‫‪Melec.

ir‬‬

‫ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ دوره ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‬

‫ﻋﻨﻮان‪:‬‬

‫ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﺎﺧﺖ دﺳﺘﮕﺎ ه ﻋﯿﺐ ﯾﺎب ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﻣﻮﺗﻮر ﺧﻮدرو ﻣﺠﻬﺰ‬
‫ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﮥ ‪USB‬‬

‫اﺳﺘﺎد راﻫﻨﻤﺎ‪:‬ﻣﻬﻨﺪس ﺳﭙﺎس ﯾﺎر‬

‫داﻧﺸﺠﻮ‪:‬ﻣﯿﻼد ﻣﺴﻌﻮدي ﻓﺮ‬

‫ﺷﻬﺮﯾﻮر ‪91‬‬
‫‪Melec.ir‬‬
‫ﻓﮭﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬

‫‪Melec.ir‬‬
‫‪ -١‬ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر____________________________________________________ ‪۵‬‬
‫‪ -١-١‬ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﺼﻮل ﻣﺨﺘﻠﻒ ____________________________________________ ‪۵‬‬
‫‪ -٢-١‬اھﻤﯿﺖ اﺟﺮای ﭘﺮوژه _____________________________________________ ‪۵‬‬
‫‪ -٢‬ﻓﺼﻞ اول ____________________________________________________ ‪٨‬‬
‫‪ -١-٢‬ﻣﻮﺗﻮر ______________________________________________________ ‪٨‬‬
‫‪ -١-١-٢‬رﯾﺸﮫ ﻟﻐﻮی ____________________________________________________ ‪٨‬‬
‫‪ -٢-١-٢‬ﺗﺎرﯾﺨﭽﺔ ﻣﻮﺗﻮر _________________________________________________ ‪٩‬‬
‫‪ -٢-٢‬ﻣﻮﺗﻮر درون ﺳﻮز ______________________________________________ ‪٩‬‬
‫‪١٠‬‬ ‫‪ -١-٢-٢‬ﺳﯿﺮ ﺗﺤﻮﻟﯽ و رﺷﺪ ______________________________________________‬
‫‪١٠‬‬ ‫‪ -٢-٢-٢‬اﻧﻮاع ﻣﻮﺗﻮرھﺎی درون ﺳﻮز ________________________________________‬
‫‪١١‬‬ ‫‪ -٣-٢-٢‬ﻣﻌﯿﺎرھﺎی دﯾﮕﺮ ﺟﮭﺖ ﻃﺒﻘﮫ ﺑﻨﺪی ﻣﻮﺗﻮرھﺎی اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ _____________________‬
‫‪١٢‬‬ ‫‪ -۴-٢-٢‬ﻃﺮز ﮐﺎر ﻣﻮﺗﻮر ھﺎی ﭼﮭﺎر زﻣﺎﻧﮫ _____________________________________‬
‫‪١۴‬‬ ‫‪ -۵-٢-٢‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻮﺗﻮر ھﺎی درون ﺳﻮز ______________________________________‬
‫‪١۵‬‬ ‫‪ -٦-٢-٢‬ﮐﺎرﺑﺮدھﺎ ی ﻣﻮﺗﻮر درون ﺳﻮز _______________________________________‬
‫‪١۵‬‬ ‫‪ -٧-٢-٢‬ﺗﻮﺳﻌﺔ ﻗﻄﻌﺎت اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺧﻮدرو_____________________________‬
‫‪ -٣-٢‬ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ __________________________________________________ ‪١۶‬‬
‫‪ 2-4-‬ﺳﺎﻣﺎﻧﮫ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر)‪١٨ _______________________________________ (EMS‬‬
‫‪ -١-٤-٢‬اﺟﺰا و زﯾﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﮫ ھﺎی ﺳﺎﻣﺎﻧﮫ ی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر __________________________ ‪١٩‬‬
‫‪ -۵-٢‬راﯾﺎﻧﺔ ﻣﻮﺗﻮر _________________________________________________ ‪٢٢‬‬
‫‪ -١-٥-٢‬ﻧﺮم اﻓﺰار راﯾﺎﻧﮫ ی ﻣﻮﺗﻮر __________________________________________ ‪٢۴‬‬
‫‪ -٦-٢‬ﻧﮕﺎﺷﺖ و ﺗﻨﻈﯿﻢ راﯾﺎﻧﮫ ﻣﻮﺗﻮر ______________________________________ ‪٢۶‬‬
‫‪ -١-٦-٢‬روش ھﺎی ﻧﮕﺎﺷﺖ و ﺗﻨﻈﯿﻢ‪٢۶ _________________________________________ :‬‬
‫‪ -٢-٦-٢‬اﺑﺰارھﺎی ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻧﮕﺎﺷﺖ __________________________________________ ‪٢٧‬‬
‫‪ -٧-٢‬ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ___________________________________________ ‪٢٨‬‬
‫‪ -٨-٢‬ھﺪف اﺟﺮاﯾﯽ ﭘﺮوژه ____________________________________________ ‪٢٩‬‬
‫‪ -٩-٢‬ﺑﺨﺶ ھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮوژه _________________________________________ ‪٢٩‬‬
‫‪٢٩‬‬ ‫‪ -١-٩-٢‬ﺑﺨﺶ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ‪___________________________________ : ECU‬‬
‫‪٢٩‬‬ ‫‪ -٢-٩-٢‬ﺑﺨﺶ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﭘﺮوﺗﻜﻞ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ‪________________________________ :ECU‬‬
‫‪٣٠‬‬ ‫‪ -٣-٩-٢‬ﺑﺨﺶ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﺎﯾﻞ )‪__________________________________ :(FAT‬‬
‫‪٣٠‬‬ ‫‪ -٤-٩-٢‬ﺑﺨﺶ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺣﺎﻓﻈﺔ ‪_________________________________________ :USB‬‬

‫‪ -٣‬ﻓﺼﻞ دوم ___________________________________________________ ‪٣١‬‬

‫‪ -١-٣‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ _________________________________________________ ‪٣١‬‬
‫‪ -١-١-٣‬اﺟﺰای ﯾﮏ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ __________________________________________ ‪٣٢‬‬

‫‪2‬‬
‫‪ -٢-١-٣‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮھﺎی راﯾﺞ ____________________________________________ ‪٣٢‬‬
‫‪ -٢-٣‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮھﺎی ‪٣٣ ___________________________________________ PIC‬‬
‫‪٣٣‬‬ ‫‪ -١-٢-٣‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺮﮐﺖ ‪__________________________________________ Microchip‬‬
‫‪٣٣‬‬ ‫‪ -٢-٢-٣‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮھﺎی ﺷﺮﮐﺖ ‪___________________________________ Microchip‬‬
‫‪٣۴‬‬ ‫‪ -٣-٢-٣‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺧﺎﻧﻮاده ھﺎی ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪__________________________________ PIC‬‬
‫‪٣۵‬‬ ‫در اداﻣﮫ ﺑﮫ ﻣﻌﺮﻓﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﺧﺎﻧﻮاده ھﺎی اﺑﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﭘﺮداﺧﺘﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد‪________________ .‬‬
‫‪٣۵‬‬ ‫‪ -۴-٢-٣‬ﺧﺎﻧﻮادة ‪ ٨‬ﺑﯿﺘﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪_____________________________________ PIC‬‬
‫‪٣۵‬‬ ‫‪ -١-۴-٢-٣‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮھﺎی ﺷﺎﺧﺔ ‪_________________________________ Baseline‬‬
‫‪٣۶‬‬ ‫‪ 3-2-4-2-‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮھﺎی ﺷﺎﺧﺔ ‪_________________________________ Mid-Range‬‬
‫‪٣٨‬‬ ‫‪ -٣-۴-٢-٣‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮھﺎی ﺷﺎﺧﺔ ‪________________________ Enhanced Mid-Range‬‬
‫‪٣٩‬‬ ‫‪ -٤-٤-٢-٣‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮھﺎی ﺷﺎﺧﺔ ‪___________________________________ PIC18‬‬
‫‪۴٠‬‬ ‫‪ -۵-٢-٣‬ﺧﺎﻧﻮادة ‪ ١۶‬ﺑﯿﺘﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪____________________________________ PIC‬‬
‫‪۴١‬‬ ‫‪ -١-۵-٢-٣‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ھﺎی ﺷﺎﺧﺔ ‪__________________________________ PIC24F‬‬
‫‪۴٣‬‬ ‫‪ -٢-۵-٢-٣‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ھﺎی ﺷﺎﺧﺔ ‪________________________________PIC24 H/E‬‬
‫‪۴۴‬‬ ‫‪ -٣-۵-٢-٣‬ﺧﺎﻧﻮادة ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪة ﺳﯿﮕﻨﺎل دﯾﺠﯿﺘﺎ ل‪_________________________ dsPIC30F‬‬
‫‪۴۵‬‬ ‫‪ -۴-۵-٢-٣‬ﺧﺎﻧﻮادة ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪة ﺳﯿﮕﻨﺎل دﯾﺠﯿﺘﺎ ل ‪______________________ dsPIC33F/E ،‬‬
‫‪۴۶‬‬ ‫‪ -۶-٢-٣‬ﺧﺎﻧﻮادة ‪ ٣٢‬ﺑﯿﺘﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪____________________________________ PIC‬‬
‫‪ -٣-٣‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪۴٧ ____________________________________ PIC24FJ192GB108‬‬
‫‪۵١‬‬ ‫‪_______________________________________________________ CPU-١-٣-٣‬‬
‫‪۵٣‬‬ ‫‪ -٢-٣-٣‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺣﺎﻓﻈﮫ _________________________________________________‬
‫‪۵٣‬‬ ‫‪ -١-٢-٣-٣‬ﺣﺎﻓﻈﺔ ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ ______________________________________________‬
‫‪۵٣‬‬ ‫‪ -٢-٢-٣-٣‬ﺣﺎﻓﻈﺔ داده _______________________________________________‬
‫‪۵۴‬‬ ‫‪ -٣-٣-٣‬ﭘﻮرت ھﺎی ورودی و ﺧﺮوﺟﯽ _______________________________________‬
‫‪۵۵‬‬ ‫‪Melec.ir‬‬
‫______________________________‬ ‫‪ 3-3-4-‬ﺣﺪاﻗﻞ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﺮای راه اﻧﺪازی ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ‬
‫‪۵۶‬‬ ‫‪ -۵-٣-٣‬اﺳﯿﻼﺗﻮر _____________________________________________________‬
‫‪۵۶‬‬ ‫‪ -١-۵-٣-٣‬وﯾﮋﮔﯽ ھﺎی اﺳﯿﻼﺗﻮر _________________________________________‬
‫‪۵٨‬‬ ‫‪ -٢-۵-٣-٣‬اﻧﺘﺨﺎب اﺳﯿﻼﺗﻮر ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻮرت ‪__________________________ USB‬‬
‫‪۵٩‬‬ ‫‪ -۶-٣-٣‬ﺗﺎﯾﻤﺮ ھﺎ _____________________________________________________‬
‫‪۶١‬‬ ‫‪ -٧-٣-٣‬ﻣﺎژول ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪-‬ﮔﯿﺮﻧﺪة ﺳﺮﯾﺎل ﻏﯿﺮھﻤﺰﻣﺎن)‪__________________________ (UART‬‬
‫‪۶٢‬‬ ‫‪ -١-٧-٣-٣‬ﻣﻌﺮﻓﯽ رﺟﯿﺴﺘﺮھﺎی ﻣﮭﻢ در ﻣﺎژول ‪____________________________ UART‬‬
‫‪۶٣‬‬ ‫‪ 3-3-8-‬ﭘﻮرت ‪____________________________________________________ USB‬‬
‫‪۶۴‬‬ ‫‪ 3-3-8-1-‬ﻣﻌﺮﻓﯽ رﺟﯿﺴﺘﺮھﺎی ﻣﺎژول ‪___________________________________ USB‬‬
‫‪۶۶‬‬ ‫‪ -٢-٨-٣-٣‬راه اﻧﺪازی ﺳﺨﺖ اﻓﺰاری ﭘﻮرت‪______________________________ USB‬‬
‫‪ -۴-٣‬واﺳﻂ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاری ‪۶٧ _________________________________________ ECU‬‬
‫‪ -۵-٣‬ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﭘﺮوژه _______________________________________________ ‪۶٨‬‬
‫‪ -٦-٣‬ﻣﺪار ﭼﺎﭘﯽ ﭘﺮوژه ______________________________________________ ‪٧٠‬‬
‫‪ -٤‬ﻓﺼﻞ ﭼﮭﺎرم _________________________________________________ ‪٧١‬‬
‫‪ -١-۴‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﭘﻮرت ‪٧١ _____________________________________________ USB‬‬
‫‪ -١-١-۴‬ﺗﺎرﯾﺨﭽﮫ ‪٧٢ _________________________________________________ :USB‬‬
‫‪ -٢-١-۴‬ﻣﺰاﯾﺎی اﺳﺘﻔﺎده ‪٧٢ _____________________________________________ : USB‬‬

‫‪3‬‬
‫‪ -٣-١-٤‬اﻧﻮاع اﻧﺘﻘﺎل ___________________________________________________ ‪٧۵‬‬
‫‪ -۴-١-۴‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪٧۶ _______________________________________________ : USB‬‬
‫‪ -٢-۴‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزی ‪ USB Embedded Host‬در ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪٧٧ ___________ PIC24FJ192GB108‬‬
‫‪ -١-٢-۴‬ﻣﻌﻤﺎری ﺷﺒﮑﮫ _________________________________________________ ‪٧٧‬‬
‫‪ -٣-۴‬ﻓﻠﻮﭼﺎرت ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ _______________________________________________ ‪٨١‬‬
‫‪ -٤-٤‬ﭘﺮوﺗﮑﻞ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ‪٨٢ ______________________________ Keyword Protocol 2000‬‬
‫‪٨٢‬‬ ‫‪ -١-۴-۴‬ﻻﯾﮫ ‪__________________________________________________ Physical‬‬
‫‪٨۴‬‬ ‫‪ -٢-۴-۴‬ﻻﯾﮫ ‪_________________________________________________ Data link‬‬
‫‪٨۴‬‬ ‫‪ -١-٢-۴-۴‬ﻓﺮﯾﻢ ﺑﻨﺪی داده ھﺎ ___________________________________________‬
‫‪٨۵‬‬ ‫‪ -٣-۴-۴‬ﻻﯾﮫ ‪________________________________________________ Application‬‬

‫‪ -٥‬ﻣﻨﺎﺑﻊ‪٨٧ ____________________________________________________ :‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪ -1‬ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﻦ ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ در ﻣﻮرد ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن ﺗﺌـﻮري و ﻋﻤﻠـﯽ در‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﮋوﻫﺸﯽ "ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﺎﺧﺖ دﺳﺘﮕﺎ ه ﻋﯿﺐ ﯾﺎب ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﻣﻮﺗﻮر ﺧﻮدرو ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺎﻓﻈﮥ ‪ " USB‬ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪.‬ﻣﺤﺼﻮل ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺮد اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺑﺎ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﺧﻮدروي ﻣﻠﯽ و درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺪﻫﺎي ﺧﻄﺎ و ﺳﺎﯾﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از راﯾﺎﻧـﮥ ﻣﺰﺑـﻮر و‬
‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ذﺧﯿﺮة اﻃﻼﻋﺎت درﯾﺎﻓﺘﯽ ﺑﺮ روي ﺣﺎﻓﻈﮥ ‪) USB‬ﺣﺎﻓﻈﮥ ﻓﻠﺶ(ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -1-1‬ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﺼﻮل ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﻓﺼﻞ دوم ‪ :‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﭘﺮوژه و اﻫﺪاف آن‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ‪ :‬ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﻮارد ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ‪ :‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﭘﺮوژه‬

‫‪ -2-1‬اﻫﻤﯿﺖ اﺟﺮاي ﭘﺮوژه‬

‫اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎز ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﻮﺗﻮر اﯾﺮان ﺧﻮدرو )‪(1IPCO‬در ﺑﺨﺶ ﻧﮕﺎﺷﺖ‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد ﭼﻨﯿﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺗﺮ ﺷﺪن ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ اﺟﻤـﺎﻟﯽ‬
‫در ﻣﻮرد ﻧﮕﺎﺷﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﺧﻮدرو و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺨﺶ ﻧﮕﺎﺷﺖ در ﺷﺮﮐﺖ ‪ IPCO‬ﺑﭙﺮدازﯾﻢ‪.‬ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫ﻣﻔﺼﻞ ﺗﺮ در ﻓﺼﻞ اول اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮدرو ﺳﺎزي در دﻫﻪ‬
‫ﻫﺎي اﺧﯿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ آﻻﯾﻨﺪﮔﯽ ﻣﻮﺗﻮر‪،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد آن و در ﯾـﮏ ﻋﺒـﺎرت ﺟﻬـﺖ ﺑﻬﺒـﻮد‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻮﺗﻮر از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺻﺤﯿﺢ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن ﻣﻮﺗﻮر‪،‬ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﻬﯿﺰات اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺴﮕﺮﻫﺎ و ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮده اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺴﮕﺮﻫﺎ و ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﺮﮐﺰي ﺑﻪ ﻧﺎم "راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر‪ " ٢‬ﭘـﺎﯾﺶ و ﺗﺤﺮﯾـﮏ‬

‫‪1‬‬
‫‪IRANKHODRO POWERTRAIN CO.‬‬
‫‪2‬‬
‫)‪ECU(Engine Control Unit‬‬
‫‪5‬‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻈﯿﻢ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﺟﻬﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺻﺤﯿﺢ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﺬﮐﻮر ﻧﮕﺎﺷﺖ)ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺳﯿﻮن(ﻧﺎﻣﯿﺪه‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺑﺨﺶ ﻧﮕﺎﺷﺖ در ﺷﺮﮐﺖ ‪ IPCO‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺻﺤﯿﺢ ﯾﺎ ﮐﺎﻟﯿﺒﺮه ﮐـﺮدن راﯾﺎﻧـﮥ ﻣﻮﺗـﻮر‬
‫ي ﻣﻠﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬وﺟﻮد ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗـﻮر و‬
‫ﺧﻮدرو ِ‬
‫درﯾﺎﻓﺖ و ﺛﺒﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺑﻪ اداره ﻧﮕﺎﺷﺖ‬
‫ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﯾﮑﯽ از روش ﻫﺎي ﭘﯽ ﺑﺮدن ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺻﺤﯿﺢ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗـﻮر‪،‬ﻗﺮار دادن‬
‫ﺧﻮدرو در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻧﻈﺮ دﻣﺎ‪،‬ارﺗﻔﺎع‪،‬ﺷﯿﺐ ﻣﺴﯿﺮ و ‪ ...‬و ﺛﺒﺖ ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻣﻮﺗﻮر در‬
‫ﻟﺤﻈﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪.‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر اداره ﻧﮕﺎﺷﺖ‪،‬ﺑﺮاي ﺧﻮدروي ﻣﻠﯽ ﺳﻔﺮﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫اﯾﺮان در ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻫﺎﯾﯽ از ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ‪,‬ﮐﻪ داراي ﺷـﺮاﯾﻂ آب و ﻫـﻮاﯾﯽ ﻣﺘﻔـﺎوت‬

‫‪Melec.ir‬‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﺗﺪارك ﻣﯽ ﺑﯿﻨﺪ‪.‬‬

‫از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻤﺮاه ﺑﺮدن ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣـﺪاوم ﺑـﻪ‬
‫راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻮده و ﮐﺎرﮐﺮدن ﺑﺎ آن ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﻏﯿﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻧـﺮم‬
‫اﻓﺰاري و ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري اﯾﺠﺎد اﺷﮑﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬وﺟﻮد ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﺑﺎ ﺣﺠـﻢ ﮐﻮﭼـﮏ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﻃﻮل ﻣﺴﯿﺮ و در ﺗﻤﺎم ﻟﺤﻈﺎت‪،‬ﺑﺪون ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم را از راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر درﯾﺎﻓـﺖ‬
‫و در ﯾﮏ ﺣﺎﻓﻈﻪ ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﺪ‪،‬اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺗﺼﻤﯿﻢ اداره ﻧﮕﺎﺷﺖ ﺷـﺮﮐﺖ ‪ IPCO‬ﺑـﺮاي ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫ﭼﻨﯿﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﯽ‪،‬رﻓﻊ اﯾﻦ ﻧﯿﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ در اداره ﻧﮕﺎﺷﺖ ﻗﺒﻼ دﺳﺘﮕﺎﻫﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ و داراي ﺣﺎﻓﻈﮥ ‪ 1MMC‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه‬
‫در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد از ﺑﺮﺗﺮي ﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﮥ ‪)USB‬ﻓﻠﺶ ﻣﻤﻮري(اﺷﺎره ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Melec.ir‬‬ ‫‪ ‬ﮐﺎرﺑﺮي آﺳﺎن ﺗﺮ ﺣﺎﻓﻈﮥ ﻓﻠﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪MMC‬‬

‫‪ ‬ﺑﯽ ﻧﯿﺎزي ﻓﻠﺶ ﻣﻤﻮري ﺑﻪ ‪Ram Reader‬‬
‫‪ ‬ﻋﺪم اﻣﮑﺎن ﺟﺎ ﺧﻮردن ﺑﺮﻋﮑﺲ ﻓﻠﺶ ﻣﻤﻮري در ﭘﻮرت ‪)USB‬اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻋـﺚ از‬
‫ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ ‪MMC‬و ﺧﺸﺎب آن در ﺷﺮﮐﺖ ‪ IPCO‬ﺷﺪه اﺳﺖ (‬

‫‪1‬‬
‫‪Multi Media Card‬‬
‫‪6‬‬
‫در اﯾﻨﺠﺎ ﻻزم ﻣﯽ داﻧﻢ از اﺳﺘﺎد ﻋﺰﯾﺰ‪،‬آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﺳﭙﺎس ﯾﺎر ﮐﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ اﯾـﻦ ﭘـﺮوژه را ﺑـﺮ‬
‫ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺸﮑﺮ ﻧﻤﺎﯾﻢ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از آﻗـﺎي ﻣﻬﻨـﺪس ﻏﻔـﻮري وآﻗـﺎي ﻣﻬﻨـﺪس ﻣﺤﻤـﻮدي ﮐـﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﭘﺮوژه را ﺑﻪ ﺑﻨﺪه ﺳﭙﺮدﻧﺪ و آﻗـﺎي ﻣﻬﻨـﺪس ﺧﻮﺷـﻨﻮد در اﻧﺠـﺎم آن ﺑـﻪ ﻣـﻦ‬
‫ﻣﺴﺎﻋﺪت ﻓﺮاوان رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪،‬ﮐﻤﺎل ﺗﺸﮑﺮ را دارم‪.‬‬

‫‪Melec.ir‬‬

‫‪7‬‬
 ‫‪ -2‬ﻓﺼﻞ اول‬

‫‪ -1-2‬ﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﻣﻮﺗﻮر ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از وﺳﯿﻠﻪاي ﮐﻪ ﻗﺪرت ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑـﻪ ﺗﻨﻬـﺎﯾﯽ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﮐـﺎر‬
‫ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ زﺑﺎن ﺳﺎدهﺗﺮ ﻣﻮﺗﻮر وﺳﯿﻠﻪاي ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺮژي ﺑﺨﺼﻮص ‪ ،‬اﻧﺮژي ﺟﻨﺒﺸـﯽ‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺮژي اوﻟﯿﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺜﻼ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ‪ ،‬اﻧﺮژي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻮاد ﻧﻔﺘﯽ را ﺑﻪ اﻧﺮژي ﺟﻨﺒﺸـﯽ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣـﯽﮐﻨﻨـﺪ و‬
‫ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ اﻧﺮژي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و ‪...‬‬
‫‪Melec.ir‬‬
‫‪ -1-1-2‬رﯾﺸﻪ ﻟﻐﻮي‬
‫ﻣﻮﺗﻮر ﯾﮏ ﮐﻠﻤﻪ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ اﺳﺖ و ﻣﻌﻨﺎي آن ﺟﻨﺒﺎﻧﻨﺪه ﯾﺎ ﻣﺤﺮك ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﯿﮑﻦ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬
‫از ﮐﻠﻤﻪ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﯿﻠﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژي ﺟﻨﺒﺸﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻮﺗﻮر ﯾﮑﯽ از ارﮐﺎن اﺻﻠﯽ ﺧﻮدرو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻪ وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ آن اﯾﺠﺎد ﺣﺮﮐﺖ ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺠـﺎم ﯾـﮏ‬
‫ﺳﺮي اﻋﻤﺎل ﺧﺎﺻﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس ﺗﻼش ﻫﺎي زﯾﺎدي در زﻣﯿﻨﻪ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﺎﺧﺖ اﻧﻮاع ﻣﻮﺗـﻮر‬
‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻫﺎي ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮدرو ﺳﺎزي در‬
‫اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺸﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪،‬اﻧـﺮژي‬
‫ﺟﻨﺒﺸﯽ را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ دوراﻧﯽ )ﭼﺮﺧﺸﯽ( در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ‬
‫اﯾﻦ اﻧﺮژي را از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺒﺪﯾﻞ اﻧﺮژيﻫﺎي ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ و ﯾﺎ اﻧﺮژي ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑـﻪ وﺟـﻮد ﻣـﯽآورﻧـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺮژي اوﻟﯿﻪ ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ را ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﮐﺮد ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ در ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﻣﺎ ﻫﺮ وﺳﯿﻠﻪاي ﮐﻪ ﮐﺎري اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫـﺪ داراي ﯾـﮏ‬
‫ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻗﻄﻌﺎت آن و ﻧﯿﺮوي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز آن وﺳﯿﻠﻪ را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻟﻮازم ﺧﺎﻧﮕﯽ‬
‫ﻣﺜﻞ ﯾﺨﭽﺎل ‪ ،‬ﺿﺒﻂ ﺻﻮت ‪ ،‬ﭘﻨﮑـﻪ و … ﻫﻤﮕـﯽ داراي ﯾـﮏ ﻣﻮﺗـﻮر اﻟﮑﺘﺮﯾﮑـﯽ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ و ﯾـﺎ‬
‫اﺗﻮﻣﺒﯿﻠﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺧﯿﺎﺑﺎن ﻫﺎ رﻓﺖ و آﻣﺪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪،‬ﻫﺮ ﮐﺪام ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻧﺮژي ﺟﻨﺒﺸﯽ‬
‫ﺧﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪ -2-1-2‬ﺗﺎرﯾﺨﭽﮥ ﻣﻮﺗﻮر‬
‫اﯾﺪة ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﻪ زﻣﺎﻧﻬﺎي دور ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻗﺒﻞ از ﺳﺎﻟﻬﺎي ‪ 1700‬ﻣﯿﻼدي ﺗﻼﺷﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ اﻣﺮوزي اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد )ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺳـﺎده آﺑـﯽ ﮐـﻪ‬
‫اﻧﺮژي ﺟﻨﺒﺸﯽ آب را ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﭼﺮﺧﺸﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪،‬از زﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑﺴﯿﺎر دورﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه و‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ (.‬ﻟﯿﮑﻦ اوﻟﯿﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ در اﯾـﻦ زﻣﯿﻨـﻪ ‪ ،‬در ﺳـﺎل ‪1769‬‬
‫اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬در اﯾﻦ ﺳﺎل »ﺟﯿﻤﺰ وات‪، «1‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺨﺎر اﺧﺘـﺮاع ﮐﻨـﺪ)ﺗﺼـﻮﯾﺮ ‪ (1-2‬ﮐـﻪ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺮژي ﻣﺤﺒﻮس در ﺳﻮﺧﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﯿﺮ ﭼﻮب و ذﻏﺎل ﺳﻨﮓ را داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪Melec.ir‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ‪:1-2‬ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺨﺎر ﺟﯿﻤﺰ وات‬

