Professional Documents
Culture Documents
САЯСАТ 9-12 СУРАКТАР
САЯСАТ 9-12 СУРАКТАР
• Авторитарлық режимнің режимі бір адамның немесе бүкіл басқару күшін қолданатын
комитеттің ережесімен сипатталады.
Тоталитарлық (латынның бүтіндей, тұтас, жалпы деген сөзінен) тәртіп деп қоғам, адам өмірінің
барлық салалары тұтасымен мемлекеттік бақылауға алынған мемлекеттік – саяси құрылымды
айтады. Онда өндіріс, экономика, бұқаралық ақпарат құралдары, білім, мәдениет, адамдардың
жеке өмірі және т. б. – бәрі тегіс бақылаудың астында болады. Тоталитарлы саясаттық жүйе -
мемлекеттің қоғамға және жеке адамға толықтай, тұтас бақылау орнатуымен сипатталатын саяси
жүйенің бір түрі. Оған тән ерекше белгілер: азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының
барынша бұзылуы; барлық деңгейдегі биліктің жоғарыдан тағайындалуы; билік бөлінісі
принципінің жойылуы, яғни, биліктің барлық - атқарушы, заңшығарушы, сот тармақтарының
тұтасып кетуі; Тоталитарлық тәртіпте жалғыз көпшілік партия қалыптасады. Билікті сот жүргізеді.
Ол партия оған кірген мүшелердің еркімен және демократиялық жолмен ұйымдаспайды. Көсемнің
ырқымен, соның айналасында (Гитлер, Сталин) құрылады.
Авторитаризм - (гр. 'autoritas' - билік, ықпал ету) - саяси тәртіп түрі. Авторитарлылық - біржақты
билеу, басқарушылардың бағынушыларға жүргізетін үстемдігі. Түрлері:
абсолютті монархия, диктатура, теократиялық және посттоталитарлық тәртіптер.
8.АЗАМАТТЫК КОГАМ
Адам қоғамы қалай қалыптасты, оның себептері қандай -бұл туралы бір қорытынды
пікір жоқ. Бірақ бұл түсінікті ең бірінші ғылымға енгізген Адам Смит, Давид Рикардо, оған
саяси сипаттама берген Гегель. Дүниежүзілік ғылыми, саяси қайраткерлердің,
ойшылдардың айтуынша — қоғам саналы адамдардың ерікті түрде бірігіп өмір сүруі. Бұл
бірігудің негізгі себебі адамдардың бір мүдделігі, бір тілектестігі. Мұнсыз бірігу мүмкін емес.
Мүдде екі түрлі болады: жеке адамның мүддесі және қоғамның мүддесі. Қоғам осы екі мүдде-
мақсатты біріктіріп, дамытып отырады
Қоғамның тарихи объективтік қалыптасқан негізгі ерекшеликтери
ҚРК-да демократияның мәні - «халық билігі» деп атап айтқан. Халық өз билігін
тікелей өз өкілдері арқылы жүргізеді. ҚРК-да халық атынан сөйлеу құқы Парламент
пен Республика Президентіне берілетіндігі бекітілген. Яғни, ҚР Президентін және
Парламентті халықтың өзінің сайлауы немесе мемлекет басшыларының тиісті
лауазымдарға тағайындалуы ҚРК белгілеген тәртіп пен республика заңдары
бойынша іске асырылады.
Казақстан мемлекетінің демократиялылығы референдумды демократиялық жолмен
өткізуден де көрінеді. Референдумды өткізу мынадай:
Мемлекеттің саяси жүйесіндегі маңызды буыны – сайлау. Оның сипаты өкіметтің сайланбалы
органдары құрамына әсер етері сөзсіз.
Сайлау процедурасы – бұл мемлекеттің сайлауды ұйымдастыру және өткізу бойынша іс-шаралары.
Сонымен қатар, сайлау процедурасы ұйымдастыру ережелерінің жиынтығы ретінде ұзақ мерзімде
өзгеріссіз болып, ол уақыт аралығында бірнеше сайлау кампаниясы өткізілуі мүмкін. Сайлау
процедурасы, көше қиылысындағы көлік қозғалысын реттеуші жол-патрульдік полициясының
қызметкері секілді, сайлау кампаниясының ережелерін реттейді.
Сайлау процедурасына: сайлауды тағайындау, сайлауға жауапты органдарды құру, жергілікті сайлау
округтерін ұйымдастыру, кандидаттарды тіркеу, сайлауды белгілі бір деңгейде қаржыландыру,
сайлауды өткізу кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету және дауыс берудің нәтижесін анықтау кіреді
14.Сұрақ Белсенді және бәсең, төте және жанама, ашық және жасырын сайлау түрлері
1. Белсенді сайлау құқығы – бұл азаматтың сайлау құқығы, яғни қандай-да бір
кандидатты жақтап немесе қарсы дауыс беру құқығы;
2. Бәсең сайлау құқығы – бұл азаматтардың өкілді органдарға, сайланбалы
лауазымдарға сайлануға құқығы.
Төте сайлауда- сайлаушылар кандидаттар үшін тең құқықта, Жанама сайлауда-
сайлаушылар белгілі бір кандидаттарға дауыс бермейді тек оны іріктеушілерге дауыс
береді
Жабық сауалға «иә», «жоқ» немесе басқа бір сөзден тұратын деген жауап қайтарылады.
Ашық сауалдарға: қалай?, қалайша?, қашан?, қандай?, қай жерде?, неге?, неліктен?, не
үшін?, қанша? Және т.б. сұрақ сөздері жатады.
27 сурак
Қазіргі кезде табиғатына қарай идеология прогрессивтік және реакциялық, либералдық және
радикалдық, ұлтшылдық және шовинистік болып жүр. Сондай тарихи тәжірибеге орай
антифашизм, антикоммунизм идеялары да өрістеу үстінде.