voorbij bloed, zweet en trainen

K J E L D N U I S & J OY B E U N E | DY L A N G R O E N E W E G E N | T H E O J A N S S E N & R A FA E L VA N D E R VA A R T | W I L C O K E L D E R M A N | J O R I E N T E R M O R S

nkjeld55 o
nuis & joy beune
Wilco Kelderman
Femke Bol 7,99

Theo Janssen & Rafael van der Vaart

Jorien ter Mors
JANUARI-MAART 2021

Richard krajicek
55
Dylan Groenewegen: ‘natuurlijk voel ik me schuldig’
AP

HLD55 Cover Kjeld Nuis Joy Beune.indd 1 14-01-2021 13:03

HLD55 ADV.indd 2 13-01-2021 10:41
HLD55 ADV.indd 3 13-01-2021 10:41
 CARRIE TEN NAPEL (TV-PRESENTATRICE) OVER
HAAR HELD ERBEN WENNEMARS
“Omdat hij zo zijn best doet en zo intens is, heb ik altijd een enorm zwak
voor Erben gehad. Jan Bos was de stilist onder de sprinters en Erben de
minder getalenteerde, maar wilskrachtige werker en blikvanger met zijn
geblondeerde koppie, opvallende mediaoptredens en charmante gestotter.
En toen was er in 1998 zijn vreselijke val op de 500 meter tijdens de Spelen
van Nagano. O, zijn pijn en geschreeuw … door merg en been. Tijdens
mijn studie toerisme was ik gastvrouw bij Studio Sport en daar ben ik
Erben voor het eerst tegengekomen. John Bosman, ook te gast en toen
speler van FC Twente, nodigde hem uit voor een wedstrijd van zijn club.
Zijn antwoord, wijzend op mij: ‘Alleen als zij ook mee gaat.’ Oké, en ik
heb hem ons huisnummer - tja, jaren ’90 – gegeven. Op een dag kwam
mijn vader (commentator Evert ten Napel, red.) op m’n kamer en zei: ‘Er is
ene Erben Wennemars voor je aan de telefoon’. En hij wilde met mij naar
Twente-PSV, wat me vanwege tentamens heel slecht uitkwam. Toch heb ik
‘ja’ gezegd en hij zou me op komen halen. Maar mijn vader - heel bescher-
mend - zei dat hij ook naar die wedstrijd moest - zelf snel zo geregeld, ver-
moed ik - en dat ik met hém zou meerijden. Natuurlijk was Erben tijdens
die wedstrijd weer heel uitbundig en aanwezig, en na afloop wilde hij mij
wel thuisbrengen. Maar mijn vader knikte alleen maar nee en zei: ‘Jij rijdt
met mij mee.’ Later ben ik Erben bij RTV-Oost, waar ik was gaan werken,
nog vrij vaak tegengekomen en de rest van zijn familie ook: allemaal heel
lieve en warme mensen. Hoogtepunt was zijn wereldtitel sprint van 2004
in … Nagano. Prachtig: zijn uitzinnige vreugde en zijn ouders in tranen.”

heldenverering 4

HLD55 Heldenvereringen.indd 4 14-01-2021 12:30

 tekst rob willemse
beeld ANP, maurits giesen

HLD55 Heldenvereringen.indd 5 14-01-2021 12:30

 Gouden duo – p.80
Rafael van der Vaart en Theo Janssen hebben veel gemeen. Ze zijn
generatiegenoten, linkspoten, levensgenieters en niet zo lang gele-
den gestopt met voetbal. En ze zijn allebei voetbalanalisten en niet te
beroerd om hun mening te geven. “Als wij samen Oranje zouden doen,
maken we de grootste kans om kampioen te worden.”

Interviews & reportages

Kjeld Nuis & Joy Beune - p.10 zijn schaatscollega’s én geliefden. Over hun relatie was veel te doen.
Ze doen voor het eerst samen hun verhaal.

Hans Hateboer - p.26 is speler van Atalanta Bergamo en Oranje. Hij maakte in het zwaargetrof-
fen Bergamo de verschrikkingen van corona van nabij mee.

Femke Bol - .34 beleefde haar internationale doorbraak in 2020. De atlete koos pas twee
jaar terug voor het hordelopen. “Waar stopt dit?”

Wilco Kelderman - p.46 reed naar de derde plek in de afgelopen Giro. Hij blikt terug op de bloed-
stollende ontknoping. “In principe is mijn carrière nu al geslaagd.”

Carsten Nienhuis - p.54 wil naar de Olympische Spelen als alpineskiër. Eén probleem: hij woont
in Friesland.

Richard Krajicek - p.58 won 25 jaar geleden Wimbledon. Vandaag de dag heeft hij een andere uit-
daging: toernooidirecteur van het ABN AMRO WTT zijn in coronatijd.

Dai Dai N’tab, Thomas Krol & zijn vrienden en sinds kort weer ploeggenoten bij Jumbo-Visma. Een
Kai Verbij - p.66 gesprek met de drie schaatsmusketiers.
Tristan Bangma - p.94 is paralympisch wielrenner. Hij ziet bijna niets, maar door de nieuwste
5G-technologie kan hij ‘zien’ met zijn oren.

Jorien ter Mors - p.106 is drievoudig olympisch kampioene en moest al de nodige tegenslagen
overwinnen, sportief en privé. De schaatsster van Team IKO over KiKa,
Lara van Ruijven en de liefde.

Tonny Vilhena - p.114 is gelukkig in Rusland bij FC Krasnodar. Een gesprek over Feyenoord, het
gezinsleven, zijn moeder en de toekomst.

Dylan Groenewegen - p.122 doet voor het eerst uitgebreid zijn verhaal over De Val, waarbij collega
Fabio Jakobsen zwaargewond raakte. “Waarom? Dat is de vraag die ik
mezelf continu blijf stellen.”

inhoud 6

HLD55 Inhoud.indd 6 14-01-2021 15:00

 rubrieken & columns
heldenverering - p.04 Presentatrice Carrie ten Napel eert Erben
Wennemars.

voorwoord - p.09 Barbara Barend.

column - p.25 Peter Heerschop.

me, my selfie & i - p.44 Wakeboarder Maxim van Helvoort.

Helden dingen - p.53 Tips van Helden.

column - p.57 Herman Brusselmans.

De dag dat alles misging - p.76 Amazone Adelinde Cornelissen blikt

terug op de Spelen van 2016. Het afscheid
met haar paard Parzival werd een ramp
door een insectenbeet.

Held geeft zich bloot - p.92 Shorttracker Melle van ’t Wout.

leeuwinnen in het Rijks - p.100 Aniek Nouwen staat stil bij ‘Stilleven
Met Vergulde Bokaal’ van Willem Claesz.
Heda.

column - p.105 Özcan ‘Eus’ Akyol.

column - p.121 Derk Sauer.

heldenverering - p.132 Oud-volleybalcoach en sportbestuurder

Joop Alberda eert Barack Obama.

behind the scenes - p.134 Een kijkje achter de schermen bij Helden.

p.136 Colofon.

column - p.138 Op z’n Frits’.

HLD55 Inhoud.indd 7 14-01-2021 14:52

 selected by

KJELD NUIS

Foodmaker is in België al jaren de referentie voor

gemakkelijke en gezonde voeding. Ze verwerken
zoveel mogelijk groenten en kruiden van eigen
velden, ze maken alles in eigen keuken en ze
gebruiken daarbij geen onnodige toevoegingen.

Sinds kort leveren ze ook in heel Nederland en maken

ze deel uit van mijn voedingsschema en daar ben ik
heel blij om.

Omdat ik ervan overtuigd ben dat niet enkel topsporters

beter presteren met gezonde voeding - maar ook jij - heb
ik samen met Foodmaker een maaltijdbox samengesteld.

De maaltijden in de box zijn niet enkel gezond, ze zijn

ook echt lekker.
Zo wil ik het jou heel makkelijk maken om een
gezonde keuze te maken.

KJELD NUIS
Wereldkampioen en Olympisch kampioen langebaanschaatsen

Bestel nu op
FOODMAKER.NL

EAT LIKE YOUR CHAMP

HLD55 ADV.indd 8 13-01-2021 10:41
 bezinning
Als dit nummer uitkomt, leven we nog steeds in een gekke tijd. Corona houdt ons
ook de eerste maanden van het nieuwe jaar in de greep. De kinderen zijn thuis, zelf
sporten is weer beperkt. Niemand weet wat ons staat te wachten.
We hadden ons allemaal een mooiere start van 2021 gedacht. Gelukkig is het vac-
cineren begonnen en daarmee lonkt het vooruitzicht op betere tijden. Want hoewel
we het ons nu nog niet kunnen voorstellen, zal deze zomer hopelijk wel die Droom-
zomer worden waarop we allemaal hopen. Een zomer met het EK voetbal waar het
Nederlands elftal met bondscoach Frank de Boer wil schitteren, met de Olympische
Spelen in Tokio en dan eindelijk met de Formule 1 op Zandvoort. En tussendoor
hopelijk gewoon weer de momenten dat we gewend waren de Giro, de Tour de
France, Wimbledon en al die andere sportevenementen te volgen. Wellicht nog niet
met volle stadions, maar op de een of andere manier gaan we in de loop van het jaar
weer met elkaar van sport genieten. Voorlopig doen we dat dankzij de televisie.
In deze onzekere tijden merken we bij Helden hoe belangrijk het is dat we verhalen
kunnen blijven delen die inspireren. Verhalen van sporters die niet altijd leuk zijn,
Barbara barend maar voor veel mensen vaak wel herkenbaar. In dit nummer valt mij op hoe vaak ook
Oprichter Helden. sporters tegenwoordig slachtoffer zijn van vreselijke bedreigingen. We kennen dit al
van politici en advocaten die niet meer zonder bewaking kunnen functioneren. Maar
Barbara@helden.media ook wielrenner Dylan Groenewegen had na het vreselijke ongeluk dat hij veroorzaak-
Twitter: barbarabarend te en waarbij zijn collega en landgenoot Fabio Jakobsen zwaargewond raakte, zelf een
Instagram: Barbarabarend maand lang politiebewaking nodig. Dylan doet voor het eerst sinds het ongeluk zijn
Facebook: barbarabarend1t verhaal. De bedreigingen zijn te walgelijk voor woorden. De wielrenner ontving thuis
brieven met een strop waaraan zijn toen nog ongeboren kind moest worden opgehan-
gen, zijn vrouw kreeg een miskraam toegewenst en zelfs zijn ouders werden bedreigd.
Ook Jorien ter Mors ondervond verschrikkelijke verwensingen op social media nadat
ze zich had teruggetrokken voor de afsluitende afstand op het NK allround om haar
kwetsbare lichaam in bescherming te nemen en met in het achterhoofd het NK sprint
Het valt mij op een week later dat voor haar veel belangrijker was.
hoe vaak ook Bedreigen hoort er tegenwoordig bij, hoor je weleens. Pardon? Beide sporters delen
met ons dat ook deze vorm van schelden pijn doet, zeker als de familie ook slachtoffer
sporters wordt van de dreigementen.
Zelf heb ik in het verleden ook te maken gehad met antisemitische en homofobe
tegenwoordig verwensingen, op straat en op sociale media. Als er mensen aan de deur stonden om
slachtoffer zijn me uit te schelden of ik brieven op de deurmat vond, raakte me dat. Ik vond het erg
omdat ook ik niet wil dat mijn vrouw en kinderen iets overkomt. Ik voelde me dan
van vreselijke heel klein en nietig. Het is eigenlijk te gek voor woorden, maar helaas leven we in een
bedreigingen tijd waar mensen denken te kunnen roepen wat ze willen. Dat heet dan vrijheid van
meningsuiting… Zelfs in tijden van corona worden mensen om hun opvattingen van
bestrijden bedreigd. En juist nu we veel thuis zijn, zou je hopen dat bezinning wint
van dreigen en schelden. Laten we hopen dat deze trend zich toch een keer keert.
Gelukkig kan er ook gelachen worden in dit nummer en dat kan zeker door het
lezen van het verhaal met de oude linkspoten Rafael van der Vaart en Theo Janssen.
Verder ook een mooi liefdesverhaal van de twee schaatstoppers die een stel zijn: Kjeld
Nuis en Joy Beune. Zij doen voor het eerst samen hun verhaal en dat is een mooi en
eerlijk verhaal over stoer zijn, mooi zijn en onzekerheden. Ik ben in ieder geval weer
geïnspireerd geraakt. Ik hoop van harte dat jullie ook worden geraakt en vooral dat we
een gezond en sportief jaar tegemoet gaan.

xxx 9 9

HLD55 Columns.indd 9 13-01-2021 12:33

 Kjeld: Groene broek, Coltrui & Jasje
(Uniqlo), Schoenen (Mercer)
Joy: Jeans (Filippa k), Zwarte top (Other
stories), Jasje (Uniqlo), Boots (Filippa k)

xxx‘We zitten in het z

HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 10
10

13-01-2021 16:33
 Tekst Barbara Barend & Jasper Boks Styling Maartje van den Broek
Beeld Jasper Faber Visagie Nicolette Brøndsted

t zelfde schuitje’
HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 11
11 xxx

12-01-2021 15:01
 Kjeld:
‘Allemaal haantjes bij
elkaar en ik was
misschien wel degene
met de grootste bek,
maar als het niet goed
ging, klopte ik wel als
eerste bij Joy aan’
Coltrui & Jasje (Uniqlo)

xxx 12

HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 12 14-01-2021 15:44

 joy:
‘Kjeld draagt thuis
graag van die
opa-pantoffels. En hij
heeft ook zo’n lange
ruitjesonderbroek! Dat
is dus de Kjeld zoals
hij in huis rondloopt, hè’
Zwarte top (Other stories)

13 xxx

HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 13 14-01-2021 15:44

 Joy Beune (21) en Kjeld Nuis zijn
schaatscollega’s én geliefden. Over hun relatie
was veel te doen. In aanloop naar de WK
afstanden in Heerenveen (11-14 februari)
waarvoor ze zich allebei kwalificeerden, doen
ze voor het eerst samen hun verhaal.
“Soms liggen we met z’n tweeën helemaal in een deuk. Ook
als anderen erbij zijn en zij totaal niet snappen waar wij zo om
moeten lachen. Heerlijk,” zegt Kjeld Nuis terwijl hij zijn vrien-
din Joy Beune met een grote smile aankijkt.
“We kunnen heel erg met elkaar lachen, maar je kunt ook heel
erg lief zijn. Vooral als we samen thuis zijn. Jij hebt het imago
dat je een macho bent, maar thuis hou je ook gewoon van knuf-
felen,” verklapt Joy.
“Dat beeld dat ik een macho ben, had ik dus graag in stand
gehouden,” zegt Kjeld met stemverheffing.
Joy, met pretogen: “Dan kan ik ook wel verklappen dat je thuis
graag van die opa-pantoffels draagt. En je hebt ook zo’n lange
ruitjesonderbroek! Dat is dus de stoere Kjeld zoals hij in huis
rondloopt, hè.”
Kjeld, gierend van de lach: “Die onderbroek en sloffen zijn
top, niks mis mee!” Dan serieus: “We hebben het echt heel leuk
samen. Jij bent ook nog eens heel zorgzaam. Soms iets te zorg-
zaam, vind ik. Ik kan soms erg egoïstisch zijn. Dat moet ik dan
zijn voor mijn sport. Ik vond zeker in het begin dat jij te weinig
aan jezelf dacht. Maar je leert het wel, want ik probeerde je
vandaag een keer of zes te bellen, maar je nam mooi je telefoon
niet op. Best irritant, maar tegelijkertijd dacht ik: goed zo!”
Joy: “Van mijn zorgzaamheid maak je ook ontzettend mis-
bruik, hè. In mijn kerstpakket zat zo’n belletje wat je soms bij
een hotelbalie ziet. Ik zei tegen Kjeld: deze is voor jou, hoef je
alleen maar even te klingelen als ik wat voor je moet doen.”
Kjeld, triomfantelijk: “Vertel even wie van ons vandaag het
meest zorgzaam is. De pannenkoeken stonden gewoon klaar
toen je terugkwam van de training.”
Joy: “Oké, dat geef ik toe...”
Kjeld: “Jij bent normaal gesproken degene die kookt, vindt
dat ook leuk. Er zijn een paar dingen die ik behoorlijk klaar
kan maken, maar jij gaat echt op internet dingen uitpluizen
voordat je de keuken in gaat. En dan maak je heel gezonde
kjeld nuis & joy beune
HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 14
en superlekkere dingen klaar. En als we allebei kapot zijn van
de training of als jij er niet bent, heb ik het geluk dat ik mijn
maaltijden kant-en-klaar van mijn sponsor Foodmaker krijg.
Die maaltijden zijn helemaal op mij toegespitst, alle bouwste-
nen die ik als schaatser nodig heb, zitten erin. Er is dus altijd
gezond eten in huis. Heel fijn.”
Hun relatie is nog pril. Neemt niet weg dat ze allebei wel wat
dingen op kunnen noemen die ze irritant vinden bij de ander.
“Wacht, ik pak mijn lijstje er even bij,” grapt Kjeld. “Ik erger
me soms aan jouw lompheid. Jij stoot echt alles om. En als ik
daar iets van zeg, dan erger jij je daar weer aan.”
Joy: “Ik denk dan: let niet de hele tijd zo op me. Jij wacht
gewoon op het moment dat ik iets stoms doe. Dan kun jij
daar weer iets van zeggen. Waar ik me bij jou aan erger, staat
trouwens in de woonkamer: de PlayStation.”
Kjeld, gierend van het lachen: “Yo!”
Joy: “Ik vind het niet erg dat je af en toe zit te gamen, maar je
slaat er een beetje in door. Gisteravond zei je: ‘Ik doe nog één
potje en daarna gaan we samen tv kijken.’”
Kjeld: “Ik ging al snel af, dat telde niet.”
Joy: “Ik zei nog: nou, nog één potje dan. Terwijl ik aan de
keukentafel zat te wachten, zag ik gewoon dat je daarna nog
een nieuwe pot startte. Toen werd ik boos. Vond ik niet cool.
Beloof het dan niet.”
Kjeld kijkt glimlachend naar Joy: “Maar ik heb het daarna toch
goedgemaakt met een voetmassage? En we hebben samen een
tv-programma gekeken wat jij graag wilde zien.”
Egoïstisch
Joy en Kjeld schelen tien jaar in leeftijd. Joy maakte nadat ze in
2018 de wereldtitel bij de junioren had gepakt – mede dankzij
junioren-wereldrecords op de 1000, 1500 en 3000 meter – de
overstap naar Jumbo-Visma en werd teamgenoot van Kjeld
14
13-01-2021 10:19
 die na de wereldtitels op de 1000 en 1500 meter ook net de
olympische titels op die afstanden had gewonnen.
In 2019 werden ze naast ploeggenoten ook geliefden. Over het
opbloeien van de relatie was veel te doen. Kjeld kwam uit een
relatie en heeft een zoontje van vier, Jax. Eind 2018 liep die
relatie spaak.
Joy: “Ik kwam als negentienjarige in een ploeg bij allemaal
stoere gasten.”
Kjeld: “Allemaal haantjes bij elkaar en ik was misschien wel
degene met de grootste bek, maar als het niet goed ging, klopte
ik wel als eerste bij jou aan. Ik durfde ook mijn onzekerheden
bij jou te laten zien.”
Joy: “Ik ben iemand die meer moeite heeft om me kwetsbaar
op te stellen, maar merkte al snel dat als ik bij iemand m’n emo-
ties kon tonen, dat bij jou was. Ik vertelde je dingen die ik ver-
der aan niemand vertelde. Maar ik was me er tegelijkertijd heel
erg van bewust dat jij een vriendin en een kindje had. We waren
goede collega’s, vrienden. Verder dan dat ging het echt niet.”
Kjeld steekt de hand in eigen boezem wat betreft het mis-
lopen van zijn vorige relatie. Dat hij ‘ineens’ na de Spelen van
Pyeongchang in februari 2018 door het leven ging als twee-
voudig olympisch kampioen had daar zeker mee te maken.
Kjeld: “Ik ben de weg kwijt geweest na de Spelen, voelde me
eventjes heel erg belangrijk. Iedereen wilde wat van me. Ik kon
elke week naar een ander tv-programma als ik dat wilde. Daar
ging ik een beetje van naast m’n schoenen lopen. Ik was ineens
een bekende Nederlander. En als je dan zoals ik ook nog heel
erg openstaat voor al die aandacht... Ik wilde op alles ingaan,
vond alles leuk. Ik ben altijd op zoek naar een bepaalde kick,
dat zit in mij. Ik vond het lastig om aan anderen te denken in
die periode.”
Joy: “Jij bent ook gewoon heel egoïstisch ingesteld. Ik heb een
manier gevonden hoe ik daarmee kan leven. Ik vind het tege-
lijkertijd ook heel knap hoe je jezelf op de eerste plaats weet te
HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 15
zetten. Voor een topsporter is het ontzettend belangrijk om dat
goed te kunnen. Ik heb dat veel minder.”
Kjeld: “Ik ben me er veel meer van bewust dat al die aandacht
met me aan de haal kan gaan en kan het nu beter managen.
Maar ik moet wel oppassen, omdat ik altijd de neiging heb om
overal ja tegen te zeggen. Jij zegt vaak tegen me: ‘Doe nou even
relaxed, je doet zo veel.’ Ik ben de hele dag aan het regelen. En
jij hebt ook gelijk als je zegt dat ik moet oppassen dat het niet
ten koste gaat van wat het belangrijkst is: schaatsen.”
Joy knikt: “Ik vind het leuk om een shoot te doen, maar de
sport mag er nooit onder lijden.”
Kjeld: “Ik blijf iemand die soms een beetje van het pad raakt,
kan heel enthousiast worden als een magazine mij op de cover
wil hebben. Dan denk ik: tof dat iedereen me weer ziet. Maar
ook best raar dat ik zo redeneer. Mijn doel is zo hard mogelijk
rijden en daar moet ik alles voor doen en laten. Tegelijkertijd
vind ik het soms bijna nog mooier wat er mogelijk is zodra je
die prestaties hebt geboekt.”
Joy: “Tuurlijk snap ik ook dat het heel mooi kan zijn dat er
deuren voor je opengaan. Maar ja...”
Kjeld noemt Driffen, een bedrijfje van een paar jongens die
hem helpen met onder meer social media, en André Boskamp,
manager van zowel Kjeld als Joy.
Kjeld: “Dankzij hen lukt het me beter om een balans te
vinden. André is er altijd voor me. Als ik ergens mee zit, bel ik
André. Maar hij zegt ook af en toe dat ik normaal moet doen,
zet mij met beide voeten op de grond. ‘Nu normaal doen, je
moet morgen trainen. Thuisblijven dus,’ zegt hij geregeld.”
In de roerige periode, januari 2019, werd Kjeld gediskwalifi-
ceerd bij de EK sprint nadat hij op de 1000 meter op een blokje
was gestapt. Zijn frustraties botvierde hij op de hoofdscheids-
rechter en de tv-camera’s registreerden dat. Nederland viel over
hem heen. Bij De Wereld Draait Door maakte hij publiekelijk
zijn excuses. Bij de WK afstanden in Inzell moest de Sportman
15 ‘we zitten in hetzelfde schuitje’
12-01-2021 15:04
 xxx 16

HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 16 12-01-2021 15:05

 van het Jaar zich tevredenstellen met brons op de 1000 meter.
Kjeld: “Mijn hele leven lag overhoop. Dat wist mijn coach
Jac Orie natuurlijk ook. Na die bronzen medaille bij de WK
afstanden zei Jac: ‘Waar haal je dit op dit moment vandaan? Dit
slaat helemaal nergens op.’ Na terugkomst uit Inzell hadden
wij onze eerste date. Een maand later in Salt Lake City wilde
ik m’n gram halen voor dat EK en de WK afstanden. En dat
lukte ook nog.”
Kjeld wist op zowel de 1000 als 1500 meter het wereldrecord
te pakken in Salt Lake City. Het record op de 1500 meter werd
bestempeld als ‘de race van het jaar’ en leverde hem de jaarlijkse
schaats-Oscar op. Ook Joy was erbij in Salt Lake City. Nadat ze
al zilver had weten te pakken bij de NK allround, verbeterde ze
bij de wereldbekerfinale haar pr op de 1500 meter.
Joy: “Wat daarbij hielp was dat we aan de andere kant van de
wereld waren, dat al het gedoe een beetje van ons af viel.”
Sugar daddy’s
Ze zijn opvallende verschijningen. Omdat ze allebei topsporter
zijn, maar ook omdat ze voorkomen in de lijstjes van knapste
topsporters. Sterker, tijdschrift FHM bombardeerde Joy in juni
tot Mooiste Sportvrouw van 2020.
Joy, lachend: “Ik doe wel een beetje m’n best om goed voor de
dag te komen, vind het leuk om met kleding bezig te zijn en ga
niet de deur uit zonder make-up. Maar ik ga me nu niet ineens
profileren als die sexy sportster, ga niet allemaal gewaagde foto’s
van mezelf op social media plaatsen, hoor. Prima als mensen
dat wel doen, maar ik heb daar niet zoveel mee. Jij loopt meer
met je uiterlijk te koop, vindt het leuk om jezelf te laten zien.”
Kjeld knikt: “Ik ben er wel mee bezig hoe ik mezelf neerzet
naar de buitenwereld toe. Sinds kort laten we allebei onze
Instagram-account beheren door Driffen. Ik doe dat omdat het
er dan mooier uit komt te zien. Jij vindt het ook lekker dat
iemand je helpt omdat je er niet veel aan vindt om daarmee
bezig te zijn.”
Joy: “Voor een fotootje op Instagram doe jij wat meer moeite,
ja. Jij wordt veel meer herkend, misschien zou ik er ook meer
mee bezig zijn als dat bij mij ook zo zou zijn. Ik kan nog veel
anoniemer over straat. Als ik met jou buiten loop, gebeurt het
vaak dat jij meteen herkend wordt en dat ze geen idee hebben
wie ik ben.”
Kjeld: “Jij denkt dat het zo is, maar ik twijfel.”
Joy: “Hoe vaak hoor jij in mijn bijzijn niet: ‘Jij bent toch die
schaatser?’ En jij zegt dan vaak: ‘Dat zijn we allebei.’”
HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 17
Kjeld: “Ja, dat is wel zo. Het verschil is dat mensen mij al een
jaar of tien op tv hebben kunnen zien. Bij jou is dat sinds twee
jaar het geval.”
Joy: “Ik vind dat jij heel goed omgaat met je bekendheid. Knap
ook hoe jij mensen af kunt wimpelen als het even niet uitkomt.”
Kjeld: “In het begin is het lastig om nee te moeten zeggen.
Maar soms moet het. Ik trek het bijvoorbeeld heel slecht als
mensen me lastigvallen tijdens het eten of als ik in gesprek ben.
Dan heb ik even geen zin in een fotootje. Wacht even tot ik
ben uitgegeten of uitgepraat, dan is het prima. Weet je wat
ik mooie momenten vind? Als iemand in de supermarkt in
het voorbijgaan even tegen me zegt: ‘Bedankt voor afgelopen
winter, ik heb ontzettend van je genoten.’”
Joy: “Als iemand stiekem een foto probeert te maken, dan zeg
je daar ook meteen wat van.”
Kjeld: “Dan roep ik: je mag het ook gewoon vragen! Je ziet dan
dat mensen zich betrapt voelen en gaat snel die telefoon weg.”
Ze zijn zich ervan bewust dat ze in de schijnwerpers staan. Er
wordt geregeld ‘toenadering’ gezocht. “Soms ben ik wel een
beetje jaloers,” bekent Joy. “Ik weet dat jij ontzettend veel aan-
dacht van vrouwen krijgt. Het is niet altijd leuk als je weet dat
ze allemaal wat van je willen. Als meisjes met jou op de foto
willen, dan vind ik dat natuurlijk prima. Maar als je ziet wat jij
soms op social media voor reacties krijgt... Er zijn vrouwen die
alles durven, niet normaal.”
Kjeld: “In een winkelstraat kom ik geregeld groepjes vriendin-
nen tegen. Ik zie ze dan al kijken en daarna beginnen ze vaak
zenuwachtig te giechelen. Als ze voorbij zijn en ik kijk om,
dan zie ik ze echt lachend omkijken. Dat is toch lachen? Maar
je hebt gelijk, het kan ook veel extremer. Nadat ik olympisch
kampioen werd, heb ik tal van huwelijksaanzoeken gehad via
de mail of social media. En erger. Soms doen vrouwen zichzelf
in de aanbieding. Er zitten echt heel gekke berichten tussen.
Blote lichamen, filmpjes, foto’s; alles!”
Joy: “Jij zegt altijd meteen als vrouwen toenadering zoeken: ‘Ik
ben met jou, jij bent mijn meissie.’ Als jij dat zegt, is het voor
mij meteen klaar.”
Kjeld: “Maar hé, jij krijgt ook van die berichten.”
Joy knikt: “Ja, ik krijg soms ook foto’s of van die gekke berich-
ten. Je hebt van die sugar daddy’s die me via de mail of social
media geld bieden...”
Kjeld, gierend: “Dan krijg je de vraag of je gezellig een week-
endje langskomt!”
Joy: “Dan krijg ik een bericht waarin het hele draaiboek is
uitgewerkt. ‘Ik kan voor je zorgen. Je mag met me mee hier-
17 ‘we zitten in hetzelfde schuitje’
12-01-2021 15:05
 Joy: ‘Ik had doordat het
de laatste tijd minder
ging toch een beetje het
gevoel dat ik er niet
meer bij hoorde, dat
ik al vergane glorie was’
naartoe en dan krijg je daar dit bedrag voor.’
Heel raar. Het klinkt gek, maar ik raak er
een beetje aan gewend. Het is voor ons
allebei een beetje dagelijkse kost. Bizar, hè?”
Kjeld: “De berichten beginnen vaak met:
‘Hoi, ik doe dit normaal gesproken nooit.’
En daarna volgt al snel: ‘Ik zie dat je een
vriendin hebt en een kind, maar mocht je
eens een pleziertje willen, dan ben je altijd
welkom.’ Doordat we dit allebei meemaken,
zorgt dat ook voor... ja, hoe zeg je dat?”
Joy: “We zitten in hetzelfde schuitje. Dat
scheelt.”

Bed
Ze weten dat ze in the picture staan, dat er op hen wordt gelet.
Joy en Kjeld weten ook wat ze moeten doen en laten voor hun
sport, dat ze soms keuzes moeten maken die niet altijd gezellig
of leuk zijn, maar wel goed voor hun schaatscarrières.
Kjeld: “Het helpt erg dat je dezelfde dingen meemaakt, op en
naast het ijs. Het zorgt voor begrip, je respecteert de keuzes
waar de ander voor staat. Ik snap heel goed dat als ik van plan
ben om samen iets leuks te gaan doen, jij ervoor kiest om je rust
te nemen omdat je eraan toe bent.”
Joy: “Ik heb mijn rust hard nodig, ga altijd vroeg naar bed.”
Kjeld: “Dat vond ik in het begin best lastig. Zaten we lekker
samen tv te kijken en zei je om kwart voor tien ineens: ‘Ik ga
erin.’ In het begin riep ik dan: wat ben jij saai, joh!”
Joy: “Jij gaat vaak later naar bed, maar kan weer veel beter uit-
slapen dan ik.”
Kjeld: “We hebben eigenlijk allebei ons eigen bedrijfje. En
dat moet blijven draaien, dat is het belangrijkste. Het laatste
wat ik wil is dat jij je de volgende dag minder voelt, omdat je
nog even bij mij bent blijven zitten. Slapen is, net als de juiste
voeding, zo belangrijk voor ons. Op dat vlak kun je geen
concessies doen. Doen we dus ook niet. Tegen de jongens
met wie ik geregeld aan het gamen ben, zeg ik om tien uur
’s avonds vaak: ik kap ermee. Die jongens reageren dan vaak
met: joh, we zitten net. Zij gaan gerust tot diep in de nacht
door met gamen. Ook al moeten ze de volgende dag werken.
Die nemen genoegen met vijf uur slaap. Als wij dat doen, dan
gaat het mis. Je voelt het in de training meteen als je niet vol-
doende uitgerust bent. Daarom is een samenwerking zoals met
M line voor ons dan ook van grote waarde. Wij sporters zijn heel
sensitief, voelen elk pijntje. Het onderhouden van het lichaam
is zo belangrijk. Een uurtje minder slaap voelen we meteen.”
Joy: “Als ik mijn kussen raak, ben ik weg.”
Kjeld: “Daar ben ik jaloers op, hoor.”
Joy: “Jij kunt vaak beter presteren met wat minder slaap dan ik.”
Kjeld: “Zeker sinds de uitbraak van de coronapandemie is Jax
vaak bij me. Ik vind het geweldig om naast hem wakker te
worden. Maar als hij om zes uur ’s ochtends wakker wordt,

kjeld nuis & joy beune 18

HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 18 13-01-2021 16:31


kan ik me niet nog even omdraaien. Mijn slaapritme is dus
iets aangepast. En het heeft ook met leeftijd te maken. Vroeger
deed ik veel meer middagdutjes dan tegenwoordig. Het is voor
iedereen anders. Maar als ik wil rusten, dan moet het ook goed
zijn. Dat begint dus met een goed matras en kussen.”
Switch
Over keuzes maken gesproken. Joy en Kjeld zijn sinds enkele
maanden geen ploeggenoten meer. Kjeld besloot afgelopen
zomer Jumbo-Visma te verruilen voor Team Reggeborgh. Na
elf jaar kwam een einde aan de samenwerking met Jac Orie.
Over de transfer naar de ploeg van Gerard van Velde was flink
wat te doen.
Kjeld: “Ja, dat was wel een dingetje, hè? Twee jaar terug heb
ik ook al met Van Velde gesproken. Het klikte meteen, maar
destijds had hij geen sponsor voor zijn ploeg. Ik be-
sloot bij te tekenen. Afgelopen zomer klopte Gerard weer
aan en dacht ik: nu moet ik het doen. Ik heb heel veel
HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 19
Kjeld: ‘We maken een
praatje als we elkaar
tegenkomen. Maar
ik weet dat Jac Orie aan
iedereen in een groen pak
een hekel heeft’
geleerd van Jac Orie, heb mede dankzij hem
gewonnen wat ik heb gewonnen, maar het
was wel elk jaar hetzelfde.”
Joy: “Ik snap dat je eens wat anders wil.
Neemt niet weg dat ik het jammer vind dat
we niet meer bij elkaar in de ploeg zitten.
Binnen de ploeg word ik er nog steeds op
aangesproken dat jij bent overgestapt. Die
switch heeft er in elk geval voor gezorgd
dat iedereen op scherp is gezet. Bij Jumbo-
Visma willen ze heel graag van jou winnen.
En jij wil op jouw beurt weer heel graag van
hen winnen.”
Kjeld: “‘Lekker bezig,’ zei Sven Kramer
toen ik vertelde dat ik wegging. ‘Hij gaat
toch niet weg,’ riep Sven altijd grappend als een overstap ter
sprake kwam. Volgens mij vond Sven het mooi dat ik het toch
heb gedaan. Hij heeft in het verleden ook die stap gezet, toen hij
na een jarenlange samenwerking met Gerard Kemkers switchte
naar Jac. Tussen Sven en mij is het gewoon chill. Jac reageerde
heel koeltjes toen ik liet weten dat ik ging vertrekken.”
Joy: “Hij vond het zeker niet leuk.”
Kjeld: “Maar dat zal hij niet snel laten zien. Zo is Jac. Op het
moment dat ik de boodschap had medegedeeld, was ik een
tegenstander. Zo steekt hij in elkaar. Prima. Als we elkaar nu
tegenkomen, ontlopen we elkaar niet, hoor. Het is ook niet
vervelend, we maken gewoon een praatje. Maar verder weet
ik dat hij aan iedereen in een groen pak een hekel heeft. Dat
mag ook op het ijs, hè. Het belangrijkst is dat ik meteen na de
switch al merkte dat ik vrolijk werd van de nieuwe trainings-
vormen. Ik was toe aan die frisse wind.”
Kjeld dacht bij Reggeborgh bij Kai Verbij en Dai Dai Ntab in
de ploeg te komen. Maar Jumbo-Visma trok meteen na het
vertrek van Kjeld uitgerekend die twee sprinters aan.
19 ‘we zitten in hetzelfde schuitje’
12-01-2021 15:06
 Kjeld: “Ik had al tegen Kai en Dai Dai gezegd dat ik hun kant
op zou komen als de kans zich voor zou doen. Van Dai Dai wist
ik dat hij hetzelfde had als ik: hij wilde wel een keer wat anders.
Snapte ik. Jac heeft Kai gebeld de dag nadat ik had verteld dat
ik wegging. Dat is zijn goed recht en dat is een goede zet voor
hun sprinttrein. Het is zakelijk, ik zie dat niet als iets persoon-
lijks. Kai zal gevallen zijn voor het verhaal van Jac, heeft het
idee dat hij bij hem een onwijze stap kan maken. Als hij denkt
dat hij daar als sporter beter van kan worden, wie ben ik dan
om te zeggen dat hij bij Reggeborgh moet blijven?”
Mental coach
Joy denkt niet aan een overstap, ze is bij Jumbo-Visma bezig
om manieren te vinden het maximale uit haar mogelijkheden
te halen. Na haar eerste seizoen bleven de prestaties achter bij
haar verwachtingen. Maar bij het kwalificatietoernooi, eind
december, stond ze er. Joy dwong kwalificatie voor zowel het
EK allround als de WK afstanden op de 3000 meter af.
Joy: “Ik heb wel een beetje in een dip gezeten.”
Kjeld: “Je had ook al hard geschaatst, dus het zat erin. Vorig
jaar slaagde je er niet in je te kwalificeren voor de World Cups.
Dat was een klap. Ik weet hoe dat voelt, daardoor ga je zo aan
jezelf twijfelen.”
Joy: “Ik ben pas 21, maar ik had doordat het de laatste tijd
minder ging toch een beetje het gevoel dat ik er niet meer bij
hoorde, dat ik al vergane glorie was.”
Kjeld: “Ik zag je knokken om de negatieve modus te doorbreken.”
Joy: “Ik heb een mental coach die ik gemiddeld één keer per
week bel. Ik heb echt het gevoel dat zij me door de moeilijke
periode heeft getrokken. Ik kom door de gesprekken met haar
ook steeds meer over mezelf te weten. Een van de lessen is dat ik
een ontzettende perfectionist ben. Dat perfectionistische zit me
ook geregeld in de weg. Daarnaast wil ik mensen graag pleasen.
Dat komt ook voort uit mijn opvoeding, denk ik. Mijn ouders
vinden presteren erg belangrijk. Op school moest ik het goed
doen en ze vonden het ook belangrijk dat ik uitblonk in m’n
sport. Misschien is die druk soms iets te hoog voor me. Maar
denk nou niet dat ik geen fijne jeugd heb gehad. Mijn ouders
hadden alles voor me over. Maar ergens zat ook het gevoel dat
ik altijd goed moest presteren omdat ik anders mijn ouders
teleur zou stellen. Ze stonden altijd met de beste bedoelingen
voor me klaar, hoor, maar soms was het fijner geweest om een
arm om me heen te krijgen in plaats van de mededeling dat ik
het niet goed had gedaan. Soms ben ik heel erg op zoek naar
kjeld nuis & joy beune
HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 20
bevestiging dat ik iets goed heb gedaan. Het is heel fijn dat ik
nu iemand om me heen heb die me even een knuffel geeft of
zegt dat hij trots op me is. Maar goed, aan mijn ouders heb ik
tegelijkertijd mijn grote drive te danken.”
Kjeld: “Jij wist op je negentiende al zo goed waar je mee bezig
was en wat je wilde. Dat bewonderde ik. Ik dacht geregeld als
ik jou bezig zag: hoe was het met mij gelopen als ik op m’n
negentiende al zo professioneel bezig was geweest? Maar ik
herkende ook dingen van mezelf in jou. Bijvoorbeeld dat
neurotische gedrag in aanloop naar een wedstrijd. Vanaf het
moment dat je wakker wordt op een wedstrijddag ben je een
compleet ander mens. Alles heb je tot op de minuut gepland.
O wee als het ietsje anders gaat. Dan krijg ik een sneer. Je zegt
ook vaak aan het einde van de dag: ‘Sorry hoor, mijn gedrag op
zo’n dag moet je maar even voor lief nemen.’”
Joy: “Op zulke dagen ben ik ontzettend zenuwachtig. Daarin
sla ik misschien wel een beetje door.”
Kjeld: “Ik heb dat ook jarenlang gehad en voel de spanning
voor een wedstrijd ook nog steeds wel. Maar ik denk dat je het
aan mij wat minder merkt.”
Joy: “Als in mijn planning staat dat ik om één uur ’s middags
even op bed moet gaan liggen en het wordt half twee, dan kan
ik daar gefrustreerd door raken en zelfs een beetje in paniek.
Jij kan dan zeggen: ‘Doe een beetje chill, wat maakt dat half
uurtje nou uit.’ Maar verder laat je me op zulke dagen vooral
met rust. ‘Doe gewoon lekker je ding,’ zeg je dan, ‘en als je
lekker chagrijnig wil zijn, ga dan je gang.’”
Kjeld: “Ik wil jou natuurlijk graag helpen, maar iedereen moet
voor zichzelf een manier vinden die voor hem of haar werkt.
Wat voor mij werkt, hoeft totaal niet voor jou te werken. Voor
mij was het ook een zoektocht. Ik zag mezelf ook op m’n 21ste
al als olympisch kampioen nadat ik een medaille op een World
Cup had gewonnen. Ik wilde tot een jaar of vijf terug ook veel
te graag. Telkens ging het mis op momenten dat ik er moest
staan, daardoor miste ik de Spelen van 2014. Toen ik in 2017
voor het eerst goud won bij de WK afstanden, zei Sven Kramer
tegen me: ‘Sukkel, dat had je vier jaar geleden ook al kunnen
halen. Wat? Acht jaar geleden!’ Als ik jou hoor bellen met je
psycholoog, dan vind ik dat je het heel goed doet. Ik maak
trouwens ook nog steeds gebruik van een mentale begeleider.
Er is afgelopen tijd weer veel met me gebeurd.”
Kjeld wisselde dus van team, kreeg vlak voor de seizoenstart
corona waardoor hij met achterstand aan het seizoen begon.
Daarna volgde een diskwalificatie op het NK sprint en bij het
kwalificatietoernooi eind december ging het mis op de 1000
20
12-01-2021 15:06
 Kjeld: ‘Bij elk trouwprogramma
heeft Joy hoop dat op een dag... Ik
zeg dan altijd: kun je rekenen?
reken er dan maar niet op.
Ik vind trouwen maar onzin’

Blouse (Arket), Jeans (Filippa k) 21 xxx

HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 21 14-01-2021 14:41

 Kjeld: Coltrui & Jasje (Uniqlo)
Joy: Jeans (Filippa k), Zwarte top (Other stories), Jasje (Uniqlo)

meter waardoor hij niet mee mocht doen aan het EK sprint en Kjeld klust erop los
straks op de WK afstanden ontbreekt op de 1000 meter. Hij zal
alles op alles zetten om zijn startbewijs op de 1500 meter om
met GAMMA
te zetten in een nieuwe wereldtitel in Heerenveen. “Ik ging in “GAMMA is bouwmarkt nummer één
het begin absoluut niet met de ballen die ik normaal heb naar van Nederland. k wil zelf ook altijd
de startlijn. Op de 1000 meter bij het kwalificatietoernooi heb nummer n zijn, legt eld enthousiast uit.
ik het verpest. Ook omdat ik juist lekker rijd. De hulp van de en superleuke samenwerking om onze
mentale begeleider heb ik weer opgepakt.” nummer n posities te versterken.
et A A als partner aan e zijde bete-
kent dat voor eld heel veel leuke acties op
Trouwprogramma poten zetten. ot en met februari kun e
Hoe ze hun toekomst samen zien? Joy wijst lachend naar Kjeld bijvoorbeeld meedoen aan de winactie ive
die in de keuken bezig is. “Zoals nu! Kjeld die de afwas doet. Jij anuit e uinhuis. Hierbij maak e kans op
stopt over een paar jaar en ik moet dan nog wel even door. Dan een volledig ingericht tuinhuis of aangekleed
kun jij mooi huisvader worden, toch?” balkon. e gelukkige winnaars zullen het
Kjeld: “Nou, ik ben nog niet bezig met een leven zonder schaatsen dan live vanuit hun eigen
schaatsen, hoor. Ik haal er nog steeds heel veel plezier uit, merk A A uinhuis of balkon kunnen kijken.
dat ik nog steeds progressie maak. Mijn laatste race van vorig o heb e thuis als schaatsfan toch een
seizoen was mijn beste ooit.” unieke schaatsbeleving. Buitenkans e
Hij won in 2020 bij de WK afstanden in Inzell de 1500 meter, eld kan zelf ook niet wachten om in zijn
het betekende zijn derde wereldtitel. En in de laatste wedstrijd eigen huis de boel op te knappen.
van het jaar, de wereldbekerfinale in Heerenveen, reed hij een nlangs heb ik een woning gekocht in
baanrecord op die afstand. “Die race was nog beter dan die Heerenveen. r valt dus wat te klussen.
waarin ik het wereldrecord reed. Ik zie het voorlopig nog roos- Bij A A heb e een groot assortiment
kleurig in. Maar zeg nou maar gewoon wat je echt graag wil wat van doe het zelfartikelen en gereedschap.
de toekomst betreft...” aarom ben ik erg blij dat ik daar alles
Joy: “Ik heb de wens om op een dag te gaan trouwen. Maar dat kan vinden. n wat hij als eerst gaat
zie jij niet zitten. Trouwen vind jij maar niks. Ik heb nog hoop.” aanpakken ijn tuinhuisoverkapping.
Kjeld: “Bij elk trouwprogramma heb jij de hoop dat op een ie ga ik zelf opkalefateren.
dag... Ik zeg dan altijd: kun je rekenen? Reken er maar niet op.
Ik vind trouwen maar onzin.” ijk op gamma.nl/schaatsen voor meer
Joy: “Ik zie ons in elk geval wel samen oud worden.” informatie. Houd nstagram @gamma_fan_
van_schaatsen in de gaten voor meer toffe
Met dank aan B&B Uitgerust voor Zaken, Heerenveen acties en schaatscontent.

kjeld nuis & joy beune 22

HLD55 Kjeld Nuis Joy Beune_2.indd 22 14-01-2021 14:42

 TOPPRESTATIES
KOMEN NIET
VANZELF.
Kjeld N
uis

Wij staan voor iedereen die alles uit de dag haalt.

