CTU553/555 ACIS, UiTM

HUBUNGAN ETNIK
MARUWIAH AHMAT

PENGENALAN

3.1 Hasil Pembelajaran HUBUNGAN ETNIK

• Menghuraikan konsep dan

kedudukan perlembagaan
3.2
Malaysia.
• Menganalisis sejarah penggubalan
3.3 perlembagaan persekutuan dan
pembentukan Malaysia
KANDUNGAN BAB 3 • Menganalisis peranan dan
3.4 kepentingan kontrak sosial dalam
perlembagaan
• Mengenal pasti keharmonian
3.5 hubungan etnik seperti yang
termaktub dalam Piagam Madinah.
2
3.6

MARUWIAH AHMAT 1
CTU553/555 ACIS, UiTM

PENDAHULUAN

Perkara yang menyentuh isu bahasa, agama,

bumiputera dan kewarganegaraan dalam

HUBUNGAN ETNIK
Perlembagaan Malaysia menjadi faktor
penting untuk mewujudkan hubungan etnik
yang erat dan utuh di kalangan rakyat
Malaysia.

Perkara-perkara yang dianggap

menguntungkan orang Melayu dalam
Perlembagaan Malaysia diimbangi dengan
peruntukan lain yang juga memberi 3
kelebihan kepada kaum bukan bumiputera.

PENDAHULUAN

Bagi sebuah negara yang berdaulat,

HUBUNGAN ETNIK

perlembagaan merupakan sumber undang-

undang tertinggi sesebuah negara dan setiap
individu perlu mematuhi keluhurannya.

Dalam konteks Perlembagaan Islam, negara

Islam pertama iaitu Madinah di bawah
pimpinan Rasulullah s.a.w telah membentuk
Sahifah Madinah bagi melicinkan
pentadbiran negara Madinah yang terdiri 4
daripada pelbagai kaum.

MARUWIAH AHMAT 2
CTU553/555 ACIS, UiTM

3.1 DEFINISI DAN KONSEP PERLEMBAGAAN

DEFINISI Perlembagaan

HUBUNGAN ETNIK
adalah sumber
PERLEMBAGAAN undang-undang
tertinggi sesebuah
negara.
Satu dasar atau
formula yang
menyatakan tugasan Berperanan
kuasa-kuasa awam sebagai panduan
di dalam sesebuah bagi pembentukan
undang-undang
negara dibahagikan sama ada di pihak
dan digunakan. kerajaan atau 5
rakyat

3.1 DEFINISI DAN KONSEP PERLEMBAGAAN

Jenis Perlembagaan
Perlembagaan Tidak
HUBUNGAN ETNIK

Perlembagaan Bertulis Bertulis

Tidak
terkumpul
dalam satu
Sukar dipinda dokumen spt Contoh
Perlemba-
kecuali wujud adat resam, negara yang
gaan yang
peruntukan Contoh undang- mengamalkan
dikumpul dan
dalam negara yang undang yg : United
disusun
perlemba- mengamalkan diluluskan Kingdom,
dalam satu
gaan yang : Malaysia oleh parlimen New Zealand
kanun atau
membenarka dan & Israel
dokumen.
nnya. keputusan- 6
keputusan
mahkamah

MARUWIAH AHMAT 3
CTU553/555 ACIS, UiTM

3.1 DEFINISI DAN KONSEP PERLEMBAGAAN

CIRI-CIRI PERLEMBAGAAN Ciri sesebuah

HUBUNGAN ETNIK
negara

Sifat
Hak asasi Perlembagaan

Hak dan
Kuasa
tanggungjawab

7
Kewarganegaraan

3.1 DEFINISI DAN KONSEP PERLEMBAGAAN

KEPERLUAN PERLEMBAGAAN HUBUNGAN ETNIK
• Menjamin kestabilan politik dan sistem pemerintahan,

• Mewujudkan rangka sistem politik yang sistematik

• Mengatur sistem ekonomi dan pengagihan kekayaan negara

dengan adil dan saksama

• Memudahkan perpaduan nasional dan pembangunan Negara

• Melindungi kepentingan semua etnik di dalam negara 8

MARUWIAH AHMAT 4
CTU553/555 ACIS, UiTM

3.1 DEFINISI DAN KONSEP PERLEMBAGAAN

PERANAN PERLEMBAGAAN

HUBUNGAN ETNIK
• Setiap perkara dalam
Sumber perlembagaan boleh diperhalusi
sebagai sumber undang-undang

Garis • Perlu dirujuk apabila hendak

menggubal sesuatu peraturan
Panduan undang-undang

• Mengatur pemerintahan
Peraturan sesebuah negara 9

3.1 DEFINISI DAN KONSEP PERLEMBAGAAN

KETERTINGGIAN PERLEMBAGAAN HUBUNGAN ETNIK

Keluhuran Perlembagaan

• Di Malaysia, tidak ada institusi yang boleh mengatasi

ketertinggian Perlembagaan Malaysia.

