GEMİ DİZEL MOTORLARININ NOx EMİSYONU ÖLÇÜM DENETİM VE

BELGELENDİRME YÖNETMELİĞİ

GEREKÇE
Bu Yönetmeliğin amacı, “1978 Protokolü ile Değişik 1973 Tarihli Denizlerin Gemiler Tarafından
Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslar arası Sözleşmeyi Değiştiren 1997 Protokolüne Katılmamızın
Uygun Bulunduğuna Dair Kanun”, MARPOL Ek-VI ve NOx Teknik kodu kapsamında Türk bayraklı
gemilerde bulunan dizel makinelerin NOx emisyon değerlerinin ölçülmesi, kontrolü ve denetimi, kayıt
altına alınması ve belgelendirilmesi için; TMMOB Gemi Makinaları İşletme Mühendisleri Odası ile
ortaklaşa işbirliği yaparak gerekli esas ve usulleri düzenlemektir.

1/5
GEMİ DİZEL MOTORLARININ NOx EMİSYONU ÖLÇÜM DENETİM VE BELGELENDİRME YÖNETMELİĞİ
Tr. 29.06.2014
 TÜRK MÜHENDİS ve MİMAR ODALARI BİRLİĞİ
GEMİ MÜHENDİSLERİ ODASI
GEMİ DİZEL MOTORLARININ NOx EMİSYONU
ÖLÇÜM DENETİM VE BELGELENDİRME YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, “1978 Protokolü ile Değişik 1973 Tarihli Denizlerin
Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslar arası Sözleşmeyi
Değiştiren 1997 Protokolüne Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun”,
MARPOL Ek-VI ve NOx Teknik kodu kapsamında Türk bayraklı gemilerde
bulunan dizel makinelerin NOx emisyon değerlerinin ölçülmesi, kontrolü ve
denetimi, kayıt altına alınması ve belgelendirilmesi için; TMMOB Gemi
Makinaları İşletme Mühendisleri Odası ile ortaklaşa işbirliği yaparak gerekli
esas ve usulleri düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- (1) Bu Yönetmelik, 1 Ocak 2000 tarihinde ve sonrasında inşa edilen bir gemide
kurulu olan ve çıkış gücü 130 kW'den daha yüksek olan dizel makineler ile 1
Ocak 2000 tarihinde ve sonrasında büyük tadilata giren ve çıkış gücü
130kW'den daha yüksek olan dizel makineler için MARPOL Ek-VI'da yer
alan “Azot Oksitler” başlıklı Kural 13'ün ve NOx Teknik Kod'un
uygulanmasını kapsar.
Dayanak
Madde 3- (1) Bu Yönetmelik,
1- “27.01.1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları
Birliği Kanunu” nun 39. Maddesine,
2- 1978 Protokolü ile Değişik 1973 Tarihli Denizlerin Gemiler Tarafından
Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslar arası Sözleşmeyi Değiştiren
1997 Protokolü Ek-VI'ya,
3- Uluslararası NOx Teknik Kodu ve
4- İlgili ulusal mevzuata
dayanılarak hazırlanmıştır
Tanımlar
Madde 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen
a) İdare T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığı Deniz ve İç Sular Düzenleme Genel
Müdürlüğü’nü,
b) Birlik (TMMOB) Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğini,
c) GMO TMMOB Gemi Mühendisleri Odası’nı,

2/5
GEMİ DİZEL MOTORLARININ NOx EMİSYONU ÖLÇÜM DENETİM VE BELGELENDİRME YÖNETMELİĞİ
Tr. 29.06.2014
 ç) GMİMO TMMOB Gemi Makineleri İşletme
Mühendisleri Odası’nı
d) Yetkili Firma Bu yönetmelik kapsamında ölçüm yapmaya
yetkilendirilmiş firmayı,
e) Yetki Belgesi Odalar tarafından düzenlenerek bu Yönetmelik
kapsamında NOx ölçümüne yetkili firmalara
verilecek belgeyi,
f) Ölçüm Uzmanı Gemi dizel motorun NOx ölçümünü
gerçekleştirecek olan GMO veya GMİMO üyesi
mühendisi,
g) Komisyon GMO ve GMİMO'nun ortaklaşa oluşturduğu
kontrol ve denetim komisyonunu
h) Değerlendirme Kurulu GMO ve GMİMO'nun ortaklaşa oluşturduğu
değerlendirme kurulunu,
ı) MARPOL 1978 Protokolü ile Değişik 1973 Tarihli
Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin
Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşmeyi
Değiştiren 1997 Protokolünü,
i) Teknik Kod 2008 NOx Teknik Kodu ve düzenlemelerini,
j) NOx Azot oksitleri,
ifade eder.
(2) Emisyon ölçümüne ilişkin teknik terimler ve birimler için NOx teknik Kod
referans alınacaktır.

