Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE, Wydanie III Zmienione, Adam Budnikowski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2006

    Uploaded by

    Paulina Dzięcioł
    136 views238 pages

    Original Title

    MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE, Wydanie III zmienione, Adam Budnikowski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2006 (1) (1)

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    136 views238 pages

    MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE, Wydanie III Zmienione, Adam Budnikowski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2006

    Uploaded by

    Paulina Dzięcioł

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 238
    Adam Budnikowski MIEDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE Wydanie III zmienione @ Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne ‘Warszawa 2006 Oka i stone stows peojkiowal Pawel Rosotek Reaktor ‘Zhigniew Mirecki editor ehncany [Krystyna Dawidezy BIBLIOTEKA Kereta dil loka Poltyeyeh ‘Maria Aleksandrow Uniwepsytotu Warszawskiogo ul, Nowy Siwiat 69, 00-927 Warsz Tol. $5-20-295, $5.20.206 66 #18 © Copyright by Polskie Wydawnictwo Bkonomicane $.A. Warsaw 20 2008, 2006 Biblioteka WDINP UW wl 1098044266 Polskie Wydawnictwo Bkonomiane S.A, ul Canaeta 4, 00-009 Warszava (entala) (0-2) 827 8001, foks (0-22) 827 85.67 canals pe@pwe.com pl hhupsiwwwpe.com.p ‘Skil mani: Hana, Warstawa Druk i oprawa: Lédzkle Zaklady Graficzne 4 oa SPIS TRESCI autora pace Cagée L WPROWADZENIE Internacjonalizagja procesu gospodarowa sunki_ gospodareze Powstanie i rozw6j gospodarki Switove] Wsp6lezesny handel miedzynarodowy . . . Znaczenic handlu migdzynatodowego dla poszczegdlnych krajow Ekonomiczne konsekweneje istnienia granic politycznych migdzy kra- jami zl Pojecie i zakcres * mien rodowyeh stosunkéw gospodarézych . . . i migdzynarodowe sto- Coese ML EORIA HANDLU MIEDZYNARODOWEGO 22. 23. 2.5. Pytania Xtnayeaneteore hand wlelaynarodawego Merkantylizm Teoria przewagi absolutne} ‘Teoria praewagi komparatywne} ‘Teoria koszt6w absolutnych i kosat6w wagledaych w ujecit geomet rycznym Rozwinigeie teori przewagi Komparatywne} 25.1. Teoria Ricarda w ujgiu pinigznym 252. Teosia praewagh komparatywne} W warunkseh we fy toward + 25.3. Model Dornbuscha-Fischera-Samvlsonn 7 ee ‘Weryfkacja teri przewagi Komparatywnc) ul 13 15 15 21 25 29 31 33 35 30 39 a 46 532 55 bly 6 Spis weseh 2, Neskdanyemna cori handy migdrynacodowegn 3.1. Narzedzia badaweze 32. Korzyéci z handlu migdzynarodowego 3.3. Podziat korzysei 2 wymiany migdzynarodowe} F GQ Kezywa popytu wzajemnego 5 BB. Terms of trade tania narodowego 4.1. ‘Twierdzenie Heckschera-Ohlina 4.2, Wyréwnywanie sig con ezynnik6w prodakeji 43, Bfekt Stolpera-Samuelsona 4, Bmpityezna weryfikacja twierdzenia Heekschera-Oblina Pytania 6. Warost gospodarezy a handel migdzynarodowy 6.1, Skutki wzrostu gospodarczego «lla handlu migdzynarodowego 6.2. Wplyw warostu gospodarezego na terms of trade i dobrobyt kraj. 63. Zr6dla warostu acer ich wolyw 1a handel miedzynaro- dowy 7 ce Pytania 9 Migdzynarodowe przeplywy ezynniléw produke Przyczyny migdzynarodowych