Malah ketiga-tiga badan kerajaan (Perundangan,

Kehakiman, Eksekutif) & YDPA juga tertakluk kepada
Perlembagaan Malaysia.

• Contoh: kuasa perundangan dan kehakiman

(mahkamah) dijalankan tertakluk kepada sekatan- 10
sekatan yang dikenakan oleh Perlembagaan.

MARUWIAH AHMAT 5
CTU553/555 ACIS, UiTM

3.1 DEFINISI DAN KONSEP PERLEMBAGAAN

• Undang-undang persekutuan atau negeri mengenai

HUBUNGAN ETNIK
sesuatu perkara boleh diisytiharkan TIDAK SAH oleh
mahkamah jika undang-undang itu bercanggah
dengan Perlembagaan Persekutuan.
• Ini kerana, perlembagaan memperuntukkan dengan
nyata dalam Perkara 4(1): Perlembagaan Malaysia
adalah undang-undang utama persekutuan dan
apa-apa undang-undang yang diluluskan yang
berlawanan dengan perlembagaan adalah terbatal
setakat mana yang berlawanan. 11

3.2 SEJARAH PENGGUBALAN

PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN
• Sepanjang penjajahan, orang Melayu sentiasa bangkit
menentang
HUBUNGAN ETNIK

• Selain perjuangan berdarah yang bermula sejak penjajahan

Perjuangan Portugis di Melaka, Belanda, Inggeris & Jepun, perjuangan
kebangsaan juga digerakkan melalui semangat kebangsaan.

• Menjelang abad ke 20, muncul pertubuhan-pertubuhan

seperti Kesatuan Melayu Singapura, Kesatuan Melayu
Perak, Kesatuan Melayu Muda dll yang menjadi medium
Pertubuhan menentang penjajah.

12

MARUWIAH AHMAT 6
CTU553/555 ACIS, UiTM

3.2 SEJARAH PENGGUBALAN

PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN
• Media massa seperti akhbar & majalah juga

HUBUNGAN ETNIK
berperanan sebagai medium penyebaran
Media semangat perjuangan seperti Utusan Melayu,
Majlis, Al-Imam, Saudara dan Warta Sarawak.
Massa

• Muncul tokoh-tokoh intelektual Melayu seperti

Rahim Kajai, Ibrahim Yaakob, Pak Sako dll
menyedarkan orang Melayu supaya bangun
Tokoh menuntut kemerdekaan.
13

3.3 MALAYAN UNION

Selepas Jepun menyerah

Parlimen British Sir Harold Mac Michael
kalah Pentadbiran
meluluskan dilantik wakil British
HUBUNGAN ETNIK
Ketenteraan British
Malayan Union untuk mendapatkan
(BMA) mengambilalih
pada 10 Oktober tandatangan raja-raja
pentadbiran Tanah
1945 Melayu
Melayu

Malayan Union Malayan Union tetap

ditentang hebat diisytiharkan pada 1 April
oleh orang 1946 dan Sir Edward Gent
Melayu. sebagai gabenor pertama.

Orang Melayu memulaukan

majlis pengisytiharan itu, British sedar tanpa
akhirnya British mengalah dan sokongan orang 14
menggantikan Malayan Union Melayu Malayan
kepada Persekutuan Tanah Union akan gagal.
Melayu.

MARUWIAH AHMAT 7
CTU553/555 ACIS, UiTM

Tujuan Penubuhan Malayan Union

Mengurangkan dan mengawal

Mengurangkan kuasa
dan mengawal kuasa politik
politik orang Melayuorang Melayu

HUBUNGAN ETNIK
Menjimatkan perbelanjaan pentadbiran British
Menjimatkan perbelanjaan pentadbiran British
Menjamin terus penguasaan British
Menjamin terus penguasaan British
Memastikan sumbangan golongan migran
Memastikan sumbangan golongan migran
Mengukuhkan pertahanan British
Mengukuhkan pertahanan British

Mewujudkan pentadbiran yang cekap dan seragam

Mewujudkan pentadbiran yang cekap dan seragam

MenyediakanMenyediakan
Tanah TanahMelayu
Melayu keke
araharah berkerajaan
berkerajaan sendiri sendiri 15

Membentuk satu bangsa Malayan Union

Membentuk satu bangsa Malayan Union

Ciri-ciri Malayan Union

Singapura dijadikan
tanah jajahan
HUBUNGAN ETNIK

berasingan di bawah
seorang Gabenor
Gabenor dibantu British
oleh Majlis
Kedaulatan Raja-Raja
Mesyuarat
Melayu dihapuskan
Persekutuan dan
Majlis Undangan

Semua negeri
Melayu kecuali CIRI – CIRI Hak kerakyatan yang
Singapura disatukan
di bawah MALAYAN sama bagi semua
berasaskan Jus Soli
pemerintahan 16
Gabenor British UNION

MARUWIAH AHMAT 8
CTU553/555 ACIS, UiTM

Sebab Penentangan Malayan Union

Kuasa Raja-Raja Melayu dilenyapkan dalam urusan

pentadbiran negeri.

