Câu 1.
Cơ sở bố trí các thiết bị kiểm tra và điều
khiển trong khoang lái
Sự nhận biết:
+ Quang học: việc nhận biết một bộ điều khiển thông
qua màu sắc, ký hiệu, kiểu dáng. Một số thành phần
cần nhấn mạnh thì thường có mầu đỏ như áp suất dầu,
hệ thống phanh, vv.
+ Vị trí: việc nhận biết thông qua độ lớn, vị trí của bộ
điều khiển, ví dụ đối với các bộ phận điều khiển quan
trọng thỡ cú kớch thước tương đối lớn để dễ phỏt hiện.
Tầm với:
+ Sau khi người lái điều chỉnh ghế ngồi phù hợp với
hình học khoang lái, thắt dây an toàn rồi, việc điều
khiển các thiết bị bằng tay hoặc chân ( công tắc, ban
đạp hay cần phanh tay...) phải đảm bảo thuận tiện, dễ
dàng
Khả năng điều khiển:Khả năng điều khiển phụ thuộc
vào vị trí thuận tiện của các thiết bị điều khiển và tư   có thể định nghĩa về tiếng ồn như sau:
thế của người lái có thể dùng lực tay hay chân.
+ Những phần tử quan trọng được sử dụng khi xe chạy
thì được bố trí sao cho khi điều khiển vô lăng mà
không ảnh hưởng tới sự điều khiển chúng.
+ Những phần tử quan trọng nhưng trong khi xe chạy
ít phải điều khiển thì có thể lắp đặt ở vị trí thuận tiện
gần vô lăng.
+ Những phần tử ít quan trọng và ít sử dụng được lắp
đặt sao cho tầm với thuận tiện.
+ Những phần tử mà chỉ điều khiển khi xe đỗ và sự
điều khiển tuỳ theo hoàn cảnh và yêu cầu có sự thay
đổi tư thế ngồi, ví dụ nổ máy, dịch chuyển ghế.
Câu 2: Quan hệ giữa vỏ và khung xe khi vỏ xe
không chịu tải, khung chịu tải hoàn toàn  xe( vành và lốp) không cân bằng-> rung động-> truyền
+ Vỏ được gắn với khung xe bằng liên kết đàn hồi .
+ Tải trọng của ngoại lực, nội lực hay môn men đều
tác dụng lên khung xe.
+ Ưu điểm: chế tạo lắp đặt vỏ đơn giản; Do có liên kết
đàn hồi giữa vỏ và khung xe nên ngăn chặn được tiếng
ồn lên vỏ xe; Khung xe có độ cứng cao nên khả năng
chịu tải tốt, đa dạng mẫu mã trong việc thiết kế vỏ xe
tùy mục đich sử dụng
+ Nhược điểm: Làm tăng khối lượng của xe nên chỉ
sử dụng trên xe tải, xe kéo mooc, bán mooc hoặc xe
du lịch cỡ lớn+ Có sự dịch chuyển tương đối giữa
khung và vỏ xe do đó gây nên tải trọng động
Câu 3: Quan hệ giữa khung và vỏ xe khi vỏ xe và
khung cùng chịu tải là:
+ Vỏ xe và khung xe đều chịu các tải trọng tĩnh và tải
trọng động.  + Sự chuyển động quay của trục khuỷu, bánh đà, puli
+ Khung xe làm nhiệm vụ kết nối HTTL.  không cân bằng -> gây rung động;
+ Giữa vỏ - khung là liên kết cứng có thể tháo được.
Ưu điểm:
+ Vỏ và khung cùng chịu tải nên kết cấu xe vững chắc
hơn, giảm biến dạng khi va chạm so với xe vỏ chịu tải.
+ Khối lượng xe nhỏ hơn so với xe có vỏ không chịu
tải => kinh tế hơn khi để chở hàng hóa
Nhược điểm: Do có liên kết cứng nên xe chạy có tiếng
ồn rung.
