Professional Documents
Culture Documents
Macroiqtisadi Proqnoz 2020 2021
Macroiqtisadi Proqnoz 2020 2021
Azərbaycan iqtisadiyyatında 2020-ci il üçün 3,5% civarında iqtisadi geriləmə gözlənilir. BVF-un hesablamalarına əsasən isə
cari ildə Azərbaycan iqtisadiyyatı 2,2% azalacaqdır. EBRD in hesablamalarına əsasən isə 2020-ci ildə Azərbaycan
iqtisadiyyatında 3% daralma gözlənilir;
Beynəlxalq maliyyə və konsultinq şirkətlərinin qiymətləndirmələrinə əsasən Azərbaycanda müsbət iqtisadi artım ancaq 2021-
ci ildə müşahidə ediləcəkdir (2021-ci il üçün iqtisadi artım 2,5% gözlənilir baza ssenarisinə əsasən. BVF-un proqnozuna
istinadən 2021-ci ildə artım 0,7% olacaq, və EBRD 2021-ci il üçün 3% artım qiymətləndirir);
Dünya bazarında xam neft qiyməti 2020-ci ilin ilk yarımilliyində ortalama olaraq 38$/barel reallaşmışdır. 2020-ci ilin iyul
ayında ortalama qiymət 40 $/bareldən yuxarı olub;
2020-ci il üçün Azərbaycan dövlət büdcəsində xam neft qiyməti 55 $/barel nəzərdə tutulub;
Mövcud bazar şəraitində baza ssenarisinə əsasən 2020-ci il üçün ortalama xam neft qiymətinin 40 $/barel və 2021-ci il üçün
isə 40 $/barel olması proqnoz edilir;
QISA XÜLASƏ
2020-ci ildə Neft Fondu dövlət büdcəsinə 11 350 mln AZN (yəni 6 676 mln USD) transfert nəzərdə tutmuşdur və bu
məbləğin dollar ekvivalentində daxili valyuta bazarına 6 676 mln USD satmağı planlaşdırır (2020-ci ilin ilk
yarımilliyində artıq 4 011 mln USD satılıb və Neft Fondu artıq 1 mlrd USD aktivlərdən xərcləmişdir çünki 2020-ci
ilin ilk yarımilliyi üçün gəlirlər, yəni 2,891 mln USD, bazar tələbini qarşılamamışdır);
2021-ci ildə baza ssenarisinə əsasən xam neft və qazın satışı ilə bağlı Neft Fonduna ümumilikdə 5 575 mln USD
gəlir daxil olması proqnoz edilir;
Hesablamalara əsasən neft qiymətinin 20 $/barel olması halında 2021-ci ildə Neft Fondunun neft/qaz gəlirləri 3, 029
mlrd USD reallaşması gözlənilir. Bu ssenari üzrə USD/AZN məzənnəsində gözlənilən devalvasiya (məzənnənin
1.700 - dən 2.371-ə yüksəlməsi) hökümətin xarici borclanması nəzərə alınmadan qiymətləndirilmişdir, ümumilikdə
ssenariləri qiymətləndirərkən hökümətin öz daxili resusrları hesabına iqtisadiyyatın tənzimlənməsi diqqətə alınıb;
Enerji bazarı
Azəri Layt xam neft qiyməti, $/barel
Azəri Layt xam neft qiyməti, $/barel
120 113
109 110 109
103
98
100
90
83
80 787676 80
80 74 74 7373
68 71 69
68 68
65 6466 67 66 65 6665 64 65 65
605761 6358 61 61 61
5555575354 5758 58 58
60 53
51 52
50 484950 4849474747 47 4849
45 43 45
40 42
39
40 3233 31
35
20
21
0
Okt
Okt
Okt
Okt
Okt
Okt
İyul
Sen
İyul
