Μεθοδική Επανάληψη

Συλλογή Λυμένων Ασκήσεων για Μεθοδική

Επανάληψη

Ερωτήσεις Θεωρίας – Ενδεικτικές Μεθοδολογίες – Λυμένα

Συνδυαστικά Θέματα
 Μεθοδική Επανάληψη

Περιεχόμενα
Εισαγωγικό Σημείωμα ................................................................................................................................. 3
Ερωτήσεις Θεωρίας .................................................................................................................................... 4
Βασικές Επαναληπτικές Μέθοδοι ...............................................................................................................24
Μιγαδικοί Αριθμοί ..................................................................................................................................24
Συναρτήσεις ...........................................................................................................................................28
Όρια ................................................................................................ .......................29
Συνέχεια ................................................................................................ .................31
Παράγωγος................................................................................................ .............31
Επίλυση Εξισώσεων (Ύπαρξή x0 που ικανοποιεί μία σχέση) ...................................................................33
Απόδειξη (επίλυση) Ανισοτήτων – Εύρεση Προσήμου ................................ ............34
Ασύμπτωτες................................................................................................ ............36
Ολοκληρώματα ................................................................................................ .......36
Προσδιορισμός Τύπου Συνάρτησης ................................................................ ........39
Συλλογή Θεμάτων................................................................................................ .......41
Θέματα για Λύση ....................................................................................................................................41
Μέρος Α΄ Θέματα Παννελληνίων ................................................................ .......41
Μέρος Β΄ Θέματα Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρίας................................ ..........60
Μέρος Γ΄ Διάφορα Επαναληπτικά Θέματα .........................77
Απαντήσεις ................................................................................................ .............88
Μέρος Α΄ Θέματα Παννελληνίων ................................................................ .......88
Μέρος Β΄ Θέματα Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρίας........................................................................169
Μέρος Γ΄ Διάφορα Επαναλητπικά Θέματα .......................................................................................260

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Επαναληπτικά Θέματα

Εισαγωγικό Σημείωμα
Το παρόν φυλλάδιο έχει ως σκοπό την παρουσίαση όλων εκείνων των βασικών γνώσεων, που πρέπει να
κατέχει ο υποψήφιος, που επιθυμεί να κατέβει στο στίβο των πανελληνίων εξετάσεων.
Σε ότι τώρα αφορά μία γενική κατεύθυνση για την επίλυση μίας επαναληπτικής άσκησης, απαιτούνται τα
εξής:
 Άριστη γνώση της Θεωρίας με έμφαση στα θεωρήματα και στις ιδιότητες που προκύπτουν από
αυτά.
 Καλή ανάγνωση της εκφώνησης έτσι ώστε να μπορέσουμε να αποκωδικοποιήσουμε τόσο τα
δεδομένα όσο και τα ζητούμενα
 Άριστη γνώση των μεθοδολογιών που αναλύθηκαν κατά την διάρκεια του πρώτου «περάσματος»
της ύλης.
 Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι στις περισσότερες ασκήσεις αυτού του είδους τα ερωτήματα δεν είναι
ανεξάρτητα μεταξύ τους. Ορισμένες φορές για την επίλυση μιας άσκησης, αρκεί να βρούμε τον
συνδετικό τους κρίκο.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Ερωτήσεις Θεωρίας

Ερώτηση 1. Να δώσετε τον ορισμό του συνόλου των μιγαδικών αριθμών

Απάντηση
Το σύνολο των μιγαδικών αριθμών είναι ένα υπερσύνολο του συνόλου των πραγματικών αριθμών, στο
οποίο:
 Επεκτείνονται οι πράξεις της πρόσθεσης και του πολλαπλασιασμού έτσι, ώστε να έχουν τις ίδιες
ιδιότητες όπως και στο , με το μηδέν (0) να είναι το ουδέτερο στοιχείο της πρόσθεσης και το
ένα (1) το ουδέτερο στοιχείο του πολλαπλασιασμού.
 Υπάρχει ένα στοιχείο i τέτοιο ώστε i  1
2

 Κάθε στοιχείο z του γράφεται κατά μοναδικό τρόπο με την μορφή z  a   i , όπου
a,  

Ερώτηση 2. Τι λέγεται μιγαδικός αριθμός.

Απάντηση
Μιγαδικός αριθμός λέγεται κάθε αριθμός που έχει την μορφή    i , όπου a,  

Ερώτηση 3. Πότε δύο μιγαδικοί z1  a   i και z2     i με  ,  , ,  , είναι ίσοι

Απάντηση
Ισχύει z1  z2  a   i     i  a   και   

Ερώτηση 4. Πότε ένας μιγαδικός    i είναι ίσος με το μηδέν;

Απάντηση
Ο μιγαδικός αριθμός    i είναι ίσος με το μηδέν αν και μόνο αν a  0 και   0

Ερώτηση 5. Να αποδείξετε ότι η διανυσματική ακτίνα του

αθροίσματος των μιγαδικών    i και    i είναι το άθροισμα των
διανυσματικών ακτίνων τους.

Απάντηση
Αν M1  ,   και M 2   ,   είναι οι εικόνες των μιγαδικών    i και
   i αντιστοίχως στο μιγαδικό επίπεδο, τότε το άθροισμα
   i      i    a          i παριστάνεται με το σημείο M  a   ,     . Επομένως
  1   2 .
4

Ερώτηση 6. Να αποδείξετε ότι η διανυσματική ακτίνα τις διαφοράς των μιγαδικών    i και    i
είναι η διαφορά των διανυσματικών ακτίνων τους.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Απάντηση
Η διαφορά    i      i    a          i παριστάνεται με το
σημείο   a   ,     . Επομένως   1   2

Ερώτηση 7. Να αποδείξετε ότι

   i    i            i
Απάντηση
Έχουμε:    i    i   a    i    i    i      i   i   i 2     i   i   
          i

Ερώτηση 8. Τι ονομάζεται συζυγής του    i

Απάντηση
Ο αριθμός a   i που συμβολίζεται με    i . Οι εικόνες των συζυγών μιγαδικών είναι συμμετρικά
σημεία ως προς τον άξονα xx .

  i
Ερώτηση 9. Να εκφράσετε το πηλίκο στην μορφή   i
 i
Απάντηση
Πολλαπλασιάζουμε και τους δύο όρους του κλάσματος με το συζυγή του παρονομαστή και έχουμε:
   i    i     i     i   i   i 2    i   i  
   
   i     i     i   2   i 
2
 2  2
     
  i
 2  2  2  2
   i      
Δηλαδή   i
 i  2  2  2  2

Ερώτηση 10. Ποίες είναι οι δυνάμεις του i:

Απάντηση
Έχουμε:
i0  1 , i1  i , i 2  1 , i3  i 2  i  i
Και γενικά αν   4   , όπου ρ το πηλίκο και υ το υπόλοιπο της Ευκλείδειας διαίρεσης του ν με το 4,
τότε:
1, αν   0 5
i, αν   1

 i 4   i   i 4   i  1  i  i  

i v  i 4  
1, αν   2
i, αν   3

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Ερώτηση 11. Να αποδείξετε ότι z1  z2  z1  z2

Απάντηση
Έστω z1  a   i και z2     i με  ,  , , 
z1  z2   a   i      i    a          i   a          i   a   i      i   z1  z2

Ερώτηση 12. Να λύσετε την εξίσωση  z   z    0 ,με

2
 ,  ,   , a  0 και   0

Απάντηση
Εργαζόμαστε όπως και στην αντίστοιχη περίπτωση στο και τη μετασχηματίζουμε, με τη μέθοδο
συμπλήρωσης τετραγώνων, στη μορφή:
  
2

z  
 2a  4 2
2
  1   i 2     i    
Όπου     4 η διακρίνουσα της εξίσωσης. Επειδή
2
    ,η
4 2 4 2 4 2  2 
 
2
    i    
2
   i   
εξίσωση γράφεται:  z      . Άρα οι λύσεις της είναι z1,2 
2
οι οποίες
 2a  2 
 
είναι συζυγείς μιγαδικοί αριθμοί.

Ερώτηση 13. Τι ονομάζεται μέτρο του μιγαδικού z  x  yi, x, y 

Απάντηση
Ορίζουμε ως μέτρο του z την απόσταση του Μ από την αρχή Ο, δηλαδή τον αριθμό
z  OM  x 2  y 2

Αν z  , να δείξετε ότι z  z  z
2
Ερώτηση 14.

Απάντηση
Έστω z  x  yi
Είναι :

 
2
z  x2  y 2  x2  y 2
2


 z  z   x  yi  x  yi   x 2  y 2
6
Άρα z  z  z
2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Ερώτηση 15. Να αποδείξετε ότι z1  z2  z1  z2

Απάντηση
Έχουμε:
z1  z2  z1  z2  z1  z2   z1  z2
2

2
 
  z1  z2  z1  z2  z1  z1  z2  z2  z1  z2  z1  z2  z1  z1  z2  z2

Ερώτηση 16. Έστω Α ένα μη κενό υποσύνολο του . Τι ονομάζεται πραγματική συνάρτηση f με πεδίο
ορισμού το Α και τι τιμή της f στο x  A

Απάντηση
Μία διαδικασία (κανόνα) με την οποία κάθε στοιχείο x  A αντιστοιχίζεται σε ένα και μόνο πραγματικό
αριθμό y . Το y ονομάζεται τιμή της f στο x και συμβολίζεται με f  x 

Ερώτηση 17. Τι ονομάζεται σύνολο τιμών μίας συνάρτησης f : A  ;

Απάντηση
Το σύνολο f      y | y  f  x  για κάποιο x  A που έχει για στοιχεία του τις τιμές της f σε όλα τα
x  A.

Ερώτηση 18. Τι ονομάζεται γραφική παράσταση μίας συνάρτησης f : A  ;

Απάντηση
Το σύνολο C f των σημείων M  x, y  για τα οποία ισχύει y  f  x  , δηλαδή το σύνολο των σημείων
M  x, f  x   , x  A .

Ερώτηση 19. Πότε δυο συναρτήσεις λέγονται ίσες;

Απάντηση
Δύο συναρτήσεις f και g λέγονται ίσες όταν έχουν το ίδιο πεδίο ορισμού Α και για κάθε x  A ισχύει
f  x  g  x

f
Ερώτηση 20. Αν f, g είναι δύο συναρτήσεις να ορίσετε τις συναρτήσεις f  g , f  g , f  g και .
g
Απάντηση
Έστω f : A  και g : B 
f
Ορίζουμε το άθροισμα f  g , διαφορά f  g , γινόμενο f  g και πηλίκο των f , g τις συναρτήσεις
g 7
με τύπους αντιστοίχως τους

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

f  g  x   f  x   g  x  ,  f  g  x   f  x   g  x  ,  f  g  x   f  x   g  x  και
 f  f  x
   x 
g g  x
Το πεδίο ορισμού των f  g , f  g και f  g είναι η τομή A  B των πεδίον ορισμού Α και Β των
f
συναρτήσεων f και g αντιστοίχως, ενώ το πεδίο ορισμού της είναι το A  B , εξαιρουμένων των τιμών
g
του x που μηδενίζουν τον παρονομαστή g  x  , δηλαδή το σύνολο x | x  A και x  B, με g  x   0
.

Ερώτηση 21. Αν f : A  , g:B είναι δύο συναρτήσεις να ορίσετε τη σύνθεση g f της f με

την g.

Απάντηση
Είναι η συνάρτηση με τύπο
f  x   g  f  x  
g
και πεδίο ορισμού το σύνολο που αποτελείται από όλα τα στοιχεία του πεδίου ορισμού της f για τα οποία
το f  x  ανήκει στο πεδίο ορισμού της g. Δηλαδή είναι το σύνολο
A1  x  A | f  x   B

Ερώτηση 22. Έστω f μία συνάρτηση και Δ ένα διάστημα του πεδίου ορισμού της. Πότε η f ονομάζεται
γνησίως αύξουσα, γνησίως φθίνουσα , αύξουσα , φθίνουσα στο Δ

Απάντηση
Η f λέγεται:
 γνησίως αύξουσα στο Δ, όταν για οποιαδήποτε x1 , x2   με x1  x2 ισχύει f  x1   f  x2 
 γνησίως φθίνουσα στο Δ, όταν για οποιαδήποτε x1 , x2   με x1  x2 ισχύει f  x1   f  x2 
 αύξουσα στο Δ, όταν για οποιαδήποτε x1 , x2   με x1  x2 ισχύει f  x1   f  x2 
 φθίνουσα στο Δ, όταν για οποιαδήποτε x1 , x2   με x1  x2 ισχύει f  x1   f  x2 

Ερώτηση 23. Πότε μία συνάρτηση f, με πεδίο ορισμού ένα σύνολο Α, θα καλείται άρτια και πότε
περιττή;

Απάντηση
Μία συνάρτηση f με πεδίο ορισμού το σύνολο Α λέγεται:
 Άρτια, όταν για κάθε x   ισχύει:  x   και f   x   f  x 
 Περιττή, όταν για κάθε x   ισχύει:  x   και f   x    f  x 

8
Ερώτηση 24. Πότε μία συνάρτηση f παρουσιάζει μέγιστο ή ελάχιστο στο σημείο x0 του πεδίου
ορισμού της.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Απάντηση
Μία συνάρτηση f με πεδίο ορισμού Α θα λέμε ότι:
 Παρουσιάζει στο x0   (ολικό) μέγιστο το f  x0  , όταν f  x   f  x0  για κάθε x  
 Παρουσιάζει στο x0   (ολικό) ελάχιστο το f  x0  , όταν f  x   f  x0  για κάθε x  

Ερώτηση 25. Τι είναι ολικά ακρότατα μίας συνάρτησης f;

Απάντηση
Το (ολικό) μέγιστο και το (ολικό) ελάχιστο της f (εφόσον υπάρχουν) λέγονται (ολικά) ακρότατα της f.

Ερώτηση 26. Πότε μία συνάρτηση λέγεται 1-1;

Απάντηση
Μία συνάρτηση f :   λέγεται συνάρτηση 1-1, όταν για οποιαδήποτε x1 , x2   ισχύει η
συνεπαγωγή
Αν x1  x2 , τότε f  x1   f  x2 

Ερώτηση 27. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f  x   ax   , με a  0 είναι συνάρτηση 1-1.

Απάντηση
Αν υποθέσουμε ότι f  x1   f  x2  , τότε έχουμε διαδοχικά:
ax1    ax2    ax1  ax2  x1  x2

Ερώτηση 28. Πώς ορίζεται η αντίστροφη μίας 1-1 συνάρτησης;

Απάντηση
Έστω μία 1-1 συνάρτηση f : A  . Τότε για κάθε στοιχείο y του συνόλου τιμών f    , της f
υπάρχει μοναδικό στοιχείο x του πεδίου ορισμού της Α για το οποίο ισχύει f  x   y και επομένως
ορίζεται μία συνάρτηση g : f  A  με την οποία κάθε y  f    αντιστοιχίζεται στο μοναδικό
x   για το οποίο ισχύει f  x   y . Η g λέγεται αντίστροφη συνάρτηση f και συμβολίζεται με f 1 .

Ερώτηση 29. Να αποδείξετε ότι για κάθε πολυώνυμο P  x   av xv  av 1 xv 1  ...  a1 x  a0 και x0 

ισχύει lim P  x   P  x0 
x  x0

Απάντηση
Εφαρμόζοντας τις ιδιότητες των ορίων έχουμε:
9

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

lim P  x   lim  av x v  av 1 x v 1  ...  a1 x  a0  

x  x0 x  x0

 lim  av x v   lim  av 1 x v 1   ...  lim  a1 x   lim  a0  

x  x0 x  x0 x  x0 x  x0

 av lim  x v   av 1 lim  x v 1   ...  a1 lim  x   lim  a0  

x  x0 x  x0 x  x0 x  x0

a x a xv
v 0
v 1
v 1 0  ...  a1 x0  a0  P  x0 

P  x
Ερώτηση 30. Να αποδείξετε ότι για κάθε ρητή συνάρτηση f  x   και x0  με Q  x0   0
Q  x
P  x  P  x0 
ισχύει lim 
x  x0 Q  x  Q  x0 

Απάντηση
P  x
Έστω η ρητή συνάρτηση f  x   , όπου P  x  , Q  x  πολυώνυμα του x και x0  με
Q  x

P  x  xlim P  x P  x 
Q  x0   0 . Τότε lim
 x0
  0
x  x0 Q  x  lim Q  x  Q  x0 
x  x0

Ερώτηση 31. Να διατυπώσετε το κριτήριο Παρεμβολής.

Απάντηση
Αν h  x   f  x   g  x κοντά στο x0 και
lim f  x   lim g  x   , τότε lim f  x  
x  x0 x  x0 x  x0

Ερώτηση 32. Πότε μία συνάρτηση f θα είναι συνεχής σε ένα σημείο x0 του πεδίου ορισμού της;

Απάντηση
Όταν ισχύει lim f  x   f  x0 
x  x0

Ερώτηση 33. Πότε μία συνάρτηση f δεν είναι συνεχής σε ένα σημείο x0 του πεδίου ορισμού της;

Απάντηση
Όταν:
α) Δεν υπάρχει το όριό της στο x0 ή

10 β) Υπάρχει το όριο της στο x0 , αλλά είναι διαφορετικό από την τιμή της , f  x0 

Ερώτηση 34. Πότε θα λέμε ότι μία συνάρτηση f είναι συνεχής σε ένα ανοικτό διάστημα  a,   ;

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Απάντηση
Όταν είναι συνεχής σε κάθε σημείο του  a,  

Ερώτηση 35. Πότε θα λέμε ότι μία συνάρτηση f είναι συνεχής σε ένα κλειστό διάστημα  a,   ;

Απάντηση
Μία συνάρτηση f θα είναι συνεχής σε ένα κλειστό διάστημα  a,  
 Όταν είναι συνεχής σε κάθε σημείο του  a,   και επιπλέον
 lim f  x   f  a  και lim f  x   f   
x a  x 

Ερώτηση 36. Να διατυπώσετε το θεώρημα Bolzano.

Απάντηση
Έστω μία συνάρτηση f, ορισμένη σε ένα κλειστό διάστημα  a,   . Αν
 Η f είναι συνεχής στο  a,   και επιπλέον ισχύει
 f a  f     0
Τότε υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   a,   , τέτοιο ώστε f  x0   0
Δηλαδή: Υπάρχει μία τουλάχιστον, ρίζα της εξίσωσης f  x   0 στο ανοικτό διάστημα  a,  

Ερώτηση 37. Να δώσετε την γεωμετρική ερμηνεία του θεωρήματος Bolzano.

Απάντηση
Αν για μία συνάρτηση f ισχύουν οι υποθέσεις του θεωρήματος Bolzano τότε η γραφική της παράσταση
της f τέμνει τον άξονα xx σε ένα τουλάχιστον σημείο με τετμημένη x0   ,   .

Ερώτηση 38. Να διατυπώσετε και να αποδείξετε το Θεώρημα Ενδιαμέσων Τιμών;

Απάντηση
Διατύπωση: Έστω μία συνάρτηση f, η οποία είναι ορισμένη σε ένα κλειστό διάστημα  a,   . Αν:
 Η f είναι συνεχής στο  a,   και
 f a  f   
Τότε, για κάθε αριθμό η μεταξύ των f  a  και f    υπάρχει
ένας τουλάχιστον x0   ,   τέτοιος, ώστε f  x0   

Απόδειξη: Έστω f  a   f    . Τότε θα ισχύει

11
f a    f    .
Θεωρούμε συνάρτηση g  x   f  x   , x   a,   έχουμε ότι:
 Η g είναι συνεχής στο  a,   και

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 g    g     0 αφού g  a   f  a    0 και g     f      0
Επομένως σύμφωνα με το θεώρημα Bolzano, υπάρχει x0   ,   τέτοιο, ώστε g  x0   f  x0   ,
οπότε f  x0   

Ερώτηση 39. Να δώσετε την γεωμετρική ερμηνεία του Θεωρήματος Ενδιαμέσων Τιμών

Απάντηση
Αν για μία συνάρτηση f ισχύουν οι υποθέσεις του Θεωρήματος Ενδιαμέσων Τιμών σε ένα διάστημα
 a,   τότε η γραφική παράσταση της f τέμνει την ευθεία y   σε ένα τουλάχιστον σημείο με
τετμημένη x0   ,   .

Ερώτηση 40. Να διατυπώσετε το Θεώρημα Μεγίστης Ελαχίστης Τιμής.

Απάντηση
Αν f είναι συνεχής συνάρτηση στο  a,   , τότε η f παίρνει στο  a,   μία μέγιστη τιμή Μ και μία
ελάχιστη τιμή m. Δηλαδή, υπάρχουν x1 , x2   ,   τέτοια, ώστε, αν m  f  x1  και M  f  x2  , να
ισχύει m  f  x   M , για κάθε x   ,   .

Ερώτηση 41. Ποίο είναι το σύνολο τιμών μίας συνεχούς, όχι σταθερής, συνάρτησης f με πεδίο ορισμού
το  a,   ;

Απάντηση
Το κλειστό διάστημα  m, M  , όπου m η ελάχιστη τιμή και Μ η μέγιστη τιμή της.

Ερώτηση 42. Ποίο είναι το σύνολο τιμών μίας γνησίως αύξουσας (αντιστοίχως φθίνουσας) και συνεχούς
συνάρτησης ορισμένης σε ένα ανοικτό διάστημα  a,   ;

Απάντηση
Το διάστημα  A, B  ( αντιστοίχως  B, A ) όπου A  lim f  x  και B  lim f  x 
x a x

Ερώτηση 43. Πως ορίζεται η εφαπτόμενη της C f στο σημείο της A  x0 , f  x0   ;

Απάντηση
f  x   f  x0 
Έστω f μία συνάρτηση και A  x0 , f  x0   ένα σημείο της C f . Αν υπάρχει το lim και
x  x0 x  x0
12 είναι ένας πραγματικός αριθμός λ, τότε ορίζουμε ως εφαπτόμενη της C f στο σημείο Α, την ευθεία
 : y  f  x0     x  x0 
που διέρχεται από το Α και έχει συντελεστή διεύθυνσης λ.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Ερώτηση 44. Πότε θα λέμε ότι μία συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη σ’ ένα σημείο x0 του πεδίου
ορισμού της;

Απάντηση
f  x   f  x0 
Αν υπάρχει το lim και είναι πραγματικός αριθμός. Το όριο αυτό ονομάζεται παράγωγος
x  x0 x  x0
f  x   f  x0 
της f στο x0 και συμβολίζεται με f   x0  . Δηλαδή: f   x0   lim
x  x0 x  x0

Ερώτηση 45. Τι ονομάζεται κλήση της C f στο A  x0 , f  x0   , ή κλίση της f στο x0 ;

Απάντηση
Η πρώτη παράγωγος της f στο x0 , δηλαδή f   x0  , καλείται κλίση της f στο x0 ή της εφαπτομένης της C f
στο A  x0 , f  x0   .

Ερώτηση 46. Να αποδείξετε ότι αν μία συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη σ’ ένα σημείο x0 , τότε είναι και
συνεχής στο σημείο αυτό.

Απάντηση
Για x  x0 έχουμε:
f  x   f  x0 
f  x   f  x0     x  x0 
x  x0
Όποτε
 f  x   f  x0  
lim  f  x   f  x0    lim    x  x0   
x  x0 x  x0
 x  x0 
 f  x   f  x0  
 lim    xlim  x  x0   f   x0   0  0
x  x0
 x  x0   x0
Αφού η f είναι παραγωγίσιμη στο x0 .
Επομένως lim f  x   f  x0  , δηλαδή η f είναι συνεχής στο x0 .
x  x0

Ερώτηση 47. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f  x   x αν και είναι συνεχής στο x0  0 , δεν είναι
παραγωγίσιμη σ’ αυτό.

Απάντηση
Έστω η συνάρτηση f  x   x . Η f είναι συνεχής στο x0  0 , αλλά δεν είναι παραγωγίσιμη σ’ αυτό ,
13
f  x   f  0 x f  x   f  0 x
αφού lim  lim  1 , ενώ lim  lim  1 .
x 0 x0 x 0 x x 0 x0 x 0 x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Ερώτηση 48. Πότε λέμε για μία συνάρτηση f με πεδίο ορισμού ένα σύνολο Α λέμε ότι:
1) Η f είναι παραγωγίσιμη στο Α;
2) Η f είναι παραγωγίσιμη σε ένα ανοικτό διάστημα (α, β) του πεδίου ορισμού της;
3) Η f είναι παραγωγίσιμη σε ένα κλειστό διάστημα [α, β] του πεδίου ορισμού της;

Απάντηση
1) Η f είναι παραγωγίσιμη στο Α όταν είναι παραγωγίσιμη σε κάθε σημείο x0  

2) Η f είναι παραγωγίσιμη σε ένα ανοικτό διάστημα (α, β) του πεδίου ορισμού της όταν είναι
παραγωγίσιμη σε κάθε σημείο x0   a,  

3) Η f είναι παραγωγίσιμη σε ένα κλειστό διάστημα [α, β] του πεδίου ορισμού της όταν είναι
f  x  f a
παραγωγίσιμη σε κάθε σημείο x0   a,   και επιπλέον lim  και
x a xa
f  x  f   
lim 
x x

Ερώτηση 49. Τι ονομάζεται παράγωγος μίας συνάρτησης f με πεδίο ορισμού το σύνολο Α;

Απάντηση
Έστω Α1 το σύνολο των σημείων του Α στα οποία αυτή είναι παραγωγίσιμη. Αντιστοιχίζοντας κάθε x  1
στο f   x  , ορίζουμε τη συνάρτηση
f  : A1  , x  f  x
η οποία ονομάζεται πρώτη παράγωγος της f ή απλά παράγωγος της f.

Ερώτηση 50. Να αποδείξετε ότι η σταθερή συνάρτηση f  x   c , c  είναι παραγωγίσιμη στο

και ισχύει f   x   0 .

Απάντηση
f  x   f  x0  c  c
Αν x0 είναι ένα σημείο του , τότε για x  x0 ισχύει   0 . Επομένως
x  x0 x  x0
f  x   f  x0 
lim  0 , δηλαδή  c   0
x  x0 x  x0

Ερώτηση 51. Να αποδείξετε ότι η σταθερή συνάρτηση f  x   x , x  είναι παραγωγίσιμη στο

και ισχύει f   x   1

14
Απάντηση

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

f  x   f  x0  x  x0
Αν x0 είναι ένα σημείο του , τότε για x  x0 ισχύει   1 . Επομένως
x  x0 x  x0
f  x   f  x0 
lim  lim1  1 , δηλαδή  x   1
x  x0 x  x0 x  x0

Ερώτηση 52. Να αποδείξετε ότι η σταθερή συνάρτηση f  x   x v , v  είναι παραγωγίσιμη στο

και ισχύει f   x   v  x v 1
.

Απάντηση
Αν x0 είναι ένα σημείο του , τότε για x  x0 ισχύει
f  x   f  x0  x v  x0v  x  x0   x  x v 2 x0  x v 3 x02  ...  x0v 1 
v 1

   x v 1  x v 2 x0  x v 3 x02  ...  x0v 1 .

x  x0 x  x0 x  x0
Επομένως
f  x   f  x0 
lim  lim  x v 1  x v 2 x0  x v 3 x02  ...  x0v 1   x0v 1  x0v 1  x0v 1  ...  x0v 1  vx0v 1 ,
x  x0 x  x0 x  x0

δηλαδή x    vx
v v 1

Ερώτηση 53. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f  x   x είναι παραγωγίσιμη στο  0,   και ισχύει
1
f  x  . Ακόμη να αποδείξετε ότι αν και συνεχής στο 0 δεν είναι παραγωγίσιμη σ’ αυτό.
2 x

Απάντηση
Αν x0 ένα σημείο του  0,   , τότε για x  x0 ισχύει:

f  x   f  x0 

x  x0

 x  x0  x  x0 
x  x0 x  x0  x  x0   x  x0 
2 2
x  x0 x  x0 1
  
 x  x0   x  x0 
 x  x0   x  x0  x  x0
f  x   f  x0 
Όποτε lim
x  x0 x  x0
 lim
x  x0
1

1
x  x0 2 x0
, δηλαδή  x   2 1 x
f  x   f  0 1
Τέλος η f είναι συνεχής στο x0  0 και lim  lim   που δεν είναι πραγματικός
x 0 x0 x 0 x
αριθμός , άρα η f δεν είναι παραγωγίσιμη το x0  0 .

15
Ερώτηση 54. Να αποδείξετε ότι αν οι συναρτήσεις f, g είναι παραγωγίσιμες στο x0 , τότε η συνάρτηση

f  g είναι παραγωγίσιμη στο x0 και ισχύει:  f  g   x0   f   x0   g   x0 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Απάντηση
Για x  x0 , ισχύει:
 f  g  x    f  g  x0    f  x   g  x     f  x0   g  x0    f  x   g  x   f  x0   g  x0  
x  x0 x  x0 x  x0
f  x   f  x0   g  x   g  x0  f  x   f  x0  g  x   g  x0 
  
x  x0 x  x0 x  x0
Επειδή οι συναρτήσεις f, g είναι παραγωγίσιμες στο x0 , έχουμε:

lim
 f  g  x    f  g  x0   lim f  x   f  x0   lim g  x   g  x0   f   x0   g   x0 
x  x0 x  x0 x  x0 x  x0 x  x0 x  x0

Δηλαδή  f  g   x0   f   x0   g   x0 

Να αποδείξετε ότι η σταθερή συνάρτηση f  x   x  v , v 

*
Ερώτηση 55. είναι παραγωγίσιμη στο
*
και ισχύει f   x   v  x  v 1 .

Απάντηση
v 
 1  1 x  1  x  vx
 v v 1
Για v 
* 
έχουμε  x    v  
v
  vx  v 1
x  x 
2 2v
v x

Ερώτηση 56. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f  x   x a , a   είναι παραγωγίσιμη στο  0,  

και ισχύει f   x   a  x a 1

Απάντηση
Έχουμε ότι f  x   x a  eln x  f  x   ealn x
a

f   x    ealn x   ealn x  a  ln x   a  ealn x  ln x   ax a  ax a 1

1
x

Ερώτηση 57. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f  x   a x , a   0,   είναι παραγωγίσιμη στο και

ισχύει f   x   a x  ln a

Απάντηση
Έχουμε ότι f  x   a x  eln a  f  x   e xln a
x

f   x    e xln a   e xln a  x  ln a   ln a  ealn x  x   a x ln a

16

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f  x   ln x , x 

* *
Ερώτηση 58. είναι παραγωγίσιμη στο και

ισχύει ln x  
  1
x

Απάντηση
ln x, x0
Έχουμε ότι f  x   ln x  f  x   
ln   x  , x  0

Για x  0 έχουμε f  x   ln x  f   x    ln x   f   x  
1
x
Για x  0 έχουμε f  x   ln   x   f   x   ln   x    f   x  
     x  
1
x
1 1
 f  x    1  f   x  
x x
1
Σε κάθε περίπτωση f   x   για κάθε x 
*

Ερώτηση 59. Τι ονομάζεται ρυθμός μεταβολής του y  f  x  ως προς x ;

Απάντηση
Ρυθμός μεταβολής του y ως προς x στο σημείο x0 είναι η παράγωγος f   x0  .

Ερώτηση 60. Να διατυπώσετε το Θεώρημα Rolle και να δώσετε την γεωμετρική ερμηνεία του.

Απάντηση
Αν μία συνάρτηση f είναι:
 Συνεχής στο κλειστό διάστημα [α, β]
 Παραγωγίσιμη στο ανοικτό διάστημα (α, β) και
 f a  f   
Τότε υπάρχει, ένα τουλάχιστον    a,   τέτοιο, ώστε f     0
Γεωμετρικά, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    a,   τέτοιο, ώστε η εφαπτόμενη της C f
στο M  , f    να είναι παράλληλη στον άξονα xx .

Ερώτηση 61. Να διατυπώσετε το Θεώρημα Μέσης Τιμής του διαφορικού λογισμού και να δώσετε την
γεωμετρική ερμηνεία του.

Απάντηση
Αν μία συνάρτηση f είναι:
 Συνεχής στο κλειστό διάστημα [α, β]
 Παραγωγίσιμη στο ανοικτό διάστημα (α, β) και 17
f    f a
Τότε υπάρχει, ένα τουλάχιστον    a,   τέτοιο, ώστε f    
 a

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Γεωμετρικά, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    a,   τέτοιο, ώστε η εφαπτόμενη της C f
στο M  , f    να είναι παράλληλη στην ευθεία ΑΒ όπου A  a, f  a   και B   , f    

Ερώτηση 62. Να αποδείξετε ότι αν f είναι μία συνάρτηση ορισμένη σε ένα διάστημα Δ και
 η f είναι συνεχής στο Δ και
 f   x   0 για κάθε σημείο x εσωτερικό του Δ
τότε η f είναι σταθερή σε όλο το Δ

Απάντηση
Αρκεί να δείξουμε ότι για κάθε x1 , x2   ισχύει f  x1   f  x2  . Πράγματι
 Αν x1  x2 , τότε προφανώς f  x1   f  x2 
 Αν x1  x2 , τότε στο διάστημα  x1 , x2  η f ικανοποιεί τις υποθέσεις του θεωρήματος μέσης τιμής.
Επομένως υπάρχει    x1 , x2  τέτοιο, ώστε:
f  x2   f  x1 
f     (1)
x2  x1
Επειδή, το ξ είναι εσωτερικό του Δ, ισχύει f     0 , οπότε, λόγω της (1), είναι f  x1   f  x2  .
Αν x1  x2 , τότε ομοίως αποδεικνύεται ότι f  x1   f  x2  .
Σε όλες, λοιπόν, τις περιπτώσεις είναι f  x1   f  x2  .

Ερώτηση 63. Να αποδείξετε ότι αν δύο συναρτήσεις f, g ορισμένες σε ένα διάστημα Δ και
 οι f, g είναι συνεχείς στο Δ και
 f   x   g   x  για κάθε σημείο x εσωτερικό του Δ
τότε υπάρχει σταθερά c  τέτοια, ώστε για κάθε x  να ισχύει: f  x   g  x   c

Απάντηση
Η συνάρτηση f  g είναι συνεχής στο Δ και για κάθε εσωτερικό σημείο x  ισχύει

 f  g   x   f   x   g   x   0 . Επομένως, σύμφωνα με το παραπάνω θεώρημα, η συνάρτηση f  g

είναι σταθερή στο Δ. Άρα, υπάρχει σταθερά c  τέτοια, ώστε για κάθε x  να ισχύει
f  x   g  x   c , οπότε f  x   g  x   c .

Ερώτηση 64. Έστω μία συνάρτηση f , η οποία είναι συνεχής σε ένα διάστημα Δ. Να αποδείξετε ότι
 Αν f   x   0 σε κάθε εσωτερικό σημείο x  τότε η f είναι γνησίως αύξουσα σε όλο το Δ
 Αν f   x   0 σε κάθε εσωτερικό σημείο x  τότε η f είναι γνησίως φθίνουσα σε όλο το Δ

Απάντηση
18 Αποδεικνύουμε το θεώρημα στην περίπτωση που είναι f   x   0 .
Έστω x1 , x2   με x1  x2 . Θα δείξουμε ότι f  x1   f  x2  .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Πράγματι στο διάστημα  x1 , x2  η f ικανοποιεί τις προϋποθέσεις του Θεωρήματος Μέσης Τιμής .
Επομένως υπάρχει    x1 , x2  τέτοιο, ώστε:
f  x2   f  x1 
f      f  x2   f  x1   f    x2  x1 
x2  x1
Επειδή f     0 και x2  x1  0 , έχουμε f  x2   f  x1   0 , οπότε f  x1   f  x2 
Στην περίπτωση f   x   0 εργαζόμαστε ανάλογα.

Ερώτηση 65. Πως ορίζεται η θέση τοπικού μέγιστου και τοπικού ελάχιστου μίας συνάρτησης f.

Απάντηση
Μία συνάρτηση f, με πεδίο ορισμού Α, θα λέμε ότι παρουσιάζει στο x0  A τοπικό μέγιστο (αντιστοίχως
τοπικό ελάχιστο), όταν υπάρχει δ > 0, τέτοιο, ώστε f  x   f  x0  (αντιστοίχως f  x   f  x0  ) για κάθε
x  A   x0   , x0    . Το x0 λέγεται θέση ή σημείο τοπικού μέγιστου (αντιστοίχως θέση τοπικού
ελάχιστου), ενώ το f  x0  τοπικό μέγιστο (αντιστοίχως τοπικό ελάχιστο), της f.

Ερώτηση 66. Πότε μία παραγωγίσιμη συνάρτηση f σε ένα διάστημα (α, β), με εξαίρεση ίσως ένα σημείο
x0   a,   στο οποίο όμως είναι συνεχής , θα παρουσιάζει τοπικό μέγιστο και πότε τοπικό ελάχιστο.

Απάντηση
Έστω μία συνάρτηση f παραγωγίσιμη σε ένα διάστημα (α, β), με εξαίρεση ίσως ένα σημείο x0   a,   στο
οποίο όμως η f είναι συνεχής.
 Αν f   x   0 στο  a, x0  και f   x   0 στο  x0 ,   , τότε το f  x0  είναι τοπικό μέγιστο της f.
 Αν f   x   0 στο  a, x0  και f   x   0 στο  x0 ,   , τότε το f  x0  είναι τοπικό μέγιστο της f.
 Αν η f  διατηρεί σταθερό πρόσημο στο  a, x0    x0 ,   , τότε το f  x0  δεν είναι τοπικό
ακρότατο της f.

Ερώτηση 67. Να διατυπώσετε και να αποδείξετε το θεώρημα Fermat.

Απάντηση
Διατύπωση: Έστω μία συνάρτηση f ορισμένη σε ένα διάστημα Δ και x0 ένα εσωτερικό σημείο του Δ. Αν η f
παρουσιάζει τοπικό ακρότατο στο x0 και είναι παραγωγίσιμη στο σημείο αυτό, τότε f   x0   0

Απόδειξη: Ας υποθέσουμε ότι η f παρουσιάζει τοπικό μέγιστο στο x0 . Επειδή το x0 είναι εσωτερικό το
σημείου Δ και η f παρουσιάζει σ’ αυτό τοπικό μέγιστο, υπάρχει δ > 0 τέτοιο, ώστε
 x0   , x0      και f  x   f  x0  για κάθε x   x0   , x0    (1)
Επειδή, επιπλέον, η f είναι παραγωγίσιμη στο x0 , ισχύει
19
f  x   f  x0  f  x   f  x0 
f   x0   lim  lim
x  x0 x  x0 x  x0 x  x0
Επομένως,

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

f  x   f  x0 
 Αν x   x0   , x0  , τότε λόγω τις (1), θα είναι  0 , οπότε θα έχουμε
x  x0
f  x   f  x0 
f   x0   lim  0 (2)
x  x0 x  x0
f  x   f  x0 
 Αν x   x0 , x0    , τότε λόγω τις (1), θα είναι  0 , οπότε θα έχουμε
x  x0
f  x   f  x0 
f   x0   lim  0 (3)
x  x0 x  x0
Από τις (2) και (3) έχουμε f   x0   0 . Η απόδειξη για το τοπικό ελάχιστο είναι ανάλογη.

Ερώτηση 68. Πότε μία συνεχής συνάρτηση f σε ένα διάστημα Δ και παραγωγίσιμη στο εσωτερικό του Δ
θα είναι κυρτή και πότε κοίλη;

Απάντηση
Έστω μία συνάρτηση f συνεχής σε ένα διάστημα Δ και παραγωγίσιμη σε κάθε εσωτερικό σημείο του Δ
τότε:
 Αν η f  είναι γνησίως αύξουσα για κάθε x εσωτερικό του Δ τότε η f στρέφει τα κοίλα προς τα
άνω, δηλαδή είναι κυρτή.
 Αν η f  είναι γνησίως φθίνουσα για κάθε x εσωτερικό του Δ τότε η f στρέφει τα κοίλα προς τα
κάτω, δηλαδή είναι κοίλη.

Ερώτηση 69. Πότε μία συνεχής συνάρτηση f σε ένα διάστημα Δ και δύο φορές παραγωγίσιμη στο Δ θα
είναι κυρτή και πότε κοίλη;

Απάντηση
Έστω μία συνάρτηση f συνεχής σε ένα διάστημα Δ και δύο φορές παραγωγίσιμη σε κάθε εσωτερικό
σημείο του Δ τότε:
 Αν f   x   0 για κάθε x εσωτερικό του Δ τότε η f στρέφει τα κοίλα προς τα άνω, δηλαδή είναι
κυρτή.
 Αν f   x   0 για κάθε x εσωτερικό του Δ τότε η f στρέφει τα κοίλα προς τα κάτω, δηλαδή είναι
κοίλη

Ερώτηση 70. Έστω μία συνάρτηση f παραγωγίσιμη σ’ ένα διάστημα (α, β), με εξαίρεση ίσως ένα σημείο
του x0 . Πότε το σημείο A  x0 , f  x0   ονομάζεται σημείο καμπής της γραφικής παράστασης της f;

Απάντηση
Το σημείο A  x0 , f  x0   ονομάζεται σημείο καμπής της γραφικής παράστασης της f αν ισχύει:
 η f είναι κυρτή στο  a, x0  και κοίλη στο  x0 ,   , ή αντιστρόφως, και
20  η C f έχει εφαπτόμενη στο σημείο A  x0 , f  x0  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Ερώτηση 71. Πότε η ευθεία x  x0 θα λέγεται κατακόρυφη ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f
στο x0 ;

Απάντηση
Η ευθεία x  x0 θα λέγεται κατακόρυφη ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f στο x0 αν και μόνο
αν ένα τουλάχιστον από τα όρια lim f  x  , lim f  x  ή lim f  x  είναι  ή 
x  x0 x  x0 x  x0

Ερώτηση 72. Πότε η ευθεία y  θα λέγεται οριζόντια ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f στο
 (αντιστοίχως στο  );

Απάντηση
Αν lim f  x   (αντίστοιχα lim f  x   ) τότε η ευθεία y  θα είναι οριζόντια ασύμπτωτη της
x  x 
γραφικής παράστασης της f στο  (αντιστοίχως στο  )

Ερώτηση 73. Πότε η ευθεία y   x   λέγεται ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f στο 
(αντιστοίχως  );

Απάντηση
Αν ισχύει lim  f  x     x      0 , (αντιστοίχως lim  f  x     x      0 )
x  x 

Ερώτηση 74. Αν η ευθεία y   x   είναι ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f στο 
(αντιστοίχως  ) ποίες σχέσεις μας δίνουν τα λ, β;

Απάντηση
f  x
lim   και lim  f  x    x    αντιστοίχως
x  x x 

f  x
lim   και lim  f  x    x   
x  x x 

Ερώτηση 75. Να διατυπώσετε τους κανόνες De l’ Hospital.

Απάντηση
0 f  x
Μορφή   : Αν lim f  x   0 , lim g  x   0 όπου x0   ,  και υπάρχει το lim
0x x 0 x x 0 x  x0 g  x
f  x f  x
(πεπερασμένο ή άπειρο), τότε: lim  lim
x  x0 g  x  x x0 g   x 
 f  x
Μορφή   : Αν xlim f  x   0 , lim g  x   0 όπου x0   ,  και υπάρχει το lim 21
  x0 x  x0 x  x0 g  x
f  x f  x
(πεπερασμένο ή άπειρο), τότε: lim  lim
x  x0 g  x  x  x0 g   x 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Ερώτηση 76. Έστω f μία συνάρτηση ορισμένη σε ένα διάστημα Δ. Τι ονομάζεται παράγουσα της f στο Δ;

Απάντηση
Παράγουσα μίας συνεχούς συνάρτησης f σε ένα διάστημα Δ ονομάζεται κάθε συνάρτηση F που είναι
παραγωγίσιμη στο Δ και ισχύει F   x   f  x  , για κάθε x  .

Ερώτηση 77. Έστω f μία συνάρτηση ορισμένη σε ένα διάστημα Δ. Να αποδείξετε ότι αν F είναι μία
παράγουσα της f στο Δ, τότε:
 Όλες οι συναρτήσεις της μορφής G  x   F  x   c , c  είναι παράγουσες της f στο Δ και
 Κάθε άλλη παράγουσα G της f στο Δ παίρνει τη μορφή G  x   F  x   c , c  .

Απάντηση
 Κάθε συνάρτηση της μορφής G  x   F  x   c , όπου c  είναι μία παράγουσα της f στο Δ

αφού G  x    F  x   c   F   x   f  x  για κάθε x 

 Έστω G είναι μία άλλη παράγουσα της f στο Δ. Τότε για κάθε x  ισχύουν F   x   f  x  και
G  x   f  x  , οπότε G  x   F   x  , για κάθε x  . Άρα υπάρχει σταθερά c τέτοια, ώστε
G  x   F  x   c , για κάθε x  .

Ερώτηση 78. Έστω f μία συνεχής συνάρτηση σ’ ένα διάστημα [α, β] και G μία παράγουσα της f στο

[α, β]. Να αποδείξετε ότι:  f  x  dx  G     G  
a

Απάντηση
Η συνάρτηση F  x    f  t  dt είναι μία παράγουσα της f στο [α, β]. Επειδή και η G είναι μία
x

παράγουσα της f στο [α, β], θα υπάρχει c  τέτοιο, ώστε

G  x   F  x   c (1)
Από την (1), για x  a , έχουμε
G  a   F  a   c   f  t  dt  c  c
a

Οπότε c  G  a  . Επομένως, G  x   F  x   G  a  , οπότε, για x   , έχουμε

 
G     F     G    G      f  x  dx  G   , άρα  f  x  dx  G     G  
a a

Ερώτηση 79. Έστω δύο συναρτήσεις f και g, συνεχείς στο διάστημα [α, β] με f  x   g  x   0 για
κάθε x   ,   και Ω το χωρίο που περικλείεται από τις γραφικές παραστάσεις των f, g και τις ευθείες

22 x  a και x   . Να αποδείξετε ότι για το εμβαδόν E    του Ω θα ισχύει

 f  x   g  x   dx

E    
a

Απάντηση

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Παρατηρούμε ότι:
 f  x   g  x  dx
  
E     E  1   E  2    f  x  dx   g  x  dx  
a a a

 f  x   g  x   dx

Επομένως E     
a

Ερώτηση 80. Έστω δύο συναρτήσεις f και g, συνεχείς στο διάστημα [α, β] με f  x   g  x  για κάθε
x   ,   και Ω το χωρίο που περικλείεται από τις γραφικές παραστάσεις των f, g και τις ευθείες x  a

 f  x   g  x   dx

και x   . Να αποδείξετε ότι για το εμβαδόν E    του Ω θα ισχύει E     
a

Απάντηση
Πράγματι, επειδή οι συναρτήσεις f, g είναι συνεχείς στο [α, β], θα υπάρχει αριθμός c  τέτοιος ώστε
f  x   c  g  x   c  0 , για κάθε x   ,   . Είναι φανερό ότι το χωρίο Ω (Σχ. α) έχει το ίδιο εμβαδό

 f  x   c    g  x   c  dx 

με το χωρίο Ω΄ (Σχ. β). Επομένως, έχουμε: E     E     
a

 f  x   g  x   dx .  f  x   g  x   dx
 
 Άρα E     
a a

23

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Βασικές Επαναληπτικές Μέθοδοι

Μιγαδικοί Αριθμοί
Μιγαδικοί που είναι πραγματικοί – φανταστικοί
 z  z  2 Re  z 
 z  z  2 Im  z  i
z  Im  z   0  z  z  z  z 2
2

z  I  Re  z   0  z   z  z   z 2
2


Βασική σχέση με το μέτρο μιγαδικού αριθμού

 Αν z  x  yi τότε z  x2  y 2
z  zz
2


Εξισώσεις Μιγαδικών Αριθμών

  i   
 Η εξίσωση az   z    0 με
2
,  ,  και Δ < 0 έχει λύσεις z1,2  . Ισχύουν
2
 
ακόμη z1  z2 .=, z1  z2   , z1  z2  ( τύποι του Vietta)
a a
 Όλες οι εξισώσεις που περιέχουν z ή z λύνονται με αντικατάσταση z  x  yi

Σχέσεις Μιγαδικών με δυνάμεις

 f  z, w    g  z, w 
v v
Σε σχέσεις τις μορφής «φοράμε» μέτρα και στα δύο μέλη έτσι ώστε να φύγουν
οι δυνάμεις και να καταλήξουμε σε ένα ποίο απλό αποτέλεσμα.

Γεωμετρικοί Τόποι
Για να βρούμε τον γεωμετρικό τόπο (γ. τ.) των εικόνων Μ του μιγαδικού αριθμού z στο μιγαδικό επίπεδο,
θέτουμε z  x  yi στην υπόθεση, οπότε αυτή μετατρέπετε σε εξίσωση της μορφής:
 Ax  By    0 με A  0 ή B  0 (ευθεία)
A2  B 2  4  A B
 x  y  Ax  By    0 με A  B  4  0 κύκλος με  
2 2 2 2
και K   ,  
2  2 2
 y 2  2 px ή x 2  2 py (παραβολή)
x2 y 2
   1 (έλλειψη)
a2  2
x2 y 2
   1 (υπερβολή)
a2  2
Αν στα δεδομένα υπάρχει και ένας ακόμη μιγαδικός αριθμός έστω w του οποίου τον γ. τ. γνωρίζουμε
24 τότε αυτών των θέτουμε w  a   i και προσπαθούμε απαλείφοντας τα α και β να καταλήξουμε σε μία
από τις παραπάνω σχέσεις.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Γεωμετρικοί Τόποι και Μέτρα

 z  z0  a κύκλος με κέντρο την εικόνα του μιγαδικού z0 και ακτίνα α
 z  z1  z  z2 μεσοκάθετος του ευθύγραμμου τμήματος ΑΒ όπου Α η εικόνα του z1 και Β η
εικόνα του z2 στο μιγαδικό επίπεδο
 z  z1  z  z2  2a έλλειψη με εστίες τις εικόνες των μιγαδικών z1 , z2 και σταθερό άθροισμα 2α
 z  z1  z  z2  2a υπερβολή με εστίες τις εικόνες των μιγαδικών z1 , z2 και σταθερή διαφορά
2α.

Μία Βασική Σχέση με Μέτρα

 2
 z  z
z    z    zz    
2 2 2

z  
2

 z

Μέγιστο και Ελάχιστο Μέτρου

 Τριγωνική Ανισότητα z1  z2  z1  z2  z1  z2
Έστω M , M1 , M 2 οι εικόνες των μιγαδικών z, z1 , z2  στο μιγαδικό επίπεδο.
 Αν ο γεωμετρικός τόπος του σημείου Μ είναι:
 Μία ευθεία (ε) τότε:
Βρίσκουμε την εξίσωση της ευθείας (ε) και την μετατρέπουμε στην μορφή   : Ax  By    0
Στην συνέχεια έχουμε ότι

min z  d  O,   
A2  B 2
Γι α να βρούμε τον μιγαδικό z με το μικρότερο
μέτρο εργαζόμαστε ως εξής:
Θέλουμε να βρούμε τα κοινά σημεία της ευθείας (ε)
και εκείνης που είναι κάθετη στην (ε) και διέρχεται
από το Ο(0,0).
Έστω 1  : y  
1
x
1 1
Ισχύει   1  1  1  άρα  1  : y   x
 
Από την λύση του συστήματος
   : Ax  By    0

 1
 1  : y    x
 
Θα προκύψει ο ζητούμενος μιγαδικός z με το ελάχιστο μέτρο.
25
Έστω τώρα ότι έχουμε ένα σημείο εκτός ευθείας M 1 την εικόνα του μιγαδικού z1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Ax1  By1  
Τότε θα ισχύει ότι min z  z1  d  M1 ,   
2  B 2
Γι α να βρούμε τον μιγαδικό z με το μικρότερο μέτρο εργαζόμαστε ως εξής:
Θέλουμε να βρούμε τα κοινά σημεία της ευθείας (ε) και εκείνης που είναι κάθετη στην (ε) και διέρχεται
από το M1  z1  όπου z1  x1  y1i
Έστω 1  : y  y1  1   x  x1 
1 1
Ισχύει   1  1  1  άρα  1  : y  y1     x  x1 
 
Από την λύση του συστήματος
   : Ax  By    0

 1
 1  : y  y1      x  x1 
 
Θα προκύψει ο ζητούμενος μιγαδικός z με το ελάχιστο μέτρο.

 Ένας κύκλος C:(Κ, ρ) με K  x0 , y0  την εικόνα του μιγαδικού z0 τότε:

Έστω τότε έχουμε ότι:
min z   OK   
max z   OK   
Για να βρούμε τον μιγαδικό με το μέγιστο ή το ελάχιστο μέτρο τότε εργαζόμαστε ως εξής:
Βρίσκουμε την εξίσωση του κύκλου C με x, y δηλαδή C :  x  x0    y  y0    και όχι με την μορφή
2 2 2

μέτρου.
Αναζητούμε την εξίσωση της ευθείας ΟΒ όπως αυτή φαίνεται στο διπλανό σχήμα.
Έχουμε ότι επειδή Ο(0,0) ανήκει στην ΟΒ αυτή θα είναι της μορφής    : y   x Θέλουμε επίσης το
y0
κέντρο Κ του κύκλου να είναι σημείο της ευθείας δηλαδή να ισχύει ότι: y0   x0   
x0
y0
Άρα    : y  x
x0
C :  x  x0 2   y  y0 2   2

Από την λύση του συστήματος  y0 θα προκύψουν δύο μιγαδικοί. Βρίσκουμε
   : y   x
 x0
τα μέτρα τους και παρατηρούμε ότι ο ένας είναι αυτός με το ελάχιστο μέτρο και ο άλλος με το μέγιστο
μέτρο.

Έστω τώρα ότι έχουμε ένα σημείο εκτός ευθείας M 1 την εικόνα του μιγαδικού z1
min z  z1   M1 A   M1K   
max z  z1   M1B    M1K   
Για να βρούμε τον μιγαδικό με το μέγιστο ή το ελάχιστο μέτρο τότε εργαζόμαστε ως εξής:
26
Βρίσκουμε την εξίσωση του κύκλου C με x, y δηλαδή C :  x  x0    y  y0    και όχι με την μορφή
2 2 2

μέτρου.
Αναζητούμε την εξίσωση της ευθείας (ε) που διέρχεται από τα σημεία Κ και M 1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

y1  y0
  : y  y1   x  x1 
x1  x0

C :  x  x0 2   y  y0 2   2

Από την λύση του συστήματος  y1  y0 θα προκύψουν δύο μιγαδικοί. Βρίσκουμε
   : y  y   x  x 
x1  x0
1 1

τα μέτρα τους και παρατηρούμε ότι ο ένας είναι αυτός με το ελάχιστο μέτρο και ο άλλος με το μέγιστο
μέτρο.

x2 y 2
 Έλλειψη της μορφής C :  2  1 με  2   2   2 τότε:
a 
2

min z   OB   OB   
max z   OA   OA  a
Οι μιγαδικοί με το ελάχιστο μέτρο είναι οι z  i
Και οι μιγαδικοί με το μέγιστο μέτρο θα είναι οι z  a

x2 y 2
 Υπερβολή C :  2  1 με  2   2   2
a 
2

min z   OA   OA  a

Οι μιγαδικοί με το ελάχιστο μέτρο είναι οι z  a

 Αν τα M1 , M 2 διατρέχουν
 Δύο ευθείες 1 ,  2 παράλληλες, τότε
min z1  z2  d 1 ,  2 
Θυμίζουμε ότι αν 1  : y   x  1 και  2  : y   x   2 τότε
1   2
d  1 ,  2  
1 2
 Έναν κύκλο C(Κ, ρ), τότε:
max z1  z2  2

 Την ευθεία (ε) και τον κύκλο C(Κ, ρ), τότε:

min z1  z2      d   ,    

Για να βρούμε τους μιγαδικούς z1 και z2 εργαζόμαστε ως εξής:

Έστω ότι η εξίσωση του κύκλου είναι η C :  x  x0    y  y0    και η

2 2 2

εξίσωση της ευθείας    : y   x  

27
Αρχικά βρίσκουμε την ευθεία (δ) που είναι κάθετη στην (ε) και διέρχεται από το Κ, όπου   x0 , y0  το
κέντρο του κύκλου.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

          1    
Από την λύση των συστημάτων
 1
  : y  y0    x  x0 
 
C : x  x  y  y  
  0  0
2 2 2
1 1
Άρα   : y  y0   x  x0 
 
 1
  : y  y0    x  x0 
και   θα προκύψουν οι ζητούμενοι
   : y   x  
 

μιγαδικοί.

 Δύο κύκλους C1  K1 , 1  και C2  K 2 , 2  με:

 Αν  K1K2   1  2 , τότε:
Δηλαδή οι κύκλοι είναι εξωτερικοί
min z1  z2       K1K2   1  2
max z1  z2   A    K1K2   1  2

 Αν  K1K2   1  2 τότε
Δηλαδή οι κύκλοι είναι εξωτερικά εφαπτόμενοι
max z1  z2  21  22

 Αν  K1K2   1  2 τότε
Δηλαδή οι κύκλοι είναι εσωτερικά εφαπτόμενοι
max z1  z2  21  22

 Αν  K1K 2   1   2 με 1  2 τότε
Δηλαδή οι κύκλοι είναι εσωτερικοί
min z1  z2  1   K1K2 
max z1  z2  1   K1K2 

 Αν 1  2   1 2   1  2 τότε:
Δηλαδή οι κύκλοι τέμνονται:
max z1  z2   K1K2   1  2

Συναρτήσεις

Σύνθεση Συναρτήσεων
Για να ορίσουμε την g f , βρίσκουμε:
 Το πεδίο ορισμού Α της f
28  Το πεδίο ορισμού Β της g
 Το πεδίο ορισμού της g f : A  x  A | f  x   B
 Τον τύπο της g f :  g f  x   g  f  x  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Αντίστροφη Συνάρτηση
1
Για να ορίσουμε την f :
 Βρίσκουμε το πεδίο ορισμού Α της f.
 Εξετάζουμε, αν η f είναι «1 – 1» ( για κάθε x1 , x2  A με f  x1   f  x2   x1  x2 )
(θέτουμε y  f  x  και λύνουμε ως προς x ).
1
 Βρίσκουμε τον τύπο της f

Συναρτησιακές Σχέσεις
 Στην περίπτωση που έχουμε f  x  y   f  x   f  y  ή f  x  y   f  x   f  y 
 Αρχικά θέτουμε x  y  0 για τον υπολογισμό του f  0  και
 στην συνέχεια y   x
 Στην περίπτωση που έχουμε f  x  y   f  x   f  y  ή f  x  y   f  x   f  y 
 Αρχικά θέτουμε x  y  1 για τον υπολογισμό του f 1 και
 στην συνέχεια y   x

Όρια

Χρήσιμες Προτάσεις
 Όριο και διάταξη
 Αν lim f ( x)  0 , τότε f ( x)  0 κοντά στο x 0
x  x0

 Αν lim f ( x)  0 , τότε f ( x)  0 κοντά στο x 0

x  x0

 Αν οι συναρτήσεις f , g έχουν όριο στο x 0 και ισχύει f ( x)  g ( x) κοντά στο x 0 , τότε

lim f ( x)  lim g ( x)
x  x0 x  x0

 Αν xlim f ( x)   , τότε f ( x)  0 κοντά στο x 0 , ενώ

x 0

 αν lim f ( x)   , τότε f ( x)  0 κοντά στο x 0 .

x  x0

 Υπολογισμός - Ιδιότητες
 Αν xlim f ( x)   , τότε lim ( f ( x))   , ενώ
x 0 xx 0

αν lim f ( x)   , τότε lim ( f ( x))   .

x  x0 x  x0

1
 Αν xlim f ( x)   ή  , τότε lim 0.
x 0 x x 0 f ( x)

1
 Αν xlim f ( x)  0 και f ( x)  0 κοντά στο x 0 , τότε lim   , ενώ αν lim f ( x)  0 και
x 0 x x 0 f ( x) x  x0

1
f ( x)  0 κοντά στο x 0 , τότε lim   .
x  x0 f ( x)

 Αν xlim f ( x)   ή  , τότε lim | f ( x) |   .

x 0 xx 0

lim f ( x)   lim k f ( x)  
x  x0 x  x0
 Αν , τότε .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

ν 1
Για την πολυωνυμική συνάρτηση P( x)  α ν x  α ν 1 x    α 0 , με α ν  0 ισχύει
ν


lim P( x)  lim (α ν x ν ) και lim P( x)  lim (α ν x ν )

x  x  x  x 
ν 1
 Αν P( x)  α ν x  α ν 1 x
ν
   α 0 και Q  x    x   1 x 1  ...  1 x  0 τότε
P  x a xv P  x a xv
lim  lim v  και lim  lim v 
x  Q  x  x   x x  Q  x  x   x
 

Υπολογισμός Ορίων
0 
 Τα όρια , αντιμετωπίζονται με τους κανόνες de l’ Hospital.
0 
f  x g  x
 Για τα όρια της μορφής 0     έχουμε: lim f  x   g  x   lim
x  x0
  x  x0 1
 lim
x  x0 1
. Η σειρά

g  x f  x
με την οποία επιλέγουμε να «μεταφέρουμε» συναρτήσεις στον παρονομαστή είναι:
1) Εκθετική
2) Πολυωνυμική
3) Λογαριθμική
0
 Στα όρια που περιέχουν  x και  x , όταν δεν είναι της μορφής , χρησιμοποιούμε το
0
Κριτήριο Παρεμβολής, δηλαδή:
Αν h  x   f  x   g  x κοντά στο x0 και
lim f  x   lim g  x   , τότε lim f  x  
x  x0 x  x0 x  x0

 x 1   x 1
Σημείωση !!! lim  1 , lim  0 , lim x   0
x 0 x x x 0x  0 x
Για τις συναρτήσεις  x και  x ισχύει ακόμη  x  1 ,  x  x ,  x  1

 Στην περίπτωση ορίων που μηδενίζεται ο παρονομαστής και όχι ο αριθμητής, παραγοντοποιούμε
τον παρονομαστή, ξεχωρίζουμε τις μη μηδενιζόμενες από τις μηδενιζόμενες ποσότητες,
1 1
παίρνουμε πλευρικά όρια χρησιμοποιώντας τα lim   και lim   .
x  x0 x  x0 x  x0 x  x
0
Δεν είναι αναγκαία τα πλευρικά όρια όταν γνωρίζουμε το πρόσημο του παρονομαστή που
1 1
μηδενίζεται. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις: lim   , lim  
x  x0  x  x0 
x  x0 x x 2v
0

 Στις περιπτώσεις των ορίων της μορφής:


lim f  x   g  x 
x 
 και lim  x 
f  x  g  x 
Εργαζόμαστε ως εξής:
Στο πρόχειρο κάνουμε εξαγωγή κοινού παράγοντα τη μεγαλύτερη δύναμη του x . Αν δεν
  
30 εμφανίζεται μη επιτρεπτή πράξη    , , 0     ,  , αυτό είναι το ζητούμενο όριο. Αν
  0
εμφανίζεται μη επιτρεπτή πράξη, πολλαπλασιάζουμε και διαιρούμε με τη συζυγή παράσταση.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Συνέχεια

Εύρεση Συνέχειας
 g  x  , x  x0
 Μελέτη συνέχειας της συνάρτησης f  x   
a, x  x0
 Για x  x0 η f είναι συνεχής ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων.
 Συνέχεια στο x  x0 :
Αν το lim f  x  δεν υπάρχει, η f είναι ασυνεχής στο x0
x  x0

Αν lim f  x   και f  x0   , τότε η f είναι συνεχής στο x0 , ενώ αν  f  x0  , τότε η f

x  x0

είναι ασυνεχής στο x0 .

 g1  x  , x  x0
 Για να μελετήσουμε τη συνέχεια της συνάρτησης f  x    εξετάζουμε τη συνέχεια
 g 2  x  , x  x0
της f στο σημείο αλλαγής τύπου με την βοήθεια τον πλευρικών ορίων και του ορισμού
lim f  x   lim f  x   f  x0  . Εάν η ισότητα δεν αληθεύει τότε η συνάρτηση είναι ασυνεχής.
x  x0 x  x0

Υπολογισμός Παραμέτρων
 Για να βρούμε τις τιμές των α, β για τις οποίες η f είναι συνεχής στο x0 , χρησιμοποιούμε την
πρόταση: f συνεχής στο x0  lim f  x   lim f  x   f  x0 
x  x0 x  x0

Συνέχεια και Συναρτησιακές Σχέσεις

 Για να δείξουμε ότι μία συνάρτηση που ορίζεται με συναρτησιακή σχέση, είναι συνεχής στο ,
αποδεικνύουμε ότι για κάθε x0  ισχύει lim f  x   f  x0  .
x  x0

 Στην περίπτωση που δίνεται η σχέση f  x  y   f  x   f  y  ή

x  x0  h
f  x  y   f  x   f  y  τότε: lim f  x   lim f  x0  h 
x  x0 h 0

 Στην περίπτωση που δίνεται η σχέση f  x  y   f  x   f  y  ή f  x  y   f  x   f  y 

x  x0 h
τότε: lim f  x   lim f  x0  h 
x  x0 h 1

Παράγωγος

Παράγωγος στο x0
 g1  x  , x  x0
Για να βρούμε την παράγωγο της f  x   
31
 εργαζόμαστε ως εξής:
 g 2  x  , x  x0
 Για x  x0 έχουμε ότι f   x   g1  x 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 Για x  x0 έχουμε ότι f   x   g 2  x 

f  x   f  x0  f  x   f  x0 
 Για x  x0 χρησιμοποιούμε τον ορισμό lim  lim . Αν
x  x0 x  x0 x  x0 x  x0
τα πλευρικά όρια είναι ίσα τότε η f είναι παραγωγίσιμη στο x0
Άλλοι Τύπο υπολογισμού της παραγώγου της f σε σημείο
f  x0  h   f  x0  f  x0 h   f  x0 
f   x0   lim , f   x0   lim , x0  0
h 0 h h 1 x0  h  1

Εύρεση Παραμέτρων
 Για να βρούμε τις τιμές των α, β για τις οποίες η f είναι παραγωγίσιμη στο x0 , παίρνουμε τις
 lim f  x   lim f  x   f  x0 
 f συνεχής στο x0  x x
 0
x  x0
συνθήκες:   f  x   f  x0  f  x   f  x0 
 f παραγωγίσιμη στο x0  lim  lim 

 x x0 x  x0 x  x0 x  x0
Εφαπτόμενη
 Ο αριθμός f   x0  γεωμετρικά εκφράζει τον συντελεστή διεύθυνσης της εφαπτομένης της C f
στο σημείο της M  x0 , f  x0   ,
 Ισχύει f   x0    όπου ω είναι η γωνία που σχηματίζει η C f με τον άξονα xx
f  x   f  x0 
 Αν lim   η ευθεία x  x0 είναι κατακόρυφη εφαπτόμενη της C f στο x0 .
x  x0 x  x0
 Η εξίσωση της εφαπτομένης της C f στο M  x0 , f  x0   είναι η ευθεία με εξίσωση
 : y  f  x0   f   x0  x  x0 
 Αν η εφαπτόμενη της C f στο M  x0 , f  x0   είναι παράλληλη στον xx , τότε f   x0   0
 Αν η εφαπτόμενη της C f στο M  x0 , f  x0   είναι παράλληλη στην ευθεία y   x   , τότε
f   x0   
 Αν η εφαπτόμενη της C f στο M  x0 , f  x0   είναι κάθετη στην ευθεία y   x   , τότε
f   x0     1
 Αν η εφαπτόμενη της C f στο M  x0 , f  x0   ταυτίζεται με την ευθεία y   x   , τότε
 f   x0   

 f  x0    x0  
 Αν οι C f και C g έχουν κοινή εφαπτόμενη στο κοινό τους σημείο M  x0 , y0  , τότε
 f   x0   g   x0 

 f  x0   g  x0 
 f   x0   g   x1 
 Αν οι C f και C g έχουν κοινή εφαπτόμενη, τότε 
32  f  x0   x0 f   x0   g  x1   x1 g   x1 
Σταθερή Συνάρτηση

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 Για να δείξουμε ότι μία συνάρτηση f είναι σταθερή στο πεδίο ορισμού της αρκεί να δείξουμε ότι
f   x   0 για κάθε x  D f . Άρα f  x   c , c  για κάθε x  D f , από μία αρχική συνθήκη
που θα δίνεται ή που μπορούμε να βρούμε υπολογίζουμε την σταθερά c

Μονοτονία – Ακρότατα
 Για να μελετήσουμε ως προς την μονοτονία και τα ακρότατα μίας συνάρτησης, εργαζόμαστε ως
εξής:
o Βρίσκουμε το πεδίο ορισμού
o Την εξετάζουμε ως προς την συνέχεια
o Βρίσκουμε την παράγωγό της
o Λύνουμε την εξίσωση f   x   0
o Κατασκευάζουμε πίνακα μονοτονίας της f.

 Αν στην υπόθεση του προβλήματος αναφέρεται ότι η f είναι παραγωγίσιμη στο x0 και
παρουσιάζει τοπικό ακρότατο σ’ αυτό, σύμφωνα με το Θεώρημα Fermat θα είναι f   x0   0

Κυρτότητα – Σημεία Καμπής

 Για να μελετήσουμε ως προς τα κοίλα και τα σημεία καμπής μία συνάρτηση:
o Βρίσκουμε το πεδίο ορισμού της.
o Την εξετάζουμε ως προς την συνέχεια
o Βρίσκουμε την f   x 
o Λύνουμε την εξίσωση f   x   0
o Κατασκευάζουμε τον αντίστοιχο πίνακα.
 Αν στην υπόθεση του προβλήματος αναφέρεται ότι η f είναι δύο φορές παραγωγίσιμη στο x0 και
παρουσιάζει σημείο καμπής σ’ αυτό, τότε θα είναι f   x0   0

Επίλυση Εξισώσεων (Ύπαρξή x0 που ικανοποιεί μία σχέση)

Για να λύσουμε μία εξίσωση ή να δείξουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0 που ικανοποιεί μία σχέση
έχουμε τα εξής εργαλεία:
 Προφανής Ρίζα ( μία τιμή που μηδενίζει την συνάρτηση που έχουμε ορίσει)
 Θεώρημα Bolzano
Ένδειξη f  a   f     0 , δηλαδή ύπαρξη δύο ετερόσημων τιμών για την συνάρτηση που έχουμε
ορίσει
Σημείωση!!! Στην περίπτωση που θέλουμε να εφαρμόσουμε το θεώρημα Bolzano και
παρατηρήσουμε ότι μηδενίζεται κάποιος από τους παρονομαστές που τυχών υπάρχουν, τότε
κάνουμε απαλοιφή.
Αν f  a   f     0 τότε διακρίνουμε τις περιπτώσεις
o f  a   f     0 όπου εφαρμόζουμε το θεώρημα Bolzano
o f a  f     0  x  a ή x  
 Θεώρημα Rolle
Ενδείξεις: 33
o Έχουμε την f , θέλουμε να βρούμε ρίζα για την f  και επιπλέον υπάρχουν α, β για τα
οποία ισχύει f  a   f   

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

o Θέλουμε να λύσουμε την f  x   0 , δεν μπορούμε να εφαρμόζουμε το Θεώρημα

Bolzano, επομένως βρίσκουμε την παράγουσα της f, F και ελέγχουμε αν ικανοποιεί την
συνθήκη F  a   F   
 Θεώρημα Μέσης Τιμής
Ένδειξη το Θ.Μ.Τ. χρησιμοποιείται όταν στο πρόβλημα υπάρχουν αναφορές σε τιμές τις
συνάρτησης π.χ. f  a  , f  0  ,...

Προσοχή!!! Τα α και β δεν είναι απαραίτητο να είναι πάντοτε άκρα διαστήματος. Αρκετές φορές είναι
εσωτερικές τιμές, του πεδίου ορισμού, που προκύπτουν από προηγούμενα ερωτήματα.

 Σύνολο Τιμών
Βρίσκουμε το σύνολο τιμών της συνάρτησης f D f   . Αν το μηδέν ανήκει στο σύνολο τιμών της
συνάρτησης τότε η εξίσωση f  x   0 έχει μία τουλάχιστον ρίζα στο πεδίο ορισμού της.
 Θεώρημα Fermat
Ένδειξη εάν στην εκφώνηση δίνεται μία ανισο-ισότητα τότε θεωρούμε συνάρτηση του πρώτου
μέλους ( f  x   0 ή f  x   0 ). Εντοπίζουμε μία λύση της εξίσωσης f  x   0 . Δηλαδή ένα x0
εσωτερικό του πεδίου ορισμού για το οποίο f  x0   0 . Άρα f  x   f  x0  ή f  x   f  x0  ,
δηλαδή η f παρουσιάζει ακρότατο στο x0 . Από το θεώρημα Fermat θα ισχύει f   x0   0
Σημείωση!!! Το θεώρημα Fermat είναι το μοναδικό θεώρημα που μας «πηγαίνει» από μία
ανισοϊσότητα σε μία ισότητα, για ένα όμως συγκεκριμένο x0 .

Για να δείξουμε ότι μία εξίσωση έχει μία το πολύ ρίζα σε ένα διάστημα ( υπάρχει ένα το πολύ x0 που να
ικανοποιεί μία σχέση)
 Μελετούμε την μονοτονία. Μία γνησίως μονότονη συνάρτηση έχει μία το πολύ ρίζα στο πεδίο
ορισμού της.
 Άτοπο με Θεώρημα Rolle
Ένδειξη αν στην εκφώνηση υπάρχει κάποιου είδους σχέση που να παραπέμπει σε άτοπο για την
παράγωγο της συνάρτησης που έχουμε ορίσει.

Για να δείξουμε ότι μία εξίσωση έχει μία ακριβώς ρίζα σε ένα διάστημα ( υπάρχει ένα ακριβώς x0 που να
ικανοποιεί μία σχέση) δείχνουμε ότι υπάρχει μία τουλάχιστον και μία το πολύ ρίζα της εξίσωσης.

Απόδειξη (επίλυση) Ανισοτήτων – Εύρεση Προσήμου

Για να αποδείξουμε (ή να λύσουμε) μία ανίσωση ή να βρούμε το πρόσημο μίας συνάρτησης εργαζόμαστε
ως εξής:
 Μονοτονία Συνάρτησης
o Αν f γνησίως αύξουσα τότε για x  a  f  x   f  a 
o Αν f γνησίως φθίνουσα τότε για x  a  f  x   f  a 
Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να βρούμε και το πρόσημο της συνάρτησης f, με την προϋπόθεση
34
βέβαια ότι f  a   0 .
x  a  f  x  f a  f  x  0
o Αν f γνησίως αύξουσα τότε για
x  a  f  x  f a  f  x  0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

x  a  f  x  f a  f  x  0
o Αν f γνησίως φθίνουσα τότε για
x  a  f  x  f a  f  x  0
 Ακρότατα Συνάρτησης
o Αν η f παρουσιάζει μέγιστο στο x0 τότε f  x   f  x0  για κάθε x  D f . Εάν
επιπρόσθετα ισχύει f  x0   0 τότε f  x   f  x0   0  f  x   0 για κάθε x  D f
o Αν η f παρουσιάζει ελάχιστο στο x0 τότε f  x   f  x0  για κάθε x  D f . Εάν
επιπρόσθετα ισχύει f  x0   0 τότε f  x   f  x0   0  f  x   0 για κάθε x  D f
 Σύνολο Τιμών
 
Έστω ότι το σύνολο τιμών μίας συνάρτηση f είναι το σύνολο f D f   m, M  . Τότε ισχύει ότι

 
m  f  x   M για κάθε x  D f ( αν f D f   m, M  τότε, m  f  x   M )
 Θεώρημα Μέσης Τιμής
Ένδειξη αν γνωρίζουμε την μονοτονία της f  μίας συνάρτησης f τότε μπορούμε να κάνουμε
χρήση του Θ. Μ.Τ. για να αποδείξουμε την ανίσωση. Το Θ.Μ.Τ. είναι ιδιαίτερος χρήσιμο όταν
έχουμε να δείξουμε διπλή ανίσωση.
 Ανισότητα Jensen
Ένδειξη αν γνωρίζουμε την μονοτονία της f  και θέλουμε να αποδείξουμε μία από τις παρακάτω
ανισόσεις
 a    f a  f  
Αν η f είναι κυρτή σε ένα διάστημα  ,   τότε
f 
 2  2
 a    f a  f  
Αν η f είναι κοίλη σε ένα διάστημα  ,   τότε f  
 2  2
 a 
Προσοχή Οι παραπάνω ανισώσεις χρειάζονται απόδειξη ( δύο Θ.Μ.Τ στα διαστήματα  a,
 2 
a   
και  , )
 2 
 Κυρτότητα
Ενδείξεις: Μας ζητά σε προηγούμενα ερωτήματα να βρούμε την εφαπτόμενη της γραφικής
παράστασης της f ή να μελετήσουμε την f ως προς τα κυρτά και τα κοίλα
o Αν f κυρτή και  : y  f  x0   f   x0  x  x0  η εφαπτόμενη της C f στο
M  x0 , f  x0   τότε f  x   f   x0  x  x0   f  x0 
o Αν f κοίλη και  : y  f  x0   f   x0  x  x0  η εφαπτόμενη της C f στο M  x0 , f  x0  
τότε f  x   f   x0  x  x0   f  x0 
Προσοχή!!! Η ισότητα έχει μοναδική λύση την x  x0 και αποτελεί μία ειδική περίπτωση επίλυσης
εξισώσεων.
 Αν η f είναι συνεχής σε ένα διάστημα Δ και f  x   0 για κάθε x   ,   τότε από Θεώρημα
Bolzano η f διατηρεί σταθερό πρόσημο στο Δ
o Αν υπάρχει x0   : f  x0   0 τότε f  x   0 για κάθε x  
35
o Αν υπάρχει x0   : f  x0   0 τότε f  x   0 για κάθε x  
Από το Θεώρημα Bolzano έχουμε ακόμη ότι η f διατηρεί σταθερό πρόσημο μεταξύ δύο διαδοχικών
ριζών.
 Για να δείξουμε μία ανισότητα, που περιέχει ολοκληρώματα χρησιμοποιούμε και τις προτάσεις:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη


o Αν f συνεχής στο [α, β] και f  x   0 , τότε  f  x  dx  0
a

o Αν f συνεχής στο [α, β] και f  x   0 για κάθε x   ,   και η f δεν είναι παντού μηδέν

στο [α, β], τότε:  f  x  dx  0
a

Ασύμπτωτες

Για να βρούμε τις ασύμπτωτες μία συνάρτησης f εργαζόμαστε ως εξής:

 αν ένα τουλάχιστον από τα όρια lim f  x  , lim f  x  ή lim f  x  είναι  ή  τότε η
x  x0 x  x0 x  x0

ευθεία x  x0 είναι κατακόρυφη ασύμπτωτη της C f

 Αν lim f  x   (αντίστοιχα lim f  x   ) τότε η ευθεία y  θα είναι οριζόντια
x  x 
ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f στο  (αντιστοίχως στο  )
 Για να βρούμε τις πλάγιες ασύμπτωτες της C f υπολογίζουμε τα όρια
f  x
o lim   και lim  f  x    x    αντιστοίχως
x  x x 

f  x
o lim   και lim  f  x    x   
x  x x 

Άρα η ευθεία y   x   είναι πλάγια ασύμπτωτη της C f

 Για ασύμπτωτες ερευνούμε στα ανοικτά άκρα του πεδίου ορισμού μίας συνάρτησης.
 Αν εντοπίζουμε οριζόντια ασύμπτωτη τότε δεν μπορεί να υπάρχει και πλάγια στο σημείο αυτό.
 Αν η ευθεία y   x   είναι ασύμπτωτη της C f τότε lim  f  x     x      0
x 

Ολοκληρώματα

Εύρεση Παράγουσας Συνάρτησης

Για την εύρεση της παράγουσας μία συνάρτησης κάνουμε χρήση του παρακάτω πίνακα

Βασικές Σύνθετες
Παράγουσα Δύο Συναρτήσεων
Συναρτήσεις Συναρτήσεις
c   cx  c  f   x    c  f  x   f   x  g  x   f  x  g   x    f  x  g  x  

 ax v 1   f v 1  x   f   x  g  x   f  x  g   x   f  x  
ax v    f v  x f  x      
 v 1   v 1  g 2  x  g  x 

a  a  f   x   1 
  
x2  x 
 2  
f  x   f  x  

f   g  x   g  x   f  g  x  
f  x 
36 1
x
  ln x 
f  x

 ln f  x   Συνηθισμένες Παράγουσες

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

xf   x   f  x   f  x  
 x    x  f   x  f  x     f  x    
x2  x 
 f 2  x  
 x   x  f   x   f  x    f  x   f  x f  x   
 2 
e x   e x  
e f  x f   x   e f  x   f   x    f  x  f   x    f  x  f   x  
2

f  x f   x  f  x    f   x    f   x  
2

   x     f  x  
1
  
 f  x 
 2 x  f  x 
2
 f  x  
2

f  x  f   x    f   x  f  x   f  x  
2

   x     f  x  
1
  
 f  x 
 2 x  f  x 
2
 f   x  
2

f  x
 eax  
eax    

 2 f  x
  

f  x , f  x  0 f   x   g   x  f  x    f  x  e
g  x
 e g  x 

 a 
 ln  x       ax    
 e g  x 
1
    ax       f   x   g   x  f  x    f  x  e
 g  x

x       

 a x     x     
ax    a0   ax        f  x   xf   x    xf  x  
 ln a    
f  x   f   x    e x f  x   e  x

f  x   f   x    e x f  x   e x

 Σε περίπτωση που δεν μπορούμε να βρούμε την παράγουσα μίας συνάρτησης f τότε αυτή
προκύπτει από την σχέση F  x    f  t  dt
x

Υπολογισμός Ολοκληρώματος
Για τον υπολογισμό ενός στοιχειώδους ολοκληρώματος
 Βρίσκουμε την αρχική F της συνάρτησης f ( με την χρήση του παραπάνω πίνακα)
 
 f  x  dx   F  x  a
a
 Κατά Παράγοντες Ολοκλήρωσης
  
 f   x   g  x  dx   f  x   g  x    f  x   g   x  dx
a a
Την ολοκλήρωση κατά παράγοντες την χρησιμοποιούμε για να μπορέσουμε να υπολογίσουμε το αόριστο
ολοκλήρωμα ενός γινόμενου συναρτήσεων.

Έχοντας ένα ολοκλήρωμα λοιπόν της μορφής    x   g  x  dx αναζητούμε μια συνάρτηση f τέτοια ώστε
a

f  x    x . 37
Η σειρά με την οποία αναζητούμε τις συναρτήσεις που θα βάλουμε κάτω από τόνο είναι:
1) Εκθετικές e h x   

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

2) Τριγωνομετρικές h  x  , h  x 

3) Πολυωνυμικές av x  av 1 x  v v 1
 ...  a1 x  a0 
4) Λογαριθμικές ln h  x   
Ένα απλό «κόλπο» στην ολοκλήρωση κατά παράγοντες είναι
  
 x   f  x  dx   x  f  x   a

 f  x  dx   x  f   x  dx
a a

 Ολοκλήρωση Ρητών Συναρτήσεων

o Εάν ο βαθμός του P(x) είναι μικρότερος από τον βαθμό του Q(x) τότε διαιρούμε
«σπάζουμε» το κλάσμα σε απλά κλάσματα.
a
Με τον όρο απλά κλάσματα εννοούμε κλάσματα της μορφής και
x  


x  
με Δ<0
 ax  x  
2 

o Εάν ο βαθμός του P(x) είναι μεγαλύτερος από τον βαθμό του Q(x) τότε κάνουμε την
διαίρεση P(x):Q(x) και το κλάσμα μας γράφεται:
P  x   x
   x  και εφαρμόζουμε την προηγούμενη μεθοδολογία για το κλάσμα
Q  x Q  x
  x
Q  x
 Ολοκλήρωση με Αντικατάσταση

 f  g  x   g   x  dx

Έχουμε ότι θέτουμε u  g  x 
a

o Για x    u  g  
o Για x    u  g   
o g   x  dx  du
g 
 f  g  x  g   x  dx     f u  du

Άρα
a g a

 Ολοκληρώματα και Αντίστροφη


Για τον υπολογισμό του ολοκληρώματος  f 1  x  dx θέτουμε x  f  t 
a

o Για x    f  t   a  t  f 1  
o Για x    f  t     t  f 1   
o dx  f   t  dt

 f 1   
Άρα  f 1  x  dx   t  f  t  dt
a f 1  a 

38 Εμβαδό Χωρίου Ω
Το εμβαδόν του χωρίου Ω που περικλείεται από:

 Την C f , τον xx και τις x  a και x   είναι: E      f  x  dx . Για να βγάλουμε την
a
απόλυτη τιμή βρίσκουμε το πρόσημο της f.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

2
 Την C f , τον xx είναι: E      f  x  dx όπου 1 η μικρότερη ρίζα και  2 η μεγαλύτερη
1

ρίζα της εξίσωσης f  x   0


 Τις C f , C g και τις x  a και x   είναι: E      f  x   g  x  dx . Για να βγάλουμε την
a

απόλυτη τιμή βρίσκουμε το πρόσημο της f  x   g  x  .