İKİNCİ BÖLÜM
GMO-GEMİMO NOx Denetim Komisyonu

Komisyon'un Görev, Yetki ve Sorumlulukları

Madde 5- (1) Komisyon;
a) Türk bayraklı gemilerin dizel makinelerinin NOx emisyonu hakkında kayıt
sistemi oluşturmak,
b) Yapılan ölçümlerin sonuçlarını düzenleyerek gemi ve motorların cins ve
boyutlarına göre veri tabanı ve arşiv oluşturmak,
c) Ölçüm yapacak firmaların personel ve eğitim yeterliği ile ekipman,
kalibrasyon, yazılımını, “NOx Teknik Kod”a göre kontrol ve denetlemeye
tabi tutarak yetkilendirme ve belgelendirmesini yapmak,
ç) Ölçüm yapacak personele, donatan temsilcilerine ve kontrol ve denetimde
bulunacak sörveyörlere
 MARPOL EK-VI Kural 13,
 NOx Teknik Kodu ve uygulamaları,
 Ölçüm standartları ve uygulamaları,
 Kayıt ve raporlama esasları,
 Teknik dosya kapsamı,
 Alternatif iyileştirme önlemleri,
konularında eğitim ve belgelendirme işlemlerini gerçekleştirmek,
d) Yapılan ölçümlerin, hazırlanan test raporu ve teknik dosyaların ulusal ve
uluslararası mevzuata uygunluğunu denetleyerek “Makineler İçin Hava
Kirliliğinin Önlenmesi Uygunluk Belgesi” düzenlenmesini sağlamak,
e) Eğitim, belgelendirme, kayıt ve arşiv sistemi ile mevzuatın geliştirilmesi
konusunda İdare ile işbirliği ve ortaklaşa çalışmalar yapmak
hususlarında görevli ve yetkilidir.
3/5
GEMİ DİZEL MOTORLARININ NOx EMİSYONU ÖLÇÜM DENETİM VE BELGELENDİRME YÖNETMELİĞİ
Tr. 29.06.2014
Komisyonun Oluşumu ve Çalışma Şekli
Madde 6- (1) Komisyon, GMO ve GMİMO tarafından atanan en az iki (2)'şer üyeden
oluşur. Üyeler, Odaların Yönetim Kurulları tarafından kendi yönetmeliklerine
uygun olarak belirlenir ve değiştirilir. Komisyon her toplantı için kendi içinde
başkanını seçer.
Madde 7- (1) Komisyon, kendi iç düzenlemeleriyle belirlenen şekilde ve sayıda toplanarak
Yetkili Ölçüm Firması tarafından yapılan ölçüm ve raporların denetim ve
belgelendirmesini gecikmeye yol açmayacak sürede gerçekleştirir.
Uygunsuzluk durumu varsa bunu başvuru sahibine bildirerek düzeltilmesini
isteyebilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ölçüm ve Yetkilendirmeler

Yetkili Ölçüm Firması Değerlendirme Kurulu

Madde 8- (1) Yetkili Ölçüm Firması, Komisyon üyelerinin en az 3'ü tarafından oluşturulan
değerlendirme kurulunca değerlendirilerek yetkilendirilir. Değerlendirme
sürecinde oyların eşit çıkması halinde başkanın oyu çift sayılır.