Sen
İyul
Sen
May
İyul
Sen
May
İyul
Sen
Iyul
Iyul
Mar
May
İyun
Mar
May
İyun
Mar
May
İyun
Mar
İyun
Mar
İyun
May
İyun
May
İyun
Yan
Noy
Dek
Yan
Noy
Dek
Yan
Noy
Dek
Yan
Noy
Dek
Yan
Noy
Dek
Yan
Noy
Dek
Yan
Avq
Avq
Avq
Avq
Avq
Avq
Fev
Fev
Apr
Fev
Apr
Fev
Apr
Fev
Apr
Apr
Fev
Apr
Fev
Apr
Mart
Mart
Sent
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Mənbə: Bloomberg
Xam neft tələbi
Brent markalı xam neft qiymət proqnozu
50
50 47
41 42
39
40 37
35 35
30
20
10
2020 2021
WB EIA Deloitte JP Morgan
Azərbaycanın iqtisadi vəziyyəti
İqtisadi artım
Real iqtisadi artım Real iqtisadi artım, sektorlar üzrə
7.0% 15.0%
6.0%
5.8% 9.4% 9.6% 9.9%
10.0%
5.0% 5.0% 7.9%
6.9%
4.0%
5.0% 3.5%
2.7%
3.0% 1.8% 1.1% 1.8%
2.8% 0.9% 0.0%
2.0% 2.2% 2.2% 0.0%
0.6% 0.4% -2.5%
1.4% 0.6%
1.0% 1.1%
-5.0% -2.9% -2.9%
0.0% 0.1% 0.1% -4.5%
-5.3%
-5.1%
-1.0%
-10.0%
-2.0% -9.8%
-3.0% -15.0%
-3.1% -2.7%
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
-4.0%
(6 ay)
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
(6 ay) Qeyri neft/qaz sektoru Neft/qaz sektoru
150
Dec-14
Jan-15
Feb-15
Mar-15
Apr-15
May-15
Jun-15
Jul-15
Aug-15
Sep-15
Oct-15
Nov-15
Dec-15
Jan-16
Feb-16
Mar-16
Apr-16
Sep-18
Oct-18
Nov-18
Dec-18
Jan-19
Feb-19
Mar-19
Apr-19
May-19
Jun-19
Jul-19
İnflyasiya (2014 Dekabr=100)
Aug-19
Sep-19
Xidmətlər
Oct-19
Nov-19
Dec-19
Jan-20
Feb-20
Mar-20
Apr-20
May-20
158.1
122.3
142.8
İnflyasiya (aylıq əsasda)
İnflyasiya, (əvvəlki aya nisbətən) %-lə
2.5
1.5
0.5
0.1
0
0
-0.5
-1
-1.3
-1.5
-2
26,914
12,000 200
25,000 (634) (500)
11,731
24,405
24,200
24,135
10,951
22,719
(1,141)
12,023
22,411
10,000 -
10,406
20,000 (1,000)
9,822
9,524
8,578
17,787
8,000 (200)
17,742
17,588
17,501
8,194
17,153
16,447
7,807
7,723
15,000 (1,500)
6,822
6,000 (400)
6,134
10,000 (2,000)
(471)
4,000 (546) (600)
Gəlirlər Xərclər Büdcə kəsiri (-)/profisiti (+) (sağ şkala) Gəlirlər Xərclər Büdcə kəsiri (-)/profisiti (+) (sağ şkala)
12,023
12,000 323
10,406
9,822 295
10,000
212 4,005
4,000
3,190
765
1,169
5,675
2,000 995 4,608 4,413
3,562 2,991
1,760
-
2015 2016 2017 2018 2019 2020
ARDNF-dan transfertlər Dövlət Gömrük Komistəsi Vergilər Digər
1,000
1,000
1,388
500 1,054 1,157 1,106
949
709
-
2015 2016 2017 2018 2019 Proqnoz -
26,914
11,731
24,405 1,828 12,000
25,000 10,951
22,719 1,524 881
- -
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 P 2019 2020
Cari xərclər Əsaslı xərclər Dövlət borcuna xidmətlə bağlı xərclər Cari xərclər Əsaslı xərclər Dövlət borcuna xidmətlə bağlı xərclər
86,604 , 76%
113,717 ,
99.6%
-
-