Voor iedereen die onbewust topprestaties van
zichzelf vraagt. Dag in dag uit. Een leven lang.

Wij zijn M line. Wij maken van slapen geen romantiek

zoals anderen dat doen. Want wij weten dat slaap aan
de basis ligt van elke prestatie. Hoe beter de slaap,
Uitstekende ondersteuning
hoe groter het effect.
Voortreffelijke drukverdeling

Wij zijn M line. Wij helpen jou in de hectiek van

alledag. Want topprestaties komen niet vanzelf. Goede ventilatie

Daarvoor zijn we constant in beweging. Net als jij.

PRESTEER NET ALS

KJELD BETER MET DE
DYNAMIC SUPPORT
COOL MOTION
HYBRID 7 & 8 PREMIUM

HLD55 ADV.indd 23 13-01-2021 10:41

 NEEM EEN ABONNEMENT
EN KIES JE KORTING
10X VOOR €54,99 34,5%
i.p.v. € 83,90 (TOT WEDEROPZEGGING) KORTING

5X VOOR € 29,99
I.P.V. € 41,95 (TOT WEDEROPZEGGING) 2K8O ,5%
RTING

3X VOOR €19,99
I.P.V. € 23,97 (TOT WEDEROPZEGGING)
1K6O ,5%
RTING

OOK LEUK OM CADEAU TE GEVEN

Ga naar www.helden.media/abonneer of bel 0251 - 25 79 24

VRAGEN OVER ABONNEMENTEN KUN JE PER MAIL STELLEN VIA KLANTENSERVICE@ABOLAND.NL OF TELEFONISCH VIA 0251-25 79 24 (€0,10 per minuut). JE KUNT OOK NAAR WWW.HELDEN.MEDIA/KLANTENSERVICE GAAN
EN HET JUISTE SERVICE FORMULIER INVULLEN. DE AANBIEDING IS GELDIG TOT EN MET 31/12/2021 EN IS INCLUSIEF VERZENDKOSTEN. PRIJSWIJZIGINGEN, DRUK- EN ZETFOUTEN VOORBEHOUDEN. HELDEN MAGAZINE KOST
IN DE WINKEL €7,99. ABONNEMENTEN IN HET BUITENLAND ZIJN MOGELIJK. JE ABONNEERT JE TENMINSTE VOOR HET OPGEGEVEN AANTAL EDITIES EN TOT WEDEROPZEGGING. OPZEGGEN NA ONTVANGST VAN DE EERSTE EDITIE
UIT DE GEKOZEN ACTIEPERIODE IS HEEL EENVOUDIG EN KAN PER MAAND. CADEAU-ABONNEMENTEN STOPPEN AUTOMATISCH.

HLD55 Werf Kies je korting.indd 24 14-01-2021 16:04

 fantaseren
Het vervelende van 2020, naast alles wat nog veel vervelender was, is het tekort aan
werkelijk historische sportverhalen. Want er ging heel erg veel niet door en als het wel
doorging, dan voelde het toch minder belangrijk. We hadden zelfs geen verkiezing
voor de sportman, sportvrouw, sportcoach en sportploeg van het jaar. Er was geen
sportgala waardoor we een keer niet na afloop konden zeggen dat het echt een keer
heel anders moet.
Gelukkig kunnen we dit jaar wel meer dan genoeg meemaken. Al is het maar omdat
we er in gedachten nog over kunnen fantaseren. Het zijn heerlijke beelden als ik mijn
ogen dichtdoe. Heb je begin lente wel eens koeien die een winter binnen hebben
gestaan, zien huppelen en dartelen met die lompe lichamen en te zware uiers? Puur
geluk. Nou, dat gevoel krijgen wij zelf als sportmensen ook weer overal op de velden
en in de hallen los mogen gaan.
En hopelijk kunnen we snel weer langs de lijn staan. Eindelijk weer lekker loeien, van
dichtbij weer de bijzondere klasse zien van je eigen kind. Of zelf sporten. Euforie en
verslagenheid op welk sportniveau dan ook. En eindelijk weer vlak voor het douchen
peter heerschop die shampoofles volpissen.
Auteur, columnist en lid van cabaretgroep Man, man, wat zit er in mijn gedachten weer een hoop sportplezier aan te komen.
‘Niet Uit Het Raam’ (NUHR). PSV wint terecht de Europa League na de onterechte uitschakeling van Ajax tegen
welke laf spelende andere ploeg dan ook. Het Nederlands voetbalteam haalt de laatste
vier op het EK. En als je de laatste vier haalt, is – om maar eens een sportcliché te
gebruiken – alles mogelijk! Max Verstappen wint de GP van Zandvoort, zelfs dus
als die niet eens doorgaat. En dan de Olympische Spelen met het onverwacht grote
Hét verhaal is toch aantal gouden medailles voor Nederland. De suprematie van de baanwielrenners, het
mountainbikegoud voor Mathieu van der Poel, nog wel na die lelijke valpartij in de
wel het goud van één na laatste ronde. Kiran Badloe die het windsurfgoud voor de derde keer achter-
elkaar voor Nederland pakt. Zie hoe hij na de medalrace Dorian van Rijsselberghe in
Annemiek van de armen valt en ze met hun vreugdedans tonen hoe echte vriendschap eruit kan zien.
De zwemsters van de estafetteploeg? Toch weer goud. Misschien na diskwalificatie
Vleuten, na die van Amerika, maar dan hadden die maar goed moeten wisselen. En nee, geen goud
voor de Oranje voetbalvrouwen, maar wat een geweldige wedstrijd om het brons. En
verschrikkelijke dan telt zo’n 4-0 tegen Engeland toch echt wel.
Heerlijk om weer allemaal over na te denken. Want tot nu toe gaat het nog gewoon
val in Rio vijf jaar door.
O ja, wacht even. Hét verhaal is toch wel het goud van Annemiek van Vleuten bij de
geleden. Solo naar wegwedstrijd, na die verschrikkelijke val in Rio vijf jaar geleden. Solo naar de finish.
Drie kilometer voor de aankomst al tranen van geluk.
de finish Maar laten we nu wel eerst even dat afgelaste sportgala oplossen.
Geef die Jaap Eden gewoon en vooral aan het shorttrackteam met coach Jeroen Otter.
Voor de manier waarop zij lieten zien wat de kracht is van hun team bij het overlijden
van Lara van Ruijven. Hoeveel liefde en verdriet en steun en samenzijn er kan zitten
in één ploeg. Dat was verreweg de mooiste sport in 2020.

xxx 25 31
25

HLD55 Columns.indd 25 14-01-2021 12:30

 xxx 26

HLD55 Hans Hateboer.indd 26 12-01-2021 15:12

 Tekst jaap stalenburg
Beeld anp & prive

‘Ik ben anders

tegen het leven aan
gaan kijken’
Hans Hateboer is speler van Atalanta Bergamo
en het Nederlands elftal. Hij blikt terug op een
jaar dat enorme impact op hem had. In het
zwaar getroffen Bergamo maakte hij van nabij
de verschrikkingen van corona mee, werd een
van de nieuwe helden van de revelatie van de
Serie A en kreeg kritiek voor de kiezen.

“Ik ben als mens veranderd. Het jaar 2020 heeft mij een dub-
bel gevoel opgeleverd. Qua prestaties is het een topjaar geweest
voor ons als team en mijn eigen ontwikkeling ging ook heel
goed. Ik vond het een mooie erkenning dat ik met Stefan de
Vrij, Matthijs de Ligt en Virgil van Dijk werd genomineerd
door de UEFA voor het Elftal van het Jaar 2020. Maar ik zie
ook dat het leven op de wereld er door corona een stuk minder
florissant voor staat.”
Hans Hateboer, verdediger van Atalanta Bergamo en het
Nederlands elftal, praat openhartig over het jaar met sportieve
pieken en de enorme impact die corona op hem had en heeft.
“Er is meer in het leven dan voetbal. De situatie dat je thuis
opgesloten zat en niet bij de familie kon zijn, was zwaar. Het is
heel dubbel geweest in het afgelopen jaar.”
Hans bevond zich in het epicentrum van de uitbraak van
het coronavirus in Europa. Het verdriet maakte hij van zeer
nabij mee. Eind 2020 zag hij de besmettingscijfers ook in
Bergamo weer oplopen, de stad ging opnieuw in lockdown.
“Buiten het voetbal is er niks te doen, de restaurants zijn
gesloten, de winkels zijn nog wel open, maar voor de rest
is alles dicht. Je kunt niet zo heel veel doen, dus je leeft van
wedstrijd naar wedstrijd. Het is fysiek zwaar, maar het is
misschien mentaal nog wel zwaarder. Maar ik weet ook: wij
worden er nog goed voor betaald, moeten niet zeuren. Er
zijn genoeg mensen hier in Italië die financieel en emotioneel
zwaar getroffen zijn, die werkloos zijn geworden en die in een
appartementje zitten met een gezin met drie kinderen.
Nauwelijks inkomen en veel stress.”
Hans zegt ook dat hij van nabij heeft meegemaakt dat corona,
met al zijn rampspoed, voor verbroedering heeft gezorgd. “De
enorme veerkracht van de mensen hier is bewonderenswaar-
dig. Iedereen is ook zo sociaal en probeert positief te blijven.
Ik kende tot de corona-uitbraak mijn onderburen niet en ben
maar een praatje met ze gaan maken. De buurman zei dat hij
nog geen cent salaris had gezien en dat hij niet wist hoe het ver-
der moest. Dat deed me echt iets. En toch vroeg hij me aan het
eind van het gesprek of ik nog iets van eten nodig had, dat ze
pasta hadden gemaakt en of ik mee wilde eten. Zelfs al hadden

27

HLD55 Hans Hateboer.indd 27 13-01-2021 10:32

 ze het zelf heel moeilijk, toch stonden ze klaar om
anderen te helpen.”
19 februari 2020
Iets van 40.000 dolgelukkige Atalanta Bergamo-
fans vliegen elkaar in de armen na de 4-1-zege in
de Champions League op Valencia. Dankzij onder
meer twee doelpunten van Hans Hateboer neemt
de Italiaanse ploeg in San Siro al voor de return
een voorschot op een plek in de kwartfinales.
Atalanta moest uitwijken naar Milaan, omdat het
eigen stadion niet voldoet aan de eisen van de UEFA.
Op dat moment is het coronavirus nog vooral een
probleem in de Chinese regio Wuhan, denkt bijna
iedereen. De wedstrijd krijgt achteraf het stem-
pel superspread event. In San Siro is die avond een
biologische bom ontploft. Vier dagen later wordt
Italië opgeschrikt door de eerste coronapatiënt. Een
paar weken later beheerst corona het leven in Italië
en heel Europa. Bergamo, een stad qua inwoners
vergelijkbaar met Leeuwarden of Zoetermeer, is met
zesduizend doden de zwaarst getroffen regio van
Europa. Nog geen maand na de wedstrijd kunnen
crematoria in Bergamo de lichamen van overleden
inwoners niet meer aan.
“Het is voor mij zo dubbel om terug te blikken op
die avond in San Siro,” zegt Hans. “De wedstrijd zelf
was voor mij het hoogtepunt van 2020. We klop-
ten Valencia met maar liefst 4-1, ik scoorde twee
keer, mijn familie was uit Groningen overgekomen
en had een topavond. Maar ja, achteraf blijkt die
wedstrijd de coronabom te zijn geweest hier in
Italië. Niemand had daar ook maar een idee van. Je
hoorde wel van corona op het nieuws, maar het was
nog geen groot issue, het was iets van ver weg. Maar
het werd al snel heel serieus. Een paar dagen later
was er de eerste coronabesmetting in de provincie.
De wedstrijd van ons op zondag werd gecanceld en
ook het carnaval van dat weekend ging niet door.
HAns hateboer
HLD55 Hans Hateboer.indd 28
De sfeer was absurd. Het waren de eerste mooie dagen van het
jaar en veel mensen waren op straat. Het voorjaar begon. De
terrassen zaten vol. Niet veel later werd het iedereen duidelijk
hoe zwaar Bergamo was getroffen en kreeg ook de rest van de
wereld te maken met corona.”
10 maart 2020
De ziekenhuizen stromen vol met coronapatiënten en ook
in Valencia neemt het aantal gevallen van mensen met
Covid-19 snel toe als gevolg van de wedstrijd op 19 februari.
In gespannen sfeer wordt de return tussen Atalanta en Valencia
gespeeld. Zonder publiek. Atalanta wint met 4-3, maar is op dat
moment al om een heel andere reden wereldnieuws. “Op straat
‘Die wedstrijd tegen Valencia blijkt
de coronabom te zijn geweest. Je
hoorde van corona op het nieuws,
maar het was iets van ver weg’
hoorde je na terugkeer alleen sirenes en de kerkklokken voor de
overledenen. Langer dan een uur zijn we niet blij geweest met
de overwinning op Valencia,” twitterde ploeggenoot en collega-
international Marten de Roon.
“Mijn vriendin is vanuit Valencia meteen naar Nederland
gegaan. We hebben snel haar vlucht omgeboekt, want het werd
snel duidelijk hoe ernstig de situatie in Bergamo was. Ik dacht
dat ze beter af zou zijn bij haar familie in Nederland. Er waren
veel doden en er was de dreiging van een langdurige lockdown.
Normaal gesproken zouden er na zo’n wedstrijd duizenden
dolenthousiaste supporters staan op het vliegveld, nu was er
niemand.
Iedereen zat thuis in quarantaine. Ambulances en lijkwagens
reden af en aan. Na die wedstrijd zijn we van enorme blijdschap
28
13-01-2021 16:39
 en euforie door het voor Atalanta historische resul-
taat vol het zwarte gat in gevallen. Het contrast was
zo ontzettend groot. Zo vreemd. Het deed pijn ook.
Omdat wij met Valencia-spelers in contact 19 februari 2020: de beruchte champions League-wedstrijd atalanta bergamo-
valencia (4-1). Hans hateboer is de grote man met twee goals.
waren geweest die positief waren getest, moesten we
meteen na terugkomst acht weken in verplichte
quarantaine. Wij hebben er met een aantal jongens
voor gekozen om dat te doen op het trainings-
complex, omdat we daar alle faciliteiten hadden.
We dachten op dat moment ook: na twee weken
kunnen we in elk geval weer met z’n allen gaan trai-
nen. Toen dat niet het geval bleek te zijn, ben ik
naar mijn huis gegaan in Bergamo. Ik heb daar zes
weken in m’n eentje gezeten. Het land mocht ik niet
verlaten van de club en mijn vriendin Elisa zat in
Nederland. Gelukkig had ik de hond thuis.
De lockdown in Bergamo was extreem streng, je
mocht het huis bijna niet verlaten. Op de rotondes
stonden legervoertuigen en militairen checkten of je
wel op straat mocht zijn en vroegen waar je heen
ging. Als je boodschappen ging doen, moest je een
papier meenemen met daarop wat je ging doen. Dat
ging heel ver. De hond was mijn redding. Die mocht
ik drie keer per dag uitlaten en daar nam ik alle tijd
voor. Ik kwam bijna niemand tegen op straat en als
ik dan een rondje deed door het centrum, zag ik
alleen politie of legervoertuigen. Het was gelukkig
vaak mooi weer, dus ik zat af en toe gewoon een
uur in het park met de hond. Voor de rest trainde ik
in mijn uppie. Ik had van de club gewichten mee-
genomen en ze hadden een loopband gebracht. Ik
had alles om te trainen, dus mijn hele balkon was
ingericht als een soort van gym.
Ik moest alles zelf doen, ook leren koken. Dat doodde
de tijd een beetje. Ik kookte daarvoor weleens, maar
niet elke dag omdat mijn vriendin er gewoon was.
Ineens moest ik elke dag eten maken. Ik kocht ook
een piano, dacht: laat ik corona aangrijpen om iets
nieuws te leren. Ik had collega’s gezien die goed kon-
den spelen en dat trok me wel. Ik wist ook: je moet

29 xxx

HLD55 Hans Hateboer.indd 29 13-01-2021 16:39

 veel uren maken en ik had ineens alle tijd. Na drie
Hans hateboer weken ben ik ermee opgehouden, het was te lastig.
met vriendin Op tv zag het er makkelijker uit, leek het of ieder-
elisa en
hun hond een pianist kon worden, maar de werkelijkheid viel
vies tegen. Maar het pianospelen had wel drie weken
voor tijdverdrijf gezorgd en het gaf me in het begin
energie. Toch werd me al snel duidelijk dat aan mij
geen muzikaal talent verloren is gegaan.
Er waren momenten dat ik echt klaar was met het
helemaal op mezelf aangewezen zijn. Ik begon zelfs
tegen de hond te praten. Mijn vrienden belden
gelukkig geregeld, die zaten achter de PlayStation.
Die trok me uiteindelijk toch meer dan de piano.
Door het wandelen met de hond zag ik wat er in
de stad gebeurde. En ik hoorde van andere mensen
die hun hond uitlieten en die ik soms even sprak de
gruwelijke verhalen en die kwamen keihard bij me
binnen. Ik keek geen Italiaanse tv, het nieuws volg-
de ik via de Nederlandse media. Het ergste nieuws
kreeg ik ook mee in de groepsapp van de club.
En steeds weer die sirenes. De hele dag door. Mijn
wandelingen met de hond maakten ook duidelijk
hoe groot de ramp was in Bergamo. Ik heb de leger-
wagens vol lijkkisten voorbij zien komen en heb de
kerken vol met kisten gezien. Ik kon me er enigszins
voor afsluiten, omdat ik niemand kende die op dat
moment besmet was. In mijn directe omgeving was
weinig coronaleed op dat moment. Onze keeper was
wel ziek, maar dat bleef bij een griepje. De vader van
een assistent-trainer is wel overleden zonder dat de
familie afscheid van hem mocht nemen. Heftig.
Ik ben geen moment bang geweest om ziek te
worden. Ik had wel zoiets van: hoelang gaat dit
in godsnaam nog duren? De familie thuis in het
Groningse Beerta was wel bezorgd. Familie en
vrienden, ooms en tantes belden allemaal even op:
‘Hoe is het daar nou? Blijf gezond!’ Iedereen zag de
heftige beelden uit Bergamo.
Toen ik na zes weken eindelijk het land mocht
verlaten, was ik opgelucht dat ik eindelijk naar

xxx

HLD55 Hans Hateboer.indd 30 13-01-2021 16:39

 Nederland kon om mijn vriendin en familie te zien. Ik ben met-
een in de auto gestapt en ben gaan rijden. Wat was ik blij toen ik na
een uur of elf Nederland binnenreed. Midden in de nacht kwam
ik aan. Heerlijk om weer even in de normale wereld te zijn. In
Nederland was ook een lockdown, maar die was veel minder
streng dan in Italië. Ik hoorde wel mensen klagen, maar je kon
tenminste nog gewoon naar buiten, je hoefde geen mondkapje
te dragen en je kon de familie nog zien op dat moment.
Maar zoals ik eerder al zei: die zes weken dat ik alleen was, heb-
ben me als mens veranderd. Het was voor het eerst dat mijn
leven niet werd gedomineerd door voetbal. Ik ben anders tegen
het leven aan gaan kijken. Ik realiseer me hoe kwetsbaar we
zijn. Je kunt zomaar ernstig ziek worden en erger. En ja, wat is
voetbal dan eigenlijk?”
‘En steeds weer die sirenes. De hele
dag door. Ik heb de legerwagens vol
lijkkisten voorbij zien komen en heb
de kerken vol met kisten gezien’
12 augustus 2020
Atalanta Bergamo neemt het in de door corona met vier maan-
den uitgestelde kwartfinale van de Champions League op tegen
Paris Saint-Germain. In Estadio da Luz in Lissabon is het in de
negentigste minuut nog 1-0 voor Atalanta. Maar ver in de extra
tijd promoveert Marquinhos een mislukt schot van Neymar tot
doelpunt en even later maakt Choupo-Moting uit een voorzet
van Mbappé zelfs nog de 1-2. De klap komt hard aan bij de
spelers van Atalanta.
“We stonden al met één been in de halve finale. Twee goals
tegen in de allerlaatste minuut... We hadden graag wat terug-
gedaan voor de inwoners en fans van Bergamo, zeker bij de
Italianen in de ploeg leefde dat heel erg. Ons succes zorgde voor
31
HLD55 Hans Hateboer.indd 31
plezier en een beetje optimisme en positieve ener-
gie voor de zwaar getroffen bevolking. Je merkte het
ook op straat, dat ondanks het verdriet het voetbal
toch heel belangrijk was voor de mensen in de stad.
Voetbal was een dankbare afleiding in zware tijden,
het gaf de mensen hun trots terug. In de kleedka-
mer zag je na afloop van die kwartfinale pure ver-
slagenheid. Toen we terug waren in het hotel was er
ook alweer trots op wat we bereikt hadden. Het was
een fantastisch seizoen geweest. Gelukkig hadden
we ons drie weken eerder in de competitie alweer
geplaatst voor de Champions League.”
14 oktober 2020
Oranje speelt in Bergamo tegen Italië voor de
Nations League. Het wordt 1-1, maar de symbo-
lische waarde is groot. “De interland is een mooi
cadeau na de moeilijke maanden hier,” zegt de
burgemeester van Bergamo. Hans Hateboer staat in
de basis, het is niet zijn enige interland in 2020. Hij
speelt ook tegen Polen, Mexico, Spanje en Bosnië.
“Het was vooral leuk om in m’n eigen stadion en
stad die interland te spelen. Dat zorgde ook voor
een gevoel van trots bij de supporters van Atalan-
ta. Zo van: bij ons spelen ook spelers die voor het
Nederlands elftal uitkomen. Ik vond het mooi dat
de Italiaanse bondscoach Roberto Mancini graag in
Bergamo wilde spelen. Wel jammer dat het stadion
zo goed als leeg was: slechts duizend toeschouwers,
onder wie veel zorgmedewerkers. Dat spelen in lege
stadions begint me wel tegen te staan. Het blijft
vreemd. Je hoort alles.”
Hateboer debuteerde in het Nederlands elftal onder
Ronald Koeman en ook Frank de Boer selecteerde
de Groninger. Hij behoort tot de betere backs in de
Serie A en was in 2020 zelfs dicht bij een transfer
naar Juventus, als vervanger van de naar Manches-
ter City vertrokken João Cancelo. Na zijn optredens
in Oranje krijgt hij van analisten geregeld kritiek.
‘ik ben anders tegen het leven aan gaan kijken’
13-01-2021 16:39
 “Soms maak ik fouten. Ik vind die soms heftige kritiek prima,
kan er goed tegen. De ene dag kun je niks en de andere dag
ben je een topper. Ze moeten wat te zeggen hebben en worden
er ook voor betaald om naar zondebokken te zoeken. Ik heb
me daar nooit druk om kunnen maken. Ik lees het ook niet.
Af en toe zie ik het voorbijkomen, maar ik heb altijd zoiets
van: er wonen zoveel mensen in Nederland, iedereen heeft een
mening, ik ook. Die kritiek op mij is heftiger voor mijn familie.
Mijn ouders zitten er veel meer mee dan ikzelf. Zij nemen het
heel persoonlijk, het is toch hun kind dat aangepakt wordt. Ik
lach erom.”
Met de komst van Frank de Boer als bondscoach is er niet veel
veranderd, vindt Hans. “Er is een nieuwe bondscoach, maar
de rest van de staf is nog hetzelfde. Het team is ook nagenoeg
hetzelfde als onder Koeman. Veel verschil tussen Koeman en
De Boer heb ik nog niet gemerkt. Misschien dat Koeman iets
meer boven de groep stond, hij heeft een enorme uitstraling. Ik
moet zeggen dat De Boer mij ook positief verrast heeft, want
ik kende hem helemaal niet. Voor hem zal het begin best lastig
zijn geweest om zonder eigen staf en met alle vooroordelen na
binnen korte tijd een paar keer ontslagen te zijn geweest aan
de slag te gaan bij Oranje. Ik vind dat hij zich vanaf het eerste
moment heel goed staande weet te houden.”
9 december 2020
Atalanta Bergamo wint in een lege Johan Cruijff Arena met
1-0 van Ajax en gaat als nummer twee achter Liverpool door
naar de achtste finales. Ajax wordt veroordeeld tot de Europa
League. In de volgende ronde, in februari 2021, is Real Madrid
de tegenstander van Atalanta.
Hans speelde in Nederland nooit voor een topclub, kwam via
Veendam en FC Groningen in de top van de Serie A terecht.
Hij speelt daar in een elftal met andere Nederlandse spelers die
ook nooit in de top van de eredivisie speelden, maar nu wel
tegen de Europese elite aan zitten, zoals Marten de Roon, de
Nederduitser Robin Gosens en Sam Lammers.
“Vijf jaar geleden speelde ik in de play-offs van de eredivi-
sie tegen Robin Gosens. Ook tegen Marten heb ik geregeld
gespeeld in Nederland. En nu zitten we hier. Ik denk dat we
HAns hateboer
HLD55 Hans Hateboer.indd 32
de juiste keuze hebben gemaakt. Dit is voor ons de juiste club.
Wij hebben hier de tijd gekregen. Atalanta is een club waar de
druk niet overdreven hoog is en het elftal staat gewoon. In het
spelsysteem van Atalanta passen Marten, Robin en ik perfect.
Daar hebben ze goed naar gekeken. Vooral de tijd die ze je
geven om te wennen is belangrijk. Dat zie je nu ook bij Sam
Lammers. En die jongen van Excelsior die naar Bologna is
gegaan, Jerdy Schouten, doet het volgens mij nu ook heel
goed. Ik heb hier in Italië ook echt la dolce vita leren kennen,
het zoete leven, maar ik blijf toch verder de nuchtere Hans
Hateboer uit Beerta. Ze moeten hier soms wennen aan mijn
directheid. Ik zie ze weleens naar me kijken, zo van: wat doe
jij nou, dat kan je toch niet zeggen? Dat gaat niet alleen over
voetbal, maar ook over hoe ik in het leven sta.”
In de Champions League hoopt Hans opnieuw naam te
maken. Zodat hij ook goed in beeld blijft voor het EK dat is
uitgesteld naar komende zomer. “Ik zal me moeten laten zien.
Als ik hier in Italië blijf presteren, dan is de kans groot dat ik
er straks bij zit.”
En een goed optreden in de Champions League en tijdens het
EK kan weer nieuwe deuren openen. “Twee jaar geleden kreeg
ik een aanbieding van Valencia. Daar wilde ik op dat moment
heen, Atalanta kon voor mij echt een goede prijs krijgen, maar
toch wilde de club me niet laten gaan. Ik bleef en we bereikten
de Champions League. Achteraf pakte het allemaal goed uit.
Afgelopen zomer zijn er aanbiedingen geweest, maar Atalanta
wilde me ook toen absoluut niet laten gaan. Ik ben benieuwd
hoe het de komende periode zal gaan. Er is veel gespeculeerd
over een eventuele overgang naar Juventus, maar dat liep al snel
dood. Het werd meer een mediading.”
De Premier League lijkt hem sowieso mooi om ooit in te
spelen. De Bundesliga trekt ook wel, maar eerst zijn er andere
dingen belangrijk. Zoals terug naar het ‘oude normaal’, voet-
ballen in volle stadions. Hans begint over vaccineren, hij is
huiverig hoewel hij van heel nabij het coronavirus heeft meege-
maakt. “Ik ben niet meteen van plan om die injectie te nemen,
neem de griepprik ook nooit. Ik heb mijn eigen afweersysteem.
Normaal worden vaccinaties veel langer getest, dus om nou
meteen die prik te nemen... Maar als ik bepaalde landen niet in
kan zonder vaccinatie wordt het een ander verhaal.”
32
13-01-2021 16:39
C

CM

MY

CY

MY

HLD55 ADV.indd 33 14-01-2021 16:10

 FEMKE BOL

niet te
xxx 34

HLD55 Femke Bol.indd 34 14-01-2021 12:21

 Tekst Jasper Boks
Beeld John Kramer
Visagie Jetty van Pelt

35 xxx

HLD55 Femke Bol.indd 35 12-01-2021 15:14

 Als iemand de titel ‘Doorbraak van het Jaar’
verdient, dan is het wel Femke Bol. Waar ze in
2020 de 400 meter horden liep, won ze.
En dan te bedenken dat de 20-jarige atlete pas
twee jaar geleden koos voor het hordelopen.
‘Femke heeft alles in zich om een
groot kampioen te worden. Ze
is een ideale atlete voor de 400
meter horden, haar profiel is
perfect. Wie deze tijden neerzet
op zo’n jonge leeftijd kan nog veel
bereiken.’
Coach Laurent Meuwly in de
Volkskrant
Stromen de huwelijksaanzoeken al
binnen nu je zo hard bezig bent om
naam te maken?
Lachend: “Zo erg is het niet. Maar het
is wel een issue dat het zo goed met me
gaat, hè? Ik merk dat ik steeds bekender
word, krijg steeds meer volgers op Insta-
gram. Maar het is niet zo dat als ik over
straat loop mensen zeggen: ‘Ben jij niet
die atlete?’ Mijn vriendinnen appen me
wel altijd als ze me weer hebben gezien.
Ik kom ook voorbij in de bus in Amers-
foort, daar hangt geregeld een afbeelding
in van mij. ‘Ik kwam je weer tegen,’ krijg
ik dan over de app. Niet zo lang geleden
keek ik altijd met grote ogen als ik Dafne
Schippers op tv zag en nu kom ik zelf
ook ineens voorbij. Blijft raar.”
Je werd gekozen als Europees atlete van
de maand september en werd genomi-
neerd voor de titel Beste vrouwelijke
atlete van 2020. Alle wedstrijden die je
afgelopen jaar liep, won je en niemand
was sneller dan jij op de 400 meter
Femke Bol
HLD55 Femke Bol.indd 36
horden. Waarom ben jij op dat onder-
deel de ideale atlete?
“Dat komt mede door mijn lengte. Ik
ben 1,84 meter en heb heel lange benen.
In vergelijking met andere atleten zijn de
horden daardoor voor mij wat minder
hoog. Het is door mijn lengte ook wat
eenvoudiger om een goede paslengte en
een goed ritme aan te houden tussen de
horden. Veel van mijn kleinere collega’s
zie je voor de ene horde afzetten met het
linker- en de volgende met het rechter-
been. Ik hoef door mijn paslengte niet bij
elke horde van opzwaaibeen te wisselen.
Dat is een groot voordeel. Ik ben daar-
naast ook nog eens dun en licht, weeg
rond de 64 kilo. Ik hoef niet zoveel massa
mee te nemen richting de finish. Al met
al zorgt het ervoor dat mijn lichaam heel
goed past bij de 400 meter horden.”
Hoeveel pijn lijd je tijdens een race?
“Het eerste stuk gaat altijd makkelijk,
dan voel ik nog niets. Na 300 meter
verandert dat. Dan komt de verzuring om
de hoek kijken en moet ik m’n pasritme
aanpassen van vijftien naar zestien passen
tussen de horden. Door die aanpassing
moet ik de negende van de in totaal tien
horden ook nog eens met m’n verkeerde
been nemen, wat inhoudt dat ik met
rechts opzwaai in plaats van links. Maar
in vergelijking tot een gewone 400 meter
dringt op de 400 meter horden de pijn
en verzuring veel minder tot me door.
36
Mijn focus blijft voortdurend gericht op
de volgende horde, ik ben bezig met mijn
pasritme. Daardoor druk ik de verzuring
en pijn naar de achtergrond. Pas als de
laatste horde genomen is, voel ik dat m’n
lijf niet meer wil. Maar dan is de finish
dichtbij, komt de wil om te winnen om
de hoek kijken. Die wil is sterker dan de
pijn. Ik roep dan tegen mezelf: je moet
blijven gaan, je moet blijven gaan! De
ergste pijn voel ik eigenlijk pas achteraf,
voor die tijd lijkt het wel of ik die pijn
kan parkeren of blokkeren.”
Krijg je tijdens een race nog wat mee?
“Toen ik afgelopen zomer op Papendal
het Nederlands record op de 400 meter
horden aanscherpte tot 53,79 hoorde
ik mijn coach roepen. Verder hoor ik
weinig, maar op de een of andere manier
hoor ik mijn coaches Laurent en Bram
juist wel altijd. En mijn vader, die hoor
ik ook altijd. Verder niemand.”
Moet je veel doen om op je ideale
gewicht te blijven?
“Ik heb het geluk dat mijn lichaam niet
veel vetten aanmaakt. Maar ja, ik ben ook
pas twintig, hè. Ik zeg wel tegen mezelf
dat ik op m’n voeding moet letten. De
discipline opbrengen om eiwitshakes te
nemen, maar ook om voldoende groente
te eten. Ik ben afgelopen jaar op mezelf
gaan wonen. In een topsporthuis, heel
gezellig. Maar ik moest ook ineens voor
mezelf gaan koken en dat vond ik moei-
13-01-2021 10:33
 lijk. Het was in het begin af en toe echt
niet te eten wat ik maakte. Maar je ziet,
ik heb m’n eigen kookkunsten overleefd.
Gelukkig kan ik de hulp van voedings-
deskundigen en m’n coach inroepen.”
Volgens je coach ben jij de toekomstige
olympisch en wereldkampioen. Wat
doet dat jou?
“Het is af en toe maar moeilijk te begrij-
pen hoe snel het met me is gegaan. Pas
anderhalf jaar geleden kwam ik erachter
dat de 400 meter horden me heel goed
lag. Ik dacht: hoe mooi zou het zijn
om de olympische limiet voor Tokio te
lopen? En nu duik ik steeds onder
die tijd. Waar stopt dit? Ik werk er
keihard voor, maar ik vind het nog altijd
onwerkelijk dat ik zo hard kan lopen. Als
ik voor een grote wedstrijd aan de start
sta, schiet nog weleens door mijn hoofd:
hoe kan het nou dat ik hier sta, dat ik
dit kan?”
‘Femke was bereid om veel te
geven. Maar ze was in die tijd een
heel dun meisje. Ze had amper
spieren en droeg nog een brille-
tje. Vijf jaar later zie je een sterke,
volwassen vrouw staan. Ze is
voor niemand bang en heel taak-
gericht.’
Assistent-coach Bram Peters in de
Volkskrant
HLD55 Femke Bol.indd 37
Is het genetisch bepaald dat jij het zo
goed doet op de 400 meter horden?
“Nou, mijn ouders hebben elkaar leren
kennen op het voetbalveld. Mijn broer
Jeroen, die vierenhalf jaar ouder is dan
ik, ging op atletiek toen ik acht was en
ik dacht meteen: dat wil ik ook. Tot
m’n vijftiende heb ik alles ook uitgepro-
beerd. Het werd steeds serieuzer. Toen ik
in Arnhem ging trainen, moesten mijn
ouders ook offers brengen. Ze moesten
me telkens naar de training brengen.
Maar volgens mij heeft het atletiekvirus
ook grip op hen gekregen. Ze vinden het
leuk om te volgen, ook als ik niet aan de
start sta.”
Hoe was je jeugd als kind met een
brilletje en amper spieren?
Lachend: “Ja, ik was dun, mager en had
een bril. Ik was een lange slungel. Maar
je hoeft geen medelijden te hebben,
hoor. Bewegen ging me goed af. Tijdens
gym werd ik vaak als een van de eersten
gekozen, omdat ik voor mijn leeftijd al
lang was. Dat kwam goed uit met basket-
bal. En ik was fanatiek. Na school sportte
ik veel met m’n vriendinnen, die bijna
ook allemaal op atletiek zaten. Op m’n
vijftiende werd m’n bril ingeruild voor
lenzen. Dat was handiger toen ik veel
meer ging sporten. M’n lenzen zijn wel
essentieel, hoor. Veraf kan ik niet zo goed
zien, dus dat zou niet handig zijn met
hordelopen. Dan wordt alles een stuk
37
vager en kan ik de tijden op het score-
bord niet meer zien.”
Ik wil je niet beledigen, maar ik las ook
dat je in de jeugd niet aan hordelopen
deed omdat jouw groeiende ledematen
veel te klunzig waren om over horden
te springen...
Lachend: “Bram is heel direct, dat ben
ik van hem gewend, hoor. En hij heeft
gelijk, want ik ben best onhandig. Voor-
dat ik met atletiek begon, zat ik op aan-
raden van de dokter op judo. Ik had
bij een val tot twee keer toe mijn arm
gebroken. Met judo zou ik valtechnieken
leren, vertelde de dokter. Bram werd mijn
trainer toen ik vijftien was, de grootste
groeispurt had ik toen net achter de rug.
Ik had nog niet zoveel beheersing over
mijn nieuwe lichaam, was in die tijd al
blij als ik een gewone ronde hard kon
lopen zonder te vallen. Laat staan wat
er was gebeurd als er horden op de baan
hadden gestaan.”
Pas in 2019 waagde je je aan de
horden. Besloot je dat zelf?
“We besloten tijdens de training ineens
een keer de horden mee te nemen. Ik vond
het meteen leuk en na overleg werd die
training wat uitgebreid. Bram merkte dat
mijn sprinttrainingen ook beter werden
van de hordentraining en zo besloten we
twee keer in de week een hordentraining
toe te voegen aan mijn programma. Zo is
het begonnen.”
niet te stuiten
12-01-2021 15:15
 ‘Als ik voor een
grote wedstrijd aan
de start sta, schiet
nog weleens door
mijn hoofd: hoe kan
het nou dat ik hier
sta, dat ik dit kan?’