HUBUNGAN ETNIK
Singapura dipisahkan dari Malayan Union dan ia
kekal sebagai tanah jajahan Inggeris.

Hak kerakyatan liberal berdasarkan prinsip Jus Soli.

Hak sama rata kepada semua warganegara tanpa

mengira bangsa (tiada hak istimewa)

Cara Sir Harold Mc Michael mendapatkan 17

tandatangan raja-raja Melayu - paksaan dan
ugutan.

Medium Penentangan Malayan Union

Secara individu Melalui akhbar HUBUNGAN ETNIK

Dato Onn &

Akhbar
Raja-Raja
Melayu
Melayu

Secara kolektif Melalui berkabung

Demonstrasi
Di hadapan
aman dan
Ahli Parlimen
kesatuan
British 18
Melayu

MARUWIAH AHMAT 9
CTU553/555 ACIS, UiTM

Medium Penentangan Malayan Union

AL-Imam- 1906

HUBUNGAN ETNIK
Majlis- 1917
Saudara – 1928
Warta Sarawak - 1930
Utusan Melayu- 1939

19

3.4 PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1948

• Jawatankuasa Kerja
• 4 wakil raja-raja Melayu, 2 wakil UMNO dan 6 pegawai British
HUBUNGAN ETNIK

• Bertanggung jawab merangka perlembagaan baharu yang boleh diterima oleh

Julai 1946 orang Melayu

• Jawatankuasa Perundingan
• Dianggotai orang Eropah, Cina dan India
Disember • Bertujuan mendapatkan pandangan orang bukan Melayu mengenai
1947 perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu

• Persekutuan Tanah Melayu diisytiharkan

• Perjanjian yang mempunyai beberapa ciri penting ke arah pemerintahan sendiri
Februari • Membawa kepada penubuhan CLC
1948 • Persetujuan kepada Kontrak Sosial 1948 20

MARUWIAH AHMAT 10
CTU553/555 ACIS, UiTM

Kontrak Sosial 1948

Persetujuan yang dicapai di antara Melayu, Cina dan India semasa
mewujudkan Persekutuan Tanah Melayu 1948 di bawah naungan

HUBUNGAN ETNIK
Inggeris

Berkait rapat dengan bantahan Melayu terhadap Perlembagaan

Malayan Union 1946.

Peruntukan dalam Kontrak Sosial 1948 menjamin ketuanan

Melayu dalam proses politik negara.

21
Ia mengambil kira kedudukan bukan Melayu iaitu Cina dan India
dalam negara yang bakal merdeka dari Inggeris.

Perkara Dalam Kontrak Sosial 1948

RAJA-RAJA MELAYU KEISTIMEWAAN MELAYU

• Kedudukan dan
HUBUNGAN ETNIK
• Hak istimewa Melayu
kedaulatan Raja-Raja bagi mengutuhkan
Melayu tidak boleh dominasi Melayu di
dipersoalkan Persekutuan Tanah
Melayu

ISLAM BAHASA MELAYU

• Islam ialah • Bahasa Melayu
agama ialah bahasa
Persekutuan kebangsaan

MELAYU
22

MARUWIAH AHMAT 11
CTU553/555 ACIS, UiTM

Perkara Dalam Kontrak Sosial 1948

Hak

HUBUNGAN ETNIK
Warga-
sebagai Bukan
negara
warga- Melayu
(Jus Soli)
negara

23

Ciri –ciri Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1948

Berdasarkan Kontrak Sosial 1948

Negeri HUBUNGAN ETNIK

• 9 negeri termasuk Pulau Pinang dan Melaka.

• Singapura kekal Tanah jajahan yang berasingan

Sultan
• Pengenalan konsep Raja Berperlembagaan
• Sultan diberi semula kuasa memerintah tetapi
dengan nasihat Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri 24
(EXCO) dan Majlis Undangan Negeri

MARUWIAH AHMAT 12
CTU553/555 ACIS, UiTM

Ciri –ciri Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1948

Berdasarkan Kontrak Sosial 1948

Kewarganegaraan

HUBUNGAN ETNIK
• Syarat kewarganegaraan - eseorang pemohon mestilah:
• Lahir di Tanah Melayu dan telah bermastautin 8 tahun dari 12
tahun sebelum permohonan ‘atau’
• Menetap dan bermastautin di Tanah Melayu tidak kurang 15
tahun dari 20 tahun sebelum permohonan.
• Umur minimum bagi kedua-dua situasi tersebut adalah 18
tahun dan mempunyai pengetahuan Bahasa Melayu yang baik

Bumiputera

• Orang Melayu diberi hak keistimewaan sebagai kaum 25

bumiputera dan mempunyai perwakilan terbesar dalam
Kerajaan Persekutuan dan Negeri

