I SAYFA 2
•
2 YA$AM
Tav�an kan1
Kucuk b1ca·
g1yta lie hamlede
kabuklarindan
s1yird1. legene alt1
Cikan s1k1rt1 ses,
para cuvahna du­
sen yem lekhkler
g1b1yd1. Bu kucuk
kara kabuklann
3 bin lanes, 1 00
hrahk yevm,ye
e1mezd1. Damarh
ellen cahs1rken
kambur s1rt1m
haflf duzles11rd1. b1r bardak
daha �ay 1s1ed1. Tavsan kan, ...
O gun ab1m1 uzaktan 1z­
lerken de elinde cay bardag,
vard1 babamm. Soguklu hava.
c,zmeleri hep camurdu.
·sen de g1receg1m baba"
demastim.
Dur ogtum sen.·
·Ab,. ab,. abil Beni de bek·
le' Bekte• Baba g1reyim ya ...
Girey1m. g1rey1m·
· oursana tan hey. bak cay
da g1t11 anas1n1...
***
Te kneye 'alkama· ded1klen
file g1b1 sey, koydutar lskete­
nin az 1lerisande dalacaktar.
belli Oras, m1dye ii;1n tarla .
lsketenin ucuna kostum
lnsanin heyecana 1h11yac1 var.
Ab,m fazla denne tnmeden
tekneye tulunarak dem,r
midyelerin, 1skelen,n aya ·
g1ndan sokuverdi, Tekne onu
tarlaya dogru cekli Babam
·daha aleri" d1yordu. Tarla­
n1n itens1nde daha dennde
maden vard1 ona gore. Ab1m
onu dinted,. Kurekle tarlay,
kaz1d1ktan sonra m,dyeler,n
memba1na dogru iterled1 01-
lann aras1nda taramayla ah ·
verd, m1dyeter1. Su dennlesh.
Bahnyeli Hasan. .. Sen i;1k
ded1. Ab1m d1nlemed1. Babam
magrur 1zledi. Ne de cesur
oglan ye1tst1rm,s11• Ab1m f1teh
torbatanyla dald,. c;1kt1. dalda
i;1kl1, dald1... Yuzme bllmeyen
bar Kutlubeyh.. B1z1mk1tenn
T,nat Koyu dediklen Her
sabah giJnesin ren91n1 atan
evlen olan memteket han1..
***
Kui;uk b1c;ag1yta uc ham-
lede kabuktanndan s1yird1.
legene atti. C1kan s1k1rh ses,
para cuvahna dusen yem
tektikter 91b1yd1 Bu kuc;uk
kara kabuklann 3 bin lanes,
1 00 hral1k yevmiye etmez-
di Oamarh etteri cahs1rken
kambur sirlin1 haf1f duzles­
t1rd1. verd1g1m caydan b1r
yudum 1c11. Legemn yamna
bardag, koydu. b1cag1 ald1. bar
midye daha ac11.
KIZI vermed1klennde de
cay bardag1n1 sehpaya bira­
k1p. ·ogtumun bu 151 yapma
s,n, ben de 1stemem labia"
demist,. ·zor ,s. ne yapars,n
da. ekmek paras,: Mustak·
bet kay1npedenm aya91n1
uzatmca alt, enmis corab,na
gozum lak1lm15t1 Corabtna
saklad1. att,n d1sli agzm, ac t,
adam. Sonuc;ta kullurler de
uymaz· dech Mard1n nereyd1
Rize/Ayder Yaytas,
Yaylalarda kar kahnllg1
15 santimetreyi ge(ti
Dogu Anadolu ve Karaden1z'in
bircok kenti kar yag1s1 ve so­
guk havaya teshm oldu. Hava
s1cakl1ginan s1fmn altmda S
dereceye kadar dOstOgO Erzu·
rum'da. Palandoken Dag1'nda
kar kahnhg1 10 santimetreye
ulast1. Kirsal kesimde etkili olan
kar ya91s1 neden1yle besici ve
cobanlar kOylerine dOnOs yol·
culuguna baslad1. Kars'ta lse
sOrOcOler. soguga kars, arac·
Ianni battanlye ve branda sa·
rarak korumaya cahst1. R1ze'de
Ayder Yaylast ve 2 ban rak1mm
Ozerindek1 yaylalarda kar yag1 ·
51 gOn boyu etkili oldu. Cag ·
rankaya. Huser. Samistal. Pokut
SIYAH
bura nereyd1
tab,i. Gozumden
yas geld1. babam
utanarak 1zfed1.
