Professional Documents
Culture Documents
HỒ CHÍ MINH
KHOA KINH TẾ TÀI NGUYÊN & MÔI TRƯỜNG
ĐỀ TÀI:
Tìm hiểu và phân tích quá trình xây dựng, phát triển và quản trị
một doanh nghiệp thương mại Saigon Co.op Mart và vận dụng
quy luật cạnh tranh
Đến 2008, hệ thống Co-opMart có 28 siêu thị bao gồm 16 Co-opMart ở TPHCM và 17
CoopMart tại các tỉnh (Co-opMart Cần Thơ, Mỹ Tho, Quy Nhơn, Vĩnh Long, Long
Xuyên, Pleiku, Phan Thiết, Biên Hoà, Vị Thanh, Tam Kỳ, Tuy Hòa và Vũng Tàu,
Huế). Hiện nay, Co-opMart đã trở thành thương hiệu quen thuộc của người dân thành
phố và người tiêu dùng trong cả nước – “Là nơi mua sắm đáng tin cậy của người tiêu
dùng”. Đến năm 2009, Coop đã có 40 siêu thị trên khắp các tỉnh thành cả nước, mới
nhất là Co.opMart Kiên Giang, TP Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang thành lập 09/2009 và
Co.opMart Tân An, TP Tân An, Tỉnh Long An thành lập 10/2009. Tính đến thời điểm
hiện nay, Coop đã có trên 40 siêu thị trên khắp các tỉnh thành cả nước
Sản phẩm của Saigon Co-op Mart :
- Thực phẩm tươi sống
- Thực phẩm sơ chế và tẩm ướp.
- Thực phẩm chế biến nấu chín.
- Rau an toàn.
- Trái cây
- Thực phẩm công nghệ
- Hoá phẩm
- Đồ dùng May mặc Sản phẩm của Co-op Mart
1.3.2 Sứ mệnh:
Đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hàng ngày của khách hàng mục tiêu. Luôn đem lại cho
khách hàng sự tiện lợi, an toàn và các giá trị tăng thêm. Góp phần nâng cao đời sống
người dân và phát triển ngành bán lẻ Việt Nam.
Giá trị cốt lõi: Luôn thỏa mãn khách hàng và hướng đến sự hoàn hảo. Saigon Co.op là
Mái nhà thân yêu của CBCNV. Mọi hoạt động luôn hướng về cộng đồng xã hội.
Chính sách chất lượng: Với mục đích: “SAIGON CO.OP luôn thoả mãn khách hàng
và hướng đến sự hoàn hảo”, SAIGON CO.OP công bố chính sách chất lượng như sau:
• Hệ thống bán lẻ của SAI GON CO.OP LÀ NƠI MUA SẮM ĐÁNG TIN CẬY với
phương châm:
- Tận tâm phục vụ.
- Liên tục cải tiến.
- Khát khao vươn lên.
- Hướng đến cộng đồng.
• SAIGON CO.OP luôn ưu tiên chọn những sản phẩm của nhà sản xuất đạt tiêu chuẩn
quốc tế, tối thiểu là nhà sản xuất đạt tiêu chuẩn Việt Nam.
• SAIGON CO.OP là mái nhà thân yêu của toàn thể cán bộ công nhân viên.
II. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN:
2.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Saigon Co.op
Khởi nghiệp từ năm 1989, sau đại hội Đảng lần thứ VI, nền kinh tế đất nước chuyển từ
cơ chế bao cấp sang nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN, mô hình kinh tế
HTX kiểu cũ thật sự khó khăn và lâm vào tình thế khủng hoảng phải giải thể hàng loạt.