Câu 4: Yêu cầu đối với khung vỏ xe liên quan tới
yếu tố “Vận hành ”
+ Năng suất vận chuyển: Là khối lượng hàng hóa có
thể vận chuyển trên 1 đơn vị công suất. Tùy vào khối
lượng khung vỏ mà năng suất vận chuyển của xe với
cùng công suất sẽ khác nhau
+ Bảo hành: Là chính sách bảo vệ xe của khách hàng
mua của hãng trong khoảng thời gian hoặc quãng
đường quy định. Bảo hành giúp duy trì trạng thái tốt
cho xe
+ Độ tin cậy: Là tổng thể mức độ các lỗi trên một số
xe nhất định trong thời gian quy định
+ Tuổi thọ: Thời gian làm việc cho phép của xe theo
quy định của pháp luật nước sở tại. Điều này nói lên
tính bền vững của khung vỏ khi xe vận hành
Câu 5: Chức năng của khung vỏ đối với xe:
+ Chỗ ngồi cho người lái: Không gian cho chỗ ngồi
của người lái phải phù hợp. Đảm bảo thoải mái khi
ngồi trên xe trong thời gian dài. Ngoài ra đó còn là yếu
tố bắt buộc để đảm bảo an toàn của người lái khi xảy
ra va chạm.
+ Không gian cho hàng hóa: Tùy vào yêu cầu sử dụng
của các loại xe => khoang hàng hóa được bố trí cùng
khối với khoang hành khách (xe con), hoặc bố trí 2
khoang riêng biệt (xe tải, xe bán tải).
+ Kết cấu chịu tải: Chức năng và đồng thời là yêu cầu
bắt buộc đối với xe ô tô. Xe luôn phải chịu tải trọng
tĩnh, và khi chuyển động xe còn chịu thêm tải trọng
động. Kết cấu chịu tải ảnh hưởng lớn đến tuổi thọ của
xe cũng như an toàn khi đi xe.
Câu 6:  Các yêu cầu cơ bản trong việc thiết kế chỗ
ngồi cho người lái?
+ Đảm bảo tư thế thoải mái cho người lái và hành
khách trên xe
+ Đảm bảo khả năng quan sát
+ Đảm bảo môi trường vi khi khí hậu tốt
+ Đảm bảo khả năng điều khiển bằng chân (bàn đạp ly
hợp, phanh, ga...)
+ Đảm bảo khả năng điều khiển bằng tay (vô lăng, các
loại công tắc)
+ Đảm bảo các yêu cầu về động lực học rung động
Đảm bảo tính an toàn thụ động
Câu 7.  Yêu cầu đối với khung vỏ xe liên quan tới
yếu tố “Chế tạo”
Phương pháp chế tạo : Phù hợp với các phương pháp
chế tạo hiện có, Mức độ đồng hóa cao
Nguyên vật liệu: Tốn ít nguyên vật liệu, chi phí sản
xuất thấp
Các chi tiết thay thế: Các biện pháp công nghệ và
trang thiết bị có khả năng thay thế thuận tiện và đơn
giản
Dùng bánh răng có biên dạng răng cao
Câu 8: Khái niệm tiếng ổn rung động trên ô tô ?
Nguyên nhân gây ồn và rung động trên ô tô? Biện
pháp khắc phục
1:Tiếng ồn
Khái niệm:
Âm thanh mang lại cho chúng ta thông tin, đa số âm
thanh có ích như: tiếng đàn, tiếng hát, giọng nói,…
- Tuy nhiên trong thực tế còn có âm thanh mang
lại cho chúng ta những cảm giác khó chịu dẫn
đến sự bực tức, ức chế tâm lý, có hại cho sức
khỏe con người gọi là tiếng ồn.
- Về bản chất âm thanh và tiếng ồn không có gì
khác nhau vì chúng đều là các dao động âm mà
con người có thể cảm nhận được.
- Nếu lấy sức khỏe con người làm gốc thì theo
các tài liệu về y sinh học và an toàn lao động
 Về khía cạnh vật lý:Tiếng ồn là âm thanh có
cấu trúc hỗn tạp không theo chu kì, độ lớn,
biên độ thay đổi đột ngột và không theo quy
luật
 Về khía cạnh sinh lý:Tiếng ồn là âm thanh
không mang thông tin cho vỏ não, tác dụng
trong thời gian đủ dài hoặc quá ngưỡng cho cơ
quan thính giác
 Về khía cạnh tâm lý: Tiếng ồn là âm thanh
không mong muốn được phát ra không đúng
lúc đúng chỗ gây khó chịu cho người nghe
Trên ô tô: Tiếng ồn là tất cả mọi âm thanh không cần
thiết gây nên những cảm giác khó chịu, làm giảm thính
giác và gây những hậu quả độc hại như: gây khó chịu
và mệt mỏi cho hành khách và đặc biệt là người lái xe
-> giảm tính tiện nghi của phương tiện giao thông ->
gây mất an toàn giao thông.