‫‪ -2-2‬ﻣﻮﺗﻮر درون ﺳﻮز‬

‫ﻣﻮﺗﻮر »درون ﺳﻮز «ﯾﺎ ﻣﻮﺗﻮر »اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ‪ «2‬ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ ﺳـﻮﺧﺖ در‬
‫داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻣﻮﺗﻮر ﺳﻮزاﻧﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ وﺳﯿﻠﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺮژي ﻣﺤﺒﻮس در‬
‫ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﻓﺴﯿﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﻨﺰﯾﻦ ‪ ،‬ﮔﺎزوﺋﯿﻞ ‪ ،‬ﻧﻔﺖ و ﯾﺎ »ﮔﺎز ﻣﺎﯾﻊ‪ «3‬را ﺑﻪ اﻧـﺮژي ﻣﮑـﺎﻧﯿﮑﯽ ﺗﺒـﺪﯾﻞ‬
‫ﮐﺮده و آن را در اﻧﺘﻬﺎي ﺷﻔﺖ ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ ‪ ،‬ﺧﺎرج از ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻣﻮﺗﻮر ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﺮﺧﺶ ﯾﮏ ﭼﺮخ ﻃﯿﺎر‬
‫در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯽﮔﺬراد‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫)‪James Watt(1736-1819‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Internal combustion engine‬‬
‫‪3‬‬
‫)‪LPG( Liquid Petroleum Gas‬‬
‫‪9‬‬
 ‫‪ -1-2-2‬ﺳﯿﺮ ﺗﺤﻮﻟﯽ و رﺷﺪ‬
‫اوﻟﯿﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺎرآ و ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮ در زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻮﺗﻮﻫﺎي اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ در ﺳﺎل‪ 1780‬ﻣـﯿﻼدي‬
‫اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬در اﯾﻦ ﺳﺎل ﯾﮏ ﻣﺨﺘﺮع آﻟﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم»ان‪.‬اي‪.‬اﺗﻮ‪ «1‬ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﮐﻪ ﯾـﮏ ﻣﻮﺗـﻮر اﺣﺘـﺮاق‬
‫داﺧﻠﯽ ‪ ،‬ﭼﻬﺎرزﻣﺎﻧﻪ)ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ (2-2‬را ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺎس ﮐﺎر ﻣﻮﺗﻮرﻫـﺎي راﯾـﺞ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬از آن ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﺤﻮل ﭼﻨﺪاﻧﯽ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﮐﺎرﮐﺮدي اﺗﻔﺎق ﻧﯿﺎﻓﺘﺎده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و اﻧﻮاع ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑـﺎ ﻧﻤﻮﻧـﻪ اوﻟﯿـﻪ ﺑﺴـﯿﺎر‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻧﺪ ‪.‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺳﺎل ‪ 1957‬ﻣﻮﺗﻮري ﺗﻮﺳﻂ »واﻧﮑﻞ‪ «2‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ)ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ (2-3‬ﮐﻪ اﮔﺮﭼﻪ اﺻﻮل‬
‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺗﻮ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﺑﺮد ﻟﯿﮑﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن آن ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Melec.ir‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ : 2-3‬ﻣﻮﺗﻮر درون ﺳﻮز واﻧﮑﻞ‬ ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ‪: 2-2‬ﻣﻮﺗﻮر درون ﺳﻮز ﭼﻬﺎر زﻣﺎﻧﻪ‬

‫‪ -2-2-2‬اﻧﻮاع ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي درون ﺳﻮز‬

‫اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ را ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ﮐﻠﯽ ﻣﻮﺗﻮر ﭼﻬﺎرزﻣﺎﻧﻪ و ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دوزﻣﺎﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد‪ .‬اﺻﻮل‬

‫‪1‬‬
‫)‪Nikolaus Otto(1832-1891‬‬
‫‪2‬‬
‫)‪Felix Heinrich Wankel(1902-1988‬‬
‫‪10‬‬
 ‫ﮐﺎري اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﯿﮑﻦ ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﺎري اﻧﺪﮐﯽ ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ ‬ﻣﻮﺗﻮر ﭼﻬﺎرزﻣﺎﻧﻪ‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ در واﻗﻊ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﺗﻮ اﺧﺘﺮاع ﺷﺪﻧﺪ و وﺟﻪ‬
‫ﺗﺴﻤﯿﻪ آﻧﻬﺎ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﺮ اﻧﻔﺠﺎر )ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ اﻧﺮژي ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻪ‬
‫اﻧﺮژي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ( ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﮑﺶ ‪ ،‬ﺗﺮاﮐﻢ ‪ ،‬اﻧﻔﺠﺎر و ﺗﺨﻠﯿﻪ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دوزﻣﺎﻧﻪ‪:‬‬
‫ﻣﺨﺘﺮﻋﯿﻦ ﻫﻢ ﻋﺼﺮ اﺗﻮ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ وﺟﻮد ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻮان در دو دور‬
‫ﭼﺮﺧﺶ ﻣﻮﺗﻮر ‪ ،‬زﯾﺎن ﺑﺰرﮔﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮري ﻣﻌﻄﻮف ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫در ﻫﺮ دور ﭼﺮﺧﺶ داراي ﯾﮏ اﻧﻔﺠﺎر ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﺮدن ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﻔﺠﺎر و دم و‬
‫ﺑﺎزدم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺗﺨﻠﯿﻪ و ﺗﺮاﮐﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي ﺻﻮرت‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪Melec.ir‬‬
‫‪ -3-2-2‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺟﻬﺖ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ‬
‫روش دﯾﮕﺮ ﺑﺮاي ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ )اﻋﻢ از دو زﻣﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﭼﻬﺎر زﻣﺎﻧﻪ( ذﮐﺮ ﮐﺮدن ﺗﻌﺪاد‬
‫ﺳﯿﻠﻨﺪرﻫﺎي اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﺳﯿﻠﻨﺪرﻫﺎ ﮐﻪ در واﻗﻊ واﺣﺪﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژي‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ در ﮐﻨﺎر ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ اﻧﻮاع ﻣﺘﺪاول آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺳﯿﻠﻨﺪر ‪ ،‬دو ﺳﯿﻠﻨﺪر ‪ ،‬ﺳﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪر ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﺳﯿﻠﻨﺪر‪،‬‬
‫ﺷﺶ ﺳﯿﻠﻨﺪر ‪ ،‬ﻫﺸﺖ ‪ ،‬ده و دوازده و در ﻣﻮاردي ﺑﯿﺴﺖ وﭼﻬﺎر ﺳﯿﻠﻨﺪر ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ زﯾﺮ)ﺗﺼﻮﯾﺮ‬
‫‪ (4-2‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮر درون ﺳﻮز دﻧﯿﺎﺳﺖ‪،‬ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ژاﭘﻨﯽ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﺮﮐﮥ‬
‫ﯾﮏ ﮐﺸﺘﯽ ﺑﺎري ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ وزن ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ 2300‬ﺗﻦ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪11‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ‪: 4-2‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮر درون ﺳﻮز دﻧﯿﺎ‬
‫‪Melec.ir‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪ .‬ﻣﺜﻼ اﮔﺮ ﻧﺤﻮه آراﯾـﺶ‬
‫ﺳﯿﻠﻨﺪرﻫﺎ را ﻣﻌﯿﺎر در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ را ﺑﻪ اﻧﻮاع ‪:‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺧﻄـﯽ ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮرﻫـﺎي ‪V‬‬
‫ﺷﮑﻞ ﯾﺎ ﺧﻮرﺟﯿﻨﯽ و ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﮐﻨﯿﻢ و ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑـﺮاي ﻃﺒﻘـﻪ ﺑﻨـﺪي‬
‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ از ﺣﺠﻢ آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪،‬ﮐﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺣﺠﻢ ﮐﻞ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻫﺎي آﻧﻬﺎ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ در ﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﻣﺮگ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬روش دﯾﮕﺮ ﺑﺮاي ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ﻣﺸﺘﻌﻞ ﺷﺪن ﺳﻮﺧﺖ در اﯾـﻦ‬
‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮﺗﻮر ا ﺷﺘﻌﺎل ﺟﺮﻗﻪاي‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﻮزاﻧﺪن ﻣﺎده ﺳﻮﺧﺘﻨﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮﻗﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺟﺮﻗﻪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﯾﺰل ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﻌﻞ ﮐﺮدن ﺳﻮﺧﺖ از ﺣﺮارت ﺑﺎﻻي ﺧﻮد ﺳﯿﻠﻨﺪر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ -4-2-2‬ﻃﺮز ﮐﺎر ﻣﻮﺗﻮر ﻫﺎي ﭼﻬﺎر زﻣﺎﻧﻪ‬

‫ﻧﺤﻮه ﮐﺎر ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﯿﺎن ﮐﺮد‪).‬ﺗﺼـﻮﯾﺮ‪-2‬‬
‫‪12‬‬
 ‫‪(5‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪: 5-2‬ﻣﺮاﺣﻞ اﺣﺘﺮاق‬

‫‪ ‬ﻣﮑﺶ ‪:‬‬

‫ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﻮا و ﺳﻮﺧﺖ )در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﯾﺰل ﻓﻘﻂ ﻫﻮا( ﺑﻪ درون‬
‫ﺳﯿﻠﻨﺪر ﻣﮑﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺮاﮐﻢ ‪:‬‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﻣﺬﮐﻮر )ﻫﻮاي وارد ﺷﺪه در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﯾﺰل( ﺗﻮﺳﻂ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻓﺸﺮده ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮان ‪:‬‬
‫ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﻮا و ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺤﺘﺮق ﺷﺪه و اﻧﺮژي آزاد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺨﻠﯿﻪ ‪:‬‬
‫ﮔﺎزﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از اﺣﺘﺮاق از ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ در ﻣﻮﺗﻮر ﭼﻬﺎرزﻣﺎﻧﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ و در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دو زﻣﺎﻧﻪ ﻣﺮاﺣـﻞ ‪ 1‬و‬
‫‪ 2‬و ﻣﺮاﺣﻞ ‪ 3‬و ‪ 4‬ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻮاﻣﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﻣﺮﺣﻠـﻪ اﻧﻔﺠـﺎر )ﺗـﻮان(‬
‫اﻧﺮژي ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﻮﺧﺘﻦ ﻣﺎده ﺳﻮﺧﺘﻨﯽ آزاد ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﺑﺼﻮرت رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﯾﻞ اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ دوراﻧﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ‬
‫ﻗﻄﻌﻪ دﯾﮕﺮ در ﻣﻮﺗﻮر ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﯾﺎ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻫـﺎ )ﺑـﺮ ﺣﺴـﺐ ﺗﻌـﺪاد‬

‫‪13‬‬
 ‫ﺳﯿﻠﻨﺪر ﻣﻮﺗﻮر( ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه و ﺣﺮﮐﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ را ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﭼﺮﺧﺸﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -5-2-2‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻮﺗﻮر ﻫﺎي درون ﺳﻮز‬

‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ ﺑﺮاي درﺳﺖ ﮐﺎر ﮐﺮدن ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﻪ دﻗﺖ و ﻧﺤﻮ ﻣﻄﻠﻮب وﻇﯿﻔﮥ ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬اﺟﺰا و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﺸـﮑﯿﻞ دﻫﻨـﺪه‬
‫ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺑﺮﺷﻤﺮد‪.‬‬

‫ﺳﯿﻠﻨﺪر ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ﻗﺴﻤﺖ اﺻﻠﯽ ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ رﻓﺘﻦ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﺮﺳﯿﻠﻨﺪر‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ﺑﺮ روي ﺳﯿﻠﻨﺪر ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد و ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﯿﺮي ﺳﻮﭘﺎپﻫﺎ ‪ ،‬ﺷﻤﻊﻫﺎ و ‪ ...‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﯿﺴﺘﻮن‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺘﺤﺮﮐﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در داﺧﻞ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽرود و ﺑﻪ ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﺣﺮﮐﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﭼﺮﺧﺸﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮارﺳﺎﻧﯽ ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪر را ﺑﻪ ﻫﻮاي ﺑﯿﺮون ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﻮﺧﺖ رﺳﺎﻧﯽ ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫وﻇﯿﻔﻪ رﺳﺎﻧﺪن و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯿﺰان ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺼﺮﻓﯽ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﻨﮏ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫وﻇﯿﻔﻪ ﮐﻨﺘﺮل دﻣﺎي ﮐﺎري ﻣﻮﺗﻮر را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ روﻏﻦ ﮐﺎري ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﮐﻢ ﮐﺮدن ﺳﺎﯾﺶ و اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﻣﻮﺗﻮر ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮﻗﯽ ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ﺟﻬﺖ اﺷﺘﻌﺎل ﺳﻮﺧﺖ و اﯾﺠﺎد ﺟﺮﻗﻪ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪) .‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﯾﺰل ﻓﺎﻗﺪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ(‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﻮﭘﺎپﻫﺎ ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ﺟﻬﺖ زﻣﺎن ﺑﻨﺪي ورود و ﺧﺮوج ﻫﻮا و ﺧﺮوج دود ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪) .‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دوزﻣﺎﻧﻪ ﻓﺎﻗﺪ‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻧﺪ(‬

‫‪14‬‬
 ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻗﻄﻌﺎت‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫رﯾﻨﮓﻫﺎي ﭘﯿﺴﺘﻮن ‪ ،‬ﻣﯿﻞ ﺑﺎداﻣﮏ ‪ ،‬ﭼﺮخ ﻟﻨﮕﺮ ﯾﺎ ﻓﻼي وﯾﻞ ‪ ،‬ﯾﺎﺗﺎﻗﺎنﻫﺎ ‪ ،‬ﮔﺎورﻧﺮ ‪ ،‬و وزﻧﻪﻫﺎي‬
‫ﺗﻌﺎدل ‪.‬‬

‫‪ -6-2-2‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ ي ﻣﻮﺗﻮر درون ﺳﻮز‬

‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ اﻣﺮوزه ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮﯾﻦ و ﭘﺮاﺳﺘﻔﺎده ﺗﺮﯾﻦ اﻧـﻮاع ﻣﻮﺗﻮرﻫـﺎ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬و‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ در اﺗﻮﻣﺒﯿﻞﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﺎﻣﯿﻮنﻫﺎ و ﺳﺎﯾﺮ وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﮐﺎرﻫﺎي‬
‫اﯾﺴﺘﺎ ﻧﻈﯿﺮ ﭘﻤﭗ ﮐﺮدن آب ﯾﺎ آﺳﯿﺎب ﻫﺎ ﻫﻢ از اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑـﺮق‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﻗﻄﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﻐﺎزه ﯾﺎ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ و ‪ ...‬داراي‬
‫ﺑﺮق اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺮق را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺮژي ﺟﻨﺒﺸﯽ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر اﺣﺘـﺮاق داﺧﻠـﯽ و اﺳـﺘﻔﺎده از ﯾـﮏ‬
‫ژﻧﺮاﺗﻮر ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬و‪...‬‬

‫‪ -7-2-2‬ﺗﻮﺳﻌﮥ ﻗﻄﻌﺎت اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺧﻮدرو‬

‫در اواﺳﻂ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮدروﺳـﺎزي ﺑـﺎ ﻣﺸـﮑﻞ ﺟـﺪي ﻣﺼـﺮف ﺳـﻮﺧﺖ و‬
‫آﻻﯾﻨﺪﮔﯽ ﺧﻮدروﻫﺎ دﺳﺖ و ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮم ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از آن ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ و آﻻﯾﻨـﺪﮔﯽ‬
‫ﺧﻮدروﻫﺎ ﻓﮑﺮ ﻧﻤﯽﮐﺮد و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ و ﻗﺪرت ﺧﻮدروﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ اﻓـﺰاﯾﺶ ﻗﯿﻤـﺖ‬
‫ﻧﻔﺖ از ﯾﮏ ﺳﻮ و ﻣﻬﻤﺘﺮ از ﻫﻤﻪ آﻟﻮدﮔﯽ ﻣﺮﮔﺒﺎر ﻧﺎﺷﯽ از دود ﺧﻮدروﻫﺎ ‪ ،‬دوﻟﺘﻤـﺮدان ﮐﺸـﻮر ﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ اﻣﺮﯾﮑﺎ را ﺑﻪ ﺗﮑﺎﭘﻮ وا داﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﺮ ﻣﯿﺰان آﻻﯾﻨﺪﮔﯽ ﺧﻮدروﻫﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎﯾﯽ را وﺿﻊ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻣﺤـﯿﻂ زﯾﺴـﺖ‪ ،‬ﺧﻮدروﺳـﺎزان ﻣﻮﻇـﻒ ﺑـﻪ رﻋﺎﯾـﺖ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫـﺎي‬
‫ﺳﺨﺘﮕﯿﺮاﻧﻪاي ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ از ﺳﻮي دوﻟﺖ وﺿﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ آﻧﻬـﺎ ﻣﺴـﺘﻠﺰم ﺻـﺮف‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﻨﮕﯿﻦ و دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻓﻦ آورﯾﻬﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ از ﻃﺮف ﺧﻮدروﺳﺎزﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﮐﻨـﻮن رﻋﺎﯾـﺖ‬
‫اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ در ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺸﻮر ﻣﺎ اﯾﺮان ﻧﻬﺎدﯾﻨﻪ ﺷﺪه و ﺳﺎل ﺑـﻪ ﺳـﺎل ﻧﯿـﺰ‬
‫ﺳﺨﺘﮕﯿﺮاﻧﻪﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﻧﺘﯿﺠﮥ اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮔﺴﺘﺮدهاي در ﺧﺼﻮص ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼـﺮف ﺳـﻮﺧﺖ و آﻻﯾﻨـﺪﮔﯽ‬
‫ﺧﻮدروﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﻓﻦآورﯾﻬﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ )ﮐﻨﺘﺮل( و ﺣﺘﯽ ﺷﯿﻤﯽ وارد‬
‫ﻋﺮﺻﮥ ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮدروﺳﺎزي ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از آن ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﺑﺮﻗﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در ﻣﻮﺗـﻮر ﺧـﻮدرو ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه اﻓﺮوزﻧﺪه ﻣﺤﺪود ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪارات اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ در ﺳﺎﺧﺖ ﺧﻮدروﻫﺎ‬
‫راﯾﺞ ﺷﺪ و ﻗﯿﻤﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺮﻗﯽ و اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺧﻮدرو از ﺣﺪود ‪ 5‬درﺻﺪ ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 20‬درﺻﺪ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫‪15‬‬
‫ﯾﺎﻓﺖ ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ اﻣﺮوزه ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ‪ 40‬درﺻﺪ ﻧﯿﺰ رﺳﯿﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻧﯿﻤـﯽ از ﻗﯿﻤـﺖ ﯾـﮏ‬
‫ﺧﻮدروي اﻣﺮوزي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺮﻗﯽ و اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ آن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻧﺠـﺎم ﭘـﮋوﻫﺶ و‬
‫ﻼ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘـﺬﯾﺮ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در زﻣﯿﻨﮥ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺧﻮدرو ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺧﻮدروﺳﺎز ﮐﺎﻣ ً‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑــــﺎ ﺗﻮﺟــــﻪ ﺑــــﻪ ﭘﯿﺸــــﺮﻓﺘﻪ ﺑــــﻮدن ﺳﯿﺴــــﺘﻢ ﻫــــﺎي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑــــﯽ و‬

‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑــﯽ‪ ،‬ﺗﻌﻤﯿــﺮ اﯾــﻦ ﺧﻮدروﻫــﺎ ﻧﯿــﺰ ﻧﯿــﺎز ﺑــﻪ داﻧــﺶ ﻓﻨــﯽ وﯾــﮋه دارد ﮐــﻪ در‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎي ﻣﻌﺎﯾﺐ و ﻣﺰاﯾﺎي ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑـﯽ از اﯾـﻦ اﻣـﺮ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻋﯿـﺐ اﯾـﻦ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﯾﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬اﻣﺎ ﻣﺰاﯾﺎي اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﻌﺎﯾﺐ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮاردزﯾﺮ اﺷﺎره ﮐﺮد‪:‬‬

‫‪ ‬ﮐﻨﺘﺮل دﻗﯿﻖ ﻣﻘﺪار ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎي زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ‬
‫‪ ‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد دﺳﺘﻪ ﺳﯿﻢ ﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﺧﻮدرو‬
‫‪ ‬ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ اﻣﻨﯿﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻮاﻧﺢ و ﺳﺮﻗﺖ‬
‫‪ ‬اﻓﺰاﯾﺶ اﻣﮑﺎﻧﺎت رﻓﺎﻫﯽ در ﺧﻮدرو‬

‫ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﭘﺮوژة ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ راﯾﺎﻧﻪ و ﻋﯿﺐ ﯾﺎﺑﯽ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠـﯽ ﻃﺮاﺣـﯽ ﺷـﺪه‪،‬ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ ﺑﭙﺮدازﯾﻢ‪.‬‬

‫‪ -3-2‬ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﻮﺗﻮر اﯾﺮان ﺧﻮدرو ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺮ اﺳـﺎس‬
‫ﻃﺮح ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﻮﺗﻮر اﯾﺮان ﺧﻮدرو ﺑﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﻮﺗـﻮر آﻟﻤﺎن‪،‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان زﯾـﺮ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺧﺎﻧﻮادة ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻃﺮح ﻣﺸﺘﺮك ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﻣﺮﮐـﺰ‪ ،‬ﻣﻮﺗـﻮر‬
‫اول ﮐﻪ ﻣﻮﺗﻮر ‪ 1700‬ﺳﯽ ﺳﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن اﯾﺮاﻧﯽ و آﻟﻤﺎﻧﯽ ﻃﺮاﺣـﯽ ﺷـﺪه‪ ،‬ﮐـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان اوﻟﯿﻦ ﻣﻮﺗﻮر ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه در اﯾﺮان ‪،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن اﯾﺮاﻧﯽ در آن ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻮﺗـﻮر را ﻓـﺮا‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﻣﻮﺗﻮر دوم ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ‪ 1700‬ﺳﯽ ﺳﯽ ﺗﻮرﺑﻮ ﺷﺎرژدار اﺳﺖ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﺎن اﯾﺮاﻧﯽ و آﻟﻤﺎﻧﯽ ﮐﺎر‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺸﺘﺮك و ﻣﺴﺎوي اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ و در ﻣﻮﺗﻮر ﺳﻮم ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ‪ 1400‬ﺳﯽ‬
‫ﺳﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن اﯾﺮاﻧﯽ ﻣﻮﺗﻮر را ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮده و ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن آﻟﻤﺎﻧﯽ ﻧﻘﺶ ﻧﻈﺎرﺗﯽ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪16‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﯽ اﺳﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ ﺑﺎ ﮐﺪ ‪ EF7‬داراي ﺣﺠﻢ ﻣﻮﺗﻮر ‪ 1700‬ﺳﯽ ﺳﯽ و ﺗﻨﻔﺲ ﻃﺒﯿﻌﯽ)ﺗﺼﻮﯾﺮ‬
‫‪ ،(6-2‬ﺑﺎ ‪ 100‬ﺳﯽﺳﯽ ﺣﺠﻢ ﻣﻮﺗﻮر ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮر ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺳﻤﻨﺪ ﮐﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔـﺮوه ‪PSA‬‬
‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه و در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺎر ﺑﺎ ﺑﻨﺰﯾﻦ ‪ 20‬درﺻﺪ و در ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎز ﺣﺘـﯽ از‬
‫ﻣﻮﺗﻮر ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺳﻤﻨﺪ ﺑﻨﺰﯾﻦ ﺳﻮز ﺗﻮان ﺑﯿﺸﺘﺮي دارد‪.‬اﺗﺎق اﺣﺘﺮاق اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺮاي ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺷﺪه ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﺎرﮐﺮد ﺑﺎ ﺑﻨﺰﯾﻦ را ﻧﯿﺰ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪: 6-2‬ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ ‪EF7‬‬

‫ﻗﺪرت ﻣﻮﺗﻮر ‪ 1700‬ﺳﯽﺳﯽ در ﺣﺪود ‪ 110‬اﺳﺐ ﺑﺨﺎر ‪،‬ﻫﺪف ﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻮرﺑﻮ ﺷﺎرژ ﻗﺪرﺗﯽ ﻣﻌﺎدل ‪ 155‬اﺳﺐ ﺑﺨﺎر دارد‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮر‪ 1400‬ﺳﯽﺳﯽ ﻧﯿﺰ ﻗﺪرﺗﯽ در ﺣﺪود ‪ 85‬اﺳﺐ‬
‫ﺑﺨﺎر دارد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮر در ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺎز ﺳﻮز و در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮدروﻫﺎي ﮔﺎز ﺳﻮز ﺷﺪه در اﯾﺮان‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺎﻫﺪ ‪ 15‬درﺻﺪ اﻓﺖ ﺗﻮان ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺎز ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻨﺞ درﺻﺪ اﻓﺖ ﻗﺪرت‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪ 80‬درﺻﺪ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮك ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻮﺗﻮر در اﯾﺮان ﺗﮑﻤﯿﻞ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﻗﻄﻌﺎت از داﺧﻞ و ﺑﻌﻀﯽ ﻧﯿﺰ از ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮادة‬
‫ﻣﻮﺗﻮر داراي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻧﮋﮐﺘﻮري ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪاي ﺑﺮاي ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻨﺰﯾﻦ و ﮔﺎز ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻣﺎنﺑﻨﺪي‬
‫ﭼﻬﺎرﺗﺎﯾﯽ اﺳﺖ‪.‬آراﯾﺶ اﯾﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻧﯿﺰ ‪ 4‬ﺳﯿﻠﻨﺪر ﺧﻄﯽ اﺳﺖ و داراي دو ﻣﯿﻞ ﺳﻮﭘﺎپ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺳﻮﭘﺎپ ﺑﻮده و ﻣﻐﺰ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮر ﮐﻪ وﻇﯿﻔﻪ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﻓﺮﻫﻨﮓ راﻧﻨﺪﮔﯽ و ﺷﺮاﯾﻂ آب و ﻫﻮاﯾﯽ اﯾﺮان ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﯾﺮان اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت داﺋﻢ ﯾﺎ دوﺑﻪدو اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪17‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ در ﻫﺮ دور ﭼﺮﺧﺶ ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ در دو ﺳﯿﻠﻨﺪر ‪،‬ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﻠﻨﺪر اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺖ دارد و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺳﻮﺧﺖ و ﻫﻮا ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ‬
‫اﯾﺪهآل ﻓﺎﺻﻠﻪ دارد‪ ،‬اﻣﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ در ﻣﻮﻗﻊ اﺣﺘﯿﺎج ﻓﻘﻂ‬
‫ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﭘﺎﺷﺶ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﯾﮏ ﺗﺮﮐﯿﺐ اﯾﺪهآل و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺎرﮐﺮد‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻣﻮﺗﻮر را ﺳﺒﺐ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺪد ﺗﺮاﮐﻢ‪ 11‬در ﻣﺤﻔﻈﮥ اﺣﺘﺮاق )اﯾﻦ ﻋﺪد در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﮐﻨﻮﻧﯽ اﯾﺮاﻧـﯽ ‪9‬‬
‫اﺳﺖ( ﻣﻮﺗﻮر در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﺮاي ﺑﻮﺟﻮد ﻧﯿﺎﻣـﺪن ﺿـﺮﺑﻪ در ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﺑﻨﺰﯾﻦ)ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻦﮐﻪ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق ﮐﻮﭼﮏ ﺷﺪه و ﺑﻨﺰﯾﻦ ﺗﺤﻤﻞ ﻓﺸﺎر ﺑﻮﺟﻮد آﻣـﺪه را در ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﻋﺎدي ﻧﺪارد( ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺧﻨﮏﮐﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺴﺒﺖ ﻫﻮا ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺖ و ﮐﻨﺘﺮل ﺷـﻌﻠﻪ و ﺳـﺮﻋﺖ و‬
‫ﭘﯿﺶروي ﺷﻌﻠﻪ از ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن ﺿﺮﺑﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ اوﻟﯿﻦ ﮔﺎم اﻣﯿﺪ ﺑﺨـﺶ‬
‫ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻃﺮاﺣﯽ واﻗﻌﯽ ﺧﻮدرو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -4-2‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر)‪(1EMS‬‬

