CTU553/555 ACIS, UiTM

HUBUNGAN ETNIK
MARUWIAH AHMAT

PENGENALAN

4.1
HUBUNGAN ETNIK

Hasil Pembelajaran
4.2
• Menjelaskan konsep pembangunan
politik dan negara bangsa.
• Menghuraikan proses kemunculan
4.3 politik berparti di Malaysia.
• Menganalisis bagaimana proses
KANDUNGAN BAB 5 dan tindakan politik boleh
4.4 memupuk hubungan wtnik yang
harmonis.
• Menganalisis pendekatan Islam
4.5 dalam pembangunan politik.
2
4.6

MARUWIAH AHMAT 1
CTU553/555 ACIS, UiTM

PENGENALAN

Kemajmukan Etnik Dalam Proses

HUBUNGAN ETNIK
Politik di Malaysia
India dan
lain-lain –
lebih kurang
Sehingga tahun 2013, jumlah 20%
penduduk di Malaysia lebih kurang
28.9 juta Cina –
lebih
kurang
Penduduk Malaysia dapat 25%
dikategorikan kepada kelompok
etnik yang berbeza-beza Melayu – lebih
kurang 55%

Mereka dapat dibezakan

berdasarkan aspek kepercayaan 3
dan agama serta aspek demografi.

5.1 KONSEP PEMBANGUNAN POLITIK DAN

PEMBINAAN NEGARA BANGSA
• Perkataan politik berasal daripada perkataan Latin HUBUNGAN ETNIK

‘politicus’ dan bahsa Yunani, ‘politicos’ yang bermaksud

sesuatu yang berhubung dengan warganegara atau
warga kota.
• Ia berasal daripada perkataan ‘polis’ yang bermaksud
kota.
• Politik – ilmu pengetahuan mengenai cara
pemerintahan.
• Pembangunan politik – satu proses perubahan secara
terancang yang melibatkan tadbir urus negara dari cara 4

lama kepada cara baharu.

MARUWIAH AHMAT 2
CTU553/555 ACIS, UiTM

Matlamat Pembangunan Politik

Pembinaan negara bangsa – suatu wilayah yang

HUBUNGAN ETNIK
mempunyai sempadan, pemerintahan dan warganegara

Perubahan struktur dan budaya politik iaitu dari cara

lama kepada cara moden.

Pembinaan negara bangsa dicapai melalui dasar awam 5

dan semangat nasionalisme.

Proses dan Ukuran Pencapaian

Proses HUBUNGAN ETNIK

• Parti-parti politik
• Parlimen/perwakilan
• Perlembagaan negara
• Pilihan raya

Ukuran Pencapaian
• Pembangunan
• Keharmonian
6
• Perpaduan
• Kemajuan pendidikan

MARUWIAH AHMAT 3
CTU553/555 ACIS, UiTM

5.2 POLITIK MALAYSIA SEBELUM MERDEKA

Kesedaran rakyat tempatan ke dalam arus politik negara bermula pada

zaman berakhirnya penjajahan Jepun.

HUBUNGAN ETNIK
Politik kepartian di Malaysia mempunyai asal-usul dan sejarah bertitik
tolak daripada konflik perkauman.
Orang Melayu bersatu membentuk UMNO sebagai benteng pertahanan
terhadap ancaman hak-hak oleh Malayan Union tahun 1946.
Di pihak lain orang Melayu membentuk PAS tahun 1951 untuk
memperjuangkan penubuhan Negara Islam.
Orang India menubuhkan MIC pada Ogos 1946 untuk menjaga
kepentingan etnik India.
7
Orang Cina menubuhkan MCA pada Februari 1949 untuk menjaga
kepentingan etnik Cina.

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik Sebelum

Merdeka
Parti Komunis Malaya HUBUNGAN ETNIK

• PKM ditubuhkan pada 1930.

• Tujuan – menentang penjajahan British.
• Membentuk Malayan People’s Anti Japanese Army (MPAJA)
ketika kedatangan Jepun.