- Âm thanh có bị coi là tiếng ồn hay không còn
phụ thuộc vào thái độ, quan điểm và thời điểm
đánh giá, tính chất công việc,…
1,Động cơ  Cân bằng tĩnh: gắn bánh xe lên trục, các khối lượng
Nguyên nhân:
+ Rung động do mô men xoắn của trục khuỷu đ/c: kỳ
cháy sinh công -> sinh ra lực vòng tác dụng lên trục
khuỷu, piston còn lại không sinh lực vòng nhưng sinh
ra lực cản lại chuyển động quay của trục khuỷu -> dao
động của mô men xoắn trong trục khuỷu.
+ Sự dịch chuyển thẳng đứng của piston và thanh
truyền không được cân bằng động tốt -> gây rung
động;
+ Do tính chất xung của quá trình nạp và quá trình xả
gây nên rung động
+ Do áp suất khí cháy biến thiên trong xi lanh gọi là
sóng nổ truyền vào trong ca bin;
+ Do hệ thống nạp: phát sinh khi dòng khí nạp đi qua
các cửa nạp phụ thuộc vào cấu tạo bộ lọc gió như
đường kính và chiều dài ống nạp;
+ Do va đập cơ khí của các chi tiết trong đ/c gây ra:
tiếng kích nổ trong xi lanh ở quá trình cháy tạo rung
động, các tiếng va đập của các chi tiết trong hệ thống
xu páp, cò mổ, xích cam, dây đai, quạt gió, bơm nước,
bánh răng ăn khớp, khe hở bạc trục khuỷu…
Cách khắc phục:
+ Dùng chân máy có khả năng triệt tiêu rung động
phải lớn -> làm giảm rung động từ bản thân động cơ.
+ Chân máy có độ cứng nhỏ -> làm giảm sự truyền
rung động từ động cơ lên thân xe.
+ Có tần số dao động riêng thích hợp -> là tần số nằm
ngoài dải tần số khi hoạt động bình thường và được
xác định bởi trọng lượng của động cơ và độ cứng của
chân máy.
+ Điều chỉnh khe hở giữa các chi tiết cơ khí ăn khớp
và tiếp xúc với nhau và có thể thay thế các chi tiết
không đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật.
2. Hệ thống ống xả
A, Nguyên nhân
+ Do trong quá trình cháy, khí cháy có nhiệt độ và áp
suất cao, nên trưc tiếp xả ra ngoài không khí bên ngoài
giãn nở gây nên tiếng nổ lớn.
+ Ống xả có kết cấu dài, hẹp được nối thẳng với động
cơ ( nguồn gây rung động chính) -> rất dễ bị rung
động.
B, Cách khắc phục
+Tìm những vị trí bắt giá đỡ sao cho tần số dao động
riêng của thân xe và tần số cao nhất của ống xả không
trùng nhau.
+Vị trí bộ đỡ ống xả được đặt tại các vùng cứng của
thân xe nhằm giảm sự truyền rung động lên thân xe.
+Dùng giá đỡ cách ly kép gồm: 1 giá đỡ thép và 1 giá
đỡ cao su phụ thêm
+Gỉam tiếng ồn bằng nhiều lớp chướng ngại bên trong
ống giảm thanh
3. Ly hợp
A, Nguyên nhân
Vỏ ly hợp và đĩa ma sát không được cân bằng tốt ->
gây ra rung động trong mỗi vòng quay của ly hợp do
lực rung khuếch đại lên theo sự tăng tốc.
B, Cách khắc phục
Cân bằng vỏ ly hợp và đĩa ma sát
Lắp thêm lò xo giảm chấn trong đĩa ma sát để hấp thụ
dao động của mômen từ động cơ.
4. Hộp số
A, Nguyên nhân
Sự ăn khớp của các cặp bánh răng ->gây nên tiếng ồn
và sự rung động, đây là một chỉ tiêu quan trọng và
được giải quyết bởi hệ số trùng khớp của bánh răng
(xác định bằng số răng chịu tải đồng thời)-> số răng ăn
khớp nhiều-> biến dạng đều->bánh răng làm việc êm
hơn.
B, Cách khắc phục
Sử dụng bánh răng nghiêng
4. Trục các đăng
A, Nguyên nhân
Không cân bằng, góc của khớp các đăng quá lớn, vật
liệu chế tạo các đăng có độ cứng không đúng.