‫اﻣﺮوزه ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري و ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺧﻮدرو ﺳﻬﻢ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺗﻮﺟﻬﯽ در ارزش ﻗﯿﻤﺘﯽ ﻗﻮاي ﻣﺤﺮﮐﻪ ﺧﻮدرو دارد و ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺧﻮدرو در ﻓﺎﺋﻖ‬
‫آﻣﺪن ﺑﺮ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺳﺨﺖ ﺗﺮ ﺷﺪن اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺴﺖ‬
‫ﻣﺤﯿﻄﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ اﻧﺘﻈﺎرات ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺳﺨﺖ اﻓﺰار و ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬
‫ﺧﻮدرو و ﻧﯿﺰ روش ﻫﺎي ﻧﮕﺎﺷﺖ آن ﻣﺪام در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺖ‪.‬از اﯾﻦ رو ﺷﻨﺎﺧﺖ ﯾﮏ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ روز‬
‫و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻧﮕﺎﺷﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ آن ﯾﮏ ﻧﯿﺎز اﺳﺎﺳﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮدرو و ﻧﺎﻇﺮان ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در‬
‫اﯾﺮان اﺳﺖ ﺗﺎ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ﮐﻬﺎﻧﺘﺨﺎب ﻣﺸﺨﺼﺎت ﮐﻠﯽ و ﺟﺰﺋﯽ اﺟﺰا ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﺻﻮرت‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﮕﺎﺷﺖ از ﻫﻤﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ در راﺳﺘﺎي ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﮐﺴﺐ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮي‪،‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺎﻣﻠﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫وﻇﯿﻔﮥ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت درﯾـﺎﻓﺘﯽ‬
‫از اﻧﻮاع ﺣﺴﮕﺮﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﺗﻮر در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﮥ ﮐﺎري ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﺑﻬﯿﻨـﻪ ﺗـﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ‪.‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﻧﺘﻈﺎر از اﯾﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺳـﻄﺢ آﻻﯾﻨـﺪﮔﯽ ﻣـﻮردﻧﻈﺮ ﻫﻤـﺮاه ﺑـﺎ‬
‫اﻧﺘﻈﺎرات ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ‪،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ راﻧﻨﺪﮔﯽ و ‪ ...‬اﺳﺖ‪.‬ﻫﺮ ﭼﻘﺪر اﯾﻦ اﻧﺘﻈـﺎرات ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ﺳـﺎﻣﺎﻧﮥ‬

‫‪1‬‬
‫‪Engine management System‬‬
‫‪18‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﻗﻮي ﺗﺮي ﻻزم اﺳﺖ‪.‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﻗﻄﻌﺎت ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗـﻮر‬
‫‪,‬اﻫﺪاف ﻋﻤﻠﮑﺮدي و ﺧﻮدروي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬در ﮐﻨﺎر اﯾـﻦ ﻫـﺎ ﻣﻼﺣﻈـﮥ ﻋـﻮاﻣﻠﯽ ﻧﻈﯿـﺮ دوام‬
‫ﻗﻄﻌﺎت‪،‬ﻗﯿﻤﺖ‪،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن‪ ،‬اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﺎ وﺟـﻮد اﯾﻨﮑـﻪ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﺷﺮط ﻻزم ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‬
‫اﺳﺖ‪,‬اﻣﺎ ﺷﺮط ﮐﺎﻓﯽ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻧﮕﺎﺷﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ راﯾﺎﻧﻪ ي ﻣﻮﺗﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﻪ ﺟﺮات ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ‬
‫ﮐﻪ اﮔﺮ ﺗﻨﻈﯿﻢ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎ دﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﻮد‪،‬ﻋﻤﻼ ارﺗﻘـﺎي ﺳـﺨﺖ اﻓـﺰاري ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫـﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر‪،‬ﻧﺘﯿﺠﻪ اي ﺟﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﯿﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪة ﺧـﻮدرو ﺑـﺪون اﻓـﺰاﯾﺶ ﮐﯿﻔﯿـﺖ ﻣﺤﺼـﻮل‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪ -1-4-2‬اﺟﺰا و زﯾﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎي ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر‬

‫از دﯾﺪﮔﺎﻫﯽ اﺟﺰاي ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي درون ﺳﻮز را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﺮد‪:‬‬

‫‪ ‬اﺟﺰاي ﺗﻮﻟﯿﺪ و اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت‪،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺪﻧﻪ و اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻫﺎ‪،‬ﺳﻤﺒﻪ و دﺳﺘﻪ ﺳـﻤﺒﻪ‪،‬ﻣﯿﻞ ﻟﻨـﮓ‬
‫‪،‬ﭼﺮخ ﻃﯿﺎر‪،‬ﺑﺴﺘﺎر‪،‬ﻣﺤﻔﻈﮥ اﺣﺘﺮاق و ‪...‬‬
‫‪ ‬اﺟﺰا ﯾﺎ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل‪،‬ﺗﻨﻈﯿﻢ‪،‬اﺧﺘﻼط و ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺳﯿﺎﻻت ﻣﺎﻧﻨﺪ‪:‬‬
‫‪-1‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﻨﮏ ﮐﺎري و روﻏﻦ ﮐﺎري‬
‫‪-2‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ي اﻧﺘﻘﺎل ﻫﻮا و دود)ﺻﺎﻓﯽ و ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻫﻮا‪،‬درﯾﭽﮥ ﮔﺎز‪،‬ﭼﻨﺪ راﻫﮥ ﻫﻮا‪،‬درﯾﭽﮥ‬
‫ﻫﻮا و دود‪،‬ﻣﯿﻞ ﺑﺎداﻣﮏ‪،‬ﭼﻨﺪ راﻫﮥ دود‪،‬ﻣﺒﺪل ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‪،‬ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ‪،‬اﻧﺒﺎره ﻫﺎ و‪(...‬‬
‫‪-3‬ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﺳﻮﺧﺖ رﺳﺎﻧﯽ)ﻣﺨﺰن ﺳﻮﺧﺖ‪،‬ﺗﻠﻤﺒﮥ ﺳﻮﺧﺖ‪،‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪة ﻓﺸﺎر‪،‬ﭼﻨﺪ راﻫﮥ‬
‫ﺳﻮﺧﺖ‪،‬اﻓﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺳﻮﺧﺖ و ‪(...‬‬
‫‪-4‬ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﺑﺮق رﺳﺎﻧﯽ)ﺑﺎﺗﺮي‪،‬ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ ﻫﺎ‪،‬ﺷﻤﻊ ﻫﺎ و ‪(...‬‬

‫اﺟﺰا ﯾﺎ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل‪،‬ﺗﻨﻈﯿﻢ‪،‬اﺧﺘﻼط و ﺗﺒﺪﯾﻞ‪،‬وﻇﯿﻔﮥ ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻤﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻮا‪،‬ﺳﻮﺧﺖ و ‪ ...‬را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﺪف دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﻧﻈﺮ‬
‫آﻻﯾﻨﺪه ﻫﺎ ‪،‬ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ و ﻗﺪرت راﻧﺶ اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﻗﺎﺑﻞ اﻋﻤﺎل و ﭘﯿﺎده‬
‫ﺳﺎزي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪-1‬در ﻣﺮﺣﻠﮥ ﻃﺮاﺣﯽ‪:‬در ﻣﻮرد اﺟﺰاﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺛﺎﺑﺖ دارﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ :‬ﭼﻨﺪ راﻫﮥ ﻫﻮا ﯾﺎ ﻣﯿﻞ‬
‫ﺑﺎداﻣﮏ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ در ﻣﺮﺣﻠﮥ ﻃﺮاﺣﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪19‬‬
‫‪-2‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﺤﻈﻪ اي‪:‬در ﻣﻮرد اﺟﺰاﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﻤﯿﺖ ﻫﺎي آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﺤﻈﻪ اي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫اﻧﺪ‪،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﯿﺰان ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ اﻓﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﮐﻪ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺗﻮﺳﻂ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪).‬ﻫﺮ‬
‫ﭼﻨﺪ اﯾﻦ اﺟﺰا ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺛﺎﺑﺖ ﻫﻢ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﺮﺣﻠﮥ ﻃﺮاﺣﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ‪:‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﮑﻞ‬
‫ﻧﻮك اﻓﺸﺎﻧﻪ(‬

‫ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻓﻨﺎوري‪،‬ﺑﻪ ﻣﺮور از ﺗﻌﺪاد اﺟﺰاﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺛﺎﺑﺖ دارﻧﺪ‪،‬ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد‬
‫اﺟﺰاﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻟﺤﻈﻪ اي دارﻧﺪ اﻓﺰوده ﻣﯽ ﺷﻮد؛ﻣﺜﻼ ﻣﯿﻞ ﺑﺎداﻣﮏ ﺑﺎ زﻣﺎن ﺑﻨﺪي‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ‪،‬ﭼﻨﺪ راﻫﻪ ي ﻫﻮا ﺑﺎ ﻃﻮل ﭼﻨﺪ راﻫﻪ ي ﻣﺘﻐﯿﺮ و ‪...‬‬

‫در واﻗﻊ وﻇﯿﻔﮥ اﺻﻠﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﯿﺎن ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي‬
‫زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ‪،‬ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎدي و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﯿﻨﻪ و ﻣﻄﻠﻮب‬
‫ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ورودي ﻫﺎي ﺻﺤﯿﺢ و ﺣﺴﺎب ﺷﺪه‪.‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻫﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ‬
‫زﯾﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎي ﺣﺴﮕﺮﻫﺎ‪،‬ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎ و ﻣﻐﺰ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﮐﺮد‪.‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫اﻧﺴﺎن ﻫﻨﮕﺎم راﻧﻨﺪﮔﯽ ﺧﻮدرو در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪،‬اﺑﺘﺪا وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد را ﭼﺸﻢ ﺣﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬ﺳﭙﺲ‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺲ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﻐﺰ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪،‬ﻣﻐﺰ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻨﻄﻖ ﻣﻮﺟﻮد در آن اﻃﻼﻋﺎت را ﭘﺮدازش‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﯾﺪي را از ﻃﺮﯾﻖ اﻋﺼﺎب ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﺎ و ﭘﺎﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺣﻠﻘﮥ‬
‫ﻟﺤﻈﻪ اي ﻣﺮﺗﺒﺎ ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬دﯾﺎﮔﺮام ‪ 1-2‬ﻧﺤﻮة ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫دﯾﺎﮔﺮام ‪ : 1-2‬ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر‬

‫در اداﻣﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﺣﺴﮕﺮﻫﺎ و ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎ در ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪20‬‬
 ‫ﺣﺴﮕﺮﻫﺎ‬

‫‪ ‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮﺗﻮر‬
‫‪ ‬ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮدرو‬
‫‪ ‬زاوﯾﮥ ﻣﯿﻞ ﺑﺎداﻣﮏ‬
‫‪ ‬ﻓﺸﺎر و دﻣﺎي ﻫﻮاي ﭼﻨﺪ راﻫﮥ ورودي‬
‫‪ ‬دﻣﺎي ﻣﺎﯾﻊ ﺧﻨﮏ ﮐﻦ‬
‫‪ ‬ﻓﺸﺎر ﺳﯿﺎل ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﺗﻬﻮﯾﻪ‬
‫‪ ‬ﻓﺸﺎر ﻣﺨﺰن ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫‪ ‬ﻓﺸﺎر و دﻣﺎي ﭼﻨﺪ راﻫﮥ ﮔﺎز‬
‫‪ ‬ﺣﺴﮕﺮ ﮐﻮﺑﺶ ﯾﺎ ﮐﻮﺑﺶ ﺳﻨﺞ‬
‫‪ ‬دﻣﺎي ﻣﺤﯿﻂ‬
‫‪ ‬ﺣﺴﮕﺮ اﮐﺴﯿﮋن ﻗﺒﻞ از ﻣﺒﺪل ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬
‫‪ ‬ﺣﺴﮕﺮ اﮐﺴﯿﮋن ﺑﻌﺪ از ﻣﺒﺪل ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬
‫‪ ‬ﺣﺴﮕﺮ ﻣﯿﺰان ﺑﺎر ﻣﻮﻟﺪ ﺑﺮق‬
‫‪ ‬ﮐﻠﯿﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز‪ -‬ﺑﻨﺰﯾﻦ‬
‫‪ ‬ﺣﺴﮕﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻓﺮﻣﺎن ﻫﯿﺪروﻟﯿﮏ‬
‫‪ ‬ﺣﺴﮕﺮ وﺿﻌﯿﺖ اﺗﺼﺎل ﭼﻨﮕﮑﯽ‬
‫‪ ‬ﺣﺴﮕﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﺗﺮﻣﺰ‬
‫‪ ‬ﺣﺴﮕﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﭘﺎﯾﯽ راﻧﻨﺪه‬
‫‪ ‬ﺣﺴﮕﺮ ﺳﻄﺢ ﺑﻨﺰﯾﻦ در ﻣﺨﺰن‬

‫‪21‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎ‬

‫‪ ‬اﻓﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﺎز‬

‫‪ ‬اﻓﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻨﺰﯾﻦ‬
‫‪ ‬ﮐﻮﯾﻞ ﻫﺎ‬
‫‪ ‬درﯾﭽﮥ ﺑﺮﻗﯽ ﮔﺎز‬
‫‪ ‬ﺷﯿﺮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﮥ زاوﯾﮥ ﻣﯿﻞ ﺑﺎداﻣﮏ ﻫﻮا‬
‫‪ ‬ﺷﯿﺮ ﺑﺮﻗﯽ روي ﻣﺨﺰن ﮔﺎز‬
‫‪ ‬ﺷﯿﺮ ﺑﺮﻗﯽ روي ﻓﺸﺎرﺷﮑﻦ ﮔﺎز‬
‫‪ ‬ﻓﺮﻣﺎن روﺷﻦ ﺷﺪن ﺗﻠﻤﺒﻪ ي ﺑﻨﺰﯾﻦ‬
‫‪ ‬ﺷﯿﺮ ﺑﺮﻗﯽ ﭘﺎﮐﺴﺎزي ﻣﺤﻔﻈﮥ ﺑﺨﺎرﻫﺎي ﺑﻨﺰﯾﻦ‬
‫‪ ‬ﮔﺮم ﮐﻦ ﺣﺴﮕﺮ اﮐﺴﯿﮋن ﭘﯿﺶ از ﻣﺒﺪل ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬
‫‪ ‬ﮔﺮم ﮐﻦ ﺣﺴﮕﺮ اﮐﺴﯿﮋن ﭘﺲ از ﻣﺒﺪل ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬
‫‪ ‬ﭼﺮاغ ﻫﺎي ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺮ‬
‫‪ ‬ﻓﺮﻣﺎن روﺷﻦ ﮐﺮدن ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ي ﺗﻬﻮﯾﻪ‬
‫‪ ‬ﻓﺮﻣﺎن ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺟﺮم ﻣﺨﺰن ﮔﺎز‬
‫‪ ‬ﻓﺮﻣﺎن ﮐﻠﯿﺪﻫﺎي ﭘﺮواﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﻨﮏ ﮐﻦ‬

‫‪ -5-2‬راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 7-2-2‬اﺷﺎره ﺷﺪ‪،‬در ﺳﺎل ﻫﺎي اﺧﯿﺮ ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮدرو ﺳـﺎزي ﺑـﻪ دﻻﯾـﻞ‬
‫ﻋﺪﯾﺪه ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻄﻌﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗـﻮر رﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪.‬ﺗﺠﻬﯿـﺰات‬
‫اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺧﻮدروﻫﺎي اﻣﺮوزي را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ دو دﺳﺘﮥ اﺻﻠﯽ ﺣﺴﮕﺮﻫﺎ و ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐـﺮد‪.‬‬
‫ﻧﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﭘﯿﺪاﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‪ ،‬ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ‬

‫‪22‬‬
 ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دارد‪.‬اﯾﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در ﻣﻮﺗﻮر ﺧﻮدرو ﺗﻮﺳﻂ»راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر‪)«1‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ (7-2‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ‪: 7-2‬راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر‬

‫‪ ECU‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﮕﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ‪ ،‬وﺿﻌﯿﺖ و ﺷـﺮاﯾﻂ ﺧـﻮدرو را ﺗﺤﻠﯿـﻞ‬
‫ﮐﺮده و ﭘﺎﺳﺨﻬﺎي ﻻزم را ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬اﻧﮋﮐﺘﻮر‪ ،‬ﺟﺮﻗﻪ زن ﻫﺎ‪ ،‬و‪ ...‬اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫راﯾﺎﻧﻪ ي ﻣﻮﺗﻮر از ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري و ﺳﺨﺖ اﻓﺰازي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬ﻋﻼﺋـﻢ‬
‫ﺣﺴﮕﺮﻫﺎ ﺑﻪ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﯽ رود و ﭘﺲ از ﭘﺮدازش و اﺟﺮاي راﻫﺒـﺮد ﻫـﺎي ﻣﻨﻄﻘـﯽ و ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎﺗﯽ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري‪،‬ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﻓﺮﻣﺎن ﻫﺎي ﻻزم ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮕﺮ ﻫﺎ ارﺳﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬در دﯾـﺎﮔﺮام زﯾـﺮ‬
‫)دﯾﺎﮔﺮام ‪(2-2‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ راﯾﺎﻧﻪ ي ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دﯾﺎﮔﺮام ‪:2-2‬ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر‬

‫‪1‬‬
‫)‪ECU(Engine Control Unit‬‬
‫‪23‬‬
 ‫‪ -1-5-2‬ﻧﺮم اﻓﺰار راﯾﺎﻧﻪ ي ﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰاري ﮐﻪ در ﺣﺎﻓﻈﮥ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﺟﻬﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر وﺟﻮد دارد‪،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﺗﻘﺴﯿﻢ‬
‫ﺑﻨﺪي ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬ﻧﺮم اﻓﺰار اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺒﺘﻨﯽ‬
‫ﺑﺮ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه و ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮاي آن دﯾﺎﮔﺮاﻣﯽ)دﯾﺎﮔﺮام‪ (3-2‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ اراﺋﻪ‬
‫داد‪:‬‬

‫دﯾﺎﮔﺮام ‪: 3-2‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر‬

‫‪ ‬زﯾﺮﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﻓﺮﻣﺎن ﮔﺸﺘﺎور‪ :‬وﻇﯿﻔﻪ ي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺪار ﮔﺸـﺘﺎور ﺧﺮوﺟـﯽ ﻣـﻮرد اﻧﺘﻈـﺎر از‬
‫ﻣﻮﺗﻮر را در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ورودي ﻫﺎي داﺧﻠﯽ و ﯾﺎ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺮﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬

‫‪ ‬زﯾﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮔﺸﺘﺎور‪ :‬ﻣﻘﺪار ﮔﺸﺘﺎور ﻣﻮﺗﻮر را در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑـﺎ‬
‫داﺷﺘﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﮔﺸﺘﺎور‪،‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻫﻮا‪،‬ﺳﻮﺧﺖ و ﺟﺮﻗﻪ را ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﺑﻪ زﯾﺮ ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ‬
‫ﻫﺎي آن ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪24‬‬
‫‪ ‬زﯾﺮﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﻫﻮا‪ :‬ﺑـﺎ درﯾﺎﻓـﺖ ﻓﺮﻣـﺎن ﺷـﺎر ﻫـﻮاي ﻣـﻮرد ﻧﯿـﺎز از زﯾـﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﮥﺳـﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﮔﺸﺘﺎور‪،‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮕﺮ درﯾﭽﮥ ﺑﺮﻗﯽ ﮔﺎز و ﻋﻤﻠﮕـﺮ زﻣـﺎن ﺑﻨـﺪي‬
‫ﻣﯿﻞ ﺑﺎداﻣﮏ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻓﺸﺎر ﻫﻮا را در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫و ﻧﯿﺰ ﻣﻘﺎدﯾﺮ درﺻﺪ ﺑﺎر ﻧﺴﺒﯽ ﻣﻮﺗﻮر و ﺷﺎر ﻟﺤﻈﻪ اي ﻫﻮاي ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﻮﺗـﻮر را‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و آن را ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺎن ﺷﺎر ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ و در ﺻـﻮرت ﻋـﺪم ﺗﻄـﺎﺑﻖ‪،‬‬
‫ﻗﺎﻋﺪه ﻫﺎي ﭘﺎﯾﺶ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺴﺘﮥ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ درﯾﭽﮥ ﮔﺎز و ﻣﯿﻞ ﺑﺎداﻣﮏ را اﺟﺮا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬زﯾﺮﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﺳﻮﺧﺖ‪ :‬ﺑﺎ درﯾﺎﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از زﯾﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮔﺸـﺘﺎور و‬
‫ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ زﯾﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﭘﺎﯾﺶ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮕﺮﻫـﺎي اﻓﺸـﺎﻧﻪ و‬
‫ﺷﯿﺮ ﺗﺨﻠﯿﻪ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﺎري ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬زﯾﺮﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﺟﺮﻗﻪ‪:‬ﺑﺎ درﯾﺎﻓﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﭘﯿﺸﺮﺳﯽ ﺟﺮﻗﮥ ﻣـﻮرد ﻧﯿـﺎز از زﯾﺮﺳـﺎﻣﺎﻧﮥ ﺳـﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﮔﺸﺘﺎور‪،‬ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮕﺮ ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ ﺟﺮﻗﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﭘـﺎﯾﺶ‬
‫ﮐﻮﺑﺶ در اﯾﻦ زﯾﺮﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫‪ ‬زﯾﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﯽ‪:‬در اﯾﻦ زﯾﺮﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﮐﻤﯿـﺖ ﻫـﺎي ﻓﺸـﺎر و دﻣـﺎي ﮔﺎزﻫـﺎي‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻗﺎﻋﺪه ﻫﺎي ﭘﺎﯾﺶ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺴﺘﮥ رﻗﺖ )ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺮﻣـﯽ‬
‫ﻫﻮا ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺖ(‪،‬ﭘﺎﯾﺶ ﮔﺎزﻫﺎي آﻻﯾﻨﺪه و ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ واﮐﻨﺶ ﮔﺮ ﺟﺰء اﯾﻦ زﯾﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ ‬زﯾﺮﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﻋﯿﺐ ﯾﺎﺑﯽ‪:‬ﯾﮑﯽ از وﻇﺎﯾﻒ اﺻﻠﯽ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻋﯿﻮب ﻗﺴـﻤﺖ ﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻋﯿـﺐ آن از ﻧـﻮع‬
‫ﺑﺮﻗﯽ‪،‬ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ‪،‬ﺧﺮاﺑﯽ ﻗﻄﻌﻪ و ‪ ...‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از راﻫﺒﺮدﻫـﺎي ﻧـﺮم‬
‫اﻓﺰاري ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻓﯿﺰﯾﮏ ﻫﺮ ﮐﺪام از ﻗﻄﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬راﯾﺎﻧـﮥ ﻣﻮﺗـﻮر در ﺻـﻮرت‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻋﯿﺐ اوﻻ ﭼﺮاغ ﻋﯿﺐ ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺮ راﻧﻨﺪه را روﺷﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺛﺎﻧﯿﺎ راﻫﺒـﺮد ﻫـﺎي‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ و اﺻﻼﺣﯽ را ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا در ﻣﯽ آورد‪.‬‬

‫‪25‬‬
 ‫‪ -6-2‬ﻧﮕﺎﺷﺖ و ﺗﻨﻈﯿﻢ راﯾﺎﻧﻪ ﻣﻮﺗﻮر‬
‫در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺑﻨﺰﯾﻨﯽ راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ در ﻧﺘﯿﺠﮥ آن ﻣﻮﺗﻮر ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬
‫ﺑﺮآورده ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻧﺘﻈﺎرات ﻣﻄﻠﻮب‪،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ‪،‬ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ آﻻﯾﻨﺪﮔﯽ و ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ و‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ راﻧﻨﺪﮔﯽ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﯾﻦ راﻫﺒﺮدﻫﺎ در ﻣﺴﯿﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺮآورده ﺳﺎﺧﺘﻦ آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺻﺪﻫﺎ ﺟﺪول ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺻﺪ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي اﯾﻦ ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت اﺻﻄﻼﺣﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻧﮕﺎﺷﺖ ﻧﺎﻣﯿﺪه‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺟﺪاول ﺷﺮط ﺑﺮآورده ﺷﺪن اﻧﺘﻈﺎرات ﯾﺎد ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ اداره ﻧﮕﺎﺷﺖ در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﻮﺗﻮر اﯾﺮان ﺧﻮدرو ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺟﺪاول ﻣﺬﮐﻮر‬
‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ي روش ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫در ﺧﻮدروﻫﺎي دوﺳﻮﺧﺘﮥ ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻨﺰﯾﻨﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﭼﻨـﺪ‬
‫ﺗﺮﻓﻨﺪ ﻣﺤﺪود اﻣﮑﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻧﺪك در ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻮﺗﻮر در ﺣﺎﻟـﺖ ﮔﺎزﺳـﻮز ﺑﺪﺳـﺖ ﻣـﯽ آﯾـﺪ؛وﻟﯽ‬
‫درﻣﻮﺗﻮر ﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺎزﺳﻮز از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﮐﺎﻓﯽ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪه ﺷﺪه و اﻣﮑﺎن دﺳـﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑـﻪ‬
‫اﻫﺪاف ﯾﺎد ﺷﺪه ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﯾﺎ ﮐﺎﺳﺘﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻨﺰﯾﻨﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ ‪،‬در ﺑﯿﺸﺘﺮ راﻫﺒﺮد ﻫﺎ ﺟﺪاول ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اي ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺎز و ﺑﻨـﺰﯾﻦ وﺟـﻮد دارﻧـﺪ‪.‬ﺿـﻤﻦ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺧﺘﻼف ﺑﯿﻦ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﮔﺎز و ﺑﻨﺰﯾﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﮔﺎز و ﺑﻨـﺰﯾﻦ‬
‫ﺟﺪا از ﻫﻢ و ﻫﺮ ﮐﺪام ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -1-6-2‬روش ﻫﺎي ﻧﮕﺎﺷﺖ و ﺗﻨﻈﯿﻢ‪:‬‬

‫در ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﻮاﺑﻊ اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار‪،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺘﻦ اﺻﻠﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻪ در ﺑﺮ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻗﺎﻋﺪه ﻫﺎي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ‪،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و ﭘﺎﯾﺸﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪،‬ﺗﻌﺪادي آراﯾﻪ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ در آﻧﻬﺎ‬
‫ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﻧﻮاع ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﯾﮏ ﻧﺮم اﻓﺰار اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺻﻠﯽ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ و ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻧﻮع ﻣﻮﺗﻮر و ﻫﺪف اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺛﺎﺑﺖ درون آراﯾﻪ ﻫﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻌﯿﻦ‬
‫ﺻﺤﯿﺢ اﯾﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﻨﻪ ﺑﻨﺪي ﯾﺎ ﻧﮕﺎﺷﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ روزﻣﺮه ﺗﻌﺪاد ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻮﺗﻮر‪،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ روش ﻫﺎي ﻧﮕﺎﺷﺖ را ﺑـﺮاي‬

‫‪26‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ دﻗﺖ و ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ و زﻣﺎن‪،‬اﯾﺠﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﻧﮕﺎﺷﺖ ﺟﺪول ﻫﺎ ﯾﺎ ﺛﻮاﺑﺖ در راﯾﺎﻧﻪ ي ﻣﻮﺗـﻮر‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﭼﻬﺎر روش زﯾﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ ‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ و ﺑﺮ اﺳﺎس ورودي ﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﻮﺗﻮر‬

‫‪ ‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ و ﺑﺮ اﺳﺎس داده ﻫﺎي ﮔﺮدآوري ﺷﺪه در آزﻣﻮن ﻫﺎي ﺑﺮون ﺧﻂ‬

