9.

4 Xây dựng sự hiện diện* của thương mại điện tử (TIÊN)

Để xây dựng sự hiện diện thương mại điện tử thành công đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc
về kinh doanh, công nghệ và các vấn đề xã hội, cũng như cách tiếp cận có hệ thống.
Vào năm 2011, sự hiện diện của thương mại điện tử không chỉ là một website của
công ty mà còn có thể bao gồm một trang mạng xã hội trên Facebook, nguồn cấp dữ
liệu của công ty Twitter và các ứng dụng điện thoại thông minh nơi khách hàng có thể
truy cập dịch vụ của doanh nghiệp. Việc phát triển và điều phối tất cả các địa điểm
khách hàng khác nhau này có thể khó khăn. Hai thách thức quản lý quan trọng nhất
trong việc xây dựng sự hiện diện thương mại điện tử thành công là

(1) phát triển sự hiểu biết rõ ràng về các mục tiêu kinh doanh của bạn

(2) biết cách chọn công nghệ phù hợp để đạt được các mục tiêu đó.

*Sự hiện diện (Presence): Đây là nghĩa tiếng Việt của thuật ngữ Presence - một thuật
ngữ thuộc nhóm Technology Terms - Công nghệ thông tin. Presence là một dịch vụ
cho các cửa hàng, chấp nhận và phân phối thông tin về việc một người nào đó có sẵn
để giao tiếp qua mạng. dịch vụ hiện diện có thể được áp dụng như một máy chủ duy
nhất hoặc có cấu trúc nội bộ liên quan đến nhiều máy chủ và proxies.Presence cũng
có thể được gọi là sự hiện diện information.

Ví dụ phổ biến nhất của sự hiện diện là thông báo trạng thái được trình bày cho
người dùng trong một hệ thống tin nhắn tức thời, có thể đọc "có sẵn", "bận rộn", "ẩn"
hoặc "ra ngoài ăn trưa", trong số những trạng thái khác. Điều này cho thấy tình
trạng thông tin liên lạc hiện tại của người dùng. Sự hiện diện thường được thiết lập
bởi người sử dụng, nhưng cũng có thể được sử dụng bởi công nghệ để suy ra trạng
thái của người dùng. Như vậy, thông tin hiện diện toàn diện, tích hợp công nghệ khác
nhau (chẳng hạn như lịch của người đó và các thiết bị di động) có thể có những vấn
đề riêng tư.

NHỮNG VẤN ĐỀ CỦA BÀI TOÁN XÂY DỰNG WEBSITE (TIÊN)

Giả sử bạn là giám đốc của một công ty linh kiện công nghiệp, quy mô vừa với
khoảng 10.000 nhân viên trên toàn thế giới, hoạt động tại tám quốc gia ở Châu Âu,
Châu Á và Bắc Mỹ. Quản lý cấp cao đã cấp cho bạn ngân sách 1 triệu đô la để xây
dựng một trang thương mại điện tử trong vòng một năm. Mục đích của website này sẽ
là bán và phục vụ 20.000 khách hàng của công ty, hầu hết là các cửa hàng chế tạo máy
và kim loại nhỏ trên khắp thế giới. Bạn bắt đầu từ đâu?

Đầu tiên, bạn phải nhận thức được những lĩnh vực chính mà bạn sẽ cần đưa ra quyết
định. Trên mặt trận tổ chức và nguồn nhân lực, bạn sẽ phải tập hợp một nhóm các cá
nhân sở hữu bộ kỹ năng cần thiết để xây dựng và quản lý một trang thương mại điện
tử thành công. Nhóm này sẽ đưa ra các quyết định quan trọng về công nghệ, thiết kế
website cũng như các chính sách xã hội và thông tin sẽ được áp dụng tại website của
bạn. Toàn bộ nỗ lực phát triển website phải được quản lý chặt chẽ nếu bạn hy vọng
tránh được những thảm họa đã xảy ra ở một số công ty.