Trong bối cảnh như thế, ngày 12/5/1989 - UBND Thành phố Hồ Chí Minh có chủ
trương chuyển đổi Ban Quản lý HTX Mua Bán Thành phố trở thành Liên hiệp HTX
Mua bán Thành phố Hồ Chí Minh - Saigon Co.op với 2 chức năng trực tiếp kinh
doanh và tổ chức vận động phong trào HTX. Saigon Co.op là tổ chức kinh tế HTX
theo nguyên tắc xác lập sở hữu tập thể, hoạt động sản xuất kinh doanh tự chủ và tự
chịu trách nhiệm.
2.2 Nắm bắt cơ hội phát triển
Từ năm 1992 - 1997, cùng với sự phát triển của nền kinh tế đất nước, các nguồn vốn
đầu tư nước ngoài vào Việt Nam làm cho các Doanh nghiệp phải năng động và sáng
tạo để nắm bắt các cơ hội kinh doanh, học hỏi kinh nghiệm quản lý từ các đối tác nước
ngoài. Saigon Co.op đã khởi đầu bằng việc liên doanh liên kết với các công ty nước
ngoài để gia tăng thêm nguồn lực cho hướng phát triển của mình. Là một trong số ít
đơn vị có giấy phép XNK trực tiếp của Thành phố, hoạt động XNK phát triển mạnh
mẽ mang lại hiệu quả cao, góp phần xác lập uy tín, vị thế của Saigon Co.op trên thị
trường trong và ngoài nước.
Sự kiện nổi bật nhất là sự ra đời siêu thị đầu tiên của hệ thống siêu
thị Co.opmart là Co.opmart Cống Quỳnh vào ngày 09/02/1996, với sự giúp đỡ của
các phong trào HTX quốc tế đến từ Nhật, Singapore và Thụy Điển. Từ đấy loại hình
kinh doanh bán lẻ mới, văn minh phù hợp với xu hướng phát triển của Thành phố Hồ
Chí Minh đánh dấu chặng đường mới của Saigon Co.op.
2.3 Khẳng định và phát triển
Giai đoạn 1998 -2003 ghi dấu ấn một chặng đường phát triển mới của Saigon Co.op.
Luật HTX ra đời tháng 01/1997 mà Saigon Co.op là mẫu HTX điển hình minh chứng
sống động về sự cần thiết, tính hiệu quả của loại hình kinh tế HTX, góp phần tạo ra
thuận lợi mới cho phong trào HTX trên cả nước phát triển.
Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động bán lẻ theo đúng chức năng, lãnh
đạo Saigon Co.op dành thời gian nghiên cứu học tập kinh nghiệm của hệ thống siêu
thị KF (Thụy Điển), NTUC Fair Price (Singapore), Co.op (Nhật Bản) để tạo ra một
hệ thống siêu thị mang nét đặc trưng của phương thức HTX tại TpHCM và Việt Nam.
Năm 1998, Saigon Co.op đã tái cấu trúc về tổ chức và nhân sự, tập trung mọi nguồn
lực của mình để đầu tư mạnh cho công tác bán lẻ. Các siêu thị Co.opmart lần lượt ra
đời đánh dấu một giai đoạn phát triển quan trọng: hình thành chuỗi siêu thị mang
thương hiệu Co.opmart.
Năm 2002: Thành lập Co.opmart Cần Thơ - Siêu thị tỉnh đầu tiên
ra đời.
Năm 2007: Thành lập Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Saigon
Co.op - SCID.
Thành lập Công ty Cổ phần Thành Công - SC IMEX.
Tham gia thành lập Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển
hệ thống phân phối Việt Nam - VDA.
Năm 2008: Ra mắt chuỗi cửa hàng thực phẩm an toàn tiện
lợi Co.opFood.
Năm 2010: Phát triển mô hình bán lẻ trực tuyến qua truyền
hình HTV Co.op.
Hệ thống siêu thị Co.opmart phát triển trên mọi miền
đất nước, Co.opmart đạt 50 siêu thị trên toàn quốc.
Co.opmart Sài Gòn tại thủ đô Hà Nội - siêu thị phía
Bắc đầu tiên ra đời.