Ciri –ciri Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1948

Berdasarkan Kontrak Sosial 1948

• Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu akan diketuai HUBUNGAN ETNIK

Pesuruhjaya Tinggi British
Pentadbiran
• Dibantu Majlis Perundangan Persekutuan dan
Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan

• Sistem ahli bertaraf menteri

Majlis Mesyuarat • Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan dianggotai 3
Kerja ahli ex-officio, 4 anggota rasmi serta 5-7 ahli tidak
rasmi yang dilantik Pesuruhjaya Tinggi

• Sistem Parlimen
• Dipengerusikan oleh Pesuruhjaya Tinggi, ada 3 ahli
Majlis Perundangan ex-officio, 9 Yang Dipertua Majlis-Majlis Mesyuarat
26
Negeri, 2 wakil Majlis Tempatan Melaka dan Pulau
Pinang, 10 ahli rasmi serta 50 ahli tidak rasmi
(semua dilantik oleh Pesuruhjaya Tinggi)

MARUWIAH AHMAT 13
CTU553/555 ACIS, UiTM

Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan

HUBUNGAN ETNIK
Proses ke arah
berkerajaan sendiri

Tujuannya untuk
British melantik
melatih pemimpin
beberapa orang
tempatan bagi
pegawai tadbir
mendapatkan
memegang jawatan
pengalaman
dan diberi taraf
memerintah secara
seperti menteri
demokrasi
Melalui Sistem Ahli
yang diperkenalkan
pada 1951 27

Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan

• Anggota Sistem Ahli:

• Dato’ Onn Jaafar (Ahli Dalam Negeri)
HUBUNGAN ETNIK

• Dato’ Mahmud Mat (Ahli Tanah, Perlombongan & Perhutanan)

• E. E. C Thuraisingham (Ahli Pelajaran)
• Lee Tiang Keng (Ahli Kesihatan)
• J. D Mead
• Tunku Yaacob
• J.D Hodgkinson
• O.A Spencer
28

MARUWIAH AHMAT 14
CTU553/555 ACIS, UiTM

Pilihan Raya Persekutuan Tanah Melayu

• Pilihanraya 1
• 1 Disember 1951, Pilihan raya Bandaran Georgetown

HUBUNGAN ETNIK
1951 • UMNO & MCA bekerjasama membentuk pakatan politik
• Menang kesemua sembilan kerusi yang dipertandingkan.
• Pilihanraya 2
• Februari 1952, Pilihan raya Bandaran Kuala Lumpur
1952 • 12 kerusi dipertandingkan
• Pakatan UMNO-MCA menang 9 kerusi, selebihnya oleh IMP dan calon bebas.

• Konvensi Nasional diadakan

1954 • Perikatan UMNO dan MCA dibentuk

• Pilihan Raya Majlis Perundangan Persekutuan (52 kerusi):

• 8 parti bertanding
29
1955 • MIC meyertai Perikatan dan Perikatan menang 51kerusi
• PAS menang 1 kerusi (di Kerian, Perak)

Kerjasama Perikatan

• Sebelum pilihanraya, MCA & MIC bukanlah parti politik tapi lebih bermotifkan menjaga
kebajikan & kepentingan kaum masing-masing.
HUBUNGAN ETNIK

• Pelawaan orang Melayu menggambarkan sifat keterbukaan mereka & sedia berkorban, rela
kongsi kuasa & toleransi demi perpaduan.

• Melalui pilihanraya umum pertama (1955), pengorbanan & kompromi UMNO cukup besar.
• Perikatan yang didominasikan oleh UMNO sepatutnya boleh membentuk kerajaan tanpa perlu
bergabung dengan MCA & MIC namun hal ini tidak dilakukan.

• Inggeris mensyaratkan bahawa kemerdekaan akan hanya diberikan sekiranya rakyat negara ini
bersatu padu & bekerjasama.

• Kemenangan PERIKATAN menjadi bukti kepada Inggeris bahawa orang Melayu & bukan 30
Melayu boleh bekerjasama.

MARUWIAH AHMAT 15
CTU553/555 ACIS, UiTM

Rombongan London
Januari 1956 : Rombongan 8 wakil ke London
• 4 wakil Raja Melayu & 4 wakil Perikatan

HUBUNGAN ETNIK
• Diketuai Tunku Abdul Rahman.
• Rombongan bertujuan berunding dengan Pegawai British sebagai usaha menuntut
kemerdekaan
WAKIL RAJA-RAJA MELAYU WAKIL PERIKATAN
• KETUA: Datuk Panglima Bukit Gantang • KETUA: Tunku Abdul Rahman Putra Al-
(MB Perak) Haj (Ketua Menteri & Menteri Hal Ehwal
• En.Abdul Aziz Hj Abdul Majid (MB Dalam Negeri)
Selangor) • Datuk Abdul Razak Hussain (Menteri
• Datuk Mohammad Seth Mohammad Pelajaran)
Said (MB Johor) • Kol.H.S.Lee (Menteri Pengangkutan)
• Datuk Nik Ahmad Kamil Hj Mahmood • Dr.Ismail Datuk Abdul Rahman (Menteri
(bekas MB Kelantan) Hasil Bumi)
• SETIAUSAHA: En. Abdul Kadir • SETIAUSAHA: T.H.Tan 31
Shamsuddin

