Picric Acid ပြစ်သည်။
၁၇။ ပုမုသနစ
် ေ့ င်လစရန် လရလအား အနည်ားငယ်ပြင ေ့် လဆားချပါ။
၁၈။ Picric Acid ကု လပခာက်လသွွေ့လစရန် ပထမဦားစာားလပားထုတ်လုပ်ပတ
ု ွင ် လြာ်ပပထာားလသာ
အလပခာက်ခပခင်ား နည်ားလမ်ားမျာားကု အသားု ပပြုပါ။
 89

RDX A (Cyclonite, Cyclotrimethylenetrinitramine)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 8500 m/s
Lead Block Test : 480cc
Chem. Formula : C3H6N6O6
Form : အလရာင်မရှလသာ ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 250℃ (482℉)
Impact Sensitivity : Moderate - 7.5 Nm
Friction Sensitivity : Low - 12 kp
Water Sensitivity : None
Initiate with : Blasting Cap

RDX သည် အလမရကန်စစ်တပ်သားု C4 ၏ပါ၀င်ပစစညား် တစ်ခုပြစ်သည်။ RDX (A) နှင ေ့် RDX
(B) ၏အဓကပခာားနာားချက်မှာ HMX ပါ၀င်ပခင်ားပြစ်သည်။ HMX သည် အနည်ားငယ်သာ
ကွပပာားမှုပြစ်လစသည်။ နှစခ
် ုစလုားသည် အာားလကာင်ားလသာလပါက်ကွပစစညား် မျာားပြစ်သည်။ RDX ကု
Booster Charge အလနနှငလ
ေ့် ည်ား အသားု ပပြုရန်လကာင်ားသည်။ လရလအာက်တွင ် လပါက်ကွသည်
ဆုလသာ်လည်ား အပခာားလပါက်ကွပစစညား် မျာားကသ
ေ့ ပင်
ု ေ့ စုစွတ်လနလျှင ် လပါက်ကရန်
ွ ခက်ခသညေ့အ
် တွက်
RDX ကု လရလအာက်တွင ် အသားု ပပြုလုသည်ဆုပါက Booster Charge နှငတ
ေ့် သ
ွ ားု ရန်လုအပ်သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Nitric Acid (90%) / 3 u.b.w
Hexamethylenetetramine / 1 u.b.w
Sodium Carbonate / 0.05 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant container ၁ လုား
Heat/Acid-resistant container ၁ လုား
Glass Thermometer
Large Pan (Ice-water bath သမဟု
ု ေ့ တ် Hot-water bath ပပြုလုပ်ရန်)
 90

Filter Paper (သမဟု

ု ေ့ တ်) အ၀တ်စ (သမဟု
ု ေ့ တ်) Paper Towels
မီားြု

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Nitric Acid ကု Heat/Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ Ice-water Bath ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် 20℃ (68℉)ထ အလအားခပါ။
၃။ အလအားခလနစဉအတွငား် Hexamethylenetetramine ကု Nitric Acid ထသု ၆၀
ေ့ စကကန ် ကကာတ
ေ့ ုငား်
တစ်စက်ချင်ားထညေ့၍
် ပြည်ားပြည်ားချင်ားလမ ွှပါ။ အပချန် 30℃ (86℉)နာား ကပ်လာလျှင ် ဆက်မထညေ့ဘ
်
အပချန် 20℃ (68℉) သပပန်
ု ေ့ ကျသည်အထ လမ ွှလနပါ။
၄။ Hexamethylenetetramine လနာက်ဆုားထညေ့ပ် ပီားသည်မှ ၅မနစ်ကကာလအာင် ဆက်လမ ွှပပီား
အလအားခပါ။ ထလနာက်
ု ေ့ Ice-water Bath မှထတ
ု ်၍ အခန်ားအပချန်သပပန်
ု ေ့ လရာက်လာသည်အထ
ထာားပါ။
၅-၆။ Ice-water Bath ကု သွနပ
် ါ။ Pan ထသု ေ့ လရအသစ်ထညေ့၍
် 60℃ (140℉) လရာက်လအာင်
အပလပားပါ။ မီားြုမှြယ်ပါ။
၇။ အဆင ေ့် ၄ မှ container ကု Hot-water Bath တွင ် ထညေ့၍
် ၁၅ မနစ်လမ ွှပါ။ ထလနာက်
ု ေ့ Hot-water
Bath မှထတ
ု ်၍ လနာက်ထပ် ၁၅မနစ်ထာားပါ။
၈။ လရလအား 11 u.b.w ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၉။ Acid/hexamethylenetetramine mixture ကု လရထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် ပြည်ားပြည်ားချင်ားလမ ွှပါ။
အပြူလရာင် RDX ပုလဆာင်ခမျာားကျလာပါလမေ့်မည်။
၁၀။ Paper Towels (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စကုသားု ၍ RDX ပုလဆာင်ခကု စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၁၁။ Acid-resistant container ကု လသချာစွာလဆားလကကာ၍ အလပခာက်ခပါ။
၁၂။ RDX ပုလဆာင်ခနှင ေ့် လရ 11 u.b.w ကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၁၃။ Sodium Carbonate ထပ်ထညေ့၍
် ၅ မနစ်လမ ွှပါ။
၁၄။ Paper Towels (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စကုသားု ၍ RDX ပုလဆာင်ခကု ထပ်မစစ်ထတ
ု ်ပါ။
၁၅။ ၃ရက်အတွငား် အသားု ပပြုမည်ဆုလျှင ် အဆင ေ့် ၂၄ ကု တုက်ရု က်လုပ်နင
ု ပ
် ါသည်။ ၃ ရက်ထက် ပု၍
သမ်ားဆည်ားလုပါက (သမဟု
ု ေ့ တ်) အပခာားလပါက်ကွပစစညား် အတွက် ပါ၀င်ပစစညား် အပြစ်
အသားု ပပြုလုပါက သနစ
် ေ့ င်ရန်လုအပ်ပါသည်။
သန်စ္ဲ့ င်ရန်
၁၆။ Heat/Acid-resistant container ကု လသချာစွာလဆားလကကာပါ။
၁၇။ Pan ထသလရထညေ့
ု ေ့ ၍
် အနည်ားငယ်ဆလအာင်တည်ပါ။ မီားြုမှ ြယ်ပါ။
 91

၁၈။ Acetone 2 u.b.w ကု Heat/Acid-resistant container ထသထညေ့

ု ေ့ ပ
် ါ။ Acetone Container
ကု Hot-water Bath တွငထ
် ညေ့၍
် 50℃ (122℉)သု တက်
ေ့ လာသည်အထ အပလပားပါ။ Pan ထမှလရ
လအားသွာားလျှင ် Acetone Container ကုထတ
ု ်ပပီားမှ အပပပန်လပားပါ။
၁၉။ RDX ပုလဆာင်ခကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂၀။ အပလပားထာားလသာ Acetone ကု ထညေ့၍
် ပုလဆာင်ခအာားလုားလပျာ်သာွ ားသည်အထ လမ ွှပါ။
၂၁။ ၃၀ မနစ်ထာားပါ။
၂၂။ Acetone/RDX အလရာထသု လရလအားက
ေ့ ု ဆတလရာပါ။ (မှတ်ချက်။ အကယ်၍ Acetone ပမာဏ
နည်ားလ နလျှင ် ဤအဆငက
ေ့် ုမလုပ်ဘ Acetone ကု 0℃ (32℉)ထ အလအားခပခင်ားပြင ေ့် RDX
ပုလဆာင်ခပပန်ကျနင
ု ပ
် ါသည်။ အလအားခပခင်ားနည်ားပြင ေ့် ပုလဆာင်ခကျလအာင်လပ
ု ်မည်ဆုလျှင ် အဆုပါ
Acetone ကု မစွနပ
် ေ့ စ်ခင် ၅ ကကမ်အထ ပပန်သားု နင
ု ပ
် ါသည်။)
၂၃။ Paper Towels (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စကုသားု ၍ RDX ပုလဆာင်ခကု ထပ်မစစ်ထတ
ု ်ပါ။
၂၄။ လပခာက်လသွွေ့လစရန်အတွက် နည်ားလမ်ားအမျြုားမျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် RDX ကု ပြန၍
် ေ့
လနလရာင်လအာက်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ အဆင်လပပ
မည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ်ေ့ အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ RDX ကု acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
်
အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(င်္) Oven ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 100℃ (212℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကုပတ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
ေ့် ါ။ RDX ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ RDX မျာားအာားလုားလပခာက်လသွွေ့သည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Oven
အပချန် 50℃ (122℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven အပချန်ကကျလာပပီား RDX က
မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ ထုတ်၍ Oven ကု 100℃ (212℉) ထ
ပပန်လည်အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
ေ့် ျာားကု ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။ ဤနည်ားလမ်ားကု
သားု မည်ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန် Thermometer နှစလ
် ချာင်ားသားု ၍ တုငား် တာ
စစ်လဆားပါ။ Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။

အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 14 g (0.5 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ

အရင်ဆုားအလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုကန
် ည်ားပါလမ်ေ့မည်။
 92

RDX B (Cyclonite, Cyclotrimethylenetrinitramine)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 8500 m/s
Lead Block Test : 480cc
Chem. Formula : C3H6N6O6
Form : အလရာင်မရှလသာ ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 250℃ (482℉)
Impact Sensitivity : Moderate - 7.5 Nm
Friction Sensitivity : Low - 12 kp
Water Sensitivity : None
Initiate with : Blasting Cap

RDX သည် အလမရကန်စစ်တပ်သားု C4 ၏ပါ၀င်ပစစညား် တစ်ခုပြစ်သည်။ RDX (A) နှင ေ့် RDX
(B) ၏အဓကပခာားနာားချက်မှာ HMX ပါ၀င်ပခင်ားပြစ်သည်။ HMX သည် အနည်ားငယ်သာ
ကွပပာားမှုပြစ်လစသည်။ နှစခ
် ုစလုားသည် အာားလကာင်ားလသာလပါက်ကွပစစညား် မျာားပြစ်သည်။ RDX ကု
Booster Charge အလနနှငလ
ေ့် ည်ား အသားု ပပြုရန်လကာင်ားသည်။ လရလအာက်တွင ် လပါက်ကွသည်
ဆုလသာ်လည်ား အပခာားလပါက်ကွပစစညား် မျာားကသ
ေ့ ပင်
ု ေ့ စုစွတ်လနလျှင ် လပါက်ကရန်
ွ ခက်ခသညေ့အ
် တွက်
RDX ကု လရလအာက်တွင ် အသားု ပပြုလုသည်ဆုပါက Booster Charge နှငတ
ေ့် သ
ွ ားု ရန်လုအပ်သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Acetic Anhydride / 6.3 u.b.w
Ammonium Nitrate / 2.6 u.b.w
Paraformaldehyde / 1 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Formaldehyde (37% Solution) / 2.5 u.b.w
Acetone / 25 u.b.w
Water
 93

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Acid-resistant Container ၁ လုား
Heat/Acid-resistant Container ၁ လုား
Glass Thermometer
Large Pan
Filter Paper (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စ (သမဟု
ု ေ့ တ်) Paper Towels

