Intervju

Srbija i politika nekrofilije

Dr. Ivan Ejub Kostić za Preporod govori o društveno-političkim prilikama u Srbiji i njihovim releksijama na situaciju u regionu, posebno u Bosni
i Hercegovini. Kostić je doktorirao na Fakultetu političkih nauka, Univerziteta u Beogradu. Diplomirao je i magistrirao na Filološkom fakultetu
na Katedri za orijentalistiku, arapski jezik i književnost. Direktor je Balkanskog centra za Bliski istok i član odbora Evropske muslimanske mreže.

Jugoslavije. Usamljeni glasovi aktivista i Aleksandar Vulin koji su bili “mladi

RAZGOVARALA: SENADA TAHIROVIĆ čini se nemaju odjek koji bi srbijansko kojim su zapadne države (indirektno)
lavovi” i portparoli saučesnika u zločinu
društvo podstakao na ozbiljno preispi- “nagradile” Srbe za počinjena zvjerstva.
Vučićevoj Srpskoj radikalnoj stranci –
Preporod: Iz Srbije rijetko stižu do- tivanje ili čak na katarzu u tom smislu. Takođe, Vučić pokušava i od Republike
Socijalističkoj partiji Srbije i JUL-u.
bre vijesti. Najnovija dešavanja na Dan Ima li nade za ovakvu Srbiju? Kosova da otcijepi bar mali dio terito-
Kada sve navedeno uzmemo u obzir,
obilježavanja borbe protiv fašizma, kon- Kostić: Tako je. Kao što sam već u rije, to jest, onaj dio za koji postoje ka-
jasno je da je budućnost Srbije iznimno
kretno hapšenje aktivistica Aide Ćoro- prošlom odgovoru nagovijestio društvo kvi-takvi izgledi da uđe u sastav Srbije,
mračna i ako želimo da se nešto u njoj
vić i Jelene Jaćimović, te zastrašivanje u Srbiji za sada nije smoglo snage da se a to je sjever Kosova, dio oko Kosovske
promjeni morali bi da se izborimo za
demonstranata pred kojima MUP Sr- suoči sa pogrešnim politikama koje su Mitrovice gdje se nalazi većinsko srpsko
fundamentalne, korjenite, promjene.
bije štiti mural posvećen ratnom zlo- vođene, kao ni sa počinjenim zločini- stanovništvo.
Jer, Srbija je danas teško bolesno druš-
čincu Ratku Mladiću, to, na neki na- ma. Onaj dio Srbije koji se često naziva No, ono što je veoma važno napo-
tvo, a glavni uzrok te bolesti jeste “radi-
čin potvrđuju. Koliko je sve ovo, uopće, “građanska Srbija” danas je u veoma menuti jeste da se Vučiću u njegovim
kalski virus” na vlasti.
iznenađenje? nezavidnom položaju, nalazi se pod naumima Evropska unija i Sjedinjene
Kostić: Hapšenje Aide Ćorović i Je- strahovitim udarom. Mada, ovdje mora- Američke Države ne suprostavljaju ona-
lene Jaćimović i sve ono što se desilo
Sistematsko podrivanje ko kako bi trebalo – značajno odlučnije,
mo da budemo oprezni i objektivni. Jer,
9. novembra nije iznenađujuće. Srbija “građanska Srbija” je uvek bila manjin- Bosne i Hercegovine direktnije i po potrebi agresivnije, jer to
se nalazi u strahovitom stanju. Čitavo ska, to jest, ona je zahvaljujući izuzetno je jezik koji radikali jedino razumiju. Za-
društvo prolazi kroz veoma duboku mo- predanim i hrabrim pojedincima uspije- Preporod: Srpska ekspanzionistič- pravo, stiče se dojam da lideri zapadnih
ralno-etičku krizu. Lično vjerujem da vala da se na herojski način bori protiv ka ideologija, koja zastrašuje i desta- država imaju prema Vučiću određen ste-
je glavni uzrok za ovakvo očajno stanje predstavnika većinske nacionalistički bilizuje cijeli region ne jenjava, reklo pen naklonosti. To se najjasnije vidjelo
u društvu to što se građani Srbije nisu orijentisane Srbije, koji nikada nisu pre- bi se da je i dalje u usponu. Zašto se to tokom oproštajne posjete Angele Merkel
suočili sa naopakom politikom srpske zali od najrazličitijih vidova agresije, pa dešava toliko godina nakon ratova iz Zapadnom Balkanu, kada se potvrdilo
političke elite nakon raspada Jugoslavi- čak i izičke eliminacije svojih protivnika devedesetih? da njemačka kancelarka gaji specijalne
je, a koja je rezultirala genocidima i et- što smo jasno vidjeli u slučaju atentata Kostić: Tokom 90-ih godina zvanična simpatije prema srpskom predsjedniku.
