You are on page 1of 78

Chöông 2:

PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ THANH

PGS. TS. Buøi Coâng Thaønh


KHOA KYÕ THUAÄT XAÂY DÖÏNG
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN
 Baøi toaùn daøn 3 thanh
Vấn đề: Tăng P từ zéro đến khi k/c đạt trạng thái giới
hạn. Gia tải theo chiều ngược lại. Khảo sát nội lực và
quan hệ (P – D). Các thanh cùng loại vật liệu có E, sp

1 2 3
L N2
450 450 N1 N3
D= D2
D1 D2=D
P
P
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)

 ÖÙng xöû ñaøn – deûo ñôn truïc cuûa vaät lieäu thanh

 N < Np  vaät lieäu ñaøn hoài


s N
N = EAe
s p Np = s p A
 N = Np & p  0  chaûy deûo A B
(AB)
C 
 N = Np & p = 0  caát taûi ñaøn O p e
hoài (BC)
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)

 Phöông trình caân baèng tónh hoïc:


F x  0  N  N
1 3

 F y  0  N  2N cos 45
2 1
0
P (a)

 Cheá ñoä ñaøn hoài


Phöông trình töông thích:
D1  D2 cos 450 (b)
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)
 Quan heä löïc doïc – chuyeån vò
N1L 2N1L N2L
D1  0
 ; D2 
AE cos 45 AE AE

 Giaûi (a)& (b) suy ra caùc noäi löïc


P 2P
N1  ; N2 
2 2 2 2
 Chuyeån vò ñaøn hoài:
2P L
D  D2  .
2  2 AE
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)
 Giôùi haïn ñaøn hoài
 Vì N2 > N1 (=N3)  thanh 2 bò chaûy deûo
tröôùc: s2 = sp
 Taûi troïng giôùi haïn ñaøn hoài, Pe:

s2 
N2

2Pe
 sp 
2 2
Pe  A sp
A  )
2 2 A 2
 Chuyeån vò ôû taûi troïng giôùi haïn ñaøn hoài
sp
D e  D 2e   eL  L
E
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)

 Cheá ñoä ñaøn – deûo (P > Pe):


 N2 = Asp (thanh 2 chaûy deûo)
P  As p
 N1  (thanh 1 & 3 vaãn coøn ñaøn hoài)
2
 Chuyeån vò :

D
D1


P  Asp 2L )
0
cos 45 2AE
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)
 Cheá ñoä chaûy deûo toaøn phaàn
 Noäi löïc: N1 = N2 = N3 = Asp
 Taûi troïng giôùi haïn: (suy töø p/t caân baèng)
 )
Pl  Asp 1  2  2Pe
D1e 2spL
 Chuyeån vò: Dp  0
  2D e
cos 45 E
 Ñoä döï tröõ an toaøn deûo s/v ñaøn hoài:


Pl  Pe Pe 2  1

)
 41,1%
Pe Pe
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)
 Cheá ñoä giaûm taûi ñaøn hoài: (töø 1 ñieåm khoaûng
giöõa Pe vaø PL): (BD // OA) treân bieåu ñoà (P – D);
(A’D // OA) & (B’E //OB) treân (N1,N2 – P)
 Noäi löïc dö trong caùc thanh

N2,réd 
 P *
 Pe ); N1,réd 
 P *
 Pe )
2 2 2 1
 Bieán daïng dö hay bieán daïng thöôøng tröïc
L L 2(P  Pe )
D réd (ou D permanente )  D ep  Dd  (2N1  Nd ) 
EA EA 2 1
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)
P

PL
P* B
Deûo toaøn phaàn
Pe A
Ñaøn hoài
deûo
Ñaøn hoài

DrésO D D Dep D
e p D
DD
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)

N1, N2

Asp A A’ C

1 (2) B’
Asp
2 B
(1)
E
N1,rés P
N2,rés O Pe P* PL
D Chế độ đàn hồi Chế độ đàn-dẻo
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)
 Chế độ giảm tải đàn hồi khi đạt TTGH