xxx 38

HLD55 Femke Bol.indd 38 12-01-2021 15:15

 39 xxx

HLD55 Femke Bol.indd 39 12-01-2021 15:15

 Hoe kijk je nu naar jezelf in de spiegel?
“Ik ben een stuk gespierder geworden,
zie mezelf nu als een echte atleet. Vroe-
ger zag ik vooral een meisje. Nu zie ik
iemand die heel hard heeft gewerkt aan
haar lijf. Ik ben trots op het lichaam dat
ik nu heb.”
Hoe kijken je vriendinnen naar je?
“Ik ben nog steeds Femke, hoor. Door
het drukke programma zie ik hen wat
minder vaak, ik zit vaak in het buiten-
land en woon nu in Arnhem, maar als ik
ze zie is er niets veranderd. We hebben
het nog gewoon lekker over de onnozele
dingen in het leven, over series die we
kijken. We raakten laatst bijvoorbeeld
niet uitgepraat over de finale van Love
Island. Over sport hebben we het amper.
Ik vind het mooi om te zien hoe hun
levens zich ontwikkelen. De meesten zijn
bijna klaar met de universiteit.”
Snappen je vriendinnen wat je doet?
“Als ik naar Rome ga voor een Diamond
League hebben ze nog weleens het idee
dat ik lekker een paar daagjes op vakantie
ga, terwijl ik niet heel veel van de stad
zie. Maar ik merk tegelijkertijd dat ze
proberen te begrijpen waar ik mee bezig
ben. Vind ik fijn. Ze snappen heel goed
dat ik soms ergens niet bij kan zijn of dat
ik al vroeg weer weg moet.”
Is het moeilijk om feestjes over te
moeten slaan?
“Ik weet dondersgoed waar ik de keu-
Femke Bol
HLD55 Femke Bol.indd 40
zes voor maak. Ik wil het maximale uit
mijn sport halen en dat betekent dat ik
concessies moet doen. Daar heb ik geen
enkel probleem mee. Soms vind ik wel
een middenweg. Dan kan ik bij een feest-
je zijn, maar ga ik eerder weg of kom ik
wat vroeger. Ik heb niet het gevoel dat ik
heel veel mis. En na het seizoen kan ik
wel een keer tot het einde op een feestje
blijven.”
Is er verder nog ruimte voor afleiding?
“Ik studeer communicatiewetenschap-
pen aan de Universiteit van Wageningen
en dat doe ik in mijn eigen tempo. Het
is lastig te combineren met mijn sport,
maar ik wil me ook per se op dat vlak
blijven ontwikkelen. En ik vind sudoku’s
oplossen erg leuk. Even alles vergeten en
alleen bezig zijn met die cijfertjes.”
‘Als je je laat opnaaien door wat
iemand naast je doet, verlies je je
focus en is het klaar. Je moet koel
blijven. Dat doet Femke goed.’
Bram Peters in de Volkskrant
Ben jij van jezelf zo’n koele kikker?
“Helemaal niet! Ik ben van nature een
denker en best wel een stresskip. Ik
kan me over van alles en nog wat druk
maken. Bram heeft me geleerd dat het
geen zin heeft om me druk te maken
over dingen waar ik zelf geen invloed op
40
heb. Voorheen keek ik met atletiek vaak
naar wat anderen deden. Zij zijn veel
beter, dacht ik. Ik kon mezelf tegelij-
kertijd helemaal naar beneden praten.
Mijn start was nooit mijn sterkste punt
en vaak lag ik na 200 meter achteraan.
Tijdens races kon ik dan een beetje in
paniek raken. Maar ook als de wind
anders stond dan ik had verwacht of als
ik in een andere baan moest starten dan
ik voor ogen had, kon ik van slag raken.
Doordat ik met allemaal van dit soort
randzaken bezig was, ging het een tijdje
niet zo lekker. Ik verspilde energie. Bram
heeft me echt bijgebracht om heel taak-
gericht bezig te zijn, hij is eigenlijk ook
mijn mental coach. Ik durf wel te zeggen
dat ik tegenwoordig tijdens de wedstrijd
mentaal best sterk ben. Ik laat me niet
snel meer afleiden, ben puur bezig met
datgene wat ik moet doen.
Sinds Bram me heeft geleerd van
mezelf uit te gaan, geniet ik ook nog veel
meer van mijn sport. Ik weet wat ik moet
doen en hoe ik het moet doen. Doordat
ik dingen heel goed inprent en visuali-
seer, voel ik me veel zekerder. Ik kan nu
voor een wedstrijd ook echt even om me
heen kijken in het stadion, genieten van
de ambiance, de mensen in het stadion
en de sfeer, en kijken hoe groot en mooi
het stadion is waarin ik ga lopen. Dat het
afgelopen jaar zo goed is gegaan, is voor
een belangrijk deel ook te danken aan de
12-01-2021 15:15
 ‘Ik was dun, mager en had een bril.
Ik was een lange slungel.
Maar je hoeft geen medelijden
te hebben, hoor’
mentale winst die we hebben geboekt.”
Had je voorheen faalangst?
“Dat niet. Ik was gewoon bang voor de
400 meter. Voor de tegenstanders. Maar
ook voor de pijn die ik zou gaan voelen.
Het rare is dat die pijn altijd meeviel.
Ik was gewoon te snel geïntimideerd.
Nu heb ik geleerd dat ik zodra ik het
stadion betreed zelfverzekerdheid uit
moet stralen. Ook op momenten dat ik
wat minder in m’n vel steek, is het zaak
dat ik dan maar acteer dat ik me goed
voel. Kin omhoog. Zelfs als ik zelf-
vertrouwen acteer, merk ik al dat ik me
beter voel dan wanneer ik het mindere
gevoel toelaat.”
Bestaat er zoiets als koudeoorlogs-
voering op de 400 meter horden?
“Het is bij ons niet zoals bij die sprin-
ters die elkaar proberen te intimideren
en hele toneelstukken opvoeren voor
de start. Ik merk dat op de 400 meter
horden de atleten elkaar het succes best
wel gunnen. Het komt misschien ook
omdat ik nog maar net kom kijken. Ik
heb het nog niet echt op kunnen nemen
tegen de Amerikaanse atleten. Door de
coronapandemie hebben ze afgelopen
jaar niet aan wedstrijden meegedaan. Ik
ben benieuwd hoe ze gaan doen tegen
mij als we elkaar tegenkomen.”
Merk je al dat er anders naar je wordt
gekeken?
“Ik merkte vooral dat mijn tegenstanders
HLD55 Femke Bol.indd 41
zoiets hadden van: waar komt zij nou
ineens vandaan? De beste seizoenstijden
op de 400 meter horden werden allemaal
door mij gelopen in 2020, dus dat zal
hen hebben verbaasd. Ik werd voor zover
ik weet niet met de nek aangekeken, ze
vinden het eerder knap wat ik doe.”
‘Technisch valt er nog een hoop bij
te schaven. Ze brengt te veel tijd in
de lucht door. Omdat ze zo lang
is zweeft ze er makkelijk, maar
ook te hoog overheen. Soms wel
dertig centimeter te hoog. Het moet
allemaal nog wat agressiever en
dichter op de horden.’
Laurent Meuwly in de Volkskrant
Het kan nog veel harder dan jouw pr
van 53,79 dus.
“Ik ben nog maar twintig, waar je op
de 400 meter horden doorgaans juist
wat oudere meiden de snelste tijden ziet
lopen. Het kan allemaal dus nog veel
beter. Mijn techniek is echt nog voor
verbetering vatbaar. Komt ook door-
dat ik nog niet zo lang bezig ben met
hordelopen. Het ziet er allemaal nog
niet zo mooi uit. Daar hamert Laurent
ook veel op, we doen veel oefeningen
om mijn techniek te verbeteren. Maar
het is al veel beter dan vorig jaar, toen
zweefde ik voor m’n gevoel minutenlang
41
over die horden. Wat helpt, is dat ik goed
naar mijn trainingsmaatjes kan kijken.
Ramsey Angela heeft echt een schitte-
rende techniek. Met Bram en Laurent
kijk ik ook geregeld naar video’s van
mezelf. Het gevoel is vaak heel anders
dan de werkelijkheid. Soms ben ik heel
enthousiast, roep ik dat het heel goed
ging. Bram zegt dan geregeld: ‘Kijk het
maar even terug.’ En dan blijkt dat het
helemaal niet zo goed was.”
Afgelopen tijd is er ook flink gesleuteld
aan de eerste 200 meter van jouw race,
toch?
“Klopt. Het voordeel van hordelopen is
dat de race in heel veel stukjes te knippen
is. De tijd tussen elke horde is te meten
en je kunt dus precies zien waar het beter
moet. Het is eigenlijk een grote puzzel
die we proberen op te lossen. Een jaar
geleden was in elk geval duidelijk dat ik
vooral in de eerste fase van mijn race veel
tijd liet liggen.”
Nadine Visser is ook een jonge Neder-
landse hordeloopster die wereldtop is,
weliswaar op de 100 meter. Heb je wat
aan haar?
“Zij traint ook op Papendal, dus we
komen elkaar veel tegen. We trainen niet
samen omdat zij een sprintster is en dus
anders traint dan ik, maar haar techniek
is geweldig. Nadine wordt geregeld als
voorbeeld gebruikt als we op filmpjes
bekijken hoe je over de horden moet
niet te stuiten
12-01-2021 15:16

gaan. We komen elkaar niet alleen tegen
op Papendal, maar ook tijdens wedstrij-
den. Maar het is niet zo dat we uitgebreid
over techniek praten. Uit nieuwsgierig-
heid vertellen we elkaar wel waar we mee
bezig zijn op de training, maar het is ook
weer niet zo dat ik haar om hulp vraag.”
Je noemde net al even Dafne Schippers,
naar wie je vroeger met grote ogen keek.
Ook haar maak je nu van nabij mee.
“Ja, ik zie Dafne vaak op Papendal. We
trainen niet in dezelfde groep, maar spre-
ken elkaar wel geregeld. Dafne is een
superlieve meid. Ze kwam meteen naar
me toe toen ik op Papendal ging trainen,
zei: ‘Als je ergens hulp bij nodig hebt of
tips wilt hebben, zeg het dan tegen me.
Want ik wil je altijd helpen. Ik heb alles
meegemaakt en nog veel meer, dus je mag
altijd naar me toe komen.’ Daar werd ik
best een beetje stil van. Zo mooi.”
‘Ze zal nooit de sterkste worden,
het is geen sprintster. Maar ze
kan wel iets meer spieren erbij
gebruiken. Over twee tot drie
jaar zal ze er een stuk sterker uit-
zien. We willen het niet te snel
veranderen. Je moet wennen aan een
nieuw lichaam. Eén kilo per jaar is
genoeg.’
Laurent Meuwly in de Volkskrant
Femke Bol
HLD55 Femke Bol.indd 42
‘Dafne Schippers kwam meteen naar me
toe, zei: ‘Als je ergens hulp bij nodig hebt
of tips wilt hebben, zeg het dan tegen me.
Want ik wil je altijd helpen.’ Zo mooi’
Komt het jou ergens wel goed uit dat
de Olympische Spelen een jaar zijn
uitgesteld?
“Als ik zie hoeveel ik de afgelopen maan-
den vooruit ben gegaan, dan denk ik
dat ik ook de komende maanden nog
progressie kan boeken. In dat opzicht is
het dus wel mooi meegenomen. Ik hoop
dat ik snel tegen de toppers uit Amerika
en Jamaica kan lopen, om te zien waar ik
sta in vergelijking met hen.”
Door je lange benen heb je maar vijtien
passen nodig tussen de horden, waar
de concurrentie er meestal zestien of
zeventien nodig heeft. Doel is om naar
veertien passen te gaan. Hoe ga je dat
in godsnaam voor elkaar krijgen?
“Daarvoor moet ik in de eerste plaats
nog wel wat sterker worden. Dan kan
ik grotere passen gaan maken. Lea
Sprunger, de Zwitserse Europees kam-
pioen met wie ik vaak train, doet nu
al veertien passen, en dat levert, als je
het echt beheerst, energiewinst en dus
meer snelheid op. Ik denk dat het in
de toekomst mogelijk is, omdat vijftien
passen tussen de hordes me nu eigenlijk
best makkelijk af gaat. Er komt wel een
flinke aanpassing bij kijken als ik naar
veertien passen ga. Dan moet ik namelijk
de hele tijd van been wisselen als ik over de
hordes ga. Mijn mindere been moet
ik dus ook eerst ontwikkelen. Die is al
veel beter aan het worden, maar ik kan
42
hem nu nog niet een hele race op volle
snelheid gebruiken.”
Het wereldrecord van Dalilah Muham-
mad staat op 52,16. Heb je die tijd als
een soort van heilige cijfercombinatie
opgeslagen in je hoofd?
“Nee. Ik denk dat die tijd ook niet heel
lang meer staat als wereldrecord. Ik
denk dat de Amerikaanse toppers, naast
Dalilah is dat Sydney McLaughlin,
allebei binnenkort in de 51 gaan lopen.
Zij zijn momenteel een klasse apart.
Sydney is een half jaar ouder dan ik, werd
al tweede op het WK en loopt nu al laag
in de 52 seconden. Dat is anderhalve
seconde onder mijn persoonlijk record.
Bizar hard. Dalilah en Sydney zijn echt
nog een stap verder dan ik. Mijn dromen
zijn nu vooral heel realistisch. Nog niet
zo lang geleden droomde ik van deel-
name aan de Spelen. Nu heb ik 53,7 als
pr en kan ik over een olympische finale
gaan dromen.”
Met dank aan: Bits workspace, Roelof-
arendsveen
14-01-2021 12:22
 D I A M O N D S | J E W E L R Y | WA T C H E S

HLD55 ADV.indd 43 14-01-2021 17:31

 me my
wakeboarder maxim van helvoort

selfi wakeboarder maxim van

helvoort deelt deze keer
zijn selfies met ons.

Mijn ex-huisgenoot
maakt tijdens het
filmen snel een selfie
voor op onze social
media-kanalen.

44

HLD55 Selfi Maxim Helvoort.indd 44 12-01-2021 15:17

 1 Unlocking The 3 Skaten door Orlando,
Netherlands was een waar ik zeven jaar heb
project met Red bull gewoond.
waarbij we op unieke
plekken gingen wake- 4 tien minuten voor 1
boarden. Soms namen een kruisbandrecon-
we dus de trein. structie. Blessures
en operaties horen
2 achter de schermen bij helaas bij mijn sport.
een verkiezing waar ik
twee awards won, die 5 Met mijn ouders op
mijn carrière volledig bezoek bij mijn broer
Tijdens de eerste lockdown in 2020 zat ik in hebben veranderd. die in zweden woont .
Orlando. ook daar waren de sportscholen 2 3
dicht en dus gingen we dagelijks met alle
huisgenoten buiten een work-out doen..

Een snelle
stop voor een
foto tijdens een
rondrit door
zuid-spanje.
5
Klaarmaken voor een shoot tijdens een road-
trip die ik vorig jaar heb gedaan. Dit was dag 15.
we deden elke dag een shoot, dus ik was hier al
helemaal kapot.

Sinds een jaar woon ik deels in Innsbruck en

ik ben daar heel erg van het
wandelen en kamperen gaan houden.

helden nodigt hockey-

ster laurien leurink
uit voor de volgende
me my selfie & i

HLD55 Selfi Maxim Helvoort.indd 45 12-01-2021 15:17

 WILCO KELDERMAN

‘Het kan me
niet meer
schelen
wat mensen
van me vinden’

xxx 46

HLD55 Wilco Kelderman.indd 46 13-01-2021 10:34

 Tekst diana kuip
Beeld Ferdy damman

47 xxx

HLD55 Wilco Kelderman.indd 47 13-01-2021 16:41

 Wilco Kelderman (29) werd afgelopen jaar derde in de Giro
d talia, na een bloedstollende ontknoping. ant bijna won
hij hem. Bijna. e gingen op bezoek bij de wielrenner en zijn
gezin voor een gesprek over de kleur roze, die gewraakte
iro etappe, het vaderschap, geluk en zijn vrouw ebecca.
n principe is mijn carri re nu al geslaagd.

B ijna twee jaar is Juul, het dochtertje

van Wilco Kelderman en zijn vrouw
Rebecca. Geboren in januari 2019. Goed
getimed voor een wielrennersdochter;
nog net jarig voordat de grote koersen
beginnen. Tussen haar eigen knuffel-
dieren zitten twee identieke leeuwtjes
met een roze Giro d’Italia trui aan. Haar
vader kreeg deze leeuwtjes in de laat-
ste week van de Italiaanse etappekoers,
tijdens de twee dagen dat hij op het
podium in de roze leiderstrui stond.
De finale van de Giro, eind oktober, werd
uiteindelijk een thriller, en misschien
ook de meest controversiële ontkno-
ping van afgelopen wielerseizoen. Wilco
leek namelijk op weg naar de eindover-
winning, maar leek niet alle hulp te krij-
gen van zijn ploeg, omdat ploeggenoot
Jai Hindley ook zicht op de eindzege
kreeg. Hindley werd uiteindelijk tweede
overall, Wilco derde. Maar wat zou er
gebeurd zijn als Jai niet voor eigen gewin
was gegaan en zijn kopman uit de wind
had gehouden? Had Wilco dan de Giro
gewonnen?
Hoe dan ook, een derde plek in een
Grote Ronde is Wilco’s beste resultaat
ooit. Een hoogtepunt in een carrière
die vaak ook bol stond van tegenslag,
valpartijen en blessures. Een sluitstuk
van zijn vierjarige loopbaan bij Team
Sunweb, want vanaf dit jaar komt Wilco
voor Bora-Hansgrohe uit.
Eén ding is duidelijk geworden in 2020
Wilco. De kleur roze staat je goed!
Lachend: “Ja, dat vond ik ook!”
Was het emotioneel toen je de roze
leiderstrui omgehangen kreeg?
“Zeker. Het was na een superzware
etappe dat ik op het nippertje het roze
pakte. Dat ik het voor elkaar kreeg was
puur op mijn eigen wilskracht. Dus toen
ik op dat podium stond, werd ik echt wel
emotioneel.”
Waar dacht je allemaal aan?
“Ik dacht: yes, het is eindelijk gelukt.
Ik dacht ook wel even terug aan wat er
allemaal aan vooraf was gegaan. Alle
tegenslagen. En ik dacht aan Rebecca
en de kleine. Als je mijn glimlach op
podiumfoto’s ziet, is dat echt omdat ik
aan hen denk.”
Je werd uiteindelijk derde.
“Klopt, en in principe kwam mijn droom
uit. Maar ik had een dubbel gevoel. Als
ploeg hadden we het super gedaan, de
sfeer onder de renners was top. Zeker
de eerste twee weken waren we als ploeg
zó sterk en goed op elkaar ingespeeld.
Ik heb daar echt van genoten. En dan
behaalden we als team uiteindelijk een
tweede en een derde plek, dat is ook top.
Maar ik voelde ook frustratie toen ik op
dat podium stond. Ik had in ieder geval
niet het voldane gevoel dat alles eruit was
gehaald wat erin zat.”
Omschrijf de teleurstelling eens.
“Ik voelde teleurstelling omdat ik het
gevoel had dat het anders had kunnen
lopen, dat we op een andere manier wel
de Giro hadden kunnen winnen. Inmid-
dels heb ik het naast me neergelegd en
snap ik dat de ploegleiding deze tactische
beslissing nam. Maar op dat moment
voelde ik me in de steek gelaten en daar-
om had ik het wel moeilijk toen ik op het
podium stond.”
Speelde die emotie je ook parten tijdens
het fietsen?
“Ja, want de frustratie gaat in je lijf
zitten op het moment dat je bijvoorbeeld
lang alleen rijdt en voelt dat alles uit je
handen glipt. Zeker als je een paar keer
een gesprekje hebt met de ploegleiding of
vraagt of ze willen wachten.”
Ze hebben jouw ploeggenoot Jai
Hindley niet op je laten wachten in de
laatste twee bergetappes. Wat had toen
volgens jou het ideale scenario geweest?
“Als Jai op me had gewacht toen ik nog
drie minuten voorstond op iedereen,
had ik op de dag dat ik het roze pakte
een veel grotere voorsprong gehad. Je
weet natuurlijk nooit hoe het zou zijn
afgelopen, maar dat is het scenario dat
door m’n hoofd bleef spoken.”
Heb je het daar later nog met de ploeg-
leiding over gehad?
“Even kort, maar niet tot in detail. Dat
had niet zoveel zin meer, het was al
gebeurd.”

Wilco kelderman 48

HLD55 Wilco Kelderman.indd 48 13-01-2021 10:34

 Met wie kon je je frustraties delen op
dat moment?
“Met Sam Oomen, met hem sliep ik op
de kamer. We hebben vaak een beetje
dezelfde ideeën over dingen en dat is fijn.
Maar los van Sam was het met heel de
rennersgroep fijn, hoor.”
Het is nu een paar maanden geleden,
denk je er nog veel over na?
“Inmiddels overheerst het gevoel van
trots. Maar vooral de eerste weken na
de Giro heb ik er heel veel over nage-
dacht. Mensen vragen er ook steeds naar
natuurlijk. Ik heb er ook best wel lang
over gedroomd; zeker twee weken elke
nacht. Daaruit blijkt wel dat het behoor-
lijk diep zit. Naarmate de tijd verstrijkt,
raak je die emotie kwijt en kun je het
ook van een andere kant bekijken. Dan
begrijp je de keuzes van de ploegleiding
beter. Natuurlijk zal er waarschijnlijk
altijd wel een stemmetje in mij zijn dat
zich afvraagt: wat als? Dat lijkt me men-
selijk. En verder gun ik het zo’n jonge
gast als Jai Hindley heel erg. Als ik in zijn
positie had gezeten, was ik ook niet blij
geweest als ik mezelf had moeten opoffe-
ren. Ik ben echt blij voor hem en ik neem
hem niks kwalijk. Dus inmiddels kijk
ik met een trots gevoel naar wat we als
ploeg hebben bereikt. Podium rijden in
een grote ronde was waar ik van droom-
de. Mijn carrière is daardoor deels al
geslaagd.”
HLD55 Wilco Kelderman.indd 49
Aandacht
Heb je tijdens de Giro meegekregen wat
je teweegbracht in Nederland?
“Best wel. Ik kreeg heel veel berichten.
Het was fijn om te merken dat veel
mensen het me gunden.”
Ik heb je ooit horen zeggen dat je
gestopt was met kijken wat er over je
werd geschreven.
“Klopt, maar ik kijk inmiddels wel weer
wat er over me wordt gezegd, hoor.
Ik kan dat nu veel beter loslaten. Het
kan me eigenlijk niet meer schelen wat
mensen van me vinden.”
Vroeger kroop het wel onder je huid?
“Ja. Zeker toen ik jong was en wat
onzekerder. Destijds zat het veel meer in
m’n kop wat mensen van me dachten en
vonden.”
Ik ben er weleens getuige van geweest
dat een Nederlandse journalist jou
tijdens een perspresentatie ging
vertellen waarom je zo vaak viel.
Lachend: “Pfff, ja. Het is altijd zo knap
van mensen dat ze het altijd zo goed
weten, hè? Zonder dat ze je kennen, dat
ze weten wat je ervoor doet, of hoe iets
is verlopen.”
Jij bleef heel rustig toen, hoe vaak krijg
je dit soort ‘adviezen’?
“Heel vaak. Mensen mogen ook best
kritisch op me zijn, hoor. En soms ben
ik juist wel blij dat ze het zeggen, want
dan kan ik daar tenminste op reageren
49 ‘het kan me niet meer schelen wat mensen van me vinden’
en vertellen hoe ik het heb ervaren. Want
anders krijg je dat er alleen maar wordt
gezegd: ‘Die Wilco valt de hele tijd en
dat is zijn eigen schuld.’ Ik vind het veel
irritanter als er zomaar wat wordt geroe-
pen zónder dat ze me ernaar vragen.”
Wat is het irritantste wat je gehoord
hebt over het vallen?
“Dat er gezegd werd dat ik zo vaak viel,
omdat ik niet kon sturen. Daar werd ik
op een gegeven moment wel moe van.
Ik had ook de pech dat ik vaak viel op
het moment dat ik nét in beeld was. Dat
maakte het nog erger.”
Hoe heb je geleerd je niks meer van het
commentaar aan te trekken?
“Ik ben volwassen geworden, kreeg meer
ervaring en wist dat ik het in de eerste
plaats voor mezelf deed. Ik ben ook
veranderd als persoon, net als binnen de
ploeg trouwens. Voorheen, bij Lotto-
Jumbo, was ik veel introverter en sprak
ik niet echt uit wat ik wilde of hoe ik
me voelde. Dan haal je er automatisch
ook niet uit wat je eruit wil halen. Zeker
op dit hoge niveau moet je heel duidelijk
zijn en je mannetje staan. Dat heb ik bij
Sunweb geleerd.”
Stimuleerden ze dat?
“Ja, zeker in het begin. Dat was absoluut
het goede van Sunweb, je kon daar echt
jezelf zijn en je laten horen. Er zaten veel
jonge renners en er waren geen ego’s.
Verder heb ik veel van Tom Dumoulin
12-01-2021 16:47
 ‘Ik dacht op het podium in het roze aan tegenslagen.
En ik dacht aan Rebecca en de kleine. Als je mijn glimlach
op podiumfoto’s ziet, is dat echt omdat ik aan hen denk’

Wilco kelderman 50

HLD55 Wilco Kelderman.indd 50 14-01-2021 15:29

 geleerd, hoe hij zich heeft ontwikkeld en
van het pad dat hij koos. Sunweb is abso-
luut een goede ploeg om je te ontwikke-
len, maar als je eenmaal je eigen mening
en plan hebt, wordt het lastiger.”
Is dat ook de reden dat je naar Bora-
Hansgrohe bent gegaan?
“Dat is zeker de reden. Er zijn nog wel
onderhandelingen met Sunweb geweest,
maar ik voelde dat het gewoon niet meer
was zoals het was. Het is nadat Tom is
vertrokken heel erg veranderd. Nog meer
gestructureerd. Nog meer jongere ren-
ners ook, waardoor de ploeg automatisch
meer in een opleidingsploeg veranderde.
En die fase ben ik voorbij. Ik wil nu
scoren, heb nu een plan, wil een beetje
mijn eigen keuzes kunnen maken. Daar
ben ik ook topsporter voor geworden.
Natuurlijk wil ik samenwerken en elkaar
sterker maken, maar ik wil niet alleen
maar opdrachten uitvoeren.”
Wat is het beste advies dat je ooit hebt
gehad?
“Er komt niet direct één advies in me op.
Maar in de Vuelta van 2017 had ik een
slechte start, maakte wat fouten en mijn
ploeggenoot Warren Barguil werd naar
huis gestuurd, omdat hij niet de ploeg-
orders opvolgde door op mij te wach-
ten. Het liep allemaal niet. Toen kwam
teammanager Iwan Spekenbrink bij me
op de hotelkamer en zei: ‘Het loopt nu
misschien niet zoals je had verwacht,
maar we hebben alle vertrouwen in je.
Geniet er gewoon van, ga lekker koersen
en dan zien we wel wat er gebeurt.’ Dat
waren op dat moment waardevolle woor-
den, zeker omdat die uit de mond van
de baas van de ploeg kwamen. Hij had
me ook kunnen wijzen op m’n fouten,
tenslotte werd ik door Sunweb betaald
om resultaten te halen. Maar door zijn
benadering kwam er positiviteit in m’n
lijf, en uiteindelijk belandde ik die Vuelta
nog bijna op het podium.”
HLD55 Wilco Kelderman.indd 51
Waar is het grote litteken op je pols
eigenlijk van?
“Dat is in een koers in China gebeurd.
Ze vielen voor me en ik werd in mijn
achterwiel gereden. Ik viel bij iemand in
de spaken van een achterwiel. Dus dat
vel was er door de spaken afgeschraapt.
Wat je ziet is littekenweefsel. Ze hebben
nog wel geprobeerd het mooi te maken.”
Is niet echt goed gelukt…
Lachend: “Nee, van wielrennen word je
niet mooier. Die hoop heb ik opgegeven!”
Wat is je ergste blessure geweest?
“Dat ik mijn nek brak in 2019. Juul
was amper twee maanden oud toen het
gebeurde. Ik zat met een nekbrace om
en kon Juul niet knuffelen. Aan de ene
kant was het fijn dat ik bij haar kon zijn,
maar ik zat op dat moment met m’n ei-
gen kwelling, dus echt leuk was die tijd
niet. Het was de zoveelste blessure, het
kon bijna niet erger. In het begin was het
emotioneel best wel zwaar. Dat ik dacht:
ik ben nu echt even klaar met dat wiel-
rennen. Maar goed, toen ik me wat beter
voelde, verdween dat gevoel ook weer.”
Wat heb je geleerd over je lijf in de
afgelopen jaren?
“Veel! Ik heb vooral geleerd dat waar je
last van hebt, vaak niet hetgeen is waar
het vandaan komt. Het lichaam is een
soort puzzel. Ik ben echt een prof wat
blessures betreft, weet nu precies wat ik
moet doen als ik een pijntje heb.”
Wat hebben die blessures mentaal met
je gedaan?
“Ik heb veel geleerd over mezelf, had
er natuurlijk ook de tijd voor. Ik leerde
door al die tegenslagen om niet m’n kop
zo snel te laten hangen en nog meer te
knokken. Ik dacht: ik heb al zoveel door-
staan, dan kan dit er ook nog wel bij.”
Rebecca
Ben je eigenlijk bijgelovig?
“Nee, niet echt. Ik draag wel altijd
51 ‘het kan me niet meer schelen wat mensen van me vinden’
een kettinkje met een klavertje vier en
de letter R van Rebecca eraan. Nu je
erover begint, ik moet er nog de letter J
van Juul bijdoen. Het gevoel dat ik ze bij
me draag vind ik fijn, maar verder heb
ik niks.”
Wat voor effect hebben tegenslagen op
je relatie gehad?
“De moeilijke dingen maken de rela-
tie wel sterker. Als ik zie wat Rebecca
allemaal voor me over heeft… Juist op
die lastige momenten wordt dat heel
duidelijk. Het is sowieso niet zomaar iets
om met een topsporter samen te leven.
Ik ben veel weg en dan komt alle zorg
van Juul op haar neer. En als ik thuis
ben, ben ik vaak moe en kan ik aan veel
dingen niet meedoen. Ik ben heel dank-
baar dat Rebecca achter me staat, zonder
haar had ik het niet gekund.”
Waar kennen jullie elkaar van?
“Rebecca fietste vroeger ook en we ken-
nen elkaar uit de jeugd, bij de beloften.”
Hoe ging dat dan?
“Ik zag haar en toen heb ik haar via Hyves
een berichtje gestuurd. Rebecca hapte
niet meteen toe, weet ik nog.”
Weigerde ze serieus jouw Hyves vriend-
schapsverzoek?
Lachend: “Nee, zo erg was het niet. Ze
accepteerde mijn vriendschapsverzoek
gelukkig wel. Via Hyves maakten we ook
een keer een afspraak en sinds 2010 was
het echt verkering.”
Rebecca, hoe is dat voor jou geweest om
af en toe een geblesseerde man thuis te
hebben?
Rebecca: “Tja… Op die momenten was
het gewoon zo en dan dealde ik daarmee.
We blijven eigenlijk nergens heel lang
in hangen. Het is vaak achteraf dat je
beseft: wauw, dat is best heftig geweest.
Maar ik ga niet bij Wilco aan tafel zitten
en zeggen: jeetje, wat heftig dat je nu je
nek hebt gebroken en hoe zie je nou de
toekomst?”
12-01-2021 16:48
 Wilco: “Dat wil ik ook echt niet horen
op dat moment.”
Rebecca: “Zo zijn we allebei niet.”
Wat vind jij het leukste aan Wilco?
Rebecca: “Zijn positiviteit. Hij is bijna
altijd vrolijk. Zijn nuchterheid ook, hoe-
wel ik dat af en toe ook rete-irritant vind.
Maar over het algemeen is dat wel fijn.”
Wat is irritant aan zijn nuchterheid?
“Dat hij qua emoties heel vlak kan zijn.
Als vrouw ben ik wat emotioneler en dat
heeft hij gewoon niet. Hij kan zich er
ook helemaal niks bij voorstellen als ik
wel emotioneel ben. Maar goed, dat kan
soms juist hartstikke fijn zijn, want dat
kan je ook helpen ergens uit te komen.”
Wat vind jij Rebecca’s mooiste eigen-
schappen, Wilco?
“Dat ze zo lief is en haar zorgzaamheid.
Ze heeft daarnaast ook wel weer een pit-
tig karakter, ze kan heel direct zijn en
daar houd ik ook van. Duidelijkheid.”
Fietsen jullie nog weleens samen?
“Ja, als het off season is. We hebben zo’n
fietskarretje voor Juul en dat doe ik dan
achter mijn fiets. Dan is het voor mij wel
pittig en kan Rebecca me prima bijhou-
den. Dat is best leuk.”
Vaderschap
Heeft het vaderschap je veranderd?
“Wel een beetje in simpele dingen. Ik
ben wat liever thuis nu. Maar ook de
verantwoordelijkheid voel ik meer, het
Wilco kelderman
HLD55 Wilco Kelderman.indd 52
schiet nu vaker door m’n hoofd dat ik
iemand thuis heb zitten. Een vrouw en
een kind.”
Denk je aan hen tijdens het koersen?
“Eh, nee in de koers niet zozeer, maar wel
op momenten dat er iets is voorgevallen.
Ik relativeer sneller, van: tja, het is ook
maar fietsen eigenlijk…”
Maar je wordt er niet voorzichtiger
door?
“Nee. Ik ben sowieso rustiger geworden.
Maar dat heeft meer met ervaring te
maken dan met Juul. Als er een gevaar-
lijke situatie in de koers is, ga ik niet meer
alles in de waagschaal stellen om vooraan
te zitten. Dat is het me niet waard.”
Was je vroeger roekelozer?
“Ja, misschien wel.”
Jij reed ook de Ronde van Polen
afgelopen zomer, waar Fabio Jakobsen
zo gruwelijk ten val kwam. Wat deed
dat met jou?
“Het heeft me vooral nóg meer doen
inzien dat sommige finishes totaal bizar
zijn. Maar ook hoe link het soms in het
peloton kan zijn, dat renners soms niet
respectvol naar elkaar toe zijn. Te veel
gestress. Bij de Ronde van Polen was dat
zeker zo. Je merkte onder de renners dat
iedereen veel te nerveus reed, omdat het
de eerste wedstrijd na de coronastop was.
Ik dacht: jongens, doe nou rustig, want
hier valt het helemaal niet te winnen.”
Heb je er goede hoop op dat de UCI
52
wakker wordt door wat er met Fabio is
gebeurd?
“Ik ben bang van niet. De UCI
kennende zijn ze misschien de komende
tijd wat strikter, maar daarna ebt het
weer weg. Ik denk dat een onafhankelijke
partij daar werk van moet maken.
Het zou zoveel schelen als er een paar
mensen alle finales controleren. Ik heb
geluiden gehoord dat Jumbo-Visma en
Deceuninck-QuickStep in zo’n onafhan-
kelijke partij willen investeren. Ik hoop
dat alle ploegen zich daarbij aansluiten.”
Tot slot, wat heeft dat rare 2020 jou
geleerd?
“Dat er toch altijd meer mogelijk is dan
ik heb gedacht. Ik had eerlijk gezegd
nooit meer verwacht dat ik zo dicht bij
een eindzege van een grote ronde zou
komen. Ik heb zoveel meegemaakt en
zoveel pijn gehad. En ik ben ook wel
bang geweest dat ik voor altijd ergens last
van zou houden. Slijtage, of spieren die
niet meer hetzelfde werken als vroeger.
Ik heb zo vaak in rondes gereden dat ik
ergens last van had. Ik kan je bijna niet
uitleggen hoe blij ik ben dat ik afgelopen
jaar blessurevrij kon fietsen en het uiter-
ste uit mezelf kon halen. Ik voelde me zo
sterk. En dat gevoel heb ik meegenomen
naar 2021. Ik kijk er echt naar uit om bij
mijn nieuwe ploeg nog meer uit mezelf
te halen.”
12-01-2021 16:50
 HELDen
DINGEN Stoute schoenen
O p 1 augustus 2020 reed Wout van Aert glansrijk naar
de zege in Strade Bianche en reeg vervolgens de over-

Eet als kampioen

winningen aaneen. Met dank aan zijn benen, maar ook
dankzij de Shimano S-PHYRE-schoenen aan zijn voeten. Het
nieuwste 2021-model, de S-PHYRE RC902, is voorzien

I n België is Foodmaker al jaren toon-

aangevend op het gebied van verse
en gezonde voeding, waarin zoveel
van het BOA-sluitingsysteem. Met deze schoen kan er door
wielrenners nog optimaler kracht worden overgebracht op de
mogelijk groenten en kruiden van eigen veld pedalen. Daarnaast zorgt de fijne pasvorm voor extra onder-
worden verwerkt. Zonder onnodige toevoeg- steuning en comfort. bike.shimano.com
ingen. Sinds kort levert Foodmaker ook in
heel Nederland. Hun gerechten behoren
inmiddels tot het dagelijkse menu van schaat-
ser Kjeld Nuis, die een maaltijd-box met zijn
favoriete gerechten heeft samengesteld. Eet
Gevecht
smakelijk! foodmaker.nl
onder de lat
maak een ommetje
S tanley Menzo was bij Ajax, PSV
en Oranje een van de eerste mee-

D e Hersenstichting heeft samen met hoogleraar

neuropsychologie Erik Scherder de app Ommetje
ontwikkeld. Want, zo zegt hij, wandelen houdt de hersenen
gezond. Iedere dag een wandeling maken is belangrijk voor
je fysieke en mentale gezondheid. Helemaal in deze roerige
tijd waarin sportscholen en verenigingen dicht zijn en we
massaal thuiswerken. Download de gratis app in de store.
voetballende keepers in Nederland.
Maar als donkere keeper was hij ook
het mikpunt van racisme. In zijn
biografie, die begin april verschijnt,
vertelt Menzo openhartig over zijn
bewogen carrière, de SLM-ramp en de
Suriprofs.

Slaap lekker
want dat voorkomt dat je terugvalt in
oude patronen. En het geeft energie.
Vraag dat maar aan o.a. Kjeld Nuis, top-

A an goede voornemens geen gebrek

aan het begin van het jaar. Maar het
ook volhouden is dikwijls een ander ver-
haal. Hoe houd jij je goede voornemens
wel vol? Door goed en genoeg te slapen,
sporters van NOC*NSF, Team Jumbo-
Visma en TeamNL. Zij zijn dankzij
M line verzekerd van een goede nachtrust
en staan iedere ochtend fit en uitgeslapen
op. mline.nl/goede-voornemens/

53

HLD55 Helden tips.indd 53 14-01-2021 14:45

 Fryslan
Boppe
Carsten Nienhuis (18) is een van de meest talentvolle
alpineski rs van Nederland. Hij is geboren in het riese
okkum, maar woonde een groot deel van zijn eugd in
ostenrijk. Sinds zijn twaalfde aagt hij zijn grote droom
na deelnemen aan de l mpische interspelen.
C arsten Nienhuis kan de verbaasde
blikken van zijn leeftijdsgenoten en
hun ouders bij de nationale jeugdkampi-
oenschappen in 2014 nog zo voor zich
zien. In tegenstelling tot zijn concur-
renten, die allemaal de lange reis vanuit
Nederland naar de Oostenrijkse bergen
hadden gemaakt voor de NK, kwam hij
samen met zijn vader aanrijden in een
auto met een Oostenrijks nummerbord.
Hij zag iedereen denken: wie is dat nou?
Niemand die hem kende. Even later,
tijdens de wedstrijd, knalde hij volle bak
de piste af en liet zien dat hij een van de
beste alpineskiërs van het deelnemers-
veld was. Viermaal keerde hij na een
NK met een podiumplaats en medaille
huiswaarts. Niet zoals zijn tegenstanders
naar Nederland maar naar Wagrain, een
skidorp in het Salzburgerland.
Verhuizen
Acht jaar is Carsten als zijn ouders het
roer omgooien. Ze verlaten het Friese
Dokkum en emigreren met hun drie kin-
deren naar Oostenrijk om er een pension
te bestieren. Ze hadden zo uit het tv-pro-
gramma ‘Ik Vertrek’ kunnen komen. “Ik
was dolblij toen ik hoorde dat we gin-
gen verhuizen,” herinnert Carsten zich.
HLD55 Carsten Nienhuis.indd 54
“Natuurlijk was het lastig om afscheid te
nemen van familie en vriendjes, maar ik
had er vooral heel veel zin in. Het voelde
als één groot avontuur. We vertrokken
in november 2011 naar Wagrain en een
maand later stonden de eerste gasten al
op de stoep. Als gezin kwamen we in
een sector terecht waar we helemaal geen
ervaring mee hadden. Er konden maxi-
maal 35 gasten in het pension verblijven
en iedereen binnen de familie hielp mee.
Ik ook, met het klaarzetten en afruimen
van het ontbijt of het schoonmaken van
de kamers.”
Door eerdere wintersportvakanties is
Carsten al verslingerd geraakt aan skiën.
“Op m’n derde hebben mijn ouders me
op de ski’s gezet. Er kwam geen leraar
of les aan te pas. Ik leerde skiën op de
Oostenrijkse manier: met een touw
om mijn middel en achter mijn vader
of moeder aan de piste af. Vanaf het
eerste moment had ik er enorm veel lol
in. Als aan het einde van de dag de liften
dichtgingen, stond ik te huilen omdat ik
van geen stoppen wilde weten.”
Buitenlander
Carsten is iedere dag op de piste te vin-
den, die praktisch aan hun pension ligt.
54
13-01-2021 16:42
 Tekst Thomas olsthoorn
Beeld martin de jong & prive

Het duurt niet lang voordat hij wordt

gevraagd om een training mee te doen
bij de plaatselijke skischool. “De trainers
waren meteen enthousiast en zeiden dat
ik mocht terugkomen. Al snel skiede
ik mijn eerste wedstrijdje, in Flachau.
Als enige Nederlander tussen allemaal
Oostenrijkse kinderen werd ik vierde
van de 25 deelnemers. De ouders langs
de kant dachten: hoe is dit mogelijk, die
jongen skiet nog maar net. Ik besefte:
wow, ik ben hier goed in!”
Op twaalfjarige leeftijd besluit Carsten
alles op het sporten te zetten. De beste
skiërs van het dorp gaan naar de Ski-
hauptschule, een internaat op twee uur
rijden van Wagrain waar topsport en
school worden gecombineerd.
“Ik wilde echt iets bereiken in het skiën
en mijn hele leven werd erop aangepast.
Mijn ouders hebben me altijd gesteund,
maar voor mijn moeder was het niet
makkelijk om haar zoon op zijn twaalfde
uit huis te zien gaan. Van maandag tot en
met vrijdag verbleef ik op de Skihaupt-
schule. Om half acht ’s ochtends begon-
nen we met school en als we aan het
einde van de ochtend klaar waren,
gingen we naar de piste. De rest van de
dag was het onder begeleiding van top-
trainers runs maken en schaven aan de
techniek tot het donker werd.
Iedereen pushte zichzelf om beter te wor-
den en dat zorgde voor onderlinge strijd.

