‫میزگرد نقد و بررسی هفتمین جشنوارۀ مد و لباس فجر‬

‫صنعت نوپا‪ ،‬جشنوارۀ نوپا‬

‫جشنواره‪ ،‬خانه‌ی طراحان مد است‬
‫ساختار جشنواره نیاز به بازنگری و اصالح دارد‬

‫هفتمین جشنوارۀ مد و لباس فجر در حالی به کار خود پایان داد که شاهد حضور مجموعه‌ای حرفه‌ای‬
‫از طراحان بنام ایرانی نبودیم‪ .‬حضور تعداد زیادی از آثار دانش‪66‬جویی در بخش نم‪66‬ایش این جش‪6‬نواره‪،‬‬
‫این گم‪66‬انه‌زنی را ک‪66‬ه س‪66‬طح کیفی جش‪66‬نواره سال‌به‌س‪66‬ال رون‪66‬د ن‪66‬زولی یافت‪66‬ه اس‪66‬ت را در می‪66‬ان جامع‪66‬ه‬
‫طراحان تشدید کرد‪ .‬اکنون‌که چند ماه از برگزاری جشنواره فاصله گرفتیم و تب‌وتاب‌ها ف‪66‬روکش ک‪66‬رده‬
‫و ت‪66‬ا جش‪66‬نوارۀ هش‪66‬تم هم فاص‪66‬له‌ی نس‪66‬بتا ً زی‪66‬ادی داریم‪ ،‬چن‪66‬د تن از طراح‪66‬ان و یکی از داوران ج‪66‬وان‬
‫جشنواره را گرد هم آوردیم و دربارۀ علل صعود و فرود هفتمین جشنواره‪ ،‬تب‪66‬ادل‌نظر ک‪66‬ردیم‪« .‬س‪66‬هیال‬
‫(چیا) جبری» طراح لباس اقوام‪« ،‬مریم یاسینی» طراح لباس‪« ،‬مهدیه شریف»‪« ،‬پروان‪66‬ه قاس‪66‬میان»‬
‫ط‪66‬راح پارچ‪66‬ه‪ ....« ،‬جعف‪66‬ری» تولیدکنن‪66‬ده‪« ،‬ماری‪66‬ا بش‪66‬یریان» داور هفتمین جش‪66‬نواره‪« ،‬امیرحس‪66‬ین‬
‫مهدی‌زاده» استایلیست از اف‪6‬راد حاض‪6‬ر در این نشس‪6‬ت بودن‪66‬د ک‪66‬ه درب‪6‬ارۀ علت ع‪6‬دم حض‪6‬ور طراح‪66‬ان‬
‫حرفه‌ای در جش‪6‬نوارۀ فج‪66‬ر و س‪6‬ازوکارهای اص‪6‬الح س‪6‬اختار جش‪66‬نواره‪ ،‬س‪6‬خن گفتن‪66‬د‪ .‬این م‪6‬یزگرد ب‪66‬ه‬
‫میزب‪66‬انی فص ‪6‬ل‌نامۀ تخصص‪66‬ی «واچ‪66‬ار» در دف‪66‬تر مجل‪66‬ۀ واچ‪66‬ار برگزارش‪66‬ده اس‪66‬ت‪ .‬گ‪66‬زارش مش‪66‬روح‬
‫«واچار» را می‌خوانید‪:‬‬

‫سهیال جبری‪ :‬این میزگرد ب ا رویک رد نق د و بررس ی هفتمین جش نواره برگزارش ده‪ ،‬ولی اج ازه بدهی د کمی ب ه عقب‬
‫برگردیم و ببینیم روی چه بسترهایی جشنواره آغاز به کار کرد‪ .‬از خانم یاسینی خ واهش می‌کنم بفرمایی د ک ه از دوره‌ای‬
‫که فعالیتی در حوزۀ مد نبود چه اتفاقاتی افتاد و چطور وارد مسیر جشنواره شدیم؟‬

‫مریم یاسینی‪ :‬جریان مد در ایران پیش از دورۀ اخیر پیشینه‌ی قابل‌ذکری ن دارد‪ .‬ن ه از فع الیت مدارس ی و دانش کده‌ها‬
‫اثری می‌بینیم و نه شاهد فعالیت برندها و برنامه‌ی خاص ی در این ح وزه هس تیم‪ .‬درحالی‌ک ه این‌ه ا رون دهایی اس ت ک ه‬
‫حدوداً از یک قرن پیش تاکنون در دنیای غرب شروع‌شده است‪ .‬در دوران پس از انقالب اسالمی‪ ،‬دانشکدۀ هنر دانشگاه‬
‫الزه را اولین ج ایی ب ود ک ه رش تۀ م د و ط راحی لب اس را در س ال‌های ‪ 62‬و ‪ 63‬در برنام ۀ درس ی خ ود ق رار داد؛‬
‫درحالی‌که در مدارس اروپایی دانش‌آموزان در سن ‪ 14- 13‬سالگی با این هنر آشنا می‌شوند‪.‬‬