ničkim čišćenjima Bošnjaka i kosovskih i ubistva bivšeg premijera Srbije Zora- novina Srpske Radikalne Stranke no- Preporod: Srbija čini se ima puni kon-
Albanaca. Ne može da se očekuje ništa na Đinđića. Sadašnji predsjednik Srbije sila je naziv – Velika Srbija. Navedeni tinuitet “razvoja” od vremena Miloše-
dobro ako se društvo koje je donijelo niz Aleksandar Vučić je nakon ubistva Đi- podatak mislim da govori mnogo toga. vića do Vučića. Kako u tom smislu ocje-
pogrešnih odluka sa njima ne suoči i ne nđića izjavio da se tu noć napio kako bi Aleksandar Vučić je uz Šešelja vjerovat- njujete političku situaciju u Srbiji?
preuzme odgovornost za iste. Tek na- proslavio njegovu smrt. Inače, to je isti no najvulgarnija emanacija radikalske Kostić: Iako postoji kontinuitet dje-
kon dubinske i istinske samorefleksije i onaj čovjek koji se tokom 90-ih vozio sa ideologije koja počiva na ideji “svi Srbi lovanja nacionalističkih subjekata na
suočavanja sa prošlošću stvaraju se pre- Vojislavom Šešeljem, ratnim zločincem, u jednoj državi”, a koja je 90-ih godina političkoj sceni u Srbiji, određeni dis-
duslovi za potencijalnu bolju budućnost po Trebeviću u džipu koji je na haubi geografski bila deinsana granicom Kar- kontinuitet se ipak dogodio nakon pada
utemeljenu na drugačijim vrijednostima imao lobanju ubijenog Bošnjaka, prije- lobag–Ogulin–Karlovac–Virovitica, plus Miloševića, to jest, u vrijeme vlade na
i postulatima. tio ubistvom 100 muslimana za jednog “velika srpska država sa granicom na čijem čelu je bio Zoran Đinđić. Čak i u
Preporod: Politike u Srbiji, po svemu Srbina i donedavno lijepio postere po lijevoj obali Neretve i sa glavnim gradom vrijeme Borisa Tadića, koji jeste airmi-
sudeći, ne pokazuju ni obris namjere Beogradu sa natpisom “Bulevar Ratka Dubrovnikom”. sao pogubni princip “kohabitacije” sa
za suočavanje sa zločinima i genoci- Mladića”. Osim Vučića u sadašnjoj ne- Naravno, navedena granica nakon ra- Socijalističkom partijom Srbije, postojao
dom počinjenim na prostorima bivše kroilskoj vladi nalaze se i Ivica Dačić tova 90-ih godina više nije moguća. Ali, je otklon od miloševićevske politike 90-
to ne znači da je Vučić, kao istinski ra- ih godina.
dikal, odustao od ideje objedinjavanja No, od 2012. godine i dolaska na vlast
Sadašnji predsjednik Srbije Aleksandar Vučić je nakon (većine) Srba u jednu državu, na šta nas umivenih radikala, Srbija se nalazi u
njegov “lični ađutant” Aleksandar Vulin stromglavom padu, tako da slobodno
ubistva Đinđića izjavio da se tu noć napio kako bi proslavio njego-
neprekidno podsjeća sa novom kovani- možemo da konstatujemo da je trenut-
vu smrt. Inače, to je isti onaj čovjek koji se tokom -ih vozio sa com “srpski svet” koja manje-više pred- no stanje u državi katastrofalno. Iako
Vojislavom Šešeljem, ratnim zločincem, po Trebeviću u džipu koji stavlja isto ono što je predstavljao i ter- sam bio veoma mlad 90-ih godina jasno
je na haubi imao lobanju ubijenog Bošnjaka, prijetio ubistvom  min “Velika Srbija”. se sjećam tadašnjih političkih okolnosti
muslimana za jednog Srbina i donedavno lijepio postere po Beogra- Zato, Vučić danas čini sve što je u nje- i atmosfere u državi. Pod Miloševićevim
du sa natpisom “Bulevar Ratka Mladića”. Osim Vučića u sadašnjoj govoj moći da sistematski podriva Bo- režimom bilo je veoma teško, ali Vučić
nekrofilskoj vladi nalaze se i Ivica Dačić i Aleksandar Vulin koji su bi- snu i Hercegovinu i da u nekom trenut- je unio značajne novine. Rekao bih da
ku u budućnosti dovrši projekat secesije je glavna razlika u prirodama njihovih
li “mladi lavovi” i portparoli saučensika u zločinu Vučićevoj Srpskoj Republike Srpske koja počiva na geno- ličnosti. Milošević nije imao mahnitu
radikalnoj stranci – Socijalističkoj partiji Srbije i JUL-u. cidu i etničkom čišćenju nesrpskog sta- opsesiju da kontroliše doslovno svaki

