Kompozit ili kompozitni materijal ili je građen od međusobno čvrsto

spojenih različitih materijala radi dobivanja novog, drugačijeg

materijala, s fizikalnim ili kemijskim svojstvima koja nadmašuju
svojstva pojedinačnih dijelova (komponenata) ili sa svojstvima koja te
dijelove same nemaju. Pritom se ne radi samo o poboljšanju
preradbenih, doradnih i uporabnih svojstava (na primjer povećanje
specifične čvrstoće i specifičnoga modula elastičnosti, lomne žilavosti,
toplinske postojanosti, otpornosti prema abraziji i puzanju), nego i
prijevoznih (transportnih), skladišnih, otpadnih, uključujući konačno i
cijenu. Većina kompozita sadrži jedan materijal kao kontinuiranu fazu
(matricu), a u nju su uklopljeni odvojeni dijelovi druge faze, koja
najčešće ima funkciju ojačala. [1]

Podjela kompozitnih materijala

Razlikuju se kompoziti ojačani vlaknima, kompoziti ojačani česticama,
strukturni kompoziti i stanična kruta tijela.

Kompoziti ojačani vlaknima

Kompoziti ojačani vlaknima sadrže mekaniju, duktilnu matricu u koju
su ugrađena čvrsta, kruta i krhka vlakna. Djelotvornost ojačanja
najveća je upravo u tim kompozitima. Opterećenja se s matrice
prenose na vlakna, pa su ona osnovni nosioci opterećenja. Matrica je
obično polimerna, metalna ili keramička, a može biti i ugljična.
Najčešća je polimerna matrica od nezasićenih poliestera i vinilnih
estera, za zahtjevnije primjene i od epoksidnih smola, a ojačava se
staklenim (za gradnju trupa plovila), aramidnim (zaštitni neprobojni
materijali) ili ugljičnim vlaknima (sportski pribor). Kompozit s
polimernom matricom ojačan staklenim vlaknima ima u smjeru
vlakana vlačnu čvrstoću približno jednaku čeliku, ali je od njega 14
puta lakši.
Metalna matrica sastoji se od slitina aluminija, magnezija, titanija ili
bakra ojačanih vlaknima ugljika, bora, aluminija ili silicijeva karbida.
Kompozit s aluminijskom matricom ojačanom ugljičnim vlaknima rabi
se na primjer za izradu dijelova motora, zrakoplova i svemirskih
letjelica (raketoplan).

Keramička matrica ojačava se keramičkim vlaknima od silicijeva

karbida ili nitrida. Kompozit se rabi za rezne alate jer je vrlo otporan
prema širenju napuklina.

Ugljična matrica ojačava se ugljičnim vlaknima; materijal je velike

čvrstoće i na visokim temperaturama i nalazi primjenu u raketnim
motorima i toplinskim turbinama. Hibridnim kompozitima nazivaju se
oni kojima se jedinstvena matrica ojačava s više vrsta vlakana.

Kompoziti ojačani česticama

Kompoziti ojačani česticama sadrže matricu u koju su ugrađena
ojačala u obliku diskretnih, jednoliko raspoređenih tvrdih i krhkih
čestica. Razlikuju se kompoziti s velikim česticama te kompoziti s
disperzijom, to jest ojačani vrlo malim česticama (10 do 250 nm,
volumni udjel do 15%), koje povećavaju čvrstoću usporavanjem
gibanja dislokacija u materijalu. Primjeri su kompozita ojačanih
česticama: beton (koji se može dodatno ojačati armiranjem),
abrazivne paste za poliranje, tvrdi metali, čađom ojačana guma za
pneumatike i drugo.

Strukturni kompoziti
U strukturne kompozite ubrajaju se laminati i složene konstrukcije.
Laminati su plošni slojeviti proizvodi od različitih materijala, na
primjer furnirske ploče ili šperploče, te kompoziti u kojima se vlakna u
polimernoj matrici nalaze u slojevima. Različitom orijentacijom
pojedinih slojeva mogu se smanjiti nedostatci linearne orijentiranosti
kompozita ojačanih vlaknima. Složene konstrukcije (takozvani
sendvič-konstrukcije) sastoje se od tankih vanjskih slojeva između
kojih se nalazi neki laki materijal u obliku pčelinjega saća (primjena u
građi zrakoplova), pjene, nepravilnih vrpca ili listova (na primjer
valoviti karton) i slično.

Stanična kruta tijela

Stanična kruta tijela odlikuju se staničnom, ćelijskom građom. Primjer
je takva prirodnoga materijala pluto, a među sintetskim materijalima
takve su strukture čvrste pjene, u kojima je plinovita faza raspršena u
matrici od polimernoga materijala i tvori ćelijsku strukturu. Obično se
proizvode dodatkom pjenila, tvari koje se zagrijavanjem unutar
polimerne matrice isparavaju ili kemijski reagiraju, stvarajući
mjehuriće plina (najčešće ugljikov dioksid CO2) koji iz nje izlazi
(otvoreni tip ćelija) ili ostaje uklopljen u stvrdnutom polimeru
(zatvoreni tip). Među najpoznatijim su čvrstim pjenama poliuretanska
pjena i pjenasti polistiren, a najviše se rabe kao materijali za
ambalažu, te za toplinsku i zvučnu izolaciju.