HLD55 Carsten Nienhuis.indd 55 13-01-2021 16:43

 ‘Ik heb veel naar Hirscher
gekeken. Soms trainden
we op dezelfde piste
en dan zeiden we gewoon
‘hoi’ tegen elkaar’
Het ging er best hard aan toe. Ondanks
dat ik in Oostenrijk woonde, werd ik
door iedereen gezien als een buitenlan-
der. Ik kon goed meekomen en was beter
dan sommige Oostenrijkse jongens. Niet
iedereen vond dat leuk en dat lieten ze
ook blijken door zich op mij af te reage-
ren met domme opmerkingen. Mentaal
werd ik daar alleen maar sterker van.”
Zijn grote voorbeeld was Marcel
Hirscher. De zoon van een Nederlandse
moeder had in zijn jonge jaren ook op
de Skihauptschule gezeten en was uit-
gegroeid tot een wereldtopper. “Ik heb
veel naar Hirscher gekeken. Naar zijn
bochtenwerk, zijn techniek, en probeer-
de dat te kopiëren. Soms trainden we
op dezelfde piste als hij. Dan zeiden we
gewoon ‘hoi’ tegen elkaar.
Aan het einde van iedere week op het
internaat ging ik terug naar Wagrain. De
zaterdag en zondag stonden in het teken
van wedstrijden. Mijn vader en ik toer-
den met de auto door heel Oostenrijk.
Dat was prachtig. Mijn vader had niet
zozeer verstand van skiën, maar hij kon
me wel goede tips geven over de juiste
mindset. Bij die wedstrijden maakte ik
genoeg fouten en tegenslagen mee. Des
te mooier was het om na een goede
prestatie, naar huis te rijden met een
medaille of een trofee en die trots aan
mijn moeder en twee zusjes te laten zien.”
Onbevreesd
Door de vele trainingsuren en wedstrijd-
meters wordt Carsten in de loop der
jaren beter en beter. De Super-G is zijn
favoriete discipline. “Ik ken geen angst
CARSTEN NIENHUIS
HLD55 Carsten Nienhuis.indd 56
tijdens een afdaling. Nooit gehad ook. Ik
wil gewoon zo hard mogelijk naar bene-
den. Ik ben al zo vaak onderuitgegaan.
Mijn gezicht heeft weleens opengelegen
en mijn pak en ski’s zijn meerdere keren
kapotgegaan. Maar zware blessures heb
ik gelukkig nooit gehad. Als ik val, doet
dat even pijn, maar ik ga daarna gewoon
door en wil dan juist nog harder gaan.”
Na een periode van bijna acht jaar komt
er in de zomer van 2019 een einde aan
het Oostenrijkse avontuur. Het over-
lijden van Carstens opa en oma, de twee
kapperszaken die zijn moeder nog runt
in Nederland en de behoefte om dich-
ter bij de familie te zijn, doen het gezin
besluiten terug te keren naar Dokkum.
“Ik wist dat het er voor mijn skicarrière
niet eenvoudiger op zou worden door
terug te gaan naar Nederland, maar
tegelijkertijd wilde ik mijn havo afma-
ken zodat ik een diploma heb als ik ooit
stop met skiën en een baan moet zoeken.
Precies in de periode dat we terug
waren gekomen, werd er in Nederland
een nieuw juniorenteam opgericht voor
skiërs van mijn leeftijd. In eerste instan-
tie zagen de plannen er goed uit, maar in
de praktijk viel het tegen. De mentaliteit
was anders dan ik gewend was. Ik had
moeite om daarmee om te gaan, voelde
me een Oostenrijker tussen de Nederlan-
ders. Het contact met familie en vrien-
den in Friesland was meteen weer goed,
maar op skigebied kon ik niet aarden.”
Fries
De wedstrijdloze coronamaanden in
2020 grijpt Carsten aan om zijn top-
56
sportleven weer op orde te brengen.
“Ik besloot te stoppen bij het Neder-
landse juniorenteam en vroeg Balthasar
Meissl, mijn oude trainer in Oosten-
rijk, of ik weer bij hem mocht trainen.
Hij zei meteen dat ik meer dan welkom
was. De komende jaren zal ik van sep-
tember tot april in Oostenrijk verblijven
om optimaal te kunnen trainen en aan
wedstrijden mee te doen. In die periode
woon ik in een appartementje dat bij het
huis van mijn trainer hoort. Tijdens de
zomermaanden keer ik terug naar Dok-
kum, waar ik prima voorzieningen heb
om conditie- en krachttraining te doen.
Ik heb er even aan gedacht om weer vol-
ledig in Oostenrijk te gaan wonen, maar
mijn thuis is nu in Nederland. Ik ben me
altijd een Fries blijven voelen. Maar als ik
in Dokkum ben en het regent, dan ver-
lang ik alweer terug naar de sneeuw, de
bergen en de frisse lucht. Je kunt me het
beste een Friese Oostenrijker noemen.”
Hij is de enige Fries die op hoog niveau
aan wedstrijdskiën doet en dat is best
speciaal, beseft Carsten. Zijn grote doel is
meedoen aan de Olympische Winterspe-
len van 2026. “Het is lang geleden dat er
een Nederlandse alpineskiër op de Spelen
heeft gestaan en ik wil proberen dat voor
elkaar te krijgen. Het is van jongs af aan
al mijn droom. De komende jaren is het
een kwestie van zoveel mogelijk uren ma-
ken, ervaring opdoen en mezelf telkens
zien te verbeteren. Dankzij Friese spon-
sors die mij enorm helpen heb ik alles op
orde waardoor ik me volledig op mijn
sport kan focussen. Ik hoef alleen maar
zo hard mogelijk naar beneden te skiën.”
12-01-2021 16:52
 Voetbal en oorlog
Over een paar weken verschijnt m’n nieuwe roman, getiteld Maanlicht van een andere
planeet. Dit is mogelijk m’n laatste roman, niet omdat ik met schrijven wil stoppen,
maar eerder omdat ik van plan ben me te gaan toeleggen op non-fictie. Ik heb daar-
over een aantal ideeën. Zo zou ik graag de biografie schrijven van Manke Nelis, de
befaamde Nederlandse volkszanger van hits als Kleine Jodeljongen en Tante Saar.
Waarom wil ik een biografie van hem schrijven? Nou, omdat ik veel informatie heb
uit de eerste hand, afkomstig van m’n grootvader Frans, die Manke Nelis goed heeft
gekend. Het zat zo: m’n grootvader Frans was een veehandelaar, en het was algemeen
bekend dat Manke Nelis een prima stelletje konijnen had. Daarom reisde m’n groot-
vader Frans naar de Vijzelstraat in Amsterdam, waar Manke Nelis woonde en waar
in de kelder z’n konijnen zaten. M’n grootvader Frans bestudeerde de oren van de
dieren, kneep in hun bast, blies op hun neus en stak een vinger in hun anus, waarna
hij besloot: dit zijn inderdaad gezonde, prachtige dieren. Hij kocht er zes voor 90
gulden. En zo leerden m’n grootvader Frans en Manke Nelis elkaar kennen.
Een tweede non-fictieboek dat ik wil schrijven, is een groot essay over de Japanse
herman brusselmans keramiekartiest Yao Ia. Je zal denken: die heeft je grootvader Frans ook gekend zeker,
Vlaams auteur, groot liefhebber van sport, opschepper? Nee, m’n grootvader Frans heeft Yao Ia niet gekend, ik zal m’n essay
vrouwen en de stad Gent. derhalve uitsluitend baseren op m’n eigen bevindingen en appreciatie omtrent de
keramiek van de kunstenaar, van wie talrijke artefacten te zien zijn in het Museum
voor Japanse Keramiek in het Oost-Vlaamse dorp Waarschoot.
En dan het derde non-fictieboek dat op m’n prioriteitenlijstje staat. Dat zal gaan over
de prestaties van het Belgische nationale voetbalelftal, de Rode Duivels, gedurende
de Tweede Wereldoorlog. Men zal denken dat er gedurende die oorlog weinige of-
ficiële wedstrijden werden gespeeld, maar daar vergist men zich in. De Rode Duivels
hebben in de periode 1940-1945 zestien wedstrijden gespeeld, waarvan negen tegen
de Duitse Mannschaft, omdat de voorzitter van de Belgische voetbalbond, Jacobus
Van Doren, redelijk fout was in de oorlog, en nauwe contacten had met de voorzit-
Laten we ervoor ter van de Duitse voetbalbond, Joachim Schmütt. Er werd zelfs een tijdlang gefluis-

bidden dat terd dat de twee voorzitters een relatie hadden, maar dat durfde niemand hardop te
zeggen. Want als je zoiets publiekelijk beweerde, werd je opgepakt door de Gestapo

België tot in de en naar Dachau getransporteerd.

Hoe dan ook, de negen wedstrijden tussen België en Duitsland werden alle negen
eeuwigheid zal gewonnen door Duitsland. Het was gevaarlijk om in die periode een wedstrijd van
Duitsland te winnen. Finland won een keer een thuiswedstrijd tegen Duitsland met
winnen van 2-1. Daarna werden alle Finse spelers, de coach, de verzorger, de teammanager en
de kantinejuffrouw opgepakt door de Gestapo en van Finland naar Dachau getrans-
Duitsland porteerd. De Belgen waren verstandig genoeg om zich opzettelijk te laten inmaken
door Duitsland, met als hoogtepunt de partij op 12 september 1943, waarbij Joseph
Goebbels aanwezig was en waarin de Belgen de bal zoveel mogelijk ontweken en
zodoende verloren met 26-0. Goebbels feliciteerde na het laatste fluitsignaal de
Belgen met hun enorme verlies en gaf hen allemaal een bronzen swastika cadeau.
De Belgische middenvelder Joske Prutseghem weigerde het geschenk, werd door de
Gestapo opgepakt, en verdween naar Dachau. Hij overleefde, maar doordat tijdens
de vrieswinter van ’43 zes van z’n tenen waren afgevroren, zou hij nooit meer voetbal-
len. Laten we ervoor bidden dat het nooit meer oorlog wordt en dat België tot in de
eeuwigheid zal winnen van Duitsland.

xxx 57 57

HLD55 Columns.indd 57 13-01-2021 16:56

 ‘Ik heb nog
twintig
mooie zomers
voor de boeg’
Het is dit jaar 25 jaar geleden dat hij Wimbledon
won. Vandaag de dag staat Richard Krajicek (49)
voor heel andere uitdagingen, zoals
toernooidirecteur zijn in coronatijd. We leggen
hem in aanloop naar het 48ste ABN AMRO World
Tennis Tournament (1-7 maart) acht uitspraken
voor die hij vier jaar geleden deed in Helden.
“Leuk om te kunnen zeggen dat je Wimbledon
hebt gewonnen. Het is eervol. Maar verder?”

xxx 58

HLD55 Richard Kraijeck.indd 58 13-01-2021 10:35

 Tekst Jasper Boks
Beeld Dirk-Jan van Dijk

59 xxx

HLD55 Richard Kraijeck.indd 59 12-01-2021 17:06

 ‘Toernooidirecteur zijn verveelt nog steeds
niet, er gebeurt altijd wat.’
Richard Krajicek in 2017 in Helden.
“Dat er altijd wat gebeurt, is in coronatijd natuur-
lijk zeker het geval.”
Het wordt de achttiende keer dat je optreedt als
toernooidirecteur van het ABN AMRO World
Tennis Tournament. Je hebt gelukkig de nodige
ervaring.
Lachend: “Het was interessant geweest als ik dit had
meegemaakt in m’n eerste jaar. Maar het is ook heel
fijn dat de hele toernooiorganisatie met de jaren zo
goed op elkaar is ingespeeld en dat de sponsor zo
loyaal en begripvol is. Achter de schermen is ieder-
een al een tijd vreselijk druk bezig met het ABN
AMRO WTT. We zijn bezig met de coronaregels,
hebben inmiddels de conclusie getrokken dat sub-
stantiële aantallen publiek niet haalbaar lijken.
Geen 10.000 mensen die er normaal gesproken
aanwezig kunnen zijn per sessie, maar geen of veel
minder. Het is afwachten hoeveel toeschouwers er
begin maart zijn toegestaan, maar we zijn klaar voor
iedere optie. Voor mij als toernooidirecteur is het
afwachten welke spelers naar Rotterdam komen. Er
was veel onzekerheid doordat er is geschoven met
de Australian Open, die nu begint op 8 februari.
Er is lang gewacht met het bekendmaken van de
toernooikalender. Nu die bekend is, kunnen de
spelers ook pas hun planning gaan maken.”
Hoe zenuwachtig werd jij van die onzekerheid?
“Eigenlijk niet. De realiteit verandert elke week,
daar kan ik toch niets aan doen. Het was alleen
heel even spannend toen net bekend werd dat de
Australian Open werd verschoven naar de datum
waarop het ABN AMRO WTT zou plaatsvinden en
er sprake van was dat daardoor elf tennistoernooien,
waaronder wij, in twee weken tijd zouden worden
gehouden. Ik kreeg al redelijk snel te horen dat het
toernooi van Indian Wells niet doorging, daardoor
kwam er - gelukkig voor ons - meer ruimte in de
toernooiagenda. Wat erg hielp wat betreft de zenu-
wen is dat ik sowieso wist dat het toernooi door zou
gaan. ABN AMRO heeft dat meteen uitgesproken,
Ahoy wilde ook heel graag dat het doorging. Waar
RICHARD KRAJICEK
HLD55 Richard Kraijeck.indd 60
we geen grip op hebben, is een internationaal vliegverbod
of dat de overheid het toernooi verbiedt. We weten ook niet
hoeveel publiek er mag komen, dat kan zelfs in de toernooi-
week nog veranderen. En spelers kunnen corona krijgen, waar-
door ze op het laatste moment af moeten zeggen. Alles kan
gebeuren, we zien het wel. Zo sta ik erin.”
De 48ste editie van het ABN AMRO WTT vindt nu plaats
van 1 tot en met 7 maart.
“We zitten met z’n allen in hetzelfde schuitje. Iedereen is in
deze coronatijd bezig met overleven, ook in het tennis. Zeker
de Grand Slam-toernooien hebben grote verplichtingen, er
hangen vaak ook tennisprogramma’s in Derde Wereldlanden
aan vast. Het is dus voor de hele tenniswereld belangrijk dat
de Grand Slam-toernooien hun geld binnenhalen. Daarom
vind ik het ook prima dat de Australian Open is opgeschoven.
Het wordt een ander verhaal als de organisatie denkt: dit bevalt
ons goed, laten we de Austra-
lian Open voortaan in februari
houden.”
‘Zolang sport goed op
de politieke agenda staat
en ze in Den Haag zien
wat sport doet voor onze
samenleving, heb ik er vre-
de mee. Al zou het natuur-
lijk wel leuk zijn als er ooit
nog een echte minister van
Sport komt.’
“Topsport is leuk, ik zou het ook toejuichen als de Olympische
Spelen ooit nog eens in Nederland worden gehouden, maar
veel belangrijker is dat iedereen voldoende beweegt en ook de
mogelijkheden krijgt om te sporten. Daarom maken wij er met
de Krajicek Foundation al vele jaren werk van om mensen in
achterstandswijken, daar waar doorgaans weinig sportaanbod
is, in aanraking te laten komen met sport. We proberen daar
playgrounds te bouwen of hen op andere manieren aan het
sporten te krijgen.”
Staat sport nog steeds goed op de politieke agenda?
“Ik denk het wel.”
We leven in een tijd waarin de jeugd veel afleiding heeft, wat
ten koste gaat van bewegen en sporten. Maak je je zorgen
over die tendens?
60
14-01-2021 14:43
 “In mijn tijd was er minder afleiding,
daardoor ging je sneller naar buiten om
te tennissen of voetballen. En nu is coro-
na er ook nog eens bijgekomen. Fitness-
centra zijn gesloten, competities liggen
stil en veel sportcomplexen zijn dicht.
Ik heb te doen met de jonge genera-
tie, was er een voorstander van geweest
als juist die na de zorgmedewerkers als
eerste gevaccineerd zou worden.
Mensen tussen de 15 en 25 jaar zorgen
sowieso voor de meeste coronabesmettin-
gen. Tegelijkertijd is het heel belangrijk
dat je de jongeren zo snel mogelijk hun
bewegingsvrijheid teruggeeft. Zij zijn
onze toekomst, zijn ondernemend en
‘Sneu om te zien dat er zo weinig begrip
is voor de jongeren, ze worden snel weg-
gezet als aso’s omdat ze niet voldoende
rekening zouden houden met corona’
barsten van de energie die ze nu niet
kwijt kunnen. Ze hebben te maken met
opleidingen die niet doorgaan of stil zijn
komen te liggen. Vreselijk.
Ik vind het sneu om te zien dat er zo
weinig begrip is voor de jongeren, ze
worden in deze tijd heel snel weggezet als
aso’s omdat ze niet voldoende rekening
zouden houden met corona.”
‘In Nederland had ik het al eng
gevonden en nu zit onze doch-
ter daar! Ik probeer als vader wel
de dingen zo goed mogelijk te
HLD55 Richard Kraijeck.indd 61
regelen, heb voor Emma een ap-
partement met 24-uurs bewaking
uitgezocht.’
“Emma heeft nog steeds een apparte-
ment in Los Angeles, maar is in maart
vorig jaar terug naar Nederland geko-
men. Daphne en ik vonden het allebei
beter dat ze terugkwam. Emma heeft
haar acteeropleiding aan The Ameri-
can Academy of Dramatic Arts afgerond,
maar wilde daar blijven om te acteren
en te studeren. Toen hier de eerste lock-
down eraan kwam, stonden mensen in
Amsterdam in de rij voor de coffee-
shops. Ze gingen nog even snel drugs
halen, vond ik wel een beetje tekenend
voor Nederland. Maar ik zag ook foto’s
in de media van mensen die in Ame-
rika in de rij stonden voor gun stores.
Mensen kochten geweren in, maar
vooral kogels. Ik dacht meteen: in zo’n
omgeving wil ik mijn dochter niet heb-
ben. Toen ik Daphne het artikel liet
zien, dacht ze precies hetzelfde. Er is
gelukkig niets gebeurd en Emma vond
het in het begin maar niets. Maar goed,
sinds Emma weg is uit Amerika is de sfeer
daar natuurlijk niet lekker. Vooral door
de presidentsverkiezingen.”
Ben jij een erg bezorgde ouder?
61
“Emma wordt in maart 23 en Alec is
20, ze zijn heel zelfstandig, maar ik wil
wel dat alles goed voor elkaar is. Ze
vinden het ook fijn als ik dingen voor hen
regel als dat nodig is. Ik wilde voorheen
weleens dingen doen zonder dat ze erom
vroegen, maar we hebben nu de afspraak
dat ik pas in actie kom als zij erom
vragen. Dat is een goede modus, maar
ik vind het soms lastig om m’n mond te
houden. Zeker nu iedereen weer thuis is.
Dan denk ik soms: dat zou ook anders
kunnen. Maar goed, ik vind het natuur-
lijk vooral heel erg leuk dat ze allemaal
thuis zijn.”
Want voor je het weet zijn ze weer
uitgevlogen.
“Zeker. Emma kreeg afgelopen zomer
aanbiedingen voor rollen in films. Heel
gaaf. Het is door corona helaas allemaal
niet doorgegaan. Emma staat natuurlijk
te trappelen, wil na de zomer ook graag
naar de universiteit om haar bachelor
te halen. Het is voor haar nu allemaal
niet ideaal, maar ze is er redelijk relaxed
onder. Wat scheelt: haar vriend uit
Australië is ook bij ons, dus daar zit
nu geen oceaan tussen. Ze kan vanuit
Nederland schoolwerk doen en heeft
contact met haar agent, die Emma onder
de aandacht houdt in Amerika.”
Vier jaar geleden maakte je je zorgen
over de politieke situatie in Amerika.
Donald Trump was net president en
maakte ruzie met Noord-Korea. Jij had
al uitgezocht of de Koreaanse raketten
Los Angeles zouden kunnen bereiken.
Lachend: “Inderdaad. We kunnen alles
van Trump zeggen wat we willen, maar
hij is de enige Amerikaanse president
sinds Jimmy Carter in de jaren zeventig
die geen oorlog is begonnen.”
Jullie zoon Alec gaat ook geregeld naar
Amerika om te trainen met jouw oud-
coach Rohan Goetzke. Ging de vlag in
‘IK HEB NOG TWINTIG MOOIE ZOMERS VOOR DE BOEG’
13-01-2021 16:29
 huize Krajicek-Deckers uit toen niet
Trump, maar Biden werd gekozen als
president?
“Ik hoop vooral dat de situatie daar een
beetje kalmeert, nu Joe Biden is beëdigd
als president. Wat Trump deed na de
verkiezingen baarde me echt zorgen. Hij
was al tijden aan het polariseren, maar
de laatste tijd was hij mensen echt tegen
elkaar aan het opzetten in Amerika. Dat
zorgde voor zoveel onrust. En als je dan
ook nog eens bedenkt hoe hij de corona-
pandemie in zijn land heeft aangepakt…
Er zijn zoveel doden gevallen. Als hij de
ernst van de situatie eerder had onder-
kend, waren er denk ik minder slacht-
offers gevallen.”
‘Het lijkt me leuk om weer meer
betrokken te zijn bij het tennis.
Eerder kon dat niet, de kinderen
waren nog thuis en ik wilde daar-
om niet te veel reizen. We hebben
juist meer tijd samen nu de kinde-
ren uit huis zijn en omdat Daph-
ne niet meer dagelijks tv-werk
hoeft te doen. Kijk, Daphne en ik
moeten ook een beetje bezig
blijven.’
“Ik heb een aantal coachjobs gehad,
maar die waren niet succesvol. Voor
corona speelde er nog wat met twee
spelers die rond plek veertig op de
wereldranglijst staan. Ik ben er niet op
ingegaan en momenteel speelt er niets.”
Mis je het om coach te zijn?
“Nou, missen… Ik vind het leuk om echt
met een speler aan zijn spel te werken. Ik
heb gemerkt dat ik het best tot m’n recht
kom als ik tijdens trainingsperiodes kom
helpen. Tijdens toernooiweken is het
lastig om echt aan dingen te werken, dat
vraagt een andere manier van coachen.”
RICHARD KRAJICEK
HLD55 Richard Kraijeck.indd 62
Dus tegen een rol als fulltime tennis-
coach zeg jij ‘nee’?
“Poeh, dat zal ik eerst even goed moeten
bekijken, maar het lijkt mij beter om
iemand gedurende een week of twaalf
per jaar bij te staan in de voorbereiding
op het nieuwe seizoen of bijvoorbeeld in
aanloop naar Wimbledon.”
Jouw vrouw Daphne Deckers besloot
vier jaar terug minder televisiewerk
te doen, stopte met RTL Boulevard om
zich toe te leggen op schrijven. Jullie
zijn wat minder in the picture. Is dat
fijn?
“Ik heb sowieso het idee dat ik de laatste
jaren niet heel veel in de schijnwerpers
‘Bizar hoe weinig krediet Djokovic krijgt.
op de ranglijst van populairste spelers
staat Federer op één, Nadal op twee en op
drie íedereen die tegen Djokovic speelt’
meer stond. De media-optredens die ik
doe, hebben eigenlijk allemaal te maken
met het ABN AMRO WTT. Veel andere
verzoeken houd ik af. Daphne duikt nog
wel geregeld in de media en op tv op als
het om haar boeken gaat. Haar roman
‘Alles Is Zoals Het Zou Moeten Zijn’ is
afgelopen jaar verfilmd. Daphne vond
het tv-werk heel leuk om te doen, maar
ze zat met haar boek Dubbel Zes wat
destijds maar niet afkwam en daar wilde
ze zich toen echt even op focussen. Haar
nieuwste boek Uitwaaien is net uit, dus
misschien gaat ze komende tijd weer wat
meer televisie doen.”
62
Krijg jij aanbiedingen van tv-pro-
gramma’s als Wie Is De Mol?
“Volgens mij ben ik nooit benaderd voor
Wie Is De Mol?, maar dat is ook niets
voor mij. Ik ben weleens door Johnny de
Mol gevraagd voor Waar Is De Mol?. De
afgelopen drie jaar is het rustig wat dit
soort verzoeken betreft. Dat heeft twee
redenen. Enerzijds omdat ik altijd ‘nee’
zeg. Anderzijds omdat ik niet echt
bekend meer ben. Op een gegeven
moment is dat voorbij. En dat is prima.”
‘Ik vind dat Novak Djokovic voor
zijn ongelooflijke prestaties bij
lange na niet het respect heeft
gekregen dat hij verdient. Het ziet
er misschien minder oogstrelend
uit dan bij Federer, maar hij heeft
het tennis in mijn ogen echt naar
een nieuw level gebracht.’
“Dat vind ik nog steeds. Het is bizar
hoe weinig krediet Djokovic krijgt voor
zijn prestaties. Sloeg hij bij de US Open
ook nog eens een bal tegen de keel van
een lijnrechter, waardoor hij gediskwa-
lificeerd werd. En dan nog het demon-
stratietoernooi dat hij afgelopen zomer
organiseerde en waarbij spelers corona
13-01-2021 16:41
 opliepen. Dat helpt allemaal niet mee voor zijn
populariteit. Kijk maar naar de ranglijst van popu-
lairste spelers. Op één staat Federer, op twee Rafael
Nadal en op drie íedereen die tegen Djokovic speelt.
Hij heeft altijd zo ontzettend zijn best gedaan om
aardig en leuk gevonden te worden. Aan het begin
van zijn carrière imiteerde Djokovic collega’s om de
lachers op z’n hand te krijgen. Of hij tekende hartjes
op het gravel na een partij. Misschien deed hij wel
te veel zijn best.
Het hangt ook samen met Federer, met hoe Roger
tennist en wat hij voor de sport heeft betekend.
Niemand in het tennis is ooit zo populair geweest
als hij. Maar Federer staat wel op het punt om
aansprekende records kwijt te raken. Djokovic
gaat binnenkort Federer aflossen als de speler die
het langst op de eerste positie heeft gestaan. Fede-
rer staat op 310 weken, maar Djokovic gaat daar
overheen. Dat willen veel mensen niet. Ook Nadal
heeft daarmee te maken sinds hij in de buurt kwam
van het aantal Grand Slam-titels van Federer. Toen
zag je mensen opgelucht reageren als Nadal verloor
op een Grand Slam-toernooi. Maar Nadal staat nu
op het punt om de speler met de meeste Grand
Slam-titels te worden, dat record van twintig delen
Federer en Nadal nu nog.”
Djokovic heeft al een tijd niet meer meegedaan
aan het ABN AMRO WTT. In 2010 was hij voor
het laatst van de partij en zijn naam ontbreekt
nog op de boarding als winnaar.
“Klopt. Hij besloot na de Australian Open meest-
HLD55 Richard Kraijeck.indd 63
al te gaan skiën. Ik ben benieuwd wat hij dit jaar gaat doen.
Ik heb niet specifiek bij Djokovic, Nadal of Federer aan-
geklopt afgelopen periode, heb al zo vaak laten weten dat ik
hen er heel graag bij heb. Dit jaar hebben we als gevolg van
corona een lager budget om spelers te halen, wat het nog
lastiger maakt om bij hen aan te kloppen. Ik weet wat zij
gewend zijn om te krijgen als startgeld en dat gaan ze bij ons
dit jaar niet krijgen. Als ze echt willen spelen en het past in hun
schema, dan zijn ze altijd welkom. En dat weten ze.”
Het mannentennis wordt nu al jarenlang gedicteerd door
Federer, Nadal en Djokovic. Wat vind jij daarvan?
“Voor het eerst in de historie van het mannentennis hebben
we te maken met een lichting die minder goed is dan de voor-
gaande generatie. Björn Borg, Pete Sampras: telkens kwamen
er op een gegeven moment jonge spelers die beter waren dan
zij. Zelfs als Djokovic, Nadal en Federer door hun leeftijd een
stapje trager zijn, wint de jongere generatie het nog niet van
hen. Bijzonder. Met Alexander Zverev en Dominic Thiem heb
je tennissers die beter zijn dan mijn generatie was, maar ze zijn
niet beter dan Roger, Rafael en Novak. Gevaarlijk vind ik dat
niet voor de sport. Vroeg of laat krijg je toch te maken met een
natuurlijke afvloeiing.”
Jij hebt als toernooidirecteur de afgelopen jaren meer
ingezet op de nieuwe generatie. Waarom?
“Ik moest heel lang wachten voor een toezegging van Federer,
Nadal of Djokovic, vaak tot november. De verwachtingen bij
de pers waren ook hoog. Als ze geen van drieën kwamen, was
het toernooi drie maanden voor het begon in de perceptie van
veel mensen al mislukt. En als we een van die drie toppers had-
den weten te strikken, was er altijd nog het risico dat hij op het
laatste moment af zou zeggen. Met het gevolg dat we dan geen
goede vervangers meer konden halen, omdat die door andere
toernooien waren gecontracteerd. We hebben nu de strategie
dat we voor een heel goed, maar breed spelersveld gaan. En als
een van die drie toppers zich uit zichzelf meldt, zoals Federer
een paar jaar terug, dan ontvangen we hem met open armen.”
‘Leuk om te kunnen zeggen dat je Wimbledon hebt
gewonnen, maar verder heb je er niet veel aan.’
“Wimbledon winnen is natuurlijk de kroon op m’n carrière,
een van de mooiste momenten van m’n leven. Het liefst had
ik meer Grand Slam-titels gewonnen of was ik nummer één
van de wereld geworden. Dat was allebei mogelijk, maar is
63 ‘IK HEB NOG TWINTIG MOOIE ZOMERS VOOR DE BOEG’
13-01-2021 16:30
 niet gebeurd. Ik ben heel blij met die ene titel. Voor
mij heeft mijn carrière zin gehad, het is iets waar
ik dankzij die Wimbledon-titel met een goed gevoel
op terugkijk. Ik geniet er nog steeds van dat ik dat
heb bereikt.
Het is leuk om te kunnen zeggen dat je Wimble-
don hebt gewonnen. En dat je in een rijtje wordt
genoemd met de Europese titel van het Nederlands
elftal uit 1988. Het is eervol. Maar verder? We gaan
ook weer door met z’n allen.
En er zijn natuurlijk wat dingen uit voortgekomen.
Die Wimbledon-titel heeft wel geholpen om toer-
nooidirecteur te worden. En ik ben dankzij mijn
overwinning lid van de All England Lawn Tennis &
Croquet Club, waardoor ik altijd terecht kan om er
te tennissen en recht heb op kaartjes voor Wimble-
don. Echt leuk.”
Het is op 7 juli 25 jaar geleden dat je Wimbledon
won. Hoe vaak word je er nog over aangesproken.
“Minder vaak, omdat steeds minder mensen me
herkennen. Iedereen onder de 35 kan het zich
sowieso niet meer herinneren.”
Hoe vaak komt de Wimbledon-titel van 1996 in
jouw gedachten nog voorbij?
“Soms dagen achter elkaar. Ik was laatst mijn
rommel aan het opruimen, kwam een foto
tegen van de backhandreturn op matchpoint in de
finale, waarop ook het scorebord te zien is en mijn
box met onder andere Daphne, Rohan Goetzke,
Stanley Franker, Tom Okker en Jan Naaktgeboren.
Dat was een paar slagen voordat ik naar het net
kwam, MaliVai Washington miste en ik door m’n
knieën ging. Ik heb die foto ook een tijdje als
profielfoto op WhatsApp gehad. En een replica van
de Wimbledon-beker heb ik op m’n kamer staan.
Het is een van de weinige trofeeën die ik heb neer-
gezet, de rest ligt op zolder.”
Smacht jij naar een Nederlandse opvolger?
“Ik ben er al een paar jaar heilig van overtuigd dat
Kiki Bertens een Grand Slam-titel kan winnen.
Zeker als ze de verwachtingen wat minder hoog
legt voor zichzelf. Wat ook scheelt, is dat er op
dit moment geen dominerende speelster is zoals
Serena Williams dat jarenlang is geweest. Waar
voorheen met een Serena in topvorm de kansen op
RICHARD KRAJICEK
HLD55 Richard Kraijeck.indd 64
Wimbledon, de US Open en ook de Australian Open
behoorlijk slonken, zijn er nu veel meer kansen op succes bij
de Grand Slam-toernooien. Wimbledon ligt haar wat minder,
maar Kiki heeft echt drie keer per jaar kans op een Grand Slam-
titel als ze fit is.”
Hoe kijk je naar de staat van het Nederlandse mannen-
tennis? ‘We’ hebben niemand in de top honderd staan. Doet
dat jou zeer?
“Niet zeer, het is de realiteit. Voor mijn gevoel kunnen
Tallon Griekspoor en Botic van de Zandschulp allebei in de top
honderd staan. Botic heeft echt pech gehad. Bij het challenger-
toernooi in Hamburg had hij de halve finale gehaald. Toen
werd hij positief getest op corona. Later bleek het om een valse
positieve test te gaan. Zo sneu. Gelukkig heeft Botic zich weten
te kwalificeren voor de Australian Open. Tallon is ook goed,
maar helaas geregeld geblesseerd. En wie weet kan Robin Haase
zich nog oprichten.”
In jouw tijd deden er geregeld
een handvol Nederlandse man-
nen mee aan de Grand Slams.
Ligt het aan de hele maatschap-
pij dat het moeilijker is voor
Nederlandse jongens om de top
honderd te halen?
“Vind ik een lastige discus-
sie. Het helpt natuurlijk wel als
je voor bepaalde dingen hard
moet knokken. Maar voor-
heen was het ook zo dat er
heel veel Russische tennissters
in de top honderd stonden en bijna geen Russische mannen.
Die kwamen toch ook allemaal uit dezelfde samenleving? Nu
doen Russische mannen het wel goed. Het talent moet er
zijn en het is ook fijn als er meerdere talenten zijn die zich
aan elkaar op kunnen trekken. Ik had het geluk met Stanley
Franker als bondscoach en dat Jacco Eltingh, Paul Haarhuis en
Jan Siemerink ook net opkwamen.”
‘Het zit in m’n bloed. Aan de ene kant zou ik het liefst
zelf nog op de baan staan, maar het voordeel van die
operaties is dat ik me geen illusies meer hoef te maken.’
“Ik tennis nog één tot twee keer per week met een vriend. We
spelen altijd van zeven tot acht in de ochtend. Maar de meeste
64
14-01-2021 15:57
 tijd ben ik aan het fietsen. Ik heb zoveel
kilometers gemaakt op de racefiets sinds
corona, soms tweeduizend kilometer
per maand. Fietsen kan ik doen zon-
der dat ik last krijg van m’n knie. En ik
golf graag. Maar ik weiger dat een sport
te noemen. Golf is een spel. Weliswaar
een heel moeilijk spel, maar als je na
afloop niet hoeft te douchen, vind ik het
geen sport.”
‘De volgende stap is een kunst-
knie, misschien over tien tot vijf-
tien jaar.’
‘Golf is een spel. Weliswaar een heel
moeilijk spel, maar als je na afloop niet
hoeft te douchen, vind ik het geen sport’
“Zover is het gelukkig nog niet.”
Je hebt aan beide benen een rigoureuze
operatie gehad om de O-stand van je
benen te verminderen.
“Die artrosepijn is weg en dat was de
reden van de osteotomie-operaties. Ik
heb eerst m’n rechterbeen en later m’n
linkerbeen laten opereren. Het was een
zware operatie. Tijdens de eerste tien
dagen na de eerste operatie heb ik zo
vreselijk veel pijn gehad. Daarna liep ik
ook nog drie maanden met krukken.
Het was heel pittig, maar het heeft me
ontzettend geholpen. M’n linkerknie
blijft wat minder. Daar was tijdens mijn
HLD55 Richard Kraijeck.indd 65
tenniscarrière ook meer mee aan de hand
en ik heb later ook de patellapees in die
knie gescheurd. In het dagelijks leven
heb ik er geen last van, maar wel met ten-
nis. Als ik echt in moet stappen om een
forehand te slaan, dan gaat de uitvalpas
niet van harte met mijn linkerknie.
Maar goed, ik denk nog steeds dat het
ooit van een kunstknie gaat komen. Dat
moment stel ik zo lang mogelijk uit.
Tegelijkertijd ben ik er niet bang voor
als het zover is. Ik hoor veel mensen
die een kunstknie of -heup hebben
gekregen, zeggen: dat had ik veel eerder
moeten doen. Mijn vader heeft ook vier
jaar mank gelopen voordat hij zich liet
opereren. Als een dokter mij het advies
geeft om een kunstknie te nemen, dan
doe ik het meteen.”
Vind je het moeilijk om ouder te wor-
den?
“Tijdens mijn carrière werd ik iedere dag
met pijn wakker. Vooral door die pees
van mijn linkerknie. Ik moest eerst goed
warm douchen, dan een pilletje nemen,
vervolgens nog wat oefeningen en daar-
na ging het wel weer. Door die fysieke
ongemakken waren mijn jaren als twinti-
ger veel zwaarder. Momenteel heb ik niet
veel last van m’n lichaam, dus is het ook
niet moeilijk om ouder te worden. Voor
65
die osteotomie-ingrepen vond ik dat wel
moeilijk. Na een clinic van tien minu-
ten op een miniveld waarbij ik amper
bewogen had, had ik al een week pijn.
Toen maakte ik me zorgen over de
toekomst.”
Eind 2021 zie je Abraham. Je komt op
een leeftijd dat mensen je ontvallen.
Ben je bezig met de dood?
“Toen ik een twintiger was, was de dood
voor mij veel meer een issue. Ik werd er
heel onrustig van, kon er slapeloze nach-
ten van hebben dat het op een gegeven
moment voorbij zou zijn. Nu weet ik dat
nog steeds, maar ik heb me erbij neer-
gelegd dat ik er niets aan kan veranderen.
De kinderen maken er natuurlijk wel-
eens grapjes over dat ik ouder word. Ik
heb laatst nieuwe halters gekocht voor in
de fitnessruimte bij ons thuis. Die gaan
tot 25 kilo per halter. Er lag er eentje
van 17,5 kilo, die net was bezorgd. Alec
pakte hem en tilde hem van de grond af
zo naar boven zijn hoofd in een vloeide
beweging. Alsof het niets was. Ik pakte
later ook die halter even en wilde dezelfde
beweging doen als Alec net daarvoor had
gedaan. Het lukte me wel, maar het was
net een slow motion beweging. Tjonge,
jonge. Toen realiseerde ik me weer even
dat ik geen twintig meer ben.
Een vriend van mijn leeftijd zei laatst:
‘Kraai, we moeten genieten, hebben nog
maar twintig mooie zomers te gaan waar-
in we alles kunnen doen. Daarna worden
we echt oud.’ Zo zie ik het ook: ik heb
nog twintig mooie zomers voor de boeg.
Misschien smokkel ik straks een beetje,
zeg ik over een paar jaar dat ik nog steeds
twintig mooie zomers te gaan heb.”
‘IK HEB NOG TWINTIG MOOIE ZOMERS VOOR DE BOEG’
14-01-2021 15:58
 De musketiers

xxx 66

HLD55 Drie musketiers_10 pag.indd 66 13-01-2021 11:07

 Tekst luuk blijboom
Beeld stephan tellier

67 xxx

HLD55 Drie musketiers_10 pag.indd 67 12-01-2021 17:08

 Met Graaf d’Artagnan vertolkt
door hun coach Jac Orie en
Dai Dai N’tab, Thomas Krol en
Kai Verbij in de rol van Aramis,
Athos en orthos verschijnt in
februari 2022 een nieuwe
uitgave van De Drie Musketiers.
Het wordt het verhaal van drie
schaatsers die naar Beijing
afreizen om het gedroomde
goud op te halen. In Helden
alvast een voorpublicatie van
het jongensboek, verbonden
aan dat ene motto: één voor
allen, allen voor één.