Perjanjian London

Perjanjian London ditandatangani pada 8 Februari 1956 HUBUNGAN ETNIK

dan hasilnya persetujuan:

• Kemerdekaan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957

• Tanah Melayu berada dalam lingkungan Komanwel
• Menjalankan pemerintahan secara demokrasi
• Perjanjian pertahanan dengan British bagi menjaga
kepentingan British di Tanah Melayu (AMDA/ FPDA)
• Badan bebas ditubuhkan bagi menggubal Perlembagaan
Tanah Melayu iaitu Suruhanjaya Reid
• Jawatan Setiausaha Kewangan & Pengarah Gerakan
akan diganti dengan Menteri Kewangan & Menteri 32
Pertahanan yang dipegang oleh rakyat tempatan.

MARUWIAH AHMAT 16
CTU553/555 ACIS, UiTM

Suruhanjaya Reid

Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu telah

HUBUNGAN ETNIK
digubal oleh Suruhanjaya Reid yang ditubuhkan
1956.

Keahliannya dari pakar perlembagaan negara

Komanwel:
• Lord William Reid (British)
• Sir Ivor Jennings (British)
• Sir William Mckell (Australia)
33
• B.Malik (India)
• Hakim Abdul Hamid (Pakistan)

Suruhanjaya Reid

• Suruhanjaya ini ditugas merangka perlembagaan baharu untuk HUBUNGAN ETNIK

Persekutuan Tanah Melayu berpandukan syarat berikut:

• Membentuk negara persekutuan dengan kerajaan pusat yang
kuat
• Mengekalkan hak dan kedudukan raja-raja Melayu sebagai
pemerintah berpelembagaan.
• Memelihara kedudukan istimewa orang Melayu serta hak sah
kaum lain
• Mewujudkan sistem kewarganegaraan yang seragam
• Menubuh sebuah negara berasaskan prinsip demokrasi
34

MARUWIAH AHMAT 17
CTU553/555 ACIS, UiTM

Suruhanjaya Reid

Suruhanjaya ini telah mengadakan tinjauan dan pertemuan

HUBUNGAN ETNIK
untuk meminta cadangan dan pandangan parti-parti politik,
orang ramai, individu-individu dan Raja-raja Melayu

Antara perkara yang dipersetujui:

• Pembentukan sebuah negara persekutuan dengan pembahagian kuasa
kerajaan persekutuan dan kerajaan negeri
• Kerakyatan Jus Soli kepada yang lahir di Tanah Melayu
• Mengekalkan kedudukan istimewa orang Melayu tanpa menjejaskan hak
kaum lain
• Bahasa Melayu menjadi bahasa kebangsaan, bahasa Cina dan Tamil boleh
dikembangkan dan diamalkan 35
• Agama Islam menjadi agama Persekutuan, tetapi agama lain bebas
diamalkan

Kontrak Sosial & Perlembagaan

HUBUNGAN ETNIK

KONTRAK SOSIAL DALAM PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN

• Iaitu semua kaum Melayu dan bukan Melayu bersetuju atas

beberapa perkara yang sangat penting kepada kestabilan
negara
Perlembagaan Malaya ini diisytiharkan pada 31 Ogos 1957

Diperbaharui apabila Singapura, Sabah & Sarawak bergabung

membentuk Malaysia pada 16 September 1963
36

MARUWIAH AHMAT 18
CTU553/555 ACIS, UiTM

Unsur Tradisi & Perlembagaaan

Unsur-unsur tradisi meliputi:

Unsur Tradisi:

HUBUNGAN ETNIK
• 1. Bahasa
• Merupakan kontrak
sosial yang telah • 2. Agama
disepakati semasa • 3. Kedudukan istimewa
menggubal undang- orang Melayu & Bumiputera
undang Sabah Sarawak
• 4. Pemerintahan Beraja

Ciri-ciri Unsur Tradisi: Unsur-unsur tradisi

• Berperanan menstabilkan sistem politik adalah faktor penting
negara untuk mewujudkan
• Dilindungi di bawah Akta Hasutan identiti Malaysia & 37
• Dianggap sebagai isu sensitif memupuk persefahaman
ke arah perpaduan.
• Dilarang dijadikan isu perbincangan awam

Isu Hubungan Etnik Dalam Perlembagaan

• Islam adalah agama Persekutuan HUBUNGAN ETNIK

PERKARA 3
• Mempunyai fasal imbangan berkaitan dengan
kebebasan beragama (Perkara 11)

• Kesamarataan & hak sama rata

PERKARA 8
• Pengecualian peruntukan ini dalam soal agama,
kedudukan istimewa orang Melayu dan
seumpamanya.