‫جبری‪ :‬در این دوره که آموزش مد در ایران نبود آیا دانش‌آموخته‌ی مد در خارج از ایران هم نداشتیم؟‬

‫یاسینی‪ :‬داش تیم ولی در رون د اجتم اعی ای ران تأثیرگ ذار نبودن د‪ .‬پس‌ازاین ک ه در دانش گاه هم این رش ته به‌طورج دی‬
‫پایه‌گذاری و شروع شد باز در آموزش الگو‪ ،‬دوخت و ش ناخت م د چن دان اس تاد نداش تیم و اس تادان اغلب در رش ته‌های‬
‫مبانی هنر‪ ،‬تاریخ هنر و از این قبیل بودند؛ بنابراین ما که ورودی‌های اول بودیم پس از فارغ‌التحص یلی ب ه ورودی‌ه ای‬
‫بعدی درس می‌دادیم و این اشتباه بود‪ .‬این روند اشتباه متأسفانه تا اآلن هم ادامه دارد‪ .‬روند جذب دانش جو هم اساس ا ً ک ّمی‬
‫بود و ورودی زیادی در این رشته داشتیم حال‌آنکه شاید کشورهای مادر مد هم این تع داد دانش جوی م د و ط راحی لب اس‬
‫نداشته باشند‪ .‬مشکل بعدی این بود که پس از فارغ‌التحصیلی‪ ،‬در بازار ک ار‪ ،‬بالتکلی ف ب ودیم و جایگ اهی نداش تیم؛ مثالً‬
‫برای برگزاری یک شوی لباس هیچ قانون و نهاد پاسخ‌گویی وجود نداش ت‪ .‬کلم ۀ م د‪ ،‬ت ابو ب ود‪ .‬ح دود س ال ‪ 81‬پس از‬
‫سخنرانی مقام معظم رهبری که در آن به کلمه‌ی مد هم اش اره‌ ش ده ب ود این ت ابو از می ان رفت و س پس س ال ‪ 82‬انجمن‬
‫طراحان پارچه و لباس تأسیس شد‪.‬‬

‫جبری‪ :‬یعنی حاکمیت دریافته بود که این روند نادیده گرفتنی نیست؟‬

‫یاسینی‪ :‬بله جلساتی در شهرداری و ارش اد برگ زار ش د و س پس ک ارگرو ِه س اماندهی م د و لب اس ش کل گ رفت‪ .‬خ انم‬
‫«شهال حبیبی» در سال ‪ 70‬سعی کرده بود در این زمینه کارهایی انجام دهد‪ .‬من و چن د نف ر از دوس تان ب ا خ انم حبی بی‬
‫نمایشگاهی گذاشتیم و فعالیت مختصری داشتیم‪.‬‬
 ‫پروانه قاسمیان‪ :‬البته سال ‪ 75‬خانم مهال زمانی شوی لباس برگزار کرده بود‪.‬‬

‫یاسینی‪ :‬درست است‪ .‬پس‌ازآن دو سال نمایشگاه «زنان سرزمین من» برگزار ش د و س پس خ انم مش یر در ش هرداری‬
‫فعالیت‌هایی داش ت‪ .‬هم ۀ این فعالیت‌ه ا از س وی ح اکمیت و ب اانگیزه‌ی شخص ی و ب دون اِش راف علمی و ه نری انج ام‬
‫می‌گرفت‪ .‬در سال‌های ‪ 88‬و ‪ 89‬توسط آقای عیسی کشاورز نمایشگاهی در فرهنگسرای نیاوران و سال بعد جشنوارۀ مد‬
‫و لباس فجر شکل گرفت‪.‬‬

‫جبری‪ :‬چقدر این اتفاق‪ ،‬یعنی جشنوارۀ مد و لباس فجر درست و حرفه‌ای بود؟ یعنی هدایت مقول ۀ م د در ق الب فع الیتی‬
‫دولتی؟‬

