Quản lý trang trại chăn nuôi lợn thông minh sử dụng các bo mạch phát triển thông dụng
Nguyễn Ngọc Tân*, Vũ Đức Chinh, Nguyễn Mạnh Hải, Đàm Minh Hiếu
*
tannn@thanglong.edu.vn, Trường Đại Học Thăng Long
Giới thiệu
Việt Nam là một nước nông nghiệp có nguồn
tài nguyên giàu có và phong phú. Tuy nhiên, sự
trù phú này đang cạn kiệt dần do một nền nông
nghiệp nghèo nàn, lạc hậu và manh mún. Điều
này đã dẫn tới năng suất của nền nông nghiệp rất
thấp. Thêm vào đó, nông dân thiếu kiến thức khoa
học trong việc trồng trọt và chăn nuôi mà chú yếu
áp dụng các kinh nghiệm dân gian, cũng như các
kế hoạch sản xuất chất lượng cao. Trong sự phát
triển của các giải pháp ứng dụng công nghệ thông
tin mới, quá trình tự động hóa một phần nền nông
nghiệp là một hướng đi đúng đắn với xu hướng
toàn cầu hóa [1].
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát
triển nông thôn, kim ngạch xuất khẩu nông lâm
thủy sản tháng 4 ước đạt 2,9 tỷ USD đưa tổng giá
trị xuất khẩu 4 tháng đầu năm 2017 đạt 10,8 tỷ
USD, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm 2016 [2].
Nhận thức trước các nhu cầu thực phẩm sạch và
quy trình tiêu chuẩn phục vụ cho nông nghiệp
trong đó có các trang trại gia đình, một loạt các
giải pháp hỗ trợ trồng trọt và chăn nuôi ứng dụng
công nghệ thông tin đã được đề xuất và thực hiện.
Từ các hệ thống ươm mầm rau sạch tự động [3],
các hệ thống trang trại nhà kính [4] hay các sản
phầm tưới tự động cho các khu vườn nhỏ [5]. Các
giải pháp trên đã đem lại rất nhiều lợi ích trong
quản lý và phát triển các sản phẩm nông nghiệp
trong giai đoạn hiện nay.
Việt Nam là nước có khí hậu nhiệt đới ẩm gió
mùa, do đó, có sự chênh lệnh về thời tiết lớn giữa
các mùa trong năm, thậm chí là trong một ngày.
Ví dụ, thời điểm mùa hè, nhiệt độ có thể lên tới
trên 400C, trong khi đó, nhiệt độ có thể xuống tới
50C vào mùa đông. Vì vậy, các trang trại nuôi gia
súc, gia cầm cần phải có biện pháp chống nóng và
chống lạnh cho vật nuôi. Một số biện pháp điển
hình đó là sử dụng giàn phun sương làm mát, đèn
sưởi. Ngoài ra, chất thải trong chăn nuôi cũng là
một yếu tố góp phần gây ô nhiễm môi trường và
bệnh tật cho gia súc, gia cầm [6].Trong đó, khí
NH3 chiếm tới 65% thành phần khí thải trong
chuồng nuôi [7]. Do đó, chuồng trại luôn phải
đảm bảo thông thoáng bằng cách sử dụng hệ
thống lọc không khí đơn giản đó là dùng quạt.
Tuy nhiên, trong thực tế chăn nuôi ở Việt Nam,
các giải pháp chăm sóc cho vật nuôi được trình
bày ở trên hầu hết được điều khiển thủ công bởi
con người dựa trên cảm nhận định tính. Trong bài
báo này, chúng tôi đề xuất và xây dựng một mô
hình quản lý trang trại chăn nuôi lợn thông minh
dựa trên các bo mạch phát triển thông dụng trên
thị trường nhằm thu thập thông tin môi trường và
điều khiển các thiết bị như bơm, quạt, đèn sưởi
trong chuồng nuôi. Tính đơn giản và phổ dụng là
mục tiêu hướng tới của nghiên cứu này.