Parti Kebangsaan Melayu Malaya

• PKMM ditubuhkan pada 1945 di Ipoh.

• Tujuan – menuntuk kemerdekaan penuh Tanah Melayu dan
menentang penjajahan Inggeris.
8
• Berusaha mengatasi masalah orang melayu dari segi
pendidikan dan ekonomi dan memberi kebebasan bersuara.

MARUWIAH AHMAT 4
CTU553/555 ACIS, UiTM

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik

Sebelum Merdeka
PENUBUHAN UMNO

HUBUNGAN ETNIK
• Tujuan utama menentang penubuhan Malayan Union.
• Ditubuhkan hasil Kongres Melayu SeMalaya di Kampung Baru,
Kuala Lumpur pada 1-4 Mac 1946.
• Dato’ Onn Jaafar sebagai Presiden pertama.
• Pada 11 Mei 1946 Kongres Melayu Semalaya yang ketiga di
Istana Besar Johor Bahru bersetuju menubuhkan UMNO secara
rasmi.
• Keahlian hanya dibukan kepada penduduk Melayu dan kaum
9
Bumiputera yang lain sahaja.

HUBUNGAN ETNIK

10

MARUWIAH AHMAT 5
CTU553/555 ACIS, UiTM

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik

Sebelum Merdeka
Malayan Indian Congress

HUBUNGAN ETNIK
• MIC ditubuhkan pada 1946.
• Yang dipertua yang pertama ialah John Thivy.
• Tujuan – menjaga kepentingan orang India dan
memperjuangkan politik bersama=sama kaum lain.

All Malayan Council of Joint Action

• AMCJA ditubuhkan pada 1946.

• Pengerusinya ialah Tan Cheng Lock.
• Tujuan – menentang Perlembagaan Persekutuan
11
Tanah Melayu, menyatukan Singapura -Tanah
Melayu, dan menuntut kewarganegaraan sama.

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik

Sebelum Merdeka
Hizbul Muslimin HUBUNGAN ETNIK

• Ditubuhkan pada 1948 di Gunung

Semanggol, Perak.
• Pengasas – Haji Abu Bakar al-Baqir.
• Tujuan – menubuhkan sebuah
kerajaan Islam di Tanah Melayu
yang merdeka.
• Diharamkan oleh British kerana
didakwa bersekongkol dengan
PKM. Ordinan Darurat 1948
mengharamkan HM.
12

MARUWIAH AHMAT 6
CTU553/555 ACIS, UiTM

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik

Sebelum Merdeka
Malayan Chinese Association

HUBUNGAN ETNIK
• MCA ditubuhkan pada 1949.
• Presiden pertama ialah Tan Cheng Lock.
• Tujuan – Menjaga kepentingan politik kaum Cina dan
bekerjasama menetang keganasan komunis di Tanah Melayu.

Parti Kemerdekaan Tanah Melayu

• IMP ditubuhkan pada 1951 oleh Dato’ Onn Jaafar.

• Menuntut supaya pilihan raya diadakan pada 1955.
• Tujuan – mahukan Tanah Melayu mencapai kemerdekaan 13
sekurang-kurangnya pada 1961.

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik

Sebelum Merdeka
Parti Islam Se-Tanah Melayu
• Ditubuhkan pada 1951 di Kepala Batas.
HUBUNGAN ETNIK

• Pengasas – Haji Ahmad Fuad bin Hassan.

• Tujuan - menubuhkan sebuah negara Islam di Tanah Melayu
• Tujuan lain:
• Mewujudkan perikatan persaudaraan Islam agar dapat
melaksanakan siasah Islam.
• Menyatukan pentadbiran agama di seluruh negara.
• Memelihara kepentingan dan kehormatan agama dan umat
Islam.
14
• Bekerjasama dengan pertubuhan Islam lain untuk
mencapai demokrasi dan keadilan.