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Acetic Anhydride ကု Heat/Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ Ammonium Nitrate ထပ်ထညေ့၍
် သမလအာင် လမ ွှပါ။
၃-၅။ Pan ထသလရထညေ့
ု ေ့ ၍
် မီားြုလပ တင်ပါ။ Acetic Anhydride/Ammonium Nitrate Container
ကု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် 90℃ (194℉)လရာက်လအာင် ပြည်ားပြည်ားချင်ားအပလပားပါ။ မီားြုမှြယ်ပါ။
၆။ Pan ထမှထတ
ု ်၍ Paraformaldehyde (သမဟု
ု ေ့ တ်) Formaldehyde ကု တစ်စက်ချင်ား ထညေ့၍
်
ပြည်ားပြည်ားချင်ားလမ ွှပါ။ (သတလပားချက်။ ဤအဆငမ
ေ့် ှ ထွက်လာလသာအလငွွေ့မျာားသည်
မီားလလာင်လွယ၍
် အဆပ်အလတာက်လည်ားပြစ်လစနင
ု သ
် ည်။)
၇။ အခန်ားအပချန်သပပန်
ု ေ့ လရာက်လာသည်အထ ထာားပါ။
၈။ လရလအား 100 u.b.w ထသု အဆင
ေ့ ေ့် ၇ မှ mixture ကု ထညေ့လ
် မ ွှပါ။
၉။ Filter Paper (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Paper Towels ကုသားု ၍ RDX ပုလဆာင်ခကု
စစ်ထတ
ု ်ပါ။ ၃ ရက်အတွငား် အသားု ပပြုမည်ဆုလျှင ် သနစ
် ေ့ င်လပားရန်မလုပါ။ ၃ ရက်ထက်ပု၍
သမ်ားဆည်ားလုပါက (သမဟု
ု ေ့ တ်) အပခာားလပါက်ကွပစစညား် အတွက် ပါ၀င်ပစစညား် အပြစ် အသားု ပပြုလု
ပါက အဆင ေ့် ၁၀ ကုဆက်လုပ်ပါ။
သန်စ္ဲ့ င်ရန်
၁၀။ Heat/Acid-resistant container ကု လသချာစွာလဆားလကကာ အလပခာက်ခပါ။
၁၁။ Pan ထသလရထညေ့
ု ေ့ ၍
် အနည်ားငယ်ဆလအာင်တည်ပါ။ မီားြုမှ ြယ်ပါ။
၁၂။ Acetone 25 u.b.w ကု Heat/Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ Acetone Container
ကု Hot-water Bath တွငထ
် ညေ့၍
် 50℃ (122℉)သု တက်
ေ့ လာသည်အထ အပလပားပါ။ Pan ထမှလရ
လအားသွာားလျှင ် Acetone Container ကုထတ
ု ်ပပီားမှ အပပပန်လပားပါ။
၁၃။ RDX ပုလဆာင်ခကု Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၁၄။ အပလပားထာားလသာ Acetone ကု ထညေ့၍
် ပုလဆာင်ခအာားလုားလပျာ်သာွ ားသည်အထ လမ ွှပါ။
 94

၁၅။ ၃၀ မနစ်ထာားပါ။
၁၆။ Acetone/RDX အလရာထသု ေ့ လရလအားကု ဆတလရာပါ။ (မှတ်ချက်။ အကယ်၍ Acetone
ပမာဏ နည်ားလနလျှင ် ဤအဆငက
ေ့် ုမလုပ်ဘ Acetone ကု 0℃ (32℉)ထ အလအားခပခင်ားပြင ေ့် RDX
ပုလဆာင်ခပပန်ကျနင
ု ပ
် ါသည်။ အလအားခပခင်ားနည်ားပြင ်ေ့ ပုလဆာင်ခကျလအာင်လပ
ု ်မည်ဆုလျှင ် အဆုပါ
Acetone ကု မစွနပ
် ေ့ စ်ခင် ၅ ကကမ်အထ ပပန်သားု နင
ု ပ
် ါသည်။)
၁၇။ Filter Paper (သမဟု
ု ေ့ တ်) Paper Towels (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စကုသားု ၍ RDX ပုလဆာင်ခကု
ထပ်မစစ်ထတ
ု ်ပါ။
၁၈။ လပခာက်လသွွေ့လစရန်အတွက် နည်ားလမ်ားအမျြုားမျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် RDX ကု ပြန၍
် ေ့
လနလရာင်လအာင်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ အဆင်လပပ
မည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ RDX ကု acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
်
အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(င်္) Oven ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 100℃ (212℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကုပတ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
်ေ့ ါ။ RDX ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ RDX မျာားအာားလုားလပခာက်လသွွေ့သည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Oven
အပချန် 50℃ (122℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven အပချန်ကကျလာပပီား RDX က
မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ ထုတ်၍ Oven ကု 100℃ (212℉) ထ ပပန်လည်
အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
ေ့် ျာားကု ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။ ဤနည်ားလမ်ားကု သားု မည်
ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန် Thermometer နှစလ
် ချာင်ားသားု ၍ တုငား် တာ စစ်လဆားပါ။
Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။

အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 14 g (0.5 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ

အရင်ဆုားအလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုကန
် ည်ားပါလမ်ေ့မည်။
 95

Semtex

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခအာားပြင ေ့် 8000 m/s
Lead Block Test : ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခအာားပြင ေ့် 500cc
Chem. Formula : RDX, PETN နှင ေ့် Petroleum Jelly အလရာ
Form : ပလတ်စတစ်
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : High - e.n.u
Friction Sensitivity : Moderately Low - e.n.u
Water Sensitivity : none
Initiate with : Blasting Cap

Semtex သည် Composition C ထက် ပု၍လပါက်ကွလွယ်လသာ Plastic Explosive

ပြစ်သည်။ အနတရာယ်ကင်ားရှငား် လရားလစရန် လက
ု န
် ာသင်သ
ေ့ ည်အ
ေ့ ချက်မျာား ဆုလသာအပုငား် တွင ်
လြာ်ပပခေ့ပပီားသညေ့အ
် တုငား် အသက်ရှုလမ်ားလကကာင်ားအတွက် ကာကွယ်ပခင်ားမျာား ပပြုလုပ်ရမည်။ RDX
အမှုနသ
် ည် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

RDX / 4.5 u.b.w
PETN / 4.5 u.b.w
Lecithin (မထည်လ
ေ့ ည်ားရ) / 0.1 u.b.w
Petroleum Jelly / 1 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Castor Oil / 1 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Vegetable Oil (ဟင်ားရွ က်ဆ)ီ / 1 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
သစ်သာားဘုတ်ပပာား
Rolling Pin
အြုားပါလသာ Container ၁ လုား
 96

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ သစ်သာားဘုတ်ပပာားနှင ေ့် ဒလမေ့်တုားကု သားု ၍ RDX 8.8 u.b.w ကု အမှုနပြစ်
် ေ့ လအာင် ကကတ်လချပါ။
(တစ်ခါစာကု လက်ြက်ရည်ဇွနား် တစ်၀က် ပမာဏကုသာယ၍ ကကတ်ပါ။) သတလပားချက်။
လပါက်ကွလစသညေ့် အတွက် Grinder ကု မသားု ပါနှင။်ေ့ ကျန်လသာ RDX မျာားကု ကကတ်လပခပပီားသာား
မျာားနှင ေ့် အတတ မထာားပါနှင။ေ့်
၂။ RDX အမှုနမ
် ေ့ ျာားကု အြုားပါလသာ Container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ (မှတ်ချက်။ စကကူအတ် သမဟု
ု ေ့ တ်
ပလတ်စတစ်အတ် အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။)
၃။ PETN ကုလည်ား RDX ကသ
ေ့ ု ေ့ အမှုနပြစ်
် ေ့ လအာင် ကကတ်လချပါ။ လဘားအနတရာယ်ကင်ားလစရန် နှင ေ့်
သက်လရာက်မှုလကာင်ားလစရန် မကကတ်လချရလသားလသာ RDX နှင ေ့် PETN မျာား မပါလအာင် င်္ရုပပြုပါ။
၄။ RDX အမှုနထ
် ေ့ သု ေ့ PETN အမှုနက
် ေ့ ု ထည်ပ
ေ့ ါ။ လရာစပ်သာွ ားလစရန် Container ကု
မနစ်အနည်ားငယ်ကကာ ပြည်ားညင်ားစွာ လုပ်ခါပါ။
၅။ Petroleum Jelly ကု Heat-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အပလပားပါ။ အပချန်နမန
ေ့် မေ့်တွင ်
ထာားပပီား အရည်လပျာ်လအာင်လုပ်ပါ။
၆။ အရည်လပျာ်သာွ ားလသာ Petroleum Jelly ထသု ေ့ Lecithin ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။ Lecithin က RDX
ပုလဆာင်ခ အရွ ယ်အစာားမကကီားလစရန်နင
ှ ေ့် Sensitivity ကု ပုလကာင်ားရန် အလထာက်အကပပြုသည်။
Lecithin မထညေ့ဘ
် နှငလ
်ေ့ ည်ား Semtex ကု ပပြုလုပ်၍ရပါသည်။ သရာတွ
ု ေ့ င ် ကုငတ
် ွယ် အသားု ပပြုရာ၌
လဘားကင်ားမှု ပုနည်ားပါလမမ
ေ့် ည်။
၇။ RDX/PETN ထသု ပ
ေ့ လနွားလနွား Petroleum Jelly/Lecithin mixture ကု ထညေ့၍
် နှစပ်
ေ့ လအာင်
လမ ွှပါ။ တစ်ခါပပြုလုပ်လျှင ် အနည်ားဆုားပမာဏသာ အသားု ပပြုပခင်ားက ပုလွယ်၍ ပုလဘားကင်ားပါသည်။
အကယ်၍ RDX နှင ေ့် PETN ကုလရာစပ်ရန် စကကူအတ် (သမဟု
ု ေ့ တ်) ပလတ်စတစ်အတ် အသားု ပပြု
ခေ့ပါက ဤအဆငက
ေ့် ုမပပြုလုပ်မီ အမှုနမျာားက
် ေ့ ု ခွကတ
် စ်ခုထ လပပာင်ားထည်ပ
ေ့ ါ။
၈။ အချန်ကကာကကာသမ်ားဆည်ားလုလျှင ် လလလုလသာ container ကု သားု ပါ။ လလနှငအ
ေ့် ချန်ကကာကကာ
ထလတွွေ့ ခလ
ေ့ ျှင ် မာခလာပပီား ပလတ်စတစ်င်္ုဏသ
် တတလပျာက်နင
ု ပ
် ါသည်။ ဤကသ
ေ့ ပြစ်
ု ေ့ ခလ
ေ့ ျှင ်
ဟင်ားရွ က်ဆထ
ီ တွင ် ၁နာရီကကာ စမ်ပါ။ လပျာလ
ေ့ ာသည်အထ ပြည်ားပြည်ားချင်ား နယ်ပါ။ လုအပ်ပါက
ဤအဆငက
ေ့် ု ထပ်ခါထပ်ခါပပြုလုပ်ပါ။
 97

Silver Acetylide (Double Salts/ Silver Carbide)

Explosive type : High - Primary

Det. rate : e.n.u
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : AgN3
Consistency : အပြူလရာင်ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 200℃ (392℉)
Impact Sensitivity : EXTREMELY High - e.n.u
Friction Sensitivity : EXTREMELY High - e.n.u
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Spark (မီားပွာား)

Silver Acetylide အလကကာင်ား အချက်အလက်အနည်ားငယ်ကု လြာ်ပပထာားသည်။

အာားလကာင်ားလသာ Primary Explosive ပြစ်သည်။ အပခာား Primary Explosive မျာားကသ
ေ့ ပင်
ု ေ့
ပပင်ပသက်လရာက်မှု၊ ပွတတ
် ုက်မှုနင
ှ ်ေ့ မီားပွာား တက
ု ေ့ ု အလွန ် sensitive ပြစ်သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Nitric Acid (90%) / 4.5 u.b.w
Silver / 1 u.b.w
Methyl Alcohol (70+ %) / 25 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Isopropyl Alcohol (70+ %) / 25 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Ethyl Alcohol (70+ %) / 25 u.b.w
Acetylene Canister (မည်သည်အ
ေ့ ရွ ယ်အစာားမဆု)
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Acid-resistant Container ၁ လုား
Heat/Acid-resistant Container ၁ လုား
 98

Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)

ပပန်/ပုက် (အဆုားတစ်ြက်သည် Acetylene Canister နှင ်ေ့ ချတ်ဆက်ရမည်။)
Filter Paper
Stirring Rod (ြန် သမဟု
ု ေ့ တ် လ က)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ လရ 3 u.b.w ကု Heat/Acid-resistant container ထသထည်
ု ေ့ ပ
ေ့ ါ။

