11/4/21, 4:04 AM Ο νους και οι ενέργειές του - Αγιορείτικα

Άρθρα You are here: Home / Άρθρα / ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΚΕΙΜΕΝΑ / ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΕΓΑΣ / Ο νους και οι ενέργειές του

Ο νους και οι ενέργειές του

 ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΕΓΑΣ, ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΚΕΙΜΕΝΑ
Search 

 (Μέγας Βασίλειος)

α. Ο νους του ανθρώπου, όταν περιστρέφεται συνεχώς γύρω από τις

κοσμικές μέριμνες, είναι ανίκανος να, διακρίνει καθαρά την αλήθεια.

β. Είναι πολύτιμο αγαθό ο νους και σ’ αυτόν κατέχουμε το «κατ’ εικόνα» του
Κατηγορίαι
Θεού, που μας δημιούργησε· καλή είναι βέβαια και η ενέργεια του νου.
ΑΓΑΠΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΗΤΟΣ (3)
Επειδή όμως είναι αεικίνητος, πολλές φορές κυριεύεται από φαντασιώσεις,
ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΕΓΑΣ
βλέποντας ως υπαρκτά πράγματα και αντικείμενα ανύπαρκτα· πολλές φορές
(3)
όμως στρέφεται κατ’ ευθείαν προς την αλήθεια. Επειδή όμως, σύμφωνα με
ΑΓΙΟΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ
την δική μας αντίληψη, πού πιστεύουμε στο Θεό, στο νου ενυπάρχουν (εκ
ΜΕΔΙΟΛΑΝΩΝ (2)
φύσεως) δύο δυνάμεις, η μεν μία είναι πονηρή και δαιμονική και μας
ΑΓΙΟΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ
συμπαρασύρει προς την αποστασία από το «κατ’ εικόνα», η δε άλλη δύναμη
ΙΚΟΝΙΟΥ (5)
είναι θεία και αγαθή και μας υψώνει, ώστε να μοιάσουμε με το Θεό. Όταν ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ
νους είναι συγκεντρωμένος στον εαυτό του, αντιλαμβάνεται τα πράγματα, ΣΙΝΑΪΤΗΣ (8)
που είναι μικρά και ανάλογα προς τον εαυτό του, όταν όμως παραδοθεί ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΡΗΤΗΣ
στους απατεώνες δαίμονες, χάνει την ορθή κρίση του και κυριεύεται από (5)
παράξενες φαντασιώσεις. ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΕΓΑΣ
(2)
Τότε ακόμη και το ξύλο πιστεύει ότι δεν είναι ξύλο, αλλά Θεός, και το
ΑΓΙΟΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ
χρυσάφι δεν το διακρίνει ότι είναι απλώς χρήσιμο αγαθό, αλλά αντικείμενο
ΑΜΑΣΕΙΑΣ (2)
λατρείας. Αν όμως στραφεί προς τη θεία βουλή και σκέψη και δεχθεί τις
ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΑΝΟΥΦΡΙΟΣ ΚΑΙ
δωρεές του Άγιου Πνεύματος, τότε γίνεται ικανός να κατανοεί το Θεό και τις
ΙΩΑΝΝΗΣ (6)
ιδιότητές Του, όσο βέβαια αυτό είναι δυνατόν στην ανθρώπινη φύση. Τρεις,
ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΕΓΑΣ
λοιπόν, τρόπον τινά είναι οι καταστάσεις του βίου και ισάριθμες με αυτές οι
(30)
ενέργειες του νου μας. Είτε είναι δηλαδή πονηρά τα έργα μας, οπότε,
ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
φυσικά, είναι πονηρά και τα κινήματα του νου μας, όπως είναι οι μοιχείες, οι
ΣΕΛΕΥΚΙΑΣ (4)
κλοπές, οι λατρείες των ειδώλων, οι συκοφαντίες, οι έριδες, οι θυμοί, οι
ΑΓΙΟΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΚΩΝΣ/
ραδιουργίες, οι αλαζονείες και όσα άλλα απαρίθμησε ο Απ. Παύλος ανάμεσα
ΛΕΩΣ (3)
στα έργα του σαρκικού ανθρώπου. Είτε πάλι η ενέργεια της ψυχής είναι
ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ
κάπου στη μέση και δεν έχει τίποτε ούτε το αξιοκατάκριτο ούτε το
ΔΙΑΛΟΓΟΣ (3)
αξιέπαινο, όπως είναι η απασχόληση με τις χειρωνακτικές εργασίες, τις ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ
οποίες γι’ αυτό ονομάζουμε μέσες και οι οποίες από τη φύση τους δεν ΘΕΟΛΟΓΟΣ (11)
αποκλίνουν καθόλου ούτε προς την αρετή ούτε προς την κακία. Γιατί ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ
πραγματικά ποιά κακία υπάρχει στην κυβερνητική τέχνη (στην πλοήγηση (19)

https://agioreitika.net/2015/10/04/ο-νους-και-οι-ενέργειές-του/ 1/5
11/4/21, 4:04 AM Ο νους και οι ενέργειές του - Αγιορείτικα