MARUWIAH AHMAT 7
CTU553/555 ACIS, UiTM

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik Selepas

Merdeka

HUBUNGAN ETNIK
SEMANGAT 46

DAP
• Merupakan parti serpihan
UMNO yang diketuai oleh
Tengku Razaleigh Hamzah
• Tujuan penubuhannya untuk
mengembalikan semangat
Melayu tahun 1946 yang
didakwa telah hilang daripada
UMNO di bawah kepimpinan
Dr Mahathir Mohamad
• Bagaimanapun, parti ini
dibubarkan setelah gagal
dalam pilihan raya Parlimen
1994
• Parti Tindakan Demokratik
(DAP)
• Berfungsi sebagai sebuah
parti demokratik sosial yang
• berpegang kuat kepada
ideologi negara Malaysia
yang bebas
• demokratik & sosialis
• berpaksi keadilan kaum
dan kesaksamaan sosial
dan ekonomi yang 15
berasaskan institusi
demokrasi berparlimen.

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik Selepas

Merdeka
SNAP HUBUNGAN ETNIK
• Parti Kebangsaan Sarawak
• Ditubuhkan di kalangan etnik Dayak, dari kawasan Skrang- Saribas
• Dipimpin oleh Stephen Kalong Ningkan.
PBDS
• Parti Bansa Dayak Sarawak
• Ditubuhkan oleh Leo Moggie pada 1983.
• Bertekadkad menubuhkan parti politik yang diketuai oleh orang Iban dan
memulihkan penguasaan orang Iban dalam politik dan kerajaan Sarawak
serta pengembalian jawatan Ketua Menteri Sarawak kepada orang Iban
PANAS
• Parti Negara Sarawak 16
• Pimpinan Abang Haji Mustapha
• Mewakili etnik Melayu dan Melanau

MARUWIAH AHMAT 8
CTU553/555 ACIS, UiTM

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik Selepas

Merdeka
BERJASA
• Parti Rakyat Jati Sarawak

HUBUNGAN ETNIK
• Mewakili Melayu dan Melanau dari Lembah Rejang
• Dipimpin oleh Tuanku Haji Bujang
• Bergabung dengan PANAS membentuk Parti Bumiputera
PESAKA
• Parti Pesaka Anak Sarawak
• Ditubuhkan oleh Temenggung Jugah
• Mewakili etnik Dayak dari Rejang
PBB
• Parti Pesaka Bumiputera Bersatu
• Hasil dari gabungan Parti Bumiputera dan PESAKA yang membentuk PBB
17
pada 1973
• Mendapat sokongan - Melayu-Melanau, Iban, Bidayuh dan Orang Ulu
• Merupakan parti komponen Barisan Nasional

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik Selepas

Merdeka
SCA
HUBUNGAN ETNIK

• Sarawak Chinese Association

• Sebuah parti politik yang berpandangan sederhana
• Ditubuhkan oleh sekumupulan ahli perniagaan Cina yang kaya.

SUPP

• Sarawak United People’s Party

• Merupakan sebuah parti multi-etnik dan yang terawal di
Sarawak
• Bagaimanapun, ia jelas dimonopoli oleh orang Cina
• Parti ini mendapat galakan daripada pentadbiran kolonial 18
sebagai langkah awal untuk pemerintahan sendiri

MARUWIAH AHMAT 9
CTU553/555 ACIS, UiTM

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik Selepas

Merdeka
UNKO
• United Kadazan National Organization

HUBUNGAN ETNIK
• Diketuai oleh Donald Stephens (Tun Fuad Stephens)
• Ditubuhkan untuk menyatupadukan Kadazan Dusun dan
Bumiputera bukan Islam
• Pada 1964, 2 kumpulan etnik yang utama iaitu: Kadazan-Dusun dan
Murut yang diwakili UNKO dan Pasok Momogun bersetuju
mempertahan kepentingan Bumiputera bukan Islam di Sabah
dengan membentuk United Pasok Momogun Kadazan-Dusun Murut
Organization (UPKO)