B, Cách khắc phục
Cân bằng trục các đăng
Gỉam góc của khớp các đăng
Sử dụng vật liệu làm cho trục các đăng được cứng hơn
5. Vi sai
A, Nguyên nhân
Điều chỉnh khe hở ăn khớp giữa bánh răng vành chậu
và bánh răng quả dứa không đúng. Nếu khe hở quá lớn
hai bánh răng sẽ đập vào nhau khi xe khởi hành hay xe
bắt đầu chạy theo quán tính -> gây tiếng ồn. Nếu khe
hở quá nhỏ -> gây ra tiếng ồn và nhiệt độ cao.
Độ đảo của mặt bích nơi lắp các đăng với cầu chủ
động -> làm cho các đăng bị rung động -> truyền qua
hệ thống treo-> vỏ xe-> gây ra tiếng ồn.
B, Cách khắc phục
Điều chỉnh khe hở ăn khớp cho đúng
Sửa chữa mặt bích lắp các đăng với cầu chủ động
6. Lốp
A, Nguyên nhân
Lốp mòn không đều, không cân bằng, dùng lốp không
đúng tiêu chuẩn, sự đàn hồi của các phần tử bố trí
xung quanh chu vi lốp, do mặt đường không bằng
phẳng-> lốp biến dạng-> rung động.
Tính đồng đều: tính đồng đều về khối lượng (cân bằng
bánh xe ): khi xe chuyển động ở tốc độ cao, nếu bánh
đến khung vỏ xe.
Do các hoa lốp(dạng vấu ) : khi xe chuyển động trên
đường phẳng, khi phần của lốp đi vào vùng tiếp xúc
các phần tử khí trong khe hoa lốp bị nén lại và khi ra
khỏi vùng tiếp xúc bị giãn nở và gây tiếng ồn.
B, Cách khắc phục
được phân bố đều xung quanh trục bánh xe.
Trong thực tế cân bằng động không xảy ra độc lập mà
thường kèm thêm với sự mất cân bằng tĩnh-> phải khử
cả hai sự mất cân bằng này cùng lúc.
Thực hiện cân bằng bánh xe bằng 2 cách:
+Tháo bánh xe ra khỏi xe: chính xác hơn, mất nhiều
công hơn
+Không tháo bánh xe ra khỏi xe: thuận tiện hơn nhưng
độ chính xác kém hơn khi tháo bánh xe ra khỏi xe vì
khi đó nó còn phụ thuộc vào sự cân bằng của trống
phanh,moay ơ bánh xe,…
Độ đảo: là sự thay đổi kích thước của lốp khi quay
(tâm quay của lốp không trùng với tâm quay của trục
bánh xe)->sự thay đổi bán kính quá mức (độ đảo bánh
xe lớn)-> thân xe rung động. Ta có: độ đảo hướng kính
và độ đảo hướng trục(độ đảo mặt đầu).
7, Vỏ xe
A, Nguyên nhân
+ Ma sát của bề mặt vỏ xe với không khí khi xe chạy ở
tôc độ cao, đặc biệt là tại những điểm chuyển tiếp
không liên tục trên bề mặt vỏ xe, nơi bố trí gương,
nắm cửa, ăng ten radio
+ do rung động chính của vỏ xe gây lên. Có thể xem
vỏ xe là một kết câu liên tục vói n bậc tự do. Trong
quá trình xe chay, cơ hệ này sẽ chịu lực kích động từ
động cơ, hệ thống truyển lực, lực từ mặt đường chuyền
qua bánh xe, cầu và hệ thống treo. Dươi tác động của
các lực kích động này và độ chênh áp giữa trong và
ngoài xe do hiệu ứng Beclouli vỏ xe sẽ rung động. Độ
ồn sẽ tăng lên khi có sự cộng hưởng xảy ra.
+ vỏ xe không đủ kín ngăn tiếng ổn từ bên ngồi
B, cách khắc phục
+ kết cầu vỏ xe hợp lí đặc biệt là bề mặt giá gương,
năm cửa và ăng ten tránh gây ra ma sát lớn khi xe chạy
với tốc độ cao
+ tính toán rung động vỏ xe cẩn thận nhằm giảm cộng
hưởng do cộng hưởng
+ Giảm kích động từ động cơ, hệ thống truyền lực và
lực từ mặt đường thông qua kết cấu các mối nối giữa
khung vỏ và động cơ cũng như giữa khung vỏ và hệ
thống truyền lực và hệ thống treo
+ kết cấu vỏ xe kín để ngăn không cho tiếng ồn từ bên
ngoài lọt vào xe
Câu 9: Thế nào là ATTC, ATTĐ? Các biện pháp?