2
 Τις C f , C g , τον xx είναι: E      f  x   g  x  dx όπου 1 η μικρότερη ρίζα και  2 η
1

μεγαλύτερη ρίζα της εξίσωσης f  x   g  x   0

Προσδιορισμός Τύπου Συνάρτησης

 Στην περίπτωση που η υπόθεση είναι ισότητα στην οποία συνυπάρχουν η συνάρτηση και η
παράγωγός της εφαρμόζουμε το θεώρημα
f   x   g  x   f  x   g  x   c
 Στην περίπτωση που η υπόθεση είναι ισότητα στην οποία συνυπάρχουν η συνάρτηση, η
παράγωγός της και ολοκληρώματά της, παραγωγίζουμε και τα δύο μέλη. Προσπαθούμε συνάμα
πριν παραγωγίσουμε το ολοκλήρωμα να μην είναι γινόμενο με κάποια άλλη συνάρτηση, έτσι ώστε
κατά την παραγώγιση να μπορέσουμε να το απαλείψουμε.
Κατά την παραγώγιση πρέπει να έχουμε υπόψη τα κάτωθι:

o a
 
f  x  dx  0 
o a
x 

f  t  dt  f  x 

o a
g  x


f  t  dt  f  g  x    g   x 

o  g2  x 

g1  x 
f  t  dt   f  g  x    g   x   f  g  x    g   x 

2 2 1 1

o
a
x 
  x 
f  x  g  t  dt  f  x   g  t  dt  f  x 
a  a
x

g  t  dt  f   x   g  t  dt 
a
x

 f  x  g  x   f   x   g  t  dt
x

o a
 
f  x  t  dt     x

a x


f  u  du ( θέτουμε u  x  t )

 f  x  t  dt     
   x 
o f  u  du ( θέτουμε u  x  t )
a a x

Προσοχή!!! Κατά την παραγώγιση δεν πρέπει «μέσα» σε ένα ολοκλήρωμα να συνυπάρχει η μεταβλητή
παραγώγισης και η μεταβλητή ολοκλήρωσης

 Για τον υπολογισμό της f από μία σχέση της μορφής f 2  x   g  x  , g  x   0 για κάθε x  A
39
πρέπει να γνωρίζουμε ( ή να μπορέσουμε) να δείξουμε ότι:
o f συνεχής στο Α
o f  x  0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Τότε από τα συμπεράσματα του Θεωρήματος Bolzano έχουμε ότι f  x   g  x  για κάθε x  A ή
f  x    g  x  για κάθε x  A .
Αν επιπλέον μπορέσουμε να βρούμε το πρόσημο μίας τιμής της f τότε μπορούμε να προσδιορίσουμε τον
τύπο.
o Αν υπάρχει x0  A : f  x0   0 τότε f  x   g  x
o Αν υπάρχει x0  A : f  x0   0 τότε f  x    g  x 

40

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Συλλογή Θεμάτων

Θέματα για Λύση

Μέρος Α΄ Θέματα Παννελληνίων

Θέμα 1. Θεωρούμε τους μιγαδικούς αριθμούς z και w για τους οποίους ισχύουν οι επόμενες
z  1  z  1  4 (1) και
2 2
σχέσεις: w  5w  12 (2)
i. Να αποδείξετε ότι ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών ζ στο επίπεδο είναι
κύκλος με κέντρο την αρχή των αξόνων και ακτίνα ρ = 1.
ii. Αν z1 , z2 είναι δύο από τους παραπάνω μιγαδικούς αριθμούς z με z1  z2  2 τότε, να
βρείτε το z1  z2 .
iii. Να αποδείξετε ότι ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών αριθμών w στο
x2 y 2
επίπεδο είναι η έλλειψη με εξίσωση   1 και στη συνέχεια να βρείτε την μέγιστη
9 4
και την ελάχιστη τιμή του w
iv. Για τους μιγαδικούς αριθμούς z, w που επαληθεύουν τις σχέσεις (1) και (2) να
αποδείξετε ότι: 1  z  w  4

Θέμα 2. Δίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί z, w, οι οποίοι ικανοποιούν αντίστοιχα τις σχέσεις:

z  i  1  Im  z  (1)
w  w  3i   i  3w  i  (2)
i. Να αποδείξετε ότι ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών αριθμών z είναι η
1 2
παραβολή με εξίσωση y  x
4
ii. Να αποδείξετε ότι ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών αριθμών w είναι
κύκλος με κέντρο το σημείο Κ(0, 3) και ακτίνα   2 2
iii. Να βρείτε τα σημεία Α και Β του μιγαδικού επιπέδου, τα οποία είναι εικόνες των
μιγαδικών αριθμών z, w με z  w
iv. Να αποδείξετε ότι το τρίγωνο ΚΑΒ είναι ορθογώνιο και ισοσκελές και στη συνέχεια, να
βρείτε τον μιγαδικό αριθμό u με εικόνα στο μιγαδικό επίπεδο το σημείο Λ, έτσι ώστε το
τετράπλευρο με κορυφές τα σημεία Κ, Α, Λ ,Β να είναι τετράγωνο.

Θέμα 3. Έστω οι μιγαδικοί αριθμοί z1 , z2 είναι οι ρίζες εξίσωσης δευτέρου βαθμού με

πραγματικούς συντελεστές για τις οποίες ισχύουν z1  z2  2 και z1  z2  5
i. Να βρείτε τους μιγαδικούς αριθμούς z1 , z2

Αν για τους μιγαδικούς αριθμούς w ισχύει η σχέση w  z1  w  z2  z1  z2

2 2 2
ii. να
αποδείξετε ότι ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των ς στο μιγαδικό επίπεδο είναι ο
κύκλος με εξίσωση  x  1  y  4
2 2 41
iii. Από τους μιγαδικούς αριθμούς w του ερωτήματος ii να βρείτε εκείνους για τους οποίους
ισχύει 2 Re  w  Im  w  0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

iv. Αν w1 , w2 είναι δύο από τους μιγαδικούς w του ερωτήματος ii με την ιδιότητα
w1  w2  4 , να αποδείξετε w1  w2  2

Θέμα 4. Θεωρούμε τους μιγαδικούς αριθμούς z για τους οποίους ισχύει:

2  i z  2  i z  8  0
i. Να βρείτε το γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών αριθμών z  x  yi οι οποίοι
ικανοποιούν την παραπάνω εξίσωση
ii. Να βρείτε τον μοναδικό πραγματικό αριθμό z1 και τον μοναδικό φανταστικό αριθμό z2 οι
οποίοι ικανοποιούν την παραπάνω εξίσωση.
iii. Για τους αριθμούς z1 , z2 που βρέθηκαν στο προηγούμενο ερώτημα να αποδείξετε ότι
z1  z2  z1  z2  40
2 2

1 i 3
Θέμα 5. Δίνεται ο μιγαδικός αριθμός z1  είναι ρίζα της εξίσωσης z   z    0 , όπου
2

2
β και γ πραγματικοί αριθμοί.
i. Να αποδείξετε ότι   1 και   1
ii. Να αποδείξετε ότι z13  1
iii. Να βρείτε τον γεωμετρικό τόπο των εικόνων του μιγαδικού αριθμού w, για τον οποίο
ισχύει: w  z1  z1

2  z1
Θέμα 6. Δίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί z1  x  yi και z2  , όπου x, y  με y  0 .
2  z1
Δίνεται επίσης ότι z2  z1  .
i. Να αποδειχθεί ότι z2  z1  1
ii. Να βρεθεί ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων του z1 στο μιγαδικό επίπεδο.
iii. Αν ο αριθμός z12 είναι φανταστικός και xy  0 , να υπολογισθεί ο z1 και να δειχθεί ότι

 z1  1  i    z1  1  i   0
20 20

Θέμα 7. Θεωρούμε τους μιγαδικούς αριθμούς z για τους οποίους ισχύει

 z  2  z  2  z  2  2 (1)

i. Να αποδείξετε ότι ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών z είναι κύκλος με κέντρο
Κ(2, 0) και ακτίνα ρ = 1. Στην συνέχεια, για κάθε μιγαδικό z που ανήκει στον παραπάνω
γεωμετρικό τόπο, να αποδείξετε ότι z  3
ii. Αν οι μιγαδικοί αριθμοί z1 , z2 που ανήκουν στον παραπάνω γεωμετρικό τόπο είναι ρίζες της
εξίσωσης w   w    0 , με w μιγαδικό αριθμό,
2
 ,  , και Im  z1   Im  z2   2 τότε να
αποδείξετε ότι:   4 και   5
iii. Θεωρούμε τους μιγαδικούς αριθμούς  0 , 1 ,  2 οι οποίο ανήκουν στον γεωμετρικό τόπο του
42
ερωτήματος (i). Αν ο μιγαδικός αριθμός v ικανοποιεί την σχέση : v3  a2v 2  a1v  a0  0 να
αποδείξετε ότι: v  4

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

‘Έστω οι μιγαδικοί αριθμοί z, που ικανοποιούν την ισότητα  4  z   z

10
Θέμα 8. 10
και η
συνάρτηση f με τύπο f  x   x 2  x  a , a  .
i. Να αποδείξετε ότι οι εικόνες των μιγαδικών z ανήκουν στην ευθεία x  2
ii. Αν η εφαπτόμενη (ε) της γραφικής παράστασης της συνάρτησης f στο σημείο τομής με την
ευθεία x  2 τέμνει τον άξονα yy στο y0  3 , τότε
a. Να βρείτε το α και την εξίσωση της εφαπτομένης (ε)
b.Να υπολογίσετε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται μεταξύ της γραφικής
παράστασης της συνάρτησης f, της εφαπτόμενης (ε), του άξονα xx και της
3
ευθεία x 
5

Θέμα 9. i. Αν z1 , z2 είναι μιγαδικοί αριθμοί για τους οποίους ισχύει z1  z2  4  4i και

2 z1  z2  5  5i , να βρείτε τους z1 , z2 .
ii. Αν για τους μιγαδικούς αριθμούς z και w ισχύουν z  1  3i  2 και w  3  i  2 :
a. Να δείξετε ότι υπάρχουν μοναδικοί αριθμοί z, w έτσι ώστε z  w και
b. Να βρείτε την μέγιστη τιμή του μέτρου z  w

Θέμα 10. Δίνεται μία συνάρτηση f :  ,    συνεχής στο διάστημα [α, β] με f  x   0 για

κάθε x   ,   και μιγαδικός αριθμός z με Re  z   0 , Im  z   0 και Re  z   Im  z  .

1 1
Αν z   f  a  και z 2  2  f 2    , να αποδείξετε ότι:
z z
i. z 1
ii. f 2 a  f 2   
iii. Η εξίσωση x3 f  a   f     0 έχει μία τουλάχιστον ρίζα στο διάστημα  1,1

Θέμα 11. Έστω οι μιγαδικοί αριθμοί z και w με z  3i , οι οποίοι ικανοποιούν τις σχέσεις:
1
z  3i  z  3i  2 και w  z  3i 
z  3i
i. Να βρείτε τον γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών αριθμών z
1
ii. Να αποδείξετε ότι z  3i 
z  3i
iii. Να αποδείξετε ότι ο w είναι πραγματικός αριθμός και ότι 2  w  2
iv. Να αποδείξετε ότι z  w  z

2
Θέμα 12. Δίνεται η εξίσωση z   2 όπου z  με z  0 .
z
i. Να βρείτε τις ρίζες z1 και z2 της εξίσωσης
ii. Να αποδείξετε ότι z12010  z22010  0
iii. Αν για τους μιγαδικούς αριθμούς w ισχύει w  4  3i  z1  z2 τότε να βρείτε το 43
γεωμετρικό τόπο των εικόνων των w στο μιγαδικό επίπεδο.
iv. Για τους μιγαδικούς αριθμούς w του ερωτήματος iii, να αποδείξετε ότι 3  w  7

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 13. Θεωρούμε τους μιγαδικούς αριθμούς z   2  1   2  1 i ,  

i. α. Να βρείτε την εξίσωση της ευθείας πάνω στην οποία βρίσκονται οι εικόνες των
μιγαδικών αριθμών z, για τις διάφορες τιμές του  
β. Από τους παραπάνω μιγαδικούς να αποδείξετε ότι ο μιγαδικός αριθμός z0  1  i έχει
το ελάχιστο δυνατό μέτρο.
Να βρεθούν οι μιγαδικοί αριθμοί w οι οποίοι ικανοποιούν την εξίσωση w  w  12  z0
2
ii.
όπου z0 , ο μιγαδικός αριθμός που αναφέρεται στο προηγούμενο ερώτημα.

Θέμα 14.  
Αν για τους μιγαδικούς z και w ισχύουν i  2 2 z  6 και w  1  i   w   3  3i 
τότε να βρείτε:
i. Το γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών αριθμών z
ii. Το γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών αριθμών w
iii. Την ελάχιστη τιμή του w
iv. Τη ελάχιστη τιμή του z  w

2  ai
Θέμα 15. Δίνεται ο μιγαδικός αριθμός z  , a
a  2i
i. Να αποδειχθεί ότι η εικόνα του μιγαδικού z ανήκει στον κύκλο με κέντρο Ο(0, 0) και
ακτίνα ρ = 1
2  ai
ii. Έστω z1 , z2 οι μιγαδικοί που προκύπτουν από τον τύπο z  με a  για a  0
a  2i
και a  2 αντίστοιχα.
a. Να βρεθεί η απόσταση των εικόνων των μιγαδικών αριθμών z1 και z2 .

b.Να αποδειχθεί ότι ισχύει:  z1     z2  για κάθε φυσικό αριθμό ν.

2v v

Θέμα 16. Δίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί z1 , z2 , z3 με z1  z2  z3  1 και z1  z2  z3  0 .

i. Να αποδείξετε ότι:
a. z1  z2  z3  z1  z2  z3

b. z1  z2  4 και Re  z1 z2   1
2

ii. Να βρείτε το γεωμετρικό τόπο των εικόνων των z1 , z2 , z3 στο μιγαδικό επίπεδο, καθώς και
το είδος του τριγώνου που αυτές σχηματίζουν.

Θέμα 17. Δίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί z1 , z2 , z3 με z1  z2  z3  3

9
i. Δείξτε ότι: z1  .
z1
z1 z2
ii. Δείξτε ότι ο αριθμός  είναι πραγματικός.
z2 z1
1
44 iii. Δείξτε ότι: z1  z2  z3  z1  z2  z2  z3  z3  z1
3

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 18. Έστω η συνεχής συνάρτηση f :  τέτοια ώστε f 1  1 . Αν για κάθε x  ,
x3 1
ισχύει g  x    z f  t  dt  3 z   x  1  0 , όπου z     i με a,   *
, τότε:
1 z
i. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση g είναι παραγωγίσιμη στο και να βρείτε την g  .
1
ii. Να αποδείξετε ότι z  z 
z
iii. Με δεδομένη τη σχέση του ερωτήματος ii να αποδείξετε ότι Re z  
2
  1
2
iv. Αν επιπλέον f  2   a  0 , f  3   και α > β , να αποδείξετε ότι υπάρχει x0   2,3
τέτοιο ώστε f  x0   0

Θέμα 19. Δίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί z  a   i , όπου a,   και w  3z  iz  4 , όπου z

είναι ο συζυγής του z
i. Να αποδείξετε ότι Re  w  3a    4 και Im  w  3  a
ii. Να αποδείξετε ότι, αν οι εικόνες του w στο μιγαδικό επίπεδο κινούνται στην ευθεία με
εξίσωση y  x  12 , τότε οι εικόνες του z κινούνται στην ευθεία με εξίσωση y  x  2 .
iii. Να βρείτε ποίος από τους μιγαδικούς αριθμούς z, οι εικόνες των οποίων κινούνται στην
ευθεία με εξίσωση y  x  2 , έχει το ελάχιστο μέτρο.

 4
Θέμα 20. Έστω οι μιγαδικοί z για τους οποίους ισχύει: Re  z    2 Re( z )
 z
i. Να βρείτε τον γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών z.
ii. Αν Re( z )  0 ,τότε:
4
a. να αποδείξετε ότι ο μιγαδικός w  z  είναι πραγματικός και ισχύει
z
 4  w  4,
b. να βρείτε τον γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών c  z  3  4i
c. για το ερώτημα b να βρείτε το ελάχιστο και το μέγιστο του c

Θέμα 21. Έστω z1 , z2 , z3  για τους οποίους ισχύουν: z1  z2  z3 , z2  z3  z1 ,

z1  z3  z2
i. Να δείξετε ότι z1  z2  z3  0
ii. Αν επιπλέον ισχύει z1  z2  z3 και Α, Β, Γ είναι οι εικόνες των z1 , z2 , z3 στο μιγαδικό
επίπεδο αντίστοιχα να δείξετε ότι:

z  1
a. Re  2   
 z1  2

z3  z2 
b.   45
z1  z1 
c. Το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισόπλευρο.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

z  3  4i
Θέμα 22. Δίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί z, w τέτοιοι ώστε: w 
1 i
1 1
i. Αν w   i να βρείτε το μέτρο του μιγαδικού z.
2 2
2
ii. Αν w 
2
a. Να αποδείξετε ότι η εικόνα του z ανήκει σε κύκλο.
b.Να βρείτε το μιγαδικό του προηγούμενου ερωτήματος που έχει το μικρότερο και
το μεγαλύτερο μέτρο.

Θέμα 23. Αν για τους μιγαδικούς αριθμούς z και w ισχύουν οι σχέσεις

 3  4i  z  3  4i  z  20  0 και w  w  1 . Τότε να βρείτε:
i. Το γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών αριθμών z
ii. Το γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών αριθμών w
iii. Την ελάχιστη τιμή του z
iv. Την ελάχιστη τιμή του z  w

Θέμα 24. Θεωρούμε την συνάρτηση f  z   i  z , όπου z  και τους μιγαδικούς που
ικανοποιούν την σχέση f  z   2 f   z  (1).
i. Να βρείτε το γεωμετρικό τόπο των εικόνων Μ αυτών των μιγαδικών.
5 4
ii. Να αποδείξετε ότι ισχύει z  i  για κάθε z  που ικανοποιεί την (1)
3 3
iii. Θεωρούμε την συνάρτηση g  z   z  5 , όπου z μιγαδικός που ικανοποιεί την (1). Να
βρείτε τον γεωμετρικό τόπο των εικόνων Ν των μιγαδικών g  z 

Θέμα 25. Θεωρούμε τους μιγαδικούς αριθμούς z, w για τους οποίους η εξίσωση
2 x  w  4  3i x  2 z (1) , x 
2
έχει διπλή ρίζα την x  1
i. Να αποδείξετε ότι ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των z στο μιγαδικό επίπεδο είναι κύκλος με
κέντρο την αρχή των αξόνων και ακτίνα 1  1 , καθώς επίσης ότι ο γεωμετρικός τόπος των
εικόνων των w στο μιγαδικό επίπεδο είναι κύκλος με κέντρο Κ(4, 3) και ακτίνα 2  4
ii. Να αποδείξετε ότι υπάρχει μοναδικός μιγαδικός αριθμός, η εικόνα του οποίου ανήκει και στους
δύο παραπάνω γεωμετρικούς τόπους.
iii. Για τους παραπάνω μιγαδικούς z, w του ερωτήματος (i) να αποδείξετε ότι z  w  10 και
z  w  10
iv. Από τους παραπάνω μιγαδικούς αριθμούς z του ερωτήματος (i) να βρείτε εκείνους για τους
οποίους ισχύει: 2 z 2  3z  2 zz  5

46 Θέμα 26. Δίνεται η συνάρτηση f :  a,    ,0  a   , και οι μιγαδικοί αριθμοί z  a  if  a 

και w    if    . Αν ισχύει ότι f συνεχής στο [α, β], f παραγωγίσιμη στο (α, β) και z  iw  z  iw
να δείξετε ότι:
i. zw ,

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

ii. af      f  a 
f  x0 
iii. υπάρχει x0   a,   με f   x0  
x0

Θέμα 27. Έστω z1 , z2  με z1  z2  0 και z1  z2  z1  z2

z1
i. Να δείξετε ότι ο μιγαδικός w  είναι φανταστικός
z2
iz1 z2
ii. Να δείξετε ότι  1
z1  z2 z1  z2
iii. Να βρείτε το γεωμετρικό τόπο των εικόνων του μιγαδικού z1 αν z2  1  i

Θέμα 28. Δίνεται ο μιγαδικός z  e x   x  1 i , x 

i. Να αποδείξετε ότι Re  z   Im  z  για κάθε x 
Να βρείτε την τιμή του x ώστε ο αριθμός w  z  z  1 να είναι πραγματικός.
2
ii.
iii. Να βρείτε το μιγαδικό z του οποίου το μέτρο γίνεται ελάχιστο.

Θέμα 29. Θεωρούμε τους μιγαδικούς αριθμούς z, με z  1 , για τους οποίους ο αριθμός
z 1
w είναι φανταστικός. Να αποδείξετε ότι:
z 1
i. z 1
4
 1
ii. Ο αριθμός  z   είναι πραγματικός
 z
1 1
iii.     z1  z2   4 , όπου z1 , z2 δύο από τους παραπάνω μιγαδικούς αριθμούς z
 z1 z2 
i
Οι εικόνες των μιγαδικών αριθμών u , για τους οποίους ισχύει u  ui   w , w  0 , ανήκουν στην
w
υπερβολή x  y  1
2 2

Θέμα 30. Δίνεται η συνάρτηση f  x    x  1 ln x  1 , x  0

i. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι γνησίως φθίνουσα στο διάστημα 1   0,1 και
γνησίως αύξουσα στο διάστημα  2  1,   . Στην συνέχεια να βρείτε το σύνολο τιμών
της f
x 1
Να αποδείξετε ότι η εξίσωση x  e
2013
ii. , x  0 έχει ακριβώς δύο θετικές ρίζες.
iii. Αν x1 , x2 με x1  x2 είναι ρίζες της εξίσωσης του ερωτήματος ii, να αποδείξετε ότι υπάρχει
x0   x1 , x2  τέτοιο, ώστε f   x0   f  x0   2012
iv. Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από την γραφική παράσταση της
συνάρτησης g  x   f  x   1 με x  0 , τον άξονα xx και την ευθεία x  e
47

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 31. Έστω η συνεχής συνάρτηση f :  0,    , η οποία για κάθε x  0 ικανοποιεί τις
x 2  x 1 x  x2  x ln t  t 
σχέσεις: f  x  0 ,  f  t  dt  και ln x  x    
 1 f t  dt  e   f  x 
1 e  
i. Να αποδείξετε ότι η f είναι παραγωγίσιμη και να βρείτε τον τύπο της.
Αν είναι f  x   e x  ln x  x  , x  0 , τότε:
 
Να υπολογίσετε το όριο: lim  f  x     1
 f  x 
2
ii.
x 0
 f  x 
iii. Με την βοήθεια της ανισότητας ln x  x  1 , που ισχύει για κάθε x  0 , να αποδείξετε
ότι η συνάρτηση F  x    f  t  dt , x  0 , όπου a  0 , είναι κυρτή . Στην συνέχεια να
x

αποδείξετε ότι F  x   F  3x   2F  2 x  για κάθε x  0 .

iv. Δίνεται σταθερός πραγματικός αριθμός   0 . Να αποδείξετε ότι υπάρχει μοναδικό
    , 2  τέτοιο ώστε F     F  3   2F  

Θέμα 32. Δίνεται η συνάρτηση f :  , η οποία είναι τρείς φορές παραγωγίσιμη και τέτοια,
f  x
ώστε: lim  1  f  0  , f   0   f 1  f  0  και f   x   0 για κάθε x 
x 0 x
i. Να βρείτε την εξίσωση της εφαπτομένης της γραφικής παράστασης της συνάρτησης f στο
σημείο της με τετμημένη x0  0
ii. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι κυρτή στο
Αν επιπλέον g  x   f  x   x , x  , τότε:
 x
iii. Να αποδείξετε ότι η g παρουσιάζει ολικό ελάχιστο και να βρείτε το lim
x 0 xg  x 

 f  x  dx  2
2
iv. Να αποδείξετε ότι
0
v. Αν το εμβαδόν του χωρίου Ω που περικλείεται από τη γραφική παράσταση της
συνάρτησης g, τον άξονα xx και τις ευθείες με εξισώσεις x  0 και x  1 είναι
5
E   e   f  x  dx
1
τότε να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα και στη συνέχεια να
2 0

αποδείξετε ότι υπάρχει   1, 2  τέτοιο, ώστε  f  t  dt  2
0

Θέμα 33. Ένα κινητό Μ κινείται κατά μήκος της καμπύλης y  x , x  0 . Ένας παρατηρητής
βρίσκεται στην θέση   0,1 ενός συστήματος συντεταγμένων Oxy και παρατηρεί το κινητό από την
αρχή Ο, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα.

48

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Δίνεται ότι ο ρυθμός μεταβολής της τετμημένης του κινητού για κάθε χρονική στιγμή t, t  0 είναι
x  t   16m / min
i. Να αποδείξετε ότι η τετμημένη του κινητού, για κάθε χρονική στιγμή t, t  0 δίνεται από
τον τύπο x  t   16t
ii. Να αποδείξετε ότι το σημείο της καμπύλης μέχρι το οποίο ο παρατηρητής έχει οπτική
επαφή με το κινητό είναι το A  4, 2  και, στη συνέχεια, να υπολογίσετε πόσο χρόνο
διαρκεί η οπτική επαφή.
iii. Να υπολογίσετε το εμβαδόν του χωρίου Ω που διαγράφει η οπτική ακτίνα ΠΜ του
παρατηρητή από το σημείο Ο μέχρι το σημείο Α.
 1
iv. Να αποδείξετε ότι υπάρχει χρονική στιγμή t0   0,  , κατά την οποία η απόσταση
 4
d   M  του παρατηρητή από το κινητό να γίνεται ελάχιστη.
Να θεωρήσετε ότι το κινητό Μ και ο παρατηρητής Π είναι σημεία του συστήματος συντεταγμένων Oxy

Θέμα 34. Δίνεται η συνάρτηση f  x    x  2  ln x  x  3 , x  0

i. Να βρείτε τις ασύμπτωτές της γραφικής παράστασης της συνάρτησης f
ii. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι γνησίως φθίνουσα στο διάστημα  0,1 και
γνησίως αύξουσα στο διάστημα 1,  
iii. Να αποδείξετε ότι η εξίσωση f  x   0 έχει δύο ακριβώς θετικές ρίζες.
iv. Αν x1 , x2 είναι οι ρίζες του ερωτήματος iii με x1  x2 , να αποδείξετε ότι υπάρχει
μοναδικός αριθμός    x1 , x2  τέτοιος, ώστε   f     f    0 και ότι η
εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της συνάρτησης f στο σημείο M  , f   
διέρχεται από την αρχή των αξόνων.

Θέμα 35. Έστω μία συνάρτηση f :  η οποία είναι παραγωγίσιμη και κυρτή στο με
f  0   1 και f   0   0
i. Να αποδείξετε ότι f  x   1 για κάθε x 

x  f  xt  dt  x3
1

ii. Να αποδείξετε ότι lim

0
 
x 0  3 x
Αν επιπλέον δίνεται ότι f   x   2 x  2 x   f  x   x  , x  , τότε:
2

Να αποδείξετε ότι f  x   e  x , x 
x2 2
iii.
x2
iv. Να μελετήσετε ως προς την μονοτονία τη συνάρτηση h  x    f  t  dt , x  0 και να
x
x  2 x 3
2
4
λύσετε στο την ανίσωση  f  t  dt   f  t  dt  0
x 2  2 x 1 6

Θέμα 36. Δίνεται η συνάρτηση f  x   ln    1 x  x  1  ln  x  2  , x  1 όπου λ ένας

2
49
πραγματικός αριθμός με   1
i. Να προσδιορίσετε την τιμή του λ, ώστε να υπάρχει το όριο lim f  x  και να είναι
x 
πραγματικός αριθμός.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Έστω   1
ii. Να μελετήσετε ως προς τη μονοτονία τη συνάρτηση f και να βρείτε το σύνολο τιμών της.
iii. Να βρείτε τις ασύμπτωτες της γραφικής παράστασης της συνάρτησης f
iv. Να αποδείξετε ότι η εξίσωση f  x   a 2  0 έχει μοναδική λύση για κάθε πραγματικό
αριθμό α με a  0

Θέμα 37. Δίνεται μία συνάρτηση f : 0, 2  η οποία είναι δύο φορές παραγωγίσιμη και
ικανοποιεί τις συνθήκες
 f   x   4 f   x   4 f  x   kxe2 x , 0  x  2
 f   0   2 f  0  , f   2   2 f  2  12e 4 , f 1  e2
όπου k ένας πραγματικός αριθμός.
f  x  2 f  x
Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση g  x   3x 
2
i. , 0  x  2 ικανοποιεί τις
e2 x
υποθέσεις του θεωρήματος Rolle στο διάστημα  0, 2
ii. Να αποδείξετε ότι υπάρχει    0, 2  τέτοιο, ώστε να ισχύει
f     4 f    6 e2  4 f   
iii. Να αποδείξετε ότι k  6 και ότι ισχύει g  x   0 για κάθε x   0, 2
iv. Να αποδείξετε ότι f  x   x3e2 x , 0  x  2
2 f  x
v. Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα 1 x2
dx

Θέμα 38. Δίνεται η συνάρτηση f  x   x 2  2ln x , x  0

i. Να αποδείξετε ότι ισχύει: f  x   1 για κάθε x  0 .
ii. Να βρείτε τις ασύμπτωτες της γραφικής παράστασης της συνάρτησης f.
 ln x
 , x0
iii. Έστω η συνάρτηση g  x    f  x 
k x0
 ,
a. Να βρείτε την τιμή του k έτσι ώστε η g είναι συνεχής
1
b.Αν k   , τότε να αποδείξετε ότι η g έχει μία, τουλάχιστον, ρίζα στο διάστημα
2
 0, e  .

Θέμα 39. Έστω f μία συνεχής συνάρτηση στο διάστημα  0,   για την οποία ισχύει f  x   0 για
κάθε x   0,   . Ορίζουμε τις συναρτήσεις:
F  x
F  x    f  t  dt , x   0,   και h  x   , x   0,  
x

 tf  t  dt
0 x

 f  t   F  t  dt  F 1
1
e
t 1
i. Να αποδείξετε ότι
0
50
ii. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση h είναι γνησίως φθίνουσα στο διάστημα  0,   .
iii. Αν h 1  2 , τότε:

 f  t  dt  2 tf  t  dt
2 2
a. Να αποδείξετε ότι
0 0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

1
 F  t  dt  2 F 1
1
b.Να αποδείξετε ότι
0

 3x
 , x0
Θέμα 40. Δίνεται η συνάρτηση f  x    x
 x 2  ax   x , x  0

i. Να αποδειχθεί ότι lim f  x   3
x 0

 
ii. Αν f      και η συνάρτηση f είναι συνεχής στο σημείο x0  0 , να αποδειχθεί ότι
2
a 3 .

iii. Αν a    3 , να υπολογισθεί το ολοκλήρωμα  f  x  dx
0

Θέμα 41. Δίνεται η συνάρτηση f  x   e x  e ln x , x  0

i. Να αποδειχθεί ότι η συνάρτηση f είναι γνησίως αύξουσα στο διάστημα 1,  
ii. Να αποδειχθεί ότι ισχύει f  x   e για κάθε x  0
x2  2 x2  2
f  t  dt   2 f  t  dt   f  t  dt έχει ακριβώς μία
4
iii. Να αποδειχθεί ότι η εξίσωση  x2 1 x 3 2

ρίζα στο διάστημα  0,   .

1  ex
Θέμα 42. Δίνετε η συνάρτηση f  x   , x
1  e x 1
i. Να μελετήσετε την συνάρτηση f ως προς την μονοτονία της στο
1 1
ii. Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα  f  x  dx
0

iii. Για κάθε x  0 να αποδείξετε ότι: f 5    f  7   f  6   f 8 

x x x x

Θέμα 43. Δίνεται η συνάρτηση f  x   x ln  x  1   x  1 ln x , x   0,  

i. Να αποδείξετε ότι:
1
a. ln  x  1  ln x  , x0
x
b.Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο διάστημα  0,  
 1
ii. Να υπολογίσετε το lim x ln 1  
x 
 x
Να αποδείξετε ότι υπάρχει μοναδικός αριθμός a   0,   τέτοιος, ώστε  a  1  a
a a 1
iii.

Θέμα 44. Δίνεται η συνάρτηση f, η οποία είναι παραγωγίσιμη στο με f   x   0 για κάθε
x
51
i. Να δείξετε ότι η f είναι «1 - 1»
ii. Αν η γραφική παράσταση C f της f διέρχεται από τα σημεία A 1, 2005 και B  2,1 να


λύσετε την εξίσωση f 1 2004  f x 2  8    2
| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

iii. Να δείξετε ότι υπάρχει τουλάχιστον ένα σημείο Μ της C f , στο οποίο η εφαπτόμενη της
1
C f είναι κάθετη στην ευθεία    : y   x  2005
668

f  x  x
Θέμα 45. Δίνεται η συνεχής συνάρτηση f :  , για την οποία ισχύει lim  2005
x 0 x2
i. Να δείξετε ότι:
a. f  0   0
b. f   0   1

x2    f  x 
2

ii. Να βρείτε το   έτσι, ώστε: lim 3

2x2   f  x 
x 0 2

iii. Αν επιπλέον η f είναι παραγωγίσιμη με συνεχή παράγωγο στο και f   x   f  x  για

κάθε x  , να δείξετε ότι:
a. xf  x   0 για κάθε x 
*

b.  f  x  dx  f 1
1

Θέμα 46. Θεωρούμε συνάρτηση f :  με f  x   2x  m x  4x  5x ,όπου m  , m0

i. Να βρείτε τον m ώστε f  x   0 για κάθε x 
ii. Αν m  10 , να υπολογισθεί το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από την γραφική
παράσταση της f, τον άξονα xx και τις ευθείες x  0 και x  1 .

1
x2
τέτοια, ώστε f  x    2 2 xf  2 xt  dt
2 0
Θέμα 47. Έστω συνάρτηση f συνεχής στο  0,   

i. Να αποδείξετε ότι η f είναι παραγωγίσιμη στο  0,  

ii. Να αποδείξετε ότι f  x   e x   x  1
iii. Να αποδείξετε ότι η f  x  έχει μοναδική ρίζα στο  0,  
iv. Να βρείτε τα όρια lim f  x  και lim f  x 
x  x 

Θέμα 48. Δίνεται η συνάρτηση f  x   x2  1  x

i. Να αποδείξετε ότι lim f  x   0
x 
ii. Να βρείτε την πλάγια ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f, όταν το x τείνει στο 
Να αποδείξετε ότι f   x  x  1  f  x   0
2
iii.
1
 
1
iv. Να αποδείξετε ότι 0
x2  1
dx  ln 2 1

Θέμα 49. Δίνεται μία συνάρτηση f ορισμένη στο με συνεχή πρώτη παράγωγο, για την οποία
52 ισχύουν οι σχέσεις: f  x    f  2  x  και f   x   0 για κάθε x  .
i. Να αποδείξετε ότι η f είναι γνησίως μονότονη.
ii. Να αποδείξετε ότι η εξίσωση f  x   0 έχει μοναδική ρίζα.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

f  x
iii. Έστω η συνάρτηση g  x   . Να αποδείξετε ότι η εφαπτόμενη της γραφικής
f  x
παράστασης της g στο σημείο στο οποίο αυτή τέμνει τον άξονα xx , σχηματίζει με αυτόν
o
γωνία 45

Θέμα 50. Δίνεται η συνάρτηση f :  δύο φορές παραγωγίσιμη στο , με f   0   f  0   0

, η οποία ικανοποιεί τη σχέση: e x  f   x   f   x   1  f   x   xf   x  για κάθε x 

i. 
Να αποδείξετε ότι: f  x   ln e  x , x 
x

ii. Να μελετήσετε τη συνάρτηση f ως προς τη μονοτονία και τα ακρότατα
iii. Να αποδείξετε ότι η γραφική παράσταση της f έχει ακριβώς δύο σημεία καμπής
iv.  
Να αποδείξετε ότι η εξίσωση ln e  x   x έχει μία ακριβώς λύση στο διάστημα
x

 
 0, 
 2

Θέμα 51. Δίνονται οι συνεχείς συναρτήσεις f , g :  , οι οποίες για κάθε x  ικανοποιούν

τις σχέσεις
 f  x   0 και g  x   0
1 f  x x e 2t

e2 x
 0 g  x  t  dt
1 g  x x e 2t

e2 x
 0 f  x  t  dt
i. Να αποδείξετε ότι οι συναρτήσεις f και g είναι παραγωγίσιμες στο και ότι
f  x   g  x  για κάθε x 
ii. Να αποδείξετε ότι: f  x   e x , x 
ln f  x 
iii. Να υπολογίσετε το όριο: lim
x 0 1
f 
 x
iv. Να υπολογίσετε το εμβαδό του χωρίου που περικλείεται από την γραφική παράσταση της
 
συνάρτησης F  x    f t 2 dt τους άξονες xx , yy και την ευθεία με εξίσωση x  1 .
x

Θέμα 52. Δίνεται η συνάρτηση f  x   2 x  ln x  1 , x   2


i. Για να μελετήσετε ως προς την μονοτονία της συνάρτησης f.
  3x  2 2  1
Να λύσετε την εξίσωση: 2  x  3x  2   ln  
2
ii.
 x  1 
4

iii. Να αποδείξετε ότι η f έχει δύο σημεία καμπής και ότι οι εφαπτόμενες της γραφικής
παράστασης της f στα σημεία καμπής της, τέμνονται σε σημείο στον άξονα yy
53
Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα I   xf  x  dx
1
iv.
1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 53. Δίνεται η συνεχής συνάρτηση f :  η οποία για κάθε x  ικανοποιεί τις
t
σχέσεις: f  x   x και f  x   x  3 
x
 f  t   t dt (1)
0

f  x
i. Να αποδείξετε ότι η f είναι παραγωγίσιμη στο με παράγωγο f   x   ,
f  x  x
x
Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση g  x   f  x     2 xf  x  x 
2
ii. , είναι σταθερή

iii. Να αποδείξετε ότι f  x   x  x 2  9 , x  .

x 1 x2
iv. Να αποδείξετε ότι  f  t  dt   f  t  dt για κάθε x 
x x 1

Θέμα 54. Δίνεται η συνάρτηση f  x   a  ln  x  1 , x  1 όπου a  0 και a  1

x

i. Αν ισχύει f  x   1 για κάθε x  1 , να αποδείξετε ότι a  e

ii. Για a  e
a. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι κυρτή.
b.Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι γνησίως φθίνουσα στο διάστημα  1,0
και γνησίως αύξουσα στο διάστημα  0,  
c. Αν  ,    1,0   0,   να αποδείξετε ότι η εξίσωση
f     1 f    1
  0 έχει μία τουλάχιστον ρίζα στο 1, 2 
x 1 x2
Θέμα 55. Έστω f μία συνεχής συνάρτηση στο διάστημα  0, 2 για την οποία ισχύει

  t  2 f t  dt  0 . Ορίζουμε τις συναρτήσεις H  x    tf  t  dt , x   0, 2 και

2 x

0 0

 H  x
  f  t  dt  3 , x   0, 2
x

 x
G  x  
0

 1 1 t2
6 lim
 t 0 , x0
t2
i. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση G είναι συνεχής στο διάστημα  0, 2
ii. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση G είναι παραγωγίσιμη στο διάστημα  0, 2  και ότι ισχύει
H  x
G  x    , 0 x2
x2
iii. Να αποδείξετε ότι υπάρχει ένας αριθμός a   0, 2  τέτοιος ώστε να ισχύει H  a   0
iv. Να αποδείξετε ότι υπάρχει ένας αριθμός    0, a  τέτοιος ώστε να ισχύει

a  tf  t  dt   2  f  t  dt
a

0 0

54
 x ln x, x  0
Θέμα 56. Δίνεται η συνάρτηση f  x   
0 , x0
i. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι συνεχής στο 0.
ii. Να μελετήσετε ως προς τη μονοτονία τη συνάρτηση f και να βρείτε το σύνολο τιμών της.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

a
iii. Να βρείτε το πλήθος των διαφορετικών θετικών ριζών της εξίσωσης x  e x για όλες τις
πραγματικές τιμές του α.
iv. Να αποδείξετε ότι ισχύει f   x  1  f  x  1  f  x  , για κάθε x  0 .

Θέμα 57. Έστω f μία συνάρτηση συνεχής στο για την οποία ισχύει
f  x   10 x  3x   f  t  dt  45
2
3
0

Να αποδείξετε ότι f  x   20 x  6 x  45
3
i.
ii. Δίνεται επίσης μία συνάρτηση g δύο φορές παραγωγίσιμη στο . Να αποδείξετε ότι
g  x   g  x  h
g   x   lim
h 0 h
iii. Αν για την συνάρτηση f του ερωτήματος (i) και τη συνάρτηση g του ερωτήματος (ii) ισχύει
g  x  h  2g  x   g  x  h
ότι lim  f  x   45 και g  0   g   0   1 , τότε:
h 0 h2
a. Να αποδείξετε ότι g  x   x  x  x  1
5 3

b.Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση g είναι 1 – 1


Θέμα 58. Δίνεται η συνάρτηση f  x   x  3x  2  , όπου     , 
3 2

2
i. Να αποδειχθεί ότι η f παρουσιάζει ένα τοπικό μέγιστο, ένα τοπικό ελάχιστο και ένα σημείο
καμπής.
ii. Να αποδειχθεί ότι η εξίσωση f  x   0 έχει ακριβώς τρεις πραγματικές ρίζες.
iii. Αν x1 , x2 είναι οι θέσεις των τοπικών ακροτάτων και x3 η θέση του σημείου καμπής της f,
   
να αποδειχθεί ότι τα σημεία A x1 , f  x1  , B x2 , f  x2  και  x3 , f  x3  βρίσκονται 
στην ευθεία y  2 x  2 
2

iv. Να υπολογισθεί το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από την γραφική παράσταση
της συνάρτησης f και την ευθεία y  2 x  2 
2

Θέμα 59. Έστω f μία συνεχής και γνησίως αύξουσα συνάρτηση στο διάστημα [0, 1] για την οποία
ισχύει f  0   0 . Δίνεται επίσης συνάρτηση g συνεχής στο διάστημα [0, 1] για την οποία ισχύει

g  x   0 για κάθε x  0,1 . Ορίζουμε τις συναρτήσεις: F  x    f  t  g  t  dt , x  0,1 και

x

G  x    g  t  dt , x   0,1
x

i. Να δειχθεί ότι F  x   0 για κάθε x στο διάστημα (0, 1].

ii. Να αποδειχθεί ότι : f  x   G  x   F  x  για κάθε x στο διάστημα (0, 1].
F  x  F 1
iii. Να αποδειχθεί ότι:  για κάθε x στο διάστημα (0, 1].
G  x  G 1

 
f  t  g  t  dt   t 2 dt 
2
x x

0
 0  55

  g t  dt   x
iv. Να βρεθεί το όριο lim x
x 0 5
0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Θεωρούμε τη συνάρτηση f  x   2   x  2  με x  2 .
2
Θέμα 60.
i. Να δείξετε ότι η f είναι 1 – 1.
1
ii. Να αποδείξετε ότι υπάρχει η αντίστροφη συνάρτηση f της f και να βρείτε τον τύπο της.
1
iii. Να βρείτε τα κοινά σημεία των γραφικών παραστάσεων των συναρτήσεων f και f με
την ευθεία y  x .
iv. Να υπολογίσετε το εμβαδό του χωρίου που περικλείεται από τις γραφικές παραστάσεις
1
των συναρτήσεων f και f .

x 1
Θέμα 61. Δίνεται η συνάρτηση f  x    ln x
x 1
i. Να βρείτε το πεδίο ορισμού και το σύνολο τιμών της συνάρτησης f.
ii. Να αποδείξετε ότι η εξίσωση f  x   0 έχει δύο ακριβώς ρίζες στο πεδίο ορισμού της.
iii. Αν η εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της συνάρτησης g  x   ln x στο σημείο
A  a,ln a  με a  0 και η εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της συνάρτησης
h  x   e x στο σημείο B   , e  με   ταυτίζονται, τότε να δείξετε ότι ο αριθμός α
είναι ρίζα της εξίσωσης f  x   0 .
iv. Να αιτιολογήσετε ότι οι γραφικές παραστάσεις των g και h έχουν δύο ακριβώς κοινές
εφαπτόμενες .

Δίνεται η συνάρτηση f με τύπο f  x   e

x
Θέμα 62. ,   0.
i. Να δείξετε ότι η f είναι γνησίως αύξουσα.
ii. Να δείξετε ότι η εξίσωση της εφαπτομένης της γραφικής παράστασης της f, η οποία
διέρχεται από την αρχή των αξόνων, είναι y  ex . Βρείτε τις συντεταγμένες του σημείου
επαφής Μ.
iii. Δείξτε ότι το εμβαδόν Ε(λ) του χωρίου, το οποίο περικλείεται μεταξύ της γραφικής
παράστασης της f, της εφαπτομένης της στο σημείο Μ και του άξονα yy , είναι
e2
E   
2
 2  E  
iv. Υπολογίστε το lim
  2  

Θέμα 63. Έστω μία συνάρτηση f παραγωγίσιμη στο τέτοια, ώστε να ισχύει η σχέση
2 f  x  e και f  0   0
x f  x
για κάθε x 
 1  ex 
i. Να δειχθεί ότι: f  x   ln  
 2 

 f  x  t  dt
x

0
ii. Να βρείτε το: lim
x 0  x
56
x 2007
Δίνονται οι συναρτήσεις: h  x    t f  t  dt και g  x  
x
2005
iii. . Δείξτε ότι
x 2007
h  x   g  x  για κάθε x  .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

έχει ακριβώς μία λύση στο  0,1

1
t 2005  f  t  dt 
x
iv. Δείξτε ότι η εξίσωση  x 2008

Θέμα 64. Δίνεται η συνάρτηση f με τύπο f  x   x  ln x

2

i. Να βρείτε το πεδίο ορισμού της συνάρτησης f, να μελετήσετε την μονοτονία της και να
βρείτε τα ακρότατα.
ii. Να μελετήσετε την f ως προς την κυρτότητα και να βρείτε τα σημεία καμπής.
iii. Να βρείτε το σύνολο τιμών της f.

Θέμα 65. Δίνεται η συνάρτηση g  x   e f  x  , όπου f συνάρτηση παραγωγίσιμη στο

x
και
3
f  0  f    0
2
 3
i. Να αποδείξετε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    0,  τέτοιο ώστε f      f  
 2
Εάν f  x   2 x  3x να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα I  a    g  x  dx , a 
2 0
ii.
a

iii. Να βρείτε το όριο lim I  a 

a 

Θέμα 66. Θεωρούμε τις συναρτήσεις f , g :  , με f παραγωγίσιμη τέτοιες ώστε:

  f  x   x   f   x   1  x , για κάθε x 
 f  0   1 και
3x 2
 g  x   x3  1
2
i. Να αποδείξετε ότι: f  x   x2  1  x
ii. Να βρείτε το πλήθος των πραγματικών ριζών της εξίσωσης f g  x   1  
 
iii. Να αποδείξετε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   0,  τέτοιο, ώστε:
 4
 
f  t  dt  f  x0     x0
0
x0 

4  4

Θέμα 67. Έστω f :  0,    μία παραγωγίσιμη συνάρτηση για την οποία ισχύουν:
 Η f  είναι γνησίως αύξουσα στο  0,  
 f 1  1
f 1  5h   f 1  h 
 lim 0
h 0 h
f t  1
Θεωρούμε επίσης την συνάρτηση g  x   dt , x  1,   και a  1 . Να αποδείξετε ότι:
x

a t 1 
57
i. f  1  0 , καθώς επίσης ότι η f παρουσιάζει ελάχιστο στο x0  1
ii. Η g είναι γνησίως αύξουσα και στη συνέχεια, να λύσετε την ανίσωση σο
8 x2  6 2 x4  6
 g  u  du   g  u  du
8 x 5 2
2 x4 5

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

f t  1
Η g είναι κυρτή, καθώς επίσης ότι η εξίσωση  a  1 dt   f  a   1  x  a  έχει μία
x
iii. a t 1
ακριβώς λύση.

Θέμα 68.  , για την οποία ισχύει: xf  x   1  e , για κάθε

x
Έστω η συνεχής συνάρτηση f :
x .
 ex 1
 , x0
i. Να αποδείξετε ότι f  x    x
1 , x0

1
ii. Να αποδείξετε ότι ορίζεται η αντίστροφη συνάρτηση f και να βρείτε το πεδίο ορισμού της.
iii.  
Να βρείτε την εξίσωση της εφαπτομένης της f στο A 0, f  0  . Στη συνέχεια, αν είναι γνωστό ότι
η f είναι κυρτή, να αποδείξετε ότι η εξίσωση 2 f  x   x  2 , x  έχει μία ακριβώς λύση.
iv. Να βρείτε το lim  x  ln x  ln  f  x  
x 0

Θέμα 69. Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f : A  με A   0,   , για την οποία ισχύουν:

 f  A   ,0
 Η παράγωγος της f είναι συνεχής στο  0,   , και
 1  1
2 f  x    x   e f  x    e f t  f   t   t   dt  2 , για κάθε x  0 (1)
x

 x 1
 t
Θεωρούμε επίσης τη συνάρτηση F  x    f  t  dt , x  0
x

 2x 
i. Να αποδείξετε ότι f  x   ln   , x0
 x 1 
2

ii. Να αποδείξετε ότι η γραφική παράσταση της F έχει μοναδικό σημείο καμπής  x0 , F  x0  ,  
x0  0 το οποίο και να βρείτε. Στη συνέχεια να αποδείξετε ότι υπάρχει μοναδικό    x0 ,   με
  x0 , τέτοιο ώστε η εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της F στο σημείο M  , F    να
είναι παράλληλη προς την ευθεία:  : F    x     1 y  2012    1  0
 F     1    f     x5    1 x  1
3

iii. Αν   1 , να αποδείξετε ότι η εξίσωση   0 έχει

x 1 x 3
μία τουλάχιστον ρίζα, ως προς x στο διάστημα (1, 3).
x2 t
f   dt   tf  t  dt για κάθε x  0
x
iv. Να αποδείξετε ότι  x
 x 1

Θέμα 70. Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f :  για την οποία ισχύουν:

 2 xf  x   x 2
 f   x   3   f   x  για κάθε x 
1
58  f 1 
2
x3
i. Να αποδείξετε ότι: f  x   , x
x2  1
ii. Να βρείτε τις ασύμπτωτες τις γραφικής παράστασης της f του ερωτήματος (i).

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

iii. Να λύσετε το σύνολο των πραγματικών αριθμών την ανίσωση:

  
f 5  x 2  1  8  f 8  x 2  1
3 2

iv. Να αποδείξετε ότι υπάρχει ένα, τουλάχιστον    0,1 τέτοιο, ώστε:
f  t  dt    3 2  1 f  3   
 
3

 0

Θέμα 71. Δίνεται συνάρτηση f : 0,    δύο φορές παραγωγίσιμη, με συνεχή δεύτερη
παράγωγο στο  0,   , για την οποία ισχύουν:
 u  f   t  2  1 
f  x  x     dt  du για κάθε x  0
x

1  1 f t  
 
 f  x  f   x   0 για κάθε x  0 και f  0   0
Θεωρούμε επίσης τις συναρτήσεις:
f  x
g  x  με x  0 και h  x    f   x   με x  0
3

f  x
Να αποδείξετε ότι: f  x  f   x   1  f   x    για κάθε x  0
2
i.
ii. Να βρείτε το πρόσημο των f και f  στο  0,   και να αποδείξετε ότι f   0   1
iii. Δεδομένου ότι η συνάρτηση g είναι κυρτή στο  0,   , να αποδείξετε ότι:
a. g  x   2  x για κάθε x   0,  

  2  x  f  x  dx  1
1
b.
0
iv. Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη γραφική παράσταση της συνάρτησης
h, τον άξονα xx και τις ευθείες x  0 και x  1 .

59

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Μέρος Β΄ Θέματα Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρίας

Θέμα 72. Έστω συνάρτηση f παραγωγίσιμη στο  0,   με f  x   0 για κάθε x   0,   . Αν το

εμβαδό του χωρίου που περικλείεται από τη γραφική παράσταση της f, τους άξονες xx , yy και την
xu είναι E  u   e  f  u  για κάθε u  0 τότε:
u
ευθεία
Να αποδείξετε ότι f   x   f  x   e για κάθε x   0,  
x
i.
f  x  1
ii. lim 0
x 0 x
iii. Να βρείτε τον τύπο της συνάρτησης f.
1
iv. Να λύσετε την εξίσωση f   x    x
2

Θέμα 73. Δίνεται συνάρτηση f συνεχής στο  e,   η οποία ικανοποιεί τη σχέση

f  x   1   e f t  dt για κάθε x   e,   (1) .

x

i. Να αποδείξετε ότι f  x   ln  x  c 
ii. Να αποδείξετε ότι η f αντιστρέφεται και να ορίσετε την αντίστροφή της.
iii. Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη C f και τους ημιάξονες Ox και Oy
iv. Να βρείτε τη γραμμή που διαγράφουν οι εικόνες του μιγαδικού z με Re  z   0 στο μιγαδικό
επίπεδο, αν ισχύει e
f  x
 2e x  x z  e  2 για κάθε x   e,  

Θέμα 74. Έστω η συνεχής συνάρτηση f :  0,    , με f  x   0 για κάθε x  0 ,

f 1  1, f  2   3 και  f  xt  dt   f  x  dx
2 2

1 1

1
  1 f  x  dx
2x 2

x x
i. Να αποδείξετε ότι f t dt 
ii. Να υπολογίσετε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη γραφική παράσταση της f τον
άξονα xx και τις ευθείες x  1 και x  2

Θέμα 75. Έστω η συνεχής συνάρτηση f :  , η οποία ικανοποιεί τις σχέσεις:


x
2συνx   tf  t  dt  
0
x

0   f t  dt  du  xημx  2 για κάθε x 

u

0
(1)

 f  0   0 (2)
 f   0   α (3)
α. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη στο και να βρείτε τον πραγματικό αριθμό α.
β. Να αποδείξετε ότι f  x   1  συνx , x 

γ. Να βρείτε:
60 i. Την εξίσωση της εφαπτομένης (ε) της γραφικής παράστασης Cf της συνάρτησης f στο σημείο
2π
της με τετμημένη
3

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

ii. Το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη γραφική παράσταση Cf της συνάρτησης f ,
2π 4π
από την εφαπτομένη (ε) της Cf και τις ευθείες με εξισώσεις x  και x 
3 3

Θέμα 76. Θεωρούμε τους μιγαδικούς αριθμούς z , w , οι οποίοι ικανοποιούν τις σχέσεις:
z 1
 2
 i  z  i (1)
α α
 w  z  i   2zi  2α2  0 (2) , όπου α  και 0  α  1

α. Να βρείτε το γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών αριθμών z

β. Να αποδείξετε ότι οι εικόνες των μιγαδικών αριθμών w ανήκουν σε κύκλο, του οποίου να βρείτε το
κέντρο και την ακτίνα.
2z  w
γ. Να αποδείξετε ότι ο αριθμός v  με w  2z , είναι φανταστικός
2z  w
δ. Αν z1 , z 2 είναι δυο μιγαδικοί αριθμοί με εικόνες αντίστοιχα στο επίπεδο τα σημεία Α,Β, οι οποίοι
ικανοποιούν τη σχέση (1) και w είναι ένας μιγαδικός αριθμός με εικόνα στο επίπεδο το σημείο Γ , ο οποίος
1  ΓΑ 
ικανοποιεί τη σχέση (2), τότε να αποδείξετε ότι:  3
3  ΓΒ 

Θέμα 77. Έστω οι παραγωγίσιμες συναρτήσεις f , g :  0,    , οι οποίες ικανοποιούν τις

σχέσεις:

 f  x   f   x 
    για κάθε x  (1)
 g  x   g  x 
 g 2  x   g  x   0 για κάθε x  (2)
 f 1  2
 g 1  1
α. Να βρείτε τις συναρτήσεις f και g
β. Να υπολογίσετε το εμβαδόν του χωρίου που ορίζεται από τις Cf ,Cg και τις ευθείες με x  1 και x  2
1
γ. Να υπολογίσετε το όριο lim  f  x  

g x
x 

2e x 1 2 ln x  3
δ. Να αποδείξετε ότι η εξίσωση   0 έχει ακριβώς μια ρίζα στο διάστημα 1,e  .
f   x   1 g  x   1

Θέμα 78. Έστω συνάρτηση f συνεχής στο η οποία ικανοποιεί τις σχέσεις f  x   0 και

et f  t  dt  x  1 για κάθε x 
x
1
. Να αποδείξετε ότι:
1
f 1 
61
i.
e
ii. f  x   0 για κάθε x 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

iii. Η εξίσωση f  x   x έχει μία τουλάχιστον ρίζα στο (0, 1)

5
iv. Από τους μιγαδικούς αριθμούς z που ικανοποιούν την ισότητα z  2e  f 1  i  να βρείτε
2
εκείνον που έχει το μεγαλύτερο και εκείνον που έχει το μικρότερο μέτρο.

Θέμα 79. Θεωρούμε συνάρτηση f :  για την οποία ισχύουν:

 Η γραφική παράσταση της f διέρχεται από την αρχή των αξόνων και στο σημείο A 1, f 1  
δέχεται οριζόντια εφαπτόμενη
f  x
 Η f είναι δύο φορές παραγωγίσιμη στο και για κάθε x  0 ισχύει f   x    xe x (1)
x
x2
i. Να αποδείξετε ότι: f  x   xe x  e x  e 1
2
ii. Να συγκρίνετε τους αριθμούς f e2004   και f  2004 
iii. Αν g μία συνεχής και γνησίως φθίνουσα συνάρτηση στο , να αποδείξετε ότι
 e
g  0    g  f  x   dx  g 1  
1

0
 2

Θέμα 80. Έστω μία συνεχής συνάρτηση f :  0,    για την οποία ισχύει
f t  x 
f  x  1 
2x
dt . Να αποδείξετε ότι:
x 1 x
i. Η f είναι παραγωγίσιμη.
ii. Ο τύπος της f είναι: f  x   ln x  1
iii. Η γραφική παράσταση της f στρέφει τα κοίλα κάτω.
f     f   f     f   
iv. Για κάθε τριάδα αριθμών α, β, γ με 0  a     ισχύει: 
   

Θέμα 81. Έστω συνάρτηση f :  0,    τέτοια, ώστε:

Για κάθε x  0, y  0 ισχύει f  xy   x f  y   y f  x  (1)
2 2

 Η f είναι παραγωγίσιμη στο 1 και f  1  1
f  xh   f  x  2 f  x 
i. Να αποδείξετε ότι για κάθε x  0 ισχύει: lim  x
h 1 xh  x x
Να αποδείξετε ότι η f είναι παραγωγίσιμη και ότι για κάθε x  0 ισχύει: x f   x   2 xf  x   x
2 3
ii.
Να αποδείξετε ότι για κάθε x  0 ισχύει: f  x   x ln x
2
iii.
f  x
iv. Να βρείτε το όριο lim
x 0 x
v. Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που ορίζεται από την γραφική παράσταση της f, τον άξονα xx
62 και τις ευθείες x  1 και x  e

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 82. Θεωρούμε την συνάρτηση f :  ,    παραγωγίσιμη, με συνεχή πρώτη παράγωγο,

    0 , f     και f   x   0 για κάθε x   ,   .
1
i. Να αποδείξετε ότι η f είναι αντιστρέψιμη και να βρεθεί το πεδίο ορισμού της f
f   
ii. Αν f
1
είναι συνεχής και ισχύει  f 1  x  dx   f  x  dx  0
f a a

a. Να βρεθεί το f  
b. Να αποδείξετε ότι υπάρχει x0   ,   τέτοιο ώστε η εφαπτόμενη της C f στο
A  x0 , f  x0   να είναι κάθετη στην ευθεία 1  : x  y  2006  0
iii. Να αποδείξετε ότι:
a. Υπάρχει μοναδικό    ,   τέτοιο, ώστε f    
b. Υπάρχουν 1 , 2   ,   τέτοια ώστε f  1   f  2   1

a  i
Θέμα 83. Έστω z  , a,   , a   και 1  iz  
v
(1)
  ai
i. Να αποδείξετε ότι ο z δεν είναι πραγματικός αριθμός.
ii. Να αποδείξετε ότι οι εικόνες του z στο μιγαδικό επίπεδο είναι σημεία κύκλου του οποίου να
βρείτε το κέντρο και την ακτίνα.
iii. Να βρείτε τους μιγαδικούς z που έχουν το μέγιστο και το ελάχιστο μέτρο.
iv. Να αποδείξετε ότι 4  z  3  4i  7
v. Αν οι z1 , z2  ικανοποιούν την (1) να αποδείξετε ότι z1  z2  2

Θέμα 84. Δίνεται η εξίσωση z  az    0 , z  , a,  

2
και z1 , z2 είναι ρίζες της, με
z1  2  i
i. Να βρείτε τους αριθμούς α , β.
ii. Να αποδείξετε ότι ο αριθμός z12008  z22008 είναι πραγματικός
iii. Αν A  z1  , B  z2  ,   z3  οι εικόνες των μιγαδικών z1 , z2 , z3 αντίστοιχα στο μιγαδικό επίπεδο με
z1 1
z3   17  i  , τότε:
z2 5
a. Να αποδείξετε ότι το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ορθογώνιο και ισοσκελές.
b. Αν w  z1  w  z1 , να αποδείξετε ότι w
c. Να αποδείξετε ότι οι εικόνες των μιγαδικών αριθμών w, που επαληθεύουν την εξίσωση
w  z2  w  z2  10 , βρίσκονται σε έλλειψη.

x  f  x  5 1
Θέμα 85. Έστω η συνεχής συνάρτηση f :  για την οποία ισχύουν:  για
1 f 2  x 2
κάθε x  και f  0   3

Να αποδείξετε ότι f  x   x  x  9 , x  63
2
i.
ii. Αν g  x   ln f  x  τότε:
a. Να βρείτε το πεδίο ορισμού της συνάρτησης g

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1
b. Να βρείτε την g  και να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα I 
4
0
x 92
dx

4 x2

4
c. Να αποδείξετε ότι J  9I  K , όπου: J  dx και K   x 2  9dx
0
x 9
2 0

d. Να αποδείξετε ότι J  K  20
e. Να υπολογίσετε τα J και K
1
f. Να αποδείξετε ότι η g αντιστρέφεται και να ορίσετε την g .

1
Θέμα 86. Έστω οι μιγαδικοί αριθμοί z  x  i με x  , w z 
2
και συνάρτηση f
z
παραγωγίσιμη στο με συνεχή πρώτη παράγωγο στο .

Να αποδείξετε ότι υπάρχει πραγματικός αριθμός x0   1,0  , τέτοιος ώστε ο z 

2 1
i. να είναι
z
πραγματικός αριθμός.
ii. Αν a     , f     x0 , f    1 και f   a   0 , να αποδείξετε ότι υπάρχει   ,
τέτοιος ώστε f     0

 Re  w dx
1
iii. Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα
0

Θέμα 87. Θεωρούμε τη συνεχή συνάρτηση f :  για την οποία ισχύει

f  2 x  1  7
lim  10 .
x 1 x 1
i. Να αποδείξετε ότι f  3  7 και f   3  5
ii. Έστω (ε) η εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της f στο σημείο M 3, f  3 .  
a. Να αποδείξετε ότι η (ε) έχει εξίσωση y  5 x  8
b. Ένα σημείο Σ που έχει τετμημένη μεγαλύτερη του 3, κινείται στην ευθεία (ε). Αν ο ρυθμός
μεταβολής της τετμημένης του είναι 2 m/sec, να βρείτε το ρυθμό μεταβολής του εμβαδού
του τριγώνου ΟΜΣ.

x 2 3 ln  t  1
Θέμα 88. Δίνεται η συνάρτηση f  x    dt
2 t3 1
i. Να βρείτε το πεδίο ορισμού της f.
ii. Να μελετήσετε την f ως προς την μονοτονία και τα ακρότατα.
f  x
iii. Να αποδείξετε ότι: lim 0
x 5 x 5
iv. Να αποδείξετε ότι η C f εφάπτεται στον άξονα xx , σε δύο σημεία.
v. Θεωρούμε το μιγαδικό αριθμό z  f  3  2i . Να αποδείξετε ότι η εικόνα του z στο επίπεδο
βρίσκεται στο τέταρτο τεταρτημόριο.

64 Θέμα 89. Δίνεται η συνεχής συνάρτηση f : 0,    για την οποία ισχύει:
x f t  
f  x   1   1   dt για κάθε x  0
 t 
1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

i. Να αποδείξετε ότι f  x   x ln x  x , x  0 και f  0   0

ii. Να μελετήσετε την f ως προς την μονοτονία και τα ακρότατα.
iii. Αποδείξτε ότι η C f είναι κυρτή και ότι δεν υπάρχουν τρία σημεία συνευθειακά σ’ αυτή.

 f  x  dx  2e
e

iv. Να αποδείξετε ότι 1  1

e 1

t2
για την οποία ισχύει f  x  
x
Θέμα 90. Έστω συνεχής συνάρτηση f :   x 1  e f t  dt για
κάθε x  .
i. Να αποδείξετε ότι:
f  x  2008 dx
4016
a. Η f είναι περιττή και να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα I  
0
b. Η f είναι παραγωγίσιμη
x3
c. f  x   , x
3
z i
ii. Θεωρούμε το μιγαδικό αριθμό w  , z   1 . Αν ο w είναι πραγματικός να αποδείξετε
z 1
ότι:
a. Η εικόνα του z στο μιγαδικό επίπεδο κινείται στην ευθεία y   x  1
 
b. Υπάρχει σημεία M a, f  a  της C f με 1  a  0 το οποίο είναι εικόνα του z.

Θέμα 91. Έστω συνάρτηση f παραγωγίσιμη στο με f     0,   , η οποία ικανοποιεί τη

σχέση f   x   f   x   1 για κάθε x  .
i. Να αποδείξετε ότι:
a. Η f είναι γνησίως αύξουσα στο
b. Η f είναι κυρτή στο
c. Η g  x   f   x  είναι γνησίως φθίνουσα στο .
1 f x f 2  0   f 2  1
ii. Να αποδείξετε ότι 0 f  x
dx 
2
iii. Αν f  0   1 να βρείτε τη συνάρτηση f.

1
Δίνεται η συνάρτηση f  x  
x
Θέμα 92. 
0 1 t2
dt
i. Να μελετήσετε την f ως προς την κυρτότητα .
x
ii. Να αποδείξετε ότι x  f  x   για κάθε x  0
x 1 2

  
iii. Να αποδείξετε ότι f   x   x για x    ,  και να υπολογίσετε το f 1
 2 2
iv. Να υπολογίσετε το εμβαδόν του επίπεδου χωρίου που ορίζεται από την C f και τις ευθείες με 65
εξισώσεις y  0 , x  0 και x  1 .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 93. Δίνονται οι συνεχείς συναρτήσεις f , g :  0,    , οι οποίες για κάθε x   0,  

ικανοποιούν τις σχέσεις:
 f  x   0 και g  x   0
1 1
1   f  t  dt  και 1   g  t  dt 
x x

0 g  x 0 f  x
Να αποδείξετε ότι:
i. f  x   0 και g  x   0 για κάθε x  0,  
ii. f  x   g  x  για κάθε x  0,  
για κάθε x   0,  
1
iii. f  x 
2x 1

συνεχής συνάρτηση με f  x    f  x  t  dt για κάθε x 

x
Θέμα 94. Έστω f : 
1
. Αν F
είναι μία αρχική συνάρτηση της f στο , να αποδείξετε ότι:
i. F   x   F  2 x   F  x  για κάθε x 
ii. Για κάθε   0 υπάρχει    , 2  έτσι, ώστε F     F  k   0
iii. Η εξίσωση f  x   0 έχει άπειρες λύσεις στο  ,0 

Θέμα 95. Έστω ο μιγαδικός αριθμός z   1  i   1  i ,  .

i. Να βρείτε την εξίσωση της γραμμής στην οποία ανήκει η εικόνα του z.
ii. Για ποία τιμή του λ, το z γίνεται ελάχιστο;
z
iii. Υποθέτουμε ότι   0 . Αν z  2 2 και w  , τότε:
3 i
a. Να δείξετε ότι   3
b. Να βρείτε τις τιμές του θετικού ακεραίου αριθμού ν, ώστε w2v 

Θέμα 96. Δίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί z, w, u . Αν ισχύουν οι σχέσεις z  w  u  1 (1),

z  w  u  0 (2) και z 2  w2  u 2  0 (3). Να αποδείξετε ότι:
i. z 2  w2  z 2  u 2  u 2  w2
1 1 1
ii. 2
 2  2 0
z w u
zw  wu  uz
iii. Οι εικόνες των αριθμών z, w, u, zwu και είναι ομοκυκλικά σημεία.
z  wu
iv. z  wu  2

 1
Θέμα 97. Δίνεται η συνεχής συνάρτηση f :  και z     έτσι, ώστε να ισχύουν:
 2
f 2  x    2 x  2 x  f  x  για κάθε x 
66
 (1) και
f  x z2
 lim  όπου 
x 0 x 2z 1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

i. Να αποδείξετε ότι:
a. z  2  2z 1
b. Οι εικόνες των μιγαδικών αριθμών z ανήκουν στον κύκλο C : x  y  1
2 2

f  x 
ii. Να βρείτε το lim
x 0 x 2  x

iii. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση g  x   f  x   x διατηρεί σταθερό πρόσημο σε καθένα από τα

διαστήματα  , 0  και  0,   .
iv. Να βρείτε όλους τους δυνατούς τύπους της συνάρτησης f.
v. Να αποδείξετε ότι η εξίσωση  z  3  4i  5 x  x3  10 , έχει μία τουλάχιστον ρίζα στο διάστημα

1, 2
Θέμα 98. Δίνεται η παραγωγίσιμη συνάρτηση f :  με f  x   0 για κάθε x  .
1 1
Θεωρούμε τους μιγαδικούς αριθμούς u    i και w   ai .
f a f  
1  a
i. Να αποδείξετε ότι Re  uw   a και Im  uw  
f a f   f    f a
ii. Αν Im  uw  0 και 0   ,   , να αποδείξετε ότι υπάρχει    ,   τέτοιο, ώστε
f  
f    

iii. Αν Re  uw  0 , να αποδείξετε ότι οι αριθμοί α, β είναι ετερόσημοι.
 1
iv. Να υπολογίσετε το όριο lim  f  2004  f  2010   x 2  
x 
 x

Θέμα 99.
i. Να αποδείξετε ότι, αν μία συνεχής συνάρτηση f είναι «1-1» σε ένα διάστημα Δ, τότε είναι γνησίως
μονότονη στο Δ.
ii. Έστω συνάρτηση f τρείς φορές παραγωγίσιμη στο με f
 3
 x   0 για κάθε x  . Αν
f   2   0 , f 3  2   0 και για κάθε x  ισχύει f  x   f  4  x   3 , τότε:
a. Να αποδείξετε ότι η f  είναι γνησίως μονότονη
b. Να μελετήσετε την f ως προς τα κοίλα και τα σημεία καμπής,αν επιπλέον γνωρίζουμε ότι η
f 3 είναι συνεχής στο .
c. Να αποδείξετε ότι η εξίσωση 2 f  x   3 έχει μία ακριβώς ρίζα στο
f  x
d. Αν η γραφική παράσταση C g της συνάρτησης g  x   τέμνει τον άξονα xx στο
f  x
σημείο Μ, να αποδείξετε ότι η εφαπτόμενη της C g στο σημείο Μ σχηματίζει με το xx
γωνία 45ο . 67
e. Για x  2 να αποδείξετε ότι η εξίσωση 2 f  x  1  f  x   f  x  2  είναι αδύνατη.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 100. Έστω παραγωγίσιμη συνάρτηση f :  ,    με 0  a   τέτοια, ώστε για τους

μιγαδικούς z1  a  if  a  και z2    if    να ισχύει w  z1  .

z2
i. Να αποδείξετε ότι z1  iz2  z1  iz2
f  x
ii. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση g  x   ικανοποιεί τις προϋποθέσεις του θεωρήματος
x
Rolle στο [α, β].
iii. Να αποδείξετε ότι υπάρχει εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της f, που διέρχεται από την
αρχή των αξόνων.
f x  a t
dt  1 , τότε να αποδείξετε ότι η εξίσωση f   x   1 έχει μία
x
iv. Αν ισχύει lim 
x a a
 x  a  x  a  t 
τουλάχιστον ρίζα στο (α, β).

Θέμα 101. Έστω συνεχής συνάρτηση f :  0,    η οποία ικανοποιεί τη σχέση

t 1
f  x   dt για κάθε x   0,   .
x

1

t e f t   1 
i. Να αποδείξετε ότι e
f  x
 f  x   x  ln x , x   0,  
ii. Να δείξετε ότι f  x   ln x , x   0,  
f     f  a  f    f   
iii. Αν 0  a     να αποδείξετε ότι 
 a  
 ex 
iv. Να βρείτε το σύνολο τιμών της συνεχούς συνάρτησης g, για την οποία ισχύει g 2  x   f   για
 x
κάθε x   0,   και g 1  1 .

Θέμα 102. Έστω παραγωγίσιμη συνάρτηση f :  , f  0   0 , η οποία ικανοποιεί τη σχέση

f  x   xe2x για κάθε x  .
i. Να αποδείξετε ότι f   0   1
f 2  x
ii. Να αποδείξετε ότι lim 1
x 0 x  x

 f  x e
1
x
iii. Αν dx  1 , να βρείτε τον τύπο της συνάρτησης f στο διάστημα [0, 1].
0

Θέμα 103. Δίνεται η συνάρτηση f, που είναι ορισμένη και συνεχής στο και ικανοποιεί τη σχέση
f  x  
x
0
 

0 
f  t  xdx dt  x 2 , για κάθε x  (1)

i. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη στο

ii. Να βρείτε τον τύπο της συνάρτησης f.
68
1 2 x 1
iii. Αν f  x   e  x  , x τότε:
2 2
a. Να μελετήσετε τη συνάρτηση f, ως προς τη μονοτονία και τα ακρότατα
b. Να βρείτε το σύνολο τιμών της συνάρτησης f.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

c. Για τις διάφορες τιμές του x  , να βρείτε το πλήθος των ριζών της εξίσωσης f  x   0

Θέμα 104. Δίνεται ο μιγαδικός αριθμός z  a   i a,   για τον οποίο ισχύει:

e z 1

e x  e
z 1 x2
 1 για κάθε x 
i. Να αποδείξετε ότι οι εικόνες του z στο μιγαδικό επίπεδο ανήκουν στον κύκλο με κέντρο το σημείο
K 1,0  και ακτίνα   1
ii. Να βρείτε την ελάχιστη τιμή του μέτρο z  2  3i
iii. Μία συνάρτηση f είναι ορισμένης στο (0, 2), δύο φορές παραγωγίσιμη στο διάστημα αυτό και
ικανοποιεί τις σχέσεις f
2
 x   x2  2x (1) και f  x   0 για κάθε x   0, 2 
a. Να αποδείξετε ότι η C f δεν έχει σημεία καμπής
b. Να αποδείξετε ότι η C f είναι τμήμα του κύκλου στον οποίο ανήκουν οι εικόνες του z.

c. Να βρείτε το πεδίο ορισμού της συνάρτησης G  x    f  t  dt

ln x

Θέμα 105. Δίνεται η παραγωγίσιμη συνάρτηση f :  με f   , η οποία ικανοποιεί τη

f  x
 e  1 dt  x  1 για κάθε x 
t
σχέση .
0

i. Να αποδείξετε ότι e
f  x
 f  x   x για κάθε x  .
1
ii. Να αποδείξετε ότι η f αντιστρέφεται και να ορίζετε τη συνάρτηση f
iii. Να μελετήσετε τη συνάρτηση f ως προς την κοιλότητα και να βρείτε το πρόσημό της.
iv. Να υπολογίσετε το εμβαδό του χωρίου που περικλείεται από τη γραφική παράσταση της f, τον
άξονα xx και τις ευθείες x  1 και x  1  e
x 1
v. Να αποδείξετε ότι  x  1 f   x   f  x   , για κάθε x  1,  
2

Θέμα 106. Θεωρούμε την παραγωγίσιμη συνάρτηση f : 0,    με f  0   1 και ικανοποιεί

τις σχέσεις f
4
 x   3 f   x   0 και f  x   0 για κάθε x  0,   .
i. Να μελετήσετε τη συνάρτηση f ως προς τη μονοτονία και την κυρτότητα.
1
ii. Να αποδείξετε ότι f  x   , x0
3
x 1
iii. Να βρείτε την εξίσωση της εφαπτομένης (ε) της γραφικής παράστασης της συνάρτησης f στο

σημείο A 0, f  0  . 
iv. Να υπολογίσετε το εμβαδό του χωρίου, που περικλείεται από την γραφική παράσταση της f, τον
άξονα xx , την εφαπτόμενη (ε) και την ευθεία με εξίσωση x  7 .
 
v.  
Να αποδείξετε ότι 2 f  2 a  f 1  f  2a  με a   0,


2

Θέμα 107. Θεωρούμε την παραγωγίσιμη συνάρτηση f :  , η οποία για κάθε x 

69
ικανοποιεί τη σχέση f 3  x   f  x   e3x  e x (1)
2 2

Να αποδείξετε ότι f  x   e x , x 
2
i.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1
ii. Να μελετήσετε την συνάρτηση   x    e  f  x , x  ως προς την μονοτονία και τα
f  x
ακρότατα.
1
 f  x  dx  e f  x  dx  e  1
1 0
iii. Να αποδείξετε ότι
0 1

1
Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση h  x  
2x
iv. 1 f t 
dt είναι παραγωγίσιμη στο και να βρείτε την

παράγωγό της.
1
1 e
v. Να αποδείξετε ότι  h  x  dx  4
0
2

Θέμα 108. Δίνεται η συνεχής και γνησίως αύξουσα συνάρτηση f :  ,    και οι μιγαδικοί
αριθμοί zx  f  x   xi , x   ,   με a  0 .
i.    
Αν Re  za   Im z και Re z  Im  za  , να αποδείξετε ότι η γραφική παράσταση της
συνάρτησης f τέμνει τον άξονα xx , σε ένα ακριβώς σημείο με τετμημένη x0   a,  

 f  x  dx  3 , τότε:
x0
f  x  dx  1 και
x0
ii. Αν 
a

a. Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη γραφική παράσταση της f, τον
άξονα xx και τις ευθείες με εξισώσεις x  a και x  
b. Να αποδείξετε ότι υπάρχουν 1 ,    a,   τέτοιοι, ώστε να ισχύει
3 1
   
f  2  f 1 

  
Θέμα 109. Δίνεται η συνάρτηση f :   ,  δύο φορές παραγωγίσιμη με f  0   0 και
 2 2
 
f   0   1 , η οποία ικανοποιεί τη σχέση f   x   2 f  x  f   x  , για κάθε x    , 
 2 2
  
Να αποδείξετε ότι f   x   f  x   1 , για κάθε x   , 
2
i.
 2 2
1
Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση g  x  
x
ii.  0 1 t2
dt είναι «1 – 1» στο .

  
iii.  
Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση h  x   g f  x   g  x  είναι σταθερή στο   ,  και
 2 2
στην συνέχεια να βρείτε τον τύπο της.
  
iv. Να αποδείξετε ότι f  x    x , για κάθε x    , 
 2 2
v. Αν Ε είναι το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη γραφική παράσταση της g, τον άξονα
ln 2
70 xx και τις ευθείες x  0 και x  1 , να αποδείξετε ότι g 1  E 
2

Θέμα 110. Δίνεται η παράσταση f  z  

 3 i z  . Να αποδείξετε ότι:
z  10i  z  10i

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

i. Το ευρύτερο υποσύνολο του που ορίζεται η παράσταση f  z  είναι το 

ii. z  10i  z  10i  2 z
iii. f  z 1
iv. Ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών αριθμών z, για τους οποίους ισχύει
1
f  z  z , είναι υπερβολή της οποίας να βρείτε την εξίσωση.
6

Θέμα 111. Θεωρούμε τους μιγαδικούς z,w, οι οποίοι ικανοποιούν τις σχέσεις:
z 1
 2
 i  z  i (1)
a a
 w  z  i   2 zi  2a 2  0 (2) όπου a  και 0  a  1
i. Να βρείτε το γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών αριθμών z.
ii. Να αποδείξετε ότι οι εικόνες των μιγαδικών αριθμών w ανήκουν σε κύκλο του οποίου να βρείτε το
κέντρο και την ακτίνα
2z  w
iii. Να αποδείξετε ότι ο αριθμός v  με w  2 z , είναι φανταστικός.
2z  w
iv. Αν z1 , z2 είναι δύο μιγαδικοί αριθμοί με εικόνες αντίστοιχα στο επίπεδο τα σημεία Α, Β οι οποίοι
ικανοποιούν την σχέση (1) και w είναι ένας μιγαδικός αριθμός με εικόνα στο επίπεδο το σημείο Γ,
1   
ο οποίος ικανοποιεί τη σχέση (2), τότε να αποδείξετε ότι  3
3   

Θέμα 112. Έστω οι παραγωγίσιμες συναρτήσεις f , g :  , οι οποίες ικανοποιούν τη σχέση

 f  x   g  x   2 f   x   2g   x  , για κάθε x 

2 2
(1) και οι μιγαδικοί zx  f  x   g  x  i
i. Αν f 1  4 και g 1  3 , τότε:
a. Να αποδείξετε ότι οι εικόνες των μιγαδικών z x , κινούνται σε κύκλο του οποίου να βρείτε
το κέντρο και την ακτίνα
b. Να βρείτε την ελάχιστη και την μέγιστη τιμή του αθροίσματος f
2
 x   g 2  x  , στην
περίπτωση που ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών z x , είναι ο κύκλος του
προηγούμενου ερωτήματος
ii. Αν υπάρχει a  ώστε za  1  i , τότε:
a. Να υπολογίσετε την τιμή της παράστασης A  za2012  za2012
b. Να βρείτε τις συναρτήσεις f, g

4
Θέμα 113. Έστω f  z   z , όπου z μιγαδικός αριθμός με z  0
z
i. Να βρείτε τους μιγαδικούς αριθμούς z1 και z2 , για τους οποίους ισχύει f  z   2 και στη
z14 z2  z1 z24
συνέχεια να αποδείξετε ότι οι εικόνες των μιγαδικών z1 , z2 και z3  στο μιγαδικό
32 71
επίπεδο είναι κορυφές ισόπλευρου τριγώνου εγγεγραμμένου σε κύκλο με κέντρο O  0, 0  και
ακτίνα  2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

ii. Αν f  z   και z   , τότε:

 
a. Να βρείτε το όριο lim ln z  1  h
h 
h
 
t  2  f  z   4 t 2012  4  f  z  
2

b. Να αποδείξετε ότι η εξίσωση   0 έχει μία ακριβώς

t t 2
ρίζα ως προς t στο διάστημα (0, 2).
iii. Αν f  z   z , z  * , τότε:
a. Να βρείτε το γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών αριθμών z στο μιγαδικό
επίπεδο
b. Να βρείτε την ελάχιστη τιμή του z4  z5 όπου z4 , z5 δύο από τους μιγαδικούς z του
ερωτήματος (iii a.) με Im  z4   Im  z5   0

Θέμα 114. Έστω η συνάρτηση f :  , η οποία ικανοποιεί τις σχέσεις:

 f  x   e x , για κάθε x  (1)
 f  x   f   x   1 για κάθε x  (2)
Να βρείτε το f  0  και να αποδείξετε ότι f  x   e , x 
x
i.
f  x
ii. Θεωρούμε επίσης τη συνάρτηση g  x   , x   0,  
x
a. Να μελετήσετε τη συνάρτηση g ως προς την μονοτονία και τα ακρότατα
b. Να βρείτε το σύνολο τιμών της g
c. Αν για τους θετικούς α, β, γ ισχύει ln a  ln   ln   1 , να αποδείξετε ότι
ae    ea   ea   3e3

Θέμα 115. Έστω η συνεχής συνάρτηση f : 0,    με f  0   0 , η οποία είναι παραγωγίσιμη

στο α με a  0 ικανοποιεί τις σχέσεις:
 f  xy   f  x  f  y  για κάθε x, y  0 (1)
 f  x   0 για κάθε x  0 (2)
i. Να αποδείξετε ότι:

f 1  1 και f   
1 1
a. για κάθε x  0
 x  f  x
b. f  x   0 για κάθε x  0
xf   x  af   a 
c. Η f είναι παραγωγίσιμη στο  0,   με  για κάθε x  0
f  x f a
ii. Αν η ευθεία   : x  2 a y  a  0 είναι εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της f στο σημείο
M  a, f  a   , να βρείτε τον τύπο της f.