• Batasan hak kebebasan bersuara daripada

menyentuh kedudukan Raja-raja, Islam, orang
PERKARA 10(4)
Melayu, kewarganegaraan & seumpamanya. 38

MARUWIAH AHMAT 19
CTU553/555 ACIS, UiTM

Isu Hubungan Etnik Dalam Perlembagaan

PERKARA 11

HUBUNGAN ETNIK
• Kebebasan beragama; kebebasan mengamalkan ajaran agama lain
dalam mana-mana bahagian Persekutuan serta beberapa peruntukan
pencegahan yang berkaitan.

PERKARA 14

• Peruntukan mengenai kewarganegaraan yang boleh diperoleh melalui

beberapa cara serta peruntukan berkaitan perlucutan
kewarganegaraan.

PERKARA 38

• Kuasa Majlis Raja-raja menghalang parlimen membuat undang-undang 39

yang menyentuh kedudukan Raja-raja Melayu, orang Melayu, Islam &
bahasa Melayu.

Isu Hubungan Etnik Dalam Perlembagaan

PERKARA 89-90 HUBUNGAN ETNIK

• Peruntukan berkaitan Tanah Rezab Melayu

• Melindungi tanah rezab orang Melayu daripada diambil alih atau
dijual kepada bukan Melayu

PERKARA 121(1)(a)
• Kedudukan Mahkamah Syariah.
• Mahkamah bidang kuasa sivil tidak boleh mempunyai bidang kuasa
dalam bidang kuasa Mahkamah Syariah

PERKARA 150(6)(a)
• Kedudukan agama Islam, adat istiadat Melayu dan bumiputera 40
Sabah Sarawak, kewarganegaraan;
• Meskipun dalam keadaan darurat.

MARUWIAH AHMAT 20
CTU553/555 ACIS, UiTM

Isu Hubungan Etnik Dalam Perlembagaan

PERKARA 152

HUBUNGAN ETNIK
• Kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa
kebangsaan
• Tanpa menafikan hak-hak bangsa lain menggunakan
bahasa mereka.

PERKARA 153

• Kedudukan istimewa orang-orang Melayu

• Tanpa menafikan kedudukan yang sah bagi kaum 41
lain.

Tanah Rezab Melayu

Perkara 89-90
HUBUNGAN ETNIK

• Tanah yang direzab untuk diberi milik kepada orang Melayu

atau bumiputera bagi Negeri di mana tanah terletak

Tanah yang boleh diisytiharkan sebagai Rizab Melayu:

• Tanah Kerajaan (di Wilayah Persekutuan sebagai Tanah Persekutuan)

• Tanah Hutan Simpan
• Tanah Rizab Awam 42
• Tanah Milik Persendirian

MARUWIAH AHMAT 21
CTU553/555 ACIS, UiTM

Kewarganegaraan
Cara Memperoleh
Kewarganegaraan: Perlucutan

HUBUNGAN ETNIK
Melalui
Kewarganegaraan:
Kuatkuasa Pendaftaran
Undang-Undang
Memperolehi atau menggunakan
Tempat Lahir hak kewarganegaraan asing

Keturunan
Perlucutan dengan cara
Perkahwinan pendaftaran/ permohonan

43
Bermastautin

Perkara 3

PERKARA 3
• Agama Islam adalah agama persekutuan
HUBUNGAN ETNIK

IMPLIKASI
• Pihak kerajaan (persekutuan atau negeri) mempunyai
kebebasan, kuasa dan keistimewaan untuk :
• Menubuhkan, menyelenggara, membantu penubuhan institusi
Islam
• Melaksanakan ajaran Islam
• Mengeluarkan perbelanjaan yang diperlukan utk tujuan itu.
44

MARUWIAH AHMAT 22
CTU553/555 ACIS, UiTM

Rasional Perkara 3

Islam telah diterima sebagai agama negeri-

negeri Melayu sejak zaman Kesultanan

HUBUNGAN ETNIK
Melayu Melaka sehinggalah ke zaman
penjajahan Inggeris.

Penggunaan undang-undang Islam telah

diiktiraf di negeri-negeri Melayu sebelum
penjajahan Inggeris.

Sesuai dengan takrif Melayu; Perkara 160

mendefinisikan Melayu sebagai seorang
yang beragama Islam, lazimnya bertutur 45
dalam bahasa Melayu dan mengamalkan
adat istiadat Melayu.