‫یاسینی‪ :‬به نظرم در شروع این فرآیند با توجه به ضعیف بودن بخش خصوصی‪ ،‬ورود دولت الزم بود ت ا مق دمات این‬
‫فرآیند شکل بگیرد اما مشکل ازآنجا آغاز شد که این اتفاق درون بوروکراسی و سیستم دولتی‪ ،‬طوری بزرگ ش د ک ه در‬
‫جهت خواسته‌های طراحان نبود‪ .‬به‌عنوان‌مثال سال دوم جشنواره آقای شاه‌آبادی در مراس م افتتاحی ه‪ ،‬یکی از دس تاوردها‬
‫را این‌طور اعالم کرد که «سال قبل مکان ما ‪ 2500‬متر بود امسال ‪ 5000‬متر شده است»‪ .‬به عبارتی متولی جش نواره‪،‬‬
‫افزایش متراژ جشنواره را به‌عنوان یک افتخار اعالم‌کرد درحالی‌که اصالً افتخاری نداشت‪ .‬اتفاقا ً سالی که جش نواره در‬
‫مصلی برگزار شد‪ ،‬خیلی مقبول نبود و فاقد هرگونه محتوا بود به‌خصوص در بخش حجاب و چ ادر‪ ،‬حج اب به‌ص ورت‬
‫پوششی زشت‪ ،‬نمایش داده‌شده بود‪ .‬من معتقد بودم حتی اگر طراح لباس حجاب نداریم از طراح خارجی کمک بگ یریم و‬
‫حجاب را این‌قدر زشت عرضه نکنیم و مردم را از حجاب گریزان نکنیم‪.‬‬

‫جبری‪ :‬طراحی‌هایی ایزوله بود که هیچ‌گاه بر تن مردم دیده نشدند و معلوم نیست با چه هدفی طراحی‌شده بود‪.‬‬

‫یاسینی‪ :‬نه طراح قابل نداشته باشیم! چرا داریم ولی نه آن‌قدری که جشنواره تبلیغات می‌کند‪ .‬جشنواره درواقع نمایش یا‬
‫بیالن کار فعالیت بخش دول تی اس ت و دارای س اختاری ک ه دلس وز طراح ان باش د‪ ،‬نیس ت‪ .‬درحالی‌ک ه م ا در این بخش‬
‫مشکل فرهنگی داریم و نیاز به کار ف راوان‪ .‬جش نواره‌ای می‌خ واهیم ک ه ح رفه‌ای باش د‪ ،‬ب دون ه ای و ه وی و درخ ور‬
‫توانمان‪ .‬جشنوارۀ فجر مملو است از شرکت‌کنندگان بی‌تجربه و طراحی‌های خام‪.‬‬
‫شریف‪ :‬در بخش دانشگاهی‪ ،‬ما وضعیت ضعیفی داریم به‌عنوان‌مثال دانشجوهای ما نمی‌دانند چط ور ب ا ی ک مجموع ۀ‬
‫موضوعی‪ ،‬مفهومی برخورد کنند‪ .‬در این جشنواره بنا بود راجع به کاخ گلستان ی ک مجموع ه ط راحی ک نیم‪ .‬در چ نین‬
‫پروژه‌ای هنرمند آزاد است راجع به هر آیتمی کار کند‪ .‬به نظر من نمی‌شود هنرمند را وادار ک رد ک ه حتم ا ً بای د جالل و‬
‫جبروت کاخ را به تصویر بکشد‪ .‬شاید من از کنتور آب یا هر چیز دیگر الهام بگیرم‪ .‬شاید کسی‪ ،‬ک اخ را از زاوی ۀ ط نز‬
‫نگاه کند و لزوما ً نگاه فاخری نداشته باشد‪ .‬دانش جویان این تف اوت نگ اه را درک نمی‌کنن د‪ .‬آی ا موه ای آینش تاین و س بیل‬
‫چارلی چاپلین که موضوع طنز شد‪ ،‬توهین به آن‌ها ب ود؟ دانش جویان از مجموع ۀ من این اش کال را می‌گرفتن د ک ه چ را‬
‫سراغ سبیل ناصرالدین‌شاه رفته‌ام و درکی از مفهوم نهفته در مجموعه نداشتند‪ .‬نگاه هنری داشتن طراح اس ت ک ه کم ک‬
‫به حرفه‌ای‌تر شدن جشنواره می‌کند؛ بنابراین جشنواره به لحاظ کیفی‪ ،‬سال‌به‌سال ضعیف‌تر می‌شود و آدم‌ه ای موف ق‪ ،‬از‬
‫آن دورتر می‌شوند‪ .‬وقتی وارد جشنواره می‌شویم انتظ ار داریم ردی ف اول و دوم‪ ،‬اولین‌ه ای ص نعت و ط راحی باش ند‪،‬‬
‫ولی نه صنعت‌گر موفق می‌بینیم نه استاد درجه‌یک و نه طراح موفق‪.‬‬