‫‪ ‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻌﯽ و ﺧﻄﺎ و در ﻫﻨﮕﺎم آزﻣﻮن‪،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﻫﺪف ﮐﻪ ﮐﻤﯿﺖ اﻟﮕﻮﺳﺎزي ﺷﺪه‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺎﺑﻊ واﺑﺴﺘﻪ ي آن در راﯾﺎﻧﻪ ي ﻣﻮﺗﻮر‪،‬ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ اﻧﺤﺮاف را از‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺷﺪه ي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻫﻤﺎن ﮐﻤﯿﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻧﻮع از‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت در ﻧﺴﻞ ﺟﺪﯾﺪﺗﺮ راﯾﺎﻧﻪ ي ﻣﻮﺗﻮر ﻫﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻌﯽ و ﺧﻄﺎ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم آزﻣﻮن‪،‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﮐﻤﯽ ﯾﺎ ﮐﯿﻔﯽ ارﺿﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫داﻧﺴﺘﻦ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺟﺪول ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﮐﺪام ﯾﮏ از اﯾﻦ روش ﻫﺎ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪،‬ﺗﻘﺪم و ﺗﺎﺧﺮ‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﺟﺪول ﻫﺎ‪،‬آزﻣﻮن ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎ و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣـﻮرد ﻧﯿﺎزاﺻـﻮل‬
‫داﻧﺶ ﻧﮕﺎﺷﺖ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2-6-2‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻧﮕﺎﺷﺖ‬

‫ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻧﮕﺎﺷﺖ‪ ،‬ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻤﺎﯾﺶ و ذﺧﯿﺮه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺿﻤﻨﺎ ﺑﺘﻮان ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ﻫﺎي آن ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﺤﻈﻪ اي ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫داد‪.‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ راﯾﺎﻧﻪ اي و از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﮐﻪ ﺑﻪ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻣﺘﺪال ﺗﺮﯾﻦ اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ‪ INCA‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻣﮑﺎن اﺗﺼﺎل ﺑﻪ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر‪,‬اﻣﮑﺎن‬
‫ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺠﻬﯿﺰات اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي دﻣﺎ و ﻓﺸﺎر را دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻗﺎدر اﺳﺖ ﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﺗﺠﻬﯿﺰات آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪PUMA‬‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ﻟﮕﺎم ﺗﺮﻣﺰ( ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺪﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ اﻣﮑﺎن اﺟﺮاي ﺧﻮدﮐﺎر آزﻣﻮن ﻫﺎي ﻧﮕﺎﺷﺖ ﺑﺎ اﻣﮑﺎن‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ و ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻟﮕﺎم ﺗﺮﻣﺰ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد‪.‬در ﺗﺼﻮﯾﺮ‪8-2‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اي از ﻣﺤﯿﻂ اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪27‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ‪: 8-2‬ﻣﺤﯿﻂ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪INCA‬‬

‫‪ -7-2‬ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه‬

‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 2-6-2‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪ ﯾﮑﯽ از روش ﻫﺎي ﭘﺎﯾﺶ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫـﺎي ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﯿﺎز از ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻔﺎده از راﯾﺎﻧﻪ و ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺮم اﻓـﺰار ‪ INCA‬ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬اﻣـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از راﯾﺎﻧﻪ در اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﺷﮑﺎﻻت زﯾﺮ روﺑﻪ رو ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬آﺷﻨﺎ ﻧﺒﻮدن ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار و ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
‫‪ ‬ﻫﺰﯾﻨﮥ ﺑﺎﻻي ﺗﻬﯿﮥ راﯾﺎﻧﻪ و ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪن ﺧﺴﺎرت ﺑﺎﻻ در ﺻـﻮرت آﺳـﯿﺐ رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه‬
‫‪ ‬ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺒﻮدن ﺗﻌﺪاد راﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎ در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﻫﻤﺰﻣﺎن ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﺴﺖ و ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻـﺮﻓﻪ‬
‫ﻧﺒﻮدن ﺗﻬﯿﮥ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎد راﯾﺎﻧﻪ‬
‫‪ ‬اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﺒﻮدن اﺳﺘﻔﺎده از راﯾﺎﻧﻪ در اﻧﺠـﺎم ﺗﺴـﺖ ﻫـﺎي ﺑـﺎ ﻣﺴـﺎﻓﺖ ﭼﻨـﺪ ﻫـﺰار‬
‫ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮي‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﻮدن اﺷﮑﺎﻻت ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪،‬ﮐـﻪ ﺑـﺪون‬
‫‪28‬‬
 ‫دﺧﺎﻟﺖ ﮐﺎرﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز را از راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر درﯾﺎﻓﺖ و در ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺧﻮد ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -8-2‬ﻫﺪف اﺟﺮاﯾﯽ ﭘﺮوژه‬

‫در واﻗﻊ ﻣﻨﻈﻮر از ﻋﻨﻮان » ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﺎﺧﺖ دﺳﺘﮕﺎ ه ﻋﯿﺐ ﯾﺎب ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﻣﻮﺗﻮر ﺧﻮدرو ﻣﺠﻬﺰ‬
‫ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﮥ ‪ « USB‬ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ ﺑﺮد اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﻫﺎي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ﺑـﺎ‬
‫راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮارﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬در ﺻﻮرت ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻋﯿﺐ ﯾﺎب و ‪,ECU‬راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﺑـﻪ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ‪ Diagnostic‬ﻣﯽ رود‪.‬ﺳﭙﺲ دﺳﺘﮕﺎه ﻋﯿﺐ ﯾﺎب اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺮم اﻓﺰاري‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ(را از راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر در ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ ﭘﺎﺳـﺦ ﻣﻨﺎﺳـﺐ از ﻃـﺮف‬
‫راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر درﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪ‪،‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺰﺑﻮر در ﯾﮏ ﺣﺎﻓﻈﮥ ‪ USB‬ﮐﻪ ﺑﻪ دﺳـﺘﮕﺎه ﻋﯿـﺐ ﯾـﺎب ﻣﺘﺼـﻞ‬
‫اﺳﺖ‪،‬ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ درﯾﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت در ﯾﮏ دوره زﻣﺎﻧﯽ ﺛﺎﺑـﺖ ﻣـﺪام‬
‫ﺗﮑﺮار ﺷﺪه و در ﺣﺎﻓﻈﮥ ‪ USB‬ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -9-2‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮوژه‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻞ اﺷﺎره ﺷﺪ ﻫﺪف از اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر‪،‬درﯾﺎﻓﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت از آن‪ ،‬ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺻﺤﺖ ارﺗﺒﺎط و ذﺧﯿﺮة اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮ روي ﺣﺎﻓﻈﻪ ‪USB‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ‪ 4‬ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ‪، ECU‬ﺑﺨﺶ ﻧﺮم اﻓﺰاري‬
‫ﭘﺮوﺗﮑﻞ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ‪،ECU‬ﺑﺨﺶ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﺎﯾﻞ )‪ (FAT‬و ﺑﺨﺶ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺣﺎﻓﻈﻪ ‪ USB‬ﭘﯿﺎده‬
‫ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺷﺮح اﯾﻦ ‪ 4‬ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺒﺴﻮط ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ -1-9-2‬ﺑﺨﺶ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ‪: ECU‬‬

‫راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﺧﻮدرو ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻋﯿﺐ ﯾﺎب)‪ (Diag‬از ﭘﺮوﺗﮑﻞ ‪ KWP2000‬ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO14230‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﻻﯾﮥ ﺳـﺨﺖ اﻓـﺰاري ﺷـﺒﮑﮥ ارﺗﺒـﺎﻃﯽ راﯾﺎﻧـﮥ ﻣﻮﺗـﻮر ﺑـﺎ‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻤﻮﺑﻼﯾﺰر و دﺳﺘﮕﺎه ﻋﯿﺐ ﯾـﺎب در ارﺗﺒـﺎط اﺳـﺖ‪.‬اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ISO14230‬‬
‫ﻧﺴﺨﻪ ‪ 1‬ﺑﻪ ﺷﺮح اﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪.‬ﻫﺪف از اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻻﯾﮥ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري )‪Physical‬‬
‫‪ (Layer‬ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺑﺎ ‪ ECU‬ﺧﻮدرو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪-2-9-2‬ﺑﺨﺶ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﭘﺮوﺗﮑﻞ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ‪:ECU‬‬

‫ﭘﺮوﺗﮑﻞ ‪ KWP2000‬درﺑﺨﺶ ‪2‬و‪ 3‬ﺑﻪ ﺷﺮح ﻻﯾﮥ ﮐﺎرﺑﺮدي )‪ (Application Layer‬و ﻻﯾﮥ ارﺗﺒﺎط‬
‫داده )‪ (Data Link Layer‬ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪.‬‬

‫‪29‬‬
 ‫‪ -3-9-2‬ﺑﺨﺶ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﺎﯾﻞ )‪:(1FAT‬‬
‫در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه از راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﺑـﺮ روي ﺣﺎﻓﻈـﮥ ‪ USB‬ذﺧﯿـﺮه‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎﯾﺪ اﻃﻼﻋﺎت درﯾﺎﻓﺘﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﻤﺎري‪ FAT‬ﺑـﺮ روي ﺣﺎﻓﻈـﮥ ‪ USB‬ذﺧﯿـﺮه‬
‫ﺷﻮد‪.‬ﻫﺪف از اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻣﻌﻤﺎري‪ FAT‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻮاﺑﻊ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ اي ﮐﺎﻣﭙـﺎﯾﻠﺮ ‪MPLAB‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪-4-9-2‬ﺑﺨﺶ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺣﺎﻓﻈﮥ ‪:USB‬‬

‫ﺑــﺮاي ﭘــﺮدازش اﻃﻼﻋــﺎت در اﯾــﻦ ﭘــﮋوﻫﺶ از ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟــﺮ ﻣــﺎرك ‪ PIC‬ﺳــﺎﺧﺖ ﺷــﺮﮐﺖ‬
‫‪ MICROCHIP‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪ USB HOST‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ واﺣﺪ ‪ USB‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ‪ USB HOST‬ﺑـﺮاي ﺣﺎﻟـﺖ ‪ USB Mass Storage‬راه اﻧـﺪازي و ﭘﯿﮑﺮﺑﻨـﺪي ﺷﺪه‪،‬ﺳـﭙﺲ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت درﯾﺎﻓﺘﯽ از ‪ ECU‬در ﻗﺎﻟﺐ ‪ FAT‬ﺑﺮ روي ﺣﺎﻓﻈﮥ ‪ USB‬ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در ﻣﻮرد ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮوژه ﻣﯽ ﺗﻮان دﯾﺎﮔﺮام ‪ 4-2‬را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫دﯾﺎﮔﺮام ‪ :4-2‬دﯾﺎﮔﺮام ﭘﺮوژه‬

‫‪1‬‬
‫‪File Allocation Table‬‬
‫‪30‬‬
 ‫‪ -3‬ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪1‬‬
‫‪ -1-3‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ‬
‫رﯾﺰﮐﻨﺘﺮﻟﮕــﺮ ﯾــﺎ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟــﺮ ﻧــﻮﻋﯽ رﯾﺰﭘﺮدازﻧــﺪه اﺳــﺖ ﮐــﻪ داراي ﺣﺎﻓﻈ ـﮥ دﺳﺘﺮﺳــﯽ‬
‫ﺗﺼﺎدﻓﯽ )‪ (2RAM‬و ﺣﺎﻓﻈﮥ ﻓﻘﻂ ﺧﻮاﻧﺪﻧﯽ)‪ ، (3ROM‬ﺗﺎﯾﻤﺮ‪ ،‬ﭘﻮرتﻫـﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟـﯽ )‪ (I/O‬و‬
‫ﭘﻮرت ﺳﺮﯾﺎل در درون ﺧﻮد ﺗﺮاﺷﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮ روي اﺑﺰارﻫﺎي دﯾﮕﺮي ﮐﻨﺘـﺮل‬
‫‪4‬‬
‫اﻋﻤﺎل ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﯾﮏ ﻣﯿﮑﺮو ﮐﻨﺘﺮﻟﺮ‪ ،‬ﻣﺪار ﻣﺠﺘﻤـﻊ ﮐـﻮﭼﮑﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ از ﯾـﮏ ‪CPU‬‬
‫ﮐﻮﭼــﮏ و اﺟــﺰاي دﯾﮕــﺮي ﻧﻈﯿــﺮ ﻧﻮﺳــﺎن ﺳــﺎز ﮐﺮﯾﺴــﺘﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺗــﺎﯾﻤﺮ‪ ،‬درﮔــﺎهﻫــﺎي ورودي و‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ آﻧﺎﻟﻮگ و دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪهاﺳﺖ‪.‬‬

‫در واﻗﻊ ﯾﮏ رﯾﺰﭘﺮدازﻧﺪه در درون رﯾﺰﮐﻨﺘﺮﻟﮕﺮ ﻗﺮار داده ﺷﺪهاﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ رﯾﺰﮐﻨﺘﺮﻟﮕﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از آن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻨﻄﻘﯽ و ﺣﺴﺎﺑﯽ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪.‬‬

‫وﺟﻮد ‪ RAM‬و ‪ ROM‬و ﭘﻮرتﻫﺎي ‪5 I/O‬در ﻣﯿﮑﺮو ﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ آﻧﻬﺎ را ﯾﮏ اﻧﺘﺨﺎب اﯾﺪه ال ﺑـﺮاي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﯿﻤﺖ و ﻓﻀﺎ در آﻧﻬﺎ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ ﻣﺜـﻞ ﮐﻨﺘـﺮل از راه‬
‫دور ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺳﻨﮕﯿﻦ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬در اﯾﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﻣـﻮارد و ﺑﺴـﯿﺎري دﯾﮕـﺮ از‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ ﻓﻀﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﯽ و ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺮ واﺣﺪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮ از ﻗﺪرت ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﺳﺖ‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮارد اﻏﻠﺐ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻌﺪادي ‪ I/O‬ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه و ﺑﯿﺖﻫﺎي ﻣﺸﺨﺼﯽ را ﺧﺎﻣﻮش ﯾﺎ روﺷﻦ‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣـﺎ ﺑـﺮاي ﮐﺎرﺑﺮدﻫـﺎي ﮐﻮﭼـﮏ ﻃﺮاﺣـﯽ ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑـﺮﺧﻼف‬

‫رﯾﺰﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎ در اﯾﻦ ﺟﺎ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ‪ ،‬ﺳﺎدﮔﯽ و ﻣﺼﺮف ﮐﻢ ﺗﻮان اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺧﯽ از وﺳﺎﯾﻞ ﮐﻪ از ﻣﯿﮑﺮو ﮐﻨﺘﺮﻟﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪ :‬ﺗﻠﻔـﻦ‪ ،‬ﻣﻮﺑﺎﯾـﻞ‪ ،‬ﺳﯿﺴـﺘﻢ‪،‬‬
‫اﯾﻤﻨﯽ‪ ،‬درﺑﺎزﮐﻦ ﮔﺎراژ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺎﮐﺲ‪ ،‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬وﯾﺪﺋﻮ‪ ،‬دورﺑﯿﻦ وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ‪ ،‬ﭼﺮخ ﺧﯿـﺎﻃﯽ‪،‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻬﻮﯾﻪ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻨﺞ و ‪...‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Microcontroller‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Random Access Memory‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Read Only Memory‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Central Processing Unit‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Input/Output‬‬
‫‪31‬‬
 ‫‪ -1-1-3‬اﺟﺰاي ﯾﮏ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ‬
‫ﯾﮏ رﯾﺰﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه از ﺳﺨﺖاﻓﺰارﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮدازﻧﺪه‪ ROM ، RAM،‬و ﯾـﮏ ﺳـﺮي ﭘﺎﯾﺎﻧـﻪ‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪهاﺳﺖ‪.‬‬

‫از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ‪ ،‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﻄﻌﺎت در اﮐﺜﺮ ﺣﺎﻻت ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺻﺪ ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺧﻮد را دارﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﮐﺜﺮ ﺳﯿﮕﻨﺎلﻫـﺎي ﻻزم‬
‫ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﯿﮕﻨﺎﻟﻬﺎي آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ اﺑﺘﺪا اﯾﻦ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت دودوﯾـﯽ ﺗﺒـﺪﯾﻞ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﭘﺮدازﻧﺪه ﻗﺎﺑﻞ درك ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ ﻣﺒﺪل دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ﮐـﻪ اﻣﮑـﺎن ﻓﺮﻣـﺎن‬
‫دادن ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺑﺎ ورودي آﻧﺎﻟﻮگ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫از دﯾﮕﺮ اﺟﺰاي ﻣﻌﻤﻮل و ﭘﺮﮐﺎرﺑﺮد در ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺎﯾﻤﺮﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎﯾﻤﺮﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣـﺎ از ﯾـﮏ‬
‫ﺷﻤﺎرﻧﺪه ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺗﻌﺪاد ﻣﺸﺨﺼﯽ از ﺷﻤﺎرش‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﮏ وﻗﻔـﻪ ﻣـﯽﮐﻨﻨـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﯾﮏ روال ﯾﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﯾﮏ ﮐﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ از واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺪوﻻﺳﯿﻮن ﻋﺮض ﭘﺎﻟﺲ ﻧﯿـﺰ ﺑﺮﺧﻮردارﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬

‫واﺣﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﻗﺪرت و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﺗﻮر و ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺒﺪل دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -2-1-3‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي راﯾﺞ‬
‫از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ و ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﯿﮑﺮو ﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮان از ﺷﺮﮐﺖ اَﺗﻤ‪‬ﻞ‪ 1‬ﻧﺎم ﺑﺮد ﮐـﻪ‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺳﺮي ‪AVR‬و ‪ 8051‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ در اﯾﺮان ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺳـﻬﻮﻟﺖ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪاﺳﺖ‪.‬‬

‫ﯾﮑــﯽ دﯾﮕــﺮ از ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨــﺪﮔﺎن ﺑ ـﺰرگ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫــﺎ ﺷــﺮﮐﺖ ‪ Microchip‬اﺳــﺖ ﮐــﻪ‬

‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎ ﻧﺎمﻫﺎي ﺗﺠﺎري ‪ PIC‬و ‪ dsPIC‬ﻧﯿﺰ از ﻣﺤﺒﻮﺑﯿـﺖ زﯾـﺎدي ﺑﺮﺧـﻮردار‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺑﺰرگ دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐـﻪ از آن ﺟﻤﻠـﻪ‬

‫‪1‬‬
‫‪Atmel‬‬
‫‪32‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ‪ ،TI‬ﻣﻮﺗﻮروﻻ و ﻓﯿﻠﯿﭙﺲ اﺷﺎره ﮐﺮد‪.‬ﺷـﺮﮐﺖ ‪ Intel‬ﻫـﻢ ﻧﻘـﺶ ﺑﺴـﯿﺎر ﻣﻬﻤـﯽ در ﺗﻮﻟﯿـﺪ‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ دارد‪.‬اﻟﺒﺘﻪ اﺧﯿﺮ ًا ﺑﺎ ﻗﺪرت ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي‪ ،ARM‬اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫـﺎي ‪32‬‬
‫ﺑﯿﺘﯽ ﺑﺎ ﺷﺪت ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي در ﺣﺎل ﻓﺮاﮔﯿﺮ ﺷﺪن اﺳﺖ و از رﺷﺪ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي در ﺑـﺎزار ﺑﺮﺧـﻮردار‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ‪ ARM‬ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻪ ﺷـﺮﮐﺖ‪ Atmel ،NXP‬و ‪ ST‬ﺗﻮﻟﯿـﺪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﺳﻬﻢ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ‪ NXP‬و اﺗﻤﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﯾﻦ ﭘﺮوژه از ﻧﻮع ‪ PIC‬و ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺮﮐﺖ ‪Microchip‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -2-3‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ‪PIC‬‬

‫‪ -1-2-3‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺮﮐﺖ ‪Microchip‬‬

‫‪ Microchip Technology‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ 1987‬از ﺷﺮﮐﺖ ‪General‬‬
‫‪ Instrument‬ﺟﺪا ﺷﺪ و از ﺳﺎل ‪ 1989‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑـﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﭘﺮداﺧـﺖ‪.‬اﯾـﻦ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪة ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ‪،‬ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﻗﻄﻌﺎت ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي آﻧﺎﻟﻮگ ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬ﻣﺤﺼـﻮﻻت اﯾـﻦ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎ)‪،(PICmicro,dsPIC / PIC24, PIC32‬ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻫﺎي ‪EEPROM‬‬
‫ﺳﺮﯾﺎل‪،‬ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻫﺎي ‪، SRAM‬ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ‪ ، KEELOQ‬ﻗﻄﻌﺎت ‪، RF‬ﻗﻄﻌﺎت آﻧـﺎﻟﻮگ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺼﺮف ﺑﺎﺗﺮي‪ ،‬ﺗﻮان و ﺣﺮارت و ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫـﺎي اﻧﺘﻘـﺎل‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ Ethernet USB:‬و‪.ZigBee/MiWi‬‬

‫‪ -2-2-3‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ‪Microchip‬‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ‪ General Instrument‬ﻣﺒﺘﮑﺮ اﺻﻠﯽ ﺳـﺎﺧﺖ و اﺳـﺘﻔﺎده از ‪ 16 CPU‬ﺑﯿﺘـﯽ ﺑـﺎ ﻧـﺎم‬
‫‪ CP1600‬ﺑﻮد‪.‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ‪ CPU‬ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ از ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد از ﺳﻄﺢ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد اﻣﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺒﺐ ﺿﻌﻒ در ﮐﺎراﯾﯽ ﭘﻮرت ﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ اﯾﻦ ﺷـﺮﮐﺖ‪ PIC ،‬ﻫﺸـﺖ ﺑﯿﺘـﯽ را در ﺳـﺎل‬
‫‪ 1975‬ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﮐﻠﯽ در ﺳﺮﺗﺎ ﺳﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺣﺬف وﻇﺎﯾﻒ ﭘﻮرت ﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ از‬
‫‪CPU‬ﺑﻮﺟﻮد آورد‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي ﯾﮏ ‪ Microcode‬ﺳـﺎده در ‪ ROM‬اﻧﺠـﺎم‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ اﮔﺮ ﭼﻪ ﻫﻢ اﮐﻨﻮن از اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي در ﺳﺎﺧﺖ ‪ PIC‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ ازﺟﺪا ﺷﺪن ﺑﺨﺶ ﻣﯿﮑﺮواﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺷﺮﮐﺖ ‪ General Instrument‬و ﺗﺸـﮑﯿﻞ ﺷـﺮﮐﺖ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ‪ ،Microchip‬اوﻟﯿﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪) PIC1650‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑـﻪ‬
‫‪33‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ‪( General Instrument‬ﮐﻪ از ‪ CPU‬اﺻﻼح ﺷﺪة ‪ CP1600‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮد‪،‬ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪ‪.‬‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺠﺎري ‪ PIC‬و ‪ PICmicro‬ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ‪ MICROCHIP Technology‬ﺛﺒـﺖ‬
‫ﺷﺪه و ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎي ‪ PIC‬ﺗﻮﺳﻂ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ PIC‬اﺑﺘﺪاﯾﯽ از ﺳﺮ ﮐﻠﻤﺎت "‪ "Peripheral Interface Controller‬ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺖ ‪General‬‬

‫‪ Instrument‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬ﺑﺮاي ‪ PIC‬ﭘﯿﺸـﺮﻓﺘﻪ ﺗـﺮ ﻫﻤﭽـﻮن ‪ PIC1640‬و ‪ PIC1650‬از ﺳـﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿـﺮ‬ ‫"‪"Programmable Interface Controller‬‬ ‫ﮐﻠﻤﺎت‬
‫ﺑــﺎ ﺗﻮﺟــﻪ ﺑــﻪ ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪي اﯾــﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟــﺮ ‪ PIC ،‬از ﺳــﺮﮐﻠﻤﺎت ﺑــﺎ ﻣﻌﻨــﯽ واﻗﻌــﯽ‬
‫" ‪"Programmable Computer Intelligent‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻗﺎﺑـﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ رﯾـﺰي‬
‫ﻧﺸﺎت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ‪ PIC‬از ﻣﻌﻤﺎري ‪ RISC‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻣﺰﯾﺖ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﻌﻤـﺎري‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﮐﺪ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬در اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﻌﻤﺎري اﮐﺜﺮ دﺳﺘﻮرات در ﯾﮏ‬
‫ﺳﯿﮑﻞ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺳﺎﺧﺖ اﯾﻦ ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎ از ﻧﻮع ‪ CMOS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﯽ را داﺷﺘﻪ و از ﻧﻈﺮ ﻧﻮﯾﺰﭘﺬﯾﺮي داراي ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ‪ PIC‬اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺣﺮوﻓﯽ ﻣﺜـﻞ ‪CR ،C ، F‬ﯾـﺎ ‪ CE‬ﻣﻮاﺟـﻪ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮﯾﻢ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر از ﺣﺮف ‪ F‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ داراي ﺣﺎﻓﻈﻪ ي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ از ﻧﻮع ﻓﻠـﺶ )‪(FLASH‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر از ‪ C‬ﯾﺎ ‪ CE‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ ي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟـﺮ از ﻧـﻮع ‪ EPROM‬اﺳـﺖ و‬
‫ﻣﻨﻈﻮر از ‪ CR‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ ي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ از ﻧﻮع ‪ ROM‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪ PIC18F452‬داراي ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي از ﻧﻮع ﻓﻠﺶ )‪ (FLASH‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -3-2-3‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪PIC‬‬

‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ‪ PIC‬ﺑﻪ ‪ 3‬ﺧﺎﻧﻮادة ﻋﻤﺪة ‪ 8‬ﺑﯿﺘﯽ)‪ 16،(8-bit MCUs‬ﺑﯿﺘـﯽ)‪(16-bit MCUs‬و‬
‫‪ 32‬ﺑﯿﺘﯽ )‪ (32-bit MCUs‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام از اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺷـﺎﺧﻪ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در اداﻣﻪ در ﻣﻮرد آن ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 1-3‬دﺳـﺘﻪ ﺑﻨـﺪي اﯾـﻦ‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪34‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ :1-3‬ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪PIC‬‬

‫در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي اﺑﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -4-2-3‬ﺧﺎﻧﻮادة ‪ 8‬ﺑﯿﺘﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪PIC‬‬

‫‪ Enhanced Mid-Range‬ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ ﺳﻪ ﺷـﺎﺧﮥ ‪ Mid-Range ، Baseline‬و ‪Range‬‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -1-4-2-3‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ﺷﺎﺧﮥ ‪Baseline‬‬

‫اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﮥ ﻓﻠﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬داراي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﻮده‬
‫و ارزان ﻗﯿﻤﺖ ﺗﺮﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده در ﺑﯿﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ‪ PIC‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ اﺳﯿﻼﺗﻮر داﺧﻠﯽ در اﯾﻦ‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ ﺑﯿﻦ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 16‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ و ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺳﺮﻋﺖ ‪ CPU‬ﺑﯿﻦ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ ﻓﺎﻗﺪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ارﺗﺒﺎط دﯾﺠﯿﺘﺎل)از ﻗﺒﯿﻞ ‪ SPI، UART‬و ‪(...‬ﺑﻮده و ﺑـﻪ ﺟـﺰ دو ﺷـﻤﺎره‬
‫ﺑﻘﯿﻪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪ EEPROM‬ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﮔﺮوه ﺗﻨﻬﺎ داراي ﯾﮏ ﺗﺎﯾﻤﺮ ‪ 8‬ﺑﯿﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﺑﻠﻮك‬
‫دﯾﺎﮔﺮام ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠﯽ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 2-3‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪35‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:2-3‬ﺑﻠﻮك دﯾﺎﮔﺮام داﺧﻠﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادة ‪Baseline‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ در اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده از ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺷﺎره ﮐﺮد‪:‬‬

‫‪ ‬دارا ﺑﻮدن ﺗﻨﻬﺎ ‪ 33‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ )ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ 12‬ﺑﯿﺖ(‬

‫‪ ‬ﺣﺠﻢ ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ = ‪2K word‬‬
‫‪ ‬ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺣﺠﻢ ‪144 bytes = RAM‬‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ دو ﺳﻄﺢ ﭘﺸﺘﮥ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري‬
‫‪ ‬داراي اﺑﻌﺎد ﮐﻮﭼﮏ‬
‫‪ ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ در ﻣﺤﺪودة وﻟﺘﺎژ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 5.5‬وﻟﺖ‬