Bạn cũng sẽ cần đưa ra quyết định về phần cứng, phần mềm và cơ sở hạ tầng viễn
thông của website. Nhu cầu của khách hàng sẽ thúc đẩy lựa chọn công nghệ của bạn.
Khách hàng của bạn sẽ muốn có công nghệ cho phép họ dễ dàng tìm thấy thứ họ
muốn, xem sản phẩm, mua sản phẩm và sau đó nhận sản phẩm từ kho của bạn một
cách nhanh chóng. Bạn cũng sẽ phải xem xét cẩn thận thiết kế website của mình. Khi
bạn đã xác định được các lĩnh vực quyết định chính, bạn sẽ cần phải suy nghĩ về một
kế hoạch cho dự án.

MỤC TIÊU KINH DOANH, CHỨC NĂNG HỆ THỐNG VÀ YÊU CẦU VỀ

THÔNG TIN (TÂM)

Khi lên kế hoạch xây dựng website, ta cần phải trả lời câu hỏi, "Chúng ta muốn
website thương mại điện tử làm gì cho doanh nghiệp của mình?". Hãy để các quyết
định kinh doanh định hướng công nghệ chứ không phải ngược lại. Điều này sẽ đảm
bảo rằng nền tảng công nghệ phù hợp với doanh nghiệp.

Để lập kế hoạch cho website của doanh nghiệp, trước hết ta nên xác định các mục tiêu
kinh doanh cụ thể cho website của mình, sau đó phát triển danh sách các chức năng
của hệ thống và những thông tin cần thiết. Mục tiêu kinh doanh chỉ đơn giản là các
khả năng chúng ta muốn website của mình có. Chức năng hệ thống là các loại khả
năng của hệ thống thông tin mà ta sẽ cần để đạt được các mục tiêu kinh doanh của
mình. Các thông tin cần thiết đối với hệ thống là các yếu tố thông tin mà hệ thống phải
sản xuất để đạt được các mục tiêu kinh doanh.

Bảng 9.8 mô tả một số mục tiêu kinh doanh, chức năng hệ thống và thông tin cần thiết
cơ bản cho một trang thương mại điện tử điển hình. Các mục tiêu phải được chuyển
thành một bảng mô tả các chức năng của hệ thống và cuối cùng là một tập hợp các
thông tin cần thiết rõ ràng. Các thông tin cần thiết cụ thể đối với một hệ thống thường
được xác định chi tiết hơn nhiều so với Bảng 9.8.

Mục tiêu kinh doanh của một trang thương mại điện tử cũng giống như một cửa hàng
bán lẻ đời thực, nhưng chúng phải được cung cấp hoàn toàn dưới dạng kỹ thuật số.

BẢNG 9.8: Phân tích hệ thống: Mục tiêu kinh doanh, chức năng hệ thống và
thông tin cần thiết đối với một website thương mại điện tử điển hình.
 Mục tiêu kinh doanh Chức năng của hệ thống Thông tin cần thiết
(System Functionality)

Trưng bày hàng hóa Danh mục kỹ thuật số Danh mục đồ họa và văn
bản động

Cung cấp thông tin sản Cơ sở dữ liệu sản phẩm Mô tả sản phẩm, còn
phẩm (nội dung) hàng số lượng, mức tồn
kho

Cá nhân hóa / tùy chọn Theo dõi khách truy cập Lịch sử truy cập website
sản phẩm website của khách hàng; khả năng
khai thác dữ liệu để xác
định thói quen của khách
hàng (common customer
paths) và đưa ra phản ứng
thích hợp

Thực hiện một giao dịch Hệ thống giỏ hàng/thanh Thanh toán bù trừ bằng
thanh toán toán thẻ tín dụng có đảm bảo
(Secured credit card
clearing); nhiều lựa chọn

Tích lũy thông tin khách Cơ sở dữ liệu khách hàng Tên, địa chỉ, số điện thoại
hàng và email của tất cả khách
hàng; khách hàng đăng ký
trực tuyến

