You are on page 1of 316
CHUONG 7 KE TOAN CAC KHOAN BAU TU TREN BAO CAO TAI CHINH RIENG RE CUA CONG TY ME 7.1. NOLDUNG CAC HiNH THUC DAU TU 7.1.1. Khai nigm hoat dgng dau tur Hoat déng dau tu duge hiéu 14 qua trinh bé tai san, tién vén vao hoat dong kinh doanh voi myc dich 1a thu I9i nhugn Hoat dong dau tr trong doanh nghiép bao gém dau tu bén trong va dau tu ra ngoai doanh nghiép. Dau tu bén trong 1a viéc bo tai san, tién, vn nham thye hién cdc nhiém vu san xudt kinh doanh cia doanh nghigp nhu déi méi céng nghé, doi moi ting cuong co sé vat chat phuc vu sin xudt kinh doanh lam tang gid tri tai san & doanh nghiép. Dau tw ra bén ngoai la viée doanh nghiép dem tai san, tién vén dau tu vao doanh nghiép hode té chite kinh té khde nh&m thu Ioi nhuan va duge goi la hoat dong dau tu tai chinh. 7.1.2. Cae hinh thie du tu Hoat dong dau tu duge tién hanh theo nhiéu hinh thife khéc nhau: 7.1.2.1- Cain ett thai gian thu héi von déu tu duge phan thanh: Dau te ngdin han va ddu tu dai han. © Dau tu ngéin han [a hinh thie dau tu ma thdi han thu hdi cdc khoan dau tu trong vong mét nim hay trong mdt chu ky san xuét kinh doanh. © Dau tu dai han 1a hinh thie dau tu ma thdi han thu hdi cae khoan dau tu 1én hon mét nam hay sau mét chu ky san xuat kinh doanh. 7.1.2.2- Cain ctt ni dung va tinh chdt déu tur bao gém: a- Bat dong san dau tw © Khai nigm Bat déng sin (BDS) dau tu 1a bat dong sin, gdm: Quyén sir dung dat; Nha, ho&e m6t phan cia nha, hofic cd nha va dat; Co sé ha ting do ngudi chit sé haw ho&c ngudi di thué tai san theo hop dng thué tai chinh, nim 310 git nhim muec dich thu Igi tir viée cho thué hoe ché tang gid ma khong phai dé: a) Sir dung trong san xuat, cung cap hang héa, dich vu hoac str dung cho cde myc dich quan ly; hog b) Ban trong ky hoat dong kinh doanh théng thudng. * Céc trong hop duge ghi nhdn 1a bat dong san dau te a) Quyén sir dung dat (do doanh nghiép bé tién ra mua lai) nm gitr trong thai gian dai dé ch tang gid; b) Quyén sir dung dat (do doanh nghiép bo tién ra mua lai) nam gitt ma chua xac dinh 16 muc dich sir dung trong tuong lai; ©) Nha do doanh nghiép sé hiu (hoac do doanh nghiép thué tai chinh) va cho thué theo mét hoac nhiéu hgp déng thué hoat dong; d) Nha dang duge gitr dé cho thué theo mét ho&e nhiéu hop déng thué hoat dng; e) Co so ha ting dang duge git dé cho thué theo mét hoge nhiéu hop déng thué hoat dong © Céc trudng hop dac biét duge ghi nhan la bat dng san dau tu a) Déi voi nhimg bat dong sin ma mét phan doanh nghiép ndm gid nhiim mye dich thu loi tir vige cho thué hoat déng hode ché tang gid va mot phan sir dung cho sin xudt, cung cp hang héa, dich vy hoge cho quan ly thi néu nhiing phan tai san nay duge ban riéng ré (hoac cho thué riéng ré theo mét hoac nhiéu hop déng thué hoat déng), doanh nghiép sé hach todn phan tai san ding dé cho thué hoje ché ting gid 1a bat dong san dau tw con phan ti sin ding cho sin xudt va quan ly duge hach toan la TSCD hiru hinh hofc TSCD v6 hinh. Truong hop bat dong san khéng ban duge riéng ré va phan sir dung cho kinh doanh ho%c cho quan ly la khong dang ké thi hach todn Ia bat dong san dau tu. Vi