Pagkilos uri ng wika o baryasyon ng wika kung siya ay nakikipag-usap sa isang tao sa
isang okasyon. At bakit naman umiiba ang modo ng pakikipag-usap niya
• Sa wikang ito,mauunawaan kung panatag ang isang tao sa kanyang kung umiiba ang mga kondisyon. Pinapahiwatig rin nito ang uri sa taong kinalalagyan sa pamamagitan ng pagkilala sa mga reaksyong mababakas sa nagsasalita. kanyang mukha at katawan. Sociolect Berbal • socioeconomic na katayuan --mahirap o mayaman, walang pinag-aralan o • Sa wikang Filipino,ang alpabetong Filipino ay may 28 na titik at ito ay may propesyonal, manager o janitor, kolehiyala o kriminal; sa kasarian (gender) -- iba’t ibang bigkas o phonemic transcription ang mga ito. babae lalaki, bakla; sa gulang; sa grupong etniko -- Bisaya, Tagalog, Muslim, Tingguian, T’boli; sa relihiyon Pasalita Dialect at ibang baryasyon • Halimbawa,ang titik na “a” ay binibigkas ng mga Pilipino bilang /a/.Sa mga Amerikano,ang titik “a” ay magkakaroon ng ibang palatunugan kapag • Ang dialect ay ang baryasyon ng wika batay sa katangian nito na siyang binigkas na ng /ey/. karaniwang ginagamit sa mga tao ng isang rehiyon o pook. Halimbawa, ang Tagalog ng Batangas, Marinduque, Metro Manila, at Baler ay may Wika at Edukasyon pagkakaiba sa bigkas at sa iilang terminolohiya, gayun pa man, nagkakaintindihan ang mga Tagalog na ito. Kung ang mga taga-Manila • Nakasalalay ang epektibong pagkatuto at matagumpay na paghahatid ng naman ay manirahan ng matagal sa Mindanao, mag-iiba naman ang Tagalog mga ideya sa ibang tao sa pamamagitan ng wika. Kinakailangang maging nila. Samakatuwid, ang mga ito ay tinatawag na dialect ng wikang Tagalog. mahusay ang isang indibidwal sa pagsasanay ng wika upang magamit ito nang maayos. Marami ang nagsikap at nagsisikap na mapayaman at Register mapaunlad ang wikang pambansa. Layunin ng mga pagsisikap na ito na magamit ang Wikang Filipino bilang wikang panturo o midyum sa edukasyon. At bakit kay daling bigkasin ang mga salitang tsok, tsoys, ayskrim, sentens, Dahil sa pagbabago ng panahon ay malaki ang papel na ginagampanan ng at iba pa ngunit bakit naging tisa, pagpipilian, sorbetes, at pangungusap ang wikang Filipino sa edukasyon. mga ito kung isulat? Napansin mo ba na iba ang tono ng pananalita mo kung ikaw ay nakipaglokohan sa mga barkada mo at kung ikaw ay nagrereport sa Artikulo XIV, Seksyon 6 klase? May iba’t-ibang anyo ang wika batay sa uri at paksa ng talakayan, sa mga tagapakinig o sa kinakausap, sa okasyon. • Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasiya ng Kongreso, dapat magsagawa ng hakbangin ang Isang uri ng register ay may kinalaman sa pormal o di-pormal na pananalita. Pamahalaan upang ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino Pormal ang tono ng pananalita mo kung ang kausap mo ay mas matanda sa bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa iyo, may mataas na tungkulin kay sa iyo, may kapangyarihan, o hindi mo sistemang pang-edukasyon. masyadong kilala. Kalimitan, pormal din ang wika na ginagamit sa pagsusulat at sa panitikan. Nanatiling pormal ang wika sa simbahan, sa mga Wika at Kultura seremonyas, sa mga talumpati sa mahalagang pagdiriwang, sa korte, at sa iba pang okasyon na kinabibilangan ng mga kagalang-galang na mga • Ang bawat tao ay may kinabibilangang kultura na siyang kinalakhan niya at tagapakinig. Register na di-pormal naman ang kalimitang ginagamit sa mga nagtuturo sa kanya sa mga papel na dapat niyang gampanan sa lipunan at okasyong dinadaluhan ng mga magkakaibigan, sa pag-uusap ng magkasing- kung paano niya ito maisagawa sa pamamaraang maituring na kanais-nais. edad o magkasinghenerasyon, sa pagsulat ng komiks o liham sa isang Higit sa lahat ang kulturang ito ang kanyang sandigan at gabay sa kanyang kaibigan o kapamilya. paglalakbay tungo sa makabulohang buhay.
Sociolinguistics
• Ang sociolinguistics ay ang nag-uugnay sa wika at sa aspetong sosyal ng
isang lipunan. Tinitingnan dito kung bakit ginagamit ng isang tao ang ganong