*An toàn tích cực là các biện pháp kết cấu làm giảm
thiểu nguy cơ xảy ra tai nạn trong
vận hành xe
An toàn chuyển động: là các đặc tính làm giảm
khuyết tật chuyển động của ô tô
o Công suất: khả năng gia tốc đủ để vượt xe, leo dốc
o Thuộc tính phanh: vấn đề về tính ổn định và hiệu quả
của hệ thống phanh, đánh
giá 4 chỉ tiêu (gia tốc chậm dần lớn nhất khi phanh 𝑗𝑝
𝑚𝑎𝑥; thời gian phanh nhỏ nhất 𝑡𝑝 𝑚𝑖𝑛; Quãng đường
phanh 𝑆𝑚𝑖𝑛; Lực phanh riêng 𝐹𝑝)
o Sự ổn định hướng và điều khiển: các vấn đề liên
quan tới hệ thống lái (quay
vòng thừa, thiếu, đủ)
o Sự dao động: liên quan tới hệ thống treo, liên quan
tới khả năng bám, lắc ngang tích cực
o Sự ổn định của khí động học: hình dạng khí động
học, kết cấu, độ cứng vững, vật liệu
An toàn trạng thái: những biện pháp đảm bảo tính
tiện nghi của phương tiện chuyển đọng để giảm mệt
mỏi cho người lái, giảm thiểu tai nạn giao thông
o Khí hậu: đảm bảo thông gió, điều hòa không khí,
cung cấp khí sạch, đủ oxy
o Tiếng ồn và sự rung động: kết cấu của hệ thống treo,
kết cấu của vỏ xe, sự ổn
định của các hệ thống trên ô tô
o Tính chất tín hiệu, âm thanh:
o Chỗ ngồi: rộng rãi, thoải mái
o Quan hệ giữa người điều khiển và vị trí các thiết bị
điều khiển: dễ dàng điều
khiển các thiết bị, các thiết bị cần dễ nhận biết
o Sự phân bố áp suất riêng, sự thích hợp của ghế ngồi
o Không gian làm việc cho người lái
An toàn quan sát:
o Tầm nhìn từ xa: các đèn phía trước, phía sau...; chất
lượng và kính chiếu hậu,
kính bên, gương chiếu hậu bên trong, bên ngoài...;
o Tính chất của hệ thống chiếu sáng: cường độ sáng,
đèn chiếu xa, chiếu gần,
đèn chiếu sáng nội thất..
o Khả năng quan sát của lái xe trên ghế ngồi: vùng
quan sát, góc khó quan sát,
vùng phản chiếu ánh sáng...
o Tầm nhìn thụ động: màu của vỏ xe, chiếu sáng vỏ
xe, thiết bị cảnh báo (đèn tín
hiệu, tam giác cảnh báo)
An toàn điều khiển: sự điều khiển an toàn và ổn
định
o Hình dạng và bề mặt các thiết bị điều khiển
o Khoảng cách(tầm với)
o Khả năng điều khiển chính xác, kịp thời
o Lực điều khiển, hành trình các cơ cấu điều khiển, cơ
cấu gài (lái, phanh, cần số...)
o Thiết bị cảnh báo, phát tín hiệu tình trạng kỹ thuật
(tín hiệu còi, âm thanh)
*An toàn thụ động là các đặc tính, chất lượng kết cấu
khung vỏ để tổn thất ít nhất, đảm
bảo an toàn nhất khi xảy ra tai nạn
Bảo vệ được người và các phương tiện tham gia giao
thông
Bảo vệ được người ngồi bên trong xe: có túi khí, đai
an toàn, dụng cụ cứu hộ, thiết kế
đầu xe hấp thụ lực khi va chạm
Bảo vệ được hàng hóa trên xe
*Biện pháp nâng cao an toàn thụ động:
An toàn bên ngoài: Sau khi xảy ra tai nạn thì hậu quả
đối với các thành phần tham gia GT bên ngoài ít nhất
o Ba đờ sóc: khi đâm va phải hấp thụ được lực va đập;
o Tiêu tán năng lượng khi đâm va,
o Hạn chế tối đa việc bị chui vào gầm xe khi tai nạn;
o Hấp thụ lực va đập, biến dạng theo nhiều phương
khác nhau;
o Hệ thống bảo vệ khi đâm vào người đi bộ (ví dụ như
xe bus).