Ne de sulu goz
oglan yellshr­
m1st1 Bir gun
bahkc1 lhsan·,n
onunde kars1·
las11m. teps,den
yedikce yed,. 23
kabuk sayd,m.
·c;ok sayd1n· ded1
·o hmonu b1r
tarafma sokarim · ded1m. dm­
temed1. lnsamn int1kama 1ht1-
yac1 var. Anamda da babam­
da da bende de kucuk b1cak
var. Kabuklan nas1l aralariz
yoksa. Kafasan1 yakalad,m.
agzm1 aralad1m. uc hamlede
allan d1s1111 c1kard1m. Hen I
agz, kan 1c1nde dush.i yere.
Kact,m. den,z k1y1sma dogru
kostum ·su kadar suyla ne
yaparlar Hal11r d1ye sormus·
tu ab1m ilk gordugunde. 0
suya a1t1n1 lirlatt,m.
***
C1ktig1mda 22'yd1m. Once
anamm el1n1 opey,m ded1m.
Kap, ac1ld1 Her ev1n ayr, bir
kokusu var 8121m ev yaz,n
cun.ik bahk kokar tnsan1n
kokuya deg11 ansana 1ht1yac1
var Kap1y1 acan babamd,.
Elandek, cay bardag1n1 du·
surdu Sar1ld1. optiJ . Yap ·
mazd, oyle seyler ama yapt,
Tepeden t1rnaga suzdu bem.
ayakkab1tanm1 c1kar151m1 bile
guterek 1zted1. Anam g1tm1s-
11 1 Legenm onune oturduk.
S1k1rhlar arasmda huzurluy­
du sank, Ilk kez sakallar1n1n
aras,ndan gamzesi d1kkatimi
�ekt1 Ben bu 1$1 yapmaya­
cag,m daha. •ceride karar
verd1m· ded1m. · G1decek
m,sm· ded1. "Arada gehnm.
yard1m edenm· ded1m lnan­
d, sank1 lnsan,n ,nanmaya
1hl1yac1 var
· Pek1 nereye g1deceksm?"
"Mardan'e doney,m d1yor-
dum asl1nda -
·Herkes gehrken m,?
·Herkes donsun diye •
"Kalan, kanstirm1slar
1cende. bulasma o islere.
bulasma· ded1, ses, hlreye­
rek. B1cag1 obur ehne ahp
caymdan b1r yudum daha ,c;ti.
Camur bulasm,s pacalanna
bakt1m babam,n
***
Kucuk b1c;ag1yla ut; ham·
lede kabuklanndan s1y1rd1,
legene att, Cikan s1k1rt1 ses1
para cuvahna dusen yem
tekhkler g1b1yd1. Bu kuc;uk
kara kabuklann 3 bin tanes1
1 00 hrahk yevm1ye etmez­
dt. Oamarli ellen cahs1rken
kambur s1rt1m hal,f duztes
tird1 ve 1zled1 Kabuklarin
uzenne bilegmden sip sip
dusen koyu k1rm1z1 damlala­
n Tavsan kan,
(Kabugu K1rmak belgese­
f,ni haz,rfarken yasad1g 1m
h1slerle yaz1/m1s b,r oyku
Ot derg,de ve Kent Oykulert
k1tabinda yay,m/and,.J
i!AA
ve Sal yaylalannda kar kal1nl191
15 sant1metreyi gecerken 3 bin
rak1mm Ozerlndeki bOlgeler·
de ise 20 santimetreye ulast1.
Sivas'in Koyulhisar ilcesinde
yuksek kesimlerde kar yag1s1
etkili oldu. Cam ormanlanyla
kaph Egric1men Yaylas1'nm baz1
bofOmleri kar yag1s1 ile beyaza
bOrOndO.