przeplyw6w czynnikéw produkeji 7.2. Migdzynarodowe preeplywy kapitalu 73, nwesyeje portelowe: chef uniesigsi a jako matyo wywort kapitalu eves 2A, Kredyty finansowe 75. Inwestycje. berpostednie 13, Pejcin watepne i 1.52, Ststepia prvedighiorswn x inwesycje Bezpoiednie =| | 753, Znaezenie inwestyji bezpoteedaich w gospodaree fwistowe) 754, War inva broth m gegen vywotcego iyo 2go Kapital Co 62 65 70 B 1™ aL 83 84 89 92 on 98 100 100 104 109 12 13 uy 19 120 124 128 133 135 136 138 140 ML 2 Md 144 45 148 152 Spis esi 7 7.6. Micdzynarodowe przeplywy sily robocze) . doa me uy 198 161 Payeany miedo pal sy bees TILL) 156 762. Gléwne Koruskl migra. «| phe oiler eng 163. Bhonomicme skolki migraci sly robocesj 2 1.1 t tee es 16 Pytania Toe eee 163 Cree IL POLITYKA HANDLOWA . 20... 00 e cee s 165 8.2. Mechanizm dialania cla 8.3. Bkonomiczne skutki cla... 2... 83. Model mutego kraj 83.2. Mol duzego raju Stopies protekeji celnej Bariery pozataryfowe 7 ‘Mechanizin ograniczett iloSciowych i ich skutki 9.2. Dobrowolne ogtaniczenie eksportu i jego mechanizmy 9.3. Inne batiery pozataryfowe 5A, Mechuniamy suseja poss Kejows i sibaow etsprtowgeh oraz ich skutki . . . . or 95. Dumping 2222 E - Pytania °@ Wolny handel a protekejonian Seiten 1, Tradyeyjne argumenty na raecz protekejonizamu |... sss... 218 01d Argumeny mettre cane aa ieee ale 101.2. Arpuneny sane oy oktefionych wariniach | 1) ST ) 10.2, Wspolezesne argamenty na rece. proekgjonm 222 26 7 10211, Skategieznn poi bandlown conta 2 1022, Poligia praemystoa 230 10.3. Ograniczenia handlowe jako Srodek do osiagnigcia cel6w potieayen —sankeje ekonomicane 232 10.4. Ograniczenia handiowe a polityka ochrony Srodowiska Ha 1A. Wplya bandh mlgdaytarodonego a zagrentetrodowiska 236 1042. Polijkackolgieana jake eave wpywaaey a ewobodg tana iKosacescyi- tele por = : Gea es ae 10423. Nwodowe polgka skstogieaa’ || 1 238 1042.2. Miedzyrarodowe porozumicnin w driedzinie ocony Siodowiska jako cay ‘usudaiaaey handel miedaynarodowy 1043, Perspekiywy wep6lealeznosel handhy mid Pytania rodowego i oehrony Sedo B Spi wos Spis sei 9 Migdzynarodown polity handowa us 112 amy mi iy w aah pe «317 Dea ae te 152, Bacay lena ie 3 2 negra komo + 30 (aaa, Ameo Soaeater @ peter saan meee 7: 11.2.2. Mechanizm powstawanin beet i stat Ww item ‘poroeu ieniw 1323. Riwangs w gupederce cent). 3 ween ad ae {224 Maxis oot laa cig chou’ ©! 3h % 1123, Dlugookresowe efekty unit eclne) aape sexs 2 7 15.3. Monetary mechanizm dostosowawezy . . . . 337 1124. KorzySei 2 unii celnej a korzySci 2 wolnego handlu . . . 261 i Pytania Peele “2 mo em sae . M41 113 Oxhotvitoe gnc desi Hagt oa Saat eerste Pyt ye c cr a 210 16.1, Prayezyny i cele polityki dostosowaweze aawae 343 eee 16.2. Narzgdzia polityki dostosowawere} .. 5. . : +. 346 Ieat Poighe easy wim eT LLII LL 6 euew 1623 Fowles pneondenobes eae : reazu.tugan sows i Sn Mo MIEDZYNARODOWE STOSUNKI FINANSOWE ... . . . 273 16.222. Polityka.wybidrezego praesuwanin wydatk6w ss... sls... 380 1B) witens platatesy shies sat tes 4 163, Oxraioreni poiyki dososovawers} ast 1. Definicja . 