Mô hình hệ thống
Các thành phần chính của một hệ thống quản
lý trang trại nuôi lợn tự động được mô tả trong
Hình 1.Hệ thống có thể thông báo bằng cách sử
dụng hệ thống báo động thời gian thực để gửi tới
điện thoại thông minh các tham số như nhiệt độ,
độ ẩm và chất lượng không khí. Người dùng cũng
có thể kiểm soát các thiết bị bật/tắt hệ thống máy
phun sương hoặc hệ thống lọc gió phù hợp với
điều kiện trong chuồng trại, đồng thời có thể tùy
chỉnh hệ thống tự động từ điện thoại thông minh
hoặc máy tính cá nhân. Mô hình hệ thống thực
nghiệm được mô tả trong Hình 2.
Raspberry Pi
Raspberry Pi sử dụng SoC (System on Chip)
Broadcom BCM2836 với Cortex-A7 lõi tứ có
kích thước chỉ bằng một chiếc thẻ ngân hàng.Vi
xử lý sử dụng lõi Cortex-A7 được thiết kế theo
kiến trúc ARMv7-A có hiệu năng cao, tiêu hao
năng lượng thấp. Pi là một bo mạch máy tính nhỏ
làm việc trên hệ điều hành Linux có thể kết nối
với màn hình máy tính, bàn phím và chuột.
Raspberry Pi được sử dụng cho công việc xây
dựng hệ thống điện tử và lập trình mạng. Ngoài
ra, nó còn làm việc như một máy tính cá nhân, các
phần mềm Apache Webserver, MySQL có thể
được cài đặt trên Pi.
Trong hệ thống thực nghiệm này, Raspberry Pi
được cài hệ điều hành Raspbian và được sử dụng
làm webservice để lưu trữ các thông tin cảm biến
từ các cảm biến do Arduino gửi thông qua mô đun
truyền thông wifi ESP8266. Các thông tin cảm
biến này sẽ được hiển thị trên web hoặc ở trình
ứng dụng trên điện thoại thông minh.
 Hình 1.Sơ đồ hệ thống quản lý trang trại nuôi lợn tự động

Hình 2. Mô hình thực nghiệm Hệ thống quản lý trang trại nuôi lợn tự động
một cách nhanh chóng ngay cả với người ít am
Arduino hiểu về điện tử và lập trình. Ngoài ra, các ưu điểm
Arduino là môt bo mạch phát triển sử dụng vi làm cho Arduino trở nên phổ biến đó là mức giá
điều khiển ATmega328P với mã nguồn mở tương rất thấp và tính chất nguồn mở từ phần cứng tới
thích với nhiều nền tảng phát triển. Các bo mạch phần mềm.
Arduino có giá thành rẻ và sử dụng nguồn điện Arduino được dùng để thu thập và chuyển đổi
thấp 5.5V. Ngôn ngữ lập trình trên các bo mạch các giá trị đo từ tương tự sang số (ADC) từ các
Arduino là C và C++. Arduino có thể kết nối với cảm biến nhiệt độ - độ ẩm không khí và khí NH3.
máy tính qua cổng USB (Universal Serial Bus), có Đồng thời, Arduino cũng được kết nối tới các
nhiều chân tín hiệu số - tín hiệu tương tự để kết thiết bị thực thi để điều khiển chúng trực tiếp dựa
nối với các thiết bị ngoại vi số và tương tự. trên thông tin điều khiển của người dùng được gửi
Arduino là một bo mạch sử dụng nền tảng vi ngược lại từ web hoặc ứng dụng trên điện thoại
điều khiển, có khả năng kết nối với máy tính dễ thông minh thông qua Raspberry Pi.