Ote yandan Meteoroloji Ge·
nel MOdOrlOgO (MGM) kuvvetli
rOzgar. sis ve dona kars1 uyard1,
MGM tarafmdan yap1lan ac1k­
lamada olusab1lecek olumsuz­
luklara kars, d1kkatli olunmas,
gerektig1 konusunda uyarilar
yap1ld1. Haber Merkezl
•
Cezaevi gibi evler
Tozkoparan'da y1k1lmak istenen evlerin sahipleri y1llard1r mOcadele veriyor. TOZDER Ba$kani Kiri$, yeni
yapllan evleri yan ac1k cezaevine benzetiyor. Mahalleli Ko�er'e gore ise, devlet mafya gibi davramyor
• •
Flllz GAZI
STANBUL'UN Giingoren il�csi·
ne bag.It Tozkoparan, im·
kanlan ve estetigi ile i� ai;m
semtler arasmda ycr almasa da
ancak oralarda olacak kadar
bah�eli nizamh konutlarm
oldutu geni$ sokaklan. devasa
agai;lan olan yemyC$il bir mu·
hit. 195o'lcrin istanbul'unda ko·
nut politikas1 olmayan devletin
dar gelirli ailelere sosyal konut
anlammda ilk projclerinden biri
olan semtin sakinleri daha ,;ok
memur kesim. 2006'da kencsel
donii$i.im alam. 2013're riskli
alan ilan edilen muhitte �imdi·
lerde ya$ananlar c;ok tan1d1k.
Muhitin kentsel doni.i$ilmle
imtiham ozc1lc $5yle: 201 3'1e
riskli alan ilan edilen yerle
ilgili ilk luirar mahalle halkmm
da mucadelesiyle Dan,$tay
tararmdan durduruldu. Tozko·
paran, 2020 Nisan'mda yeniden
riskli ilan edildi. Akabinde
kap1lara bir ay ,,inde evinizi
b0$alnn noclan b1rak1ld1. Rani
sava$1nda idmanh olan sakinler
iki gun i�inde itiraz haklanm
kullanarak yeniden dava a,;11.
Tekrar yiiriitmeyi durdurma
karan almd1. En son g�en
hafta pe£$embe giini.i bilirki�i
heye1i mahallede incelemelerde
bulundu.
Bu sure zarfmda bellrlenen
alanda 16 apanman y1k1ld1.
Etraf1 kapaulmt$ bilyilk bir
alandan in$aat sesleri geliyor.
Yaklcl$fllakta olan dev bir ogil ·
ti.icii gibi mahallenin teperln·
den k1y1m k1yim pari;alar kopar·
lllmaya ba$1anm�. Devammda
GUcenik c;ocugun gblgesi
Habitat TV'de yayimlanan,
Milge Aral ile haz1rlad1g1m1z ve
sunuculugunu i.istlendigim (O·
cuk kitaplan program• 'KipatlJ
Gi.inler'in yeni sewn hamhkla·
n ba$lad1.. Ocak aymda ekrana
ta�yacag1m12 ilk bolilmdc
Antoine de Saint·Exupery'nin
ki.ilt oykilsil Kiii;i.lk Prens'i
konu$acag12. Bu vesileyle, de·
falarca okudugum bu zamans1z
oykiiniln i�ine bir kez daha dal·
dim. Kitap1a .. ylldtzJar biitiln
insanlann" di\•en Ki.J�i.ik Prens,
ylld12lara herkesten farkh sahip
olmak isteyenlerle s1mn1 payla·
$1YOT. Hikayede aidiyeti, dosrlu·
gu. bilgeligi, 1oplumsal s101flann
haya11 yorumlama bi�imlerini.
farkh adan�lan okuyoruz. E$ine
az rasllamr bir i1;tenliklc kaleme
ahnm1$ olan mctin, yazannm
k1Sa omrunil sonsuzluga �1yor.
'Hi�' tie 'Sonsuz'un birer ucunu
tutup gerdi�i ipin iizerinde tiirlii
cambazhklar yapan insanhgi
di.il,iinilyorum. Dongtilerden
olu�n ya�am1 an lama ve
a�klama noktasmda aklma
ba�vuran insanhg1... Akh man·
uksal yamlg1Jara du�tilgiinde
duygulan zedelencn insanhg1...
Yaralla zihnin cdcbi dokunll$·
lanyla. kil�ilk bir asteroid liim
evreni, ku1;ilk bir tocuk da lilm
insanhgm yilkilnil la$1yabiliyor.