‫جبری‪ :‬یکی از مشکالت جشنواره ادغام سطوح مختلف کیفی و حرفه‌ای در هم است‪ .‬اثر یک دانشجوی تازه‌کار با اث ر‬
‫یک استاد مجرب مقایسه می‌شود‪ .‬در ب رخی جش نواره‌ها بخش ی به‌عن وان ط رح اولی‌ه ا داریم ب رای ورود نوک اران ب ه‬
‫عرصه؛ ولی ورود این کارها به بخش مسابقه خطاست‪ .‬شاید به تر باش د این‌ه ا ابت دا در جش نواره‌های دانش جویی کس ب‬
‫تجربه کنند و بعد وارد جشنوارۀ فجر بشوند‪ .‬کارهای حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای نباید در کنار هم بررسی و قضاوت ش وند‪.‬‬
‫پس ت ا اینج ا م ا مش کل س اختاری داریم و مس ئله‌ی دیگ ر اینک ه جش نواره‪ ،‬چ ارچوب و خالقیت را تعری ف می‌کن د‪.‬‬
‫به‌عنوان‌مثال یک لباس صرفا ً به دلیل اینکه جادکمه ندارد از دور بررسی و مسابقه خارج می‌ش ود‪ .‬ارائ ه چ ارچوبی ب ر‬
‫اساس سالیق مسئوالن جشنواره‪ ،‬خالقیت طراح را محدود کرده است‪.‬‬

‫یاسینی‪ :‬به نظرم این جشنواره متعلق به ما طراحان و هنرمندان است‪ .‬این مسئوالن می‌آیند و می‌روند‪ .‬من س ال‌ها پیش‬
‫به آقای شاه‌آبادی گفتم ش اید ش ما چن د س ال دیگ ر در م أموریت دیگ ری و در پس ت دیگ ری باش ید ولی م ا هس تیم و این‬
‫جشنواره که متعلق به ماست‪ .‬کار وزندگی ما طراحی لباس است‪ .‬ما می‌توانیم در این رون د تأثیرگ ذار باش یم‪ .‬جش نواره‪،‬‬
‫خانۀ ماست‪ .‬نباید عقب بکشیم‪ .‬ببینید سال‌های پیش چه مشکالت عجیب‌وغری بی ب ود ک ه اآلن نیس ت؛ مثالً بخش ف روش‪،‬‬
‫مسابقه و نمایش همه باهم ادغام‌شده بود و با چیزی شبیه بازار روز مواجه بودیم‪ .‬می‌توان ساختار را تغییر داد و اصالح‬
‫کرد‪ .‬امسال ما مصراً خواهان اعالم اسامی هیئت‌داوران بودیم‪ .‬آن‌قدر پافشاری کردیم تا برای اولین بار انج ام ش د‪ .‬البت ه‬
‫داوران اولیه‌ای از طرف دولت حضور دارن د ک ه ب ازهم اس امی آن ان اعالم نش د ولی م ا آن ان را می‌شناس یم‪ .‬این گ روه‬
‫مخفی‪ ،‬آدم‌های بسیار محترمی هستند اما مد را نمی‌شناسند‪ .‬خانم بلغ انی از اول هس ت ب ا هم ان دی دگاه‌های س نتی‪ .‬خ انم‬
‫دکتر بهرامی در هنر نقاشی صاحب‌نظر است ولی در مد بدون تخصص‪ .‬خانم کریمی عزیز که استاد ما هس تند و بس یار‬
‫دوست‌داش تنی ام ا غیرمتخص ص ب رای قض اوت م د‪ .‬این س ه نف ر سال‌هاس ت ک ه نظ ارت اولی ه را می‌کنن د و س پس‬
‫هیئت‌داوران آثاری را که از این فیلتر عبور کرده بررسی می‌کند‪ .‬این فرآیند غلط است‪.‬‬