Năm 2012: Co.opmart thay đổi Bộ nhận diện Thương hiệu mới.
Khởi công xây dựng Trung tâm thương mại SC Vivo
City. Là dự án liên doanh của SCID và tập đoàn
Mapletree trực thuộc tập đoàn kinh tế nhà nước
Temasek - Singapore.
Năm 2013: Khai trương Đại siêu thị Co.opXtraplus tại Thủ Đức,
TPHCM.
Năm 2014: Khai trương TTTM SenseCity, là mô hình tích hợp đa
dạng các sản phẩm và dịch vụ trong không gian mua
sắm hiện đại của Saigon Co.op do SCID phụ trách vận
hành.
Năm 2016: Ra đời mô hình chuỗi cửa hàng bách hóa hiện đại
Co.op Smile với sứ mạng hiện đại hóa mô hình bách
hóa đã quen thuộc với người dân Việt Nam, mang đến
hàng hóa chất lượng và giá cả tốt cho khách hàng.
Năm 2017: Saigon Co.op và cty SCID chính thức đưa Sense
Market - là chợ truyền thống kết hợp hiện đại đi vào
hoạt động phục vụ nhu cầu mua sắm và giải trí của
khách hàng trong và ngoài nước.
Năm 2018: Ra mắt mô hình cửa hàng tiện lợi 24h - Cheers. Đây
là thành quả sau nhiều năm hợp tác của Saigon Co.op
(Việt Nam) và NTUC FairPrice (Singapore)
Tính đến 2018, Saigon Co.op đạt 100 siêu thị trên cả nước, hơn 600 điểm bán với hơn
1 triệu lượt khách hàng đến tham quan và mua sắm mỗi ngày.
Quyết định 258, của UBNND TP. HCM thành lập Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại
Thành phố Hồ Chí Minh với tên giao dịch là Saigon Union of Trading Co-operative
(Saigon Co-op), đồng thời là đơn vị đầu tiên được Bộ Thương mại cấp phép kinh
doanh xuất nhập khẩu trực tiếp giúp cho Saigon Co-op được chủ động và linh hoạt
trọng kinh doanh đồng thời thuận lợi vận động phong trào Hợp tác xã trong nước.
Quyết địnnh 1371/2004/QĐ-BTM quy định về tiêu chuẩn siêu thị, trung tâm thương
mại, hàng hoá và dịch vụ kinh doanh,… đã đưa ngành bán lẻ vào hoạt động theo trật tự
và có tổ chức.
Quyết định 64 của UBND Thành phố Hồ Chí Minh quy định các loại thực phẩm tươi
sống hoặc đã sơ chế chỉ được bán trong các chợ, siêu thị, trunng tâm thương mại và
cửa hàng tiện ích giúp tăng doanh thu các mặt hàng trên tại hệ thống siêu thị.
Năm 2020, mặc dù phải dồn sức ứng phó với đại dịch COVID-19, hạn hán, bão lụt
liên tục và phát sinh nhiều khó khăn, nhưng tập thể Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại
TP.HCM (Saigon Co.op), đã nỗ lực vượt qua những thử thách mang tính thời đại để
đạt được nhiều thành tựu quan trọng.
Được sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt của Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, Đảng ủy
Saigon Co.op đã tập trung tổ chức thành công Đại hội đảng cơ sở và Đại hội Đại biểu
Đảng bộ Liên hiệp lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025. Đặc biệt, Đại hội điểm Đảng bộ
tại các siêu thị trực thuộc Saigon Co.op được tổ chức thành công và đảm bảo an toàn,
phòng chống dịch. Điểm nổi bật được ghi nhận của Đại hội là triển khai thực hiện
những nội dung đóng góp thiết thực cho đời sống xã hội, đặc biệt là các mục tiêu về
chống dịch, môi trường và áp dụng công nghệ.