Bug(ln, sa�rfalan arasmda zihnin
ve haf1zanm degerini, ger<;ek
ile gcr�ekilstiini.in gorkemli
birlikteligini bulabileceginiz iki
kitaptan bahsetmek isliyorum .
B i r tocugun hissedip rutundugu,
�$mp yurkundugu an Iara tan1k
olacagm1z ik.i k.itaptan...
DONG0'DEN HIKAYELER
The Guardian'in 'c.n iyi 10
distopya' lisresine giren, anlau·
m1 ve i;izimleriylc ozgi.inli.igunil
ortaya koyan bir kitap. isve�
hilki.imetinin dOnyanm en bu·
yuk pari;actk h1.2landmc1Smm
•• •
in�s1 i('in Malaro adalarinda
yap1laud1rdig1 teknolojik bilim
TmHBPARJN BiZiMDII
_s= BiliM KALACAK - :-;.
Omer Kins, mOcadeleye devam edeceklenni kaydediyor.
104 donum alandaki binalann
y1kllmas1 planlamyor.
BASKILAR NEDENIYLE
HAYATLARINI KAYBETTILER
Tozkopa1anhlar Derncgi
(1 0ZDER) B�kam Omer Kiri$,
1971 y1hndan beri mahallede
ocuruyor. Sandan, koyu kmla
renk tonlarmm birbirine kan$·
11g1 dcvasa aga,;lann oldugu
mahallede birlikte yuri.iyoruz.
"67· 87 ya$ arasmda burada iii;
ki$i oldil" diyor. i$in ash ilkin
dedigini anlam1yorum.
Omer Bey anlattyor: "Rama·
zan Kabala$ KOAH has1as1ych.
kalbinde s1cnt vard1. Adami
sabahm koriinde aradLlar, biz
geliyoruz, evden karot alaca·
g1z.. evi bo$alnn demi$1Cr. 10
dakika i�inde balkonunda oldil.
Basri $eremetli 87 y�mdayd1.
·auradan olilmii �1kart1rlar'
diyordu. UzUntilden biiliin
haya11 1epetaklak oldu. • Ben
burdan gidersem ba$ka yerde
projesinden geriye kalanlann
anlaold1A1 klrnpra i;ocuklugu
bolgedc ge�mi� olan yazann
hauralan. ger�k ya$am kesit·
lcriylc. duygu farkmdabg1 ve
bcnzersiz bilim kurgu ogcleri
ile birl�iyor. Oeneylerin gu,;Hi
titre$imlerini evlerinden dahi
hisseden bolge halk1 projcye
Doogil ad1m vermi$. Olduki;a
ironik! Yazar amlarm1, fotogra
fi k haf1zasma gi.ivendigi i;ocuk·
luk arkada�, Olc'nin yard1m1yla
bii;imlendirmi$, dev reaktorlcrin
golgesinde teknolojik robotlan.
arazi geretlerini, gilnilmilz·
dcki teknolojilerin belki de
ilk omeklerini gormi.i$. Kitab1
yazmaya ba$laymca ar$ivlcre
girerek tasanmlan ara$tlrm�.
Yazann amacmm yalmzca nes·
nel bir 1asvir yapmak olmad1g1
tok ai;ik. Stalenhag sunu�ta
Dongi1'niln dogay1 ve insanlan
nas1l etkiledigini oznel, zaman
zaman cglenccli bir bi�imde an·
latmak ve resmetmek istedigini
belirttyor. 50"1i y1llann ba$mda
planlamp 9o'lann sonunda
faaliye1i son bu Ian projede ya·
zarm tocuk yure!i kah bir gemi
enkazmm. kah karlar us rune
yig,lm,� dev hurda aksm ,;evre·
sinde dolan,yor. Kil,;ilk Simon.
reaktorlerden yay,lan sinyal ile
titriyor. kemerli kulclerden yuk·
selen alev 1oplanyla iirperiyor.
Boyle anlarda kiiCilk cocugun
korkulanm kim yatl�tlnyor?