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Neft/qaz Aktivlərdən gəlirlər Neft/qaz Aktivlərdən gəlirlər
Mənbə: ARDNF
Neft Fondunun xərcləri
Neft Fondunun xərcləri, mln USD (6 aylıq)
Neft Fondunun xərcləri, mln USD 2020-ci ildə
14,000 USD/AZN 7,000
12,898 6,582
məzənnə
1.700 356
995
12,000 nəzərə 6,000
alınaraq
Fondun
10,000 9,418 xərcləri 5,000
hesablanmış
1,084 dır. 4,143
8,000 4,000
6,817 6,818 493
6,738 3,426
6,321 132 141 3,175
5,832 292 88
6,000 11,903 3,000 6,226 2,783 2,647
910 73 51
2,821 1,459
4,000 8,334 2,000
6,685 6,676 3,651 1,459
6,446 3,338
4,922 321 2,711 2,596
2,000 1,000
3,500 1,716
1,138
- -
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Büdcə transferti Digər xərclər Büdcə transferti Digər xərclər
Mənbə: ARDNF
Stratejik Valyuta ehtiyatı
Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatı (dövrün sonuna), mln USD Neft Fondunun Aktivləri, mlrd USD
6,600 50.0
45.0
42.5 43.3 43.2
6,400 41.4
6,436
6,415
39.0
6,402
6,401
6,394
40.0
37.1
6,341
35.9
6,258
6,200 35.0 33.6 33.1
6,183
6,145
30.0
6,000 6,034
6,004
25.0
5,963
5,939
5,871
5,800 20.0
5,789
5,779
5,762
15.0
5,656
5,600
10.0
5,400 5.0
0.0
5,200
Yan Fev Mar Apr May İyun İyul Avq Sent Okt Noy Dek Yan Fev Mar Apr May İyun
2019 2020
Mənbə: ARDNF
ARDNF-in investisiya portfeli
Mənbə: ARDNF
0
500
1000
1500
2000
2500
Yan 1012
Fev 545
Mar 482
Apr 304
May 431
2016
Iyul 600
6052
Avq 445
Sen 731
Okt 498
Noy 308
Dek 246
Yan 285
Fev 258
Mar 250
Apr 221
May 300
Iyun 373
2017
Iyul 253
3598
Avq 293
Sen 252
Okt 319
Noy 209
Dek 585
Yan 299
Fev 364
Mar 647
Apr 803
May 423
Iyun 439
2018
Iyul 537
6460
Aylıq valyuta satışı, mln $
Avq 734
Sen 395
Okt 490
Noy 654
Dek 677
Yan 635
Fev 316
Mar 601
Apr 424
May 352
Iyun 316
2019
6593
Iyul 435
Avq 815
Sen 619
Okt 655
Noy 540
Dek 886
Yan 300
Fev 543
Mar 1928
2020
4011
Apr 531
May 334
Iyun 373
0.79
0.81
0.83
0.85
0.87
0.89
0.93
0.95
0.97
0.91
5-Jan
2-Feb
2-Mar
31-Mar
28-Apr
26-May
23-Jun
2015
21-Jul
2016
4-Aug
1-Sep
4-Oct
1-Nov
30-Nov
28-Dec
USD/EURO*
31-Jan
28-Feb
5-Apr
3-May
2-Jun
6-Jul
2017
3-Aug
31-Aug
2-Oct
30-Oct
28-Nov
Məzənnə
26-Dec
USD/AZN (sağ şkala)
26-Jan
23-Feb
2-Apr
1-May
31-May
4-Jul
2018
1-Aug
4-Sep
2-Oct
30-Oct
28-Nov
26-Dec
EUR/AZN (sağ şkala)
25-Jan
22-Feb
MƏZƏNNƏ
25-Mar
22-Apr
20-May
17-Jun
2019
15-Jul
12-Aug
9-Sep
7-Oct
4-Nov
2-Dec
30-Dec
28-Jan
25-Feb
24-Mar
2020
21-Apr
19-May
16-Jun
0.7000
0.9000
1.1000
1.3000
1.5000
1.7000
1.9000
2.1000
2.3000
Xarici ticarət
Azərbaycanın ümumi idxalı
Ümumi idxal (Yan-İyun), mln USD Ümumi idxal sektorlar üzrə (Yan-İyun), mln USD
8,000
8,000
7,016