72  , η οποία για κάθε x  ικανοποιεί τη

Θέμα 116. Δίνεται η παραγωγίσιμη συνάρτηση f :
σχέση f  a   f   x   f    (1) όπου a,   με a    1  0 (2). Να αποδείξετε ότι:
i. Η συνάρτηση f είναι γνησίως αύξουσα.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

f  
ii. Η συνάρτηση g  x   f  x   f  a   x είναι γνησίως αύξουσα και ότι f  a  
2
iii. Η εξίσωση f  x   0 έχει μία ακριβώς λύση στο    , a 
f   f a f   
iv. Υπάρχουν x1 , x2 , x3  τέτοια, ώστε να ισχύει  2  4  1
f   x3  f   x2  f   x1 

1  ln x
Θέμα 117. Δίνεται η συνάρτηση f με f  x   ,x 0
x
i. Να μελετήσετε την f ως προς την μονοτονία και τα ακρότατα.
ii.  
Αν η τετμημένη του σημείου M x, f  x  μεταβάλλεται με ρυθμό 1 μ/sec, να βρείτε το ρυθμό
μεταβολής του εμβαδού E  t  του τριγώνου ΑΟΒ, όπου A  x,0  , O  0,0  , B 0, f  x  , τη  
χρονική στιγμή t0 κατά την οποία είναι x  t0   4
iii. Αν τη χρονική στιγμή t  0 το σημείο Μ βρίσκεται στη θέση (1,1), τότε να αποδείξετε ότι:
a. x t   t  1
b. Η συνάρτηση E  t  είναι κοίλη στο διάστημα  e  1,  

Θέμα 118. Δίνονται οι συναρτήσεις f , g :  0,    , με

 x ln x , x   0,1
 x
f  x    x 1 και g  x    f  t  dt
e -1 , x  1,  
 1
2

i. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη στο x0  1 με f  1  1

ii. Να βρείτε τον τύπο της συνάρτησης g
iii. Να βρείτε τα όρια lim g  x  και lim g  x 
x 0 x 
iv. Να βρείτε το σύνολο τιμών της συνάρτησης g
v. Να αποδείξετε ότι η εξίσωση g  x   0 έχει δύο ακριβώς ρίζες στο διάστημα  0,  
 1 1 
vi. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση g είναι κοίλη στο  0,  και κυρτή στο  ,  
 e e 

Θέμα 119. Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f :  με συνεχή παράγωγο, που ικανοποιεί τις
σχέσεις:

 f   x   2 f  x 
1
2
  0 , για κάθε x  (1)
x 1
2

 f   1  1  f  1 (2)

 f  0   1 (3)
Να αποδείξετε ότι f  x   x  x  1 , x 
2
i.
ii. Να αποδείξετε ότι f  x   0 για κάθε x  73
iii. Να μελετήσετε την συνάρτηση f ως προς την μονοτονία και την κυρτότητα
iv. Αν h  x   ln f  x  , x  , τότε:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1
a. Να αποδείξετε ότι h  x   , x
x2  1
b. Να βρείτε το εμβαδό του χωρίου που περικλείεται από την γραφική παράσταση της f, τον
άξονα xx και τις ευθείες με εξισώσεις x  0 και x  1
f  x   x 1
c. Να αποδείξετε ότι h  x   για κάθε x   0,  
x

Θέμα 120. Έστω η συνεχής συνάρτηση f :  0,    , η οποία ικανοποιεί τη σχέση:

 x  f t  
 f  t  dt  x ln  4   x  1  2ln 2     t  1 dt  du , x  0
x x u

1 1 1

 f  x   1 1
i. Να αποδείξετε ότι η f είναι παραγωγίσιμη με     , x  0 και να βρείτε στη
 x 1  x 1 x
συνέχεια τον τύπο της f
x 1
ii. Αν f  x    x  1 ln , x  0 τότε:
x
a. Να μελετήσετε την f ως προς την μονοτονία, να βρείτε τις ασύμπτωτες της C f και να
βρείτε το σύνολο τιμών της f.
2012
b. Να αποδείξετε ότι η εξίσωση x  1  xe x 1
, x  0 έχει μία ακριβώς θετική ρίζα
 x 1 
c. Να αποδείξετε ότι f  x   2 ln 2  2 f   , x0
 2 
tf  t  dt  x  f  t  dt , x   0, 2012 
2012 2012
d. Να αποδείξετε ότι x x

Θέμα 121. Δίνονται οι συναρτήσεις f , g :  , με

 f  x   xe  a
x

1
 g  x    e2 x  2e x   , a,  
2
Αν οι γραφικές παραστάσεις C f , Cg των συναρτήσεων f, g αντιστοίχως σε κοινό τους σημείο, κοινή
εφαπτόμενη (ε), που διέρχεται από την αρχή των αξόνων, τότε:
3
i. Να αποδείξετε ότι: a  0 ,    και η κοινή εφαπτόμενη (ε) είναι η ευθεία με εξίσωση y  x
2
ii. Να βρείτε το εμβαδόν E1 του χωρίου, που περικλείεται από την γραφική παράσταση C f της
συνάρτησης f, την ευθεία (ε) και την ευθεία με εξίσωση x  t , t  0
iii. Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου E2 του χωρίου, που περικλείεται από την γραφική παράσταση
C g της συνάρτησης g , την ευθεία (ε) και την ευθεία x  t , t  0
Να αποδείξετε ότι E1  t   E2  t   te για κάθε t  0
t
iv.

74 Θέμα 122. Έστω η συνεχής συνάρτηση f :  , η οποία ικανοποιεί τη σχέση:

f  x 1 
 et   ln t  dt  e f  x   x  ln  x 2  1 για κάθε x 
1
t 
i. Να αποδείξετε ότι f  x   0 , για κάθε x 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

ii. Να αποδείξετε ότι f  x   e x x 2  1 , x   

iii. Να αποδείξετε ότι υπάρχει μοναδικό x0   0,1 τέτοιο, ώστε f  x0   3
iv. Αν για τη συνεχή συνάρτηση h :  ισχύει:
h  f  x   x  3  f  h  x    h  x   3 , για κάθε x  ,
τότε να αποδείξετε ότι η γραφική παράσταση της συνάρτησης h έχει με την ευθεία y  x ένα
τουλάχιστον κοινό σημείο.
v. Να αποδείξετε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    0,1 τέτοιο, ώστε f     2e  1

et  et
x 2

Θέμα 123. Δίνεται η συνάρτηση f :  , με f  x    t dt

x
e 1
με f   x   1  e x , x 
2
i. Να αποδείξετε ότι η f είναι παραγωγίσιμη στο
ii. Να μελετήσετε την f, ως προς την κυρτότητα και τα σημεία καμπής.
x3
iii. Αν h  x    f  t  dt , x  , να αποδείξετε ότι:
1

h  x  dx   x f  x  dx  0
1 1

3
a.
0 0

h  x0 
b. Υπάρχει μοναδικό x0   0,1 τέτοιο, ώστε f  x0   
3 x0

Θέμα 124. Έστω η συνεχής συνάρτηση f :  0,    , η οποία ικανοποιεί τις σχέσεις:

x2  y 2
 f  xy   f  x  f  y   για κάθε x, y   0,   (1)
xy
 lim f  x   
x 

i. Να αποδείξετε ότι f  x   0 , για κάθε x   0,  

ii. Να βρείτε το f 1
1
iii. Να αποδείξετε ότι f  x   x  , x   0,  
x
x2
1 
iv. Να υπολογίσετε το όριο lim  f  x  

x  x

 
v. Να λύσετε την εξίσωση x  x     x  1 , για κάθε x   0,  
 x
 x  x
1 1   
vi. Να αποδείξετε ότι:  dt   2 dt  1 , για κάθε x   , 
1 1 t f t  6 3
1
f 
e
t  e

vii. Αν g είναι μία συνεχής συνάρτηση στο και a  0 , να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα

a
I   g  f  x 
ln x
dx 75
1 x
a

Θέμα 125. Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f :  , η οποία ικανοποιεί τις σχέσεις:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 f    x  f  x    x , για κάθε x  (1)

 f  0  1 (2)
f x
Θεωρούμε επίσης τη συνάρτηση g  x   , x
f  x
i. Να αποδείξετε ότι f   0   0
ii. Να αποδείξετε ότι η f διατηρεί σταθερό πρόσημο στο , το οποίο και να προσδιορίσετε.
iii. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση g είναι σταθερή.
iv. Να αποδείξετε ότι f  x   x2  1 , x 
Να μελετήσετε ως προς το πρόσημο τη συνάρτηση h  x    f  t  dt
x
v.
1

vi. Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη Ch τις ευθείες με εξισώσεις
x  0, x  1 και τον άξονα xx .

76

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Μέρος Γ΄ Διάφορα Επαναληπτικά Θέματα

z 1
Θέμα 126. Θεωρούμε τους μιγαδικούς αριθμούς z , με z  1 για τους οποίους ο αριθμός w 
z 1
είναι φανταστικός. Να αποδείξετε ότι:
i. z 1
4
1  1
ii. z και ότι ο αριθμός  z   είναι πραγματικός
z  z
1 1
iii.     z1  z2   4 όπου z1 , z2 δύο από τους παραπάνω μιγαδικούς z
 z1 z2 

xz  z
2 2

Θέμα 127. Δίνεται η συνάρτηση f με τύπο f  x   , x , z

xz  z
2 2

i. Να εξετάσετε αν η C f έχει ασύμπτωτη στο 

f  x  Re  z 
ii. Να δείξετε ότι lim 
x 0  x z
2

iii. Να βρείτε το γεωμετρικό τόπο των εικόνων των μιγαδικών z  ώστε η C f να διέρχεται από το
σημείο A  2,1

Θέμα 128. Έστω οι μη μηδενικοί μιγαδικοί αριθμοί z1 , z2 με z1  z2 , για τους οποίους ισχύει

 z1  z2    z1  z2   με τύπο f  x   x  z1  z2 , x 
2003 2003
. Θεωρούμε τη συνάρτηση f : .
Να αποδείξετε ότι:
i. Re  z1 z2   0
ii. η f είναι παραγωγίσιμη στο
iii. Υπάρχει x0   1,1 τέτοιο ώστε να είναι: f   x0   3x02  1
iv. η f έχει ελάχιστο τον αριθμό z2

Θέμα 129. α. Αν f,g δύο συνεχείς συναρτήσεις στο διάστημα  α,β με f  x   g  x  για κάθε

x  α,β , να δείξετε ότι :  f  x  dx   g  x  dx .

β β

α α

β. Δίνεται η συνάρτηση f : 0,    

με f  x   x  ln 1  e  x 
i. Να βρείτε τη μονοτονία της f και να δείξετε ότι η f είναι θετική για κάθε x  0,   .

ii. Να δείξετε ότι η ευθεία ε: y  x είναι ασύμπτωτη της Cf .

ex
iii. Να δείξετε ότι για κάθε x  0,   ισχύει x
 ln 1  e  x   e  x . 77
e 1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

iv. Αν Ε είναι το εμβαδό που περικλείεται από την Cf , την ασύμπτωτη ε: y  x και τις ευθείες x  0 ,

x  1 , να δείξετε ότι: ln 
2 
1 
 E  1  e 1
1 e 
Θέμα 130. Δίνεται η συνάρτηση f  x   ln x  x  1 
2
  
x 1
0 1  t2
dt .
α. Να εξετάσετε την f ως προς τη μονοτονία της.
3
1
β. Να δείξετε ότι 0   4
dt  ln 2 .
0 1  t2
1
dt  x , x   0, π  .
φx
γ. Να δείξετε ότι  0 1 t 2
 2
δ. Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από την Cf , τον xx και τις ευθείες x  0 και
x  1.

Θέμα 131. Έστω η συνάρτηση f : α,β  , παραγωγίσιμη στο  α,β με f '  α   f ' β   0 και
f  α   f β  .
f  x   f α
 , α  x β
α. Να δείξετε ότι η συνάρτηση g  x    xα είναι συνεχής στο  α,β .
 0 ,xα

β. Να δείξετε ότι η g  x  είναι παραγωγίσιμη στο  α,β με g β   0 .

γ.i. Αν g  x   g β  0 , να δείξετε ότι η g  x  παίρνει μέγιστη τιμή σε ένα εσωτερικό σημείο του
διαστήματος  α,β .

f ξ   f α
ii. Να δείξετε ότι υπάρχει ξ   α,β  τέτοιο ώστε να ισχύει: f   ξ   .
ξα
f β   f  α 
δ. Αν 0  μ  , να δείξετε ότι υπάρχει ξ   α,β  τέτοιο ώστε να ισχύει
βα
f ξ   f α  μ  ξ  α

ε. Αν η συνάρτηση f  x  είναι δύο φορές παραγωγίσιμη και κυρτή στο διάστημα  α,β  να δείξετε ότι η
συνάρτηση g  x  είναι γνησίως αύξουσα στο  α,β  .

Θέμα 132.
α. i. Να αποδείξετε ότι o αριθμός u είναι πραγματικός, αν και μόνο αν u  u
zw
ii. Αν z  w  1, τοτε να αποδείξετε ο αριθμός είναι πραγματικός.
1 z w
78 β. Μεταξύ όλων των μιγαδικών Ζ που ικανοποιούν τη σχέση z  2i  1 , να βρείτε:

i. ποιος έχει το ελάχιστο και ποιος το μέγιστο δυνατό μέτρο.

ii. για ποιον από όλους η παράσταση z  2  2i παίρνει τη μέγιστη δυνατή τιμή.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 133. Έστω η συνάρτηση f :  για την οποία ισχύει f 3  x   5f  x   x  0 , για κάθε
x
α. Να προσδιορίσετε το πρόσημο της συνάρτησης f
β. Να δείξετε ότι η f αντιστρέφεται
γ. Με δεδομένη την γραφική παράσταση της συνάρτησης g  x   x3  5x , να δείξετε ότι η f έχει σύνολο
τιμών το και να ορίσετε την αντίστροφη συνάρτηση f 1
δ. Να δείξετε ότι η f είναι γνησίως φθίνουσα στο
ε. Να αποδείξετε ότι η f για κάθε x 0  ισχύει lim f  x   f  x 0 
x x0

στ. Να λύσετε την εξίσωση f  x  19   x  1

f 1  x 
ζ. Να βρείτε το lim
x 0 ημx

Θέμα 134. Δίνεται η συνάρτηση f με f  συνεχής στο , τέτοια ώστε να ισχύουν

 t  1 f   t  dt  2  tf   t  dt  4  xtf  x  dt , για κάθε x  , με f  0   0 και f   0   2

x 0 1
2
0 x 0

2x
α. Να δείξετε ότι f  x   , για κάθε x  .
x 1
2

β. Έστω E  α  το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από την Cf , τον xx’ και τις ευθείες x  0 και
x  α , α  0 . Αν το α μεταβάλλεται με ρυθμό 10 cm sec , να βρείτε τον ρυθμό μεταβολής του E  α  , τη
στιγμή κατά την οποία α  3cm .

γ. Θεωρούμε τη συνεχή συνάρτηση g με g  x   x  2  f  x  , για κάθε x  .

i. Να δείξετε ότι η ευθεία y  x  2 είναι ασύμπτωτη της C g στο  .

ii. Αν Ε το εμβαδόν που περικλείεται από τη C g , τη πλάγια ασύμπτωτη της στο  και τις ευθείες
x  0 και x  2 , να δείξετε ότι E  ln 5

z  1 x3  z  2 x
Θέμα 135. Έστω z  και η συνάρτηση f  x   , x  1,   ,τέτοια ώστε το όριο
x 1
lim f  x  να υπάρχει και να είναι πραγματικός.
x 1

Να αποδείξετε ότι:
α. i. z  1  z  2 .

3
ii. ο μιγαδικός z, που έχει το ελάχιστο μέτρο είναι ο .
2 79

β. i. η συνάρτηση f είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

ii. η συνάρτηση f παίρνει την τιμή 2012  z  1 .


f(x) ,x 1

γ. Αν επιπλέον η συνάρτηση g(x)  4 , x  1 είναι συνεχής στο 1, να αποδείξετε ότι:
 4ημ(x  1)
 ,x 1
 x 1
i. το πεδίο ορισμού της f –1 είναι το διάστημα  4,   .

3 15 3 15
ii. z   i ή z  i
2 2 2 2

Θέμα 136.
α. Aν οι συναρτήσεις f , g με πεδίο ορισμού το είναι ¨1-1¨, να αποδείξετε ότι και η συνάρτηση f g
είναι ¨1-1¨.
β. Αν η συνάρτηση f , ορισμένη στο , είναι ¨1-1¨, να αποδείξετε ότι και η συνάρτηση
h  x   f  x   2f  x   3 είναι ¨1-1¨.
3

γ. Έστω η συνάρτηση h  x   e
3g  x 
 2eg x   3 , όπου g συνάρτηση ¨1-1¨ ορισμένη στο . Αν η
γραφική παράσταση της g διέρχεται από την αρχή των αξόνων και g  2   ln 2 , τότε:

i. Να αποδείξετε ότι υπάρχει η αντίστροφη συνάρτηση της h και ότι h 1  0   0 και h 1  9   2 .


ii. Να λύσετε την εξίσωση h 2  h
1
x 2

 8x   0 .

Θέμα 137. Δίνεται η συνάρτηση f :  η οποία είναι γνησίως αύξουσα με f  1  0 και ο
f  1  f  0  4 3
μιγαδικός αριθμός z 
2

f 1
z
2
 
i , για τον οποίο ισχύει z  1  i 3 .Να αποδείξετε ότι

ισχύουν:
α. f  1  f  0   f 1  8

β. 2 Re  z   z

γ. f  1  2  f 1

δ. 1  f 1  z 0
Θέμα 138. Δίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί z  για τους οποίους ισχύει z  4  4i  2 και
Im(z)  4 .
α. Να βρεθεί ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών αυτών..
80
β. Να δείξετε ότι οι εικόνες των παραπάνω μιγαδικών ανήκουν στη γραφική παράσταση της συνάρτησης
f(x)  4  x 2  8x  14 και να βρείτε το πεδίο ορισμού της συνάρτησης αυτής.
γ. Να βρεθεί ο μιγαδικός του παραπάνω γεωμετρικού τόπου με το μέγιστο μέτρο.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

δ. Να γράψετε την εξίσωση εφαπτομένης της παραπάνω συνάρτησης στο σημείο το οποίο είναι η εικόνα
του μιγαδικού που βρήκατε στο τρίτο ερώτημα.

Θέμα 139. Δίνεται συνάρτηση f, δύο φορές παραγωγίσιμη στο 1, e  , με f 1  2 , f  e   e  1 και
σύνολο τιμών το  1, 4  . Να αποδείξετε ότι:
α. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο τιμές x1 , x 2  1, e  , με x1  x 2 , τέτοια ώστε f   x1   f   x 2   0

β. Υπάρχει τουλάχιστον ένα ξ  1, e  , τέτοιο ώστε f   ξ   0

γ. Υπάρχει τουλάχιστον ένα x0  1, e  , τέτοιο ώστε f  x0  f   x0   4f 4  x 0   x 0

δ. Η ευθεία y  x  e  2 τέμνει την Cf σε ένα τουλάχιστον σημείο με τετμημένη να ανήκει στο
διάστημα 1, e 
ε. Υπάρχουν ξ1 , ξ 2  1, e  , με ξ1  ξ 2 , τέτοια ώστε να ισχύει f   ξ1   f   ξ 2   1

Θέμα 140. Δίνεται η συνάρτηση f :  η οποία είναι γνησίως αύξουσα με f  1  0 και ο
f  1  f  0  4 3
μιγαδικός αριθμός z 
2

f 1
z
2

i , για τον οποίο ισχύει z  1  i 3 . 
Να αποδείξετε ότι ισχύουν:
α. f  1  f  0   f 1  8

β. 2Re  z   z

γ. f  1  2  f 1

δ. 1  f 1  z 0
0
Θέμα 141. Έστω οι μιγαδικοί z1 , z2 και η συνάρτηση f :  με f  x    x z1xt  z2 dt και για
2

την οποία ισχύει f  x   x για κάθε x 

Να αποδείξετε ότι:
2x
α. f  x    z1t  z2 dt
0

1
β. z 2 
2
γ. Η εξίσωση f  x   2013 έχει ακριβώς μια λύση στο διάστημα  0,   .

x z2 x
δ. Για κάθε x  ισχύει:  0
z1t 
2
dt 
4

Θέμα 142.
81
x2
i. Να αποδείξετε την ανισότητα: x   ln 1  x   x για κάθε x  0 .
2
Πότε ισχύουν οι ισότητες;

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη


ii. Δίνεται η συνάρτηση f  x   ln 1  x 2 . 
Αν E το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη Cf , τον άξονα xx και τις ευθείες x  0 και x  1 ,
7 1
τότε να δείξετε ότι E
30 3

Θέμα 143. Δίνονται οι συναρτήσεις f,g οι οποίες είναι παραγωγίσιμες στο  0,   και ισχύει :
 f 1  g 1  f  1  g 1  0
 f   x   e g  x   1 (1)
 g  x   ef  x  1 (2)
για κάθε x  0 .
α. Να δείξετε ότι f  x   g  x  για κάθε x  0 .

β. Να βρείτε τη συνάρτηση h  x   e
f  x 
 x , x  0.
γ. Αν α  0 και για κάθε x  1 ισχύει : h  x  1  3  αx (*) , να δείξετε ότι α  e3 .

Θέμα 144.
α. Δίνεται η συνάρτηση f : α,β  , παραγωγίσιμη στο  α,β με f  α   f β  . Να δείξετε ότι :

f  α   f β 
i. Υπάρχει ξ   α,β  τέτοιο ώστε f  ξ  
2
1 1 2 β  α 
ii. Υπάρχουν ξ1 ,ξ 2   α,β  τέτοια ώστε  
f   ξ 1  f   ξ 2  f β   f  α 

e
β. Δίνεται συνάρτηση f :  0,    με f  x   α  xln   , α  , η οποία έχει τοπικό
x
1
ακρότατο το .
2
1
i. Να δείξετε ότι α   .
2
1
ii. Για α   να δείξετε ότι η εξίσωση f  x   0 έχει ακριβώς δύο ρίζες στο διάστημα  0,   ,
2
1 
μία στο  2 ,1  και μία στο διάστημα 1, e 2  .
e 

82 Θέμα 145. Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f : α,β  με 0  α  β τέτοια, ώστε για τους
z1
μιγαδικούς z1  α  if  α  και z2  β  if β να ισχύει w   .
z2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

α. Να αποδείξετε ότι z1  iz2  z1  iz2

β. Να αποδείξετε ότι ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις του θεωρήματος Rolle για την συνάρτηση
f x
g x  στο διάστημα  α,β
x
γ. Να αποδείξετε ότι υπάρχει εφαπτομένη της γραφικής παράστασης της f η οποία διέρχεται από την
αρχή των αξόνων
f x  α  t
dt  1 , να αποδείξετε ότι η εξίσωση f   x   1 έχει λύση στο
x
δ. Αν ισχύει ότι lim 
x α α
 x  α  x  α  t 
 α,β 

x 4
Θέμα 146. Έστω η συνεχής συνάρτηση f :  με f  x    dt , για κάθε x  .
0 1  f 2 t 
α. Να δείξετε ότι η f είναι δυο φορές παραγωγίσιμη στο .
β. Να δείξετε ότι η Cf έχει ένα σημείο καμπής του οποίου να βρείτε τις συντεταγμένες.

γ. Να δείξετε ότι η f αντιστρέφεται και να βρείτε τα κοινά σημεία των Cf , Cf 1

δ. Να υπολογίσετε το εμβαδόν του χωρίου που ορίζεται από τις Cf , Cf 1

Θέμα 147. Έστω η δυο φορές παραγωγίσιμη συνάρτηση f 1, 2  για την οποία δίνονται
f (x)  0 για κάθε x  1, 2 και f 1 =0 , f  2 =2 , f   2   1 .
α. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι γνησίως μονότονη και να βρείτε το σύνολο τιμών της.
β. Να αποδείξετε ότι η ευθεία y  x εφάπτεται στην γραφική παράσταση της συνάρτησης f.

γ. Να αποδείξετε ότι υπάρχει τουλάχιστον ένα x0  1, 2  τέτοιο ώστε f   x0   1 .

δ. Να αποδείξετε ότι :
f  x   f 1 f  2   f  x 
i.  για κάθε x  1, 2  .
x 1 2x
ii. f  x   2  x  1 για κάθε x  1, 2  .
2
iii.  f  x  dx  1 .
1

ε. Να αποδείξετε ότι η ευθεία ex  y  2 τέμνει ακριβώς σε ένα μόνο σημείο την γραφική παράσταση της
f.
στ. Να αποδείξετε ότι υπάρχουν ξ1 ,ξ 2 1, 2  με ξ1  ξ 2 τέτοια ώστε f   ξ1  f   ξ 2   f   ξ1   2 .

Θέμα 148. Έστω η συνάρτηση f ,συνεχής στο και παραγωγίσιμη στο x 0  0 .

1 83
Αν g :  , συνάρτηση με g  x   f  xt  dt , t, x  και ο μιγαδικός z : z  2  i  z  2  i (1),
0
τότε:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

α. Να αποδείξετε ότι οι εικόνες του μιγαδικού, ανήκουν στην ευθεία (ε) y  2x .

β. Αν η ευθεία ε, είναι πλάγια ασύμπτωτη της Cf στο  να βρείτε τον πραγματικό αριθμό κ ώστε να
1 1
xf    5x 2 ημ    κ
ισχύει lim   x
x
 10 .
x 0  
1 2
f  2
x x
1 x
f  u  du αν x  0
γ. Να αποδείξετε ότι: g  x    x  0

.
f  0  αν x  0

δ. Να αποδείξετε ότι η g είναι παραγωγίσιμη στο .

ε. Αν ο μιγαδικός z   f  t  dt  i  f  t  dt ικανοποιεί την σχέση (1) να δειχθεί ότι υπάρχει ξ  1, 2 

2 2

1 0

τέτοιο ώστε f  ξ   g  ξ  .

Θέμα 149.
Α. Έστω η συνάρτηση f  x   x  e x 1  1 , x  και οι μιγαδικοί αριθμοί z  x  i και w  ex 1  i .

α. Να μελετηθεί η f ως προς τη μονοτονία και τα ακρότατα

β. Να βρεθεί ο x  ώστε το γινόμενο των μιγαδικών z και w να είναι φανταστικός.
αx 3  βx 2  2
Β. Δίνεται η συνάρτηση f  x   . Αν η Cf έχει στο  ασύμπτωτη την ευθεία
x2  1
ε : y   2  α  x  4  β , να βρεθούν τα α,β  * .

, f  x   0 για κάθε x   f  x  dx  0 και f 1  1 .

z
Θέμα 150. Δίνεται η f συνεχής στο με
1

α. Να δειχτεί ότι f  x   0

β. Να βρεθεί ο γεωμετρικός τόπος των z .

 z  z  3 x3  x
γ. Να βρείτε το όριο lim
 
x  z  z  3 x 2  x

δ. Αν το εμβαδόν της f με x' x από τη x  0 μέχρι τη x  1 είναι μικρότερο του z  2z , να δειχτεί ότι η

 6x  6 έχει τουλάχιστον μια ρίζα στο  0,1

x
 f  t  dt  3x
2
εξίσωση
0

Θέμα 151.
α. Δίνονται οι μιγαδικοί z1 , z 2 για τους οποίους ισχύει z1  z2  z1  z2 . Να βρεθεί ο γεωμετρικός τόπος
84 των εικόνων των μιγαδικών αριθμών w  z1  z2 .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

β. Δίνονται οι μιγαδικοί z1  1  iα
f x
 
και z2  1  f  x   i που ικανοποιούν τη σχέση του ερωτήματος
(α) και f είναι μια παραγωγίσιμη συνάρτηση στο με f  0   0 και f   0   0 . Να δειχθεί ότι
2α3
γ. Αν για τη συνάρτηση g με τύπο g  x   Im(z1  z2 ) ισχύει το θεώρημα Rolle στο  γ,δ να δείξετε ότι

ef  γ  1  f  δ 
 , f  γ   1
ef  δ  1  f  γ 

Θέμα 152. Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f : * με f  x   0 για κάθε x  , τέτοια ώστε


1
να ισχύει: 2f   x   f 2  x  ημx  0 για κάθε x  και f  0  
2
2
α. Να δείξετε ότι ο τύπος της συνάρτησης f είναι ο f  x   , για κάθε x  .
3  συνx
1
β. Να δείξετε ότι  f  x   1 για κάθε x  .
2
για την οποία ισχύει: g  x   f  x   e
 g x
γ. Έστω g μια παραγωγίσιμη συνάρτηση στο , για κάθε
x , τότε:

i. Να δείξετε ότι η συνάρτηση h  x   e

g x
είναι κοίλη στο  π, 2π  .
g  x 1
ii. Να δείξετε ότι: 1  e  e g  x 1  2 , για κάθε x  .
g x
iii. Να δείξετε ότι η εξίσωση e  2x  2012  0 , έχει το πολύ μια πραγματική ρίζα
1
Δίνεται η συνάρτηση με τύπο F  x    e tx dt . Να βρεθούν:
2
Θέμα 153. 0
α. ο τύπος της συνάρτησης.
β. η τιμή F  0  και να ελεγχθεί η συνέχεια το σημείο x 0  0 .

γ. η τιμή F  0  .

δ. η μονοτονία και η καμπυλότητα της συνάρτησης F.

ε. ισχύει ότι 1  F  x   e x , x  0 .
2

Fx Fx
στ. τα lim , lim .
x 0 ημx x  x

Θέμα 154. Έστω η συνάρτηση f συνεχής στο για την οποία για κάθε x  ισχύει :

 x  2xf  2x  t    t  1f  2x  t  dt  e  ex
2x-1
x
, και ο μιγαδικός z  για τον οποίο ισχύει

f  zz  4   f  4 z  . 85

α. Να βρείτε το τύπο της f.

β. Να βρείτε το γεωμετρικό τόπο της εικόνας του z.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

γ. Ένα κινητό Μ κινείται στο γεωμετρικό τόπο του z.

i. Να βρείτε σε ποιο σημείο του γεωμετρικού τόπου ο ρυθμός μεταβολής της τετμημένης x του
M ως προς το χρόνο t είναι ίσος με το ρυθμό μεταβολής της τεταγμένης y, αν υποτεθεί ότι
y  t   0 και x  t  <0 για κάθε t  0 .

ii. Να βρείτε το ρυθμό μεταβολής της τεταγμένης y τη χρονική στιγμή που το κινητό M περνάει
από το A 1, 3 , όπου η τετμημένη x ελαττώνεται με ρυθμό 2 μονάδες το δευτερόλεπτο.

Θέμα 155. Δίνεται η παραγωγίσιμη συνάρτηση f :  0,    για την οποία για κάθε x  0
ισχύουν f  x   0 , f   x   2xf  x   0 και η γραφική της παράσταση διέρχεται από το σημείο Α 1,1 .
α. Να δείξετε ότι η παράγωγος της f είναι συνεχής στο ανοικτό διάστημα  0,   και να βρείτε τον τύπο
της συνάρτησης f.
x 1 x f t  x 1
β. Να δείξετε ότι f x   2
dt  , x  1.
2x 1 2t 2
x 1 
γ. Να βρείτε τη συνάρτηση F  x     1  2  f  t  dt , x  1 .
1
 2t 
x
δ. Να αποδείξετε ότι 2e  e  t dt  1 , για κάθε x  1 .
2

Θέμα 156. Έστω συνάρτηση f , δυο φορές παραγωγίσιμη στο με την f  συνεχή στους
πραγματικούς αριθμούς .
Αν η συνάρτηση f  ικανοποιεί τις συνθήκες f   x  f  x   [f   x  ]2  f  x  f   x  , f  0   2f  0   1 τότε :

α. Να βρείτε τον τύπο της f.

α
β. Να αποδείξετε ότι  x 2004 lnf  x  dx  0 , α  0 .
α

γ. Αν g είναι συνεχής συνάρτηση στο διάστημα 0,1 με σύνολο τιμών το 0,1

g t 
dt  1 έχει μια μόνο λύση στο  0,1 .
x
να αποδείξετε ότι η εξίσωση 2x  
0 1  f 2 t 

Θέμα 157. Δίνεται η συνάρτηση φ  t   2t  μ , t  , όπου η παράμετρος μ είναι ένας πραγματικός

αριθμός . Μια επιχείρηση έχει έσοδα Ε  t  που δίνονται σε εκατομμύρια δραχμές , με τον τύπο
Ε  t    t  1 φ  t  , t  0 , όπου t συμβολίζει το χρόνο σε έτη .
Το κόστος λειτουργίας Κ  t  της επιχείρησης δίνεται , επίσης σε εκατομμύρια δραχμές ,σύμφωνα με τον
τύπο Κ  t   φ  t  4  , t  0 .

α. Να βρείτε τη συνάρτηση κέρδους P  t  , για t  0 , όταν γνωρίζουμε ότι κατά το πρώτο έτος λειτουργίας
86 η επιχείρηση παρουσίασε ζημιά δώδεκα εκατομμύρια δραχμές .
β. Ποια χρονική στιγμή θα αρχίσει η επιχείρηση να παρουσιάζει κέρδη ;
γ. Ποιος θα είναι ο ρυθμός μεταβολής της συνάρτησης κέρδους στο τέλος του δεύτερου έτους ;

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

111 6
P  t  dt .
2 0
δ. Να υπολογίσετε την τιμή του ολοκληρώματος I 

2t  3 4
t
x  2 x2
Θέμα 158. Δίνονται οι συναρτήσεις f  t   , t  1,4  και g  x    f(t) e dt , x  0 .
t2 1 x 1
4
α. Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα I   f  t  dt .
1

1 t 4
β. Να αποδείξετε ότι : e x  e x  e x , για κάθε t  1,4  και x  0 .
2 2 2

γ. Να υπολογίσετε το lim g  x  .
x 

Θέμα 159. Έστω συνάρτηση f : 1,    , κυρτή με συνεχή πρώτη παράγωγο για την οποία
ισχύει f 1  1, f  1  0
1, x 1
 x
Θεωρούμε τη συνάρτηση g  x    f  t  dt

 1 ,x 1
 x 1
i. Να δείξετε ότι η συνάρτηση g είναι συνεχής στο διάστημα 1,  
ii. Να βρείτε τη συνάρτηση g 
iii. Να δείξετε ότι η συνάρτηση g είναι γνησίως αύξουσα στο 1,  

 f  t  dt  a  1
a

iv. Να δείξετε ότι για κάθε a,   με 1  a   ισχύει  1

 f  t  dt   1
1

Θέμα 160. Έστω f :  παραγωγίσιμη συνάρτηση τέτοια ώστε να ισχύει:

3 f  x    f  x   x , x 
i. Να δείξετε ότι η συνάρτηση f είναι γνησίως αύξουσα.
1
ii. Να δείξετε ότι υπάρχει η συνάρτηση f και να βρείτε τον τύπο της .
f  x 1
iii. Να δείξετε ότι lim 
x  x 3
iv. Να υπολογίσετε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται μεταξύ της C f , του άξονα xx και των
3
ευθειών x  1 και x 
2

dt με x   1, 2 
1
Θεωρούμε τη συνάρτηση με τύπο f  x  
2x
Θέμα 161. 1 t 1 x
x 1
i. Να δείξετε ότι ο τύπος της f είναι f  x   ln , x   1,2 
2 x 87
ii. Να βρείτε το σύνολο τιμών της f και να βρείτε το πλήθος των ριζών της.
iii. Να βρείτε τις ασύμπτωτες της C f

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Απαντήσεις

Μέρος Α΄ Θέματα Παννελληνίων

Θέμα 1. Λύση
i. Από την σχέση (1) έχουμε διαδοχικά
z  1  z  1  4   z  1 z  1   z  1 z  1  4  zz  z  z  1  zz  z  z  1  4 
2 2

 2 zz  2  zz  1  z  1  z  1
2

Άρα ο μιγαδικός z ανήκει στον μοναδιαίο κύκλο

ii. Οι μιγαδικοί z1 , z2 είναι από τους παραπάνω μιγαδικούς z, άρα ανήκουν στον ίδιο γεωμετρικό
τόπο. Δηλαδή z1  1 και z2  1
Από υπόθεσή έχουμε ότι:
z1  z2  2  z1  z2  2   z1  z2  z1  z2   2  z1 z1  z1 z2  z1 z2  z2 z2  2 
2 2

 z1  z1 z2  z1 z2  z2  2  1  z1 z2  z1 z2  1  2  z1 z2  z1 z2  0
2 2

Επειδή δεν μπορούμε να υπολογίσουμε απευθείας το μέτρο z1  z2 θα υπολογίσουμε το τετράγωνό του

αρχικά.
z1  z2   z1  z2  z1  z2   z1 z1  z1 z2  z1 z2  z2 z2  z1  0  z2  1  1  2
2 2 2

Άρα z1  z2  2  z1  z2  2
2

Β’ (0,β)
iii. Για να βρούμε τον γεωμετρικό τόπο των μιγαδικών
w θέτουμε w  x  yi , x, y 
Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:
w  5w  12  x  yi  5  x  yi   12 
Ο(0,0) Α(α,0)
 x  yi  5 x  5 yi  12  Α’(-α,0)

 4 x  6 yi  12   4 x    6 y   12 
2 2

16 x 2 36 y 2 x2 y 2 Β’ (0,-β)
 16 x 2  36 y 2  144   1  1
144 144 9 4
Άρα οι μιγαδικοί w ανήκουν σε έλλειψη με a  9  a  3 και   4    2
2 2

Έχουμε ότι η μέγιστη τιμή του w είναι max w  a  max w  3

και η ελάχιστη τιμή του w είναι min w    min w  2

iv. Για τον μιγαδικό w ισχύει ότι: 2  w  3 και για τον μιγαδικό z ισχύει z  1
Από την τριγωνική ανισότητα έχουμε:
z  w  z  w  z  w  1 w  z  w  1 w  1 2  1 w  z  w  1 w  1 3 
88 1 z  w  4

Θέμα 2. Λύση
i. Για να βρούμε τον γεωμετρικό τόπο των μιγαδικών αριθμών z θέτουμε z  x  yi , x, y 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Η δοσμένη σχέση (1) γράφεται:

z  i  1  Im  z   x  yi  i  1  y  x 2   y  1   y  1 
2

2
 x 2   y  1   y  1  x 2   y  1   y  1
2 2 2 2

1 2
 x2  y 2  2 y  1  y 2  2 y  1  4 y  x2  y  x  3
4

ii. Από την σχέση (2) έχουμε

w  w  3i   i  3w  i   ww  3iw  3iw  i 2  ww  3iw  3iw  1  0  w  3i  w  w   1  0
2

Θέτουμε w  x  yi x, y  . Θυμίζουμε ότι w  x  y και w  w  2 yi

2 2 2

Επομένως
x2  y 2  3i  2 yi  1  0  x2  y 2  6 y  1  0 (4)
 x2  y 2  6 y  1  8  8 
 x 2  y 2  6 y  9  8  x 2   y  3  8
2

Άρα οι εικόνες των μιγαδικών w ανήκουν σε κύκλο με κέντρο Κ(0,3) και   8    2 2

Σημείωση!!! Για να βρούμε την εξίσωση του γεωμετρικού τόπου των εικόνων των μιγαδικών z κάναμε
χρήση της μεθόδου συμπλήρωσης τετραγώνου.
Εναλλακτικά, από την σχέση (4) που είναι της μορφής = x  y  Ax  By    0 , θα μπορούσαμε να
2 2

1  A B
εργαστούμε με την χρήση των τύπων :   2  B 2  4 και K   ,   που μας δίνουν την
2  2 2
ακτίνα και το κέντρο του κύκλου.

iii. Για να βρούμε τα σημεία του μιγαδικού επιπέδου για τα οποία ισχύει z  w αρκεί να λύσουμε το
σύστημα των (3) και (4)
 1 2
y  x 
x  4 y
2

x  4 y
2

x  4 y
2

 4  2   2 
x  y  6 y 1  0
 4 y  y  6 y  1  0
  y  2 y 1  0

2 2
 x2  y 2  6 y  1  0


x  4 y
2
 x2  4 y  x2  4 x   4
  x  2
      
 y  1  0  y 1  0 y 1 y 1 y 1
2
 

Άρα A  2,1 και B  2,1

iv. Για να εξετάσουμε αν το τρίγωνο ΚΑΒ είναι ορθογώνιο και ισοσκελές πρέπει αρχικά υπολογίσουμε
τα μήκη των πλευρών του.
 AB    xB  xA    yB  yA    2  2  1  1 2
2 2 2 2

 AK    xK  xA    yK  yA    0  2   3  1  82 2
2 2 2 2

 KB    xB  xK    yB  yK    2  0   3  1  82 2
2 2 2 2
89
Παρατηρούμε ότι (ΑΚ) = (ΚΒ) άρα το τρίγωνο είναι ισοσκελές. Για να ελέγξουμε αν το τρίγωνο είναι και
ορθογώνιο θα κάνουμε χρήση του Πυθαγορείου Θεωρήματος
 AB    AK    KB   42  2 2    2 2 
2 2
 16  16 αληθές
2 2 2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Άρα το τρίγωνο ΑΚΒ είναι ορθογώνιο.

Για να βρούμε τον μιγαδικό u του οποίου η εικόνα Λ στο μιγαδικό
Α (η) Λ
επίπεδο σχηματίζει με τα Α,Β,Κ τετράγωνο θα εργαστούμε ως εξής.
Αναζητούμε την εξίσωση της ευθεία (ε) που είναι παράλληλη στην ΑΚ
και διέρχεται από το σημείο Β.
Ισχύει ότι (ε)
y  y 3 1
                  1
x  x 02
και Κ Β
  : y  yB    x  xB   y  1  1 x  2   y  1   x  2
 y   x 1
Αναζητούμε την εξίσωση της ευθεία (η) που είναι παράλληλη στην ΚΒ και διέρχεται από το σημείο Α.
y  y 3 1
Ισχύει ότι                   1 και
x  x 02
  : y  yA    x  xA   y 1  1 x  2  y 1  x  2  y  x  1
Από την λύση του συστήματος των (ε) και (η) θα προκύψει ο ζητούμενος μιγαδικός u.
 y  x 1  y  x 1  y   x 1 x  0
   
 y  x 1 2 y  2  y  1  y  1
Άρα   0, 1 και u  0   1 i  u  i

Θέμα 3. Λύση
Από τους τύπους του Vietta έχουμε ότι: x  Sx  P  0 όπου S  z1  z2 (το άθροισμα των
2
i.
ριζών) και P  z1  z2 (το γινόμενο των ριζών)
Επομένως μπορούμε να σχηματίζουμε την εξίσωση x 2   2  x  5  0  x 2  4 x  5  0 από την λύση
της οποία θα προκύψουν οι z1 , z2
   2  4  22  4 1 5  16 και
  i  2  i 16 2  4i  z  1  2i
z1,2   z1,2   z1,2   1
2 2 1 2  z2  1  2i

ii. Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:

w  z1  w  z2  z1  z2  w   1  2i   w   1  2i    1  2i    1  2i  
2 2 2 2 2 2

 w  1  2i  w  1  2i  4i  w  1  2i  w  1  2i  16
2 2 2 2 2

Θέτουμε w  x  yi x, y  .
w  1  2i  w  1  2i  16  x  yi  1  2i  x  yi  1  2i  16 
2 2 2 2

  x  1   y  2  i   x  1   y  2  i  16 
2 2

2 2
  x  1   y  2    x  1   y  2   16   x  1   y  2    x  1   y  2   16 
2 2 2 2 2 2 2 2

 2  x  1  y 2  4 y  4  y 2  4 y  4  16  2  x  1  2 y 2  8   x  1  y 2  4 1
90 2 2 2

Άρα οι εικόνες του w ανήκουν σε κύκλο με κέντρο K  1, 0  και  2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

iii. Θέτουμε w  x  yi x, y 
Η δοσμένη σχέση του ερωτήματος (ii) γράφεται: 2 Re  w  Im  w  0  2 x  y  0  y  2 x (2)
Η (1) λόγω της (2) γράφεται:
 x  1
 y 2  4   x  1   2 x   4  x2  2 x  1  4 x 2  4  5x 2  2 x  3  0 
2 2 2

3
 x  1 ή x 
5
Για x  1 έχουμε y  2 x  y  2   1  y  2
3 3 6
Για x  έχουμε y  2 x  y  2     y  
5 5 5

iv. Οι μιγαδικοί w1 , w2 είναι δύο από τους μιγαδικούς

2
w του ερωτήματος (ii) άρα ανήκουν στον κύκλο με Α(w1)
κέντρο K  1, 0  και   2 , δηλαδή w1  1  2
και w2  1  2
1
Από υπόθεση έχουμε ότι w1  w2  4  w1  w2  2 .
Άρα οι εικόνες των w1 , w2 είναι αντιδιαμετρικά σημεία του |w1 – w2|
κύκλου.
Έστω Α η εικόνα του w1 και Β η εικόνα του w2 3 2 1
O 1
Λ(w1+w2) K
Αν OA η διανυσματική ακτίνα του w1 και OB η
|w1 + w2|
διανυσματική ακτίνα του w2 τότε το O εκφράζεται από
1

το άθροισμα O  OA  OB δηλαδή την εικόνα του

αθροίσματος w1  w2 .
Το τετράπλευρο ΟΑΛΒ είναι παραλληλόγραμμο και η
2
διαγώνιος ΑΒ είναι διάμετρος, άρα διέρχεται από το Κ το B(w2)
οποίο και την διχοτομεί. Επειδή οι διαγώνιοι του παραλληλογράμμου διχοτομούνται έχουμε ότι Κ μέσο το
ΟΛ.
Άρα O  2   O  2  w1  w2  2

Θέμα 4. Λύση
i. Θέτουμε z  x  yi , x, y 
 2  i  z   2  i  z  8  0   2  i  x  yi    2  i  x  yi   8  0 
 2 x  2 yi  xi  y  2 x  2 yi  ix  y  8  0  4 x  2 y  8  0  2 x  y  4  0
Άρα ο ζητούμενος γεωμετρικός τόπος είναι η ευθεία   : 2 x  y  4  0

ii. Για να βρούμε τον πραγματικό αριθμό z1 που ανήκει στην παραπάνω εξίσωση χρησιμοποιούμε
την ιδιότητα z1   Im  z1   0 .
Για y  0 έχουμε 2 x  0  4  0  x  2 . Άρα z1  2 91

Για να βρούμε τον φανταστικό αριθμό z2 που ανήκει στην παραπάνω εξίσωση χρησιμοποιούμε την
ιδιότητα z2  I  Re  z2   0 .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Για x  0 έχουμε 2  0  y  4  0  y  4 . Άρα z2  4i

iii. Έχουμε:
2 2
z1  z2  z1  z2  2  4i  2  4i  22  42  22   4   40
2 2 2 2 2

Θέμα 5. Λύση
1 i 3
i. Παρατηρούμε ότι η δοσμένη εξίσωση έχει ακεραίους συντελεστές άρα αν z1  τότε η
2
1 i 3
άλλη ρίζα είναι z2  z1  z2  . Ισχύουν ακόμη οι τύποι του Vietta για το άθροισμα και
2
το γινόμενο.

1 i 3 1 i 3
S  z1  z2          1
a 2 2
 1 i 3 1 i 3
P  z1 z2        1
a 2 2
Η δοσμένη εξίσωση γράφεται z  z  1  0 . Αφού το z1 είναι λύση της εξίσωσης σημαίνει ότι την
2
ii.
2
 2

επαληθεύει. Άρα z1  z1  1  0   z1  1 z1  z1  1  0  z1  1  0  z1  1
3 3

Β΄ τρόπος
3 2
 1 i 3   1 i 3   1 i 3 
z  
3
1         ...
 2   2   2 

iii. Η δοσμένη σχέση γράφεται:

1 i 3 1 i 3
w  z1  z1  w    w 3
2 2
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών w είναι κύκλος με κέντρο το Ο(0, 0) και ακτίνα
 3.

Θέμα 6. Λύση
i. Από υπόθεση έχουμε ότι z2  z1  Άρα:
z2  z1   z2  z1  z2  z1  z2  z2  z1  z1  2i Im  z2   2i Im  z1   Im  z2   Im  z1  (1)
Φέρνουμε τον μιγαδικό αριθμό z2 στην κανονική του μορφή
2  z1 2   x  yi   2  x   yi   2  x   yi    2  x   yi 
z2     
2  z1 2   x  yi   2  x   yi   2  x   yi    2  x   yi 


 2  x  2  x    2  x  yi   2  x  yi  y 2 
 2  x  y2
2

 2  x  2  x   y 2  2 yi  2 xyi  2 yi  2 xyi 4  x2  y 2 4y
92    i
 2  x  y2 2  x y 2  x  y2
2 2 2 2

Από την σχέση (1) έχουμε

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

y 0
4y 4
Im  z2   Im  z1    y  1   x  2   y 2  4 (2)
2

2  x y 2  x y
2 2 2 2

Από την (2) έχουμε ότι:

4  x2  y 2 4  x2  y 2 4 y
4y 4  x2  y 2
z2   i  z2   i  z2   yi
 2  x  y2  2  x  y2
2 2
4 4 4
Έχουμε ότι:
 4  x2  y 2  4  x2  y 2 4  x2  y 2  4x
z2  z1    yi    x  yi   z2  z1   x  z2  z1  
 4  4 4
4  4 x  x 2  y 2 y  4  x  2  4  4x  x2  4   x  2
2 2 2

 z2  z1   z2  z1  
4 4
4  4x  x2  4  x2  4x  4
z2  z1   z2  z1  1
4
ii. Από την σχέση (2) έχουμε ότι ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων του z1 είναι ο κύκλος με εξίσωση

 x  2  y 2  4 χωρίς τα σημεία της ευθείας y  0

2

Έχουμε ότι z1   x  yi   z1  x  2 xyi  y  z1  x  y  2 xyi

2 2 2 2 2 2 2 2
iii.
z12  I  x 2  y 2  0  y 2  x2  y   x και επειδή xy  0 έχουμε ότι x, y ομόσημοι άρα y  x
Για y  x έχουμε z1  x  xi και z1  x  xi
Έχουμε:
 z1  1  i    z1  1  i    x  xi  1  i    x  xi  1  i  
20 20 20 20

  x  1   x  1 i    x  1   x  1 i  
20 20

  x  11  i     x  11  i     x  1 1  i    x  1 1  i 

20 20

20 20 20 20

  x  1
20
1  i   2 10
  x  1
20
1  i   2 10


  x  1
20
1  2i  i    x  1 1  2i  i 
2 10 20 2 10
  x  1
20
 2i 
10
  x  1
20
 2i 
10


  x  1  2i    x  1  2i  0
20 10 20 10

Θέμα 7. Λύση
i. α΄ τρόπος: Παρατηρούμε ότι  z  2    z  2  άρα η σχέση (1) γράφεται διαδοχικά:
 z  2 z  2  z  2  2   z  2 z  2   z  2  2  z2  z2  2  z2  z2 2  0
2 2

Για να λύσουμε το τριώνυμο θέτουμε z  2  x άρα έχουμε x  x  2  0  x  1 ή x  2

2

 Για x  1  z  2  1 επομένως ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών z είναι κύκλος
με κέντρο Κ(2, 0) και ακτίνα ρ = 1
 Για x  2  z  2  2 άτοπο γιατί z  2  0
93
β΄ τρόπος: Θέτουμε z  x  yi με x, y  Η (1) γράφεται διαδοχικά:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 z  2  z  2   z  2  2   x  yi  2  x  yi  2   x  yi  2  2 
   x  2   yi    x  2   yi    x  2   yi  2   x  2    yi    x  2  y2  2 
2 2 2

  x  2  y 2   x  2  y 2  2 (2)
2 2

 x  2  y 2  u   x  2  y 2  u 2
2 2
Θέτουμε

Η σχέση (2) γράφεται διαδοχικά: u  u  2  u  u  2  0  u  1 ή u  2

2 2

Για u  1   x  2   y 2  1 επομένως ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών z είναι

2

κύκλος με κέντρο Κ(0, 2) και ακτίνα ρ = 1
Για u  2   x  2   y 2  2 άτοπο γιατί  x  2   y 2  0 για κάθε x, y 
2 2


α΄ τρόπος: Έχουμε ότι max z   OK    όπου  OK    2  0   0  0  2 άρα

2 2

max z  2  1  3
Ισχύει ότι: z  max z  z  3

β΄ τρόπος: Έχουμε ότι z  z  2  2 Από την τριγωνική ανισότητα ισχύει ότι

z  2  2  z  2  2  z  1 2  z  3

ii. Έχουμε ότι οι μιγαδικοί z1 , z2 που ανήκουν στον παραπάνω γεωμετρικό τόπο είναι ρίζες της
εξίσωσης w   w    0 , με w μιγαδικό αριθμό,
2
 ,   . Ισχύει ότι:
 z2  z1
 
 z1  z2    z1  z2    z1  z1       2 Re  z1  (3)
a 1
 
z1  z2   z1  z2   z1  z1      z1 (4)
2

a 1
Αν z1  x1  y1i τότε z2  z1  z2  x1  y1i . Άρα Im  z1   y1 και Im  z2    y1
Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:
Im  z1   Im  z2   2  y1    y1   2  2 y1  2  y1  1  y1  1
Ο μιγαδικός z1 ανήκει στον γεωμετρικό τόπο του ερωτήματος (1) άρα:
y1 1
 x1  2  y12  1   x1  2   1  1   x1  2   0  x1  2
2 2 2

Επομένως z1  2  i και z2  2  i
Από τις (3) και (4) έχουμε ότι:
 3    2 Re  z1     2  2    4
 
2
 4    z1    22  12  5
2

94 iii. Από υπόθεση έχουμε ότι:

v  a2v 2  a1v  a0  0  v3  a2v 2  a1v  a0  v3  a2v 2  a1v  a0  v  a2v 2  a1v  a0
3 3

Από την τριγωνική ανισότητα έχουμε ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

a2v 2  a1v  a0  a2v 2  a1v  a0  v  a2  v  a1  v  a0  v  a2  v  a1  v  a0 (5)

3 2 3 2

Επειδή οι μιγαδικοί αριθμοί  0 , 1 ,  2 ανήκουν στον γεωμετρικό τόπο του ερωτήματος (i) έχουμε ότι:
a0  3 , a1  3 και a2  3 .
Η σχέση (5) γράφεται διαδοχικά:
 2
  2

3 v  v 1 13 v  v 1
3 2 3

v  3 v  3 v  3  v  3 v  v 1  v 1  3 v  v  1 1
2
 3
 2
 

     
2
v  v 1 0
 v  1  3 v  v  1   v  1 v  v  1  3 v  v  1 
3 2 2 2

 v 1  3  v  4

Θέμα 8. Λύση
i. Έχουμε διαδοχικά ότι:
4  z  z10  4  z z  z4  z
10 10 10

Θέτουμε z  x  yi , x, y 

z  4  z  x  yi  4  x  yi   x  4   yi  x  yi   x  4  y2  x2  y2 
2

 x 2  8 x  16  y 2  x 2  y 2  8 x  16  0  x  2

ii. Αρχικά θα ερμηνεύσουμε τα δεδομένα. Έχουμε ότι το σημείο τομής της x  2 με την C f είναι το
σημείο A  2, f  2   και επιπλέον δίνεται ότι y0  3  f  2   3
a. Έχουμε f  2   3  22  2  a  3  a  9
Επομένως έχουμε f  x   x 2  x  9  f   x   2 x  1
Για x  2 ισχύει f  2   3 και f   2   5
Η εφαπτόμενη της C f στο Α δίνεται από την σχέση
  : y  f  2  f   2  x  2   y  3  5  x  2   y  5x  19
b. Για να υπολογίζουμε το εμβαδό του ζητούμενου χωρίου αρχικά πρέπει να βρούμε το άλλο
άκρο ολοκλήρωσης, που δεν είναι άλλο από το σημείο επαφής της C f με την ευθεία (ε),
δηλαδή το σημείο A  2, f  2  

Επομένως E     f  x   y dx  5 x 2  x  9  5x  13 dx  5 x 2  4 x  5 dx
2 2 2

5
3 3 3
Αναζητούμε τώρα το πρόσημο της παράστασης που βρίσκεται μέσα στην απόλυτη τιμή
x2  4 x  5  0 για κάθε x  (αφού Δ < 0)
Επομένως
2
 x3 
E     5  x  4 x  5 dx    2 x 2  5 x  
2
2 28
τ.μ.
3 3  5 3 81

Θέμα 9. Λύση
95
i. Θεωρούμε z1  a   i και z2     i όπου  ,  , , 
Έτσι οι δοσμένες σχέσεις γράφονται:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

    4 1
z1  z2  4  4i  a   i     i  4  4i   a          i  4  4i  
    4  2
2 z1  z2  5  5i  2    i       i   5  5i  2  2 i     i  5  5i 

2    5
  3
  2      2    i  5  5i  
2    5
  4
Από τις σχέσεις (1) και (3) έχουμε:
    4 3  9   3 4

  
2    5     4   1
Από τις σχέσεις (2) και (4) έχουμε: 3 Κ2(1,3)
    4      4   1
  
2     5 2    5   3 2

Άρα z1  3  i και z2  1  3i Κ1(3,1)

ii. Από τα δεδομένα παρατηρούμε ότι ο γεωμετρικός τόπος 1

του z είναι ο κυκλικός δίσκος με κέντρο K1  3,1 και

ακτίνα 1  2 , ενώ ο γεωμετρικός τόπος του w είναι 1 2 3 4

ο κυκλικός δίσκος με κέντρο K 2 1,3 και ακτίνα

2  2
a. Για να βρούμε τα σημεία τομής των δύο κυκλικών δίσκων, πρέπει πρώτα να βρούμε την
σχετική τους θέσης.
 K1K2    x1  x2    y1  y2   1  3   3  1  2 2
2 2 2 2

1  2  2  2  2 2
Άρα  K1K2   1  2 επομένως οι κυκλικοί δίσκοι εφάπτονται άρα υπάρχει μοναδικός μιγαδικός για τον
οποίο ισχύει z  w
b. Η μέγιστη τιμή του μέτρου z  w είναι max z  w  21  22  max z  w  4 2

Θέμα 10. Λύση

1
i.  f  a  . Άρα:
Έχουμε ότι z 
z
1 1  1 1 1 1 1
z   z   z    z   z   zz z  zz   zz z  zz  
z z  z z z z z
 z2  z  z  z  z 2  z  z2  z  z  z  z 2  z  0  z  z  z  z    z  z   0 

 2

 z 1  z  z   0  z  1 ή zz
Αν z  z  z   Im  z   0 άτοπο.
Επομένως z  1
1
96 ii. Έχουμε z  1  z  z  1  z 
z
Άρα:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

2
1  1 1
z   f a   z    f 2 a  z2  2  2  f 2 a  f 2     2  f 2 a  f 2 a  f 2   
z  z z

iii. Θεωρούμε συνάρτηση g  x   x3 f  a   f    , x   1,1 .

 Η g είναι συνεχής στο [-1, 1] ως πολυωνυμική
g  1   1 f  a   f     g  1   f  a   f    
3

 
g 1  13 f  a   f     g 1  f  a   f    
 g  1  g 1    f  a   f       f  a   f     
 g  1  g 1  f 2     f 2    g  1  g 1  0
Από θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει x0   1,1 τέτοιο ώστε g  x0   0 , δηλαδή η εξίσωση
x3 f  a   f     0 έχει μία τουλάχιστον λύση στο  1,1

Θέμα 11. Λύση

i. Έχουμε ότι:
z  3i  z  3i  2  z  3i  z  3i  2  z  3i  z  3i  2  2 z  3i  2  z  3i  1
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών z είναι κύκλος με κέντρο Κ(0 , 3) και ακτίνα ρ = 1.

ii. Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι:

1
z  3i  1  z  3i  12   z  3i  z  3i   1   z  3i  z  3i   1  z  3i 
2

z  3i

iii. Για τον μιγαδικό w έχουμε ότι:

1
w  z  3i   w  z  3i   z  3i   w  z  3i  z  3i  w  z  z  w  2 Re  z  άρα
z  3i
w
Θέτουμε z  x  yi , x, y  . Άρα w  2 x
Ισχύει ακόμη πως ο μιγαδικός z κινείται σε κύκλο με κέντρο K  0,3 και  1 .
Για τα x και y του μιγαδικού z ισχύουν 1  x  1 (1) και 1  y  3  1 (2)
Από την σχέση (1) έχουμε 1  x  1  2  2 x  2  2  w  2

iv. Ισχύει z  w  z   z  z    z  z

Θέμα 12. Λύση

i. Έχουμε ότι:

 2  z 2  2  2 z  z 2  2 z  2  0 ,    2   4 1 2  4 και
2 2
z
z
  i  2  2i z  1 i
z1,2   z1,2   1
2 2  z2  1  i 97

ii. Η ζητούμενη σχέση γράφεται:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

z12010  z22010  1  i 
2010
 1  i 
2010

 1  i  
2 1005

 1  i  
2 1005
 12  2i  i 2 
1005
 12  2i  i 2 
1005


  2i    2i    2i    2i  0
1005 1005 1005 1005

iii. Η δοσμένη σχέση γράφεται:

w  4  3i  z1  z2  w  4  3i  1  i  1  i  w  4  3i  2
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων του w είναι κύκλος με κέντρο K  4, 3 και ακτίνα  2

iv. Αναζητούμε την μέγιστη και την ελάχιστη τιμή του w . Έχουμε ότι:

min w   OK     42   3  2  3 και max w   OK     42   3  2  7

2 2

Ισχύει min w  w  max w  3  w  7

Θέμα 13. Λύση

i. α. Θέτουμε z  x  yi , x, y 
 x  2  1 2  x  1
z   2  1   2  1 i  x  yi   2  1   2  1 i   
 y  2  1  y  x  2
Άρα η ζητούμενη ευθεία είναι (ε): y  x  2
β. Θέλουμε να βρούμε τα κοινά σημεία της ευθείας (ε) και εκείνης που είναι κάθετη στην (ε) και διέρχεται
από το Ο(0,0).
Έστω 1  : y   1
x
1
Ισχύει   1  1  1   1  1 άρα 1  : y   x

Από την λύση του συστήματος
   : y  x  2  x  1
 
 1  : y   x  y  1
Άρα ο ζητούμενος μιγαδικός είναι ο z0  1  i

ii. Θέτουμε w  x  yi , x, y 
Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:
 x2  y 2  x  1  x2  y 2  x  1  0
w  w  12  z0  x  y  x  yi  1  i    
2 2 2

 y  1 y 1
 1
2
5
 x    y 
2
  2 4
y 1

 1  5
Άρα ο γεωμετρικός τόπος του w είναι ο κύκλος με κέντρο K   , 0  και ακτίνα   και η ευθεία
 2  2
98 y 1

Θέμα 14. Λύση

i. Έχουμε ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

2  2 2  1  z  6  3 z  6  z  2
2
2 i z  6  2 2 i z  6  2

Άρα ο γεωμετρικός τόπος του μιγαδικού z είναι ο κύκλος με κέντρο το K  O  0, 0  και ακτίνα ρ = 2

ii. Θέτουμε w  x  yi , x, y 
w  1  i   w   3  3i   x  yi  1  i  x  yi  3  3i   x  1   y  1 i   x  3   y  3 i 

  x  1   y  1   x  3   y  3  x2  2x  1  y 2  2 y  1  x2  6 x  9  y 2  6 y  9 
2 2 2 2

 4 x  8 y  16  0  x  2 y  4  0
Άρα ο γεωμετρικός τόπος του w είναι η ευθεία (ε): x  2 y  4  0

iii. Το ελάχιστο μέτρο w δίνεται από την σχέση:

 4 4 5
min w  d  O,     
A B 12   2  5
2 2 2

iv. Έχουμε ότι:

AxK  ByK   4 5 4 5
min z  w  d  K ,        2  2
A B2 2 5 5

Θέμα 15. Λύση

i. Για να δείξουμε ότι ο z ανήκει στον μοναδιαίο κύκλο αρκεί να δείξουμε z  1 . Έχουμε:

2  ai 2  ai 22  a 2
z    1
a  2i a  2i a 2  22
Άρα ο γεωμετρικός τόπος του z είναι κύκλος με κέντρο Ο(0,0) και ακτίνα  1

2  ai 2  0i 2 1
ii. Για a  0 έχουμε ότι: z1   z1   z1   z1   z1  i
a  2i 0  2i 2i i
2  ai 2  2i
Για a  2 έχουμε ότι: z2   z2   z2  1
a  2i 2  2i
a. Η απόσταση εικόνων των μιγαδικών z1 , z2 δίνεται από την σχέση:

z1  z2  i  1  1  i  12  12  2

b. Έχουμε:  z1 
2v
  i    i 
2v
 2 v
  i 
2 v
  1    z2 
v v

Θέμα 16. Λύση

i. a. Αρχικά θα δείξουμε ότι: z1  z2  z3  z1 (1)
Από υπόθεση ισχύει z1  z2  z3  0  z1   z2  z3
Η (1) γράφεται:
99

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

z1  z2  z3  z1   z2  z3  z2  z3    z2  z3   2 z2  z3  2 z3  z2  2 z2  z3  2 z3  z2 
2 2

  2 z2  z3  2 z2  z3    2 z3  z2  2 z3  z2  
 4 z2 z2  2 z2 z3  2 z2 z3  z3 z3  4 z3 z3  2 z2 z3  2 z2 z3  z2 z2 
 4 z2  z3  4 z3  z2  4  1  4  1  0  0 αληθές.
2 2 2 2

Όμοια αποδεικνύουμε ότι z1  z2  z2  z3 . Άρα z1  z2  z3  z1  z2  z3 (2)

b. Από την τριγωνική ανισότητα έχουμε ότι:
z1  z2  z1  z2  z1  z2  1  1  z1  z2  2  z1  z2  4
2

Συνεχίζοντας την προηγούμενη σχέση έχουμε:

z1  z2  4   z1  z2  z1  z2   4  z1 z1  z1 z2  z1 z2  z2 z2  4  z1  z1 z2  z1 z2  z2  4 
2 2 2

 1  z1 z2  z1 z2  1  4   z1 z2  z1 z2  2  z1 z2  z1 z2  2 
 z1 z2   z1 z2   2  2 Re  z1 z2   2  Re  z1 z2   1
ii. Παρατηρούμε ότι z1  z2  z3  1 άρα οι εικόνες τους ανήκουν στον μοναδιαίο κύκλο.
Ισχύει ακόμη ότι: z1  z2  z3  z1  z2  z3
Αν A  z1  η εικόνα του z1 , B  z2  η εικόνα του z2 ,   z3  η εικόνα του z3 τότε η σχέση (2) γράφεται
AB     , δηλαδή το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισόπλευρο.

Θέμα 17. Λύση

9
Έχουμε ότι z1  3  z1  32  z1  z1  9  z1 
2
i.
z1
9
ii. Όμοια ισχύει ότι z2 
z2
9 9
z z  z z z z z z z z
Έχουμε ότι:  1  2   1  2  1  2  2  1 .Άρα ο μιγαδικός 1  2 είναι πραγματικός
 z2 z1  z2 z1 9 9 z1 z2 z2 z1
z2 z1
iii. Ξεκινώντας από το πρώτο μέλος έχουμε ότι:
9 9 9 9 z2 z3 9 z1 z3 9 z1 z2
z1  z2  z3  z1  z2  z3  z1  z2  z3       
z1 z2 z3 z1 z2 z3 z1 z2 z3 z1 z2 z3
9 z2 z3  9 z1 z3  9 z1 z2 9 z z  9 z1 z3  9 z1 z2 9 z2 z3  z1 z3  z1 z2 9 z2 z3  z1 z3  z1 z 2
  2 3   
z1 z2 z3 z1 z2 z3 z1 z2 z3 333
1
 z2 z3  z1 z3  z1 z2
3

Θέμα 18. Λύση

x3 1 x3 1
i. Έχουμε ότι: g  x    z f  t  dt  3 z   x  1  g  x   z  f  t  dt  3 z   x  1
1 z 1 z
100 x3
f  t  dt είναι παραγωγίσιμη και η συνάρτηση  f  t  dt
x
Η f είναι συνεχής στο άρα η συνάρτηση 1 1

 f  t  dt και της x
x 3
είναι παραγωγίσιμη στο ως σύνθεση παραγωγίσιμων συναρτήσεων ,της
1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

x3
Η g είναι παραγωγίσιμη στο ως διαφορά παραγωγίσιμων συναρτήσεων της  f  t  dt και της x  1 .
1

1
Τα μέτρα z και z  είναι πραγματικοί αριθμοί ανεξάρτητοι του x.
z
  
 x  1   g   x   z  1 f  t  dt   3 z   x  1 
x3 1 x3 1
g  x   z  f  t  dt  3 z 
 1 z    z

 g   x   z   f  t  dt   3 z   x  1  g   x   z f  x 3  x 3   3 z  
x3 1 1
 1  z z

 g   x   3 z x 2 f  x3   3 z 
1
z

13 1
ii. Για x  1 έχουμε g 1  z  f  t  dt  3 z  z 1  1  g 1  0
1

Από υπόθεση έχουμε ότι: g  x   0  g  x   g 1 για κάθε x  . Άρα η g παρουσιάζει ελάχιστο για
x0  1 .
Από Θεώρημα Fermat έχουμε ότι

g  1  0  3 z 12 f 13   3 z 
1 1 1
 0  3 z 3 z   0  z  z 
z z z

iii. Η σχέση του προηγούμενου ερωτήματος δίνει

1 z2 1 z2 1
z  z  z   z   z  z2 1  z2  z2 1
2

z z z
Θέτουμε w  z
2

z 2  z 2  1  w  w  1  w  w  1  ww   w  1 w  1 
2 2

 Re  z 2   
1 1
 ww  ww  w  w  1  w  w  1  2 Re  w   1  Re  w   
2 2

Έστω z     i , z   a   i   z  a  2a i    i   z  a    2a i

2 2 2 2 2 2 2 2
iv.

Από το προηγούμενο ερώτημα ισχύει Re z  

2
  1
2
1
 a2   2    a2   2  0  a2   2
2
a 0
 a    a   (1)
Αν   0 τότε η (1) γράφεται a   άτοπο, γιατί από υπόθεση a   . Άρα   0
Η f είναι συνεχής στο [2, 3] και f  2  f  3  a  0
Από θεώρημα Bolzano υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   2,3 τέτοιο ώστε f  x0   0

Θέμα 19. Λύση

i. Έχουμε w  3z  iz  4 101

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

w  3  a   i   i  a   i   4  w  3a  3 i  ai   i 2  4  w  3a  3 i  ai    4 

Re  w   3a    4

 w  3a    4  3 i  ai  w  3a    4   3  a  i  
Im  w   3  a


ii. Οι εικόνες του μιγαδικού w ανήκουν στην ευθεία y  x  12 αν και μόνο αν

Im  w  Re  w  12  3    3    4  12  3    3    8  4  4  8      2
Άρα οι εικόνες του z ανήκουν στην ευθεία y  x  2

iii. Για να βρούμε τον μιγαδικό z που έχει το ελάχιστο μέτρο εργαζόμαστε ως εξής:
Έστω   : y   x η ευθεία που είναι κάθετη στην y  x  2 και διέρχεται από το Ο(0,0)
Ισχύει ότι   y  x  2      1    1 . Άρα   : y   x
Από την λύση του συστήματος θα προκύψει ο ζητούμενος μιγαδικός
y  x  2 2 y  2  y  1
  
 y  x  y  x x  1
Επομένως z0  1  i

Θέμα 20. Λύση

i. Θέλουμε z  0 . Θέτουμε z  x  yi , x, y  .
4
Αρχικά θα βρούμε το πραγματικό μέρος του μιγαδικού z 
z
4 4 4 4  x  yi  4 4 x  4 yi
z  x  yi   z   x  yi   z   x  yi  2 
z x  yi z  x  yi  x  yi  z x  y2
4 4x 4 yi 4 4x  4y 
 z  x  yi  2  2  z  x 2  y 2 i 
z x y 2
x y 2
z x y 2
x  y2 
 4 4x
 Re  z    x  2
 z x  y2
Η δοσμένη σχέση γράφεται:
 4  4 4x 4x
Re  z    2 Re  z   Re  z    2 Re  z   x  2  2x  2 x0
 z  z x y 2
x  y2
 4  4 4
 x 2  1  0  x  0 ή 2 1  0  x  0 ή 2  1  x  0 ή x2  y 2  4
x y
2
 x y 2
x y 2

Άρα ο ζητούμενος γεωμετρικός τόπος των μιγαδικών z είναι:

 ο κύκλος με κέντρο Ο(0, 0) ακτίνα   2
 η ευθεία x  0
 χωρίς το σημείο O  0, 0  , αφού θέλουμε z  0

ii. Δίνεται ότι Re  z   0 δηλαδή x  0 . Άρα για τους μιγαδικούς z ισχύει ότι
102 x2  y 2  4  z  2
4
a. Ισχύει ότι z  2  z  4  zz  4  z 
2
.
z

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη
2

4
Επομένως w  z   w  z  z  w  2 Re  z   w  2 x
z
Αφού ο z κινείται σε κύκλο με κέντρο Ο(0, 0) και ακτίνα ρ = 2 θα ισχύει 1

2  x  2 και 2  y  2 όπως φαίνεται και στο διπλανό σχήμα.

2  x  2  4  2 x  4  4  w  4 2 1 1 2

b. Έχουμε ότι c  z  3  4i  z  c  3  4i
Από προηγούμενο ερώτημα ισχύει ότι 1

z  2  c  3  4i  2  c   3  4i   2
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών c είναι κύκλος με 2

κέντρο K  3, 4  και ακτίνα   2

c. Έχουμε ότι:
min c   OK     min c  32   4   2  min c  3 και
2

max c   OK     max c  32   4   2  max c  7

2

Θέμα 21. Λύση

i. Για να μπορέσουμε να δείξουμε ότι z1  z2  z3  0 εφόσον οι υποθέσεις έχουν σχέσεις με μέτρα
θα κάνουμε χρήση της ιδιότητας z  0  z  0 . Δηλαδή αρκεί να δείξουμε ότι z1  z2  z3  0 .
Ισχύει επιπρόσθετα ότι:
z1  z2  z3   z1  z2  z3  z1  z2  z3   z1  z2  z3  z2 z3  z2 z3  z1 z3  z1 z3  z1 z2  z1 z2
2 2 2 2

Έχουμε ότι:
z1  z2  z3  z1  z2  z3   z1  z2  z1  z2   z3  z1 z1  z1 z2  z1 z2  z2 z2  z3 
2 2 2 2

 z1  z1 z2  z1 z2  z2  z3
2 2 2
(1)
Όμοια έχουμε:
z2  z3  z1  z2  z2 z3  z2 z3  z3  z1
2 2 2
(2) και

z1  z3  z2  z1  z1 z3  z1 z3  z1  z2 (3)
2 2 2

Προσθέτουμε τις (1) , (2) και (3) κατά μέλη:

2 z1  2 z2  2 z3  z2 z3  z2 z3  z1 z3  z1 z3  z1 z2  z1 z2  z1  z2  z3 
2 2 2 2 2 2

z1  z2  z3  z2 z3  z2 z3  z1 z3  z1 z3  z1 z2  z1 z2  0  z1  z2  z3  0 
2 2 2 2

 z1  z2  z3  0  z1  z2  z3  0

 z1  

ii. Από υπόθεση έχουμε ότι z1  z2  z3     z2  

 z3   103
a. Από την σχέση (1) έχουμε ότι:
z1  z1 z2  z1 z2  z2  z3  z1 z2  z1 z2    2 (4)
2 2 2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 z2  z2  z2   z2  z2 z2  z2  z1 z2  z1 z2
Έχουμε 2 Re        2 Re      2 Re    
 z1  z1  z1   z1  z1 z1  z1  z1 z1
 z   2 z  z  1
 2 Re  2   2  2 Re  2   1  Re  2   
 z1  z1  z1   z1  2

z3  z2 
b. Θέλουμε να δείξουμε ότι  
z1  z1 
z3  z2  z3  z1  z2  z1  z2  z2  z z  z  z z 
       1  2   2   2   2   1 
z1  z1  z1  z1  z1 z1  z1  z1  z1 
z  z  1
2 Re  2   1  Re  2    αληθές από προηγούμενο ερώτημα.
 z1   z1  2

c. Για να δείξουμε ότι το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισόπλευρο αρκεί να δείξουμε ότι:
          z1  z2  z1  z3  z2  z3
z1  z2  z3
z1  z2  z1  z3   z2  z3  z2   z2  z3  z3  2 z2  z3  z2  2 z3  2 z2  z3  z2  2 z3 
2 2

  2 z2  z3  2 z2  z3    z2  2 z3  z2  2 z3  
 4 z2 z2  2 z2 z3  2 z2 z3  z3 z3  z2 z2  2z2 z3  2z2 z3  4z3 z3 
 4 z2  z3  z2  4 z3  0  0 αληθές
2 2 2 2

Όμοια δείχνουμε ότι z1  z2  z2  z3

Θέμα 22. Λύση

z  3  4i 1 1 z  3  4i 1 1 
i. Έχουμε ότι: w    i  z  3  4i    i  1  i  
1 i 2 2 1 i 2 2 
1 1 1 1
 z  3  4i   i  i  i 2  z  3  4i  1  z  4  4i
2 2 2 2

2
ii. Έχουμε ότι: w 
2
2 z  3  4i 2 z  3  4i 2
a. w     
2 1 i 2 1 i 2
z  3  4i 2 z  3  4i 2
    z  3  4i  1
12  12 2 2 2
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών z είναι ο κύκλος με κέντρο K  3, 4  και ακτίνα

104  1

b. Θεωρούμε την ευθεία    : y   x που διέρχεται από το κέντρο Κ του κύκλου και την
αρχή των αξόνων Ο(0, 0)

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

4 4
Ισχύει ότι: K      4    3     άρα    : y   x
3 3
Ο κύκλος με κέντρο K  3, 4  και ακτίνα   1 έχει εξίσωση  x  3   y  4   1
2 2

Από την λύση του συστήματος θα προκύψουν οι ζητούμενοι μιγαδικοί.

 2
 
 x  32   y  4 2  1  x  32    4 x  4   1 x
12
x
18
  
 

  3   ...  
5
ή 
5
 4
y   x y   4  y   16  y   24
 3  
 
 3 5 5
12 16 18 24
Άρα οι ζητούμενοι μιγαδικοί είναι οι z1   i και z2   i
5 5 5 5

Θέμα 23. Λύση

i. Θέτουμε z  x  yi , x, y 
 3  4i  z   3  4i  z  20  0  3  4i  x  yi   3  4i  x  yi   20  0 
 3x  3 yi  4xi  4 y  3x  3 yi  4xi  4 y  20  0  6 x  8 y  20  0  3x  4 y  10  0
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των μιγαδικών αριθμών z είναι η ευθεία 3x  4 y  10  0

Έχουμε w  w  1  w  1  w  1 .
2
ii.
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των μιγαδικών αριθμών w είναι ο μοναδιαίος κύκλος.

 10
iii. Έχουμε ότι min z  d  O,     2
A2  B 2 32  42

AxK  ByK   10
iv. Έχουμε ότι min z  w  d  K ,        1  2 1  1
A2  B 2 32  42

Θέμα 24. Λύση

i. Η σχέση (1) γράφεται:
f  z   2 f   z   i  z  2 i    z   i  z  2 i  z θέτουμε z  x  yi , x, y 
i  z  2 i  z  z  i  2 z  i   x  yi   i  2  x  yi   i  x   y  1 i  2 x   y  1 i 

 x 2   y  1  2 x 2   y  1  x 2   y  1  4 x 2  4  y  1 
2 2 2 2

10
x 2  y 2  2 y  1  4 x 2  4 y 2  8 y  4  3x 2  3 y 2  10 y  3  0  x 2  y 2  y 1  0
3
2
 10  100 64
Υπολογίζουμε την ποσότητα A  B  4     4 1 
2 2
4
 3 9 9
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών z είναι ο κύκλος με ακτίνα
 
   και κέντρο    ,      0,   .
1 1 64 4 5 105
 2  2  4   
2 2 9 3  2 2  3

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

ii. Αφού ο z κινείται σε κύκλο με κέντρο

 5 4
  0,   και ακτίνα   . Άρα
 3 3
5 4
z i  Ο(0,0)
3 3
min|z|
iii. Για να βρούμε τους μιγαδικούς με το μέγιστο A
και το ελάχιστο μέτρο εργαζόμαστε ως εξής:
Η ευθεία που διέρχεται από το Ο(0, 0) και το σημείο
 5 max|z|
K  0,   είναι η ευθεία (ε) x  0 .
 3
Από το διπλανό σχήμα έχουμε ότι η εικόνα του
μιγαδικού z που παρουσιάζει το ελάχιστο μέτρο είναι
το σημείο Α με συντεταγμένες
 5 4  1 1 B
A  0,     A  0,   άρα z1   i
 3 3  3 3
Ενώ η εικόνα του μιγαδικού z με το μέγιστο μέτρο είναι το σημείο Β με συντεταγμένες
 5 4
B  0,     B  0, 3 άρα z2  3i
 3 3

iv. Έχουμε ότι: g  z   z  5  z  g  z   5

 g  z   5  i  . Άρα ο γεωμετρικός τόπος των μιγαδικών g  z  είναι

45 5 4
Ισχύει ότι: z  i 
33 3 3
 5 4
κύκλος με κέντρο K  5,   και ακτίνα  
 3 3

Θέμα 25. Λύση

Η εξίσωση (1) γράφεται: 2 x  w  4  3i x  2 z  2 x  w  4  3i x  2 z  0
2 2
i.
Η παραπάνω εξίσωση έχει διπλή ρίζα την x  1 άρα x1  x2  1
Από τους τύπους του Vietta έχουμε ότι:
  w  4  3i
 x1  x2    1  1    w  4  3i  4
a 2
 2z
 x1  x2   11   z 1
a 2 6
Από τις σχέσεις που προέκυψαν έχουμε ότι:
 Ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών
w είναι κύκλος με κέντρο K  4,3 και ακτίνα
4
2  4
K 4,3
 Ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών
106 z είναι κύκλος με κέντρο O  0, 0  και ακτίνα 2

1  1

ii. Βρίσκουμε την σχετική θέση των δύο κύκλων. O 2 4 6 8

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 OK   42  32  25  5
Παρατηρούμε ότι:
Άρα οι δύο κύκλοι εφάπτονται εξωτερικά, δηλαδή έχουν ένα κοινό σημείο. Συνεπώς υπάρχει μοναδικός
μιγαδικός αριθμός, η εικόνα του οποίου ανήκει και στους δύο παραπάνω γεωμετρικούς τόπους.

iii. Από το σχήμα φαίνετε ότι η μέγιστή απόσταση των εικόνων των μιγαδικών που ανήκουν στους
δύο κύκλους είναι:
max z  w  21  22  max z  w  10
Ισχύει ότι: z  w  max z  w  z  w  10
Για τον υπολογισμό του άλλου μέτρου εργαζόμαστε ως εξής:
Από την τριγωνική ανισότητα: w  3  4i  w  4  3i  w  5  4  4  w  5  4  1  w  9
Έχουμε ακόμη ότι: z  w  z  w  z  w  1  w  z  w  1  9  z  w  10

iv. Η δοσμένη σχέση γράφεται:

z 1
2 z 2  3z  2 zz  5  z  2 z  3  2 z   5  z 2 z  2 z  3  5  2  z  z   3  5
Θέτουμε z  x  yi , x, y  και z  z  2 yi

2  z  z   3  5  4 yi  3  5  32   4 y   5  9  16 y 2  25  y 2  1  y  1
2

y 2 1
Ισχύει ακόμη ότι z  1  x 2  y 2  1  x 2  1  1  x  0
Άρα z1  i και z2  i

Θέμα 26. Λύση

i. Από την σχέση z  iw  z  iw έχουμε ότι:
z  iw  z  iw   z  iw  z  iw    z  iw  z  iw   zz  izw  izw  ww  zz  izw  izw  ww 
2 2

 2izw  2izw  zw  zw  zw   zw  zw 

ii. Έχουμε ότι zw   Im  zw  0

zw   a  f  a  i     f    i   a  af    i   f   i  f  a  f    
  a  f  a  f        f    af     i
Άρα Im  zw  0   f  a   af     0  af      f  a 
f  x
iii. Θεωρούμε συνάρτηση g  x   , x   ,  
x
 Η g είναι συνεχής στο [α, β] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων στο [α, β]
 Η g είναι παραγωγίσιμη στο (α, β) ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων
 f  x   xf   x   f  x 
g  x  
   g  x   107
 x  x2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

f a 
g a  
a  f a f  
   g a  g       f  a   af    που ισχύει από
f   a 
g   
 
προηγούμενο ερώτημα.
Από Θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   a,   τέτοιο ώστε:
x0 f   x0   f  x0  f  x0 
g   x0   0  2
 0  x0 f   x0   f  x0   0  f   x0  
x0 x0

Θέμα 27. Λύση

i. Έχουμε ότι:
z1  z2  z1  z2  z1  z2  z1  z2   z1  z2  z1  z2    z1  z2  z1  z2  
2 2

 z1 z1  z1 z2  z1 z2  z2 z2  z1 z1  z1 z2  z1 z2  z2 z2  z1 z2  z1 z2   z1 z2  z1 z2  2 z1 z2  2z1 z 2 
2 z1 z2 2z z z z 
   1 2  1   1   w   w
2 z2 z2 2 z2 z2 z2  z2 
z
Άρα ο μιγαδικός w  1 είναι φανταστικός.
z2

ii. Έχουμε ότι:

iz1 z2 iz1 z2 z1 z2
 1  1  1
z1  z2 z1  z2 z1  z2 z1  z2 z1  z2 z1  z2
z1  z2
  1  z1  z2  z1  z2  z1  z2  z1  z2
z1  z2
Που ισχύει από την τριγωνική ανισότητα

iii. Από υπόθεση ισχύει ότι:

z2 1i
z1  z2  z1  z2  z1  1  i  z1  1  i Θέτουμε z  x  yi , x, y 
x  yi  1  i  x  yi  1  i   x  1   y  1 i   x  1   y  1 i 

  x  1   y  1   x  1   y  1  x2  2x  1  y 2  2 y  1  x2  2x  1  y 2  2 y  1 
2 2 2 2

 x y 0
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων του z1 είναι η ευθεία x  y  0

Θέμα 28. Λύση

i. Έχουμε ότι Re  z   e x και Im  z   x  1
Η δοσμένη ανισότητα γράφεται διαδοχικά e  x  1  e  x  1  0
x x

Θεωρούμε συνάρτηση f  x   e x  x  1 , x 
108
Βρίσκουμε την πρώτη παράγωγο της f, f   x    e x  x  1  f   x   e x  1
f   x   0  ex 1  0  ex  1  x  0
Δημιουργούμε τον πίνακα μονοτονίας

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  , 0 x  0 

 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  0,   f
 Για x  0 η f παρουσιάζει ελάχιστο το f
f  0   e0  0  1  f  0   2
Άρα f  x   f  0   f  x   2  f  x   0 για κάθε x 

ii. Ο μιγαδικός w είναι πραγματικός αν και μόνο αν w  w

z  z  1  z 2  z  1  z 2  z  1  z 2  z  1  0  z 2  z 2  z  z  0   z  z  z  z  1  0 (1)
2

Θυμίζουμε ότι z  z  2i Im  z   z  z  2i  x  1 και

z  z  2 Re  z   z  z  2e x  z  z  1  2e x  1

 
Άρα η (1) γράφεται:  z  z  z  z  1  0  2i  x  1 2e  1  0  x  1  0  x  1
x

Το μέτρο του μιγαδικού αριθμού z δίνεται από την σχέση z  e2 x   x  1

2
iii.
Για να βρούμε την ελάχιστη τιμή του μέτρου του μιγαδικού z αρκεί να βρούμε την ελάχιστη τιμή της
συνάρτησης g  x   e   x  1
2x 2

Έχουμε g   x   2e2 x  2  x  1 και g   x   4e2 x  2  0 για κάθε x  . Άρα η g  είναι γνησίως

αύξουσα . x  0 
Για x  0 έχουμε
g
g   0   2e20  2  0  1  g   0   0 g
Για x  0 ισχύει g   x   0 και για x  0 ισχύει
g  x   0
Η g παρουσιάζει ελάχιστο για x  0 το g  0   2 .