Kai Verbij, Dai Dai N’tab en Thomas Krol 68

HLD55 Drie musketiers_10 pag.indd 68 13-01-2021 10:36

 69 de drie musketiers

HLD55 Drie musketiers_10 pag.indd 69 12-01-2021 17:09

 DE DRIE MUSKETIERS
SLUITEN VRIENDSCHAP
Kai Verbij (26) leert Thomas Krol (28) op zijn veertiende
kennen, als gewestelijk talent. Met Dai Dai N’tab (26)
maakt hij kennis in Jong Oranje. De loopbaan van de drie
schaatsers loopt sindsdien parallel. Ze maken elkaar in de
trainingen niet alleen zo goed dat er wereldtitels worden
behaald, ook naast het ijs blijken ze het goed met elkaar te
kunnen vinden. Een innige vriendschap ontstaat.
Thomas: “Het is moeilijk onze relatie te benoemen. Eigenlijk zijn
wij heel veel van elkaar. En alles loopt naadloos in elkaar over.”
Dai Dai: “Onze verhouding tot elkaar valt eigenlijk niet te
benoemen.”
Kai: “Of onze vriendschap het moeilijk maakt elkaar te killen
in een race? Nee, eh, ja, pfff... Het is heel lastig om te winnen
van deze jongens. Maar dat is vooral omdat ze zo goed zijn.”
Dai Dai: “Ik zie het zo: als ik tóch van iemand moet verliezen,
laat het dan maar een van jullie tweeën zijn. In de eerste plaats
gaat het natuurlijk om mezelf, heel simpel. Ingewikkelder moet
je het in de topsport niet maken.”
Thomas: “Als ik verlies, dan gun ik het een van jullie. Bij
andere tegenstanders geldt het tegenovergestelde. Wij doen ook
niet aan psychologische oorlogsvoering voor een wedstrijd. We
respecteren elkaar volledig. Ik heb in het verleden met andere
jongens meegemaakt dat dat niet zo was. Ik noem geen namen,
heb geen zin in ruzie achteraf. Ik verlaag me in ieder geval niet
tot dergelijke praktijken. Wij doen gelukkig niet mee aan zulke
spelletjes. Jaloezie, haat of nijd kennen we niet.”
Kai: “Wij drieën zijn écht vrienden. We vertellen elkaar heel
veel. Sportief gezien hebben we geen geheimen voor elkaar, in
ieder geval.”
Thomas: “Vorig jaar was dat wel anders, omdat jullie toen
bij Team Reggeborgh zaten en ik bij Jumbo-Visma. Toen liet
Kai Verbij, Dai Dai N’tab & Thomas Krol
HLD55 Drie musketiers_10 pag.indd 70
ik natuurlijk niet het achterste van m’n tong zien. Ik probeer
altijd zo eerlijk mogelijk te zijn, maar sommige dingen houd
je nu eenmaal voor jezelf. Nu we alle drie bij Jumbo-Visma
rijden, is het weer als vroeger. Als ik een slechte dag heb in de
training, heb ik er geen enkele moeite mee dat te delen. Omdat
ik weet dat jullie daar geen misbruik van maken.”
Dai Dai: “We lachen er hooguit om. Iedereen kent weleens
een minder moment. Dan is het fijn om dat te kunnen delen.”
Kai: “Weleens? Ik ging de hele afgelopen zomer niet lekker. Ik
had wel iedere dag mijn beklag bij jullie kunnen doen.”
Thomas: “Op privégebied weten we heel veel van elkaar. Ik
denk dat jullie een behoorlijk boekje over mij open zouden
kunnen doen.”
Dai Dai: “Ik ben selectiever waar het gaat om mezelf bloot-
geven. Ik denk dat Kai iets meer van mij weet dan Thomas.
Ik houd niets achter. Wanneer iemand mij iets vraagt, geef ik
altijd eerlijk antwoord. Als een van ons drieën het uitmaakt
met zijn vriendin, weten wij dat voordat er officieel een punt
achter de relatie is gezet.”
Thomas: “Zo’n vriendschap maakt het leven van topsporter
een stuk aangenamer. Een eerste vereiste om te presteren is dat
je lekker in je vel zit. Ons leven bestaat uit meer dan rondjes
70
12-01-2021 17:09
 Dai Dai: ‘Als een van ons drieën het
uitmaakt met zijn vriendin, weten
wij dat voordat er officieel een punt
achter de relatie is gezet’
schaatsen of een paar uur op de fiets zitten. Als je veel lol hebt
met elkaar, heeft dat een positief effect op het resultaat.”
Dai Dai: “Het voordeel is dat we ook kwetsbaar kunnen en
durven zijn. Persoonlijk voel ik me daar heel lekker bij, ik ben
nu eenmaal iemand die alles op gevoel doet. Je moet alleen
wel de juiste balans in de gaten houden. Er was ooit een vrou-
wenploeg, daar hadden die meiden het alleen maar leuk met
elkaar. Ze vergaten dat er ook moest worden gepresteerd. In
zo’n situatie wil je echt niet terechtkomen. Er moet altijd
sprake zijn van gezonde concurrentie.”
DE DRIE MUSKETIERS
ZIJN ANDERS DAN ANDEREN
Kai, Thomas en Dai Dai hebben veel gemeen. Ook hun af-
komst. Ze zijn alledrie half Nederlands en deels opgegroeid
volgens de waarden en normen van een andere cultuur. Dat
vertaalt zich niet alleen naar het dagelijks leven.
Kai: “Ik kan me ten overstaan van vreemden niet zo goed
blootgeven als Dai Dai en Thomas. Die kunnen gewoon met-
een zichzelf zijn. De eerste indruk die de meeste mensen van
mij krijgen, is niet heel positief, maar ook niet per se negatief.
Het is een beetje vaag, zeg maar. Dat is nu eenmaal de Japanner
in mij, denk ik.”
Dai Dai: “Dat Japan zit écht in hem.”
Kai: “Ik ben opgegroeid met de waarden en normen die in
Japan gelden. Onbeleefd zijn tegenover mijn Japanse moeder,
dat kan bijvoorbeeld écht niet. En toch, als je mij met echte
Japanners vergelijkt, ben ik een echte Nederlander, hoor.”
Thomas: “Wat betreft je emoties ben je wel heel introvert. Als
je goed gereden hebt, houd je het na een race keurig beschaafd.
Dan denk ik: o ja, ik heb op het ijs nog nooit ook maar één
Japanner zien schreeuwen.”
HLD55 Drie musketiers_10 pag.indd 71
Kai: “Veel hangt er ook van af hoe ik me op dat moment voel.
Ik kan heel uitbundig zijn of heel stil. Er zit eigenlijk niets
tussenin. Ik word pas extravert als ik omgeven word door
mensen bij wie ik me op mijn gemak voel. Dai Dai en Thomas
kennen de echte Kai. Die is heel anders dan de Kai die mensen
weleens op televisie zien.”
Dai Dai: ‘’Ik ben veel minder Senegalees dan Kai Japans is.
Wat we gemeen hebben, is dat we er niet Nederlands uitzien.
Voor het overige voel ik me een Nederlander. Nou ja, ik luister
niet naar muziek van Queen, en zo. Geef mij maar muziek met
Afrikaanse vibes. Dat heb ik van mijn vader. O ja: als ik een
afspraak maak, ben ik niet altijd op tijd.”
Thomas: “Dat méén je niet!”
Dai Dai: “Ik geef het toe, ik kom weleens te laat. Ik heb mezelf
als topsporter echt structuur moeten aanleren. Ik weet niet of
dat in mijn bloed zit, of dat het nu eenmaal een aanname is
dat Afrikanen niet leven volgens de klok. Eigenlijk heb ik geen
idee hoe het er wat dat betreft in Senegal aan toegaat. De laatste
keer dat ik daar ben geweest, is veertien jaar geleden.”
Thomas: “Ik geloof niet in van die dooddoeners, zoals dat
Zwitsers saai en altijd op tijd zijn. Dat ik een Zwitserse moeder
heb, wil niet zeggen dat ik heel erg punctueel ben.”
Dai Dai: “Je was vandaag anders wel keurig op tijd.”
Thomas: “Wat het schaatsen betreft, heb ik heel lang het imago
gehad te lief en te aardig te zijn. Respect tonen, rustig blijven;
ik denk dat ik dat van mijn Zwitserse moeder heb meegekre-
gen. Ik zal bijvoorbeeld nooit roepen dat ik de beste ben zonder
dat ik eerst iets gepresteerd heb. Onze trainer Jac Orie heeft
erop gehamerd dat ik dat moet loslaten.”
Kai: “Je bent echt heel erg veranderd, hoor.”
Thomas: “Mijn bijnaam luidde vroeger niet voor niets De
Labrador. Zo aaibaar ben ik allang niet meer. Jac heeft bij
onze eerste kennismaking meteen gezegd dat ik een pitbull
moest worden. Ik durf tegenwoordig met mijn vuist op tafel te
71 de drie musketiers
12-01-2021 17:09
 kai: ‘Afscheid nemen van Gerard
van Velde voelde een beetje als het
beëindigen van een relatie. Ik bleef
dat telefoontje maar uitstellen’
slaan. Al denk ik wel dat mijn erelijst er anders uit had gezien
wanneer ik eerder van me af had leren bijten.”
Kai: “Toen we samen bij Gerard van Velde in de ploeg zaten,
pikte je alles.”
Dai Dai: “Je bijt nu echt van je af.”
Thomas: “Toen ik bij Jac in de ploeg kwam, heb ik me eerst
vijf maanden te grazen laten nemen. Pas toen was ik zover dat
ik een opmerking terug durfde te maken tegen Sven Kramer.
Dat was best moeilijk.”
Kai: “Thomas durfde aanvankelijk ook niet te winnen. Hij was
altijd tevreden met de tweede plek. De champagne werd bij
wijze van spreken al ontkurkt als hij het podium had gehaald
tijdens een World Cup. Nu kan hij balen als hij niet wint.”
Thomas: “Da’s echt waar, ja.”
Kai: “Jij weet nu dat je ook kunt winnen. Wij waren daar al
veel eerder achter.”
DE DRIE MUSKETIERS
BUIGEN HET HOOFD
Seizoen 2017-2018 moet het jaar worden waarin de drie
vrienden voor het eerst de wereld veroveren. Ze fantaseren
over het vergaren van drie gouden medailles op de Olym-
pische Spelen. Een droom die ontaardt in een nachtmerrie.
Dai Dai: “We gaan het toch niet over Pyeongchang hebben,
hè? Sorry hoor, dat is echt een traumatische ervaring.”
Thomas: “Dat gevoel delen we met z’n drieën. Gedeelde smart,
halve smart.”
Kai: “We hebben het er nog weleens over. Dan is het zo van:
laat ons dit niet nóg een keer overkomen. We hadden dat
seizoen stuk voor stuk heel veel pech. Eerst kreeg Dai Dai
tijdens het Olympisch Kwalificatie Toernooi een diskwalificatie
na twee valse starts op de 500 meter. Toen raakte ik op die
Kai Verbij, Dai Dai N’tab & Thomas Krol
HLD55 Drie musketiers_10 pag.indd 72
afstand geblesseerd aan mijn lies. En vervolgens was Thomas
de lul omdat niet hij, maar ik een aanwijsplaats kreeg voor de
olympische 1000 meter.”
Thomas: “Nu we het over Pyeongchang hebben, krijg ik spon-
taan het zweet in m’n handen. Serieus. Zo diep zit het dus.”
Kai: “Ik ging naar de Spelen met de slechtst denkbare voor-
bereiding. Ik werd uiteindelijk negende op de 500 en zesde op
de 1000 meter. Ik heb in mijn hele leven nog nooit zo hard
en lang gejankt als na die 1000 meter. Dat had zó’n emotio-
nele lading. Ik kan nog steeds niet beschrijven hoe ik me toen
voelde. Vier jaar lang werkte ik me dag en nacht helemaal de
tering voor dat ene minuutje. En dan wordt het zomaar van je
afgenomen. Zo voelde dat, althans. Het was zó oneerlijk.”
Dai Dai: “Zo ver zijn Thomas en ik niet eens gekomen.”
Thomas: “Dat OKT was één grote aaneenschakeling van
teleurstellingen. Na dat toernooi heb ik twee dagen zielig
huilend in bed gelegen. Ik moest uiteindelijk op internet lezen
dat Patrick Roest werd aangewezen en Kai mijn plek op de
1000 meter kreeg. De toon voor dat OKT was eigenlijk al gezet
op die 500 meter, waar Dai Dai het verknalde. Ik leefde zó met
hem mee, dat ik er mentaal gewoon kapot aan ging. Niet dat
ik hem ook maar ergens de schuld van geef, hoor. Maar toch.”
Dai Dai: “Ik heb tijdens dat OKT de ondergang van mijn
ploeggenoten ingeleid. Zo voel ik dat nog steeds. Kai moest
drie keer starten, omdat ik twee keer vals had. Zijn lies ging
mede daardoor kapot. Dan heb ik in mijn eentje dus al twee
man uitgeschakeld.”
Thomas: “Ik blijf erbij dat heel veel mensen er belang bij
hadden om mij niet naar de Spelen te laten gaan. Ze zochten
iemand voor de ploegachtervolging en Sven wilde graag een
ploeggenoot meenemen. Hij noemde Kai voor de televisie-
camera’s ineens een geweldige 1000-meterrijder. En ik had
mezelf natuurlijk ook geen goede dienst bewezen door te
zeggen dat ik het zou begrijpen wanneer Kai op de 1000
72
12-01-2021 17:09

meter naar Pyeongchang zou gaan, hoewel hij feitelijk niet kon
starten. Achteraf heb ik daar best wel spijt van gehad. Tja, toen
was ik nog een labrador.”
Dai Dai: “Van die Spelen heb ik nooit beelden teruggekeken.”
Kai: “Ik wel. En iedere keer als ik het zie, word ik weer hele-
maal naar vanbinnen. Dan ga ik het herbeleven, ook al weet
ik wat er gaat gebeuren. Het is een nachtmerrie die maar niet
ophoudt.”
Dai Dai: “Ik heb precies hetzelfde met die twee valse starts op
het OKT. Echt een walgelijk gevoel. Het heeft tot vorig jaar
geduurd, toen durfde ik de beelden voor het eerst weer terug
te kijken. Als ik dat weer zie, denk ik: goh, heftig zeg! Ik zweer
het, een uur later had ik nog steeds zo’n vreselijke knoop in
mijn buik.”
Thomas: “Ik heb er inmiddels een beetje vrede mee. De
Thomas van toen is niet de Thomas van nu. Sinds die tijd is
mijn niveau een heel stuk omhooggegaan. Ik had drie jaar gele-
den naar de Spelen kunnen gaan, maar ik had toen niet zoveel
kans op olympisch goud als nu. Dat maakt het inmiddels iets
makkelijker om de zaken te relativeren.”
HLD55 Drie musketiers_10 pag.indd 73
DE DRIE MUSKETIERS
RECHTEN HUN RUG
Het leven gaat door voor de drie vrienden, ook na het echec
van Pyeongchang. Het roer moet om. En dat gebeurt, ook al
moeten daarvoor de wegen scheiden. Toch vinden Kai, Dai
Dai en Thomas elkaar weer.
Thomas: “Na Pyeongchang heb ik voor het eerst in mijn
leven puur voor mezelf gekozen. Het bleef knagen dat de
ploegleiding niet alles had gedaan om mij op de Olympische
Spelen te krijgen. Toen Jac Orie me een reddingsboei toewierp,
stond mijn besluit vast en heb ik de overstap gewaagd. Ik heb
het in zijn ploeg niet altijd even gemakkelijk gehad, de eerste
jaren voelde ik me soms best eenzaam. Ik kwam uit een hecht
collectief en belandde in een ploeg waar het er aanvankelijk
niet zo gemoedelijk aan toeging. Wat mijn trainingsschema’s
betreft, was ik op Kjeld Nuis aangewezen. Om het diploma-
tiek te zeggen: die samenwerking liep soms goed en soms iets
minder. Eigenlijk kwam het erop neer dat ik heel veel alleen
trainde. Dat maakte het er niet leuker op. Gelukkig is dat nu
volledig omgeslagen en is het dat allemaal waard geweest. Die
wereldtitel op de 1500 meter van Inzell 2019 is onbetaalbaar.”
Kai: “Ik zag de afgelopen twee seizoenen welke progressie
Thomas boekte. Dat wilde ik ook weleens ervaren. Na zes jaar
onder Gerard van Velde was ik toe aan een nieuwe uitdaging.
Het grote verschil met Jac is dat er iets verder vooruit wordt
gedacht. Je krijgt te horen bij welke wedstrijden je in topvorm
aan de start hoort te staan. Onder Gerard moest je, bij wijze
van spreken, het hele seizoen goed zijn. Het is ook fijn om nu
een coach te hebben die op basis van data aantoonbaar kan
maken dat je top bent.”
Dai Dai: “Niets ten nadele van Gerard, begrijp me goed, maar
onder hem was het midden januari zo’n beetje klaar. Dan was je
in vorm en moest je die zien vast te houden. Onder Jac groei ik
73 de drie musketiers
12-01-2021 17:09
 echt gaandeweg het seizoen en heb ik fysiek en mentaal ruimte
om uit te bouwen. Het is heel motiverend om van je coach te
horen dat je nu goed bent, maar straks nog véél beter wordt.”
Thomas: “Met Kai en Dai Dai erbij is het een stuk leuker
dan de laatste twee jaren bij Jumbo-Visma. Dit is het leukste
seizoen uit mijn loopbaan.”
Dai Dai: “Ik ben blij dat Kai tegelijk met mij de overstap naar
Jac heeft gemaakt. Het was best spannend om aan een nieuw
avontuur te beginnen. Nu is het alsof je naar de andere kant van
de wereld emigreert en iemand meeneemt op die reis.”
Thomas: “Toen het afgelopen seizoen erop zat, heb ik heel
veel gebeld met Dai Dai en Kai. Het was lobbyen voor het
leven. Ik heb ontzettend mijn best gedaan om jullie binnen te
halen. Met de overstap van Kjeld naar Gerard zag ik de enige
trainingspartner die ik op papier had, vertrekken. Ik wist dat
Dai Dai op dat moment in gesprek was met Jac. Toen heb ik
binnenskamers gevraagd of we niet eens konden kijken of we
ook Kai konden wegkapen.”
Kai: “Toen ik de dag na de bekendmaking van de transfer van
Kjeld naar Reggeborgh een telefoontje van Thomas kreeg, wist
ik genoeg.”
Thomas: “Jumbo was furieus dat Kjeld vertrok. Jac heeft
mij toen gevraagd of ik mijn maat niet wilde polsen of hij de
omgekeerde weg wilde bewandelen.”
Kai: “Toen jij belde, had ik echt iets van: néé! Nu word ik ge-
woon keihard gedwongen om een heel lastige keuze te maken.”
Thomas: “Kunnen kiezen tussen twee ploegen voelt als een
luxepositie. Terwijl het in werkelijkheid heel klote is.”
Kai: “Ik vond het vre-se-lijk!”
Dai Dai: “Ik ook. Ik bleef twijfelen, werd er gek van. In de
weken bedenktijd die ik mezelf had gegeven, heb ik wel zes keer
een andere keuze gemaakt. Ik ga weg! Nee, ik blijf toch! Het is
gewoon de angst voor het onbekende. Wat ook telt: als je elders
je heil wilt gaan zoeken, moet je een hoop mensen teleurstellen.
Kai Verbij, Dai Dai N’tab & Thomas Krol
HLD55 Drie musketiers_10 pag.indd 74
Dat ik Gerard moest vertellen dat ik zijn ploeg ging verlaten,
was een van de vervelendste momenten uit mijn leven.”
Kai: “Afscheid nemen van Gerard voelde een beetje als het
beëindigen van een relatie. Twee dagen voor ik hem belde om
te vertellen van mijn besluit, had ik mijn keuze al gemaakt.
Thomas en Dai Dai wisten al wat ik ging doen, verder eigenlijk
nog niemand. Ik bleef dat telefoontje maar uitstellen.”
Dai Dai: “Kai en ik hadden een paar keer per dag contact. Het
ging maar om één ding. Wie belt eerst?”
Kai: “Gerard was in die zes jaar uitgegroeid tot een vaderfiguur.
Als ik ergens mee zat, kon ik altijd bij hem terecht. Hij was een
soort psycholoog geworden, iemand die mij het beste gunt en
niet wilde dat ik wegging. Om te zeggen dat dat toch het geval
was, deed heel veel pijn.”
Dai Dai: “Het druiste volledig tegen mijn principes in om
vroegtijdig weg te gaan. Ik heb Gerard uitgelegd hoe ik tot
mijn keuze ben gekomen. Er staat niet voor niets in je contract
dat je weg mag wanneer bepaalde zaken binnen de ploeg ver-
anderen. Ik ben blij dat we het zo eerlijk en open hebben kun-
nen spelen. Dat neemt overigens niet weg dat ik oprecht hoop
nooit van mijn leven meer in zo’n situatie terecht te komen.”
Thomas: “Ik ben Kai en Dai Dai twee jaar geleden voorgegaan
74
12-01-2021 17:09
 Thomas: ‘Op de 500, 1000 en 1500 meter
alle drie een gouden medaille
halen, dat zou wel heel erg gaaf zijn.
Ik weet dat het erin zit’
met die overstap. Het doen van de mededeling dat je weggaat,
is moeilijker dan het nemen van het besluit an sich. Het was een
egoïstische keuze. Nogmaals: het heeft uitstekend uitgepakt.”
DE DRIE MUSKETIERS OVERWINNEN
HET ONBEKENDE EN SLAAN TERUG
In de lente van 2020 hullen Kai, Dai Dai en Thomas zich
gedrieën in het geel-zwart van Jumbo-Visma. Het is aanvan-
kelijk even wennen in de ploeg waar het recht van de sterk-
ste geldt. Nu ze hun plek hebben gevonden, zijn ze klaar om
de Olympus te bestormen. Het moet. Het kan. Het zal.
Thomas: “Als ik tegen een schaatser van Jac Orie moest rijden,
had ik altijd het gevoel vooraf al met 1-0 achter te staan. Ik keek
enorm tegen die gasten op.”
Kai: “Wij hadden bij Gerard eigenlijk geen alfamannetjes in
de ploeg.”
Thomas: “Het was daar echt, eh, gemoedelijk.”
Dai Dai: “Er waren wel mensen die redelijk alfa waren, alleen
werd dat niet uitgesproken. Nu bij Jac is het gewoon: wie het
hardst op de borst klopt, zit het hoogst op de apenrots. Dat is
toch wel anders.”
Kai: “Ik kijk niet echt tegen Sven Kramer op, of zo. Maar in de
Japanse cultuur waarin ik ben opgegroeid, is het nu eenmaal zo
dat je mensen moet respecteren die ouder zijn of meer hebben
bereikt dan jij. Ik bedoel, hij is natuurlijk wel de beste schaatser
aller tijden, hè? Volgens de Japanse standaard staat Sven hele-
maal bovenaan in de hiërarchie. Tegenover zo iemand is het
met mijn Japanse achtergrond heel lastig om me helemaal open
te stellen, zoals bij Thomas en Dai Dai wel het geval is.”
Thomas: “Dai Dai kwam heel anders binnen bij de ploeg. De
manier waarop hij zich meteen manifesteerde, daar ben ik best
wel een beetje jaloers op.”
HLD55 Drie musketiers_10 pag.indd 75
Dai Dai: “Ik had redelijk snel door dat Sven in zijn kracht staat
als je hem als zijn gelijke ziet. Jaknikkers, daar loopt ie gewoon
overheen. Hij vindt het juist leuk wanneer hij een beetje tegen-
gas krijgt. Zo ben ik ook, ik vind het ook leuk om te zeggen
waar het op staat.”
Kai: “Dit is een unieke ploeg. Er is geen betere omgeving denk-
baar om je voor te bereiden op de Olympische Spelen van 2022
in Beijing. Dat is mijn doel, een streven. Pyeongchang was een
obsessie.”
Dai Dai: “Voor mij gold hetzelfde. Ik wou dat er in 2017
iemand was geweest die me had ingeprent dat het OKT zomaar
een plaatsingswedstrijd was zoals we die elk jaar rond die tijd
rijden. En dat de Olympische Spelen feitelijk hetzelfde is als
een WK afstanden. Als ik er nu op terugkijk, werd de situatie
drie jaar geleden heel erg opgeblazen. Ik had er met de juiste
begeleiding heel anders in kunnen staan en me zeker kunnen
plaatsen voor Pyeongchang.”
Kai: “Ik moet er gewoon voor zorgen dat ik in december van
dit jaar, tijdens het OKT, gezond ben. En niet, zoals in 2017,
een week voor het toernooi koorts krijg. Je moet in topvorm
aan de start staan. Al blijf je te allen tijde natuurlijk afhankelijk
van de vorm van anderen. Daarna zien we wel verder. Het zou
mooi zijn als we met z’n drieën naar de Spelen gaan. Dan wordt
het een kwestie van pakken wat we pakken kunnen.”
Thomas: “Op de 500, 1000 en 1500 meter alle drie een gouden
medaille halen, dat zou wel heel erg gaaf zijn. Ik weet dat het
erin zit. Als ik volgend jaar het niveau laat zien dat ik nu heb,
maak ik een grote kans om olympisch kampioen te worden.”
Kai: “We hebben in elk geval de leeftijd om in Beijing in de
vorm van ons leven aan de start te staan. Zullen we er dus maar
voor gaan?”
75 de drie musketiers
12-01-2021 17:10
 Adelinde
Cornelissen

HLD55 Dag dat Adelinde Cornelissen.indd 76 12-01-2021 17:10


‘Een paard kan ziek worden…’
Domme pech, dat ondervond Adelinde
Cornelissen in Rio de Janeiro. Met Par-
zival had ze zich in de zomer van 2016
op de valreep voor de Olympische
Spelen geplaatst. Maar een etmaal voor
de wedstrijddag bleek haar in topvorm
verkerende paard ineens doodziek.
Successen zoals op de Spelen van
Londen - individueel zilver en brons met
het team - leken ineens ver weg. Herstel
werd een race tegen de klok. Toch reed de
dressuuramazone een dag later de ring in,
maar het werd een ultrakort optreden.
“Het had Parzivals laatste wedstrijd
moeten zijn en voor hem wilde ik
een mooi en waardig afscheid van
de wedstrijdsport. Op de Spelen had
hij nog één keer moeten shinen. Dat
verdiende hij. Maar dat mislukte.
Een paard kan ziek worden... Maar met
zoiets had ik nooit rekening gehouden.
De aanloop naar Rio was al spannend.
Met zijn negentien jaar zou Parzival
‘te oud’ zijn. Gelukkig hebben we het
tegendeel kunnen bewijzen op het NK,
een maand voor Rio. Toen konden ze
niet meer om hem heen.
Het trainen in Rio ging super en
Parzivals vorm was ook goed. Ik ben
heel gestructureerd, werk altijd volgens
een plan. Daar focus ik me dan op en
ik heb daardoor weinig tijd om met
andere dingen bezig te zijn. Oogkleppen
zijn het hulpmiddel tegen afleiding. Die
olympische dagen waren wel heel anders
dan thuis, waar ik de hele dag met alle
paarden bezig ben. In Rio had ik alleen
HLD55 Dag dat Adelinde Cornelissen.indd 77
Parzival om voor te zorgen en ik kon
maar een uurtje met hem trainen. Er
bleven veel uren over. Daarom heb ik
daar veel hardgelopen.
De paarden stonden op een half uur van
het olympisch dorp, waar wij sliepen.
Daarom had ik een groom (paardenverzor-
ger) mee: mijn vriend Aris van Manen, die
elke ochtend om zes uur op stal kwam
om Parzival te voeren. Op dat tijdstip
was ik de dag voor de wedstrijd al in de
eerste shuttlebus onderweg toen Aris
belde. Hij meldde: ‘Parzival is niet goed,
z’n kaak is helemaal dik; geen idee wat er
met ’m aan de hand is.’ Aris belde daarna
meteen Jan Greve, de bondsdierenarts.
Om gek van te worden natuurlijk, hele-
maal als je in zo’n bus zit en geen kant
op kunt. De teamveterinair en ik waren
tegelijkertijd bij de stallen. Gelukkig was
daar een supergoede dierenkliniek waar
ze alles zijn gaan checken. Daar bleek dat
Parzivals temperatuur en bloedwaardes
van hoog naar laag en omgekeerd spron-
gen en dat hij vergiftigd was door een
beet of steek van een beest of een insect.
Ze hebben hem aan het infuus gedaan -
schoonspoelen om het gif eruit te krijgen
en de nieren te stimuleren - en ik heb er
de hele dag bij gezeten. Langzaamaan
zagen we hem een soort van opknappen,
alleen wilde hij nog niet eten en drinken.
Af en toe heb ik geprobeerd ’m worteltjes
te voeren en aan het einde van de mid-
dag ging er iets naar binnen. Daar was ik
superblij mee, ook omdat de dieren-
artsen hem fit verklaarden.
77
tekst rob willemse
Beeld manon van der zwaal
In het eerste uur had ik nog gehoopt
dat het snel zou worden opgelost. In het
tweede uur begon die hoop al een beetje
te vervliegen en het derde uur had ik
de wedstrijd eigenlijk al uit m’n hoofd
gezet. Misschien had ik dat onbewust al
na het eerste uur gedaan, want in m’n
hoofd wilde ik nog niet opgeven. Ik
had ook nog nooit een vergiftigd paard
gehad, dus ik had geen flauw idee hoe
zoiets zich ontwikkelde.
Nadat de artsen Parzival fit hadden
verklaard, werd die ene vraag weer reëel:
wat gaan we doen? Bij mij stond de knop
al op ‘niet starten’. Maar ik had ook een
verantwoordelijkheid naar het team. In
de landenwedstrijd wordt het slechtste
resultaat van een team weggestreept.
Dus lag de druk, als ik niet zou star-
ten, volledig bij mijn drie teamgenoten.
Omdat ik als eerste van ons team aan de
bak moest, hebben we nog geprobeerd
of ik mocht ruilen met één van de twee
die een dag later geloot hadden. Dan had
Parzival een dag extra gehad om verder te
herstellen. Maar dat stonden de regels
niet toe. Eindeloos hebben we met voor-
al de arts en de bondscoach overlegd.
Met als resultaat: morgenvroeg proberen
we een stukje te rijden en we besluiten
vervolgens wat we gaan doen.
Die nacht ben ik bij Parzival gebleven, ik
heb in de stal geslapen. Misschien moet
ik dat niet vertellen, want dat mocht
helemaal niet. Maar ja, wat kunnen ze
me zoveel jaar later nog maken? En wat
de nacht ervoor gebeurd was, kon weer
14-01-2021 14:58

gebeuren, hè. Dus ik wilde hem per se
in de gaten houden en heb ook elk uur
gecheckt of hij geen terugval kreeg. Voor
m’n paard cijfer ik mezelf weg. Al had ik
nachtenlang bij hem moeten slapen.
Het rijden ’s ochtends ging niet slecht,
maar Parzival is dan ook een doorbij-
ter. Hij geeft nooit op. Hij was wakker,
fit, hij had gegeten en gedronken en
de koorts was weg. Als dat anders was
geweest, zou ik ook niet zijn gaan
rijden. Intussen zat ik nog bomvol vra-
gen, met als eerste: moet ik dit wel doen?
Na die dag aan het infuus had ik eigenlijk
al besloten: geen wedstrijd. Ik had mijn
verantwoordelijkheid naar het team,
maar die naar Parzival was veel groter.
Normaal zou ik veertig minuten hebben
losgereden, maar nu was het superkort
om hem niet extra te belasten. Hij had
nog weinig energie en na zo’n etmaal
werd het perspectief van ‘fit’ anders. Dit
was fit in de zin van ‘gezond en niet meer
ziek’. Hij was ook wedstrijdfit; om mee
te doen, maar niet van het niveau waarop
hij kon winnen. Om het team niet in de
steek te laten en vanwege het oordeel van
de artsen sloeg de balans langzaam maar
zeker over in: proberen. Maar mijn twij-
fel bleef; en niet omdat ik een onrustige
nacht met weinig slaap achter de rug
had. Ik kan de knop altijd goed omzetten
en heb weleens een wereldbekerwedstrijd
gewonnen met een gebroken been. Een
andere keer was ik doodziek; vlak voor
ik de ring in reed moest ik overgeven en
de seconde dat ik eruit reed weer, maar
die wedstrijd heb ik wel gewonnen. Dus
om mij hoefde niemand zich zorgen te
maken, dat kwam altijd wel goed.
Op de wedstrijddag hebben we de knoop
doorgehakt: we gaan het proberen. Maar
meteen na het begin sloeg bij mij de twij-
fel alweer toe en bij het tweede of derde
de dag dat alles misging
HLD55 Dag dat Adelinde Cornelissen.indd 78
‘Ik had ook nog
nooit een vergiftigd
paard gehad,
dus ik had geen
flauw idee
hoe zoiets zich
ontwikkelde’
onderdeel voelde ik: dit is niet wat ik van
Parzival gewend ben. Normaal barst ‘ie
van de power en knalt ‘ie naar binnen.
Maar toen dacht ik: waar ís het? Tijdens
de twee, drie volgende onderdelen heb ik
nog pijlsnel een stuk of tien realistische
afwegingen gemaakt, want ik kon maar
één keer afgroeten. Daarna was er geen
weg terug meer. Maar ik ken Parzival
door en door en voelde dat dit geen top-
prestatie ging worden. Op dat moment
was ik ook al niet meer met de wedstrijd
bezig, maar alles razendsnel voor mezelf
op een rijtje aan het zetten. Ik wist dat ik
al niet meer het beste uit m’n paard en
mezelf kon halen. Dus toen ik afgroette,
wist ik dat het definitief klaar was en ik
ook niet mee zou kunnen doen aan de
individuele wedstrijd een paar dagen
later. Maar ik wist ook dat ik de goeie
keuze had gemaakt, al voelde het dubbel.
Want ik was niet naar Rio gekomen om
binnen de kortste keren af te groeten.
Daarna wilde ik van de aardbodem ver-
dwijnen. Troost kwam vooral van Aris en
van Parzival. En ik heb ook veel goed-
bedoelde steunbetuigingen gehad. Alle
ruiters hebben weleens meegemaakt dat
er iets met hun paard is en weten dat
niets erger is. Het liefste was ik meteen
naar huis gegaan, wat natuurlijk niet
kon. Voor de paarden waren aparte en
78
vaststaande vluchten geboekt en ik ging
écht niet eerder naar huis dan mijn paard.
Dus heb ik maar een beetje rondgekeken,
Parzival nog een paar keer gecheckt -
gelukkig bleef alles goed - en mijn team-
genoten gevolgd en aangemoedigd.
Maar de rest van die dag is een beetje
aan me voorbijgegaan. Van de volgen-
de dag weet ik nog dat het team nét
geen medaille won en ik dacht: shit,
als Parzival fit was geweest, waren er
dus serieuze medaillemogelijkheden
geweest. Zonder eigen bijdrage had ik die
medaille trouwens niet gehoeven.
Een week later zijn we teruggevlogen;
geen leuk weekje. Ik heb meer hard-
gelopen dan anders. Ik heb naar het
springen en naar de eventing geke-
ken, maar eerlijk gezegd was dat toch
niet veel meer dan bezigheidstherapie.
Bijzonder was dat ik een maand later
alweer terug was in Rio, als begeleider
van paralympiër Frank Hosmar. Een
andere wedstrijd en in een andere functie
dus, maar toch was het heel raar om op
exact dezelfde plek te zijn.
Van Parzival hebben we begin 2017
tijdens Indoor Brabant afscheid geno-
men als wedstrijdpaard. Volgens een
zelf bedacht plan heb ik iedereen die
me alle jaren geholpen had in de ring
gehaald en bedankt. Verder had ik nog
een afscheidsspeech in gedachten. Pas vijf
minuten van tevoren wist ik wat ik zou
gaan zeggen. Bij alle pogingen in de
weken daarvoor kon ik alleen maar jan-
ken. Ik was heel zenuwachtig. Afscheid
nemen kun je maar één keer, dus moet
het perfect zijn. Het is een beetje raar als
je na afloop zou zeggen: beste mensen,
het was toch niet helemaal naar m’n zin,
kom volgende week maar terug en dan
doen we het over. Het is me gelukt. Wel
met janken, maar het was mooi.”
14-01-2021 14:58
HLD55 ADV.indd 79 14-01-2021 15:54
 Tekst Barbara Barend, Frits Barend
& Jasper Boks
Beeld Jasper Faber

RAFAEL VAN DER VAART & THEO JANSSEN

Een
duo

xxx 80

HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 80 14-01-2021 14:06

 81 xxx

HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 81 14-01-2021 14:07

 Theo Janssen en Rafael van der Vaart hebben veel
gemeen. e zijn generatiegenoten, linkspoten,
levensgenieters en niet zo lang geleden gestopt met
voetbal. n ze zijn allebei voetbalanalisten bij Studio Voetbal
die niet te beroerd zijn om hun mening te geven. e
schotelden hen zeven stellingen voor.
Wij hebben alles uit
onze carrières gehaald
Rafael, lachend: “Geef jij daar eerst even antwoord op, Theo?”
Theo: “De meeste mensen zullen vinden van niet, bij mij. Maar
als mens heb ik wel alles uit het leven gehaald. Ik heb geleefd,
dingen gedaan die je als voetballer misschien niet zou moeten
doen. Ik heb weleens op het veld gestaan dat ik het hele stadion
zag draaien.”
Rafael: “Ja, dat kwam natuurlijk omdat je tegen ons speelde.”
Theo, lachend: “Het is gebeurd dat ploeggenoten tegen me
zeiden: ‘Neem maar even een pepermuntje...’ Maar op die
momenten speelde ik vaak ook gewoon een prima wedstrijd,
hoor. Ik vond het nu eenmaal veel belangrijker om leuke
dingen te doen, om lekker met vrienden op pad te gaan.
Voetbal was leuk, maar ik heb het altijd meer als een hobby dan
als m’n werk gezien.”
Theo, jij bent nu jeugdtrainer van Vitesse. Wat zeg je tegen
een jeugdspeler van wie jij denkt dat hij beter een peper-
muntje kan nemen?
Theo: “Ik zou hem wel even aanspreken. Het is nu ook een heel
andere tijd. Jongens als Rafael en ik voetbalden de hele dag op
straat, dat zie je niet meer. De talentjes van nu spelen allemaal
al vanaf hun tiende bij een betaaldvoetbalclub en horen op die
leeftijd al de hele dag door wat ze wel en niet moeten doen. Ik
kwam pas op m’n vijftiende bij Vitesse, voor die tijd speelde
ik met m’n vrienden bij de amateurs van Vitesse 1892. Maar
tegelijkertijd durf ik wel te zeggen dat je talenten zoals uit onze
generatie, nu niet meer ziet.”
Vind je echt dat er minder talent is?
Theo: “Nou, ik denk dat ik wel wat meer interlands had
gespeeld als ik in de huidige periode mijn beste tijd als voetbal-
ler had gehad. Ha, dan was ik recordinternational geworden!
Ik had jongens als Rafael en Wesley Sneijder voor me op het
theo janssen & rafael van der vaart
HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 82
middenveld bij Oranje. Hij zit er nu bij, maar ik vond Rafael
de beste speler die we hadden. Dat had vooral te maken met
zijn balaanname. Die was altijd goed, maakte niet uit hoe hij
de bal aangespeeld kreeg. Welke Nederlandse speler van nu legt
de bal meteen dood en kan meteen door voetballen? Op dat
gebied was Raf geniaal.”
Rafael: “En Theo is misschien wel de Nederlandse voetballer
met het beste linkerbeen ooit. Ik kon een bal ook wel aardig
neerleggen, maar die crosspasses over een meter of zestig van
hem! En dat al op jonge leeftijd, hè. Theo is ruim anderhalf jaar
ouder dan ik. Ik weet nog dat we meededen aan het Terborg
Toernooi voor jeugdteams in Groningen en ik keek echt tegen
Theo op. Hij was het grote talent, had toen al meegedaan met
het eerste van Vitesse. Ik herinner me nog dat je toen blond
haar had.”
Theo, lachend: “Waarschijnlijk had ik het net nog even geverfd.”
Rafael: “Jij was echt zo’n schoffie. En dat hij zo in elkaar stak,
maakte hem ook zo goed. Theo had schijt aan alles. Dat had je
in die tijd ook wel een beetje nodig om je staande te houden.
Zie je nu niet meer. Als Steven Berghuis zegt dat hij weinig
plezier haalt uit de manier waarop Feyenoord zijn wedstrijden
wint, dan is meteen iedereen boos. Dat kan hij niet zeggen
omdat hij aanvoerder is. Ik denk juist: daar is toch geen speld
tussen te krijgen? Wij konden dat tenminste nog wel gewoon
roepen.”
Jullie zijn allebei jongens van de straat, toch?
Theo knikt: “Ik heb het idee dat als wij eenmaal op het veld
stonden we wat meer ten koste van alles wilden winnen. Als
het niet op de goede manier ging, dan maar op de slechte. En
dat betekende: schoppen, iedereen verrot schelden, zuigen
bij de tegenstander, spelen met het publiek. We zochten naar
manieren om toch de wedstrijd te laten kantelen. Dat is het
straatvoetballersinstinct.”
Rafael: “Ik heb Theo ballen zien geven, zo mooi. Ik herinner
82
14-01-2021 14:07
 me een stiffie over de keeper toen je bij Twente speelde. Die
hakbal van mij tegen Feyenoord kwam op als poepen. Dat is
denk ik de straat in ons. Schijt hebben aan iets en het gewoon
doen. Wij dachten: er zitten mensen in het stadion en die
willen we laten genieten.”
Jullie waren ook allebei levensgenieters.
Rafael: “En daarom kunnen we het zo goed met elkaar vinden.
Kun jij je het trainingskamp voor het WK onder 19 in Argen-
tinië nog herinneren in 2001? We moesten corners nemen en
de ene na de andere bal legden we allebei fantastisch neer. En
Louis van Gaal, die er toen bij kwam omdat hij meeging naar
het WK als coach, maar applaudisseren en schreeuwen naar
jou. Jij dacht alleen maar: die man is gek. Jij had het al snel
bekeken.”
Theo: “Ik zei dat het in m’n lies was geschoten toen we weer
corners moesten oefenen. Toen ze me behandelden zei ik
telkens ‘au’ als ze ergens drukten. Er was niets aan de hand,
maar ik wilde daar weg. De voorbereiding was heel lang. Toen
Van Gaal erbij kwam, was ik ineens geen aanvoerder meer. Ik
speelde altijd met nummer vier en kreeg plotseling nummer
dertien of veertien. En Van Gaal zei telkens dat ik op de bank
zou zitten. Ik dacht: wat is dit? Hij was de hele tijd met me
bezig. Misschien was zijn intentie heel goed, maar ik werd er
helemaal gek van. Elke dag kwam hij weer naar me toe om te
vertellen wat er allemaal niet goed was. Ik speelde wel telkens,
maar ik merkte dat hij heel erg gecharmeerd was van sommige
spelers en dat liet hij ook duidelijk blijken. De druppel was
voor mij dat de dokter of fysiotherapeut publiekelijk verrot
werd gescholden door Van Gaal omdat zijn stropdas niet goed
zat. Ik dacht: pff, hier heb ik geen zin meer in. De training
erna raakte ik ‘geblesseerd’. Ik ging naar Van Gaal en zei dat ik
naar huis wilde. Hij zei: ‘Samen uit, samen thuis.’ Ik zei: leuk
en aardig, maar ik ga toch echt naar huis. Van Gaal zei weer:
‘Jij gaat niet naar huis.’ Toen vertelde ik dat ik zelf wel zou
HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 83
regelen dat ik terug kon. Uiteindelijk liet hij me gaan, ben ik
samen met Jürgen Colin, die geblesseerd was geraakt, terug naar
Nederland gevlogen.”
Rafael: “Maar terugkomend op de stelling: ik denk dat ik er als
voetballer wel alles uit heb gehaald. Ik leefde ook op de manier
waarop ik wilde leven. Het was bij mij niet zo extreem als bij
Theo. Ik genoot vooral ná een wedstrijd, dacht dan: straks met
vrienden heerlijk wat drinken. Dat genieten hadden wij nodig
om goed te kunnen spelen. Ik liep laatst rond in Zeist waar
het Nederlands elftal toen zat en dacht: ik weet niet of ik in
deze tijd tot twee interlands was gekomen. Van een afstand lijkt
het alsof iedereen alleen maar met voetbal bezig is. Knap hoor,
maar ik denk niet dat ik dat op had kunnen brengen. Alles
wat er vandaag de dag bij komt kijken, krachttraining, een test
hier en een test daar; ik word al moe als ik ernaar kijk. Ik denk
dat het ook een reden is dat ik het voetbal geen moment heb
gemist sinds ik ben gestopt.”
Help, ons type voetballers
wordt met uitsterven bedreigd!
Theo: “Het voetbal van nu wordt helemaal doorgemeten. De
middenvelders van nu lopen iets van veertien kilometer per
wedstrijd, terwijl wij tot een kilometer of tien kwamen. Ze
zijn dus alleen maar aan het rennen en vliegen. Maar de echt
slimme spelers die op het juiste moment een paar meter lopen
om vrij te komen, zie je niet meer.”
Rafael: “Als je altijd naar de verkeerde kleur speelt, moet je
natuurlijk best veel rennen. Iedereen is lyrisch over Madueke
van PSV. Hij is een geweldenaar als het gaat om ballen afpak-
ken. Maar van de honderd ballen die hij verovert, komt dat 98
keer omdat hij zijn eigen fouten aan het herstellen is. Waarom
waren we zo blij dat Hakim Ziyech nog in Nederland voet-
83 een gouden duo
14-01-2021 14:54