dàng, được dùng để lập trình tương tác với các
thiết bị phần cứng như cảm biến, động cơ, đèn Cảm biến nhiệt độ - độ ẩm không khí
hoặc các thiết bị điện khác. Đặc điểm nổi bật của Như đã nói ở trên, điều kiện thời tiết ở Việt
Arduino là môi trường phát triển ứng dụng cực kỳ Nam rất khắc nghiệt và có sự biến đổi lớn giữa
dễ sử dụng, với một ngôn ngữ lập trình có thể học các mùa. Điều kiện môi trường xung quanh ảnh
hưởng trực tiếp đến vật nuôi và là nguyên nhân
của một số bệnh dịch như dịch tả, thương hàn, tay
chân miệng. Do đó, mô đun cảm biến DHT22
được sử dụng như một thiết bị để đo nhiệt độ (độ
F hoặc độ C) và độ ẩm không khí. Tín hiệu đo
được từ cảm biến là tín hiệu số, do đó rất dễ để
điều khiển. Dựa trên thông tin về nhiệt độ, người
chăn nuôi có thể điều khiển hệ thống bơm phun
sương để làm mát mái chuồng trại hoặc bên trong
chuồng trại khi nhiệt độ quá cao hoặc độ ẩm quá
thấp. Ngược lại, hệ thống đèn sưởi được bật khi
nhiệt độ xuống quá thấp. Khi độ ẩm trong không
khí quá cao, hệ thống lọc không khí sử dụng quạt
được bật để làm thoáng chuồng trại.
Cảm biến khí NH3
Khí NH3 do các chất thải của vật nuôi gây ra là
một trong những tác nhân chính gây mùi và ô
nhiễm trong khu vực chuồng trại. Một số bệnh mà
lợn có thể mắc phải khi nồng độ khí NH3 quá cao
trong không khí như bệnh viêm phổi, viêm teo
mũi lợn. Vì vậy, để đo đạc được nồng độ khí NH3
trong khu vực chuồng trại, cảm biến nồng độ khí
MQ-135 được sử dụng. Cảm biến này có khả
năng cảm biến được các loại khí như NH3,
Benzene, Alcohol, trong đó, dải đo nồng độ khí
NH3 từ 10-300 ppm.
Để xử lý khí NH3 trong không khí chuồng trại,
ta có thể sử dụng hệ thống lọc không khí sử dụng
quạt. Đồng thời, kết hợp với thiết kế thoáng mát
và vệ sinh chuồng trại thường xuyên sẽ làm giảm
nồng độ khí NH3.
Truyền thông
Raspberry Pi và Arduino được kết nối thông
qua mô đun wifi ESP8266. ESP8266 là một bo
mạch SoC (System on a Chip) cung cấp truyền
thông wifi, được phát triển bởi Espressif Systems.
Mô đun ESP8266 được tích hợp với đầy đủ các
tính năng về Internet với kích thước rất nhỏ gọn
và giá thành thấp. Đây là sự lựa chọn tuyệt vời
cho các dự án IoT, thiết bị cầm tay, di động, v.v.
Bảng 1. Các thông số cảm biến hiển thị trên web hoặc điện thoại thông minh
Danh sách thông tin cảm biến
NH3
Nhiệt độ cao nhất
Nhiệt độ thấp nhất
Độ ẩm không khí cao nhất
Độ ẩm không khí thấp nhất
Hoạt động của hệ thống
Trong hệ thống này, kết nối giữa Raspberry Pi
và điện thoại thông minh hoặc máy tính cá nhân
được thiết lập như sau: Raspberry Pi đóng vai trò
là máy chủ (server), còn ứng dụng SmartFarm
trên điện thoại Android hoặc trang web đóng vai
trò là khách hàng (client). Raspberry Pi sẽ kiểm
tra xem có bất kỳ khách hàng được kết nối đến
hay không. Nếu có, việc truyền dữ liệu cho nhau
sẽ được thực hiện. Bằng cách này, ứng dụng sẽ
gửi dữ liệu qua socket tham chiếu tới địa chỉ IP và
cổng trong lớp giao vận sử dụng giao thức TCP.
Các thông tin cảm biến được Arduino đọc sau
mỗi khoảng thời gian cố định (chu kỳ) và gửi lên
máy chủ Raspberry Pi thông qua mô đun truyền
thông wifi ESP8266. Các thông tin này được
Raspberry Pi lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của mình,
đồng thời hiển thị lên trang web hoặc qua ứng
dụng SmartFarm trên điện thoại Android. Nhờ
việc cập nhật thông tin cảm biến một cách liên
tục, người chăn nuôi có thể kiểm soát được tình
trạng chuồng trại của mình.
Có hai chế độ điều khiển trên web và ứng dụng
Android là chế độ tự động và thủ công (Hình 3).