 Sử dụng biến không thứ nguyên

N1 N2 P
n1  , n2  , p=
1 2 3 Np Np Np
L N2 N
450 450 N1 3 Np  sp A
D= D2
D2=D
D1 P   ED 2 ; 1 
ED1
P spL spL
 Phương trình cân bằng: n2  2n1  p (1)
 Chế độ đàn hồi
 Quan hệ biến dạng:   21 (2)
p 2p 2p
 Lời giải đàn hồi: n1  ; n2  ; 
2 2 2 2 2 2
 Giới hạn đàn hồi: thanh 2 chảy dẻo
1 n1
n2  1  pe  1  ; n2   0.5;   1
2 2
 Chế độ đàn dẻo (thanh 2 chảy dẻo, thanh 1 đàn hồi)
p 1
n2  1; n1  ;   2n1  2  p  1)
2

 Giới hạn dẻo (cả 3 thanh đều chảy dẻo)

n1  n2  1; p  pL  1  2;   L  2

 Trạng thái giới hạn dẻo:  tăng dưới tải trọng pL.
Giả sử ta ngưng ở điểm ứng với max = 3
 Trạng thái cất tải đàn hồi cho đến khi tải về 0: các
đường biểu diễn đi theo đường song song với đường
ban đầu. Khi tải về 0, tồn tại các nội lực dư trong các
thanh r1, r2)  cũng như biến dạng dư, dư
1 1
r1  1  n1  1  pL
*
 1 0
2 2 2
2
r2  1  n*2  1  pL  1 2  0
1 2
 pL
du  max  3 3 2 0
pe
 Gia tải theo chiều nén:
+ Xác định gia số lực đàn hồi:
Dp 2D p 2D p
Dn1  ; Dn2  ; D 
2 2 2 2 2 2

+ Nội lực trong các thanh & biến dạng

n1  r1  Dn1; n2  r2  Dn2 ;     D
 Giới hạn đàn hồi khi chịu nén:
Thanh 2 chứa ư/s dư âm (r2 <0) nên chảy dẻo trước
tương ứng với điểm e trên biểu đồ (n, p) và điểm E trên
biểu đồ (, p).
2
n2  1  1  2  Dp  Dp  1
2 2
  1
pe  0  Dp  1 (  e & E)  pe  1 
2
(E)

  du  D  3  2 
E
) 2
2 1
1


n1  r1  Dn1   1 
1   1)
 0  điểm e’

 2  2 2
 Ứng xử đàn - dẻo dưới tải trọng nén:
 Thanh 2: n2 = -1
 Thanh 1: vẫn còn đàn hồi  Gia số Dn1 được
xác định từ p/t cân bằng:
Dp  Dn1  2 2
Dn1  Dn1  Dp 
2  2 2 2 2
2
Dp 
 2 1  2 2
 n1  r1  Dn1    
 2  2
 Giới hạn chảy dẻo khi nén: Cả 2 thanh chảy dẻo
n1  1  Dp   2  1
pL  p0  Dp  0  2  1   2  1  pL  pL

 Điểm f trên biểu đồ (p, n) và điểm F trên (p, )

 Chuyển vị tương ứng với điểm F:


F  E  DF  1
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)
p p

+
p L = 1+ 2 b” b b’ p+L = 1+ 2 B’ B C
+
p e =1+1/ 2
a’ p+e =1+1/ 2 A
a
i’ I
1 i
-1 d d’ -2 -1 H D
2 O 1 n O 1 2 3 
e e’
p-e = -1 -1 E

p- = -1- 2 pL = -1- 2


G F
L
f
p - = -1- 2
L
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)

BAØI TAÄP: Cho heä 3 thanh coù cuøng


dieän tích maët caét ngang A, laøm
1 3 baèng vaät lieäu ñaøn hoài- deûo lyù töôûng,
A
2 A coù öùng suaát chaûy deûo sp vaø moâ-
ñuyn ñaøn hoài E, chòu löïc P
L
A
1/ Khaûo saùt quan heä löïc-bieán
L/2

daïng (PD)
P
2/ Khaûo saùt quan heä (Ni, P)
3/ Xaùc ñònh taûi troïng giôùi haïn PL
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)
a/ Ñaøn hoài b/ Ñaøn-deûo c/ Dẻo toàn phần