Cung cấp dịch vụ hậu Cơ sở dữ liệu bán hàng và ID khách hàng, sản phẩm,
mãi hệ thống quản lý quan hệ ngày tháng, thanh toán,
khách hàng (CRM) ngày giao hàng
Phối hợp tiếp thị/quảng Máy chủ quảng cáo, máy Nhật ký hành vi website
cáo chủ email, người quản lý của khách hàng tiềm năng
chiến dịch, quản lý biểu và khách hàng được liên
ngữ quảng cáo kết với email và các chiến
dịch quảng cáo biểu ngữ

(Site behavior log of

prospects and customers
linked to email and
banner campaigns)

Nghiên cứu hiệu quả tiếp Hệ thống theo dõi và báo Số lượng khách truy cập,
thị cáo website các trang đã truy cập, sản
phẩm đã mua, được xác
định bởi chiến dịch tiếp
thị

Cung cấp sản xuất và liên Hệ thống quản lý hàng tồn Mức sản phẩm và tồn
kết nhà cung cấp kho kho, ID nhà cung cấp và
liên hệ, dữ liệu số lượng
đặt hàng theo sản phẩm

XÂY DỰNG WEBSITE: SỬ DỤNG NGUỒN LỰC NỘI BỘ (IN-HOUSE) HAY

THUÊ NGOÀI (OUTSOURCING) (NGHI)
Hình 9.10 Các lựa chọn trong việc xây dựng và lưu trữ website
Bạn có thể xem xét nhiều lựa chọn thay thế khi xây dựng và lưu trữ một website
thương mại điện tử

QUYẾT ĐỊNH XÂY DỰNG

Công ty có thể xây dựng website bằng cách sử dụng các mẫu tạo sẵn. Một số trang
như Yahoo Merchant Solutions, Amazon Stores và eBay đều cung cấp các mẫu cũng
như cơ sở hạ tầng để chạy website sau khi nó được tạo. Đây là giải pháp ít tốn kém
nhất và đơn giản nhất, nhưng bị giới hạn ở "giao diện" và chức năng được cung cấp
bởi mẫu và cơ sở hạ tầng.

Bên cạnh đó, công ty có thể quyết định tự xây dựng trang cho riêng mình. Có rất
nhiều công cụ khác nhau, từ những công cụ giúp bạn xây dựng mọi thứ thực sự "từ
đầu", chẳng hạn như Adobe Dreamweaver, Adobe InDesign và Microsoft Expression,
đến các công cụ xây dựng website đóng gói sẵn hàng đầu có thể tạo các website phức
tạp và có thể tùy chỉnh theo nhu cầu.

Một số rủi ro khi tự xây dựng website: Do sự phức tạp của các tính năng như giỏ
hàng, xác thực và xử lý thẻ tín dụng, quản lý hàng tồn kho và xử lý đơn đặt hàng, chi
phí phát triển cao cũng như rủi ro khi thực hiện công việc kém. Bạn sẽ phải tái tạo lại
những gì mà các công ty chuyên biệt khác đã xây dựng, và nhân viên của bạn có thể
phải đối mặt với một chặng đường học tập dài và khó khăn, làm trì hoãn việc gia nhập
thị trường.

Mặt tích cực: có thể xây dựng một website thực hiện chính xác những gì bạn muốn và
phát triển kiến thức nội bộ để sửa đổi website nhanh chóng nếu cần thiết bởi môi
trường kinh doanh thay đổi.

QUYẾT ĐỊNH LƯU TRỮ

Hầu hết các doanh nghiệp chọn thuê ngoài dịch vụ lưu trữ và trả tiền cho một công ty
lưu trữ website, có nghĩa là công ty lưu trữ có trách nhiệm đảm bảo website "hoạt
động" hoặc có thể truy cập 24 giờ một ngày. Bằng cách chi trả một khoản phí hàng
tháng, doanh nghiệp không cần phải quan tâm đến các khía cạnh kỹ thuật của việc
thiết lập và duy trì máy chủ Web, các liên kết viễn thông hoặc nhân viên chuyên môn.