Bir .;ocukluk ams1 y1llar sonra
"Ban gfinler sarsmhl1 ve kotfi
eyleyen bir saat mekanizmasr
gibidir, ba.zen saat hareketin
tam ortasmda dun.tr ve sani·
yeler i,inde ya$1aninz" ciimle·
sini kurduruyor. Kitabt okurken
el elc tu1u�mU$ declc ilc torunu
takip ederek Yank.I Kilresl'ne
ula$abillrsiniz. Yazann fil me­
zarhgma benzettigi ycre ugraya·
bilirsiniz. Vah$ilerin Evi'ni goz·
lcyip Hurdacalar'm gizemini
okuyabilirsiniz. Kendinizle
YB$•l eski bir teknolojik aracm
�ah$ma mekanizmasm1
inceleyebllir, istilaa dinozorlar
ile kal'$1l�abilirsiniz. Kule
Ev'in ve kavanozdaki beynin
s1mn1 ogrenmek, vucut degi$­
tiren kard�ler ve Siblryah
I
MAVI KIRMIZI iii'
12 os,,.. 2021 , CUMA
SAYFA TASARIMI BUSE ILKIN YERLI
•
aeirGun
ya$ayamam di yen Salim Ta n 72
ya$tnda, rek ya�yan abimizdl.
Bu insanlar strescen. uziin
ti.iden old(ller. Silah �ekip bir
insan1 oldiinnenize gerek yok.
bunlar hirer cinayettir."'
Omer Bey hemen her yan1·
m1zclan g�enle selamla$1yor.
Kar$1hkh hal hanr soruluyor.
"Buradaki kom$uluk ili$kilerini
hi,;bir yerde bulamaz.sm" diyor.
"Kcncscl donil$iim yap1lan
}•erlcrdc oranm cski sahiple­
rinin 01urabildigi bir ornek
var m1?'" diye soruyor. ··sulu·
kule, Fikirtepe. Balat. .. " Yok,
dlyorum. Yeni yap1lan binala·
rm yanma geldigimizde ''Yan
A�1k Cezaevi" diyor. Hak.ikaten
oyle... Citlerin ardmda beton
iis1iine monte edilmi$ i;imlere,
iki iii; agacm saks1ya konuldugu
bah,;eyc bak1yoruz. "22 donum
alanda 160 haneyi yik11lar. 8
doni.imllik alana 1 4 1 lane konut
yap1ld1." Son siirei;te g�cn
hafta bilirki$i heyerin mahalle·
r.
i1
00NG0 1 DEN HiAAYELER
Yazan ve Res1mleyen
Simon Stalenhag
Ceviren Yonca Mete Soy
Editor· Emre AygOn
lthak, Yayinlan
Hayalet ile tan�mak. orilmcek
arai;lann tarlasma ugramak is·
ter misiniz? Kicapta sibemetik
bizon domuzlar ve android·
lerin organik donii�ii gibi
pek �ok etkileyici gorseli incele·
me firsall bulacaksm1z. Dinozor
lar naSJI tiikendi? c;ocukluk ('agi
ne zaman ve nasal terked ildi?
Roborlar omuz.lanm dii$ilriip
neden sessizl�ti? I l ikayeler
ergcnligln i;acalla�n sesiyle son
buluyor. Yazar. ailesine, oyun
arkada$1anna, kendisine ilham
veren $Cylerin arkasmdaki
tasanmc1lara te$Ckki.ir e1me}ri
ihmal etmiyor. Uzay·zamam
biikcmedcn dev bir projc 1arih
olabilir. Bazen kurgular ger�k.
ger�ekler kurgu gibidir.
BILGE VE ZAMAN
MAKiNESi·YADiGAR
Kitabm kahramam kendini
farkh hisseden, duygulann1
esprili bir bi�imde ifade eden
Bilge admda bir �ocuk. SO.
dogum gtinlinde dedesi Bi I·
ge'ye bir kopek ve 8. dogum
giiniinde ai;mak ko$ulu ilc
ona 'yadjgar• b1rakacagm1
soyledlgi sand1gm anahumm
hediye ediyor. Bilgc'nin ilk �z
duydugu sozcilk kar$1smda
ii;inde uyanan meraka tamk
oluyor, dcde torun ili$kisindeki
lezzeti duyumsuyoruz. 8
rakamman sihriyle tani$1yor.
tocugun kopegine Sekiz ad1ru
vermesinin ard1ndaki niyeli
ogrcuiyoruz. Bilgc'nin 8. dogum
IB 1· RG u
· · nI
de inceleme yap11�n1 anla11yor.