Dr. Ivan Ejub

novništva, ali i Dejtonskom sporazumu djelić javne sfere. Vučić to ima. On je

16 Preporod BROJ  • . NOVEMBAR .

 Kostić: Vučić danas čini
sve što je u njegovoj moći
da sistematski podriva
Bosnu i Hercegovinu i
da u nekom trenutku u
budućnosti dovrši projekat
secesije Republike Srpske

istinski predator sa izraženim sadistič- RS-a koje instruirane, ohrabrene i podr- odrednicu, konstantno koristeći ter- nikada nisu prestali da rade na ostvari-
kim crtama ličnosti. Neprekidno se žane u Beogradu konstantno destabili- min muslimani. Ponekad se čini da na vanju svojih ciljeva. Nažalost, veoma če-
nalazi pod nekom vrstom “napona” i ziraju Bosnu i Hercegovinu… valu rastuće islamofobije u Evropi i naj- sto postoji manir da se ovi ljudi na jedan
spreman je uvijek za svađu, konflikt, pri Kostić: Kakvu drugu nego destabilizu- rigidnije desničarske politike postaju veoma nezreo način potcjenjuju. Nad
čemu ne oklijeva da zada najniže mo- juću ulogu može da igra država u kojoj prihvatljive? njima se “zgražava”,“iščuđava”, pri če-
guće udarce. Takođe, i medijski prostor se na vlasti nalaze ljudi koji u Bosni i Kostić: Ja sam lično uvjerenja da Evro- mu se misli da će putem prostog etiketi-
koji je on kreirao se razlikuje od Miloše- Hercegovini i pokoljima i zvjerstvima pa u svojoj suštini ima veliki problem u ranja ovih ljudi kao “fašista” i “umobol-
vićevog, iako je i jednom i drugom za- počinjenim tokom 90-ih vide najvažniju istinskom prihvatanju Drugoga u svim nika” stvari biti svima jasne i očigledne.
jednički činilac medijski mrak. Tabloidi historijsku pobjedu koja je Srbija izvo- njegovim različitostima, posebno mu- Međutim, tu se često radi o obrazova-
kao Informer, Alo, Kurir, Srpski Telegraf jevala u drugoj polovini 20. vijeka. Ra- slimana. Evropa ima izuzetno mračan i nim, inteligentnim, i nadasve sposob-
ili pak televizije Pink i Happy koje su dikali i ostali (ultra) desničari genocid u krvav bilans u posljednjih vijek i po. No, nim i nekompromisnim ljudima koji su
udarne Vučićeve pesnice ili nisu posto- Srebrenici vide kao najčojstveniji čin ka svakako se slažem da trenutne okolnosti predani hrđavim i zloćudnim idejama u
jali u vreme Miloševića ili nisu djelova- ostvarenju njihovih aspiracija i ciljeva, u Evropi idu dodatno na ruku desničar- koje zaista vjeruju. Zbog toga oni veoma
li na ovakav način. Tako su navedene a ne kao najgnusniji zločin. Samim time skim partijama i pokretima. Kada u sa- marljivo rade na ostvarenju istih. Kako
medijske kuće danas najvažniji stub (re) po njima su Radovan Karadžić i Ratko moj Evropskoj uniji imamo države koje bi ih ostvarili oni znaju da budu strpljivi
airmacije zvjerske, nekroilske radikal- Mladić “nebeski mučenici” za “srpsku predstavljaju ljudi poput Kaczyńskog, i lukavi. Jer, oni to (sasvim ispravno)
ske ideologije koja slavi ubice, zločince i stvar”. Orbana, Kurtza, Janše šta možemo da vide kao proces koji traje i za koji je po-
