Chöông 3: PHAÂN TÍCH TRÖÏC TIEÁP

TAÛI TROÏNG GIÔÙI HAÏN

(LIMIT ANALYSIS)

PGS. TS. BUØI COÂNG THAØNH

KHOA KYÕ THUAÄT XAÂY DÖÏNG
I/ KHAÙI NIEÄM CHUNG

 Chöông 2 PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO cho ñeán khi

keát caáu ñaït TTGH phaûi tieán haønh töøng böôùc vôùi
nhöõng gia taêng nhoû cuûa taûi troïng

 “LIMIT ANALYSIS”  tìm tröïc tieáp taûi troïng giôùi

haïn maø khoâng qua quùa trình phaùt trieån bieán
daïng deûo.
I/ KHAÙI NIEÄM CHUNG (tt)

 Thí duï: Baøi toaùn daàm ñôn giaûn chòu taûi phaân boá
 Phaân tích ñaøn deûo: q  qe  qep  ql

sp sp sp
q

sp sp sp

 LIMIT ANALYSIS: tìm tröïc tieáp ql

I/ KHAÙI NIEÄM CHUNG (tt)

 Toång quaùt:
 Xeùt 1 vaät theå coù theå tích V, beà maët goàm 2
phaàn Ss vaø Su, baèng vaät lieäu deûo lyù töôûng, coù
caùc ñieàu kieän bieân ñoäng hoïc ñoàng nhaát ( ui  0
treân Su)
ti
fi

V
Ss
Su
ui = ui
 I/ KHAÙI NIEÄM CHUNG (tt)

 Ñaàu tieân vaät theå caân baèng döôùi fi0 & t i 0

 Gia taûi tæ leä giaû tónh: fi  a fi ; ti  a ti

0 0

 Khi a  ae  vaät lieäu baét ñaàu chaûy deûo

 Khi a  aL  hình thaønh cô caáu phaù huûy

aL – heä soá taûi troïng giôùi haïn

I/ KHAÙI NIEÄM CHUNG (tt)

 CAÙC GIAÛ THIEÁT CUÛA LIMIT ANALYSIS

 Vaät lieäu deûo lyù töôûng
 Bieán daïng beù: caùc thay ñoåi veà hình hoïc ôû taûi
troïng giôùi haïn laø khoâng ñaùng keå
 coù theå aùp duïng nguyeân lyù coâng khaû dó

 Taûi troïng gia taêng tæ leä

I/ KHAÙI NIEÄM CHUNG (tt)
 Tröôøng öùng suaát khaû dó tónh (Statically
Admissible Stress Field),
 Thoaû caùc phöông trình caân baèng
 s


ij
 fj  0 trong V
s ij  s ijs   x i

 s ijnj  ti tren S s

 Khoâng nôi nào vi phạm tieâu chuaån chảy dẻo

f  s ij   0
I/ KHAÙI NIEÄM CHUNG (tt)
Tröôøng toác ñoä chuyeån vò-bieán daïng khaû dó ñoäng
(Kinematically Admissible Displacement RateField),
 Thoûa phöông trình lieân tuïc
 1  ui uj 
 ij     trong V
 ui , ij    ui , ij    2  x j xi 
k k


 ui  0 tren S u

 Thöïc hieän ngoaïi coâng suaát döông

WE   fisuikdV   t isuikdS  0
V S
I/ KHAÙI NIEÄM CHUNG (tt)
 Phöông trình coâng khaû dó:
(tis ,fis , s ijs ) ;   uik , ijk 

 s ijs kij dV   fisuki dV   tisuki dS

V V S

 Caùc daïng khaùc

 (tis ,fis , s ijs ) ;   uik , ijk 

 s ijs kij dV   fisuki dV   tisuki dS

V V S

 (t is , fis , s ijs ) ;   uik ,  ijk 

 s ijs  kij dV   fisuki dV   t isuik dS

V V S
I/ KHAÙI NIEÄM CHUNG (tt)