Άρα η ελάχιστη τιμή του μέτρου z είναι z  g  0  z  2

Θέμα 29. Λύση

i. Από υπόθεση έχουμε ότι ο μιγαδικός αριθμός w είναι φανταστικός:
z 1  z 1  z 1 z 1
w  I  w  w        z  1 z  1    z  1 z  1 
z 1  z 1  z 1 z 1
 zz  z  z  1   zz  z  z  1  2 z  2  z  1  z  1
2 2

1
Από το προηγούμενο ερώτημα ισχύει: z  1  z  1  zz  1  z 
2
ii.
z
Έχουμε ότι:
4
 1
 z     z  z    2i Im  z     2 Im  z   i   2 Im  z   που είναι πραγματικός αριθμός.
4 4 4 4 4

 z

1 1 109
iii. Για τους μιγαδικούς z1 , z2 έχουμε ότι: z1  1 , z2  1 και z1  , z2 
z1 z2
Η ζητούμενη ανίσωση γράφεται διαδοχικά:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1 1
    z1  z2   4   z1  z2  z1  z2   4   z1  z2  z1  z2   4  z1  z2  4  z1  z2  2
2

 z1 z2 
Από την τριγωνική ανισότητα έχουμε ότι:
z1  z2  z1  z2  z1  z2  1  1  z1  z2  2
Επομένως η ζητούμενη ανίσωση είναι αληθής.

iv. Έχουμε ότι w  I . Έστω w  ai με a 

Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:
u  x  yi
i i 1 1
u  ui   w  u  ui   ai  u  ui   ai  x  yi  i  x  yi    ai 
w ai a a
1 1
 x  yi  xi  y   ai   x  y    y  x  i   ai 
a a
 1  1
x  y  x  y  1
 a  a  x y    x  y  x  y   1  x 2  y 2  1
 y  x  a  x  y  a x  y

Άρα οι εικόνες των μιγαδικών αριθμών u ανήκουν στην υπερβολή x  y  1

2 2

Θέμα 30. Λύση

i. Η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων
συναρτήσεων.
x 1
f   x     x  1 ln x  1  f   x    x  1  ln x  f   x   ln x 
1
x x
Για να βρούμε το πρόσημο της f  βρίσκουμε την f  και στην συνέχεια την μονοτονία της f 

 x  1  1 1
f   x    ln x    f   x    2  0 για κάθε x   0,   , άρα η f  είναι γνησίως αύξουσα
 x  x x
στο  0,  
1 1
Για x  1 έχουμε f  1  ln1   f  1  0
1
f 
Για x  1 f   x   f  1  f   x   0 και
f 
για x  1 f   x   f  1  f   x   0
Άρα:
Η f είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   και f 1,     f 1 , lim f  x    1,  
x 

f 1  1  1 ln1  1  1 , lim f  x   lim   x  1 ln x  1  

x  x 

Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,1 και f   0,1   f 1 , lim f  x   1,  
x 0

lim f  x   lim   x  1 ln x  1   0  1      1   (θυμίζουμε ότι lim ln x   )

x 0 x 0 x 0
110
Το σύνολο τιμών της f είναι το σύνολο f  0,   f  0,1  f 1,    1,  
ii. Έχουμε διαδοχικά ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

x x1  e2013  ln  x x1   ln e2013   x  1 ln x  2013   x  1 ln x  1  2012  f  x   2012

Παρατηρούμε ότι 2012  f  0,1 και f γνησίως φθίνουσα στο  0,1 άρα η εξίσωση f  x   2012 έχει
μοναδική λύση στο  0,1

Ισχύει ακόμη ότι 2012  f 1,   και f γνησίως φθίνουσα στο 1,   άρα η εξίσωση f  x   2012
έχει μοναδική λύση στο 1,  
‘Επομένως η εξίσωση f  x   2012  x x 1  e2013 έχει δύο ακριβώς ρίζες στο  0,  

iii. Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι f  x1   2012 και f  x2   2012

Έχουμε ότι
f   x   f  x   2012  e x f   x   e x f  x   2012e x 

 e x f   x   e x f  x   2012e x  0   e x f  x   2012e x   0
Θεωρούμε συνάρτηση F  x   e x f  x   2012e x , x   x1 , x2 
 Η F είναι συνεχής στο  x1 , x2  , ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων
 Η F είναι παραγωγίσιμη στο  x1 , x2  , ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων
F  x1   e x1 f  x1   2012e x1  F  x1   e x1 2012  2012e x1  F  x1   0 
   F  x1   F  x2 
F  x2   e x2 f  x2   2012e x2  F  x2   e x2 2012  2012e x2  F  x2   0
Από το θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   x1 , x2  τέτοιο, ώστε
F   x0   0  f   x0   f  x0   2012

iv. Από το σύνολο τιμών έχουμε ότι: f  0,   1,    f  x   1  f  x   1  0 για κάθε
x   0,   , με την ισότητα να ισχύει για x  1
Έχουμε ότι g  x   f  x   1  g  x    x  1 ln x  0
Το εμβαδό του ζητούμενου χωρίου είναι:
e x
2

E      g  x  dx   g  x  dx    x  1 ln xdx     x  ln xdx 
e e e

1 1 1 1
 2 

e
 x 2   e x
2
  e2 e x
2
1
   x  ln x      x   ln x  dx  e     x  dx 
 2  1  2  2  2 x
1 1

e
e2 e x  e2  x2  e2 3
  e     1 dx   e    x    τ.μ.
2 1
2  2 4 1 2 4

Θέμα 31. Λύση

i. Αρχικά πρέπει να βρούμε το πρόσημο της f, έτσι ώστε να «διώξουμε» την απόλυτη τιμή από την
 x ln t  t  111
σχέση ln x  x    
 1 f t  dt  e   f  x  (1)
 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

x 2  x 1 x  x2 x 2  x 1 x  x2
Από υπόθεση έχουμε ότι  f  t  dt 
 1 f 
t dt   0 για κάθε x  0 .
1 e e
x 2  x 1 x  x2
Θεωρούμε συνάρτηση g  x    f  t  dt  .
1 e
12 11 1  12
Για x  1 έχουμε ότι g 1   f  t  dt   g 1  0 . Άρα g  x   g 1 για κάθε x  0 ,
1 e
δηλαδή η g παρουσιάζει ελάχιστο για .
Η g είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων

 x2  x 1 x  x 2  2 
  x x  
g  x     f  t  dt    g   x   f  x 2
 x  1 x 2
 x  1  
 1 e   e 
1 2x
 g   x    2 x  1 f  x 2  x  1 
e
1  2 1
Από το Θεώρημα Fermat έχουμε ότι g  1  0   2 1  1 f 1  1  1 
1
2
 0  f 1  
e e
1
Η f είναι συνεχής στο  0,   με f  x   0 για κάθε x   0,   και f 1   . Από τα
e
συμπεράσματα του θεωρήματος Bolzano ισχύει ότι f  x   0 για κάθε x   0,   .
Η (1) γράφεται
 x ln t  t   x ln t  t 
ln x  x     dt  e   f  x   ln x  x     dt  e     f  x   

1 f t   
1 f t  
 x ln t  t  ln x  x x ln t  t
 ln x  x    dt  e   f  x    dt  e 

1 f t   f  x 1 f t 

 x ln t  t  x ln t  t  x ln t  t   x x ln t  t
   dt    dt  e  0  e  x
dt   e  dt  e  x e  0 

1 f  t  
1 f  t  
1 f  t  
1 f  t 
 x ln t  t  x ln t  t
  e x  dt  e1 x   0  e x  dt  e1 x  c1 για κάθε x   0,  

1 f t
 
1 f t

1 ln t  t
Για x  1 e 
1
dt  e11  c1  c1  1
1 f t

x ln t  t x ln t  t x ln t  t
e x  dt  e1 x  1   dt  e  e x   dt  e x  e 
1 f t  1 f t  1 f t 
Άρα
 x ln t  t  ln x  x
   dt    e x  e    e x  f  x   e  x  ln x  x 

1 f  
t f  
x

ii.
x 0 x 0
 
Έχουμε ότι lim f  x   lim e x  ln x  x   1   0   
112 1 1
Στο ζητούμενο όριο θέτουμε  u  f  x 
f  x u

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 1
Για x  0 ισχύει ότι u  lim  0 . Το ζητούμενο όριο γράφεται διαδοχικά.
x 0 f  x
    1  u 
lim   f  x   
1 1
 f  x    lim f  x   f  x 
2
 1  lim   1 
x 0
 f  x  x 0  f  x   u 0 u  u 
0
 u  u  0
  u  1   1  u  1 
 lim 
u 0 
  ulim     ulim  
 0
 De l' Hospital  2u  2 
2
u  0  0 u

Έχουμε ότι: F  x    f  t  dt
x
iii.
a

Η F είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  0,   είναι συνεχής και παραγωγίσιμη

F x   x

a  
f  t  dt  F   x   f  x   F   x   e  x  ln x  x 
Η F  είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων

F   x    e x  ln x  x    F   x    e  x   ln x  x   e  x  ln x  x  
1   1 
 F   x   e x  ln x  x   e x   1  F   x   e  x   ln x  x   1
x   x 
Από υπόθεση διαδοχικά ότι
1  1
ln x  x  1   ln x  x  1  0   ln x  x  1   0  e x   ln x  x  1    0  F   x   0
x  x
Άρα η F είναι κυρτή στο  0,  
Ισχύει ότι F  x   F  3x   2F  2 x   F  3x   F  2 x   F  2 x   F  x 
 Η F είναι συνεχής στο  x, 2 x  και  2 x,3x 
 Η F είναι παραγωγίσιμη στο  x, 2 x  και  2 x,3x 
Από Θ.Μ.Τ. έχουμε:
F  2x   F  x  F  2x   F  x 
Υπάρχει ένα τουλάχιστον x1   x, 2 x  : F   x1    F   x1  
2x  x x
F  3x   F  2 x  F  3x   F  2 x 
Υπάρχει ένα τουλάχιστον x2   2 x,3x  : F   x2    F   x2  
3x  2 x x
Η F ' είναι γνησίως αύξουσα στο  0,   άρα
F  2 x   F  x  F  3x   F  2 x 
x1  x2  F   x1   F   x2    
x x
F  2 x   F  x   F  3x   F  2 x   F  3x   F  x   2F  2 x  για κάθε x   0,  

iv. Θεωρούμε συνάρτηση G  x   2F  x   F     F  3  για κάθε x    , 2 

Η G είναι συνεχής στο [β ,2β] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων.
 G     2F     F     F  3   G     F     F  3 
113
Για να υπολογίσουμε το πρόσημο της παράστασης πρέπει να βρούμε την μονοτονία της F.
Έχουμε ότι F   x   f  x   F   x   0 για κάθε x   0,   . Άρα η F είναι γνησίως φθίνουσα
Για   3  F     F  3   F     F  3   0  G     0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 G  2   2F  2   F     F  3   0
Άρα G     G  2   0 . Από θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον     , 2  τέτοιο
ώστε G    0  2F    F     F  3 

Θέμα 32. Λύση

f  x
i. Θεωρούμε h  x    f  x   x  h  x  και lim h  x   1  f  0 
x x 0

Έχουμε lim f  x   lim  xh  x    lim f  x   0  1  f  0    lim f  x   0

x 0 x 0 x 0 x 0

Η f είναι συνεχής στο γιατί είναι παραγωγίσιμη στο . Άρα lim f  x   f  0   f  0   0

x 0

f  x   f  0 f  x
Ισχύει ακόμη ότι: f   0   lim  f   0   lim  f   0  1
x 0 x0 x 0 x
Η εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της f στο x0  0 δίνεται από την εξίσωση:
  : y  f  0  f   0 x  0  y  x

ii. Έχουμε ότι f   x   0 , f  συνεχής στο γιατί η f είναι 3 φορές παραγωγίσιμη στο , άρα η
f  διατηρεί σταθερό πρόσημο στο
Δηλαδή f   x   0 για κάθε x  ή f   x   0 για κάθε x 
 Αν f   x   0 τότε η f  είναι γνησίως αύξουσα στο
 Αν f   x   0 τότε η f  είναι γνησίως φθίνουσα στο
Για την συνάρτηση f ισχύει ότι:
 Η f είναι συνεχής στο [0, 1]
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο (0, 1)
f 1  f  0 
Από Θ. Μ. Τ. υπάρχει c   0,1 τέτοιο, ώστε f   c    f   c   f 1  f  0  .
1 0
Άρα f   0   f 1  f  0   f   0   f   c 
Για c  1 έχουμε ότι f   0   f   c  άρα η f είναι γνησίως αύξουσα στο , δηλαδή η f είναι κυρτή στο

iii. Η g είναι συνεχής και δύο φορές παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων
συναρτήσεων.
g   x    f  x   x   g   x   f   x   1 και g   x   f   x   0
Άρα g  γνησίως αύξουσα στο .
x  0 
Για x  0 έχουμε: g   0   f   0   1  g   0   0 g
Για x  0  g   x   g   0   g   x   0 g
Για x  0  g   x   g   0   g   x   0
114 Άρα η g παρουσιάζει ελάχιστο για x  0 το g  0   f  0   0  g  0   0 και
g  x   g  0   g  x   0 για κάθε x  .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 x
 x x  1   γιατί g  x   0 καθώς το x τείνει στο 
lim  lim
x 0 xg  x  x 0 g  x 0

iv. Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι g  x   0 για κάθε x  δηλαδή

2
 x2 
f  x  x  0    f  x   x  dx  0   f  x  dx   f  x  dx    
2 2 2 2
xdx  0  
0 0 0 0
 2 0
 22 02 
  f  x  dx       f  x  dx  2
2 2

0
 2 2 0

v. Το εμβαδό του χωρίου Ω που περικλείεται από την γραφική παράσταση της g , τον άξονα xx και
τις ευθείες x  0 και x  1 δίνεται από την σχέση:
g  x  0
   f  x   x  dx 
5
E      g  x  dx  E      g  x  dx  e 
1 1 1

0 0 2 0
1
5  x2  5 1 5
f  x  dx   xdx  e    f  x  dx     e    f  x  dx   e  
1 1 1 1

0 0 2 0
 2 0 2 0 2 2

  f  x  dx  e  2
1

Θεωρούμε συνάρτηση F  x    f  t  dt  2 , x  1, 2 

x

 Η F είναι συνεχής στο [1, 2]

F 1   f  t  dt  2  F 1  e  4  0 και F  2    f  t  dt  2  0 (από ερώτημα iv )
1 2

0 0

Άρα F 1  F  2   0
Από θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον   1, 2  τέτοιο, ώστε

F    0   f  t  dt  2
0

Θέμα 33. Λύση

i. Έχουμε ότι x  t   16 άρα x  t   16t  c
Από υπόθεση έχουμε ότι το σώμα ξεκινά να κινείται από την Θέση Ο(0, 0), επομένως
x  0   0  16  0  c  0  c  0 . Άρα x  t   16t
ii. Αναζητούμε την εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της καμπύλης y  x που διέρχεται
από το σημείο  1, 0 

Έχουμε ότι: y   x   y  2 1 x . Έστω A  x , y  ένα τυχαίο σημείο της καμπύλης. Η εφαπτόμενη

0 0

της καμπύλης στο Α θα δίνεται από την σχέση

1
  : y  y0  y0  x  x0   y  x0   x  x0 
2 x0
Το σημείο   0,1    άρα 115

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1
 0  x0   2 x0  2 x0   x0  2 x0  x0  2 x0     x0  
2 2
1  x0 
2

2 x0
 4 x0  x02  x02  4 x0  0  x0  x0  4   0  x0  4
Για x0  4 έχουμε y0  4  y0  2
1 1
Άρα A  4, 2  και    : y  2   x  4  y  x  1
4 4
1
Για να βρούμε την χρονική διάρκεια της παρατήρησης έχουμε ότι x  t   4  16t  4  t  min
4

iii. Για να βρούμε το ζητούμενο εμβαδό εργαζόμαστε ως εξής

E      OAB   E1
Όπου (ΟΠΑΒ) είναι το εμβαδό του τραπεζίου και E1 το εμβαδό του χωρίου που περικλείεται από την
γραφική παράσταση της καμπύλης y  x , τον άξονα xx και τις ευθείες x  0 και x  4 .
 AB   O    OB    2  1  4 
 OAB    OAB    OAB   6
2 2
4
 2x
1
x  16
xdx    x  dx  
4 4
E1   2
 
 3 0 3
0 0

Επομένως
16 2
E      OAB   E1  E     6   E  
3 3

iv. Η απόσταση d     δίνεται από την σχέση :

 x t   0  
2
x t  1
2
d  
Β(4
 d  x2 t   x t   2 x t   1  ,0)

 d  162 t 2  16t  8 t  1
Θεωρούμε συνάρτηση f  t   162 t 2  16t  8 t  1

 0 για κάθε t   0,  Άρα η f  είναι γνησίως

4 2
f   t   2 162 t  16  και f   t   2 16 
2 1
t x x  4
 1
αύξουσα στο  0, 
 4
 4 
Έχουμε ότι lim f  t   lim  2 162 t  16     . Άρα υπάρχει α σε περιοχή του 0 τέτοιο ώστε
+
t 0 t 0
 t 
f a  0
 1
 Η f  είναι συνεχής στο  a, 
116 4  
1 1 1
 f     136  0 άρα f   a   f     0
1 4
 f   a   0 , f     2 16 2  16 
4 4 1 4 4
4

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 1
Από θεώρημα Bolzano και επειδή η f  είναι γνησίως αύξουσα έχουμε ότι υπάρχει μοναδικό t0   0, 
 4
τέτοιο, ώστε f   t0   0
t  0 t0 1 
Για t  t0 έχουμε f   t   f   t0   f   t   0 4
f
Για t  t0 έχουμε f   t   f   t0   f   t   0 f

 1
Άρα υπάρχει μοναδικό t0   0,  στο οποίο η
 4
απόσταση d     να γίνεται ελάχιστη.

Θέμα 34. Λύση

i. Για να βρούμε τις ασύμπτωτες τις γραφικής παράστασης της f αρκεί να υπολογίσουμε τα όρια:
lim f  x   lim   x  2  ln x  x  3   0  2     0  3  
x 0 x 0

Άρα η ευθεία x  0 είναι κατακόρυφη ασύμπτωτη της C f

Αναζητούμε τώρα ασύμπτωτη της C f στο 
lim f  x   lim   x  2  ln x  x  3   . Η C f δεν παρουσιάζει οριζόντια ασύμπτωτη στο  .
x  x 

f  x  x  2  ln x  x  3  lim  1  2  ln x  1  3   1  0   1  0  
 lim  x    
x 
lim
x  x x  x x 
 
Άρα η C f δεν παρουσιάζει ούτε πλάγια ασύμπτωτη στο  .

ii. Η f είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.

x2 x
f   x     x  2  ln x  x  3  f   x   ln x   x  2   1  f   x   ln x 
1

x x x
x 1
 f   x   ln x  2
x
Επειδή η επίλυση της εξίσωσης f   x   0 δεν είναι δυνατή θα προχωρήσουμε στην εύρεση του
προσήμου της f  με την χρήση της μονοτονίας – ακρότατων της f 
Η f  είναι παραγωγίσιμη στο  0,   , ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων

 x  1  1 2
f   x    ln x  2   f   x    2  0 για κάθε x   0,  
 x  x x
Άρα η f  είναι γνησίως αύξουσα στο  0,  
1 1
Για x  1 έχουμε ότι f  1  ln1  2  f  1  0
1 x  0 1 
Για x  1 έχουμε ότι f   x   f  1  f   x   0 f
Για x  1 έχουμε ότι f   x   f  1  f   x   0 f
Από τον παραπάνω πίνακα έχουμε ότι:
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   117
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

iii. Για να βρούμε τις λύσεις τις εξίσωσης f  x   0 , θα κάνουμε χρήση του συνόλου τιμών της
συνάρτησης .
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   άρα f 1,     f 1 , lim f  x   
x 

f 1,      2,   . Παρατηρούμε ότι 0  f 1,    επομένως η εξίσωση f  x   0 έχει

μία ακριβώς λύση στο 1,   .

 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,1 άρα f  0,1   f 1 , lim f  x   

x 0

f   0,1   2,   . Παρατηρούμε ότι 0  f   0,1 επομένως η εξίσωση f  x   0 έχει μία

ακριβώς λύση στο  0,1 .
Από τα προηγούμενα έχουμε ότι η εξίσωση f  x   0 έχει δύο ακριβώς λύσεις στο  0,  

iv. Αν x1 , x2 είναι ρίζες της f  x   0 τότε θα ισχύει f  x1   0 και f  x2   0

xf   x   f  x   f  x  
Έχουμε ότι:  f     f    0  xf   x   f  x   0  0  0
x2  x 
f  x
Θεωρούμε συνάρτηση F  x   , x   x1 , x2 
x
 Η F είναι συνεχής στο  x1 , x2  ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων
 Η F είναι παραγωγίσιμη στο  x1 , x2  ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
f  x1  
F  x1   0
x1 
   F  x1   F  x2 
f  x2 
F  x2    0

x2 
Από το Θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    x1 , x2  τέτοιο, ώστε F     0 
  f     f    0

Θέμα 35. Λύση

i. Η f είναι παραγωγίσιμη και κυρτή στο άρα η f  είναι γνησίως αύξουσα στο
Για x  0  f   x   f   0   f   x   0
Για x  0  f   x   f   0   f   x   0
Από τον διπλανό πίνακα έχουμε ότι:
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  0,  
x  0 
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  , 0 f
 Η f παρουσιάζει ελάχιστο για x  0 το f
f  0   1 . Άρα f  x   f  0   f  x   1
για κάθε x 
118

 f  xt  dt
1
ii. Αρχικά θα μετασχηματίσουμε το ολοκλήρωμα για να μπορέσουμε να το
0
διαχειριστούμε καλύτερα στο όριο.
Θέτουμε xt  u

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 Για t  0  u  0
 Για t  1  u  x

 xt  dt  du  xdt  du  dt 
1
 du
x
1 1 x
f  xt  dt   f  u  du   f  u  du
1 x
Επομένως το ολοκλήρωμα γράφεται:  0 0 x x 0
Το δοσμένο όριο γράφεται διαδοχικά:

lim
x  f  xt  dt  x 3
1

0
 lim
1 x
x 0
f  u  du  x3
x
 lim
0
x
f  u  du  x 3
0
0
 lim
 x

0
f  u  du  x3  
 x  3 x  3 x
 x 
x 0 3 x 0 x 0 De l' Hospital x 0 3

f  x f  x
f  x   3x 2

2 3 2
3
 lim  lim x  lim x (1)
x 0 3 2 x   x x 0  2 x

2
3 2   x
x 0
 x 
3    x
x  x 
f  x 1
Για τον υπολογισμό του παραπάνω ορίου αρκεί να υπολογίσουμε το όριο lim    (γιατί
x 0 x2 0
x  0 σε περιοχή του 0)
2

  3
Επομένως 1   
3  1 1
2

iii. Από υπόθεση έχουμε ότι f   x   2 x  2 x  f  x   x  2

 για κάθε x  (2)
Θεωρούμε g  x   f  x   x 2 . Παρατηρούμε ότι g   x   f   x   2 x
Άρα η σχέση (2) γράφεται:
f   x   2x  2x   f  x   x2   g   x   2x  g  x   g   x   2x  g  x   0 
2 2 2 
 2


 e x g   x   2 x  e x  g  x   0  e x  g  x   0  e x  g  x   c  e  x   f  x   x 2   c
2

Για x  0 έχουμε ότι: e  f  0   0  c  c  1

0
 
2
2

 
Άρα e  f  x   x  1  f  x   e  x , x 
x 2 2
2 x 2

iv. Η h είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων

συναρτήσεων.

h  x   x
x2
 
f  t  dt  h  x   f  x  2    x  2   f  x   h  x   f  x  2   f  x 
Για την συνάρτηση f από προηγούμενα ερωτήματα έχουμε ότι f  x   1 ,και f  είναι γνησίως αύξουσα
στο και f   x   0 για κάθε x   0,  
 Η f είναι συνεχής στο  x, x  2
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο  x, x  2 
119
Από Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον c   x, x  2  τέτοιο, ώστε
f  x  2  f  x 
f c   f  x  2  f  x   2 f   c 
2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Έχουμε ότι f   x   0 για κάθε x   0,  

Για x  c  f   c   0  2 f   c   0  f  x  2   f  x   0  h  x   0
Άρα η h είναι γνησίως αύξουσα στο  0,  
Η δοσμένη ανίσωση γράφεται:
x2  2 x 3 4 x 2

 2 x 1  2 6 x 2

 2 x 1  2 4 2

 f  t  dt   f  t  dt  0   f  t  dt   f  t  dt  0   f  t  dt   f t  dt  0 
x  2 x 1
2 6 x  2 x 1
2 4 x  2 x 1
2 4
h
 h  x 2  2 x  1  h  4   0  h  x 2  2 x  1  h  4   x 2  2 x  1  4   x  1  4 
2

 x  1  2  2  x  1  2  1  x  3

Θέμα 36. Λύση

    1 x 2  x  1
Έχουμε ότι f  x   ln    1 x  x  1  ln  x  2   f  x   ln 
2
i. 
 x2 
Για να υπάρχει και είναι πραγματικός αριθμός το όριο lim f  x  αρκεί να υπάρχει το όριο
x 

    1 x  x  1
2

lim  
x 
 x2 
    1 x 2  x  1     1 x 2 
Αν   1 τότε lim  
 x 
lim   xlim    1 x     1    
x 
 x  2   x 


  1  1 x  x  1
2
 x 1  x
Αν   1 τότε lim    lim   lim  1 και lim f  x   ln1  0
 x  x  2 
x 
 x 2    x  x x 

ii. Για   1 έχουμε ότι f  x   ln  x  1  ln  x  2 

Η f  είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  1,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων
συναρτήσεων.

f   x    ln  x  1  ln  x  2    f   x  
1 1 1
  f  x   0 για κάθε
x 1 x  2  x  1 x  2 
x   1,  

Το σύνολο τιμών της f είναι το σύνολο f  1,      lim f  x  , lim f  x  

x 1 x

Έχουμε lim f  x   lim  ln  x  1  ln  x  2     και lim f  x   0

x 1 x 1 x 

Άρα f  1,     , 0

iii. Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι:
 lim f  x    άρα η ευθεία x  1 είναι κατακόρυφη ασύμπτωτη της C f
x 1

 lim f  x   0 άρα η ευθεία y  0 είναι οριζόντια ασύμπτωτη της C f στο 

120 x 

iv. Έχουμε ότι f  x   a 2  0  f  x   a 2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Παρατηρούμε ότι a 2  f  1,    και f γνησίως αύξουσα στο πεδίο ορισμού της. Άρα η εξίσωση
f  x   a 2  0 έχει μοναδική λύση στο  1,  

Θέμα 37. Λύση

i. Η g είναι συνεχής στο [0, 2] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων
Η g είναι παραγωγίσιμη στο  0, 2  ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων και

 2 f   x   2 f  x    f   x   2 f  x    e 2 x   f   x   2 f  x     e 2 x 
g   x    3x    g  x   6x  
 e2 x   
e 2x 2

 g  x  6x 
 f   x   2 f   x    e 2x
  f   x   2 f  x    2e 2 x

 e2 x 
2

e 2 x  f   x   2 f   x    2  f   x   2 f  x    f   x   4 f   x   4 f  x 
 g  x  6x   g  x   6x 
 e2 x 
2
e2 x
f   0  2 f  0 f  0   2 f  0 
Για x  0 έχουμε ότι: g  0   3  0   g  0  f  0  2 f 0  g 0  0

2

e20
Για x  2 έχουμε ότι:
f   2  2 f  2 f  2   2 f  2  12 e4
2 f  2   12e4  2 f  2 
g  0   3  22   g  2   12   g  2  0
e22 e4
Άρα g  0   g  2 
Επομένως για την συνάρτηση g ισχύουν οι υποθέσεις του θεωρήματος Rolle στο [0, 2]

ii. Από το Θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    0, 2  τέτοιος, ώστε: g     0
f     4 f     4 f  
 6  2
 0  6  e2   f     4 f     4 f     0 
e
 f     4 f    6  e2  4 f   

iii. Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι:

f     4 f    6  e2  4 f     f     4 f     4 f    6  e2 (1)
Από υπόθεση ισχύει ότι f   x   4 f   x   4 f  x   kxe2 x για κάθε x   0, 2 . Άρα για x   έχουμε:
1
f     4 f     4 f    k e2  k e2  6 e2  k  6

f   x   4 f   x   4 f  x 
Επομένως f   x   4 f   x   4 f  x   6 xe   6x 
2x

e2 x
f   x   4 f   x   4 f  x 
 6x   0  g   x   0 για κάθε x   0, 2
e2 x
Ισχύει ότι g  x   c1 για κάθε x   0, 2
121
Για x  0 έχουμε g  0   c1  c1  0 . Άρα g  x   0 για κάθε x   0, 2

iv. Έχουμε ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

f  x  2 f  x f  x  2 f  x e2 x f   x   2  e2 x f  x 
g  x   0  3x 2   0   3 x 2
  3x 2 
e 
2x 2x 2
e e 2 x

 f  x   f  x
  2 x    x3   2 x  x3  c2
 e  e
f 1 3 f 1  e2 2
e
Για x  1 έχουμε 21  1  c2  2  1  c2  c2  0
e e
f  x
Άρα 2 x  x  f  x   x e για κάθε x   0, 2
3 3 2x

v. Το δοσμένο ολοκλήρωμα γράφεται διαδοχικά:

f  x 
2
2 e  x  e2 x 
3 2x 2x 2x
2 2 x e 2 2
  e dx 
  1 x2  1  1  2   2  1 
2x
dx dx xe dx x  dx x
1 x2   1 2
2 2 2
 x  e2 x  1 2 2 x  x  e2 x  1  e2 x  e 2 e 4 e 2 3e 4  e 2
         
4
 e dx  2  2 2  e
 2 1 2 1  1  1 2 4 4 4

Θέμα 38. Λύση

i. Η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων
συναρτήσεων.

f   x    x 2  2 ln x   f   x   2 x    0
2 x 1 
x f
x2  1
 f  x  2 f
x
x2 1
f  x  0  2  0  x2 1  0  x2  1  x  1
x

Άρα η f παρουσιάζει ελάχιστο για x  1 το f 1  12  2ln1  f 1  1 .

Ισχύει ότι: f  x   f 1  f  x   1 για κάθε x   0,  

ii. Για ασύμπτωτες θα ελέγξουμε την f στα άκρα του πεδίου ορισμού της.
Έχουμε ότι:
 
lim f  x   lim x 2  2ln x  0  2       . Άρα η ευθεία x  0 είναι κατακόρυφη ασύμπτωτη
x 0 x 0

της C f

 ln x 
lim f  x   lim  x 2  2ln x   lim x 2 1  2 2   1
x  x  x 
 x 
 1
122
Θα υπολογίζουμε ξεχωριστά το όριο lim 2
ln x
 lim
  ln x  1
 lim x  lim 2  0
 x2 
x  x De l' Hospital x  x  2x x  2x

Επομένως 1   1  2  0   

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Άρα η γραφική παράσταση της f δεν παρουσιάζει οριζόντια ασύμπτωτη στο 

Θα αναζητούμε τώρα πλάγια ασύμπτωτη της C f στο 
f  x x 2  2ln x  ln x 
lim  lim  lim  x  2     2  0  
x  x x  x x 
 x 
Επομένως η C f δεν παρουσιάζει πλάγια ασύμπτωτη.
 1
ln x   ln x  1
Σημείωση: Ισχύει ότι lim  lim  lim x  lim  0
x  x De l' Hospital x 
 x  x 1 x x

 ln x
 , x0
iii. Από υπόθεση g  x    f  x 
k x0
 ,
a. Έχουμε ότι η g είναι συνεχής στο x0  0 δηλαδή lim g  x   g  0 
x 0

 1 1
ln x ln x   ln x 
lim g  x   lim  lim 2  lim  lim x  lim 2x 
x 0 f  x  x 0 x  2 ln x De l' Hospital x 0  2 x 0 2 x  2
x  0
 x  2 ln x 
2 x 0
2x 
x x
1 1
 lim 2 
x 0 2 x  2 2
1
Άρα lim g  x   g  0   k  
x 0 2

b. Η g είναι συνεχής στο  0, e

1 ln e 1
g  0   , g e  2  g e  2  0 . Άρα g  0   g  e   0
2 e  2ln e e 2
Από θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x1   0, e  τέτοιο, ώστε g  x1   0 , δηλαδή
ότι η g έχει μία, τουλάχιστον, ρίζα στο διάστημα  0, e  .

Θέμα 39. Λύση

i. Έχουμε ότι η F είναι μία παράγουσα της f γιατί F   x   f  x  , x   0,  

 f  t   F  t   dt   et 1  F   t   F  t  dt   et 1F   t   et 1F  t   dt  et 1F  t   

1 1 1
e
t 1 1

0 0 0 0

 e0 F 1  e1F  0   F 1  e1F  0 

Για x  0 F  0    f  t  dt  F  0   0
0

 f  t   F  t  dt  F 1
1
e
t 1
Άρα
0

123
ii. Η h είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 x f  t  dt 

h  x    0x   h  x    0
x
f  t  dt 

0
x
tf  t  dt   f  t  dt
x

0  0
x
tf  t  dt 


 tf t dt 
 0      tf t  dt 
x 2

f  x    tf  t  dt  x  f  t  dt 
x x
f  x   tf  t  dt  xf  x   f  t  dt
x x
 0 
 h  x    h  x   
0 0 0

  tf t  dt   
2 2

 tf  t  dt
x x

0 0

f  x   tf  t   xf  t   dt f  x    t  x  f  t  dt
x x

 h  x   0
 h  x   0

  tf t  dt    tf t  dt 
x 2 x 2

0 0

Από υπόθεση έχουμε ότι: f  x   0 για κάθε x   0,  

f  t  0, t0, x 
 t  x  f t   0  0 t  x  f t  dt  0 
x
Για t  x  t  x  0 

f  x    t  x  f  t  dt
x

 0
 0  h  x   0 για κάθε x   0,  
  tf t  dt 
x 2

Άρα η h είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,  

F 1
iii. Αν h 1  2   2 (1)
 tf  t  dt
1

a. Η h είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,   .

 f  t  dt  2 tf  t  dt  f t  dt
2

Για 1  2  h 1  h  2   2  
2

2
0

 tf  t  dt
2 0 0
0

F  t  dt    t  F  t  dt  tF  t   0   tF   t  dt  F 1   tf  t  dt (2)

1 1 1 1

1
b. Έχουμε ότι:
0 0 0 0

F 1 1
 2   tf  t  dt  F 1
1
Από την σχέση (1) έχουμε ότι
 tf  t  dt
1 0 2
0

1 1
Άρα  2   F 1  F 1  F 1
2 2

Θέμα 40. Λύση

 3x
i. Έχουμε ότι lim f  x   lim
x 0 x 0 x
t  
Θέτουμε t  3x  x  για x  0 τότε t  0 . Άρα το δοσμένο όριο γράφεται:
3
124
t t
lim f  x   lim  3 lim  3 1  3
x 0 t 0 t t 0 t
3

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

ii.
x 0 x 0
 
Ισχύει ότι lim f  x   lim x 2  ax   x   και f  0   02  a  0   0  

Από υπόθεση έχουμε ότι η f είναι συνεχής x0  0  lim f  x   lim f  x   f  0     3

x 0 x 0

Για x  0 f  x   x 2  ax   x και f   x   x 2  ax   x   f   x   2 x  a   x

 
   
Έχουμε ακόμη ότι f       2          3
2 2 2

iii. Το δοσμένο ολοκλήρωμα γράφεται:


 x3 3x 2   3 3 2
  3 2
 
 f  x  dx           
2
x 3 x 3 x dx 3 x 
0 0
 0 3 2

Θέμα 41. Λύση

i. Η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων
συναρτήσεων.

f   x    e x  e ln x   f   x   e x 
e
x
e  0
Για x  1 f  1  e   f  1  0 x 1 
1

1 f
 e  e
f   x    e x    f   x   e x  2  0 , άρα η f
 x x
f  είναι γνησίως αύξουσα στο  0,  
Για x  1  f   x   f  1  f   x   0
Για x  1  f   x   f  1  f   x   0
Από τον πίνακα μονοτονίας έχουμε ότι:
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο 1,  
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,1

ii. Για x  1 η f παρουσιάζει ελάχιστο το f 1  e1  e ln1  f 1  e

Άρα f  x   f 1  f  x   e για κάθε x   0,  

iii. Η δοσμένη εξίσωση γράφεται διαδοχικά:

x2  2 x2  2 x2  2 x2  2
f  t  dt   2 f  t  dt   f  t  dt   2 f  t  dt   2 f  t  dt   f  t  dt 
4 4
x 12
x 3 2 x 1 x 3 2
x2  2 x2 3 x2 3
f  t  dt   2 f  t  dt   f  t  dt   2 f  t  dt   f  t  dt
4 4
2
x 1 x 2 2 x 1 2
x2 3
Θεωρούμε συνάρτηση F  x   f  t  dt   f  t  dt , x   0,  
4
 x2 1 2

Η F είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων

125
στο  0,  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη


F   x     2 f  t  dt   f  t  dt   F   x   f  x 2  3   x 2  3  f  x 2  1   x 2  1 
x2 3 4

 x 1 2

 F   x   2 x  f  x 2  3  2 x  f  x 2  1  F   x   2 x  f  x 2  3  f  x 2  1  
Ισχύει ότι x  1  1 και x  3  1 για κάθε x   0,  
2 2

Η f είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   .


Για x  3  x  1  f x  3  f x  1  f x  3  f x  1  0 
2 2 2
  2
  2
  2


 2 x f  x 2  3  f  x 2  1  0  F   x   0 
Άρα η F είναι γνησίως αύξουσα στο  0,  
12 3
Για x  1 έχουμε ότι: F 1  f  t  dt   f  t  dt  F 1  0 και επειδή η F είναι γνησίως αύξουσα
4
 1 1
2
2

στο  0,   το x  1 είναι μοναδική λύση της F  x   0 στο  0,  

Θέμα 42. Λύση

i. H f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων
συναρτήσεων στο

 1  e x  1  e x   1  e x 1   1  e x 1  e x 1 
f  x   x 1 
 f  x  
 1 e  1  e 
x 1 2

e x  1  e x 1   e x 1 1  e x  e x  e x 1
 f  x   f  x 
1  e  x 1 2
1  e 
x 1 2

e x  e x 1
x 1 x 1
Για x  x  1  e  e  e  e  0 
x x
 0  f  x  0
1  e 
x 1 2

Άρα η f είναι γνησίως φθίνουσα στο

x 1
11 e 11 e  e
x
1 1
ii. Έχουμε ότι: 0 f  x
dx  
0 1  ex
dx  0 1  e x dx
Θέτουμε e  t  x  ln t
x

 Για x  0  t  e  t  1
0

Για x  1  t  e  t  e
1


dx   ln t  dt  dx  dt
1

t
Το ζητούμενο ολοκλήρωμα γράφεται διαδοχικά:
1 1 e 1  et 1 e 1  et
0 f  x
dx  
1 1 t t
 dt  
 
1 1 t t
dt

Αναλύουμε το κλάσμα σε στοιχειώδη κλάσματα.

1  et A B 
126    1  et  tA  1  t  B  f  x  dx
1  t  t 1  t t a

Για t  0  B  1
Για t  1  A  e  1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

1  et e 1 1
Άρα το κλάσμα γράφεται:  
1  t  t 1  t t
1  e 1 1   1 e 
 dt   e  1 ln 1  t   ln t 1  1  ln 2  e ln    ln 1  e 
1 e
 f  x  dx  
e

1 1 t
0
 t  2 

iii. Η δοσμένη ανίσωση γράφεται:

f  5   f  7 x   f  6 x   f  8x   f  5x   f  6 x   f  7 x   f  8x   0
x

f
     
Για x  0 έχουμε ότι 5x  6 x  f 5x  f 6 x  f 5x  f 6 x  0 (1)  
f
Και 7 x  8x  f  7   f 8   f  7   f 8   0 (2)
x x x x

Προσθέτουμε τις (1) και (2) κατά μέλη επομένως f 5    f  6   f  7   f 8   0

x x x x

Θέμα 43. Λύση

i. Έχουμε ότι:
1
a. Θεωρούμε συνάρτηση g  x   ln x , x   0,   και g   x   , x0 .
x
 Η g είναι συνεχής στο  x, x  1
 Η g είναι παραγωγίσιμη στο  x, x  1
Από Θ. Μ. Τ. η έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    x, x  1 τέτοιο, ώστε:
g  x  1  g  x  1
g      g     g  x  1  g  x    ln  x  1  ln x
x 1 x 
1 1 1
Για    x, x  1    x    ln  x  1  ln x 
 x x
b. Η f είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων
συναρτήσεων

f   x    x ln  x  1   x  1 ln x   f   x    x ln  x  1     x  1 ln x  

 f   x   x  ln  x  1    x  ln  x  1   x  1 ln x    x  1 ln x 
x x 1 x 1
 f  x   ln  x  1   ln x  f   x    1  ln  x  1  ln x  
x 1 x x 1 x
1 1
 f  x    ln  x  1  ln x 
x 1 x
Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι:
1 1 1 1
ln  x  1  ln x   ln  x  1  ln x   0    ln  x  1  ln x   0  f   x   0
x x x 1 x
Άρα η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,  

ii. Το ζητούμενο όριο γράφεται: 127

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 1  1
1    2
 x
  1  
x
 1 1 x 1
ln 1    ln 1  x   1
 1  0  x    x  lim x 
lim x ln 1    lim  lim  lim
 x  1   1 
x  x  1 De l' Hospital x  x  x  1
 2
x     x
 x  x
x x
 lim  lim  1
x  x  1 x  x

iii. Η ζητούμενη εξίσωση γράφεται διαδοχικά:

 a  1  a a 1  ln  a  1  ln a a 1  a ln  a  1   a  1 ln a 
a a

 a ln  a  1   a  1 ln a  0  f  a   0
Για να λύσουμε την εξίσωση βρίσκουμε το σύνολο τιμών της f
lim f  x   lim  x ln  x  1   x  1 ln x   0  ln  0  1   0  1    
x 0 x 0

lim f  x   lim  x ln  x  1   x  1 ln x   lim  x ln  x  1   x  1 ln x  

x  x  x 


 lim  x ln  x  1  x ln x  ln x   lim x  ln  x  1  ln x   ln x 
x  x 

  1 
 lim  x ln 1    ln x   1      
x 
  x 
Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,   άρα f  0,     lim f  x  , lim f  x    ,   
x  x 0 

Παρατηρούμε ότι το 0  f  0,    και f γνησίως μονότονη, άρα η εξίσωση f  a   0 έχει μοναδική

ρίζα.

Θέμα 44. Λύση

i. Έστω ότι η f δεν είναι «1 – 1»
Υπάρχουν δηλαδή x1 , x2  με x1  x2 τέτοια ώστε f  x1   f  x2 
Χωρίς βλάβη της γενικότητας υποθέτουμε ότι: x1  x2
 Η f είναι συνεχής στο  x1 , x2 
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο  x1 , x2 
 f  x1   f  x2 
Από θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   x1 , x2  τέτοιο, ώστε f   x0   0 άτοπο.
Άρα για κάθε x1  x2 ισχύει ότι: f  x1   f  x2  . Δηλαδή η f είναι «1 – 1»

ii. Έχουμε ότι A 1, 2005  C f  f 1  2005 και B  2,1  C f  f  2   1

Η f είναι «1 – 1» άρα η f αντιστρέφεται. Η εξίσωση γράφεται:

128
 
f 1 2004  f  x 2  8  2  2004  f  x 2  8   f  2   2004  f  x 2  8   1 

 f  x 2  8  2005  f  x 2  8  f 1  x 2  8  1  x 2  9  x  3
f 1-1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

1
iii. Για να είναι η εφαπτόμενη της C f κάθετη στην ευθεία y   x  2005 στο σημείο
668
 1 
M  , f    , πρέπει και αρκεί: f         1  f     668  f     668  0
 668 
 Η f είναι συνεχής στο  2,1 ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων.
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο  2,1 ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
Από Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    2,1 τέτοιο, ώστε
f 1  f  2  2005  1
f      f      f     668
1   2  3

Θέμα 45. Λύση

i. Έχουμε ότι:
a. η f είναι συνεχής στο x0  0 άρα lim f  x   f  0  . Θεωρούμε συνάρτηση
x 0

f  x  x
g  x   f  x   x 2 g  x   x και lim g  x   2005
x2 x 0

x 0 x 0
 
Ισχύει ότι: lim f  x   lim x 2 g  x   x  lim f  x   02  2005  0  lim f  x   0  f  0   0
x 0 x 0

f  x   f  0 f  x x2 g  x   x
b. f   0   lim  f   0   lim  f   0   lim 
x 0 x0 x 0 x x 0 x
x  xg  x   1
 f   0   lim  f   0   lim  xg  x   1  f   0   0  2005  1  f   0   1
x 0 x x 0

ii. Το ζητούμενο όριο γράφεται διαδοχικά:

 f  x   f  x 
2 2
2
x
 1   
x2    f  x 
2

lim  3  lim x
2
x2  3  lim  x 
3
2 x2   f  x  2 x2  f  x   f  x 
x 0 2 x 0 2 x 0 2

 2 
x2 x2  x 
1 
 3  1   9    8
2 1

iii. Από υπόθεση έχουμε ότι f   x   f  x   f   x   f  x   0

a. Θεωρούμε συνάρτηση h  x   e x f  x  , x 
Η h είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
h  x    e x f  x    h  x   e  x f   x    e  x  f  x  
 h  x   e x f   x   e  x f  x   h  x   e  x  f   x   f  x    0
Άρα η h είναι γνησίως αύξουσα στο . Για x  0 , έχουμε h  0   e0 f  0   h  0   0
129
 Για x  0  h  x   h  0   e x f  x   0  f  x   0  xf  x   0
 Για x  0  h  x   h  0   e x f  x   0  f  x   0  xf  x   0
Σε κάθε περίπτωση ισχύει ότι: xf  x   0 για κάθε x  0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

b. Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:

f   x   f  x    f   x  dx   f  x  dx   f  x   0   f  x  dx  f 1   f  x  dx
1 1 1 1 1

0 0 0 0

Θέμα 46. Λύση

i. Έχουμε ότι f  x   0 για κάθε x  .
Παρατηρούμε ότι για x  0 ισχύει f  0   20  m0  40  50  f  0   1  1  1  1  f  0   0
Άρα f  x   f  0  για κάθε x  . Δηλαδή η f παρουσιάζει ελάχιστο για x  0
Η f είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων
f   x    2 x  m x  4 x  5x   f   x   2 x ln 2  m x ln m  4 x ln 4  5x ln 5
Από θεώρημα Fermat έχουμε ότι:
f   0   0  20 ln 2  m0 ln m  40 ln 4  50 ln 5  0  ln 2  ln m  ln 4  ln 5  0 
 2m  m
 ln  0  1  m  10
 45  10

ii. Το εμβαδό του ζητούμενου χωρίου είναι:

E      f  x  dx   f  x  dx    2x  10x  4 x  5x  dx 
1 1 1

0 0 0
1
2 10 x
4 5  x
1 x
9 x
3 4
         τ.μ.
 ln 2 ln10 ln 4 ln 5  0 ln 2 ln10 ln 4 ln 5

Θέμα 47. Λύση

i. Θέτουμε 2xt  u
 Για t  0  u  0
1
 Για t  u  x
2
  2 xt  dt  du  2 xdt  du
1
x2 x2
Άρα η δοσμένη σχέση γράφεται: f  x     2 2 xf  2 xt  dt  f  x     f  u  du (1)
x

2 0 2 0

Η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.

x2
 f  t  dt που είναι μία παράγουσα της f )
x
(πρόσθεση της πολυωνυμικής και της
2 0

02
Για x  0 η (1) δίνει f  0     f  u  du  f  0   0
0
ii.
2 0
Παραγωγίζουμε και τα δύο μέλη της σχέσης (1)
 x2 
f   x      f  u  du   f   x   x  f  x   f   x   f  x   x 
x

130  2 0

x
 0


 e x f   x   e  x f  x   xe  x   e  x f  x     te  t dt  e  x f  x    te  t dt  c
x

0
x
(Σημείωση!!! Επειδή η εύρεση της αρχικής της xe δεν είναι προφανής επιλέγουμε το ολοκλήρωμα)

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Για x  0 , e0 f  0    tet dt  c  c  0 . Άρα e x f  x    tet dt (2)

0 x

0 0

tet dt   t  et  dt  tet     t   et  dt 

x x x

x
Υπολογίζουμε το ολοκλήρωμα
0 0 0 0

 te     e  dt   xe
x x x
t t x
 e    xe  e  1
t x x
0 0 0
Επομένως η (2) γράφεται διαδοχικά:
xe x e x 1
e x f  x    tet dt  e x f  x    xe x  e x  1  f  x      x   x  f  x   e x   x  1
x
x
0 e e e

iii. f   x    e x  x  1  f   x   e x  1 x  0 
f   x   0  ex 1  0  ex  1  x  0 f
Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  0,   και για x  0
f
έχουμε ότι f  0   0 . Άρα η x  0 είναι μοναδική λύση
της f  x   0

 x 1
iv. lim f  x   lim  e x  x  1  lim e x 1  x  x 
x  x  x 
 e e 


Υπολογίζουμε το όριο lim x

x 
 lim
 x   lim 1  0
 e x 
x  e De l' Hospital x  x  e x

Άρα lim f  x     1  0  0   

x 

lim f  x   lim  e x  x  1  0      1  
x  x 

Θέμα 48. Λύση

i. Έχουμε ότι:

    lim  
2
x2  1  x x2  1  x x2  1  x2
lim f  x   lim  
x 2  1  x  lim 
x  x  x 
 x2  1  x  x 
 1 
x 1  2   x
2

 x 
x2  1  x2 1
 lim  lim 0
x 
 1  x    1  
x 1  2   x x   1  2   1
 x    x  
 

ii. Για να βρούμε την πλάγια ασύμπτωτη της C f στο  αρκεί να υπολογίσουμε τα όρια:

 1   1 
x 2 1  2   x x 2 1  2   x
f  x x 1  x 2
 x   x 
lim  lim  lim  lim 
x  x x  x x  x x  x 131
 1   1 
x 1  2   x  x 1  2   x
 x   x    1  
 lim  lim  lim   1  2   1  2    2
x   
  x  
x  x x  x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

lim  f  x    x   lim  x  1  x  2 x   lim  2

x  1  x   lim
2
 x2  1  x  x2  1  x 
x   x    x    x 
x2  1  x

 
2
x2  1  x2 x2  1  x2 1 1
 lim  lim  lim  lim 
x  x  x  x 
 1   1   1   1 
x 1  2   x 2
x2 1  2   x x 1  2   x  x 1  2   x
 x   x   x   x 
1
 lim 0 0
x    1  
 x   1  2   1
  x  
 
Η ευθεία y   x    y  2 x είναι η ζητούμενη ασύμπτωτη.

iii. Η f είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων στο

x  1
  
2
x
f  x  x 1  x  f  x
2
 1  f   x   1  f   x  x2  1  x  x2  1 
2 x 1 2
x 1
2

 f  x x 1   
2

x2  1  x  f   x  x2  1   f  x   f   x  x2  1  f  x   0

iv. Αναζητούμε το πρόσημο της συνάρτησης f. Λύνουμε την ανίσωση

f  x   0  x2  1  x  0  x2  1  x
Διακρίνουμε τις περιπτώσεις
2
 Αν x  0 τότε x2  1  x  x2  1  x 2  x 2  1  x 2  1  0 αληθές
 Αν x  0 τότε x 2  1  x αληθές
Σε κάθε περίπτωση f  x   0 για κάθε x 
Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι:
f  x f   x  x2  1
f   x  x2  1  f  x   0  f  x    f   x  x2  1   
f  x  x2  1 f  x  x2 1
1 f  x
 
x2  1 f  x
Το δοσμένο ολοκλήρωμα γράφεται:
f  x
     
1 1
dx    ln f  x   0    ln x 2  1  x    ln
1 1 1
 dx   
1
2  1  ln1  ln 2 1 
0
x2  1 0 f  x   0

2 1 2 1
 ln
1
 ln  ln  ln  2 1 
2 1  2 1  2 1  2
2  12

Θέμα 49. Λύση

132 i. Έχουμε ότι f   x   0 για κάθε x  και f  συνεχής. Από τις συνέπειες του θεωρήματος
Bolzano έχουμε ότι η f  θα διατηρεί σταθερό πρόσημο για κάθε x  . Δηλαδή f   x   0 για
κάθε x  ή f   x   0 για κάθε x  .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Σε κάθε λοιπόν περίπτωση η f είναι γνησίως μονότονη.

ii. Για x  1 στην δοσμένη σχέση έχουμε

f 1   f  2  1  f 1   f 1  2 f 1  0  f 1  0
Και επειδή η f είναι γνησίως μονότονη έχουμε ότι x  1 μοναδική λύση της f  x   0

iii. Βρίσκουμε το σημείο τομής της γραφικής παράστασης της g

f  x
g  x  0   0  f  x  0  x  1 .
f  x
Άρα η γραφική παράσταση της g τέμνει τον xx στο A 1, 0 
Για να βρούμε την γωνία που σχηματίζει η γραφική παράσταση της g στο Α αρκεί να βρούμε την πρώτη
παράγωγο της g στο x0  1 .
Επειδή δεν γνωρίζουμε αν η f  είναι παραγωγίσιμη θα εργαστούμε με τον ορισμό της παραγώγου.
f  x
g  x   g 1 f  x f  x 1 f  x  f  1
g  1  lim  lim  lim  lim   1
x 1 x 1 x 1 x  1 x 1 f   x  x  1 x 1 f   x  x  1 f  1
f  x   f 1 f  x
(Σημείωση!!! Η f είναι παραγωγίσιμη στο x0  1 , άρα f  1  lim  f  1  lim )
x 1 x 1 x 1 x  1

Έχουμε ακόμη ότι:

Θέμα 50. Λύση

i. Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά
e x  f   x   f   x   1  f   x   xf   x   e x f   x   e x f   x   e x  f   x   xf   x  

  e x f   x   e x    xf   x    e x f   x   e x  xf   x   c1
Για x  0  e0 f   0   e0  0  f  0   c1  c1  1
x x x

Άρα e f   x   e  xf   x   1  e f   x   xf   x   e  1  e  x f   x   e  1 (1)
x x
 x

Πρέπει να βρούμε το πρόσημο της παράστασης e  x

x
x  0 
Θεωρούμε συνάρτηση g  x   e x  x , x  g
g  x   e 1
x g
g  x   0  ex 1  0  ex  1  x  0
Η g παρουσιάζει ελάχιστο για x  0 με g  0   e0  0  g  0   1 . Άρα
g  x   g  0  g  x   1  e x  x  1  e x  x  0
Επομένως η (1) γράφεται

ex 1  e x  x 
1  f   x   x  f   x   x  f  x   ln  e x  x   c2
e x e x

Για x  0 έχουμε f  0   ln e  0  c2  c2  0
0

 
133
Άρα f  x   ln e  x για κάθε x 
x

ii. Βρίσκουμε την πρώτη παράγωγο της f

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

ex 1
 

f   x   ln  e x  x   f   x   x
e x
e 1
x
f  x  0  x  0  ex 1  0  ex  1  x  0 x  0 
e x f
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  0,  
f
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  , 0
 Η f παρουσιάζει ελάχιστο για x  0 το
f  0   ln  e0  0   f  0   0 . Άρα f  x   f  0  f  x   0 για κάθε x 

iii. Η f  είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.

 e x  1   e x  1  e x  x    e x  1 e x  x  e x  e x  x    e x  1
2

f   x    x   f   x    f   x   
 e  x ex  x 
2 2
 e x  x

e2 x  xe x  e 2 x  2e x  1  xe x  2e x  1
 f   x    f   x  
e  x e  x
x 2 x 2

 xe x  2e x  1
f   x   0   0   xe x  2e x  1  0
e  x
x 2

Για να λύσουμε την ανωτέρω εξίσωση θεωρούμε συνάρτηση h  x    xe x  2e x  1 , x 

h  x     xe x  2e x  1  h  x    xe x  e x  x  1 
h
 h  x     x  1 e x h
h  x   0    x  1 e x  0   x  1  0  x  1
Η h παρουσιάζει μέγιστο για x  1 το h 1  e  1
Βρίσκουμε το Σύνολο τιμών της συνάρτησης h.
 Η h είναι γνησίως αύξουσα στο  ,1 άρα h  ,1  lim h  x  , h 1     x  
lim h  x   lim   xe  2e  1   2 
x x
x  x 

Υπολογίζουμε το όριο lim xe x  lim

0  
x
 lim
 x   lim
1
0
x  e  x x  e  x
 e 
x  De l' Hospital x  x


Άρα lim h  x   1 και h  ,1   1, e  1
x 

 
Παρατηρούμε ότι 0  h  ,1 άρα υπάρχει μία ακριβώς ρίζα x1   ,1 της h  x   0
h h  x
o Για x  x1  h  x   h  x1   h  x   0  0  f   x   0
e  x
x 2

h h  x
134 o Για x  x1  h  x   h  x1   h  x   0   0  f   x   0
e  x
x 2

 Η h είναι γνησίως φθίνουσα στο 1,   άρα h 1,    lim h  x  , h 1     x  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 1
lim h  x   lim   xe x  2e x  1  lim e x   x  2  x         
x  x  x 
 e 
 
Άρα h 1,     , e  1

 
Παρατηρούμε ότι 0  h 1,   άρα υπάρχει μία ακριβώς ρίζα x2  1,   της h  x   0
h h  x
o Για x  x2  h  x   h  x1   h  x   0   0  f   x   0
e  x
x 2

h h  x
o Για x  x2  h  x   h  x1   h  x   0   0  f   x   0
e  x
x 2

Επομένως η εξίσωση h  x   0 έχει δύο x  x1 x2 

ακριβώς λύσεις στο f 
Κάνουμε τον πίνακα της f .
Από τον διπλανό πίνακα έχουμε ότι η f f
παρουσιάζει δύο ακριβώς σημεία καμπής.

 
iv.  x

Θεωρούμε συνάρτηση k  x   ln e  x   x , x  0,
 2 
ex 1
  x 
k  x   ln  e  x    x  k  x   x
 
e x
  x

ex 1  
Από προηγούμενα ερωτήματα έχουμε ότι x  f   x   0 για κάθε x   0,  . Ισχύει ακόμη
e x  2
 
 x  0 για κάθε x   0,  , Άρα k   x   0 , δηλαδή η k είναι γνησίως αύξουσα στο 0, 
 2  2
 
 Η k είναι συνεχής στο 0, 
 2
    
  2

 2 2

 k  0   ln e  0   0  1  0 , k    ln  e 2      ln  e 2    0 . Άρα
0

 2
 
k  0  k    0
2
 
Από το Θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   0,  τέτοιο, ώστε k  x0   0 και
 2
 
επειδή k γνησίως αύξουσα , x0   0,  μοναδικό.
 2
 
 
Δηλαδή η εξίσωση ln e  x   x έχει μία ακριβώς λύση στο διάστημα  0,  .
x

 2

Θέμα 51. Λύση

i. Στα ολοκληρώματα θέτουμε x  t  u  t  u  x 135
 Για t  0  u  x
 Για t   x  u  0
  x  t  dt  du  dt  du

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Άρα :
1 f  x x e 2t 1 f  x 0e
2u  2 x
1 f  x 1 0 e 2u
e2 x
 0 g  x  t  dt 
e2 x
 x g  u  du 
e2 x
 2x
e  x g u 
du 

e 2u x e
2u
 1  f  x    du  f  x   
x
du  1
0 g u   
0 g u

Η f είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων στο και

2x
e
f  x   f   x  g  x   e2 x (1)
g  x
e 2u
Για x  0  f  0    du  1  f  0   1
0

0 g u 
1 g  x x e2t 1 g  x 0e
2u  2 x
1 g  x 1 0 e2u
e2 x
 0 f  x  t  dt 
e2 x
 x f u  du 
e2 x
 2x
e x f u 
du 

e 2u x e
2u
 1  g  x    du  g  x   
x
du  1
0 f u   
0 f u

Η f είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων στο και

2x
e
g  x   g   x  f  x   e2 x (2)
f  x
e 2u
Για x  0  g  0    du  1  g  0   1
0

0 f u 
Από τις (1) και (2) έχουμε:
f  x g  x f  x g  x f   x  g  x 
f  x g  x  f  x g x     
f  x g  x f  x g  x f  x g  x

  ln f  x     ln g  x    ln f  x   ln g  x   c
Για x  0 ln f  0   ln g 0   c  c  0
Επομένως ln f  x   ln g  x   f  x   g  x  για κάθε x 
ii. Από την σχέση (1) έχουμε ότι:
f   x  f  x   e2 x  2 f   x  f  x   2e2 x   f 2  x     e2 x   f 2  x   e 2 x  c1
Για x  0 έχουμε ότι: f 2  0   e20  c1  1  1  c1  c1  0
Άρα f 2  x   e2 x και επειδή η f είναι συνεχής και f  x   0 για κάθε x  θα ισχύει ότι f  x   e x

iii. Το ζητούμενο όριο γράφεται διαδοχικά:

ln f  x  ln e x x 0 1
 lim 1  lim 1    ( έχουμε ότι lim   και lim e  0 )
x
lim
x 0  1  x 0 x x 0  
0 x  0 x x 
f  e ex
 
x
1 1 
Θέτουμε  t  x  για x  0  t  
136
x t
1
 et 

ln f  x  et
 lim  et   
1 
lim t
 lim t  lim t  lim  lim
x  0 1 t  e t  te t  t De l' Hospital t 
 t  t 
f 
 x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Έχουμε ότι: F  x    f t 2 dt  F  x    et dt  
x x 2
iv.
1 1
Το ζητούμενο εμβαδό δίνεται από την σχέση:
E      F  x  dx  
1 1 x

2
et dt dx
0 0 1

et dt όπου x   0,1 και t   x,1

x

2
Πρέπει να προσδιορίσουμε το πρόσημο του ολοκληρώματος
1

Ισχύει ότι et  0 για κάθε t   x,1 άρα

1 x x
e dt  0    et dt  0   et dt  0
2
t2 2 2

x 1 1
Άρα

     

1
E      et dt dx    x  et dt dx    x  et dt    x
1 x 1 x x 2 1 x
et dt dx 
2 2 2

0 1 0 1  1  0 0 1
1
 ex  e 1
2

  xe dx    x 2  e x dx  
1 1 1
 
x2 2
τ.μ.
0 0 2
 2  0 2

Θέμα 52. Λύση

i. Η f είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
x2  x  1

f   x   2 x  ln  x  1 2
  2x
 f  x  2  2
x 1
 f  x  2 2
x 1
.

Έχουμε ότι η διακρίνουσα του τριωνύμου x  x  1 είναι   3  0 άρα x  x  1  0 για κάθε

2 2

x  . Επομένως f   x   0 για κάθε x  , οπότε η f είναι γνησίως αύξουσα στο

ii. Ισχύει ότι:

  3x  2 2  1
2  x  3x  2   ln    2  x 2   2  3x  2   ln  3x  2   1  ln  x 4  1 
2 2

 x  1 
4

 2  x 2   ln  x 2   1  2  3x  2   ln  3x  2   1  f  x 2   f  3x  2 
2 2

   
Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι η f είναι γνησίως αύξουσα στο άρα η f είναι «1 – 1» .
f  x   f  3x  2   x  3x  2  x  3x  2  x  1 ή x  2
2 2 2

iii. Βρίσκουμε την δεύτερη παράγωγο της f

 2 x   2 x   x 2  1  2 x  x 2  1 2 x 2  2
f  x   2  2
   f  x 
  f  x 
 
 x 1   x2  1  x2  1
2 2

 x2  1
 f   x   2
x  1  1 
2
2 x 1
f 
Έχουμε ότι:
 x2  1
f
f   x   0  2 0
x  1
2 2 137

  x 2  1  0  x 2  1  x  1
Η f παρουσιάζει σημεία καμπής για x  1 και x  1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 Η εφαπτόμενη της C f για x  1 είναι η ευθεία

  : y  f 1  f  1 x  1  y   2  ln 2   3  x  1  y  3x  1  ln 2
2 1
 2

Σημείωση!!! f 1  2 1  ln 1  1  2  ln 2 και f  1  2 
12  1
3
 Η εφαπτόμενη της C f για x  1 είναι η ευθεία
  : y  f  1  f   1 x  1  y   2  ln 2   x  1  y  x  1  ln 2
2   1
 2

Σημείωση!!! f  1  2   1  ln  1  1  2  ln 2 και f   1  2 
 1
2
1
1

Για να βρούμε το σημείο τομής των (ε) και (η) λύνουμε το σύστημα:
   : y  3x  1  ln 2  x  1  ln 2  3x  1  ln 2  x  0
  
  : y  x  1  ln 2  y  x  1  ln 2  y  1  ln 2
Άρα τέμνονται στο σημείο A  0, 1  ln 2  που ανήκει στον yy

iv. Το δοσμένο ολοκλήρωμα γράφεται:


I   xf  x  dx   x 2 x  ln  x 2  1 dx     2x 
 x ln  x 2  1 dx 
1 1 1
2
1 1 1

2 
2 13 2   1
1 3
 2 x3  1  x 
   2 x  dx   x ln  x  1 dx     x ln  x  1 dx      ln  x 2  1 dx 
1 1 1
2 2

2

1 1  1
 3  1 1 3 3  2

4 1  x 2 
1
4  x2  
 
2
     ln  x  1 dx    ln  x  1    ln  x 2  1 dx 
1 x
2 2
 
3 1
 2 3 2  1 1 2

4  12    1   1 x3
1

 
2
4  x2  2
   ln  x  1    dx    ln 1  1   
1 x 2x
 ln  1  1    2 dx 
2 2 2

3 2  1  1 2 x 1
2
3  2 
  2   1 x  1
 
4 1 x3
  2 dx
3 1 x  1
Θέτουμε x  t

 Για x  1  t  1  t 
4

 Για x  1  t  1  t  
4
 dx  t  dt  dx   2t  1 dt
Άρα :

138

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

4  4   3t  4  4 
I    2 
3  4   t  1 
  2t  1 dt    4  3tdt    4  t   2tdt 
3  4 3  4
4 4 4 
     t    2t  1  1 dt    4  t    2t  1   t  dt 
3  4 3  4

4    t  4   2t  4
   4  t    t        
3  2
dt ln t
3  4  t    4
 2 
4        2     
 

3  2
4  ln  
4
  
  2
4
 
 ln   
4
  4
  3  
    

Θέμα 53. Λύση

i. Η f είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων στο .
Παραγωγίζουμε και τα δύο μέλη της σχέσης (1)

  
 f  x   x    3  0 f t  t dt   f   x   1  f xx  x  f   x   1  f xx  x 
t
x

      
f  x  x x f  x
 f  x    f  x  για κάθε x 
f  x  x f  x  x f  x  x

ii. Η g είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων στο

g  x    f  x   2xf  x   g   x   2 f   x  f  x   2 f  x   2xf   x  

2

f  x
 g  x  2 f   x   f  x   x   2 f  x   g  x   2  f  x  x  2 f x 
f  x  x
 g   x   2 f  x   2 f  x   g   x   0 για κάθε x 
Άρα η g είναι σταθερή για κάθε x  , δηλαδή g  x   c για κάθε x  .
t
Για x  0 η (1) γράφεται: f  0   0  3  dt  f  0   3
0
0 f t   t
Και g  0   c  f  0     2  0  f  0  c  c  9
2

Άρα g  x   9 για κάθε x  .

iii. Έχουμε ότι:

g  x   9   f  x    2  x  f  x   9   f  x    2 xf  x   x 2  x 2  9   f  x   x   x 2  9 (2)
2 2 2

Θεωρούμε συνάρτηση h  x   f  x   x και h  0   f  0   0  3  0

Από υπόθεση έχουμε ότι h  x   0 για κάθε x  , η h είναι συνεχής στο ως αποτέλεσμα πράξεων
συνεχών συναρτήσεων στο και h  0   0 .
Άρα h  x   0 για κάθε x  . 139
Επομένως η (2) δίνει:
 h  x   x2  9  h  x   x2  9  f  x   x  x2  9  f  x   x  x2  9
2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Θεωρούμε συνάρτηση F  x    f  t  dt
x
iv.
0
Η F είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο
x  x2  9
F   x   f  x  και F   x   f   x   F   x  
x2  9
Λύνουμε την ανίσωση:
x  x2  9
F   x   0   0  x  x2  9  0  x2  9   x
x 9
2

Διακρίνουμε τις περιπτώσεις:

 Αν x  0 τότε  x  0 και x 2  9   x αληθές

 
2
x2  9   x  x2  9    x   x 2  9  x 2  9  0 αληθές
2
 Αν x  0 τότε  x  0 και

Σε κάθε λοιπόν περίπτωση F   x   0 . Άρα F  είναι γνησίως αύξουσα στο

 Η F είναι συνεχής στο  x, x  1 και στο  x  1, x  2

 Η F είναι παραγωγίσιμη στο  x, x  1 και  x  1, x  2 
Από Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι
F  x  1  F  x 
Υπάρχει ένα τουλάχιστον x1   x, x  1 τέτοιο, ώστε: F   x1   
x 1 x
x 1 x 1 x 1
 F   x1    f  t  dt   f  t  dt  F   x1    f  t  dt   f  t  dt  F   x1    f t  dt
x 0

0 0 0 x x

F  x  2   F  x  1
Υπάρχει ένα τουλάχιστον x2   x  1, x  2  τέτοιο, ώστε: F   x2   
x  2  x 1
x2 x 1 x2 x2
 F   x2    f  t  dt   f  t  dt  F   x2    f  t  dt   f  t  dt  F   x2    f t  dt
0

0 0 0 x 1 x 1
F  x 1 x2
Έχουμε ότι: x1  x2  F   x1   F   x2    f  t  dt   f  t  dt
x x 1

Θέμα 54. Λύση

i. Η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  1,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων
συναρτήσεων.

f   x    a x  ln  x  1   f   x   a x ln a 
1
x 1
Για x  0 έχουμε ότι f  0   a  ln  0  1  f  0   1 .
0

Από υπόθεση ισχύει ότι: f  x   1  f  x   f  0  για κάθε x   1,  

Άρα η f παρουσιάζει ελάχιστο για x  0
1
Από θεώρημα Fermat ισχύει ότι f   0   0  a ln a   0  ln a  1  a  e
0
140
0 1
ae έχουμε f  x   e  ln  x  1
x
ii. Για
a. Η f είναι παραγωγίσιμη στο  1,  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

1 
f   x    e x  ln  x  1   f   x   e x  
1 1
και f   x    e x    f   x   e x  0
x 1  x 1   x  1
2

για κάθε x   1,  

b. Η f είναι κυρτή στο  1,   άρα η f  είναι γνησίως φθίνουσα στο  1,  
Για x  0 έχουμε f   0   0 x  1 0 
f
Για x  0  f   x   f   0   f   x   0 f

Για x  0  f   x   f   0   f   x   0
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  0,  
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  1,0
f     1 f    1
c.   0   f     1  x  2    f    1  x  1  0
x 1 x2
Θεωρούμε συνάρτηση g  x    f     1  x  2    f    1  x  1 x  1, 2
 Η g είναι συνεχής στο 1, 2
 g 1    f     1 και g  2   f    1
Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι η f παρουσιάζει ελάχιστο για x  0 . Άρα
f  x   f  0  f  x   1 για κάθε x   1,   , με την ισότητα να ισχύει για x  0
Άρα f  x   1 για κάθε x   1,0    0,   .
Για x   έχουμε f     1  f    1  0    f    1  0  g     0
Για x   έχουμε f    1  f    1  0  g    0
Άρα g     g     0
Από θεώρημα Bolzano υπάρχει ένα τουλάχιστον x0  1, 2  τέτοιο, ώστε g  x0   0  η εξίσωση
f     1 f    1
  0 έχει μία τουλάχιστον ρίζα στο 1, 2  .
x 1 x2

Θέμα 55. Λύση

i. Η G είναι συνεχής στο (0, 2] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων.
Για x  0

    6 lim 1   1  t  
2

1 1 t 2 1 1 t2 1 1 t2 2 2

G  0   6 lim  6 lim
t 0 t2 t 0

t2 1 1 t2  t 1  1  t 
t 0 2 2

12  1  t 2 1 1
 6 lim  6 lim  6 3
t 0

t2 1 1 t2  t 0
1 1 t 2 2 141

 H  x 
lim G  x   lim    f  t  dt  3   *
x

x 0 x 0
 x 
0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Υπολογίζουμε το όριο lim

H ( x)
 lim
0
x
tf  t  dt

0
0
lim

0
x
tf  t  dt   lim xf  x   0


x 0 x x 0 x De l' Hospital x 0
 x  x  0 1

Άρα *  0   f  t  dt  3  3
0

Παρατηρούμε ότι lim G  x   G  0  , επομένως η G είναι συνεχής στο x0  0 δηλαδή η G είναι συνεχής
x 0
στο [0, 2]

ii. Η G είναι παραγωγίσιμη στο (0, 2) ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων στο
(0, 2)
 x tf  t  dt 
  0
 H  x
G  x   
 x
  f  t  dt  3
0
x
  G  x   
  x
 
  0
x 

f  t  dt   3 
 

 tf  t  dt  x   x   tf  t  dt
x  x
 x f  x    tf  t  dt
x
2

 G  x    f  x   G  x    f  x 
0 0 0
2 2
x x
x 2 f  x  0 tf  t  dt  tf  t  dt  G  x    H  x 
x x

 G  x   2
 2
 f  x   G  x    0 2
x x x x2

iii. Η G είναι συνεχής στο [0,2]

Η G είναι παραγωγίσιμη στο (0, 2)
G  0  3
Άρα G  0   G  2 
Από θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον a   0, 2  τέτοιο, ώστε
H a
G  a   0    0  H a  0
a2

iv. Η G είναι συνεχής στο [0, α]

Η G είναι παραγωγίσιμη στο (0, α)
Από Θ. Μ. Τ. υπάρχει ένα τουλάχιστον    0, a  τέτοιο, ώστε
 H a a 
   f  t  dt  3   3 
  f  t  dt
a

G   
G  a   G  0 H    a
 2 
0
 
 0 2
tf t dt 
 0
 
a0  a  a

 tf  t  dt   f  t  dt  
a

 f  t  dt  a  tf  t  dt
a
 0 0 2

 2
a 0 0

Θέμα 56. Λύση

142
i. Για να είναι συνεχής η συνάρτηση f στο x0  0 πρέπει και αρκεί
lim f  x   f  0   lim f  x   0
x 0 x 0
Έχουμε ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 1
0
lim f  x   lim  x ln x   lim
ln x 
 lim
 ln x 
 lim x  lim   x   0
 1 
x  0 x 0 x 0 1 De l' Hospital x0 x 0 1 x 0
 2
x   x
x
Άρα η f είναι συνεχής στο x0  0
x  0 1 
e
ii. Η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο f
 0,   ως αποτέλεσμα πράξεων f
παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
f   x    x ln x   f   x   ln x  1
f   x   0  ln x  1  0  ln x  1 
1
 x  e1  x 
e
 1   1   1   1 
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,  άρα f  0,     f   , f  0      , 0
 e  e   e    e 
1   1   1 
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  ,   άρα f   ,      f   , lim f  x  
e   e     e  x 
 1   1 
Έχουμε ότι: lim f  x   lim  x ln x    επομένως f   ,       ,  
x  x 
 e   e 

Άρα το σύνολο τιμών της f είναι το σύνολο f 0,      1e , 0   1e ,     1e ,  
     

iii. Η δοσμένη εξίσωση γράφεται διαδοχικά:

a a
a
x  e  ln x  ln e  ln x 
x x
 x ln x  a  f  x   a , x   0,  
x
Διακρίνουμε τις περιπτώσεις.

τότε η εξίσωση f  x   a είναι αδύνατη γιατί f  x    για κάθε x   0,  

1 1
 Αν a  
e e
Αν a   τότε η f  x   a έχει μοναδική λύση την x 
1 1

e e
 1 
Αν   a  0 τότε η f  x   a έχει δύο ακριβώς λύσεις στο  0,   γιατί a 
1
 f   0,   και
e  e 
 1 
a  f   ,    . Επιπλέον η f είναι γνησίως μονότονη σε κάθε ένα από αυτά τα διαστήματα.
 e 
1   1 
 Αν a  0 τότε η εξίσωση f  x   a έχει μοναδική λύση για x   ,   γιατί a  f   ,   
e   e 
 1 
και a  f   0,   143
 e 

Έχουμε ότι f   x   ln x  1 και f   x    ln x  1  f   x    0 για κάθε x   0,   .

1
iv.
x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Άρα η f  είναι γνησίως αύξουσα στο  x, x  1

 Η f είναι συνεχής στο  x, x  1
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο  x, x  1
Από Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον c   x, x  1 τέτοιο, ώστε:
f  x  1  f  x 
f c   f   c   f  x  1  f  x 
x 1 x
Για c  x  1  f   c   f   x  1  f  x  1  f  x   f   x  1

Θέμα 57. Λύση

Έστω I   f  x  dx όπου I 
2
i.
0

Η δοσμένη σχέση γράφεται: f  x   10 x  3x  I  45  3


Ολοκληρώνοντας και τα δύο μέλη έχουμε ότι:
2
 x 4 x2  
 f  x dx    
10 x  3x   I  45 dx  I  10 4  3 2   I  45x  
2 2
3

  0
0 0

 5  24 3  22 
I     I  45  2  I  46 I  90  45I  90  I  2
 2 2 
   
Άρα f  x   10 x  3x  I  45  f  x   10 x  3x  2  45  f  x   20 x  6 x  45
3 3 3

g  x  h  g  x 
ii. Αφού g είναι δύο φορές παραγωγίσιμη θα ισχύει ότι g   x   lim
h 0 h
Θέτουμε x  h  t  x  t  h
Το δοσμένο όριο γράφεται:
g  x   g  x  h g t  h   g t  g  x  h  g  x 
lim  lim  lim  g   x 
h 0 h h 0 h h 0 h

iii. Το δοσμένο όριο γράφεται διαδοχικά:

 g  x  h   2 g  x   g  x  h  
0
g  x  h  2g  x   g  x  h 0
lim  lim 
2 
h2
 
h 0 De l' Hospital h  0
h

g   x  h  x  h   g  x  h  x  h  g x  h  g  x  h
 lim  lim 
h 0 2h h 0 2h
g  x  h  g x  g  x   g  x  h 1  g x  h  g x  g x   g x  h  
 lim  lim   
h 0 h 0 2
2h  h h 

144 
1
2
 g   x   g   x    g   x 
a. Η σχέση γράφεται:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

g   x   f  x   45  g   x   20 x3  6 x  45  45  g   x   20 x 3  6 x 
x4 x2
 g   x   20  6  c1  g   x   5 x 4  3x 2  c1
4 2
Για x  0 g   0   5  0  3  0  c1  c1  1
4 2

Άρα g   x   5x  3x  1  g  x   x  x  x  c2
4 2 5 3

Για x  0 g  0   0  0  0  c2  c2  1
5 3

Άρα g  x   x  x  x  1
5 3

b. Έχουμε ότι g   x   5x  3x  1  0 για κάθε x 

4 2
άρα η g είναι γνησίως αύξουσα
δηλαδή η g είναι και 1-1.

Θέμα 58. Λύση

i. Έχουμε ότι: x  1 1 
f
f   x    x3  3x  2 2   f   x   3x 2  3
f
f   x   0  3x2  3  0  x2  1  x  1
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο
 , 1 και στο 1,  
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  1,1
Η f παρουσιάζει τοπικό μέγιστο για x  1 το f  1  2  2 
2

Η f παρουσιάζει τοπικό ελάχιστο για x  1 το f 1  2  2 
2


f   x    3x 2  3  f   x   6 x
x  0 
f 
f   x   0  6 x  0  x  0 f
 Η f είναι κυρτή στο  ,0
 Η f είναι κοίλη στο  0,  
Η f παρουσιάζει σημείο καμπής για x  0 το f  0   2 
2


ii. Βρίσκουμε το σύνολο τιμών της f

 H f είναι γνησίως αύξουσα στο  , 1 άρα f  , 1   lim f  x  , f  1
x 

o lim f  x   lim  x  3x  2    lim  x   

3 2 3
x  x  x 

Άρα f   , 1   , 2  2  

2

Παρατηρούμε ότι 0  f   , 1 και f γνησίως αύξουσα επομένως η εξίσωση f  x   0 έχει
μία ακριβώς ρίζα στο  , 1 145
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  1,1 άρα
f  1,1   f 1 , f  1  f  1,1  2  2 2 , 2  2 2 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Παρατηρούμε ότι 0  f 1,1 και f γνησίως αύξουσα επομένως η εξίσωση f  x   0 έχει μία
ακριβώς ρίζα στο  1,1

 H f είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   άρα f 1,      f 1 , lim f  x  x 

o lim f  x   lim  x  3x  2    lim  x   

3 2 3
x  x  x 

Άρα f1,    2  2  ,   2

Παρατηρούμε ότι 0  f 1,    και f γνησίως αύξουσα επομένως η εξίσωση f  x   0 έχει μία
ακριβώς ρίζα στο 1,  
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η f έχει τρεις ακριβώς ρίζες στο


  1    12   2  1
2
Σημείωση: Ισχύει ότι   1 για κάθε x  2  . Έχουμε ότι
2
2  2   0
2

 2 2  2  
2  2   0
2

iii. Από ερώτημα (i) έχουμε ότι:

 
x1  1 άρα A  1, f  1   A 1, 2  2 2 
 
x2  1 άρα B 1, f 1   B 1, 2  2 2 
 x3  0 άρα   0, f  0      0, 2 2 
Ελέγχουμε αν τα Α, Β , Γ ανήκουν στην ευθεία
A  1, 2  2 2   y  2 x  2 2  2  2 2  2  1  2 2  0  0 αληθές
B 1, 2  2 2   y  2 x  2 2  2  2 2  2 1  2 2  0  0 αληθές
  0, 2 2   y  2 x  2 2  2 2  2  0  2 2  0  0 αληθές
Άρα τα Α, Β, Γ ανήκουν στην ευθεία y  2 x  2 
2

iv. Λύνουμε την εξίσωση f  x   y  0  x  3x  2  3 2

    2 x  2 2   0  x3  x  0
 x  x 2  1  0  x  0 ή x  1

x  1 0 1 
f  x  y

Άρα το ζητούμενο εμβαδό είναι:

0 1
 x4 x2   x4 x2  1
E     f  x   y dx    x  x dx    x  x dx          τ. μ.
1 0 1
3 3
1 1
146 0
 4 2  1  4 2  0 2

Θέμα 59. Λύση

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

f  0 0
i. Η f είναι γνησίως αύξουσα στο [0, 1] άρα για x  0  f  x   f  0   f  x   0

Ισχύει ακόμη ότι: g  x   0  f  x  g  x   0 για κάθε x   0,1 άρα  f  t  g t  dt  0  F  x   0

x

για κάθε x   0,1 .

ii. Ισχύει ότι:

f  x   G  x   F  x   f  x    g  t  dt   f  t  g  t  dt   f  x  g  t  dt   f t  g t  dt  A
x x x x

0 0 0 0

  f  x  g  t  dt   f  t  g  t  dt  0    f  x   f t   g t  dt  0
x x x

0 0 0
Από υπόθεση έχουμε ότι η f είναι γνησίως αύξουσα στο  0, x 
Για
g  t  0
t  x  f  t   f  x   f  x   f t   0   f  x   f t   g t   0    f  x   f t   g t  dt  0
x

για κάθε x   0,1

Άρα f  x   G  x   F  x  για κάθε x   0,1

 f  t  g  t  dt
x
F  x
iii. Θεωρούμε συνάρτηση H  x    H  x  0
, x   0,1
G  x
 g  t  dt
x

Η H  x  είναι παραγωγίσιμη στο  0,1

 x f  t  g  t  dt 

H  x   0 x   H  x  0
x
f  t  g  t  dt   g t  dt   f t  g t  dt   g t  dt  
x

0
x

0
x

 g t dt 
 0     g t  dt 
x 2

 0

f  x  g  x   g  t  dt  g  x   f  t  g  t  dt
x x

 H  x  0 0

  g t  dt 
x 2

 H  x 

g  x  f  x   g  t  dt   f  t  g  t  dt
x

0 0
x
  H  x  0
 
2
g  t  dt
x

Γιατί από υπόθεση και από προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι:

 g  x   0 για κάθε x   0,1

f  x   G  x   F  x   f  x   G  x   F  x   0  f  x    g t  dt   f t  g t  dt  0 για
x x

0 0

κάθε x   0,1
Άρα η H  x  είναι γνησίως αύξουσα στο  0,1
F  x  F 1
Για x  1  H  x   H 1   για κάθε x   0,1
G  x  G 1 147

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 
f  t  g  t  dt   t 2 dt     x t 2 dt 
2 2
x x
f  t  g  t  dt  0
x

0
 0   lim 0
 
    g t  dt 
iv. lim
 g  t  dt  x
5
x 0 x
5 x  0 x
x
0 0

 0
x
f  t  g  t  dt  
0
0  x
f
0
 t  g  t  dt   lim f  x  g  x   lim f  x   f 0


  g t  dt 
 lim lim
g  x
  g t  dt 
x  0 x De l' Hospital x 0 x x 0 x 0
0
0

 x  t 2 dt   x  t 2 dt 
2 2

 0   0   2 
   
0
2 2
x  x
lim   lim    lim
0

 x5 
5  4
x 0 x De l' Hospital x 0 x 0 5x


2 x  x 4  2 x   x  2  0
4

 lim 4
 lim  1  0
x 0 5x x 0 5 x4 5

  x t 2 dt 

2

   
x
0 f t g t dt  0


  f 0 0  0
 
 
Άρα lim
 
x 0 x
g t dt  x 5
0

Θέμα 60. Λύση

i. Έχουμε ότι f   x   2   x  2   2
  f   x   2  x  2  0 για κάθε x   2, 
Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  2,   άρα η f είναι «1 – 1»

ii. Από προηγούμενο ερώτημα η f είναι «1 – 1» άρα αντιστρέφεται.