7,000 7,016
29% 7,000
403
6,000
6,000
4,990 4,990
5,000 5,000
3,800 446
4,000
4,000
2%
3,000
3,000 3,716
2,000
2,000 2,813
1,000
71%
827
1,000
-
2019 2020
-
2019 2020 Dövlət sektoru Özəl sektor Fiziki şəxslər
80
730 729
60
40 720
20
710
0
Yan Fev Mar Aprel May İyun
700
2019 2020 2019 2020
400
2,000
200
1,000
-
Yan Fev Mar Aprel May İyun
-
2019 2020 2019 2020
9,979
10,000 23%
999
1,048 7,686
8,000
912
6,000 20% 1,260
4,000 7,932
5,514
2,000 30%
-
2019 2020
ARDNF büdcə transferti, mln $ 6,446 6,685 7,176 7,176 4,685 3,904
ARDNF büdcə transferti, mln AZN 10,959 11,364 12,200 12,200 10,400 9,256
USD/AZN illik ortalama məzənnə 1.700 1.700 1.700 1.980 1.700 2.371
Pul bazası, mlrd AZN Dövriyyədə olan nəğd pullar, mlrd AZN
11.0
12.5
12.2 12.1 10.5
10.4 10.4
12.0
10.0
11.5 9.9
10.0
11.5
9.6
9.4 9.5 9.5
10.9 9.5 9.3 9.3 9.4
11.0
10.7 9.2
10.6
10.4 10.3
10.5 9.0 8.8
10.2 10.2 10.2
10.1 10.1
10.0 8.5
8.5
9.5 8.2
9.5
8.0
7.9 8.0
9.0 8.9
9.0
8.7
7.5
8.5
8.0 7.0
Yan Fev Mar Apr May Iyun İyul Avq Sen Okt Noy Dek Yan Fev Mar Apr May Yan Fev Mar Apr May Iyun İyul Avq Sen Okt Noy Dek Yan Fev Mar Apr May
16.00
15.00
14.00
12.00
10.00
8.00
7.25 7
6.00
4.00
2.00
-
Yan Fev Mar Apr May Iyun Iyul Avq Sen Okt Noy Dek Yan Fev Mar Apr May Iyun Iyul Avq Sen Okt Noy Dek Yan Fev Mar Apr May Iyun İyul Avq Sen Okt Noy Dek Yan Fev Mar Apr May Iyun
2017 2018 2019 2020
487 5
4.5
400
3.78 4
3.43
300
3
84
100
130 130 1
28 28
50
0 0
Yan-20 Fev-20 Mart-20 Apr-20 May-20
Aksionda yerləşdirilmiş həcm, mln AZN Tədavül müddəti, gün Gəlirlilik, %
10,000
8,339 8,714 8,623 8,736 8,580 8,562 8,605 8,811 8,682 8,638 8,589 8,694
9,000 8,076 8,214 8,252 7,758 7,661
8,000
4,572
4,389
4,505
4,884
4,693
7,000
4,935
4,795
5,093
4,796
4,835
4,950
4,550
5,042
4,883
4,277
4,133
5,048
6,000
5,000
4,000
3,000
4,200
4,133
4,123
3,988
3,927
3,810
3,801
3,766
3,745
3,702
3,673
3,621
3,528
3,481
3,332
3,297
3,028
2,000
1,000
-
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5
2019 2020
Milli valyuta Xarici valyuta
9,473
9,665
9,441
8,528
8,820
8,570
10,000
9,001
8,981
8,825 4,074
8,666 3,987
8,056 4,147
8,214 4,014
8,372 3,860
8,359 3,713
7,942 3,843
8,066 3,733
7,949 3,791
8,000
6,000
4,000
5,063
4,940
4,841
4,797
4,675
4,629
4,188
4,167
2,000
-
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5
2019 2020
Milli valyuta Xarici valyuta
80%
60% 68% 68% 69% 68% 68% 67% 66% 67% 68% 68% 68% 66% 67% 65% 66% 65% 64%
40%
5,194
5,499
5,506
14,000
4,968 10,179
5,297
5,317
4,837
4,889
4,867
4,758 9,107
4,737 8,944
4,765 8,718
4,656 8,542
12,000