USNO
• United Sabah National Organization
• Ditubuhkan bagi kepentingan etnik Bajau, Suluk dan lain-lain.
19
• Diketuai oleh Tun Dato’ Mustapha Dato’ Harun
• Menjalinkan kerjasama dengan Sabah Chinese Association (SCA)

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik Selepas

Merdeka
SCA
• Sabah Chinese Association
HUBUNGAN ETNIK

• Ditubuhkan bagi memelihara kepentingan orang Cina di Sabah

• UMNO-MCA-MIC, UNKO, USNO, SCA kemudiannya bergabung bagi
membentuk sebuah parti Perikatan
• Pakatan ini berjaya memenangi pilihan raya dan seterusnya
membentuk kerajaan negeri Sabah yang pertama

BERJAYA
• Parti Bersatu Rakyat Jelata Sabah
• Sebuah parti berbilang etnik dan dianggotai oleh Bumiputera Islam
dan bukan Islam
• BERJAYA membawa pembangunan politik, sosial dan ekonomi
kepada Sabah melalui kerjasama baik dengan kerajaan persekutuan 20
• Walau bagaimanapun, jelas kelihatan bahawa parti ini dimonopoli
oleh Bumiputera Islam

MARUWIAH AHMAT 10
CTU553/555 ACIS, UiTM

Sejarah Kewujudan Parti-parti Politik Selepas

Merdeka
PBS

HUBUNGAN ETNIK
• Parti Bersatu Sabah
• Ditubuhkan oleh Joseph Pairin Kitingan akibat tentangan
terhadap kepimpinan Harris Salleh dari parti BERJAYA
• Sebuah parti multi etnik, walaupun jelas didominasi oleh
bumiputera Bukan Islam
• Jatuh pada 17 Mac 1994 - proses politik Sabah digantikan
UMNO.
• UMNO berjanji, sekiranya parti tersebut berjaya
merampas pemerintahan negeri, jawatan Ketua Menteri
akan mengikut giliran antara Bumiputera Islam,
Bumiputera Bukan Islam dan Cina selang 2 tahun.
• Beberapa parti politik baharu tertubuh seperti Parti 21
Bersatu Rakyat Sabah (PBRS) dan Parti Demokratik Sabah
(PDS) dan Parti Progresif Sabah.

Kerjasama Politik dan Hubungan Etnik

HUBUNGAN ETNIK

Perikatan
UMNO-MCA-MIC bergabung
membentuk Parti Perikatan
Pada pilihan raya Persekutuan
1955, Perikatan menang 51
daripada 52 buah kerusi
Ini merupakan petanda Tanah
Melayu bersedia memperoleh
kemerdekaan
Barisan Nasional
Pada 1974, Perikatan ditukar
kepada Barisan Nasional bagi
meperkukuhkan kerjasama
antara etnik melalui politik
supaya setiap kumpulan etnik
dapat pertimbangan sewajarnya
dalam politik Malaysia
22

MARUWIAH AHMAT 11
CTU553/555 ACIS, UiTM

Kerjasama Politik dan Hubungan Etnik

Kemenangan Perikatan dalam pilihan raya umum 1955

HUBUNGAN ETNIK
bukti perkongsian kuasa antara kaum boleh dilakukan.

Pada Februari 1956 rundingan

rundingan kemerdekaan
kemerdekaan dilakukan di
London.

Persektutan Tanah Melayu mendapat kemerdekaan pada

1957. 23

Hubungan Etnik Selepas Penubuhan Malaysia

PERJANJIAN MALAYSIA 1963 HUBUNGAN ETNIK

Persetujuan yang dicapai antara para pemimpin Malaya, Sabah, Sarawak

dan Singapura semasa sama-sama bersetuju untuk menubuhkan
Persekutuan Malaysia.

Perjanjian Malaysia tidak mengubah kontrak sosial di antara Melayu dan

bukan Melayu.

Perjanjian Malaysia mengandungi semua tuntutan Sabah, Sarawak dan

Singapura yang dipersetujui dan dimaktubkan ke dalam Perlembagaan
Persekutuan Malaysia 1963

20 perkara yang mengandungi tuntutan-tuntutan yang dikemukakan 24

oleh Sabah sebagai syarat negeri itu bersetuju menyertai Malaysia.