Thực hiện tốt chỉ thị 10-CT/TW của Ban bí thư và Hướng dẫn 02-HD/TU của Thành
ủy về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Theo đó, tất cả 100% các chi bộ trực thuộc
Đảng ủy Saigon Co.op đều triển khai thực hiện tốt Chỉ thị 10 và Hướng dẫn số 02- về
nội dung sinh hoạt và tiêu chí đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ, gắn liền với đẩy
mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Qua đó,
nhiều đơn vị đã khắc phục được những hạn chế trong công tác phát triển đảng, góp
phần kết nạp hơn 80 đảng viên mới, vượt hơn 20% chỉ tiêu kế hoạch từ đầu năm.
Saigon Co.op tích cực cùng cộng đồng đẩy lùi bệnh dịch Covid-19. Không những
ngay lập tức kịp thời tung ra thị trường hơn 2 triệu khẩu trang y tế và hàng triệu chai
gel rửa tay khô không tăng giá tại thời điểm thị trường thiếu hai mặt hàng này trầm
trọng khi dịch bùng phát, mà xuyên suốt trong năm 2020 vừa qua, Saigon Co.op cũng
là nhà bán lẻ thường xuyên đóng góp những mặt hàng chống dịch cho tuyến đầu, kiên
trì cung cấp xuất ăn cho các khu cách ly đồng thời quyết liệt triển khai các biện pháp
chống dịch tạo môi trường mua sắm an toàn cho hàng chục triệu khách hàng và người
lao động.
Saigon Co.op đề xuất nhiều chính sách quan trọng thúc đẩy mô hình hợp tác xã (HTX)
Việt Nam phát triển và hội nhập thông qua việc ký kết hợp tác chiến lược với Liên
minh Hợp tác xã Việt Nam thực hiện 8 nội dung có ý nghĩa thiết thực hỗ trợ mô hình
HTX tại Việt Nam phát triển nhanh và bền vững trên cơ sở có hành lang pháp lý cập
nhật vững chắc, phương thức vận hành linh hoạt phù hợp xu hướng hội nhập, hỗ trợ
hình thành liên kết chuỗi giá trị tiêu thụ sản phẩm giữa hệ thống siêu thị của Saigon
Co.op với các Hợp tác xã trong cả nước, chủ yếu là hàng nông sản, sản phẩm OCOP.
Hệ thống bán lẻ của Saigon Co.op giữ vững thị phần và đạt tổng doanh thu ở mức cao
so với thị trường chung. Theo đó, tổng doanh thu Saigon Co.op trong năm 2020 ước
tính vượt 33.000 tỷ đồng, tương ứng gần 90% kế hoạch, giảm nhẹ so với cùng kỳ năm
trước. Riêng tại thị trường TP. Hồ Chí Minh, doanh thu của hệ thống Co.opmart chiếm
trên 45% thị phần ở kênh siêu thị. Lợi nhuận trước thuế riêng lẻ của Saigon Co.op ước
đạt trên 1.000 tỷ đồng, cao hơn so với kế hoạch ban đầu. Đặc biệt kết quả khảo sát về
chỉ số thỏa mãn khách hàng vượt điểm so với kế hoạch.
Công nghệ mua sắm khép kín: Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP.HCM (Saigon
Co.op) và Công ty TNHH Grab (Grab) chính thức ký thỏa thuận hợp tác chiến lược vào
ngày 17/9/2019. Bước đầu hai bên sẽ áp dụng các chương trình ưu đãi cho khách hàng
chung của nhau, mô hình này sẽ được mở rộng ra phạm vi toàn quốc vào năm 2020 để
phục vụ hàng triệu khách hàng khắp 3 miền, nhất là tại các đô thị lớn mà Grab đã triển
khai dịch vụ vận chuyển.