၂။ Nitric Acid ထညေ့၍

် လမ ွှပါ။
၃။ Silver သတထြုကု water/acid mixture ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ လုား၀လပျာ်၀င်သည်အထ ထာားပါ။
(မှတ်ချက်။ Silver သတထြု လပျာ်လာသည်နင
ှ ေ့် အစမ်ားလရာင်သမ်ားလာလမ်ေ့မည်။ ၁ နာရီကကာသည်အထ
အကုနမ
် လပျာ်လသားလျှင ် Nitric Acid ကု ၅ မနစ်တစ်ကကမ် တစ်စက်ချင်ားထည်ပ
ေ့ ါ။)
၄။ Pan ထသလရထည်
ု ေ့ ၍ေ့ အပလပားပါ။
၅။ အဆင်ေ့ ၃ မှ container ကု Pan ထသု ေ့ ထည်ပ
ေ့ ါ။ ပုလဆာင်ခမျာားပြစ်လပ လာပပီား ပပန်လပျာ်၀င်
သွာားသည်အထ အပလပားပါ။ (သတလပားချက်။ ဤအဆငမ
ေ့် ှ အလငွွေ့မျာားသည် အလွနအ
် နတရာယ်ရှသည်။)
၆။ အပလပားလနစဥ် ပပန်/ပုက် ကု သားု ၍ Acetylene canister ကုချတ်ဆက်ပပီား ၅ မနစ်မှ ၁၀ မနစ်အထ
Acetylene ကု Mixture လပ သု ေ့ ပြတ်လစပါ။ (မှတ်ချက်။ ဤအဆငတ
ေ့် ွင ် အညြုလရာင်
အလငွွေ့မျာားထွက်လာပပီား အရည်ထတွင ် အချပ်လသားလသားလလားမျာား ပြစ်လာလမ်မ
ေ့ ည်။)
၇။ မီားြုမှြယ်၍ အခန်ားအပချန်တွင ် အလအားခပါ။
၈။ Filter Paper သားု ၍စစ်ထတ
ု ်ပါ။ အစမ်ားလရာင်ပုလဆာင်ခမျာားသည် Silver Acetylide ပြစ်သည်။
မသန်စင်
ေ့ လသာလကကာင်ေ့ အစမ်ားလရာင်ပြစ်လနပခင်ားပြစသည်။
၉။ Alcohol 25 u.b.w ပြင်ေ့ လဆားပါ။ အပြူလရာင်လပပာင်ားလာပါမည်။ ထစ
ု စ်ချထာားလသာ Alcohol ကု
သမ်ားထာားပါ။ လနာက်ထပ် ထုတ်လုပ်မှု ၃ကကမ် အတွက် ဤအဆငတ
ေ့် ွင ် ပပန်လည်အသားု ပပြုနင
ု ပ
် ါ
သည်။)
၁၀။ Hot-water Bath ပြင ်ေ့ အလပခာက်ခပါ။ Silver Acetylide ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot-water Bath တွင ် ထာားပါ။
Primary Explosive ပြစ်သညေ့အ
် တွက် အထားင်္ရုပပြု၍ ကုငတ
် ွယ်ပါ။
 99

Silver Powder

Explosive type : Both Low and High

Det. rate : e.n.u
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : Sodium Chlorate နှင ေ့် Aluminum Powder အလရာ
Form : လပခာက်လသွွေ့လသာ လငွလရာင်အမှုန ် ေ့
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : VERY High - 3 Nm
Friction Sensitivity : VERY High - e.n.u
Water Sensitivity : High
Initiate with : Blasting Cap, Squib (Low Explosive အပြစ်သားု လျှင)်

အသားု မမျာားလသာလကကာင ေ့် Silver Powder နှငပ

ေ့် တ်သက်လသာ အလသားစတ် အချက်အလက်
နည်ားပါားသည်။ သရာတွ
ု ေ့ င ် Cheddite (Type O) ကသ
ေ့ ပင်
ု ေ့ အာားလကာင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား်
ပြစ်သည်။ ပြစ်နင
ု လ
် ျှင ် တင်ားကကပ်စွာထည်သ
ေ့ သ
ု မ်ားဆည်ားသငသ
ေ့် ည်။ ပပင်ပသက်လရာက်မ၊ှု
ပွတ်တုက်မှု နှင ်ေ့ မီားပွာားတလကကာင
ု ေ့ ေ့် လပါက်ကလွ
ွ ယ်သပြင ေ့် ကုငတ
် ွယအ
် သားု ပပြုမည်ဆုပါက
အထားင်္ရုပပြုသငသ
ေ့် ည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Sodium chlorate/ 3 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Potassium Perchlorate/ 3 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ)်
Sodium Perchlorate/ 3 u.b.w
Aluminum Powder / 1 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာား)
 100

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာားကု container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် သစ်သာားလချာင်ားပြင ေ့် လပြားလပြားလမ ွှပါ။
လဘားကင်ားလစရန်အတွက် တစ်ခါပပြုလုပ်လျှင ် 28 g (1 oz) ထက် ပု၍ မလရာစပ်ပါနှင။ေ့်
၂။ လလလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 101

Sulfurless Black Powder

Explosive type : Low

Burn. rate : 1500 m/s max.
Chem. Formula : KNO3 နှင ေ့် Charcoal အလရာ
Form : မီားခုားလရာင် (သမဟု
ု ေ့ တ်) အနက်လရာင်အမှုန ် ေ့
Deflagration temperature : ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခအာားပြင ်ေ့ 300℃ (572℉)
Impact Sensitivity : e.n.u
Friction Sensitivity : e.n.u
Water Sensitivity : High
Initiate with : Squib, Blasting Cap, or Fuse

Sulfurless Black Powder သည် ပုမှန ် Black Powder ထက် လလာင်ကျွမ်ားမှုနနှု ား်
ပမင်လ
ေ့ သာ်လည်ား ဓာတ်လငွထ
ွေ့ တ
ု ်လွှတ်မှုနည်ားသည်။ Tightly contained Fragmentation Charge
အလနနှင ်ေ့ အသားု ပပြုလျှင ် သက်လရာက်မှုလကာင်ား၍ Propellant သမဟု
ု ေ့ တ် Blasting Charge
အလနနှငဆ
ေ့် ုလျှင ် သက်လရာက်မှု နည်ားသည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု (ပထမဦ်းစ္ ်းပပ်းနည််းလမ််း)

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Potassium Nitrate / 8.2 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်) Sodium Nitrate / 8.2 u.b.w
Wood Charcoal (အမှုန)် ေ့ / 2 u.b.w
Methyl Alcohol / 10 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Isopropyl Alcohol (၇၀%အထက် သနစ
် ေ့ င်လသာ) / 10 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Ethyl Alcohol (၇၀%အထက် သနစ
် ေ့ င်လသာ) / 10 u.b.w
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Heat-resistant Container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာားလချာင်ား/သစ်သာားဇွနား် )
၁၈ လက်မ ပတ်လည်ရှလသာ အ၀တ်စ
 102

ပခစ်ချရန်ပစစညား် (၀.၂၅ လက်မ သမဟု

ု ေ့ တ် ပု၍ကျဉားလသာ အလပါက်မျာားပါသညေ့် ၆လက်မ x
၁၂ လက်မရှလသာဇကာ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Cheese Grater)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Potassium Nitrate, Charcoal နှင ်ေ့ လရ 5 u.b.w တက
ု ေ့ ု Heat-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
်
လမ ွှပါ။
၂။ Heat-resistant Container ကု မီားြုလပ သု ေ့ တင်၍ အနည်ားငယ် ဆလာသည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ်)
အနည်ားငယ်ပလာသည်အထ အပလပားပါ။ ဆပွက်လာသည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Container ၏
လဘားမျက်နာှ ပပင်မျာားလပ သု ေ့ လပခာက်ကပ်သာွ ားလစသည်အထ အပလပားပါက မီားလတာက်လလာင်
နင
ု သ
် ည်။
၃။ မီားြုလပ မှ ချ၍ အခန်ားအပချန်တင
ွ ် အလအားခပါ။
၄။ ပပီားလျှင ် အဆုပါ Container ထသု Alcohol
ေ့ ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၅။ အ၀တ်စ လပ သု တင်
ေ့ ပါ။
် အရည် ညှစ်ချပါ။
၆။ အ၀တ်စကု စုကုင၍
၇။ အရည်ကုနသ
် ာွ ားပပီဆုလျှင ် အလုားလသားလသား လုား၍ Cheese Grater (သမဟု
ု ေ့ တ်) ဇကာ ပြင ေ့်
ပခစ်ချပါ။
၈။ Black Powder ကု လပခာက်လသွွေ့လစရန်နည်ားလမ်ားအမျြုားမျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် Black Powder ကု
ပြန၍
် ေ့ လနလရာင်လအာင်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ
အဆင်လပပမည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Black Powder ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(င်္) Oven ပြင ်ေ့ အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 150℃ (300℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကပ
ု တ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
ေ့် ါ။ Black Powder ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ Black Powder မျာားအာားလုားလပခာက်လသွသ
ွေ့ ည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Oven အပချန် 66℃ (150℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven အပချန်ကကျလာပပီား Black
Powder က မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ ထုတ်၍ Oven ကု 150℃ (300℉) ထ
ပပန်လည်အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
်ေ့ ျာားကု ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။ ဤနည်ားလမ်ားကု
 103

သားု မည်ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန် Thermometer နှစလ

် ချာင်ားသားု ၍ တုငား် တာ
စစ်လဆားပါ။ Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။
အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 26 g (1 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ အရင်ဆုား
အလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုက်နည်ားပါလမ်မ
ေ့ ည်။
၉။ Black Powder ကု အလွနလ
် သားငယ်လသာ အဆလလားမျာားအပြစ် လုအပ်လာလျှင ်
လက်ြက်ရည်ဇွနား် ၁ဇွနား် စာ ပမာဏကု မျက်နာှ ပပင်ပပနပ် ပန
ေ့ တ
် ေ့ စ်ခုလပ တွငပ် ြန၍
် ေ့ လပြားလပြားချင်ား
ထုလချနင
ု ပ
် ါသည်။ ကျန်လသာ Black Powder မျာားကု ထုလချထာားလသာ Black Powder မျာားနှင ေ့်
အတတမထာားပါနှင။ေ့် (ထုလချထာားလသာ Black Powder မျာားသည် မီားလတာက်လလာင်နင
ု သ
် ည်။)
၁၁။ လရလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု (အ ခ ်းနည််းလမ််း)

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Potassium Nitrate / 9.5 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်) Sodium Nitrate / 10 u.b.w
Wood Charcoal (အမှုန)် ေ့ / 2 u.b.w
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Heat-resistant Container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာားလချာင်ား/သစ်သာားဇွနား် )
၁၈ လက်မ ပတ်လည်ရှလသာ အ၀တ်စ
ပခစ်ချရန်ပစစညား် (၀.၂၅ လက်မ သမဟု
ု ေ့ တ် ပု၍ကျဉားလသာ အလပါက်မျာားပါသညေ့် ၆လက်မ x
၁၂ လက်မရှလသာဇကာ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Cheese Grater)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Potassium Nitrate, Charcoal နှင ေ့် လရ 5 u.b.w တက
ု ေ့ ု Heat-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
်
လမ ွှပါ။
၂။ Heat-resistant Container ကု မီားြုလပ သု ေ့ တင်၍ အနည်ားငယ် ဆလာသည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ်)
အနည်ားငယ်ပလာသည်အထ အပလပားပါ။ ဆပွက်လာသည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ)် Container ၏
လဘားမျက်နာှ ပပင်မျာားလပ သု ေ့ လပခာက်ကပ်သာွ ားလစသည်အထ အပလပားပါက မီားလတာက်လလာင်
နင
ု သ
် ည်။
 104