4,643 8,368
4,799 8,259
4,808 8,167
4,821 8,064
10,000
8,000
10,444
10,197
10,007
10,001
9,929
9,799
9,557
9,376
6,000
4,000
2,000
-
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5
2019 2020
Milli valyuta Xarici valyuta
Yeni cəlb olunmuş depozit və əmanətlər üzrə Yeni cəlb olunmuş depozit və əmanətlər üzrə (XARİCİ
(MANATLA) orta faiz dərəcəsi, % VALYUTA İLƏ) orta faiz dərəcəsi, %
3.5
9
3.22
8
7.91
7.7 2.5
7.52
7.5
2
7
6.74 1.45 1.44
1.5 1.32
6.5
1.21 1.17
6.19 1.05
1
6
0.5
5.5
5 0
Noy-19 Dek-20 Yan-20 Fev-20 Mart-20 Apr-20 May-20 Noy-19 Dek-20 Yan-20 Fev-20 Mart-20 Apr-20 May-20
Yeni verilmiş kreditlər üzrə (MANATLA) orta faiz dərəcəsi, % Yeni verilmiş kreditlər üzrə (XARİCİ VALYUTA İLƏ)
18
17.42
orta faiz dərəcəsi, %
6.5
17
16.39 6 5.81
16.15
16
5.5
5.5
15.03 5 5.03
15 14.67 5
4.63
14.16
4.5
14
3.97
4
13
3.47
3.5
12
11.31 3
11
2.5
10 2
Noy-19 Dek-20 Yan-20 Fev-20 Mart-20 Apr-20 May-20 Noy-19 Dek-20 Yan-20 Fev-20 Mart-20 Apr-20 May-20
9,000 8,696
7,861 7,871 7,922
8,000
7,000 6,721
6,214
6,000
3,000
2,000
1,000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 P 2020
Xarici dövlət borcu
Azərbaycanın xarici dövlət borcu (İyun ayının sonuna) Borcun valyuta tərkibi, %-lə
12000
20 18.9
21.9
19.0
25
2.5 0.7 1.1
10000 20
8000
12.2 15 9.6
6000
8.5
9600 8920 10
4000 7638.6
6621.2 7173
2000 4987.9 5 20.6
0 0
2014 2015 2016 2017 2018 2019
Xarici dövlət borcu, mln USD Xarici dövlət borcu/ÜDM (sağ şkala), %
Borca hökumətin birbaşa öhdəlikləri və dövlət zəmanətilə cəlb edilmiş kreditlər üzrə şərti öhdəliklər daxildir.
1 mlrd AZN civarında daxili dövlət borcu mövcuddur.
Mənbə: AR Maliyyə Nazirliyi, BVF, Dünya Bankı
Xarici borc
Azərbaycanın ümumi xarici borcu (müddətə görə), mln USD Azərbaycanın xarici borcu (sektorlara görə), mln
USD
2018-ci ildə xarici dövlət borcunun ÜDM-yə nisbəti
36.4% olub.
QEYD: Xarici dövlət borcuna həmçinin SOCAR-in və digər
18,000 18,000
dövlət təşkilatlarının öz adlarına aldıqları borc daxildir.
15,643 15,429
16,000 14,793 16,000
14,574
14,000
13,373 14,000 13,167
11,903 11,690
12,000 12,000
10,080 9,856
10,000 9,201 8,973 10,000 8,949 8,731
8,000 8,000
6,000 6,000
4,000 4,000
2,021 1,883 1,847 2,245 1,760
1,631 1,605 1,548 1,396 1,602
2,000
675 570
2,000 893 783
0 0
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Qısa müddətli borc Uzun müddətli borc Dövlət və dövlət qarantiyalı borc Özəl sektor
400,000
80%
300,000
59%
60%
453,938 445,139
200,000
6000
5278 5261
5000
4080
4000
3000
2000
1358
1075
895
1000
0
2013 2014 2015 2016 2017 2018 Avqust 2019