‫قاسمیان‪ :‬راجع به بخش دانشگاهی گفته می‌شد که آثار ضعیف هستند من اصالً این سخن را قبول ندارم‪ .‬البته که تع داد‬
‫زیادی دانشگاه در این حوزه تأسیس‌شده که نمی‌توان آن‌ه ا را به‌عن وان دانش گاه پ ذیرفت ام ا م ا چن د دانش گاه اس تاندارد‬
‫بیشتر در این رشته نداریم‪ .‬دانش جویان باانگیزه‌ه ای مختل ف‪ ،‬آث ار خ ود را ب ه جش نواره می‌فرس تند ولی دانش جویان در‬
‫دانشگاه علم و فرهنگ رغبتی به این امر ندارند‪ .‬یکی از کاستی‌های جشنواره این است که اطالع‌رسانی راجع به فرآین د‬
‫و جزییات کار‪ ،‬بسیار ضعیف است‪ .‬به همین دلیل است که طراحان کارهای تکراری ارائه می‌دهن د‪ ،‬چ ون خ بر ندارن د‬
‫سال قبل چه‌کارهایی به دبیرخانه ارسال‌شده است‪.‬‬
‫جبری‪ :‬خانم قاسمیان شما جزو کسانی هستید که اعتقاد دارید بخش علمی و دانشگاهی خوب برگ زار ش ده؟ دالیلت ان را‬
‫بفرمایید‪.‬‬

‫قاسمیان‪ :‬من معتقدم در بخش دانش گاهی‪ ،‬وض عیت قاب ل قب ولی داریم ولی دانش جویان قاب ل و ح رفه‌ای رغب تی ب رای‬
‫شرکت در جشنواره ندارند؛ چون هرکسی از هر مرکزی شرکت می‌کند و اث ر خ وب‪ ،‬در انب وه کاره ا و چارچوب‌ه ای‬
‫تحمیلی گم می‌شود‪.‬‬

‫یاسینی‪ :‬به نظرم نحوۀ پذیرش آثار اشتباه است‪ .‬در جلسات توافق شد و در فراخوان هم اعالم شده بود که از هر ط راح‬
‫بیش از ‪ 5‬اثر قبول نشود و فقط سه اثر در سالن گذارده شود اما این توافقات در عمل اجرا نشد‪.‬‬

‫جبری‪ :‬مسئوالن جشنواره بارها گفته‌اند که این جشنواره باعث شد تنوع رنگی در جامعه رسمیت پیدا کند هرچند که م ا‬
‫قبالً تنوع رنگی و رنگ‌های شاد در پوشش را در لباس اقوام داش تیم ولی ب ه نظ ر ش ما این ادع ا چق در درس ت اس ت و‬
‫جشنواره در سبک پوشش مردم چقدر تأثیرگذار بوده است؟‬

‫قاسمیان‪ :‬به نظرم از سال ‪ 90‬به این‌سو تأثیرگذار بوده است‪.‬‬

‫یاسینی‪ :‬سال ‪ 86‬در جشنوارۀ زنان سرزمین من در لباس‌ها از سه رنگ بنفش‪ ،‬آبی و سبز به‌عنوان ی ک طی ف بس یار‬
‫مالیم استفاده شده بود‪ .‬پس‌ازاین جشنواره‪ ،‬به مدت چند ماه و به دلیل استفاده از تنوع رنگی و ایج اد تحری ک‪ ،‬از ط رف‬
‫نهادهای مختلف مورد بازجویی قرار گرفتیم‪ .‬ببینید در آن دوره پ ذیرش تن وع رنگی در جامع ه چق در کم ب ود‪ .‬ولی اآلن‬
‫«پذیرش رنگ» در جامعه اتفاق افتاده و خود آقایان به این نتیجه رسیده‌اند ک ه جامع ه دیگ ر تحم ل تیره‌پوش ی را ن دارد؛‬
‫یعنی سیستم‪ ،‬قبول کرده که این اتفاق بیفتد‪.‬‬

‫جعفری‪ :‬آیا جشنواره باعث این تغییر شده؟ به نظرم چنین چیزی نیست و اگر جشنواره هم نبود این اتفاق میفتاد‪.‬‬

‫شریف‪ :‬می‌گویند ما باعث شدیم کلمۀ مد جا بیفتد و م ا ب اعث ش دیم م ردم رنگی بپوش ند‪ .‬این ش بیه آن منطقی اس ت ک ه‬
‫می‌گوید «من وسط زمینم اگر باور نداری بی ا م تر کن»‪ .‬ب ه نظ رم در موض وع تن وع رنگی این جش نواره اس ت ک ه از‬
‫جامعه تأثیر پذیرفته است‪.‬‬

‫جعفری‪ :‬آیا جشنواره باعث شده که با تی‌شرت بتوانیم ب ه بیمارس تان ب رویم؟ آی ا جش نواره ب اعث مج از ش دن پوش یدن‬
‫شلوار جین در دبیرستان شده؟‬