၃။ မီားြုလပ မှ ချ၍ အနည်ားငယ်လအားလာသည်အထ အလအားခပါ။

၄။ အ၀တ်စ လပ သု တင်
ေ့ ပါ။
် အရည် ညှစ်ချပါ။
၅။ အ၀တ်စကု စုကုင၍
၆။ အရည်ကုနသ
် ာွ ားပပီဆုလျှင ် အလုားလသားလသား လုား၍ Cheese Grater (သမဟု
ု ေ့ တ်) ဇကာ ပြင ်ေ့
ပခစ်ချပါ။
၇။ Black Powder ကု လပခာက်လသွွေ့လစရန် ပထမဦားစာားလပားထုတ်လုပ်ပုတင
ွ ် လြာ်ပပထာားလသာ
အလပခာက်ခပခင်ား နည်ားလမ်ားမျာားကု အသားု ပပြုပါ။
၈။ Black Powder ကု အလွနလ
် သားငယ်လသာ အဆလလားမျာားအပြစ် လုအပ်လာလျှင ်
လက်ြက်ရည်ဇွနား် ၁ဇွနား် စာ ပမာဏကု မျက်နာှ ပပင်ပပနပ် ပန
ေ့ တ
် ေ့ စ်ခုလပ တွငပ် ြန၍
် ေ့ လပြားလပြားချင်ား
ထုလချနင
ု ပ
် ါသည်။ ကျန်လသာ Black Powder မျာားကု ထုလချထာားလသာ Black Powder မျာားနှင ေ့်
အတတမထာားပါနှင။်ေ့ (ထုလချထာားလသာ Black Powder မျာားသည် မီားလတာက်လလာင်နင
ု သ
် ည်။)
၉။ လရလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 105

Sulfurless Black Powder (Dry Mixed)

Explosive type : Low

Burn rate : 1200 m/s max.
Chem. Formula : KNO3 နှင ေ့် charcoal လရာစပ်ထာားလသာ ပစစညား်
Consistency : မီားခုားလရာင် (သမဟု
ု ေ့ တ်) အနက်လရာင် အမှုန ် ေ့
Deflagration temperature : ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခအာားပြင ေ့် 300℃ (572℉)
Impact Sensitivity : e.n.u
Friction Sensitivity : e.n.u
Water Sensitivity : High
Initiate with : Squib, Blasting Cap, or Fuse

Dry-mixed အမှုနသ
် ေ့ ည် Wet-mixed ထက် အာားလပျာလ
ေ့ သာ်လည်ား ထုတလ
် ပ
ု ်ရန်လွယက
်
လျှငပ် မန်သည်။ Sulfurless Black Powder သည် ပုမှန ် Black Powder ထက် လလာင်ကျွမ်ားမှုနနှု ား်
ပမင်လ
ေ့ သာ်လည်ား ဓာတ်လငွထ
ွေ့ တ
ု ်လွှတ်မှုနည်ားသည်။ Tightly contained Fragmentation Charge
အလနနှင ေ့် အသားု ပပြုလျှင ် သက်လရာက်မှုလကာင်ား၍ Propellant သမဟု
ု ေ့ တ် Blasting Charge
အလနနှငဆ
ေ့် ုလျှင ် သက်လရာက်မှု နည်ားသည်။ ထအပပင်
ု ေ့ ပပင်ားအာားသည် ပါ၀င်ပစစညား် မျာား၏
မှုနည
် ေ့ က်မှုအလပ လည်ား မတည်သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Potassium Nitrate (အမှုန)် ေ့/ 7.5 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Sodium Nitrate (အမှုန)် ေ့/ 7.5 u.b.w
Wood charcoal (အမှုန)် ေ့/ 2 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Container ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာားလချာင်ား/သစ်သာားဇွနား် )
 106

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ Potassium Nitrate နှင ေ့် charcoal ကု container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် လသချာလရာစပ်သာွ ားလအာင်
လပြားလပြားချင်ား လမ ွှပါ။ လဘားကင်ားလစရန်အတွက် တစ်ခါပပြုလုပ်လျှင ် 100 g (4 oz) ထက် ပု၍
မလရာစပ်ပါနှင။်ေ့
၂။ လရလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 107

Tetrazene (Tetracene)

Explosive type : High - Primary

Burn rate : e.n.u
Lead Block Test : 155cc
Chem. Formula : C2H8N10O
Consistency : အလရာင်မရှ (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ ါလြျာလ
ေ့ ြျာေ့ ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 140℃ (294℉)
Impact Sensitivity : EXTREMELY High - 1 Nm
Friction Sensitivity : EXTREMELY High - e.n.u
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Spark (မီားပွာား)

Tetrazine သည် အာားလပျာလ

ေ့ သာ Primary Explosive ပြစ်သည်။ Booster Charge (ဥပမာ-
Pentaerythritol Tetranitrate (PETN)) နှငတ
ေ့် ွ၍ အသားု ပပြုသငသ
ေ့် ည်။ လြာက်ခွလရား
ပစစညား် ထုတ်လုပ်ရာတွငသ
် ားု မည်ဆုလျှင ် Tetrazine Capsule အပြစ်ထာားသငသ
ေ့် ည်။ ြသပ်
ထည်ထ
ေ့ ာားလျှင ် သက်လရာက်မှု နည်ားသည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Sodium Nitrate / 1.75 u.b.w
Aminoguanidine Carbonate / 2.16 u.b.w
Acetic Acid / 1 u.b.w
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Heat/Acid-resistant Container ၁ လုား
Filter Paper
Thermometer
Stirring Rod (ြန်)
 108

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ လရ 160 u.b.w ကု Heat/Acid-resistant Container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂။ Acetic Acid 1 u.b.w ကု ထပ်ထညေ့ပ
် ါ။
၃။ Water/Acetic acid mixture ကု 60℃ (140℉) ထ အပလပားပါ။
၄။ အပလပားပခင်ားကု ရပ်ပါ။
၅။ Aminoguanidine carbonate ကု ပြည်ားပြည်ားချင်ားထညေ့၍
် လြျာ်ပါ။
၆။ Water/Acetic acid/Aminoguanidine carbonate mixture ကု 30℃ (86℉) ထ အလအားခပါ။
၇။ Sodium Nitrate ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။
၈။ ၄ နာရီကကာထာားပပီားလျှင ် ခပ်ပပင်ားပပင်ားလမ ွှပါ။
၉။ ၂၄ နာရီထာားပါ။ Tetrazine ပုလဆာင်ခမျာား ကျလာလမေ့်မည်။
၁၀။ Filter Paper ကု အသားု ပပြု၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၁၁။ ပုမုသနစ
် ေ့ င်လစရန်အတွက် လရလနွားလနွား အနည်ားငယ်ပြင ေ့် လဆားချပါ။
၁၂။ ပပီားလျှင ် Alcohol ပြင ေ့် ထပ်လဆားပါ။
၁၃။ မျက်နာှ ပပင် ပပနပ် ပန
ေ့ တ
် ေ့ စ်ခုလပ တွင ် ပြနထ
် ေ့ ာား၍ လလပြင ေ့် အလပခာက်ခပါ။
 109

Tetryl (Trinitro phenyl methyl nitramine)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 7500 m/s
Lead Block Test : 400cc
Chem. Formula : C7H5N5O8
Form : အ၀ါလြျာလ
ေ့ ြျာေ့ ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 185℃ (365℉)
Impact Sensitivity : VERY High - 3 Nm
Friction Sensitivity : Low - 36+ kp
Water Sensitivity : none
Initiate with : Blasting Cap

Tetryl သည် Booster Charge အလနပြင်ေ့ အသားု ပပြုရန်လကာင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား်

ပြစ်သည်။ လရ နှင ်ေ့ ထလတွွေ့လျှင ် အနတရာယ်မရှလသာ်လည်ား အလွနစ
် ုစွတ်သာွ ားလျှင ် လပါက်ကွရန်
ခက်ခသည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Nitric Acid (67%) (နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား ၁.၄) / 40 u.b.w - 28.6 p.b.v (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Nitric Acid (90%) (နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား ၁.၄၈) / 29.8 u.b.w - 20.1 p.b.v နှင ်ေ့
Water / 10.2 u.b.w - 10.2 p.b.v
Dimethylaniline / 1 u.b.w - 1 p.b.v
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
အလအားခရန် (Ice-water Bath, Freezer, နှငား် စသပြင်)ေ့
Heat/Acid-resistant Container ၁ လုား
Acid-resistant Container ၁ လုား
Large Pan (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၁ လုား)
 110

Stirring Rod (ြန် သမဟု

ု ေ့ တ် လ က)
Glass Thermometer
Filter Paper (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စ

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
်ေ့ ျာား
၁။ Nitric Acid ကု Heat/Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ 90% Nitric Acid ကုသားု လျှင ်
လရထညေ့ရ
် န် မလမေ့ပါနှင။ေ့်
၂။ Nitric Acid နှင ေ့် Dimethylaniline ကု 0℃ (32℉) ထ အလအားခပါ။
၃။ Nitric Acid ကု ဆက်အလအားခလနစဉအတွငား် Dimethylaniline ကု Nitric Acid ထသု ေ့
ပြည်ားပြည်ားချင်ားထညေ့လမ
် ွှပါ။ အပချန် 5℃ (41℉) လကျာ်လာလျှင ် ဆက်မထညေ့ဘ
် 0℃ (32℉)သု ေ့
ပပန်ကျလအာင် အလအားခပါ။
၄။ အလအားခပခင်ားကုရပ်ပါ။ ၁ နာရီထာားပါ။
၅။ Pan ထသု လရတစ်
ေ့ ၀က်လလာက်ထညေ့၍
် အပလပားပါ။
၆။ Acid/dimethylaniline mixture ထညေ့ထ
် ာားလသာ Heat/Acid-resistant container ကု Pan
ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၇။ Mixture ကု အပချန် 80℃ (176℉) လရာက်သည်အထ ပြည်ားပြည်ားချင်ားအပလပားပါ။ ဆပွက်စပပြု
လာပပီား အလငွွေ့ထက
ွ ်မည်။ အလွနဆ
် ပွက်မလာလစရန် မီားြုမှချ၍ ပငမ်လအာင်ထာားပါ။ ပငမ်သာွ ားသည်
နှင ေ့် မီားြုလပ ပပန်တင်ပါ။ အပချန် 90℃ (194℉) လရာက်သည်အထ ဤနည်ားအတုငား် အပလပားပါ။
(မှတ်ချက်။ အပလပားလသာအခါ မဆပွက်လတာလ
ေ့ သာ်လည်ား အလငွွေ့မျာားထွက်မည်။)
၈။ အခန်ားအပချန်တွင ် အလအားခပါ။ Tetryl ပုလဆာင်ခမျာားကျလာလမေ့်မည်။
၉။ Acid-resistant container ထသု လရ
ေ့ 50 u.bw - 50 p.b.v ထညေ့ပ
် ါ။
၁၀။ အဆင ေ့် ၈ မှ Tetryl mixture ကု လရထသု ထညေ့
ေ့ ၍
် လပြားလပြားလမ ွှပါ။
၁၁။ Filter Paper (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စကု သားု ၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၁၂။ Heat/Acid-resistant container ကု လသချာစွာလဆားလကကာ၍ အလပခာက်ခပါ။
၁၃။ Heat/Acid-resistant container ထသု လရထညေ့
ေ့ ၍
် ဆလအာင်တည်ပါ။ မီားြုမှချပါ။
၁၄။ Tetryl ကု လရပထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် ၁၅ မနစ်လမ ွှပါ။
၁၅။ သနရ
် ေ့ ှငား် လသာအ၀တ်စပြင ေ့် စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၁၆။ လပခာက်လသွွေ့လစရန်အတွက် နည်ားလမ်ားအမျြုားမျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
 111