1 3 1 3 1 3
2 A A A
A L A A
L
A L/2 syA
syA syA syA

P
P
P
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)
a/ Traïng thaùi ñaøn hoài
 P/t caân baèng: 2N1 + N2 = P (a)
 P/t töông thích cuûa bieán daïng:
N1L N2L
DL1  DL 2    2N1  N2 (b)
EA 2EA
 Gæai (a) vaø (b) ta ñöôïc: N2 = P/2; N1 = P/4
N2L PL
 Chuyeån vò ñaøn hoài: DPe  
2EA 4EA
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)
b/ Giôùi haïn ñaøn hoài
N2 > N1  thanh 2 chaûy deûo tröôùc: N2 = sPA
 Pe (hay Py) = 2spA: taûi troïng giôùi haïn ñaøn hoài

Chuyeån vò cuûa P öùng vôùi Pe(hay Py):


N2L s pL
DPY  
2EA 2E
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)

c/ Traïng thaùi ñaøn – deûo


Taêng P, N2 luoân baèng spA, thanh 1& 3 ñaøn hoài
P  sp A
P/t caân baèng: 2N1 + spA = P  N1 
2
Chuyeån vò ñaøn deûo:

N1L L  P  sp A  PL spL
DPep    
EA EA  2  2EA 2E
 
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)
 Traïng thaùi chaûy deûo toaøn phaàn:

Khi N1 = N3= spA  P = Pp = 3spA: taûi troïng giôùi haïn

Chuyeån vò khi P = Pp:

N1L L  3s A  s A  s L
DPp    p p
 p
EA EA  2  E
 
I/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO HEÄ DAØN (tt)

Deûo toaøn phaàn


Pp

Ñaøn - Deûo
Py

Ñaøn hoài

D Pe D Pp
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
A/ CHÒU UOÁN THUAÀN TUÙY
 Caùc giaû thieát cô baûn:
 Vaät lieäu ñaøn hoài-deûo lyù töôûng
 Boû qua caùc hieän töôïng taùi beàn (cuûng coá)
 Giaû thieát m/c ngang phaúng (Bernoulli)

y
    y r
r
M
M
Ñöôøng ñaøn hoài dx 
y
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
A/ CHÒU UOÁN THUAÀN TUÙY(tt)
1/ Tieát dieän coù 2 truïc ñoái xöùng
b sp sp sp

h
M x Me Mep
Mp
hh

y a/ b/ c/
Söï phaân boá öùng suaát trong caùc giai ñoaïn
a/ Giôùi haïn ñaøn hoài
b/ Traïng thaùi ñaøn-deûo
c/ Traïng thaùi giôùi haïn deûo
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
A/ CHÒU UOÁN THUAÀN TUÙY(tt)
1/ Tieát dieän coù 2 truïc ñoái xöùng (tt)
 Traïng thaùi ñaøn hoài
M M
 ÖÙng suaát sz  y;  szmax 
Ix Wx
Ix bh2
vôùi Wx  
h/2 6
 z 2max
 Bieán daïng: z = y ;  
y h
Giôùi haïn ñaøn hoài
2p
max  p vaø   e 
h
smax  sp vôùi sp  Ep vaø M  Me = spWx
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
A/ CHÒU UOÁN THUAÀN TUÙY(tt)
1/ Tieát dieän coù 2 truïc ñoái xöùng (tt)
 Traïng thaùi ñaøn deûo
 Vuøng hoaù deûo tieán daàn vaøo phía truïc
trung hoøa
 “Nhaân ñaøn hoài”: vuøng coù chieàu cao hh
 Ñoä cong ñaøn deûo ep ( > e) ñònh bôûi:

2p 2p e
ep    h
h' hh ep
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
A/ CHÒU UOÁN THUAÀN TUÙY(tt)
1/ Tieát dieän coù 2 truïc ñoái xöùng (tt)
 Ñ/v tieát dieän chöõ hnhaä t:
 h h 
 sp y
2 2 2 
M   sz ydA  2b   dy   sp ydy 
 0 h h hh 
 2 2 
 3h )
2