‫امیرحسین مهدی‌زاده‪ :‬شاید انتظار ما از جشنوارۀ مد و لباس خیلی زیاد بوده است‪ .‬این جش نواره ت ازه ‪ 6 - 5‬س ال‬
‫است که راه افتاده و هنوز بالغ نشده است‪ .‬فکر نکنید تمام سال کارشناسانی در حال کار و برنامه‌ریزی برای این روی داد‬
‫هستند! خیر‪ .‬دو ماه مانده به موعد جشنواره تازه برنامه‌ریزی‌ها شروع می‌شود و دو ساعت مانده به اختتامی ه‪ ،‬ت ازه متن‬
‫بیانیه نوشته می‌شود‪ .‬تقریبا ً می‌توان گفت برنامه‌ریزی وجود ندارد‪ .‬البته معتقدم جشنواره نسبت به قبل روند مثبتی داش ته‬
‫است‪ .‬همین آشنایی و نشست ما باهم یکی از خدمات مثبت جشنواره است‪.‬‬

‫جبری‪ :‬جناب جعفری شما به‌عنوان ی ک تولیدکنن ده ک ه از نزدی ک ب ا مس ائل جش نواره ن یز آش نا هس تید‪ ،‬بفرمایی د ک ه‬
‫جشنواره در نزدیک شدن طراحان با تولیدکنندگان و کمک به صنعت در بخش تولی د و خ ط‌دهی از ب ابت س لیقۀ م ردم‪،‬‬
‫کمک‌هایی به شما کرده است؟‬

‫جعفری‪ :‬اگر خیلی کوتاه بخواهم بگویم هنوز برای تولید اتفاق خاصی نیفتاده است‪ .‬شاید بیشترین حسن جشنواره ب رای‬
‫ما‪ ،‬آشنایی با عوامل و افراد موردنیازمان بوده است‪ .‬به نظرم در یک فرآیند طبیعی‪ ،‬تن وع رن گ مثالً اس تفاده از رن گ‬
‫قرمز یا استفاده از یک گل سرخ در پوشش مردم جاافتاده است و این تصمیم شخص خاصی نبوده است‪ .‬مسئله اینجاس ت‬
‫که در همه‌ی جشنواره‌ها اثر هنری‪ ،‬مشخصا ً برای جشنواره خلق نمی‌شود بلکه برای مردم خلق‌شده و س پس ب رای ی ک‬
‫جشنواره‌ هم کاندید می‌شود؛ اما در جشنوارۀ مد و لباس‪ ،‬آثار مشخصا ً برای ارائ ه ب ه جش نواره خل ق می‌ش وند‪ .‬این ی ک‬
‫ایراد اساسی است و باید اصالح شود‪ .‬مسئله دیگر اینکه کارگروه م د و لب اس چ ون در بدن ۀ دولت ق رار دارد‪ ،‬وق تی از‬
‫تولیدکننده یا طراح دعوت می‌کند‪ ،‬ایشان مجبور است برود وگرنه روزی ممکن است به مشکل بخورد‪.‬‬

‫جبری‪ :‬علت چیست که برخی تولیدکنندگان اصرار دارند در جشنواره شرکت کنند و هر ط ور ش ده ی ک ل وح بگیرن د؟‬
‫حتی شنیده‌شده که شخصی گفته اگر آن لوح را گرفته بودم ‪ 500‬میلیون جلو بودم‪ ،‬این اصرار چه دلیلی دارد؟‬

‫جعفری‪ :‬این لوح‌ها در صنایع دیگر مثل صنعت ش وینده‌ها و م واد غ ذایی خیلی ارزش دارد‪ .‬در بیلبوردهایش ان هم ب ه‬
‫آن‌ها استناد می‌کنند‪.‬‬

‫ماریا بشیریان‪ :‬این رتبه‌ها برای بیننده‪ ،‬یک‌جور کالس و برای تولیدکننده پرستیژ محسوب می‌شود‪.‬‬

‫جبری‪ :‬به نظر شما چه کنیم و متولیان چه باید کنند تا در سال‌های آینده‪ ،‬جشنواره از صرف جشنواره ب ودن ب ه مدس از‬
‫بودن ارتقا پیدا کند؟ از خانم بشیریان به‌عنوان داور جوان جشنواره می‌پرسم اگر سال آینده جشنواره بخواهد ی ک گ ام ب ه‬
‫جلو برود چه‌کارهایی باید انجام شود؟‬

‫بش‪66‬یریان‪ :‬متأس فانه در هفتمین جش نواره‪ ،‬اف راد بن ام ک ه خ وش‌فکر و خوش‌س لیقه هس تند ش رکت نک رده بودن د‪ .‬من‬
‫به‌شخصه از جهت طراحی‌ها تفاوت خاصی با سال‌های گذشته ندیدم‪.‬‬