An toàn bên trong: những biện pháp bảo vệ hàng hóa
và giảm thương vong cho người ngồi bên trong
o Đầu và đuôi xe có thể biến dạng
o Khả năng chống lại va đập, biến dạng tiếp theo
o Tín hiệu đèn cảnh báo từ phía sau;
o Tăng cứng tự động khi bị đâm từ phía sau
o Tự động tăng lực phanh khi bị đâm từ sau
o Thiết kế các hệ thống an toàn bảo vệ như: dây đai,
tựa đầu, góc ôm của ghế, túi khí,vô lăng
o Bảo vệ chống văng ra ngoài: khóa, chốt cửa...;
Câu 10: .  Ghế ngồi của người lái ảnh hưởng tới yếu
tố nào liên quan tới tính an toàn tích cực?
Trong quá trình vận hành, ghế ngồi là bộ phận nằm
giữa người lái và sàn xe. Như vậy trong  khi làm việc
ghế ngồi phải chịu gần như toàn bộ trọng lượng của cơ
thể người lái do vậy việc thiết kế ghế ngồi người lái có
liên quan đến tính an toàn tích cực mà cụ thể là an
toàn trạng thái – đảm bảo tính tiện nghi khi đi xe.
Các yếu tố liên quan đó là:
+ Kích thước hình học của ghế, khả năng điều chỉnh
chiều cao và dịch chuyển theo chiều dài xe
+ Bộ phân tựa đầu và tựa lưng có thể điều chỉnh được.
+ Sự phân bố áp suất riêng của ghế.
+ Đặc tính sinh lý học của ghế (dạng của ghế ngồi)
Câu 11 .  Các yêu cầu cơ bản trong việc thiết kế ghế
ngồi
+ Về mặt tâm sinh lý: nhiệt độ (một đặc tính ảnh
hưởng với sự tiện lợi của ghế ngồi tới tác động tâm
sinh lý ví dụ: đổ mồ hôi, ghế bị quá lạnh trước khi xe
chạy. Vấn đề này phụ thuộc vào vật liệu chế tạo ghế).
+ Về mặt an toàn tích cực: Ghế ngồi cũng đòi hỏi độ
bền nhất định, độ êm dịu, phải có điểm tựa đầu, tựa
bên (rất quan trọng khi xe quay vòng và trượt bên).
+ Về mặt lực: Hình dạng và đệm ghế ngồi được tạo
dáng  nhằm có sự phân bố áp suất riêng là tối ưu nhất,
đảm bảo áp lực riêng nhất định giữa ghế và thân thể
người lái.
Câu 12: Chức năng hệ thống điều hòa
+ Chức năng sưởi ấm: tăng nhiệt độ trong xe khi trời
lạnh
+ Chức năng làm lạnh: giảm nhiệt độ trong xe khi trời
nóng
+ Chức năng thông gió: cung cấp lượng oxi cho người
lái đảm bảo độ sạch không khí
+ Chức năng hút ẩm: đưa độ ẩm không khí về trạng
thái tối ưu
Câu 13: Điều kiện không khí tối ưu trên ô tô
+ Nhiệt độ không khí trong xe: nhiệt độ lý tưởng là tv =
18-220
+ Độ ẩm không khí: độ ẩm tương đối sẽ dao động từ ∅
= 40-60%
+ Cung cấp đủ ôxy cho người lái và hành khách trên
xe nhất là trong các rường hợp xe đứng yờn hoặc sưởi
ấm và làm mát khi đó phải đóng kín tất cả các cửa
cũng như kính xe. V=0.1-0.4m/s
+ Đảm bảo độ sạch của không khí trong xe được thể
hiện qua các chỉ số CO 2 = 0-0,17%; CO = 0-0,01% và
lượng bụi không quá 0,001 g/m 3, ngoài ra hệ thống thấp áp suất thấp để làm lạnh không khí xung quanh
điều hoà còn phải có khả năng thải nhiệt cũng như các nó.
mùi gây khó chịu ra ngoài trong quá trình xe chạy.