Nguyeân lyù cöïc tieåu cuûa Markov (hay nguyeân lyù

bieán phaân toác ñoä chuyeån vò)
Phaùt bieåu: “Trong soá caùc tröôøng toác ñoä chuyeån
vò khoâng neùn ñöôïc, tröôøng toác ñoä chuyeån vò
thaät seõ cöïc tieåu hoùa phieám haøm sau:

V
 
 uki    D  ijk dV   fu
V
k
i i
dV 
Ss i i dS
tuk
I/ KHAÙI NIEÄM CHUNG (tt)
Nguyeân lyù cöïc tieåu cuûa Hill (hay nguyeân lyù
bieán phaân öùng suaát)

Phaùt bieåu: “Trong soá caùc tröôøng öùng suaát

khaû dó tónh vaø khoâng vi phaïm tieâu chuaån
chaûy deûo, ij , tröôøng öùng suaát thaät seõ cöïc
s s

tieåu hoùa phieám haøm

 (s ijs )   S n js ijs udS

i
u
II/ CAÙC ÑÒNH LYÙ CÔ BAÛN CUÛA
“LIMIT ANALYSIS”
 Ñònh lyù 1:
“Khi taûi troïng ñaït tôùi giôùi haïn, bieán daïng xaûy
ra döôùi taûi troïng khoâng ñoåi, và taát caû öùng suaát
luoân laø haèng soá; chæ coù gia soá bieán daïng deûo
xaûy ra (khoâng phaûi laø bieán daïng ñaøn hoài)”
CM
 Phöông trình coâng aûo    
fic ,t ic , s ijc & uic , ijc 
 sijcijcdV   ficuicdV   t icuicdS   t icuicdS
V V Ss Su
II/ CAÙC ÑÒNH LYÙ CÔ BAÛN CUÛA “LIMIT
ANALYSIS”(tt)

 ÔÛ TTGH  veá 2 baèng 0 vì:

fic  0 trong V, t ic  0 treân S s , uic  0 treân S u

 Maët khaùc: ijc  ijec  ijpc

 V s ijc ijcdV V s ijc  ijec   ijpc  dV  0
 Theo luaät chaûy deûo keát hôïp: s ij  ij  0
c pc

 Vaäy:  s ijcijecdV  0  s ijc  0 khoâng coù söï

V
thay ñoåi ö/s vaø töông öùng khoâng coù söï thay ñoåi
cuûa bieán daïng ñaøn hoài
II/ CAÙC ÑÒNH LYÙ CÔ BAÛN CUÛA “LIMIT
ANALYSIS”(tt)

 Ñònh lyù caän döôùi:

 PB1:“Neáu coù theå tìm thaáy moät tröôøng öùng
suaát “khaû dó tónh”,( s ijs , caân baèng vôùi fi trong V
vaø t i treân Ss, vaø khoâng nôi naøo vi phaïm tieâu
 
chuaån chaûy deûo, nghóa laø f s ijs  0) heä soá taûi
troïng töông öùng laø caän döôùi cuûa heä soá taûi troïng
giới hạn ”

 PB 2: “Heä soá taûi troïng giôùi haïn chính xaùc, al,

laø cöïc ñaïi trong soá caùc heä soá taûi troïng,
a-, töông öùng vôùi caùc tröôøng öùng suaát khaû dó
tónh”
II/ CAÙC ÑÒNH LYÙ CÔ BAÛN CUÛA “LIMIT
ANALYSIS”(tt)
 Ñònh lyù caän treân:
PB1: “Neáu moät cô caáu bieán daïng deûo töông
thích,  ij ,ui , thoûa ñieàu kieän bieân ñoàng nhaát,
pk pk

uki  0 treân Su coù theå giaû ñònh tröôùc, thì caùc taûi
troïng phoái hôïp, ti , fi sao cho WI  WE vôùi:
WI   V
 
D ijpk dV   V
s ijijpk dV

WE  fu pk
i i
dV   i i dS 
t upk
 a fi 0uipkdV   a ti 0uipkdS
V Ss V Ss
s*ij- öùng suaát keát hôïp vôùi toác ñoä bieán daïng deûo
seõ lôùn hôn hoaëc baèng taûi troïng giôùi haïn
II/ CAÙC ÑÒNH LYÙ CÔ BAÛN CUÛA “LIMIT
ANALYSIS”(tt)
Vôùi giaû thieát taûi troïng gia taêng tæ leä ñònh lyù caän
treân:

PB2: Heä soá taûi troïng giôùi haïn, al, laø soá nhoû nhaát
trong soá caùc heä soá taûi troïng a+, töông öùng vôùi caùc
tröôøng vaän toác chuyeån vò uki khaû dó ñoäng
II/ CAÙC ÑÒNH LYÙ CÔ BAÛN CUÛA
“LIMIT ANALYSIS”(tt)

Ñònh lyù toå hôïp

 Vôùi tröôøng toác ñoä CV khaû dó ñoäng. ta

ñöôïc a+ , vaø neáu tröôøng ö/s keát hôïp khaû dó tónh
ta ñöôïc a-  a+ = a  a-
 Vôùi tröôøng ö/s khaû dó tónh ta ñöôïc a- , vaø
neáu tröôøng toác ñoä bieán daïng keát hôïp bôûi luaät
phaùp tuyeán K.A. ta ñöôïc a+, khi ñoù  a  a  a
III/ CAÙC PHÖÔNG PHAÙP GIAÛI CUÛA
LIMIT ANALYSIS
1/ PHÖÔNG PHAÙP TÓNH HOÏC
s
 Giaû söû tröôøng öùng suaát ôû TTGH, sij
 
 Cho thoûa tieâu chuaån chaûy deûo, f s ijs ,k  0
 caän döôùi cuûa taûi troïng giôùi haïn, a-
 Tìm cöïc ñaïi cuûa caùc a-  al

Ghi chuù: chæ coù ñieàu kieän caân baèng vaø tieâu
chuaån chaûy deûo, maø khoâng ñaù ñoäng ñeán ñieàu
kieän ñoäng hoïc
III/ CAÙC PHÖÔNG PHAÙP GIAÛI CUÛA
LIMIT ANALYSIS (tt)
2/ PHÖÔNG PHAÙP ÑOÄNG HOÏC
 Gæa söû tröôùc tröôøng toác ñoä chuyeån vò tröôùc
luùc phaù hoaïi ( cô caáu phaù huûy)
 Caân baèng coâng suaát noäi vaø coâng suaát ngoaïi
 caän treân cuûa heä soá taûi troïng giôùi haïn, a+
 Cöïc tieåu hoaù caùc a+ ta tìm ñöôïc al

Ghi chuù: chæ coù vaän toác chuyeån vò vaø naêng löôïng
tieâu taùn deûo ñöôïc ñeà caäp maø khoâng ñeå yù öù/s
IV/LIMIT ANALYSIS VAØ PHEÙP QUY
HOAÏCH TOAÙN HOÏC
1/ BAØI TOAÙN TÓNH HOÏC SÖÛ DUÏNG CAÄN DÖÔÙI

BAØI TOAÙN PS1

Tìm max a-
sao cho s ij
 a  fi0  0  V
x j
njs ij  a  ti0  Ss
f(s ij )  0
IV/LIMIT ANALYSIS VAØ PHEÙP QUY
HOAÏCH TOAÙN HOÏC(tt)
2/ BAØI TOAÙN ÑOÄNG HOÏC SÖÛ DUÏNG CAÄN TREÂN
BAØI TOAÙN PC1
Tìm: WI
min a 


WE
sao cho
1  ui uj 
 ij     trong V
2   x j x i 
ui  ui tren S u

 fi0uidV   t i0uidS  0
V Ss
IV/LIMIT ANALYSIS VAØ PHEÙP QUY
HOAÏCH TOAÙN HOÏC(tt)
Vôùi WI   sijijdV; WE   fi0uidV   t i0uidS
V V Ss