M  3  h2 ) Ix
h
sp 
2
s W
p

 
M 3  1 e  
2

 1  

Me 2  3  ep  
 
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
A/ CHÒU UOÁN THUAÀN TUÙY(tt)
1/ Tieát dieän coù 2 truïc ñoái xöùng (tt)
 Giôùi haïn deûo
 Hình thaønh khôùp deûo  momen deûo Mp
Momen deûo Mp:
Mp   s p ydA  s p .2. ydA  s p .2.Smax  s p Z
A A/2

Smax – momen tónh cuûa nöûa dieän tích tieát dieän ñ/v
truïc trung hoøa deûo (truøng vôùi truïc trung hoøa ñh)
Z = 2.Smax : moâmen choáng uoán deûo (moâ-ñuyn
uoán deûo)
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
A/ CHÒU UOÁN THUAÀN TUÙY(tt)
1/ Tieát dieän coù 2 truïc ñoái xöùng (tt)
Mp
 Heä soá daïng a: a 
Z
Me W
 dieãn taû ñoä lôïi khi tính theo deûo s/v tính theo
ñaøn hoài
bh2 bh2
 T/d chöõ nhaät: Z  ; W  a  1,5
4 6
 T/d chöõ I: a  1,15  1,17
T/d hình troøn: a  1,7
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
A/ CHÒU UOÁN THUAÀN TUÙY(tt)
2/ Tieát dieän baát kyø coù moät truïc ñoái xöùng

sP
sp A
2
y G1 n Mp
n yG sp A
2

2
y G1
Truïc ñx
sP
Truïc trung hoøa deûo
y
Söï phaân boá cuûa öùng suaát phaùp treân
tieát dieän daàm coù 1 truïc ñoái xöùng
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
A/ CHÒU UOÁN THUAÀN TUÙY(tt)
2/ Tieát dieän baát kyø coù moät truïc ñoái xöùng (tt)
 Xeùt 1 daàm baát kyø, coù 1 truïc ñoái xöùng, chòu uoán
trong maët phaúng ñoái xöùng, tieát dieän hoùa deûo tp
 Tìm söï phaân boá ö/s phaùp treân tieát dieän daàm
 Hôïp löïc cuûa ö/s phaùp = 0  truïc trung hoøa
deûo n-n chia tieát dieän thaønh 2 phaàn coù dieän tích
baèng nhau:  hôïp löïc moãi phaàn: spA/2
spA
 Caân baèng momen:  Mp 
2
y G1
 yG
2
)
Mp
 Moâ-ñuyn uoán deûo:  Z
sp

A
2

yG  yG
1 2
)
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
A/ CHÒU UOÁN THUAÀN TUÙY(tt)
M/Me Mp
Me
2.37
2.0
1.70
1.5
1.27
1
sections

/e
0
1 2 10
Luaät öùng xöû ñoái vôùi caùc daïng tieát dieän khaùc nhau
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
B/ CHÒU UOÁN NGANG PHAÚNG
 GIÔÙI THIEÄU CHUNG
 LT treân coù theå aùp duïng cho tröôøng hôïp uoán
ngang phaúng
 Trong mieàn chaûy deûo, aûnh höôûng cuûa löïc
caét raát nhoû ñeán giaù trò cuûa Mp

 Giaû thieát: Moät daàm baèng vaät lieäu ñaøn hoài deûo
lyù töôûng coù theå chòu ñöôïc momen uoán toái ña
baèng: Mp = spZ
Trong ñoù: Z – moâñuyn uoán deûo (hay Wp)
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
B/ CHÒU UOÁN NGANG PHAÚNG (tt)
 Khôùp deûo (Plastic Hinge – Rotule plastique)
Moät daàm ñôn giaûn chòu löïc taäp trung P ôû giöõa. Taêng
P töø 0 ñeán luùc Mmax= PL/4  Mp. 2 tröôøng hôïp:

1/ Quy luaät momen – ñoä cong thöïc


 Mieàn chaûy deûo traûi daøi treân ñoaïn CD coù M > Me
Tröôøng hôïp t/d chöõ I, a 1.15, mieàn chaûy deûo daøi
 )
b  Mp  Me L / Me  0.13L

 Ñoä cong mieàn ñaøn hoài (AC & BD) beù; ñoä cong
mieàn chaûy deûo raát lôùn
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
B/ CHÒU UOÁN NGANG PHAÚNG (tt)
2/ Quy luaät momen – ñoä cong ñôn giaûn hoùa
 Bieán daïng deûo coù khuynh höôùng taäp trung
taïi tieát dieän E coù momen cöïc ñaïi
 Ñoä cong beù treân suoát daàm ngoaïi tröø taïi E
 Daïng bieán daïng töïa nhö goàm 2 ñoaïn lieân
keát khôùp taïi E’  khôùp deûo
Keát luaän: Taïi tieát dieän coù momen max seõ hình
thaønh 1 khôùp coù ma saùt sao cho khôùp ngaên
caûn söï xoay khi M < Mp; cho pheùp xoay
töông ñoái khi M = Mp. Khôùp goïi laø khôùp deûo
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
B/ CHÒU UOÁN NGANG PHAÚNG (tt)
P P
A C D B A B

b E E
L L
M M
Mp Me Mp

 

A B A  B

E’ E’

1/ Söï hoùa deûo vaø bieán daïng ñ/v 2/ Söï hoùa deûo vaø bieán daïng ñ/v
luaät momen-ñoä cong thöïc luaät momen-ñoä cong ñôn giaûn
hoùa
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
B/ CHÒU UOÁN NGANG PHAÚNG (tt)
 Rotule plastique (Khớp dẻo)
M
P
Me
B C
1.15
(a) D
1
P A

(b)
Rotule plastique
1

r
1
(c) O e 
re

Bieán daïng ôû traïng thaùi Luaät momen-ñoä cong


chaûy deûo ñ/v daàm chöõ I
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
C/ DAÀM SIEÂU TÓNH

Thí duï: Duøng phöông phaùp töøng böôùc, veõ bieåu


ñoà quan heä löïc – chuyeån vò cho 1 daàm bò cheøn
keïp 2 ñaàu, chòu 1 löïc taäp trung. Xaùc ñònh löôïng
chòu deûo döï tröõ

P
A
B C
L/3 2L/3
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
C/ DAÀM SIEÂU TÓNH (TT)

 Phaân tích ñaøn hoài cho daàm nguyeân thuûy


P
A
a = L/3 b = 2L/3
4
MA   PL
MA MC 27
8
MB   PL
MB 81
2
Pab2
MA   2 ;
Pa2b
MC   2 MC   PL
L L 27
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
C/ DAÀM SIEÂU TÓNH (TT)

 Khôùp deûo hình thaønh taïi A khi : MA  Mp

27 Mp Mp
Taûi troïng töông öùng: P1   6,75
4 L L
2 2
Chuyeån vò cuûa P: 2 MpL MpL
D1  .  0,0247
81 EI EI
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
C/ DAÀM SIEÂU TÓNH (TT)

 Phaân tích ñaøn hoài sau khi hình thaønh khôùp deûo
taïi A
MP P
A Mp14
MB    PL
L/3 2L/3 2 81
Mp
MP M’C 
MC   
4
PL
2 27
M’B
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
C/ DAÀM SIEÂU TÓNH (TT)

 Vì MB  MC neân khôùp deûo thöù 2 hình thaønh taïi


B khi M’B = Mp
 Taûi troïng töông öùng vôùi söï hình thaønh 2 khôùp
deûo taïi A vaø B:
243 Mp Mp
P2  .  8,678
28 L L
 Momen taïi C töông öùng:
11
MC   Mp  0,785.Mp
14
MpL2
 Chuyeån vò cuûa ñieåm P: D 2  0,0423
EI
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
C/ DAÀM SIEÂU TÓNH (TT)

c/ Phaân tích ñaøn hoài sau khi hình thaønh caùc khôùp
deûo taïi A vaø B: P
Mp
L/3 2L/3
Mp
6Mp/L 6Mp/L
P