‫جبری‪ :‬چرا افراد بنام و طراحان قوی شرکت نمی‌کنند؟‬

‫بشیریان‪ :‬تا جایی که می‌دانم علت عمده‌اش فیلترهایی نظ یر ض وابط ش رعی و غ یره اس ت ک ه ب اعث می‌ش ود ب رخی‬
‫طراحان اساسا ً از همان ابتدا از دور مسابقه خارج شوند‪ .‬مثالً گفته می‌ش ود این لب اس در اجتم اع قابل‌اس تفاده نیس ت‪ .‬ب ا‬
‫برخی که صحبت کردم می‌گفتند ض وابط اعالم‌ش ده در فراخ وان دس ت م ا را ب رای خالقیت و ط راحی می‌بن دد‪ .‬نکته‌ی‬
‫دیگر اینکه طراح صرفا ً باید لباس را برای جشنواره طراحی کرده باشد و در جای دیگری ارائه یا عرضه نک رده باش د‪.‬‬
‫این در حالی است که در عمل برخی از آثار برگزی ده به‌کلی ک پی از برن دهای خ ارجی هس تند‪ .‬این عوام ل ب اعث ی أس‬
‫طراحان جوان می‌شود‪ .‬از طرف دیگر اعتبار این جشنواره به این نیز هست که در کنار جوانان چهار نفر آدم باس ابقه و‬
‫برند هم حضور داشته باشند‪ .‬در عرصۀ عملیاتی هم اتفاقات عجیبی می‌افتد؛ مثالً لب اس ی ک ط راح را ی ک روز قب ل از‬
‫اختتامیه کنار گذاشتند به این دلیل که این لباس سال قبل نیز ارائه شده بود‪ .‬مجموع این حوادث باعث می‌شود که طراحان‬
‫در سال‌های بعد چندان راغب به شرکت نباشند‪.‬‬
‫مهدی‌زاده‪ :‬هیچ جای دنیا جشنواره یا هفته‌ی مدی وجود ندارد که اشخاص در منزل لباس طراحی کنند و در جش نواره‬
‫ارائه کنند‪ .‬این ایونت‌ها و رویدادها از طراحان و برن دها هزین ه می‌گیرن د و هزینه‌ش ان هم آن‌ق در باالس ت ک ه ه ر کس‬
‫امکان پرداخت نخواهد داشت؛ بنابراین به نظرم یکی از مشکالت این است که شرکت در جشنوارۀ فجر برای هر مدعی‬
‫آزاد است‪ .‬مشکل مهم بعدی داوری و بخش مسابقه است‪ .‬چه کسی صالحیت دارد که کار طراح دیگری را داوری کن د؟‬
‫اصالً چرا کار من طراح باید داوری بشود؟ سیستم رتبه‌بندی در داوری‪ ،‬کار اشتباهی است‪ .‬مثالً بیست نمره نوآوری‪ ،‬ده‬
‫نمره ایرانی اسالمی و ‪ ...‬مثل گذاشتن الک یا غربال‌های ریزودرشت که باعث می‌شود فقط کارهای خاصی به جشنواره‬
‫وارد شود‪ .‬این تفکر با ذات هنر در تناقض است‪ .‬نکته‌ی دیگر اینکه در هفتۀ مد‪ ،‬باید مجموعۀ تولیدکننده و برن د نم ایش‬
‫داده شود‪ .‬من طراح برای چه‪ ،‬باید انفرادی و صرفا ً به‌عنوان یک طراح در هفتۀ مد شرکت کنم؟‬

‫یاسینی‪ :‬به نظرم جشنواره نگاه فله‌ای و انبوه به طراحی لباس دارد؛ مثالً ما ط راحی را دی دیم ک ه در ط ول ی ک س ال‬
‫‪ 500‬طرح زده و شیما هم گرفته است‪ .‬دبیر جشنواره هم دائم و باافتخار آم ار اعالم می‌کن د ک ه فالن آیتم‌ه ا چن د درص د‬
‫رشد داشته است‪ .‬تا حرفه‌ای شدن و اصولی شدن خیلی فاصله‌داریم‪ .‬ولی قدم‌به‌قدم می‌ت وانیم رون د را اص الح ک نیم‪ .‬بای د‬
‫تمام انرژی‌مان را بگذاریم که نحوۀ شرکت در جشنواره حرفه‌ای‌تر بشود‪.‬‬