(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင

ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် Tetryl ကု ပြန၍
် ေ့
လနလရာင်လအာင်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ
အဆင်လပပမည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ်ေ့ အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Tetryl ကု acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
(င်္) Oven ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ Oven ကု အပချန် 100℃ (212℉) ထ ကကြုတင် အပလပား
ထာားပါ။ ပပီားလျှင ် oven ကုပတ်၍ ၁၀ မနစ်လစာငပ
ေ့် ါ။ Tetryl ကု acid-resistant container ထသု ေ့
ထညေ့၍
် oven ထတွငထ
် ာားပါ။ Tetryl မျာားအာားလုားလပခာက်လသွွေ့သည်အထ (သမဟု
ု ေ့ တ်) Oven
အပချန် 50℃ (122℉) သကျလာသညေ့
ု ေ့ အ
် ထ ထာားပါ။ Oven အပချန်ကကျလာပပီား Tetryl က
မလပခာက်လသားလျှင ် container ကု Oven ထမှ ထုတ်၍ Oven ကု 100℃ (212℉) ထ ပပန်လည်
အပလပားပါ။ လနာက်ဆက်တွအဆငမ
ေ့် ျာားကု ဆက်လက်လုပ်လဆာင်ပါ။ ဤနည်ားလမ်ားကု သားု မည်
ဆုလျှင ် Oven အပချန် လသချာမှုရှလစရန် Thermometer နှစလ
် ချာင်ားသားု ၍ တုငား် တာ စစ်လဆားပါ။
Oven က ပလွနား် လျှင ် လပါက်ကွနင
ု သ
် ည်။
အကယ်၍ အပခာားနည်ားလမ်ားမျာားသားု မည်ဆုလျှင ် 14 g (0.5 oz) လလာက် ပမာဏကုသာ
အရင်ဆုားအလပခာက်ခပါ။ လပါက်ကွမှုတစ်စုတစ်ရာပြစ်လျှင ် အထအခုကန
် ည်ားပါလမ်မ
ေ့ ည်။
၁၇။ သငလ
ေ့် တာ်လသာ container တွငထ
် ညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 112

TNT (Trinitrotoluene)

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : 6900 m/s
Lead Block Test : 300cc
Chem. Formula : C7H5N3O6
Form : အ ါလြျာလြျာ
ေ့ ေ့ ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 300℃ (572℉)
Impact Sensitivity : Moderately Low - 15 Nm
Friction Sensitivity : Low - 36+ kp
Water Sensitivity : Low
Initiate with : Blasting Cap

TNT သည် အာားလကာင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား် ပြစ်သည်။ ထုတ်လုပ်မှုအဆင်မ

ေ့ ျာားသည်
ရှု ပ်လထွား လသာလကကာင ေ့် ကရယာမျာား ပပညေ့ပ် ပညေ့စ
် ုစုမရှလျှင ် မထုတ်လုပ်သငပ
ေ့် ါ။ အပချန်လွမှာားလျှင ်
ရလဒ်မလကာင်ားပါ။ TNT ထုတ်လုပ်ရာတွင ် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစနင
ု လ
် သာ ဓာတ်လငွွေ့မျာား
ထွက်သည်အ
ေ့ တွက် လလ၀င်လလထွက်လကာင်ားလအာင်ပပြုလုပ်ပါ။
မှတ်ချက်။ ပမာဏနည်ားနည်ားနှင ေ့် အလခါက်မျာားစွာထုတ်လုပ်မည်ဆုလျှင ် Sulfuric Acid ကု
ပပန်အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။ ယခုအကကမ်၏ တတယ Nitration (Nitrogen သွငား် ပခင်ား) (DNT to TNT)
ပြစ်စဉမှထက
ွ ်လသာ အက်ဆစ်မျာားထမှ Sulfuric Acid ကုပပန်သန်စင်
ေ့ ၍ လနာက်တစ်ကကမ်၏ ဒုတယ
Nitration (MNT to DNT) ပြစ်စဉတွင ် ပပန်လည်အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။ အလာားတပင် ယခုအကကမ်၏
ဒုတယ Nitration (MNT to DNT) ပြစ်စဉမှထွက်လသာ အက်ဆစ်မျာားထမှ Sulfuric Acid
ကုပပန်ယ၍ လနာက်တစ်ကကမ်၏ ပထမ Nitration (Toluene to MNT) ပြစ်စဉတွင ် ပပန်လည်
အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။ ထလကကာင
ု ေ့ ေ့် Sulfuric Acid ကု မစွနပ
် ေ့ စ်ခင် သားု ကကမ်တုငတ
် ုင ် ပပန်လည်အသားု ပပြု
နင
ု သ
် ည်။
သနစ
် ေ့ င်ပခင်ားလုပ်ငန်ားသည် ရု ားရှငား် သည်။ Waste Acid ကု Heat/Acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အပြူလရာင်အလငွွေ့မျာားထွက်လာသည်အထ အပလပားပါ။ ရလာလသာအရာ သည်
အလတာ်အတန်သနစ
် ေ့ င်လသာ Sulfuric Acid ပြစ်ပပီား ပပန်လည်အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။
လနာက်ဆုား Nitration ပြစ်စဉ (DNT to TNT)မှရလသာ မည်သညေ့အ
် က်ဆစ်ကုမှ ပပန်လည်
အသားု မပပြုပါနှင။ေ့် အပခာားအရာမျာားလရာလနှာပါလနနင
ု လ
် သာကကာငပေ့် ြစ်သည်။ ထပပင်
ု ေ့ ပထမ ပြစ်စဉ
 113

(Toluene to MNT) မှ Sulfuric Acid ကုမသနစ

် ေ့ င်ဘ ဒုတယပြစ်စဉ (MNT to DNT)
တွငမ
် သားု ပါနှင။ေ့် မလသချာလျှင ် အသစ်ကုသာ သားု ပါ။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Sulfuric Acid / 31.39 u.b.w - 17.3 p.b.v
Nitric Acid (90%) / 13 u.b.w - 8.75 p.b.v
Toluene / 6.5 u.b.w - 7.5 p.b.v
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
မီားြု
Acid-resistant Container ၂ လုား
Heat/Acid-resistant Container ၁ လုား
Glass Thermometer
Large Pans (အုား/ခွက် ခပ်ကကီားကကီား ၂လုား)
Filter Paper
Stirring Rod (ြန်)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ ဓာတုပစစညား် မျာားကု 10℃ (50℉) လအာက်လရာက်သည်အထ အလအားခပါ။ လရခလသတတာက
ပုလကာင်ားလသာ်လည်ား အဆင်လပပရာအသားု ပပြုနင
ု ပ
် ါသည်။
၂။ လရ 2.52 u.b.w ကု ပထမ Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ Sulfuric Acid 8.85 u.b.w
နှင ်ေ့ Nitric Acid 4.5 u.b.w ကု ထပ်ထညေ့၍
် လမ ွှပါ။ ၁ နာရီထာားပါ။
၃။ Toluene ကု Heat/Acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ ပထမ Pan ထသု လရခ
ေ့ နှငလ
ေ့် ရကု
ထညေ့၍
် Toluene Container ကု အဆုပါ Ice-water Bath ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ ၁၀ မနစ်ထာားပါ။
၄။ Toluene ကုအလအားခလနစဉအတွငား် အဆင ေ့် ၂ မှ Acid mixture ကု ၁၀ စကကနလ
် ေ့ ျှင ် တစ်စက်နနှု ား်
ပြင ေ့် ထညေ့လ
် မ ွှပါ။ အပချန် 40℃ (104℉)နာား ကပ်လာလျှင ် ဆက်မထညေ့ဘ
် အပချန် 20℃ (68℉)
သပပန်
ု ေ့ ကျသည်အထ လမ ွှလနပါ။
 114

၅။ ဒုတယ Pan ထသု ေ့ လရတစ်၀က်ထညေ့၍

် လကျာက်ခလသားလသားလလားမျာားထညေ့ပ
် ါ။ Container ကု
Pan ၏လအာက်လပခနှငတ
ေ့် က
ု ်ရု က်မထလစဘ တစ်ဆငခ
ေ့် အပလပားပခင်ားပြစ်ပပီား အပချန်ထန်ားချြုပ်ရန်
ပုလွယ်ပါသည်။
၆။ အဆင ်ေ့ ၄ မှ Container ကု ဒုတယ Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် 65℃ (149℉)ထ အပလပားပါ။ အပချန်ကု
55℃ (131℉) နှင ေ့် 65℃ (149℉) ကကာားတွင ် ၁ နာရီ ထန်ားထာားပါ။ (65℃ လကျာ်သာွ ား လျှင ် မီားြုမှြယ်၍
အလအားပပန်ခပါ။ 55℃ လရာက်လျှင ် ပပန်အပလပားပါ။)
၇။ မီားြုမှြယ်၍ အခန်ားအပချန်တွင ် အလအားခပါ။
၈။ လအားလာသည်နင
ှ ေ့် အလွှာကွလာပါလမေ့်မည်။ အလပ လွှာ (MNT) ကု ဒုတယ Acid-resistant
container ထသလလာင်
ု ေ့ ားထညေ့ပ
် ါ။ လအာက်လွှာ (Waste Acid) ကု စွနပ
် ေ့ စ်သငသ
ေ့် ည်။
၉။ Heat/Acid-resistant container ကုလသချာစွာလဆားလကကာ၍ အလပခာက်ခပါ။
၁၀။ အဆင ်ေ့ ၈ မှ အလပ လွှာ (MNT) ကု Heat/Acid-resistant container ထသလပပာင်
ု ေ့ ားထညေ့ပ
် ါ။
၁၁။ Acid-resistant container မျာားကုလဆားလကကာအလပခာက်ခပါ။
၁၂။ လရ 0.98 u.b.w, Sulfuric Acid 8.54 u.b.w နှင ေ့် Nitric Acid 4.5 u.b.w ကု ပထမ Acid-
resistant container ထထညေ့၍
် လရာစပ်ပါ။
၁၃။ Ice-water Bath ကုသားု ၍ water/acid mixture နှင ေ့် MNT ကု 20℃ (68℉) လအာက်
လရာက်သည်အထ အလအားခပါ။
၁၄။ MNT ကုအလအားခလနစဉအတွငား် Acid mixture ကု ၁၀ စကကနလ
် ေ့ ျှင ် တစ်စက်နန
ှု ား် ပြင ေ့်
ထညေ့လ
် မ ွှပါ။ အပချန် 40℃ (104℉)နာား ကပ်လာလျှင ် ဆက်မထညေ့ဘ
် အပချန် 20℃ (68℉)
သပပန်
ု ေ့ ကျသည်အထ လမ ွှလနပါ။ (အဆင ေ့် ၄ နှငတ
ေ့် သည်။)
၁၅။ အဆင ေ့် ၁၄ မှ Container ကု တစ်ဆငခ
ေ့် အပလပားထာားသာ ဒုတယ Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် 94℃
(201℉)ထ အပလပားပါ။ အပချန်ကု 84℃ (183℉) နှင ေ့် 94℃ (201℉) ကကာားတွင ် ၁ နာရီ ထန်ားထာား ပါ။
(94℃ လကျာ်သာွ ားလျှင ် မီားြုမှြယ်၍ အလအားပပန်ခပါ။ 84℃ လရာက်လျှင ် ပပန်အပလပားပါ။)
၁၆။ မီားြုမှြယ်၍ 66℃ (150℉) လရာက်သည်အထ အလအားခပါ။ အလွှာကွလာပါလမ်မ
ေ့ ည်။
၁၇။ အလပ လွှာ (DNT) ကု ဒုတယ Acid-resistant container ထသလလာင်
ု ေ့ ားထညေ့ပ
် ါ။ လအာက်လွှာ
(Waste Acid) ကု စွနပ
် ေ့ စ်ပါ (သမဟု
ု ေ့ တ်) ပပန်လည်သနစ
် ေ့ င်ပါ။
၁၈။ Heat/Acid-resistant container ကုလသချာစွာလဆားလကကာ၍ အလပခာက်ခပါ။
၁၉။ ပထမ Acid-resistant container ကုလဆားလကကာအလပခာက်ခပါ။
၂၀။ Sulfuric Acid 10 u.b.w ကု DNT ထညေ့ထ
် ာားလသာ ဒုတယ Acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။ (လနာက်ဆုားထညေ့ရ
် လသာ Sulfuric Acid ပြစ်ပါသည်။)
 115