Bài tập 1: Tính công, gia tốc chậm dần và lực gây
Câu 14. Nguyên lý làm việc cơ biến dạng đầu xe khi đâm vào tường cứng tuyệt đối
bản của hệ thống làm lạnh trên ô tô là: biết rằng:
+ Xe có khối lượng 1.250 kg,
+ Vận tốc của xe trước khi đâm vào tường là 17m/s,
+ Thời gian từ khi xe đâm vào tường cho đến khi dừng
hẳn là 0,05s,
+ Đây là va đập mềm.
Đáp án:
+ Công của ngoại lực bằng độ biến thiên động năng:
A  Wd  Ws  Wt 
1 2 1 2 1 1
mv  mv  m  v22  v12   1250(02  17 2 )  180625( J )
2 2 2 1 2
2
(Vì công không âm nên lấy trị tuyệt đối)
Trong đó:
Khi ly hợp điện từ ngắt không có sự dẫn động từ động
cơ qua máy nén lúc này hệ thống làm lạnh chưa hoạt A: Công của ngoại lực (J)
động. Khi đóng ly hợp điện từ,
- Máy nén tạo ra ga có áp suất và nhiệt độ cao từ dòng Wd : Độ biến thiên động năng (J)
môi chất ở giàn lạnh đến
- Ga dạng lỏng chuyển đến phin lọc sạch tạp chất Ws : Động năng sau va đập (J)
- ga lỏng đã được lọc chuyển đến van tiết lưu biến ga Wt : Động năng trước va đập (J) )
lỏng thành hỗn hợp có áp suất và nhiệt độ thấp
V2 : Vận tốc sau va đập (m/s)
- ga lỏng khí bay hơi trong giàn lạnh thu nhiệt của
V1 : Vận tốc trước va đập (m/s)
không khí xung quanh giàn lạnh và làm cho nhiệt độ
xung quanh giàn lạnh giảm xuống, không khí được lọc + Gia tốc chậm dần của xe:
sạch thổi qua giàn lạnh vào khoang xe thực hiện làm  v  vt 0  17
mát a v  s   340(m/ s 2 )
t t 0, 05
(thông qua dây đai máy nén được động cơ ô tô dẫn
Trong đó:
động nén môi chất ở thể khớ làm tăng nhiệt độ và ỏp
a: gia tốc chậm dần (m/s2)
suất lên sau đó vào bình ngưng (dàn nóng).  Ở giàn
nóng, do được tản nhiệt bởi quạt gió ,môi chất ở áp v : khoảng thay đổi vận tốc
suất cao nên chất làm lạnh hóa thành thể lỏng. Tiếp
theo, tại van tiết lưu, áp suất giảm đột ngột nên chất t : khoảng thời gian từ khi xe đâm
làm lạnh hóa hơi và chuyển tới giàn lạnh. Ở đây, nó
vào tường đến khi xe dừng lại (s)
lấy nhiệt từ môi trường xung quanh và khiến nhiệt độ
Ngoại lực làm biến dạng đầu xe là phản lực của tường:
giảm xuống. Hơi lạnh sẽ được quạt gió thổi vào trong
xe) F=ma=1250∗340=425000 ( N )
Câu 15: Nguyên lý cơ bản của hệ thống sưởi ấm
Trong đó:
trên ô tô:
Hệ thống sưởi ấm trên ô tô chủ yếu láy nguồn nhiệt ở F: ngoại lực làm biến dạng đầu xe (N)
nước làm mát động cơ. Không khí tự nhiên được đưa
vào họng hút nhờ chênh áp khi xe chạy hoặc cưỡng m: khối lượng xe (kg)
bức nhờ quạt hút. Sau khi được lọc bụi bẩn, không khí
được dẫn qua bộ phận trao đổi nhiệt. Tại đây bộ phận a: gia tốc chậm dần (m/s2)
trao đổi nhiệt nhận nhiệt từ nước làm mát động cơ hâm
nóng không khí sưởi. Không khí nóng sau khi ra khỏi Bài 2: Tính công, gia tốc chậm dần và lực gây biến
bộ trao đổi nhiệt được dẫn vào sưởi ấm cho khoang dạng đầu xe khi đâm vào tường cứng tuyệt đối biết
trong cũng như kính trước, kính bên và kính sau để rằng:
chống đóng băng. Việc điều khiển nhiệt độ sưởi trong + Xe có khối lượng 1.300 kg,
xe được thay đổi bằng lượng nước làm mát đi qua két + Vận tốc của xe trước khi đâm vào tường là 16m/s,
sưởi bởi 1 van xoay hoặc sử dụng cánh điều chỉnh. + Thời gian từ khi xe đâm vào tường cho đến khi dừng
hẳn là 0,05s,
+ Đây là va đập mềm.