Sự hợp tác này nhằm gia tăng tiện ích cho khách hàng của cả siêu thị lẫn Grab. Khi các
dịch vụ này được triển khai, người tiêu dùng Việt Nam sẽ trải nghiệm mô hình mua sắm
hoàn toàn mới mẻ với nền tảng ứng dụng giải pháp công nghệ khép kín từ mua sắm,
thanh toán di động, đến vận chuyển, giao nhận tận nơi một cách chuyên nghiệp.
Đây cũng là một trong những nỗ lực trong việc số hóa, thúc đẩy ứng dụng công nghệ
trong dịch vụ bán lẻ mà Saigon Co.op đang hướng đến để tạo sự thuận tiện hơn cho
khách hàng của mình.
Không chỉ giảm thiểu túi nilông, Saigon Co.op đã tiên phong giảm thiểu đồ nhựa dùng
một lần khi loại hẳn khỏi quầy kệ siêu thị các loại ống hút nhựa, trở thành hệ thống siêu
thị đầu tiên tại Việt Nam ngưng kinh doanh ống hút nhựa. Chính sách kinh doanh này
cũng "đánh trúng" xu hướng giảm rác thải nhựa dùng một lần mà Chính phủ và các tổ
chức môi trường khuyến cáo khi Việt Nam hiện là một trong 5 nước có lượng rác thải
nhựa ra đại dương đứng đầu thế giới.
“Điển hình như việc khi Saigon Co.op hoàn toàn ngưng kinh doanh ống hút nhựa trong
hệ thống siêu thị thì hàng loạt các đơn vị sản xuất sản phẩm này chuyển sang sản xuất và
kinh doanh ống hút giấy, ống hút thủy tinh sử dụng nhiều lần. Chương trình đã nhận
được sự hưởng ứng hết sức nồng nhiệt của các đơn vị sản xuất và người tiêu dùng trên cả
nước.”
Với vai trò là một đơn vị phân phối hàng tiêu dùng hàng đầu hiện nay, Saigon Co.op cam
kết sẽ nỗ lực hành động để giảm thiểu tối đa các sản phẩm nhựa một lần mà Chính phủ
đang nỗ lực kêu gọi để góp phần bảo vệ môi trường sống của chúng ta và hướng đến phát
triển doanh nghiệp bền vững.
Nếu biết duy trì điểm mạnh của mình, phát triển một cách bền vững thì DN bán
lẻ Viê ̣t có thể tồn tại bên cạnh các ông lớn nước ngoài.
Năm 2015 theo cam kết WTO các doanh nghiệp (DN) bán lẻ nước ngoài sẽ được đầu
tư với số vốn 100% tại Viê ̣t Nam (hiê ̣n tại 50%). Điều này không chỉ tạo nên sự cạnh
tranh khốc liê ̣t cho các DN bán lẻ nô ̣i mà còn là thách thức cho các DN ngoại đang có
mă ̣t tại Viê ̣t Nam. Thế nhưng trước làn sóng này, các DN trong nước đã khá linh hoạt
khi đưa ra nhiều giải pháp cạnh tranh mới.
Với nỗ lực chuẩn bị cho làn sóng cạnh tranh mới, các DN khá nhanh chân khi trong
cuộc đua mở rộng thị trường. Đơn cử như DN bán lẻ nô ̣i địa Saigon Co.op nỗ lực mở
rô ̣ng hê ̣ thống phân phối với 70 siêu thị Co.opmart trên toàn quốc. Theo đó có 73 cửa
hàng thực phẩm tiê ̣n lợi Co.op Food đi sâu vào các khu dân cư, KCX, KCN… giúp
người tiêu dùng (NTD) dễ dàng mua được thực phẩm an toàn chất lượng. Ngoài ra,
Saigon Co.op còn đa dạng hóa mô hình bán lẻ với kênh mua sắm qua truyền hình HTV
Co.op. Đă ̣c biê ̣t năm 2013 Saigon Co.op ra mắt mô hình kinh doanh đại siêu thị khi
cùng với NTUC - đơn vị HTX tại Singapore đầu tư đại siêu thị Co.opXtra Plus tại Thủ
Đức vừa bán lẻ vừa phân phối hàng hóa số lượng lớn.
