‫مر‬ ‫ا‬

‫با‬ ‫درس ا‬

‫اﻟﺤﺴﺎب اﻟﺘﻜﺎﻣﻠﻲ‬
:‫ل‬ ‫ل دا‬ .I

:‫رف‬ .1

. a,b  ‫ دا أ‬F ‫ و‬a,b  ‫ل‬ ‫ دا‬f ‫ن‬

∫a f ( x )dx = F (b ) − F (a ) :
b
‫ ھو ا دد ا‬b ‫إ‬a ‫ ن‬f ‫ل‬

: ‫ ! ظ ت‬.2
∫a f ( x )dx =  F ( x )a ‫ب‬
b b
•

f ( x ) dx = ∫ f (t ) dt = ∫ f (u ) du = ......... :
b b b
∫a a a
‫رآ ر‬ ‫ي‬ x ‫ر‬ ‫ن‬ •

‫ ھ ا دا ا‬F : x a ∫ f (t ) dt
x
a ‫دم‬ ‫ ا‬f ‫دا‬ ‫ا دا‬ •
a
v (x )
‫"ق‬# $ "% ψ : x a ∫ f (t ) dt ‫ )ن ا دا‬I f ‫ و‬v (E ) ⊂ I ‫ ' ث‬E ‫"ق‬# $ "% v •
a

ψ '( x ) = v ' ( x ).f (v ( x ) ) :" ‫ و د‬E

:‫ت‬ " .3

∫a f ( x )dx = 0
a

∫a f ( x )dx = − ∫b f ( x )dx
b a

( ) ( ) ∫c f ( x )dx
b c b
∫a f x dx = ∫a f x dx +

1/6
 ‫مر‬ ‫ا‬
‫با‬ ‫درس ا‬

:‫ل‬ ‫ ا‬# ‫ "ط‬.4

: "

: # ‫ د‬. a,b  ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ دا ن‬g ‫ و‬f ‫ن‬

∫a ( f ( x ) + g ( x ))dx = ∫a f ( x )dx + ∫a g ( x )dx

b b b

(α ∈ ℝ ) ∫a α f ( x )dx = α ∫a f ( x )dx
b b

:‫لوا ر ب‬ ‫ا‬ .II

: " .1

: " ‫ د‬. a,b  ‫"ل‬+ ‫ا‬ ‫"ن‬ ‫ دا "ن‬g ‫ و‬f ‫ن‬

∫a f ( x )dx ≥ 0 ‫)ن‬
b
a,b  f ≥ 0 ‫إذا " ت‬

∫a f ( x )dx ≤ 0 ‫)ن‬
b
a,b  f ≤ 0 ‫إذا " ت‬

∫a f ( x )dx ≤ ∫a g ( x )dx ‫)ن‬

b b
a,b  f ≤ g ‫إذا " ت‬

: ‫ا و&ط‬ ‫ ا‬.2

: "‫رفو‬

1 b
1 µ= f ( x ) dx ‫ ا دد‬. a,b  ‫"ل‬+
a,b  b − a ∫a
f ‫ط ل‬1‫ا و‬ #‫ا‬ ‫ دا‬f ‫ن‬
1 b
f (c ) = f ( x ) dx : ‫ ' ث‬a ,b  ‫ ن‬c ‫ل دد‬% ‫ا‬
b − a ∫a
‫د‬+‫و‬

2/6
 ‫مر‬ ‫ا‬
‫با‬ ‫درس ا‬

:‫ل‬ ‫ ت &با‬# .III

‫ ) 'دا ا درس‬# ‫ &'ق ا د ث‬: ‫ل دا أ‬ & ' .‫أ‬

:‫ زاء‬. ' ‫لا‬ & ' .‫ب‬

: "

:" ‫ د‬I ‫رن ن‬ b ‫و‬a ‫ و‬I ‫"ن‬ v ' ‫ و‬u ' ‫ ' ث‬I ‫"ل‬+ ‫"ق‬# $ ‫" "ن‬% ‫ دا "ن‬v ‫ و‬u ‫ن‬

∫a u ( x )v '( x )dx = u ( x )v ( x )a − ∫a u '( x )v ( x )dx

b b b

‫ر‬0 ‫ را‬0' ‫لا‬ & ' .‫ج‬

:‫و رف‬ "

( u ([α , β ]) = I ‫ ) ' ث‬α , β  ‫ل‬ ‫ ق‬1! ' 2 ‫ دا‬u ‫ و‬I ‫ل‬ ‫ دا‬f ‫ن‬
u (β )
∫α f (u ( x )).u ' ( x )dx = ∫ (α ) f (t )dt
β
( t = u ( x ) 23‫) و ذ ك و‬ : #‫د‬
u

:‫&با & ت‬ .IV

( )
r r
O ,i , j ‫إ‬ ‫ى‬ ‫ا‬
O ! ‫د‬ ‫"ا‬ ‫ا‬ ‫ ھ‬u .A ‫و ةا‬
r r
j ‫و‬i $% ‫و ا‬
r r
1.u .A = i × j