Công ty sẽ mua hoặc thuê máy chủ Web (và có toàn quyền kiểm soát hoạt động của
nó) nhưng đặt máy chủ trong cơ sở vật chất của nhà cung cấp. Nhà cung cấp có nhiệm
vụ duy trì cơ sở, đường dây liên lạc và máy móc.
Trong thời đại điện toán đám mây, việc lưu trữ website trên hệ thống điện toán ảo sẽ ít
tốn kém hơn nhiều. Trong trường hợp này, bạn không mua máy chủ mà thuê các tính
năng của trung tâm điện toán đám mây như Rackspace, một website lưu trữ phổ biến).

NGÂN SÁCH DÀNH CHO WEBSITE

Các website đơn giản có thể được xây dựng và lưu trữ với chi phí năm đầu tiên là $
5.000 hoặc ít hơn. Đối với các công ty lớn cần website có khả năng tương tác cao và
có thể liên kết với các hệ thống của công ty tốn vài triệu đô la mỗi năm để xây dựng
và vận hành. Ví dụ, Bluefly, chuyên bán quần áo thiết kế dành cho nam và nữ giảm
giá trực tuyến, đã đầu tư hơn 5,3 triệu đô la cho việc tái phát triển website của mình.
Ngân sách công nghệ thương mại điện tử của nó là hơn 8 triệu đô la một năm, khoảng
10% tổng doanh thu của nó (Bluefly, Inc., 2011).

Hình 9.11 Các thành phần trong ngân sách của một website

TÓM TẮT ĐÁNH GIÁ (TRĂM)

1. Các tính năng độc đáo của thương mại điện tử, thị trường kỹ thuật số và
hàng hóa kỹ thuật số:
Thương mại điện tử, nói một cách dễ hiểu đó là một hình thức mua bán trao đổi hàng
hóa và dịch vụ thông qua các phương tiện điện tử và internet. Những năm gần đây,
“thương mại điện tử” đã không còn là khái niệm xa lạ, đặc biệt là trong đại dịch
COVID-19, có thể nói lĩnh vực TMĐT có sự tăng trưởng bứt phá và việc mua sắm
trực tuyến nó trở thành một xu thế. Tại sao thương mại điện tử lại phát triển nhanh
chóng như vậy?

8 tính năng độc đáo của thương mại điện tử bao gồm: tính phổ biến, phạm vi tiếp cận
toàn cầu, tiêu chuẩn công nghệ (internet), tính phong phú, tính tương tác, mật độ
thông tin, khả năng cá nhân hóa/tùy chỉnh, và công nghệ xã hội.

Thị trường kỹ thuật số được cho là "minh bạch" hơn so với thị trường truyền thống,
bởi vì người tiêu dùng có thể nhìn thấy giá của hàng hóa đó, các giao dịch được công
khai, cả hai bên đều biết rõ, nắm rõ thông tin, làm giảm việc thông tin bất cân xứng.

Thông tin bất cân xứng là tình trạng trong một giao dịch, một bên có thông tin đầy đủ
hơn và tốt hơn so với (các) bên còn lại.

Ở thị trường này, còn giảm một số chi phí như: chi phí tìm kiếm, chi phí giao dịch và
chi phí thực đơn, cùng với khả năng thay đổi giá cả dựa trên điều kiện thị trường.

Hàng hóa kỹ thuật số/hàng hóa điện tử, là hàng hóa vô hình, có thể được phân phối,
bán qua mạng. Ví dụ phổ biến nhất là các tập tin, file nhạc, khóa học trực tuyến, phần
mềm, sách điện tử và các loại tương tự khác các sản phẩm, tiết kiệm phí vận chuyển.

2. Các mô hình doanh thu và kinh doanh thương mại điện tử chính là gì?
Có nhiều cách để phân loại các mô hình kinh doanh TMĐT:
● Theo đối tượng tham gia: B2C (giao dịch giữa doanh nghiệp với khách hàng),
B2B(doanh nghiệp với doanh nghiệp), C2C (khách hàng với khách hàng)
● Theo nền tảng công nghệ kết nối mạng: thương mại hữu tuyến và thương mại di
động vô tuyến

Các mô hình kinh doanh TMĐT(7 mô hình): cổng thông tin, người tạo ra thị trường,
nhà bán lẻ trực tuyến, nhà cung cấp nội dung, người môi giới giao dịch, nhà cung cấp
dịch vụ, nhà xây dựng cộng đồng

Các mô hình doanh thu TMĐT(6 mô hình): Doanh thu quảng cáo, Doanh thu bán
hàng, Doanh thu đăng ký, Doanh thu free/freemium, Doanh thu phí giao dịch và
Doanh thu liên kết.

