ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’ : Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ (3000 – 1100 π.Χ)

ΟΙ ΛΑΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ  ΤΗΣ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Α) ΣΟΥΜΕΡΙΟΙ

1. Ποιοι ήταν οι Σουμέριοι;

Είναι ο πρώτος λαός στον κόσμο με τον οποίο αρχίζει η ιστορία.  Προέρχονται από την 
Μεσοποταμία και είναι πιθανόν ινδοευρωπαϊκής καταγωγής.  Ο λαός αυτός εφευρίσκει τον
ΤΡΟΧΌ, το άροτρο, την επεξεργασία μετάλλων, τη σφηνοειδή γραφή.  Ιδρύει
συγκροτημένες πόλεις π.χ. Ουρ.
ΖΙΓΚΟΥΡΑΤ: Ναός και αστεροσκοπείο μαζί που βρίσκεται στην πόλη Ούρ. Αποτελείται
από επάλληλες τραπεζοειδείς κατασκευές που καταλήγουν σε ένα μικρό πύργο στην
κορυφή το οποίο χρησίμευε ως ναός και παρατηρητήριο συγχρόνως.

Β) ΒΑΒΥΛΩΝΙΟΙ

2. Βαβυλώνιοι. Ποιος ήταν ο Χαμουράμπι και τι ονομάζουμε κωδικά Χαμουράμπι;

Οι Βαβυλώνιοι είναι σημιτικοί λαοί που παίρνουν στοιχεία από τους Σουμέριους και
ιδρύουν ένα μεγάλο ενιαίο κράτος τη ΒΑΒΥΛΩΝΑ. Χαμουράμπι είναι ο βασιλιάς
της Μεσοποταμίας με κέντρο τη Βαβυλώνα.  Σ’αυτόν οφείλεται η αρχαιότερη
νομοθεσία κώδικας Χαμουραμπί αυστηρότατοι νόμοι οι οποίοι μας παριστάνουν
την εικόνα της κοινωνίας της εποχής.  (π.χ. ο γάμος σήμαινε αγορά της γυναίκας
από τον άνδρα.  Ο γαμπρός πρόσφερε ένα σημαντικό ποσό του πατέρα, αγοράζει
την κόρη και την πάει στο σπίτι του μέχρι το τέλος της ζωής της). Στους
Βαβυλώνιους ανήκει κ η ανακάλυψη της επιστήμης της αστρονομίας.

3. Τι γνωρίζετε για το Έπος Γιλγαμές;

Είναι λογοτεχνικό δημιούργημα Βαβυλωνίων που μαρτυρεί την πνευματική τους

ανάπτυξη. Διηγείται την ιστορία ενός νεαρού βασιλιά ο οποίος ήταν ισχυρός αλλά και
αλαζόνας. Ο βασιλιάς Γιλγάμες μέσα από τα παθήματα και τις περιπέτειες
μεταμορφώνεται γίνεται ταπεινός και τελικά δέχεται τον θάνατο. Το έπος αυτό είναι το
αρχαιότερο και συγκαταλέγεται στα σπουδαιότερα λογοτεχνικά δημιουργήματα της
ανθρωπότητας.

Γ) ΑΣΣΥΡΙΟΙ
 4. Ποιο το τέλος του Βαβυλωνιακού κράτους;

Οι Ασσύριοι, άλλος λαός που κατοικούσαν στη Βόρεια Μεσοποταμία κατέλυσαν το

Βαβυλωνιακό κράτος και κατέλαβαν τη Μεσοποταμία.  Νέο κέντρο η πόλη Νινευί.

Δ) ΑΙΓΥΠΤΙΟΙ

5. Ποια χώρα ονομάστηκε «Δώρον του Νείλου» και γιατί;

Έτσι ονόμαζαν οι αρχαίοι Έλληνες την Αίγυπτο γιατί:

1.      Ο Νείλος διασχίζει απόσταση 1000 χιλιομέτρων και μετατρέπει την Αίγυπτο σε
σιτοβολώνα (περιοχή που καλλιεργείται πολύ σιτάρι)
2.      Αποτελεί τη μόνη οδό επικοινωνίας για την Αίγυπτο.
3.       Πολλά πλοία διασχίζουν τον Νείλο κινδυνεύοντας  οι Αιγύπτιοι έγιναν πιο
τολμηροί και ανοίχτηκαν στο πέλαγος.
4.      Η χλωρίδα και η πανίδα γύρω από το ποτάμι ικανοποιεί πλήρως τις ανάγκες των
Αιγυπτίων.
5.      Ο ποταμός σχηματίζει ένα Δέλτα στο οποίο υπάρχουν άφθονα ψάρια και κυνήγι.
Επίσης φυτρώνουν οι πάπυροι.
Πάπυρος  Είδος το οποίο φυτρώνει στις όχθες του Νείλου και τον χρησιμοποιούν για να
κατασκευάζουν πλοία, καλάθια, σχοινιά και ένα είδος χαρτιού.