πλοίου) ή στην ιατρική; (Καμία). Ασφαλώς όμως ούτε αρετές είναι αυτές ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ
καθεαυτές, αλλά αποκλίνουν προς το μέρος της μίας καταστάσεως από τις ΠΑΛΑΜΑΣ (43)
δύο αντίθετες, ανάλογα με την προαίρεση εκείνων που τις ασκούν. Ο νους ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ
όμως που έχει ενωθεί με τη θεότητα του Αγίου Πνεύματος, αυτός ΣΙΝΑΙΤΗΣ (1)
αντιλαμβάνεται υψηλές θεωρίες και βλέπει τα θεία κάλλη, τόσον όμως ΑΓΙΟΣ ΔΩΡΟΘΕΟΣ (15)
μόνον, όσο του επιτρέπει η Χάρη και όσο χωρεί η φυσική του κατάσταση. ΑΓΙΟΣ ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ
ΚΥΠΡΟΥ (2)
γ. Αν ο νους έχει διαστραφεί από τους δαίμονες, θα λατρέψει τα είδωλα ή θα
ΑΓΙΟΣ ΕΦΡΑΙΜ ΣΥΡΟΣ (10)
στραφεί προς κάποιο άλλο είδος ασέβειας. Αν όμως παραδώσει τον εαυτό του
ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ
στη χειραγωγία του Άγιου Πνεύματος, θα γνωρίσει την αλήθεια και θα ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ (11)
φθάσει στην επίγνωση του Θεού. Θα γνωρίσει όμως το Θεό, όπως είπε ο Απ. ΑΓΙΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ
Παύλος, εν μέρει, τελειότερα δε στη μέλλουσα ζωή: « Όταν στη μέλλουσα ΜΠΙΑΝΤΣΙΑΝΙΝΩΦ (26)
ζωή θα έλθει το τέλειο και θα λάβουμε από το Θεό την τέλεια γνώση, τότε η ΑΓΙΟΣ ΙΣΑΑΚ ΣΥΡΟΣ (29)
μερική και ατελής γνώση, που έχουμε σ’ αυτή τη ζωή, θα καταργηθεί». ΑΓΙΟΣ ΙΣΙΔΩΡΟΣ
Επομένως ο νους ως κριτικό όργανο και καλός είναι και για χρήσιμο σκοπό ΠΗΛΟΥΣΙΩΤΗΣ (1)
δόθηκε, για την κατανόηση δηλαδή του Θεού, αρκεί να ενεργεί τόσο μόνον, ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
όσο η φύση του είναι δεκτική. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ (15)
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
δ. Ο νους που δεν διασκορπίζεται προς τα έξω, ούτε διαχέεται προς τον
ΚΡΟΝΣΤΑΝΔΗΣ (4)
κόσμο διά μέσου των αισθήσεων, συγκεντρώνεται στον εαυτό του και μόνος
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
του ανεβαίνει στην έννοια του Θεού. Και αφού φωτισθεί ολόκληρος από το
ΣΙΝΑΪΤΗΣ (1)
θείο εκείνο κάλλος, πλήρης θείας ελλάμψεως, λησμονεί ακόμη και την ίδια
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
του τη φύση και δεν πιέζεται η ψυχή του από τη φροντίδα για την τροφή
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ (105)
ούτε από τη μέριμνα για την ενδυμασία. Αντίθετα, ελεύθερος από τις γήινες
ΑΓΙΟΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ
φροντίδες, στρέφει όλο το ζήλο του στην απόκτηση των αιώνιων αγαθών,
ΡΩΜΑΙΟΣ (3)
πως δηλαδή θα κατορθώσει να αποκτήσει τη σωφροσύνη και την ανδρεία,
ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΑΙΤΩΛΟΣ
τη δικαιοσύνη και τη σύνεση, καθώς και τις υπόλοιπες αρετές, που
(8)
αποτελούν υποδιαιρέσεις των γενικών αυτών αρετών και που υποδεικνύουν ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ
στον αγαθό άνδρα να επιτελεί όλα τα καθήκοντά του. ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ (2)
ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ
ε. Πρέπει λοιπόν ο νους, σαν κάποιος κυβερνήτης, που στέκεται πάνω από
ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ (9)
τα πάθη και σαν να κυβερνάει το πλοίο της σάρκας και σαν με τιμόνι να
ΑΓΙΟΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ
περιστρέφει με πείρα τους λογισμούς και να υπερπηδά τα κύματα με
ΑΙΓΥΠΤΙΟΣ (6)
γενναιότητα, με το να στέκεται ψηλά και με το να είναι απλησίαστος από τα
ΑΓΙΟΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ
πάθη, να μη γεμίζει καθόλου από την πικρία τους, σαν από την αλμύρα,
ΠΑΤΜΙΟΣ (1)
αλλά πάντοτε να λέει προσευχόμενος: «Σώσε με από τούς εχθρούς μου που
ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ ΓΡΑΙΚΟΣ
με μισούν βγάλε με από τα βαθιά νερά των θλίψεων που με έχουν
(8)
περικυκλώσει. Ας μη με καταποντίσει η νεροποντή, ας μη με καταπιεί ο
ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ
βυθός».
ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ (4)
Πηγή: Μ. Βασιλείου, από τους τόμους Ε.Π.Ε 1 καί Ε.Π.Ε 7 ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ ΑΣΚΗΤΗΣ
(3)
ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ
ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ (2)
ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ
 
ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ (13)
  ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ
ΕΓΚΕΙΣΤΟΣ (2)
? Μοῦ ἀρέσει 1 > Δέ μοῦ ἀρέσει ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
4 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ, 2015 / 0 COMMENTS / BY ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ (40)
ΑΓΙΟΣ ΠΡΟΚΛΟΣ ΚΩΝ/
ΠΟΛΕΩΣ (3)
Share this entry

https://agioreitika.net/2015/10/04/ο-νους-και-οι-ενέργειές-του/ 2/5
11/4/21, 4:04 AM Ο νους και οι ενέργειές του - Αγιορείτικα

         ΑΓΙΟΣ ΡΩΜΑΝΟΣ
ΜΕΛΩΔΟΣ (2)
ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ ΝΕΟΣ
0 ΘΕΟΛΟΓΟΣ (20)
ΑΓΙΟΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ
REPLIES
ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ (1)
ΑΓΙΟΣ ΤΑΡΑΣΙΟΣ (1)
ΑΓΙΟΣ ΦΩΤΙΟΣ ΜΕΓΑΣ (3)
ΑΓΙΟΥ ΙΠΠΟΛΥΤΟΥ ΠΑΠΑ
ΡΩΜΗΣ (1)
ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ
ΚΕΙΜΕΝΑ (578)
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΠΑΡΙΟΥ (3)
ΒΙΒΛΙΑ (PDF) (13)
ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ (456)
ΓΕΡΟΝΤΙΚΑ (127)
ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
ΣΤΟΥΔΙΤΟΥ (2)
ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ (174)
ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ (1)
ΗΛΙΑΣ ΜΗΝΙΑΤΗΣ (13)
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΑ (14)
ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΙΚΕΣ
ΕΙΚΟΝΕΣ (11)
ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ (2)
ΙΣΤΟΡΙΚΑ (3)
ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (4)
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ (4)
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ
(5)
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ (1)
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ (15)
ΣΥΜΕΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
(2)
Χωρίς κατηγορία (1)

Ἐτικέτες
Βάπτισμα
Βιβλία
Εὐεργετινός
Θεοφάνεια

Κυριακοδρόμιον
Λαυσαϊκόν
Λειμωνάριον
Μεγάλη τεσσαρακοστή
Μεγάλη ἐβδομάδα
Μετάνοια
Μνημόσυνα
Μοναχισμός
Νεομάρτυρες


Πάσχα
Παπισμός
Νηστεία Οικουμενισμός

Πεντηκοστάριον
Περί
Ἀντιχρίστου καί τῆς Δευτέρας
Παρουσίας
Προσευχή
Τριώδιον

https://agioreitika.net/2015/10/04/ο-νους-και-οι-ενέργειές-του/ 3/5
11/4/21, 4:04 AM Ο νους και οι ενέργειές του - Αγιορείτικα

Χριστούγεννα
Ἀγάπη
Φιλοκαλία

Ἅγιον Ὄρος
Ἐλεημοσύνη

ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ (ΠΑΤΡΙΟ)

Σήμερα 22-10

ισαποστόλου Αβερκίου
επισκόπου Ιεραπόλεως, Εν
εφέσω 7 παίδων
[Κάντε κλικ για Αγιολόγιον]

Αβέρκιος

(Κατάλυση πάντων)

Αύριο

Ιάκωβος

(Κατάλυση οίνου και ελαίου)

Μεθαύριο

Σεβαστιανή

(Κατάλυση πάντων)

agiooros.org

Eορτολόγιο Windows Gadget

Διατί πρέπει νά
ἀκολουθῶμεν τό παλαιόν
ἡμερολόγιον

https://agioreitika.net/2015/10/04/ο-νους-και-οι-ενέργειές-του/ 4/5
11/4/21, 4:04 AM Ο νους και οι ενέργειές του - Αγιορείτικα
ΨΗΦΙΑΚΑ ΜΟΥΣΙΚΑ
ΒΙΒΛΙΑ ΔΙΑ ΤΟΝ
ΙΕΡΟΨΑΛΤΗ

Μέ δυνατότητα
ἀποθηκεύσεως

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ
ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ
ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

analogion

Καθημερινὲς ἀκολουθίες
γιὰ Ψάλτες, Ἱερείς,
μοναχούς.

Μηναία, Ὀκτώηχος,
Παρακλητική, Ὡρολόγιον,
Εὐχολόγιον Εὐαγγέλιον-
Ἀπόστολος(περικοπές),
Ψαλτήριον. 

© Copyright - Αγιορείτικα

https://agioreitika.net/2015/10/04/ο-νους-και-οι-ενέργειές-του/ 5/5