Khi người dùng chọn chế độ tự động thì
Raspberry Pi sẽ tự động điều khiển các thiết bị
thực thi dựa trên các điều kiện đặt trước. Đồng
thời, phần điều khiển các thiết bị thực thi bị ẩn đi
để tránh cho người dùng điều khiển nhầm. Trong
trường hợp, người dùng chọn chế độ điều khiển
thủ công thì khi các giá trị cảm biến được như
nhiệt độ, độ ẩm không khí, và nồng độ khí NH3
vượt ngưỡng cho phép thì sẽ có cảnh báo xuất
hiện trên trang web và điện thoại thông minh.
Người dùng có thể tắt/bật một hoặc nhiều thiết bị
thực thi cùng lúc. Đồng thời, người dùng cũng có
thể thiết lập thời gian hoạt động cho các thiết bị
đó.
Thực nghiệm và kết quả
Hệ thống thử nghiệm được phát triển và thực
nghiệm trong môi trường và khí hậu trong trang
trại nuôi, các thông báo được gửi tới điện thoại
thông minh. Các thông báo này được liệt kê trong
Bảng 1.
Mức độ cảnh báo
> 30%
350C
250C
90%
40%
 Hình 3.Sơ đồ khối hoạt động của hệ thống đề xuất

Ứng dụng SmartFarm trên điện thoại thông

minh
Hình 4 hiển thị màn hình giao diện chính cho
phép người dùng lựa chọn 4 thực đơn bao gồm:
Thông tin cảm biến, Điều khiển và Cài đặt, và
màn hình giao diện hiển thị các thông tin cảm
biến như nhiệt độ, độ ẩm không khí, và nồng độ
khí NH3.
Màn hình giao diện Điều khiển trong hai
trường hợp lựa chọn Chức năng tự động và Chức
năng thủ công được minh họa trong Hình 5. Khi
người dùng lựa chọn Chức năng tự động thì các
nút điều khiển bật/tắt các thiết bị thực thi bị ẩn,
không cho phép người dùng điều khiển.Khi Chức
năng thủ công được kích hoạt thì nút điều khiển
bật/tắt các thiết bị thực thi được hiện lên, cho Hình 4. Màn hình chính và màn hình hiển thị các
phép người dùng điều khiển. Đồng thời, người thông tin cảm biến trên ứng dụng SmartFarm
dùng có thể thiết lập thời gian hoạt động cho các
thiết bị này bằng nút bên phải. Khi các thông tin cảm biến vượt quá ngưỡng
cho phép thì một cảnh báo được thông báo trên
màn hình điện thoại (Hình 6). Người dùng có thể
xem cảnh báo đó để biết thông số cảm biến nào
đang bị vượt ngưỡng.
 Hình 5. Màn hình giao diện Điều khiển
Hình 6. Thông tin cảnh báo được thông báo trên
màn hình khóa và trong màn hình hiển thị thông
tin cảm biến
Hình 7. Giao diện trang web Quản lý trang trại thông minh
Giao diện trang web Quản lý trang trại thông
minh
Tương tự như ứng dụng SmartFarm trên điện
thoại thông minh, trang web Quản lý trang trại
thông minh cũng cho phép người dùng theo dõi
được các thông tin cảm biến như nhiệt độ, độ ẩm
không khí, nồng độ khí NH3 và điều khiển các hệ
thống bơm, đèn sưởi, lọc không khí. Giao diện
trang web được chia thành hai khu vực Thông tin
cảm biến và Bảng điều khiển như trong Hình 7.
Khi các thông tin cảm biến vượt qua ngưỡng
giới hạn cho phép thì trong khu vực Thông tin
cảm biến sẽ hiện thị cảnh báo tương ứng. Đồng
thời, giá trị vượt ngưỡng đó cũng sẽ được hiển thị
bằng màu đỏ để thông báo cho người dùng biết, từ
đó sẽ có các biện pháp điều khiển phù hợp. Ngoài
ra, người dùng cũng có thể theo dõi biểu đồ các
thông tin cảm biến đó trong một ngày bằng cách
nhấn vào nút bên phải giá trị đo (Hình 8).