patnju drugih. Razumljivo, sve dok su u Srbiji na vla- očekujemo na “periferiji Evrope”. Vučić trebno vrijeme. No, to nikako ne znači
Osim medija, Vučić kao “bivši Delija sa sti oni koji se klanjaju ratnim zločinci- se za sada veoma vješto pozicionira na da su oni skloni pasivnosti. Sasvim su-
sjevera” ima i snažnu fascinaciju spram ma, Bosna i Hercegovina i Republika međunarodnoj sceni, predano radeći na protno. Oni uvijek vrebaju priliku koju
huligana, uličnih bitangi i probisvjeta. Kosovo ne mogu da se osjećaju sasvim plasiranju sebe kao osobe od koje zavisi mogu da iskoriste kako bi načinili novi
Vučić sve ove opskurne likove sa druš- bezbjedno, kao ni Crna Gora koju desta- stabilnost na Zapadnom Balkanu. Čini korak za njihovu “stvar”.
tvene margine uspješno mobiliše u de- bilizuju preko radikalnih predstavnika se da mu tako nešto i uspijeva, jer se me- Zbog svega navedenog mislim da je od
sničarske i fašističke “falange” koje mu “srpske manjine” u ovoj državi. đunarodni faktori vode idejom “stabilo- krucijalnog značaja da se u budućnosti
služe za “prevaspitavanje” svih onih koji kratije”, to jest, zarad očuvanja (površ- više fokusiramo na ono šta mi možemo
se nađu na njegovoj meti. ne) stabilnosti u regionu oni su spremni da konkretno učinimo da se organizuje-
Sve navedeno govori da je Vučić us- Međunarodni faktori i da prave značajne ustupke autokratskim mo i eikasno suprotstavimo njihovim
postavio društveni poredak utemeljen stabilnost regiona političarima kakav je Aleksandar Vučić. idejama i ciljevima. Drugim rečima, mi-
na idejama koje su zagovarali njegovi Preporod: Kome u Srbiji treba “srpski slim da su antinacionalističke, građan-
“duhovni oci” samodeklarisani fašista Preporod: Nedavno ste govorili i o svet”? Da li je sazrelo vrijeme da Srbija ske snage, u većini republika bivše Ju-
Dragoš Kalajić i Vojislav Šešelj. tome kako se u te svrhe koriste razni pokuša još jednom sprovesti ideje iz 19. goslavije dosta nesnađene i izgubljene,
Preporod: Sve to ima ogroman utjecaj instrumenti. Jedan je bio primjetan vijeka i napraviti državu svih Srba? i bez jasne ideje i plana. Da situacija nije
na region, posebno, na režim Milorada u našoj javnosti, onaj u kojem Dodik Kostić: Ljudi koji zagovaraju srpsku takva sigurno ne bi retorgradne ideolo-
ekspanzionističku nacionalnu ideju

Kostić
Dodika tj. vladajuće strukture unutar Bošnjacima delegitimira nacionalnu gije u tolikoj mjeri bile dominantne.

Ljudi koji zagovaraju srpsku ekspanzionističku nacionalnu ideju

nikada nisu prestali da rade na ostvarivanju svojih ciljeva. Nažalost, veoma
često postoji manir da se ovi ljudi na jedan veoma nezreo način potcje-
njuju. Nad njima se “zgražava”,“iščuđava”, pri čemu se misli da će putem
prostog etiketiranja ovih ljudi kao “fašista” i “umobolnika” stvari biti svima
jasne i očigledne. Međutim, tu se često radi o obrazovanim, intiligentnim, i
nadasve sposobnim i nekompromisnim ljudima koji su predani hrđavim i
zloćudnim idejama u koje zaista vjeruju

BROJ  • . NOVEMBAR . Preporod 17