du: Doanh nghiép cé mét toa nha cé 80% dign tich chuyén cho thué hoat déng va 20% dign tich str dyng lam van phong céng ty thi toa nha dé duc hach toan 1a bat dng san du tu. b) Trung hop doanh nghiép cung cAp cde dich vu lién quan cho nhing ngudi sir dung bat déng sin do doanh nghiép sé hiru la mét phan tuong déi nhé trong toan 66 thoa thuan thi doanh nghiép sé hach toan tai 311 san nay la bat déng sin dau tu. Vi du: Doanh nghiép sé hiu toa nha cho cde don vi khdc thué lam van phong (cho thué hoat déng) ding thdi cung cap dich vu bao dudng va an ninh déi véi toa nha cho thué nay. b- Dau tu chimg khoan Dau tu chimg khoan 1a hinh thire dau tu ma trong dé doanh nghiép ding tién vén dé mua cdc loai chimg khoan ngn han, dai han trén thj trudng tai chinh véi muc dich huéng Iai. c- Dau tu vao cong ty lién két Nha dau tw ndm gité truc tiép tie 20% dén didi 50% quyén biéu quyét trong vén chai sé héfu ciia bén nhan dau tu ma khOng c6 thoa thuan khac thi duge coi 14 c6 anh hudng dang ké d6i voi bén nhan dau tu. Truong hop nha dau tu nam git duéi 20% quyén biéu quyét trong vén chi so hiu cia bén nhan dau tu nhung cé thoa thuan gitta bén nhan dau tu va nha dau tu vé viée nha dau tu dé cé anh hudng dang ké thi van duge ké todn khoan dau tu d6 theo quy dinh cia Chuan myc nay. Trudng hop nha dau tr nim gitr trén 50% quyén biéu quyét trong vén cha so hau cua bén nhan dau tu nhung c6 théa thudn vé viée nha dau tu dé khong nam gitt quyén kiém soat déi v6i bén nhan dau tu thi nba dau tu phai ké toan khodn dau tu theo quy djnh cia Chuan myc ké todn s6 07 ~ “Ké toan cdc khoan dau tu vao céng ty lign két”. d- Dau tur gép von lién doanh DTruéng hop lién doanh diesi hinh thie hoat déng kinh doanh déng Kiém sodt (theo hop déng kink doanh) Hop déng hop tac kinh doanh dudi hinh thie hoat dong kinh doanh déng kiém sodt 14 hoat dong lién doanh khéng thanh lap mdt co sé kinh doanh mdi. Cac bén lién doanh cé nghia vu va duge hudng quyén Igi theo théa thuan trong hop déng. Hoat d6ng cia hop déng lién doanh duge cdc bén gép von thy hién cing véi cée hoat déng kinh doanh thong thudng khdc cia ting bén. Hop ding hgp tac kinh doanh quy dinh céc khoan chi phi phat sinh riéng cho hoat déng kinh doanh déng kiém soat do méi bén lién doanh bé ra thi bén dé phai ganh chju; Déi véi cdc khoan chi phi chung (néu c6) thi cn ctr vo cdc théa thuan trong hop déng dé phan chia cho cdc bén gép vin. 312 ii) Truéng hop li¢n doanh du6i hinh thite tai san dong kiém sodt (theo hap dong hop tac kinh doanh) Tai san dong kiém soat boi cdc bén gop von lién doanh 1a tai san duge g6p hod do eae bén tham gia lién doanh mua, duge sit dung cho mye dich ctia lign doanh va mang lai loi ich cho céc bén tham gia lién doanh theo quy dinh cia Hop ding lién doanh, MGi bén lién doanh duge nhan sin phim tir viée str dung tai sin déng kiém soat va chiu m6t phan chi phi phat sinh theo théa thudn trong hop dong. iii) Gop von lién doanh dudi hinh thite thénh lap co sé kinh doanh déng kiém sodt Co sé kinh doanh déng kiém sodt dure thanh lap béi cdc bén gop vén lin doanh (co sé déng kiém sodt) 18 co sé kinh doanh méi duge