balde? Waarom baalden we dat Mohamed Ihattaren aan het
begin van deze competitie de lijn die hij had ingezet niet wist
door te trekken? Omdat je spelers die met hun techniek het
verschil kunnen maken, niet veel meer ziet. Daarom is het zo
verschrikkelijk jammer dat Abdelhak Nouri nooit heeft kun-
nen laten zien waartoe hij in staat was geweest. Geen enkele
twijfel over zijn kwaliteiten, maar ik heb mijn twijfels of hij
de kans had gekregen om dat te laten zien in het eerste van
Ajax. Over Naci Ünüvar wordt ook gezegd dat hij een goeie
is. Maar ik zie hem niet spelen in het eerste. Dan wordt er
gezegd dat hij nog maar zeventien of achttien is. Nou, op
die leeftijd speelden wij al in het eerste. Terwijl Ajax juist
spelers met een uitstekende techniek, die mensen vrij voor de
goal kunnen zetten, hard nodig heeft. Het lijkt wel of zulke
types veel minder de kans krijgen om te laten zien wat ze
kunnen. Dat is toch gek? In onze tijd was techniek de basis. Daar-
mee groeiden wij op in Nederland. Als we naar een buitenlandse
club gingen, blonken we op dat vlak ook meteen uit. Onze aan-
names, het passen en trappen; dat konden ze daar niet zoals wij dat
konden. In onze tijd hadden die creatieve spelers meer kans
gehad om bij een topclub te komen. Maar na al die seizoenen
wedstrijden analyseren voor de NOS en Ziggo, begrijp ik helaas
ook dat het in het moderne voetbal zonder fysieke basis onmo-
gelijk is om uit te blinken. Maar dan toch liever een speler die
theo janssen & rafael van der vaart
HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 84
rafael: ‘Wij kunnen moeilijk
zeggen dat we nog een sixpack
hebben. Nou ja, die hebben
we wel, maar die hebben we
heel goed verstopt’
echt goed kan voetballen, iemand met een goede techniek dus.”
Theo: “Er werd ook nog veel vaker met een echte nummer tien
gespeeld dan nu.”
Rafael speelde na Ajax bij grote clubs als Hamburger SV,
Real Madrid en Tottenham Hotspur. Waarom heb jij op
een korte huurperiode bij Racing Genk na, nooit in het
buitenland gespeeld, Theo?
Theo: “Dat kwam ook door pech. Ik speelde onder Ronald
Koeman heel goed, we stonden derde, en ik kon overal naar
toe. Liverpool, Inter, ga zo maar door. Maar op dat moment, in
2001, brak ik mijn been. Nadat ik terugkeerde, speelde Vitesse
degradatievoetbal en het was daardoor veel moeilijker om snel
weer het niveau van voor de beenbreuk te halen. Dat is me ook
niet meer gelukt. Mijn beste voetbal heb ik gespeeld op m’n
negentiende en twintigste. Er zijn daarna nog wel een paar
opties geweest om naar het buitenland te gaan, maar die vond
ik niet interessant genoeg. Ik kon naar Turkije en Wolfsburg.
Ging ik praten en hoorde ik dat Wolfsburg één groot industrie-
terrein was waar niets te beleven viel. Ik dacht: daar ga ik mooi
niet naar toe.”
Rafael: “Jij hebt je vrienden om je heen nodig, het moet niet te
ver bij Arnhem vandaan zijn.”
Theo: “Jij woont binnenkort toch ook in Arnhem?”
Rafael, lachend: “Ja, Estavana komt daar vandaan, ik heb geen
keuze.”
Maar jij vond het toch ook moeilijk om Nederland te
verlaten, Rafael?
Rafael: “Nou... Ik wilde altijd al een keer in Spanje voetbal-
len, omdat een groot deel van mijn familie daar vandaan komt.
En dan natuurlijk het liefst bij Real of Barcelona. Als dat een
ambitie is, dan weet je dat je op een gegeven moment naar het
buitenland moet. Mijn volgende stap na Ajax was Hamburg,
een heel leuke stad en voor mij als voetballer een goede stap.
Maar ik snap Theo ook heel goed. Als Wolfsburg komt, ja, dan
84
14-01-2021 14:07
 moet je tegen heel veel geld nee zeggen, omdat je weet dat je
in zo’n saaie stad een ander, en niet bepaald leuker leven hebt.”
Jullie hebben allebei Ronald Koeman als trainer mee-
gemaakt. Waarom klikte het zo goed met hem, Theo?
Theo: “Hij was iemand tegen wie ik opkeek. Vanwege zijn
carrière als speler. Voor mij moet een trainer zelf ook iets
hebben gepresteerd. Als ik iemand voor me had die uit de
schoolbanken kwam en die tegen mij ging vertellen wat ik
moest doen, dan riep ik sneller: doe jij dan maar even voor hoe
het moet. Tegen Koeman zei je dat niet. Hij nam na de training
vaak nog een paar vrije trappen en schoot alles nog altijd in
de kruising. Alleen daarom al dacht ik: ik moet ook wat meer
oefenen op vrije trappen, passen en trappen.”
En Koeman is ook iemand die wel van het goede leven houdt,
dat scheelde ook.
Theo: “Ik heb in die periode met Koeman weleens een wijntje
gedronken en een sigaretje gerookt. Ik weet nog dat we met
een paar spelers stiekem op stap waren geweest tijdens een
trainingskamp. Kwamen we om een uur of vier ’s nachts terug
en hoorde ik ineens: ‘Janssen!’ Ik dacht: o jee, Koeman, nu heb
ik gezeik. Weet je wat hij zei? ‘Heb je nog een paar sigaretten?’
Nou, voor zo’n trainer deed ik alles.”
Nu zitten we samen in de studio bij
Studio Voetbal, over tien jaar zitten
we samen op de bank bij Oranje
Theo, kijkend naar Rafael: “Ik weet niet of jij ambities hebt om
trainer te worden?”
Rafael: “Als jij als hoofdtrainer de hoedjes neer wil zetten op
het veld, dan valt er te praten.”
Theo: “Ik vind sowieso niet dat je over een hoofdtrainer en
assistent moet praten. We doen het samen. En Rafael is een veel
te grote voetballer geweest om alleen maar wat pionnen neer te
zetten. Maar als wij samen aan de slag zouden gaan, moet er
wel iemand bij.”
Rafael: “Ja, we weten nu al dat er dan in elk geval een serieus
persoon bij moet in de trainersstaf. Maar nu even serieus: ik
vind het zo erg knap dat jij trainer wil zijn, Theo. En dat je het
nog leuk vindt ook. We plagen hem daar vaak mee bij Studio
Voetbal. Dan begint Theo over de balans in het elftal. Hoor
hem, hij was zelf ook nooit in balans! En is het niet moeilijk
om als trainer te kijken naar wat er voor je neus gebeurt, als je
zo goed bent geweest als jij?”
Theo: “Dat is weleens lastig. Soms denk ik als de bal wordt
HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 85
verspeeld: dat zie je toch? De simpelste ballen gaan verkeerd.”
Maar jullie zouden wel een mooi duo zijn.
Theo: “Zeker! Wij vertrouwen elkaar, hebben een beetje
dezelfde achtergrond. Die klik is er.”
Rafael: “En als wij samen het Nederlands elftal zouden doen,
maken we wel de grootste kans om kampioen te worden. Daar
ben ik van overtuigd. Als je een goede groep hebt, maakt het
niet zoveel uit wie je ervoor zet. Bij Oranje is het vooral zaak
om de spelers een goed gevoel te geven. Als je tien dagen samen
bent, dan heb je niet veel zin in heel veel informatie. Theo en ik
kunnen een spelersgroep wel dat goede gevoel geven.”
Theo: “Ja, dat denk ik wel.”
Rafael: “En moet je eens kijken met wat voor een generatie we
te maken hebben. Er zitten een paar heel leuke spelers bij, die
ook nog eens jaren mee kunnen.”
Maar hoe zit het echt met jouw ambities om trainer te
worden, Rafael?
Rafael: “Die ambitie is er niet. Of tenminste, nog niet. Ik heb
het nu zo leuk. Het vak van trainer betekent: hard werken.
Kijk, elke oud-voetballer wordt op dit moment maar trainer.
Ik snap het, hoor, want het enige wat we goed kunnen is met
voetbal bezig zijn. Over voetbal lullen of jongens wat bijbren-
gen. Het zou wel logisch zijn als ik op een dag toch bedenk dat
ik trainer wil worden. Maar dan moet ik wel eerst in Nederland
wonen en niet in Denemarken.”
Is het de trainerscursus waar jij erg tegenop ziet?
Rafael: “Ja. De KNVB heeft het wel goed gedaan, heeft de
gestopte jongens van mijn generatie benaderd of we mee willen
doen aan de cursus. Wesley Sneijder is daar volgens mij mee
begonnen of staat op het punt dat te doen. Kijk, ik had het
mooi gevonden als Arjen Robben, Robin van Persie, Wesley
en ik een speciaal traject zouden mogen volgen. Als de andere
jongens daar ook positief op zouden reageren, dan trekt mij dat
wel over de streep. Maar nu... Nee. Kijk ook naar mij: ik heb
geen e-mail, weet amper hoe een computer werkt. Ik ben in dat
soort dingen heel onhandig. En als je mij in een schoollokaal
zet, word ik heel onrustig. Ik snap dat het nodig is, hoor. Maar
als ik er nu zo over nadenk, lijkt het me leuker om over een
tijdje eerst Theo te helpen als hij hoofdtrainer is van Vitesse.
Want dat is jouw grote droom, toch?”
Theo: “Zeker.”
Rafael: “Als je dat wordt, kun je mooi roepen: ‘Nu is de cirkel
rond!’ Lijkt mij mooi dat ik dan in de buurt van Arnhem woon
en dat we dan samen kijken of we een nieuwe Theo Janssen
of Nicky Hofs af kunnen leveren. En dan zorgen we ervoor
dat het stadion elke thuiswedstrijd vol zit. Ik vind Vitesse een
85 een gouden duo
14-01-2021 14:07

fantastische club, heb er door mijn schoonfamilie nu nog meer
mee, natuurlijk.”
Theo: “Als je in Arnhem gaat wonen, bel ik je.”
Rafael: “Moet ik wel wat fitter worden, want ik wil wel mee
kunnen doen met de rondo’s.”
Liever te dik in de kist,
dan weer een feestje gemist
Theo, lachend: “En deze stelling gooien jullie erin omdat we
allebei een tikje meer gezet zijn geworden? Maar het klopt
zeker, hoor. Ik vind het leuk om gezellig met vrienden een
hapje te eten. Ik ga dan niet zeggen: doe mij maar een bak sla.
Ik hou van het leven.”
Vinden jullie het vervelend dat er weleens grapjes worden
gemaakt over jullie toegenomen gewicht?
Rafael: “Joh, dit is wie wij zijn. Ik heb serieus voor mijn sport
geleefd, maar vanaf het moment dat ik stopte, stond er geen
druk meer op. Als je jezelf toestaat om wat dikker te worden,
moet je accepteren dat daar af en toe een grapje over wordt
gemaakt. Dan kun je er beter ook maar om lachen, want het
is nu eenmaal zo. Wij kunnen moeilijk zeggen dat we nog een
sixpack hebben. Nou ja, die hebben we wel, maar die hebben
we heel goed verstopt.”
Maar jij woont samen met een tophandbalster. Moet jij in
het bijzijn van Estavana Polman letten op wat je eet?
Rafael: “Nee. Es eet normaal, maar ze traint als een idioot.”
Theo: “Dat is het ook. Ik durf te wedden dat Raf en ik niet
anders en meer eten dan toen we voetbalden. Maar toen waren
we zeven dagen in de week aan het sporten.”
Rafael: “Nu trainen we wat we innemen er niet meteen weer
af.”
Natuurlijk is Frank de Boer
de ideale bondscoach
Theo: “Ik heb Frank meegemaakt als trainer bij Ajax. Ik vind
Frank een prima vent, als mens niks op aan te merken. Hij
is ook altijd eerlijk tegen me geweest. Maar over zijn manier
van communiceren als trainer heb ik soms twijfels. Als ik hem
zie in media-optredens, zoals laatst bij Studio Voetbal... Frank
staat wat sneller met z’n mond vol tanden. Zo komt het op mij
tenminste over, en dat kan ik helemaal mis hebben, hoor. En
misschien is hij met de jongens een-op-een hartstikke goed. Ik
theo janssen & rafael van der vaart
HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 86
Theo: ‘Ik heb destijds nooit
spijt gehad dat ik best vaak
heb afgezegd voor Oranje.
Ik had nooit een weekend vrij.
Behalve als het Nederlands
elftal speelde’
vind dat Koeman zich beter presenteert, die maak je niet gek.
Dick Advocaat is ook iemand die altijd meteen een antwoord
paraat heeft.”
Rafael: “Nou, ik heb Dick meegemaakt als bondscoach
in de aanloop naar en tijdens het EK in Portugal van 2004.
Hij kon helemaal niet tegen kritiek, het werd hem allemaal
snel te veel in die tijd. Wat Frank betreft: hij is een geweldige
voetballer geweest. Hij heeft als trainer van Ajax een waan-
zinnige prestatie geleverd door met middelmatig materiaal vier
keer op rij kampioen te worden.”
Theo, lachend: “Bedankt, hè!”
Rafael, lachend: “O ja, jij zat er ook bij. Nou goed, Frank werd
kampioen met maar één heel goede speler. Maar even serieus:
jij hebt het bij Ajax goed gedaan, maar Frank liet jou niet
helemaal shinen.”
Theo: “Klopt.”
Rafael: “Dat hoort ook bij het vak van trainer. Je moet wel
weten wat iemand nodig heeft en wat je moet doen en laten
om een speler te laten presteren. Als Theo op z’n tijd een peukie
wilde roken, kon je wel telkens zeggen dat het niet goed voor
hem was, maar het is belangrijker dat hij goed speelt. Co
Adriaanse deed dat goed bij mij. Ik was een jaar of zeventien
en had een te hoog vetpercentage. Hij zei: ‘Allemaal leuk en
aardig, want je schiet ze er allemaal in. Maar zodra je ze er
niet meer inschiet, kom ik bij je.’ Op een gegeven moment
schoot ik ze er minder vaak in en toen trad Co op, zat ik in
het zogenaamde ‘dikkertjesgroepje’. Ik was helemaal niet dik,
maar mijn vetpercentage was te hoog. Joh, bij Ajax hadden we
op vrijdag een lunch waar ik de hele week naar uit kon kijken.
Shoarma, frikandellen, kroketten. Werd ik door Co ineens op
dieet gezet! Ik dacht: ik pak eten en dan snij ik stiekem de
frikandelletjes klein en dan verstop ik ze onder wat salade en
dan doop ik ze af en toe in de knoflooksaus. Maar wat denk je?
Co stond naast me als ik ging opscheppen. Als ik ging zitten,
86
14-01-2021 14:08
HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 87 14-01-2021 14:08
HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 88 14-01-2021 14:08
 rafael: ‘In de WK-finale tegen
Spanje zat ik toch weer op
de bank. Ik zou als coach voor
de finale hebben gedacht als
Johan Cruijff: als wij de bal
hebben, kunnen zij niet scoren’
ging Co ook pas zitten. Na twee weken kwam ik bij inspan-
ningsfysioloog Jos Geijsel en die zette die tang in m’n zij om
m’n vetpercentage te meten. Drie procent minder! Ik was dan
zo blij dat ik thuis meteen lekker Chinees ging bestellen... Zat
het er meteen weer aan. Zie daar in het kort mijn probleem.”
Maar worden ‘we’ met Frank Europees kampioen?
Theo: “Dat ligt niet aan Frank, maar aan de spelers. Als ieder-
een fit is, hebben we een heel leuke ploeg. Dan zou je misschien
een kans kunnen maken, want ook dan hebben we beslist niet
de beste ploeg van Europa.”
Rafael: “We hebben sowieso een topverdediging met Matthijs
de Ligt en Virgil van Dijk, in de hoop dat hij op tijd is hersteld.
En daarnaast hebben we nog Frenkie de Jong, Memphis en
Georginio Wijnaldum. Dat zijn de exceptionele spelers.”
Memphis is een man
naar ons hart
Theo: “Absoluut! Het maakt mij niet uit op welke positie
Memphis speelt, centraal of op links, als hij maar een vrije rol
krijgt. En dan moeten de andere tien gewoon in dienst van hem
spelen. Hij zoekt altijd een creatieve oplossing, wil beslissend
zijn. Soms overdrijft hij het een beetje, maar ik hou daarvan.”
Rafael: “Hij is niet alleen een goede voetballer, maar heeft
ook een beetje schijt aan alles. Ik erger me eraan hoe er
in Nederland over hem wordt gedacht en geschreven. Hij
creëert bijna alle kansen van het Nederlands elftal, maar
telkens lees ik wat hij mist en dat hij geen echte topper is. Hij is
aanvoerder van Olympique Lyon, dat is een heel grote club en hij
bepaalt daar in het veld ook wat er gebeurt! En kijk eens waar hij
vandaan komt. Hij moest weg bij Manchester United, kreeg
gezeur over zich heen omdat hij af en toe een grote hoed droeg
of in een Bentley aan kwam rijden.”
HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 89
Theo: “Ik deed ook altijd mijn eigen ding, was altijd wel
een buitenbeentje, ook tegenover de pers. Maar in het veld
realiseerde ik me dat ik medespelers nodig had. Ik kon bij FC
Twente spelen zoals ik speelde omdat Wout Brama naast mij
stond. Wout regelde verdedigend alles zodat ik aanvallend kon
uitblinken. En wat Memphis betreft: met de wijze waarop hij
zich naast het veld manifesteert, schaadt hij toch niemand? Dus
laat hem.”
Rafael knikt: “Kom op, wij reden ook in dure auto’s, hoor.”
Theo, lachend: “Nou, ik reed gewoon in een Golfje...”
Rafael: “Als je net doorbreekt, denk je even dat je de allerbeste
van de wereld bent en dat alles om jou draait. In het begin
dacht ik dat ik over water kon lopen en was ik ook misschien
weleens arrogant. Toen ik achttien was, had ik respect voor
mijn ouders, maar verder? Ik herinner me hoe ik John Heitinga
een keer verrot heb gescholden omdat hij een bal niet naar me
speelde. Ik gedroeg me niet op een manier waarop ik trots ben.
Ik maakte ruzie met de trainer als ik werd gewisseld, terwijl
ik gewoon slecht speelde. Dan ben je toch een beetje de weg
kwijt. Je verdient als heel jonge jongen onwaarschijnlijk veel
geld, rijdt in een prachtige auto, iedereen wil wat van je. Als
je als voetballer belde, nam iedereen op. Als ik nu bel, neemt
niemand op. Nou ja, jij misschien nog, Frits... Maar ik denk
dat ik nu leuker ben dan toen, ben in elk geval tevreden met
mezelf.”
Theo: “Ik herken dat wel. Net als Rafael speelde ik op mijn
zestiende al in Jong Oranje en vervolgens kwam ik bij het
Nederlands elftal. Als je van iedereen om je heen te horen krijgt
hoe goed je bent, ga je daarin ook geloven. Daarna ga je pas
beseffen dat die mensen ook iets van je willen.”
Rafael: “Tegelijk hadden Theo en ik die arrogantie nodig, zo
van: als wij goed zijn, dan winnen we. En dat was vaak ook zo.
Weten jullie dat ik mijn debuut bij Oranje te danken heb aan
Theo? We speelden met Jong Oranje bij Sparta en na de wed-
strijd zouden we van Ruud Krol horen wie bij het Nederlands
elftal mocht aansluiten. Het was Theo of ik. We hadden het
zo leuk bij Jong Oranje dat niemand er echt trek in had om
tussen die grote namen te gaan zitten bij het echte Oranje. Ik
wist natuurlijk al dat die klerelijer hier naast me zou zeggen
dat hij een lichte blessure had, want hij had helemaal geen zin
om zestiende man te zijn. Dus ik moest na de wedstrijd met
Krol mee in de auto. In het hotel stond Van Gaal op me te
wachten. Mijn grootste droom kwam uit, maar ik voelde me
tegelijkertijd zo klein. Ik dacht: had ik nu maar bij papa in de
auto gezeten op weg naar huis. Ik was bang voor Edgar Davids,
dacht: die gaat me zeker voor lul zetten. De volgende ochtend
89 een gouden duo
14-01-2021 14:08

bij het ontbijt zag ik een lege stoel naast Arthur Numan. Arthur
komt uit Beverwijk, die kende ik. Toen ik naast hem wilde gaan
zitten, zei Arthur: ‘Sorry, Van Hooijdonk zit hier.’ Die gasten
wezen naar een andere lege stoel en zeiden: ‘Ga daar maar
zitten.’ En ja hoor, naast wie kwam ik te zitten? Edgar Davids!
Hij vroeg: ‘Wat kom je doen?’ Ik verlegen: nou ja, voetballen.
‘O, leuk. Op welke positie speel je?’ Davids deed alsof hij me
helemaal niet kende en misschien was dat ook zo. Ik ben nog
ingevallen, tegen Andorra, en na de wedstrijd gaf ik keurig
iedereen een hand. Tegen Davids zei ik: tot de volgende keer.
Waarop hij zei: ‘Jij hebt wel vertrouwen in jezelf, hè!’ Nu zijn
Edgar en ik supergoed, maar wat had ik toen een hekel aan die
gast. Toen ik het Edgar later vertelde, vroeg hij of hij echt zo
was en dat hij het helemaal niet zo had bedoeld. Maar goed, ik
was blij dat ik weer naar huis mocht.”
Theo, lachend: “Ik heb destijds nooit spijt gehad dat ik best
vaak heb afgezegd voor het Nederlands elftal. We speelden twee
keer in de week, dus ik had nooit een weekend vrij. Behalve als
het Nederlands elftal speelde. En naar die vrije dagen keek ik
echt uit.”
Rafael: “Je hebt gelijk. Heb je eindelijk een week vrij, zit je
vijf dagen in trainingskamp grote delen van de dag je kapot te
vervelen.”
Theo: “En ik wist dat ik toch niet zou spelen. Als ik ergens een
theo janssen & rafael van der vaart
HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 90
Theo: ‘Ik hoop dat mijn zoon
en dochter me later een
goede vader vinden, want
ik erken best mijn minpunten’
hekel aan had, was het wel om op de bank te gaan zitten. Ik
voetbalde omdat ik het leuk vond, dan ging ik toch niet tien
dagen in trainingskamp om op de bank te mogen toekijken?”
Rafael: “Ik vind het ook heel goed als je laat zien dat je boos
bent als je op de bank zit. Ik ging naar mijn droomclub Real
Madrid, speelde de eerste drie maanden alles en ineens zat ik
op de bank. Toen vond ik er niets meer aan en wilde ik terug
naar Hamburg. Uiteindelijk speelde ik redelijk snel weer. Die
instelling mis ik weleens bij spelers. Hoeveel spelers zie je niet
klakkeloos hun contract uitdienen op de bank?”
Wat zou jij een jonge Theo Janssen adviseren als hij wordt
geselecteerd voor Oranje?
Theo: “Ik zou hem adviseren om toch te gaan. Achteraf had ik
me toch wat minder vaak moeten afmelden voor Oranje. Dan
had ik een andere carrière gehad, had ik een paar jaar in het
buitenland gevoetbald en meer interlands gespeeld. Ik ben tot
een stuk of vijf interlands gekomen. Een paar minder dan Raf.”
Lachend: “Maar ik speelde ze wel de volle negentig minuten,
dus qua minuten heb ik waarschijnlijk net zoveel in Oranje
gespeeld als Rafael.”
Rafael, lachend: “Mijn vader zei weleens: ‘Stap naar Bert van
Marwijk toe, je moet het niet pikken dat hij je als een soort
twaalfde man gebruikt.’ Op de training was ik vaak een van de
beteren, maar ja. Alleen onder Marco van Basten was ik onom-
streden bij Oranje. Het is dus best knap dat ik in die minuten
in m’n 109 interlands nog tot 25 goals ben gekomen.”
In 2010 viel je in tijdens de WK-finale tegen Spanje. Waren
we met jou in de basis wel wereldkampioen geworden?
Rafael: “Nou, ik vind dat een trainer altijd van de eigen kracht
uit moet gaan. En daarom weet ik niet of ik een goede trai-
ner kan zijn. Ik geloof niet in aanpassen aan de tegenstander.
Bij het WK in Zuid-Afrika was Nigel de Jong geschorst voor
de halve finale tegen Uruguay. Ik viel na rust in bij 1-1 en
speelde een geweldige wedstrijd. Het werd 3-2, maar we
90
14-01-2021 14:09
 hadden met 7-2 moeten winnen. In de WK-finale tegen
Spanje zat ik toch weer op de bank. Ik zou als coach voor die
finale hebben gedacht als Johan Cruijff: als wij de bal hebben,
kunnen zij niet scoren. Je had de Spanjaarden kunnen verras-
sen als je niet terug was gevallen op het oude systeem, denk ik.
Daarvoor moet je ballen hebben.”
Ik was een goede voetballer, maar
ik ben een nog véél betere vader
Rafael: “Dat durf ik van mezelf wel te zeggen. Ik weet nog dat
ik meteen na de geboorte van Damian zes weken op trainings-
kamp moest. Bizar, maar ik deed het, ik had geen keus. Met
mijn dochter Jesslynn zou ik het niet meer kunnen, zo lang
van huis. Voor m’n kinderen geef ik m’n laatste snik. Ik kan
bijvoorbeeld geen nee zeggen tegen hen. Als Jesslynn om een
snoepje vraagt en ik zie dat het negen uur ’s ochtends is, dan zeg
ik: ach neem maar, maar niet tegen mama zeggen, hoor. Komt
Es binnen, zegt ze: ‘Mama, ik heb al een snoepje gehad!’ Ik wil
elke dag plezier hebben met mijn kinderen.”
Theo: “Ik heb een zoon, Lex, van achttien uit een relatie toen ik
nog heel jong was en een dochter, Iris, van veertien uit de relatie
die ik daarna kreeg. Ik denk wel dat ik een goede vader ben,
maar het is voor mij niet altijd even makkelijk geweest. Ik hoop
dat zij me later een goede vader vinden, want ik erken best mijn
minpunten. Ik zeg ook te makkelijk ja en laat ze allebei redelijk
vrij. Ik heb alles voor ze over. Ik heb een korte periode mijn
zoon niet kunnen zien, maar gelukkig is dat voorbij. Toen mijn
dochter werd geboren, voelde ik extra het gemis aan contact
met mijn zoon. Ik ben echt heel dankbaar dat ik nu met beiden
een goede band heb.”
Jullie zijn allebei gescheiden...
Theo: “Is dat ook een stelling?”
Rafael, lachend: “Geen speld tussen te krijgen.”
Theo: “We verdienden op jonge leeftijd al veel geld, werden
geacht al vroeg volwassen te zijn en kregen al jong kinderen.
Alles draaide om het voetbal. Je ziet wel vaker bij gestopte
sporters dat hun relatie stukloopt zodra de sportcarrière voor-
bij is, als je ineens hele dagen thuis bent. Ik denk ook dat ik
een ander persoon ben geworden na mijn carrière, ben meer
aandacht gaan besteden aan familie en vrienden. En dan kom je
erachter dat je thuis toch uit elkaar bent gegroeid, dat het niet
meer werkt. Mijn beide exen zijn heel gelukkig en ik ben dat
ook met mijn vriendin. Maar het contact en de zorg voor de
kinderen moet voorop staan.”
HLD55 VD Vaart_Janssen.indd 91
Rafael: “Klopt. Dat je er samen een potje van maakt, is stom,
maar voor je kind is het een drama. Damian woont nu bij
mij in Denemarken en het contact met Sylvie, zijn moeder, is
supergoed. Daarvoor moet ik Estavana complimenten geven,
zij is de verbindende factor geweest. Kijk, voetbal is een team-
sport, maar ik durf wel te bekennen dat veel voetballers tot de
meest egoïstische mensen behoren die er zijn. Je bent zo met
jezelf bezig dat je geen oog hebt voor echt belangrijke zaken.
Ik ben nu een soort van huisman, Estavana kan haar dingen
doen.”
Is de scheiding jullie dieptepunt?
Rafael: “In zoverre dat ik m’n kind niet elke dag kon zien.
Ik vertrok uit Hamburg en Damian bleef bij Sylvie. Daardoor
kon ik bijna nooit naar zijn voetbalwedstrijden kijken. Toen
ik bij Betis Sevilla speelde, kwam hij vrijdagnacht bij mij aan
in Spanje en namen we op zondag huilend weer afscheid van
elkaar.”
Theo: “Dat ik een tijdje geen contact had met mijn zoon neem
ik mezelf ontzettend kwalijk. Dat is wel het dieptepunt in mijn
leven. Achteraf had ik meer voor contact met hem moeten
vechten, maar gelukkig is die periode voorbij.”
Rafael: “Hebben jullie dat later ook met elkaar besproken?”
Theo: “Wij zijn geen mensen die makkelijk over onze gevoe-
lens praten. Mijn zoon heeft me wel verteld dat het voor hem
extra moeilijk was, omdat iedereen in Arnhem wist dat ik zijn
vader was en dat hij mij niet zag. Hij is een heel gevoelige
jongen. Ik heb nooit open gezegd hoezeer ik hem heb gemist,
dat had misschien wel gemoeten, dus hopelijk leest hij het nu.
En hij heeft ook heel goed contact met zijn zusje, daar ben ik
heel blij om.”
Rafael: “Leuk is dat, hè? Damian en Jesslynn gaan ook zo
geweldig met elkaar om. Zo mooi om te zien. Toen Es zwanger
raakte, hoopte ik zo op een meisje. Ik wilde niet dat ik wel bij
mijn ene zoon langs de lijn kon kijken en niet bij mijn andere.
Op de een of andere manier dacht ik dat dit tussen een broer
en zus misschien beter geaccepteerd zou worden dan tussen
broers. Toen de verloskundige zei dat het een meisje zou wor-
den, was ik zo blij. Ik heb Damian ook meteen gebeld: je krijgt
een zusje!”
Theo: “Uit dit hele gesprek kun je nu toch wel als slotconclusie
opmaken dat we heel goede analisten zijn, hè.”
Rafael: “Ja, wij zijn een gouden duo.”
91 een gouden duo
14-01-2021 14:09
 HELD GEEFT
ZICH BLOOT
MELLE VAN ‘T WOUT
18 FEBRUARI 2000 (SHORTTRACKER)
O m de nek van Melle hangt een
bedel van een Waterman, zijn ster-
renbeeld. Hij heeft de ketting gekregen
van zijn ouders. Als aandenken aan hun
eerste familievakantie in Europa sinds ze
waren teruggekomen uit Canada, waar
het gezin tien jaar had gewoond. Melle
was veertien toen hij terugkeerde en
had amper herinneringen aan zijn eerste
levensjaren in Nederland. Het was wen-
nen aan een nieuw land, een nieuwe taal
én een nieuwe sport. Vlak voor vertrek
vanuit Canada hadden zijn broertje Jens
en hij de switch van ijshockey naar short-
track gemaakt. Daardoor moesten ze
anders leren schaatsen. Melle had het er
lastig mee, al bleek snel dat hij talent had.
Bij het WK shorttrack in 2017 in Rotter-
dam was hij blokjeslegger en zag hij van
dichtbij Sjinkie Knegt en de aflossings-
ploeg wereldkampioen worden. Maar
dromen van meedoen met die grote
jongens deed hij echt nog niet. Een jaar
HLD55 Held bloot.indd 92
later was alles anders. Melle maakte ‘een
klik’ op het ijs. Hij groeide in 2018 uit
tot de snelste junior van Nederland en
in het voorjaar van 2019 maakte hij de
overstap van RTC Noord naar de Natio-
nale Trainingsselectie. Zijn ontwikkeling
bleef in stormachtig tempo doorgaan. In
februari 2020 won hij in Dresden brons
bij zijn eerste wereldbekerfinale. Op de
500 meter, zijn favoriete afstand. Melle
schaatst puur op intuïtie. Gewoon ram-
men en tegenstanders inhalen waar het
kan. Zijn motto is: go big or go home.
De Waterman om zijn nek wordt steeds
moeilijker zichtbaar. Iedere keer als Melle
het zwaar heeft op het ijs, bijt hij op zijn
bedel. Hij doet nu eenmaal alles vol over-
gave. Op een dag wil hij met zijn broertje
het internationale shorttrack domineren.
Maar voor nu draait alles om kwalificatie
voor het WK begin maart in Dordrecht.
Vier jaar nadat hij er nog blokjeslegger
was, wil hij zelf meedoen.
92
13-01-2021 16:52
 Tekst Thomas olsthoorn
beeld Tommy n lance

HLD55 Held bloot.indd 93 13-01-2021 16:52

 xxx 94

HLD55 Tristan Bangma.indd 94 13-01-2021 16:54

 Tekst Thomas Olsthoorn
Beeld Marcel Krijger

‘Ik heb
een stukje

terug’
Tandemwielrenner Tristan Bangma (23)
is wereldkampioen op de weg en
paralympisch kampioen op de baan.
ndanks dat hij amper iets ziet, kan hij
sinds kort weer zelfstandig fietsen. et
dank aan 5G-technologie. Een monoloog
over zelfmoordgedachten, dromen
verwezenlijken en verdwenen hagelslag.

“‘Kun je het zien?’ hoor ik soms als ik
in de supermarkt met mijn gezicht vlak
voor de koelcellen sta omdat ik vanwege
de glazen deuren niet goed kan zien wat
waar ligt. Als je naar mijn ogen kijkt zou
je het niet zeggen, maar ik heb slechts
één procent zicht. Je kunt het ’t beste
omschrijven als dichte mist, ik zie alleen
contouren. Door mijn visuele beper-
king staat mijn hele leven in het teken
van denken in mogelijkheden en kansen
benutten. Toen ik vorig jaar zomer door
Vodafone werd benaderd met de vraag
of ze iets mochten ontwikkelen voor op
mijn fiets waardoor ik zelfstandig en vei-
lig op de wielerbaan kon navigeren, leek
me dat heel gaaf. In het begin was het
even spannend, maar ik merkte meteen
dat de technologie heel nauwkeurig was
en dat ik erop kon vertrouwen.
In het dagelijks leven ben ik aangewezen
op mijn gehoor, het is mijn belangrijkste
zintuig. Door het geluid dat ik via de 5G-
technologie doorkreeg op de oortjes die
ik inhad, wist ik precies waar ik me op
de baan bevond. Ging ik omhoog naar
de boarding, dan hoorde ik een hard ge-
luid in mijn rechteroor. Reed ik naar de
onderkant van de baan, dan kreeg ik dat
op het linkeroor door. Het was alsof er
een cirkel van geluid om me heen was.
Inmiddels heb ik vier keer met 5G-tech-
nologie op de baan gereden en het blijft
bijzonder.
Weer zelf kunnen sturen, heel anders dan
ik achterop de tandem gewend ben. Ik

95

HLD55 Tristan Bangma.indd 95 13-01-2021 16:54


heb een stukje vrijheid terug die ik vroe-
ger had toen ik naar school fietste, mijn
krantenwijk deed en met mijn vader ging
mountainbiken. Ik had niet gedacht ooit
nog zelfstandig te kunnen fietsen.”
• principe: je bent niet zielig, je bent een
“Tot mijn zevende had ik een normale
jeugd in het Friese Donkerbroek. De
problemen met mijn ogen begonnen in
groep vier van de basisschool. Ik kreeg
een vaste plek achterin de klas en al snel
had ik moeite met het aflezen van het
bord. Een bril hielp niet en via de huis-
arts kwamen mijn ouders en ik in het
ziekenhuis in Drachten terecht. Daar
werd gezegd dat er niets aan de hand was
en dat ik gewoon een bril nodig had.
Toch bleef ik last houden. Een plekje
voorin de klas hielp ook niet. Uitein-
delijk werd ik doorverwezen naar het
ziekenhuis in Groningen en daar werd
opticus atrofie geconstateerd, een aan-
doening van de oogzenuwen waar-
bij de waargenomen beelden niet snel
genoeg en onvoldoende worden doorge-
geven aan de hersenen. Ik bleek nog een
gezichtsvermogen van 25 procent te
hebben. De ernst van de situatie drong
in het begin niet tot me door. Ik zat
op korfbal, was topscorer, en gooide de
ballen er vanaf de middellijn in.
Een jaar later werd steeds duidelijker wat
voor impact mijn visuele beperking op
mijn leven had. Toen begon het pesten.
Mijn gymtas werd bijvoorbeeld afgepakt
en in de bosjes gegooid omdat ik ’m
daar moeilijk kon vinden. Ik werd door
mijn klasgenoten behandeld alsof ik an-
Tristan bangma
HLD55 Tristan Bangma.indd 96
‘Het was een
lange neus naar de
pestkoppen. Ik had
diep in de put gezeten
ders was en daardoor ging ik me ook zo
voelen. Dat maakte me boos. Vaak kwam
en daar stond ik met
begrepen mijn boosheid niet, ik moest een gouden medaille
ik na school huilend thuis. Mijn ouders
me niet aanstellen.
Ik ben altijd opgevoed volgens het om mijn nek!’
normale jongen. Gewoon meedoen en
alles proberen. Daar ben ik mijn vader
en moeder dankbaar voor, het heeft me het meestal gezien door de leraren. Ik
gebracht waar ik nu ben. Ik heb ook werd vaak uit de klas gestuurd. Mijn
nooit op het speciaal onderwijs gezeten. vader moest me zelfs een keer komen
Met verschillende hulpmiddelen ging ophalen omdat ik bij een leidinggevende
het prima op de reguliere school. Ik had was geflipt. Het werd zo erg dat ik bijna
boeken van A3-formaat, een bril met ver- werd geschorst. Ik neem mijn ouders
rekijkers zodat ik het bord kon aflezen, niets kwalijk, ze hoorden alleen de nega-
vergrootglazen… Het pesten bleef alleen tieve verhalen, maar onze band was toen
wel doorgaan. ‘Kan je het zien met die niet fijn. Ik zat veel boven op mijn kamer
verrekijker?’ Of: ‘Heb je hem weer met en kwam steeds dieper in de put te zitten.
zijn grote boeken!’ Die opmerkingen Wat als ik blind word? Dan kan ik hele-
vond ik supervervelend. Ik wilde niet maal niets meer, ging er door me heen.
anders zijn dan de rest. Ik wilde er ge- Het was een heel moeilijke tijd. Ik had het
woon bij horen en een stoere jongen zijn. gevoel dat niemand me begreep en dat ik
Toen ik naar de middelbare school ging, er helemaal alleen voorstond. Ik zag geen
dacht ik dat er een nieuwe periode zou uitweg meer. Alles was donker. Het was
aanbreken en dat ik van de pesterijen zo erg dat ik zelfmoordgedachten kreeg.
af zou zijn. Maar ik was nog steeds de Ik dacht: wat heeft het nog voor zin, wat
pineut en voelde me steeds eenzamer. ga ik nog klaarspelen? Gelukkig is het
Ook omdat mijn zicht afnam tot zo’n alleen bij gedachten gebleven en heb ik
tien procent, waardoor ik vanaf de derde nooit iets ondernomen. Maar het had
klas niet meer met de fiets naar school niet veel langer moeten duren.”
kon en de bus moest nemen. ’s Ochtends
in het donker had ik een stok nodig met •
lopen. Het geluid dat die stok maakte,
vond ik verschrikkelijk. Ik was volledig “Het doorbreken van de neerwaartse
op mezelf aangewezen en er was bijna spiraal gebeurde door een gesprek met
niemand die toenadering tot me zocht. mijn begeleidster op school. Zij zag in
Ik deed mijn best om erbij te horen door dat mijn beperking een belangrijke rol
te proberen grappig of populair te zijn, speelde in het gedrag dat ik vertoonde.
maar precies als ik iets uithaalde, werd Er was eindelijk iemand die doorhad wat
96
14-01-2021 14:31

zich afspeelde in m’n hoofd. Het zorgde
voor een eerste sprankje licht. Die bege-
leidster zorgde ervoor dat ik op school
mocht blijven en samen met mijn ouders
gingen we op zoek naar een oplossing. Ik
ging in gesprek met een psycholoog, er
kwam een ommekeer in mijn gedachten
en zo krabbelde ik langzaam uit het dal.
Het was tegelijkertijd een sleutelmoment
in het accepteren van mijn beperking.
Het ging niet van de ene op de andere
dag, maar uiteindelijk lukte het me om
boven de opmerkingen van de pesters te
staan. Ik kreeg zoiets over me van: ik heb
die hulpmiddelen gewoon nodig, jullie
zijn degenen die zielig zijn, niet ik.
Als jongetje was het mijn droom om top-
sporter te worden. Door mijn beperking
leek dat niet mogelijk. Tot ik in 2012
met mijn vader thuis naar de Paralym-
pische Spelen keek en de tandemwed-
strijd op de baan zag. We hadden al een
tandem gekocht waar we af en toe op
fietsten, maar dat stelde nog niet veel
voor. Dit wil ik ook, riep ik. ‘Nou, dan
melden we je toch aan voor de paralym-
pische talentendag,’ zeiden mijn ouders.
Die talentendag was op 4 oktober 2012.
Ik ging er met nul verwachtingen heen,
maar trapte zulke goede waardes dat
paracycling bondscoach Eelke van der
HLD55 Tristan Bangma.indd 97
Wal het meteen in me zag zitten. Ik
besloot me vol op de sport te storten en
sloot al snel aan bij de nationale selec-
tie. Daarna ging alles in mijn leven in
een stijgende lijn. Ook op school. Ik had
weer doelen en dromen om na te jagen.”
• Voor mij was het ook een beetje een
“Eind 2014 zochten ze een explosieve
renner bij Teun Mulder achterop de tan-
dem. Puur voor de één kilometer tijdrit
op de baan. Na een test op Papendal
bleek ik de meest geschikte persoon te
zijn. Ik verhuisde naar Apeldoorn en
Teun werd mijn piloot en leermeester.
Het ging meteen goed. Bij de WK van
2015 wonnen we zilver op de tijdrit en
brons op de sprint. We kregen steeds
meer het gevoel dat het mogelijk was
om de Paralympics van Rio de Janeiro te
halen en dus ging ik tot het uiterste. Het
was trainen, trainen, trainen. Ik sloeg
alleen door in mijn voeding. Anorexia
wil ik het niet noemen, maar een jaar
voor Rio was ik echt te mager. Ik had
niet meer de energie om te fietsen. Teun
had toen kunnen zeggen dat hij met ie-
mand anders verder wilde, maar hij bleef
vertrouwen in me houden. Vervolgens
kreeg ik ook nog een knieblessure. Daar-
97
door mocht ik eind 2015 een tijdje niet
fietsen en dat gaf me de tijd om fysiek
aan te sterken. Ik ging van 59 naar 83
kilo.
Dat ik op mijn achttiende überhaupt aan
de start stond in Rio was al bijzonder.
Teun en ik zeiden voor de grap weleens:
‘Misschien kunnen we wel onder de
minuut rijden.’ Dat had nog nooit iemand
op zeeniveau gedaan. Zelfs de jarenlang
zeer dominante Britten niet. Alles moest
kloppen in die ene minuut waarvoor
we naar Brazilië waren gekomen, en dat
gebeurde ook. We wonnen paralympisch
goud op de kilometer tijdrit. Onder de
minuut! De ontlading was ongelooflijk.
lange neus naar de pestkoppen van
vroeger. Kijk eens waar ik nu sta, dacht
ik. Ik had diep in de put gezeten en daar
stond ik met een gouden medaille om
mijn nek!”
•
“Na Rio stopte Teun en werd Patrick
Bos mijn nieuwe piloot. Toen maakte
ik ook de switch van de sprint naar de
duuronderdelen. Daar ligt mijn hart, zo
ben ik ooit met mijn vader begonnen
met tandemwielrennen. In 2011 hebben
we de Mont Ventoux beklommen en we
fietsen nog steeds veel. In de weekenden
komt mijn vader geregeld naar me toe
en trappen we twee dagen achter elkaar
vier, vijf uur weg. Eigenlijk heb ik naast
Patrick nog een piloot om mee te trainen.
Ik kan soms wel merken dat mijn vader
langs is geweest; dan heeft hij zonder
erbij na te denken de hagelslag op een
‘ik heb een stukje vrijheid terug’
14-01-2021 14:31

andere plek gezet waardoor het even
duurt voordat ik ’m weer heb gevonden,
haha!
Op de tandem ben je een team. Patrick
en ik delen lief en leed, het is echt vriend-
schap. Die band en die synergie op de
fiets zijn voor mij heel belangrijk en
waardevol. Ik vind het ook mooier om
met z’n tweeën te winnen dan alleen.
Als dat lukt, zoals in 2019 toen we in
Emmen wereldkampioen op de weg-
wedstrijd werden, is dat heel mooi.
Komende zomer in Tokio is de vier
kilometer achtervolging op de baan ons
hoofddoel. Ook rijden we op de weg de
tijdrit en de wegwedstrijd. Als alles mee-
zit kunnen we voor drie medailles gaan,
maar met één gouden plak op de achter-
volging zou ik al heel tevreden zijn.”
* belangrijk om aan iedereen te laten zien:
“Door het uitstellen van de Spelen was
2020 een heel geschikt jaar om mee te
werken aan het project van Vodafone
waarbij ik door de 5G-technologie
het zelfstandig fietsen op de baan kon
ontdekken. Ik vind het moeilijk om te
zeggen wat hiermee in de toekomst nog
meer mogelijk kan zijn. Zelfstandig op
de openbare weg fietsen lijkt me lastig
met alle drempels en paaltjes, maar zeg
nooit ‘nooit’. Als de technologie zich
verder ontwikkelt, verwacht ik dat veel
mensen mobieler kunnen worden en
weer in staat zijn om bijvoorbeeld een
wandeling buiten te maken.
Er is weinig bekend over hoe mijn ogen
in de toekomst zullen zijn. De enige
zekerheid die ik heb, is dat het nooit
Tristan bangma
HLD55 Tristan Bangma.indd 98
‘Soms kan ik wel
merken dat mijn
vader langs is
geweest; dan heeft
hij zonder erbij
na te denken
de hagelslag op een
andere plek gezet’
meer beter gaat worden. Het zou waar-
deloos zijn als ik volledig blind word.
Maar mocht dat gebeuren dan is dat zo
en zal alles ook wel lukken. Dan kan ik
nog steeds fietsen en op mezelf wonen.
Iedereen heeft wel iets wat hij of zij
minder goed kan. Zo sta ik nu in het
leven. Maar dat is een lang proces
geweest. Ik snap goed dat mensen moeite
kunnen hebben met hun beperking.
Het is ook zwaar. Daarom vind ik het
er is zoveel mogelijk. Je hoeft echt geen
topsporter te worden. Kijk naar wat je
leuk vindt om te doen, bedenk hoe je dat
kunt realiseren, durf om hulp te vragen
en probeer in oplossingen te denken.
Het pesten van vroeger is voor mij
allang een afgesloten hoofdstuk. Ik neem
ook niemand meer iets kwalijk. Al wil ik
wel meegeven: denk na voor je wat zegt
en roep niet zomaar wat. Er zijn genoeg
kinderen, volwassenen en ouderen met
én zonder een beperking die worden
geraakt door vervelende opmerkingen.
Mij maakt het niet meer uit als er iets
over me wordt gezegd. Ik ben er sterker
uitgekomen. Sinds de topsport in mijn
leven is gekomen, ben ik wie ik wil zijn.
Ik ben Tristan, paralympisch topwielren-
ner, en ik heb een visuele beperking.”
98
e a i rij e
met 5G
Vodafone wil inspireren met voor-
beelden van wat hun 5G-netwerk
kan betekenen voor mensen.
aarom hebben zij de teckniek
ontwikkeld waarmee Tristan Bangma
individueel op de baan kan fietsen.
Het protot pe is een combinatie
van nieuwe en bestaande techno-
logie n. wee i A scanners op
de voor en achterzijde van zijn fiets
brengen de baan en de locatie van
eventuele andere renners in kaart.
De virtuele 2D-weergave van de
baan wordt via het 5G-netwerk
verzonden naar een computer,
die het eerst omzet in een 3D-
omgeving en vervolgens in een
8D-audiosignaal. Dat levert een
levensechte versie van surround
sound op. Door de stabiliteit en
snelheid van het 5G-netwerk wordt
dat geluid in een fractie van een
seconde doorgestuurd naar ristan,
die tijdens het fietsen oort es
inheeft. aardoor kan hij zich
nauwkeurig ori nteren op de baan,
op tijd anticiperen op andere
renners en rond es rijden met vijftig
kilometer per uur. Dat maakt
het een unieke ervaring voor een
sporter met beperkt zicht.
14-01-2021 14:31
 Ready?
HLD55 ADV.indd 99
vodafone_adv_1/1_Helden.indd 1 13-01-2021 15:34
07-01-2021 17:00
 aniek nouwen