Ισχύει ακόμη ότι: f  2,     f  2 , lim f  x    2,   . Επομένως το πεδίο ορισμού της
x 
f 1 είναι

το σύνολο  2,  
Έχουμε f  x   y  x  f  y 1

f  x   2   x  2  y  2   x  2   x  2  y  2  x  2  y2  x  2 y2 
2
2 2

 f 1  y   2  y  2
Άρα f  x   2  x  2 , x   2,  
1

Λύνουμε την εξίσωση f  x   f  x   2   x  2  2  x  2   x  2  x  2 

1 2 2
iii.

 x  2
4

  x  2   x  2  x  2  1  0  x  2 ή x  3
3

1
Θυμίζουμε ότι οι γραφικές παραστάσεις των f και f τέμνονται στην ευθεία y  x

Άρα τα κοινά σημεία είναι A 2, f  2   A  2, 2  και B 3, f  3  B  3,3   
148

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

1
iv. Οι γραφικές παραστάσεις των f και f είναι συμμετρικές ως προς την ευθεία y  x . Επομένως
1
το εμβαδό που περικλείεται από της γραφικές παραστάσεις των f και f είναι διπλάσιο από το
εμβαδό που περικλείεται από την γραφική παράσταση της f και την ευθεία y  x . Έχουμε ότι:
E      f  x   f 1  x  dx  2 f  x   y dx  2 2   x  2   x dx  1
3 3 3 2
2 2 2

Πρέπει να βρούμε το πρόσημο: 2   x  2   x

2

2   x  2   x  0  x 2  5x  6  0  x  2 ή
2
x  2 3 
x3 x2  5x  6

Άρα η (1) γράφεται:

3
 x3 5 x 2  1
1  22  x  5x  6  dx  2    6 x  
3
2

3 2 2 3

Θέμα 61. Λύση

i. Θέλουμε x  1  0  x  1 και x  0 . Άρα το πεδίο ορισμού της f είναι D f   0,1  1,  
Για να βρούμε το σύνολο τιμών της f θα πρέπει να την μελετήσουμε ως προς την μονοτονία και τα
ακρότατα.

 x 1
f  x  

 ln x   f   x  
 x  1  x  1   x  1 x  1  ln x  
 
 x 1   x  1
2

 f  x 
 x  1   x  1  1  f  x   2  1  0
 
 x  1  x  1 x
2 2
x
Άρα η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,1 και στο 1,  

f  0,1    lim f  x  , lim f  x  

x 1 x 0

 x 1  2
 lim f  x   lim   ln x     0  
x 1 x 1  x  1  0
 x 1  0 1
 lim f  x   lim   ln x        
x 0 x 0  x  1  1
Άρα f  0,1   ,   f  0,1 
f 1,      lim f  x  , lim f  x 
x  x 1

 x 1 
 lim f  x   lim   ln x   *
x  x  1
x 
 
x 1 x
o lim  lim  1 και lim  ln x   
x  x  1 x  x x 

Άρα lim f  x   1      
x 
149
 x 1  2
 lim f  x   lim   ln x     0  
x 1 x 1  x  1  0
Άρα f 1,    ,   f 1,   
| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Επομένως f  0,1  1,  

ii. Παρατηρούμε ότι:
 0  f   0,1  και f γνησίως φθίνουσα στο  0,1 άρα η f  x   0 έχει μία ακριβώς ρίζα στο  0,1
 0  f  1,    και f γνησίως φθίνουσα στο 1,   άρα η f  x   0 έχει μία ακριβώς ρίζα στο
1,  
Άρα η εξίσωση f  x   0 έχει δύο ακριβώς λύσεις στο πεδίο ορισμού της.

iii. Η εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της g στο A  a,ln a  είναι η ευθεία
1 1
y  g  a   g   a  x  a   y  ln a 
 x  a   y  x  1  ln a
a a


Η εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της h στο B  , e είναι η ευθεία 
y  h     h    x     y  e  e  
x     y  e 
x   e  e
Για να ταυτίζονται οι δύο ευθείες πρέπει και αρκεί:
1     ln a     ln a
 e

    ln a  
a   1 1  ln a 1 
1  ln a    e  e
    1  ln a    e 
 e 
 1  ln a  ln a     1  ln a    0
 a a a a
    ln a     ln a
    ln a     ln a  
     a  1    a  1 
a  a ln a  ln a  1  0   a  1  ln a  a  1  0   a  1  ln a  0   a  1  ln a  0
 
    ln a
 
 f  a   0

Άρα το α είναι λύση της εξίσωσης f  x   0

iv. Παρατηρούμε ότι το σύστημα (Σ) έχει δύο ακριβώς λύσεις καθώς η εξίσωση f  x   0 έχει δύο
ακριβώς λύσεις από το ερώτημα (ii) . Άρα οι γραφικές παραστάσεις των g και h έχουν δύο ακριβώς
κοινές εφαπτόμενες.

Θέμα 62. Λύση

i. Έχουμε ότι f   x   e x   f   x   e x   x   f   x   e x  0 για κάθε x 
  αφού από
υπόθεση   0

ii. Για να βρούμε την εξίσωση της εφαπτομένης της γραφικής παράστασης της f που διέρχεται από
την αρχή των αξόνων O  0,0  εργαζόμαστε ως εξής:

150  
Έστω M x0 , f  x0  ένα σημείο της C f . Η εφαπτόμενη της C f στο Μ είναι η ευθεία:
  : y  f  x0   f   x0  x  x0   y  ex  ex  x  x0 
0 0

1
Θέλουμε O  0, 0       0  e  e x0  0  x0   e x0   x0e x0  x0 
  x0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 1  1
1 1
 
Άρα y  e 
 e
 x    y  e  e  x    y  ex

   
1 
Και το ζητούμενο σημείο είναι το M  , e 
 

iii. Έχουμε ότι f   x   e x   f   x   e x   x   f   x    2e x  0 για κάθε x 

  , άρα
η f είναι κυρτή στο και ισχύει ότι f  x   ex για κάθε x 
Σημείωση Θυμίζουμε ότι αν μία συνάρτηση f είναι κυρτή, τότε η γραφική της παράσταση βρίσκεται πάνω
από την εφαπτόμενη της, σε οποιοδήποτε σημείο.

Η ισότητα f  x   ex ισχύει για x 

1
που είναι και το σημείο επαφής, της γραφικής παράστασης της

f και της ευθείας y  ex
1
1 1
 e x  ex 2   e  2
E        f  x    ex  dx     e x  ex  dx    
0 0
 2  0 2

iv. Έχουμε ότι:

e2
e2 e2
 e2
 2  E   2   2
lim  lim 2  lim 2  lim   lim 2
  2     2     2     2    2  

  
Ισχύει ότι;
 0 1 2   3
  1  1    1  2  1  2    2  1  1  2    3   
  
1 3
 lim  0 και lim 0
     
2  
Από κριτήριο παρεμβολής lim 0
  
e2 e2
2  
Επομένως το όριο γράφεται : lim 2  2   ( γιατί 0 )
  2   0 


Θέμα 63. Λύση

i. Έχουμε ότι:

2 f   x   e x f  x  2 f   x  
e
ex
f  x   
 2 f   x  e f  x   e x  2e f  x    e x   2e f  x   e x  c
Για x  0 έχουμε:
2e f 0  e0  c  2e0  1  c  c  1
ex  1  ex  1 
 f  x   ln 
f  x f  x 151
Άρα 2e  e 1  e
x
 
2  2 

ii. Θέτουμε x  t  u

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 Για t  0  u  x
 Για t  x  u  x
  x  t  dt  du  dt  du  dt  du

lim

x

0
f  x  t  dt
 lim

0

x
f  u  du 
 lim

0
x
f  u  du

0
0
lim
 x

0
f  u  du  
x 0  x x 0  x x 0  x De l' Hospital x  0
 x  ’
f  x f  0
 lim  0
x 0  x  0

iii. Το πεδίο ορισμού της h και της g είναι το . Έχουμε ακόμη ότι:

h  x    x

x


t 2005 f  t  dt  h  x    x 
2005
f  x   x 
2005
f   x     x  

 e x  1  2005  e  x  1 
 h  x   x 2005 f  x   x 2005 f   x   h  x   x 2005 ln    x ln  
 2   2 
 ex  1   
   e x
 1   e x
 1 
 h  x   x ln   x2   h  x   x ln   x
2005 2005
  h  x   x ln  1
2005

 e  1   e 1  x 1 
 2  e 
 
 e x
 1 
 h  x   x 2005 ln  x   h  x   x ln e  h  x   x  x  h  x   x
2005 x 2005 2006

 e  1 
 x 
 e 
x 2007
Άρα h  x   c
2007
Για x  0 έχουμε ότι:
02007
h  0   t f  t  dt  0 και h  0  
0
2005
c  c  0
0 2007
x 2007
Επομένως h  x    h  x   g  x  για κάθε x 
2007

iv. Η δοσμένη εξίσωση σύμφωνα με το προηγούμενο ερώτημα γράφεται διαδοχικά:

1 x 2007 1 x 2007 1
t 2005  f  t  dt 
x
 x 2008
 
2007 2008
 
2007 2008
0

x 2007
, x   0,1
1
Θεωρούμε συνάρτηση   x   
2007 2008
 Η φ είναι συνεχής στο  0,1 ως πολυωνυμική.
1
   0   ,
152 2008
12007 1 1 1 2008 2007 1
 1       
2007 2008 2007 2008 2007  2008 2007  2008 2007  2008
Άρα   0    1  0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Από θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   0,1 τέτοιο, ώστε   x0   0

 x 2007 1 
 x         x   x  0 . Άρα η φ είναι γνησίως αύξουσα στο  0,1 επομένως το
2006

 2007 2008 
έχει μοναδική λύση στο  0,1 .
1
t 2005  f  t  dt 
x
x0 είναι μοναδικό, δηλαδή η εξίσωση  x 2008

Θέμα 64. Λύση

i. Το πεδίο ορισμού της συνάρτησης f είναι  0,  
 2 
 
Έχουμε ότι: f   x   x  ln x  f   x   x   ln x   x  ln x 
2 2
 
1
 f   x   x2  2 x  ln x  f   x   x 1  2ln x 
x
1
1  1
f   x   0  x 1  2ln x   0  1  2ln x  0  ln x    x  e 2  x 
2 e
Δημιουργούμε τον πίνακα μονοτονίας της f.
 1 
x  0 1 
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  ,   e
 e 
f
 1 
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,  f
 e
1
 Η f παρουσιάζει ελάχιστο για x  το
e
2
 1   1  1 1
f   ln 
 e  e e 2e

ii. Έχουμε ότι:

f   x    x  2 x ln x   f   x   2ln x  3
3
3  1
f   x   0  2ln x  3  0  2ln x  3  ln x    xe 2  x
2 e3
Δημιουργούμε τον πίνακα κυρτότητας.

x  0 1 
1  e3
 Η f είναι κοίλη στο  0, 
 e3  f 
 1  f
 Η f είναι κυρτή στο  ,  
 e 
3

1
 Η f παρουσιάζει σημείο καμπής για x  το
e3
2
 1   1   1   1  3 153
f    3  ln  3  f  3  3
 e   e   e   e  2e
3

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

iii. Από το ερώτημα (ii) έχουμε ότι:

 1 
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  ,   άρα
 e 
 1    1    1 
f   ,      f   , xlim f  x      ,  
 e     e     2e 
Έχουμε ότι: lim f  x   lim  x ln x   
2
x  x 

1    1     1    1 
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,  άρα f   0,    f   , xlim f  x     , 0 
 e  e     e  0   2e 


 
0      ln x  
Έχουμε ότι: lim f  x   lim  x ln x   lim 
ln x
2
  lim
 12   1 
x 0 x 0 x 0 De l' Hospital x 0

 x   2
x 
1
 x2 
 lim x  lim     0
x 0 2 x 0  2 
 3
x
 1   1   1 
Άρα f   0,       ,      , 0     ,  
 2e   2e   2e 

Θέμα 65. Λύση

i. Έχουμε ότι f      f    f     f    0  f   x   f  x   0 
e x f   x   e x f  x   0   e x f  x    0
 3
Θεωρούμε συνάρτηση F  x   e f  x  , x  0, 
x

2  
 3
 Η F είναι συνεχής στο  0, 
  2
 3
 Η F είναι παραγωγίσιμη στο  0, 
 2
3 3
3
3
 F  0   e f  0   0 και F    e 2 f    0 άρα F  0   F    0
0

2 2 2

 3
Από το θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    0,  τέτοιο ώστε
 2
F     0  f      f  

ii. Έχουμε ότι:

154

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

I  a    g  x  dx   e x  2 x 2  3x  dx    e x   2 x 2  3x  dx  e x  2 x 2  3x     e x  2 x 2  3x  dx 
0 0 0 0 0

a a a a a

 e x  2 x 2  3x     e x  4 x  3 dx  e x  2 x 2  3x      e x   4 x  3 dx 
0 0 0 0

a a a a

 e x  2 x 2  3x    e x  4 x  3    e x  4 x  3 dx 

0 0 0

a a a

 e x  2 x 2  3x    e x  4 x  3    4e x dx  e x  2 x 2  3x    e x  4 x  3    4e x  

0 0 0 0 0 0

a a a a a a

 ea  2a 2  3a   3  ea  4a  3  4  4ea  e a  2a 2  7a  7   7

  a2 7  
iii.
a  a 
 2
a 

lim I  a   lim e  2a  7a  7   7  lim    2  a  7  a   a   7 
a a
  e e e  
Έχουμε ότι:

 a   lim 2a
 


a2
lim  a

 lim
2

 lim
 2a   lim
2
0
 a De l' Hospital a 
e e a
 e   e 
a  e De l' Hospital a  a a  a a 


a

  a   lim
1
0
 lim  a lim
a  e  a
 e 
a  e De l' Hospital a  a

Άρα το ζητούμενο όριο γράφεται:

 a2 a 7 
lim I  a     2 lim  a  7 lim  a  lim  a   7  7
a  a  e a  e a  e
 

Θέμα 66. Λύση

i. Θέτουμε h  x   f  x   x x  Η h είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα
πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων και ισχύει ότι: h  x   f   x   1
Άρα η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:

 f  x   x   f   x   1  x  h  x   h  x   x  2h  x   h  x   2x   h  x     x   2 2

 h2  x   x 2  c
f  0  1
Για x  0 έχουμε ότι: h2  0   02  c  f  0   0  
2
 c  c 1
Άρα h
2
 x   x2  1 για κάθε x  (1).
Παρατηρούμε ότι x  1  0 για κάθε x  . Έστω τώρα ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x1 
2
τέτοιο ώστε
h  x1   0
Για x  x1 η (1) γράφεται: h
2
 x1   x12  1  x12  1  0 άτοπο.
Άρα h  x   0 για κάθε x  , h συνεχής στο και h  0   f  0   0  h  0   1  0 επομένως
h  x   0 για κάθε x  . 155

Η (1) γίνεται: h  x   x  1  h  x   x2  1  f  x   x  x2  1  f  x   x2  1  x
2 2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

ii. Βρίσκουμε το πρόσημο της f

Παρατηρούμε ότι:
 Αν x  0 ισχύει ότι: x 2  1  x  x 2  1  x  0  f  x   0 ( γιατί x 2  1  0 και x  0 )
 Αν x  0 τότε x 2  1  x 2  x2  1  x2  x2  1  x  x2  1  x  0  f  x   0
Σε κάθε περίπτωση f  x   0 για κάθε x 
Η f είναι παραγωγίσιμη με

 x 2  1
f  x    
x 1  x  f  x 
2
 

x 1   x  f  x 
2

2 x 12
1  f   x  
2x
2 x2  1
1 

x  x2  1  f  x
 f  x   f  x   f  x  0
x 1
2
x 1
2

Άρα η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  f “1-1” στο

Το πεδίο ορισμού της συνάρτησης f g είναι το σύνολο
A  x  Dg | g  x   D f   A  x  | g  x   A
f "11"
Η δοσμένη εξίσωση γράφεται διαδοχικά: f  g  x    1  f  g  x    f  0   g  x   0
Για να βρούμε το πλήθος των λύσεων της εξίσωσης βρίσκουμε το σύνολο τιμών της g.
 3 3x 2 
g  x   x 
  1  g   x   3 x 2  3 x
 2 
 g   x   3x  x  1
x  1 0 
g
g   x   0  3x  x  1  0  x  0 ή x  1 g
Υπολογίζουμε τα όρια:
 3 3x 2 
 lim g  x   lim  x   1  lim x3  
x  x 
 2  x

 3 3x 2 
 lim g  x   lim  x   1  lim x3  
x  x 
 2  x
3  1
2
1
g  1   1  1  
3

2 2
3 0 2
 g  0   03   1  1
2
Έχουμε ότι:
 Η g είναι γνησίως αύξουσα στο  , 1 άρα g  , 1   lim g  x  , g  1 
x 

 1
g   , 1   ,   . Παρατηρούμε ότι 0  g   , 1 άρα η g  x   0 δεν έχει λύση στο
 2

156
 , 1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 Η g είναι γνησίως φθίνουσα στο  1, 0 άρα

 1 
g  1, 0   g  0  , g  1   g  1, 0   , 1 . Παρατηρούμε ότι 0  g  1, 0 άρα η
 2 
g  x   0 δεν έχει λύση στο  1, 0
  
Η g είναι γνησίως αύξουσα στο  0,   άρα g  0,    g  0  , lim g  x   
 x  
g 0,      1,   . Παρατηρούμε ότι 0  g  0,    και g γνησίως αύξουσα άρα η
g  x   0 έχει μοναδική λύση στο  0,  
 
Επομένως η εξίσωση g  x   0  f g  x   1 έχει μία ακριβώς λύση στο

   
α΄ τρόπος: Θεωρούμε συνάρτηση F  x   f  t  dt  f  x    x , x  0, 
0
iii. x

4  4  4
 
 Η F είναι συνεχής στο 0, ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων.
 4 
 
 F  0     f  t  dt  f  0    0  F  0     f  t  dt
0 0

0
4  4 
4

  
Έχουμε ότι f  x   0 για κάθε x    , 0  άρα   f  t  dt  0  F  0   0
0

 4  
4

          
F      f  t  dt  f      F     f  t  dt  f  0    F    1
0 0

4 4 4 
4 4 4 4 0 4 4
 
Άρα F  0   F    0
4
 
Από θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   0,  τέτοιο, ώστε: F  x0   0 
 4
 
x0 4 f  t  dt  f  x0  4    x0
0

β΄ τρόπος: Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:


    x     x
f  t  dt  f  x0     x0    f  t  dt  f  x     x    4 f  t  dt  f  x   
0 0
x0 

4  4 x 
4  4 0
 4   x

 
x     x x  
 f  t  dt  f  x   
4
 0   x  4 f  t  dt   x  f  x    0 
0
 4   x 0
 4

 x   

  x   4 f  t  dt   x   4 f  t  dt   0   x  4 f  t  dt   0
x x

   
0 0 0


x  
Θεωρούμε συνάρτηση F  x    x  4
f  t  dt , x  0, 
0
 4 157
 
 Η F είναι συνεχής στο 0, ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων.
 4 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 
 Η F είναι παραγωγίσιμη στο  0,  ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων
4

0 
F  0    0   4 f  t  dt  F  0   0 
  
  F    F  0
0
  
      4
F       4 4 f  t  dt  F    0 
4 4 0
4 


 
Από θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   0,  τέτοιο, ώστε: F   x0   0 
 4
 
f  t  dt  f  x0     x0
0
x0 

4  4

Θέμα 67. Λύση

i. Έχουμε ότι η f είναι παραγωγίσιμη στο άρα η f είναι παραγωγίσιμη στο x0  1 δηλαδή
f 1  h   f 1 f 1  h   1
f  1  lim  f  1  lim
h 0 h h 0 h
Το δοσμένο όριο γράφεται διαδοχικά:
f 1  5h   f 1  h   f 1  5h   1  f 1  h   1 
lim  0  lim  0
h 0 h 0
h  h 
 f 1  5h   1  f 1  h   1 
 lim 
h 0
 0 1
 h h 
Υπολογίζουμε τα όρια:
f 1  5h   1 u
 lim θέτουμε 5h  u  h  Για h  0  u  0 .Άρα
h 0 h 5
f 1  5h   1 f 1  u   1 f 1  u   1 f 1  u   1
lim  lim  lim5  5lim  5 f  1
h 0 h u 0 u u 0 u u 0 u
5
 f 1  h   1
 lim θέτουμε h  u  h  u Για h  0  u  0 .Άρα
h 0 h
 f 1  h   1  f 1  u   1 f 1  u   1
lim  lim  lim  f  1
h 0 h u 0 u u 0 u

Η (1) γράφεται διαδοχικά:

 f 1  5h   1  f 1  h   1  f 1  5h   1  f 1  h   1
lim     0  lim  lim 0
h 0 h 0 h 0
 h h  h h
 5 f  1  f  1  0  6 f  1  0  f  1  0

Η f  είναι γνησίως αύξουσα στο  0,  

158 x  0 1 
f
 Για x  1  f   x   f  1  f   x   0 f
f f
 Για x  1  f   x   f  1  f   x   0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Από τον πίνακα μονοτονίας έχουμε ότι η f παρουσιάζει ελάχιστο για x0  1 το f 1  1 . Άρα ¬
f  x   f 1  f  x   1 για κάθε x   0,   με την ισότητα να ισχύει για x  1

ii. Η g είναι παραγωγίσιμη στο 1,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων στο
1,  
 x f  t   1  f  x  1
g  x    dt   g   x    0 γιατί από προηγούμενο ερώτημα ισχύει ότι

a t  1  x  1
f  x   1 για κάθε x  1
8 x2  6 2 x4 6 2 4 x 2   6 2 x 4   6
Η δοσμένη ανίσωση γράφεται:  2 g  u  du   4 g  u  du   2 g  u  du   4 g  u  du
8 x 5 2 x 5 2 4 x   5 2 x   5

2 x6
Για να λύσουμε την ανίσωση θεωρούμε συνάρτηση G  x    g  u  du με x  1
2 x 5

Η G είναι παραγωγίσιμη στο 1,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων με:

G  x    2 x6

2 x 5


g  u  du  G  x   g  2 x  6    2 x  6   g  2 x  5    2 x  5  

G  x   2 g  2 x  6   2 g  2 x  5   G  x   2  g  2 x  6   g  2 x  5  
Παρατηρούμε ότι 2 x  6  2 x  5 για κάθε x  1 και επειδή g γνησίως αύξουσα έχουμε
g  2 x  5   g  2 x  6   g  2 x  6   g  2 x  5   0  G  x   0
Άρα η G είναι γνησίως αύξουσα στο 1,  
Η δοσμένη ανίσωση γράφεται διαδοχικά:
  2 x   6
    4 x2  x4  4 x2  x4  0  x2  4  x2   0
2 4 x2  6 4 G

24 x 5
2
g  u  du  2 x 5 g
4
 u  du  G 4 x 2
 G x 4


 
Λύνουμε την αντίστοιχη εξίσωση: x 2 4  x 2  0  x 2  0 ή 4  x  0  x  0 (διπλή ρίζα) ή x  2
2

Δημιουργούμε τον πίνακα προσήμων:

x  2 0 2 
Θέλουμε τα θετικά και επειδή x  1 x 4  x
2 2

έχουμε ότι x  1, 2 

iii. Η g  είναι παραγωγίσιμη στο 1,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων και

 f  x   1   f  x   1  x  1   f  x   1  x  1
g   x      g   x   
 x 1   x  1
2

f   x  x  1   f  x   1 f   x  x  1  f  x   1
 g   x    g   x  
 x  1  x  1
2 2

Αναζητούμε το πρόσημο του αριθμητή της συνάρτησης g 

Έχουμε ότι:
159
 Η f είναι συνεχής στο 1, x 
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο 1, x 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Από το Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον   1, x  τέτοιο, ώστε:

f  x   f 1 f  x  1
f      f    
x 1 x 1
f f  x  1
Για   x  f     f   x    f   x   f  x   1  f   x  x  1 
x 1
 f   x  x  1  f  x   1  0  g   x   0 άρα η g είναι κυρτή.

Η εφαπτομένη της γραφικής παράστασης της g στο A a, g  a  είναι η ευθεία: 

f  a  1
  : y  g  a   g   a  x  a   y   x  a
a 1

Επειδή η g είναι κυρτή στο 1,   θα ισχύει ότι:

f  a  1 x f t  1 f  a  1
g  x   x  a   a dt   x  a  για κάθε x  1,   με την ισότητα να
a 1 t 1 a 1
ισχύει μόνο για x  a.

f t  1 f  a  1 x f t  1
 x  a    a  1 a dt   f  a   1  x  a  έχει
x
Άρα η εξίσωση a t 1
dt 
a 1 t 1
μοναδική λύση για x  a.

Θέμα 68. Λύση

i. Για x  0 η δοσμένη σχέση γράφεται:
ex 1
xf  x   1  e x  xf  x   e x  1  f  x  
x
Από υπόθεση έχουμε ότι η f είναι συνεχής στο άρα η f είναι συνεχής στο x0  0  lim f  x   f  0 
x 0

 e x  1
0
ex 1
Έχουμε: lim f  x   lim
0
 lim  lim e x  1
x 0 x 0 x De l' Hospital x0  x  x 0

 ex 1
 , x0
Άρα f  x    x
1 , x0


ii. Για x  0 έχουμε:

ex 1  e x  1   e x  1 x   e x  1  x  xe x  e x  1
f  x   f  x  
   f  x 
  f  x 

x  x  x2 x2
Ισχύει ότι x  0 για κάθε x  0 . Άρα για να 
2
x  0
προσδιορίσουμε το πρόσημο της f  αρκεί να g
160 προσδιορίζουμε το πρόσημο του αριθμητή.
Θεωρούμε συνάρτηση g  x   xe  e  1 , x 
x x g

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

g   x    xe x  e x  1  g   x    xe x    e x   1  g   x    x  e x  x  e x   e x 
 g   x   e x  xe x  e x  g   x   xe x
g   x   0  xe x  0  x  0
Από τον πίνακα μονοτονίας παρατηρούμε ότι η g παρουσιάζει ελάχιστο για x  0 το g  0   0
Άρα g  x   g  0   g  x   0 για κάθε x  με την ισότητα να ισχύει μόνο για x  0 .
Επομένως g  x   0 για κάθε x  δηλαδή f   x   0 για κάθε x 
* *

Επειδή η f είναι συνεχής στο 0 και η f  δεν αλλάζει πρόσημο δεξιά και αριστερά από το 0 έχουμε ότι για
x  0 η f δεν παρουσιάζει ακρότατο.
Επομένως η f είναι γνησίως αύξουσα σε όλο το πεδίο ορισμού της δηλαδή η f είναι «1 – 1» άρα
αντιστρέφεται.
1
Το πεδίο ορισμού τη f είναι στο σύνολο τιμών της f δηλαδή το σύνολο
f     xlim

f  x  , lim f  x  
x 

ex 1 0 1
 lim f  x   lim  0
x  x  x 
 e x  1

ex 1 
 lim f  x   lim  lim  lim e x  
x  x  x De l' Hospital x  x  x 

Συνεπώς το σύνολο τιμών της f είναι το f     0,   δηλαδή το πεδίο ορισμού της f 1 είναι το
σύνολο  0,   .

iii. Η εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της f δίνεται από την σχέση:
  : y  f  0  f   0 x  0  y 1  f   0 x  y  f   0 x  1 (1)
xe x  e x  1
Για να βρούμε την f   0  θα εργαστούμε με την χρήση του ορισμού καθώς f   x   για
x2
κάθε x  0 .
ex 1
1  e x  1  x 
0
f  x   f  0 e x
 1  x
f   0   lim
0
 lim x  lim  lim 
x0 2 
x2
 
x 0 x 0 x x 0 De l' Hospital x  0
x

 e x  1
0
ex 1 0 ex 1
 lim  lim  lim 
x 0 2 x De l' Hospital x  0
 2 x  x0 2 2
1
Από την (1) έχουμε:    : y  x 1
2
1
Η f είναι κυρτή άρα f  x   x  1 για κάθε x  με την ισότητα να ισχύει μόνο για το σημείο επαφής
2
δηλαδή μόνο για x  0 161
1
Επομένως η εξίσωση f  x   x  1  2 f  x   x  2 έχει μία ακριβώς λύση την x  0 .
2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

iv. Για τον υπολογισμό του ορίου lim  x  ln x  ln  f  x   θα εργασθούμε ως εξής:
x 0
Έχουμε ότι:
 1

0  
lim  x  ln x    lim
ln x


lim
 ln x 
 lim x  lim   x   0
 1 
x  0 x 0 1 De l' Hospital x 0 x 0 1 x 0
 2
x   x
x
 lim ln  f  x    ln f  0   ln1  0
x 0

Άρα: lim  x  ln x  ln  f  x    lim  x  ln x    lim ln  f  x    0  0  0

x 0 x 0 x 0

Θέμα 69. Λύση

i. Η δοσμένη εξίσωση γράφεται διαδοχικά:
 1  1
2 f  x    x   e f  x    e f t  f   t   t   dt  2 
x

 x 1
 t
  1  f x   x f t  1 
  2 f  x    x   e       e   f   t   t   dt  2  
  x   1  t 
 1  f x  1  1  1  f x
 2 f   x   1  2  e     x   f   x  e     x   f   x  e    2 f   x   1  2  e    0 
f x f x

 x   x  x  x 
 1   1 
 2 f   x  e    1  2   0  2 f   x  e    1  2  
f x f x

 x   x 
1 
  

 2e f  x    x    2e f  x   x   c (2)
 x
1
x
Για x  1 η (1) γράφεται:
 1  1
2 f 1  1   e f 1   e f t  f   t   t   dt  2  2 f 1  2e f 1  2  e f 1  f 1  1
1

 1 1
 t
Για να λύσουμε την παραπάνω εξίσωση θεωρούμε συνάρτηση g  x   e  x , x   ,0 (καθώς αυτό
x

είναι το σύνολο τιμών της f).

g   x   e x  1  0 άρα η g είναι γνησίως αύξουσα στο  ,0
Για x  0 ισχύει g  0   e  0  1 .Άρα η εξίσωση g  x   1 έχει μοναδική λύση την x  0 δηλαδή
0

f 1  0
Για x  1 η (2) γράφεται:
1
2e f 1  1   c  2  2  c  c  0
1
 f  x 1 x2  1 x2  1
 x   2e    e   
f x f x
Επομένως: 2e
x x 2x
2 x  2 x 
 e f  x  2  f  x   ln  2 
x 1  x 1 
162

ii. Η F είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων

συναρτήσεων.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

F x  1
x 

f  t  dt  F   x   f  x 



 2x  
Και F   x   f   x   F   x    ln 
 2 x  1
   F   x    2   2x 
  x 1    x 1   
2

 2 
 x 1 

 2 x  x 2  1  2 x x 2  1  x 2  1
    
2 x2  1  2 x  2 x x2  1
F   x     F   x    
   
2 2
x2  1 2x x2  1 2x

2 x 2  2  x2  1
 F   x    F   x  
2 x  x 2  1 x  x 2  1
 x2  1 x 0
F   x   0   0   x 2
 1  0  x 1 x  0 
x  x 2  1
1
F 
 H F στρέφει τα κοίλα άνω για x   0,1 F
 Η F στρέφει τα κοίλα κάτω για x  1,  

 
Η F παρουσιάζει σημείο καμπής στο  1, F 1   1,0  ( F 1   f  t  dt  0 )
1

1
Η δοσμένη ευθεία γράφεται διαδοχικά:
F  
 : F    x     1 y  2012    1  0     1 y  F    x  2012    1  y  x  2012
 1
Θέλουμε η εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της F να είναι παράλληλη στην ε στο σημείο
F  
M  , F    . Αρκεί να δείξουμε ότι: F    
 1
 Η F είναι συνεχής στο 1,  
 Η F είναι παραγωγίσιμη στο 1,  
Από Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον   1,   τέτοιο ώστε
F     F 1 F 10 F  
F      F    
 1  1

iii. Η εξίσωση γράφεται διαδοχικά:

 F     1    f     x5    1 x  1
3

 0
x 1 x 3
  x  3  F     1    f     x5   x  1   1 x  1  0
3

Θεωρούμε συνάρτηση h  x    x  3  F     1    f    x   x  1   1 x  1 , x  1,3

5 3

 Η h είναι συνεχής στο [1, 3] ως πολυωνυμική

h 1  1  3  F     1    f    15  1  1   11  1  h 1  2  F     1    f   
3

163
Για την συνάρτηση F ισχύει ότι F  γνησίως φθίνουσα για κάθε x  1,  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον   1,   τέτοιο ώστε
F     F 1 F 10 F  
F      F    
 1  1
F F  
Για     F     F       f     F        1 f    
 1
 F        1 f     0  F     1    f     0  2  F     1    f      0 
 h 1  0
h  3   3  3  F     1    f     35   3  1   1 3  1 
3

 h  3  2  43     1  h  3  0
Άρα h 1  h  3  0
Από το Θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0  1,3 τέτοιο, ώστε h  x0   0 ,
 F     1    f     x5    1 x  1
3

δηλαδή η εξίσωση    0 έχει μία τουλάχιστον ρίζα, ως προς

x 1 x 3
x στο διάστημα (1, 3).

x2 t
f   dt   tf  t  dt
x
iv. Έχουμε ότι:  x
 x 1

x2 t t
Στο ολοκλήρωμα 
x
f   dt θέτουμε  u  t  xu
 x x
 Για t  x  u  1
 Για t  x  u  x
2

 dt   xu  du  dt  xdu
x2 t
f   dt   f  u  xdu   xf  t  dt
x x
Άρα 
x
 x 1 1

Η ανίσωση γράφεται:
xf  t  dt   tf  t  dt   tf  t  dt   xf  t  dt  0    t  x  f  t  dt  0
x x x x x
1 1 1 1 1

Το σύνολο τιμών της f είναι το σύνολο f  A   ,0 άρα f  t   0

 Αν x  1
Ισχύει ότι t  1, x   1  t  x  t  x  0

Επομένως  t  x  f  t   0    t  x  f  t  dt  0 για κάθε x  1,  

x

 Αν x  1
Ισχύει ότι t   x,1  x  t  1  t  x  0

Επομένως  t  x  f  t   0    t  x  f  t  dt  0    t  x  f t  dt  0 για κάθε x   0,1

1 x

x 1

  t  x  f  t  dt  0 για κάθε x   0,  
x
164 Σε κάθε περίπτωση
1

Θέμα 70. Λύση

i. Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

2 xf  x   x 2  f   x   3   f   x   2 xf  x   x 2 f   x   3x 2  f   x   0 

 2 xf  x    x 2  1 f   x   3x 2   x 2  1 f  x    x 2  1 f   x    x 3  

  x  1 f  x     x    x  1 f  x   x
2 3 2 3
c
Για x  1

1  1 f 1  1  c  2  12  1  c  c  0
2 3

x3
 
Άρα x 2  1 f  x   x3  f  x  
x2  1

ii. Υπολογίζουμε τα όρια:

x3 x3
lim f  x   lim 2  lim 2  lim x   Άρα η γραφική παράσταση της f δεν παρουσιάζει
x  x  x  1 x  x x 

οριζόντια εφαπτόμενη στο 

Εξετάζουμε για πλάγια εφαπτόμενη στο 
x3
f  x  x3 x3
 lim 3  1 . Άρα   1
2
 lim  lim x 1  lim 3
x  x x  x x  x  x x  x

 x3   x3 x3  x  x 1
 lim  f  x    x   lim  2  x   lim  2  2   lim 2  lim  0 . άρα
x  x  1
x 
  x  x  1 x  1  x x  1 x x
 0
Επομένως η ευθεία   : y   x    y  x είναι πλάγια ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f
στο 
x3 x3
lim f  x   lim  lim  lim x   Άρα η γραφική παράσταση της f δεν παρουσιάζει
x  x  x 2  1 x  x 2 x 

οριζόντια εφαπτόμενη στο 

Εξετάζουμε για πλάγια εφαπτόμενη στο 
x3
f  x x3 x3
 lim x  1  lim 3  lim 3  1 . Άρα   1
2
 lim
x  x x  x x  x  x x  x

 x3   x3 x3  x  x 1
 lim  f  x    x   lim  2  x   lim  2  2   lim 2  lim  0 . άρα
x   x  x  1 x  x  1 x 1   x 1 
   x x x
 0

Επομένως η ευθεία   : y   x    y  x είναι πλάγια ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f

στο  και στο 

iii. Έχουμε ότι:

 x3   x3    x 2  1   x3    x 2  1 3x 2   x 2  1   x3   2 x
f  x   2   f  x   f  x  
 x  1  x  1
165
 x 1  2 2 2 2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

3x 4  3x 2  2 x 4 x 4  3x 2
 f  x   f  x 
x  1 x  1
2 2 2 2

Άρα f   x   0 για κάθε x  η f είναι γνησίως αύξουσα στο

Η δοσμένη ανίσωση γράφεται:

   
f
f 5  x 2  1  8  f 8  x 2  1  5  x 2  1  8  8  x 2  1  5  x 2  1  8  x 2  1  8 
3 2 3 2 3 2

 x  1  8  f x  1  f 2  x  1  2  x  1 
3

 5  x  1  8   x  1  1 
2
f
   
2 3 2 2 2 2 2

 x  1  1 5 2 2

 1  x  1

iv. Η δοσμένη σχέση γράφεται:

 x
f  t  dt    3 2  1 f  3      f  t  dt   x  3x 2  1 f  x 3  x  
 3  x3  x
0 0

f  t  dt  x  3x 2  1 f  x 3  x   0   f  t  dt  x  x 3  x  f  x 3  x   0 
x3  x x3  x

0 0

 
f  t  dt  x   f  t  dt   0   x  f  t  dt   0
x3  x x 3
x x3  x

0
 0   0 
f  t  dt , x   0,1
x3  x
Θεωρούμε συνάρτηση F  x   x  0
 Η F είναι συνεχής στο [0, 1] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων
 Η F είναι παραγωγίσιμη στο (0, 1) ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων
03  0
 F  0  0   f  t  dt  0
0

f  t  dt   f  t  dt  0 Άρα F  0   F 1
13 1
F 1  1 
0

0 0

Από το θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    0,1 τέτοιο, ώστε F     0 

f  t  dt    3 2  1 f  3   
 3 
0

Θέμα 71. Λύση

i. Από υπόθεση έχουμε ότι f  x  f   x   0 για κάθε x  0 . Άρα f  x   0 και f   x   0 για
κάθε x  0 .
 f  t   u  f   t  2  1 
2
x 1
Η συνάρτηση 
x
dt και η συνάρτηση    dt  du είναι συνεχείς και
1 f t  1  1 f t  
 
παραγωγίσιμες στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
Η δοσμένη σχέση (1) ισχύει για κάθε x  0 . Για x  1 έχουμε
 u  f   t  2  1 
f 1  1     dt  du  f 1  1
1

166 1 1 f t  
 
Παραγωγίζοντας και τα δύο μέλη της (1) έχουμε:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη


  u  f   t  2  1   x  f  t  1
2

f  x  x    
 dt  du  f   x   1  

x
dt (2) για κάθε x  0
 1  1 f t    1 f t 
   
1  f  t  1
2

Για x  1 γράφεται: f  1  1   dt  f  1  1

1 f t 
Παραγωγίζουμε ξανά και τα δύο μέλη
 x  f  t  1
2
  f   x  1
2

f   x   1   dt   f   x    f   x  f  x    f   x    1 
2

 1 f t   f  x
 
 f   x  f  x   1   f   x    3
2

ii. Η δοσμένη σχέση (1) ισχύει για κάθε x  0 . Για x  1 έχουμε

 u  f   t  2  1 
f 1  1     dt  du  f 1  1
1

1 1 f t  
 
Η f είναι συνεχής στο  0,   , f  x   0 και f 1  1  0 . Άρα από συνέπειες του Θεωρήματος Bolzano
έχουμε ότι f  x   0 για κάθε x  0

 f  t 
2
1
Για x  1 η σχέση (2) γράφεται: f  1  1  dt  f  1  1
1
 1 f t 
Η f  είναι συνεχής στο  0,   , f   x   0 και f  1  1  0 . Άρα από συνέπειες του Θεωρήματος
Bolzano έχουμε ότι f   x   0 για κάθε x  0

Για να βρούμε το f   0  έχουμε ότι:

f  x  f   x   1   f   x    lim  f   x    lim  f   x  f  x   1
2 2

x 0 x 0

Από υπόθεση f , f , f  συνεχής στο  0,   . Άρα

f 0
 f   0  f  0  f   0   1   f   0    1  f   0   1
2 2

iii. Η g είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων

συναρτήσεων

 f   x   f   x  f  x    f   x   3
2
1
g   x      g   x    g  x   2
 f  x  f  x f  x
2

f  1 1
a. Για x  1 έχουμε ότι: g 1   g 1  1 και g  1   2  g  1  1
f 1 f 1
 
167
Η εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της g στο A 1, g 1 είναι η ευθεία:
  : y  g 1  g 1 x 1  y 1  1 x 1  y   x  2
Επειδή η g είναι κυρτή στο  0,   έχουμε ότι g  x    x  2 για κάθε x   0,  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

b. Ισχύει ότι:
f  x
g  x  2  x   2  x  f   x     x  2  f  x   f   x    x  2  f  x   0 για κάθε x  0
f  x
με το ίσο να ισχύει μόνο για x  1
Άρα

  f   x    x  2  f  x   dx  0   f   x  dx     x  2  f  x   dx  0 
1 1 1

0 0 0

  f  x      x  2  f  x  dx  0  f 1  f  0     x  2  f  x  dx  0 
1 1 1

0 0 0

 1    x  2  f  x  dx  0    x  2  f  x  dx  1     2  x  f  x  dx  1 
1 1 1

0 0 0

   2  x  f  x  dx  1
1

Έχουμε ότι h  x   f   x     0 για κάθε x  0 αφού f   x   0 για κάθε x  0

3
iv.
Το ζητούμενο εμβαδό δίνεται από την σχέση:
E      h  x  dx    f   x   dx    f   x    f   x  dx    f  x   f   x   1  f   x  dx 
1 1 3 1 2 1

0 0 0 0

   f  x   f   x   f   x   f   x   dx   f  x   f   x   f   x  dx   f   x  dx 
1 1 1

0 0 0

  f   x  2    f   x  
2 1
 f   x 
2

f  x   dx   f  x     f  x      f  x dx  f 1  f  0  
1 1

1

0  2  0
 2  0 2
   0
 f  1   f  1   f   x 
2 2 3

   f   x   dx  1     f   x   dx
1 1 1 3 1 1
  f  0
1

3 3
 f 1   dx  1 
2 2 0 2 2 2 0 2 2 0
Παρατηρούμε ότι:
3 1 1 3 3 3
E     E     E     E      E      E     1 τ.μ.
2 2 2 2 2 2

168

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Μέρος Β΄ Θέματα Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρίας

Θέμα 72. Λύση

i. Επειδή η f είναι συνεχής στο  0,   και f  x   0 για κάθε x   0,   , το εμβαδόν που
περικλείεται από την γραφική παράσταση της f τον άξονα xx και την ευθεία xu για κάθε
u  0 δίνεται από την σχέση: E  u    f  x  dx
u

0
Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:
E  u   eu  f  u    f  x  dx  eu  f  u  (1)
u

Η f είναι παραγωγίσιμη στο  0,   άρα και συνεχής. Επομένως 0

u

f  x  dx  f  u 
Παραγωγίζοντας και τα δύο μέλη της (1) έχουμε ότι:

 0
u

f  x  dx   eu  f  u    f  u   eu  f   u   f  u   f   u   eu  f  x   f   x   e x (2)

 f  x  dx  e  f  0  f  0  1
0
ii. Από την σχέση (1) για u  0 έχουμε ότι 0
0

Για x  0 η (2) γράφεται: f  0   f   0   e  f   0   0

0

f  x  1 f  x   f  0
Παρατηρούμε ότι lim  lim  f  0  0
x 0 x x 0 x0

iii. Από την σχέση (2) έχουμε:

 e2 x 
f   x   f  x   e x  e x f   x   e x f  x   e 2 x   e x f  x    
e2 x
  e x
f  x   c
 2  2
e20 1
Για x  0 έχουμε e f  0   c  c 
0

2 2
e 2x
1 e 2x
1 e x e x
Άρα: e f  x     f  x  x  x  f  x  
x
για κάθε x  0
2 2 2e 2e 2 2

 e x  e x  e x  e x
 f   x    e x  e x 
1
iv. Έχουμε ότι f  x   
   f  x 

 2  2 2
Η εξίσωση γράφεται διαδοχικά:

f   x    x   e x  e x    x  e x  e x   x  e x  e  x   x  0
1 1 1
2 2 2
Θεωρούμε συνάρτηση g  x   e  e  x για κάθε x  0
x x

Η g είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.

g   x    e x  e x   x   g   x   e x  e  x   x  g   x   e x  e  x  2  2   x 
169
 1 
 g   x    e x  x  2    2   x 
 e 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1 1
 Από την άλγεβρα έχουμε ότι a   2  a   2  0 για κάθε a  0 (απόδειξη:
a a
1 1 a 0 1
a  2  a   2  0  a 2  1  2a  0   a  1  0 που ισχύει). Άρα e x  x  2  0
2

a a e
 Ισχύει ακόμη ότι  x  1  2   x  0
Επομένως g   x   0 για κάθε x  0 , δηλαδή η g είναι γνησίως αύξουσα στο  0,   .
Για x  0 έχουμε ότι: g  0   e  e  0  0 και επειδή g γνησίως μονότονη ισχύει ότι η x  0
0 0

μοναδική λύση της g  x   0 .

Θέμα 73. Λύση

i. Για x  0 η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:
f  0  1   e dt  f  0   1
0  f t 
0

e f t  dt είναι παραγωγίσιμη ως αποτέλεσμα πράξεων

x
H f είναι συνεχής, άρα η συνάρτηση 
0
παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
Παρατηρούμε ακόμη ότι f  x   1   e f t  dt . Άρα η f είναι παραγωγίσιμη στο  e,   και
x

f  x  1  e  0
x  f t  
 f x 
dt  f   x   e    f   x  e    1  e     x  
f x f x
 
 e f  x  x  c
f  0
Για x  0 έχουμε e  0c  c  e
Άρα e
f  x
 x  c  f  x   ln  x  e 

ii. Έχουμε ότι f   x   e

 f  x
 0 για κάθε x   e,   , άρα η f είναι γνησίως αύξουσα στο
 e,   επομένως η f είναι «1 – 1» δηλαδή η f αντιστρέφεται.
Για να βρούμε την αντίστροφη αρκεί αν λύσουμε την εξίσωση f  x   y 
ln  x  e   y  x  e  e y  x  e y  e  f 1  y   e y  e , y 
Άρα f  x   e  e , x 
1 x

iii. Για να βρούμε το ζητούμενο εμβαδό αρχικά θα λύσουμε την εξίσωση

f  x   0  ln  x  e   0  x  e  1  x  1  e
Ισχύει ακόμη ότι f  x   0  ln  x  e   0  x  e  1  x  1  e . Επομένως f  x   0 για κάθε
x  1  e,0 
f  x 0
E    f  x  dx  f  x  dx   ln  x  e  dx    x  ln  x  e  dx 
0 0 0 0

1 e 
1 e 1 e 1 e

  x ln  x  e  1e   x  ln  x  e   dx   0  ln  0  e   1  e  ln 1  e  e    
0 0 0 x
dx 
170 1 e 1 e xe
xee e
dx    x  e  ln  x  e  1e 
0 0
  dx    1 
0

1 e xe 1 e xe
   0  e  ln  0  e    1  e  e  ln 1  e  e    1 τ.μ.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Από υπόθεση έχουμε ότι: e    2e x  x z  e  2

f x
iv.
Θεωρούμε συνάρτηση g  x   e    2e x  x z , x   e,  
f x
Β(0,3)
Για x  0  g  0   e  2e  0  z  g  0   e  2
f  0 0

Άρα g  x   g  0   η g παρουσιάζει ελάχιστο για x  0

Ισχύει ακόμη ότι:

g  x  e  f  x
 2e x  x z   Α΄(-3,0)
Ο Α(3,0)

 g  x  f   x  e
f  x
 2e x  z
Από το θεώρημα του Fermat έχουμε ότι:
g   0   0  f   0 e f  0  2e0  z  0  z  3 Β΄(0,-3)
Άρα οι εικόνες του z ανήκουν σε κύκλο με κέντρο O  0,0  και
ακτίνα   3 και επειδή από υπόθεση Re  z   0 έχουμε ότι οι εικόνες θα ανήκουν στο ημικύκλιο που
βρίσκεται στον θετικό ημιάξονα Ox δηλαδή είναι το τόξο BAB

Θέμα 74. Λύση

i. Το ολοκλήρωμα του πρώτου μέλους γράφεται διαδοχικά:
1
 f  xt  dt θέτουμε xt  u  t  x u
2

 Για t  1  u  x
 Για t  2  u  2 x
 1  1
dt   u  du  dt  du

x  x
1 1 2x
Άρα  f  xt  dt   f  u  du   f  u  du
2 2x

1 x x x x
1 2x
Επομένως  f  xt  dt   f  x  dx   f  u  du   f  x  dx
2 2 2

1 1 x x 1

ii. Επειδή από υπόθεση f  x   0 για κάθε x  0 , το ζητούμενο εμβαδό δίνεται από την σχέση

E      f  x  dx
2

1 2x
      1 f  x  dx 
2 2x 2

x x 1 x
Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι: f u du  f x dx  f u du  x

f  u  du  x  f  x  dx  0   f  t  dt  x  f  t  dt  0 για κάθε x  0
2x 2 2x 2

x 1 x 1

Θεωρούμε συνάρτηση g  x    f  t  dt  x  f  t  dt με x   0,  
2x 2

x 1

Η συνάρτηση g είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων

συναρτήσεων στο  0,   171

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

g  x   
x
2x 2

1


f  t  dt  x  f  t  dt  g   x   f  2 x    2 x   f  x    x   f  t  dt 
2

 g   x   2 f  2 x   f  x    f  t  dt
2

1
21
Για x  1 έχουμε g 1   f  t  dt  1  f  t  dt  0
2

1 1

Από υπόθεση g  x   0  g  x   g 1  η g παρουσιάζει ελάχιστο για x  1 το g 1  0

Επομένως από το Θεώρημα Fermat έχουμε ότι
g  1  0  2 f  2   f 1   f  t  dt  0  2  3  1   f  t  dt  0 
2 2

1 1

  f  t  dt  5  E     5 τ.μ.
2

Θέμα 75. Λύση

u
α. H συνάρτηση f είναι συνεχής στο , άρα η συνάρτηση g  u    f  t  dt είναι παραγωγίσιμη στο ,
0

 g  u  du     f  t  dt  du
x x u
άρα και συνεχής στο , οπότε η είναι παραγωγίσιμη στο . Η
0 0 0

συνάρτηση tf  t  είναι συνεχής στο

x
, άρα και η συνάρτηση  tf  t  dt είναι παραγωγίσιμη στο
0
.
Επίσης οι συναρτήσεις 2συνx και xημx  2 είναι παραγωγίσιμες στο .
Παραγωγίζοντας και τα δυο μέλη της σχέσης (1) έχουμε:

 2συνx     tf t  dt       f t  dt  du   xημx   2 

x

0 0
x u

x x
2ημx  xf  x    f  t  dt  ημx  xσυνx  xf  x    f  t  dt  ημx  xσυνx , x  . (4)
0 0

Από τη σχέση (4) για κάθε x   ,0    0,   έχουμε: f  x  

 f  t  dt  ημx  xσυνx 0
(5).
x
Η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη σε καθένα από τα διαστήματα  ,0  και  0,   , γιατί ο τύπος της
f προκύπτει από πράξεις μεταξύ παραγωγίσιμων συναρτήσεων σε καθένα από αυτά τα διαστήματα.
Από τη σχέση (3) έχουμε ότι η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη και στο x 0  0 , οπότε είναι παραγωγίσιμη
στο
Προσδιορισμός του πραγματικού αριθμού α:
Για x   ,0    0,   έχουμε:

f  x   f  0  f 0  0 f x
α  f   0   lim  lim (6)
x 0 x0 x 0 x
x
 f  t  dt  ημx  xσυνx x 0
 f  t  dt  ημx  xσυνx
0
f x x 0
172 Είναι: lim  lim  lim 0

x 0 x x 0 x x 0 x2 DLH

f  x   συνx  συνx  xημx f  x   xημx f x xημx

 lim  lim  lim  lim 
x 0 2x x  0 2x x  0 2x x  0 2x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

1 f x  1 1 1
  lim  lim ημx   α , οπότε, λόγω της σχέσης (6) είναι: α  α  α  0  α  0 .
2  x 0 x x 0
 2 2 2

β) Παραγωγίζοντας και τα δύο μέλη της σχέσης (4) έχουμε:

 xf  x      0 f  t  dt    ημx    xσυνx   f  x   xf   x   f  x   συνx  συνx  xημx 

x 

 xf   x   xημx , x  .

Σε καθένα από τα διαστήματα  ,0  και  0,   έχουμε: f   x   ημx   συνx  οπότε:

συνx  c1 , x  0
f x   . H συνάρτηση f είναι συνεχής στο , άρα είναι συνεχής και στο x 0  0 ,
συνx  c 2 , x  0
οπότε έχουμε: lim f  x   lim f  x   f  0  
x 0 x 0

lim  συνx  c1   lim  συνx  c2   0  συν0  c1  συν0  c2  0  c1  c2  1

x  0 x 0

συνx  1, x  0

Επομένως: f  x   0, x  0  f  x   1  συνx , x 
συνx  1, x  0


γ. i. Είναι:

 2π  2π  1 3
 f    1  συν  1     
 3  3  2 2
 2π  2π 3
 f     ημ 
 3  3 2
2π
οπότε η εξίσωση της εφαπτομένης (ε) της Cf στο σημείο της με τετμημένη είναι:
3
3 3 2π  3 3 π 3
ε:y  x    y  x 
2 2  3  2 2 3

 2π 4π 
ii. Στο διάστημα  ,  η συνάρτηση f είναι δυο φορές παραγωγίσιμη, με f   x   ημx και
3 3
f   x   συνx  0 , οπότε η συνάρτηση f είναι κοίλη στο διάστημα αυτό.
2π
Επομένως η εφαπτομένη (ε) της Cf στο σημείο της με τετμημένη , βρίσκεται πάνω από την Cf .
3
Επομένως το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη γραφική παράσταση Cf της συνάρτησης f , 173
2π 4π
από την εφαπτομένη (ε) της Cf και τις ευθείες με εξισώσεις x  και x  είναι:
3 3

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

4π 4π 4π
 3 3 π 3 
E 2π
3
ε  x   f  x  dx   2π
3
 ε  x   f  x   dx   2π
3
 x   1  συνx  dx 
3 3 3  2 2 3 
4π
4π
 3x 2
3x π 3  4π 2π 3  16π 2 4π 2  3  2 3π 2π
3
ημx  3
2π    x  x   ημ  ημ      
3  2 2 2 3  2π 3 3 4  9 9  6 3
3

3π 2 π
   3 τ.μ
9 3

Θέμα 76. Λύση

α. Είναι:
z 1 2 2
2
 i  z  i  z  α2 i  α z  i  z  α2 i  α2 z  i 
α α

   
  z  α2 i  z  α2 i  α2  z  i  z  i   z  α 2 i  z  α 2 i   α 2  z  i  z  i  
2 2
 zz  α2zi  α2 zi  α4 i 2  α2zz  α2zi  α2 zi  α2 i 2  z  α4 i 2  α2 z  α2 i 2 
0  α 1
 z  α2 z  α2  α4  1  α2  z  1  α2  α2  z  α 2  z  α (3)
2 2 2 2

Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών αριθμών z είναι ο κύκλος με κέντρο το σημείο
Ο  0,0  και ακτίνα ρ  α .

174 z i 2zi  2α 2  3
β. Έχουμε: w  z  i   2zi  2α2  0  w  z  i   2zi  2α 2  w  
zi

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

2z  z  i 
2
2zi  2 z 2zi  2zz
w w w (4)
zi zi zi
Είναι z  i , γιατί αν z  i από τη σχέση (2) προκύπτει α2  1 άτοπο.
Από τη σχέση (4) έχουμε:

2z  z  i  2z  z  i  2 z  z  i 2 z  zi
w   w   w   w  
zi zi zi zi

2 z  zi 1
 w   w  2 z  w  2α (5)
zi

Άρα οι εικόνες των μιγαδικών αριθμών w ανήκουν στον κύκλο, ο οποίος έχει κέντρο το σημείο Ο  0,0  και
ακτίνα ρ  2α

γ. Αρκεί να αποδείξουμε ότι v  v . Από τις σχέσεις (3) και (5) έχουμε:
α2
 z  α  zz  α  z 
2 2

z
2 4α 2
 w  2α  w  4α 2  ww  4α 2  w 
w
Είναι

α 2 4α 2 2α 2  1  2
 2z  w  2z  w 2z  w  2  
v     z w  z w


 2z  w  2z  w 2z  w 2 α  4α 1 2
2 2
2α 2   
z w z w
1 2 w  2z

z w  zw  w  2z   2z  w   v . Άρα ο αριθμός v  2z  w είναι φανταστικός
1 2 w  2z w  2z 2z  w 2z  w

z w zw

δ. Είναι  ΓΑ   w  z1 και  ΓΒ  w  z2

Για τους μιγαδικούς αριθμούς w, z1 από τριγωνική ανισότητα έχουμε:

w  z1  w  z1  w  z1 (6)
Αν στη σχέση (6) θέσουμε, όπου z1 το z1 έχουμε:
z1   z1
w  z1  w   z1   w  z1  w  z1  w  z1  w  z1 

 2α  α  w  z1  2α  α  α   ΓΑ   3α (7) 175
Ομοίως για τους μιγαδικούς αριθμούς w, z 2 έχουμε:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1 1 1
α  w  z2  3α  α   ΓΒ  3α , οπότε   (8)
3α  ΓΒ  α

α  ΓΑ  3α 1  ΓΑ 
Πολλαπλασιάζοντας κατά μέλη τις σχέσεις (7) και (8) έχουμε:     3
3α  ΓΒ  α 3  ΓΒ 

Θέμα 77. Λύση

f x
α. Η συνάρτηση είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως πηλίκο παραγωγισίμων, οπότε η σχέση (1)
g x
f   x  g  x   f  x  g  x  f   x 
ισοδύναμα γράφεται:  (3).
g2 x g  x 

Από τη σχέση (2) προκύπτει ότι g  x   0 για κάθε x   0,   , οπότε:


g  x   1  1
g  x   g  x   2  1     x     x  c1
2

g x  g x  g x

1
Για x  1 (και αφού g 1  1 ) :   1  c1  1  1  c 1  c 1  0
g 1
1 1
Άρα:   x  g  x    , x   0,  (4)
g x x
H σχέση (3) λόγω των σχέσεων (2) και (4) γράφεται:

 1 1
f   x  g  x   f  x  g  x   f   x   f   x      2 f  x   f   x  
 x x

 
 1 1  1  1   f x 
 1  f  x    2 f  x   1  f  x   1   f  x     0
 x x  x  x  1  1  
 x
 
f x  1
  c 2  f  x   c 2  1   , x   0,  
 1  x
1  
 x
 1
Για x  1 (και αφού f 1  2 ) είναι: f  2   c 2  1    2  2c 2  c 2  1
 1
1
Άρα f  x   1  , x   0,   .
x

176

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

1  1 2
β. Στο διάστημα 1, 2  ισχύει: f  x   g  x   1       1   0 , οπότε το ζητούμενο εμβαδόν
x  x x
2 2
είναι E   f  x   g  x  dx    f  x   g  x   dx    1   dx   x  2 ln x 1  1  2 ln 2 τ.μ.
2 2 2
1 1 1
 x

1 1
γ. Για κάθε x   0,   είναι: f  x   1  και g  x    οπότε το ζητούμενο όριο λαμβάνει τη μορφή:
x x
x
x x  1  1
 1  1 ln  1  x ln  1 
lim  1   και επειδή για κάθε x   0,   είναι  1    e  x   e  x  , αρκεί να
x 
 x  x
  1 
υπολογίσουμε το όριο lim  x ln  1    .
x 
  x 

1  1  1  1
 1   
ln

1 
1 0 1 x 1  x 2 
  1  1 
  1   0  
lim  x ln  1     lim 
x 0 x x
Είναι:  lim  lim  1 οπότε
x 
  x   x  1 DLH x   x  1
 
1  2
x   x
 
x
x
x  1  1   1 
 1 ln  1  x ln  1  lim x ln  1  
lim  1    lim e  x   lim e  x   e x   x   e1  e
x 
 x  x  x 

 1  1 1
δ. Για κάθε x   0,   είναι f   x    1     2 και g  x   2 οπότε
 x x x
1
f   x   1    g  x   1    1  0 και η δοθείσα εξίσωση στο διάστημα 1,e  είναι ισοδύναμη με
x2
την 2ex 1  2lnx  3  0 .
Θεωρούμε τη συνάρτηση h  x   2ex 1  2lnx  3 , x  1,e 

Θα αποδείξουμε ότι η εξίσωση h  x   0 , έχει μια ακριβώς ρίζα στο διάστημα 1,e  .

 H συνάρτηση h είναι συνεχής στο 1,e  , ως άθροισμα συνεχών

 5
 h 1  2e11  2ln1  3  2  3  1  0 και h  e   2ee 1  2 ln e  3  2ee 1  5  2  ee 1    0
 2
5
διότι e  και e  1  1 . Οπότε h 1  h  e   0 .
2
Άρα η συνάρτηση h ικανοποιεί τις προϋποθέσεις του Θεωρήματος Bolzano, οπότε η εξίσωση h  x   0
έχει μια τουλάχιστον ρίζα στο διάστημα 1,e  . 177
Για κάθε x  1,e  έχουμε:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 1
h  x    2e x 1  2lnx  3  h  x   2  e x 1    0 αφού για 1  x  e είναι:
 x

 x  1  0 e x  1  1   
  1
1  1  e x 1   0
 1   1 x
x  x
Άρα η συνάρτηση h είναι γνησίως αύξουσα, οπότε η εξίσωση h  x   0 θα έχει μια ακριβώς ρίζα στο
διάστημα 1,e 

Θέμα 78. Λύση

Θεωρούμε συνάρτηση g  x    et f  t  dt  x  1 με x 
x
i.
1
Η g είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων στο

g  x     e f t  dt  x 1  g  x   e f  x  1
1
x
t x

Για x  1  g 1   et f  t  dt  1  1  0
1

et f  t  dt  x  1   et f  t  dt  x  1  0  g  x   0  g  x   g 1 
x x
Από υπόθεση έχουμε ότι 
1 1

η g παρουσιάζει ελάχιστο για x  1

1
Από το θεώρημα Fermat έχουμε ότι g  1  0  e f 1  1  0  f 1 
1

ii. Ισχύει ότι:

 f συνεχής στο (από υπόθεση)
 f  x   0 για κάθε x  (από υπόθεση)
1
 f 1   0
e
Από τις συνέπειες του Θεωρήματος Bolzano μπορούμε να συμπεράνουμε ότι f  x   0 για κάθε x  .

iii. Θεωρούμε συνάρτηση h  x   f  x   x , x   0,1

 Η h είναι συνεχής στο [0, 1] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων
 h  0  f  0  0  f  0   h  0   0 ( γιατί από προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι f  x   0
για κάθε x  )
1 e
 0 . Άρα h  0   h 1  0
1
h 1  f 1  1  h 1   1  h 1 
e e

v. Από το θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   0,1 τέτοιο, ώστε:

178 h  x0   0  Η εξίσωση f  x   x έχει μία τουλάχιστον ρίζα στο (0, 1)

iv. Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

5 1 5 5
z  2e  f 1  i   z  2e   i   z 2i 
2 e 2 2
Από την παραπάνω σχέση συμπεραίνουμε ότι οι εικόνες των μιγαδικών z ανήκουν σε κύκλο με κέντρο

K  2, 1 και ακτίνα  

5
2
Αν z  x  yi , με x, y  , η εξίσωση του γεωμετρικού τόπου θα έχει την μορφή:
2
 5 5
C :  x  2    y  1    
2 2
x 22 y 12
2
 2  1.0

5
  x  2    y  1 
2 2
0.5
4
Για να υπολογίσουμε τους ζητούμενους μιγαδικούς 2 1 1 2 3 4
z1 , z2 που έχουν το ελάχιστο – μέγιστο μέτρο 0.5 Α(Z1)

εργαζόμαστε ως εξής:
  : y   x
1.0 K(2,-1)
Θεωρούμε την ευθεία
1.5
1
Θέλουμε K  2, 1    1  2    
B(Z2)
.
2 2.0
1
Άρα    : y   x
2
Οι ζητούμενοι μιγαδικοί προκύπτουν ως λύσεις του συστήματος των C και ε
 1  1
 : y   2 x y   2 x

  2
C :  x  2 2   y  12  5  x  2 2    1 x  1  5
   
4  2  4
Λύνουμε την εξίσωση:
  x  2  5 
2
x  2 
2 2

 x  2     x  1    x  2   
1 5 5
    x  2 
2 2 2

 2  4  2  4 4 4
 4  x  2   x  2  5   x  2  1  x  2  1 ή x - 2  1  x  3 ή x  1
2 2 2

2
1 1 1  1 5
Για x  1  y   και z1  1  i με z1  1  i  1     
2

2 2 2  2 4
2
3 3 3  3 3 5
Για x  3  y   και z2  3  i με z2  3  i  3     
2

2 2 2  2 4
Παρατηρούμε ότι z1  z2 . Άρα ο z1 είναι ο μιγαδικός με το ελάχιστο μέτρο και z2 είναι ο μιγαδικός με
το μέγιστο μέτρο.

Θέμα 79. Λύση

i. Η f διέρχεται από την αρχή τον αξόνων  f  0   0
 
Η γραφικής παράστασης της f στο A 1, f 1 δέχεται οριζόντια εφαπτόμενη  f  1  1 179
Η σχέση (1) δίνει διαδοχικά για κάθε x  0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

f  x xf   x   f   x  xf   x   f   x   f  x  x 
f   x    xe x   xe x      e 
x
2
e 
x x x  x 
Προσοχή!!! Οι συνέπειες του Θεωρήματος Μέσης Τιμής απαιτεί διάστημα και όχι ένωση διαστημάτων,
άρα στο
*
  ,0    0,   θα έχουμε δύο αρχικές μία σε καθένα από τα διαστήματα  ,0  και
 0,  
Άρα διακρίνουμε τις περιπτώσεις:
f  x
Για x  0  e x  c1  f   x   xe x  xc1
x
f  x
Για x  0  e x  c2  f   x   xe x  xc2
x
 xe x  c2 x , x  0

Επομένως f   x   a ,x0
 xe x  c x , x  0
 1

Έχουμε:
 Η f  είναι παραγωγίσιμη στο  f  είναι συνεχής στο x0  0 
lim f   x   lim f   x   f   0 
x 0 x 0

o
x 0 x 0

Ισχύει lim f   x   lim xe x  c2 x  0 
o lim f   x   lim  xe x  c1 x   0 Άρα f   0   0  a  0
x 0 x 0

 f  1  0  1 e  1 c1  0  c1  e
1

 f  παραγωγίσιμη στο  f  παραγωγίσιμη στο x0  0 

f   x   f   0 f   x   f   0
lim  lim
x 0 x0 x 0 x0
f   x   f   0  c1  e xe x  ex x  ex  e
o lim  lim  lim  lim  e x  e   1  e
x 0 x0 f   x 0
0  0 x x 0 x x 0

f   x   f   0 xe  c2 x
x x  e  c2 
x

o lim  lim  lim  lim  e x  c2   1  c2

x 0 x0 f    x 0
0  0 x x 0 x x 0

Άρα 1  e  1  c2  c2  e
 xe x  ex , x  0

Επομένως f   x   0 , x  0  f   x   xe x  ex για κάθε x 
 xe x  ex , x  0

Για να βρούμε μία αρχική της f εργαζόμαστε ως εξής:
f   x   xe x  ex  f  x     tet  et  dt  c
x

0
Υπολογίζουμε το ολοκλήρωμα:
x
 dt   et   tet  x  x t  et dt  e x 
2 2

         
x x x x
180
0   0  0  0  2    0 0
t t t
te et dt te dt et dt t e
 0 2
x x2 x2 x2
 xe x   et dt  e
x
 xe x  et   e  xe x  e x  1  e
0 2 0 2 2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

x2
Άρα f  x   xe x  e x  1  e c
2
02
Για x  0  f  0   0  0e0  e0  1  e c 0 c 0
2
x2
Επομένως f  x   xe x  e x  e  1 για κάθε x 
2

ii. Έχουμε ότι e  20042004

Για να μπορέσουμε να διατάξουμε τους αριθμούς f  2004  , f e2004 αρκεί να μελετήσουμε την f ως  
προς την μονοτονία.
 

f   x   xe x  ex  f   x   x e x  e  x
f
0 1

f   x   0  x ex  e  0  x  0 ή ex  e 
f
 x  0 ή x 1
Η f είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   , άρα για
e2004  2004  f  e2004   f  2004 

iii. Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο [0, 1] και η g είναι γνησίως φθίνουσα στο
1 e
f 1 1e1  e1  e 11
f
e
x   0,1  0  x  1  f  0   f  x   f 1 0  f  x  1
2 2
 
2
 1 1  1
 g  0   g  f  x    g 1     g  0  dx   g  f  x   dx   g 1   dx 
g 1 1

 e 0 0 0
 e
 1  1
 g  0 1  0    g  f  x   dx  g 1   1  0   g  0    g  f  x   dx  g 1  
1 1

0
 e 0
 e

Θέμα 80. Λύση

f t  x 
dt θέτουμε t  x  u
2x
i. Στο ολοκλήρωμα 
x 1 x
 Για t  x  1  u  1
 Για t  x  u  x
  t  x  dt  du  dt  du
f t  x  x f u  1 x
du   f  u  du
2x
Άρα το ολοκλήρωμα γράφεται: x 1 x
dt  
1 x x 1
f  u  du για κάθε x   0,   (1)
1 x
Επομένως η αρχική σχέση γράφεται f  x   1 
x 1
Η f είναι παραγωγίσιμη το  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων. ( η

συνάρτηση 
1
x
f  u  du είναι παραγωγίσιμη, αφού f συνεχής και μάλιστα 1
x

f  u  du  f  x  )
181

ii. Η σχέση(1) γράφεται διαδοχικά:

1 x
f  x  1 f  u  du  xf  x   x   f  u  du
x

x 1 1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Παραγωγίζουμε και τα δύο μέλη της προηγούμενης σχέσης

 xf  x     x   f  u  du 
 x 0 1
 xf   x   f  x   1  f  x   xf   x   1  f   x  
x

1 x
 f  x   ln x  c
Για x  1 έχουμε:
1
1  f 1  1  1 f  u  du  f 1  1
1

1
 f 1  ln1  c  1  c
Άρα f  x   ln x  1 , x   0,  

 1  1
iii. Έχουμε ότι: f   x      f   x     0 για κάθε x  . Άρα η f στρέφει τα κοίλα κάτω
 x x2
δηλαδή η f είναι κοίλη στο πεδίο ορισμού της.

iv. Έχουμε ότι:

 Η f είναι συνεχής στο [α, β] και στο [β, γ]
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο (α, β) και στο (β, γ)
Από το Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι:
f     f  
 Υπάρχει ένα τουλάχιστον 1   ,   τέτοιο ώστε f  1  
 
f    f   
 Υπάρχει ένα τουλάχιστον 2    ,   τέτοιο ώστε f   2  
 
Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι η f στρέφει τα κοίλα κάτω στο  0,   , συνεπώς η f  είναι
γνησίως φθίνουσα στο  0,  
f  f     f   f    f   
Για 1   2  f  1   f   2   
   

Θέμα 81. Λύση

Για x  y  1 η σχέση (1) γράφεται f 1  1 f 1  1 f 1  f 1  0
2 2
i.
f  x   f 1
Από υπόθεση ισχύει ότι f παραγωγίσιμη στο x0  1 άρα f  1  lim 
x 1 x 1
f  x   f 1 f  x
 lim  1  lim 1
x 1 x 1 x 1 x  1

Το ζητούμενο όριο γράφεται διαδοχικά:

f  xh   f  x  1 x2 f  h   h2 f  x   f  x   x2 f h  h2 f  x   f  x  
lim  lim  lim   
h 1 xh  x h 1 xh  x h 1 x  h  1 x  h  1
 
 f  h  f  x   h 2  1   f  h  f  x  h  1 h  1 
182  lim  x    lim  x  
h 1
  h  1 x  h  1  h1   h  1

x  h  1 
 f  h  f  x  h  1  2 f  x
 lim  x    x
  h  1
h 1 x x


| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

ii. Έστω τυχαίο x0  0 . Για να δείξουμε ότι η f είναι παραγωγίσιμη στο τυχαίο x0 αρκεί να δείξουμε
f  x   f  x0 
ότι το όριο f   x0   lim υπάρχει και είναι πραγματικός αριθμός.
x  x0 x  x0
Θέτουμε x  x0 h . Για x  x0  h  1
f  x   f  x0  f  x0 h   f  x0  2 f  x0 
f   x0   lim  lim   x0 ( από προηγούμενο ερώτημα)
x  x0 x  x0 h 1 x0 h  x0 x0
Άρα η f είναι παραγωγίσιμη στο  0,   και μάλιστα ισχύει ότι
2 f  x
f  x   x  x 2 f   x   2 xf  x   x3 (πολλαπλασιάζουμε παντού με x 2 )
x

iii. Από το προηγούμενο ερώτημα ισχύει:

x 2 f   x   2 xf  x  1  f  x  
x f   x   2 xf  x   x 3  x 2 f   x   2 xf  x   x 3 
2
4
   2    ln x  
x x  x 
f  x
  ln x  c
x2
f 1 f 1  0
Για x  1 ισχύει: 2  ln1  c  c  0
1
f  x
Άρα  ln x  f  x   x 2 ln x
x2

 1
f  x 2
x ln x ln x   ln x 
iv. lim  lim  lim  x ln x   lim  lim  lim x  lim   x   0
 1 
x 0 x x  0 x x  0 x  0 1 De l' Hospital x  0 x 0 1 x 0
 2
x   x
x

v. Το εμβαδό του χωρίου Ω που ορίζεται από την γραφική παράσταση της f τον άξονα xx και τις
ευθείες x  1 και x  e δίνεται από την σχέση:

E      f  x  dx . Ισχύει ότι f  x   0 για κάθε x  1, e (γιατί x 2  0 και ln x  0 για κάθε

e

x  1, e ) . Άρα:

 x3 
e
 x3  3
 ln x  dx 
e x
E      f  x  dx  
e e e
x ln xdx     ln xdx   ln x   
2
1 1 1
 
3  3 1 1 3

e e e e
 x3  3
e x 1  x3  e x
2
 x3   x3  2e3  1
  ln x    dx   ln x    dx   ln x      τ.μ.
3 1 1 3 x 3 1 1 3 3 1  9 1 9

Θέμα 82. Λύση 183

i. Από υπόθεση έχουμε και f   x   0 για κάθε x   ,    f γνησίως φθίνουσα στο [α, β] άρα η f
είναι «1 – 1» δηλαδή αντιστρέφεται.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1
Το πεδίο ορισμού της f είναι το σύνολο τιμών της f δηλαδή το σύνολο (σημείωση: η f είναι γνησίως
φθίνουσα σε όλο το πεδίο ορισμού της) f a,     f    , f  a    f    ,  
f   
ii. Η ζητούμενη σχέση γράφεται διαδοχικά:  f 1  x  dx   f  x  dx  0 (1)
f a a
f  
a. Στο ολοκλήρωμα  f 1  x  dx θέτουμε x  f  t 
f a

 Για x  f  a   f  t   f  a   t  a
 Για x  f     f t   f     t  
 dx  f   t  dt
f  
f 1  x  dx   f 1  f  t   f   t  dt   t  f   t  dt  t  f  t      t   f  t  dt 
   

f a a a a
 
  f     af  a    f  t  dt   f     a   f  x  dx
a a
Με αντικατάσταση στην (1) έχουμε:
f     
 f 1  x  dx   f  x  dx  0   f     a   f  x  dx   f  x  dx  0   f     a   0 
f a a a a
 0
  f     a  f     a

b. Η δοσμένη ευθεία γράφεται διαδοχικά: 1  : x  y  2006  0  y  x  2006 και 1  1

.
Θέλουμε η εφαπτόμενη της C f στο A x0 , f  x0    να είναι κάθετη στην ευθεία 1  : x  y  2006  0
 f   x0   1  1  f   x0   1
 Η f είναι συνεχής στο [α, β]
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο (α, β)
Από Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   ,   τέτοιο, ώστε:
f    f a  
f   x0    f   x0    f   x0   1
   

iii. Εργαζόμαστε ως εξής:

a. Θεωρούμε συνάρτηση h  x   f  x   x , x   ,  
 Η h είναι συνεχής στο [α, β] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων.
 h a  f a  a  h a    a
h   f      h   a  
Άρα h  a   h      a      a       a   0
2

Από το θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    ,   τέτοιο, ώστε
184 h    0  f    
Η h είναι παραγωγίσιμη στο (α, β) ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων και ισχύει ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

h  x    f  x   x   h  x   f   x   1 και επειδή f   x   0 για κάθε x   a,   έχουμε ότι

h  x   0  η h γνησίως φθίνουσα στο  ,  
Επομένως υπάρχει μοναδικό    ,   τέτοιο, ώστε f    

b. Θα κάνουμε χρήση του Θ. Μ. Τ.