thanh lip c6 hoat dong doc lap gidng nhu hoat dng cua m6t doanh nghigp, tuy nhién vin chiu su kiém soat cia cc bén gop vén lién doanh theo hyp ding lién doanh. Co sé kinh doanh déng kiém soat phai t6 chire thyc hién céng tac ké todn riéng theo quy dinh cia phap ludt hién hanh vé ké todn nhu cdc doanh nghiép khdc. Co sé kinh doanh déng kiém soat chju trach nhiém kiém soat tai sin, cée khoan ng phai tra, doanh thu, thu nhap khdc va chi phi phat sinh tai don vj minh. M@i bén gép von lién doanh duge huéng mot phan két qua hoat dng cia co so kinh doanh déng kiém sot theo théa thuan clia hop déng lign doanh. e. Dau nt vao céng ty con Quyén kiém soat ctia cong ty me d4i véi cong ty con duge xéc dinh khi cong ty me nim gitr trén 50% quyén bidu quyét @ céng ty con (Céng ty me so htu tryc tiép hodc gidn tiép céng ty con qua mét céng ty con khac) trir trudng hgp dae bigt khi xée dinh rd 1a quyén sé hiru khong gin lion véi quyén kiém soat. Trong cdc trudng hop sau day, quyén kiém soat con duge thye hién ngay ca khi cong ty me nm git it hon 50% quyén biéu quyét tai céng ty con: (a) Céc nha dau ur khée thoa thudn danh cho céng ty me hon 50% quyén biéu quyét; (b) Céng ty me cé quyén chi phéi cdc chinh s4ch tai chinh va hoat d6ng theo qui ché thoa thuan; 313 (c) Céng ty me c6 quyén bé nhiém hod bai mién da sé cac thanh vién H6i déng quan tri hoac cap quan ly tong duong; (a) Céng ty me cé quyén bé da sé phiéu tai cdc cugc hop ctia Hdi ding quan tri ho&c cdp quan ly tuong duong. 7.2. PHUONG PHAP Ki TOAN CAC KHOAN DAU TU 7.2.1. Phong phap gia mua (gia phi) Phuong phép gid phi duoc sir dung dé ké toan cdc khoan dau tu c6 ty 18 quyén biéu quyét dusi 20%. NOi dung phuong phép: * Nha dau ty ghi nhdn gid tri khoan dau tu lic ban dau theo gid phi; * Sau d6 ghi nhan khodn loi tire ho%c thu nhap nhan duge vao tai khodn phan anh thu nhap (Khong ghi tng khoan dau tu) * Cuéi nién d6 ké todn, khoan dau tu dirgc ghi nhan theo gid thap nhat gitta gia phi va gid thj trong. Vige ghi nh§n theo gid thap nhat gitta gid phi va gia thi trudng duge xée dinh cho téng gid tri céc khoan dau tu dai han. Néu tong gia tr thj tring thdp hon téng gid géc thi ké toan ghi Ng TK “L6 chua thy hién cia khoan ddu tw dai han”/ Cé TK “Dy phong gidm gid dau tu dai han”. Truong hgp nay tai khoan “L8 chua thyc hign cia khoan dau tu dai han” la tai khoan diéu chinh gidm cho phin Vén chi s¢ hitu, tai khoan “Dy phong gidm gid dau tu dai han” 1a tai khoan diéu chinh gidm cho tai khoan “Dau tu dai han” va déu thé hién trén Bang cn déi ké toan. Nguge lai, néu ting gid tri thi trudng cao hon gid géc thi khong ghi nhan khoan chénh Iéch nao. Khi ban cdc khoan dau tu dai han, khoan chénh léch gitta gid ban va gid géc duge phan anh vao Bao cao thu nhi Vi du: Tinh hinh dau tu dai han vé cd phiéu cia cong ty P nhu sau: Ngay 1/1/2007: Doanh nghiép mua 16 000 cé phiéu dau tu dai han cia cong ty V chiém 4% gid tri cd phan vdi gid 408/c6 phiéu va 7 000 cé phiéu cla cong ty U chiém 2% gid tri cd phan vai gid 30$/c6 phicu. Ngay 1/7/2008: Nhén Igi tite c6 phiéu cla cng ty V va céng ty U 0,58/c6 phiéu 314

You might also like