De TikTok-aanvoerster
van Oranje Aniek Nouwen (21) is een van de grootste talenten
van de OranjeLeeuwinnen en hoopt op de Olympische
Spelen voor het eerst mee te doen aan een groot
eindtoernooi. We nodigden haar uit in
Het Rijksmuseum voor de serie Leeuwinnen in het Rijks
en stonden stil bij Stilleven Met Vergulde Bokaal van
Willem Claesz. Heda.

xxx 100

HLD55 Rijks Aniek Nouwen.indd 100 14-01-2021 14:16

 Tekst Kelly van Tilborg
Beeld dirk-jan van dijk

101

HLD55 Rijks Aniek Nouwen.indd 101 14-01-2021 14:17

 A ls we het Rijksmuseum bezoeken, is het vrijwel
leeg. Het hele land zit namelijk in lockdown.
Extra speciaal dus dat wij als een van de weinigen wel
een bezoek mogen brengen aan het museum. Een
rare maar bijzondere ervaring, vinden ook Aniek
Nouwen en haar moeder Saskia. “Ik ben hier een
aantal jaar geleden geweest toen er wel veel mensen
waren. Dan is dit heel gek om mee te maken,” aldus
Aniek.
Door corona kon er geen rondleider bij het bezoek
aanwezig zijn, maar gelukkig zijn er in deze tijd
genoeg digitale manieren om meer over het
schilderij van Willem Claesz. Heda te weten te
komen. Zo is het schilderij geschilderd in 1635 en
stond de Haarlemse schilder bekend als ‘de meester
van de reflecties’. Dat zie je terug als je kijkt naar
de tinnen kan op het schilderij. In de bolle buik
weerspiegelt het servet. In de voet weerkaatst
het omgevallen glas. En in de hals schittert de
gouden trofee die ernaast staat. Er zijn weinig
kunstenaars die zo mooi de doffe glans van tin
konden schilderen als Heda. En door de
manier waarop de verschillende voorwerpen achter
elkaar staan, ontstaat er diepte. Er is daarnaast
gebruikgemaakt van verschillende soorten grijstin-
ten, waardoor het schilderij een sobere uitstraling
krijgt. Maar de voorwerpen die je op het schilderij
ziet, zijn dat allerminst. Van de gouden bokaal en
oesters tot en met het zout en de peper. Het zijn de
restanten van een zeer luxueuze feestmaaltijd. Op de
vraag of oesters ook op het menu zouden staan van
de feestmaaltijd van Aniek, is ze duidelijk. “Nee.
Geef mij dan maar pizza, dat gaat er altijd wel in. Ik
moet wel opletten met wat ik eet, maar als het kan
laat ik soms de touwtjes even vieren.”
Jonkies
Rechts op het schilderij zien we een grote, gouden
bokaal. Wat is voor jou de grootste bokaal die je
hebt gewonnen in je nog jonge carrière?
“Met het Nederlands elftal onder 16 heb ik het
Nordic Tournament gewonnen. Dat is de groot-
ste prijs tot nu toe. M’n eerste, echt grote prijs
moet nog komen. Ik hoop natuurlijk dit seizoen
prijzen te pakken met PSV en ooit een groot
Aniek nouwen
HLD55 Rijks Aniek Nouwen.indd 102
eindtoernooi te winnen met Oranje. Een EK, WK of de
Olympische Spelen. Dat lijkt me heel mooi.”
Sinds het EK van 2017 is het voor de buitenwereld ‘normaal’
geworden dat jullie als team meedoen om de prijzen. Wat
merken jullie daarvan?
“We voelen dat de buitenwereld meer naar ons kijkt en dat we
meer aandacht krijgen, maar het is niet zo dat we het er als team
veel over hebben. Binnen het team is het gewoon heel normaal
en relaxed.”
Van jouw generatie gaat nog meer verwacht worden...
“Klopt. Wij zijn de volgende die het moeten gaan doen en
waarmaken. Daar hebben we het ook weleens over als we met
de ‘jonkies’ bij elkaar zitten. Het is niet zo dat we onszelf extra
druk opleggen, maar het is wel leuk dat we met elkaar dezelfde
droom hebben.”
Jongensteam
Kom je uit een echte voetbalfamilie?
“Nee, helemaal niet. Mijn vader was een zwemmer. Hij zwom
op een aardig hoog niveau. M’n moeder is wel heel fanatiek,
maar niet met voetbal. M’n broer heeft wel altijd gevoetbald,
totdat hij het uitgaansleven ontdekte. Maar inmiddels zijn we
wel een echte voetbalfamilie geworden.”
Staan je ouders iedere wedstrijd langs de lijn?
“Dat hebben ze altijd al gedaan, ook toen ik nog bij SV Deurne
speelde. Ze reden me overal naartoe. En nu zijn ze er ook altijd.
Sowieso bij alle wedstrijden die ik met PSV speel, zowel uit
als thuis. Toen ik in de jeugdteams speelde van Oranje gingen
ze ook iedere buitenlandse trip mee. We gingen bijna jaarlijks
voor een trainingskamp naar Portugal en m’n moeder maakte
daar gewoon een kleine vakantie van. Ze heeft in al die tijd
maar één buitenlandse trip gemist. Nu is een trip met Oranje
soms maar twee dagen en dan is het niet handig om mee te
gaan. Maar als ik op een eindtoernooi mag spelen, weet ik zeker
dat ze erbij zullen zijn.”
Wilde je als klein meisje al profvoetbalster worden?
“Ik wilde het wel, maar er echt van dromen kon toen nog
niet. Wij hadden destijds nog niet echt voorbeelden dat zo’n
droom ook realistisch was, dat hebben de jonge meisjes van nu
natuurlijk wel. Net als zoveel meiden heb ik ook altijd in een
jongensteam gevoetbald. Op aanraden van de KNVB heb ik op
latere leeftijd ook nog meegetraind met de jongensteams van
Helmond Sport en VVV-Venlo, zodat ik me bleef ontwikkelen.
Pas toen ik als zeventienjarige de overstap naar PSV maakte,
kwam ik voor het eerst in een vrouwenteam terecht.”
102
14-01-2021 14:39

‘Toen ik nog jong was,
had ik kort haar.
Ik heb dus geregeld
gehoord dat ouders of
kindjes tegen elkaar
zeiden: ‘Pak dat jongetje!’’
Hoe was het voor jou om als meisje tussen de
jongens te voetballen?
“Toen ik nog jong was, had ik kort haar. Ik heb
dus geregeld gehoord dat ouders of kindjes tegen
elkaar zeiden: ‘Pak dat jongetje!’ Ze zagen dan niet
dat ik een meisje was. Op latere leeftijd namen m’n
teamgenoten het altijd voor me op. Tegenstanders
dachten vaak dat ze me wel konden hebben, maar
mijn teamgenoten zeiden dan altijd: ‘Wacht maar
totdat je zo meteen een duel met haar moet aangaan,
dan praat je wel anders.’ Mooi dat ze dat deden.”
De Ligt & Van Dijk
Is voetbal voor jou de mooiste vorm van kunst?
“Zeker, mijn leven staat voor een groot deel in
het teken van voetbal. Daar kan ik mijn vorm van
creativiteit in kwijt. Ik kijk ook het hele weekend
voetbalwedstrijden, daar kan ik echt van genieten.”
Wie is jouw voorbeeld?
“Kijk ik naar mijn positie, dan is dat zeker Virgil van
Dijk. Zijn uitstraling is briljant, tegenstanders durven
vaak niet eens een één-op-één-duel met hem aan te
gaan, want ze winnen het toch niet. Dat wil ik ook,
dat tegenstanders bang van me worden in het veld.”
HLD55 Rijks Aniek Nouwen.indd 103
Je oogt heel rustig, bijna lief zelfs. Dat is in het veld dus wel
anders...
“Klopt, binnen de lijnen ken ik geen genade.”
Je wordt door je teamgenoten bij Oranje ook weleens
‘De Ligt’ genoemd. Hoe vind je dat?
“Klopt, dat is een hele eer. Zijn carrière verloopt natuurlijk
totaal anders, maar qua type speler snap ik het wel. Matthijs de
Ligt en ik zijn allebei fysiek sterk en meedogenloos in duels.”
Filmpjes
Bij PSV ben je bezig aan je vijfde seizoen en afgelopen
seizoen zijn onder anderen routiniers Sari van Veenendaal
en Mandy van den Berg bij het team gekomen. Hoe is dat?
“Speelsters van dat niveau zijn natuurlijk heel fijn om erbij
te hebben. Dat een keepster als Sari achter je staat, geeft veel
vertrouwen. En de ervaring die zij met zich meebrengen, daar
kunnen we als team heel veel van leren. Er is nu een goede
balans tussen jonge talenten en speelsters met veel ervaring.”
Zelf behoor je bij PSV ondanks je leeftijd van 21 ook al tot
de ervaren speelsters. Bij Oranje ben je een van de jonkies.
Waar zit het grootste verschil?
“Ik denk op het gebied van leidinggeven. Waar ik bij PSV de
leidersrol op een natuurlijke manier steeds beter pak, wacht ik
bij Oranje nog wat meer af. Daar laat ik anderen dat doen.
Maar ook bij Oranje moet ik die rol gaan pakken, zeker gezien
de positie waar ik speel. Dat moet alleen nog groeien.”
Schuilt er een aanvoerster in jou?
“Ja, dat lijkt me wel tof. Het is niet zo dat ik van nature echt een
leider ben. Maar het is wel iets wat ik graag wil en waar ik de
afgelopen jaren hard aan gewerkt heb. Het wordt ook wel van
me gevraagd als centrale verdedigster.”
Je bent in ieder geval al wel de TikTok-aanvoerster van het
team. Hoe is dat zo ontstaan?
Lachend: “Dat is nog niet zo lang geleden. Ik had zelf al wat
TikTok-filmpjes gemaakt, maar die deelde ik verder met
niemand. Toen we een keer met het Nederlands elftal bij elkaar
waren, kwamen we op het onderwerp TikTok. Ik vertelde dat
ik al wat filmpjes had gemaakt en liet die zien aan een aan-
tal meiden. Ze begonnen heel hard te lachen, want ze hadden
niet verwacht dat ik dat zou doen. Toen stelde ik voor om
met z’n allen wat filmpjes te maken en iedereen was meteen
enthousiast.”
Het is wel echt iets van de nieuwe generatie. Staat de ‘oude
garde’ ook te springen om daaraan mee te doen?
“Het valt niet tegen. Iedereen vindt het wel leuk om te doen.
103 de tiktok-aanvoerster van oranje
14-01-2021 14:39
 Sherida Spitse en Lieke Martens hebben ook al een paar keer
meegedaan. En Kika van Es is ook heel fanatiek met TikTok.
Wij sturen elkaar ook steeds filmpjes door en zeggen dan: ‘Deze
gaan we doen als we weer bij elkaar zijn.’”
Zijn er binnen het team afspraken over dit soort zaken?
Wanneer doe je het wel en wanneer niet?
“Nee, als je zin hebt om mee te doen, dan mag dat. Het is
eigenlijk gewoon een vrijetijdsbesteding. Sommigen spelen
een spelletje of gaan rusten en wij nemen TikTok-filmpjes op.
Uiteraard moet het wel binnen het programma passen.” Je hebt nog een hele carrière in het vooruitzicht.
Nadat jullie je geplaatst hadden voor het WK in 2022 kwam Wat zijn jouw dromen?
er ook een filmpje online uit de kleedkamer. Was dat jouw “Ik wil ooit bij een topclub in het buitenland spelen.
idee? Ik woon nu nog thuis bij mijn ouders, dus de stap
“Dat ontstond spontaan. Iemand kwam met het idee om dat te zal heel groot zijn. Maar aan de andere kant kijk ik
doen en toen heeft eigenlijk iedereen enthousiast meegedaan.” er ook naar uit om het mee te gaan maken.”
Als wij dat soort filmpjes voorbij zien komen, lijken jullie En natuurlijk zo’n grote bokaal winnen...
soms wel een vriendinnenteam. “Zeker. Prijzen winnen, eindtoernooien spelen,
“Ik denk dat het bijna onmogelijk is om in een groot team basisspeelster worden bij Oranje. Ik heb nog genoeg
met zoveel meiden ook allemaal vriendinnen te zijn van dromen.”
elkaar, maar het klopt dat we een heel hechte groep hebben.
Dat is ook onze kracht. We geven om elkaar en hebben alles
voor elkaar over.”

Buitenland
Sarina Wiegman is de bondscoach die jou bij het Nederlands

elftal heeft gehaald. Wat maakt haar zo’n goede bondscoach?
“Ze is rustig en relaxed, maar kan ook heel direct zijn. Dat heb
ik nodig. Zij weet me ook altijd scherp te houden door op het
juiste moment iets te zeggen. Ik heb nog weleens dat ik wat
laks kan zijn. Als we ruim op voorsprong staan bijvoorbeeld.
Sarina herkent dat soort momenten goed en zegt er dan iets
van. Omdat zij het vaak tegen me heeft gezegd en me erop heeft
gewezen, herken ik die momenten nu bij mezelf en zorg ik er
zelf weer voor dat ik scherp ben. Dat is wel iets wat ik meeneem
in mijn carrière.”
Deze zomer staan de Olympische Spelen op het programma.
Jouw eerste grote eindtoernooi lonkt.
“Dat hoop ik wel. De afgelopen wedstrijden gingen goed en
ik stond steeds in de basis. Dus als ik fit blijf en het goed blijf
doen, dan acht ik de kans zeer groot dat ik erbij ben in Japan.”
ee i e i e ij
et de Heldenserie eeuwinnen in het ijks wil kpn de
top van het Nederlandse voetbal en de allermooiste
kunst uit het ijksmuseum met elkaar verbinden. kpn
verbindt in Nederland al meer dan aar mensen met
elkaar. Het oer Hollandse telecommerk is naast partner
van de N B en hoofdsponsor van het ijksmuseum
ook hoofdsponsor van de redivisie en verbindt met
het kpn ooiste ontact onds al ruim dertien aar
kwetsbare groepen zoals eenzame ouderen en langdurig
zieke kinderen met de maatschappij.
kpn. Het netwerk van Nederland.

aniek nouwen 104

HLD55 Rijks Aniek Nouwen.indd 104 14-01-2021 14:39

 Voetbalshirts
Als kind had ik een obsessie voor voetbalshirts, net als de meeste jongetjes in buurt.
We hunkerden naar de tricots zoals we tien jaar later scooters zouden begeren. Bij
beide zaken speelde hetzelfde probleem op; ze waren te duur voor ons. Daarbij was
er nog iets anders aan de hand: in die tijd had je mazzel als je een shirt van Ajax,
Feyenoord of Go Ahead Eagles kon krijgen. De andere mooie internationale clubs
zagen we wel spelen in Eurogoals, het beroemde voetbalprogramma, maar hun
merchandise was onvindbaar.
‘Wat heb jij nou aan?’ vroeg eens een teamgenoot tijdens een training van de
D-pupillen.
Dit is het truitje van een Belgische ploeg, antwoordde ik.
Hij keek eens goed op het logo ter hoogte van mijn borst en las hardop: ‘Thomas en
Drijver?’
Ja, man, ze spelen in de Tweede Klasse, binnenkort gaan ze promoveren, riep ik. In
werkelijkheid had ik een trui van mijn vader aangetrokken, een kledingstuk dat hij
tijdens zijn werk in de fabriek moest aandoen.
Özcan ‘eus’ akyol ‘Mijn shirt is van Ajax,’ zei de jongen. Hij streek de plooien van het textiel recht.
Schrijver, opiniemaker en Ik: beetje cliché, vind je niet? Iedereen heeft dat, ik ben origineel. Maar ik had natuur-
Go Ahead Eagles-fan. lijk niets liever gewild dan een outfit van een échte voetbalploeg.
Later dat jaar, toen mijn ouders, broers en ik over een bazaar in Turkije drentelden,
onder de verzengende zon, stuitten we op een kraam met honderden voetbalshirts.
De vreugde die kramp in mijn buik veroorzaakte, vergelijkbaar met de elektriciteit die
verliefdheid kan produceren, bracht me volledig in verwarring.
‘Moet je kijken,’ riep mijn oudste broer, ‘ze hebben hier gewoon het shirt van AC
‘Op jouw shirt staat Milan.’
Feyenoort met een t. Mijn andere broer sloeg aan het rekenen. ‘Het kost omgerekend maar vier gulden.’
En dat is het shirt van Fenerbahçe, zei ik al wijzend.
En wat is Adidos in ‘Néé, check dit eens.’ Weer m’n oudste broer. ‘Wow, het shirt van Feyenoord voor
drie gulden.’
vredesnaam? We vroegen: ‘Papa, mogen wij er een paar hebben?’
Het moet Adidas Het moet onze opwinding zijn geweest, in combinatie met het gemopper van de
afgelopen dagen, over heimwee en hitte. Want onze ouders gingen akkoord. We
zijn.’ Ik zag voor mochten twee shirts per persoon uitzoeken.
Na de zomerstop rende ik zo trots als een pauw het trainingsveld op. Ik zag mijn
het eerst op teamgenoten met ingehouden verbazing kijken. Pas toen we in een kring stonden,
detailniveau dat ik nadat we even daarvoor de bal hadden rondgespeeld, begon onze trainer te praten,
bijvoorbeeld over de nieuwe regels in de kantine én over de ambities van dat seizoen.
nepkleding droeg ‘Wat heb jij dan aan?’ vroeg onze spits.
Hebben jullie thuis geen televisie? antwoordde ik, dit is het shirt van Feyenoord.
Hij begon keihard te lachen. Iedereen deed mee. Zelfs onze trainer.
‘Het lijkt er wel op. Maar op jouw shirt staat Feyenoort met een t. En wat is Adidos in
vredesnaam? Het moet Adidas zijn.’
Terwijl ik de letters bekeek en alle jongens wederom aan het lachen waren, zag ik voor
het eerst op detailniveau dat ik nepkleding droeg. Ik liet me niet imponeren door de
reacties.
Dat was een goede houding. Het jaar daarop, vlak voor de vakantie, bestelden veel
jongens een shirt bij mij. Ze betaalden vooruit. Ik had mijn eigen handeltje gecreëerd.
Een nepshirt was nog altijd beter dan geen shirt. En zeker beter dan een fabrieksshirt.

105

HLD55 Columns.indd 105 14-01-2021 14:28

 JORIEN TER MORS
‘Ik heb best vaak
naast de pot gepist’
Driemaal olympisch goud,
meerdere wereldtitels;
Jorien ter Mors (31) is een
zeldzaam multitalent. Maar de
schaatsster van Team IKO is ook
een vechtjas die al verschillende
tegenslagen heeft moeten
overwinnen, zowel sportief
als privé. We spreken haar over
haar knie, bikkelharde kritiek,
kinderhandjes, de dood van
oud-ploeggenote Lara van
uijven en de liefde.
HLD55 Jorien Ter Mors_2.indd 106
De knie
“Ik zit beter in m’n vel en kan weer veel meer genieten. Ook
van de persoon die ik ben. Dat was voorheen allemaal veel
minder het geval. Telkens moest ik me door de pijn in m’n
knie heen vechten, dat kostte zoveel energie. Ik had niet eens
meer door hoeveel invloed m’n knie op m’n hele doen en
laten had,” zegt Jorien ter Mors. Dat gevoel van heerlijk vrijuit
schaatsen voelt ze weer geregeld. Het is het gevoel waar ze lang naar
terugverlangde en waarover ze steeds vaker twijfelde of ze het
ooit nog zou kunnen ervaren.
De rechterknie beheerste lang het leven van Jorien. Het plezier
in het schaatsen raakte ze kwijt, depressieve gevoelens kregen de
overhand. Haar sport was veranderd in een fysieke en mentale
struggle. Desondanks greep ze in 2018 olympisch goud op de
1000 meter, olympisch brons met de relayploeg in haar laatste
race als shorttrackster en de wereldtitel sprint op de langebaan.
Aanvankelijk werd maar niet duidelijk wat het probleem was.
106
14-01-2021 11:27

Botvorming in de knie bleek ervoor te zorgen dat
haar kniepees voortdurend ontstoken was. Eind
2018 werd ze geopereerd. Jorien miste een heel
seizoen, maar ook na de ingreep bleef ze aanvanke-
lijk last houden van de knie. Talloze keren overwoog
ze sinds haar operatie te stoppen. “Ik heb zo vaak
tegen mezelf gezegd: waar doe ik dit nog voor?”
Haar coaches Martin en Erwin ten Hove van
Team IKO spraken vaak op haar in om niet op te
geven. “Telkens als ik weer riep dat ik ermee wilde
kappen, zeiden ze: ‘Je bent een traject ingegaan, van
halverwege stoppen zal je later veel spijt krijgen.’
Hadden ze gelijk in. Ik ben ook niet iemand die op-
geeft, blijf altijd vechten. Maar het was zo zwaar...
Ik wil het kunstje nog een keer flikken op de
Spelen, die gedachte heeft mij op de been
gehouden. En mocht dat niet lukken, dan kan ik
HLD55 Jorien Ter Mors_2.indd 107
Tekst Jasper Boks
Beeld Stef Nagel
tenminste altijd tegen mezelf zeggen dat ik er in elk geval alles
aan heb gedaan.”
De laatste tijd zijn weer glimpen van de ‘oude’ Jorien te zien.
Twee goede benen heeft ze nog niet, maar daar wordt hard
aan gewerkt. “Het is heel lastig om de dingen die ik mezelf
afgelopen jaren heb aangeleerd om de pijn te verminderen, nu
weer af te leren. Ik ben op zoek naar de slag die ik voorheen
had. Gelukkig heb ik nog tijd.”
De laatste keer dat ze zich écht fit voelde, was op de Spelen van
2014. Ze was destijds nog shorttrackster, maakte tussendoor
een uitstapje naar de langebaan. Met groot vertoon van macht
won ze in Sochi olympisch goud op de 1500 meter en was het
ook raak op de ploegenachtervolging. “Maar ook toen had ik
een lastig sportjaar omdat mijn vader overleed. Zelfs naar de
ijsbaan gaan was op dat moment niet leuk. Daarna raakte ik
overtraind en toen ik daar eindelijk van was hersteld, kwamen
de blessures. M’n rug, m’n knie...”
107
14-01-2021 11:27
 Jeroen Otter, de bondscoach van de shorttrackers,
sprak al eerder zijn vrees uit dat Jorien te veel van
haar lichaam heeft gevraagd. Altijd ging ze door
de pijngrens heen. Op de trainingen wilde ze niet
onderdoen voor de mannen. Otter vreesde dat ze
roofbouw op haar lichaam had gepleegd. Jorien knikt.
“Die wil om het maximale van mezelf te eisen is ener-
zijds een sterke karaktereigenschap, maar tegelijker-
tijd zorgt het er ook voor dat ik mezelf af en toe
uitschakel. Ik wilde niet altijd accepteren dat pijn
erbij hoorde. Ik bleef daar volle bak doorheen gaan.
Maar ja, uiteindelijk betaalde ik daar de prijs voor.”
Is het moeilijk om te accepteren dat je met een
minder lichaam genoegen moet nemen?
“Dat is het moeilijkst. Ik ben er heel slecht in om
dat als gegeven te moeten accepteren.”
Je hebt ook een mentale begeleider in de arm
genomen.
“We proberen samen een weg te vinden die voor
mij werkt en die me tegelijkertijd rust en vertrou-
wen geeft. Vooral als het even niet lekker ging,
had ik altijd de gewoonte om nog harder te gaan
trainen. Kan niet meer. Ik moet er nu maar op
vertrouwen dat het goede gevoel en de vorm vanzelf
weer komen.”
Kritiek
“Ik merkte al snel dat ik social media beter even kon
mijden,” stelt Jorien als het NK allround ter sprake
komt. Eind november besloot sprintster Jorien een
uitstapje te maken naar het allrounden. Omdat ze
nog wel wat wedstrijdritme kon gebruiken in aan-
loop naar het NK sprint, die een week later op het
programma stond. Maar na drie afstanden stond de
sprintster eerste in het algemeen klassement. Het
verschil met Antoinette de Jong voor de afsluitende
5000 meter was niet voldoende voor de eindzege,
wist Jorien. Bovendien kon ze beter haar krachten
sparen voor een week later. Dat ze afzegde terwijl
ze eerste stond, zorgde voor een storm aan kritiek.
“Mensen die de achtergrond niet kenden, velden
keiharde oordelen over me. Degenen die mijn
besluit begrepen, hoorde je bijna niet op social
media. Van die mensen heb ik appjes gekregen om
me een hart onder de riem te steken. Heel fijn.”
jorien ter mors
HLD55 Jorien Ter Mors_2.indd 108
Had je slapeloze nachten van de nare berichten?
“Ik heb er een zware maandag van gehad. Ik krijg weleens vaker
berichten op social media die niet heel positief zijn, maar dit
was zó erg. Er deden berichten de ronde over me die ik niet
eens wil herhalen, die ik niemand zou willen toewensen. Dan
kun je nog zo hard redeneren dat het komt van iemand die me
niet kent, maar het doet toch wat met je. Het lukt bijna niet om
je daarvoor af te sluiten.”
Tot overmaat van ramp ging Jorien door haar enkel, waardoor
ze af moest zeggen voor het NK sprint. “Kreeg ik er weer een
lading negatieve berichten overheen. ‘Karma,’ werd er gezegd
op social media. Daarna heb ik het besluit genomen om de
rust op te zoeken. Uit zelfbescherming zal ik minder posten op
social media en veel berichten niet meer lezen. Helaas voor de
mensen die wel heel lieve berichtjes sturen, maar ik heb gewoon
geen zin om die vervelende en pijnlijke berichten weer op mijn
netvlies te hebben staan.”
Ik heb het idee dat lang niet iedereen doorheeft wat voor
een bijzondere sportvrouw je bent. Mis jij weleens de
waardering voor wat je presteert?
“Soms voel ik me weleens ondergewaardeerd. Het lijkt wel of
het veel mensen is ontglipt wat ik heb gepresteerd. Neem alleen
al 2018. Ik won op de Spelen goud op de 1000 meter als lange-
baanschaatser en brons als shorttrackster met de relayploeg. Ik
was de eerste die op dezelfde Winterspelen twee medailles won
in verschillende sporten. En daarna werd ik ook nog wereld-
kampioen sprint. Hoe bijzonder dat jaar was, heeft lang niet
iedereen meegekregen. Jeroen Otter zei ook: ‘Bizar hoe weinig
erkenning je hebt gehad voor wat je hebt gepresteerd op de
Spelen van 2018.’ Mensen om me heen zeggen voor de grap
weleens: ‘Misschien wordt er over een jaar of dertig nog een
keer een Andere Tijden Sport aan je gewijd, dan zien mensen
ineens in hoe bijzonder het was wat jij hebt gepresteerd en krijg
je met terugwerkende kracht de waardering die je verdient.’ Ik
weet ook niet wat het is. Misschien pakken en krijgen andere
sporters net wat sneller en vaker de spotlights. Ik ben wie ik
ben. Ik geniet van wat ik doe, doe de dingen die ik wil doen en
op de manier waarop ik het voor ogen heb. Ik ben nooit gaan
sporten om het aanzien en het geld. Dat hou ik mezelf ook
108
13-01-2021 16:58
 ‘Soms voel ik me
weleens onder-
gewaardeerd en stel
mezelf de vraag waar
dat aan ligt. Het lijkt
wel of het veel mensen
is ontglipt wat ik heb
gepresteerd’

109 xxx

HLD55 Jorien Ter Mors_2.indd 109 13-01-2021 16:59

 voor. Ik doe het omdat ik het leuk vind.”
Ook op financieel gebied heeft het
natuurlijk effect dat jouw prestaties
onderbelicht zijn gebleven.
“Ja, ik heb best vaak naast de pot gepist
op financieel gebied. Mijn manager heeft
ook meerdere keren tegen me gezegd als
een bedrijf geïnteresseerd was: ‘Sorry,
je hebt weer pech. Ze gaan toch voor
iemand anders.’ En dan kwam het faillis-
sement van iSkate er nog overheen.”
Jorien was een van de grootste slacht-
offers van het faillissement van iSkate
in 2018. Ze had nog een flink bedrag
tegoed, het geplande huwelijk met
haar toenmalige vriend kon daardoor
niet doorgaan. “Dat heeft me veel geld
gekost. Ik heb daar heel wat keren van
gebaald en ik heb het daar op momenten
best moeilijk mee gehad.”
Ze kan niet in het negatieve blijven
hangen, zegt ze. “Dit soort dingen grijp
ik maar aan als drijfveer. Ik wil volgend
jaar op de Spelen nog een keer laten
zien waartoe ik in staat ben. Dat is mijn
manier om te zeggen: hallo, ik ben er ook
en kan nog steeds heel hard schaatsen.”
KiKa
“Ik rij rond met twee van die kinder-
handjes, die bij het logo van KiKa
horen, op mijn linkerbovenbeen. Zo
bijzonder. Het motiveert me nog meer
om te laten zien wat ik kan,” vertelt
Jorien. De toekomstige sponsor van Team
IKO heeft dit seizoen de sponsorplek op
het pak beschikbaar gesteld aan Stichting
Kinderen Kankervrij (KiKa), die fondsen
werft voor wetenschappelijk onderzoek
naar kinderkanker. “Als het even niet
lekker gaat op de training en ik zit op
een stoeltje en zie die twee kinderhand-
jes, dan relativeert dat enorm. Dan denk
ik meteen: wat zit je nou te mopperen, zo
slecht heb je het niet, je kunt alles doen,
jorien ter mors
HLD55 Jorien Ter Mors_2.indd 110
waarom mok je over dingen die even niet
gaan zoals je wilt?”
Dat ze zich in kan zetten voor dit doel
raakt haar. Jorien verloor immers in mei
2013 haar vader aan kanker. Ze vertelde
eerder dat ze in moeilijke tijden haar
grootste fan nog geregeld aanspreekt.
“Soms heb ik het gevoel dat mijn vader
ineens even bij me is. Met vlagen voel ik ‘Als ik op het
zijn aanwezigheid of roep ik hem aan.
Alleen als ik het echt nodig heb, vraag podium sta,
ik hem om hulp. Toen ik vlak voor het
NK sprint door mijn enkel ging, baalde draag ik mijn
ik enorm. Ik dacht: dat heb ik weer. Ik
heb mijn vader aangeroepen. Wat ik
overwinningen
precies vroeg, weet ik niet. Het zal zoiets
zijn geweest als: pap, hoe moet ik hier
meestal op aan
nou weer uitkomen?” mijn vader. Maar
Lara
“Lara genoot van elk moment. Ook als
tijdens de huldiging
het niet goed ging, was ze nog blij. Ik
kroop dan juist in mijn schulp en had
van die 1500
het idee dat de wereld verging als ik een meter dacht ik: deze
slechte race had gereden. Maar Lara?
Altijd die lach, en die was niet gemaakt. is voor Lara’
Vond ik zo knap. En als iemand ergens
mee zat, dan wist zij diegene altijd op
te beuren. Ze stond echt voor iedereen
klaar in het team. Ze was zo bijzonder,”
zegt Jorien over haar oud-ploeggenote
Lara van Ruijven. De shorttrackster over-
leed op 10 juli in een Frans ziekenhuis
aan een auto-immuunziekte. Ze werd
slechts 27 jaar.
Jorien won samen met Suzanne
Schulting, Yara van Kerkhof en Lara
olympisch brons op de relay in 2018.
“Lara was zo belangrijk voor de team-
spirit, hield de ploeg bij elkaar. Ik
combineerde shorttracken met langebaan-
schaatsen, het was weleens frustrerend
voor de anderen als ik er ineens weer bij
was. Lara wist voor een relay toch weer
alle neuzen dezelfde kant op te krijgen.”
110
13-01-2021 16:59

Na de Spelen legde Jorien zich volledig toe op het langebaan-
schaatsen. Het contact met de shorttracksters verwaterde sinds-
dien. “We hadden nog wel app-contact, na wedstrijden liet ik
altijd wat van me horen. Ik ben een andere weg ingeslagen,
maar koester alle herinneringen.”
Jorien vertelt over een foto in de gang van haar huis die is
gemaakt op een van de trainingskampen en waarop ze staat met
de meiden van de relayploeg. “Ik krijg altijd een lach op m’n
gezicht als ik langs die foto loop, kan me meteen de sfeer in
de ploeg weer voor de geest halen. Ik mis het team. Hoe we -
sporters en staf - met elkaar omgingen was zo mooi. De groep
was zo hecht, iedereen had alles voor elkaar over. Dat gevoel
van teamspirit zal ik nooit meer ervaren. Hoe langer ik weg
ben bij de shorttrackploeg, des te groter wordt het besef hoe
bijzonder dat team was. In de langebaanploeg is de spirit
gewoon heel anders.”
Jorien vertelt dat ze nog vaak stilstaat bij de dood van Lara. “Ze
komt nog in vlagen voorbij in mijn hoofd, zoals ik dat ook bij
mijn vader heb. Lara zal absoluut niet vergeten worden.”
Jorien begint over de NK afstanden, waar ze eind oktober de
1500 meter won. Het was de eerste overwinning sinds het over-
lijden van haar oud-ploeggenote. “Als ik op het podium sta,
draag ik mijn overwinningen meestal op aan mijn vader. Maar
tijdens de huldiging van die 1500 meter dacht ik: deze is voor
Lara. Ik heb een traantje gelaten op het podium.”
Jorien vertelt dat ze zich maar moeilijk raad wist met haar
verdriet in de periode na het overlijden van Lara. “Het was best
ingewikkeld. Ik leefde een beetje tussen twee werelden in, in
een soort niemandsland. Door veel langebaanschaatsers werd ik
gezien als shorttrackster en voor de shorttrackers was ik iemand
die was overgestapt naar de langebaan. Neemt niet weg dat ik
een hele geschiedenis in de shorttrackwereld heb. Ook met
Lara. Ik wist wel een beetje wat er gaande was in Font Romeu,
waar Lara ziek werd tijdens het trainingskamp. Mensen gingen
ook aan mij vragen of ik wist wat er aan de hand was. Maar
ik kreeg natuurlijk niet alles mee. Ik vond het ook een beetje
ongepast om de hele tijd te vragen hoe het ging. Het was zo
dubbel. Aan de ene kant voelde ik me nog heel erg betrokken
bij de shorttrackploeg, terwijl ik er al twee jaar geen deel meer
111
HLD55 Jorien Ter Mors_2.indd 111
van uitmaakte. Het voelt toch als een soort familie
met wie ik heel veel heb gedeeld.”
Na het overlijden van Lara had Jorien nog wel con-
tact met haar oud-coach Jeroen Otter, maar bleek het
lastig om haar verdriet verder met anderen te
delen. “In het langebaanschaatsen was iedereen
ontdaan, maar voor mij kwam het overlijden van
Lara nog veel dichterbij. Ik had zoveel met haar
meegemaakt, kende haar zo goed. Maar voor de
shorttrackers was het nog heftiger, omdat zij tot het
laatste moment dagelijks met Lara optrokken. Bij
wie kon ik me aansluiten? Met wie kon ik contact
opnemen? Na het overlijden van mijn vader vond ik
het niet prettig dat mensen er telkens over begonnen.
Ik wilde niet dat ik anderen tot last zou zijn. Dus
probeerde ik het op mijn eigen manier een plekje te
geven. Het klinkt heel hard, maar de ervaring van
het overlijden van mijn vader heb ik wel kunnen
gebruiken. Daarmee bedoel ik dat ik al een beetje
heb ervaren hoe ik het verlies van een dierbare toch
een plekje kan geven.”
De liefde
In haar vrije tijd toert Jorien graag met haar
motor. Of ze gaat aan de slag met een legpuzzel.
“In de winter blijft de motor in de schuur. Ik ben
begonnen met een puzzel van 1500 stukjes, maar die
heb ik al een tijdje niet aangeraakt. Als mijn nieuwe
vriend hier is, dan maak ik tijd vrij voor hem en
ga ik natuurlijk niet zitten puzzelen. Toen ik alleen
was, had ik een heel andere tijdplanning.”
In de periode dat Jorien worstelde met haar knie,
kwam haar vorige relatie onder druk te staan. Een
jaar geleden kwam het tot een breuk. In het grote
huis in het Friese Oldeberkoop dat ze samen koch-
ten, woont ze nu alleen. Maar sinds kort is er een
nieuwe liefde in haar leven. “We hebben elkaar
leren kennen via Tinder. Het klikte meteen en daar-
na bloeide de liefde op. Het is heel fijn dat er weer
iemand in mijn leven is met wie ik alles kan delen.
De leuke en de minder leuke dingen. Het is zo fijn
om met iemand te kunnen lachen, dat is zo belang-
rijk voor me.”
Voorlopig blijft het bij een latrelatie. Haar vriend
woont in de buurt van Arnhem, heeft daar zijn
‘ik heb best vaak naast de pot gepist’
13-01-2021 16:59
 werk en heeft er ook een zoontje van zeven uit een eerdere
relatie. Jorien moet in de buurt blijven van Heerenveen,
waar ze dagelijks traint. “We reizen dus op en neer om
elkaar te kunnen zien. Niet erg, want ik vind het ook fijn om
nog mijn vrijheid te hebben. Mijn vriend heeft lang in een
huwelijk gezeten, dus voor hem is het ook goed om niet
meteen weer helemaal vast te zitten. Zoals ik ook niet meteen
weer iemand 24/7 om me heen hoef te hebben. Ik vind het heel
relaxed hoe het nu is. Niks hoeft, alles mag.”
Het betekent ook dat je sinds kort stiefmoeder bent.
“Ja, ik heb nu ook te maken met een kindje in mijn leven. In
het begin vond ik dat heel spannend. Het was toch de vraag
of hij mij accepteerde. Dat ging heel goed. Ik zie hem niet
supervaak, maar ik merk al wel dat het vertrouwen groeit. In
het begin wist hij niet wie ik was, maar zijn vader heeft hem dat
anp
verteld en ik begreep dat hij YouTube heeft afgestruind op zoek
naar filmpjes van me.”
Schaats voor KiKa
Team IKO heeft tot en met de Olympische
Beijing 2022 Spelen van een belangrijke sponsor aan
“Ik wil dit jaar gebruiken om zaken te optimaliseren voor zich weten te verbinden. Wie deze nieuwe
volgend jaar,” zegt Jorien. Alles draait om de Spelen in Beijing sponsor is, wordt pas aan het eind van het
in 2022, daar wil ze voor de derde keer op rij en voor de vierde huidige schaatsseizoen bekend gemaakt.
keer in totaal olympisch goud pakken. Door de enkelblessure ot die tijd stelt de toekomstige sponsor van
was ze niet optimaal tijdens het kwalificatietoernooi eind eam de sponsorplek op het schaatspak
december. Daardoor lukte het haar niet zich te kwalificeren beschikbaar aan Stichting inderen ankervrij
voor de 1500 meter op de WK afstanden. Wel lukte dat haar i a en daarnaast ook de advertentie in
op de 1000 meter, waardoor ze van 11 tot en met 14 februari in deze editie van Helden, met als doel om
Heerenveen een gooi kan doen naar de titel op de afstand waar- zoveel mogelijk deelnemers te werven voor
op ze regerend olympisch kampioene is. “Ik heb nog twaalf het Schaats voor KiKa-evenement op de
maanden de tijd om alles samen te laten vallen. Het is een Weissensee in 2022.
puzzel die ik aan het oplossen ben. Hopelijk schaats ik volgend artin ten Hove, trainer en samen met zijn
jaar weer die perfecte race.” broer Erwin oprichter van Team IKO, vindt het
Wat ga je doen na de Spelen? fantastisch dat de nieuwe sponsor dit mogelijk
“Als ik dan nog blessurevrij ben en echt goed, dan ga ik maakt. Sommigen van ons hebben helaas van
niet zeggen dat ik ermee stop. Maar als ik weer moet gaan heel dichtbij gezien wat een vreselijke ziekte
struggelen, is het mooi geweest. Toen ik terug was gekeerd nadat als kinderkanker betekent voor een gezin, dat
ik overtraind was geweest, riep ik al tegen m’n sportarts: als ik motiveert natuurlijk e tra om iets voor i a
nog een keer zo’n traject in moet, is het klaar. Toch heb ik het te doen. et onze gezamenlijke inzet hopen
nog een keer gedaan. Maar terugkeren van mijn knieoperatie we het evenement in 2022 meer allure en
kost me veel meer moeite dan na mijn overtraindheid. Als er aantrekkingskracht te bezorgen. Hoe meer
nog een keer iets niet goed is in mijn lichaam dan is het mooi deelnemers, hoe beter!”
geweest. Mijn lichaam moet niet alleen deze twee jaar nog mee,
ik hoop ook nog op heel wat mooie jaren daarna. Dat is ook Het evenement is dit jaar vanwege Corona
belangrijk.” gecanceld, maar inschrijven voor
is mogelijk via www.schaatsvoorkika.nl.

jorien ter mors 112

HLD55 Jorien Ter Mors_2.indd 112 13-01-2021 16:59

 SCHAATS DE ALTERNATIEVE
ELFSTEDENTOCHT
VOOR KINDEREN MET KANKER!
25 JANUARI 2022

KIJK OP
BEELDEN: @FOCUSBYHANNEKE SCHAATSVOORKIKA.NL
HLD55 ADV.indd 113 13-01-2021 17:00
 xxx 114

HLD55 Tonny Vilhena.indd 114 14-01-2021 11:13

 Tekst Frits barend
Beeld patrice börger

From
Russia
with
Tonny Vilhena was jarenlang het
kroonjuweel van Feyenoord.
Nederland leefde met hem mee
toen hij in zijn moeder
verloor. Anderhalf jaar geleden
verhuisde hij naar rasnodar,
een stap die niet iedereen
begreep. et zijn vriendin en vorig
aar geboren zoont e was hij even
terug in Nederland. k geloof er
heel erg in dat het pad dat ik
bewandel vooraf is bepaald. n
dat loopt via rasnodar.