 Η f είναι συνεχής στο ,   και στο  ,  
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο  a,   και στο  ,  
Από το Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι:
f    f  a   
 Υπάρχει ένα τουλάχιστον 1   a,   τέτοιο, ώστε f  1    f  1  
 a  a
f     f   a 
 Υπάρχει ένα τουλάχιστον 2   ,   τέτοιο, ώστε f   2    f  1  
   
a     a   
Ισχύει ότι: f  1   f   2      1
    a   a 

Θέμα 83. Λύση

i. Έστω ότι z  δηλαδή έστω z  x , x 
Η σχέση (1) γράφεται διαδοχικά:
a  i a  i a  i a2   2
1  iz    1  iz    1  ix   1  ix   1  ix  1 
v v v v v

  ai   ai   ai  a
2 2

 1  ix  1  1  x 2  1  1  x 2  1  x  0
Αν z  0 τότε η (1) γράφεται:
a  i a  i
1  iz   1  a   i    ai  a   άτοπο, αφού από υπόθεση έχουμε ότι
v

  ai   ai
a

ii. Η σχέση (1) γίνεται:

a  i a  i a  i a2   2
1  iz    1  iz    1  iz   1  iz   1  iz  1 
v v v v v

  ai   ai   ai  2  a2
 1  iz  1  i 2  iz  1  i  z  i   1  i z  i  1  z  i  1
Άρα οι εικόνες των μιγαδικών αριθμών z ανήκουν σε κύκλο με κέντρο K  0,1 και  1
2.0

iii. ά τρόπος: Οι ζητούμενοι μιγαδικοί είναι εκείνη που ανήκουν

στο κύκλο και έχουν την μεγαλύτερη – μικρότερη απόσταση από
την αρχή των αξόνων. Σχεδιάζοντας των γεωμετρικό τόπο 1.5

παρατηρούμε ότι:
Ο μιγαδικός με το μέγιστο μέτρο z max  2 είναι ο zmax  2i και
1.0 185
Ο μιγαδικός με το ελάχιστο μέτρο z min  0 είναι ο zmin  0

0.5

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
1.0 0.5 0.5 1.0
 Μεθοδική Επανάληψη

β΄ τρόπος: Αναζητούμε την ευθεία που διέρχεται από το O  0, 0  και το κέντρο του κύκλου K  0,1 .
Παρατηρούμε ότι το x και τον δύο σημείων είναι ίδιο, άρα η ζητούμενη ευθεία είναι η   : x  0
Η εξίσωση του κύκλου με κέντρο K  0,1 και ακτίνια ρ = 1 είναι η C : x 2   y  1  1
2

Οι ζητούμενοι μιγαδικοί θα προκύψουν από την λύση του συστήματος των C και 
x  0
 x  0
 x  0
 x  0 x  0
 2  2   
 x   y  1  1 
0   y  1  1 
 y  1  1  y  1  1  y  0 ή y  2
2 2 2

Άρα οι ζητούμενοι μιγαδικοί είναι οι:
 z1  0  0i  z1  0 και z1  0
 z2  0  2i  z2  2i και z2  2i  2
Παρατηρούμε ότι: z1  z2 άρα ο μιγαδικός με το μεγαλύτερο μέτρο είναι ο z2  2i και ο μιγαδικός με
το μικρότερο μέτρο είναι ο z1  0

iv. α΄ τρόπος: Από την τριγωνική ανισότητα έχουμε ότι:

z  3  4i   z  i   3  5i 
6

 z  i  3  5i   z  i   3  5i  z  i  3  5i 
4

 1  3  5   z  i   3  5i  1  3  5 
2 2 2 2

 1  34   z  i   3  5i  1  34 
Γ 2

 34  1   z  i   3  5i  1  34  Β
3 2 1 Ο 1 2 3

 1  34  z  3  4i  1  34  2
Παρατηρούμε ότι 4  34  1 και 34  1  7 Άρα η (2) γράφεται: 2

4  z  3  4i  7 ( έχουμε ότι 25  34  36  25  34  36 
Α(3,-4)
5  34  6 , άρα η 34 είναι ένας αριθμός μεταξύ του 5 και του 6) 4

β΄ τρόπος: Έστω το σημείο A  3, 4  ή εικόνα του μιγαδικού z0  3  4i

Αναζητούμε την μέγιστη και την ελάχιστη τιμή του μέτρου z  3  4i  z  z0 όπου z ο μιγαδικός που
ανήκει στον κύκλο με κέντρο K  0,1 και ακτίνα   1
Από την μεθοδολογία έχουμε ότι:
max z  z0   KA   και min z  z0   KA   όπου ΚΑ η απόσταση των σημείων Κ και Α που

δίνεται από την σχέση      xK  xA    yK  yA   0  3  1   4  

2
  34
2 2 2

Άρα max z  z0  34  1  7 και min z  z0  34  1  4

Έχουμε ότι: min z  z0  z  z0  max z  z0  34  1  z  3  4i  34  1  4  z  3  4i  7
186
v. Η μέγιστη απόσταση των εικόνων των μιγαδικών z1 , z2 που ανήκουν στον κύκλο με κέντρο
K  0,1 και ακτίνα   1 είναι max z1  z2  2  max z1  z2  2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Άρα z1  z2  max z1  z2  z1  z2  2
(εναλλακτικά η απάντηση μπορεί να δοθεί από την παρατήρηση του σχήματος στο ερώτημα iii )

Θέμα 84. Λύση

i. Γνωρίζουμε ότι οι μιγαδικές λύσεις μίας εξίσωσης είναι συζυγής.
Άρα z2  z1  z2  2  i
Από τους τύπου του Vietta στην εξίσωση az   z    0 γνωρίζουμε ότι:
2

 a
z1  z2    2i  2i   a4
 1
 
z1 z2    2  i  2  i      22  12    5
a 1

ii. Έστω u  z12008  z22008  z12008  z12008

 
Έχουμε ότι: u  z12008  z12008  z12008  z12008  u άρα u   z12008  z22008 

iii. Υπολογίζουμε τον μιγαδικό z3

z3 
z1 1
 17  i   z3 
2i 1
 17  i   z3 
 2  i  2  i   17  i 
z2 5 2i 5  2  i  2  i  5
22  2  2  i  i 2 17  i 4  4i  1 17  i 20  5i
 z3    z3    z3   z3  4  i
2 1
2 2
5 5 5 5
a. Οι εικόνες των μιγαδικών z1  2  i , z2  2  i και z3  4  i είναι τα σημεία A  2,1 ,
B  2, 1 και   4,1 αντίστοιχα.
Έχουμε:
  AB   z1  z2  2  i   2  i   2i  2
  A   z3  z1  4  i   2  i   2

 B   z3  z2  4  i   2  i   2  2i  22   2   8
2

Παρατηρούμε ότι:
 AB    A   ΑΒΓ τρίγωνο ισοσκελές
 B   8  8
2 2


  B    AB    A 
2 2 2
 επομένως επαληθεύεται το Πυθαγόρειο
 AB    A   22  22  8
2 2

θεώρημα, δηλαδή το ΑΒΓ είναι ορθογώνιο τρίγωνο.

b. Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:

w  z1  w  z1  w  z1   w  z1   w  z1  w  z1  w  z1  w  z1 
2 2

  w  z1  w  z1    w  z1  w  z1   ww  z1w  z1w  z1 z1  ww  z1w  z1w  z1 z1 

z1  z1  2 i Im z1   0 187
  z1w  z1w   z1w  z1w  z1w  z1w  z1w  z1w   z1  z1  w   z1  z1  w  w  w  w

β΄ τρόπος Θέτουμε w  x  yi , x, y 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

w  z1  w  z1  x  yi  2  i  x  yi  2  i   x  2    y  1 i   x  2     y  1 i 

  x  2    y  1   x  2     y  1   x  2    y  1   x  2     y  1 
2 2 2 2 2 2 2 2

 y2  2 y 1  y2  2 y 1  4 y  0  y  0
Άρα w

c. Η δοσμένη σχέση γράφεται: w  z2  w  z2  10  w  z2   w  z2   10 

 w  z2  w  z2  10  w  z2  w  z1  10
Παρατηρούμε ότι z1  z2  2  i  2  i  2
Ισχύει ότι z1  z2  2  2  2    1
Και 2a  10  a  5 . Άρα a  
Συνεπώς οι εικόνες των μιγαδικών w ανήκουν σε έλλειψη

Θέμα 85. Λύση

i. Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:
x  f  x  5 1
  2 x  f  x   10  1  f 2  x   f 2  x   2 x  f  x   10  1 
1 f  x
2
2
f 2  x   2 x  f  x   x2  x2  9   f  x   x   x2  9  h2  x   x2  9 1
2

Όπου h  x   f  x   x , x 
Έστω ότι υπάρχει x0  τέτοιο ώστε h  x0   0
Από την (1) έχουμε h
2
 x0   x02  9  0  x02  9 άτοπο γιατί x2  9  0 για κάθε x  .
Συνεπώς h  x   0 για κάθε x 
Για x  0  h  0   f  0   0  h  0   3
Επειδή η h είναι συνεχής στο από συνέπειες θεωρήματος Bolzano έχουμε ότι h  x   0 , x  .
Η (1) δίνει διαδοχικά:
h2  x   x 2  9  h  x   x 2  9  f  x   x  x 2  9  f  x   x  x 2  9

ii. 
Ισχύει ότι g  x   ln x  x 2  9 
a. Για να βρούμε το πεδίο ορισμού της g εργαζόμαστε ως εξής:
Θέλουμε x  x  9  0
2

Ισχύει ότι x  9  x  x 2  9  x 2  x 2  9  x (2)

2 2

 Αν x  0 τότε x 2  9  x  0 (γιατί x 2  9  0 και x  0 )

 Αν x  0 τότε η (2) γράφεται: x2  9  x  x2  9   x  x2  9  x  0
188 Σε κάθε περίπτωση ισχύει ότι: x  9  x  0 για κάθε x 
2

Άρα το πεδίο ορισμού της g είναι το σύνολο , αφού δεν προέκυψε κανένας περιορισμός.

b. Η g είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

x 2
 9 
 x x2  9   g  x   1 2


 
g   x   ln x  x  9 2
 
 g  x 

x  x2  9
x2  9 
x  x2  9
x x2  9  x
1
 g  x  x2  9  g  x  x2  9  g  x  1
   
x  x2  9 x  x2  9 x2  9

Το δοσμένο ολοκλήρωμα γράφεται:

I 
4

x2  9
0 0
1 4 4

dx   g   x  dx   g  x   0  g  4   g  0   ln 4  42  9  ln 0  02  9    
 ln 9  ln 3  ln 32  ln 3  2 ln 3  ln 3  ln 3

c. Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:

4 x2 4 1 4 x2 4 9
J  9I   dx  9 dx   dx   dx 
0
x2  9 0
x2  9 0
x2  9 0
x2  9
2
4 x2  9 4 x2  9 4
 dx   dx   x 2  9dx  K
0
x 9
2 0
x 92 0

Ισχύει ότι J  9I  K  J  K  9I  J  K  9ln3

d. Έχουμε ότι:

x 2  9dx    x  x 2  9dx   x  x 2  9    x  

4 4 4 4
K  x 2  9 dx 
0 0  0 0

x  9 
   
2
4 4 2x 4 x2
 4 4  9  0 0  9  
2 2
x dx  20   x dx  20   dx  20  J
0
2 x2  9 0
2 x2  9 0
x2  9
Άρα K  20  J  K  J  20

e. Ισχύει ότι J  9I  K  J  K  9I  J  K  9ln3

Για να βρούμε τα Κ και J αρκεί να λύσουμε το σύστημα:
 9  9
J  10  ln 3 J  10  ln 3
 J  K  20 2 J  20  9 ln 3 
 2 
 2
   
 J  K  9 ln 3  J  K  20 10  9 ln 3  K  20  K  10  9 ln 3

 2 
 2

1
f. Ισχύει ότι: g   x    0 για κάθε x  . Άρα η g είναι γνησίως αύξουσα στο
x2  9
συνεπώς αντιστρέφεται.
Για να βρούμε τον τύπο της αντίστροφής λύνουμε την εξίσωση y  g  x  ως προς x. 189

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

   
ey x
y  ln x  x 2  9  e y  x  x 2  9  e y  x  x 2  9   e y  x  
2 2
x2  9 

e2 y  9
 e2 y  2 xe y  x 2  x 2  9  e2 y  2 xe y  9  2 xe y  e 2 y  9  x 
2e y
e2 y  9 e2 x  9
Άρα f 1  y    f 1
 x   , x .
2e y 2e x

Θέμα 86. Λύση

i. Αρχικά θα φέρουμε τον μιγαδικό w στην κανονική του μορφή:
1 1 x i
w  z2   w   x  i    w  x 2  2 xi  i 2  
2

z xi  x  i  x  i 

x i x i
 w  x 2  2 xi  1   w  x2 1  2  2 xi  2 
x 1
2
x 1 x 1
x  1 
 w  x2 1  2   2x  2  i
x 1  x 1 
Έχουμε ότι w   Im  w  0
1
Θεωρούμε συνάρτηση g  x   Im  w  g  x   2 x  , x
x 1
2

Αναζητούμε δύο ετερόσημες τιμές για την συνάρτηση g έτσι ώστε να κάνουμε εφαρμογή του Θεωρήματος
Bolzano.
Παρατηρούμε ότι:
 g συνεχής στο  1,0 ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων
1 1 3
 g  1  2   1   g  1  2   g  1    0
 1 1
2
2 2
1 3
g  0  2  0 
 g  0   1  0 .Άρα g  1  g  0     0
0 1 2
2
Από το θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   1,0  τέτοιο, ώστε
g  x0   0  Im  w  0  w 

ii. Έχουμε ότι:

 Η f είναι συνεχής στο [β, γ]
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο  , 
f    f   
Από το Θ. Μ. Τ. υπάρχει ένα τουλάχιστον x1    ,   τέτοιο ώστε: f   x1  
 
1  x0
 f   x1    0 (γιατί x0   1,0  1  x0  0  2  1  x0  1  1  x0  0 )
 
Από υπόθεση έχουμε ότι:
190  f  συνεχής στο  a, x1 
 f     0 και f   x1   0 . Άρα f     f   x1   0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Από το θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    a, x1    a,   τέτοιο ώστε
f     0

x  1  x
iii. Από το (i) έχουμε ότι: w  x 2  1    2 x  2  i . Άρα Re  w  x 2  1  2 , x
x 1 
2
x 1  x 1
Το δοσμένο ολοκλήρωμα γράφεται:
 
1  x  1 
2
 2 x  1 1 2x  1
0 Re  w dx  0  x  1  x 2  1  dx  0  x  1  2 x 2  1  dx  0  x  1  2 x 2  1  dx 
1 1
2 2

 
 
1
 x3   13   03  2 1
   x  ln  x 2  1     1  ln 12  1     0  ln  02  1    ln 2
1 1 1
3 2 0  3 2  3 2  3 2
Θέμα 87. Λύση
t 1
i. Στο δοσμένο όριο θέτουμε 2 x  1  t  x 
2
Για x  1 έχουμε ότι t  3
f  2 x  1  7 f t   7 2  f t   7 2  f  x  7
lim  10  lim  10  lim  10  lim  10
x 1 x 1 t 3 t  1 t 3 t  3 x 3 x  3
1
2
2  f  x  7  x  3 g  x   7
Θεωρούμε συνάρτηση g  x    f  x  και lim g  x   10
x 3 2 x 3

  x  3 g  x    3  3 10
lim f  x   lim   7  7  7
x 3 x 3
 2  2
Από υπόθεση έχουμε ότι η f είναι συνεχής στο  f συνεχής στο x0  3  lim f  x   f  3
x 3

 f  3  10
Ισχύει επίσης: 20

 x  3 g  x   7  7 15 Σ

f  x   f  3  x  3 g  x   lim g  x   10  5
f   3  lim  lim 2  lim 10

x 3 x 3 x 3 x 3 x 3 2  x  3 5
x 3 2 2 Μ

1 0 1 2 3 4 5 6

5
ii. Έχουμε ότι:
a. Η εξίσωση της εφαπτομένης της γραφικής 10


παράστασης της f στο M 3, f  3 είναι η 
ευθεία
  : y  f 3  f  3 x  3  y  7  5  x  3  y  5x  8

 
b. Έστω  x  t  , y  t  ένα τυχαίο που ανήκει στη ευθεία (ε). 191
Για το Σ ισχύουν:
 x  t   3 και x  t   2
     y  t   5x  t   8    x  t  ,5x  t   8

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Για να βρούμε το εμβαδό του τριγώνου ΟΜΣ δίνεται από την σχέση  OM   
1
2
 
det OM , O (1)


Όπου OM   3, 7  και O  x  t  ,5x  t   8 και 
 
3 7
det OM , O   3   5 x  t   8   7 x  t   8  x  t   3
x  t  5x  t   8
Η (1) γράφεται:
x  t  3
1
2
 1
2

 OM    det OM , O   OM    8  x  t   3   OM    4  x  t   3
Για να βρούμε τον ρυθμό μεταβολής του εμβαδού έχουμε:
Θεωρούμε συνάρτηση h  t   4 x  t   3  
Βρίσκουμε την πρώτη παράγωγο που εκφράζει τον ρυθμό μεταβολής ενός μεγέθους.
Ισχύει ότι h  t   4  x  t   3   h  t   4 x  t   h  t   4  2  h  t   8
 
Άρα ο ρυθμός μεταβολής του εμβαδού του τριγώνου ΟΜΣ είναι h  t   8 m / sec
2

Θέμα 88. Λύση

i. Αρχικά βρίσκουμε το πεδίο ορισμού της συνάρτησης που βρίσκεται μέσα στο ολοκλήρωμα.
Θέλουμε:
 t 1  0  t  1
 t 2  1  0  t 2  1 που ισχύει
Άρα t  1,  
Πρέπει ακόμη:
 2  1,   (που ισχύει) και
 x2  3  1,    x2  3  1  x2  4  x  2  x  2 ή x  2
Συνεπώς το πεδίο ορισμού της f είναι το σύνολο A   , 2    2,  

ii. Η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο Α ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
 x2 3 ln  t  1  ln  x 2  3  1 2  2 x ln  x 2  4 
f  x    dt   f   x    x  3  f   x   2 2
t2 1  x 2  3  1  x  3  1
2
 
2

2 x ln  x 2  4 
f  x  0   0  2 x ln  x 2  4   0  x  0 ή ln  x 2  4   0 
x  3  1
2 2

 x0 ή x2  4  1  x  0 ή x2  5  x  0 ή x 5
( η x  0 απορρίπτεται γιατί 0  A )
Σχηματίζουμε τον πίνακα μονοτονίας της f

x   5 2 2  5 
f
192
f

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  5, 2 και στο    

5, 

 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  ,  5  και στο  2, 5 

 Η f παρουσιάζει τοπικό ελάχιστο για x0   5 το
 5  ln  t  1 2 ln  t  1
 
2
3
f  5  dt   dt  0
2 t 1
2 2 t 2 1
 Η f παρουσιάζει τοπικό ελάχιστο για x1  5 το
 5 ln  t  1 2 ln  t  1
 
2
3
f 5  dt   dt  0
2 t 1
2 2 t 2 1

iii. Για x  5

2 x ln  x 2  4 
0
f  x 0 f  x
lim  lim  lim 0
x  5 De l' Hospital x 5
x  5   x 2  3  1
2
x 5 x 5

iv. Παρατηρούμε ότι f   5  0 και f     5   0 που είναι και οι μοναδικές ρίζες τις εξίσωσης
f   x   0 . Άρα η C f εφάπτεται στον άξονα xx , σε δύο σημεία.

v. Το 3   
5,  και επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα στο διάστημα  
5,  θα ισχύει

 5   f  3  0 .
f
3  5  f  3  f
Παρατηρούμε ότι η εικόνα του μιγαδικού αριθμού z  f  3  2i έχει θετική τετμημένη και αρνητική
τεταγμένη, δηλαδή βρίσκεται στο τέταρτο τεταρτημόριο.

Θέμα 89. Λύση

i. Η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων
συναρτήσεων.

 x f t    f  x
f   x   1   1   dt   f   x   1   xf   x   x  f  x   xf   x   f  x   x 
 
  t   x
1

xf   x   f  x  1  f  x    f  x
 2
      ln x    ln x  c
x x  x  x
Για x  1 έχουμε:
1 f t  
 f 1  1   1   dt  f 1  1
 t 
1

f 1
  ln1  c  c  1
1 193
f  x
Άρα  ln x  1  f  x   x ln x  x , x  0
x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Η f είναι συνεχής στο  0,   από υπόθεση, άρα f συνεχής στο x0  0  lim f  x   f  0 

x 0

lim f  x   lim  x ln x  x 
x 0 x 0

 1
0  
ln x   ln x 
Υπολογίζουμε το όριο lim  x ln x   lim  lim  lim x  lim   x   0
x 0 x 0 1 De l' Hospital x  0
1  x 0 1 x 0
 2
x   x
 x
Άρα lim f  x   lim  x ln x  x   lim  x ln x   lim  x   0 .
x 0 x 0 x 0 x 0

Συνεπώς f  0   0 x  0 1 
e2
f
ii. Έχουμε:
f
f   x    x ln x  x   f   x   ln x  2
1
f   x   0  ln x  2  0  ln x  2  x  e2  x 
e2
1 
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  2 ,  
e 
 1
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο 0,
 e 
2

 Η f παρουσιάζει τοπικό μέγιστο για x0  0 το f  0   0 (άκρο διαστήματος)

1 1 1
 Η f παρουσιάζει ελάχιστο για x1  το f  2    2
e 
2
e e

iii. Έχουμε ότι:

f   x    ln x  2   f   x    0 για κάθε x  0
1
x
Άρα η f είναι κυρτή στο  0,  
  
Έστω ότι υπάρχουν τρία συνευθειακά σημεία A x1 , f  x1  , B x2 , f  x2  και  x3 , f  x3  με  
x1  x2  x3
f  x2   f  x1  f  x3   f  x2 
Ισχύει ότι:     
x2  x1 x3  x2
 H f είναι συνεχής στο  x1 , x2  και  x2 , x3 
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο  x1 , x2  και στο  x2 , x3 
Από το Θ. Μ. Τ. έχουμε:
f  x2   f  x1 
 Υπάρχει ένα τουλάχιστον 1   x1 , x2  τέτοιο, ώστε f  1  
x2  x1
f  x3   f  x2 
194  Υπάρχει ένα τουλάχιστον 2   x2 , x3  τέτοιο, ώστε f  2  
x3  x2
Άρα για 1   2 ισχύει ότι: f  1   f  2  άτοπο, γιατί από προηγούμενο ερώτημα f   x   0  f 
γνησίως αύξουσα, συνεπώς f  «1 – 1»

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

iv. Η f είναι γνησίως αύξουσα στο 1, e άρα:

t  1, e  1  t  e  f 1  f  t   f  e    f 1 dt   f  t  dt   f  e  dt 

e e e

1 1 1

 f 1  dt   f  t  dt  f  e   dt  1 ln1  1 e  1   f  t  dt   e ln e  e  e  1 

e e e e

1 1 1 1

 f  t  dt  2e
e

 e  1   f  t  dt  2e  e  1  1 
e
1
1 e 1

Θέμα 90. Λύση

i. Έχουμε ότι:
a. Για κάθε x   x 
x t2 x t2 t2
Ισχύει ακόμη ότι f   x    x 1  e f t  dt   f  x  Άρα η f είναι
x
 x 1  e f t  x 1  e f t 
dt  dt  
περιττή στο
Στο δοσμένο ολοκλήρωμα θέτουμε x  2008  t
 Για x  0  t  2008
 Για x  4016  t  2008
 dx  dt
f  x  2008 dx   f  t  dt   f  t  dt   f  t  dt 
4016 2008 0 2008
I 
0 2008 2008 0
2008
f  t  dt   f  t  dt  1
2008
 
0 0
2008
Στο ολοκλήρωμα  f  t  dt θέτουμε t  u
0

 Για t  0  u  0
 Για t  2008  u  2008
 dt   u  du  dt  du
2008 f   u   f  u 
f  t  dt   f  u  du   f  u  du    f  u  du   f  t  dt
2008 2008 2008 2008
0 0
  0 0 0
Η (1) δίνει διαδοχικά:
2008
f  t  dt   f  t  dt   f  t  dt   f  t  dt  0
2008 2008 2008
I  
0 0 0 0

b. Έχουμε ότι:
t2 t2 t2 t2 x t2
f  x      
x x 0 x

x
1  e f t 
dt  f x  0 1  e f t   x 1  e f t 
dt  dt  f x  0 1  e f t  0 1  e f t  dt
dt 
Η f είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.

c. Ισχύει ότι:

195

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

  x
2
 x t2 t2 x2
 x  
x
f  x    f t 
dt   f t 
dt   f   x   f  x
 f  x 
 0
1  e 0
1  e  1  e 1  e
2 2
x x x2 x2
 f  x    f   x    
1  e f  x  1  e f  x  1  e f  x 1  1
e f  x

 f  x 
x2

x 2e  
f x
 f  x 
x 2  x 2e  
f x
 f  x 
x2 1  e   f x
  f  x  x 2

1 e   1 e   1 e   1 e  
f x f x f x f x

x3
Άρα f  x    c , x
3
Από προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι η f είναι περιττή στο  f  x   f  x
Για x  0  f  0    f  0   2 f  0   0  f  0   0
03
f  0  c  c  0
3
x3
Συνεπώς f  x   , x
3

ii. Από υπόθεση w  ww

a. Έχουμε:
z i  z i  z i z i
ww      z  i  z  1   z  1 z  i  
z 1  z 1  z 1 z 1
 zz  z  iz  i  zz  z  iz  i  z  iz  iz  z  2i  0   z  z   i  z  z   2i  0  2
Θέτουμε z  x  yi , x, y  . Άρα z  z  2 yi και z  z  2 x
Η (2) γράφεται:
2 yi  2 xi  2i  0  y  x  1  0  y   x  1

b. Για να ανήκει το σημείο M a, f  a    της C f σημείο του γεωμετρικού τόπου των

εικόνων του z πρέπει και αρκεί το Μ να είναι σημείο της ευθεία (ε)
M     f  a   a  1  f  a   a  1  0 με a   1,0 

 x  1 , x   1,0
x3
Θεωρούμε συνάρτηση h  x   f  x   x  1  h  x  
3
 Η h είναι συνεχής στο  1,0 ως πολυωνυμική.

 1
3
1
 h  1    1  1  h  1  
3 3
3
 1 1
 0  1  h  0   1 Άρα h  0   h  1     1    0
0
h  0 
3  3 3
Από το Θεώρημα Bolzano έχουμε ότι:
196 Υπάρχει ένα τουλάχιστον a   1,0  τέτοιο, ώστε h  a   0  f  a   a  1  Υπάρχει σημείο
M  a, f  a   της C f με 1  a  0 το οποίο είναι εικόνα του z

Θέμα 91. Λύση

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Λύση
i. Από υπόθεση έχουμε ότι το σύνολο τιμών της f είναι το σύνολο f     0,   άρα f  x   0
για κάθε x  .
a. Ισχύει ακόμη ότι f   x   f   x   1  f   x   f   x   0 άρα οι f , f είναι ομόσημοι
και επειδή f  x   0 είναι και f   x   0 για κάθε x  . Συνεπώς η f είναι γνησίως αύξουσα στο .

1
b. Από υπόθεση έχουμε ότι f   x   f   x   1  f   x   για κάθε x 
f x
Έστω x1 , x2 
f
1 1
x1  x2   x1   x2  f   x1   f   x2     f   x1   f   x2 
f   x1  f   x2 
Άρα η f  είναι γνησίως αύξουσα στο  η f είναι κυρτή στο .

c. Η g είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.

g   x    f   x    g   x   f    x   x   g   x    f    x   0 για κάθε x  . Άρα η g είναι
γνησίως φθίνουσα στο .

1
ii. Για x  t η (1) γράφεται: f   x   f   x   1  f   t   f  t   1  f   t    2
f t 
1
 f x 
f  x
f x  f 2  x  f 2  0   f 2  1
1

dx   f   x  f    x dx   
1 1
Το δομένο ολοκλήρωμα γίνεται:  0 f  x 0
 2 0
 
2

iii. Από την (2) έχουμε:

f    x   f  x   1   f    x   f  x   1   f   x    f  x   1 (3)
Προθέτουμε τις (1) και (3) κατά μέλη

f   x   f   x    f   x    f  x   1  1  f   x   f   x    f   x    f  x   0 

  f   x   f  x    0  f   x   f  x   c
Για x  0  f  0   f  0   c  c  1
1
Άρα f   x   f  x   1 για κάθε x   f x  (4)
f  x
Η (1) λόγω της (4) γίνεται:
f  x
f  x  f x  1   1   ln f  x     x   ln f  x   x  c1
f  x
197
Για x  0  ln f  0   0  c1  c1  0
Επομένως ln f  x   x  f  x   e για κάθε x 
x
.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 92. Λύση

i. Η f είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων

 x 1  1
f  x    dt   f  x  2  0 για κάθε x  . Άρα η f είναι γνησίως αύξουσα στο
0 1 t2 x 1
 
Η f  είναι παραγωγίσιμη στο ως ρητή συνάρτηση

 1   x 2  1 2x
f   x    2   f   x     f   x   
 x 1   x2  1  x2  1
2 2

2x
f   x   0   0 x0
x  1
2 2

x  0 
 Η f στρέφει τα κοίλα άνω στο  ,0 f 
 Η f στρέφει τα κοίλα κάτω στο  0,   f
 Η f παρουσιάζει καμπή για x  0 το
1
f  0   dt  f  0   0
0

0 1 t2

ii. Αφού γνωρίζουμε την μονοτονία της f  στο  ,0  θα επιχειρήσουμε να λύσουμε την ανίσωση
με την χρήση του Θ.Μ.Τ.

 Η f είναι συνεχής στο  x, 0 (αφού θέλουμε λύση στο  ,0  )

 Η f είναι παραγωγίσιμη στο  x,0 

   x,0  τέτοιο, ώστε: f      

f x  f  0
Από Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον 
x0
f  x
 f    
x
Έχουμε ότι η f  είναι γνησίως αύξουσα στο  ,0 
f 
1 f  x 1
Για    x, 0   x    0  f   x   f     f   0     2 
x 1
2
x 0 1
1 f  x x 0 x
   1 2  f  x  x
x 12
x x 1

 x 1   
iii. Θεωρούμε συνάρτηση g  x   f   x   x  g  x    dt  x , x    , 
0 1 t 2
 2 2
  
Η g είναι παραγωγίσιμη στο   ,  ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
 2 2
  x 1 
2 
 x   1  g   x   1   2 x   1 
1 1
198 g  x     dt  x   g  x   
   1    x   
2 2
0 1 t 1 x
 g  x  0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

     
Άρα η g είναι σταθερή στο   ,   g  x   c για κάθε x    , 
 2 2  2 2
 0 1  0  0
1
Για x  0  g  0   
0
dt  0  c   dt  c  0
0 1 t 2 0 1 t2

     
Συνεπώς g  x   0 για κάθε x    ,   f   x   x  0  f   x   x για κάθε x    , 
 2 2  2 2

iv. Το ζητούμενο εμβαδό του χωρίο Ω που περικλείεται από την γραφική παράσταση της f και τις
ευθείες y  0 , x  0 και x  1 δίνεται από την σχέση: E      f  x  dx
1

Η f είναι γνησίως αύξουσα στο πεδίο ορισμού της. Για x  0  f  x   f  0   f  x   0 . Άρα το

εμβαδό γράφεται
E      f  x  dx
1

0
Θέτουμε x  t
 Για x  0  t  0  t  0
 
 Για x  1  t  1  t  ( θυμίζουμε ότι   1 και η συνάρτηση  x είναι γνησίως
4 4
  
αύξουσα στο   ,  , άρα «1-1» )
 2 2
 dx  t  dt  dx  t  dt
   
E    4
f   t   t  dt   4 t  t  dt  t  t 0 4   4
 t  tdt 
0 0 0

       t    t
     0   0    4  tdt    4 dt    4 dt 
4 4  0 4 0  t 4 0  t

   t    
 
  4 dt   ln  t   0 4   ln     ln  0  
4 0  t 4 4  4
  2   1   1   2 ln 2
  ln    ln1   ln     ln 2  τ.μ.
4  2  4  2 4 2 4

Θέμα 93. Λύση

i. Για x  0 έχουμε:
1 1
1   f  t  dt   g  0  1
0
 1
0 g  0 g  0
1 1
1   g  t  dt   f  0  1
0
 1
0 f  0 f  0
Η f είναι συνεχής στο  0,   , f  x   0 και f  0   1  0 . Από τις συνέπειες θεωρήματος Bolzano
έχουμε ότι f  x   0 για κάθε x   0,  
199
Η g είναι συνεχής στο  0,   , g  x   0 και g  0   1  0 . Από τις συνέπειες θεωρήματος Bolzano
έχουμε ότι g  x   0 για κάθε x   0,  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Έχουμε ότι f  x   0 για κάθε x   0,     f  t  dt  0 για κάθε x   0,   και g  x   0

x
ii.
0

για κάθε x   0,     g  t  dt  0 για κάθε x   0,   με την ισότητα να ισχύει για x  0

x

0
Ισχύει ότι:
. Άρα η g είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως
1 1
1   f  t  dt   g  x 
x

g  x x
f  t  dt
1 
0
0
αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
. Άρα η f είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως
1 1
1   g  t  dt   f  x 
x

f  x
 g  t  dt
x
1
0
0
αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
Παραγωγίζοντας τις αρχικές σχέσεις έχουμε:

 1 
1   f  t  dt  
0
x


 g  x 


f  x   
g  x 
g2  x
 f  x  g  x   
g  x 
g  x
και

  1 
1   g  t  dt  
0
x


 f  x 
 g  x   
f  x
f  x
2
 f  x  g  x   
f  x
f  x
Επειδή τα πρώτα μέλη των δύο εξισώσεων είναι ίδια έχουμε ότι:
g  x  f  x g  x  f   x 
      ln g  x     ln f  x    ln g  x   ln f  x   c
g  x f  x g  x f  x
Για x  0  ln g  0   ln f  0   c  c  0
Άρα ln g  x   ln f  x   g  x   f  x  για κάθε x   0,  

iii. Έχουμε:
f  x f  x f  x
 1  f   x   f  x    1 
3
g  x    f  x     
f  x
2
f  x
2
f  x
3

  f  x  2   f  x  
2

     x     x  c1 
1
 x  c1
 2  2 2 f  x
2
 
1 1
Για x  0   0  c1  c1  
2 f  0
2
2
1  1 1 1 1 1
Άρα  x     x  2  2x  1  f 2  x   για κάθε
2 f  x
2
 2 2 f  x
2
2 f  x 2x 1
x  0,  
Η f είναι συνεχής στο  0,   και f  x   0 για κάθε x   0,  

για κάθε x   0,   .
1 1
Συνεπώς f  x    f  x 
200 2x 1 2x 1

Θέμα 94. Λύση

i. Θέτουμε u  x  t , άρα du  dt

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 Για t  0  u  x
 Για t  x  u  2 x
f  x    f  x  t  dt  f  x    f  u  du  f  x    F  u   x  f  x   F  2x   F  x 
x 2x 2x

1 x
Επειδή η F είναι μία αρχική της f στο , έχουμε:
F   x   F  2 x   F  x  για κάθε x 

ii. Για κάθε   0 θεωρούμε το διάστημα  2 ,  

 Η F είναι συνεχής στο  2 ,   , ως παράγουσα της f στο
 Η F είναι παραγωγίσιμη στο  2 ,   με F   x   f  x 
Επομένως σύμφωνα με το Θ. Μ. Τ. θα υπάρχει ένα τουλάχιστον    2 ,   τέτοιο, ώστε:
F    F  2  F  2   F   1 F   
F      F      F    
  2  
F   
 F      F      0
1
Όμως   0 , άρα F     F    
2

 
Η ισότητα ισχύει όταν F     0 , δηλαδή F    F  2  , οπότε F     0

iii. Από το προηγούμενο ερώτημα προκύπτει ότι για κάθε   0 έχουμε f   f    0 γιατί
F   x   f  x  για κάθε x  . Επομένως:
 Η f είναι συνεχής σε κάθε διάστημα της μορφής  ,  
 f   f    0
Άρα:
    f    0 τότε, σύμφωνα με το θεώρημα Bolzano υπάρχει ένα τουλάχιστον
Αν f
 Αν f    f    0  f    0 ή f    0  x1   ή x1  
Επομένως η εξίσωση f  x   0 έχει μία τουλάχιστον ρίζα σε κάθε διάστημα της μορφής  ,   . Άρα
υπάρχουν άπειρες ρίζες της f  x   0 στο  ,0 

Θέμα 95. Λύση

i. Ο μιγαδικός γράφεται: z   1  i   1  i  z    i  1  i  z    1     1 i
Έστω z  x  yi , x, y 
 x    1   x  1
z    1     1 i  x  yi    1     1 i     y  x2
 y   1  y   1
Άρα οι εικόνες του μιγαδικού z ανήκουν στην ευθεία   : y  x  2 1
y=x-2

ii. Για να βρούμε τον μιγαδικό με το ελάχιστο μέτρο

εργαζόμαστε ως εξής: 0.5 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0

Έστω 1  η ευθεία που διέρχεται από την αρχή των αξόνων και είναι 201

κάθετη στην (ε) 1

Έχουμε ότι: 1 : y  1 x . Κ

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598

3
 Μεθοδική Επανάληψη

Ισχύει 1    1    1  1 1  1  1  1 .
Άρα 1 : y   x
Για τον ζητούμενο μιγαδικό αρκεί να λύσουμε το σύστημα των  1 και  .
y  x  2 2 y  2  y  1
   Επομένως z1  1  i και η εικόνα του είναι το σημείο K 1, 1
 y  x x   y x  1
Άρα   1  1    0
β΄ τρόπος
Έχουμε ότι: z    1     1 i

z    1     1 i     1     1  2 2  2 . Οπότε το ελάχιστο z  2 , για   0 .

2 2

iii. Έχουμε z    1     1 i
a. Ισχύει ότι:
z  2 2    1     1 i  2 2     1     1  2 2  2 2  2  8 
2 2

 0
 2  3   3

b. Για   3 έχουμε:

w
z
w
3 1  i   1  i 
w
3 1  i   i 1  i 
w
 
3  i 1  i 
 w  1 i
3 i 3 i 3 i 3 i
Επομένως w2  1  i   1  2i  1  2i και w  w
2 2v
    2i 
2 v v
 2v  i v
v  4
Επειδή w2 v   iv    v  2 ,   . Άρα v  0, 2, 4,6,...
v  4  2

Θέμα 96. Λύση

i. Από την σχέση (3) έχουμε ότι:
u 1
z 2  w2  u 2  0  z 2  w2  u 2  z 2  w2  u 2  z 2  w2  u  z 2  w2  1
2

w 1
z 2  w2  u 2  0  z 2  u 2  w2  z 2  u 2   w2  z 2  u 2  w  z 2  w2  1
2

z 1
z 2  w2  u 2  0  w2  u 2   z 2  w2  u 2   z 2  w2  u 2  z  w2  u 2  1
2

Επομένως z 2  w2  z 2  u 2  u 2  w2

ii. Ισχύει ότι:

1 1
z  1  z  12  zz  1  z   z2  2
2

z z
1 1
w  1  w  12  ww  1  w   w2  2
2

w w
202
1 1
u  1  u  12  uu  1  u   u 2  2
2

u u
Η σχέση (3) γράφεται διαδοχικά:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

z 2  w2  u 2  0   z 2  w2  u 2   0  z 2  w2  u 2  0 
1 1 1
2
 2  2 0
z w u

iii. Έχουμε ότι:

 z  w  u 1
 zwu  z w u  111  1
zw  wu  uz zw  wu  uz
zw  wu  uz zw  wu  uz zw  wu  uz zwu 1
zwu zwu
     
z  wu z  wu z  wu z  wu z  wu
zw wu uz 1 1 1
    z  wu
zwu zwu zwu u z w z  wu z  wu
     1
z  wu z  wu z  wu z  wu z  wu
Παρατηρούμε ότι οι εικόνες των παραπάνω μιγαδικών ανήκουν όλες σε κύκλο με κέντρο την αρχή των
αξόνων και ακτίνα   1

iv. Ισχύει ότι:

 z  w  u  z 2  w2  u 2  2  zw  uw  zu    z  w  u   2  zw  uw  zu  
2 2

zw  uw  zu zw  uw  zu
 z  w  u  2 zw  uw  zu  z  w  u  2  z  wu  2 
2

z  wu z  wu
 z  w  u  2 1  z  w  u  2

Θέμα 97. Λύση

i. Θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε στην δοσμένη σχέση την παράσταση που εμφανίζεται
στο όριο.
a. Για x  0 έχουμε:
f 2  x   2 x 2 x  f  x   f  x     x  f  x
2 2

f  x    x  2 x  f  x  
2 2
 2      2 
 x   x 
2 2
x x x x
 f  x   2   x 2   f  x   f  x  
2
 x 
2
f  x
 lim       lim 2    lim    lim   2 lim 
x 0
 x   x   x  0
 x   x  0 x   x  0 x  x  0 x

 1  2   2  1  0    1  0   1
2 2 2

z2 z2
Άρα    1  z  2  2z 1
2z 1 2z 1

b. Θέτουμε z  x  yi , x, y 
z  2  2 z  1  x  yi  2  2  x  yi   1   x  2   yi   2 x  1  2 yi 

  x  2  y2   2 x  1   2 y    x  2   y 2   2 x  1   2 y  
2 2 2 2 2 2

203
 x 2  4 x  4  y 2  4 x 2  4 x  1  4 y 2  3x 2  3 y 2  3  x 2  y 2  1
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών z είναι ο κύκλος C : x  y  1 με κέντρο την αρχή
2 2

των αξόνων O  0, 0  και ακτίνα   1 .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

ii. Για x  0 έχουμε:

f  x  f  x   x f  x   x f  x   x 1
      
x2  x  x x 2  x  x x  x  1  x x x 1
Υπολογίζουμε το όριο:
f  x  u  x f u 
lim  lim  1
x 0  x u 0 u 0 u
f  x  f  x   x 1 1
Άρα lim 2  lim  lim  lim  1 1   1
x 0 x  x x 0  x x  0 x x  0 x 1 0 1

iii. Για κάθε x  από την σχέση (1) έχουμε:

f x    x  2 x  f  x   f 2  x   2 x  f  x    2 x 
2 2
f 2  x   2 x  f  x   x 2  x 2   2 x 
  f  x   x   x 2   2 x  g 2  x   x 2   2 x
2

Είναι: g  x   0  g  x   0  x2  2 x  0  x2   2 x   x  x  x  0
2

Θυμίζουμε ότι για κάθε x  ισχύει  x  x με την ισότητα να ισχύει μόνο για x  0
Άρα για x  0 έχουμε ότι  x  x   2 x  x2  x2  2 x  0  g 2  x   0  g  x   0
Η συνάρτηση λοιπόν g  x   f  x   x είναι συνεχής ως διαφορά συνεχών συναρτήσεων και δεν
μηδενίζεται στο *
, άρα διατηρεί σταθερό πρόσημο σε καθένα από τα διαστήματα  ,0  και  0,   .

iv. Διακρίνουμε τις περιπτώσεις:

 Στο διάστημα  ,0 
o Αν g  x   0 τότε :

g 2  x   x 2   2 x  g  x    x 2   2 x  f  x   x   x 2   2 x 
 f  x   x  x 2   2 x I 
o Αν g  x   0 τότε:

g 2  x   x 2   2 x  g  x   x 2   2 x  f  x   x  x 2   2 x 
 f  x   x  x 2   2 x  II 
 Στο διάστημα  0,  
o Αν g  x   0 τότε :

g 2  x   x 2   2 x  g  x    x 2   2 x  f  x   x   x 2   2 x 
 f  x   x  x 2   2 x  III 
o Αν g  x   0 τότε:
204 g 2  x   x 2   2 x  g  x   x 2   2 x  f  x   x  x 2   2 x 
 f  x   x  x 2   2 x  IV 
Για να βρούμε όλους τους πιθανούς τύπους τις συνάρτησης f συνδυάζουμε όλες τις ποιο πάνω
περιπτώσεις:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 (I) και (III) και επειδή f  0   0 έχουμε f  x   x  x 2   2 x , x 

 x  x 2   2 x , x  0
 (I) και (IV) και επειδή  
f 0  0 έχουμε   
f x  , x
 x  x 2   2 x , x  0
Ισχύει ότι: lim f  x   lim f  x   f  0  άρα f συνεχής στο x0  0
x 0 x 0
Σημείωση:

x  0

x 0

lim f  x   lim x  x 2   2 x  0

 lim f  x   lim  x 
 
x   x   0
2 2
x 0 x 0

 (II) και (IV) και επειδή f  0   0 έχουμε f  x   x  x 2   2 x , x 

 x  x 2   2 x , x  0
 (II) και (III) και επειδή f  0   0 έχουμε f  x    , x
 x  x   x , x  0
2 2

Ισχύει ότι: lim f  x   lim f  x   f  0  άρα f συνεχής στο x0  0

x 0 x 0
Σημείωση:

x 0

x 0

lim f  x   lim x  x 2   2 x  0

 lim f  x   lim  x 
 
x   x   0
2 2
x 0 x 0

v. Θεωρούμε συνάρτηση h  x   x3   z  3  4i  5 x  10 , x  1, 2  , η οποία είναι συνεχής στο

διάστημα 1, 2 και ισχύει:
h 1  13   z  3  4i  5 1  10  6  z  3  4i
h  2   23   z  3  4i  5  2  10  2   4  z  3  4i 
Από την τριγωνική ανισότητα έχουμε ότι:
z  3  4i  z  3  4i  z  3  4i  1  32   4   z  3  4i  1  32   4  
2 2

 4  z  3  4i  6
Άρα h 1  0 και h  2   0 , οπότε h 1  h  2   0
 Αν h 1  h  2  0  x1  1 και x2  2 ρίζες τις εξίσωσης h  x   0
 Αν h 1  h  2   0 από θεώρημα Bolzano υπάρχει ένα τουλάχιστον   1, 2  τέτοιο, ώστε
h    0 .
Σε κάθε περίπτωση η εξίσωση h  x   0 έχει μία τουλάχιστον ρίζα στο 1, 2

Θέμα 98. Λύση

205
i. Έχουμε ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 1  1  1 1 1 1
uw     i 
  ai   uw    i   i  ai    ai  
 f a  f     f a f   f   f a
1 i ai  1    a 
 uw   a    uw    a      i
f a f   f   f a  f a f     f    f a 
1  a
Άρα Re  uw   a και Im  uw  
f a f   f    f a

 a  a f   f a
ii. Έχουμε ότι: Im  uw  0   0   
f   f a f    f a  a
f  x
Θεωρούμε συνάρτηση F  x   , x   ,  
x
 Η F είναι συνεχής στο  a,  

 f  x   f  x  x  f  x
 Η F είναι παραγωγίσιμη στο  ,   με F  x   
   F x 
 x  x2
f a f  
 F a    F  
a 
Από το θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    ,   τέτοιο, ώστε
f       f   f  
F     0   0  f       f    0  f    
 2


1 1
iii. Έχουμε Re  uw  0   a  0   a (1)
f a f    f a f   
Η συνάρτηση f είναι συνεχής και f  x   0 για κάθε x  , άρα η f διατηρεί σταθερό πρόσημο στο .
Επομένως f  a   f     0 (2).
Από τις (1) και (2) έχουμε ότι a  0 , άρα οι αριθμοί α, β είναι ετερόσημοι.

iv. Για κάθε x   ,0  έχουμε:

1
1

f  2004   f  2010   x 2   f  2004   f  2010   x  x ΄
x 1
x
Έχουμε:
 Επειδή η f διατηρεί σταθερό πρόσημο στο , οι αριθμοί f  2004  και f  2010  είναι
ομόσημοι, άρα f  2004   f  2010  0
1
206
 1
x
t
t
 lim x  lim 0
x  1 x t 0 t  0 t
x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 1
 

 2004   f  2010   x 2    xlim
1
f  2004   f  2010   x  x   
Άρα lim  f  1 
x 
 x    
 x 

Θέμα 99. Λύση

i. Έστω x1 , x2 , x3  με x1  x2  x3 , οπότε αφού η f είναι «1 – 1» οι τιμές f  x1  , f  x2  , f  x3 
θα είναι διαφορετικές μεταξύ τους ανά δύο.
Υποθέτουμε επίσης ότι η συνάρτηση f δεν είναι γνησίως μονότονη, οπότε δεν θα ισχύει καμία από τις
σχέσεις f  x1   f  x2   f  x3  και f  x1   f  x2   f  x3  . Δηλαδή το f  x2  δεν θα βρίσκεται
ανάμεσα στο f  x1  και στο f  x3  .
Επομένως θα ισχύει μία από τις παρακάτω ανισότητες
f  x1   f  x3   f  x2  (1) f  x2   f  x3   f  x1  (2)
f  x2   f  x1   f  x3  (3) f  x3   f  x1   f  x2  (4)
Ας υποθέσουμε ότι ισχύει η (1), τότε εφόσον το f  x3  βρίσκεται μεταξύ των f  x1  και f  x2  , θα
υπάρχει σύμφωνα με το θεώρημα Ενδιαμέσων Τιμών ένα τουλάχιστον    x1 , x2  τέτοιο, ώστε
f    f  x3  . Επομένως για x1    x2  x3 , δηλαδή για   x3 ισχύει f    f  x3  που είναι
άτοπο αφού η f είναι «1 – 1». Ομοίως θα καταλήξουμε σε άτοπο αν υποθέσουμε ότι ισχύει μία από τις
ανισότητες (2), (3) και (4).

ii. Έχουμε ότι: f

 3
 x   0 για κάθε x 
a. Κατά αρχάς θα αποδείξουμε ότι η f  είναι "1  1"
Υποθέτουμε ότι η f  δεν είναι «1-1», τότε θα υπάρχουν x1 , x2  , με x1  x2 τέτοια, ώστε
f   x1   f   x2  . Χωρίς βλάβη της γενικότητας μπορούμε να υποθέσουμε ότι x1  x2 .
 Η f  είναι συνεχής στο  x1 , x2  ως παραγωγίσιμη συνάρτηση
 Η f  είναι παραγωγίσιμη στο  x1 , x2 
 f   x1   f   x2 
Από το θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    x1 , x2  τέτοιο ώστε f 3    0 , άτοπο
γιατί από υπόθεση f  x   0 για κάθε x 
 3

Άρα για κάθε x1  x2 ισχύει ότι f   x1   f   x2  , συνεπώς η f  είναι «1-1».

Από το προηγούμενο ερώτημα και επειδή η f  είναι συνεχής έχουμε ότι η f  είναι και γνησίως
μονότονη.
b. Παραγωγίζοντας και τα δύο μέλη της σχέσης f  x   f  4  x   3 , που ισχύει για κάθε
x .

 f  x   f  4  x    3  f   x    4  x  f   4  x   0  f   x   f   4  x   0 και
207
 f   x   f   4  x    0  f   x    4  x  f   4  x   0  f   x   f   4  x   0 για κάθε x  .
Για x  2 η παραπάνω σχέση γράφεται: f   2   f   4  2   0  2 f   2   0  f   2   0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Ισχύει ακόμη ότι f

 3
 x  0 , f 3 συνεχής για κάθε x  και f
 3
 2  0 . Άρα από συνέπειες
θεωρήματος Bolzano έχουμε ότι f  3
 x   0 για κάθε x  . Άρα η συνάρτηση f  είναι γνησίως
αύξουσα στο .
f  x  2 
Για x  2  f   x   f   2   f   x   0 f 
f 
Για x  2  f   x   f   2   f   x   0 f
 Η f στρέφει τα κοίλα άνω στο διάστημα  2,  
(κυρτή)
 Η f στρέφει τα κοίλα κάτω στο  , 2 (κοίλη)
3
 Η f παρουσιάζει σημείο καμπής για x  2 το f (2)  f  4  2   3  2 f  2   3  f  2  
2

c. Δημιουργούμε τον πίνακα μονοτονίας

για την συνάρτηση f  x  2 
 Η f  είναι γνησίως αύξουσα στο  2,   f 
 Η f  είναι γνησίως φθίνουσα στο  , 2 f
 Η f  παρουσιάζει ελάχιστο για x  2 το f   2 
Άρα f   x   f   2  και επειδή από υπόθεση έχουμε ότι
f   2   0 , ισχύει ότι f   x   0 για κάθε x  συνεπώς η f είναι γνησίως αύξουσα στο πεδίο ορισμού
της.
Η δοσμένη εξίσωση γράφεται:
3
2 f  x  3  f  x   f  x   f  2  και επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα, άρα «1-1» έχουμε ότι
2
x  2 μοναδική λύση της εξίσωσης.

d. Η γραφική παράσταση της g είναι τέμνει το άξονα xx , άρα υπάρχει ένα x0  τέτοιο,
f  x0 
ώστε g  x0   0   0  f  x0   0
f   x0 
Η g είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
 f  x    f   x    f  x   f   x 
2

g   x      g   x  
 f  x   f   x 
2

 f   x    f  x   f   x   f   x 
2 2
f  x0   0
Για x  x0  g  x    g x    g   x0   1 
0 0 0 0

 f   x   f   x 
0 2 0 2
0 0

   1    45 o

Όπου ω η γωνία που σχηματίζει η εφαπτομένη της γραφικής παράστασης της g και τον άξονα xx .
208
e. Η δοσμένη εξίσωση γράφεται διαδοχικά:
2 f  x  1  f  x   f  x  2  f  x  2  f  x  1  f  x  1  f  x 
Για x  2 έχουμε ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 Η f είναι συνεχής στο  x, x  1 και  x  1, x  2

 Η f είναι παραγωγίσιμη στο  x, x  1 και  x  1, x  2 
Από το Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι;
 Υπάρχει ένα τουλάχιστον 1   x, x  1 τέτοιο, ώστε:
f  x  1  f  x 
f  1    f  1   f  x  1  f  x 
x 1 x
 Υπάρχει ένα τουλάχιστον 2   x  1, x  2  τέτοιο, ώστε:
f  x  2   f  x  1
f   2    f   2   f  x  2   f  x  1
 x  2    x  1
Η συνάρτηση f  , από προηγούμενο ερώτημα, γνωρίζουμε ότι είναι γνησίως αύξουσα στο  2,   .
Παρατηρούμε ότι 1   x, x  1 και 2   x  1, x  2 . Άρα
f 
1  2  f  1   f  2   f  x  1  f  x   f  x  2   f  x  1 για κάθε x  .΄
Συνεπώς η εξίσωση είναι αδύνατη για κάθε x  2 .

Θέμα 100. Λύση

z1 z1
i. Από υπόθεση w       z1   z2 όπου   .
z2 z2
z1  iz2  z1  iz2   z2  iz2   z2  iz2     i  z2     i  z2 

   i  z2    i  z2    i    i   2  1   2   1   2  1   2  1  0  0
2

Αληθές, άρα η δομένη πρόταση ισχύει.

ii. Φέρνουμε τον μιγαδικό w στην κανονική του μορφή.

z1 a  if  a   a  if  a      if     a  i  f  a   iaf     f  a  f   
w    
z2   if       if        if      2  f 2  
a  f  a  f     f  a   af   
  i
 2  f 2    2  f 2  
 f  a   af   
Έχουμε ότι w   Im  w  0   0   f  a   af     0 
 2  f 2  
f a f   
  f  a   af      (1)
a 
 Η g είναι συνεχής στο [α, β] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων.
 Η g είναι παραγωγίσιμη στο (α, β) ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων με
 f  x   xf   x   f  x 
g  x  
   g  x  
 x  x2
f a f  
 g a    g   209
a 
Άρα για την συνάρτηση g ισχύουν οι υποθέσεις του θεωρήματος Rolle.

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

iii. Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι για την συνάρτηση g ισχύει το θεώρημα Rolle, άρα
υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   a,   τέτοιο, ώστε
x0 f   x0   f  x0 
g   x0   0   0  x0 f   x0   f  x0   0
x02
Η εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της f στο M x0 , f  x0  είναι η ευθεία:  
  : y  f  x0   f   x0  x  x0   y  f  x0   f   x0  x  x0 f   x0  
x0 f  x0   f  x0   0
 y  f   x0  x  x0 f   x0   f  x0   y  f   x0  x
Παρατηρούμε ότι O  0,0      άρα η γραφική παράσταση της f δέχεται μία τουλάχιστον εφαπτόμενη
[ου διέρχεται από την αρχή των αξόνων.

x f x  a t 1 x f x  a t
iv. Είναι   x  a  x  a  t  dt   x  a    x  a  t 
a a
dt

Θέτουμε x  a  t  u
 Για t  a  u  x
 Για t  x  u  a
  x  a  t  dt  du  dt  du  dt  du
Άρα το ολοκλήρωμα γράφεται:
x f u 
f x  a t 1 f u  1 x f u   du
 du  
x a
  x  a  x  a  t  dt   x  a    u
a
du 
a x u  x  a a u xa

Έχουμε ότι:

f u   x f  u  
 a
x
a du 
0
x f x  a t du 0
 u   lim f  x   f  a 
lim  dt  lim u  lim
x a a  x  a  x  a  t  x a x  a De l' Hospital x a  x  a  x a x a
x f x  a t f a
Άρα lim  dt  1   1 (2)
x a a
 x  a  x  a  t  a
f a f    f a  a

Από τις (1) και (2) έχουμε ότι:  1 
a   f    

Θεωρούμε συνάρτηση h  x   f  x   x , x   ,  
 Η h είναι συνεχής στο [α, β] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων
 Η h είναι παραγωγίσιμη το (α, β) ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων με
h  x   f   x   1
h  a   f  a   a  0 
   h a  h  
h     f       0
210
Από το θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    a,   τέτοιο, ώστε
h    0  f     1  0  f     1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 101. Λύση

t 1
i. Η συνάρτηση είναι συνεχής στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών
 
t e f t   1
συναρτήσεων και 1  0,   . Άρα η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη και

 x 
 x 1
f  x   
t 1
dt   f   x   
 f  x x e   1  x 1 
f x

 t e 1 

1 f 
t 
  x e 1 f  x 
 
 

 f   x  xe f  x   f   x  x  x  1  f   x  e f  x   f   x   1   e f  x   f  x    x  ln x  
1
x
 e  f  x   x  ln x  c
f  x

t 1
f 1
 f 1  1  ln1  c  1  1  c  c  0 γιατί f 1   dt  f 1  0
1
Για x  1  e
1

t e f t   1 
Άρα e
f  x
 f  x   x  ln x για κάθε x   0,   (1)

Θεωρούμε συνάρτηση h  x   e  x , x 
x
ii.
Η h είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
h x  e x  x   h x  e x  1  0 για κάθε x  .
     
Άρα η h είναι γνησίως αύξουσα στο , επομένως η h είναι «1-1»
Η σχέση (1) γράφεται διαδοχικά:
h "11"
 f  x   x  ln x  h  f  x    h  ln x   f  x   ln x , x   0,  
f  x
e

και f   x    2  0 για κάθε x   0,   . Άρα η f  είναι γνησίως

1 1
iii. Έχουμε ότι f   x  
x x
φθίνουσα στο  0,  
 Η f είναι συνεχής στο [α, β] και στο [β, γ]
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο (α, β) και στο (β, γ)
Από το Θ.Μ. Τ. έχουμε ότι:
f    f a
 Υπάρχει ένα τουλάχιστον 1   ,   τέτοιο, ώστε: f  1  
 a
f    f   
 Υπάρχει ένα τουλάχιστον 2    ,   τέτοιο, ώστε: f   2  
 
f  f     f  a  f    f   
Ισχύει ότι 1   2  f  1   f   2   
 a  

 ex   ex 
iv. Έχουμε ότι g 2  x   f    g 2
     g 2  x   ln e x  ln x  g 2  x   x  ln x
x  ln
 x  x 211
Από την εφαρμογή 2 του σχολικού βιβλίου σελ. 266 ισχύει ότι: ln x  x 1  x  ln x  1  x  ln x  0
για κάθε x   0,   .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Άρα g  x   0  g  x   0 για κάθε x   0,  

2

Η g είναι συνεχής στο  0,   , g  x   0 και g 1  1  0 . Από συνέπειες του θεωρήματος Bolzano
έχουμε ότι g  x   0 για κάθε x   0,   .
Επομένως g 2  x   x  ln x  g  x   x  ln x για κάθε x   0,   .
Η g είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων
1
1
 x  ln x  x 1
 

g   x   x  ln x  g   x  
2 x  ln x
 g  x   x
2 x  ln x
 g  x  
2 x x  ln x
x 1
Έχουμε ότι g   x   0   0  x 1  0  x  1
2 x x  ln x
 Η g είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,1 άρα
x  0 1 
g   0,1   g 1 , lim g  x 
 x 0
 g
g
o lim g  x   lim x  ln x  
x 0 x 0

Επομένως g   0,1  1,  

 Η g είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   άρα g 1,     g 1 , lim g  x 

   x 

 ln x 
o lim g  x   lim x  ln x  lim x 1     1  0   
x  x  x 
 x 


 Ισχύει ότι: lim

ln x 
 lim
 ln x   lim 1  0
x  x De l' Hospital x 
 x  x x
Επομένως g 1,     1,  
Συνεπώς g   0,     g   0,1  g 1,     1,  

Θέμα 102. Λύση

Θεωρούμε συνάρτηση g  x   f  x   xe και g  x   0 για κάθε x 
2x
i. .
Η g είναι συνεχής στο ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων
Η g είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων και
g   x   f   x   e2 x  2 xe2 x
Για x  0 έχουμε: g  0   f  0   0  e  g  0   0 . Άρα g  x   g  0  για κάθε x 
20
, δηλαδή η g
παρουσιάζει ελάχιστο για x  0 .
Από το Θεώρημα Fermat έχουμε ότι g   0   0  f   0   e  2  0  e  0  f   0   1
20 20

f  x   f  0 f  x f  x
212 ii. Ισχύει ότι f   0   lim  f   0   lim  lim 1
x 0 x0 x 0 x x 0 x
Έχουμε ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 f  x  f  x 
2 2
f 2  x 
   lim 
f  x
2
x 2
 x   x 0 x 
lim  lim  lim  1
x 0 x  x x 0 x  x x 0  x  x
lim
x2 x x 0 x

Για κάθε x  είναι f  x   xe  f  x  e x  xe x  f  x  e x  xe x  0  h  x   0 όπου

2x
iii.
h  x   e x f  x   xe x

xe x dx   x  e x  dx   xe x     x  e x dx  e   e x dx  e  e x   e  e  1  1
1 1 1 1

1 1
Είναι
0 0 0 0 0 0

 h  x  dx    e
1 1
x
Οπότε
0 0
f  x   xe  dx   e f  x  dx   xe dx  1  1  0
1 1
x x x
0 0

Έχουμε λοιπόν ότι h  x   e f  x   xe  0 για κάθε x   h  x  dx  0 (1)

x x 1
και
0

Έστω ότι υπάρχει x0   0,1 τέτοιο, ώστε h  x0   0 , τότε h  x0   0 . Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι
h  x   0 για κάθε x  0,1 , αλλά η συνεχής συνάρτηση h δεν είναι παντού μηδέν, οπότε

 h  x  dx  0 , που είναι άτοπο λόγω της (1)

1

Επομένως για κάθε x   0,1 είναι h  x   0  e f  x   xe  0  f  x   xe

x x 2x

Θέμα 103. Λύση

i. Η σχέση (1) γράφεται:
f  x  
0

x  0


f  t  xdx dt  x 2  f  x    f  t 
0

x    xdx  dt  x  
0

2


a
f  x  dx

 f  x    f  t    x 0 dt  x 2  f  x    f  t      0 dt  x 2 

0  0

x x

 f  x     2 f  t  dt  x 2  2
x

0
Η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.

 f  t  dt και της x , η συνάρτηση  f  t  dt είναι παραγωγίσιμη ως αρχική της

x x
2
(άθροισμα της
0 0
συνεχούς συνάρτησης f )

ii. Για κάθε x  έχουμε:

f  x     2 f  t  dt  x 2  f   x     2 f  t  dt  x 2
x

0  x

0   f   x   2 f  x   2x 
f  x      2te dx   e f  x    2te dx  c

 e2 x f   x   2e2 x f  x   2 xe2 x   e2 x  3
x x
2t 2x 2t
0 0

Για x  0 η σχέση (2) γράφεται: f  0     2 f  t  dt  02  f  0   0

0

f  0    2te2t dt  c  c  0
0
Για x  0 η σχέση (3) γράφεται: e 20
0
Άρα:
213

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

e2 x f  x    2te 2t dx  e 2 x f  x    t  e 2t  dx  e 2 x f  x   te 2t     t  e 2t dx 
x x x x

0 0 0 0
x
 e2t  e2 x 1
 e2 x f  x    xe2 x  0  e20    e2t dx  e2 x f  x   xe 2 x     e 2 x f  x   xe 2 x 
x
 
0
 2 0 2 2
1 1
 f  x   e 2 x  x 
2 2

1 2 x 1
iii. Έχουμε f  x   e x
2 2
1 1 
f   x    e2 x  x    f   x    2 x  e2 x  1  f   x   e 2 x  1 
1
a.
2 2 2
1 e2 x  1
 f  x    1  f   
x 
e2 x e2 x
e2 x  1
f  x  0   0  e2 x  1  0 
e 2x x  0 
f
 e2 x  1  2 x  0  x  0
f
 Η f είναι γνησίως
αύξουσα στο
0,  
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  ,0
 Η f παρουσιάζει ελάχιστο για x  0 το f  0   0 . Άρα f  x   f  0   f  x   0 για κάθε
x με την ισότητα να ισχύει μόνο για x  0

b. Για να βρούμε το σύνολο τιμών εργαζόμαστε ως εξής:

 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο  0,   , άρα f 0,     f  0 , lim f  x  
x 

1 1 1
o lim f  x   lim  e2 x  x    0       
x 

x  2 2 2
Επομένως f  0,      0,  

 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  ,0 , άρα f  , 0   f  0 , lim f  x  

x 

1 1 1 x 1 
o lim f  x   lim  e2 x  x    lim e2 x   2 x  2 x 
x 

x  2 2  x 2 e 2e 

x 

 x   lim 1  0
 Ισχύει ότι lim 2 x lim
x  2e 2 x
 e2 x 

x  e De l' Hospital x 

1 x 1  1 
Επομένως lim f  x   lim e2 x   2 x  2 x        0  0   
214 x  x 
2 e 2e  2 
Άρα f   , 0  0,  
Το σύνολο τιμών της f είναι το σύνολο: f    f   , 0  f 0,     0,  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

c. Διακρίνουμε τις περιπτώσεις:

 Αν   0 τότε η εξίσωση f  x    είναι αδύνατη
 Αν   0 τότε η εξίσωση f  x    έχει μία λύση την x  0
 Αν   0 τότε η εξίσωση f  x    έχει δύο ακριβώς λύσεις

Θέμα 104. Λύση

i. Θεωρούμε συνάρτηση g  x   e  z 1

e xe
z 1 x 2
1 , x 
Από υπόθεση έχουμε ότι g  x   0 για κάθε x  .
x  0  g  0  e  z 1
 z 1 0 2
 e 0  e 1 
Για
 g  0  0 1  1  g  0  0
Άρα g  x   g  0  για κάθε x 
1
 η g παρουσιάζει ελάχιστο
για x0  0 .
Η g είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων
παραγωγίσιμων συναρτήσεων και ισχύει ότι:

  

K 1,0
g  x  e
z 1 z 1 x 2
e xe 1  0.5 1.0 1.5 2.0

 g x  e  z 1

 e  x   e
z 1 x 2
  z  1 x 2  

 g x  e
z 1 z 1 x 2
 e  2x z  1 e
Από το θεώρημα Fermat έχουμε ότι: 1 B

g  0  0  e
z 1 z 1 0 2
z 1
 e  2  0  z 1 e 0e e  0 
z 1
e  e  z 1  1
Συνεπώς οι εικόνες του z ανήκουν σε κύκλο με κέντρο K 1,0 
και ακτίνα   1 2

ii. Η ελάχιστη τιμή του μέτρου z  2  3i ισούται με την

απόσταση (ΑΒ) όπου A  2, 3 και Β σημείο της ευθείας
ΑΚ 3
A 2, 3
Ισχύει ότι:
min z  2  3i      AK   
Όπου  AK    xK  xA    yK  y A   1  2   0  3  10
2 2 2 2

Άρα min z  2  3i  10  1

iii. Η δοσμένη σχέση γράφεται:

a. Παραγωγίζουμε και τα δύο μέλη της (1) 215

 f  x   x    2x   2 f   x  f  x   2x  2  f   x  f  x   x  1 και
2 2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 f   x  f  x   x   1   f   x   f   x  f  x   1  0 (2)
2

Έστω ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0  στο οποίο η f παρουσιάζει καμπή. Άρα f   x0   0
Για x  x0 η (2) γράφεται:
f  x0  0
 f   x0    f   x0  f  x0   1  0   f   x   1  0   f   x0    1 άτοπο.
2 2 2
0

Επομένως η f δεν παρουσιάζει κανένα σημείο καμπής.

b. Η εξίσωση του κύκλου που ανήκουν οι εικόνες των μιγαδικών z είναι η

C :  x  1  y 2  1
2

 
Έστω M x, f  x  ένα σημείο της γραφικής παράστασης της f. Το Μ ανήκει στον κύκλο C αν και μόνο αν
οι συντεταγμένες του τον επαληθεύουν.
M  C   x  1  f 2  x   1  f 2  x   x 2  2 x  1  1  f 2  x   x 2  2 x που ισχύει από υπόθεση
2

(σχέση (1) )

c. Έχουμε ότι το πεδίο ορισμού της f είναι το σύνολο (0,2)

Θέλουμε
 x  0 και
 ln x   0, 2   0  ln x  2  1  x  e2  x  1, e2  
Άρα x  1, e2  
Θέμα 105. Λύση
i. Για κάθε x  ισχύει ότι:
f  x
 e  1 dt  x  1  et  t 
f  x
 f  x   e0  0  x  1  e  f  x   x (1) για
f  x f  x
t
 x 1  e
0 0

κάθε x 

ii. Η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη στο . Παραγωγίζοντας και τα δύο μέλη της (1) έχουμε ότι:

 e    f  x    x   f   x  e    f   x   1  f   x  e    1  1  f   x   e  1  1
f x f x f x
f x

1
Είναι f   x   f  x
 0 για κάθε x  , άρα η f είναι γνησίως αύξουσα στο , συνεπώς η f είναι
e 1
«1-1» δηλαδή αντιστρέφεται.
Ισχύει η ισοδυναμία:
f  x   y  x  f 1  y  με x, y  αφού f  
Η (1) γράφεται με την χρήση της ισοδυναμίας:
e f  x  f  x   x  e y  y  f 1  y   f 1  y   e y  y , y 
Άρα f
1
:  με f
1
 x   e x  x (2)
iii. Η f  είναι παραγωγίσιμη στο αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
216
 1 
f   x    f  x    f   x   
e   1
f x 
 f

  
x  

f  x e  
f x

 e 1     
2 2
e f  x  1 e f  x  1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

f   x  e f  x
Έχουμε ότι f   x   0 για κάθε x  , άρα f   x     0 για κάθε x  , επομένως η f
 
2
e f  x  1
είναι κοίλη στο .
Για x  0 από την σχέση (2) έχουμε ότι: f
1
 0  e0  0  f 1  0  1  f 1  0
Επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα ισχύει:
f
 Για x  1 f  x   f 1  f  x   0
f
 Για x  1 f  x   f 1  f  x   0

iv. Έχουμε ότι f  x   0 για κάθε x  1 . Άρα το ζητούμενο εμβαδό δίνεται από την σχέση:
1 e
E     f  t  dt
1

Θέτουμε t  f
1
 x
 Για t  1  f  x   1  f 1  x   f 1  0  x  0
1

Για t  1  e  f  x   1  e  f  x   f 1  x  1
1 1 1


 t  f 1  x   t  e x  x  dt   e x  x  dx  t   e x  1 dx

f  t  dt   f  f 1  x   e x  1 dx   x  e x  1 dx   xe x dx   xdx 
1 e
E   
1 1 1 1

1 0 0 0 0
1 1
 x2   x2 
  x  e x  dx      xe x     x  e x dx     e  e x    e  e  1   τ.μ.
1 1 1 1 1 1 3
 2 0  2 0 2 2 2
0 0 0 0

v. Για x  1 έχουμε ότι:

 Η f είναι συνεχής στο 1, x 
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο 1, x 
Από το Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον   1, x  τέτοιο, ώστε:
f  x   f 1 f  x
f      f    
x 1 x 1

Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο άρα:
f 
1 f  x
  1, x   1    x  f  1  f     f   x   f 1
  f  x 
e 1 x 1
1 f  x x 1 x 1
   f  x   f  x    x  1 f   x 
2 x 1 2

Θέμα 106. Λύση

i. Για κάθε x   0,   ισχύει ότι:

f  x   0 , αφού f  x   0 για κάθε x   0,   , οπότε η

1 4
f 4  x  3 f  x  0  f  x  
217
3
συνάρτηση f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 1  4
f   x     f 4  x    f   x    f   x  f 3  x 
 3  3
Έχουμε ότι f συνεχής στο  0,   , f  x   0 για κάθε x   0,   , f  0   1  0 άρα από συνέπειες
θεωρήματος Bolzano f  x   0 για κάθε x   0,   .
Επομένως f   x   0 για κάθε x   0,   , δηλαδή η f είναι κυρτή στο  0,   .

ii. Για κάθε x   0,  

f  x 1 f  x 1
f 4  x  3 f  x  0  1 3  0   4  0  f   x  f 4  x    
f  x
4
3 f  x 3

 f 3  x    x  f 3  x  x 1 x
 
       c   c
 3   3  3 3 3 f  x 
3
3
1 0 1
Για x  0 έχουμε   c  c  
3 f  0 
3
3 3
1 x 1 1 1 1
Άρα    3  x 1  f 3  x   f  x  3 , επειδή η f είναι
3 f  x 
3
3 3 f  x x 1 x 1
συνεχής στο  0,   και f  x   0 για κάθε x   0,  

iii.  
Η εξίσωση της εφαπτομένης στο A 0, f  0  είναι η:
1 1
  : y  f  0  f   0  x  0   y  1   x  y   x 1
3 3
f  0  1
1 4 1
Όπου f   0    f  0  f   0  
3 3

iv. Βρίσκουμε το σημείο τομής της ευθείας (ε) με τον άξονα xx

Για y  0 έχουμε: 0   x  1  x  3 .άρα B  3,0 

1
3
Το εμβαδόν του χωρίου Ω που περικλείεται από την γραφική παράσταση της f, τον άξονα xx , την ευθεία
(ε) και την x  7 , είναι όπως φαίνετε και από την γραμμοσκιασμένη επιφάνεια στο διπλανό σχήμα:

218

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

1
E    dx   OAB  
7

x 1 0 3

1
1
   x  1 3 dx   OA    OB  
7 
0 2
7
 1 
  x  1 3  1
 1

   1  3 
1
  1  2
 3 0
7
 2  7
  x  1 3  3  3 3  x  1 
2

    3
2  2  2  2
   0
 3 0

 
7
3 3
x 1  3
2

   
 2  2
  0
       1
2 2 2 2
3 3
7 1 3 3
0 1 3
3 3 8 3 3
3 3  22 3 12 3
          3 τ.μ.
2 2 2 2 2 2 2 2 2

v. Γνωρίζουμε ότι:
 
 2a  2 2 a 1   2 a   2a  1   2a  0 για κάθε a   0, 
 2
 Η f είναι συνεχής στο  2a,  a  και στο  a,1
2 2

 Η f είναι παραγωγίσιμη στο

 2a,  2 a και στο  3

 a,1
2 x 7

2
Από τοΘ. Μ. Τ. έχουμε ότι:
 Υπάρχει ένα τουλάχιστον A 0,1

 
1
1   2a,  2 a τέτοιο,
ώστε: Γ 7,0 8
f  2 a   f  2a 
O 2 B 3,0 4 6

f  1   1
 2 a   2a
 Υπάρχει ένα τουλάχιστον
 
2
2   2 a,1 τέτοιο, ώστε:
f 1  f  2 a 
f   2  
1   2 a

Η συνάρτηση f είναι κυρτή στο  0,   , άρα η f  είναι γνησίως αύξουσα στο  0,  

219
Έχουμε ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

f  f  2 a   f  2a  f 1  f  2 a 

1   2  f  1   f   2    
 2 a   2a 1   2 a
 f  2 a   f  2a   f 1  f  2 a   2 f  2 a   f 1  f  2a 

Θέμα 107. Λύση

Θεωρούμε συνάρτηση g  x   x  x , x 
3
i. . Η g είναι παραγωγίσιμη στο ως πολυωνυμική με
g   x   3x 2  1  0 για κάθε x  .
Άρα η g είναι γνησίως αύξουσα στο , συνεπώς και «1-1».
Η σχέση (1) γράφεται διαδοχικά:
f 3  x   f  x   e3x  e x  g  f  x    g e x
2 2

   f  x  e
2
 x2
για κάθε x 

ii. Για κάθε x  είναι:

1 1
  x   e  f  x     x    x2  e  e x    x   e x  e1 x
2 2 2

f  x e
Η συνάρτηση φ είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων

     x    x  e  1  x  e
   x   e x  e1 x
2 2
2 x2 2 1 x 2
    x   2 xe x  2 xe1 x 
2 2

   x  2x e  e  x2 1 x 2

  x   0  2x e  e   0  x  0
x2 1 x 2
x  0 

 Η φ είναι γνησίως αύξουσα στο  0,   
 Η φ είναι γνησίως φθίνουσα στο  ,0
Για x  0 η φ παρουσιάζει ελάχιστο το   0   e0  e10    0   1  e . Άρα
2 2

  x     0    x   1  e για κάθε x 

iii. Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:

1 1 1 1 
dx  e  f  x  dx  e  1   dx   e  f  x  dx  e  1     e  f  x   dx  e  1 
1 0 1 1
 f  x    f  x
0 f x

0 1 0 0

    x  dx  e  1
1

Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι η φ είναι γνησίως αύξουσα στο [0, 1] και για κάθε x   0,1
ισχύει ότι 0  x  1    0     x    1
  0   1  e και  1  e1  e11   1  e  1 .
2 2
Όπου
Άρα 1  e    x   e  1    x   e  1  e  1    x   0 με την ισότητα να ισχύει μόνο για x  1 .

  e 1    x  dx  0    e 1 dx     x  dx  0    e  1 dx     x  dx 
1 1 1 1 1
Συνεπώς
0 0 0 0 0
220
  e  11  0      x  dx     x  dx  e  1
1 1

0 0

iv. Για κάθε x  είναι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

1 2x 1
h  x   dt  h  x     x2 dt  h  x    e x dt
2x 2x 2

1 f t  1
e 1

2
Η συνάρτηση e x είναι συνεχής στο ως σύνθεση συνεχών συναρτήσεων, η συνάρτηση 2x ορίζεται στο
και είναι παραγωγίσιμη στο , οπότε η συνάρτηση h είναι παραγωγίσιμη στο , με

h  x    2x

1
2 

e x dt  h  x   e 2 x   2 x   h  x   2e 4 x
2 2

v. Είναι:
1 1 1 1

 h  x  dx   xh  x    xh  x  dx  1 h  1   x  2e 4 x2 dx 
2 2 1 2 2

0   0     2  2  0
h x dx  x 
2
0  
0
1

1  4 2  
2
1 1
1 1 1 2 2  4 x2 1  1  1  4 x2  2 1 2 12 x2
 h      4 x  e dx  h    e   e dx   e  e 40  
2

2 2 4 0 2 2 4 0 2 1 4 
 
1 1 e
   e  1 
4 4

Θέμα 108. Λύση

i. Έχουμε ότι:
za  f  a   ai με Re  za   f  a  και Im  za   a
z  f      i  z  f      i με Re  z   f    και Im  z   
 
Από υπόθεση: Re  za   Im z  f  a    και Re z  Im  za   f     a  
 Η f είναι συνεχής στο [α, β]
 f  a   f         a  a  0 γιατί a,   0
Από το θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   a,   τέτοιο, ώστε f  x0   0 και
επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα το x0 είναι μοναδικό, δηλαδή η γραφική παράσταση της συνάρτησης f
τέμνει τον άξονα xx , σε ένα ακριβώς σημείο με τετμημένη x0   a,   .


f  x  dx  1και  f  x  dx  3   f  x  dx  3
x0 x0
ii. Ισχύει ότι 
a x0

a. Η συνάρτηση f είναι συνεχής και γνησίως αύξουσα στο [α, β]

 Για a  x  x0  f  x   f  x0   f  x   0
 Για x0  x    f  x   f  x0   f  x   0
Επομένως το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη γραφική παράσταση της f, τον άξονα xx και
τις ευθείες με εξισώσεις x  a και x   , είναι:
 
E   f  x  dx    f  x  dx   f  x  dx    1  3  4 τ.μ.
x0

a a x0

221
b. Θεωρούμε την συνάρτηση g  x    f  t  dt , x   ,  
x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Η g είναι παραγωγίσιμη στο [α, β], ως αρχική της συνεχούς συνάρτησης f και στο [α, β]

g  x    a
x 

f  t  dt  g   x   f  x  . Άρα η συνάρτηση g ικανοποιεί τις συνθήκες του Θ. Μ. Τ. σε

καθένα από τα διαστήματα  , x0  και  x0 ,   οπότε θα υπάρχουν

 f  t  dt  a f t  dt 
x0 a
g  x0   g  a 
 1   a, x0  τέτοιο, ώστε: g  1    g  1   a
x0  a x0  a
1 1 1 x a 1
g  1    f 1     0   x0  a (1)
x0  a x0  a f 1  1 f 1 

 f  t  dt   f  t  dt
x0
g     g  x0 
 2   x0 ,   τέτοιο, ώστε: g  2    g   2   a a

  x0   x0
 
 f  t  dt   f  t  dt   f  t  dt  f t  dt  g  
x0 x0

3
 g   2    g   2    2  
x0 a a x0

  x0   x0   x0
3 1   x0 3
 f  2         x0  2
  x0 f  2  3 f  2 
Προσθέτοντας κατά μέλη της (1) και (2) έχουμε ότι:
1 3 1 3
     x0  x0  a      a
f 1  f  2  f 1  f  2 

Θέμα 109. Λύση

i. Έχουμε ότι:

f   x   2 f  x  f   x   f   x    f 2  x    f   x   f 2  x   c
Για x  0 έχουμε f   0   f  0  c  c  1
2

Άρα f   x   f
2
 x   1 για κάθε x     ,  
 2 2

1 1
, άρα η συνάρτηση g  x  
x
ii. Η συνάρτηση
1  x2
είναι συνεχής για κάθε x  0 1 t2
dt είναι
παραγωγίσιμη στο και μάλιστα:
 x 1  1
g  x     dt   g  x   0 για κάθε x 
 0 1 t  1  x2
2

Άρα η g είναι γνησίως αύξουσα στο , συνεπώς και «1 – 1»

iii. Έχουμε ότι:

f  x
h  x   g  f  x    g   x   h  x   
1  x 1
0 1 t 2
dt  0 1 t2
dt

222   
Η h είναι παραγωγίσιμη στο   ,  ως σύνθεση παραγωγίσιμων συναρτήσεων και ισχύει ότι:
 2 2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 f  x 1  x 
 x  
1 1 1
h  x     dt   dt   h  x   f  x  2 
 0 1 t 2 0 1 t 2
 1 f  x
2
1   x

 h  x  
1
1 f  x
2 1  f 2  x  
1
2 
1   x
1   2 x   h  x   1  1  h  x   0

     
Άρα η συνάρτηση h είναι σταθερή στο   ,  , επομένως h  x   c για κάθε x    , 
 2 2  2 2
f  0 1  0 1
Για x  0 έχουμε: h  0    dt   dt  h  0   0
0 1 t 2 0 1 t2
  
Συνεπώς h  x   0 για κάθε x    , 
 2 2

  
iv. Για κάθε x    , :
 2 2
g "11"
h  x   0  g  f  x    g  x   0  g  f  x    g  x   f  x    x

v. Η συνάρτηση g είναι συνεχής και γνησίως αύξουσα στο  0,1 , άρα για κάθε x   0,1 είναι

g  0  g  x   g 1  0  g  x   g 1 (γιατί g  0    dt  0 ), άρα g  x   0

01
0 1 t2

Το εμβαδό του ζητούμενου χωρίου θα δίνεται από την σχέση:


1
 x 1    x 1   x 1  1  x 1
E   g  x  dx      
1 1 1

0 0
 0 1 t
2
dt 

dx  0  0 1  t 2   0 1  t 2  0 0  0 1  t 2  dx 
x dt dx  x dt  x dt

2 
1 1 1  x 
dx  g 1  ln 1  x 2   
1 1 1 1 2x 1
dx  g 1   dx  g 1  
1 1 1
 dt   x
0 1 t 2 0 1 x 2
2 0 1 x 2
2 0 1 x 2
2 0

1
 g 1  ln 2
2
ln 2 ln 2
Άρα E  g 1   g 1  E 
2 2

Θέμα 110. Λύση

i. Για να ορίζεται η παράσταση f  z  θέλουμε να ισχύει: z  10i  z  10i  0
Εξετάζουμε για ποίους μιγαδικούς ισχύει η ισότητα:
z  x  yi
z  10i  z  10i  0  z  10i  z  10i  x  yi  10i  x  yi  10i 

 x   y  10  i  x   y  10  i  x 2   y  10   x 2   y  10  
2 2

 x 2   y  10   x 2   y  10   x 2  y 2  20 y  100  x 2  y 2  20 y  100 
2 2

 40 y  0  y  0
223
Άρα για να ορίζεται η παράσταση f αρκεί y  0 , δηλαδή z  

ii. Από την τριγωνική ανισότητα ισχύει ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

z  10i  z  10i   z  10i    z  10i   z  10i  z  10i 

 z  10i  z  10i  z  10i  z  10i  z  10i  z  10i 
 z  10i  z  10i  2 z  z  10i  z  10i  z  10i  z  10i  2 z  z  10i  z  10i
Και το ζητούμενο δείχθηκε.

iii. Για κάθε z  είναι:

z  10i  z  10i  2 z
Οπότε για κάθε z   είναι:
1 1
 (1)
z  10i  z  10i 2z
Έχουμε λοιπόν:

f  z 
 
3 i z

 
3 i z

3 i  z

2
3  12  z

z  10i  z  10i z  10i  z  10i z  10i  z  10i z  10i  z  10i

2z

z  10i  z  10i
Η (1) γράφεται διαδοχικά:
1 1 1 1
 2 z  2 z   f  z 1
z  10i  z  10i 2 z z  10i  z  10i 2z

iv. Είναι:
1 2z 1
f  z  z   z  z  z  10i  z  10i  12 z  z  10i  z  10i  12 
6 z  10i  z  10i 6
  ME     ME   12
γιατί από το ερώτημα (i) έχουμε ότι z  0  z  0
όπου Μ η εικόνα του μιγαδικού z , E   0, 10  και E  0,10 
Παρατηρούμε ότι η απόλυτη τιμή της διαφοράς των αποστάσεων της εικόνας Μ του μιγαδικού z από τα
σταθερά σημεία E , E είναι 2a  12  a  6 σταθερή και μικρότερη του  EE   20 . Επομένως, ο
γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών αριθμών
z είναι η υπερβολή με εστίες τα σημεία E   0, 10  και
40

E  0,10  , άρα   10 . Επιπλέον είναι a  6 , οπότε

 2   2  a2   2  102  62   2  64    8
20

και η εξίσωση της υπερβολής είναι:

y2 x2 y 2 x2
 1  1
40 20 20 40

 2 a2 64 36
20
224

Θέμα 111. Λύση 40

i. Η σχέση (1) γράφεται διαδοχικά:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

z 1 z  a 2i 1 1 1
2
 i  z  i  2
 z  i  2 z  a 2i  z  i  z  a 2i  a z  i 
a a a a a a
 z  a 2i   a z  i    z  a 2i  z  a 2i   a 2  z  i  z  i  
2 2

  z  a 2i  z  a 2i   a 2  z  i  z  i   zz  a 2 zi  a 2 zi  a 4  a 2  zz  zi  zi  1 

 zz  a 2 zi  a 2 zi  a 4  a 2 zz  a 2iz  a 2iz  a 2  a 2 zz  zz  a 4  a 2 
  a 2  1 zz  a 2  a 2  1  z  a 2  z  a
2

Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών z είναι ο κύκλος με κέντρο την αρχή των αξόνων
O  0,0  και ακτίνα   a

ii. Από την σχέση (2) έχουμε ότι:

 a2 
w  z  i   2 zi  2a  0  w  z  i   2 zi  2a  w  z  i   2i  z   
2 2

 i 
 a2  i 
w  z  i   2i  z    w  z  i   2i  z  a  i   w  z  i   2i  z  a  i  
2 2

 i  i 
z  a 2 i  a z i

 w z  i  2i z  a  i 2
 w z  i  2 a z  i  w  2a
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων των μιγαδικών w είναι ο κύκλος με κέντρο την αρχή των αξόνων
O  0,0  και ακτίνα   2a

iii. Αρκεί να δείξουμε ότι v  v

Ισχύει ακόμη ότι:
a2
z  a  z  a 2  zz  a 2  z 
2

z
4a 2
w  2a  w   2a   ww  4a  w 
2 2

2

w
2
a 4a 2
2a w  4a z
2 2
2 
 2z  w  2z  w z w  zw 2a 2 w  4a 2 z
v      
 2 z  w  2 z  w 2 a  4a
2 2
2 a 2 w  4a 2 z 2a 2 w  4a 2 z
z w zw
2a  w  2 z  w  2 z
2
2z  w
 2    v
2a  w  2 z  w  2 z 2z  w
Άρα ο v είναι φανταστικός αριθμός

iv. Είναι:     w  z1 και     w  z2

Για τους μιγαδικούς αριθμούς w, z1 από τριγωνική ανισότητα έχουμε:
w  z1  w  z1  w  z1  2a  a  w  z1  2a  a  a  w  z1  3a  a      3a (3)
225
Ομοίως για τους μιγαδικούς w, z2 έχουμε:
1 1 1 1 1 1
a  w  z2  3a  a      3a       (4)
a    3a 3a    a

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Πολλαπλασιάζουμε κατά μέλη τις (3) και (4)

a    3a 1   
    3
3a    a 3   

Θέμα 112. Λύση

i. Έχουμε:
a. Για κάθε x  ισχύει:

 f  x   g  x    2 f   x   g   x   2 f   x  f  x   2g   x  g  x   2 f   x   2g   x  
2 2

 2 f   x  f  x   2 f   x   2 g   x  g  x   2 g   x   0  2 f   x   f  x   1  2 g   x   g  x   1  0 

  f  x  1   g  x  1   0   f  x  1   g  x  1

2 2 2 2
c 1
Για x  1 έχουμε:
 f 1 1   g 1 1  c   4 1   3 1
2 2
 c  c  25
2 2

Άρα  f  x   1   g  x   1  c
2 2
6

Επομένως οι εικόνες των μιγαδικών z x ανήκουν σε κύκλο

με κέντρο K 1,1 και ακτίνα   25    5
B
4

b. Για κάθε μιγαδικό αριθμό z x ισχύει

zx  f 2  x   g 2  x  ,οπότε το άθροισμα
2 2

f 2  x   g 2  x  λαμβάνει την μέγιστη και την ελάχιστη

K 1,1

O
τιμή , όταν το μέτρο του z x λαμβάνει την μέγιστη – 4 2 2 4 6

ελάχιστη τιμή αντίστοιχα.