6Mp/L P-6Mp/L

P-6Mp/L
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
C/ DAÀM SIEÂU TÓNH (TT)

MP M’’C

Mp

 6Mp   2 
 Momen taïi C: MC   P    L   Mp
 L  3 
 Khôùp deûo taïi C khi: MC  Mp
Mp
 Taûi troïng töông öùng: P3  9
L
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
C/ DAÀM SIEÂU TÓNH (TT)

 Chuyeån vò taïi B = chuyeån vò taïi B cuûa daàm


coâng-xon chòu taûi taäp trung
P3  6M p / L  3M p / L
 phoái hôïp vôùi momen Mp

Mp  2L 2  3Mp / L )  2L 2
D3      . 
2EI  3  3EI  3 
MpL2
 Vaø D3  0,0741.
EI
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
C/ DAÀM SIEÂU TÓNH (TT)

 Khi P = P3 , cô caáu phaù huûy ñöôïc hình thaønh

PL Cô caáu phaù huûy


Mp Caùc khôùp deûo taïi
A, B, vaø C
9,0
8,67 Khôùp deûo taïi A vaø B
6,75 Khôùp deûo
taïi A

Ñaøn hoài
DEI
0,0247 0,0423 0,0741 MpL2
II/ PHAÂN TÍCH ÑAØN-DEÛO CUÛA DAÀM.
C/ DAÀM SIEÂU TÓNH (TT)

 Phaàn traêm söùc chòu deûo döï tröõ cho daàm ngoaøi
giôùi haïn ñaøn hoài:

9Mp L  6,75Mp L
 33,3%
6,75Mp L
Bài tập
1/ Phân tích đàn dẻo thanh chịu uốn thuần túy có tiết
diện mặt cắt ngang hình tam giác cân như hình vẽ.
y
a/ Xác định trục trung hòa đàn hồi
và suy ra Me
h
b/ Xác định trục trung hòa dẻo và
x
b
suy ra Mp

Giả sử vật liệu đàn hồi dẻo lý


tưởng
Bài tập (tt)

2/ Thanh tuyệt đối cứng AB khớp cố định tại A, được


treo bởi 2 thanh CD và BD có tiết diện lần lượt là A và
2A. Thanh chịu tác dụng của lực P tại đầu B.
D
Vẽ biểu đồ (P – DB) khi tăng
a
2A P từ 0  Pgh
A
Rigide
C B
a a ĐS. : Pe = 1.068 spA
A
P Pgh = 1.25 spA
Bài tập (tt)
3/ Một thanh có tiết diện thay đổi theo bậc bị ngàm ở 2
đầu và chịu tác dụng của lực dọc trục P tại điểm nối giữa
2 phần như hình vẽ.
A Tính các lực Pe và Pgh và các chuyển vị
P tương ứng của điểm C khi tăng tải từ 0
2m EA
 Pgh.
C
Biết rằng: skch  snch  sch  240MPa
4m 2EA
E = 2x105 MPa, A = 20 cm2
B
Bài tập (tt)
4/ Phân tích đàn dẻo các dầm đã cho tìm tải trọng giới
hạn
q
a/ Mp
Mp q L  11.6
L L

P
b/ 4M p
MP
PL 
MP L
L L L
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ
 Vaán ñeà: 1 thanh laêng truï coù tieát dieän baát kyø
x, u
 bò cheøn keïp 1 ñaàu,

Mt  ñaàu töï do chòu momen xoaén Mt .