6. Ποιος ήταν ο Φαραώ;

Είναι τίτλος ηγεμόνα της Αιγύπτου.  Η Αίγυπτος είναι το πρώτο ενιαίο ισχυρό
κράτος.  Ο Φαραώ θεωρείται γιός του υπέρτατου θεού των Αιγυπτιακών Όσιρι. 
Είναι απόλυτος κυρίαρχος διοικεί στρατό και είναι ανώτατος θρησκευτικός
αξιωματούχος.  Για να κυβερνά έχει κρατικούς υπαλλήλους.

7. Ποιες είναι οι περίοδοι ακμής Αιγύπτου;

1η  Αρχαίο Βασίλειο(3000-2200π.Χ.) :  το κράτος οργανώνεται.

                                                        Πρωτεύουσα: η Μεμφιδα
Χτίζονται οι Πυραμίδες: γιγάντιοι τάφοι που       οικοδομούνται από τους Φαραώ.
2η  Μέσο Βασίλειο(2050 – 1800 π.Χ.) : ακμή Αιγύπτου
                                                        Οχυρώνεται το κράτος εξαιτείας των επιδρομων.
                                                             Πρωτεύουσα: Θήβα, (Άνω Αίγυπτος)
3η Νέο Βασίλειο (1600 – 1100) : Επέκταση Αιγύπτου σε Νότο και Ανατολή  
                                           (ιμπεριαλισμός = επεκτατική πολιτική)
                                           Οι Φαραώ χτίζουν τάφους στην κοιλάδα των Βασιλέων και
οικοδομούν λαμπρούς ναούς. (Καρνάκ, Λουξόρ, Αμπού Σιμπέλ)

8. Ποιες ήταν οι κοινωνικές τάξεις στην Αίγυπτο;

 Φαραώ
 Χωρικοί 9 δέκατα πληθυσμού.  Η γη που καλλιεργούν δεν τους ανήκει.  Πληρώνουν
βαρείς φόρους στους ιδιοκτήτες γης.
 Τεχνίτες ζουν στις πόλεις.  Ξυλουργοί, οικοδόμοι, σιδηρουργοί, επεξεργασίες
μετάλλων, κ.α.
 Αιχμάλωτοι πολέμου εργάζονται στα ορυχεία.

9. Τι γνωρίζετε για την Αιγυπτιακή θρησκεία;

Είναι πολυθεϊστική.  Κυριότεροι θεοί: Άμον Ρα θεός ήλιου, ο Όσιρις θεός ήλιου και
Βλάστησης, Ισίς θεά γονιμότητας.  Οι ναοί ήταν οι οίκοι των θεών και εκεί οι ιερείς
λειτουργούσαν στο όνομα του Φαραώ.  Οι Αιγύπτιοι πίστευαν στη μετά θάνατον
ζωή γι’αυτό και ταρίχευαν τους νεκρούς. (μούμιες).

10. Ποιο είδος γραφής χρησιμοποιούσαν οι Αιγυπτίοι.

Ιερογλυφικά:  γράφουν σε πάπυρους, τοίχους μνημείων.  Ένας Γάλλος ο

Φραγκίσκος Σαμπολιόν το 1822 αποκρυπτογράφησε τα ιερογλυφικά δίνοντας μας
πλήθος πληροφοριών για τον προϊστορικό κόσμο του Αιγαίου και της Ανατολικής
Μεσογείου.

Ε) ΧΕΤΤΑΙΟΙ
         Λαός ινδοευρωπαϊκής καταγωγής
         Εμφανίζονται στη Μικρά Ασία κατά τη 2η χιλιετία π.χ μέσα 2ης χιλιετία ακμή.
         Πρωτεύουσα τους η Χαττούσα.
         Είχαν γραφή
         Εξουσιάζουν Μικρά Ασία Β. Μεσοποταμία, Βόρεια Συρία
         Τέλη 13ου αι. διαλύονται από τους λαούς της θάλασσας.

ΣΤ) ΦΟΙΝΙΚΕΣ
         λαός σημιτικής καταγωγής
         άριστοι ναυτικοί έμποροι
         δεν είχαν ενιαίο κράτος, κάθε πόλη ήταν κράτος
         Σιδώνα και Τύρος εμπορικά κέντρα ολόκληρης Μεσογείου
         Επινόησαν το αλφάβητο  22 σύμφωνα

Ζ) ΕΒΡΑΙΟΙ
         Λαός σημιτικής καταγωγής
         Αρχικά στην Αίγυπτο
         Με αρχηγό τον Μωυσή εγκαθίστανται στην Αίγυπτο
         Πρωτεύουσα τους η Ιερουσαλήμ
         Βασιλείς Σόουλ, Δαβίδ, Σολομώντας διαδοχικά
         Το κράτος διαλύεται από τους Ασσύριους
         Μονοθεϊστικός λαόςπιστεύουν σ’ένα παντοδύναμο θεό
         Έργο των Εβραίων η Παλαιά Διαθήκη