‫‪ -2-4-2-3‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ﺷﺎﺧﮥ ‪Mid-Range‬‬

‫اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﮏ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ Baseline‬اﺳـﺖ ﻣﺠﻬـﺰ ﺑـﻪ ادوات ﺟـﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮده و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ و ﯾﺎ اﻋﻤﺎل ﭼﻨﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫اﺳﺖ‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 3-3‬ﺑﻠﻮك دﯾﺎﮔﺮام داﺧﻠﯽ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪36‬‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:3-3‬ﺑﻠﻮك داﺧﻠﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادة ‪Mid-Range‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺮﺟﺴﺘﮥ اﯾﻦ ﮔﺮوه از ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ ‬داراي ‪ 35‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ)ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ 14‬ﺑﯿﺖ(‬

‫‪ ‬ﻓﻀﺎي ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ آدرس ﭘﺬﯾﺮ=‪8K word‬‬
‫‪ ‬ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻓﻀﺎی‪46 bytes = RAM‬‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﮥ داراي ‪ 8‬ﺳﻄﺢ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري‬
‫‪ ‬داراي ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ وﻗﻔﮥ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري‬
‫‪ ‬داراي ﯾﮏ رﺟﯿﺴﺘﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺎﯾﻞ‬
‫‪ ‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ اﺳﯿﻼﺗﻮر داﺧﻠﯽ ﺑﯿﻦ ‪ 32‬ﮐﯿﻠﻮﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 16‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ‬
‫‪ ‬ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ‪ 20 = CPU‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ‬
‫‪ ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ در ﻣﺤﺪودة وﻟﺘﺎژ ‪ 1.8‬ﺗﺎ ‪ 15‬وﻟﺖ‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ارﺗﺒﺎط دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻧﻈﯿﺮ ‪UART‬‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫‪ ‬داراي ‪ EEPROM‬ﺑﺎ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺣﺠﻢ ‪ 256‬ﺑﺎﯾﺖ‬
‫‪ ‬ﺗﻤﺎم ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﮥ ﻓﻠﺶ‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ دو ﺗﺎﯾﻤﺮ ‪ 8‬ﺑﯿﺘﯽ و ﯾﮏ ﺗﺎﯾﻤﺮ ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ‬

‫‪37‬‬
 ‫‪ -3-4-2-3‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ﺷﺎﺧﮥ ‪Enhanced Mid-Range‬‬
‫ﺧﺎﻧﻮادة ‪ Enhanced Mid-Range‬داراي ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دو ﺧـﺎﻧﻮادة‬
‫ﻗﺒﻠﯽ ﺑﻮده و ﺷﺎﻣﻞ ادوات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد و اﻧﻮاع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬از ﺧﺼﻮﺻـﯿﺎت ﺟﺎﻟـﺐ اﯾـﻦ‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ اﻣﮑﺎن ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ‪ USB‬و ﻣﺼﺮف ﭘـﺎﯾﯿﻦ ﺗـﻮان در ﺣﺎﻟـﺖ ‪) sleep‬در ﺣـﺪ‬
‫ﻧﺎﻧﻮوات( اﺷﺎره ﮐﺮد‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 4-3‬ﺑﻠﻮك دﯾﺎﮔﺮام داﺧﻠﯽ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ :4-3‬ﺑﻠﻮك داﺧﻠﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادة ‪Enhanced Mid-Range‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺮﺟﺴﺘﮥ اﯾﻦ ﮔﺮوه از ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ ‬داراي ‪ 49‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ)ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ 14‬ﺑﯿﺖ(‬

‫‪ ‬ﻓﻀﺎي ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ آدرس ﭘﺬﯾﺮ=‪32K word‬‬
‫‪ ‬ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻓﻀﺎی‪4KB = RAM‬‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﮥ داراي ‪ 16‬ﺳﻄﺢ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري‬
‫‪ ‬داراي ‪ 2‬رﺟﯿﺴﺘﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺎﯾﻞ‬

‫‪38‬‬
 ‫‪ ‬داراي اﻣﮑﺎن وﻗﻔﮥ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ‪content save‬‬
‫‪ ‬داراي ادوات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺮاي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﺗﻮر‬
‫‪ ‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ اﺳﯿﻼﺗﻮر داﺧﻠﯽ ﺑﯿﻦ ‪ 32‬ﮐﯿﻠﻮﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 32‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ‬
‫‪ ‬ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ‪ 48 = CPU‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﺗﺎﯾﻤﺮﻫﺎ ﺑﯿﻦ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 9‬ﻋﺪد‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﯿﻦ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﻋﺪد‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﺒﺪل دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﯿﻦ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﻋﺪد‬
‫داراي ‪ EEPROM‬ﺑﺎ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺣﺎﻓﻈﮥ ‪ 256‬ﺑﺎﯾﺖ‬ ‫‪‬‬

‫‪ -4-4-2-3‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ﺷﺎﺧﮥ ‪PIC18‬‬

‫ﺧﺎﻧﻮاده ‪ PIC18‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎراﯾﯽ و ﺑﯿﺸـﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘـﺪار ﻣﺠﺘﻤـﻊ ﺳـﺎزي در‬
‫ﻣﻌﻤﺎري ‪ 8‬ﺑﯿﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗـﺮﯾﻦ ادودات ﺟـﺎﻧﺒﯽ ﻧﻈﯿـﺮ‪USB ، CAN‬‬
‫‪(charge time measurement unit) CTMU، LCD، Ethernet‬و ‪ ...‬اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 5-3‬ﺑﻠـﻮك‬
‫دﯾﺎﮔﺮام داﺧﻠﯽ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ :5-3‬ﺑﻠﻮك داﺧﻠﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادة ‪PIC18‬‬

‫‪39‬‬
 ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺮﺟﺴﺘﮥ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده از ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎي ‪ PIC‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ ‬داراي ‪ 83‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ)ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ 16‬ﺑﯿﺖ(‬

‫‪ ‬ﻓﻀﺎي ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ آدرس ﭘﺬﯾﺮ=‪2 MB‬‬
‫‪ ‬ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻓﻀﺎی‪4KB = RAM‬‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﮥ داراي ‪ 32‬ﺳﻄﺢ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري‬
‫‪ ‬داراي ‪ 1‬رﺟﯿﺴﺘﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺎﯾﻞ‬
‫‪ ‬اﻣﮑﺎن ﺿﺮب ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ‪8×8‬‬
‫‪ ‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ اﺳﯿﻼﺗﻮر داﺧﻠﯽ ﺑﯿﻦ ‪ 32‬ﮐﯿﻠﻮﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 16‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ‬
‫‪ ‬ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ‪ 64 = CPU‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﺗﺎﯾﻤﺮﻫﺎ ﺑﯿﻦ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 11‬ﻋﺪد‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﯿﻦ ‪ 0‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻋﺪد‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﯿﻦ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 28‬ﻋﺪد‬
‫‪ ‬داراي ‪ EEPROM‬ﺑﺎ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺣﺠﻢ ‪ 1024‬ﺑﺎﯾﺖ‬
‫‪RTCC-Graphical Display-Segment Display-Ethernet-LIN-CAN-USB-irDA ‬‬

‫‪ -5-2-3‬ﺧﺎﻧﻮادة ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪PIC‬‬

‫اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ ‪ 2‬ﺷﺎﺧﮥ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ و ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪة ﺳﯿﮕﻨﺎل دﯾﺠﯿﺘﺎ ل ﯾـﺎ ‪1DSCs‬ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺷﺎﺧﮥ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ‪ PIC24F‬و ‪ PIC24H/E‬و ﺷـﺎﺧﮥ ﮐﻨﺘـﺮل ﮐﻨﻨـﺪة‬
‫ﺳﯿﮕﻨﺎل دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ‪ dsPIC33F/E ،dsPIC30F‬اﺳﺖ‪.‬ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬
‫ﻫﺎي اﯾﻦ ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎ در ﻫﺮ زﯾﺮﺷﺎﺧﻪ از راﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﺮدازش ﺳـﯿﮕﻨﺎل و‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ در ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎي ‪ DSC‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ در ﮐﻨﺎر اﻣﻮر ﻣﻌﻤـﻮل‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮي دﺳﺖ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ‪.‬از اﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣﯽ ﺗﻮان در ﻣﻮﻗﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻮان‪،‬ﭘﺮدازش ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﺴﻮر ﻫﺎ و ‪ ...‬اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮد‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 6-3‬ﯾـﮏ ﺷـﻤﺎي ﮐﻠـﯽ از‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪ PIC‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Digital Signal Controllers‬‬
‫‪40‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:6-3‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ ‪PIC‬‬

‫‪ -1-5-2-3‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎي ﺷﺎﺧﮥ ‪PIC24F‬‬

‫ﻣﻌﻤﺎري ﻫﺴﺘﻪ در ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ‪ PIC24‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎري در ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎي ‪ dsPIC‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎ از ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺮدازش ﺑﺎﻻ در ﮐﻨﺎر ادوات ﺟـﺎﻧﺒﯽ ﻓـﺮاوان از ﻗﺒﯿـﻞ‬
‫‪، CTMU، USB OTG‬راه اﻧﺪاز ‪ LCD‬ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ و ‪ ...‬ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 7-3‬ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠـﯽ اﯾـﻦ‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪41‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:7-3‬ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠﯽ ‪PIC24F‬‬

‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ‪ PIC24F‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ ‬ﺳﺮﻋﺖ ﻋﻤﻞ ‪ 16 MIPS‬در وﻟﺘﺎژ ‪ 3.3‬وﻟﺖ‬

‫‪ ‬ﻣﺼﺮف ﺗﻮان در ﻣﻘﯿﺎس ﻧﺎﻧﻮوات در ﺣﺎﻟﺖ ‪sleep‬‬
‫‪ ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ در ﻣﺤﺪودة وﻟﺘﺎژ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3.6‬وﻟﺖ‬
‫‪ ‬داراي رﺟﯿﺴﺘﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺎﯾﻞ‬
‫‪ ‬داراي ‪ EEPROM‬ﺗﺎ ﺣﺠﻢ ‪512 KB‬‬
‫‪ ‬داراي ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﻋﺪد ﺗﺎﯾﻤﺮ‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮ ﺗﺎ ‪ 3‬ﻋﺪد‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﺒﺪل دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ‬
‫‪RTCC،PPS1، CRC، USB، LIN، irDA، Motor Control PWM ‬‬

‫‪1‬‬
‫‪peripheral pin select‬‬
‫‪42‬‬
 ‫‪ -2-5-2-3‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎي ﺷﺎﺧﮥ ‪PIC24 H/E‬‬
‫اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده از ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮارﻫﺎي ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﮥ ‪ PIC24F‬از ﺳﺮﻋﺖ و ﻗﺎﺑﻠﯿـﺖ ﻫـﺎي‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و داراي ادوات ﺟـﺎﻧﺒﯽ از ﻗﺒﯿـﻞ ‪Motor Control، USB OTG ، CAN‬و ‪...‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎي ‪ PIC24 H/E‬ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 150‬درﺟﮥ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد اﻣﮑﺎن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ دارﻧﺪ‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ‬
‫‪ 8-3‬ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠﯽ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:8-3‬ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎي ‪PIC24 H/E‬‬

‫ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺸﺨﺼﺎت اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ ‬ﺳﺮﻋﺖ ﻋﻤﻞ ‪ 70 MIPS‬در وﻟﺘﺎژ ‪ 3.3‬وﻟﺖ‬

‫‪ ‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﯽ واﺳﻄﻪ و ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﺪون ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺳﯿﮑﻞ ﮐﻼك)‪(fast DMA1‬‬
‫‪ ‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﯿﮑﻞ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺮاي اﺟﺮاي وﻗﻔﻪ)‪ 5‬ﺳﯿﮑﻞ(‬
‫‪ ‬داراي اﺑﺰار ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﺗﻮر و آپ اﻣﭗ ﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ‬
‫‪ ‬داراي ادوات ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ و ‪ HMI‬از ﻃﺮﯾﻖ ‪PMP2‬‬
‫‪ ‬داراي ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 13‬ﻋﺪد ﺗﺎﯾﻤﺮ وداراي ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﻋﺪد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮ‬
‫‪RTCC، CRC، PPS، CAN،LIN، irDA، Motor Control PWM،QEI3، USB ‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Direct Memory Access‬‬
‫‪2‬‬
‫‪parallel master port‬‬
‫‪3‬‬
‫‪quadrature encoder interface‬‬
‫‪43‬‬
 ‫‪ -3-5-2-3‬ﺧﺎﻧﻮادة ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪة ﺳﯿﮕﻨﺎل دﯾﺠﯿﺘﺎ ل‪dsPIC30F‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده از ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪة ﺳﯿﮕﻨﺎل دﯾﺠﯿﺘﺎ ل ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﻋﻤﻠﯿـﺎت ‪ DSP‬را ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺎدﮔﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ اﻧﺠﺎم داد‪.‬ﺧﺎﻧﻮادة ‪ dsPIC30F‬ﺑﺮاي ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺤﺪوده وﻟﺘﺎژ‬
‫ﮐﺎري وﺳﯿﻊ)‪ 2.5‬ﺗﺎ ‪ 5.5‬وﻟﺖ(‪،‬ﺟﺮﯾﺎن ‪ stand by‬ﭘﺎﯾﯿﻦ و ‪ EEPROM‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺷـﺪه ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
‫اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺮاي ﮐﺎر ﻫﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﺗﻮر ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ‪ ،SMPS1‬ﭘﺮدازش ﮔﻔﺘـﺎر و ‪...‬‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬ﺑﻠﻮك دﯾﺎﮔﺮﻣﯽ از ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠﯽ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 9-3‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:9-3‬ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠﯽ ﺧﺎﻧﻮادة ‪dsPIC30F‬‬

‫ﺑﺮﺧﯽ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ ‬ﺳﺮﻋﺖ ﻋﻤﻞ ‪ 30 MIPS‬در وﻟﺘﺎژ ‪ 5‬وﻟﺖ‬

‫‪ ‬اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻞ ﺿﺮب در ﯾﮏ ﺳﯿﮑﻞ‬
‫‪ ‬داراي رﺟﯿﺴﺘﺮ اﻧﺒﺎرة ‪ 40‬ﺑﯿﺘﯽ‬
‫‪ ‬داراي ‪EEPROM‬داﺧﻠﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﺗﺎﯾﻤﺮ ﺑﯿﻦ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 7‬ﻋﺪد‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﺒﺪل ﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل و دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ‬
‫‪QEI، Motor Control PWM، SMPS PWM ‬‬

‫‪1‬‬
‫‪switch mode power supply‬‬
‫‪44‬‬
 ‫‪ -4-5-2-3‬ﺧﺎﻧﻮادة ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪة ﺳﯿﮕﻨﺎل دﯾﺠﯿﺘﺎ ل ‪dsPIC33F/E ،‬‬
‫ﻫﺴﺘﮥ ﭘﺮدازﻧﺪه در اﯾﻦ ﮔﺮوه از ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﺳﯿﮕﻨﺎل دﯾﺠﯿﺘـﺎ ل ﺑـﺮاي ﭘﯿـﺎده ﺳـﺎزي‬
‫اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻫﺎي دﯾﺠﯿﺘﺎل و اﺟﺮاي ﺣﻠﻘﻪ ﻫـﺎي ﮐﻨﺘﺮﻟـﯽ ﺑﺎﺳـﺮﻋﺖ ﺑـﺎﻻ و ﭘـﺮدازش دﯾﺠﯿﺘـﺎل‬
‫ﺳﯿﮕﻨﺎﻟﻬﺎي ﮔﻔﺘﺎر ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده داراي ادوات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑـﺮاي ﭘﯿـﺎده ﺳـﺎزي ﺑﺮﻧﺎﻣـﮥ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﺗﻮر ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺑﺎ ﮐﺎراﯾﯽ ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﮔـﺮوه ﻣﺠﻬـﺰ ﺑـﻪ‬
‫‪ PWM‬ﺑﺎ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺑﺎﻻ و ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺳﺮﯾﻊ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﻨﺪة آﻧﺎﻟﻮگ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﻌﻤﺎري‬
‫داﺧﻠﯽ اﯾﻦ ﮔﺮوه در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 10-3‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:10-3‬ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠﯽ ﺧﺎﻧﻮادة ‪dsPIC33F/E‬‬

‫‪ ‬ﺳﺮﻋﺖ ﻋﻤﻞ ‪ 70 MIPS‬در وﻟﺘﺎژ ‪ 3.3‬وﻟﺖ‬

‫‪ ‬اﻧﺠﺎم ﺿﺮب ‪ 16×16‬در ﯾﮏ ﺳﯿﮑﻞ‬
‫‪ ‬داراي رﺟﯿﺴﺘﺮ اﻧﺒﺎرة ‪ 40‬ﺑﯿﺘﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﺗﺎﯾﻤﺮ ﺑﯿﻦ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 13‬ﻋﺪد‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﺎ ‪ 4‬ﻋﺪد‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﺒﺪل ﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل و دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ‬
‫‪ ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ در ﻣﺤﺪودة وﻟﺘﺎژ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 3.6‬وﻟﺖ‬
‫‪ ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ در ﻣﺤﺪودة دﻣﺎي ‪ -40‬ﺗﺎ ‪ 125‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد‬
‫‪RTCC، CRC، PPS، CAN،LIN، SMPS PWM، Motor Control PWM، USB ‬‬
‫‪45‬‬
 ‫ﺧﺎﻧﻮادة ‪ 32‬ﺑﯿﺘﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪PIC‬‬ ‫‪-6-2-3‬‬
‫اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﺟﺰء ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪات ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ‪ Microchip‬ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ آن از ﺳـﺎل ‪2007‬‬
‫آﻏﺎز ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎي ‪ 32‬ﺑﯿﺘﯽ ‪ PIC‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺪودة وﺳﯿﻌﯽ از ﮐﺎرﻫـﺎ از ﻗﺒﯿـﻞ ﮐﻨﺘـﺮل‬
‫دﯾﺠﯿﺘــﺎل‪ ،‬ﻣــﺪارﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤــﻊ ﯾﮑﭙﺎرﭼــﻪ )ﺷــﺎﻣﻞ ‪ Ethernet ، USB‬و ‪ (LCD‬و ‪ ...‬ﻣﻨﺎﺳــﺐ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠﯽ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 11-3‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ‪:11-3‬ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ‪ 32‬ﺑﯿﺘﯽ ‪PIC‬‬

‫ﺑﺮﺧﯽ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ ‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﮐﺎري ﺗﺎ ‪ 80‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ‬

‫‪ ‬داراي ﺣﺎﻓﻈﮥ ﻓﻠﺶ ﺗﺎ ‪ 512‬ﮐﯿﻠﻮﺑﺎﯾﺖ‬
‫‪ ‬داراي رم ﺗﺎ ‪ 128‬ﮐﯿﻠﻮﺑﺎﯾﺖ‬
‫‪ ‬داراي ﺑﺎس ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮاي داده و دﺳﺘﻮر‬
‫‪ ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ در ﻣﺤﺪودة وﻟﺘﺎژ ‪ 2.3‬ﺗﺎ ‪ 3.6‬وﻟﺖ‬
‫‪ ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ در ﻣﺤﺪودة دﻣﺎﯾﯽ ‪ -40‬ﺗﺎ ‪ 105‬درﺟﮥ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد‬
‫‪ ‬داراي ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل از ‪ 9‬ﺗﺎ ‪ 16‬ﮐﺎﻧﺎل‬
‫‪ ‬داراي ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 7‬ﻋﺪد ﺗﺎﯾﻤﺮ‬

‫‪46‬‬
 ‫‪ ‬داراي ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻋﺪد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪USB، PPS، CTMU، CAN، Ethernet ‬‬

‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در اﯾﻦ ﭘﺮوژه دو وﻇﯿﻔﮥ ﻣﻬﻢ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‪.‬اوﻟﯽ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗـﻮر‬
‫اﺳﺖ‪.‬ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻋﯿﺐ ﯾﺎب و راﯾﺎﻧﮥ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮﯾﺎل اﻧﺠﺎم ﻣـﯽ ﮔﯿـﺮد و ﺑـﺮاي ﺗﺴـﻬﯿﻞ در‬
‫ﺑﺮﻗﺮاري اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ‪ UART‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري دارد‪.‬دوﻣﯿﻦ وﻇﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎرت از ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺑﺎ ﺣﺎﻓﻈﮥ ﻓﻠﺶ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻮرت ‪ USB‬و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﻠﺶ و ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ در ﻫﺮ ﺑﺎس ‪ USB‬ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از دﺳﺘﮕﺎه ﻫـﺎي اﺳـﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨـﺪه از‬
‫ﺑﺎس ﻧﻘﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ اﯾﻔﺎ ﮐﺮده و اﻣﻮر ﺟﺎري روي ﺑﺎس را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ وﺳﯿﻠﻪ اي ‪ HOST‬ﻧﺎﻣﯿﺪه‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﭘﺲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﯾﻦ وﻇﯿﻔﻪ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﯾﮏ ‪ USB HOST‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑـﺎ ﺑﺮرﺳـﯽ‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺪل ﻫﺎ و ﺧـﺎﻧﻮده ﻫـﺎي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟـﺮ ‪، PIC‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟـﺮ ‪ PIC24FJ192GB108‬اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮو ﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪ UART‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري اﺳﺖ‪،‬داراي ﺳﺨﺖ‬
‫اﻓﺰار ‪ USB OTG‬ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ روي ﺑﺎس ‪ USB‬ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻـﻮرت ‪ HOST‬و ﻫـﻢ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﻏﯿﺮ ‪) HOST‬ﯾﻌﻨﯽ ‪ Device‬ﯾﺎ ‪(Peripheral‬اﯾﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﮐﻨﺪ‪.‬در اداﻣﻪ در ﻣﻮرد اﯾـﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟـﺮ‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3-3‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪PIC24FJ192GB108‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﮥ ﻓﻠﺶ ﺑﻮده و داراي ‪ 80‬ﭘﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬در اداﻣـﻪ ﺑـﻪ‬
‫اراﺋﮥ ﻣﺸﺨﺼﺎت اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮان‬

‫‪ ‬داراي رﮔﻮﻻﺗﻮر ‪ 2.5‬وﻟﺖ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺷﺪه‬

‫‪ ‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺳﻮﺋﯿﭻ ﺑﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻼك‬
‫‪ ‬داراي ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ‪ Doze ، Sleep ، Idle‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﺮﻋﺖ ‪ Wake-up‬ﺑﺎﻻ‬
‫‪ ‬ﭘﺎﯾﯿﻦ آﻣﺪن ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ‪ Sleep‬ﺑﻪ ‪ 100‬ﻧﺎﻧﻮ آﻣﭙﺮ‬
‫‪ ‬ﺟﺮﯾﺎن ﺣﺎﻟﺖ ‪ Stand by‬ﺑﺎ اﺳﯿﻼﺗﻮر ‪ 32‬ﮐﯿﻠﻮﻫﺮﺗﺰي‪ 2.5،‬ﻣﯿﮑﺮوآﻣﭙﺮ‬

‫‪47‬‬
 ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ‪:1USB‬‬

‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﭘﻮرت ‪ USB 2.0‬از ﻧﻮع )‪(OTG2‬‬

‫‪ ‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﯾﻔﺎي ﻧﻘﺶ ‪ HOST‬و ‪Peripheral‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اراﺋﮥ دو ﺳﺮﻋﺖ )‪ Low-Speed (1.5 Mb/s‬و )‪Full-Speed (12 Mb/s‬‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺮ ﺑﻪ ‪ PLL‬ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺎﻻ‬
‫‪ ‬داراي ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ﺗﻘﻮﯾﺖ وﻟﺘﺎژ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ وﻟﺘﺎژ ﺑﺎس ‪USB‬‬
‫‪ ‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ‪Endpoint 32‬‬
‫‪ ‬داراي رﮔﻮﻻﺗﻮر وﻟﺘﺎژ داﺧﻠﯽ و ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه –ﮔﯿﺮﻧﺪة داﺧﻠﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﯾﻔﺎي ﻧﻘﺶ واﺳﻂ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﭘﻮرت ‪USB‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﻫﺮ ﭼﻬـﺎر ﻧـﻮع دﯾﺘـﺎ روي ﭘـﻮرت) ‪Supports Control, Interrupt,‬‬
‫‪(Isochronous , Bulk Transfers‬‬
‫‪ ‬داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺎي ‪ Pull-up‬و ‪Pull-Down‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ‪CPU‬‬

‫‪ ‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﻤﺎري اﺻﻼح ﺷﺪة ﻫﺎروارد‬

‫‪ ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ‪ 16 MIPS‬در ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ‪ 32‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ اﺳﯿﻼﺗﻮر داﺧﻠﯽ ‪ 8‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰي‬
‫‪ ‬داراي ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺿﺮب ‪ 17×17‬ﺑﯿﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري‬
‫‪ ‬داراي ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ‪ 32‬ﺑﯿﺖ ﺑﺮ ‪ 16‬ﺑﯿﺖ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري‬
‫‪ ‬داراي رﺟﯿﺴﺘﺮ ﮐﺎر)‪ 16× 16(Working Register‬ﺑﯿﺖ‬
‫‪ ‬داراي دﺳﺘﻮر اﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه‬
‫‪ ‬آدرس دﻫﯽ ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻄﯽ ﺗﺎ ‪ 12‬ﻣﮕﺎ ﺑﺎﯾﺖ‬
‫‪ ‬آدرس دﻫﯽ ﺣﺎﻓﻈﮥ داده ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻄﯽ ﺗﺎ ‪ 64‬ﮐﯿﻠﻮ ﺑﺎﯾﺖ‬

‫‪1‬‬
‫‪Universal Serial Bus‬‬
‫‪2‬‬
‫‪On-The-Go‬‬
‫‪48‬‬
 ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت آﻧﺎﻟﻮگ‬

‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪ 16‬ﮐﺎﻧﺎل‪،‬ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل ‪ 10‬ﺑﯿﺘﯽ‬

‫‪ ‬داراي ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺒﺪل ‪ 500‬ﻫﺰار ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺣﺘﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ‪Sleep‬‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺗﻌﺪاد ‪ 3‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﻨﺪه آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ دﻟﺨﻮاه ورودي‪-‬ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪CTMU‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-3‬اﻣﮑﺎﻧﺎت اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪:1-3‬اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪PIC24FJ192GB108‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ادوات ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪ 44‬ﭘﯿﻦ ﻗﺎﺑـﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ رﯾـﺰي ﺑـﺮاي ﮐـﺎرﺑﺮ ﺟﻬـﺖ ورودي و ﺧﺮوﺟـﯽ ادوات‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ)‪(PPS١‬‬
‫‪ ‬داراي ﻣﺎژول ‪ SPI‬ﺳﻪ ﺳﯿﻤﻪ و ﭼﻬﺎر ﺳﯿﻤﻪ ﮐﻪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺮ ‪ FIFO‬ﺑﻮده و داراي ‪ 8‬ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬داراي ﺳﻪ ﻣﺎژول ‪I²C‬‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪ 4‬ﻣﺎژول ‪ UART‬ﮐﻪ از ‪ irDA‬و ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﻫﺎي ‪RS-485, RS-232, LIN/J2602‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬داراي ‪ encoder/decoder‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﺑﺮاي ‪irDA‬‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪ 5‬ﺗﺎﯾﻤﺮ ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ ﺑﺎ ﭘﯿﺶ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪة ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪ 9‬واﺣﺪ ‪ 16 Capture‬ﺑﯿﺘﯽ‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪ 9‬واﺣﺪ ‪ 16 Compare/PWM‬ﺑﯿﺘﯽ‬

‫‪1‬‬
‫‪Peripheral Pin Select‬‬
‫‪49‬‬
 ‫‪ ‬داراي ﭘﻮرت ‪ ١PMP‬و ‪ ٨ ٢PSP‬ﺑﯿﺘﯽ‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﮐﺪ ‪ 3CRC‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺬﯾﺮ‬
‫‪ ‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﺬﯾﺮش ‪ 5‬وﻗﻔﮥ ﺧﺎرﺟﯽ‬