Không chỉ với DN nội địa, các DN nước ngoài đã đầu tư từ trước cũng nhanh tay đón
đầu. Mới đây tại Hà Nô ̣i, Lotte Mart đã mở siêu thị đầu tiên tại Hà Nô ̣i với vốn đầu tư
trên 25 triê ̣u USD, nâng tổng số siêu thị đang hoạt động tại Việt Nam lên bảy cái. Hay
Tâ ̣p đoàn AEON (Nhâ ̣t) sau khi mở mô ̣t trung tâm ở quâ ̣n Tân Phú, TP.HCM cũng
đang gấp rút chuẩn bị khai trương thêm Aeon Mall Bình Dương Canary với vốn đầu tư
lên đến vài chục triê ̣u USD.
Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op, cho biết hiện
nay cuộc cạnh tranh giữa các nhà bán lẻ diễn ra rất quyết liệt, không chỉ trong viê c̣ mở
rộng mạng lưới bán lẻ mà còn trong viê ̣c đa dạng mô hình kinh doanh để khai thác mọi
phân khúc khách hàng và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người NTD.
Do đó nhằm hướng đến đối tượng cao cấp hơn Saigon Co.op đã hợp tác với Mapletree
(Singapore) khởi công dự án Trung tâm thương mại SC VivoCity trên đường Nguyễn
Văn Linh, quâ ̣n 7 (TP.HCM). Với vốn đầu tư lên đến 100 triê ̣u USD, SC VivoCity
cung cấp cho thị trường 72.000 m2 diê ̣n tích bán lẻ. Gồm các thương hiê ̣u nổi tiếng,
cụm rạp chiếu phim hiê ̣n đại, khu vui chơi giải trí và ẩm thực. Dự án này được kỳ
vọng sẽ là điểm đến cho những gia đình có thu nhâ ̣p khá và cô ̣ng đồng người nước
ngoài đang sinh sống và làm viêc̣ tại TP.HCM.
Chuyên gia thương hiê ̣u Hoàng Tùng cho rằng năm 2015 khi các nhà bán lẻ ngoại
được đầu tư vốn 100% tại Viê ̣t Nam vào sẽ khiến cho mức đô ̣ cạnh tranh trong lĩnh
vực bán lẻ cao hơn rất nhiều. DN bán lẻ sẽ không chỉ cạnh tranh về quy mô, vốn, hệ
thống quản trị mà còn cạnh tranh cả trên mặt trận marketing. Bởi mỗi DN bán lẻ sẽ
phải định vị rõ bản sắc của mình để lôi kéo khách hàng mục tiêu.
Với ưu thế là đơn vị bán lẻ nô ̣i địa, ông Hòa khẳng định thế mạnh của Saigon Co.op là
hiểu NTD Việt Nam cần được chăm sóc nhiều hơn bởi các mô hình hiện đại mới. Ở
đó, họ không chỉ được thỏa mãn mọi nhu cầu với giá cả hợp lý mà còn được cùng
nhau trải nghiệm không gian mua sắm thú vị, được phục vụ tốt hơn với nhiều dịch vụ
giải trí đi kèm. Đó cũng là lý do Saigon Co.op cho ra đời mô hình Trung tâm thương
mại Sense City nhắm tới đối tượng khách hàng tầm trung.
Cùng quan điểm trên, ông Tùng khẳng định thách thức lớn nhất đối với các DN bán lẻ
nước ngoài là thay đổi thói quen của NTD. Những DN bán lẻ đã tồn tại ở thị trường
Việt như Saigon Co.op, Metro, Savico... cũng đã có chỗ đứng nhất định trong tâm trí
NTD. Không dễ dàng khi các thương hiệu mới đổ bộ vào và cạnh tranh với những
thương hiệu mạnh đang tồn tại trên thị trường.