Perkara 11
PRINSIP KEBEBASAN BERAGAMA HUBUNGAN ETNIK

• Agama lain boleh diamalkan dengan aman & damai di mana-mana

bahagian persekutuan
• Setiap orang berhak untuk menganut & mengamalkannya
tertakluk kepada Perkara 11(4)

Peruntukan Perlembagaan berkaitan Kebebasan Beragama:

• Perkara 12(3): Larangan memaksa penganut menerima ajaran dan
upacara sembahyang bukan agamanya.
• Perkara 12(4): Penetapan agama bagi yang berumur bawah 18
tahun 46

MARUWIAH AHMAT 23
CTU553/555 ACIS, UiTM

Perkara 11

Perkara 11(3) menyatakan tiap-tiap

HUBUNGAN ETNIK
kumpulan agama berhak:

• Menguruskan hal ehwal agamanya sendiri

• Menubuh dan menyelenggara institusi bagi
maksud agama atau khairat
• Memperolehi dan memiliki harta benda
serta memegang dan mentadbirnya
mengikut undang-undang
47

Perkara 152

PERKARA 152
HUBUNGAN ETNIK

• Bahasa kebangsaan ialah Bahasa Melayu (yang mengikut

implikasi yang diperlukan mestilah digunakan untuk maksud-
maksud rasmi)

IMPLIKASI

• Tiada sesiapa pun dilarang atau ditahan daripada

menggunakan (selain dari maksud rasmi) atau mengajar atau
belajar apa-apa bahasa lain.
• Kerajaan berhak mengekalkan penggunaan dan pembelajaran 48
bahasa lain dalam persekutuan.

MARUWIAH AHMAT 24
CTU553/555 ACIS, UiTM

Rasional Perkara 152

Perlunya bahasa kebangsaan bagi

HUBUNGAN ETNIK
menyatupadukan rakyat pelbagai kaum

Bahasa Melayu telah menjadi lingua franca di

Nusantara sejak berabad lamanya

Bahasa Melayu lebih mudah dipelajari dan

bersifat lebih tekal dari segi istilah dan sebutan

Bahasa Melayu telah digunakan secara meluas 49

sebelum Perang Dunia bagi tujuan rasmi.

Perkara 153

PERKARA 153
HUBUNGAN ETNIK

• Tentang kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera

Sabah Sarawak

IMPLIKASI
• Tertakluk di bawah kuasa YDPA.
• Dari segi jawatan dalam perkhidmatan awam, biasiswa,
pendidikan, perniagaan dan kemudahan khas lain yang
diberikan
• Perkara ini juga melindungi kaum-kaum lain iaitu adalah
50
menjadi tanggungjawab YDPA untuk melindungi hak-hak
mereka yang sah melalui peruntukan lain

MARUWIAH AHMAT 25
CTU553/555 ACIS, UiTM

Rasional Perkara 153

Kerakyatan

HUBUNGAN ETNIK
• Prinsip Jus soli dengan kerakyatan kepada
800,000 bukan Melayu. Manfaat serta merta
sebagai warganegara – undi pilihanraya dan
hak-hak lain sebagai warganegara
• Hak istimewa meliputi jawatan dalam
perkhidmatan awam, biasiswa, pendidikan,
perniagaan dan kemudahan khas lain yang
diberikan. 51

Rasional Perkara 153

Ekonomi HUBUNGAN ETNIK

•Kemiskinan orang Melayu 64.8% (1970) Jurang
Pendapatan melebar antara etnik
•Negeri majoriti Melayu miskin khususnya di pantai timur
•Pemilikan kekayaan negara bagi Melayu hanya 2.4%
tahun 1970
Pendidikan
•Bilangan pelajar ijazah pertama di IPTA dalam kalangan
Melayu masih rendah
•Peratusan golongan profesional, bumiputera hanya 4.9%
berbanding bukan bumiputera 84.3% (1970) 52
•Pengekalan Sekolah Jenis Kebangsaan

MARUWIAH AHMAT 26
CTU553/555 ACIS, UiTM

Perkara 160

Adalah perlu juga diperjelaskan siapakah

HUBUNGAN ETNIK
yang dikatakan orang Melayu dan
bumiputera Sabah dan Sarawak itu.

Dalam Perlembagaan Malaysia

(Perkara 160),Melayu itu ditakrifkan
sebagai:
• Lazimnya bertutur dalam Bahasa Melayu
• Menganut agama Islam 53

• Mengamalkan adat istiadat Melayu

Perkara 160

• Manakala takrifan Bumiputera

• Sarawak
HUBUNGAN ETNIK

• terdiri dari mana-mana satu kaum asli iaitu

Bukitan, Bisayuh, Dusun, Dayak Laut, Dayak
Darat, Kadayan, Kalabit, Kayan, Kenyah,
Kajang, Lugat, Lisum, Melayu, Melanau,
Murut, Penan, Sian, Tagal, Tabun dan Ukit
atau dia berketurunan campuran dari kaum
tersebut.
• Sabah
• anak atau cucu kepada seorang dari suatu
54
kaum asli Sabah dan dia telah dilahirkan di
Sabah.