‫وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮي‬

‫‪Melec.ir‬‬
‫‪ ‬ﺻﺤﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد در ﻣﺤﺪودة وﻟﺘﺎژي ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3.6‬وﻟﺖ‬
‫‪ ‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺤﻤﻞ وﻟﺘﺎژ ﺗﺎ ‪ 5.5‬وﻟﺖ ﺑﺮاي ورودي ﻫﺎي دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫‪ ‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ورودي ﻫﺎي دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﺣﺎﻟﺖ ‪Open-Drain‬‬
‫‪ ‬ﺗﺤﻤﻞ ﺟﺮﯾﺎن ‪ 18 Sink/Source‬ﻣﯿﻠﯽ آﻣﭙﺮ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ورودي‪-‬ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ‬
‫‪ ‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﺎﯾﺶ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﻼك ﺧﺎرﺟﯽ و ﺳﻮﺋﯿﭻ ﮐﺮدن ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﻼك داﺧﻠﯽ در ﺻـﻮرت ﺑـﺮوز‬
‫ﺧﻄﺎ‬
‫‪ ‬داراي رﮔﻮﻻﺗﻮر داﺧﻠﯽ از ﻧﻮع ‪LDO4‬‬
‫‪Low-Voltage Detect ، Power-up Timer (PWRT)،Power-on Reset (POR) ‬‬
‫)‪Brown-out Reset (BOR)، Oscillator Start-up Timer (OST)،(LVD‬‬
‫‪ ‬داراي ﺗﺎﯾﻤﺮ ‪ Watchdog‬اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﻐﺬﯾﻪ از اﺳﯿﻼﺗﻮر ‪ RC‬داﺧﻠﯽ‬
‫‪ ‬داراي ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‪ 5‬و اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ‪ 6‬درون ﻣﺪار ﺑﺎ دو ﭘﯿﻦ‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﮥ ﻓﻠﺶ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ‪ 10000‬ﺑﺎر ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻧﮕﻬﺪاري اﻃﻼﻋﺎت ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺪت ‪ 20‬ﺳـﺎل و ﭘـﺬﯾﺮش ﻗﻔـﻞ ﺑـﺮاي ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي از ﻧﻮﺷـﺘﻦ ﻣﺠـﺪد در ﺣﺎﻓﻈـﻪ) ‪Write‬‬
‫‪(protection‬‬

‫در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 12-3‬ﭘﯿﻦ ﺑﻨﺪي اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Parallel Master Port‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Parallel Slave Port‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Cyclic Redundancy Check‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Low Drop Out‬‬
‫‪5‬‬
‫)™‪In-Circuit Serial Programming™ (ICSP‬‬
‫‪6‬‬
‫)‪In-Circuit Debug (ICD‬‬
‫‪50‬‬
 ‫‪Melec.ir‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:12-3‬ﭘﯿﻦ ﺑﻨﺪي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪PIC24FJ192GB108‬‬

‫‪CPU -1-3-3‬‬
‫ﻣﻌﻤﺎري ‪ CPU‬در اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻣﻌﻤﺎري ﻫﺎروارد اﺻﻼح ﺷﺪه‪ ،‬اﺳﺖ‪.‬ﻃﻮل دﺳﺘﻮرات ‪ 24‬ﺑﯿﺖ‬
‫و ﺗﻌﺪاد اﻧﻬﺎ ‪ 76‬دﺳﺘﻮر ﺑﻮده ﮐﻪ ﻃﻮل ‪ opcode‬در آﻧﻬﺎ ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ‪ CPU‬داراي ﯾﮏ ﺷـﻤﺎرﻧﺪة‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ ‪ 23‬ﺑﯿﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ آدرس دﻫﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﺪاد ‪ 4‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﺳﺘﻮر از ﻓﻀﺎي ﺣﺎﻓﻈﮥ ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ در اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺎرﺑﺮ اﺳﺖ‪.‬ﺗﻤﺎم دﺳﺘﻮرات ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي دﺳﺘﻮراﺗﯽ ﮐﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﻣـﯽ‬
‫دﻫﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ double-word move‬و ‪ table‬در ﯾﮏ ﺳﯿﮑﻞ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫در ‪ PIC24F‬ﺗﻌﺪاد ‪ 16‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ﮐﺎر)‪ (Working Register‬وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻫﺮﮐﺪام از آﻧﻬـﺎ ﻣـﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺟﯿﺴﺘﺮ داده ‪،‬آدرس ﯾﺎ آﻓﺴﺖ آدرس ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬آﺧﺮﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻫﻨﮕﺎم اﺟـﺮاي‬

‫‪51‬‬
 ‫وﻗﻔﻪ ﯾﺎ دﺳﺘﻮر ‪ call‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺸﺘﮥ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺟﺪول ‪ 2-3‬ﻋﻤﻠﮑﺮد رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻫﺎي‬
‫‪ CPU‬را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺎم رﺟﯿﺴﺘﺮ‬ ‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬

‫‪W0 through W15‬‬ ‫‪Working Registers‬‬
‫‪PC‬‬ ‫ﺷﻤﺎرﻧﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ ‪ 23‬ﺑﯿﺘﯽ‬
‫‪SR‬‬ ‫رﺟﯿﺴﺘﺮ وﺿﻌﯿﺖ ‪ALU‬‬
‫‪SPLIM‬‬ ‫رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن ﻣﻘﺪار ﭘﺸﺘﻪ‬
‫‪TBLPAG‬‬ ‫رﺟﯿﺴﺘﺮ آدرس ﺻﻔﺤﮥ ﺟﺪول ﺣﺎﻓﻈﻪ‬
‫‪PSVPAG‬‬ ‫رﺟﯿﺴﺘﺮ آدرس ﺻﻔﺤﮥ ﻓﻀﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ ﻗﺎﺑﻞ دﯾﺪن‬
‫‪RCOUNT‬‬ ‫رﺟﯿﺴﺘﺮ ﺷﻤﺎرﻧﺪة ﺣﻠﻘﮥ ﺗﮑﺮار‬
‫‪CORCON‬‬ ‫رﺟﯿﺴﺘﺮ ﮐﻨﺘﺮل ‪CPU‬‬
‫ﺟﺪول ‪:2-3‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻫﺎي ‪CPU‬‬

‫ﺑﻠﻮك دﯾﺎﮔﺮام داﺧﻠﯽ ‪ CPU‬در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 13-3‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Melec.ir‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:13-3‬ﺑﻠﻮك دﯾﺎﮔﺮام داﺧﻠﯽ ‪CPU‬‬

‫‪52‬‬
 ‫‪ -2-3-3‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺣﺎﻓﻈﻪ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎم ﺗﻤﺎم ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻌﻤﺎري ﻫﺎروارد‪،‬ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫـﺎي ‪PIC24F‬‬
‫داراي ﺣﺎﻓﻈﮥ داده و ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ ﺟﺪا از ﻫﻢ ﺑﻮده و ﻫﺮ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻧﯿﺰ از ﺑﺎس ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اي ﺑﻬﺮه ﻣﯽ ﺑـﺮد‪.‬اﯾـﻦ‬
‫ﻧﻮع ﻣﻌﻤﺎري در ﻫﻨﮕﺎم اﺟﺮاي ﮐﺪ ﻫﺎ اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ را از ﻃﺮﯾـﻖ ﻓﻀـﺎي داده را‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -1-2-3-3‬ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻠﻮك ﻫﺎي ‪ word‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻃﻮل ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪ از اﯾﻦ ﺑﻠﻮك ﻫﺎ‬
‫‪ 24‬ﺑﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﻫﺮ آدرس از ﻓﻀﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺑﻪ ﺻﻮرت دو ‪ word‬ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪،‬ﮐـﻪ ﺑﺎﯾـﺖ‬
‫ﺑﺎﻻرﺗﺒﻪ از ‪ word‬ﺑﺎﻻرﺗﺒﻪ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪ word.‬ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺣـﺎوي آدرس ﻫـﺎي زوج و‬
‫‪ word‬ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪة آدرس ﻫﺎي ﻓﺮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 14-3‬ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ را‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:14-3‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻓﻀﺎي ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬

‫آدرس ﻫﺎي ﻓﻀﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪word‬ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ ﻣﺮﺗﺐ ﺷﺪه اﻧـﺪ و ﻣﻘـﺪار آدرس در‬
‫ﺷﻤﺎرﻧﺪة ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺲ از ﻫﺮ ﺑﺎر اﺟﺮا ‪ 2‬واﺣﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺎزﻣﺎن دﻫـﯽ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳـﯽ ﺑـﻪ‬
‫داده ﻫﺎ در ﻓﻀﺎي ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Melec.ir‬‬
‫‪ -2-2-3-3‬ﺣﺎﻓﻈﮥ داده‬
‫ﻫﺴﺘﮥ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻫﺎي ‪ PIC24F‬داراي ﻓﻀﺎي ﺣﺎﻓﻈﮥ دادة ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﻓﻀـﺎي داده از‬
‫دو واﺣﺪ آدرس اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ ﺑﺮاي ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻧﺪن و دﯾﮕﺮي ﺑﺮاي ﻋﻤﻞ ﻧﻮﺷـﺘﻦ ﺑـﻪ ﮐـﺎر‬
‫ﻣﯽ رود‪.‬ﺗﻤﺎم آدرس ﻫﺎ در ﻓﻀﺎي داده ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻫﺮ ﮐﺪام ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﻀﺎي ﯾﮏ ﺑﺎﯾﺘﯽ اﺷـﺎره‬
‫‪53‬‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﯾﮏ ﻓﻀﺎي آدرس ‪ 64‬ﮐﯿﻠﻮﺑﺎﯾﺘﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬ﻧﯿﻤﮥ ﭘـﺎﯾﯿﻨﯽ ﻓﻀـﺎي ﺣﺎﻓﻈـﮥ داده‬
‫ﺑﺮاي آدرس ﻫﺎي ﺣﺎﻓﻈﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﯿﻤﮥ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رزرو ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺗﺼـﻮﯾﺮ‬
‫‪ 15-3‬ﻧﻘﺸﮥ ﻓﻀﺎي ﺣﺎﻓﻈﮥ داده را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪Melec.ir‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:15-3‬ﻧﻘﺸﮥ ﻓﻀﺎي ﺣﺎﻓﻈﮥ داده‬

‫‪ -3-3-3‬ﭘﻮرت ﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ‬

‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪PIC24FJ192GB108‬داراي ‪ 65‬ﭘﺎﯾﮥ ورودي‪-‬ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﭘـﯿﻦ‬
‫ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻫﺮ ﭘﻮرت در ﺣﺎﻟﺖ دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﻪ ﺳﻪ رﺟﯿﺴﺘﺮ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ TRISx‬ﺟﻬﺖ ﻫﺮ ﭘﺎﯾـﻪ‬
‫را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ورودي ﯾﺎ ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ روي ﭘـﻮرت از رﺟﯿﺴـﺘﺮ ‪ LATx‬و ﺑـﺮاي‬
‫ﺧﻮاﻧﺪن آن از رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ PORTx‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺑﻌﺪ از ﻫﺮ ﺑﺎر رﯾﺴﺖ ﺷـﺪن ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟـﺮ ﺗﻤـﺎم‬
‫ﭘﻮرت ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ورودي ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻫﺮ ﯾﮏ از ﭘﺎﯾﻪ ﻫـﺎ را در ﺣﺎﻟـﺖ‬

‫‪54‬‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻮﺳﻂ رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ ، ODCx‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ Open-Drain‬ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﮐﺮد‪.‬اﯾﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺑـﻪ ﮐـﺎرﺑﺮ‬
‫اﺟﺎزة اﺳﺘﻔﺎده از وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺗﻐﺬﯾﮥ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ pull-up‬ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫را ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﭘﺎﯾﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ورودي آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﺮاي ﻣﺒﺪل آﻧـﺎﻟﻮگ ﺑـﻪ‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻘﺪار ﻣﻨﺎﺳﺐ در رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ AD1PCFGL‬ﻗﺮار داده ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﺟﺎﻟﺐ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪،PIC24FJ192GB108‬ﺧﺎﺻـﯿﺖ اﻧﺘﺨـﺎب ﭘﺎﯾـﻪ ﺑـﺮاي‬

‫ادوات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮﯾﺎ ‪ 1 PPS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬از ﻣﺰاﯾﺎي ﻣﻬﻢ اﯾﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ اﻣﮑـﺎن اﯾﺠـﺎد‬
‫ادوات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﺮاوان روي ﺗﺮاﺷﻪ و اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻌﺪاد ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻣﺤﺪود‪،‬اﺳﺘﻔﺎده ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﻪ از ﻫﺮ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪن دﺷﻮاري ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺮارﮔﯿﺮي ﻗﻄﻌﺎت روي ﺑﺮد و رﺳﻢ ‪ PCB‬و ‪ ...‬اﺷـﺎره ﮐـﺮد‪.‬از ‪65‬‬
‫ﭘﺎﯾﻪ ورودي‪ -‬ﺧﺮوﺟﯽ در اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ‪،‬ﺗﻌﺪاد ‪ 50‬ﭘﺎﯾﻪ داراي وﯾﮋﮔﯽ ‪ PPS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬از ﺑﯿﻦ اﯾـﻦ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ "‪ "RPn‬ﻧﺎم ﮔﺬاري ﺷﺪه اﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ورودي و ﻫـﻢ ﺧﺮوﺟـﯽ‬
‫ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﺷﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت "‪ "RPIn‬ﻓﻘﻂ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﻧﻘـﺶ ورودي‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﯾﮏ ﺑﺨﺶ داﺧﻠﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﭘﺎﯾﻪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ورودي ﺑﺎﯾﺴـﺘﯽ ﻣﻘـﺪار‪) n‬در‬
‫"‪"RPn‬ﯾﺎ"‪("RPIn‬ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ RPIRx‬ﻗﺮار داده ﺷﻮد‪.‬ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ‪،‬در ﮔﺮوه رﺟﯿﺴﺘﺮ‬
‫ﻫﺎي ‪ RPIRx‬ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ادوات داﺧﻠﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﯾﮏ ﭘﺎﯾﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺮوﺟﯽ ﯾـﮏ ﺑﺨـﺶ داﺧﻠـﯽ ﺑﺎﯾـﺪ از رﺟﯿﺴـﺘﺮﻫﺎي ‪RPORx‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬در ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺧﺮوﺟﯽ از ﺑﺨﺶ ﻫﺎي داﺧﻠـﯽ ﯾـﮏ ﻋـﺪد‬
‫ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮاي اﺧﺘﺼﺎص دادن ﯾﮏ ﭘﺎﯾﻪ ﺟﻬﺖ ﺧﺮوﺟﯽ ﯾﮏ ﺑﺨﺶ داﺧﻠﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﻋـﺪد‬
‫ﻣﺬﮐﻮر در رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ RPORx‬ﻣﻨﺎﺳﺐ وارد ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Melec.ir‬‬
‫‪ -4-3-3‬ﺣﺪاﻗﻞ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ‬
‫ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﻣﯿﮑﺮوﮐﺘﺮﻟﺮ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺗﺼﺎل ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪودي از ﻗﻄﻌﺎت ﺟـﺎﻧﺒﯽ ﻧﯿـﺎز‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ در زﯾﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮردي ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ ‬اﺗﺼﺎل ﺗﻤﺎم ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ‪ VDD‬ﺑﻪ ﺗﻐﺬﯾﮥ ‪ 3.3‬وﻟﺖ و ﺗﻤﺎم ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ‪ VSS‬ﺑﻪ زﻣﯿﻦ‬
‫‪ ‬اﺗﺼﺎل ﺗﻤﺎم ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ‪ AVDD‬و ‪)AVSS‬ﺗﻐﺬﯾﮥ ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل( ﺑـﻪ ﺗﻐﺬﯾـﻪ و‬
‫زﻣﯿﻦ ﺣﺘﯽ در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Peripheral Pin Select‬‬
‫‪55‬‬
 ‫‪ ‬اﺗﺼﺎل ﭘﺎﯾﮥ ‪ MCLR‬ﺑﻪ ﺧﺎزن و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺎي ﻻزم‬
‫‪ ‬اﺗﺼﺎل ﭘﺎﯾﮥ ‪)ENVREG/DISVREG‬ﺑﺮاي ﻓﻌﺎل ﺳﺎزي رﮔﻮﻻﺗﻮر وﻟﺘﺎژ داﺧﻠﯽ( ﺑﻪ ﺗﻐﺬﯾﻪ و‬
‫اﺗﺼﺎل ﭘﺎﯾﮥ ‪ VCAP/VDDCOR‬ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺧﺎزن ‪ 10uF‬ﺑﻪ زﻣـﯿﻦ ﺟﻬـﺖ ﭘﺎﯾﺪارﺳـﺎزي‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد رﮔﻮﻻﺗﻮر وﻟﺘﺎژ داﺧﻠﯽ‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 16-3‬ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪار راه اﻧﺪازي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪Melec.ir‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:16-3‬ﻣﺪار ﻻزم ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ‬

‫‪-5-3-3‬اﺳﯿﻼﺗﻮر‬

‫‪ -1-5-3-3‬وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي اﺳﯿﻼﺗﻮر‬

‫‪ ‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ 4‬ﻣﻨﺒﻊ ﮐﻼك داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﻪ در ﻣﺠﻤﻮع ‪ 11‬ﺣﺎﻟـﺖ اﻧﺘﺨـﺎب را‬
‫ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آورد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺑﻠﻮك ‪ USB PLL‬ﮐﻪ ﮐﻼك ‪ 48‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ ﻻزم ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺨﺶ ‪ USB‬و ﯾـﮏ‬
‫ﺑﺎزة ﻣﺘﻨﻮع از ﮐﻼك ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﻤﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪56‬‬
 ‫‪ ‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﻌﺪد ﮐﻼك‬
‫‪ ‬داراي ﯾﮏ ﭘﺲ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑـﺮاي ﮐـﻼك ورودي ‪CPU‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﮥ ‪ 1FSCM‬ﺑﺮاي آﺷﮑﺎرﺳﺎزي ﺧﻄﺎ در ﺳﯿﮕﻨﺎ ﮐـﻼك ﺟﻬـﺖ رﯾﺴـﺖ ﯾـﺎ‬
‫ﺧﺎﻣﻮش ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫‪ ‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اراﺋﮥ ﯾﮏ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﺠﺰا و ﻣﺴـﺘﻘﻞ ار ﮐـﻼك ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﺑـﺮاي ﺳـﺨﺖ‬
‫اﻓﺰارﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ‬

‫‪Melec.ir‬‬ ‫در ﺷﮑﻞ ‪ 16-3‬دﯾﺎﮔﺮام ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﯿﻼﺗﻮر ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:17-3‬دﯾﺎﮔﺮام ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﯿﻼﺗﻮر‬

‫‪1‬‬
‫‪Fail-Safe Clock Monitor‬‬
‫‪57‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻼك ﺑﺮاي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ ‬اﺳﯿﻼﺗﻮر اوﻟﯿﻪ)‪(Primary Oscillator‬‬

‫‪ ‬اﺳﯿﻼﺗﻮر ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ)‪(Secondary Oscillator‬‬
‫‪ ‬اﺳﯿﻼﺗﻮر داﺧﻠﯽ ﺳﺮﯾﻊ از ﻧﻮع ‪RC‬‬
‫‪ ‬اﺳﻼﺗﻮر داﺧﻠﯽ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﺗﻮان ﭘﺎﯾﯿﻦ از ﻧﻮع ‪RC‬‬

‫اﻧﻮاع اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮاي ﮐﻼك ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ ‬اﺳﯿﻼﺗﻮر ﺳﺮﯾﻊ داﺧﻠﯽ از ﻧﻮع ‪RC‬‬

‫‪ ‬اﺳﯿﻼﺗﻮر ﺳﺮﯾﻊ داﺧﻠﯽ از ﻧﻮع ‪ RC‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ‪PLL‬‬
‫‪ ‬اﺳﯿﻼﺗﻮر ﺳﺮﯾﻊ داﺧﻠﯽ از ﻧﻮع ‪ RC‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﺲ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪Melec.ir‬‬
‫‪ ‬اﺳﯿﻼﺗﻮر ﺳﺮﯾﻊ داﺧﻠﯽ از ﻧﻮع ‪ RC‬ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﺗﻮان ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫‪ ‬اﺳﯿﻼﺗﻮر اوﻟﯿﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ‪ XT، EC‬و ‪HS‬‬
‫‪ ‬اﺳﯿﻼﺗﻮر اوﻟﯿﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ‪ EC‬و‪ XT‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ‪PLL‬‬
‫‪ ‬اﺳﯿﻼﺗﻮر ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬

‫‪ -2-5-3-3‬اﻧﺘﺨﺎب اﺳﯿﻼﺗﻮر ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻮرت ‪USB‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺨﺶ ‪ USB‬ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎز ﮐﻼك اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑـﻪ ﯾـﮏ ﺳـﯿﮕﻨﺎل ﮐـﻼك ‪48‬‬
‫ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪.‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﮐﺎري ‪ CPU‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬روش ﭘﯿﺎده‬
‫ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ‪،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ داﺧﻠﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ‪ PLL‬اﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﯿـﺎز ﺑﺨـﺶ ‪ USB‬و‬
‫ﺑﻘﯿﮥ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮآورده ﺷﻮد‪.‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﻼك ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﺑﺨـﺶ ‪ ، USB‬اﺳـﯿﻼﺗﻮر‬
‫اوﻟﯿﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ‪ EC‬و‪ XT‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‪ PLL‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﮐـﻼك ﻣـﻮرد ﻧﯿـﺎز ﺑـﺮاي ورودي ‪، PLL‬ﭼﻬـﺎر‬
‫ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﯾﻦ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﭘﯿﺶ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪه اي ﮐﻪ ﻗﺒـﻞ از ‪PLL‬‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﮐﻼك ﺧﺮوﺟﯽ از ‪ 96،PLL‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﺑﻠـﻮك‬
‫ﻫﺎي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺮ ‪ 2‬و ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺮ ‪ 3‬ﺑﻪ دو ﺷﺎﺧﻪ ﺑـﺎ ﻓﺮﮐـﺎﻧﺲ ﻫـﺎي ‪ 48‬و ‪ 32‬ﻣﮕـﺎﻫﺮﺗﺰ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬ﺳﯿﮕﻨﺎل ‪ 48‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ ﺑﺮاي ﺗﻐﺬﯾﮥ ﺑﻠﻮك ‪ USB‬و ﮐﻼك ‪32‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐـﻼك ﺳﯿﺴـﺘﻢ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 17-3‬دﯾﺎﮔﺮام ﺑﺨﺶ ‪ PLL‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪58‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:18-3‬دﯾﺎﮔﺮام ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻼك ﺗﻮﺳﻂ ‪PLL‬‬
‫‪Melec.ir‬‬
‫‪ -6-3-3‬ﺗﺎﯾﻤﺮ ﻫﺎ‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ‪ PIC24FJ192GB108‬داراي ‪ 5‬ﺗﺎﯾﻤﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺗﺎﯾﻤﺮ ‪ 1‬ﺗﻨﻬﺎ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺗﺎﯾﻤﺮ ﻫﺎي ‪ 2‬و ‪ 3‬و ﺗﺎﯾﻤﺮ ﻫﺎي ‪ 4‬و ‪ 5‬ﻋﻼو ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ اﻣﮑﺎن ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ 16‬ﺑﯿﺘـﯽ را‬
‫دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ دو ﺑﻪ دو ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺟﻔﺖ ﺷﺪه و ﺑـﻪ ﻣﺜﺎﺑـﻪ دو ﺗـﺎﯾﻤﺮ ‪ 32‬ﺑﯿﺘـﯽ ﻋﻤـﻞ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺗﺎﯾﻤﺮﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻌﻤﻮل ﯾﮏ ﺗﺎﯾﻤﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﺷـﻤﺎرﻧﺪة ﻫﻤﺮﻣـﺎن ﯾـﺎ‬
‫ﻏﯿﺮﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺰ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻞ ﺗﺎﯾﻤﺮي رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ PRx‬و ‪TMRx‬ﺑﺎ ﻣﻘﺪار دﻟﺨﻮاه ﭘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺑﺎ آﻏـﺎز ﺷـﻤﺎرش‬
‫ﻣﻘﺪار ﻓﺰاﯾﻨﺪة رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ TMRx‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم ﺑﺎ ﻣﻘـﺪار ﺛﺎﺑـﺖ رﺟﯿﺴـﺘﺮ ‪ PRx‬ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﺷـﺪه و در‬
‫ﺻﻮرت ﺑﺮاﺑﺮي ﺑﯿﺖ ﭘﺮﭼﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺮ رﯾﺰ ﺗﺎﯾﻤﺮ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ‪ 1‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺗﻤـﺎم ﺑﯿـﺖ ﻫـﺎي ﮐﻨﺘﺮﻟـﯽ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺎﯾﻤﺮ ﻫﺎ در رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ TxCON‬ﻗﺮار دارد‪.‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ رﺟﯿﺴﺘﺮﻫﺎ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ‪ 32‬ﺑﯿﺘـﯽ‬
‫ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪،‬از رﺟﯿﺴﺘﺮ ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﺗﺎﯾﻤﺮ ﻫﺎي ‪ 2‬و ‪ 4‬ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﮥ ﺗﺎﯾﻤﺮﻫﺎ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﻨـﺪه ﺑـﺎ ﺿـﺮاﯾﺐ ‪ 64 8، 1‬و ‪256‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 18-3‬ﺗﺎﯾﻤﺮ ‪ 2‬را در ﺣﺎﻟﺖ ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ و ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 19-3‬ﺗـﺎﯾﻤﺮ ‪ 2‬و ‪ 3‬را در ﺣﺎﻟـﺖ ‪32‬‬
‫ﺑﯿﺘﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Melec.ir‬‬

‫‪59‬‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪▲:19-3‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺎﯾﻤﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪▲:20-3‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺎﯾﻤﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ 32‬ﺑﯿﺘﯽ‬