၂၁။ ထလနာက်
ု ေ့ Container ကု တစ်ဆငခ
ေ့် အပလပားထာားသာ ဒုတယ Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် 65℃
(149℉)ထ ပြည်ားပြည်ားချင်ားအပလပားပါ။ အပလပားထာားစဉ အဆင ေ့် ၂၂ ကုဆက်လုပ်ပါ။
၂၂။ Sulfuric Acid 4 u.b.w နှင ေ့် Nitric Acid 4 u.b.w ကု Heat/Acid-resistant container
ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် လမ ွှပါ။ အပခာားမီားြုလပ သု ေ့ တုကရ
် ု က်တင်ပါ။ 85℃ (185℉)လရာက်သည်အထ
ပြည်ားပြည်ားချင်ား အပလပားပါ။ အဆင ေ့် ၂၁ အဆင်သင ေ့် မ
် ပြစ်ခင်ထ 80℃ (176℉) နှင ေ့် 85℃ (185℉)
ကကာားတွင ် ထန်ားထာားပါ။
၂၃။ ဆက်မလုပ်ခင် Mixture နှစခ
် ုလုားကု ရှသငလ
ေ့် သာအပချန်တင
ွ ် လသချာထာားပါ။
၂၄။ မီားြုမျာားကု ပတ်ပါ။
၂၅။ DNT/acid mixture ကု အဆင ေ့် ၂၂ မှ Container ထသု ေ့ ၁၀ စကကနလ
် ေ့ ျှင ် တစ်စက်နနှု ား် ပြင ေ့်
ထညေ့လ
် မ ွှပါ။ အပချန် 90℃ (194℉)နာား ကပ်လာလျှင ် ဆက်မထညေ့ဘ
် အပချန် 80℃ (176℉)
သပပန်
ု ေ့ ကျသည်အထ လမ ွှလနပါ။
၂၆။ ၂၀ မနစ်ထာားပါ။
၂၇။ Pan ကု လရထပ်ထညေ့၍
် မီားြုလပ ပပန်တင်ပါ။
၂၈။ Heat/Acid-resistant container ကု Pan ထသထညေ့
ု ေ့ ပ
် ါ။
၂၉။ DNT/acid mixture ကု 100℃ (212℉)လရာက်လအာင် ပြည်ားပြည်ားချင်ားအပလပားပါ။ အပချန်ကု
96℃ (204℉) နှင ်ေ့ 100℃ (212℉) ကကာားတွင ် ၁ နာရီ ထန်ားထာားပါ။ (100℃ လကျာ်သာွ ားလျှင ်
မီားြုမှြယ်၍ အလအားပပန်ခပါ။ 96℃ လရာက်လျှင ် ပပန်အပလပားပါ။)
၃၀။ မီားြုမှြယ်၍ 85℃ (185℉) လရာက်သည်အထ အလအားခပါ။
၃၁။ ထလနာက်
ု ေ့ လရလအား 12 u.b.w - 12 p.b.v ထသု ေ့ ထညေ့လ
် က ု ်ပါက TNT သည်
လသားငယ်လသာအလုားကလလားမျာား ပြစ်လာလမေ့်မည်။
၃၂။ ၅မနစ်တစ်ကကမ်လမ ွှ၍ ၃၀ မနစ်ထာားပါ။
၃၃။ Filter Paper (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ၀တ်စကုသားု ၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၃၄။ Heat/Acid-resistant container ကုလသချာစွာလဆားလကကာ၍ အလပခာက်ခပါ။
၃၅။ TNT ကု Heat/Acid-resistant container ထထညေ့၍
် လရကု ပပညေ့လ
် ုနားီ ပါားအထ ထညေ့ပ
် ါ။
၃၆။ မီားြုလပ သု တ
ေ့ ုက်ရု က်တင်၍ ၃၀ မနစ်ကကာလအာင် ပြည်ားပြည်ားချင်ားအပလပားပါ။ (မှတ်ချက်။ TNT
အရည်လပျာ်လာပါလမေ့်မည်။)
၃၇။ TNT/water mixture နှင ေ့် ဆတပမာဏရှလသာ လရလအားကု Container အကကီား ၁လုားထသု ေ့
ထညေ့ပ
် ါ။
၃၈။ TNT/water mixture ကု Container အကကီားထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် လမ ွှပါက လသားငယ်လသာ
အလုားကလလားမျာား ပပန်ပြစ်လာပါလမေ့်မည်။
 116

၃၉။ Filter Paper (သမဟု

ု ေ့ တ်) သနရ
် ေ့ ှငား် လသာ အ၀တ်စကုသားု ၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။
၄၀။ လပခာက်လသွွေ့လစရန်အတွက် နည်ားလမ်ား ၂ မျြုားကု လအာက်တွင ် လြာ်ပပထာားသည်။
(က) လနပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ ကျယ်ပပနလ
် ေ့ သာ မျက်နာှ ပပင်တစ်ခုလပ တွင ် TNT ကု ပြန၍
် ေ့
လနလရာင်လအာင်တင
ွ ် နာရီကကာကကာထာားပါ။ (လလထုအပချန် 25℃ (77℉) လကျာ်မှသာ
အဆင်လပပမည်။)
(ခ) Hot-water Bath ပြင ေ့် အလပခာက်ခနင
ု သ
် ည်။ TNT ကု acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
်
အဆုပါ container ကု အပချန် 90℃ (194℉) ရှလသာ Hot water Bath တွင ် ထာားပါ။
လရလအားသွာားလျှင ် အသစ်ပပန်လပါ။
TNT သည် 80℃ (176℉) တွင ် အရည်လပျာ်လသာလကကာင ေ့် Oven ပြင ေ့် အလပခာက်ခပခင်ား
မပပြုလုပ်ပါနှင။ေ့်
၄၁။ သငလ
်ေ့ တာ်လသာ Container တွငထ
် ညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 117

Urea Nitrate

Explosive type : High - Secondary

Det. rate : e.n.u
Lead Block Test : 270cc
Chem. Formula : CH5N3O4
Form : အလရာင်မရှလသာ ပုလဆာင်ခ
Deflagration temperature : 186℃ (367℉)
Impact Sensitivity : Low - 50+ Nm
Friction Sensitivity : Low - 36+ kp
Water Sensitivity : Moderate
Initiate with : Blasting Cap

Urea Nitrate သည် ပပင်ားအာားအလယ်အလတ်ရလသာ

ှ လြာက်ခွလရားပစစညား် ပြစ်သည်။
ထုတ်လုပ်ရန် လွယ်ကသကသ
ေ့ ု ေ့ ကုငတ
် ွယ်အသားု ပပြုရာတွငလ
် ည်ား အတုငား် အတာတစ်ခုအထ
အနတရာယ်ကင်ားသည်။ အဓကအာားနည်ားချက်မှာ ဓာတု တည်ပမမှုမရှသညေ့အ
် တွက် အချန်ကကာကကာ
သမ်ားဆည်ားထာား၍ မရပါ။ ထုတ်လုပ်ပပီားသည်မှ ရက်လပါင်ား ၃၀ အတွငား် အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Urea 20% Solution/ 3 u.b.w - 3 p.b.v
Nitric Acid (90%)/ 1 u.b.w - 0.7 p.b.v
Water

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Acid-resistant Container ၁ လုား
Filter Paper
Stirring Rod (ြန်)

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ ပြစ်နင
ု လ
် ျှင ် လုအပ်လသာအရာမျာားကု 10℃ (50℉) အထ အလအားခပါ။
 118

၂။ Urea Solution ကု Acid-resistant container ထသထညေ့

ု ေ့ ပ
် ါ။
၃။ Nitric Acid ပါ ထညေ့၍
် လပြားလပြားချင်ား လမ ွှပါ။
၄။ တစ်နာရီကကာထာားပါ။ Urea Nitrate ပုလဆာင်ခမျာား ကျလာလမေ့်မည်။
၅။ Filter paper ကုအသားု ပပြု၍ စစ်ထတ
ု ်ပါ။ အရည်ကု သွနပ
် ါ။
၆။ ပုမုသနစ
် ေ့ င်လစရန်အတွက် လရ အနည်ားငယ်ပြင ေ့် လဆားချပါ။
၇။ ရရှလာလသာ Crystal ကု အလပခာက်ခရန် acid-resistant container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် အဆုပါ
container ကု အပချန် 90℃ ရှလသာ Hot-water Bath တွင ် ထာားပါ။ လရလအားသွာားလျှင ်
အသစ်ပပန်လပါ။
၁၀။ လပခာက်လသွွေ့သာွ ားပပီဆုလျှင ် acid-resistant container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 119

White Powder

Explosive type : Both Low and High

Det. rate : e.n.u
Lead Block Test : e.n.u
Chem. Formula : sodium chlorate နှင ေ့် sucrose အလရာ
Form : လပခာက်လသွွေ့လသာ အပြူလရာင်အမှုန ် ေ့
Deflagration temperature : e.n.u
Impact Sensitivity : VERY High - e.n.u
Friction Sensitivity : VERY High - e.n.u
Water Sensitivity : High
Initiate with : Blasting Cap, Squib (Low Explosive အပြစ်သားု လျှင)်

အသားု မမျာားလသာလကကာင ေ့် White Powder နှငပ

ေ့် တ်သက်လသာ အလသားစတ် အချက်အလက်
နည်ားပါားသည်။ သရာတွ
ု ေ့ င ် Cheddite (Type O) ကသ
ေ့ ပင်
ု ေ့ အာားလကာင်ားလသာ လပါက်ကွပစစညား်
ပြစ်သည်။ ပြစ်နင
ု လ
် ျှင ် တင်ားကကပ်စွာထည်သ
ေ့ သ
ု မ်ားဆည်ားသငသ
ေ့် ည်။ ပပင်ပသက်လရာက်မှု, ပွတ်တုက်
မှု နှင ်ေ့ မီားပွာားတလကကာင
ု ေ့ ေ့် လပါက်ကွလွယ်သပြင ေ့် ကင
ု တ
် ွယ်အသားု ပပြုမည်ဆုပါက အထားင်္ရုပပြုသင ေ့်
သည်။

ထုတလ
် ပ
ု ်ပု

လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာား

Sodium chlorate/ 3 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ်)
Potassium Perchlorate/ 3 u.b.w (သမဟု
ု ေ့ တ)်
Sodium Perchlorate/ 3 u.b.w
Sucrose/ 1.2 u.b.w

လုအပ်လသာ အရာမျာား
Container (ြန်/ လ က/ ပလတ်စတစ်) ၁ လုား
Stirring Rod (သစ်သာား)
 120

လုပ်လဆာင်ချက်အဆငမ
ေ့် ျာား
၁။ လုအပ်လသာ ဓာတုပစစညား် မျာားကု container ထသထညေ့
ု ေ့ ၍
် သစ်သာားလချာင်ားပြင ေ့် လပြားလပြားလမ ွှပါ။
လဘားကင်ားလစရန်အတွက် တစ်ခါပပြုလုပ်လျှင ် 50 g (2 oz) ထက် ပု၍ မလရာစပ်ပါနှင။ေ့်
၂။ လလလုလသာ container တွင ် ထညေ့၍
် သမ်ားဆည်ားပါ။
 121

ပေါ၀င်ပစ္စည်း် မ ်း

Acetic Acid
အပခာားအမည် - Glacial Acetic Acid, Ethanoic Acid
ပမန်မာအမည် - ရှာလကာရည် (6-10 % acetic acid)
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ အရည်
လြာ်ပမူလာ - C2H4O2
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၀၅
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အရည်သာမက အလငွွေ့ကပါ မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ေ့် အသက်ရှူ
လမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ပပင်ားထန်စွာ ယာားယလစနင
ု သ
် ည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Acetic Anhydride
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ အရည်
လြာ်ပမူလာ - (CH3CO)2O
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၀၈
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ်ေ့ အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု
ပပင်ားထန်စွာ ယာားယလစနင
ု သ
် ည်။ အရည်က လလာင်ကျွမ်ားနာကု ပြစ်လစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Acetone
အပခာားအမည် - Propanone
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ အရည်
လြာ်ပမူလာ - CH3COCH3
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၀.၇၉
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ အရည်က မျက်လုားကု
အနတရာယ်ပြစ်လစနင
ု သ
် ည်။
 122