MARUWIAH AHMAT 27
CTU553/555 ACIS, UiTM

3.6 PIAGAM MADINAH DAN HUBUNGAN

ETNIK
PIAGAM MADINAH

HUBUNGAN ETNIK
• Perlembagaan bertulis pertama di
dunia
• Sebagai panduan untuk
membentukkan sebuah negara
Islam yang berdaulat.
• PM bukan sahaja membentukkan
persaudaraan antara Ansar dan
Muhajirin tetapi juga perpaduan
antara orang Islam dengan orang
55
bukan Islam terutamanya orang
Yahudi.

3.6 PIAGAM MADINAH DAN HUBUNGAN

ETNIK

Mengandungi 47 fasal yang

HUBUNGAN ETNIK

merangkumi 2 bahagian:
• Bahagian Pertama
• 23 fasal menyentuh hubungan &
tanggungjawab orang Islam
sesama Islam (Muhajirin & Ansar)
• Bahagian Kedua
• 24 fasal membabitkan kaum
Yahudi dan tanggungjawab
mereka terhadap negara Islam 56
Madinah

MARUWIAH AHMAT 28
CTU553/555 ACIS, UiTM

Kepentingan Piagam Madinah

Nabi Muhammad SAW memperkenalkan PM

HUBUNGAN ETNIK
bagi menyelesaikan persoalan semasa
ketika itu lebih-lebih untuk mentadbir
negara yang mempunyai rakyat pelbagai
etnik, agama, kepercayaan dan budaya.

57

Kepentingan Piagam Madinah

Kepentingan Piagam Madinah: HUBUNGAN ETNIK

• Digubal setelah terbentuk negara Islam Madinah

• Model perpaduan masyarakat majmuk
• Pengisytiharan hak asasi manusia
• Menjelaskan persoalan negara Islam, perundangan, siasah, hak
asasi, kebebasan, ekonomi dan yang berkaitan kehidupan
masyarakat majmuk
• Merupakan kerangka pembentukan negara Islam pertama
pada tahun 622M yang didokong oleh warganegara Madinah
yang terdiri golongan Quraisy (Muhajirin) dan golongan
Yathrib(Ansar, Khazraj dan Yahudi) serta golongan yang 58
mengikut dan berjuang bersama-sama mereka

MARUWIAH AHMAT 29
CTU553/555 ACIS, UiTM

Kandungan Piagam Madinah

Pembentukan

HUBUNGAN ETNIK
Ummah
(Fasal 1)
Melindungi Hak Asasi
Negara Manusia
(Fasal 39-41) (Fasal 2-10)

Kandungan Piagam
Madinah Persatuan
Pemimpin
Segenap
Negara
Warganegara
(Fasal42-44)
(Fasal 16-23)

Tugas Golongan 59
Warganegara Minoriti
(Fasal 36-38) (Fasal 24-35)

Elemen Utama Piagam Madinah

Sumber Wahyu Allah merupakan sumber utama undang-

Utama undang negara
HUBUNGAN ETNIK

Masya- •Masyarakat berbilang agama dan keturunan

rakat dianggap sebuah masyarakat yang mempunyai
kewajipan dan tanggungjawab yang sama terhadap
negara Islam Madinah.
•Setiap anggota sahifah mestilah menjalinkan
hubungan yang erat tanpa mengira agama dan
keturunan.

Kepim- Nabi Muhammad s.a.w. adalah pemimpin masyarakat 60

pinan dan ketua negara

MARUWIAH AHMAT 30
CTU553/555 ACIS, UiTM

Elemen Utama Piagam Madinah

Hak •Kaum Yahudi diberikan kebebasan mengamalkan

Beragama ibadat mengikut agama mereka selama mereka

HUBUNGAN ETNIK
mematuhi undang-undang Islam dan peraturan yang
diterima umum.
•Orang Islam dan bukan Islam dapat hidup secara
aman damai dan bebas menjalankan aktiviti masing-
masing.

Fungsi Fungsi sahifah ialah menegakkan keadilan dan

Sahifah membanteras kezaliman
Kesela- Memberi jaminan keselamatan terhadap orang bukan
matan Islam yang menganggotai dan mematuhi peraturan 61
sahifah.

Elemen Persamaan Piagam Madinah Dan

Perlembagaan Malaysia
Kebebasan Hak mendapat Perlindungan HUBUNGAN ETNIK

• Beragama • Perlindungan dari

• Bekerja dan mencari
keuntungan
• Menjawat jawatan dalam
Kerajaan
• Jaminan hak Asasi
pencerobohan luar
• Perlindungan dari kezaliman
dalaman
• Perlindungan terhadap darah
dan jasad

Jaminan
• Ketika lemah, dewasa dan
ketiadaan harta 62

MARUWIAH AHMAT 31
CTU553/555 ACIS, UiTM

VIDEO

HUBUNGAN ETNIK
63

KUIZ Quiz
HUBUNGAN ETNIK

64
Click the Quiz button to edit this quiz

MARUWIAH AHMAT 32