Phaân tích ñaøn-deûo thanh khi taêng


Mt

z, w

y, v
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ - CAÙC PHÖÔNG TRÌNH CÔ BAÛN
1/ Chuyeån vò – Bieán daïng:
 Giaû thuyeát cuûa Saint Venant (xoaén thuaàn tuùy)
 m/c ngang quay nhö coá theå
z, w trong m/p cuûa mình (y,z)
 veânh theo höôùng truïc x
n u  a u  y,z )
y, v  vôùi a – goùc xoaén
 v   axz treân ñôn vò chieàu
 w   axy daøi

u  y,z )  haøm chöa bieát
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ - CAÙC PHÖÔNG TRÌNH CÔ BAÛN
 Caùc thaønh phaàn bieán daïng:


  x   y   z   yz  0
 u v  u 
  yx    a  z
 y x  y 
 u w  u 
  zx    a  y
 z x  y 

 zx  yx
 Phöông trình töông thích:   2a
y z
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ - CAÙC PHÖÔNG TRÌNH CÔ BAÛN
2/ ÖÙng suaát:
 Caùc thaønh phaàn öùng suaát
0 t xy t xz 
 s x  s y  s z  t zy  0 t
  s   0 0 
 t  0; t  0 ij yx
xy xz
 t zx 0 0 
 P/t caân baèng tónh hoïc (trong V)

0 t xy t xz 
sij    
 0  0   t yx 0 0   0
x j  y z 
 t zx 0 0 
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ - CAÙC PHÖÔNG TRÌNH CÔ BAÛN
 Phöông trình caân baèng tónh hoïc beân trong
t xy t xz
 0
y z

Giaûi baøi toaùn theo öùng suaát  haøm ö/s Prandtl

  z, y )   z, y )
t xy  ; t xz 
z y
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ - CAÙC PHÖÔNG TRÌNH CÔ BAÛN
 Ñieàu kieän bieân tónh hoïc (treân beà maët)
 
 0 
0 t xy t xz    0 
 dz   
nisij  ti  0   t xy 0 0 
  0 
 ds   
 t xz 0 
 dy   
0 0
  dz 
 dz  dy d
 .  .   0 (doc tren chu tuyen
z ds y ds ds
bang 0 vi mat ben thanh khong co u/s)
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ - CAÙC PHÖÔNG TRÌNH CÔ BAÛN
 Momen xoaén Mt Mt   (ytxz  zt xy )dzdy
Mt
 
 Thay : t xz   ; t xy 
y z
z
txz  Tích phaân töøng phaàn ñöôïc:
txy
Mt      z cos(n,z)  y cos(n,y) ds  2  dzdy
y C

 Ñoái vôùi chu tuyeán ñôn lieân: Mt  2 dzdy

 “Momen xoaén, veà giaù trò baèng 2 laàn theå tích


chöùa döôùi maët öùng suaát x = (z,y)”
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ - CAÙC PHÖÔNG TRÌNH CÔ BAÛN

 Traïng thaùi ñaøn hoài:


  u  
 t xy  G xy  Ga   z 
  y  z

 t  G  Ga  u  y    
 xz  
 y
xz
 z 

 2  2
Thay vaøo p/t töông thích   2  2Ga
y 2
z
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ - CAÙC PHÖÔNG TRÌNH CÔ BAÛN
 Pheùp töông töï maøng cuûa Prandtl - Nadai

“Ñoä voõng cuûa maøng coù


z chu vi gioáng maët caét
y ngang cuûa thanh, chòu löïc
phaân boá p vaø löïc caêng T
phaûi thoûa:
p  2f  2f p
T T  2 
y 2
z T
f(y,z)
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN
 Ví duï: Khaûo saùt traïng thaùi xoaén ñaøn deûo cuûa
thanh tieát dieän troøn chòu xoaén
 Thanh coù tieát dieän troøn  u  0
z khoâng veânh do tính ñoái xöùng
Mt
z r Ö/s: txy = -Gaz; txz = -Gay
y
y
 Momen xoaén Mt:

t  t2  t2
a t
4
 xy xz
Mt  . with 
2 r  r  y2  z 2
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)
 Giôùi haïn ñaøn hoài:
k
t  Gar  tmax = Gaea = k  ae 
Ga
 e k
 t xy  Ga e z   a z
 Ö/s giôùi haïn ñaøn hoài 
 t e  Ga y   k y
 xz e
a
 Momen xoaén giôùi haïn ñaøn hoài:
 3
M    yt  zt ) d  a k
e e e
t xz xy
2
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)
 Traïng thaùi ñaøn deûo vôùi taùi beàn tuyeán tính:
 Giaû söû vaät lieäu tuaân s
theo quy luaät öùng xöû ñaøn
deûo vôùi taùi beàn tuyeán tính mE
s 0