:1 "

a,b  ‫ل‬ ‫ دا‬f ‫ن‬

: ‫ ھ‬x =b ‫ و‬x =a ‫د ھ‬ ‫نا ذن‬ & ‫لوا‬ ).‫( و ور ا‬C f ) ‫ور ' ن‬ ‫زا‬ ‫ا‬ &
 b f x dx  .u .A
 ∫a ( ) 
 

3/6
 ‫مر‬ ‫ا‬
‫با‬ ‫درس ا‬

:2 "

a,b  ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ دا ن‬g ‫ و‬f ‫ن‬

: ‫ ھ‬x =b ‫ و‬x =a ‫د ھ‬ ‫نا ذن‬ & ‫لوا‬ ).‫ور ا‬ ( )
‫ و‬C g ‫( و‬C f ) ‫ور ' ن‬ ‫زا‬ ‫ا‬ &
 b f x − g x dx  .u .A
 ∫a ( ) ( ) 
 

: " ‫ت‬6

: ‫ز ا ون ) ا ر&م ھ‬ ‫ا‬ & ‫! ظت‬ 7‫ر&م و‬

 b f x dx  .u .A ‫ل‬ ‫ا‬ ' ‫ و‬f

 ∫a ( ) 
  a,b 

 b −f x dx  .u .A ‫ل‬ ‫ا‬ ' & f

 ∫a ( ) 
  a,b 

' ‫ و‬f •
‫ل‬ ‫ا‬
 c f x dx + b −f x dx  .u .A
 ∫a ( ) ∫c ( )  a ,c 
 ‫و‬
' & f •
‫ل‬ ‫ا‬
c ,b 

(C ) ‫( و د )وق‬C )
g f

‫ل‬ ‫ا‬

( ( )  )
 b f x − g x dx  .u .A
 ∫a ( )
 a,b 

4/6
 ‫مر‬ ‫ا‬
‫با‬ ‫درس ا‬

‫‪ (C f‬و د )وق‬ ‫)‬ ‫•‬

‫) ‪(C‬‬ ‫‪g‬‬

‫ل‬ ‫ا‬
‫(‬
‫) ( ‪ ∫a‬‬
‫‪‬‬
‫) (‬ ‫)‬ ‫(‬
‫‪ c f x − g x dx + b g x − f x dx  .u .A‬‬
‫‪∫c ( ) ( ) ‬‬ ‫)‬ ‫‪a ,c ‬‬
‫و‬
‫ت‬ ‫‪ (C f‬و د‬ ‫)‬ ‫•‬

‫) ‪(C‬‬ ‫‪g‬‬

‫ل ‪c ,b ‬‬ ‫ا‬

‫وم ‪:‬‬ ‫&با‬ ‫‪.V‬‬

‫‪:1‬‬ ‫"‬

‫) ‪(a < b‬‬ ‫‪ z = a :‬و ‪z =b‬‬ ‫ا وا‬ ‫د ھ‬ ‫ورا ' ن ا & و ن ) ‪ ( P1‬و ) ‪ ( P2‬ا ذ ن‬ ‫&‬ ‫ن )∑ (‬
‫ث ‪a ≤t ≤b‬‬ ‫د ‪z =t :‬‬ ‫‪ 9‬ا & وى ا ذي‬ ‫&م ) ∑ (‬ ‫ط‪ 9‬ا‬ ‫&‬ ‫و ن ) ‪S (t‬‬
‫&م ) ∑ ( ھو ‪' V = ∫ S (t )dt‬و دة ‪ 2‬س‬ ‫إذا ‪#‬ت ا دا ‪t a S (t ) :‬‬
‫‪b‬‬
‫ما‬ ‫ل ‪=) a,b ‬ن ‪V‬‬ ‫ا‬
‫‪a‬‬
‫م‪.‬‬ ‫ا‬

‫‪:2‬‬ ‫"‬

‫ل ‪ a,b ‬ھو ‪:‬‬ ‫)‬ ‫ل دورة‬ ‫ور ا‪).‬‬ ‫ول‬ ‫و د 'دوران ) ‪(C f‬‬ ‫&م ا‬ ‫ما‬

‫‪V =  ∫ π ( f ( x ) ) dx  u .v‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪2‬‬
‫وم‬ ‫ث ‪ : u .v :‬و دة ا‬
‫‪a‬‬ ‫‪‬‬

‫‪5/6‬‬
 ‫مر‬ ‫ا‬
‫با‬ ‫درس ا‬

:‫ل‬ ‫لا‬ &'‫ت‬ #‫&ب' ضا‬ .VI

"

a,b  ‫ل‬ ‫ دا‬f ‫ن‬

b −a  b −a  b − a n −1  b −a 
(n ∈ ℕ )
n
∗
Sn = ∑ f
n k =1 
a + k .
n 
 ‫و‬ s n = ∑f
n k =0
a + k .
 n 
 97#

lim S n = lim s n = ∫ f (t ) dt ‫ر' ن و‬ (S n ) ‫( و‬s n )

b
‫ن‬ ‫ ا‬#‫د‬
n →+∞ n →+∞ a

6/6