Aluminum (အမှုန်)ဲ့
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - ဒန်မှုန(် ေ့ငါားကင် လသာ ခပတ် ကု အမှုနက် ကပ်ပါ)
ပုစ - လငွလရာင်အမှုန ် ေ့
လြာ်ပမူလာ - Al
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၂.၇
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစနင
ု သ
် ည်။
မှတ်ချက်။ လြာက်ခွလရားအတွက် အသားု ပပြုမည်ဆုလျှင ် အလွနမ
် ှုနည
် ေ့ က်လသာ အမျြုားအစာားကု
အသားု ပပြုရမည်။

Ammonium Nitrate
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - အမုနယ
ီ မ်(နက
ု ်ကတြုတ်)လပမကသဇာ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - NH4NO3
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၇၂
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယ
လစနင
ု သ
် ည်။ လရရှညထ
် လတွွေ့ မှုသည် အစာအမ်နာပပီား လသွားယုဆင်ားမှု ပြစ်လစသည်။
မှတ်ချက်။ ဤဓာတုပစစညား် ကု ဓာတ်လပမဩဇာမျာားတွင ် လတွွေ့ နင
ု သ
် ည်။ Ammonium Nitrate
Fuel Oil အပြစ်အသားု ပပြုမည်ဆုပါက ဓာတ်လပမကသဇာတွင ် အနည်ားဆုား Nitrogen ပမာဏ ၃၃.၃၃
ရာခုငန
် နှု ား် ပါ၀င်ရမည်။ လကကားနီ၊ လကကား ါတနှ
ု ေ့ င ေ့် ဓာတ်ပပြုမှုပြစ်လျှင ် အနတရာယ်ရသည်
ှ ။

Ammonium Perchlorate
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - NH4ClO3
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၉၅
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အမှုနန
် င
ှ ်ေ့ ထလတွွေ့ပါက အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။
 123

Aniline
အပခာားအမည် - Aminobenzene
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ ဆီ
လြာ်ပမူလာ - C6H5NH2
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၀၂
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ အလရပပာားနှင ေ့် ထလတွွေ့မပါက
လည်ား အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Carbon Tetrachloride
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ အရည်
လြာ်ပမူလာ - CCl4
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၅၉
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ အလရပပာားယာားယလစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Castor Oil
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အရည်ပျစ်ပျစ်
လြာ်ပမူလာ - အမျြုားမျြုားရှသည်။
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - (ခနမ
် ေ့ ှနား် လချအာားပြင)ေ့် ၀.၈
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မရှသလလာက် နည်ားပါား
မှတ်ချက်။ မည်သညေ့် လဆားဆုငတ
် ွငမ
် ဆု ရနင
ု သ
် ည်။
 124

Citric Acid
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အပြူလရာင် ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - C6H8O7
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၅၄
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အမှုနက
် မျက်လုားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစသည်။

Cooking Oil
အပခာားအမည် - ဟင်ားရွ က်ဆီ (မည်သညေ့အ
် မျြုားအစာားမဆု)
ပုစ - အမျြုားမျြုားရှသည်။
လြာ်ပမူလာ - အမျြုားမျြုားရှသည်။
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - အမျြုားမျြုားရှသည်။
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မရှသလလာက် နည်ားပါား
မှတ်ချက်။ မည်သည်ေ့ ဟင်ားရွ က်ဆီ (အရည်) မဆု အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။

Dextrin
အပခာားအမည် - Dextran, Starch Gum
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အပြူလရာင် အမှုန ် ေ့
လြာ်ပမူလာ - (C6H10O5)n
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၀၃
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစသည်။

Diesel Oil
အပခာားအမည် - #2 Fuel Oil, Diesel Fuel
ပမန်မာအမည် - ဒီဇယ်
ပုစ - အ ါလရာင် ဆီ
လြာ်ပမူလာ - အမျြုားမျြုားရှသည်။
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - (ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခအာားပြင)ေ့် ၀.၈
 125

အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - လသာက်မလျှင ် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ မျက်လုားကု ယာားယ

လစသည်။

Dimethylaniline
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အ ါလရာင်အရည်
လြာ်ပမူလာ - (CH3)2NC6H5
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၀.၉၅
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ အလရပပာားယာားယလစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Ethyl Alcohol
အပခာားအမည် - Ethanol
ပမန်မာအမည် - အရက်ဆီ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာအရည်
လြာ်ပမူလာ - CH3CH2OH
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၀.၉၈
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - ပမာဏမျာားမျာားလသာက်မလျှင ် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။
မှတ်ချက်။ လသာက်သားု လသာအရက်သည် သကကာားပါ၀င်လသာလကကာင်ေ့ လြာက်ခွလရား
ပစစညား် အတွက် အသားု မပပြုရပါ။

Formaldehyde (37% Solution)

အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - လြာ်မလင်
ပုစ - အလရာင်မရှလသာအရည်
လြာ်ပမူလာ - HCHO
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၀၈
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု- အလငွွေ့ကအဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ မျက်လုားနှငအ
်ေ့ လရပပာားယာားယ
လစသည်။
 126

မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Glycerin
အပခာားအမည် - Glycerol
ပမန်မာအမည် - အလှဆီ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာအရည်
လြာ်ပမူလာ - CHOH(CH2OH)2
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၂၆
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုားကု ယာားယလစသည်။
မှတ်ချက်။ Nitroglycerin ထုတ်လုပ်ရာတွင ် အသားု ပပြုမည်ေ့ Glycerin သည်
သန်စင်
ေ့ ရမည်။

HexamethyleneTetramine
အပခာားအမည် - Methenamine
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - C6H12N4
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၃၃
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - စာားသားု မလျှင ် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Hydrazine
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာအရည်
လြာ်ပမူလာ - H4N2
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၀၄
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ မျက်လုားနှငအ
ေ့် လရပပာားကု
လလာင်ကျွမ်ားနာပြစ်လစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။
 127

Hydrogen Peroxide Solution (6%)

အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာအရည်
လြာ်ပမူလာ - H2O2 solution
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၀၂
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုားနှငအ
ေ့် လရပပာား ယာားယလစသည်။

Isopropyl Alcohol
အပခာားအမည် - Propanol 2, Rubbing Alcohol
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာအရည်
လြာ်ပမူလာ - C3H8O
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၀.၇၈
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အရည်သာမက အလငွက
ွေ့ ပါ မျက်လုားနှငအ
ေ့် သက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု
ယာားယလစနင
ု သ
် ည်။
မှတ်ချက်။ လြာက်ခွလရားအတွက် အသားု ပပြုမည်ဆုလျှင ် Isopropyl alcohol ပမာဏ
အနည်ားဆုား ၇၀ ရာခုငန
် နှု ား် ပါ၀င်လသာ Rubbing alcohol ကုအသားု ပပြုရမည်။

Kerosene
အပခာားအမည် - #1 Fuel Oil
ပမန်မာအမည် - လရနဆီ
ပုစ - အ ါလရာင် ဆီ
လြာ်ပမူလာ - အမျြုားမျြုားရှသည်။
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - (ခနမ
် ေ့ ှနား် လပခအာားပြင)ေ့် ၀.၈
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - လသာက်မလျှင ် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ မျက်လုားကု ယာားယ
လစသည်။
မှတ်ချက်။ လလာင်စာဆီအပြစ်အသားု ပပြုလနကျ Kerosene ပြစ်သည်။
 128

Lead Monoxide
အပခာားအမည် - Massicot
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အ ါလရာင်ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - PbO
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၉.၅၃
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အမှုနက
် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Lead Nitrate
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - Pb(NO3)2
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၄.၅၃
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အမှုနက
် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။ 34% solution
ပပြုလုပ်ရန်အတွက် lead nitrate 1 u.b.w ကု လရခပ်လနွားလနွား 2 u.b.w တွင ် လြျာ်ပါ။

Magnesium Oxide
အပခာားအမည် - Magnesia
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - MgO
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၃.၆၅
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစ
နင
ု သ
် ည်။
 129

Mercury
အပခာားအမည် - Quicksilver
ပမန်မာအမည် - ပပဒါား
ပုစ - လငွလရာင်အရည်
လြာ်ပမူလာ - Hg
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁၃.၅၄
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ အလရပပာားယာားယလစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။ အပချန်တုငား် ကရယာမျာားနှင ေ့်
mercury switch မျာားမှ mercury ကု အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။

Methyl Alcohol
အပခာားအမည် - Methanol, Wood Alcohol
ပုစ - အလရာင်မရှလသာအရည်
ပမန်မာအမည် - အရက်ပျ
လြာ်ပမူလာ - CH4O
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၀.၇၉
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ မျက်လုားကု အနတရာယ်
ပြစ်လစနင
ု သ
် ည်။
မှတ်ချက်။ Methyl nitrate ထုတ်လုပ်ပခင်ားမှလွ၍ မည်သည်အတွက်မဆု Denatured
Alcohol ကု အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။

Nitric Acid
အပခာားအမည် - Strong Water
ပမန်မာအမည် - ငရမီားတွငပ
် ါလသာ အက်ဆစ် (လရွှစာားရန်သားု )
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ (သမဟု
ု ေ့ တ်) အ ါလရာင် အရည်
လြာ်ပမူလာ - HNO3
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၅၀ (လရမလရာ)၊ ၁.၄၈ (၁၀% လရလရာ)
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ အလရပပာားလလာင်ကျွမ်ားနာ
ပြစ်လစသည်။
 130

မှတ်ချက်။ ညွှနက် ကာားချက်တွင ် တစ်စုတစ်ရာမလပပာထာားလျှင ် Nitric Acid သည်

နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား ၁.၄၈ ရှလသာ/ လရ ၁၀% လရာထာားသည်ေ့ ပပင်ားအာား ၉၀% ရှလသာ Nitric Acid
ကုဆုလုသည်။

Nitrobenzene
အပခာားအမည် - Oil of Mirbane
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အ ါလရာင်အရည်
လြာ်ပမူလာ - C6H5NO2
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၂
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့သာမက အရည်ကပါ အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Nitromethane
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - ဆီ
လြာ်ပမူလာ - CH3NO2
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၁၃
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုားနှငအ
ေ့် သက်ရူှ လမ်ားလကကာင်ားကု ယာားယလစသည်။

Paraformaldehyde
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အပြူလရာင်အမှုန ် ေ့
လြာ်ပမူလာ - (CH2O)x
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - e.n.u
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစ
နင
ု သ
် ည်။
 131

Pentaerythritol
အပခာားအမည် - Pentaerythrite
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အပြူလရာင်ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - C5H12O4
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၃၈
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုားနှငအ
ေ့် လရပပာားကု ယာားယလစနင
ု သ
် ည်။

Petroleum Jelly
အပခာားအမည် - Vaseline
ပမန်မာအမည် - ပျာားြလယာင်ားင်္ျယ်၊လဆားင်္ျယ်(လမ်ားလဆား)
ပုစ - အ ါလရာင်သမ်ားလသာ င်္ျယ်လီ
လြာ်ပမူလာ - မရှ
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - (ခနမ
် ေ့ ှနား် လချအာားပြင)်ေ့ ၀.၈
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မရှသလလာက် နည်ားပါား
မှတ်ချက်။ မည်သည်လ
ေ့ ဆားဆုငတ
် ွငမ
် ဆု ရနင
ု သ
် ည်။

Picric Acid
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အ ါလရာင်ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - C6H3N3O7
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၇၆
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ်ေ့ အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစ
နင
ု သ
် ည်။
မှတ်ချက်။ လပါက်ကွလစနင
ု လ
် သာအရာပြစ်သည်။ Picric Acid ထုတ်လုပ်ပုတွင ်
ပုမုကကည်ရ
ေ့ ှု နင
ု သ
် ည်။
 132

Potassium Chlorate
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အပြူလရာင်ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - KClO3
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၂.၃၂
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - စာားသားု မလျှင ် အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။