Câu 20: Các biện pháp kỹ thuật đảm bảo hình học Đáp án
khoang lái + Công của ngoại lực bằng độ biến thiên động năng:
+ Sử dụng phần tựa lưng có góc nghiêng và có thể 1 2 1 2 1 1
A  Wd  Ws  Wt  mv2  mv1  m  v22  v12   1300(02  16 2 )  166400( J )
điều chỉnh được. 2 2 2 2 (Vì
+ Ghế có thể điều chỉnh chiều cao và dịch chuyển theo
công không âm nên lấy trị tuyệt đối)
chiều dài xe.
+ Dùng bộ phận tựa đầu. Trong đó:
+ Thiết kế có thể điều chỉnh góc của trục lái. A: Công của ngoại lực (J)
+ Có thể điều chỉnh góc nghiêng của vô lăng
+ Điều chỉnh bàn đạp.  Wd : Độ biến thiên động năng (J)
Ws: Động năng sau va đập (J)
Câu 24. Các bộ phận chính trong hệ thống điều hòa Wt: Động năng trước va đập (J) )
không khí. V2: Vận tốc sau va đập (m/s)
- Gọi tên các bộ phận chính
V1: Vận tốc trước va đập (m/s)
+ bộ thông gió
+ hệ thống sưởi ( van nước, két sưởi, quạt gió) + Gia tốc chậm dần của xe:
 v vs  vt 0  16
+ Hệ thống làm lạnh ( máy nén, van an toàn, ly hợp từ, a    320(m/ s 2 )
giàn nóng, hộ hút ẩm, giàn lạnh, công tắc áp suất kép, t t 0,05
thiết bị chống đóng băng, thiết bị chống chết mát) Trong đó:
a: gia tốc chậm dần (m/s2)
+ van nược: điều khiển lượng nước làm mát tự động
cơ đi qua giàn sưởi  v : khoảng thay đổi vận tốc
+két sưởi: cho nước làm mát động cơ chảy qua các
t : khoảng thời gian từ khi xe đâm vào tường đến
ống, cành tản nhiệt và vỏ hâm nóng dòng không khí đi
qua giản sưởi kết hợp với motor cánh trộn gió để đưa khi xe dừng lại (s)
ra nhiệt độ thích hợp
+ Ngoại lực làm biến dạng đầu xe là phản lực của
+ quạt gió: thổi không khí đi qua giàn lạnh rồi đi vào
tường:
cabin xe
+ Máy nén( block lạnh ): Nhận môi chất lạnh ở trạng F  N  m.a  1300.320  416000( N )
thái khí có nhiệt độ và áp suất thấp từ giàn lạnh chuyển
tới và nén lại chuyển sang trạng thái khí có nhiệt độ và
Trong đó:
áp suất cao và được đưa tới giàn nóng.
+ Bộ ngưng tụ ( giàn nóng ): Làm cho môi chất lạnh ở F: ngoại lực làm biến dạng đầu xe (N)
thể hơi dưới áp suất và nhiệt độ cao từ máy nén bơm
đến ngưng tụ thành thể lỏng. m : khối lượng xe (kg)
+ Bình chứa và tách ẩm (phin lọc): Phin lọc là một
thiết bị trung gian chứa môi chất được hóa lỏng từ giàn a: gia tốc chậm dần (m/s2)
nóng chuyển tới và từ đó đưa tới giàn lạnh. Trong phin
lọc có chất hút ẩm và lưới lọc dùng để loại trừ các tạp
chất hoặc hơi ẩm trong môi chất lạnh.
+ Van tiết lưu: khi môi chất lỏng từ bình lọc tới van
tiết lưu, có nhiệt độ cao, áp suất cao nó được phun ra
từ lỗ tiết lưu vào giàn lạnh. Kết quả làm môi chất giãn
nở nhanh và biến môi chất thành hơi sương có áp suất
thấp và nhiệt độ thấp. Điều tiết lượng môi chất phun
vào giàn lạnh để có được độ mát thích ứng với mọi chế
độ.
+ Giàn lạnh: làm bay hơi môi chất ở dạng sương (hỗn
hợp lỏng và khí) sau khi qua van tiết lưu có nhiệt độ