Yetkili Ölçüm Firması Değerlendirme Kurulu’nun görevleri

Madde 9- (1) Yetkili Ölçüm Firması Belgesi için bu Yönetmelikte talep edilen belgeler
Değerlendirme Kuruluna gönderilir. Kurul bu belgeler üzerinden
değerlendirmesini yapar. Bu değerlendirmeyi yaparken belgelerde belirtilen
bilgilerin doğruluğunu kontrol için araştırma ve gerek görürse Yetkili Ölçüm
Firması adayı ile görüşme yapabilir. Bütün bu incelemenin sonucunda yazılı
rapor yayınlayarak, yetkilendirme konusundaki kararını Oda’ya gönderir. Oda,
yetkilendirilen firmaları ve yetkileri iptal edilen veya sertifikasını yenilemeyen
firmaları İdare'ye bildirir.

Ölçüm Uzmanında Aranacak Özellikler

Madde 10- (1) Ölçüm uzmanı, GMO veya GMİMO üyesi olmak zorundadır.
Madde 11- (1) Ölçüm uzmanı adayının, Odaların verdiği MARPOL, NOx Teknik kod,
raporlama, teknik dosya, ulusal ve uluslararası mevzuat konularındaki eğitime
katılmış olmaları ve başarıyla tamamlayarak sertifika almaya hak kazanmaları
gerekmektedir. Eğitimin ücreti, şekli ve süresi ayrı bir düzenlemeyle belirlenir.
Eğitimin ücreti, şekli, süresi ve takvimi her yılın başında Oda Yönetim Kurulu
tarafından belirlenir ve üyelere duyurulur.

Yetkili Ölçüm Firmasında Aranacak Özellikler

Madde 12-(1) Yetkili Ölçüm Firması, bu yönetmelikte ve NOx Teknik Kod'da gösterilen
işlemler için gerekli cihaz, malzeme ve donanıma sahip olmalıdır.
Kullanılacak cihaz ve araç-gerecin MARPOL ve NOx Teknik kod'a uygun
hassasiyet ve kalibrasyonları olmalıdır.
Madde 13-(1) Yetkili Ölçüm Firması, ISO 9001 standartlarına uygun çalışmalıdır.
Madde 14-(1) Yetkili Ölçüm Firması, gaz analiz cihazı üreticisinden veya Türkiye'deki
yerleşik temsilcisi tarafından verilmiş eğitim sertifikasına sahip en az bir
uzman bulunduracaktır. Bu sertifikaya sahip uzman, ayrıca GMIMO veya
GMO tarafından açılacak MARPOL, NOx ölçüm eğitimlerini de başarı ile
tamamlamış olması gerekir.

4/5
GEMİ DİZEL MOTORLARININ NOx EMİSYONU ÖLÇÜM DENETİM VE BELGELENDİRME YÖNETMELİĞİ
Tr. 29.06.2014
Madde 15-(1) Yapılan ölçüm sonuçlarının raporlanmasını sağlayacak hesap ve yazılıma
sahip olmalıdır.
Madde 16-(1) Gemilerin, motorların ve test raporlarının kayıt ve takibinin yapıldığı bir kayıt
sistemine sahip olmalıdır.

Yetkili Ölçüm Firma Başvuruları

Madde 17-(1) Yetkili ölçüm firma adayı başvurusunu komisyona yazılı olarak yapar.
Madde 18-(1) Komisyon başvuruyu değerlendirerek bir hafta içinde sonuçlandırır. İstenen
şartları taşıyan ve belgeleyen firmaya “Yetkili Ölçüm Firması Sertifikası”
düzenlenir. Sertifikalar yıllık olarak düzenlenir ve yenilenir.
Madde 19-(1) Yetkili firmalarında istenilecek belgeler:
a) Başvuru formu veya dilekçesi,
b) Firmanın ticaret sicil kaydı ve vergi levhası,
c) Kullanılan ekipman listesi, ekipman ve kalibrasyon sertifikaları,
ç) Firmanın ISO 9001 Belgesi
d) Ölçüm uzmanının üretici firma ve Oda eğitim belgesi.
e) Kullanılan yazılımla ilgili bilgi ve raporlama örneği.
f) Komisyonun denetimine dair muvaffakatname