 Hình 8. Hiển thị thông tin cảnh báo khi các thông số cảm biến vượt ngưỡng cho phép

Trong phần điều khiển, người dùng cũng có thể
lựa chọn chế độ điều khiển tự động hoặc thủ công.
Khi chế độ tự động được chọn, hệ thống sẽ tự
động đưa ra các quyết định điều khiển thích hợp.
Người dùng sẽ không cần phải thiệp vào hệ thống,
do đó, các công tắc điều khiển các hệ thống thực
thi cũng bị ẩn đi và không cho phép người dùng
điều khiển. Tuy nhiên, người dùng cũng có thể lựa
chọn chế độ điều khiển thủ công bằng cách tắt chế
độ điều khiển tự động.Khi đó, các công tắc điều
khiển các hệ thống thực thi sẽ hiện lên để cho
phép người dùng có thể đưa ra các điều khiển phù
hợp. Ngoài ra, người dùng cũng có thể cài đặt thời
gian hoạt động của các hệ thống thực thi để tránh
việc các hệ thống này hoạt động một cách liên tục
và gây lãng phí.
KẾT LUẬN
Hệ thống đề xuất trong bài báo này được sử
dụng trong các trang trại nuôi lợn để biến chúng
thành các trang trại thông minh. Hệ thống cho
phép người chăn nuôi quản lý và điều khiển trang
trại theo thời gian thực thông qua điện thoại thông
minh, và máy tính cá nhân. Hệ thống quản lý
trang trại thông minh giúp giảm giá thành, thời
gian, nhân công trong việc chăn nuôi lợn nói riêng
và chăn nuôi gia súc, gia cầm nói chung.
Trong các nghiên cứu tiếp theo, chúng tôi sẽ
phát triển một mạng lưới các nút cảm biến để có
thể áp dụng cho trang trại với số chuồng nuôi lớn
hơn. Các nút cảm biến này sẽ sử dụng mô đun
Xbee để truyền thông thay cho mô đun ESP8266
nhằm tiết kiệm năng lượng truyền thông. Ngoài
ra, các khâu cho ăn và vệ sinh chuồng trại tự động
sẽ được phát triển để hoàn chỉnh hệ thống này
hơn./.
[2] http://hpa.gov.vn/nong-nghiep/ho-so-nganh-
hang/san-pham-nong-nghiep/co-hoi-mo-rong-
thi-truong-cho-rau-qua-viet-nam-a4144.
[3] TRẦN HỮU DANH, ĐẶNG TRÂM ANH,
NGUYỄN THANH TÀI, LÊ NHỰT LINH,
“Hệ thống ươm rau mầm sạch tự động”, Tạp
chí khoa học trường Đại học Cần Thơ,
45(2016), tr 43-51
[4] http://ictnews.vn/cntt/cuoc-song-thong-
minh/dot-nhap-he-thong-nha-kinh-trong-rau-
sach-cua-vineco-tai-tam-dao-140352.ict
[5] http://cafebiz.vn/chi-can-1-smartphone-wifi-
he-thong-nay-se-giup-ban-cham-rau-sach-ke-
ca-khi-vang-nha-20160603174813451.chn
[6] L. H. HIẾU, “Ảnh hưởng của mùa vụ đến khí
hậu chuồng nuôi tại một số trang trại chăn
nuôi lợn ở huyện Văn Giang - tỉnh Hưng
Yên”,Tạp chí Khoa học và Phát triển, 2010
[7] T.M. HAI, T. D. DỰ, N. H. CHÂU, “Nghiên
cứu xử lý NH3 trong không khí chuồng chăn
nuôi lợn bằng dung dịch siêu oxy hóa”, 2015,
https://moitruongviet.edu.vn/nghien-cuu-xu-
ly-nh3-trong-khong-khi-chuong-chan-nuoi-
lon-bang-dung-dich-sieu-oxy-hoa

Tài liệu tham khảo

[1] http://vnreview.vn/tin-tuc-khoa-hoc-cong-
nghe/-/view_content/content/1128732/15-
cong-nghe-nong-nghiep-cua-tuong-lai