Η ελάχιστη τιμή του z x είναι ίση με: 2

           5 
A
 2
Η μέγιστη τιμή του z x είναι ίση με: 4

            5  2
Επομένως η ελάχιστη τιμή του αθροίσματος είναι:

 
2
 m  5 2  27  10 2
Και η μέγιστη τιμή του είναι;

 
2
 M  5 2  27  10 2

 f a  1

ii. Ισχύει ότι za  1  i  f  a   g  a  i  1  i  
g a  1

a. Έχουμε: A  za2012  za2012  A  1  i   1  i 
2012 2012

226
Ισχύει ότι:
1  i   12  2 1 i  i 2  2i
2

1  i   12  2 1 i  i 2  2i
2


| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Επομένως:


A  1  i  
2 1006

 1  i  
2 1006
 A   2i 
1006
  2i 
1006
 A   2i 
1006
  2i 
1006
 A0

b. Η σχέση (1) για x  a , με την χρήση της υπόθεσης που αναλύσαμε στο ερώτημα (ii)
γράφεται:
 f  a  1   g  a  1  c  1  1  1  1  c  c  0
2 2 2 2

Άρα:
 f  x  1  0
  f  x  1

 f  x   1   g  x   1
2 2
0  για κάθε x 
g  x  1  0
 g  x  1


Θέμα 113. Λύση

i. Έχουμε:
4
f  z  2  z   2  z 2  2z  4  0
z
Βρίσκουμε την διακρίνουσα Δ.    2  4a   2   4 1 4  12
2

  i  2  i2 3  z1  1  i 3
z1,2   z1,2  
2 2  z2  1  i 3
Οι μιγαδικοί z1 , z2 είναι λύσεις εξίσωσης 2ου βαθμού με πραγματικούς συντελεστές , επομένως από τους
τύπους του Vietta ισχύει ότι:

 z1  z2    z1  z2  2
a

 z1 z2   z1 z2  4
a
Ο μιγαδικός z3 γράφεται διαδοχικά:

z14 z2  z1 z24 z1 z2  z13  z23  z1 z2  z1  z2   z12  z1 z2  z22 

z3   z3   z3  
32 32 32

 z3 
z1 z2  z1  z2   z12  z22  z1 z2 
 z3 

z1 z2  z1  z2   z1  z2   2 z1 z2  z1 z2
2

32 32

 z3 

z1 z2  z1  z2   z1  z2   3z1 z2
2
z 
4  2   22  3  4  64
 z3 
 z3   2
3
32 32 32
Θυμίζουμε ότι          2     2
3 3
  και  2   2       2
2

Ισχύει ακόμη ότι:

 
2
 z1  1  i 3  12   3 2
2
 z2  1  i 3  12  3  2
 z3  2  2 227

Άρα οι εικόνες των μιγαδικών z1 , z2 , z3 ανήκουν σε κύκλο με κέντρο O  0,0  και ακτίνα  2
Αν Α, Β, Γ είναι οι εικόνες στο μιγαδικό επίπεδο των αριθμών z1 , z2 , z3 αντίστοιχα, τότε:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

       
z2  z1  1  i 3  1  i 3  2 3i  2 3

       3
2
 z3  z1  2  1  i 3  3  i 3   3  12  2 3
2

     2  1  i 3   3  i  3  
2
z3  z2 3    3  12  2 3
2


Συνεπώς             ΑΒΓ ισόπλευρο τρίγωνο.

ii. Από υπόθεση ισχύει επιπρόσθετα ότι: f  z   και z  

a. Αναλύουμε τα νέα δεδομένα:
z   z  yi όπου y  *
(γιατί από την αρχική υπόθεση έχουμε ότι z  0  x  0 ή y  0 και
επειδή x  0 πρέπει υποχρεωτικά να ισχύει y  0 )
4i
 Im  f  z    0 και f  z   yi 
4 4i
f  z  f  z   yi   f  z   yi 
yi yi  i y
y 0
4
Επομένως y   0  y 2  4  0  y 2  4  y  2
y
Συμπεραίνουμε ότι: z  2i ή z  2i
Σε κάθε περίπτωση ισχύει z  2i  2
Το δοσμένο όριο γράφεται διαδοχικά:

   
  2h  1  
h 
h

h 

h 
 
lim ln z  1  h  lim ln  2h  1  h  lim ln  2 h  1  ln e h  lim  ln  h   
h 

  e 
   2 h 1  
 lim  ln     h  
h    
  e  e 
Ισχύει ότι:
h
2 2
 lim    0 γιατί  1 και
 
h  e e
1
 lim h  0
h  e

 1 
   
  2 h
Επομένως: lim ln z  1  h  lim  ln        
h

h    eh  
 e 
h 


4i
b. Για y  2 έχουμε f  z   2i   f  z   0 και για y  2 έχουμε
2
 f  z   0 . Σε κάθε περίπτωση ισχύει ότι: f  z   0
4i
f  z   2i 
2
Η δομένη εξίσωση γράφεται διαδοχικά:
t  2  f  z   4 t 2012  4  f  z  
4  t  2  4t 2012
2 2

 0   0  4  t  2   4t 2013  0
3

228 t t 2 t t 2
Θεωρούμε συνάρτηση g  t   4  t  2   4t , t   0, 2 
3 2013

 Η g είναι συνεχής στο [0, 2] ως πολυωνυμική

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

g  0   4  0  2   4  02013  4  23  0 
3

   g  0  g  2  0
g  2   4  2  2   4  22013  4  22013  0 
3

Από το θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον t0   0, 2  τέτοιο, ώστε g  t0   0
Η g είναι παραγωγίσιμη στο [0, 2] και μάλιστα ισχύει ότι:

 

g   t   4  t  2   4t 2013  g   t   4  3   t  2    t  2   4  2013  t 2012 
3 2

g   t   12   t  2   8052  t 2012  0 για κάθε t   0, 2 . Άρα η g είναι γνησίως αύξουσα στο [0, 2],
2

συνεπώς η εξίσωση g  t   0 έχει μοναδική λύση στο (0, 2), δηλαδή η εξίσωση

t  2  f  z   4 t 2012  4  f  z  
2

  0 έχει μία ακριβώς ρίζα ως προς t στο διάστημα (0, 2).

t t 2

iii. Η νέα υπόθεση είναι f  z   z , z  *

. (τα συμπεράσματα του ερωτήματος (ii) ισχύουν
τοπικά)
a. Για κάθε z  *
έχουμε:
4 z2  4 z2  4
f z  z  z   z   z   z  z2  4  z  z2  4  z2 
2

z z z

 z 2  4  z 2   z 2  4  z 2  4    z 2  z 2    z 2  4  z 2  4   z 2 z 2 
2 2

 z 2 z 2  4 z 2  4 z 2  16  z 2 z 2  4 z 2  4 z 2  16  0  z 2  z 2  4  0 1
Θέτουμε z  x  yi , x, y 
z 2   x  yi   x 2  y 2  2 xyi
2

z 2  z 2  2 Re  z 2   z 2  z 2  2  x 2  y 2 
Η σχέση (1) γράφεται

z 2  z 2  4  0  2 x2  y 2  4  0 
10
 x2  y 2  2  y 2  x2  2
Άρα ο γεωμετρικό τόπος των εικόνων των μιγαδικών
αριθμών z είναι η ισοσκελής υπερβολή y  x  2 με
2 2

a    2 και   2 , που έχει εστίες τα σημεία   0, 2  5

και   0, 2  , κορυφές τα σημεία  0, 2 και  

K z4

 
E
 0,  2 A

5 5
A'
b. Είναι: Im  z4   Im  z5   0 . E'

Άρα οι εικόνες των z4 , z5 στο επίπεδο θα βρίσκονται σε

διαφορετικό κλάδο της υπερβολής C : y  x  2 . Αν Κ, Λ
2 2 5
Λ z5

οι εικόνες των z4 , z5 αντιστοίχως, τότε έχουμε: 229

z4  z5         z4  z5  2a  z4  z5  2 2
Άρα η ελάχιστη τιμή του z4  z5 είναι 2 2
10

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 114. Λύση

i. Για x  0 από τις σχέσεις (1) και (2) αντίστοιχα έχουμε:
f  00
f  0   e0  f  0   1 και f  0   f  0   1  f 2  0   1  f  0   1
Ισχύει ακόμη ότι:
1
f  x  f x  1  f x  για κάθε x 
f  x
Η σχέση (1) ισχύει για κάθε x  . Για x  t έχουμε:
1 1
f  x   e x  f  t   et   t  f  t   et  f  x   e x για κάθε x  (3)
f t  e
Από τις (1) και (3) προκύπτει ότι:
f  x   e x για κάθε x 

f  x ex
ii. Η συνάρτηση g γράφεται: g  x    g  x   , x   0,  
x x
a. Η g είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως πηλίκο παραγωγίσιμων συναρτήσεων.

 e x  xe x  e x e x  x  1
g  x     g  x    g   x   x  0 1 
 x x2 x2 g
e x  x  1 g
Έχουμε: g   x   0   0  x 1  0  x  1
x2
 Η g είναι γνησίως αύξουσα στο 1,  
 Η g είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,1
 Για x  1 g παρουσιάζει ελάχιστο το g 1  e . Άρα g  x   g 1  g  x   e για κάθε
x   0,  

b. Έχουμε:
 Η g είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   , επομένως g 1,     g 1 , lim g  x 
   x 

 e 

x
ex 
o lim g  x   lim  lim  lim e x
 
x  x  x De l' Hospital x 
 x  x 

Άρα g 1,      e,  

 Η g είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,1 , επομένως g  0,1   g 1 , lim g  x  
x 0 

ex
o lim g  x   lim  
x 0 x 0 x
230
Άρα g   0,1   e,  
Συνεπώς το σύνολο τιμών της g είναι το g   0,     g   0,1  g 1,     e,  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

c. Από υπόθεση έχουμε ln a  ln   ln   1  ln  a   ln e  a  e

Ισχύει ακόμη ότι:
ea e e
g a  e   e , g    e   e και g     e   e γιατί g  x   e για κάθε x   0,  
a  
Πολλαπλασιάζοντας τις σχέσεις κατά μέλη έχουμε:
ea e  ea  
 g  a  g     e2    e2   e2
a  a
e  e e  
 g    g    e2    e2   e2
  
a  a 
e e e
 g  a  g    e2    e2   e2
a  a
Προσθέτοντας κατά μέλη έχουμε:
e a   e   e a   e a    e    e a   e a     e     e a 
   3e2     3e 2   3e 2 
a  a a  a a
a  e
 e a     e     e a 
  3e2   ea     e     e a   3e3
e

Θέμα 115. Λύση

i. Παρατηρούμε ότι η σχέση (1) περιέχει πολλαπλασιασμό. Άρα θα κάνουμε χρήση
πολλαπλασιαστικών τύπων.
a. Για x  y  1 η σχέση (1) γράφεται:
f  x 0
f 11  f 1 f 1  f 1  f 2 1  f 1  1
1
Στη σχέση (1) θέτουμε y 
x
 1 1 1 1 1
f  x    f  x f    f  x f   1 f    για κάθε x  0
 x  x  x  x  f  x

b. Από υπόθεση έχουμε ότι:

 f  x   0 για κάθε x  0
 f συνεχής στο  0,  
 f 1  1  0
Από τα συμπεράσματα του θεωρήματος Bolzano προκύπτει ότι f  x   0 για κάθε x  0
Ισχύει ακόμη ότι f  0   0 άρα f  x   0 για κάθε x  0 με την ισότητα να ισχύει μόνο για x  0

f  x  f a
c. Η f είναι παραγωγίσιμη στο α  f   a   lim
x a xa
Για να δείξουμε ότι η f είναι παραγωγίσιμη στο  0,   θεωρούμε ένα τυχαίο x0   0,   231
f  x   f  x0 
f   x0   lim
x  x0 x  x0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

h
Θέτουμε x  x0 και για x  x0  h  a . Επομένως:
a
 h h  h 
f  x0   f  x0  f  x0  f    f  x0  f  x0   f    1
f   x0   lim 
a
 lim a  lim  a  
ha h
x0  x0
h a h  h a ha
x0   1 x0  
a a   a 
 1   1   f h  f a 
  
    f  h   1   
af  x0  
f h f 1
a  af  x0   f a  af  x0   f a 
 lim  lim  lim 
ha x0 h  a ha x0 h  a ha x0 h  a
af  x0  f  h   f  a  af  x0 
 lim  f a
ha f  a  x0 ha f  a  x0
Συνεπώς:
af  x0  x f   x0  af   a 
f   x0   f a  0 
f  a  x0 f  x0  f a
xf   x  af   a 
Άρα f παραγωγίσιμη στο  0,   και μάλιστα  (3)
f  x f a

1 a
ii. Από υπόθεση έχουμε ότι η ευθεία    : x  2 a y  a  0  y  x
2 a 2 a

είναι εφαπτόμενη της γραφικής παράστασης της f στο σημείο M  a, f  a  

a a
 y x
2a 2
Μπορούμε λοιπόν να συμπεράνουμε ότι:
a a a
f a  και f  a   a  f a  a
2a 2a 2
Η σχέση (3) γράφεται διαδοχικά:
a
xf   x  
2a  xf   x   1  f   x   1  ln f  x     1 ln x   ln f  x   1 ln x  c για
a
f  x

f  x 2 f  x  2x
   
a 2  2
κάθε x  0
1
Για x  1 ln f 1  ln1  c  ln1  c  c  0
2
1
Άρα ln f  x   ln x  ln f  x   ln x  f  x   x για κάθε x  0
2
Επειδή η f είναι ορισμένη και συνεχής στο 0 με f  0   0 , συμπεραίνουμε ότι:
f  x  x , x  0

Θέμα 116. Λύση

i. Για την συνάρτηση f έχουμε:
232
 Η f είναι συνεχής στο [α, β]
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο (α, β)

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

f    f a
Από το Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    a,   τέτοιο, ώστε: f     (3)
 a
Από την σχέση (1) έχουμε:
f    f a
f  a   f   x   f     f  a   f     f     f     f      f  
 a
Ισχύει ακόμη ότι: a    1    a  1
f    f a
Άρα  f     f     f a  f      f a  0  f a  0
 a
Επομένως f   x   f  a   f   x   0 για κάθε x  , δηλαδή η f είναι γνησίως αύξουσα στο

ii. Από τις σχέσεις (1) και (3) έχουμε ότι:

x  f     f  a    a 1
f  a   f   x   f      f     f  a   f     f  a   
 a
f  
 f a  f     f a  2 f a  f     f a 
2
Η g είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων
g   x    f  x   f  a   x   g   x   f   x   f  a   0 για κάθε x  (λόγω της (1) )
Άρα η g είναι γνησίως αύξουσα στο

iii. Είναι:
a  0 a  0 a  0
a   1  0     άρα   1  0  a
  1  0    1    1
 Η f είναι συνεχής στο    , a 
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο    , a 
f  a   f   
Από Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον 1    , a  τέτοιο, ώστε f  1  
a
Για x  1 η σχέση (1) γράφεται:
f  a   f    f  a   f   
f  a   f  1   f     f  a    f    f a  
a a
  a    f  a   f  a   f      a    f  a   f  a    f    
 1  0
  a    1 f  a    f      2af  a    f       f      0  f      0
f  a 0

 Η f είναι συνεχής στο    , a 

 f     f  a   0
Από Θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0    , a  τέτοιο, ώστε f  x0   0 και
επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα, η εξίσωση f  x   0 έχει μία ακριβώς λύση στο    , a  233

iv. Είναι   x0  a  
 Η f είναι συνεχής σε καθένα από τα διαστήματα   , x0  ,  x0 , a  ,  x0 ,  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 Η f είναι παραγωγίσιμη σε καθένα από τα διαστήματα   , x0  ,  x0 , a  ,  x0 ,  

Από το Θ. Μ. Τ. έχουμε ότι:
o Υπάρχει ένα τουλάχιστον x1    , x0  τέτοιο, ώστε:
f  x0   f      f     f   
f   x1    f   x1    x0   
x0   x0   f   x1 
o Υπάρχει ένα τουλάχιστον x2   x0 , a  τέτοιο, ώστε:
f  a   f  x0  f a f a
f   x2    f   x2    a  x0 
a  x0 a  x0 f   x2 
o Υπάρχει ένα τουλάχιστον x3   x0 ,   τέτοιο, ώστε:
f     f  x0  f   f  
f   x3    f   x3      x0 
  x0   x0 f   x3 
Είναι:
f   f a f     2
 2    x0  a  x0  2  x0       a  2  3  a  4  1
f   x3  f   x2  f   x1 

Θέμα 117. Λύση

i. Αρχικά θα πρέπει να «βγάλουμε» την απόλυτη τιμή.
Για 0  x  e  ln x  ln e  ln x  1  1  ln x  0 οπότε 1  ln x  1  ln x
Για x  e  ln x  ln e  ln x  1  1  ln x  0 όποτε 1  ln x  ln x  1
Επομένως ο τύπος της f είναι:
1  ln x
 , 0 xe
 x
f  x  
 ln x  1 , x  e

 x
Εξετάζουμε την f ως προς την συνέχεια.
Η f είναι συνεχής στο  0,e  και στο  e,   ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων.
Για x  e έχουμε:
1  ln x 1  ln e 0
 lim f  x   lim   0
x e x e x e e
ln x  1 ln e  1 0
 lim f  x   lim   0
x e x e x e e
ln e  1
 f e  0
e
Άρα lim f  x   lim f  x   f  e   f συνεχής στο x0  e
x e x e

Επομένως η f είναι συνεχής στο  0,  

Για 0  x  e η f είναι παραγωγίσιμη ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
1
234   x  1  ln x    x   x  1  ln x 

f  x  
1  ln x  1  ln x 
  f  x   f  x  x 
 
2
x x x2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

2  ln x
 f  x   0 (γιατί ln x  1 για κάθε x   0, e  )
x2
Άρα η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,e 

Για x  e η f είναι παραγωγίσιμη ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων

1
  x   ln x  1   x  x   ln x  1

f  x  
ln x  1   ln x  1
  f   x    f   x   x 
 x  x2 x2
2  ln x
 f  x 
x2
2  ln x
f  x  0  2
 0  2  ln x  0  ln x  2  x  e2
x
Επομένως:
 f   x   0 για κάθε x   e, e2 
 f   x   0 για κάθε x   e2 ,  
Για x  e έχουμε:
1  ln x
1  ln x  
0
f  x  f e 1  ln x 1  ln x 0
 lim  lim x  lim  lim 2  lim
xe xe x e x  x  e  x e x  ex De l' Hospital x e
x 2  ex 
 
x e x e

1

 lim x  lim 1   1
x e 2 x  e x e 2 x  ex
2
e2
ln x  1
 ln x  1 
0
f  x  f e ln x  1 ln x  1 0
 lim  lim x  lim  lim 2  lim
xe xe x e x  x  e  x e x  ex De l' Hospital x e
 x 2  ex 

x e x e

1
1 1
 lim x  lim 2  2
x e 2 x  e x e 2 x  ex e

f  x  f e f  x   f e
Άρα lim  lim , δηλαδή η f δεν είναι παραγωγίσιμη στο x0  e
x e xe x e xe
Δημιουργούμε τον πίνακα μονοτονίας της f. x  0 e e2 
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,e f
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο e, e2  f
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο e2 ,  
 Η f παρουσιάζει τοπικό μέγιστο στο x  e2 το
ln e2  1 2 1
f  e2    f  e2   2  f  e2   2
1
2
e e e 235
 Η f παρουσιάζει τοπικό ελάχιστο στο x  e το f  e   0

ii. Το εμβαδό του τριγώνου ΑΟΒ είναι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1 1 1  ln x 1 1  ln x 1  ln x
E  OA OB   x   x 
2 2 x 2 x 2
1  ln x  t 
Άρα E  t  
2
Επειδή x  t0   4  e το 1  ln x  t0   0
Άρα για x  t   e έχουμε:

ln x  t   1  ln x  t   1   1 x  t 
E t     E   t    ln x  t    E   t  
1
και E   t   
2  2  2 2 x t 
Επομένως την χρονική στιγμή t0 με x  t0   4 και x  t0   1 είναι:
1 x  t0 
 E   t0     E   t0    ..
1 1 1
E   t0  
2 x  t0  2 4 8 sec

iii.  
Έχουμε ότι τη χρονική στιγμή t  0 το σημείο M x  t  , f  x  t   βρίσκεται στη θέση (1,1), άρα

x  0   1 και f  x  0    1

a. Για t  0
x  t   1  x  t   t  c
Για t  0 είναι:
x 0  1
x  0  0  c  c  1
Επομένως x  t   t  1 , t  0

b. Για t  e  1 έχουμε:
1  ln x  t  1  ln  t  1 ln  t  1  1
E t    E t    E t  
2 2 2
Για t  e  1 έχουμε:
 ln  t  1  1   1  t  1
    
1 1
E  t      E  t  ln t  1  E  
t   E t  
 2  2 2 t 1 2  t  1

 1   t  1  E t   1  0
Και E    
t    E  
t   
 2  t  1  2  t  1 2  t  1
2 2

Η συνάρτηση E  t  είναι συνεχής στο  e  1,   και E   t   0 για κάθε t   e  1,  

Θέμα 118. Λύση

i. Έχουμε ότι:
 f 1  1 ln1  0
236

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 x ln x   lim  x  ln x  x  ln x  
0
f  x   f 1 x ln x 0
 lim  lim  lim
x 1 x 1 x 1 x  1 De l' Hospital x 1
 x  1 x1

 x   1
 lim  ln x  1  1
x 1

 e x 1  1  e x 1   1 e x 1  x  1  0

0
f  x   f 1 e x 1  1 0
 lim  lim  lim  lim  lim
x 1 x 1 x 1 x  1 De l' Hospital x1  x  1 x 1
 x   1 x1 1 0
 lim e x 1  e11  1
x 1

Άρα η f είναι παραγωγίσιμη στο x0  1 και μάλιστα f  1  1

ii. Η f είναι παραγωγίσιμη στο x0  1 , αφού ν f είναι παραγωγίσιμη στο x0  1 .

Για x   0,1

 t 2 
x x
x x x
t2  x 2
t  t2  x 2
t 1
g  x    f  t  dt   t ln tdt     ln tdt   ln t     ln t  dt   ln t    dt 
1 1 1 2  2 1 1 2 2 1 1 2 t
2 2 2 2 2 2 2
2 2
1 1
t  1
x
t  1 t   x  x  
1 1 x 1 2
2 x 2 2 2 2
  ln t    tdt   ln t      ln x    ln   
x 2
 
2 1 2 1 2 1 2  2 1 2 2 2 2 2 2 2
2 2 2 2

2 2
x x 1 1
 ln x    ln 2
2 4 16 8
Για x  1,  
x 1 x x
g  x    f  t  dt   f  t  dt   f  t  dt  g 1    et 1  1 dt 
1 1 1 1
2 2

12 12 1 1
   e11  1 
3 1
 ln1    ln 2  et 1  t     ln 2  
x

2 4 16 8 1 16 8
3 1
 e x 1  x   ln 2
16 8
Άρα ο τύπος της g είναι:
 x2 x2 1 1
 2 ln x    ln 2 , x   0,1
g  x   4 16 8
e x 1  x   1 ln 2 ,
3
x  1,  
 16 8

iii. Για x   0,1 , είναι:

 x2 x2 1 1 
lim g  x   lim  ln x    ln 2   237
x 0 x 0
 2 4 16 8 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 1
0  
 ln x 
lim  x 2 ln x 
ln x ln x 
o  lim  lim 2  lim  lim x 3 
x 0 2 x
 x 2 
x  0 x 0 1 x 0 x De l' Hospital x 0
2
x
1
x3 x2
 lim x  lim  lim 0
x 0 2 x 0 2 x x 0 2

x3
x2 1 1
x 0
1
2 x 0
2

Άρα lim g  x   lim x ln x  lim
x 0 4
 16 8
1 1
  ln 2   ln 2
16 8

Για x  1,   , είναι:

 3 1   x 3 ln 2 
lim g  x   lim  e x 1  x   ln 2   lim e x 1 1  x 1  
 x 1  
  x  e 8e 
x  x  x 1
16 8 16e

x 

 x   lim 1  0
o lim lim
x  e x 1 De l' Hospital x  x  e x 1
e x 1 
 
 x 3 ln 2 
Άρα lim g  x   lim e x 1  1  lim x 1
 lim 
 lim x 1    1  0  0  0   
 
x  x  x  x  16e x 1 x  8e
e

iv. Η συνάρτηση f είναι συνεχής στο  0,   , αφού είναι συνεχής:

o Στο  0,1 , ως γινόμενο συνεχών συναρτήσεων
o Στο 1,   , ως άθροισμα συνεχών συναρτήσεων ( η e x 1 είναι συνεχής ως σύνθεση συνεχών
συναρτήσεων)
o Στο x0  1 , αφού είναι παραγωγίσιμη στο σημείο αυτό από το ερώτημα (i)
Επομένως η συνάρτηση g είναι παραγωγίσιμη στο  0,   με

x 
 
g   x     f  t  dt   g   x   f  x  , x  0
1 
2 
Παρατηρούμε ότι:
 Για κάθε x   0,1 είναι f  x   x ln x  0  g   x   0
Για κάθε x  1,   είναι f  x   e 1  0  g  x   0
x 1

 Για x  1 είναι f 1  0  g  1  0 x  0 1 
Από τον πίνακα μονοτονίας έχουμε: g
 Η g είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,1 , άρα g

238 g   0,1   g 1 , lim g  x  

 x 0

1 
g   0,1   ln 3 ,  ln 2 
4 1 1
16 e 16 8 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 Η g είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   , άρα

 x 
 1
16 e
4 
g 1,      g 1 , lim g  x   g 1,      ln 3 ,  

Το σύνολο τιμών της g είναι:
1  1  1 
g   0,     g   0,1  g 1,      ln 3 ,  ln 2    ln 3 ,     ln 3 ,  
4 1 1 4 4
16 e 16 8  16 e  16 e 

v. Είναι:
1

1
2
g     f  t  dt  0 , άρα ο αριθμός είναι ρίζα της εξίσωσης g  x   0 στο  0,1 και
1

2 1 2
2
μάλιστα μοναδική, αφού η συνάρτηση g είναι γνησίως φθίνουσα στο διάστημα αυτό.
4 4 1 4
 Το 0  g 1,    (αφού 3
 1  ln 3  0  ln 3  0  g 1  0 ), άρα η εξίσωση έχει
e e 16 e
μία ρίζα   1,   (   1 , αφού g 1  0 ) και μάλιστα μοναδική, μιας και η g είναι γνησίως
αύξουσα στο διάστημα 1,  
Άρα η εξίσωση g  x   0 έχει δύο ακριβώς ρίζες στο διάστημα  0,  

vi. Η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη στο  0,   , αφού είναι παραγωγίσιμη:

 Στο  0,1 , ως γινόμενο παραγωγίσιμων συναρτήσεων, με:

f   x    x ln x   f   x   x  ln x    x  ln x  f   x   x  1 ln x  f   x   1  ln x
1
x

 Στο 1,   , ως άθροισμα παραγωγίσιμων συναρτήσεων (η συνάρτηση e x 1 είναι παραγωγίσιμη

ως σύνθεση παραγωγίσιμων συναρτήσεων) με:

f   x    e x 1  1  f   x   e x 1

 Στο x0  1 με f  1  1 (από το ερώτημα (i) )

Επομένως:
ln x  1 , x   0,1

g   x    x 1

e , x  1,  
Είναι:
Για x   0,1 : g   x   0  ln x  1  0  ln x  1  x  e
1
δεκτή
Για x  1,   : g   x   e
x 1
0
Το πρόσημο της g   x  καθώς και η κυρτότητα της g φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:
 1 x  0 e 1 1  239
 Η g είναι κοίλη στο  0, 
e   g 
 Η g  είναι παραγωγίσιμη στο x0  1 άρα g

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1 
η g είναι κυρτή στο  ,  
e 

Θέμα 119. Λύση

i. Η δοσμένη σχέση (1) γράφεται διαδοχικά:
x2
 f   x   2 f  x 
1
     
1
   
2 2 2
 0  f  x  2 f  x  1  1   f  x  1  
x2  1 x2  1 x2  1
x2
 g  x  2
2
 4
x 1
Όπου g  x   f   x   1 , x 
 Για x   ,0  είναι:
x2
 0  g2  x  0  g  x  0
x 1
2

Και επειδή η g είναι συνεχής στο  ,0  , ως άθροισμα συνεχών συναρτήσεων, θα διατηρεί σταθερό
πρόσημο στο  ,0  .
Για x  1 είναι g  1  f   1  1  0 οπότε g  x   0 , για κάθε x   ,0 
Αφού g  x   0 , για κάθε x   ,0  , από την σχέση (4) ισοδύναμα έχουμε:

x2 x x0 x x
g  x    g  x     g  x    g  x  
x 1
2
x2  1 x2  1 x2  1
x x
 f   x  1   f  x  1
x2  1 x2  1
 Για x   0,   είναι:
x2
 0  g2  x  0  g  x  0
x 1
2

Και επειδή η g είναι συνεχής στο  0,   , ως άθροισμα συνεχών συναρτήσεων, θα διατηρεί σταθερό
πρόσημο στο  0,   .
Για x  1 είναι g 1  f  1  1  0 οπότε g  x   0 , για κάθε x   0,  
Αφού g  x   0 , για κάθε x   0,   , από την σχέση (4) ισοδύναμα έχουμε:

x2 x x 0 x
g  x   g  x   g  x  
x2  1 x 1
2
x 1
2

x x
 f   x  1   f  x  1
x2  1 x2  1
 Για x  0 από την σχέση (1) έχουμε:

 f   0  2 f   0 
1
           0  f  0  1
2 2 2
 0  f  0  2 f  0  1  0  f  0  1
240 02  1
x
Άρα f   x   1  για κάθε x 
x2  1
Για κάθε x  έχουμε:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

x  1
 

2
x 2x
f  x  1  f  x  1  f  x  1  f   x   x  x2  1 
x2  1 2 x2  1 2 x2  1
 f  x   x  x2  1  c
Για x  0 f  0   0  02  1  c  1  1  c  c  0

Άρα f  x   x  x 2  1 για κάθε x 

ii. Για κάθε x  είναι:

f  x   x  x2  1  x  x2  x  x  0
Άρα f  x   0 για κάθε x 

iii. Για κάθε x  έχουμε:

x x2  1  x f  x
f  x  1  f  x   f  x   0 για κάθε x 
x 1
2
x 1
2
x2  1
Οπότε η f είναι γνησίως αύξουσα στο . Επίσης η συνάρτηση f  είναι παραγωγίσιμη στο με;

x 2
 1
 x  x 2  1  x x 2  1   1  x
2
  x
x  2 x2  1 
f   x   1    f   x    f   x  
   
2 2
 x 2
 1  x 1
2
x2  1

x2 x2  1 x2 1
x2  1  
 f   x   x 2  1  f  x  x2  1 x 2  1  f  x  x2  1 
   
     
2 2 2
x2  1 x2  1 x2  1
1
 f   x   0
 
3
x 1
2

Είναι f   x   0 για κάθε x  , οπότε η συνάρτηση f είναι κυρτή στο

iv. Έχουμε h  x   ln f  x 
a. Η h είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο ως σύνθεση παραγωγίσιμων συναρτήσεων
στο
x  x2  1
h  x    ln f  x    h  x  
1 1
f   x   h  x   
f  x x  x2  1 x2  1
1
 h  x   0
x2  1

b. Το εμβαδό του χωρίου που περικλείεται από την γραφική παράσταση της f, τον άξονα xx
και τις ευθείες με εξισώσεις x  0 και x  1 είναι: 241
1

0
1

0 
E   f  x  dx   x  x 2  1 dx   xdx    1

0
1

0
x 2  1dx  I1  I 2
Είναι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1
1  x2  1
 I1   xdx    
0
 2 0 2

x 2  1dx    x  x 2  1dx   x x 2  1   x x 2  1 dx 

 
1 1 1 1
 I2  
0 0  0 0

  x2 1 x 1 1
2
1 x 1
 1  12  1  0  02  1   x dx  2   dx  2   dx 
0
x2  1 0
x2  1 0
x2  1
1 x 1 1  1 x 1  1 1 
2 2
 2    dx  2     dx     dx 
 x 1 x2  1   x 1   x 1 
0 2 0 2 0 2

 2
0
1
 
x 2  1 dx   h  x  dx  2  I 2   h  x   0 
1

0
1

 2  I 2  h 1  h  0   2  I 2  ln f 1  ln f  0   2  I 2  ln 1  2  
Είναι:
2  ln 1  2 
 
I 2  2  I 2  ln 1  2  2 I 2  2  ln 1  2  I 2    2
Επομένως:

E  I1  I 2  E 
1


2  ln 1  2
E

1  2  ln 1  2   τ.μ.
2 2 2

f  x   x 1
c. Η προς απόδειξη ανίσωση γράφεται: h  x    xh  x   f  x   x  1  0
x
Θεωρούμε συνάρτηση   x   xh  x   f  x   x  1 , x   0,  
Η Φ είναι παραγωγίσιμη στο  0,   , με

  x    xh  x   f  x   x  1    x    x  h  x   xh  x   f   x   1 
   x   h  x   xh  x   f   x   1 
1  x 
   x   h  x   x  1    1    x   h  x 
x 1 
2
x 1 
2

Είναι h  x   0 , για κάθε x  , οπότε η h είναι γνησίως αύξουσα στο . Επομένως για κάθε x  0
είναι h  x   h  0   h  x   ln f  0   h  x   0
Άρα   x   0 για κάθε x  0 , δηλαδή η Φ είναι γνησίως αύξουσα στο  0,   , οπότε για κάθε x  0
είναι:
  x     0   xh  x   f  x   x  1  0  h  0   f  0   0  1  xh  x   f  x   x  1  0 
f  x   x 1
 xh  x   f  x   x  1  h  x  
x

242 Θέμα 120. Λύση

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Η συνάρτηση f είναι συνεχής στο διάστημα  0,   , άρα η συνάρτηση  f  t  dt , x   0,  

x
i.
1

είναι παραγωγίσιμη με 
1
x
 
f  t  dt  f  x  , x  0

f t 
Η συνάρτηση είναι συνεχής στο διάστημα  0,   ως πηλίκο συνεχών συναρτήσεων, άρα η
t 1
u f t   u f  t   f  u 
συνάρτηση g  u    dt , u  0 είναι παραγωγίσιμη με g   u     dt   ,u  0
1 t 1 1 t 1 
  u 1
Η g είναι συνεχής στο διάστημα  0,   ως παραγωγίσιμη, άρα η συνάρτηση  g  u  du , u  0 είναι
x

παραγωγίσιμη με 1
x

g  u  du  g  x  , x  0

Επομένως τα μέλη της (1) είναι παραγωγίσιμες συναρτήσεις στο διάστημα  0,   , άρα παραγωγίζοντας
έχουμε:

 x  x   x  u f  t   
 1 f  t  dt  x ln  4   x  1  2 ln 2    1  1 t  1 dt  du  
       

  x
1 f  t dt
 
 

x ln
 x 
 
 4 
  x    1  2 ln 2   x f  t  dt 
1 t  1
 x f t 
 x    x 
 f ( x)   x  ln    x  ln     1   dt 
1 t 1
 4    4 

 x  1
  x f t  x f t 
 x  4 x
 f ( x)  ln    x 1   dt  f ( x)  ln    x 4  1   dt 
4 x 1 t 1 4 x 1 t 1
4 4
 x x f t   x x f t   x  x f t 
 f ( x)  ln    1  1  
1 t 1
dt  f ( x)  ln     dt  f ( x)   ln     dt 1
4  4  1 t 1  4  1 t 1

Η f είναι παραγωγίσιμη στο  0,   ως άθροισμα παραγωγίσιμων συναρτήσεων με:

  
  x  x f t     x    x f t  
f ( x)    ln     dt   f ( x)    ln       dt  
  4  1 t 1    4    1 t 1 
1 f  x f  x 1  x  1 f ( x)  f  x    1 
 f ( x)     f ( x)   
x x 1 x 1 x x 1 x


 x  1 f ( x)  f  x    1
 x  1
2
x  x  1
1 243
Χωρίζουμε το κλάσμα  σε στοιχειώδη κλάσματα με την παρακάτω διαδικασία:
x  x  1
1 A B
    1  A  x  1  Bx
x  x  1 x x  1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 Για x  0 1  A  0  1  B  0  A  1
 Για x  1 1  A  1  1  B   1  B  1
1 A B 1 1 1
Άρα      
x  x  1 x x  1 x  x  1 x x 1
Συνεπώς η προηγούμενη σχέση γράφεται:

 x  1 f ( x)  f  x    1   f  x     1  1 
 
 x  1
2
x  x  1  x 1  x x 1

 f  x    f  x
     ln x  ln  x  1     ln x  ln  x  1  c  2
 x  1  x  1
Για x  1 η σχέση (1) γράφεται:
 1  1 f t  1
f (1)   ln     dt  f (1)   ln    f 1  2ln 2
4 1 t 1 4
Επομένως η (2) γράφεται:
f 1 2ln 2
  ln1  ln 1  1  c   ln 2  c  c  0
11 2
Άρα
f  x f  x x 1 x 1
  ln x  ln  x  1   ln  f  x    x  1 ln , x0
x 1 x 1 x x

ii. Έχουμε ότι:

a. Η f είναι παραγωγίσιμη στο  0,  

 x  1   x  1    x 1 
f   x     x  1 ln   f   x    x  1  ln    x  1  ln 
 x   x   x 

 x  1   x  1 x   x   x  1
  x 1 x 1
 f   x    x  1 
x 
 ln  f   x    x  1 x2  ln 
x 1 x x 1 x
x x
x   x  1 1
x  1 x 1
 f   x    x  1  f   x    x  1 x  ln
2 2
x  ln 
x 1 x x 1 x
x x
x x 1 1 x 1
 f   x     x  1 2  ln  f   x     ln
x  x  1 x x x
Θεωρούμε συνάρτηση h  t   ln t με t   x, x  1
 Η h είναι συνεχής στο  x, x  1
244
Η h είναι παραγωγίσιμη στο  x, x  1 με h  t  
1

t

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Από Θ.Μ.Τ. έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον    x, x  1 τέτοιο, ώστε

h  x  1  h  x  1 1  x 1 
h      ln  x  1  ln x   ln  
x 1 x    x 
1 1 1 1  x 1  1
Έχουμε ότι:    x, x  1  x    x  1      ln   
x  x 1 x 1  x  x
 x 1  1
 ln     0  f   x   0 για κάθε x  0
 x  x
Άρα η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,  
Είναι:
  x 1  
 lim f  x   lim   x  1 ln      γιατί xlim  x  1  1 και
x 0 x 0
  x   0

 x 1   1 1
lim ln    lim ln  x     αφού lim x  0 και lim  
x 0  x  x 0  x x 0 x 0 x

Άρα η ευθεία x  0 είναι κατακόρυφη ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f

 x 1  
  x  1  

ln    ln  x  
 x  1   0  x  
  
 lim f  x   lim   x  1 ln     xlim  lim 
 x   1 
x  x 
  1 De l' Hospital x 

x 1  
 x 1 
 x  1 
 
 x 
x 1 x  x  1 x   x  1   x  x x   x  1
 
 lim x  lim x  1 x 2
 lim x  1 x2 
x  1 x  1 x  1
  
 x  1  x  1  x  1
2 2 2

x 1 1
 2 
x  x  1  x  1
2
x  1 x x 1  1
 lim  lim  lim  lim  lim 1    1
x  x  x  1
x 

1 x 

1 x  x x 
 x
 x  1  x  1
2 2

Άρα η ευθεία y  1 είναι οριζόντια ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f στο 
Η f είναι συνεχής και γνησίως φθίνουσα στο  0,   επομένως το σύνολο τιμών της f είναι το σύνολο:

f  0,     lim f  x  , lim f  x   1,  

x  x 0

b. Για x  0 η εξίσωση ισοδύναμα γίνεται:

2012
 2012   2012 
x  1  xe  ln  x  1  ln  xe x 1   ln  x  1  ln x  ln  e x 1  
x 1

   
2012  x 1  245
 ln  x  1  ln x    x  1 ln    2012  f  x   2012
x 1  x 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Η f είναι συνάρτηση 1-1, ως γνησίως φθίνουσα στο  0,   και 2012  f  0,   , άρα η εξίσωση έχει
μία ακριβώς ρίζα στο  0,   .
2012
Δηλαδή η εξίσωση x  1  xe x 1 έχει μια ακριβώς θετική ρίζα.

 x 1   x 1
c. 1ος τρόπος (ανισότητα Jensen) f  x   2ln 2  2 f    f  x   f 1  2 f  
 2   2 
Έχουμε ότι η f  είναι παραγωγίσιμη με:

 x  1 
 1 x  1  1  x  1 x  x  1 x   x  1 x 
f   x      ln   f   x     f   x    
 x x  x2 x 1 x2 x  1 x2
x
1 x x   x  1 1 1 x 1 x
 f   x   2   f   x   2   f   x   2  
x x 1 x 2
x  x  1 x x  x  1  x  1 x 2
1
 f   x    0 για κάθε x  0 . Άρα η f είναι κυρτή στο  0,  
x  x  1
2

Για x  1 ισχύει η ισότητα

Για x  1 έχουμε ότι:
 x  1  x 1 
 Η f είναι συνεχής στο 1,  και  , x
 2   2 
 x 1  x 1 
 Η f είναι παραγωγίσιμη στο 1,  και  , x
 2   2 
Από το Θ.Μ.Τ. έχουμε ότι:
 x 1 
o Υπάρχει ένα τουλάχιστον 1  1,  τέτοιο, ώστε:
 2 
 x 1   x 1 
f   f 1 f   f 1
f  1    2 
 f  1    2 
x 1 x 1
1
2 2
 x 1 
o Υπάρχει ένα τουλάχιστον  2   , x  τέτοιο, ώστε:
 2 
 x 1   x 1
f  x  f   f  x  f  
f   2    2   f    2 
x 1
 1  x 1
x
2 2
Για 1   2 και επειδή η f  είναι γνησίως αύξουσα ( επειδή η f είναι κυρτή) έχουμε ότι:

246

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 x 1   x 1 
f   f 1 f  x   f  
1   2  f  1   f   2   
2   2 

x 1 x 1
2 2
 x 1  x 1  x 1  x 1
 f   f 1  f  x   f   f   f    f  x   f 1 
 2   2   2   2 
 x 1 
2f    f  x   f 1
 2 
 x  1  x 1 
Για 0  x  1 εργαζόμαστε με όμοιο τρόπο στα διαστήματα  x,  και  ,1
 2   2 
Άρα σε κάθε περίπτωση είναι:
 x 1   x 1 
f  x   f 1  2 f    f  x   2ln 2  2 f   για κάθε x  0
 2   2 

2ος τρόπος (με τη βοήθεια ακρότατου)

 x 1 
Αποδεικνύουμε ότι η συνάρτηση g  x   f  x   f 1  2 f   παρουσιάζει ελάχιστο για x  1 το
 2 
g 1  0

d. 1ος τρόπος (με την χρήση της μονοτονίας)

Θεωρούμε τη συνάρτηση
h  x   tf  t  dt  x  f  t  dt  h  x    tf  t  dt  x  f  t  dt με x   0, 2012
2012 2012 x x

x x 2012 2012
Η συνάρτηση h είναι παραγωγίσιμη ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων με

h  x      2012
x
tf  t  dt  x 
x

2012


f  t  dt  h  x   xf  x    x  
x

2012
f t  dt  x 
2012
x
 
f t  dt 

 h  x    xf  x    f  t  dt  xf  x   h  x    f  t  dt με x   0, 2012
x x

2012 2012

Από προηγούμενο ερώτημα ισχύει ότι το σύνολο τιμών της f είναι το σύνολο f  0,   1,   άρα
f  t   0 για κάθε t   x, 2012 επομένως
f  t  dt  0   f  t  dt  0   f  t  dt  0  h  x   0
2012 x x
x 2012 2012

Συνεπώς η συνάρτηση h είναι γνησίως φθίνουσα στο  0, 2012

Για x  2012 ισχύει ότι:
h  x   h  2012     tf  t  dt  x  f  t  dt    tf  t  dt  2012 f  t  dt 
x x 2012 2012

2012 2012 2012 2012

tf  t  dt  x  f  t  dt  0   tf  t  dt  x  f  t  dt
x x 2012 2012
 
2012 2012 x x

2ος τρόπος
Για κάθε x   0, 2012  είναι: 247
tf  t  dt  x  f  t  dt   tf  t  dt  x  f  t  dt  0 
2012 2012 2012 2012
x x x x

tf  t  dt   xf  t  dt  0    t  x  f t  dt  0
2012 2012 2012

x x x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Που ισχύει γιατί η συνάρτηση  t  x  f  t  είναι συνεχής στο κλειστό διάστημα  x, 2012 , αφού
x   0, 2012  και  t  x  f  t   0 για κάθε t   x, 2012 με το ίσο να ισχύει μόνο για t  x , άρα

  t  x  f  t  dt  0
2012

Θέμα 121. Λύση

i. Οι γραφικές παραστάσεις C f και C g των συναρτήσεων f και g αντίστοιχα δέχονται κοινή
εφαπτόμενη (ε) σε κοινό σημείο M  x0 , y0  , αν και μόνο αν

 f  x0   g  x0   y0

 όπου λ ο συντελεστής διεύθυνσης της ευθείας (ε)
 f   x0   g   x0   

Η εφαπτόμενη (ε) διέρχεται από την αρχή των αξόνων, άρα έχει τη μορφή y   x
Άρα:
 f  x0   g  x0    x0 1


 f   x0   g   x0     2 

Οι συναρτήσεις f και g είναι παραγωγίσιμες στο με

 f   x    xe x  a   f   x   xe x  e x και

 1 
 g   x     e2 x  2e x     g   x   e 2 x  2e x
 2 
Για x  x0 από τη σχέση (2) έχουμε:
f   x0   g   x0   x0e x0  e x0  e2 x0  2e x0  x0  1  e x0  2  e x0  x0  1  0 (3)
Θεωρούμε συνάρτηση h  x   e  x  1 , x 
x

ισχύει ότι: h  x   e  1  0 άρα η h είναι γνησίως αύξουσα στο

x
Για κάθε x  , επομένως και «1–
1».
Η εξίσωση (3) γράφεται ισοδύναμα:
11
h  x0   h  0   x0  0
Για x0  0 από την σχέση (1) έχουμε:
 f  0    0  0  e0  a  0  a  0 και
1 20 1 3
 g  0     0   e  2e    0    2    0    
0

2 2 2
Για x0  0 από την σχέση (2) έχουμε:
f   0     0  e0  e0      1
Άρα η εξίσωση της κοινής εφαπτόμενης (ε) είναι y  x

ii. Για κάθε x  είναι:

f  x   xe x
248 
 f   x    xe x   f   x   x  e x    x  e x  f   x   xe x  e x  f   x    x  1 e x

 f   x     x  1 e x   f   x    x  1 e x   x  1  e x  

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 f   x   e x   x  1 e x  f   x    x  2  e x  0 για κάθε x  0,     2,  

Άρα η συνάρτηση f είναι κυρτή στο διάστημα  0,   , οπότε η γραφική παράσταση C f της συνάρτησης
f βρίσκεται «πάνω» από την εφαπτομένη   : y  x , δηλαδή ισχύει:
f  x   x  f  x   x  0 για κάθε x  0,   με την ισότητα να ισχύει μόνο για x  0 , δηλαδή το
σημείο επαφής της C f και της ευθείας (ε)
Επομένως το εμβαδόν E1 του χωρίου που περικλείεται από την γραφική παράσταση της f, την ευθεία (ε)
και την ευθεία x  t , t  0 είναι:
t
 x2 
E1  t     f  x   x  dx    xe  x  dx   xe dx   xdx   x  e  dx    
t t t t t
x x x
0 0 0 0 0
 2 0
2 2 2 2
  xe x     x  e x dx   tet   e x dx   tet  e x    tet  et   1
t t t t t t t t
0 0 2 0 2 0 2 2

iii. Για κάθε x  είναι:

1 3
 g  x    e2 x  2e x 
2 2
 1 3 
 g   x     e2 x  2e x    g   x   e 2 x  2e x
 2 2

 g   x    e2 x  2e x   g   x   2e2 x  2e x  g   x   2e x  e x  1  0 για κάθε

x  0,   με το ίσον να ισχύει μόνο για x  0
Επίσης η συνάρτηση g είναι συνεχής στο  0,   , άρα κοίλη στο διάστημα  0,   , οπότε η γραφική
παράσταση της g βρίσκεται «κάτω» από την ευθεία   : y  x δηλαδή ισχύει:
g  x   x  g  x   x  0 για κάθε x  0,   με το ίσον να ισχύει μόνο για x  0
Επομένως το εμβαδόν E2 του χωρίου που περικλείεται από την γραφική παράσταση της συνάρτησης g,
την ευθεία (ε) και την ευθεία με εξίσωση x  t , t  0 , είναι:
t
 x2  t 3
E2  t     x  g  x   dx   xdx   g  x  dx        e 2 x  2e x   dx 
t t t 1
0 0 0
 2 0 0  2 2
t
t 2  1 2x 3  1 1 3 7
    e  2e x  x   e 2t  2et  t 2  t 
2  4 2 0 4 2 2 4

iv. Αρκεί να δείξουμε ότι για κάθε t  0 είναι:

t2 1 1 3 7
E1  t   E2  t   tet  tet  et   1  e2t  2et  t 2  t   tet 
2 4 2 2 4
1 3 3
 et  e2t  t 2  t   0 για κάθε t  0
4 2 4
1 2t 2 3 3 249
Θεωρούμε συνάρτηση   t   e  e  t  t  , t  0
t

4 2 4
Για κάθε t  0 είναι: 2.5

2.0

1.5

| Κ. Καρτάλη
1.0
28 τηλ.2421302598

0.5

1.0 0.5 0.5 1.0

 Μεθοδική Επανάληψη

 1 3 3 
   t    e t  e 2 t  t 2  t   
 4 2 4
1 3
   t   et  e2t  2t 
2 2
 1 3 
   t    et  e2t  2t   
 2 2
  t   e  e  2    t    et  1 et  2
2t t

Είναι:
  t    et  1 et  2  0 (γιατί 1  e  0  e  1  t  0 ) για κάθε t  0
t t

Η συνάρτηση  είναι συνεχής στο  0,   άρα και γνησίως φθίνουσα.

Επομένως για κάθε t  0 είναι: t  0    t     0 

  1  0 άρα   t   0 για κάθε t  0

1 3
Όμως   0   1 
2 2
Επειδή η συνάρτηση Φ είναι συνεχής στο  0,   συμπεραίνουμε ότι η συνάρτηση Φ είναι γνησίως
φθίνουσα στο  0,  
Επομένως για t  0 είναι: t  0    t     0 

  0 άρα   t   0 για κάθε t  0

1 3
Όμως   0   1 
4 4
Δηλαδή E1  t   E2  t   te για κάθε t  0
t

Θέμα 122. Λύση

1 
i. Η συνάρτηση et   ln t  είναι συνεχής στο  0,   , ως πράξεις συνεχών συναρτήσεων. Οι
t 
συναρτήσεις 1 και f  x  (όρια ολοκλήρωσης) ορίζονται στο . Επειδή το 1  0,   , για να ορίζεται η
f  x 1 
συνάρτηση  et   ln t  dt πρέπει και αρκεί f  x    0,  
1
t 
Δηλαδή :
f  x   0 , για κάθε x 

ii. Για κάθε x  έχουμε:

f  x 1  f  x  
et   ln t  dt  e    x  ln  x 2  1     et  et ln t  dt  e    x  ln  x 2  1 
1

f x f x
1
t  1
 t 
f  x f  x 0
 dt  e f  x   x  ln  x 2  1  et ln t 1  e f  x   x  ln  x 2  1 
f  x

1

 e f  x  ln f  x   e f  x   x  ln  x 2  1   ln f  x   x  ln  x 2  1  f  x   e
 
x  ln x 2 1

   f x  ex x2  1 , x 
250
 f  x   exe
ln x2 1
   
iii. 1ος τόπος (για να δείξουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον)

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Θεωρούμε συνάρτηση g  x   f  x   3 , x   0,1

 Η συνάρτηση g είναι συνεχής στο [0, 1] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων.
g  0   f  0   3  e0  02  1  3  1  3  2  0 
   g  0   g 1  0
g 1  f 1  3  e1 12  1  3  2e  3  0 
Από το θεώρημα Bolzano έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   0,1 τέτοιο, ώστε
g  x0   0  f  x0   3

2ος τρόπος (για να δείξουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον)

Η συνάρτηση f στο κλειστό διάστημα [0, 1]ικανοποιεί τις προϋποθέσεις του Θεωρήματος Ενδιαμέσων
Τιμών, διότι είναι συνεχής σε αυτό ως γινόμενο συνεχών συναρτήσεων και f  0   e0 02  1  1 ,  
f 1  e 1  1  2e , f  0   f 1 . Είναι f  0   3  f 1 , άρα υπάρχει ένα τουλάχιστον
1 2

x0   0,1 τέτοιο, ώστε f  x0   3

Μοναδικότητα

Η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη στο , ως γινόμενο παραγωγίσιμων συναρτήσεων, με παράγωγο:

  
f   x   e x  x 2  1  f   x    e x   x 2  1  e x  x 2  1  f   x   e x  x 2  1  2 xe x 

 f   x   e x  x 2  2 x  1  f   x   e x  x  1
2

Ισχύουν:
 Η συνάρτηση f είναι συνεχής στο , ως γινόμενο συνεχών συναρτήσεων.
 f   x   0 με την ισότητα να ισχύει μόνο για x  1
Άρα η f είναι γνησίως αύξουσα στο , οπότε το x0 είναι μοναδικό.

iv. Για κάθε x  έχουμε:

h  f  x   x  3  f  h  x    h  x   3
Για x  x0 έχουμε:
f  x0  3
h  f  x0   x0  3  f  h  x0    h  x0   3  h  3  x0  3  f  h  x0    h  x0   3 
f :11
 h  x0   f  h  x0    h  x0   3  f  h  x0    3  f  h  x0    f  x0   h  x0   x0
Άρα η γραφική παράσταση της συνάρτησης h έχει με την ευθεία y  x ένα τουλάχιστον κοινό σημείο.

v. Η συνάρτηση f ικανοποιεί τις προϋποθέσεις του Θ.Μ.Τ. στο διάστημα [0, 1], αφού είναι
, με f   x   e x  x  1
2
παραγωγίσιμη στο
Άρα υπάρχει ένα τουλάχιστον    0,1 τέτοιο, ώστε να ισχύει:
f 1  f  0  251
f      f     2e  1
1 0

Θέμα 123. Λύση

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

et  et
2

i. Η συνάρτηση t είναι συνεχής στο ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων και οι

e 1
συναρτήσεις x και  x ορίζονται στο , άρα η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη και μάλιστα
ισχύει:
x
et  et et  et et  et et  et et  et
x 2 x 2 0 2 x 2 2

f  x   t dt  f  x    t dt   t dt  f  x    t dt   t dt
x
e 1 0
e 1 x
e 1 0
e 1 0
e 1

 x et  et  e  x  e  x 
2
x t
e  et ex  ex
2 2 2

f  x    t dt   t dt   f   x   x  x 
 e 1 e  1  e  1 e x
 1
 0 0 
1 ex  ex 1  ex x
2 2
1
 e x2

e e x2
e e ex  f   x   e  e  ex
2 2
x x x x x
 f  x  x  f  x  x
x x
e e 
e 1 1
1 e  1 1 e x
e x
 1 1  e x

ex ex ex ex
e x  1  e x 1  e x 
2

ex  ex 1  ex x ex  ex  1 ex x
2 2 2 2

 f  x  x   f  x   f  x  
e 1 1  ex ex  1 ex  1

 f  x 
e x

 1 1  e x
2

  f  x  1 e x2

e 1
x

ii. Η f  είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.


f   x   1  e x
2

  f   x    x   e 2 x2
 f   x   2 xe x
2

Λύνουμε την εξίσωση f   x   0  2 xe x  0  x  0

2

Από τον πίνακά κυρτότητας έχουμε ότι:

 Η f στρέφει τα κοίλα άνω στο  0,   x  0 
 Η f στρέφει τα κοίλα κάτω στο  ,0 f 
 Η f παρουσιάζει καμπή για x  0 το f
e e t2
0 t
f  0   dt  f  0   0
0
et  1

x3
iii. Έχουμε ότι: h  x    f  t  dt , x 
1

a. Θεωρούμε τη συνάρτηση: w  x    f  t  dt , x 
x

f  t  dt  w  x3  , x 
x3
Είναι h  x   1
Η συνάρτηση w είναι παραγωγίσιμη στο , ως αρχική της συνεχούς συνάρτησης f, με παράγωγο:

w  x    1
x 

f  t  dt  w  x   f  x  , x 
252 Άρα η συνάρτηση h είναι παραγωγίσιμη στο , ως σύνθεση παραγωγίσιμων συναρτήσεων, με
παράγωγο:

  

h  x   w x3  h  x   x3  w x3  h  x   3x 2  f x3 , x 
     
Είναι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

h  x  dx    x  h  x  dx   xh  x   0   xh  x  dx  h 1   x  3x 2  f  x 3  dx 
1 1 1 1

1

0 0 0 0
h1  0
   x  3x 2  f  x3  dx
1

Θέτουμε: u  x  x  3 u , u  0
3

 Για x  0 είναι u  0  0
3

 Για x  1 είναι u  1  1
3

 du   x3  dx  du  3x 2 dx
Άρα έχουμε:
h  x  dx    x  3x 2  f  x 3  dx   h  x  dx    u  f  u  du 
1 1 1 1

3
0 0 0 0

  h  x  dx   u  f  u  du  0   h  x  dx   x  f  x  dx  0
1 1 1 1
3 3
0 0 0 0

b. Έχουμε ότι:

f  x  
h  x
3
x
 3 x f  x   h  x   3 x f  x   h  x   0    h t  dt  
x

0
x

0
3
 
t  f t  dt  0

Θεωρούμε την συνάρτηση g  x    h  t  dt   t  f  t  dt , x   0,1

x x
3
0 0
 Η g είναι συνεχής στο [0, 1] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων
 Η g είναι παραγωγίσιμη στο (0, 1) ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων με

g  x     h t  dt  
x

0
x

0
3


t  f  t  dt  g   x   h  x   3 x  f  x 

t  f  t  dt  0
g  0    h  t  dt  
0 0
3

  g  0   g 1
0 0

g 1   h  t  dt   t  f  t  dt  0 
1 1
3
0 0 
Από το θεώρημα Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   0,1 τέτοιο, ώστε
h  x0 
g   x0   0  h  x0   3 x0  f  x0   0  f  x0   
3 x0
Πρέπει τώρα να προσδιορίσουμε την μονοτονία της g 
Η g  είναι παραγωγίσιμη στο (0, 1) ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων.

 

g   x   h  x   3 x  f  x   g   x   h  x    x   f  x  
3 3
x  f  x 

 g   x   3x 2 f  x 3  
1
 f  x  3 x  f  x
3 2
3 x
Από το (i) ερώτημα έχουμε: f   x   1  e x  0 για κάθε x 
2
,άρα η συνάρτηση f είναι γνησίως
αύξουσα στο  0,1
et  et
0 2

Επίσης έχουμε: f  0    t dt  0 253

0
e 1
Επομένως:
f
 Για x  0  f  x   f  0   f  x   0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

f
 Για x  0  f  x   f  0   f  x   0

 
Άρα για κάθε x   0,1 είναι f  x   0 και f x3  0

Επομένως g   x   0 για κάθε x   0,1

Οπότε η συνάρτηση g  είναι γνησίως αύξουσα στο  0,1 , άρα x0   0,1 είναι μοναδικό.
Θέμα 124. Λύση
i. Έστω ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   0,   τέτοιο, ώστε: f  x0   0
Η δοσμένη σχέση (1) για x  x0 και y  1 γράφεται διαδοχικά:
x02  12 f  x0 0 x2  1 x2  1 x0  0
f  x0 1  f  x0  f 1   0  0 0  0  0  x02  1  0 άτοπο
x0 1 x0 x0
Επειδή η f είναι συνεχής, έχουμε ότι για κάθε x   0,   ισχύει ότι f  x   0

ii. Για x  y  1 η σχέση (1) γράφεται:

12  12
f 11  f 1 f 1   f 1  f 2 1  2  f 2 1  f 1  2  0 
1 1
  f 1  1  f 1  2   0  f 1  1 ή f 1  2
Από υπόθεση έχουμε ακόμη ότι lim f  x    , δηλαδή υπάρχει ένα τουλάχιστον x1  0 τέτοιο, ώστε
x 

f  x1   0
Η f είναι συνεχής στο  0,   , f  x   0 και f  x1   0 , άρα από συνέπειες του θεωρήματος Bolzano
ισχύει ότι f  x   0 για κάθε x   0,  
Συνεπώς f 1  2

iii. Για y  1 η (1) γράφεται:

x 2  12 x2  1 x2  1
f  x 1  f  x  f 1 
 f  x  2 f  x   f  x  
x 1 x x
x2 1 1
 f  x    f  x  x 
x x x

iv. Είναι:

254

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

x2
x2 x2 x2  1   1 
1  1  1   1 ln 1 2  x 2 ln 1 2 
lim  f  x    lim   x     lim 1  2   lim e  x 
 lim e  x   e1  e

x  x
  
x  x x  x 
 x  x  x 

1  1 
 
1  x 2 
  1  1
 1 
ln 1  2  
ln 1  2  0
 1 
 1  
 x 
γιατί lim x 2 ln 1  2   lim 
x 
lim 
0

0
 lim x2 
x 
 x  x  1 De l' Hospital x 
 1   x 
 1  
x2  2  2
x  x 
1  1 
1  2
1 2  x 
x 1
 lim  lim 1
x 
 1   x 
1 2
1
 2 x
x 

v. Στο διάστημα  0,   έχουμε ότι:

   1 1  
x  x     x  1  x    1   x   1    f  x   1  
 x x x x x x
Επειδή το να λύσουμε απευθείας την παραπάνω εξίσωση, ακόμη και με τα να πάμε τα πάντα σε ένα μέλος
και να θεωρήσουμε βοηθητική συνάρτηση, είναι σχεδόν αδύνατο θα εργαστούμε ως εξής.

 Γνωρίζουμε ότι για κάθε x   0,   ισχύει 1    2.
x
 Αρκεί τώρα να δείξουμε ότι f  x   2 και να βρούμε τις τιμές για τις οποίες ισχύει η ισότητα,
τιμές που προφανώς αποτελούν και τις λύσεις της δοσμένης εξίσωσης.

α΄ τρόπος (εύρεση ακρότατου της f με αλγεβρικές μεθόδους)

Για κάθε x   0,   είναι:
1
x  2  x 2  1  2 x  x 2  2 x  1  0   x  1  0 που ισχύει.
2

x
Επομένως για κάθε x   0,   είναι f  x   2 και η ισότητα ισχύει μόνο για x  1 , δηλαδή η
συνάρτηση f παρουσιάζει ολικό ελάχιστο για x  1 , το f 1  2

Επίσης για κάθε x   0,   ισχύει 1   2
x
 1
 f  x  2  x 2
  x
Επομένως η εξίσωση θα έχει λύση αν και μόνο αν     x 1
1    2    1
 x  x
β΄ τρόπος (εύρεση ακρότατου της f με την χρήση της μονοτονίας)
255
Για την συνάρτηση f έχουμε ότι:
 1  1
f  x   x    f  x  1 2
 x x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

1 x2 1 x 0
f  x  0  1 2
 0  2
 0  x 2  1  0  x 2  1 x  1
x x
Από τον πίνακα μονοτονίας ισχύει ότι: x  0 1 
 Η f είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   f
 Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,1 f
 Η f παρουσιάζει ελάχιστο για x  1 το

f 1  1   f 1  2 . άρα f  x   2 για

1
1
κάθε x   0,   με την ισότητα να ισχύει μόνο για x  1

(Συνέχεια στην επίλυση της εξίσωσης)

 1
 f  x  2  x 2
  x
Η εξίσωση θα έχει λύση αν και μόνο αν     x  1 ( η λύση της πρώτης
1    2    1
 x  x
είναι το x  1 και παρατηρούμε πως επαληθεύει και την δεύτερη)

vi. Θεωρούμε την συνάρτηση

 x  x
1 1   
h  x 
1  1  dt  1 t 2 f  t  dt , x   6 , 3 
f 
e
t  e

  
Αρκεί να αποδείξουμε ότι h  x   1 για κάθε x   , 
6 3
  
Η h είναι παραγωγίσιμη για κάθε x   ,  ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων με:
6 3
 
  x 1  x 
 x   2  x  
1 1 1
h  x     dt   2 dt   h  x   
 1 f  1  t f  
t  1   x  f  
 x
 e t 
1
 f 
      x 
e

 h  x  
1
 1 
 
1   2 x  2
1
 x  f  x 

1   2 x  
f 
  x 
 h  x  
1
1
1
1   x  
2


1
1 
1   x   2

  2 x    x 
 x 1
  x 
 x

1   x   1   x  
256 1 1
 h  x   2 2
1
  x   2
x 1
 2 x   
 x   x 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 h  x  
1  
21
2
x
1   x  
2 1   2 x  
1
 x  
x  1
 x
 x
2 
1   2 x   1   2 x   h  x    x 
1 1
 h  x   
1   x  x   x  1
2
 x
1
 x x 1 x 
 x
 h  x   0
  
Δηλαδή η h είναι σταθερή στο διάστημα  , 
6 3
Είναι:
 
 
 
4 4 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1
h  
4
1 1 1 t 2 f  t  dt  1 1 1 dt  1 2  1  dt  1 1 dt  1 2  t 2  1  dt 
dt 
f   t t   t t  
e
t  e e t 1 e
 t e t e
 t 
t
1 1 1 1 1 
1 1 t 1 t 1
 dt  1 t  t 2  1 1 1  t 2 1 t  t 2  1 1  1  t 2 t  t 2  1  dt 
dt  dt  dt   
1 1 t
2

e e e e e
 
t
1
t2 1 
1
1 1
  2  dt   dt   ln t  1  ln1  ln  0   1  1
1

1 t  t  1
  1 t
e e
e
  e

  
Άρα h  x   1 για κάθε x   , 
6 3

vii. Είναι:
 1  ln x
a a
I   g  f  x 
ln x
dx   g  x   dx
1 x 1  x x
a a

1 1
Θέτουμε u  x
x u
1
 Για x  a  u 
a
1
 Για x  u a
a
 1   1 
 dx    du  dx    2  du
u  u 
1 1
ln
     1   1  1 
a a a
1 ln x 1
Άρα I   g  x   dx   g  u   u   2  du    g  u     ln u   u   2  du 
1  x x a  u 1  u  1  u  u  257
a u a

 1  ln u
a
  g  u   du   I
1  u u
a

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Είναι I   I  2I  0  I  0

Θέμα 125. Λύση

i. Για x  0 η (1) γράφεται:
f   0 f  0  0  f   0  1  0  f   0   0

ii. Έστω ότι υπάρχει x0  τέτοιο, ώστε: f  x0   0 (3)

Για x  x0 η σχέση (1) γράφεται:
f    x0  f  x0    x0  f    x0   0   x0  x0  0
δηλαδή f  0   0 , που είναι άτοπο, αφού από υπόθεση είναι f  0   1
Επομένως για κάθε x  είναι f  x   0
Η συνάρτηση f είναι συνεχής και δεν μηδενίζεται στο , άρα διατηρεί σταθερό πρόσημο στο και
επειδή f  0   1  0 , θα είναι f  x   0 για κάθε x  .

iii. Η συνάρτηση g είναι παραγωγίσιμη στο , ως πηλίκο παραγωγίσιμων συναρτήσεων με:

 f x f  x  f  x f x
g  x  , x (4)
f 2  x
Αν στην σχέση (1) , όπου x θέσουμε το - x έχουμε:
f   x f  x  x , x  (5)
Η σχέση (4) με βάση τις σχέσεις (1) και (5) γράφεται:
 f x f  x  f  x f x x  x
g  x    g  x   2  g  x   0 , x 
f  x
2
f  x
Άρα η συνάρτηση g είναι σταθερή στο , οπότε g  x   c , για κάθε x 
Για x  0 είναι:
f  0
g  0  c   c  c 1
f  0
Οπότε g  x   1 , για κάθε x 

iv. Για κάθε x  είναι:

f x
g  x  1   1  f   x   f  x  (6)
f  x
Από τις σχέσεις (5) και (6) για κάθε x  έχουμε:

f  x  f   x   x  2 f  x  f   x   2 x   f 2  x     x 2   f 2  x   x 2  c1
Και επειδή f  x   0 θα είναι f  x   x 2  c1 για κάθε x 
Για x  0 είναι :
f  0   0  c1  1  c1  c1  1
258
Οπότε ο τύπος της f είναι: f  x   x 2  1 για κάθε x 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

v. Η συνάρτηση h είναι παραγωγίσιμη, ως αρχική της συνεχούς συνάρτησης f με h  x   f  x   0 ,

για κάθε x  , άρα η συνάρτηση h είναι γνησίως αύξουσα στο .
Είναι: h 1   f  t  dt  0 (8)
1

Άρα ο αριθμός 1 είναι λύση της εξίσωσης h  x   0 και μάλιστα μοναδική, αφού η h είναι γνησίως
αύξουσα και άρα «1-1» στο .
Επομένως
h
 Για x   ,1  h  x   h 1  h  x   0
h
 Για x  1,    h  x   h 1  h  x   0

vi. Η συνάρτηση h είναι συνεχής και h  x   0 για κάθε x   0,1 , οπότε το εμβαδόν του χωρίου που
περικλείεται από τη Ch τις ευθείες με εξισώσεις x  0 , x  1 και τον άξονα xx είναι:

E    h  x  dx     x  h  x  dx    x  h  x   0   x  h  x  dx  h 1   x  f  x  dx 
1 1 1 1 1

0 0 0 0
 8
  x  f  x  dx   x  x 2  1dx
1 1

0 0

Θέτουμε x  1  u 2

 Για x  0  u  1
 Για x  1  u  2

x  1 dx  du  2 xdx  du  xdx  du

1

2

2
Επομένως έχουμε:
2
 3 2
1 1 1
1 u2  1  2 u3 
u du    u  2 du     
1 2 2
E   x  x 2  1dx    
0 1 2 2 1 2 3  2  3 
1
 2 1
2 2 1
 τ.μ.
3

259

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Μέρος Γ΄ Διάφορα Επαναλητπικά Θέματα

Θέμα 126. Λύση
i. Από υπόθεση έχουμε ότι ο μιγαδικός αριθμός w είναι φανταστικός.
z 1  z 1  z 1 z 1
w  I  w  w        z  1 z  1    z  1 z  1 
z 1  z 1  z 1 z 1
 zz  z  z  1   zz  z  z  1  2 zz  2  zz  1  z  1  z  1
2

1
Από το προηγούμενο ερώτημα ισχύει: z  1  z  1  zz  1  z 
2 2
ii.
z
4
 1
Για να δείξουμε ότι ο μιγαδικός  z   είναι πραγματικός αρκεί να δείξουμε ότι είναι ίσος με το συζυγή
 z
του. Έχουμε διαδοχικά
1
z
 1 z
 z  z     z  z 
4 4
 1
    z  z    z  z 
4
  z     z 
4 4 4

 z   z
1
iii. Αφού οι z1 , z2 είναι δύο από τους παραπάνω μιγαδικούς z θα ισχύει z1  1, z2  1 και z1  ,
z1
1
z2  Η δοσμένη σχέση γράφεται διαδοχικά:
z2
1 1
    z1  z2   4   z1  z2  z1  z2   4   z1  z2  z1  z2   4  z1  z2  4 
2

 z1 z2 
 z1  z2  2
Από την τριγωνική ανισότητα έχουμε ότι z1  z2  z1  z2  z1  z2  1  1  z1  z2  2 . Άρα το
ζητούμενο έχει αποδειχθεί.

Θέμα 127. Λύση

i. Θέτουμε z  a   i όπου a,  
Άρα η δοσμένη συνάρτηση γράφεται:
 x  a  i  a  i
2 2
xz  z x  a  i  a  i
2 2 2 2

f  x   f  x   f  x  
xz  z x  a  i  a  i  x  a  i  a  i
2 2 2 2 2 2

 x  a    2   a2   2 
2
x 2  2ax
 f  x   f  x  
 x  a    2   a2   2  x 2  2ax  2a 2  2  2
2

Για την εύρεση της ασύμπτωτης της C f στο  αρκεί να υπολογίσουμε αρχικά το όριο lim f  x  . Εάν
x 

f  x
δεν είναι πραγματικός αριθμός ή δεν ορίζεται, τότε θα υπολογίσουμε τα όρια lim   και
x  x
lim  f  x    x 
x 
260
Έχουμε:
x 2  2ax x2
lim f  x   lim  lim 1
x  x  x 2  2ax  2a 2  2  2 x  x 2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Άρα η ευθεία y  1 είναι οριζόντια ασύμπτωτη της C f στο 

ii. Είναι
x 2  2ax
f  x x 2  2ax  2a 2  2 2 x 2  2ax x  x  2a 
lim  lim  lim  lim 
x 0  x x 0  x 
x 0  x x 2  2ax  2a 2  2  2
 x0  x  x2  2ax  2a 2  2 2 
 lim
 x  2a  
2a

a

Re  z 
 x 2a 2  2  2 a 2   2
x  2ax  2a 2  2 2 
x 0 2
2 z
x
iii. Η C f να διέρχεται από το σημείο A  2,1 δηλαδή

2 z  z
2 2

f  2  1   1  2  z  z  2  z  z (1)
2 2 2 2

2 z  z
2 2

Επειδή αναζητούμε γεωμετρικό τόπο είναι πιο πρακτικό να θέσουμε τον μιγαδικό z  x  yi , x, y 
Η σχέση (1) γράφεται διαδοχικά
2  z  z  2  z  z  2  x  yi  x  yi  2   x  yi   x  yi 
2 2 2 2 2 2 2 2

  2  x   y 2   x2  y 2    2  x   y 2   x2  y 2  
2 2

 4  4 x  x 2  y 2  x 2  y 2  4  4 x  x 2  y 2  x 2  y 2  2 x 2  2 y 2  8x  0 
 x 2  4 x  y 2  0  x 2  4 x  4  y 2  4   x  2   y 2  22
2

Άρα ο ζητούμενος γεωμετρικός τόπος είναι κύκλος με κέντρο το σημείο K  2,0  και   2

Θέμα 128. Λύση

i. Παρατηρούμε ότι η δοσμένη σχέση που αφορά τους μιγαδικούς βρίσκεται σε μία δύναμη που
κάνει την απευθείας επεξεργασία της απαγορευτική. Για αυτό θα φορέσουμε μέτρα και στα δύο μέλη της
δοσμένης σχέσης.
 z1  z2    z1  z2   z1  z2  z1  z2  z1  z2  z1  z2  z1  z2  z1  z2 
2003 2003 2003 2003 2 2

  z1  z2  z1  z2    z1  z2  z1  z2   z1 z1  z1 z2  z2 z1  z2 z2  z1 z1  z1 z2  z2 z1  z2 z2 


 z1 z2  z2 z1  z1 z2  z2 z1  0  2  z1 z2  z2 z1   0  2 z1 z2   z1 z2   0  4 Re  z1 z2   0  
 Re  z1 z2   0

ii. Είναι f  x   x  z1  z2 και προφανώς f  x   0 x 

Έχουμε ακόμη ότι
f  x   x  z1  z2  f 2  x   x  z1  z2  f 2  x    x  z1  z2  x  z1  z2  
2

 f 2  x   x 2 z1 z1  xz1 z2  xz2 z1  z2 z2  f 2  x   x 2 z1  x  z1z2  z2 z1   z2

2 2

Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι: z1 z2  z2 z1  0

Άρα η συνάρτηση γράφεται 261
f  x 0
f 2  x   x 2 z1  z2  f  x   x 2 z1  z2
2 2 2 2

Η f είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων στο και

μάλιστα ισχύει ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

x   f   x  
 
z1  z2
2 2 2
 2 x z1
2

f  x  x z1  z2  f  x  
2 2 2

2 x z1  z2 2 x z1  z2
2 2 2 2 2 2

2
x z1
 f  x 
x 2 z1  z2
2 2

iii. Θεωρούμε συνάρτηση g  x   f  x   x3  x με x   1,1

 Η g είναι συνεχής στο [-1, 1] ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων στο [-1, 1]
 Η g είναι παραγωγίσιμη στο (-1, 1) ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων στο
(-1, 1) και μάλιστα ισχύει ότι: g   x   f   x   3x 2  1

g  1  f  1   1   1   1 z1  z2  1  1  z1  z2

3 2 2 2 2 2


g 1  f 1  13  1  12 z1  z2  1  1  z1  z2
2 2 2 2

Άρα g  1  g 1

Από το Θεώρημα του Rolle έχουμε ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   1,1 τέτοιο ώστε g   x0   0
δηλαδή τέτοιο ώστε f   x0   3x02  1

iv. Αρκεί να μελετήσουμε την συνάρτηση f ως προς την μονοτονία και τα ακρότατα.
2
x z1
Λύνουμε την εξίσωση f   x   0   0  x z1  0  x  0
2

x 2 z1  z2
2 2

Δημιουργούμε τον πίνακα μονοτονίας της f.

x  0 
f
f

Άρα η f παρουσιάζει ελάχιστο για x0  0 το f  0   0  z1  z2  f  0   z2

Θέμα 129. Λύση

Α. Είναι f  x   g  x   f  x   g  x   0

 α f  x   g  x  dx  0   α f  x  dx   α g  x  dx  0   α f  x  dx   α g  x  dx
β β β β β
Άρα

Β.i. Η f είναι παραγωγίσιμη ως άθροισμα των παραγωγίσιμων συναρτήσεων x , ln 1  e-x  με

262 
f  x  1 
1  e  x

 1
e  x

1  ex  ex
. Άρα f   x  
1
 0 για κάθε x  0 .
1  ex 1 e x
1 e x
1  ex
Επομένως η f είναι γνησίως αύξουσα στο 0,   με f  0   0  ln 1  1  ln 2  0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

f
Άρα για x  0  f  x   f  0   ln 2  0  f  x   0

ii. Αρκεί να δείξουμε ότι lim f  x   x   0

x 

 
Είναι f  x   x  x  ln 1  e  x  x  ln 1  e  x οπότε:  
lim 1  e   1  0  1 , lim ln 1  e 
1 e  x  u
x x
 lim ln u  ln1  0
x  x  u 1 u 1

Άρα lim  f  x   x   0 και επομένως η y  x είναι ασύμπτωτη της Cf .

x 

iii. Θέτουμε όπου e-x  t  0

t t 0 1 ln 1  t  1 ln 1  t   ln1
Θα δείξουμε ότι  ln 1  t   t   1   1 (2)
t 1 t 1 t t 1 1  t   1
Θεωρούμε g  u   ln u , u  1,t  1 , t  0

Για την g ισχύει το Θ.Μ.Τ. στο 1,t  1 , άρα υπάρχει ξ  1,t  1 τέτοιο ώστε να ισχύει :
ln  t  1  ln1 1 ln  t  1  ln1
g  ξ     . Επομένως η (2) ισοδύναμα γίνεται:
 t  1  1 ξ  t  1  1
1 1
  1  t  1  ξ  1 ή t  1 ξ1 που ισχύει, αφού ξ  1,t  1
t 1 ξ

   
1 1 1
iv. Το εμβαδό θα ισούται με Ε   f  x   x dx   x  ln 1  e  x  x dx   ln 1  e  x dx
0 0 0

ex
Από το ερώτημα (γ) έχουμε ότι x
 ln 1  e  x   e  x άρα
e 1
ex
 0 ex  1 dx   0 ln 1  e  dx   0 e dx (3)
1 1 1
x x

ex 1 e
x
 1
 
1 1
Είναι:   x dx   dx   
 ln e x
 1 
0 
0 e 1 0 ex  1
2
  ln  e 1  1  ln  e0  1  ln 2  ln  e 1  1  ln
1  e 1

ln 1  e  x  dx  E
1 1 1
Επίσης:  e  x dx   e  x   e 1  e0  1  e 1 και 
0 0 0

2
Άρα (3)  ln 1
 E  1  e 1 263
1 e

Θέμα 130. Λύση

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

α. Βρίσκουμε το πεδίο ορισμού της συνάρτησης f  x   ln x  x 2  1    

x 1
0 1  t2
dt .

Πρέπει x  x 2  1  0 που ισχύει για κάθε x  , διότι x 2  1  x 2  x  x .

1 x 1
Η
1  t2
συνεχής στο , οπότε το  0 1  t2
dt παραγωγίσιμο στο , άρα η f παραγωγίσιμη στο ως

πράξεις παραγωγίσιμων συναρτήσεων με

2x
1
2 x2  1  1  x  x2  1 1 1 1 x2  1  1
f  x      .
x  x2  1 1  x x 2  1(x  x 2  1) 1  x x2  1 1  x 1  x2
2 2 2

Οπότε λύνουμε :

x2  1  1
f  x  0   0  x2  1  1  0  x2  1  1  x2  0  x  0
1 x 2

x2  1  1 1 x 2  0
f  x  0   0  x2  1  1  0  x2  1  1  x2  0  x  0
1 x 2

Επομένως f   x   0 για κάθε x  , άρα η f είναι γνησίως αύξουσα στο .

β. Έχουμε f  0   0 και

3 3  3
2  3
1 3 5
3
1 3
1
f    ln      1    4 dt  ln      4
dt  ln 2   4
dt .
4 4  4  0 1 t 2
 4 4 0 1 t 2 0 1  t2
 
3
1 3
1 3 1
Ακόμα για κάθε t  ,έχουμε  0   4
dt  0 . Έχουμε f    ln 2   4 dt .
0 1  t2
t 1
2 0 1  t2
4
Επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα στο έχουμε:
3 3
3 1 1 3
1
0  f  0   f    ln 2   4 dt   4
dt  ln 2 . Επομένως 0   4
dt  ln 2 .
4 0 1 t 2 0 1 t 2 0 1  t2

φx 1 1 x 1
γ. Θεωρώ h  x    dt , η 2 συνεχής στο , οπότε το  dt παραγωγίσιμο στο ,
0 1 t 2
t 1 0 1  t2
1
1 ε2 x 
1 1 1 συν2 x
άρα η h παραγωγίσιμη στο με h  x    εx     1.
1  ε x
2
1  ε x συν2 x
2

0 1
Συνεπώς h  x   1  h  x   x  c . Όμως h  0    dt  0 , οπότε για x  0 έχουμε c  0 ,άρα
0 1  t2
φx 1
264 h x  x   dt  x .
0 1  t2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

π 1 1 π
δ. Έχουμε για x 
4
ότι  0 1 t 2
dt  .
4
Έχουμε f(x)  0 , για κάθε x  0,   , οπότε :

1  1 1 
E   f  x  dx    x  f  x  dx  xf  x  0   xf   x  dx  f 1   x 
1 1 1 1
 2  dx 
 x  1 x  1
0 0 0 0 2

1
x x 1
dx  f 1   x 2  1   ln  x 2  1 
1 1 1
 f 1    2
0
x2  1 0 x  1  0 2 0

1
 1
 1
1
f 1  2  1  ln 2  ln 1  2   dt  2  1  ln 2 
2 0 1 t 2
2


 ln 1  2   π
4
1
 2  1  ln 2 τ.μ.
2

Θέμα 131. Λύση

α. Η g είναι συνεχής στο  α,β ως πηλίκο των συνεχών : f  x   f  α  και x  α .

Στο x  α εξετάζουμε τη συνέχεια με τον ορισμό.

f  x  f α
lim g  x   lim  f   α   0  g  α  . Άρα g συνεχής στο x  α .
x α  x α  xα
Επομένως η g είναι συνεχής στο  α,β .

β. Η g είναι παραγωγίσιμη στο  α,β  ως πηλίκο παραγωγίσιμων συναρτήσεων , με

f   x  x  α   f  x   f  α 
g  x   .
 x  α 2
f  x   f  α  f β   f  α  0  f  x   f  α  
  xα 
g  x   g β  xα βα
 lim   
0
Στο x  β : lim  lim
x β x β x β x β DLH x β
 x  β 
f   x  x  α   f  x   f  α  f  β β  α   f β   f β  f β   f  α 
 lim   0
x β  x  α 2 β  α 
2
β  α 
2

Άρα g παραγωγίσιμη στο x  β με g β   0 .

γ. Επειδή g συνεχής στο κλειστό  α,β από θεώρημα Μέγιστης – Ελάχιστης τιμής, θα παίρνει μέγιστο.

Όμως g  x   g β   0 
  Άρα g  x   g β  g  α  265
και g  α   0 
Επομένως η g παίρνει μέγιστο σε εσωτερικό σημείο ξ   α,β  .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Επειδή g παραγωγίσιμη στο  α,β  από το θεώρημα Fermat έχουμε ότι

f   ξ  ξ  α   f  ξ   f  α  f ξ  f ξ   f α f ξ   f α

g  ξ   0  0   f ξ  
ξ  α 2
ξα ξ  α 2
ξ α

δ. Η f ικανοποιεί τις προϋποθέσεις του Θ.Μ.Τ. στο  α,β οπότε θα υπάρχει x0   α,β  τέτοιο ώστε
f β   f  α 
f   x0  
βα

Από την (1) έχουμε f   α   μ  f ( x0 ) οπότε g  α   μ  g  x 0  οπότε από Θεώρημα Ενδιαμέσων Τιμών,
f ξ   f α
θα υπάρχει ξ   α, x 0  τέτοιο ώστε g  ξ   μ  μ
ξα

f  x1   f  α  f  x 2   f  α 
ε. Θα δείξουμε ότι αν x1  x 2 τότε g  x1   g  x 2    
x1  α x2  α
x1  α  0
  x 2 – α  f  x1   f  α     x1  α  f  x 2   f  α   (5).
x2  α  0

Θεωρώ h  x   f  x   f  α  . Τότε (5)   x2  α  h  x1    x1  α  h  x 2  

 x2h  x1  – αh  x1   x1h  x2  – αh  x2  . Προσθέτουμε και αφαιρούμε το x1h  x1  και έχουμε:

x2h  x1   x1h  x1   x1h  x1   αh  x2   αh  x1   x1h  x2  
  x2  x1  h  x1    x1  α  h  x1    x1  α  h  x2  

  x2  x1  h  x1    x1  α   h  x2   h  x1  
1
πολλαπλασιάζουμε με  0 και επειδή h  α   0 έχω:
 x 2  x1  x1  α 
h  x1   h  α  h  x 2   h  x 1 
 (6)
x1  α x 2  x1

Εφαρμόζουμε το Θ.Μ.Τ. για την h στα διαστήματα  α, x1  και  x1 , x 2 

 Στο  α, x1 

h  x1   h  α 
Υπάρχει ξ1   α, x1  τέτοιο ώστε h  ξ1   ,
x1  α

 Στο  x1 , x 2 
266
h  x 2   h  x1 
Υπάρχει ξ 2   x1 , x 2  τέτοιο ώστε: h  ξ 2  
x 2  x1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Έτσι, η (6) ισοδύναμα δίνει: h  ξ1   h  ξ 2  που ισχύει διότι ξ1  ξ 2 και h  x   f   x  η οποία είναι
γνησίως αύξουσα στο  α,β  αφού f κυρτή στο  α,β  .

Θέμα 132. Λύση

α.i. α) Ευθύ:
Έστω ότι u  x  yi

Τότε u   u  x  0i  u  x  0i  u  u
β) Αντίστροφο
Έστω u  u  x  yi  x  yi  2yi  0  y  0  u 

zw 2 1
ii. Έστω u  . Επειδή z  w  1 , έχουμε: z  1  z  1  z  z  1  z  και
1 z  w z
2 1
w  1 w  1 w w  1 w 
w
Αρκεί να αποδείξουμε ότι u  u
1 1 w z zw
 zw   
zw zw
u    z w  zw zw  zw  u
 1 z  w  1 z  w 1 1 z w 1 1 z  w 1 z w

z w z w z w zw

β.i. Οι μιγαδικοί z που ικανοποιούν τη σχέση z  2i  1 , ανήκουν σε κυκλικό δίσκο με κέντρο K  0, 2 

και ακτίνα ρ  1 . Οπότε η διάκεντρος (που είναι και φορέας και των ζητούμενων μιγαδικών) είναι ο
άξονας yy’, και τα σημεία τομής με τους άξονες είναι τα A  0,1 και B  0, 3  . Οπότε οι ζητούμενοι
μιγαδικοί είναι οι z1  0  i με μέτρο 1 και ο z2  0  3i με μέτρο 3.

ii. Η εξίσωση z  2  2i  1  z   2  2i   1 επαληθεύεται μόνο από τους μιγαδικούς z που έχουν την
ιδιότητα οι εικόνες τους να απέχουν από την εικόνα του μιγαδικού 2  2i , δηλαδή από το σημείο
K  2, 2  , απόσταση 1 μονάδα. Επομένως, η εξίσωση αυτή είναι εξίσωση κύκλου με κέντρο το σημείο
K  2, 2  και ακτίνα ρ  1 .
y  x y

Το z είναι η απόσταση της εικόνας M  z  από την αρχή

B
O  0, 0  , δηλαδή το μήκος OM . Από τη Γεωμετρία, όμως, K  2, 2 
γνωρίζουμε ότι αν η ευθεία Κ τέμνει τον κύκλο στα A και
B , τότε  OA    OM    OB , που σημαίνει ότι η μέγιστη
Μ z 267
τιμή του z είναι το μήκος  OB  και η ελάχιστη το μήκος A
 OA  .
Ο x
| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Η εξίσωση, όμως, της ευθείας O Κ είναι η y  x . Επομένως, οι συντεταγμένες των σημείων A και Β θα
 x  2 2   y  2 2  1
είναι οι λύσεις του συστήματος  που είναι τα ζεύγη  1,1 και  3, 3 . Άρα, η
 y  x
μέγιστη τιμή του z είναι ίση με  OB  32  32  3 2 και η ελάχιστη ίση με  OA   12  12  2 .