‫شریف‪ :‬من یک انتقادی هم به جامعۀ طراحان دارم‪ .‬همۀ م ا نگاهم ان ب ه س مت ک ارگروه س اماندهی اس ت درحالی‌ک ه‬
‫انجمن طراحان لباس و پارچه در همه جای دنی ا در این قبی ل فعالیت‌ه ا‪ ،‬مح ور اس ت‪ .‬این جلس ه بای د در انجمن تش کیل‬
‫می‌شد و رئیس انجمن باید مدافع طراحان می‌بود‪ .‬ولی خیلی عجیب است که در این چند س ال رئیس انجمن بیش تر م دافع‬
‫کارگروه بوده تا مدافع طراحان و عجیب‌تر اینکه کسی که تا سه م اه پیش رئیس انجمن ب ود امس ال دب یر جش نواره ش ده‪.‬‬
‫باید با کارگروه صحبت کرده و او را متقاعد کنیم که این روند حرفه‌ای بشود‪ .‬تولیدکنندگان و طراحان باید در این مطالبه‬
‫گری حضور پیدا کنند‪.‬‬

‫مهدی‌زاده‪ :‬انجمن طراحان‪ 4 ،‬مدرس و ‪ 12‬عضو در هیئت‌مدیره دارد‪ .‬باز گلی به جم ال ک ارگروه‪ .‬ض عف طراح ان‬
‫این است که نمی‌توانند بین هم اعتماد ایجاد کنند‪ .‬یک‌قدم مثبت کارگروه‪ ،‬دعوت از رسانه‌ها ب رای اطالع‌رس انی و نق د و‬
‫بررسی جشنواره است‪ ،‬همین قدم‌های کوچک مثل نشست امروز باید جدی و مؤثر تلقی شود‪.‬‬

‫بشیریان‪ :‬کارگروه در سال‌های پیش و قبل از موعد جش نواره‪ ،‬بین طراح ان‪ ،‬نشس ت هم‌اندیش ی برگ زار می‌ک رد‪ .‬این‬
‫نشست‌ها خیلی به مثبت شدن فضا منجر می‌شد‪ ،‬متأسفانه این نشست‌ها متوقف‌شده و نمی‌دانم چرا دیگر برگزار نمی‌شود‪.‬‬

‫مهدی‌زاده‪ :‬کارگروه باید به سمت جلب مشارکت تولیدکننده باشد و تولیدکننده هم باید ب ه هم راه ط راح و مجموعه‌ک ار‬
‫در جشنواره شرکت کند؛ چیزی که در همه جای دنیا مرسوم است‪ .‬جشنواره باید از طراح محور ب ودن فاص له بگ یرد و‬
‫به سمت تولیدکنندگان و مزون‌های بزرگ برود‪ .‬در هیچ کشوری‪ ،‬طراح به‌تنهایی فعالیت و ش و ن دارد‪ .‬بخش دانش گاهی‬
‫هم باید به‌طور مجزا و مستقل برگزار گردد‪ .‬در هیچ هفتۀ مدی در دنیا یک دانشجو به‌تنهایی در رویداد شرکت نمی‌کند‪.‬‬

‫جبری‪ :‬آقای جعفری چقدر با آقای مهدی‌زاده موافق هستید که جشنواره باید به سمت تولیدکنندگان برود؟‬

‫جعفری‪ :‬در همه‌جا اول کار یا مجموعه کار تولید می‌شود بعد به جشنواره فرستاده می‌شود‪ .‬البته معتقدم که تمام انتقادها‬
‫را نباید متوجه کارگروه بکنیم‪ ،‬باید خودمان را هم نقد کنیم‪ .‬ما چه‌کار کرده‌ایم؟ چه کارن امه‌ای داریم؟ من آق ای قب ادی را‬
‫فردی منفی ندیده‌ام و معموالً ایشان از پیشنهادها استقبال می‌کند‪ .‬همگامی و اتحاد بین طراحان و تولیدکنن دگان بای د خیلی‬
‫قوی‌تر اتف اق بیفت د‪ .‬آن‌وقت می‌ت وان خیلی کاره ا را پیش ب رد‪ .‬وق تی م ا در دو س ال گذش ته بحث قاچ اق ک اال را دنب ال‬
‫می‌کردیم کسی باور نمی‌کرد نتیجه‌ای گرفته شود‪ .‬ولی اآلن معاون وزیر می‌آید در جلس ه می‌نش یند و نت ایجی هم حاص ل‬
‫می‌شود‪ .‬مشکل اینجاست که چه طراح و چه مزون‌دار و چه تولیدکننده فقط وقتی دچار چالشی در کار می‌شوند‪ ،‬تمایل به‬
‫حضور در این جلسات پیدا می‌کنند‪ .‬این تشکل‌ها و گردهمایی‌ها پایۀ اصالح جشنواره و اتفاقات دیگر است‪.‬‬