275 16.3.2. Polityka zmiany wydatk6w i polityka preesuwania sat réwnowaga 122. Zasadn podw6jnego apis Hae rie pa ebey ton rm "356 123. Suture bilanse planlezego ae 2 Pytanin 360 124, Rownowagn bleu pltiesego fe Lote 12.5, Bilans platniezy jako narzedzie analizy ekonomicznej . 279 17, Migdzynarodowy system walutowy 362 125, Bilan planiezy Jako nace an a 7A, Pojete | pzelanaisienia migdeynedowego sytem waltoweso. 362 Tih Maan aka waaay pel Tr enpig ong, Ps © Kurs walutowy i rynek walutowy wns on OR 17.3. System walutowy 2 Bretton Woods... es ss eee 366 OVS. Pojecie kursu walutowego . . . cams eee te ues pos oe 173. — Peri rrr a ek Peles nen weston ee 1132, Misdgnodeuy Pi een: Ha Wet |e ; is M733, Oc 309 132.2. Rodaaje transakeji na migdzynarodowym rynku ‘nto: were om a 174. iptksooy migdzynarodowy system walutowy whee 371 13.2.2.1. Transakcje biedace i transakeje terminowe . . . . eee 29 1. Powstanie wspdlezesnego migdaynarodowego systenu walutowezo 371 Mal Auedgenney et er eae "2 Rangjrovui woes ene cup, OM 13224 te pte : sete rtltaaa Tak, Wovens Betacam Tr He aia du enneah TEI 6 Pil ssa teercss ese tracs 5 380 GQ Ustatanie poziomu kursu watutowego . ve 288 ayn oressjgc poston kuru walkiowogo” |. 200012 298 Cegte V 14.2. Zmiany produktu krajowego brutto a kurs walutowy ......... 300 MIEDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE. 14.3. Zmiany realnych st6p procentowych a kurs walutowy .. ++... 303 A KRAJE ROZWIJAJACE SIR. 7 paver.) 144 Zyl Coch ne malony nr 304 sts fone ap aye ae Han cmony ov gas to st 14.6, Pozostale czynniki obresljace poziom kursu walutowego 310 Ancych sig... . 385 Ho innit eymollictetair: poset yas saline Ft b 10 18.1, Charakterysyka. kaw rozwisineych sig" 383 182, Teoria hand migdeynerodovege trouwd) gonpoinreny iow ro. AGS) Automatyezny mechanizm dostosowawezy ... 2.2.2.6... 314 wijajacych sig ee eee ee eee 386 1. Ganouy mechaiizm dostsowavery SN 153, Footloose mia in LLL Gay mate Salsoeeeey yeu Kae 28" BIS coe s hint iterates | ee 10 Spis wesc 183.1 by sbi en elopvomanpeh wowed — migdsnaradoe porns tmlenla (OWHROWE eee et eee es eee nee + 390 183.2, Zniana sitaktry produkcji — sategiaanyingoctowa | procksportows 393 1833. Proby Instyjonaine) zmiany milejsca brajdw roawiaiacyeh slew and mnigdzynaredowyin —- UNCTAD, Nowy Lad Ekonomicny, Milenijne Cle Rowan aad sat nee 397 Pytania soe ees Pet er aa raat of?) Keys zateniowy | moatvoset Jeg ronsiqzywanin «402 Wf, Skala probleme zadluzenia ; 403 19.2. Prayczyny Swiatowego kryzysu radluzeniowego ..... 5 - . . 405 19.3. Zagrodenia zwiqzane x kryzysem zadludeniowym .... 6... . . 405 19.4. Mozliwosei rorwigzanin globalnego problenn zadivzen » 408 Pytania : Cia eae 409 20, Wepétezesne keryzysy finnsowe as tms as rm os Ail 20.1. Nowe tendeneje w przeplyvie kapitala do kiaj6w rorwiajacyeh sie ww latach dziewiesdziesiqyyeh XXW. oe ee es an 2012, Pojecie kxyzysu finansowox0 . .. « tries ess ce dld 20.3. Koncepeje teoretyeme wyisniajace keys walitowe lt osicmdziesia- tych i dziewigédziesiatych . . + 20 Stat ays watowyen w Intach emevigdresiayeh Tt a9 I eres rune tinvins sone eale bine FRTAN TRE ER ‘BL 24, Wyzwanta globalizacit ere esate 433 21.1, KorzySei i zagrozenia globalizac 434 439 21.2. Praebudows