Θέμα 133. Λύση


α. Ισχύει ότι f  x  f 2  x   5  x , x   άρα επειδή f 2  x   5  0 θα είναι και

x
f x   (1) από όπου για x  0 έχουμε f  x   0 και για x  0 έχουμε f  x   0 .
f x  5
2

β. Αν για x1 , x 2  ισχύει ότι f  x1  =f  x 2  τότε θα ισχύουν και f 3  x1   f 3  x 2  , 5f  x1  =5f  x 2  και

με πρόσθεση ότι f 3  x1   5f  x1   f 3  x 2   5f  x 2  άρα και x1  x2  x1  x2 άρα η f είναι ΄1-1΄.

γ. Αν g  x   x3  5x , x  ισχύουν ότι είναι συνεχής και γνήσια αύξουσα αφού για x1  x 2 ισχύουν
ότι x  x άρα και x  5x1  x 2  5x 2 άρα και g  x1  <g  x 2  και έχει επίσης
3 3 3 3
1 2 1

lim g  x   lim  x3  5x   lim  x 3    και

x  x  x 

lim g  x   lim  x3  5x   lim  x 3   

x  x  x 

άρα έχει σύνολο τιμών g    

και αφού ισχύει g f  x   x , x  και g αντιστρέψιμη με
g 1 :  θα ισχύει f  x   g 1  x  , x  επομένως η f θα έχει σύνολο τιμών το οπότε θα
είναι f 1
:  και για x το f 1
 x  από την αρχική θα ισχύει
f 3 f 1  x    5f f 1  x    f 1  x   0 άρα f 1  x   x3  5x , x  .

Β΄ Τρόπος: (Για την μονοτονία της g)

Η g  x   x3  5x είναι παραγωγίσιμη στο σαν

πολυωνυμική με g  x   x  5x  3x  5  0 για  3
 2

κάθε x  , οπότε η g είναι γνησίως αύξουσα στο

πεδίο ορισμού της

δ. Από g  f  x    x , x
268
για x1  x 2 ισχύει x1  x 2 άρα

και g f  x1   g f  x 2     και επειδή η g γνήσια
αύξουσα θα ισχύει ότι f  x1   f  x 2  άρα η f είναι

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

γνήσια φθίνουσα στο .

ε. Για x  x 0 στην αρχική προκύπτει ότι f 3  x0   5f  x0   x0 οπότε με αφαίρεση κατά μέλη έχουμε

ότι f
3
 x   f 3  x 0   5  f  x   f  x 0    x  x 0 ή ακόμη

f  x   f  x   f  x   f  x  f  x   f  x   5     x  x 
0
2
0
2
0 0 οπότε
x  x0
και f  x   f  x 0    4 και επειδή
 1  3 2
 f  x   f  x0    f  x0   5
 2  4

x  x0 x  x0
f  x   f  x0    4
 άρα θα ισχύει
 1  3 2 5
 f  x   f  x0    f  x0   5
 2  4
x  x0 x  x0 x  x0
  f  x   f  x0   και επειδή lim  0 από κριτήριο παρεμβολής
5 5 x  x 0 5
lim f  x   f  x0    0 άρα lim f  x   f  x0   0  lim f  x   f  x 0 
x x0 x x 0 x x 0

στ. Είναι f  x  19   x  1  x  19  f 1  x  1 ισοδύναμα λόγω (γ.)

x  19    x  1  5  x  1   x  1  6  x  1  20  0 και με Horner προκύπτει ισοδύναμα ότι

3 3

x  1  2  x  1 ή  x  1  2  x  1  10  0 που είναι αδύνατο.

2

f 1  x  x 3  5x x  0 x 2  5 x 2  5 lim  x 2  5  0  5
ζ. Είναι h(x)    οπότε limh  x   lim  x 0
  5
ημx ημx ημx x 0 x 0 ημx ημx 1
lim
x x x 0 x

Θέμα 134. Λύση

  t  1 f   t  dt  2 tf   t  dt  4  xtf  x  dt 
x 0 1
2
α.
0 x 0

  t  1 f   t  dt  2 tf   t  dt  4xf  x   tdt 

x x 1
2
0 0 0
1
 t2 
0  
x x
t  1 f 2
 t  dt  2 0 tf   t  dt  4xf  x  2 
 0
1
 t  1 f   t  dt  2  tf   t  dt  4xf  x  
x x
2
0 0 2 269

 t  1 f   t  dt  2  tf   t  dt  2xf  x  . Παραγωγίζω τη σχέση και έχω:

x x
2
0 0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

x 2
 1 f   x   2xf   x   2f  x   2xf   x    x 2  1 f   x   2xf   x   2 f  x   xf   x   

 x  1 f   x    x  1 f   x   2  x  f  x   x  f   x  
2 2

 x  1 f   x   2  x  f  x    x  1 f   x   2x  f  x   c

2 2
1

   
Για x  0 έχουμε 02  1 f   0   2  0  f  0   c1  c1  2 . Άρα x 2  1 f   x   2x  f  x   2 . Οπότε

x 2
 
 1 f   x   2x  f  x   2  x  1 f   x   x  1  f  x   2 
2 2
   x 2
 
 1 f  x    2x  

x 2
 1 f  x   2x  c 2 .

2x
 
Για x  0 έχουμε 02  1 f  0   2  0  c 2  c 2  0 . Άρα x 2  1 f  x   2x  f  x    
 x  1
2

β. Έχουμε ότι E  α    f  x  dx . Όμως f  x   0 όταν x  0 , και για x  0 , f  x   0 . Οπότε

α


α  x  1
2
2x
dx  E  α    ln  x 2  1 
α α
E  α    f  x  dx  E  α   
α
dx  E   0 2
α 
0 0 x 1
2
x 1 0

E  α   ln  α  1 . Όμως το α μεταβάλλεται σε σχέση με το χρόνο, συνεπώς είναι συνάρτηση του t,

2

οπότε το εμβαδό γράφεται E  α  t    ln α2  t   1 .  

   
Έτσι E  α  t    ln α 2  t   1   α  t1  1  2α  t   α  t  .
2

Τη στιγμή t 0 , έχουμε α  t 0   3cm και α  t 0   10 cm . Άρα

sec
1 2 2
E  t    2  3  10 cm sec  6 cm sec .
3 12

γ.i. Έχουμε ότι g  x   x  2  f  x   g  x    x  2   f  x    f  x   g  x    x  2   f  x  .

2x 2x
Όμως lim f  x   lim  lim 2  0 , οπότε από κριτήριο παρεμβολής,
x  x 1 x 
x  x 2

lim  g  x    x  2    0 . Άρα η ευθεία y  x  2 είναι πλάγια ασύμπτωτη της C g στο  .

x 


2  x  1
2
2x
dx  ln  x 2  1   ln 5  ln1  ln 5 .
2 2 2 2
ii. E   g  x   x  2   f  x  dx  
0 0 0 x 1
2
dx  
0 x 1
2 0

Άρα E  ln 5

270 Θέμα 135. Λύση

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

lim f  x   lim  x  1  0 αν lim z  1 x  z  2 x  0  lim f  x    ή

3
α.i. Επειδή και
x 1 x 1 x 1 x 1
 (που απορρίπτεται, αφού το όριο υπάρχει και είναι πραγματικός αριθμός), οπότε
lim z  1 x3  z  2 x  0  z  1  z  2
x 1

ii. Ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων Μ  z  πάνω στο μιγαδικό επίπεδο είναι η μεσοκάθετος του
ευθύγραμμου τμήματος ΑΒ, όπου A 1, 0  , B  2, 0  .

3 3
Άρα η εξίσωση είναι x  όπου z   yi , y  , άρα η εικόνα του μιγαδικού z που έχει ελάχιστο
2 2
 3  3
μέτρο, είναι το σημείο Γ  , 0  που αντιστοιχεί στο μιγαδικό z  .
2  2

z  1 x3  z  1 x z  1  x  x 
3

Οπότε η συνάρτηση γίνεται f  x     z  1 x  x  1 , x  1,   ,

x 1 x 1
3
όπου όπου z   yi , y  .
2

β.i. Για κάθε x  1 έχουμε, f   x   z  1  x  z  1   x  1  z  1   2x  1  0 άρα η f είναι γνησίως

αύξουσα στο 1,   .

ii. Αναζητούμε ένα x0  1,   τέτοιο ώστε f  x0   2012  z  1 , οπότε έχουμε διαδοχικά:

f  x0   2012  z  1  z  1  x0   x0  1  2012  z  1  x02  x0  2012  0 με Δ  1  4  2012  0

και επειδή P  x1  x 2  2012  0 , άρα οι λύσεις είναι ετερόσημες, οπότε η αρνητική λύση απορρίπτεται
λόγω πεδίο ορισμού της συνάρτησης f (και η άλλη είναι δεκτή αφού είναι μεγαλύτερη της μονάδας -
προκύπτει με πολλούς τρόπους), άρα υπάρχει μοναδικό x0  1,   τέτοιο ώστε f  x0   2012  z  1

Β΄ τρόπος: Προκύπτει εύκολα και από την εύρεση του συνόλου τιμών της f όπως θα δούμε στο παρακάτω
ερώτημα.

γ. Για να είναι συνεχής η g στο σημείο x 0  1 πρέπει:

lim g  x   g 1  lim f  x   4  lim  z  1  x   x  1  4  2 z  1  4  z  1  2  z  2

x 1 x 1 x 1
(δεν χρειάζεται να πάρουμε τον κλάδο για x  1 , αν και το όριο βγαίνει πάλι 4, από συνέχεια - οπότε
είναι περιττό)
Άρα η συνάρτηση f γίνεται: f  x   2  x   x  1  2x 2  2x, x  1,   .

Εύρεση συνόλου τιμών της f. 271

Η f είναι συνεχής και γνησίως αύξουσα στο 1,   και lim f  x   4 , lim f  x   lim 2x
x 1 x  x 
   
2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Σημείωση: Από εδώ φαίνεται ότι το 2012 ανήκει στο σύνολο τιμών της f και επειδή είναι γνησίως
μονότονη, το σημείο αυτό είναι μοναδικό.
Άρα, f  Δ    4,   και επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα, είναι 1-1, άρα αντιστρέφεται
με Df 1   4,   .

2
3 3  15 15 15
ii. Έχουμε: z  1  2   yi  1  2    1   y 2  2  y 2   y  ήy
2 2  4 2 2
3 15 3 15
οπότε οι ζητούμενοι μιγαδικοί είναι: z   i ή or z   i.
2 2 2 2

Θέμα 136. Λύση

α. Έστω x1 , x 2  Df g   
με f g  x1   f g  x 2   . Τότε, αφού η f είναι "1  1" θα έχουμε
g"11"
g  x 2   g  x 2   x1  x 2 . Άρα και η συνάρτηση f g είναι ¨1-1¨.

β. Θεωρώ τη συνάρτηση g με g  x   x3  2x  3 . Αν αποδείξω ότι η g είναι "1  1" , τότε και αφού η f
είναι "1  1" , από το (α) ερώτημα, και η σύνθεση τους  g f   x  θα είναι "1  1" .

Έστω x1 , x 2  Dg με x1  x 2 .

Τότε x1  x 2 , οπότε αν προσθέσω κατά μέλη έχουμε

3 3

x13  x 32 3
  x13  x1  x 32  x 2  x13  x1  3  x 32  x 2  3  g  x1   g  x 2  . Οπότε η g είναι γνησίως
 x1  x 2
αύξουσα, άρα και "1  1" . Αν θεωρήσω σαν h  x    g f   x  , τότε η συνάρτηση
h  x   f  x   2f  x   3 είναι ¨1-1¨.
3

γ. Η συνάρτηση h  x   e
3g  x 
 2eg x   3 είναι σύνθεση των συναρτήσεων g  x  , e x f  x   x 3  2x  3 ,
που κάθε μία είναι "1  1" , οπότε από προηγούμενο ερώτημα, και η σύνθεση τους
h x  e 3g  x 
 2e gx
 3 είναι ¨1-1¨ στο .

Άρα η h  x   e
3g  x 
 2eg x  3 αντιστρέφεται, δηλαδή υπάρχει η η αντίστροφη συνάρτηση της h .
Αφού η γραφική παράσταση της g διέρχεται από την αρχή των αξόνων και g  2   ln 2 , τότε:

h  2   e3g 2  2e g 2  3  e3ln 2  2eln 2  3  e ln 2  2e ln 2  3  23  2  2  3  9

3

Οπότε h  2   9  h
1
 h  2   h1 9  h1 9  2
272
Ακόμα η γραφική παράσταση της g διέρχεται από την αρχή των αξόνων οπότε g  0   0 και

h  0   e3g0  2e g0  3  e30  2e0  3  1  2  3  0 . Άρα

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

h  0   0  h 1  h  0    h 1  0   h 1  0   0

   
h"11"
ii. h 2  h
1
x 2
 8x   0  h 2  h 1 x 2  8x   h 0    2  h 1 x 2  8x   0 

h 1 "11 x  1
h 1  x 2  8x   2  h 1  x 2  8x   h 1  9   x 2  8x  9  x 2  8x  9  0  
x  9

Θέμα 137. Λύση

α. Έστω z  x  yi ,με x, y ℝ

x  yi
z
z
2

1  3i 
2
  
1  3i  2 z  x  3xi  yi  3y 

 2 z  x  3y  i y  3x  
Δηλαδή 2 z  x  3y (1) και y  3x  0  y  3x (2) (διότι z πραγματικός αριθμός)

f  1  f  0  4 3 f  1 f  0  4 3
Από υπόθεση έχουμε ότι z   i , δηλαδή x  και y  ,με
2 f 1 2 f 1
4 3 f  1 f  0 
αντικατάσταση στη σχέση 2 προκύπτει  3  8  f 1 f  1 f  0 
f 1 2

β. Η (1) με βάση (2) γίνεται 2 z  x  3 3x  x  3x  4x  z  2x  z  2 Re  z 

γ. Η f είναι γνησίως αύξουσα στο ℝ και f  1  0 οπότε για 1  0  1 θα έχουμε

0  f  1  f  0   f 1
Πολλαπλασιάζουμε όλα τα μέλη της ανίσωσης με f  1 f 1 (θετικοί αριθμοί) και έχουμε:

f 2  1 f 1  f  1 f  0  f 1  f 2 1 f  1  f 2  1 f 1  8  f 2 1 f  1 (3)

Όμως f  1  f 1  f 3  1  f 2  1 f 1 (πολλαπλασιάζουμε και τα δύο μέλη με τον θετικό αριθμό
f 2  1 ) , οπότε ο αριθμός f 3  1 είναι ένα κάτω φράγμα.

Όμοια f  1  f 1  f  1 f 2 1  f 3 1 (πολλαπλασιάζουμε όλα τα μέλη με τον θετικό αριθμό f 2 1
),οπότε ο αριθμός f 3 1 είναι ένα άνω φράγμα.

Επομένως έχουμε f 3  1  f 2  1 f 1  8  f  1 f 2 1  f 3 1 δηλαδή f 3  1  8  f 3 1  273

 f  1  2  f 1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

δ. 1  f 1  z   0  f 1  z  f 0   f 2 1   z  f 2 1 

f  1  f  0 
Όμως z  2Re  z  ή z  2 ή z  f  0   f  1
2
Επομένως αρκεί να δείξουμε ότι: f 2  1  f  0  f  1  f 2  0  , το οποίο ισχύει, διότι

f  1  f  0   f 2  1  f  1  f  0  και f  1  f  0   f  1  f  0   f 2  0 

Θέμα 138. Λύση

α. Η σχέση z  4  4i  2 περιγράφει κύκλο κέντρου K  4, 4  και ακτίνας ρ  2 , με εξίσωση
 x  4 2   y  4   2 . Όμως η σχέση Im(z)  4 περιγράφει τα σημεία του κύκλου με τεταγμένη y  4 .
2

Άρα ο ζητούμενος γεωμετρικός τόπος είναι το ημικύκλιο που βρίσκεται πάνω από την ευθεία y  4 ,
καθώς και τα σημεία τομής του κύκλου με την ευθεία αυτή. (Βλέπε σχήμα 1)

β. Αφού ισχύει ότι  x  4    y  4   2 και y  4 , θα έχουμε:

2 2

 y  4  2   x  4 2

x  4    y  4   2  y  4   2  x  4 
2 2 2 2

y  4   2   x  4 
 2

 y  4  2   x  4 2  y  4  2  x 2  8x  16 y  4  x 2  8x  14
  
Άρα    .
y  4   2   x  4 
  y  4   2  x  8x  16
 y  4  x  8x  14

2 2 2

Όμως , άρα θα πρέπει να ισχύει y  4  x 2  8x  14 , οπότε αν θέσουμε σαν y  f  x  , θα έχουμε

f  x   4  x 2  8x  14 . Είναι εύκολο να δούμε, είτε αλγεβρικά, είτε από το σχήμα, ότι η f ορίζεται

 
όταν x  4  2, 4  2 , δηλαδή όταν x   x0  ρ, x0  ρ  , όπου  x 0 , y 0  οι συντεταγμένες του
κέντρου του κύκλου, και ρ η ακτίνα του.

274
γ. Φέρνουμε την διάκεντρο (θα είναι η ευθεία y  x , διότι διέρχεται από το O  0, 0  και K  4, 4  , οπότε
ο ζητούμενος μιγαδικός θα είναι το σημείο τομής Μ του ημικυκλίου με την ευθεία αυτή.
Λύνουμε λοιπόν το σύστημα της ευθείας και του ημικυκλίου:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη


 y  4  x 2  8x  14  y  4   y 2  8y  14
 y  4   y 2  8y  14

     

 y  x 
 y  x 
 y  x


 
2
 y  4  
2
 y 2  8y  14  y 2  8y  16   y 2  8y  14 2y 2  16y  30  0
   
 y  x y  x y  x

 y  5 y 4
 y  5
 y  3   . Οπότε ο μιγαδικός με το μέγιστο μέτρο είναι ο M  5  5i
y  x  x  5


δ. Η f είναι παραγωγίσιμη στο πεδίο ορισμού της σαν σύνθεση παραγωγίσιμων συναρτήσεων. Η εξίσωση
εφαπτομένης στο σημείο M  5, 5  θα έχει τύπο y  f  5   f   5  x  5  .


Όμως f   x   4  x 2  8x  14   2 1
x  8x  14
2
  x 2  8x  14  
1
2 x  8x  14
2
  2x  8 

1 2
Οπότε f   5     2  5  8    1
2 5  8  5  14
2 2 1

Οπότε η (ε) θα έχει τύπο y  5  1 x  5   y  x  10

Θέμα 139. Λύση

α. Η f είναι συνεχής στο 1, e  , από θεώρημα Μέγιστης-Ελάχιστης τιμής θα υπάρχουν x1 , x 2  1, e  τέτοια
ώστε f  x1   m και f  x 2   M όπου m και M η ελάχιστη και η μέγιστη τιμή αντίστοιχα. Η f έχει σύνολο 275
τιμών το  1, 4  και f 1  2 , f  e   e  1 οπότε f  x1   f 1  f  e   f  x 2  , επομένως x1 , x 2 δεν

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

είναι άκρα του διαστήματος 1, e  . Άρα x1 , x 2  1, e  και επειδή η f λαμβάνει μέγιστη και ελάχιστη τιμή
σε αυτά, από θεώρημα Fermat έχουμε ότι f '  x1   f '  x 2   0

β. Η f  είναι συνεχής στο x1 , x2   1, e και παραγωγίσιμη στο  x1 , x2   1, e και από α.
f   x1   f   x 2  . Από Θ.Rolle θα υπάρχει τουλάχιστον ένα ξ  1, e  , τέτοιο ώστε f   ξ   0 .

γ. Θεωρούμε τη συνάρτηση g  x   f  x  f   x   4f 4  x   x συνεχή στο 1, e  ως πράξεις και σύνθεση
συνεχών συναρτήσεων, άρα και στο  x1 , x 2   1, e  . Επίσης,

g  x1   f  x1  f   x1   4f 4  x1   x1  4 0  4  4 4   x1  4 6  x1  0

g  x 2   f  x 2  f   x 2   4f 4  x 2   x 2   1 0  4  1   x 2  4  x 2  0

4

Από Θ. Bolzano υπάρχει τουλάχιστον ένα x0  1, e  , τέτοιο ώστε

g  x0   0  f  x0  f   x0   4f 4  x0   x0  f  x0  f   x 0   4f 4  x 0   x 0

δ. Θεωρούμε τη συνάρτηση h  x   f  x    x  e  2   f  x   x  e  2 συνεχή στο 1, e  ως πράξεις

και σύνθεση συνεχών συναρτήσεων. Επίσης,
h 1  f 1  1  e  2  2  1  e  2  e  1  0 και h  e   f  e   e  e  2  e  1  2  e  1  0
Από Θ. Bolzano υπάρχει τουλάχιστον ένα x3  1, e  , τέτοιο ώστε

h  x3   0  f  x3   x3  e  2  f  x3   x3  e  2 , δηλαδή η ευθεία y  x  e  2 τέμνει την Cf σε

ένα τουλάχιστον σημείο με τετμημένη να ανήκει στο διάστημα 1, e 

ε. Αφού η f είναι συνεχής στο 1, e  (όπως στο α.) και παραγωγίσιμη στο 1, e  . Άρα θα ικανοποιεί τις
προϋποθέσεις του Θ.Μ.Τ. στο 1, e  , συνεπώς και στα υποδιαστήματα αυτού 1, x 3  ,  x 3 , e  , όπου x 3 από
το δ. Από το πρώτο διάστημα συμπεραίνουμε ότι θα υπάρχει ξ1  1, x3   1, e  με
f  x 3   f 1 x 3  e  2  2 x 3  e
f   ξ1     και από το δεύτερο ότι θα υπάρχει
x3  1 x3  1 x3  1
ξ 2   x3 , e   1, e  με
f  e   f  x3  e  1  x3  e  2 x3  1
f  ξ2     .
e  x3 e  x3 x 3  e
x 3  e x 3  1
Άρα f   ξ1   f   ξ 2     1 με ξ1 , ξ 2  1, e  και ξ1  ξ 2 (αφού 1, x3    x3 , e    )
276 x 3  1 x 3  e

Θέμα 140. Λύση

α. Έστω z  x  yi , με x, y ℝ

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

x  yi
z 
z
2

1  3i 
2
  
1  3i  2 z  x  3xi  yi  3y 

 2 z  x  3y  i y  3x  
Δηλαδή 2 z  x  3y (1) και y  3x  0  y  3x (2) (διότι z πραγματικός αριθμός)

f  1  f  0  4 3 f  1  f  0  4 3
Από υπόθεση έχουμε ότι z   i , δηλαδή x  και y  .
2 f 1 2 f 1

4 3 f  1 f  0 
Με αντικατάσταση στη (2) προκύπτει  3  8  f 1 f  1 f  0 
f 1 2

β. Η (1) με βάση τη (2) γίνεται 2 z  x  3 3x  x  3x  4x  z  2x  z  2Re  z 

γ. Η f είναι γνησίως αύξουσα στο ℝ και f  1  0 οπότε για 1  0  1 θα έχουμε

0  f  1  f  0   f 1 .

Πολλαπλασιάζουμε όλα τα μέλη της ανίσωσης με f  1 f 1 (θετικοί αριθμοί) και έχουμε:

f 2  1 f 1  f  1 f  0  f 1  f 2 1 f  1  f 2  1f 1  8  f 2 1f  1 (3)

Όμως f  1  f 1  f 3  1  f 2  1 f 1 (πολλαπλασιάζουμε και τα δύο μέλη με τον θετικό αριθμό
f 2  1 ) , οπότε ο αριθμός f 3  1 είναι ένα κάτω φράγμα.

Όμοια f  1  f 1  f  1 f 2 1  f 3 1 (πολλαπλασιάζουμε όλα τα μέλη με τον θετικό αριθμό f 2 1
),οπότε ο αριθμός f 3 1 είναι ένα άνω φράγμα.

Επομένως έχουμε f 3  1  f 2  1 f 1  8  f  1 f 2 1  f 3 1 δηλαδή

f 3  1  8  f 3 1  f  1  2  f 1

δ. 1  f 1  z   0  f  1  z  f  0   f 2 1  z  f 2 1

f  1 f  0 
Όμως z  Re  z  ή z  2 ή z  f  0  f  1
2
Επομένως αρκεί να δείξουμε ότι f 2  1  f  0  f  1  f 2  0 

Το οποίο ισχύει, διότι f  1  f  0   f 2  1  f  1 f  0  και f  1  f  0   f  1 f  0   f 2  0 

277

Θέμα 141. Λύση

0
α. Έχουμε ότι f  x    x z1tx  z2 dt .
2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

du t  2  u  2x
Θέτουμε xt  u  xdt  du  dt  και τα άκρα γίνονται: 
x t  0  u  0
και έτσι
0 du 0 2x u t 2x
f  x    x z1u  z2    z1u  z2 du   z1u  z 2 du   z1t  z 2 dt
2x x 2x 0 0

0
β. Για x  0 έχουμε ότι f  0    z1t  z2 dt  0
0

Θεωρώ h  x   f  x   x , οπότε h  x   0 για κάθε x, συνεπώς h  x   h  0  διότι h  0   f  0   0  0 .

Άρα από θεώρημα Fermat, το h  0   0 , δηλαδή f   0   1  0 .

Όμως f   x    2x

0 

z1t  z2 dt  z1 2x  z2   2x   2 z1 2x  z 2 , οπότε

1
f   0   2 z1 2  0  z2  2 z2 . Άρα f   0   1  0  2 z2  1  0  z 2 
2

γ. Έχουμε f   x   2 z1 2x  z2  0 , άρα η f  x  είναι γνησίως αύξουσα στο πεδίο ορισμού της, οπότε το


σύνολο τιμών της θα είναι το διάστημα lim f  x  , lim f  x  .
x 0 x 

Έχουμε ότι : f  x   x , οπότε:

 f  x   x  lim f  x   lim x    lim f  x   

x  x  x 

f x
 f x  x   1 για κάθε x  0 , οπότε:
x
0
f x 0 f x 1
lim  lim  lim 2 z1 2x  z2  2 z 2  2   1 , άρα
x 0 x D.H x0 1 x 0 2
f x
lim  1  lim f  x   lim  x  1  lim f  x   0
x 0  x x 0 x 0 x 0

οπότε το σύνολο τιμών της θα είναι το διάστημα  0,   , που περιέχει το 2013, οπότε αφού η f είναι
συνεχής, από θεώρημα Eνδιαμέσων Tιμών, θα υπάρχει ένα x0   0,   τέτοιο ώστε f  x0   2013 .
Όμως στο διάστημα αυτό η f είναι γνησίως αύξουσα, άρα και "1  1" , οπότε το x 0 αυτό είναι μοναδικό.

2x
δ. Έχουμε ότι : f  x   x   z1t  z2 dt  x
0

278 t t  2x  u  x
Θέτουμε  u  dt  2du και τα άκρα γίνονται: 
2 t  0  u  0
και έτσι

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

2x x x z2
 0
z1t  z2 dt  x   z1 2u  z2 2du  x  4  z1u 
0 0 2
du  x 

x z2 x u t x z x
  z1u  du    z1t  2 dt 
0 2 4 0 2 4

Θέμα 142. Λύση

i. Θεωρούμε τη συνάρτηση h  x   ln 1  x   x με x  1 .

1 x
Έχουμε h  x    ln 1  x     x   1  οπότε σχηματίζουμε τον εξής πίνακα προσήμου:
x 1 x 1

Άρα η h είναι γνησίως φθίνουσα στο 0,   , οπότε για x  0 έπεται

h  x   ln 1  x   x  h  0   0  ln 1  x   x .
Άρα ln 1  x   x για κάθε x  0 και η ισότητα ισχύει για x  0 .

x2
Ομοίως θεωρούμε τη συνάρτηση g  x   ln 1  x   x  , x  1 . Η παράγωγός της είναι:
2

 x 2  1 x2
g  x    ln 1  x     x    1 x  , x  1 , οπότε
 2  x 1 x 1

Άρα η g είναι γνησίως αύξουσα στο 0,   , οπότε για x  0 έπεται

x2
g  x   ln 1  x   x   g 0  0 .
2
x2
Άρα ln 1  x   x  για κάθε x  0 και η ισότητα ισχύει για x  0 .
2

ii. Με βάση το προηγούμενο ερώτημα ισχύει:

x2 x4
2
x x
x  ln 1  x   x  x 2   ln 1  x 2   x 2 , για κάθε x  , (αφού x 2  0 )
2 2
x4
άρα x 2   f  x   x 2 , για κάθε x  . 279
2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 
Επίσης 1  x 2  1 άρα f  x   ln 1  x 2  ln1  0 , οπότε το εμβαδόν του χωρίου E που περικλείεται από
1
τη Cf , τον άξονα xx και τις ευθείες x  0 και x  1 , ισούται με E   f  x  dx .
0

Ολοκληρώνουμε τη σχέση x 2  f  x   0 και παίρνουμε:

1
 x3  1
 
1 1 1
0 x  f  x2
 dx  0  0 f  x  dx  0 x dx  E     2
E 
 3 0 3

Η ανισότητα είναι γνήσια, γιατί η συνεχής συνάρτηση x 2  f  x  δεν είναι παντού μηδέν.

x4
Ομοίως ολοκληρώνοντας την ανισότητα f  x   x 2  παίρνουμε:
4
1
1 x4  1 1 x4   x 3 x5  7
 0  f  x   x  4  dx  0   0 f  x  dx   0  x  4  dx  E   3  10   E  30
2 2

x4
Η ανισότητα και πάλι είναι γνήσια, γιατί η συνεχής συνάρτηση f  x   x 2  δεν είναι παντού μηδέν.
4
7 1
Άρα E .
30 3

Θέμα 143. Λύση

παραγωγίσιμη επομένως και η f   x  είναι παραγωγίσιμη ως
g x
α. Η g είναι παραγωγίσιμη και η e
και της σταθερής συνάρτησης 1, με f   x   e g  x  (3).
g x g x
άθροισμα των παραγωγίσιμων e

Ομοίως g΄(x) είναι παραγωγίσιμη ως άθροισμα των παραγωγίσιμων e f ( x ) και της σταθερής συνάρτησης 1
με g  x   e f   x  (4)
f x

1
(3)  f   x   f   x   1 g  x   f   x  g   x   g   x   f   x  g  x   f   x   g  x  (5)
( 2)
(4)  g  x    g  x   1 f  x   f  x  g  x   f  x   f   x  g  x   g  x   f   x  (6)

Από τις (5) και (6) έχουμε : f   x   g  x   g  x   f   x    f   x   g  x     g  x   f   x   

 f   x   g  x   g  x   f  x   c1 .
Για x  1 προκύπτει f  1  g 1  g 1  f 1  c1  c1  0

Άρα f   x   g  x   g  x   f  x   f   x  – g  x   f  x   g  x   f  x   g  x    f  x   g  x 

Άρα f  x   g  x   c  e x .
280 Για x=1 προκύπτει f 1  g 1  c  e1  c  0 . Επομένως f  x   g  x   0  f  x   g  x  για κάθε x  0 .

β. h  x   e
f  x 
 x . Η h είναι παραγωγίσιμη ως άθροισμα παραγωγίσιμων με

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 
h  x   e f  x   f  x    1  e f  x   –f   x    1  ef  x f   x   1  ef  x  e g  x   1  1 
f x g x
  
 e f  x  ef  x   1  1  1  e f  x   1  e f  x   x  h  x 

Άρα h  x   x  h  x   h  x   h  x   x  ex  h  x   e x  h  x   x  e x 

  ex  h  x    x  e x    e x  h  x   dx    x  e x  dx (7)

 
Αν θεωρήσω σαν I   x  ex dx  x  e x   e xdx  x  e x  e x  c

(7)  ex  h  x   x  e x  e x  c

Για x  1 έχουμε h 1  e

f 1
 1  e0  1  2 και e1 h 1  1  e  e  c  c  2e
Άρα ex  h  x   x  e x  e x  2e  h  x   x  1  2e  e  x  h  x   x  1  2e1 x , x  0 .

γ. Θεωρούμε τη συνάρτηση φ  x   αx  3  h  x  1  αx  3  x  2e  x .

Τότε λόγω της (*) έχουμε ότι αx  3  x  2e x  0 για κάθε x  1 ή φ  x   0 για κάθε x  1 .

Είναι φ  0   α0 – 3 – 0  2e0  0

Άρα φ  x   φ  0  για κάθε x  1 οπότε η φ παρουσιάζει στο x 0  0 ελάχιστο.

Επειδή η φ είναι παραγωγίσιμη στο εσωτερικό σημείο x 0  0 από το θεώρημα Fermat θα ισχύει
φ  0   0
Επειδή φ  x   αx lnα – 1 – 2e  x θα έχουμε ότι

φ  0   0  α0 ln α  1  2e0  0  ln α  1  2  0  ln α  3  α  e3

Θέμα 144. Λύση

α.i. Αφού f παραγωγίσιμη στο  α,β άρα και συνεχής σε αυτό και f  α   f β  και χωρίς βλάβη της
f  α   f β 
γενικότητας f  α   f β  . Επίσης f  α    f β  . Σύμφωνα με το θεώρημα Ενδιαμέσων Τιμών
2
f  α   f β 
υπάρχει ξ   α,β  τέτοιο ώστε f  ξ  
2

ii. Εφαρμόζουμε το Θεώρημα Μέσης Τιμής στα διαστήματα  α,ξ  και  ξ,β αντίστοιχα, για την f.

 Στο διάστημα  α,ξ  ισχύουν προφανώς οι προϋποθέσεις του θεωρήματος άρα υπάρχει ένα

f  α   f β  281
 f α f β  f α
f ξ   f α 2  
ξ1   α,ξ  τέτοιο ώστε f   ξ1    
ξα ξα 2 ξ  α

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 Όμοια, στο διάστημα  ξ,β υπάρχει ένα

f  α   f β 
f β   f  ξ  f β   2 f β   f  α 
ξ 2   ξ,β τέτοιο ώστε f΄(ξ2)= f   ξ 2     .
βξ βξ 2 β  ξ 

1 1 2ξ  2α 2β  2ξ 2 β  α 
Επομένως    
f   ξ 1  f   ξ 2  f  β   f  α  f  β   f  α  f β   f  α 

e
β.i. Η f  x   α  xln   , α  είναι ορισμένη στο διάστημα  0,   και παραγωγίσιμη σ΄αυτό με
x
2
e 1 e  e x  e  e
f  x   ln    x   2   ln      2   ln    1 , x  0 .

x e  x  x e  x  x
x
Αφού η f παρουσιάζει τοπικό ακρότατο υπάρχει ένα x 0  0 εσωτερικό του  0,   που σύμφωνα με
1
θεώρημα Fermat θα έχουμε f   x 0   0 και f  x 0   .
2
 e   e  ln x΄΄11"' e
 f   x 0   0  ln    1  0  ln    ln e   e  x0  1
 x0   x0  x0
1 1 1 1
 f  x 0    f 1   α  1  ln e   α  
2 2 2 2

ii. Εξετάζοντας την μονοτονία της f βρίσκουμε

1 1 
(Ολικό) μέγιστο το f 1  . Εφαρμόζοντας θεώρημα Bolzano για την συνεχή f στα διαστήματα  2 ,1 ,
2 e 
1, e2  , έχουμε:

1
 f 1  0
2
e
 
1 1 1   1 1 1 3 6  e2
 f  2     2 ln  12     2 ln e 3    2  0
e  2 e e  2 e 2 e 2e 2
 
282

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

1 1 
Δηλ f  2 
 f 1  0 άρα υπάρχει ένα τουλάχιστον x1   2 ,1  τέτοιο ώστε f  x1   0 και αφού f
e  e 
1 
γνησίως αύξουσα στο  0,1 (άρα και στο  2 ,1  ) η ρίζα x1 είναι μοναδική στο  0,1 .
e 
1 2 e 1 1
 
Επίσης f e 2  
2
 e ln  2     e 2  0 και f 1   0
e  2 2

   
Άρα f e 2  f 1  0 , οπότε υπάρχει ένα τουλάχιστον x 2  1, e 2 τέτοιο ώστε f  x 2   0 και αφού η f

 
γνησίως φθίνουσα στο 1,    0,1 (άρα και στο 1, e 2 ) οπότε η ρίζα x 2 είναι μοναδική στο 1,  

Τελικά η f  x   0 έχει ακριβώς 2 ρίζες στο διάστημα  0,   .

Θέμα 145. Λύση

z1 z1
α. w  ww   z1 z2  z1z2   α  if  α   β  if β     α  if  α   β  if β   
z2 z2

 αf β  βf  α 

Ακόμα:
z1  iz2  z1  iz2  α  if  α   i β  if β    α  if  α   i β  if β   

 α  if  α   iβ  f β  α  if  α   iβ  f β  

 α  f  β    i  f  α   β    f β   α   i  f  α   β  
 α  f β  f  α   β  f β  α   f  α   β
2 2 2 2
 

 α  f β     f  α   β    f β   α    f  α   β  
2 2 2 2

 2αf β  2βf  α   2αf β  2βf  α   αf β  βf  α 

Επομένως z1  iz2  z1  iz2 .

f x
β. H g  x   , x   α,β , 0  α  β , είναι συνεχής στο  α,β ως πράξεις συνεχών συναρτήσεων,
x
f α f β 
παραγωγίσιμη στο x   α,β  και g  α   ενώ g β   .
α β
0  α β f  α  f β 
Όμως αf β   βf  α     g  α   g β  . Συνεπώς η g ικανοποιεί τις υποθέσεις του
α β
θεωρήματος Rolle στο  α,β . 283

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 f  x   f   x  x  f  x 
γ. Έχουμε ότι g  x      . Από το ερώτημα β. θα υπάρχει τουλάχιστον ένα
 x  x2
ξf   ξ   f  ξ  f ξ 
ξ   α,β  τέτοιο ώστε g  ξ   0  2
 0  f ξ   , ξ   α,β  .
ξ ξ
Η εξίσωση της εφαπτομένης της γραφικής παράστασης της f στο ξ είναι η:

f ξ  xf  ξ 
y  f  ξ   f   ξ  x  ξ   y  f  ξ   x  ξ  y 
ξ ξ
Επειδή οι συντεταγμένες του O  0,0  επαληθεύουν την εξίσωση της εφαπτομένης, έχουμε ότι υπάρχει
εφαπτομένη της γραφικής παράστασης της f η οποία διέρχεται από την αρχή των αξόνων.

δ. Θέτω x  α  t  u , έχουμε dt  du . Για t  α  u  x ενώ για t  x  u  α .

x f x  α  t  α f u x f u 1 x f u 
Επομένως  α
 x  α  x  α  t 
dt   
x
x  α u
du  

α xα u

du 
x  α  α u
du .

Συνεπώς έχουμε ότι

x 0

lim 
x f x  α  t 1 x f u  α g  u  du 0 lim g  x   g  α 
x α  x  α   α
dt  lim du  lim .
x α α
 x  α  x  α  t  u x α (x  α ) DLH x α

f α
Συνεπώς g  α   1   1  f α  α .
α
Οπότε βf  α   αf β   f β   β .

Θεωρώ h  x   f  x   x , x   α,β .

Η h συνεχής στο  α,β , παραγωγίσιμη στο  α,β  και h  α   f  α   α  0 , h β  f β   β  0 .

Συνεπώς από θεώρημα Rolle, υπάρχει ένα τουλάχιστον x0   α,β  τέτοιο ώστε:

h  x0   0  f   x0   1  0  f   x0   1 . Επομένως η εξίσωση f   x   1 έχει μια τουλάχιστον ρίζα στο

διάστημα  α,β  .

Θέμα 146. Λύση

4
α. Η f είναι συνεχής στο , οπότε και η είναι συνεχής στο ως πράξεις συνεχών
1  f 2 t 
x 4
συναρτήσεων. Άρα το  0 1  f 2 t 
dt παραγωγίσιμο στο ,συνεπώς η f είναι παραγωγίσιμη στο με
284
4
f  x  .
1  f 2 x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

4
Έχουμε ότι για κάθε x  ισχύει  0 , οπότε έχουμε ότι για κάθε x  , ισχύει f   x   0 .
1  f 2 x
Επομένως η f είναι γνησίως αύξουσα στο , άρα και "1  1" , οπότε αντιστρέφεται.
Επίσης f  0   0 , άρα η x  0 μοναδική λύση της εξίσωσης f  x   0 .
f
Επίσης για x  0  f  x   f  0   f  x   0 .
f
Ενώ για x  0  f  x   f  0   f  x   0 .

4
Η f παραγωγίσιμη στο , οπότε και η είναι παραγωγίσιμη στο ως πράξεις παραγωγίσιμων
1  f 2 t 
8f  x  f   x 
συναρτήσεων. Άρα η f  είναι παραγωγίσιμη στο με f   x    .
1  f  x  
2 2

8f  x  f   x  f  x   0 1 1
β. f   x   0    0  f x  0  x  0
1  f  x  
2 2

8f  x  f   x  f  x   0
f   x   0    0   8f  x   0  x  0
1  f  x  
2 2

Επομένως η f είναι κυρτή στο  ,0 και κοίλη στο 0,   . Παρουσιάζει στο σημείο
M  0,f  0     0,0  σημείο καμπής.

4  1 
γ. f   x    f   x   f   x  f 2  x   4   f  x   f 3  x     4x  
1  f x
2
 3 
1
 f  x   f 3  x   4x  c
3
f 0 0
1 1 3
Για x  0 έχουμε f  0   f 3  0   4  0  c  c  0 . Οπότε f  x   f  x   4x .
3 3
Γνωρίζουμε ότι αν μια συνάρτηση f είναι γνησίως αύξουσα, τότε οι εξισώσεις f  x   x και f 1  x   f  x 
είναι ισοδύναμες. (Η απόδειξη βρίσκεται στην Σελ. 76 – Τόμος Α’ «Εισαγωγή στην Θεωρία Συναρτήσεων –
Νικολάου Ε. Καντιδάκη»).
Έτσι:
1 1 1
f  x   x  f  x   f 3  x   x  x 3  4x  x  x 3  12x  3x  x 3  x 3  9x  0 
3 3 3
 x  x  3 x  3  0

Άρα x  0 ή x  3 ή x  3 . Οπότε τα κοινά σημεία των Cf ,Cf 1 είναι τα A  3,3 , O  0,0  , B  3, 3 .
285

1
δ. Θα δείξουμε, ότι η f έχει σύνολο τιμών το , οπότε η f θα έχει πεδίο ορισμού το .

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

x x3 x2 1
Θεωρώ g  x  
 , x , η g παραγωγίσιμη στο με g  x  
  0 για κάθε x  , άρα η
4 12 4 4
g γνησίως αύξουσα στο οπότε και "1  1" . Έχουμε ότι η g έχει σύνολο τιμών το

 lim g  x  , lim g  x    ,  .

x  x 

f x f 3 x
 x , έχουμε οτι g f  x    x  f  x   g  x  . Επομένως η f έχει σύνολο
1
Επίσης επειδή 
4 12
τιμών το πεδίο ορισμού της g, δηλαδή το .

f x f 3 x f f 1  x   f 3 f 1  x   x x3
Έχουμε  x   f x  f x  
1 1
, x .
4 12 4 12 4 12
Προσδιορίζουμε τη σχετική θέση των Cf ,Cf 1 . Επειδή η f κοίλη στο 0,   ,έχουμε ότι η Cf βρίσκεται
πάνω από την ευθεία y  x στο 0,   ,ενώ η f 1 θα βρίσκεται κάτω από την ευθεία y  x στο 0,   .

Έτσι από τη συμμετρία έχουμε:

 x x3  3  3x x3 
f  x   x dx  4   x  f  x   dx  4   x    dx  4     dx 
3 3 3
E  4 1 1
0 0 0
 4 12  0
 4 12 
3
 3x 2 x 4   33 34   27 27  4  27 27
4    4    4     τετραγωνικές μονάδες.
 8 48  0  8 48   8 16  16 4

Θέμα 147. Λύση

α. Έχουμε f   x   0 για κάθε x  1, 2 και συνεπώς η f  είναι γνησίως φθίνουσα στο 1, 2  αφού
επιπλέον είναι συνεχής ως παραγωγίσιμη. Η f  στο 1, 2  παρουσιάζει ως συνεχής ελάχιστη

τιμή στο x 0  2 και άρα f   x   f   2   1  0 . Η f λοιπόν είναι γνησίως αύξουσα στο 1, 2  με σύνολο
 
τιμών f 1, 2  f 1 ,f  2   0, 2 .

286
β. Η εφαπτομένη της Cf στο  2,f  2    2, 2  έχει εξίσωση y  f  2   f   2  x  2   y  x

f  2   f 1
γ. Από Θ.Μ.Τ για την f στο 1, 2  έχουμε ότι υπάρχει ξ  1, 2  τέτοιο ώστε f   ξ    2 . Από
2 1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Θ.Μ.Τ για την f στο ξ, 2 έχουμε ότι υπάρχει x0   ξ, 2   1, 2  τέτοιο ώστε
f 2  f ξ  1
f   x o     1 .
2ξ 2ξ
δ1. Από Θ.Μ.Τ για την f στα διαστήματα 1, x  και  x, 2  παίρνουμε ότι υπάρχουν ξ1  1, x  και
f  x   f 1 f  2  f x
ξ 2   x, 2  τέτοια ώστε f   ξ1   και f   ξ 2   . Τότε για ξ1  ξ 2 παίρνουμε
x 1 2x
f  x   f 1 f  2   f  x 
ξ1  ξ 2  f   ξ1   f   ξ 2    αφού η f  είναι γνησίως φθίνουσα στο 1, 2  .
x 1 2x

δ2. Η σχέση f  x   2  x  1 ισχύει ως ισότητα για x  1 και x  2 . Για x  1, 2  από το δ1. έχουμε
f  x   f 1 f  2   f  x 
  f  x   2  x  1 .
x 1 2x

δ3. Από το δ2. έχουμε f  x   2  x  1  f  x   2  x  1  0 .

Επιπλέον η f  x   2  x  1 συνεχής και συνεπώς :

2 2 2

 f  x   2  x  1  dx  0   f  x  dx   2  x  1 dx  1
1 1 1

ε. Έστω η συνάρτηση h  x   2  x .

Θεωρώ τη συνάρτηση φ  x   f  x   h  x   f  x   2  x, x  1, 2 . Η φ  x  συνεχής στο 1, 2 αφού η

fσυνεχής και επιπλέον φ 1  1  0 και φ  2   2  0 . Από θεώρημα Bolzano υπάρχει ένα τουλάχιστον
x1  1, 2  τέτοιο ώστε φ  x1   0  f  x1   h  x1   0  f  x1   h  x1  .

Επιπλέον η φ  x  γνησίως αύξουσα αφού φ  x   f   x   1  0 .

στ. Από Θ.Μ.Τ για την f στα διαστήματα 1, x1  και  x1 , 2  έχουμε ότι υπάρχουν ξ1  1, x1  και
f  x1   f 1 2  x1 f  2   f  x1  x
ξ 2   x1 , 2  τέτοια ώστε f   ξ1    και f   ξ 2    1 . Τότε
x1  1 x1  1 2  x1 2  x1
2  x1 x1 x 2  x1 x
f   ξ1 ·f   ξ 2    1 και f   ξ1   2  2 1 .
x1  1 2  x1 x1  1 x1  1 x1  1

Θέμα 148. Λύση

α. Έστω z  x  yi , x, y  .
έχουμε
z  2  i  z  2  i  x  yi  2  i  x  yi  2  i   x  2    y  1 i   x  2    y  1 i 
287
 x  2 2   y  1   x  2 2   y  1   x  2 2   y  1   x  2 2   y  1 
2 2 2 2

x2  4x  4  y 2  2y  1  x 2  4x  4  y 2  2y  1  4y  8x  y  2x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Συνεπώς οι εικόνες του μιγαδικού, ανήκουν στην ευθεία (ε) y  2x .

β. Επειδή η ευθεία (ε) y  2x είναι ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f στο  έχουμε
f x
lim  2 και lim  f  x   2x   0 .
x  x x 

5ημu 1 1 5ημu 1  1   1 
Αρχικά έχουμε 2
 2   2  2  2 και lim   2   lim  2   0 .
u u u u u u 
 u  u 
u 
 5ημu 
Άρα από κριτήριο παρεμβολής έχουμε lim  2 
 0.
u 
 u 
1
u
x
1 1 x  0 f  u  5ημu
xf    5x 2 ημ  κ  2 κ
u 
20κ κ2
Οπότε 10  lim  
x x
 lim u u   .
x 0 1 2 u  f  u   2u  2 02 2
f  2
x x
κ2
Άρα  10  κ  18 .
2

1
γ. Έχουμε g(x)   f  xt  dt , οπότε για x  0 έχουμε:
0

1 1
g  0    f  0  dt  f  0   1  dt  f  0  t 0  f  0 1  0   f  0 
1

0 0

du
Για x  0 θέτουμε xt  u , οπότε dt  .
x
Για t  0 έχουμε u  0 , ενώ για t  1 έχουμε u  x .
1 x f  u  du 1 x
Συνεπώς για x  0 έχουμε g  x    f  xt  dt     f  u  du .
0 0 x x 0
1 x
f  u  du αν x  0
Τελικά, g  x    x  0

.
f  0  αν x  0


x 1
δ. Έχουμε ότι η f είναι συνεχής στο , οπότε το  f  u  du παραγωγίσιμο στο
0
. Η
x
παραγωγίσιμη

στο  ,0    0,   , άρα η g παραγωγίσιμη στο  ,0    0,   .

288 1 x
 f  u  du  f  0 
x 0
g  x  g 0  f  u  du  xf  0  0 f  x   f 0  f 0 
Επίσης lim  lim x 0
 lim 0
 lim  .
x 0 x0 x 0 x x 0 x2 D.H x  0 2x 2

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

 1 x f x
  2  f  u  du  , x0
 x 0 x
Επομένως η g παραγωγίσιμη στο με g  x    .
 f   0 
, x0

 2

ε. Έχουμε :

 2 f  t  dt  α  2 f  t  dt  α  2 f  t  dt  α
2 2  1
z  α  2αi
 1  1
z   f  t  dt  i  f  t  dt   2  1 2
  1 .
  f  t  dt  2α   f  t  dt   f  t  dt  2α   f  t  dt  α
1 0

 0  0 1  0
Η g συνεχής στο 1, 2  , παραγωγίσιμη στο 1, 2  , από Θεώρημα Μέσης Τιμής έχουμε ότι υπάρχει
τουλάχιστον ένα ξ  1, 2  τέτοιο ώστε:

g  2   g 1 1 2 1
g  ξ    g  2   g 1   f  t  dt   f  t  dt  α  α  0 .
2 1 2 0 0

Δηλαδή
1 ξ f ξ  1 ξ 1 ξ
g  ξ   0   2 0
f  u  du   0    f  u  du  f  ξ   0   f  u  du  f  ξ   g  ξ   f  ξ 
ξ ξ ξ 0 ξ 0
Θέμα 149. Λύση
Α.α. Η f είναι παραγωγίσιμη στο με f   x   ex 1  x  ex 1   x  1  ex 1 .

Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι η f είναι γνησίως φθίνουσα στο διάστημα  , 1 και
γνησίως αύξουσα στο διάστημα  1,   ενώ παρουσιάζει τοπικό ελάχιστο στο x  1 το f  1  0 . Το
τοπικό ελάχιστο είναι και ολικό αφού
    
 x   1 
lim f  x   lim  x  e  1  lim 

x 1
x  x  x  1   1 DHL
 lim 
x  1  11 και
 x 1    x 1 
e   e 
lim f  x   lim  x  e x 1  1   .
x  x 

289

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

 
β. z  w   x  i  e x 1  i  x  e x 1  x  i  i  e x 1  i 2  x  e x 1  x  i  i  e x 1  1 

 x  e x 1  1  i  e x 1  x  άρα πρέπει x  ex 1  1  0  f  x   0  x  1 .

Β. Αν η Cf έχει στο  ασύμπτωτη την ευθεία ε : y   2  α  x  4  β έχουμε:

f x
 lim  2  α και lim f  x    2  α   x   4  β . Επειδή
x  x x 

f x αx 3  βx 2  2 αx 3
lim  lim  lim  α πρέπει α  2  α  α  1 και
x  x x  x3  x x  x 3

 x 3  βx 2  2 
 lim f  x    2  α   x   lim f  x   x   lim   x 
x  x  x 
 x 2
 1 

 x 3  βx 2  2 x   x 2  1   βx 2  x  2  βx 2
 lim     lim  lim β
x   x 2
 1 x 2
 1  x   x 2  1  x  x 2
 

πρέπει β  4  β  β  2

290

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 150. Λύση

α. Η f και διάφορη του μηδενός για κάθε x  και συνεπώς διατηρεί πρόσημο στο . Αφού
f 1  1  0 , έχουμε f  x   0 για κάθε x  .

και f  x   0 για κάθε x 

z
β. Η σχέση  f  x  dx  0 ισχύει
1
για κάθε x  . Οπότε z  1 . Ο
γεωμετρικός τόπος των εικόνων των z είναι ο μοναδιαίος κύκλος.

γ. Για z  α  βi , α,β  έχουμε z  z  2 α και z  z  2 β . Οπότε:

 z  z  3 x3  x  lim  2 α  3 x3  x  lim  2 α  3 x3  lim  2 α  3 x   

lim  
 
x  z  z  3 x 2  x
 
x  2 β  3 x 2  x
  x   2 β  3 
x  2 β  3 x 2

3
διότι Η εικόνα του z κινείται στον μοναδιαίο κύκλο και συνεπώς α  1  , άρα 2 α  3  0 . Ομοίως
2
2 β 30 .

δ. Το εμβαδόν που περικλείεται από τη Cf , τον οριζόντιο άξονα και τις ευθείες x  0 και x  1 είναι

 f  x  dx αφού λόγω του (α) έχουμε f  x   0 για κάθε x 

1
.
0

1 1
Άρα  f  x  dx  z  2z
0
 z  2 z  z  2 z  3 z  3 . Άρα  f  x  dx  3  0 (1).
0

Θεωρώ τη συνάρτηση h  x    f  t  dt  3x 2  6x  6 με x  0,1 . Η h  x  συνεχής στο  0,1 ως

x

f  t  dt (η f  x  συνεχής και άρα η

x x
  f  t  dt παραγωγίσιμη) και 3x  6x  6
2
πράξεις των συνεχών
0 0
(συνεχής ως πολυωνυμική)..
291
Επιπλέον h  0   6  0 και h 1   f  x  dx  3  0 από τη σχέση (1). Από Θεώρημα Bolzano, υπάρχει
1

ένα τουλάχιστον xo   0,1 τέτοιο ώστε h  x0   0   f  t  dt  3t 2  6t  6  0

x0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 151. Λύση

α. z1  z2  z1  z2  z1  z2  z1  z2   z1  z2  z1  z2   z1  z2  z1  z2 
2 2
   
  z1  z2  z1  z2    z1  z2  z1  z2   z1 z1  z1z2  z2 z1  z2z2  z1z1  z1 z2  z2z1  z2 z2 
 2z1z2  2z1 z2  0  2  z1z2  z1 z2   0  4Re z1z2   0
Άρα ο γεωμετρικός τόπος των εικόνων του z1z 2 είναι το ημιεπίπεδο για τα x  0 .

και z2  1  f  x   i ικανοποιούν τη σχέση του ερωτήματος α. θα ισχύει για

f x
β. Αφού οι z1  1  iα
αυτούς Re  z1z2   0 .

Όμως z1z2  1  iα   1  f  x   i   1  f  x   i  iα    iα  f  x   α   
f x f x f x f x

 z1z2  1  f  x   α     1  α    α  f  x   i .
f x f x f x

Οπότε Re  z1z2   0  1  f  x   α
f  x
0 .

Θεωρώ h  x   1  f  x   α
f x
με x  . Τότε έχουμε h  x   0  h  x   h  0  . Δηλαδή η h  x 
παρουσιάζει μέγιστο στο x 0  0 . Επιπλέον η h  x  παραγωγίσιμη στο ως πράξεις παραγωγίσιμων με

 
h  x   f   x   αf  x   lnα  f   x   h  x   f   x  1  αf  x  lnα , άρα παραγωγίσιμη και στο x0  0 . Από

Θεώρημα Fermat λοιπόν θα ισχύει : h  0   0  f   0  1  α  f 0

lnα  0 . 
Όμως f   0   0 , οπότε 1  α
f  0
lnα  0  1  lnα  0  α  e . Συνεπώς ισχύει 2  α  3 .

γ. Για την g  x  έχουμε: g  x   Im  z1z2   g  x   1  e  ef  xf  x  . Η g  x  ικανοποιεί τις

f x

προϋποθέσεις του θεωρήματος Rolle στο  γ,δ και συνεπώς η g  x  συνεχής στο  γ,δ , παραγωγίσιμη
στο αντίστοιχο ανοιχτό διάστημα  γ,δ  και g  γ   g  δ  .

Οπότε g  γ   g  δ   1  e  ef  γf  γ   1  ef δ  ef δf δ  

f  γ

ef  γ  1  f  δ 
e f  γ
1  f  γ    e f δ
1  f  δ    f δ  1  f γ με f  γ   1 .
e  

Θέμα 152. Λύση

f  x ημx  1   συνx 
f x0
292 α. 2f   x   f  x   ημx  0  2f   x   f  x   ημx   2
2 2
 , άρα    .
f x 2  f  x    2 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

1 συνx 1 3 1 συνx  3
Επομένως   c . Για x = 0 έχουμε 2   c  c  άρα  οπότε
f x 2 2 2 f x 2
2
f x  , x .
συνx  3

1 1 2 1 1 1
β.  f x  1   1   
2 2 συνx  3 4 συνx  3 2
 4  συνx  3  2  2  συνx  3  4  1  συνx  1 που ισχύει για κάθε x 

γ.i. Είναι : h  x   e  g  x   e g  x  f  x   e g  x  f  x  , παραγωγίσιμη στο

g  x
ως πράξεις
2ημx
παραγωγίσιμων συναρτήσεων με h  x   f   x    0 για κάθε x   π, 2π  . άρα h  x  κοίλη
1  συνx 
2

στο  π, 2π  .

γ.ii. Ισχύουν για την h  x  οι υποθέσεις του Θ.Μ.Τ. στο διάστημα  x  1, x  1 , άρα υπάρχει ένα
h  x  1  h  x  1 e g  x 1  e g  x 1
τουλάχιστον ξ   x  1, x  1 τέτοιο ώστε h  ξ    f ξ   .
 x  1   x  1 2

1 1 e g  x 1  e g  x 1
Όμως  f  ξ   1 άρα   1 οπότε 1  e g  x 1  e g  x 1  2
2 2 2

iii. Έστω φ  x   e
g x
 2x  2012 , x  , Παραγωγίσιμη στο σαν πράξεις παραγωγίσιμων
συναρτήσεων με φ  x   e  g  x   2  f  x   2  0 οπότε η φ  x  είναι γνησίως φθίνουσα στο
g x
,
άρα η φ  x   0 έχει το πολύ μία ρίζα στο .

Θέμα 153. Λύση

α. Αν u  tx τότε du  x 2dt και t  0  u  0 , t  1  u  x 2 οπότε με x  0 ή
2

2
1 1 1 x2 1 u x2 e x  1
Fx  2  0 e x dt  x2
tx 2 2
 e du  2 e  0 
u
.
x 0 x x2
2
e x  1 u  x2 e u  1 0
β. Είναι F  0    e dt  1 και limF  x   lim  e  1  F  0  άρα είναι συνεχής
1
0
 lim
0 x 0 x 0 x 2 x 0 u 0 u
u 0

στο σημείο x 0  0 . 293

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

ex  1
γ. Αν θεωρήσουμε την g  x   , x  0 και g  0  =1 τότε η F  x   g  x 2  , x  και
x
0
Fx  F0 g x   1  0 2  
xe x  e x  1
lim  lim  lim2xg  x 2  και επειδή είναι g  x   , x  0 και
x 0 x x 0 x DLH x  0 x2
0
 
xe x  e x  1  0  e x  xe x  e x 1 1 1
επειδή limg  x   lim 2
  lim  lim e x  θα είναι και lim g  x 2  
x 0 x 0 x DLH x 0 2x 2 x 0 2 2
x 0 2
Fx  F0 1
άρα θα έχουμε και lim  lim2xg  x 2   2  0   0 άρα παραγωγίσιμη στο σημείο x 0  0
x 0 x x 0 2
με F  0   0 .

δ. Είναι F  x   g x 2   , x  0 άρα παραγωγίσιμη με F  x   2xg x 2   , x  0 και για την

xe x  e x  1
g  x   2
, x  0 έχουμε ότι αν h  x   xe x  e x  1 , x  0 επειδή h  x   xe x  0 , x  0
x
άρα η h είναι γνήσια αύξουσα στο 0,   επομένως για x  0 ισχύει ότι h  x   h  0   0 επομένως
h x
g  x   2
 0 , x  0 , άρα και g  x 2   0 , x  0 επομένως για την F  x   2xg  x 2  θα είναι
x
F  x   0 , x  0 άρα γνήσια αύξουσα στο 0,   και F  x   0 , x  0 , άρα γνήσια φθίνουσα στο
 ,0 .
xe x x 2  2x  xe x  e x  1
Τώρα είναι F  x   2g x    4x g  x 
2 2 2
, x  0 με g  x  
x4
, x0 ή

xe x x 2  2x 2e x  2xe x  2x x 2e x  2xe x  2e x  2
g  x   
x4 x3
οπότε αν θεωρήσουμε την φ  x   x 2e x  2xe x  2e x  2 , x  0 έχουμε ότι

φ  x   2xex  x 2ex  2ex  2xe x  2e x  x 2e x  0 , x  0 .

άρα γνήσια αύξουσα στο 0,   . Eπομένως θα ισχύει ότι φ  x   φ  0   0 , x  0 επομένως η

φx
g  x    0 , x  0 άρα και g  x 2   0 , x  0 άρα
x3
F  x   2g  x 2   4x 2 g  x 2   0 , x  0 δηλαδή η F είναι κυρτή στο .

x2 t 2
και e  e  ex
0
ε. Είναι 0  t  1 άρα και 0  x 2t  x 2 , x  0 επομένως άρα και
1 1 1 1
 1dt   e dt   e dt  1   e dt  e (1).
x2 t x2 x2 t x2
0 0 0 0

Fx Fx x
στ. Είναι lim  lim  F  0   1  0 .
294 x 0 ημx x  0 x ημx

F  x  ex  1
2 2
ex  1
Ακόμη από F  x   , x  0 είναι  και
x2 x x3

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Fx
2 2 2
ex  1 2xe x 2 ex 2 x2
lim  lim  lim  lim  lim 2xe  
x  x x  x3 x  3x 2 3 x  x 3 x 

και όμοια στο 

2
ex  1
Fx
2 2 2 2

x 2 e x  1 DEL 2xe x 2e x DEL 4xe x

lim  lim  lim  lim  lim  lim  
x  x x  x x  x3 x  3x 2 x  3x x  3

Θέμα 154. Λύση

α. Με 2x  t  u έχουμε ότι dt  du και t  x  u  x , t  2x  1  u  1 άρα από

  2xf  2x  t    t  1f  2x  t  dt  e
2x-1
x
 ex προκύπτει ότι
x

  2xf  u    2x  u  1f  u   du   e

1
x
 ex ή
x

  2xf  u   2xf  x    u  1f  u  du  e

x
x
 ex ή
1

   u  1 f  u  du  e
x
x
 ex (1) και παραγωγίζοντας έχουμε ότι  x  1 f  x   e x  e και για x  1
1

ex  e
είναι f  x   .
x 1
Επειδή τώρα η f είναι συνεχής στο x  1 θα είναι limf  x   f 1 και αφού
x 1

ex  e e x  e1
lim f  x   lim  lim  e (από τον ορισμό του παράγωγου αριθμού) θα είναι f 1  e άρα
x 1 x 1 x  1 x 1 x  1

 ex  e
 , x 1
είναι f  x    x  1 .
e, x 1


(e x  e)(x  1)  e x xe x  2e x  e
β. Είναι η f παραγωγίσιμη για x  1 με f   x    .
 x  12  x  12
Τώρα για την g  x   xe x  2e x  e ισχύει ότι g  x   ex  xex  2ex   x  1 ex άρα g  x   0 , x  1
επομένως γνήσια αύξουσα στο 1,   και g  x   0 , x  1 , επομένως γνήσια φθίνουσα στο  ,1 ,
άρα έχει ολικό ελάχιστο στο x 0  1 δηλαδή ισχύει g  x   g 1  0 για κάθε x  .

g x
Επομένως για την f   x   ισχύει f   x   0 για κάθε x   , 1  1,    και αφού είναι
 x  1
2

συνεχής στο x 0  1 θα είναι γνήσια αύξουσα στο

Ισχύει ακόμα ότι  z  2   0  z  4 z  4  0  zz  4  4 z οπότε θα είναι f  zz  4   f 4 z

2 2
  295
και αφού από υπόθεση έχουμε ότι f  zz  4   f  4 z  θα ισχύει ότι

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

f  zz  4   f  4 z   zz  4  4 z   z  2   0 άρα z  2 οπότε η εικόνα του z ανήκει σε κύκλο

2

κέντρου O  0,0  και ακτίνας ρ  2 .

γ.i. Ισχύει κάθε χρονική στιγμή ότι x 2  t   y 2  t   4 και θέλουμε σε ποιο σημείο ισχύει ότι
x  t 0   y  t 0  οπότε παραγωγίζοντας την ισότητα ως προς το χρόνο έχουμε ότι
2x  t  x  t   2y  t  y  t   0  x  t  x  t   y t  y t   0 και για t  t0 ισχύει
x  t 0  x  t 0   y  t 0  y  t 0   0 και αφού x  t 0   y  t 0   0 θα ισχύει ότι

x  t 0   y  t 0   0  x  t 0   y  t 0  επομένως από x2  t 0   y 2  t 0   4  2y 2  t 0   4  y  t 0   2
και τότε x  t 0    2 άρα στο σημείο  2, 2   ο ρυθμός μεταβολής της τετμημένης x του
M ως προς το χρόνο t είναι ίσος με το ρυθμό μεταβολής της τεταγμένης y.

ii. Τώρα όταν x  t 0  =1 , y  t 0   3 και x  t 0   2 από x  t  x  t   y  t  y  t   0 προκύπτει ότι

2 2 3
1 2   3y  t 0   0  y  t 0   
3 3

Θέμα 155. Λύση

α. Για κάθε x  0 είναι f   x   2xf  x   0  f   x   2xf  x  . Η συνάρτηση –2x είναι συνεχής στο
 0,   και η f  x  είναι παραγωγίσιμη άρα και συνεχής στο  0,   , συνεπώς η f  είναι συνεχής στο
 0,   ως γινόμενο συνεχών συναρτήσεων . Ακόμη για κάθε x  0 είναι
f   x   2xf  x   0  ex f   x   e x 2xf  x   e x  0 
2 2 2

e x2
 
f  x   0  ex  f  x   c ,
2
όπου c

πραγματική σταθερά . Επειδή η γραφική παράσταση της f διέρχεται από το σημείο Α 1,1 θα είναι
f 1  1 , άρα e1  f 1  c  e  1  c  c  e . Συνεπώς για κάθε x  0 είναι
2

ex  f  x   e  f  x   e1 x .
2 2

f t 
β. Έστω g  t   , t  0 . Είναι
2t 2
f   t  2t 2  f  t  2t 2  f   t  2t 2  4tf  t  f  t  2tf  t  2tf  t  2t 2  4tf  t 
  t2  1
g  t      f  t  
     
2 2 2
2t 2 2t 2 2t 2 t3
t 1 2
 0 , για κάθε t  0 . Άρα η g είναι γνησίως φθίνουσα στο  0,   . Για κάθε t  1, x 
2
  e1  t
t3
έχουμε : 1  t  x  g 1  g  t   g  x   g 1  g  t   0 και g  t   g  x   0 . Επίσης αν
1  t  x  g 1  g  t   g  x   g 1  g  t   0 και g  t   g  x   0 . Επειδή λοιπόν οι g 1  g  t  ,
296 g  t   g x  δεν είναι παντού μηδέν, είναι συνεχείς και μη αρνητικές στο 1, x  θα έχουμε :

  g 1  g  t  dt  0   g  t   g  x  dt  0 (2).
x x
(1) και
1 1

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

x 1
x x f t 
x x f t  1
Από την (1) προκύπτει
1  g 1 dt   g  t  dt  
1 1 2
dt  
1 2t 2
dt  
1 2t 2
dt   x  1 .
2
x x x f t  x x f t  f x
Από την (2) προκύπτει  g  t  dt   g  x  dt   dt  g  x   1dt   dt   x  1 .
1 1 1 2t 2 1 1 2t 2 2x 2
x 1 x f t  x 1
Επομένως 2
f x   2
dt  , x 1 .
2x 1 2t 2

f t   x e1 t 
2
 1  x x
γ. Για κάθε x  1 έχουμε F  x     1  2  f  t  dt    f  t   2  dt    e
1 t 2
 2  dt 
1  2t 
1
 2t  1
 2t  
1 1 t 2 
x
x  1 1 t 2  1 1 112 1 1
    e  dt    e    e1 x 
2 2
e   e1 x  .
1
 2t   2t  2x 1 2 1 2x 2

x
δ. Η σχέση 2e  e  t dt  1 γράφεται ισοδύναμα
2

x x x 1
2  e1 t dt  1  2  f  t  dt  1   f  t  dt 
2
(3).
1 1 1 2
x x
Είναι e1 x  0  e1 x  1  1  f  x   f 1  1   f   t  dt  1   2tf  t  dt  1 
2 2

1 1

x 1
  tf  t  dt  (4).
1 2
f t  0
Για κάθε t  1  tf  t   f  t   tf  t   f  t   0 . Επειδή η tf  t   f  t  είναι συνεχής στο 1, x  (με
x  1 ), δεν είναι παντού μηδέν στο 1, x  και για κάθε t  1, x  είναι tf  t   f  t   0 θα ισχύει
x 1
   1 f  t  dt  2 ,
x x x
1 tf  t   f  t  dt  0  1 tf  t  dt  1 f  t  dt (5). Από τις (4) και (5) παίρνουμε

δηλαδή την (3) , οπότε το ζητούμενο έχει αποδειχθεί.

Θέμα 156. Λύση


α. f   x  f  x   f   x   f  x  f   x    2f  x  f   x    f  x   2f  x  f   x   f  x   c .
2 2 2

Για x  0 η τελευταία γίνεται: 1  1  c  c  0 . Άρα:

f 2  x   2f  x  f   x   f 2  x   f 2  x    f 2  x  e  x  f 2  x   e  x  0  f 2  x  e x   0
 f 2  x  e  x  c1 .

Επειδή f  0   1 τότε c1  1 άρα: f 2  x   e x .

Από την τελευταία σχέση προφανώς η f  x   0 για κάθε x  , άρα θα διατηρεί σταθερό πρόσημο , και
x
αφού f  0   1 τότε f  x   0 για κάθε . Οπότε τελικά: f  x   e 2 . 297

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

x x
β. Έστω h  x   x 2004 lnf  x   x 2004  . Τότε είναι: h  x    x   h  x  για κάθε x  .
2004

2 2
α
Άρα η g είναι περιττή, όποτε  h  x  dx  0 .
-α

1
γ. Η g έχει σύνολο τιμών το  0,1 οπότε 0  g  x   1 . Όμως 1  f  x   1  0   1 . Άρα:
2

1  f 2 x
g x g x 1 g t 
0  1  1  0 Οπότε: 1   dt  0 .
1  f x
2
1  f x
2 0 1 f2 t

g t 
Έστω τώρα η συνεχής συνάρτηση στο  0,1 με φ  x   2x  
x
dt  1 .
0 1  f 2 t 

g t 
φ  0   1  0 , φ 1  1  
1
dt  0 , οπότε από Bolzano η φ έχει τουλάχιστον μια ρίζα στο
0 1 f2 t

g t 
 0,1 . Όμως η συνάρτηση dt  1 είναι συνεχής στο  0,1 άρα η συνάρτηση
1  f 2 t 
g x
φ είναι παραγωγίσιμη με φ  x   2   1 όποτε η φ είναι γνησίως αύξουσα άρα έχει μοναδική
1  f 2 x
ρίζα στο  0,1

Θέμα 157. Λύση

α. Για κάθε t  0 έχουμε :

P  t   Ε  t   Κ  t    t  1 φ  t   φ  t  4    t  1  2t  μ    2  t  4   μ  

 2t 2  μt  2t  μ  2t  8  μ  2t 2  μ  4  t  2μ  8 .
Επειδή κατά το πρώτο έτος λειτουργίας η επιχείρηση παρουσίασε ζημιά 12 εκατομμύρια δραχμές θα είναι
P 1  12  2  12  μ  4   1  2μ  8  12  μ  2 . Άρα P  t   2t 2   2  4  t  2  2  8 , δηλαδή
P  t   2t 2  2t  12 , t  0 .

t 0
β. Η επιχείρηση παρουσιάζει κέρδη όταν P  t   0  2t  2t  12  0  t  t  6  0  t  3 .
2 2

Άρα η επιχείρηση θα αρχίσει να παρουσιάζει κέρδη μετά το τέλος του τρίτου έτους.

γ. Ζητούμενο είναι το P  2  . Είναι P  t   4t  2 , t  0 .

Άρα P  2   4  2  2  6 εκατομμύρια δραχμές / έτος.

298
6
111 6 111 6 2 111  2t 3 2 
δ. I 
2  P  t  dt 
2   2t  2t  12  dt  
2  3
 t  12t   1998 .
0 0
0

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Θέμα 158. Λύση

2t  3
α. Η f  t   είναι συνεχής στο 1, 4  ως πηλίκο συνεχών συναρτήσεων άρα
t2
4 4 2t  3 4 2 t  2  1 4 1 
I   f  t  dt   dt   dt    2   dt 
1 1 t2 1 t2 1
 t2

 2t  ln t  2 1  8  ln6    2  ln3  6   ln6  ln3  6  ln2

4

1
 x 1 t 4
1 t 4 e x2 0
β. Για κάθε t  1,4  και x  0 έχουμε 1  t  4  2  2  2  e x  e x  e x
2 2 2

x x x

1 t 4
2t  3 x2
γ. Για κάθε t  1,4  και x  0 είναι f  t   0 ,  0 και από την σχέση e x  e x  e x
2 2 2

t2 x 1
1 t 4
x2 x2 x2
παίρνουμε e x f  t   e x f t   e x f t  
2 2 2

x 1 x 1 x 1
t 1 4 1
x  2 x2 x2 x2 x2
e x f t   e f t   0 (1) και e x f  t   e x f t   0 (2) .
2 2 2

x 1 x 1 x 1 x 1
 t
x  2 x2
4
1
x  2 x2 
Λόγω της (1) προκύπτει   f  t  e  f t  e  dt  0 
1  x 1 x 1
 
t 1 t 1
4 x2 2 4 x2 2 4 x2 2 x2 2 4
 1 f  t  x  1 e x dt   1 f  t  x  1 e x dt   1 f  t  x  1 e x dt  x  1 e x  1 f t  dt
1
x  2 x2
 g x  e  6  ln2  (3) .
x 1
Λόγω της (2) προκύπτει:
4 t 4 t
4 x  2 x2 4 x  2 x2 4 x  2 x2 4 x2 2
f 
1 x  1
t  e dt  f 
1 x  1t  e dt  f 
1 x  1t  e dt   1 f t  x  1 e x dt 
4 1 4
x  2 x2 4 x  2 x2 4 x  2 x2
 e  f  t  dt  e  f  t  dt  e  6  ln 2   g  x  (4) .
x 1 1 x 1 1 x 1
1 4
x  2 x2 x  2 x2
Από τις (3) και (4) παίρνουμε e  6  ln2   g  x   e  6  ln2  .
x 1 x 1
 x  2 x12  x2
1

Όμως lim 
 e  6  ln2     6  ln2  lim lim e   6  ln2   1  e 0  6  ln2 ,
x2
x  x  1 x  x  1 x 
 
299
 x  2 x42  x2
4

και lim 
x   x  1
e  6  ln2   
 6  ln2  x 
lim lim e x2
  6  ln2   1  e 0  6  ln2
  x 1 x 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

οπότε από το κριτήριο παρεμβολής θα ισχύει lim g  x   6  ln 2 .

x 

Θέμα 159. Λύση

i. Η συνάρτηση g είναι συνεχής στο 1,   ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών συναρτήσεων στο
1,  
Για x  1 θα εργαστούμε με τον ορισμό της συνέχειας.

lim g  x   lim

x
f  t  dt
0
0  x
f  t  dt   lim f  x   lim f  x   f 1  1

1 1
lim
x 1 x 1 x 1 l ' Hospital
x 1
 x  1 x 1 1 x 1

Και g 1  1
Άρα lim g  x   g 1 δηλαδή η g είναι συνεχής στο x0  1
x 1

ii. Η g είναι παραγωγίσιμη στο 1,   ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων συναρτήσεων στο
1,  
 x f  t  dt 
g  x   1
    1
x
f  t  dt   x 1    1
x

f  t  dt  x  1

 x  1 f  x   1 f  t  dt
x


 x  1   x  1
2
 x  1
2

 
 x  1 f  x   1 f  t  dt
x

 g x 
 x  1
2

Θα εξετάσουμε τώρα της g ως προς την παραγωγισιμότητα στο σημείο αλλαγής τύπου με την χρήση του
ορισμού.

 f  t  dt  1
x

g  1  lim
g  x   g 1
 lim
1
x 1  lim

1
x
f  t  dt   x  1
0
0
 lim
 x

1
f  t  dt   x  1  
x 1 x 1  x  1  x  1 
x 1 x 1 x 1 2 l ' Hospital x 1 2

f  x  1 1 f  x   f 1 1
 lim  lim  f  1  0
x 1 2  x  1 2 x 1 x 1 2

Άρα η g είναι παραγωγίσιμη στο x0  1

Επομένως
  x  1 f  x   x f  t  dt
 1 , x 1
g  x    x  1
2


0, x 1

iii. Για να δείξουμε ότι η g είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   αρκεί να βρούμε το πρόσημο του
300
αριθμητή της g  καθώς το πρόσημο του παρονομαστή είναι γνωστό.
Για να το πετύχουμε θεωρούμε συνάρτηση h  x    x  1 f  x    f  t  dt με x  1
x

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

Η h είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο 1,   ως αποτέλεσμα πράξεων συνεχών και παραγωγίσιμων
συναρτήσεων

h  x    x 1 f  x    1
x
 
f  t  dt  h  x    x  1 f   x    x  1 f  x   
1
x
 
f  t  dt 

 h  x    x  1 f   x   f  x   f  x   h  x    x  1 f   x 
Η f είναι κυρτή στο 1,   άρα η f  είναι γνησίως αύξουσα στο 1,  
Για x  1  f   x   f  1  f   x   0
Άρα h  x   0 για κάθε x  1,   δηλαδή η h είναι γνησίως αύξουσα στο 1,  

Για x  1  h  x   h 1  h  x   1  1 f 1   f  t  dt  h  x   0

1

1
Οπότε θα είναι :
 x  1 f  x   1 f  t  dt h  x 
x

g  x    0 άρα η g είναι γνησίως αύξουσα στο 1,  

 x  1  x  1
2 2

iv. Θα μετασχηματίσουμε την δοσμένη χρήση και στη συνεχεία θα κάνουμε χρήση των
συμπερασμάτων των προηγουμένων ερωτημάτων.

 f  t  dt  a  1   f  t  dt   f t  dt  g  a   g   
a a

1 1 1

 f  t  dt   1
1
a 1  1

Που ισχύει αφού η συνάρτηση g είναι γνησίως αύξουσα στο 1,   και από υπόθεση έχουμε ότι a  

Θέμα 160. Λύση

i. Η συνάρτηση  f  x  είναι παραγωγίσιμη στο ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων
συναρτήσεων στο .
Παραγωγίζουμε και τα δύο μέλη της δοσμένης σχέσης

3 f  x    f  x     x   3 f   x   f   x  f  x   1  f   x  3  f  x    1 (1)

Έχουμε ότι  f  x   1   f  x   1  3  f  x   3  1  3   f  x   2  3   f  x   0
Άρα η (1) γράφεται:

f   x   3   f  x    1  f   x  
1
 0 για κάθε x 
3  f  x 
Επομένως η f είναι γνησίως αύξουσα στο

1
ii. Η f είναι συνεχής και γνησίως αύξουσα στο . Άρα η f είναι 1-1, δηλαδή ορίζεται η f
Για την εύρεση της αντίστροφης θέτουμε f  x   y και λύνουμε την δοσμένη σχέση ως προς x
3 f  x    f  x   x  3 y   y  x  f 1  x   3x   x

f  x 1
iii. Θέλουμε να υπολογίσουμε το όριο lim  κάτι που είναι αδύνατο να πραγματοποιηθεί
x  x 3 301
απευθείας καθώς δεν γνωρίζουμε τον τύπο της f.
Από την δοσμένη σχέση έχουμε ότι:

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

x   f  x 
3 f  x    f  x   x  f  x  
3
Άρα το ζητούμενο όριο γράφεται διαδοχικά
x   f  x 
f  x 3 x   f  x   x  f  x  
lim  lim  lim  lim   
x  x  x  x  3 x
x x 3x  3x 
 1  f  x  
 lim  
x  3
 2
 3x 
  f  x  
Για τον υπολογισμό του ορίου lim   θα κάνουμε χρήση του κριτηρίου παρεμβολής
x 
 3x 
Έχουμε ότι:
x 0 1  f  x  1
1   f  x   1   
3x 3x 3x
 1  
lim     0   ή Παρεμβολής
x 
 3x    f  x 
 1 
  lim
 3x
0

x
lim    0
 
x  3 x 
Από την σχέση (2) έχουμε ότι
f  x  1  f  x   1
lim  lim   =
x  x  3
x  3x  3

3
iv. Το ζητούμενο εμβαδό δίνεται από το ολοκλήρωμα: E      2
f  x  dx
1

 3 
Επειδή δεν είναι δυνατό να βρεθεί τόσο το f 1 όσο και το f 
1
 θα καταφύγουμε στην f
 2 
Για x  0  f
1
 0  3  0   0  f 1  0  1  f 1  0
        3  3  
Για x   f 1    3     f 1     f 
2 2 2 2 2 2  2  2
Επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα στο πεδίο ορισμού της έχουμε
x  1  f  x   f 1  f  x   0
3 3
Επομένως: E      2
f  x  dx   2
f  x dx
1 1

Θέτουμε x  f 1  t   dx  f 1  t   dt  dx   3  t  dt
 
Για x  1  t  0
3 
Για x  t 
2 2
302

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
Μεθοδική Επανάληψη

    
E      2 t   f 1  t   dt   2 t   3  t  dt   2  3t  tt  dt   2 3tdt   2 t tdt 
0 0 0 0 0
 
 
 3t 2  2  3t 2  2 
     2 t   t  dt     t   t 02   2  t    tdt 
 2 0 0
 2 0 0

 

 3t 2  2   3t 2  2  
3 2
    t   t 02   2  tdt     t   t 02  t 02  ...  1
 2 0 0
 2 0 8

Θέμα 161. Λύση

i. Για τον υπολογισμό του ολοκληρώματος αρκεί να «βγάλουμε» το x μέσα από το ολοκλήρωμα.
Θέτουμε u  t  1  x  du   t  1  x  dt  du  dt
Για t  1  u  1  1  x  u  2  x
Για t  2 x  u  2 x  1  x  u  x  1
1 1 x 1  1 x 
f  x   du   ln u 2 x  ln 1  x   ln  2  x   ln 
2x 1 x
dt   
1 t 1 x 2 x u
 2 x 
 1 x 
 f  x   ln  
 2 x 

ii. Η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο (-1, 2) ως αποτέλεσμα πράξεων παραγωγίσιμων
συναρτήσεων στο (-1, 2)

  1  x   1  1  x  2  x 1  x   2  x   1  x  2  x 
f   x    ln               
1  x  2  x 
f x f x
  2  x  1 x 2  x
2

2 x
2  x  2  x   1  x  2 x 3 3
 f  x    f  x    f  x  0
1 x 2  x
2
1 x 2  x 2
1  x  2  x 
Άρα η συνάρτηση f είναι γνησίως αύξουσα στο x  0 1 
 1, 2  f
Το σύνολο τιμών της f είναι: f
f  1, 2    lim f  x  , lim f  x  
x 1 x  2
Αρκεί να υπολογίσουμε τα όρια
 1 x   1 x 
lim f  x   lim ln     , lim f  x   lim ln    
303
x 1 x 1  2 x  x 2 x 2  2 x 
Επομένως f  1, 2 

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598
 Μεθοδική Επανάληψη

iii. Από το προηγούμενο ερώτημα έχουμε ότι:

 1 x   1 x 
lim f  x   lim ln     , lim f  x   lim ln    
x 1 x 1  2 x  x 2 x 2  2 x 
Άρα οι ευθείες x  1 και x  2 είναι κατακόρυφες ασύμπτωτες τις γραφικής παράστασης της f

Θέμα 162. Λύση

Θέμα 163. Λύση

Θέμα 164. Λύση

Θέμα 165. Λύση

Θέμα 166. Λύση

Θέμα 167. Λύση

Θέμα 168. Λύση

Θέμα 169. Λύση

Θέμα 170. Λύση

Θέμα 171. Λύση

304

| Κ. Καρτάλη 28 τηλ.2421302598