(Mô hình doanh thu là cách thức để doanh nghiệp có doanh thu, tạo ra lợi nhuận, và
mức lợi nhuận lớn hơn trên vốn đầu tư.)
(Freemium là sự kết hợp của từ "free" (miễn phí) và "premium" (cao cấp). Đây là một
mô hình kinh doanh cung cấp cho khách hàng cả dịch vụ miễn phí và dịch vụ tính phí
nếu muốn nâng cấp những tính năng đặc biệt hoặc nâng cao .)
3. Thương mại điện tử đã chuyển đổi marketing như thế nào?
Internet cung cấp cho marketing những cách thức mới để xác định và tiếp cận
với hàng triệu khách hàng tiềm năng với chi phí thấp hơn nhiều so với các phương
tiện truyền thống. “Trí tuệ đám đông”, là ý kiến tập thể của một nhóm cá nhân chứ
không phải của một chuyên gia duy nhất. Trong tiếp thị, trí tuệ đám đông gợi ý rằng
các công ty nên tham khảo ý kiến của hàng nghìn khách hàng đầu tiên như một cách
thiết lập mối quan hệ với họ, nhằm để cải thiện dịch vụ sản phẩm và tăng giá trị của
khách hàng.
Tiếp thị TMĐT: các quảng cáo trên internet, tiếp thị trên mạng xã hội -> khả năng đạt
được một lượng lớn khách hàng ít tốn chi phí hơn, theo dõi hành vi trực tuyến của
khách hàng trong các website và ứng dụng.
4. Thương mại điện tử đã ảnh hưởng như thế nào đến các giao dịch giữa doanh
nghiệp với doanh nghiệp?
Thương mại điện tử theo hình thức B2B (doanh nghiệp với doanh nghiệp) tạo ra hiệu
quả bằng cách cho phép các công ty xác định vị trí nhà cung cấp, thu hút giá thầu, đặt
hàng và theo dõi các lô hàng đang vận chuyển bằng phương pháp điện tử. Thị trường
ròng cung cấp một thị trường kỹ thuật số, duy nhất cho nhiều người mua và người
bán. Các mạng lưới công nghiệp tư nhân liên kết công ty với các nhà cung cấp và các
đối tác kinh doanh chiến lược khác để phát triển chuỗi cung ứng hiệu quả và đáp ứng
cao.
5. Vai trò của thương mại di động và những ứng dụng
Các loại dịch vụ và ứng dụng thương mại điện tử quan trọng: m-commerce đặc biệt
phù hợp với các dịch vụ dựa trên vị trí (LBS), (chẳng hạn như tìm khách sạn và nhà
hàng địa phương, theo dõi giao thông và thời tiết địa phương, đồng thời cung cấp tiếp
thị dựa trên vị trí được cá nhân hóa), dịch vụ tài chính – ngân hàng, quảng cáo trên di
động và bán lẻ, trò chơi và giải trí.
m-commerce yêu cầu cổng không dây và hệ thống thanh toán kỹ thuật số đặc biệt có
thể xử lý các khoản thanh toán nhỏ
6. Những vấn đề nào phải giải quyết khi xây dựng sự hiện diện thương mại điện
tử? (website, email, phương tiện truyền thông xã hội,phương tiện truyền thông online)
Khi muốn lập kế hoạch website, phải xác định rõ mục tiêu kinh doanh cụ thể cho
website và lựa chọn công nghệ phù hợp để đạt được những mục tiêu đó cũng như phù
hợp với doanh nghiệp của mình.
Sau khi lập xong website, có thể tự xây dựng hoặc thuê ngoài một phần hoặc toàn bộ
để duy trì và phát triển website