BAØI TOAÙN PC2

Tìm min a   WI   s ij ijdV
V
sao cho 1  ui uj 
 ij     trong V
2   x j x i 
ui  ui tren S u

 fi0uidV   t i0uidS  1
V Ss
V/ NAÊNG LÖÔÏNG TIEÂU TAÙN DEÛO
 Ñònh nghóa: D  sijijp

trong ñoù sij tuaân theo tieâu chuaån chaûy deûo:

f  s ij   F  s ij   k2  0 (1)
f
 Luaät chaûy deûo keát hôïp:  pij   (2)
p s ij
Ñeå tính D(ij ) phaûi giaûi (1) vaø (2)
V/ NAÊNG LÖÔÏNG TIEÂU TAÙN
DEÛO(tt)
 Tính D khi söû duïng tieâu chuaån von Mises:
1
   
f sij  F sij  k 
2
v
2
sij sij  k2v  0
F
 Luaät chaûy deûo keát hôïp:
p
 
ij
s ij
F
D  s   s ij
p
ij ij
s ij

 Theo ñònh lyù Euler veà haøm ñoàng nhaát ta ñöôïc

F
D  s ij  2 F  2 k2v
s ij
V/ NAÊNG LÖÔÏNG TIEÂU TAÙN
DEÛO(tt)
 Vôùi tieâu chuaån naøy ta coù:
 pij  sij   ijp ijp   2 sij sij

 2kv  2ijpijp

 Suy ra:  
D pij  kv 2pij ijp
V/ NAÊNG LÖÔÏNG TIEÂU TAÙN
DEÛO(tt)
 Naêng löôïng tieâu taùn deûo taïi maët baát lieân tuïc

u cöùng cöùng
n s
 ns d d 0

cöùng
cöùng

Lôùp chuyeån tieáp moûng

V/ NAÊNG LÖÔÏNG TIEÂU TAÙN
DEÛO(tt)
 Lyù töôûng hoaù:  toác ñoä chuyeån vò thay ñoåi
raát nhanh qua lôùp chuyeån tieáp moûng coù dieän
tích ñôn vò vaø beà daøy d, doïc theo ñoù vaät chaát
tröôït leân nhau giöõa 2 khoái cöùng.
 Xeùt daûi beà roäng d, tröôøng toác ñoä chuyeån vò
sao cho (sau ñoù cho d0):

un  0 (khoâng maát lieân tuïc cuûa vaät chaát)

u
us  n ( u laø haèng soá treân moãi daûi daøi)
d
V/ NAÊNG LÖÔÏNG TIEÂU TAÙN
DEÛO(tt)
 Tröôøng vaän toác bieán daïng
un u s
n   0;  s  0
n s
 un us  u
 ns  2 ns     
 s n  d

 Toác ñoä tieâu taùn naêng löôïng treân 1 ñôn vò dieän

tích taïi lôùp chuyeån tieáp moûng
u
D  kv  ns d  k v d  k v u
d
VI/ TRÖÔØNG Ö/S BAÁT LIEÂN TUÏC
 Tröôøng öùng suaát baát lieân tuïc
 Thí duï: baøi toaùn uoán cuûa 1 thanh coù khaác
(bending of a notched bar)

M Khoâng ö/s Khoâng ö/s M

2k
2k

 Ñöôøng baát lieân tuïc veà öùng suaát  giôùi haïn

cuûa 1 daûi chuyeån tieáp giöõa 2 vuøng ö/s khaùc
VI/ TRÖÔØNG Ö/S BAÁT LIEÂN TUÏC (tt)
 Söï phaùt trieån öù/s cuûa moät thanh chòu uoán

2k 2k

Nhaân
ñaøn hoài

2k 2k

a/ Ñaøn hoài b/ Ñaøn - deûo c/ Deûo hoaøn toaøn

VI/ TRÖÔØNG Ö/S BAÁT LIEÂN TUÏC (tt)
 Tính chaát: ñieàu kieän caân baèng phaûi ñöôïc
thoaû taïi moïi ñieåm treân ñöôøng baát lieân tuïc
 Ñoøi hoûi söï lieân tuïc
Vuøng 2
sn(2) qua maët giaùn ñoaïn
A st(2)
t(2) (1) (2)
(1)
s n s n
st
st(2)
t(1)  t(2)
t(1) st(1) A
Vuøng 1
sn(1)  Khoâng ñoøi söï lieân
tuïc cuûa st qua bieân