Ölçümler ve Raporlamalar
Madde 20-(1) Ölçümler, hesaplamalar ve raporlar MARPOL Ek-VI ve NOx Teknik Kod'a
uygun olarak yapılacaktır.
Madde 21-(1) Ölçümler, ölçüm konusu motorun NOx Ön-belgelendirmesi olsun veya
olmasın gemi üzerinde monte vaziyette iken yapılacak ve ölçüm raporunda
fotoğraf vb. Şekilde belgelenecektir.
Madde 22-(1) Ölçümler, NOx Teknik Kod Bölüm 6.3'de tarif edildiği üzere basitleştirilmiş
ölçüm yöntemi ile yapılacaktır. İdarenin onayı doğrultusunda motorun güç,
tork, silindir hacmi, çap-strok ve turboşarj basıncı, yakıt sarfiyatı değerleri
ilgili meslek odasından alınan belge veya teknik verilerden sağlanacaktır.
Madde 23-(1) Ölçümler, ölçüm konusu motorun NOx Ön-belgelendirmesi olsun veya
olmasın gemi üzerinde monte vaziyette iken yapılacak ve ölçüm raporunda
fotoğraf vb. şekilde belgelenecektir.
Madde 24-(1) Ölçüm sonuçlarına göre yapılacak hesaplar NOx Teknik Kodu Bölüm 5 ve
Bölüm 6'ya uygun olarak yapılarak ölçüm raporu hazırlanacaktır. Bu rapor,
Komisyon'un hazırlayacağı Uygunluk Belgesi'ndeki bilgilere uygun
yeterlilikte olacaktır.
Madde 25-(1) Ölçümler, ölçüm konusu motorun NOx Ön-belgelendirmesi olsun veya
olmasın gemi üzerinde monte vaziyette iken yapılacak ve ölçüm raporunda
fotoğraf vb. şekilde belgelenecektir.

Ölçüm Sonuçlarının Denetimi ve Belgelendirilmesi

Madde 26-(1) Yetkili Ölçüm Firması, ölçüm sonuçlarını içeren rapor ve hesaplamaları ve
ilgili belgeleri komisyona sunar.
Madde 27-(1) Komisyon, yetkili ölçüm firmasının sunduğu ölçüm sonuçların yanında,
gerekli gördüğü durumlarda; Kullanılan ekipmanın kalibrasyon belgelerini,
makineye ilişkin teknik dosya, hız-güç vb özelliklerine dair rapor, katalog vb.
teknik belgeleri isteyebilir.

5/5
GEMİ DİZEL MOTORLARININ NOx EMİSYONU ÖLÇÜM DENETİM VE BELGELENDİRME YÖNETMELİĞİ
Tr. 29.06.2014
Madde 28-(1) Komisyon değerlendirmesini tamamlayarak NOx emisyon değerlerinin
MARPOL Ek-VI'da tarif edilen sınır değerlere uygunluğu durumunda
“Uygunluk Belgesi” düzenler.
Madde 29-(1) Komisyon değerlendirmesinin sonucunda NOx emisyon değerlerinin
MARPOL Ek-VI'da tarif edilen sınır değerleri aştığını tespiti durumunda
“Ölçüm Belgesi” düzenler.
Madde 30-(1) Komisyon değerlendirmesinin sonucunda NOx emisyon değerlerinin
MARPOL Ek-VI'da tarif edilen sınır değerleri aştığını tespiti durumunda;
yetkili ölçüm firmasının talebi üzerine motorun emisyon iyileştirme
önlemlerinin alınması için firmaya 3 ayı geçmeyecek şekilde süre vererek
değerlendirmeyi bekletebilir. Komisyon iyileştirici önlemler konusunda
tavsiyelerde bulunabilir.
Madde 31-(1) Komisyonun düzenlediği belgeler karşılığı alacağı ücretlerin miktarı, ödeme
şekli ve tasnifi yetkili odalar arasında yapılacak ayrı bir düzenlemeyle
belirlenir ve yıllık olarak ilan edilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler

Yürürlük
Madde 32- (1) Bu Yönetmelik Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Gemi Mühendisleri
Odası Olağanüstü Genel Kurulu’nca kabul edildiği 05.07.2015 tarihinde
yürürlüğe girer.

Yürütme
Madde 33- (1) Bu Yönetmelik Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Gemi Mühendisleri
Odası Yönetim Kurulu tarafından yürütülür.

6/5
GEMİ DİZEL MOTORLARININ NOx EMİSYONU ÖLÇÜM DENETİM VE BELGELENDİRME YÖNETMELİĞİ
Tr. 29.06.2014