migduymarodowego Indu sesprzzp0 : 44s Pytania Odpowiedsi . . ere rrerre rer rrr 447 Literatura eytowana 433, Indeks rzeczowy :.. « aa resentation ses cy 48 OD AUTORA. Zakxes tematyerny podkeeznika obejmuje wszystkie podstavowe zagadnicnia ‘wehodzgce w sklad tadyeyjnego kursu tego przedmiotu i nawigayje do jednego 1. xozwigzati dominyjacyeh w literaturze Swiatowe}. Praca sklada sig 2 pigciu ezeSci podzielonych na 21 rozdzialow. C296 1 ‘wprowadzajtea, koiezy sie proba zaefiniowania pojecia i zakresu migdzynarodo- wych stosunkéw gospodarezych i, zgodnic % zamicrzeniami autora, powinna ulatwié Czytelnikom przyswojenie sobie dalszych ezeSci wykadu. CzpSé IC zostala poswigcona teorii handlu miedzynarodowego, czesé IIL — polityce handllowe, ‘czeS€ 1V —miedzynacodowym siosunkom finansowym. Przedmiotem ezeSci V $4 inigdzynatodowe stosunki gospodarcze kraj6w slabie} rozwinigtych, Zamykajacy podrgcenik rozdzial 21 poswigcony jest global Podvial na bioki ulatwia Crytelnikowi orientacje i jednoczesnic nawinzyje do tuadyeyjnego podzialu. migdzynarodowych stosunk6w gospodarezych na teorig hhandlu i finanse migdzynarodowe, Podzial blok6w tematycaych na kolejno ‘numerowane rozdzialy poawala na umieszczanie pyta po mniejszych fragmentach tekstu oraz nada ealosei pracy uldad modulowy, umozlivigjacy takze je) fragmen- taryezne studiowanie. Uwzgleduienie piatego bloku tematycznego, zatytulowanego Migdeynarodowe siosunki gospodarcee a kraje rowwijajace sie, jest proba zebrania w jednym rmigjscu watkéw teoretyeznych odnoszacych sig do tej grupy krajow (wyraanie rétnigeych sig zarowno od kraj6w rozwinigtych, jak i kraj6w w oktesie transfor 1maci), W odi6anieniu od niekt6rych podrecznik6w w pracy nie wydziela sig ezeSci poswigcone) migdzynarodowym stosunkom gospodarezym kraj6w w okresie trans formacji. Autor wychodzi bowiem 2 zalozenia, Ze po pigtnastu latach od podjgcia, Iransformaeji systemove) oraz po prayjgcin Polski i wigkszosei krajéw Europy Srodkowej i Wschodnic} do Unii Europejskiej nie znajduje to wzasadnienia. 2 Od amtora Problematyka polska jest obecna w podrgezniku w licenyeh przyktadach od- noszaeych sig przede wszystkim do naszych realiéw, Ksigaka moze by6 takze wzyteczna jako podrgcnik do wstepnego, wprowadzajg- ‘cego wykladu 2 migdzynarodowych stosunk6w gospodarezych, Czytelnik cheacy Ww (en sposdb wykorzystaé podrecznik méglby zrezygnowaé 2 lektury okolo 2/5, tekstu (np, podtozdzial6w 2.5,3.4,3.5,4.3,4.4, $.415.5,rozdzialow 61 10, paragea 13.2.2, rozdeiatu 15, podrozdzialu 16.3 oraz rozdzial6w 18, 19, 20 i 21), nie ‘zmnicjszajae w niczym moaliwosei odbiont studiowanego materialu +25 Autor pragnie serdecznie podzi¢kowaé tym wszystkim, ktérych uwagi pomogly wyeliminowaé z teksta wiele usterek. Stowa te kierowane sa przede wszystkim do Pati Profesor E. Chrabonszezewskiej, E, Czarny, B. Kaweckie)-Wyrzykowskiej, A. Zieliriskie}-Glebockiej i A, Zorskie}. Autor dzi¢kuje réwnied Panu Profesorowi S: Ladyce, ktérego propozycie mialy wplyw na ostateczna konstrukejg pracy. Slowa podzigkowania nale%a sig take ds. P, Kulpnce oraz mgr mgr E. Chilimoniuk, M. Gotz, ‘T. Ruskowi i R, Wielgdkowi — antorom pytai