MARUWIAH AHMAT 12
CTU553/555 ACIS, UiTM

Hubungan Etnik Selepas Penubuhan Malaysia

TUNTUTAN PERJANJIAN MALAYSIA 1963
AGAMA

HUBUNGAN ETNIK
• Tidak memperakukan suatu agama sebagai agama rasmi negeri

BAHASA
• Bahasa Melayu adalah bahasa kebangsaan tetapi memohon supaya
bahasa Inggeris boleh terus digunakan tanpa had masa

PERLEMBAGAAN
• Penggubalannya patut melibatkan semua negeri

IMIGRESEN
• Imigresen adalah kuasa pusat tetapi soal keluar masuk ke Sabah harus
dikawal oleh Sabah sendiri
25
BUMIPUTERA SABAH
• Mendapat hak istimewa seperti Melayu

Hubungan Etnik Selepas Penubuhan Malaysia

• Meliputi undang-undang dan adat istiadat bumiputera

Senarai Negeri Sabah dan Sarawak, urusan pentadbiran perbadanan,
HUBUNGAN ETNIK

pelabuhan dan kereta api negeri

• Meliputi undang-undang diri dan keluarga, perkapalan,

Senarai Bersama bekalan air dan elektrik, pertanian dan perhutanan,
hiburan dan pilihan raya negeri

Perlindungan-
• Penggunaan bahasa Inggeris dan bahasa bumiputera
perlindungan khas
Sabah dan Sarawak, kedudukan istimewa bumiputera
bagi Sabah dan
Sabah dan Sarawak serta kedudukan negeri
Sarawak

Pemberian khas • Menjadi tanggungjawab kerajaan pusat untuk memberi 26

kepada Sabah dan peruntukan khas di mana perlu untuk pembangunan
Sarawak

MARUWIAH AHMAT 13
CTU553/555 ACIS, UiTM

5.3 PENDEKATAN ISLAM DALAM

PEMBANGUNAN POLITIK
Definisi Politik

HUBUNGAN ETNIK
Kamus Dewan: Ilmu pengetahuan
Bahasa Arab: Siyasah - Pengurusan atas
berkenaan dengan cara pemerintahan,
segala urusan seluruh umat Islam.
ilmu siasah, ilmu kenegaraan

Politik atau siyasah itu bermakna adalah mengurus urusan

masyarakat berdasarkan hadith Rasulullah SAW.

Nabi Muhammad SAW adalah peneroka awal sistem politik 27

moden bagi manusia.

5.3 PENDEKATAN ISLAM DALAM

PEMBANGUNAN POLITIK
HUBUNGAN ETNIK

28

MARUWIAH AHMAT 14
CTU553/555 ACIS, UiTM

Matlamat Pembangunan Politik Islam

Menunaikan
Membangun dan
amanah dengan
memakmur

HUBUNGAN ETNIK
menegakkan
muka bumi
syariat

Mengajar Menegak
manusia kebenaran
melaksana ibadat mencegah
dengan baik kemungkaran

Mendidik
Matlamat Melaksanakan
manusia
mengenal Allah
Politik ajaran Islam
dengan syumul 29
Islam

5.3 PENDEKATAN ISLAM DALAM

PEMBANGUNAN POLITIK
HUBUNGAN ETNIK

• Al-Syura • Al-Quran • Tauhid

• Al-Hurriyyah • Sunnah • Risalah
• Al-Adalah • Ijma' • Khilafah
• Al-Masuliyyah • Qias
• Al-Musawah
Prinsip Politik Sumber Politik Asas-asas Politik
Dalam Islam Islam Dalam Islam

30

MARUWIAH AHMAT 15
CTU553/555 ACIS, UiTM

KUIZ Quiz

HUBUNGAN ETNIK
31
Click the Quiz button to edit this quiz

MARUWIAH AHMAT 16