‫‪60‬‬
 ‫‪ -7-3-3‬ﻣﺎژول ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪-‬ﮔﯿﺮﻧﺪة ﺳﺮﯾﺎل ﻏﯿﺮﻫﻤﺰﻣﺎن)‪(1UART‬‬
‫ﻣﺎژول ‪ UART‬ﯾﮑﯽ از ورودي‪-‬ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎي ﺳﺮﯾﺎل ﻣﻮﺟﻮد در ﺧﺎﻧﻮاده ‪ PIC24F‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺗﻤﺎم‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪ 4‬ﻋﺪد ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪ UART‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻗﺎﺑﻠﯿـﺖ‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ادوات و ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ را از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪LIN 1.2،RS-485،RS-232‬و‪irDA‬‬
‫دارد‪.‬ﻣﺎژول ‪ UART‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از اﻣﮑﺎن ‪ hardware flow control‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﯾـﻪ ﻫـﺎي ‪ UxCTS ،‬و‬
‫‪ UxRTS‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺮده و داراي دﯾﮑﺪر و اﻧﮑﻮدر ‪ irDA‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﺮﺧﯽ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي اﯾﻦ ﻣﺎژول ﺑـﻪ‬
‫ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 20-3‬ﯾﮏ دﯾﺎﮔﺮام ﺳﺎده از ﺑﻼك ‪ UART‬را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ Full-Duplex‬در ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ‪ 8‬و ‪ 9‬ﺑﯿﺘﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﺎﯾـﻪ ﻫـﺎي‬
‫‪ UxTX‬و ‪UxRX‬‬
‫‪ ‬اﻣﮑﺎن اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﺗﻮازن زوج ﯾﺎ ﻓﺮد در ﻗﺎﻟﺐ ‪ 8‬ﺑﯿﺘﯽ‬
‫‪ ‬اﻣﮑﺎن اراﺋﮥ ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﺑﯿﺖ ﺗﻮﻗﻒ‬
‫‪ ‬ﺗﻨﻈﯿﻢ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎود رﯾﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﺪ ﺑﺎد رﯾﺖ ﺑﺎ ﭘﯿﺶ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪة ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﺤﺪودة ﺳﺮﻋﺖ ‪ 15 bps‬ﺗﺎ ‪1Mbps‬‬
‫‪ ‬داراي ﺑﺎﻓﺮ اﻧﺘﻘﺎل از ﻧﻮع ‪ FIFO‬ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﻋﻤﻖ‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ وﻗﻔﮥ درﯾﺎﻓﺖ و ارﺳﺎل‬
‫‪ ‬داراي ﺣﺎﻟﺖ ‪ Loopback‬ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺸﺨﯿﺺ‬
‫‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ دﯾﮑﺪر و اﻧﮑﺪر ‪irDA‬‬
‫‪ ‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﭘﺮوﺗﮑﻞ ‪LIN 1.2‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:21-3‬ﺑﻠﻮك دﯾﺎﮔﺮام ‪UART‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Universal Asynchronous Receiver Transmitter‬‬
‫‪61‬‬
 ‫‪ -1-7-3-3‬ﻣﻌﺮﻓﯽ رﺟﯿﺴﺘﺮﻫﺎي ﻣﻬﻢ در ﻣﺎژول ‪UART‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ‪:UxMODE‬ﻋﻤﻠﮑﺮد اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺟﻬﺖ ﻓﻌﺎل ﯾـﺎ ﻏﯿﺮﻓﻌـﺎل ﮐـﺮدن‬
‫ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎژول ‪ UART‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اراﺋـﮥ اﻣﮑـﺎن ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﺑـﻪ ﻣـﺎژول ‪UART‬‬
‫‪،‬دﯾﮑﺪر و اﻧﮑﺪر ‪،irDA‬ﻓﻌﺎل ﮐﺮدن ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ‪UxCTS‬و‪،UxRTS‬ﻓﻌﺎل ﮐـﺮدن ﻣﯿﮑـﺮو در‬
‫ﺻﻮرت رﺳﯿﺪن ﺑﯿﺖ اﺳﺘﺎرت وﻗﺘﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ در ﺣﺎﻟـﺖ ‪ sleep‬ﻗـﺮار دارد و ﻓﻌـﺎل‬
‫ﮐﺮدن ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﺑﺎود رﯾﺖ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ‪،‬ﺑﺎود رﯾﺖ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ و ‪ loop back‬از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺎﮐﺮدﻫﺎي اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪:UxSTA‬ﺣﻮزة ﻋﻤﻠﮑﺮد اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل وﺿـﻌﯿﺖ و ﻧﺤـﻮة ﮐـﺎر‬
‫ﻣﺎژول ‪ UART‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬وﻇﺎﯾﻒ ﻣﻬﻢ اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻋﺒﺎرت از‪:‬ﻓﻌﺎل ﮐﺮدن وﻗﻔﻪ در ﺻﻮرت‬
‫ﭘﺎﯾﺎن ارﺳﺎل ﯾﺎ درﯾﺎﻓﺖ داده ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﻓﺮ ورودي وﺧﺮوﺟﯽ‪،‬ﻓﻌـﺎل ﮐـﺮدن ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪة‬
‫‪ ، UART‬ﻗﻄﻊ ﺳﺮﯾﻊ ﺟﺮﯾﺎن داده )‪(Break‬از ﭘﺎﯾﮥ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ‪ ...‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪:UxBRG‬ﻣﻘﺪار ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ در اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ‪،‬ﻣﻘـﺪار ﺑـﺎود رﯾـﺖ را در‬
‫ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪ UART‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺑﺮاي ﺗﻨﻈﯿﻢ اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺎﯾﺪ از ﻓﺮﻣﻮل ﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫در ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 21-3‬و ‪ 22-3‬راﺑﻄﮥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﻣﻘﺪار ﺑﺎود‬
‫رﯾﺖ را در ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ و ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪▲:22-3‬راﺑﻄﮥ ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﺑﺎود رﯾﺖ در ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪▲:23-3‬راﺑﻄﮥ ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﺑﺎود رﯾﺖ در ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ‬

‫‪62‬‬
 ‫‪1‬‬
‫‪ -8-3-3‬ﭘﻮرت ‪USB‬‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪ PIC24FJ192GB108‬داراي ﻣﺎژول ‪ USB‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ اﺟﺰاي آﻧﺎﻟﻮگ و دﯾﺠﯿﺘـﺎل ﻣـﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ‪ USB 2.0‬از ﻧـﻮع ‪full-speed‬و‪ low-speed‬در ﺣﺎﻟـﺖ ﻫـﺎي‬
‫‪ device ،host‬و ‪ OTG2‬را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ USB On-The-Go‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﻮرت اﻣﮑﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ‪host‬و ﻫـﻢ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ‪ device‬اﯾﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﮐﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در وﺳﺎﯾﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ‪player‬ﻫـﺎ و ﺗﻠﻔـﻦ ﻫـﺎي‬
‫ﻫﻤﺮاه ﮐﺎرﺑﺮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﻪ راﯾﺎﻧﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﭘـﻮرت‬
‫‪ USB‬در ﻧﻘﺶ ‪ device‬و وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺣﺎﻓﻈﮥ ﻓﻠﺶ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﻧﻘﺶ ‪ host‬ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺎژول ‪USB‬در اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻮﻟﺪ ﮐﻼك‪،‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮ وﻟﺘﺎژ‪،‬ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‬
‫– ﮔﯿﺮﻧﺪه ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮر واﺳﻂ ﺳﺮﯾﺎل)‪ (3SIE‬و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺎي ‪ pull-up‬و ‪ pull-down‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬دﯾـﺎﮔﺮام‬
‫ﻣﺎژول ‪ USB‬در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 23-3‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬در اﯾﻦ ﻣـﺎژول ﻣﻮﻟـﺪ ﮐـﻼك ‪ ،‬ﺳـﯿﮕﻨﺎل ‪48‬‬
‫ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬وﻇﯿﻔﮥ ﺑﺨﺶ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮ وﻟﺘﺎژ ﭘﺎﯾﺶ وﻟﺘـﺎژ ﭘﺎﯾـﮥ‬
‫‪ VBUS‬ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺎس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻗﺴﻤﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪-‬ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﮏ ﺳﯿﮕﻨﺎل‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ از ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻣﻮﺟﻮد روي ﺑﺎس ‪ USB‬اﺳﺖ‪.‬ﺑﺨﺶ ‪ SIE‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ واﺳﻂ‪ ،‬ﻣﺴـﺌﻮل ﻧﻘـﻞ و‬
‫اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺮ ‪ endpoint‬ﻫﺎ ﺑﻮده و ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل داده را ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﻣـﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬وﺟﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺎي ‪ pull-up‬و ‪ pull-down‬ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ادوات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫وﺟﻮد رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ اﻣﮑﺎن ﮐﻨﺘﺮل و ارﺗﺒﺎط ‪ CPU‬ﺑﺎ ﻣﺎژول ‪ USB‬را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ ‪ USB‬در ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪ PIC24FJ192GB108‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪة ‪ 4DMA‬ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‬

‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎژول ‪ USB‬اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷـﺘﻦ ﺑﺴـﺘﻪ ﻫـﺎي داده را در‬
‫‪ RAM‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪.‬وﺟﻮد اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎري ﻣﻮﺟﺐ اﯾﺠﺎد ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧـﺪ وﺳـﯿﻊ در ﮐﻨـﺎر ﮐﻤﺘـﺮﯾﻦ‬
‫ﭘﺮدازش ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪة ‪ DMA‬از ﯾﮏ آدرس اﺷﺎره ﮔـﺮ ‪ 16‬ﺑﯿﺘـﯽ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده از ‪ 62‬ﮐﯿﻠﻮﺑﺎﯾﺖ اوﻟﯿﻪ از ‪ RAM‬را ﺑﻪ ﻣﺎژول ‪ USB‬ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Universal Serial Bus‬‬
‫‪2‬‬
‫‪On-The-Go‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Serial Interface Engine‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Direct Memory Access‬‬
‫‪63‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:24-3‬دﯾﺎﮔﺮام ﻣﺎژول ‪USB‬‬

‫‪ -1-8-3-3‬ﻣﻌﺮﻓﯽ رﺟﯿﺴﺘﺮﻫﺎي ﻣﺎژول ‪USB‬‬

‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1OTGIR‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ‪ ID‬و ‪ VBUS‬را ﺑﺮاي ﺗﻌﯿـﯿﻦ وﺿـﻌﯿﺖ وﻗﻔـﻪ‬
‫ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪:U1OTGIE‬ﻋﻤﻞ ﻓﻌﺎل و ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل ﮐﺮدن وﻗﻔﻪ ﻫـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ وﺿـﻌﯿﺖ آﻧﻬـﺎ در‬
‫‪64‬‬
 ‫رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ U1OTGIR‬وﺟﻮد دارد را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1OTGSTAT‬اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮ وﻟﺘﺎژ ‪ VBUS‬و ﻣﻘﺪار‬
‫ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺷﺪة ﭘﺎﯾﮥ ‪ ID‬را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1OTGCON‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ‪ VBUS‬و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻫـﺎي ‪ pull-up‬و ‪ pull-down‬را‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1PWRC‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف ﺗﻮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1IR‬ﺣﺎوي اﻃﻼﻋﺎت در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ وﻗﻔﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎژول ‪ USB‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﭘﺮﭼﻢ ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺮ روﯾﺪاد ﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1IE‬اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻣﺴﺌﻮل ﻓﻌﺎل ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل ﮐﺮدن وﻗﻔﻪ ﻫـﺎﯾﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬

‫‪Melec.ir‬‬ ‫ﭘﺮﭼﻢ آﻧﻬﺎ در رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ U1IR‬ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1EIR‬اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ﺣﺎوي اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ وﻗﻔـﻪ ﻫـﺎي ﺧﻄـﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﯾﻦ وﻗﻔﻪ ﻫﺎ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎدن ﺧﻄﺎ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣـﺎژول ‪ USB‬را ﻧﻤـﺎﯾﺶ‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1EIE‬ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎل ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل ﮐﺮدن وﻗﻔﻪ ﻫـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ وﺿﻌﯿﺘﺸـﺎن در‬
‫رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ U1EIR‬را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1STAT‬ﯾﮏ رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ FIFO‬ﺑﺎ ‪ 16‬ﺳﻄﺢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﮐﻪ ﺣﺎوي اﻃﻼﻋـﺎﺗﯽ در‬
‫ﻣﻮرد ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺘﻘﺎل داده اﺳﺖ‪ CPU.‬ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺧﻮاﻧﺪن اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ را‬
‫دارد اﻣﺎ ﻣﺎژول ‪ USB‬اﻣﮑﺎن ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ را دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1CON‬اﻃﻼﻋﺎت ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را در ﻣﻮرد ﻣﺎژول ‪ USB‬اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1ADDR‬ﺣﺎوي آدرس ‪device‬ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد روي ﺑﺎس اﺳﺖ‪ CPU.‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ‬
‫ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ را دارد اﻣـﺎ ﻣـﺎژول ‪ USB‬ﺗﻨﻬـﺎ اﻣﮑـﺎن ﺧﻮاﻧـﺪن اﯾـﻦ‬
‫رﺟﯿﺴﺘﺮ را دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻫﺎي ‪ : U1FRMH/U1FRML‬ﺗﻌﺪاد ﻓﺮﯾﻢ ﻫـﺎ را در ارﺗﺒـﺎط ‪ USB‬ﻧﻤـﺎﯾﺶ‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮاﻧﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪:U1TOK‬اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ در ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫‪ host‬ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد و وﻇﯿﻔﮥ آن ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن ﻧﻮع ‪ token‬و ‪endpoint‬ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮدازﻧﺪه آدرس دﻫﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪65‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1SOF‬اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻮده و ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺖ ﻫـﺎﯾﯽ را ﮐـﻪ‬
‫در اﺑﺘﺪاي ﻓﺮﯾﻢ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﯽ ﺷﻮد در ﺧﻮد ﻧﮕﻪ ﻣﯽ دارد‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1BDTP1‬اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﺎوي ‪ 7‬ﺑﯿﺖ ﺑﺎﻻ‬
‫رﺗﺒﻪ از آدرس اﺻﻠﯽ ‪ 16‬ﺑﯿﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟـﺪول ‪(Buffer Descriptor Table)BDT‬‬
‫ﻗﺮار دارد‪.‬ﻣﮑﺎن ﺟﺪول ﻣﺰﺑﻮر در ﺣﺎﻓﻈﮥ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1CNFG1‬اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ در ﺑﺮدارﻧﺪة ﺑﯿﺖ ﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ )‪(debug‬و ﺑﯿﮑﺎري)‪ (idle‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :U1CNFG2‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﮑﻞ دﻫﯽ وﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻫﺎي واﺳﻂ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ‪Endpoint‬ﻫﺎ‪ :‬اﯾﻦ رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻫﺎ رﻓﺘﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ ‪endpoint‬ﻫـﺎ را‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫رﺟﯿﺴﺘﺮ ﻫﺎي زﯾﺮ ﺟﺰء ﺑﺨﺶ ‪ USB‬ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد آن ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬

‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :OSCCON‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت اﺳﯿﻼﺗﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :IFS1‬ﭘﺮﭼﻢ وﻗﻮع وﻗﻔﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪:IEC1‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻌﺎل ﺳﺎزي وﻗﻔﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺟﯿﺴﺘﺮ ‪ :DEVCFG2‬ﻣﺴﺌﻮل ﭘﯿﮑﺮ ﺑﻨﺪي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -2-8-3-3‬راه اﻧﺪازي ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﭘﻮرت ‪ USB‬‬

‫در اﯾﻦ ﭘﺮوژه از ﭘﻮرت ‪ USB‬در ﺣﺎﻟﺖ ‪ host‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 24-3‬ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﺳﺨﺖ‬
‫اﻓﺰاري اﯾﻦ ﭘﻮرت را در ﺣﺎﻟﺖ ‪ host‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:25-3‬راه اﻧﺪازي ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﭘﻮرت ‪USB‬‬

‫‪66‬‬
 ‫‪ -4-3‬واﺳﻂ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ‪ECU‬‬
‫ارﺗﺒﺎط ‪ ECU‬ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻋﯿﺐ ﯾﺎب ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮﯾﺎل ﻏﯿﺮ ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﻮده و از ﭘﺮوﺗﮑﻞ ‪Keyword‬‬
‫‪ Protocol 2000‬ﯾﺎ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ‪ KWP2000‬ﺗﺒﻌﯿﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬راﺑﻂ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﯿﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻋﯿﺐ ﯾﺎب و‬
‫‪ ،ECU‬ﭘﺎﯾﮥ ‪، K line‬ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه در ﭘﻮرت ارﺗﺒﺎﻃﯽ ‪ ECU‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ اﯾﻨﮑـﻪ ‪ ECU‬در ﻫـﺮ‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ﻓﻘﻂ ﯾﮑﯽ از اﻋﻤﺎل ﻓﺮﺳﺘﺎدن و ﯾﺎ درﯾﺎﻓﺖ داده را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒـﺎط ﺳـﺮﯾﺎل از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﺧﻂ ارﺗﺒﺎﻃﯽ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﻄﻮح وﻟﺘﺎژ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﺧﺮوﺟـﯽ از ‪ 0 ECU‬و‬
‫‪ 12‬وﻟﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ 0‬وﻟﺖ ﻧﻤﺎش دﻫﻨﺪة ﺳﻄﺢ ‪ 1‬ﻣﻨﻄﻘﯽ و ‪ 12‬وﻟﺖ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺳﻄﺢ ‪ 0‬ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﺧﺮوﺟﯽ از ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ داراي ﺳﻄﻮح ‪ 0‬و ‪ 3.3‬وﻟﺖ ﺑﻮده و از ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻋﮑﺲ‬
‫ﻣﻨﻄﻖ ‪ ECU‬ﭘﯿﺮوي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺎﯾﮥ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﮔﯿﺮﻧﺪه در ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪ UART‬از ﻫﻢ ﺟـﺪا‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺑﺎ ‪ ECU‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺪار واﺳﻂ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻋﻤـﻞ ﺟﺎﺑـﻪ ﺟـﺎﯾﯽ‬
‫ﺳﻄﻮح ﻣﻨﻄﻘﯽ و ﺗﺒﺪﯾﻞ دوﺧﻂ ﺧﺮوﺟﯽ از ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺧﻂ را اﻧﺠـﺎم دﻫـﺪ‪.‬ﺗﺼـﻮﯾﺮ ‪25-3‬‬
‫ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ اﯾﻦ ﻣﺪار را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:26-3‬ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺪار واﺳﻂ‬

‫‪67‬‬
‫ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ‪ M_TXD‬و ‪ M_RXD‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه و ﮔﯿﺮﻧـﺪة ‪ UART‬ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺎﯾﮥ ‪ K_LINK‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮥ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ‪ ECU‬اﺳﺖ ﻋﻤﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﻄﻮح ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮاﺷـﮥ‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮ ‪ LM2901‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺳﯿﮕﻨﺎل ارﺳﺎﻟﯽ از ﻃﺮﻓﯿﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮ ﺑـﺎ ﯾـﮏ وﻟﺘـﺎژ‬
‫ﻣﺮﺟﻊ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﺪه و ﻧﺘﯿﺠﻪ در ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮ اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ‬
‫‪ open drain‬ﺑﻮدن ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﻄﺢ وﻟﺘﺎژ ‪،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻨﻄﻖ ﻧﯿـﺰ اﺗﻔـﺎق‬
‫ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫‪ -5-3‬ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﭘﺮوژه‬
‫ﺗﺼﺎوﯾﺮ ‪ 27-3‬و ‪ 28 -3‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﭘﺮوژه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪27-3‬‬

‫‪68‬‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪28-3‬‬

‫‪69‬‬
 ‫‪ -6-3‬ﻣﺪار ﭼﺎﭘﯽ ﭘﺮوژه‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ :29-3‬ﻣﺪار ﭼﺎﭘﯽ ﭘﺮوژه‬

‫‪70‬‬
 ‫‪-4‬ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ -1-4‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﭘﻮرت ‪USB‬‬

‫ﮐﻠﻤﻪ ‪ USB‬ﻣﺨﻔﻒ ﮐﻠﻤﻪ ‪ universal serial bus‬اﺳﺖ‪ USB .‬ﭘﻮرﺗﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺮاي ﻧﺼـﺐ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ external‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺒﻮد ﯾﮏ ﭘﻮرت ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ‬
‫و ﻋﺪم اﻣﮑﺎن اﺗﺼﺎل ﻫﻤﺰﻣﺎن ﭼﻨﺪﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ‪ pc‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﺎن ‪USB‬‬
‫ﺑﻮد‪.‬واﺳﻂ ‪ USB‬از واﺳﻄﻬﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ RS232‬ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ ﺑﻮده و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ‪ driver‬دارد اﻣﺎ ﺑﺎ‬
‫اﯾﻦ ﺣﺎل در دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي زﯾﺎد ‪ USB‬دﯾﮕﺮ ﺧﺒﺮي از ‪ RS232‬ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ درﮔﺎه ‪ USB‬در ﯾﮏ ﻟﺤﻈﻪ ﯾﺎ ‪ send‬ﻣﯿﮑﻨﺪ و ﯾﺎ ‪ receive‬اﻣـﺎ درﮔـﺎه ‪ RS232‬در ﯾـﮏ‬
‫زﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت را ‪ send‬و ‪ receive‬ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺟﺪول‪ 1-4‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي درﮔﺎه ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ را‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪:1-4‬ﻣﻘﺎﯾﺴﮥ درﮔﺎه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫‪71‬‬
 ‫‪ -1-1-4‬ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ‪:USB‬‬
‫ارﮔﺎنﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨـﺪ )‪ IEEE (Institue of Electrical and Electronics Engineers‬و ‪TIA‬‬
‫)‪ (Telecommunications Industry Association‬از ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﭘﺮوﺗﮑﻞ ‪ USB‬ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ‪ USB‬ﻣﺤﺼﻮل ﻫﻤﮑﺎري ﻣﺸﺘﺮك ارﮔﺎﻧﻬﺎي ﻓﻮق ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿـﺪات ﺧـﻮد‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﺪﯾﺪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺷﺮﮐﺖ ‪) Compaq‬ﮐﻪ ﺑﻌﺪاً ﺗﻮﺳﻂ ‪ HP‬ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﺪ(‪،‬‬
‫‪Microsoft ،Intel‬و ‪ NEC‬ﻣﺎﻟﮑﺎن ﮐﭙﯽراﯾﺖ ‪ USB 1.1 Specification‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ژاﻧﻮﯾـﻪ ‪،1996‬‬
‫‪ USB 1.0‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎل ﮐﺎر و ﺗﻼش ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺼـﺎن ﺷـﺮﮐﺖﻫـﺎي ﻓـﻮق اراﺋـﻪ ﺷـﺪ‪ .‬در‬
‫ﻼ ﺳـﺎزﮔﺎر ﺑـﺎ ‪USB‬‬
‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1998‬ﻧﺴﺨﻪ ‪ USB 1.1‬اراﺋﻪ ﺷﺪ‪ USB 2.0 .‬ﮐﻪ ‪ 40‬ﺑﺎر ﺳﺮﯾﻊﺗﺮ و ﮐﺎﻣ ً‬
‫‪1.1‬اﺳﺖ ‪،‬در اﮐﺘﺒﺮ ‪ 1998‬اراﺋﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫در ﺗﻬﯿﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ USB 2.0‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﭼﻬﺎر ﺷﺮﮐﺖ اوﻟﯿﻪ ﺷـﺮﮐﺖﻫـﺎي‪، Hewlett Packard‬‬
‫‪Lucent‬و ‪ Philips‬ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺎرﮐﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2-1-4‬ﻣﺰاﯾﺎي اﺳﺘﻔﺎده ‪: USB‬‬

‫‪ ‬ﺗﻨﻈﯿﻢ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ‪ :‬ﺗﻨﻈﯿﻢ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ USB‬را ﺑﻪ ﭘﻮرت ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ روﺷﻦ وﺻﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬وﯾﻨﺪوز ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ وﺳﯿﻠﻪ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎل اﮔﺮ اوﻟﯿﻦ ﺑﺎري ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ‪USB‬‬
‫را ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﺗﺎن اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدهاﯾﺪ‪ ،‬وﯾﻨﺪوز دراﯾﻮر وﺳﯿﻠﻪ را از ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ و آن را ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﻧﺼﺐ و ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮان ﻫﯿﭻ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ اﺟﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪Setup‬‬
‫و ﯾﺎ ‪ reset‬ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﻮد ﻗﺒﻞ از اﺳﺘﻔﺎده از وﺳﯿﻠﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‪ :‬اﺑﺰارﻫﺎي ‪ USB‬ﻫﯿﭻ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬راﺣﺘﯽ اﺗﺼﺎل ‪ :‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي ‪ USB‬ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﮐـﺎرت و ﻃﺒﻌـ ًﺎ‬
‫ﯾﮏ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﺗﺎن ﻫﯿﭻ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﺑﺎز ﮐﺮدن ‪ Case‬ﻧﺪارﯾﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬
‫‪72‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 2‬ﭘﻮرت ‪ USB‬دارد‪ .‬و اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﭘﻮرتﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي اﺿـﺎﻓﻪ‬
‫ﮐﺮدن وﺳﯿﻠﻪﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻮﺳﻂ ‪ HUB‬ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ USB‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﺗﺎ ‪ 127‬وﺳﯿﻠﻪ ‪ USB‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬اﻣـﺮوزه ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪ USB‬اﺑﺰارﻫﺎي ‪ USB‬روز ﺑﻪ روز در ﺣﺎل ﮔﺴـﺘﺮش ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﯿﺒـﻮرد‪،‬‬
‫ﻣﻮس‪ ،‬اﺳﭙﯿﮑﺮ‪ ،‬ﻓﺎﮐﺲ ﻣﻮدم‪ ،‬ﮐﺎرﺗﻬﺎي وﯾﺪﯾﻮ‪ ،‬رﺳـﯿﻮرﻫﺎي ‪ TV‬و ﻣـﺎﻫﻮاره‪،CD-Drive،‬‬
‫‪DVD-Drive‬و ﻫﺎردﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ و ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺑﺎﻻ‪ ،‬اﺳﮑﻨﺮ‪ ،‬ﭘﺮﯾﻨﺘﺮ‪ ،‬اﻧﻮاع‪ PDA‬ﻫﺎ و‬
‫ﮔﻮﺷﯽﻫﺎي ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ از ﺟﻤﻠﻪ وﺳﺎﯾﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﮐﻨـﻮن ﺑـﺎ‪USB ، Interface‬در ﺑـﺎزار‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ ‬ﮐﺎﺑﻞ ﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎن ‪ :‬ﮐﺎﺑﻠﻬﺎي ﻣﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﺑـﺮاي ﺗﻤـﺎﻣﯽ اﺑﺰارﻫـﺎي ‪ USB‬ﯾﮑﺴـﺎن و‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﺎﻧﮑﺘﻮرﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ و ﻧﻤﯽﺗـﻮان آﻧﻬـﺎ را ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫اﺷﺘﺒﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد‪ .‬ﯾﮏ ﮐﺎﺑﻞ ‪ USB‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ 5‬ﻣﺘﺮ ﻃﻮل دارد وﻟﯽ ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ‪HUB‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﻃﻮل ﮐﺎﺑﻠﻬﺎ را ﺑﻪ ‪ 30‬ﻣﺘﺮ اﻓﺰاﯾﺶ داد‪.‬‬

‫‪ :Hot Pluggable ‬ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﯾﮏ اﺑﺰار و وﺳﯿﻠﻪ ‪ USB‬را ﻫﺮ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺘﯿﺪ ﺑﻪ‬
‫‪PC‬وﺻﻞ ﮐﻨﯿﺪ و ﯾﺎ از ‪ PC‬ﺟﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺪون اﯾﻦ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ آﺳﯿﺒﯽ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ‪ USB‬ﯾﺎ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ وارد ﺷﻮد‪.‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ وﺻﻞ ﺑﻮدن ﯾﺎ ﺟﺪا ﺷـﺪن‬
‫وﺳﯿﻠﻪ ‪ USB‬را ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﻋﺪم اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ :‬در اﮐﺜﺮ ﻣﻮارد ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﮐﺎر ﮐﺮدن ﺑﺎ ﯾﮏ وﺳـﯿﻠﻪ‬
‫‪USB‬اﺣﺘﯿﺎﺟﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺪارﯾﺪ‪ ،‬راﺑﻂ ‪ USB‬داراي ﺧﻄـﻮط‬
‫زﻣﯿﻦ و‪ +5‬وﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 500mA‬ﺟﺮﯾﺎن ﻧﯿـﺎز داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ روي ﭘﻮرت اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﯾـﺪ از‬
‫ﯾﮏ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪ ‬ﺳﺮﻋﺖ ‪ :‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ USB‬در ‪ USB 1.1‬در ﻣﺪ ‪ Full-Speed‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗـﺎ ‪Megabit 12‬‬

‫‪73‬‬
‫‪Per Second‬ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﻧﺮخ واﻗﻌﯽ ﺗﺒﺎدل ‪ Data‬ﮐﻤﺘﺮ از‬
‫اﯾﻦ ﻣﯿﺰان اﺳﺖ‪ .‬زﯾﺮا ﺧﻄﻮط ﺑﺎس ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﯿﺖﻫﺎي وﺿـﻌﯿﺖ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮﻟـﯽ‪ ،‬ﮐﺸـﻒ و‬
‫ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺧﻄﺎ را ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺮاه ‪ Data‬ارﺳﺎل ﮐﻨﻨﺪ‪.‬از ﻧﻈﺮ ﺗﺌﻮري در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ‬
‫‪USB‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﻣﯽﺗﻮان ﺗﺎ ‪ Megabit/ Second 9.6‬ﯾﻌﻨـﯽ ‪Megabyte/ 1.2‬‬
‫‪Second‬ﻧﺮخ ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت داﺷﺖ‪.‬اﮔﺮ اﯾﻦ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ از ‪USB‬‬
‫‪2.0‬در ﻣﺪ ‪ Full-Speed‬ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 480 Megabit/ Second‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿـﺪ‬
‫‪USB.‬در ﻣﺪ ‪ Low-Speed‬ﺗﺎ ‪ Megabit/ Second 1.5‬ﻧﺮخ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت دارد‪.‬‬