sprawdzajacych, kofiezgeych kaédy rozdziah, Cresé 1 WPROWADZENIE 1 INTERNACJONALIZACJA. PROCESU GOSPODAROWANIA. I MIEDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE (AA, Powstanie i rozw6j gospodarki wiatowej Rovw6j_gospodarezy jest procesem nabierajacym w coraz wigkszym. stopniv wymiatu migdzynarodowego. Postep techniczny sprawia, 2e podzial pracy od poezatku XIX w. rozszerza sie poza granice jednego kraju i zaczyna obejmowac swym zasiggiem coraz wieksza czeSé Swiata, Poczatkowo wigzi gospodarcze migdzy podmiotami gospodarczymi zlokalizowanymi w r62nych krajach sprowadzaly sie do ‘wymiany towaréw, ograniczone} na dodatek przede wszystkim do hand artykulani gotowymi, gléwnie surowcami, W pOdniejszym okresie intensywnosé handlu sig ny ‘awigksza, a ponadto wspélpraca migdzynarodowa rozszerza sig na nowe dzied _aktywnosei gospodarez9j- ewodujaeym internacjonalizacprbcesu gospodarost i = Kavadenisprayspieszenir W deiedeine zwvigkscania tumiejetioSelkorzystanin przez ezlowieka 2 szeroko rozumianyeh zasobéw i ily pezyrody towarzyszy takze rozszerzenie sig geograficznego zasiggu migdzynarodo- ‘wych wigei gospodacezych oraz pojavenie sig nowyech form te} wspélpracy. Handel migdzynarodowy ishial juz w Starozyinosc i Sredniowieera!, Fednake w zdecydowane) wiekszoSi praypadk6w handel tn nie mint wigkszego wplywa na procesy gospodarowania zachodzace w poszczegélnych krajech. Przedmiotem ‘wymiany miedzynarodowei byly praede_sszystkim towary lvksusGwe, 0 czym Suimdezi Tin kis nazwy dig handlowyc, jok Szlak Bursziynowy® cvy Droge Jedvabns, Obroty tego typi towarami odbywaly-sig Buti. mala, skATE,“CO ‘wynikato ‘przede_wszystkim z braku szybkich i bezpiecznych Srodk6w transportu. Wiezihandlowe powstajgce migdzy poszezegélnynikrajamni mialy w 2deeydovrane) _ \wigkszoseinitrwaly charakter i w zwiazks z tym nie prowadzly do zasadniczych 2zmian w steukurze podukej'zaréwno kajueksportea, jk importer, Jezel kupiec 7 Seog] a tem histori andy migdeynarodowegopisre J, Soldaceuk [252 » Srorg} tema Stlalea Busztynowege piezo A. Keawe2uk (134). 16 Wprowadzenie Wiozaeyjedwab pojawial sig w paste pietwszych Past6w co kilka czy kilkanascle Ini, (© ttudno praypuszezaé, aby nash prapreadkowie dopssowywali struture wytwarzanych débr tak, by urate w jego gusta, Co najwyee} mogli oferowae mm w zamian towary, kiére posiadali w iadiniarze (np. futta), a kt6re kupice 6w byl ot6w zankeeplowat, Jenakéo w przypadk niektych towar6w handel mideynarodowy rSwnie? W tamniym okresie osiagal znaczne wielkoset oraz odbywal sie W spos6b na tyle tuwaly, 2e prowazl do zmian w strukturze wytwvérezoseinikt6rych krajow, klere Swiadomie specjlizowaly sig w produkeji przeznsezone} na rynkt iniych KrajOw. Dotyezylo to przede wezystkim obrot6w zbozem i drewnem, a wige towarami majgeymi.zassdnieze anaezenie % jedne] strony dla motliwosel wydywienia, 42 drugicj — dla budowy statk6w, dom6w, maszyn oble2niczyeh itp. W Starozyinosei import zboda i drewna do glownych skupisk ludnosei byt w znacym slopni kontoloweny przez ofrodki wiadzy. Wynikalo to w de} miexze 22 strategicanego, jk r6wnie® spotecznego maczenia importa towarbw do

    You might also like