 Quy luaät Prandtl - Reuss


p

E
3sij
dij  Hijkldskl   ds e 
2s ehD

hD – heä soá taùi beàn (cuûng coá); se – ö/s hieäu duïng


III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)
Trieån khai:
dt xy 3t xy
d xy   ds e
G 2s ehD
dt xz 3t xz
d xz   ds e
G 2s ehD

Caùch xaùc ñònh heä soá hD ? se ?


III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)
 Xaùc ñònh hD: duøng thí nghieäm 1 chieàu
s
ds ds ds 1  m
mE d  d 
p
   ds
sp0 E mE E mE
E
ds ds mE
 hD   p   h'E
 d D d 1 m
 ÖÙ/s hieäu duïng theo von Mises se

s e  3(t 2xy  t 2xz )


III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)
 Giaû söû taûi troïng gia taêng tæ leä:
 sp 
sp   s ,
0
  1, 0 
 sp 
p

t
3 xy
0

Gia soá bieán daïng deûo: d pxy  sp0 d


2 sp0
3  s 0

Suy ra:  pxy  t xy 1 
p

2h'E  sp 
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)

 t 3 t  s 0

  xy   xy   xy   1 
xy xy p

e p

 G 2h E  sp 

 t xz 3t xz  s 0

  xz   xz   xz  G   2h E 1  s 
e p p

  p 

se
0 if 1
sp
se
 1 if 1
sp
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)
 Xaùc ñònh bieân giôùi vuøng ñaøn hoài – deûo
Mt
 r < c : vuøng ñaøn hoài
 r  c : vuøng deûo
c
 Ñ/k chaûy deûo:
Ñaøn hoài
s e  sp , t  k : u/s cat gioi han

s e  3t  3(t 2xy  t 2xz ); sp  3k


ñaøn deûo
a 4 t a 4
Mt  . with (t)r c k ck
2 r 2Mt
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)
 Toùm taét:
r
 r < c: vaät lieäu ôû traïng thaùi ñaøn hoài tk
c
txy = azG; txz = ayG
 r  c: vaät lieäu ôû traïng thaùi ñaøn - deûo
azG ayG
t xy  ; t xz 
3  sp 
0
3  s 0

1  1   1  1 
p


4h (1   )  se  
4h (1   )  se 
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)
3 3k
3aGr 
Vôùi: 2h(1   )
s e  3(t 2xy  t 2xz )  3k 
3
1
2h(1   )
 3 h 
 zk   aG r 
 2(1   ) k 
t xy  ;
 3 
r  h 
 2(1   ) 
 3 h 
yk   aG r 
 2(1   ) k 
t xz 
 3 
r  h 
 2(1   ) 
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)
 Momen xoaén töông öùng vôùi caùc traïng thaùi

Mt   (yt xz  zt xy )dydz

 Ñaët caùc bieán khoâng thöù nguyeân

a Mt
a ; Mt  e
ae Mt
k h 3
with a e  ; Mt  a k
e

Ga 2
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)

a/ TRAÏNG THAÙI ÑAØN DEÛO SONG TUYEÁN TÍNH

 Mt  a if (a  1)

 a 4  1 
Mt    1 3 
if (a  1)
  a 
h 2h (1   )  3
 3 4
1
 2(1   )
III/ XOAÉN ÑAØN DEÛO CAÙC THANH
LAÊNG TRUÏ – THANH TIEÁT DIEÄN TROØN (TT)
b/ TRAÏNG THAÙI ÑAØN HOÀI – DEÛO LYÙ TÖÔÛNG
(Deûo lyù töôûng  m = 0, h’ = 0)

2ka3  1  k 3 
Mt  1    
3  4  aaG  

 Vaät lieäu cöùng deûo lyù töôûng: a

2ka3
Mt 
3

You might also like