Potassium Nitrate
အပခာားအမည် - Saltpeter
ပမန်မာအမည် - ယမ်ားစမ်ား
ပုစ - အလရာင်မရှလသာပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - KNO2
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၉၁
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစ
နင
ု သ
် ည်။

Potassium Perchlorate
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - KClO4
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၂.၅၂
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ်ေ့ အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစ
နင
ု သ
် ည်။

Sawdust (fine)
အပခာားအမည် - လွှစာမှုန ် ေ့
ပမန်မာအမည် - လွှစာမှုန ် ေ့
ပုစ - အမှုန ် ေ့
 133

လြာ်ပမူလာ - Cellulose
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - အမျြုားမျြုားရှသည်။
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မရှသလလာက် နည်ားပါား
မှတ်ချက်။ စုပ်ယလစလသာပစစညား် အပြစ် သားု မည်ဆုလျှင ် လပခာက်လသွွေ့ မှုနညက်
် ေ့ လသာ
လွှစာမှုနက
် ေ့ ုသာ အသားု ပပြုရမည်။ အသားု မပပြုမီ အရွ ယ်အစာားလသားလစရန် ဇကာချပါ။
ဇကာချပပီားမှရလသာ လွှစာမှုနက
် ေ့ ု အသားု ပပြုပါ။

Silver
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - လငွ
ပုစ - လငွသတထြု
လြာ်ပမူလာ - Ag
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁၀.၅
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အမှုနက
် မျက်လုားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစ
နင
ု သ
် ည်။
မှတ်ချက်။ လြာက်ခွလရားအတွက် အသားု ပပြုမည်ဆုလျှင ် လကကားနီ ပါလသာ Sterling Silver
(သတထြုစပ်)ကု မသားု ဘ သနစ
် ေ့ င်လသာ လငွသတထြုကုသာ အသားု ပပြုရမည်။

Sodium Azide
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အပြူလရာင်ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - NaN3
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၈၅
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အမှုနက
် မျက်လုားနှင ေ့် အလရပပာား ယာားယလစနင
ု သ
် ည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Sodium Bicarbonate
အပခာားအမည် - Baking Soda
ပမန်မာအမည် - မရှ
 134

ပုစ - အပြူလရာင်ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - NaHCO3
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - အချက်အလက် မရှ
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုားနှင ်ေ့ အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစနင
ု သ
် ည်။

Sodium Carbonate
အပခာားအမည် - Soda Ash
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အပြူလရာင်အမှုန ် ေ့
လြာ်ပမူလာ - Na2CO3
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၂.၅၃
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစနင
ု သ
် ည်။

Sodium Chlorate
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - NaClO3
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၂.၄၉
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစ
နင
ု သ
် ည်။

Sodium Hydroxide
အပခာားအမည် - Iye
ပမန်မာအမည် - လကာစတစ်ဒါ( ဆပ်ပပာကုနက် ကမ်ား)
ပုစ - အပြူလရာင်ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - NaOH
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၂.၁၃
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - လလာင်ကျွမ်ားနာပြစ်လစနင
ု သ
် ည်။ မျက်လုားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ား
တက
ု ေ့ ု အနတရာယ်ပြစ်လစနင
ု သ
် ည်။
 135

မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Sodium Nitrate
အပခာားအမည် - Chilie Saltpeter
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အပြူလရာင်အမှုန ် ေ့
လြာ်ပမူလာ - NaNO3
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၂.၂၆
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစ
နင
ု သ
် ည်။

Sodium Perchlorate
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - NaClO4
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၂.၀၂
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု ယာားယလစ
နင
ု သ
် ည်။

Sucrose
အပခာားအမည် - Cane Sugar, Table Sugar
ပမန်မာအမည် - သကကာားတစ်မျြုား
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - C12H22O11
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၅၈
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မရှသလလာက်နည်ားပါား
မှတ်ချက်။ အမ်သားု သကကာားပြစ်သည်။
 136

Sulfuric Acid
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - ဘက်ထရီအက်ဆစ်(အသားု မျာား)
ပုစ - အလရာင်မရှလသာအရည်
လြာ်ပမူလာ - H2SO4
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၈၃
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ လလာင်ကျွမ်ားနာပြစ်လစနင
ု ်
သည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Sulphur
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - ကနမ
် ေ့ ှုန ် ေ့
ပုစ - အ၀ါလရာင်အမှုန ် ေ့
လြာ်ပမူလာ - S8
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၂.၀၇
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မရှသလလာက်နည်ားပါား

Starch
အပခာားအမည် - Potato Starch
ပမန်မာအမည် - လကာ်မှုန ် ၊ကဆီ
ေ့ မှုန ် ေ့
ပုစ - အပြူလရာင်အမှုန ် ေ့
လြာ်ပမူလာ - (C6H10O5)x
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၅
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မရှသလလာက်နည်ားပါား
မှတ်ချက်။ ချက်ပပြုတ်ရာတွငသ
် ားု လသာ starch ကု အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။

Tetrachloroethylene
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
 137

ပုစ - အလရာင်မရှလသာအရည်
လြာ်ပမူလာ - C2Cl4
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၆၃
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။ မျက်လုားနှငအ
်ေ့ လရပပာား
ယာားယလစနင
ု ် သည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Toluene
အပခာားအမည် - Methylbenzene
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာအရည်
လြာ်ပမူလာ - CH3C6H5
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၀.၈၆
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အရည်သာမက အလငွွေ့ကပါ အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစသည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Triethylamine
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ ဆီ
လြာ်ပမူလာ - (C2H5)3N
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၀.၇၂
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အလငွွေ့က မျက်လုားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု
ယာားယလစနင
ု သ
် ည်။
မှတ်ချက်။ Material Safety Data Sheet ကုြတ်ပါ။

Trinitroresorcinol
အပခာားအမည် - Styphnic Acid
ပမန်မာအမည် - မရှ
ပုစ - အ ါလရာင်အမှုန ် ေ့
 138

လြာ်ပမူလာ - C6H3N3O8
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၈၂
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အချက်အလက်မရှသပြင်ေ့ အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစနင
ု လ
် သာ
အရာကသ
ေ့ ု က
ေ့ ုငတ
် ယ
ွ ်ပါ။

Urea
အပခာားအမည် - Carbamide
ပမန်မာအမည် - ပုလဓာတ်လပမကသဇာ(လပမကသဇာအပြူ)
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ ပုလဆာင်ခ
လြာ်ပမူလာ - CH4N2O
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၃၃
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မျက်လုား၊ အလရပပာားနှင ေ့် အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ားတက
ု ေ့ ု
ယာားယလစနင
ု သ
် ည်။
မှတ်ချက်။ 20% solution ပပြုလုပ်ရန်အတွက် Urea 1 u.b.w ကု လရခပ်လနွားလနွား 4
u.b.w တွင ် လြျာ်ပါ။

Water
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - လရ
ပုစ - အလရာင်မရှလသာ အရည်
လြာ်ပမူလာ - H2O
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - ၁.၀၀
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - မရှသလလာက်နည်ားပါား
မှတ်ချက်။ လြာက်ခွလရားအတွက် အသားု ပပြုမည်ဆုလျှင ် သန်ရှေ့ ငား် ကကည်လင်လသာလရကု
အသားု ပပြုရမည်။

Wood Charcoal
အပခာားအမည် - မရှ
ပမန်မာအမည် - မီားလသွားမှုန ် ေ့
ပုစ - အနက်လရာင်အမှုန ် ေ့
 139

လြာ်ပမူလာ -C
နှုင်ားဆသပ်သည်ားပခင်ား - အမျြုားမျြုားရှသည်။
အဆပ်အလတာက်ပြစ်လစမှု - အသက်ရှူလမ်ားလကကာင်ား ယာားယလစနင
ု သ
် ည်။
မှတ်ချက်။ မည်သည်အ
ေ့ မျြုားအစာားမဆု အသားု ပပြုနင
ု သ
် ည်။
 140

က်းု က ်းခ က်မ ်း

လခါင်ားစဥ် : The Detonics of High Explosives

လရားသာားသ : C. H. Johnson & P. A. Persson
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Academic Press; New York, NY; 1970

လခါင်ားစဥ် : High Explosives and Propellants

လရားသာားသ : S. Fordham
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Pergamon Press; Oxford, England; 1980

လခါင်ားစဥ် : Explosives
လရားသာားသ : Rudolf Meyer
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Verlag Chemie; Federal Republic of Germany; 1981

လခါင်ားစဥ် : Improvised Munitions from Ammonium Nitrate

လရားသာားသ :-
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Desert Publications; El Dorado, AR; 1980

လခါင်ားစဥ် : Strong Water

လရားသာားသ : Thomas H. Cliton
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : M.I.T Press; Cambridge, MA; 1968

လခါင်ားစဥ် : Improvised Munitions Black Book, Vol 1-3

လရားသာားသ :-
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Desert Publications; El Dorado, AR; 1981

လခါင်ားစဥ် : Explosives
လရားသာားသ : A. Marshall
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : J & A Churchill; London, England; 1917
 141

လခါင်ားစဥ် : Military Explosives, TM 9-1300-214

လရားသာားသ : Picatinny Arsenal
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : US Army; Picatinny Arsenal, NJ

လခါင်ားစဥ် : Improvised Explosives: How to Make Your Own

လရားသာားသ : Seymor Lecker
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Paladin Press; Boulder, CO; 1985

လခါင်ားစဥ် : College Chemistry

လရားသာားသ : Sisler, VanderWerf, Davidson and Dresdner
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : The Macmillan Company; New York; NY; 1967

လခါင်ားစဥ် : The Anarchist Cookbook

လရားသာားသ : William Powell
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Barricade Books; 1990

လခါင်ားစဥ် : Solubilities of Inorganic and Organic Compounds

လရားသာားသ : Atherton Seidell
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : D. Van Nostrand Company; New York; NY; 1919

လခါင်ားစဥ် : The Chemistry of Powder and Explosives

လရားသာားသ : Tenny L. Davis
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Angriff Press; Hollywood, CA; 1972

လခါင်ားစဥ် : Artillery and Explosives

လရားသာားသ : Andrew Noble
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : E.P. Dutton and Co.; New York, NY; 1906

လခါင်ားစဥ် : The Chemistry and Technology of Explosives, Vol. 1-4

လရားသာားသ : T. Urbanski
 142

ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Pergamon Press, Oxford, England; 1985

လခါင်ားစဥ် : CRC Handbook of Chemistry and Physics

လရားသာားသ : Robert C. Weast
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : CRC Press; Boca Raton, FL; 1988

လခါင်ားစဥ် : Lang’s Handbook of Chemistry

လရားသာားသ : John A. Dean
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : McGraw-Hill Book Company; New York, NY; 1987

လခါင်ားစဥ် : Blaster’s Handbook

လရားသာားသ : Dupont Company
ထုတ်လ၀လသာလနရာ :-

လခါင်ားစဥ် : Consumer’s Dictionary of Household, Yard, and Office

Chemicals
လရားသာားသ : Ruth Winter
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Crown Publisher Inc., New York, NY.

လခါင်ားစဥ် : Handbook of Toxic and Hazardous Chemicals

လရားသာားသ : Marshall Sittig
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Noyes Publications; Park Ridge, NJ.

လခါင်ားစဥ် : Hazards in the Chemical Laboratory

လရားသာားသ : S. G. Luxon (editor)
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Royal Society of Chemistry; Cambridge, England

လခါင်ားစဥ် : Clinical Toxicology of Commercial Products

လရားသာားသ : Gosselin, Smith & Hodge
 143

ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Williams & Wilkins; Baltimore, MD

လခါင်ားစဥ် : The Merck Index, 11th Edition

လရားသာားသ : Susan Budavari (editor)
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : Merck & Co Inc.; NJ

လခါင်ားစဥ် : Chemical Safety Data Sheet

လရားသာားသ : Eileen Zola Joseph
ထုတ်လ၀လသာလနရာ : The Bureau of National Affairs, Inc.; Washington, D.C.