‫‪ ‬ﺻﺤﺖ اﻃﻼﻋﺎت ‪ :‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ USB‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ‬

‫در آن ﺧﻄﺎﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ در زﻣﺎن ارﺳﺎل و درﯾﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت رخ ﻣﯽدﻫﺪ را ﮐﺸﻒ و‬
‫ﺗﺼﺤﯿﺢ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻢ ‪ :‬ﯾﮏ اﺑﺰار ‪ USB‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺑﺰار ﮐﻢ و ﯾﮑﺴﺎن ﺑﻮدن ﮐﺎﺑﻠﻬـﺎ و ﭘﻮرﺗﻬـﺎي‬
‫ورودي ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺮ روي ‪ PC‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ وﺳﯿﻠﻪﻫﺎ ارزان اﺳﺖ و ﺑـﺮاي ﮐـﺎر ﺑﺮدﻫـﺎﯾﯽ ﺑـﺎ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻢ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ ‬ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﮐﻤﺘﺮ ‪ :‬ﻣﺪارﻫﺎي ‪ Power-Saving‬و ﺧﺎﻣﻮش ﮐﺮدن اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ اﺑﺰار ‪USB‬‬
‫در زﻣﺎن ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬از ﻣﺰاﯾﺎي ‪ USB‬اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﺑـﺮاي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ از‬
‫ﺑــــﺎﺗﺮي اﺳــــﺘﻔﺎده ﻣــــﯽﮐﻨــــﺪ ﺑﺴــــﯿﺎر ﺣــــﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿــــﺖ اﺳــــﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺰاﯾﺎي ﻓﻮق ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﺎن ﺳﺨﺖاﻓﺰار‬
‫ﻧﯿﺰ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬زﯾﺮا آﻧﻬﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺤـﺪودﯾﺖ در ﭘـﻮرتﻫـﺎي ‪ PC‬ﺑـﺮاي‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺧﻮد ﭘﻮرتﻫﺎي ﻏﯿﺮ راﯾﺞ ﻃﺮاﺣﯽ و اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﺑﻠﻬـﺎي‬
‫ﯾﮑﺴﺎن و ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﮐﺸﻒ و ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺧﻄﺎ ﻃﺮاﺣﺎن دﯾﮕﺮ ﻣﺠﺒـﻮر ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺎﺑﻞ ﻫﺎي راﺑﻂ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ ﯾﺎ در ﻧﺮماﻓﺰار ﺧﻮد از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺸﻒ و ﺗﺼـﺤﯿﺢ ﺧﻄـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻧﮑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎر ﺑﺎ اﺑﺰار ‪ USB‬ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎده و آﺳـﺎن‬

‫‪74‬‬
‫اﺳﺖ و ﻃﺮاﺣﺎن ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻮد را ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾـﮏ ﺗﺮاﺷـﻪ‬
‫ﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ‪ USB‬ﺑﻪ ﭘﻮرت ‪ USB‬ﻣﺘﺼﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -3-1-4‬اﻧﻮاع اﻧﺘﻘﺎل‬
‫زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن روﺷﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪،‬ﻋﻤﻠﯿﺎت ﭘﺮس و ﺟﻮ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺬرﮔﺎه‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻫـﺮ ﯾـﮏ از آﻧﻬـﺎ ﯾـﮏ آدرس ﺧـﺎص ‪،‬ﻧﺴـﺒﺖ داده ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻓﺮاﯾﻨـﺪ ﻓـﻮق‬
‫"ﺳﺮﺷﻤﺎري" ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ ﻧﯿﺰ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺑﻪ ﮔﺬرﮔﺎه ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧـﺪ ﺷـﻤﺎرش‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ از ﻧﺤﻮه اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ ﺗﻮﺳـﻂ ﯾﮑـﯽ از روش ﻫـﺎي زﯾـﺮ‬
‫آﮔﺎﻫﯽ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬وﻗﻔﻪ )‪: (Interrupt mode‬دﺳﺘﮕﺎﻫﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻮس ﯾﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﮐﻠﯿﺪ ﮐﻪ داده ﻫﺎي ﮐﻤﯽ را‬
‫ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ از روش "وﻗﻔﻪ" اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺪ در ﺣﺎﻟﺖ‬
‫‪، 8 bit/sec low‬در ﺣﺎﻟــﺖ ‪ 64 bit/sec full‬و در ﺣﺎﻟــﺖ ‪1024 bit/ sec high‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮده اي )‪: (bulk‬ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻈﯿﺮ ﭼﺎﭘﮕﺮ ﮐﻪ ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻﯾﯽ از اﻃﻼﻋﺎت را در ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬از روش ﻓﻮق اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﯾﮏ ﺑـﻼك از داده ﻫـﺎ ﺑـﺮاي ﭼـﺎﭘﮕﺮ‬
‫ارﺳﺎل و ﺻﺤﺖ آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺪ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋـﺎت ﺑـﺪون در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ زﻣﺎن ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣـﺪ داراي دو ﺳـﺮﻋﺖ )‪ full (64 bit/sec‬و ‪high‬‬
‫)‪ speed (512 bit/sec‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﻤﺰﻣﺎن )‪ :(isochronous‬در دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻧﻈﯿﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﮔﻮ و ﻟﻮازم ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ از روش ﻓﻮق‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺟﺮﯾﺎن ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اي از داده ﻫﺎ ﺑﯿﻦ دﺳﺘﮕﺎه و ﮐـﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﺮﻗـﺮار‬
‫ﻣــﯽ ﮔــﺮدد‪.‬اﯾــﻦ ﻣــﺪ داراي دو ﺳــﺮﻋﺖ )‪ full speed (1.033 mb/sec‬و‬
‫)‪ high speed(24.57 mb/sec‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮐﻨﺘﺮل )‪ :(Control‬ﯾﮏ ﻧﻮع اﻧﺘﻘﺎل دوﻃﺮﻓﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑـﺮاي ﭘﯿﮑـﺮ ﺑﻨـﺪي ﯾـﮏ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻮﺳﻂ ‪ host‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬از اﯾﻦ ﻧﻮع اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ ﺗﻮان در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫‪ high ، full‬و ‪ low‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪75‬‬
‫‪ USB‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﻣﻮﺟﻮد را ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻓﺮﯾﻢ ﻫﺎ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮﯾﻢ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﯿﺰﺑـﺎن‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﻓﺮﯾﻢ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 1500‬ﺑﺎﯾﺖ ﺑﻮده و ﻫﺮ ﻣﯿﻠﯽ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﯾﮏ ﻓﺮﯾﻢ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ -4-1-4‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪: USB‬‬

‫ﮐﺎﺑﻞ ﻫﺎي ‪ usb‬داراي ‪ 4‬رﺷﺘﻪ ﺳﯿﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﺷﮑﻞ ‪ 1-4‬وﻇﯿﻔﻪ ﻫﺮ ﮐـﺪام ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ :1-4‬ﺳﯿﻢ ﺑﻨﺪي در ﮐﺎﺑﻞ ‪USB‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ :2-4‬اﻧﻮاع ﺳﻮﮐﺖ ‪USB‬‬

‫‪76‬‬
‫‪ -2-4‬ﭘﯿــــﺎده ﺳــــﺎزي ‪ USB Embedded Host‬در ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟــــﺮ‬
‫‪PIC24FJ192GB108‬‬

‫‪ -1-2-4‬ﻣﻌﻤﺎري ﺷﺒﮑﻪ‬
‫ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ‪ USB Embedded Host‬در ﮐﻼس ‪ Mass Storage‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 3-4‬ﻧﯿـﺎز‬
‫ﺑﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﯾﮏ ﻣﻌﻤﺎري ﭼﻨﺪ ﻻﯾﻪ اي دارﯾﻢ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ :3-4‬ﻻﯾﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪USB Embedded Host‬‬

‫‪ :Application‬وﺟﻮد اﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﺑﺮاي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻄﻠﻮب ﻗﻄﻌﻪ ﻻزم ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬ﻻﯾـﻪ‬
‫‪ Application‬از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ‪ Client Driver‬ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﭘـﻮرت ارﺗﺒـﺎط‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﮐﺎرﺑﺮد آن ﻫﺎ‪:‬‬

‫‪ :FSConfig.h ‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﯿﮑﺮ ﺑﻨﺪي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ‪ file system‬ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮد ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ :usb_config.c ‬ﺑﺮاي ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ‪ USB Stack‬در ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰار ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪77‬‬
 ‫‪ :usb_config.h ‬ﻫﺪر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ usb_config.c‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ :system.h ‬ﺣﺎوي ﺛﺎﺑﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪Melec.ir‬‬

‫‪ :File System Support‬اﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪ FAT1‬ﺑﺮ روي ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ FAT.‬ﯾﺎ‬
‫ﺟﺪول ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻓﺎﯾﻞ‪،‬ﻧﻮﻋﯽ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي اﻃﻼﻋﺎت درون ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﺎ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي اﯾـﻦ ﻻﯾـﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي درون ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي درون ﺣﺎﻓﻈﻪ ﯾﮏ راﯾﺎﻧـﻪ داﺷـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﺟﺮاي اﯾﻦ ﻻﯾﻪ از ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ‪ MDD File System‬اراﺋـﻪ ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ ﺷـﺮﮐﺖ ‪Microchip‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﻮاﺑﻊ اﯾﻦ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﭘﺮوژه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در زﯾـﺮ ﻣﻌﺮﻓـﯽ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ ‬ﺗﺎﺑﻊ ‪ :FSInit‬اﯾﻦ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي اوﻟﯿﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬

‫‪ ‬ﺗﺎﺑﻊ ‪ :FSfopen‬ﺑﺮاي ﺑﺎز ﮐﺮدن ﯾﮏ ﻓﺎﯾﻞ ﮐﻪ در ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺎﺑﻊ ‪ :FSfclose‬ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﻦ ﻓﺎﯾﻠﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﺎز ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺎﺑﻊ ‪ : FSfwrite‬ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ درون ﯾﮏ ﻓﺎﯾﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ‬
‫ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺎﯾﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎز ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﮐﺎرﺑﺮد آن ﻫﺎ‪:‬‬

‫‪ :FSIO.c ‬دﺳﺘﻮراﺗﯽ ﺳﺎده ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﯿـﺎﺗﯽ ﻧﻈﯿـﺮ ﺑـﺎز ﮐﺮدن‪،‬ﺑﺴـﺘﻦ ‪ ،‬ﺧﻮاﻧـﺪن ‪،‬‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻦ و ‪ ...‬اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ :FSIO.h ‬ﻫﺪر ﻓﺎﯾﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ FSIO.c‬اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ دارﻧﺪه ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﻮﺟـﻮد‬
‫در ‪ FSIO.c‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ :FSDefs.h ‬ﻫﺪر ﻓﺎﯾﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ FSIO.c‬اﺳﺖ‪ ،‬دارﻧﺪه ﺛﺎﺑﺖ ﻫـﺎ و ﺳـﺎﺧﺘﺎر داده ﻫـﺎي‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد در‪ FSIO.c‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ : SCSI Command Support‬ﻻﯾـﮥ واﺳـﻄﻪ اي اﺳـﺖ ﮐـﻪ دﺳـﺘﻮرات ‪ File System‬را ﺑـﻪ‬

‫‪1‬‬
‫‪File Allocation Table‬‬
‫‪78‬‬
‫دﺳﺘﻮرات ‪ SCSI‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻼس ‪ USB Mass Storage‬آﻧﻬـﺎ را ﺑـﻪ دﺳـﺘﮕﺎه‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﮐﺎرﺑﺮد آن ﻫﺎ‪:‬‬

‫‪ :usb_host_msd_scsi.c ‬اﯾـﻦ ﻓﺎﯾـﻞ دﺳـﺘﻮرات ‪ SCSI‬را ﺑـﺮاي ﭘﺸـﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ‪USB‬‬

‫‪ embedded host‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻻﯾﻪ ‪ mass storage client driver‬اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ : :usb_host_msd_scsi.h ‬ﻫﺪر ﻓﺎﯾﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ usb_host_msd_scsi.c‬اﺳﺖ‪ ،‬ﮐـﻪ‬
‫در ﺑﺮدارﻧﺪه ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻻزم ﺑﺮاي ‪ USB embedded host‬ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از دﺳـﺘﻮرات‬
‫‪ SCSI‬و ‪ mass storage client driver‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ : Mass Storage Client Driver‬ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه ‪ USB‬داراي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﺎﺻﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﺑﺮﺧﯽ وﺳﺎﯾﻞ ‪ USB‬داراي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﻇﯿﻔﮥ ‪ Client Driver‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن اﻣﮑـﺎن‬
‫ﮐﻨﺘﺮل دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ‪ host‬ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ داﺧﻠﯽ ﻻﯾﮥ ‪ Application‬در ﻣﻮرد دﺳﺘﮕﺎه ﻫـﺎي ﺗـﮏ‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ داراي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ Client Driver‬ﯾـﮏ‬
‫ﻣﺪل ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻻﯾﮥ ‪ Application‬اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﭼﺮا ﮐـﻪ ﻻﯾـﮥ ‪ Application‬ﻧﯿـﺎزي ﺑـﻪ‬
‫داﻧﺴﺘﻦ ﺟﺮﺋﯿﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮدي دﺳﺘﮕﺎه ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﮐﺎرﺑﺮد آن ﻫﺎ‪:‬‬

‫‪ :usb_host_msd.c ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد آن ﺑﻪ ﺻﻮرت اراﺋﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﮐـﻼس ‪mass storage‬‬

‫ﺑﺮاي ‪ USB embedded host‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ : :usb_host_msd.h ‬ﻫﺪر ﻓﺎﯾﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ usb_host_msd.c‬اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ در ﺑﺮدارﻧﺪه‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﭘﺸـﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ‪ USB embedded host‬در ﮐـﻼس ‪mass‬‬
‫‪ storage‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ :USB Embedded Host‬اﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﻻﯾﻪ در ﻣﻌﻤﺎري ﺷﺒﮑﻪ ‪ usb‬اﺳﺖ و ﻋﻤﻠﮑﺮد آن‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺮﺷﻤﺎري دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ‪،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ client driver‬ﻫﺎ و اراﺋﻪ ﯾﮏ واﺳـﻄﻪ‬

‫‪79‬‬
 ‫ﺳﺎده ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﮐﺎرﺑﺮد آن ﻫﺎ‪:‬‬

‫‪ :usb_host.c ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد آن ﺑﻪ ﺻﻮرت اراﺋﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ‪ USB Embedded Host‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم‬

‫دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ :usb_host.h ‬ﻫﺪر ﻓﺎﯾﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ usb_host.c‬اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﺎي ﻣـﻮرد ﻧﯿـﺎز‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻮاﺑﻊ آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ :USBCore.h ‬ﻫﺪر ﻓﺎﯾﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ usb_host.c‬اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﺑـﺮاي‬
‫‪ USB Embedded Host‬و ‪ USB peripherals‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪80‬‬
 ‫‪ -3-4‬ﻓﻠﻮﭼﺎرت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 4-4‬دﯾﺎﮔﺮام ﮐﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﯿﮑﺮوﮐﻨﺘﺮﻟﺮ را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪Melec.ir‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ :4-4‬دﯾﺎﮔﺮام ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮوژه‬

‫‪81‬‬
 ‫‪ -4-4‬ﭘﺮوﺗﮑﻞ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ‪Keyword Protocol 2000‬‬
‫‪ Keyword Protocol 2000‬ﯾﺎ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ‪ KWP2000‬ﯾﮏ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ارﺗﺒـﺎﻃﯽ ﺑـﺮاي ﻟـﻮازم‬
‫ﻋﯿﺐ ﯾﺎب در وﺳﺎﺋﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ‪ ISO 14230‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺑـﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠـﯽ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎزي‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﭘﺮوﺗﮑـﻞ ‪ KWP2000‬ﻻﯾـﻪ ‪ application‬در ﻣـﺪل ‪OSI‬‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﮐـﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺗﺤـﺖ ﭘﻮﺷـﺶ ﻗـﺮار ﻣـﯽ ﮔﯿـﺮد‪،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻻﯾـﻪ ‪ session‬ﺗﺤـﺖ ﻋﻨـﻮان‬
‫‪ starting, maintaining and terminating‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﭘﺮوﺗﮑﻞ ‪ ، KWP2000‬ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮﯾﺎل ﯾﮏ ﺟﻬﺘﻪ ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﺧﻂ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﻪ ﻧـﺎم‬

‫‪ K-line‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﯾﮏ ﺧﻂ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ‪ L-line‬ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻟﺨﻮاه ﺑﺮاي ﻋﻤﻞ ‪ wake up‬در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻧﺮخ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﯿﻦ ‪ 1.2‬ﺗﺎ ‪ 10.4‬ﮐﯿﻠﻮ ﺑﯿﺖ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ‬
‫در اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﻧﺮخ ‪ 10.4‬ﮐﯿﻠﻮ ﺑﯿﺖ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺒﮑﻪ ارﺗﺒـﺎﻃﯽ ﻣﺒﺘﻨـﯽ ﺑـﺮ ﭘﺮوﺗﮑـﻞ ‪،KWP2000‬داراي ﻻﯾـﻪ ﻫـﺎي ‪ Data link،Physical‬و‬
‫‪ Application‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -1-4-4‬ﻻﯾﻪ ‪Physical‬‬
‫اﯾﻦ ﻻﯾﻪ وﻇﯿﻔﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﯿﺖ ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻧﺎل ارﺗﺒﺎﻃﯽ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد و ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ‪ ،‬زﻣﺎن ﺑﻨﺪي و ‪ ...‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻻﯾـﻪ‬
‫‪ Physical‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ ‬ارﺗﺒﺎط از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﺧﻂ ﯾﮏ ﺟﻬﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم‪،‬ﺧﻂ ‪ K‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬ﻋﯿﺐ ﯾﺎب از اﯾﻦ ﺧﻂ‬

‫وﻗﺖ ﺷﺮوع ارﺗﺒﺎط ﺑﺮاي ﺑﺮدن ‪ ECU‬ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﯿﺐ ﯾﺎﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻗـﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ‪ ECU‬در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﯿﺐ ﯾﺎﺑﯽ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻋﯿﺐ ﯾﺎب و ‪ ECU‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﯿﻤﻪ دوﻃﺮﻓﻪ‬
‫اداﻣﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 5-4‬ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ارﺗﺒﺎط ﻋﯿﺐ ﯾﺎب ﺑﺎ ‪ ECU‬را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪82‬‬
 ‫‪Melec.ir‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ :5-4‬ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﺷﺒﮑﻪ در ﭘﺮوﺗﮑﻞ ‪KWP2000‬‬

‫‪ ‬ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﺑﺎﺗﺮي وﺳﯿﻠﻪ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ در اﯾـﻦ‬
‫ﭘﺮوژه ﺑﺎﺗﺮي داراي وﻟﺘﺎژ ﻧﺎﻣﯽ ‪ 12‬وﻟﺖ اﺳﺖ‪.‬در ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﯽ ‪ 0‬ﺑﺎﯾﺪ وﻟﺘـﺎژ ﺗﻮﻟﯿـﺪي در‬
‫ﺳﻤﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﮐﻤﺘﺮ از ‪ %20‬وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﺗﺮي و وﻟﺘﺎژ درﯾﺎﻓﺘﯽ در ﺳـﻤﺖ ﮔﯿﺮﻧـﺪه ﮐﻤﺘـﺮ از‬
‫‪ %30‬وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﺗﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘـﯽ ‪ 1‬ﺑﺎﯾـﺪ وﻟﺘـﺎژ ﺗﻮﻟﯿـﺪي در ﺳـﻤﺖ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ %90‬وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﺗﺮي و وﻟﺘﺎژ درﯾﺎﻓﺘﯽ در ﺳﻤﺖ ﮔﯿﺮﻧـﺪه ﺑﯿﺸـﺘﺮ از ‪%80‬‬
‫وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﺗﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 6-4‬ﻣﺤﺪوده وﻟﺘﺎژي را در ﺳﻄﻮح ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ :6-4‬ﻣﺤﺪوده وﻟﺘﺎژ در ﺳﻄﻮح ‪ 0‬و ‪ 1‬ﻣﻨﻄﻘﯽ‬

‫‪ ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ در ﻣﺤﺪوده دﻣﺎﯾﯽ ‪ -20‬ﺗﺎ ‪ 50‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد‬

‫‪ ‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ در ﻣﺤﺪوده وﻟﺘﺎژي ‪ 8‬ﺗﺎ ‪ 16‬وﻟﺖ‬

‫‪83‬‬
 ‫‪ ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ورودي ﻋﯿﺐ ﯾﺎب ﺑﺎﯾﺪ ‪ 510‬اﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬دارا ﺑﻮدن ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺳﯿﻨﮏ ﺟﺮﯾﺎن ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯽ آﻣﭙﺮ در ﺣﺎﻟﺖ ﺻﻔﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﺤﻤﻞ ﺧﻄﺎي ‪ %0.5‬در ﺑﺎود رﯾﺖ‬

‫‪ -2-4-4‬ﻻﯾﻪ ‪Data link‬‬

‫اﯾﻦ ﻻﯾﻪ وﻇﯿﻔﻪ رﻓﻊ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﻓﺮﯾﻢ ﺑﻨﺪي داده ﻫﺎ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬

‫‪ -1-2-4-4‬ﻓﺮﯾﻢ ﺑﻨﺪي داده ﻫﺎ‬

‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 7-4‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬در ﭘﺮوﺗﮑﻞ ‪، KWP2000‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﯿﺎم از‬
‫ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ‪ Data،Header‬و ‪ Checksum‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:7-4‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﯿﺎم در ﭘﺮوﺗﮑﻞ ‪KWP2000‬‬

‫‪:Header-‬‬

‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺣﺪاﮐﺘﺮ داراي ‪ 4‬ﺑﺎﯾﺖ اﺳﺖ و اﻃﻼﻋﺎت اوﻟﯿﻪ در ﻣـﻮرد داده ارﺳـﺎﻟﯽ را ﺑـﻪ ﮔﯿﺮﻧـﺪه‬
‫اﻋﻼم ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ : Fmt ‬اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺖ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 6‬ﺑﯿﺖ ‪ L5..L0‬در ﻣﻮرد ﻃﻮل داده ارﺳﺎﻟﯽ و ‪ 2‬ﺑﯿـﺖ ‪ A1,A0‬در‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻮع آدرس دﻫﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬در اﯾﻦ ﭘﺮوژه دو ﺑﯿﺖ اوﻟﯿﻪ ‪ 10‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬در ﺑﺎﯾﺖ ‪، Fmt‬‬
‫‪ 6‬ﺑﯿﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﻮل زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﻃﻮل ﺑﺨﺶ داده ﮐﻤﺘـﺮ از‬
‫‪ 64‬ﺑﺎﯾﺖ ﺑﺎﺷﺪ در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﻘﺪار آﻧﻬﺎ ‪ 0‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 8-4‬ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﺑﺎﯾـﺖ‬
‫‪ Fmt‬را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪:8-4‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺎﯾﺖ ‪Fmt‬‬

‫‪84‬‬
 ‫‪ : Tgt ‬اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آدرس ﻣﻘﺼﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ : Src ‬اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺖ آدرس ﻣﺒﺪا ﭘﯿﺎم را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ : Len ‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد داده ﻫﺎي ارﺳﺎﻟﯽ ﺑﯿﺶ از ‪ 63‬ﺑﺎﯾﺖ ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬اﯾﻦ ﺑﺎﯾـﺖ ﻃـﻮل‬
‫داده را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺗﻌﺪاد داده ﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 64‬ﺑﺎﺷﺪ‪،‬اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺖ در ﭘﯿﺎم وﺟﻮد‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ و ﺗﻌﺪاد داده ﻫﺎ در ﺑﺎﯾﺖ ‪ Fmt‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Data Bytes -‬‬

‫داده ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ در ﻫﺮ ﻓﺮﯾﻢ ارﺳﺎل ﺷﻮﻧﺪ در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻌﺪاد‬
‫داده اي ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان در ﻫﺮ ﻓﺮﯾﻢ ارﺳﺎل ﮐﺮد ‪ 255‬ﺑﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Checksum -‬‬

‫‪ Checksum‬ﯾﮏ داده ﯾﮏ ﺑﺎﯾﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻤﺎم داده ﻫﺎي ﻗﺒﻞ از ﺧـﻮد ﺑﺪﺳـﺖ‬
‫ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬ﺑﺎ ارﺳﺎل اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و درﯾﺎﻓﺖ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺠﺪد آن ﺗﻮﺳﻂ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﯽ ﺗـﻮان‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد ﯾﺎ ﻋﺪم وﺟﻮد ﺧﻄﺎ در داده درﯾﺎﻓﺘﯽ ﭘﯽ ﺑﺮد‪.‬‬

‫‪ -3-4-4‬ﻻﯾﻪ ‪Application‬‬
‫اﯾﻦ ﻻﯾﻪ واﺳﻂ ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮ و ﺷﺒﮑﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﻔﻬﻮم ﻫﺮ ﮐﺪ و اﯾﻨﮑﻪ ﻫﺮ ﭘﯿﺎم ﺑﺎ ﭼـﻪ ﻋـﺪدي ﮐـﺪ‬
‫ﺷﻮد در اﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻤﺎم ﮐﺪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ داده ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ در ﺟـﺪاول‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﻤﯿﻤﻪ ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬در اﯾﻨﺠـﺎ ﺑـﺮاي روﺷـﻦ ﺷـﺪن ﻣﻄﻠـﺐ ﺑـﻪ‬
‫ﮐﺪﮔﺸﺎﯾﯽ از ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﯿﺎم درﺧﻮاﺳﺖ اوﻟﯿﻪ ﻋﯿﺐ ﯾﺎب از ‪ ECU‬ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬رﺷﺘﻪ اوﻟﯿﻪ ارﺳﺎﻟﯽ‬
‫از ﻋﯿﺐ ﯾﺎب ﺑﺮاي ‪ ECU‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪$81 $11 $F1 $81‬‬

‫اﻋﺪاد ﺑﺎﻻ در ﻣﺒﻨﺎي ‪ 16‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ $81 .‬ﺑﺎﯾﺖ ‪ Fmt‬ﺑﻮده و ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ وﺟﻮد داده اي ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ 1‬ﺑﺎﯾﺖ‬

‫‪85‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ $11.‬آدرس ‪ ECU‬و ‪ F1‬آدرس دﺳﺘﮕﺎه ﻋﯿﺐ ﯾﺎب اﺳﺖ‪ $81 .‬داده ارﺳﺎل ﺷـﺪه اﺳـﺖ و‬
‫در ﺟﺪول ﮐﺪ ﺑﻨﺪي ﻣﻌﺎدل ‪ Start Communication‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻋﺪد ‪ $04‬ﺑﺎﯾﺖ ‪ Checksum‬ﺑﻮده و‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪$81 + $11 + $F1 + $81 = $204 → $04‬‬

‫‪86‬‬
 :‫ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬-5

1- ,SSF 14230 Road Vehicles - Diagnostic Systems part 1,part2,part3,

October 22, 1997
2- Kim Otten, AN1145. Using a USB Flash Drive with an Embedded Host,
Microchip Technology Inc.2008
3- Peter Reen and Naveen Mohanswamy, , AN1045, Implementing File I/O
Functions Using Microchip’s MemoryDisk Drive File System Library,
Microchip Technology Inc.2008
4- Kim Otten, AN1140, USB Embedded Host Stack , Microchip Technology
Inc.2008
5- Bud Caldwell, AN1141,USB Embedded Host Stack Programmers
Guide,Microchip Technology Inc.2008
6- Kim Otten, , AN1142, USB Mass Storage Class on an Embedded Host,
Microchip Technology Inc.2008
7- http://www.microchip.com/

1389،‫ﭼﺎپ اول‬،‫ داﻧﺶ و ﻓﻨﺎوري ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﯽ ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺎز‬،‫ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﻮﺗﻮر اﯾﺮان ﺧﻮدرو‬- 8

Melec.ir

87