"Bi.iyiik olas1hk lehimize karar
verecekler" diyor.
HAYATIMIZI
RESETLEYECEKLER
Mahal lede oturan Metin Ko·
i;cr. devlecin mafya glbi davran·
d1gm1 an la11yor: "Nasti s1f1rdan
ev ahrsm. bize getirilen tcklif
oyle. Ilk her ay bin lira verecek·
sinlz dcnlldi ama alt, ayda bir
zam. Zammm ucu a�1k ... Kira
gibi ev sahibi olacaks1niz deni·
yor ama evimizi yok sayiyorlar.
Rese1leyecekler hayaum1z1. Ben
evimi 1984'te ald1m. Sehircilik
Bakarn burada a�tklama yapu.
odeyemez.senlz �ka yerden
ahrs1n1z dcdi. Sunu mafya
yapsa o zaman anlard1m ama
devlet yap,yor. Bu insanlar
devleli ele g�inni�, gi.iciini.i
kul lanarak her �yi yap,yorlar."
K�r. elektrik ve dogalgazla·
nrun polis C$1iginde kesildigini
anlallyor: "Polisle birlikte gelip
elektrigimizi, dogal gaz1mm
kestilcr. 20 gtinc yakm Ortatag'1
y�adrk. Bazi kom$ular o donem.
bu boyle devam eder di� evlcri·
ni bo�lt11lar. Adamlar organize
tahis1yorlar. Annem 70 ya$mda.
Ben oli.ip, giderim sen 20 y,I kira
odeyeceksh, diyor. Lokmam1
sayarak ya$ad1k1an sonra luks ev
yapm1�sm ne yazar:·
Koi;er'e maa$ml soruyorum.
"2 bin 600 TL" diyor. "Bana
diyorki her ay bin TL ode�•e­
ceksin. 6 ayda bir de zam ... 0
zammin da ucu atik. Bakana
odeyemem diyorum. odeyemez­
seniz satarsm1z. ba�ka yerdcn
ev ahrsmiz diyor."
r -,
BILGE VE ZAMAN
MAKiNESl·YADIGAR
Yazan ve Resimleyen
Tuba Samii At,na
Editor GOkce GOkceer
Meav Yay111c1hk
giiniinde dedesi hayatta degil.
Onu yeniden gorebilmek itin
ii;inde giii;lil bir istek var.
Dedesinden yadigar sandagi
ai;maya haz1rlanan Bilge'yi,
tavan arasinda bulunan vedaha
once ai;1ldig1m hi,; gormedigi
ah$ap kapmm ardmda neler
bekliyor? Oyki.iniin yazan
ayru zamanda bir graftk
tasal'lmc,. Kilabm suluboya
�izimlerinc ustahkla yerl�t:irllen
·steampunk' detaylar etldlcyici.
Bilge'nin koluna g�irdi!i
makinenin i;ah�bilmesi neye
bagll? Sand1k1aki mektupta neler
yaz1yor? Mek1ubu �kmbkla
okuyan i;ocuk dedesinin
yazd1klanna giiveniyor
guvenmcsinc ancak elindcki
gi.icil ne $Ckilde kullanacag1111
bilcmiyor?! <;ocugun 'llpk1 suya
dalmak gibiydi' dedigi an han·
gisi? Zaman·mckan-insan ba!J,
yitirilen duyular. kazamlan far·
kmdahklar. ba$8 dii�cn gorevlcr
ve sonraki nesle aktan11$ kurahm
ogrendigimiz fanlastik giii;ler
memi z.engin11!$liriyor. Aynhk,
kavu�ma, sonsuzluk, cesarct,
macera, scvgiyle ye�rcilmi� haf, .
za kaf$11n1za ,;1loyor. Oyku. 'kes·
kc }'il$amasayd1m' ya da 'elimde
olsa dilzel1irdim' dcdigimiz
anlara dikka1 tckiyor. Bilge'nin
macerasmdan ilhamla sormak
isterim; "e_n sevdigim gilndil"
diyebildiginiz bir giln var m1 ge·
ride b1rak11fm1z? Cevabm1z ever
ise bili n ki ,;ok $anshs1 ruz!
Tamam, birgun.net'te