115

HLD55 Tonny Vilhena.indd 115 14-01-2021 11:15

 onny Vilhena
sierde begin 2017 met vader Toy, zus
Sabrina en broertje Randy de cover van
Helden. In zijn hand droeg hij de foto
van zijn kort daarvoor veel te vroeg over-
leden moeder Jeannette. Tonny was vaste
kracht van Feyenoord en international.
Hij had in 2016 al aanbiedingen van
Sampdoria en FC Porto op zak, maar
besloot bij zijn familie in Maassluis en
dus bij Feyenoord te blijven.
Hoe anders ziet zijn leven er tegenwoor-
dig uit. Eind 2019 verhuisde hij naar
Rusland, waar hij voor FC Krasnodar
speelt. En Tonny is niet alleen. Hij is
samen met zijn vriendin Lana en hun
grote trots: zoontje Future Emilio die
op 19 april 2020 werd geboren in
Krasnodar.
Tonny: “De naam Future kozen we
omdat hij onze hoop is voor de toekomst,
Emilio is mijn tweede naam.”
Future wijkt tijdens het interview niet
van de zijde van zijn vader.
Lana: “Mooi toch? Tonny is van begin af
aan heel betrokken bij zijn zoon, zo mooi
om te zien hoe gek ze met elkaar zijn.”
Voor familiebezoek rond de kerstdagen
liet het gezin Krasnodar achter. Eerst
vlogen ze naar Nederland en daarna
gingen ze naar Portugal.
Tonny: “De kerstdagen hebben we
met mijn broertje bij mijn vader en
mijn opa in Lissabon doorgebracht.
Tonny Vilhena
HLD55 Tonny Vilhena.indd 116
We zijn niet gaan vliegen, ik heb een
busje in Nederland en we zijn lek-
ker gaan rijden. In Lissabon woont
veel familie van mijn vaders kant die
destijds ook uit Angola is gevlucht.
We waren daar met mijn vader, opa en
allemaal ooms en tantes. Op dat soort
familiebijeenkomsten verheug ik me
altijd heel erg, die zijn zo leuk en warm.”
Tonny zegt dat het met zijn vader, zus en
broertje ook weer goed gaat. “Het gezin
van mijn zus breidde vlak na het over-
lijden van onze moeder uit met een eerste
kind en ze heeft inmiddels al een tweede.
We zijn nog steeds net zo hecht als rond
het overlijden van mijn moeder. Maar
met één groot verschil: er zijn nu klein-
kinderen. Mijn vader komt geregeld naar
Krasnodar. Destijds, in 2016, was hij
van plan me te vergezellen als ik naar het
buitenland zou vertrekken omdat hij me
als 21-jarige te jong vond om alleen te
gaan, maar ik ben nu natuurlijk bijna vijf
jaar ouder. Hij geniet echt van zijn klein-
kinderen. Voor mij was hij vroeger heel
streng. Alles wat ik vroeger niet mocht,
mag zijn kleinzoon wel. Bij het minste of
geringste huilbuitje, krijgt hij zijn zin.”
Machocultuur
Lana begint over de geboorte van hun
zoontje. “Vliegen was door corona een
groot probleem, we konden Rusland
niet makkelijk verlaten. Ik wilde graag
116
dat Tonny erbij zou zijn, dus besloten
we dat ik niet in Nederland zou beval-
len. Omdat ik geen Russisch spreek, was
er uit voorzorg een tolk aanwezig, als
zich een complicatie zou voordoen. De
bevalling verliep echter goed. Tonny was
overal bij en ik heb heel veel aan hem
gehad, ik had het bij wijze van spreken
niet alleen gekund.”
Tonny: “Ik moest heel erg hard huilen,
was zo blij en zo geëmotioneerd toen
Future Emilio was geboren.”
Lana: “Dat Tonny erbij was, is niet
gebruikelijk in Rusland. In de macho-
cultuur die er heerst, willen ze dat de
man de vrouw niet ziet in haar, om
het zo uit te drukken, niet meest aan-
trekkelijke pose. Ze houden bevallen
vrouwen drie dagen in het ziekenhuis,
daarna mag de vader haar en zijn kind
zien. Dus pas weer als de moeder ‘toon-
baar’ is. Nou, daar wilde Tonny niets van
weten, hij eiste dat hij erbij kon zijn. Mijn
moeder hadden we op tijd gewaar-
schuwd, zij landde net voor de bevalling,
maar mocht niet bij me in het zieken-
huis komen. De eerste weken heeft mijn
moeder bij ons gewoond, want kraam-
hulp kennen ze hier niet. De familie
wordt geacht die zorg op zich te nemen.”
Vier jaar geleden was Lana nog niet
in Tonny zijn leven. Ze kenden
elkaar al wel, komen allebei uit Maas-
sluis. “We kwamen elkaar bij toe-
14-01-2021 11:14
 val weer eens tegen en toen is er langzaam iets ontstaan,”
zegt Lana. Ze twijfelde niet om met Tonny naar Rusland te
verhuizen toen hij inging op de aanbieding uit Krasnodar, een
stad in het zuiden van Rusland. “Ik heb geen seconde getwij-
feld toen Tonny deze aanbieding kreeg. Natuurlijk is het even
wennen, ver weg van familie en vrienden. Ik had in Neder-
land een schoonheidssalon, maar daarvoor moet je goed kun-
nen communiceren met je klanten. Dat lukt me in Krasnodar
niet. Je maakt moeilijk contact met de lokale bevolking omdat
bijna niemand Engels spreekt en Russisch niet bepaald een
makkelijke taal is om te leren.”
Tonny: “De voertaal in de kleedkamer is Russisch, ik begrijp
en spreek het al een beetje. Er zijn altijd twee tolken op de
club, een die alles in het Engels en een die alles in het Portugees
vertaalt. Zij vertalen niet alleen wat de trainer zegt, maar ik kan
ook bij hen terecht als ik andere vragen heb. De eigenaar van
de club is een hele rijke supermarktmagnaat die echt begaan is
met de club, hij heeft grote ambities met Krasnodar. Hij is ook
heel sociaal, wil iets betekenen voor de stad en de inwoners. Hij
vraagt geregeld aan de spelers hoe het met hen gaat, hoe het
thuis is, of de familie het naar de zin heeft. En zijn interesse is
oprecht, dat voel je. Hij wilde meteen dat Lana en ik ons thuis
zouden voelen.”
Lana: “Ik ontwerp nu kinderkleding en ben bezig een eigen
kledinglijn te ontwikkelen onder de naam Future Emilio. Zo
ben ik toch bezig. Maar het is ook bijzonder om te kunnen
leven in een land dat zo verschillend is van Nederland. Mensen
zijn heel behulpzaam als ik boodschappen doe of iets niet weet.
Als Tonny op reis is met de club, voel ik me ook helemaal op
mijn gemak. Af en toe spreek ik af met vrouwen van andere
buitenlandse spelers. Als Tonny thuis is, zijn we heel erg op
onszelf, doen we alleen dingen met z’n drieën.”
Tonny: “We hebben nu een gezin, dat is natuurlijk een hele
verandering.”

From russia with love

HLD55 Tonny Vilhena.indd 117 14-01-2021 11:15

 Black Lives Matter
Zijn carrière verliep door het overlijden van zijn moeder anders
dan vooraf gepland. Tonny besloot bij Feyenoord te blijven om
zo lang en zo vaak mogelijk bij zijn moeder te kunnen zijn en
wilde er na haar overlijden voor zijn vader, zus en broertje zijn.
“Ik heb nooit spijt gehad van mijn beslissing om destijds bij
Feyenoord te blijven. Sterker, ik ben heel blij dat ik die keuze
heb gemaakt. We hebben prijzen gewonnen: de titel, de beker,
de Johan Cruijff Schaal. Hoe mooi is dat? En ik heb doordat
ik bij Feyenoord bleef nog met Robin van Persie gespeeld. Als
jochie van negen ben ik op de foto gegaan met Robin. We ston-
den ’s ochtends klaar om naar een toernooi te vertrekken en op
dat moment ging het eerste van Feyenoord op Varkenoord trai-
nen. We vroegen Robin of hij met ons op de foto wilde en dat
deed hij. De foto met Robin heb ik altijd bewaard. Ik had hem
al meegemaakt bij het Nederlands elftal, maar bij Feyenoord
was het toch extra bijzonder. Ik vond het een eer om wekelijks
met hem te mogen spelen. Hij was meer dan onze aanvoerder,
hij was echt betrokken bij de jonge spelers.”
Veranderd is hij niet door de dood van zijn moeder, zegt Tonny.
“Ik ben nog dezelfde Tonny, ben nog steeds dankbaar voor wat
het leven mij tot nu toe heeft geschonken. Ik geloof er heel erg
in dat het pad dat ik bewandel vooraf is bepaald. En dat loopt
via Krasnodar. En mijn moeder kijkt mee, altijd en overal.
Daarvan ben ik overtuigd. Boven het bed van onze zoon hangt
een hele grote foto van haar, dus als ik hem naar bed breng, ziet
hij mijn moeder en zie ik haar.”
Feyenoord toonde zich een grote familie rond en na het over-
lijden van zijn moeder in 2016. Een jaar daarvoor, op 29 april
2015, was Feyenoord ook al wreed geconfronteerd met de
dood, toen de vrouw van keeperstrainer Patrick Lodewijks bij
een auto-ongeluk om het leven kwam. De moeder van Tonny
en de vrouw van Patrick scheelden maar een paar jaar in leef-
tijd. “Patrick en ik hebben daar destijds uitgebreid met elkaar
over gesproken. Ik zat in een proces waarin ik nog hoop had
dat mijn moeder misschien zou overleven. Feyenoord leefde
ook echt met me mee. En toen die ochtend... die herinner ik
me nog heel goed. Patrick ging ’s ochtends de deur uit en een
paar uur later was zijn vrouw er niet meer, dat is zo hard. We
probeerden er toen allemaal voor Patrick te zijn, zoals iedereen
er een jaar later voor mij was. Voor hem was de klap helemaal
zwaar, omdat hij geen afscheid heeft kunnen nemen. Ik zag het
overlijden van mijn moeder aankomen, dat maakte het verdriet
mogelijk iets draaglijker. Maar laten we eerlijk zijn, verdriet valt
niet te vergelijken. Je kunt door te luisteren en met elkaar te

Tonny Vilhena 118

HLD55 Tonny Vilhena.indd 118 14-01-2021 11:16

 praten wel een troost voor elkaar zijn. En
dat waren we voor elkaar. Dat is ook wel
mooi in zo’n spelersgroep.”
Het rugnummer 52 dat Tonny draagt
bij Krasnodar heeft ook een bijzondere
betekenis. “Mijn moeder is op haar 52ste
overleden. Ik kon kiezen tussen nummer
7 en nog een ander nummer. Toen legde
ik uit dat ik graag met nummer 52 wilde
spelen en waarom dat nummer speciaal
voor me is. Dat vonden ze zo mooi dat ze
meteen akkoord gingen.”
Jarenlang gold Tonny als de parel van
de jeugdopleiding van Feyenoord. Dat
hij anderhalf jaar geleden voor
Krasnodar en de Russische competi-
tie koos, was voor velen een verras-
sing. “Ik was toe aan een volgende
stap in mijn carrière. Ik heb geen
zaakwaarnemer, doe en bespreek
alles met mijn vader en waar
nodig een advocaat. Krasnodar toonde
interesse en schetste me een beeld
van hun toekomstplannen dat me
erg aansprak. Ik had meteen een goed
gevoel en ze wilden me heel graag
hebben. De club bestaat nauwelijks
tien jaar en had zich toen ik kwam
voor het eerst in het bestaan geplaatst
voor de Europa League. Eigenlijk is
het daarna alleen maar beter gegaan.
We hebben vorig seizoen overwinterd in
de Europa League, hebben dit seizoen
Champions League gespeeld en zijn net
als Ajax derde geëindigd in onze poule,
achter Chelsea en Sevilla. In februari
spelen we in de Europa League tegen
Dinamo Zagreb dat in de poule van
Feyenoord eerste werd.”
Er waren meer mogelijkheden dan
Krasnodar, maar Tonny besloot niet
voor een club uit Engeland, Spanje of
Duitsland te kiezen en tekende voor vijf
seizoen in Rusland. “Het was voor mij
ook verrassend, maar geloof me, het
HLD55 Tonny Vilhena.indd 119
leven en het voetballen zijn hier prach-
tig. Ik voel het ook echt als een stap
voorwaarts. En het leven hier bevalt
me prima. Mensen in Nederland ken-
nen Krasnodar niet. De stad ligt in de
Krim, aan de Zwarte Zee. In de zomer is
het hier altijd mooi weer, kan het zo 40
graden worden. Zelfs in november
was het nog lekker warm. Hoewel
het in de winter stevig kan sneeuwen,
wordt het deel waar wij wonen wel de
Russische Rivièra genoemd. Wij wonen
heel mooi, vlak bij het water en voelen
ons hier vanaf de eerste dag echt thuis.
‘Natuurlijk heb ik
als kind ook racisme
meegemaakt.
Helaas veel te vaak,
ook op
het voetbalveld’
De mensen zijn allemaal zo aardig en
attent. Krasnodar is een moderne stad,
met een oud centrum met een verleden
en mooie nieuwe wijken.”
Tonny is een graag geziene gast. “Als
ik met Lana en onze zoon door de stad
loop of ga winkelen, word ik vaak her-
kend. We moesten heel vaak op de foto,
dat deed ik dan ook. Mensen vragen het
ook altijd op een heel prettige manier. Ik
voel echt waardering, maar door corona
moeten we zo oppassen. Ik heb daarom
besloten dat ik niet meer met mensen op
de foto ga. We hebben geen keus.”
119
Afgelopen jaar stond niet alleen in het
teken van de coronapandemie, maar
ook van de Black Lives Matter-protesten
die ontstonden na de dood van George
Floyd, die op 25 mei overleed bij zijn
onnodig hardhandige arrestatie. “Ik heb
die protesten ervaren als een heel logi-
sche, goede ontwikkeling,” zegt Tonny,
wiens vader uit Angola komt. “Ik volg
al die gebeurtenissen met extra aandacht,
mede omdat het mij en ons direct raakt.
Voor mij is iedereen gelijk, ik begrijp
oprecht niet waarom er nog steeds
racisme bestaat. Natuurlijk heb ik als
kind ook racisme meegemaakt.
Helaas veel te vaak, ook op het voet-
balveld. We speelden een keer met
een jeugdelftal van Feyenoord in
België. Ik was dertien of veertien
jaar, toen iemand vanaf de kant riep:
‘Pak die zwarte aan, pak die aap
aan.’ Mijn vader pikte het niet, werd
woedend. Die wedstrijd werd
gestaakt. Ik vind het heel goed dat
spelers als Georginio Wijnaldum en
Virgil van Dijk hun power gebruiken
om racisme te bestrijden. Toen ik
naar Rusland ging, werd ik gewaar-
schuwd dat de bevolking racistisch
zou zijn en dat ik voorbereid moest
zijn op spreekkoren. Maar ik heb nog
nooit iets racistisch meegemaakt. Niet in
stadions, niet als we samen over straat
lopen, nergens.”
Lana: “Ik heb nooit iets gemerkt
als ik samen met Tonny ben, niet in
Nederland en niet in Rusland.”
Ronald Koeman
Bij FC Krasnodar is Tonny een vaste
waarde op het middenveld. Ook bonds-
coach Frank de Boer heeft hem op de
radar. “Ik ben twee keer geblesseerd
geweest, ben aan mijn knie geopereerd.
De Boer riep me in november weer op
From russia with love
13-01-2021 17:02
 voor het Nederlands elftal, maar ik werd
positief getest op corona. Ik moest helaas
meteen weer naar huis vliegen.”
Je debuteerde onder Ronald Koeman
op je zeventiende in het eerste van
Feyenoord. Hij was zeer gechar-
meerd van je toen hij trainer was van
Feyenoord, maar selecteerde je niet
toen hij bondscoach was. Waarom niet?
“Ik heb daar geen verklaring voor.
Volgens mij heb ik in het Nederlands
elftal ook altijd goed gespeeld. Het hele
traject bij Oranje voordat hij bonds-
coach was, had ik meegedaan. Dus ik
had er wel rekening mee gehouden
dat Koeman mij zou oproepen toen
hij bondscoach werd. Maar opeens
werd ik niet meer geselecteerd. Het
was wel even een klap, vooral omdat
ik het niet begreep. Maar ik houd
me nooit te lang met dat soort zaken
bezig. Wat is gebeurd, is verleden tijd.
Ik heb daar nooit een-op-een met
hem over gesproken. Dat hoefde ook
niet. Wie ben ik om van een bonds-
coach uitleg te vragen waarom hij mij
niet oproept? Ik ben ook niet boos
op Koeman. Ik ben niet snel boos op
iemand. Sterker, ik ben hem alleen
maar dankbaar dat hij me op mijn zes-
tiende al liet ruiken aan het eerste van
Feyenoord, dat hij me op mijn zeventien-
de liet debuteren en dat ik uiteindelijk
onder hem een basisspeler werd.
Misschien had hij als bondscoach een
andere visie, paste ik niet in het systeem
dat hij wilde spelen. Ik was uiteraard wel
heel blij dat ik deze zomer weer werd
opgeroepen door Frank de Boer. Hij had
me niet van tevoren gebeld, ik zag op
internet dat ik erbij zat.”
Jouw leeftijdgenoot Ricardo Kishna
en ook Gregory van der Wiel heb-
ben onlangs verklaard hoe zwaar zij
psychisch hebben geleden onder het
Tonny Vilhena
HLD55 Tonny Vilhena.indd 120
hoge verwachtingspatroon. Herken jij
dat gevoel?
“Van het verhaal van Ricardo ben ik echt
geschrokken. Ricardo en ik schelen niets,
ik ben één dag ouder dan hij. Hij speelde
in de jeugd bij Ajax, ik bij Feyenoord en
vanaf ons tiende hebben we niet alleen
elk seizoen tegen elkaar gespeeld, maar
ook samen in alle vertegenwoordigende
elftallen. Ik ken Ricardo daardoor heel
goed, hij was altijd zo’n vrolijke jongen.
Ik zag hem in die YouTube-serie van
Andy van der Meijde, vind het heel knap
dat hij er zo openlijk over heeft gespro-
‘Ik had er rekening
mee gehouden
dat Koeman mij
zou oproepen toen
hij bondscoach
werd. Maar ik werd
niet geselecteerd’
ken. Zelf heb ik zulke gevoelens gelukkig
niet gehad. In het jaar dat mijn moeder
overleed, werden we kampioen en ver-
lengde ik mijn contract bij Feyenoord.
Er gebeurde zoveel dat ik nauwelijks tijd
had over mezelf na te denken. Ik weet
wel dat ik op vakantie weleens twijfels
had over de toekomst na alles wat me
was overkomen, maar al te lang liep ik
daar ook weer niet mee rond. Eenmaal
terug begonnen de trainingen alweer. Ik
kan zaken heel goed in mijn eentje thuis
verwerken, kan gelukkig ook goed met
mijn vriendin praten. Ik denk in moei-
120
lijke momenten trouwens ook altijd
aan mijn moeder. Ook nu we die kleine
hebben, leeft die gedachte aan haar nog
heel erg. Dat geeft me ook veel steun.
Maar als er echt iets speelt, dan bespreek
ik dat met mijn vader. Dat is zo gegroeid,
dat heb ik altijd gedaan en hij kent mij
ook het beste. Hij zegt na een wedstrijd
ook altijd eerlijk hoe ik heb gespeeld. Hij
heeft een speciaal tv-abonnement waar-
door hij de Russische competitie kan
volgen. Hij ziet elke wedstrijd.”
In 2016 zei je over Kishna en Jean-
Paul Boëtius, jouw oud-ploeggenoot bij
Feyenoord: ‘Ik heb gezien wat er
met jonge spelers is gebeurd die na
een serie wedstrijden in het eerste
naar het buitenland vertrekken. Bij
Jong Oranje zag ik dit voorjaar hoe
ongelukkig ze waren. Ik wilde die
fout niet maken.’
“Klopt, maar ik was toch in shock
toen ik hoorde hoe Ricardo de laat-
ste jaren heeft ervaren. Ricardo is een
fijne gozer en een goede speler, dus ik
hoop zo dat hij weer de oude wordt.”
Ambities
De komende jaren zal jullie leven
zich zoals het er nu uitziet nog af-
spelen in Krasnodar. Zou het ook je
eindbestemming kunnen zijn?
“Ik denk het niet, heb nog andere ambi-
ties. Als er iets moois voorbijkomt, dan
zie ik me nog wel een stap maken, maar
wel het liefst pas nadat ik met Krasnodar
succesvol ben geweest. Daar is mijn focus
nu op gericht.”
Lana: “Onze droom is heel simpel, dat
Tonny zijn doel na kan streven, dat hij
gelukkig is als voetballer. Dan zijn wij
met ons gezin en onze families gelukkig.”
Tonny: “Mijn droom is toch nog een
keer in Engeland of Spanje te spelen.
Mijn droomclub was altijd Barcelona.”
13-01-2021 17:03

derk sauer
Oud-journalist, uitgever en
media-ondernemer in Rusland.
Russische sporters
zijn in mijn ogen
meer slachtoffer
dan dader.
Zij worden immers
van kinds af aan in
een pervers systeem
gedwongen
HLD55 Columns.indd 121
Vaccineren
Maurits Hendriks, de technisch directeur van NOC*NSF, opperde onlangs om
Nederlandse topsporters voorrang te geven voor een coronatest in verband met de
naderende Olympische Spelen in Tokio. Dat leidde tot menig opgetrokken
wenkbrauw. Voorkeursbehandelingen liggen gevoelig in ons landje. In Rusland zitten
ze niet met dit probleem. Rusland is bovendien na de aanhoudende dopingschandalen
geschorst voor Tokio. Slechts een handvol Russische atleten dat kan aantonen nooit
met doping in aanraking te zijn geweest, mag onder neutrale vlag meedoen.
Maar nog belangrijker: het Russische coronavaccin Spoetnik is sinds begin december
volop verkrijgbaar. Onze zoon Tom, die alleen een Nederlands paspoort heeft en met
zijn 32 jaar helemaal niet in de risicogroep zit, liet zich dit weekend inenten.
‘Fluitje van een cent,’ meldde Tom. ‘Ik had zo een afspraak met de kliniek in mijn
buurt, ik was in een paar minuten klaar en het was nog gratis ook.’ Tom had een maat
van zijn Russische voetbalelftal meegenomen, een Britse jongen zonder werkvergun-
ning. ‘Ook hij kreeg zonder problemen het vaccin toegediend,’ zei Tom, ‘de kliniek
had duidelijk capaciteit over.’
Terwijl wij ons in Nederland opwinden over het lange wachten op het vaccin, is de
situatie in Rusland precies omgekeerd. Iedereen kan zich zo laten inenten, maar de
meeste Russen willen er niet aan. ‘Je hebt bij ons de krankzinnige situatie dat vrijwel
alle buitenlanders die ik ken in Moskou zich hebben laten vaccineren,’ zegt Tom,
‘maar mijn meeste Russische collega’s verdommen het.’
Hetzelfde geldt voor mijn Russische collega-journalisten. Van de dertig Russen die bij
ons werken, heeft nog niemand het Spoetnik-vaccin laten zetten!
De oorzaak is simpel. De Russische overheid heeft er een gewoonte van gemaakt
om over alles te liegen. Dat maakt Russen ongelooflijk wantrouwig en vatbaar voor
complottheorieën.
Om vooral maar de eerste ter wereld te zijn, joeg president Vladimir Poetin het
Spoetnik-vaccin door alle tests en sloeg men controlefase drie simpelweg over. Toch
menen de meeste wetenschappers dat Spoetnik gebaseerd is op dezelfde technologie
als het Oxford-vaccin en absoluut niet schadelijk is.
Maar het leed is al geleden. Zo lang Russen weigeren zich massaal te laten vaccineren,
heeft Covid-19 vrij spel. Gelieg en gedraai in de sport, direct aangestuurd door het
ministerie van sport in de KGB, vond een dieptepunt bij de Winterspelen in Sochi,
alweer zeven jaar geleden. Sindsdien is Rusland een paria.
Dat is vooral sneu voor de Russische sporters die in mijn ogen meer slachtoffer dan
dader zijn. Zij worden immers van kinds af aan in een pervers systeem gedwongen.
Ik moet trouwens nog zien dat de Spelen in Tokio doorgaan. ‘Het is in deze tijd
belachelijk om duizenden mensen uit de hele wereld naar Japan te laten vliegen,’ zei
olympische roei-legende Matthew Pinsent al. Ook in Japan zelf zwelt de kritiek aan.
De Russen zullen uiteraard om het eventueel afgelasten van de Spelen geen traan
laten.
121
14-01-2021 09:59
 ‘
Waarom?
Dat is de vraag
die ik mezelf
continu blijf stellen’

xxx 122

HLD55 Dylan Groenewegen.indd 122 13-01-2021 17:04

 Tekst Raymond Kerckhoffs
Beeld Ferdy Damman &
Raymond Kerckhoffs

123 xxx

HLD55 Dylan Groenewegen.indd 123 14-01-2021 14:26

 e beelden van de crash tijdens de onde van olen gingen de
hele wereld over. abio akobsen raakte op augustus
zwaargewond, voor zijn leven werd gevreesd. edereen viel over
‘dader’ Dylan Groenewegen heen. Hij werd geschorst, werd
bedreigd en moest bewaakt worden. oor het eerst doet lan
uitgebreid zijn verhaal. a, natuurlijk voel ik me schuldig.
De finish van de eerste rit van de Ronde van Polen heeft de
reputatie de snelste aankomst van het wielerjaar te zijn. Een
sprint lichtjes bergaf, de snelheid hoger dan tachtig kilometer
per uur. Iedere beweging, de kleinste afwijking kan in Katowice
grote gevolgen hebben.
Woensdag 5 augustus 2020 is het voor velen de eerste wedstrijd
na de coronabreak. Als doldrieste stieren razen de sprinters naar
de finish. Dylan Groenewegen heeft de lead als rechts achter
hem Fabio Jakobsen op komt stomen. De twee Nederlandse
sprinters behoren tot de absolute wereldtop, wat dit duel een
extra dimensie geeft. Groenewegen beweegt naar rechts en
wijkt te ver van zijn rechte lijn, waarna zijn fiets en die van
Jakobsen een fractie van een seconde in elkaar haken.
De gevolgen van de massale valpartij die daarop volgt, zijn
mede door de lokale omstandigheden desastreus. Enkele dagen
wordt er voor het leven van Jakobsen gevreesd. Groenewegen
verbrijzelt bij zijn val zijn sleutelbeen, maar moet vooral verder
door het leven als ‘dader’. De horrorbeelden gaan de hele we-
reld over. “Een moordaanslag. Hij hoort in de cel thuis,” briest
Deceuninck-Quick Step-teammanager Patrick Lefevere in de
emotie na de val van zijn renner Jakobsen. Voor Groenewegen
is Katowice eveneens het begin van een zwart hoofdstuk.
In shock
Het is kerstavond als we Dylan thuis opzoeken. Welgeteld 147
dagen na dato spreekt hij voor het eerst uitgebreid over De
Val. Zijn zwangere vrouw Nine is de laatste weken al vijf keer
opgenomen in het ziekenhuis met weeën en het ziet ernaar uit
dat hun eerste kind veel te vroeg geboren zal worden. Daarom
wil Groenewegen ons nu ontvangen, omdat hij na de geboorte
van hun zoontje even niets anders aan zijn hoofd wil hebben.
Een goed voorgevoel, want op 2 januari wordt Mayson, zes
weken te vroeg, geboren.
dylan groenewegen
HLD55 Dylan Groenewegen.indd 124
Diezelfde dag heeft Fabio Jakobsen voor het eerst zijn verhaal
gedaan in het Algemeen Dagblad. Hij spreekt de goede hoop uit
dat hij weer kan terugkeren in het peloton. Dat is voor Dylan
het belangrijkste nieuws uit het interview. Hij hoopt ooit weer
tegen Jakobsen te kunnen sprinten om de zeges. Dat beiden
kunnen terugkeren aan de wereldtop is hem het meeste waard
van alles. Dat zijn opponent hem de valpartij ergens kwalijk
neemt, kan hij wel begrijpen.
“Ik kan me voorstellen dat Fabio met vragen zit. Ik kan hem
antwoorden dat het zeker niet mijn idee was om iemand te
verwonden. Het is echt onbewust gebeurd. Hij is er vrij in
om mij dit kwalijk te nemen. Ik zou hem graag mijn verhaal
vertellen, zodat hij weet hoe ik het heb ervaren. Hij mag boos
op me worden of me een klootzak noemen, dat doet er niet
toe. Ik denk dat het goed is dat we elkaar in de ogen kunnen
kijken. Daar hoeft, wat mij betreft, de buitenwereld niet eens
weet van te hebben. Dat is iets tussen Fabio en mij. Hij mag
zelf aangeven of en wanneer hij daar open voor staat. Ik heb er
alle respect voor dat hij heeft aangegeven dat het nog te vroeg
is voor zo’n ontmoeting. Ik begrijp dat hij dit ongeval nooit zal
vergeten, maar ik hoop dat hij het ooit een plek kan geven.”
Hetzelfde geldt voor Dylan. Hij zal ook de last van de
valpartij zijn hele carrière meedragen. Terugkeren naar die dag in
augustus is voor hem ook een loden last. “Een groot deel van de
sprint herinner ik me niet meer. Wellicht dat ik dit onbewust
heb weggeduwd uit mijn geheugen. We wisten dat dit een heel
snelle aankomst was. Ik ging al vroeg aan omdat ik me reali-
seerde dat je met die snelheden al snel aan de finish was. De
sprint zou vanaf de plek waar ik aanging zo’n vijftien seconden
duren. Ik probeerde zo aerodynamisch mogelijk te sprinten,
met mijn hoofd omlaag. Daardoor ben ik onbedoeld van mijn
lijn afgeweken. Dat was zeker geen bewuste actie.”
Voel je dan niemand aankomen achter je rug?
“Het gaat zo snel dat je dat niet voelt. Op het moment dat
124
13-01-2021 17:04
 we elkaar aanraakten, was het al te laat. We verloren daardoor
allebei ons evenwicht. Het ging in een split second. Toen was
de ravage al een feit. Ik sloeg zelf ook met een snelheid van
ruim tachtig kilometer per uur tegen de grond. Door de klap
en de impact van de val raakte ik in shock en ben ik kwijt wat er
allemaal exact is gebeurd.”
Er gaat een verhaal rond dat zijn rem onder jouw zadel kwam.
“Ik heb de beelden later heel vaak bekeken. Fabio is nooit hele-
maal naast mij geweest. Op het moment dat we elkaar raakten,
was hij bij mij op heuphoogte. Het kan zijn dat hij bleef haken
onder mijn zadel of mijn stuur, of dat hij mijn arm of elleboog
raakte. Ik kan het niet precies zeggen. Vervolgens zie je dat ik
mijn evenwicht verlies en iets naar rechts ga hangen. Dat is het
moment dat Fabio ook valt en zijn fiets nog even aan mijn fiets
blijft hangen.”
Kon je de beelden goed terugkijken?
“In het begin durfde ik er helemaal niet naar te kijken. Later
ontkwam ik er niet aan. Ook omdat ik naar de internationale
wielerunie UCI moest om bij die beelden uitleg te geven. Dus
ik moest wel.”
Het zijn horrorbeelden...
“Ja... Je kunt er nog zo vaak naar kijken, het blijft iedere keer
heel schokkend om te zien. Vooral door de snelheid van meer
dan tachtig kilometer per uur is de impact van de val enorm
groot. De chaos die je nadien aantreft, is verschrikkelijk.”
Het incident gebeurde in een rit in de Ronde van Polen. Niet
echt een wedstrijd waar de belangen groot zijn. Waarom
namen jullie daar zoveel risico’s?
“In de finale wil je honderd procent gefocust zijn en zo snel
mogelijk naar die finish spurten. Daar hebben we de hele
coronaperiode keihard voor getraind. Eindelijk was er weer een
wedstrijd. En dan kregen we ook nog meteen een sprintkans.
Met het team namen we de finale door en gaf ik precies aan
hoe ik het wilde doen. Op het moment dat je de sprint aanzet,
HLD55 Dylan Groenewegen.indd 125
heb je maar één doel: zo snel mogelijk naar de finish gaan.
Er speelden die dag zoveel factoren. Na de lockdown stonden
alle sprinters op scherp. De aankomst was supersnel. Met die
snelheid - Fabio gaf later aan 84 kilometer per uur - is iedere
afwijkende beweging die je maakt fout. Ik kende die finish nog
niet, maar had een dag eerder wel wat oude video’s bekeken
zodat ik een beeld had. Tijdens de plaatselijke rondjes hadden
we de finishstraat al drie keer gereden, toen was er al enorm
veel hectiek met diverse valpartijen. Door mijn hoofd spookte
al: gaat dit wel goed komen? Mijn lead out Christoph Pfingsten
viel al in de aanloop omdat het zo’n chaos was. Je merkte dat
het voor iedereen weer de eerste koers was. Alles was weer een
beetje vreemd na zo’n tijd zonder koersen.”
Zombie
Dan lig je daar op de grond en dan?
“Je weet meteen dat bij een valpartij met die snelheid de ver-
wondingen niet tot een paar schaafwonden beperkt blijven.
Normaal kun je na een val vrij snel opstaan. Christoph Pfing-
sten was al snel bij mij, zei meteen dat ik moest blijven zitten.
Ik kan me nog herinneren dat de dopingchaperon naar me toe
kwam om me op te halen voor de controle. Ik reageerde dat dat
niet ging lukken. Vervolgens ontdekte ik dat er een paar botten
uit mijn schouder staken. Later bleek dat mijn sleutelbeen op
drie of vier plaatsen was gebroken. De chirurg zei na de opera-
tie dat het zelfs was verbrijzeld.”
Heb je dan zittend op de grond voorbij de finish nog oog
voor wat er allemaal om je heen gebeurt?
“Natuurlijk besefte ik dat er een enorme valpartij was geweest
en dat het niet goed was. Ik zag overal om me heen ambulances,
hoorde diverse sirenes en ook uit de haast waarmee iedereen
rondliep, maakte ik de ernst van de situatie op. Vrij snel werd
ik van de weg gedragen om daar ruimte voor de hulpdiensten
125 ‘waarom? dat is de vraag die ik mezelf continu blijf stellen’
14-01-2021 14:26
 te maken. Bij het podium werd ik op een stoeltje gezet. Daar
heb ik een klein half uur gezeten voordat ik naar het ziekenhuis
werd vervoerd. Ik weet niet meer in welke wereld ik toen leef-
de. Achteraf heb ik gehoord dat ik daar mijn vriendin Nine en
teamcoach Merijn Zeeman al aan de telefoon heb gehad. Maar
ik was in shock. Ik kan me dat niet meer helder herinneren.”
Wanneer besefte je dat Fabio in levensgevaar was?
“Dat ging vrij snel. Omdat Fabio en ik hetzelfde management
hebben, kreeg ik via hen al spoedig berichten over de situatie
van Fabio. Ik hoorde dat hij in levensgevaar was en in coma
werd gehouden. Dat was een enorme klap. Dat verklaart ook
waarom ik in shock was en dat ik die minuten in een verre hoek
heb weggestopt.”
Stond je toen nog stil bij je eigen verbrijzelde sleutelbeen?
“Nee, daar waren mijn gedachten nauwelijks nog bij. Ik wist
al snel dat ze me in Nederland wilden opereren. Midden in de
nacht ben ik met een lijnvlucht naar Amsterdam gevlogen. De
ploeg stuurde iemand met me mee, omdat ze me niet alleen
wilden laten. Nine heeft me opgehaald op Schiphol. Zij schrok
hoe ze me daar aantrof. Ik zei geen woord en staarde als een
zombie voor me uit. Vervolgens zijn we naar het ziekenhuis
gereden waar ik meteen geopereerd werd.”
Wanneer was het voor jou duidelijk dat jij als de ‘dader’ van
deze valpartij werd aangewezen?
“Pas na de operatie. Dat was het eerste moment dat ik weer een
beetje tot rust kwam. Toen de narcose uit mijn lijf en ik van de
pijnstillers af was, zag ik die sprint voor het eerst op televisie
voorbijkomen. Toen pas zag ik dat ik van mijn lijn afweek. Dat
gevoel had ik in de sprint helemaal niet. Het werd me op dat
moment pas duidelijk dat ik een groot aandeel had in wat er
was gebeurd.”
Hoe reageerde jouw ploeg Jumbo-Visma?
“Algemeen directeur Richard Plugge en sportief directeur
Merijn Zeeman wilden direct naar het ziekenhuis komen toen
dylan groenewegen
HLD55 Dylan Groenewegen.indd 126
ik de dag na de val was geopereerd. Door de coronaregels
mocht alleen Nine naar binnen. Uiteindelijk heb ik even via
Facetime contact met hen gehad, terwijl ze voor het ziekenhuis
stonden. De volgende dag zijn ze me thuis komen opzoeken.
Er werd meteen een psycholoog ingeschakeld die me bijstond
om deze traumatische gebeurtenis een plek te geven. De ploeg
heeft me nooit laten vallen. Vanaf de eerste dag kreeg ik heel
veel warme reacties van de renners en de staf van de ploeg. Ik
heb altijd het gevoel gehad dat ze er voor me waren. Dat deed
me enorm goed.”
Besefte je meteen dat je openlijk werd veroordeeld door een
groot deel van het peloton en het publiek?
“Op het moment dat ik na de operatie weer enigszins bij
mijn positieven was, heb ik mijn telefoon aangezet. Ik heb
Twitter geopend om te scrollen. Vooral om te kijken of er nieuws
over Fabio was. Toen zag ik ook andere berichten... Dat waren
zeker niet de leukste boodschappen. Mijn familie, Nine en ik
hebben heel veel negatieve berichten ontvangen. Dat was ont-
zettend naar. Dat berichten aan mij gerelateerd waren, kon ik
begrijpen. Maar dat mijn vriendin en ouders erbij werden
betrokken was heel vervelend. Zeker toen ze de zwangerschap
van Nine erbij gingen halen. Maar ook dat weet je. Mensen
mogen schrijven en roepen wat ze willen.”
Hoe raakte dat je?
“De eerste dagen was ik daar nauwelijks mee bezig. Ik liet alles
van me afglijden. Mijn gedachten waren vooral bij Fabio. Zijn
situatie hield me continu bezig. De eerste dagen werd hij in
coma gehouden. De berichten bleven onheilspellend. Ik vroeg
me af hoe hij eruit ging komen. Het was voor mij een emotio-
neel moment toen ik na een week een foto zag dat hij met het
vliegtuig naar Nederland werd vervoerd. Dat gaf hoop dat hij
vooruitgang in zijn herstel kon maken. Het toonde aan dat hij
alweer een beetje kon lopen. Natuurlijk was het nog steeds de
vraag hoe het daadwerkelijk met hem ging. Zou het allemaal
126
13-01-2021 17:05
 ‘De berichten aan mij kon ik begrijpen.
Maar dat mijn vriendin en ouders erbij werden
betrokken was heel vervelend. Zeker toen
ze de zwangerschap van Nine erbij gingen halen’
goed komen? Maar die foto gaf wel hoop. En het was fijn dat
hij terug kon naar Nederland en dichter bij zijn familie was.”
Had je net na de crash geen behoefte om Fabio te contacten?
“Het liefste was ik meteen naar hem toe gegaan. Maar je gaat
ook afwegen wat jij zou willen als je in zijn situatie zou zitten.
Had ik er open voor gestaan als hij mij een bericht zou sturen of
mij zou willen bezoeken? Moet ik nu iets laten weten of moet
ik dat juist niet doen? De twijfel was heel groot. Ik heb na een
dag of drie gewoon mijn hart gevolgd en zijn vader een bericht
gestuurd. Ik heb bewust gekozen om het niet rechtstreeks naar
Fabio te sturen. Hij accepteerde dat bericht en reageerde er zelfs
op. Dat had ik eigenlijk niet verwacht. Ik vond dat heel fijn.”
Heb je inmiddels contact met Fabio gehad?
“Ik heb hem twee keer een bericht gestuurd. Nadat hij een
bericht op Twitter had gezet, vond ik het tijd worden om hem
te contacten. Ik wilde laten weten dat ik aan hem dacht en het
beste voor hem hoopte. Of hij erop reageerde of hij het zou
deleten, dat was aan Fabio. Uiteindelijk bedankte hij me voor
het bericht. Hij waardeerde het dat ik contact zocht en gaf aan
dat hij druk bezig was met zijn herstel. Ik hoop dat we elkaar
in de toekomst weer in de ogen kunnen kijken en een hand
kunnen geven. Dat is momenteel mijn grootste wens.”
Heb jij je schuldig gevoeld vanwege je actie?
“Ja, natuurlijk. Het voelt niet goed dat ik van mijn lijn ben
afgeweken. Ik vraag me ook af hoe dat kan. Dat neem ik mezelf
zeker kwalijk. Je probeert te reconstrueren wat je in de volle
sprint hebt gedacht. Het is onbewust gebeurd en daar voel ik
me heel naar over. Waarom? Dat is de vraag die ik mezelf con-
tinu blijf stellen. Ook ik ga dit mijn hele leven niet meer ver-
geten. Ik zal altijd denken: kon ik dit nog maar eens overdoen.”
Patrick Lefevere had het over een moordaanslag en vond dat
je in een cel hoorde.
“Ik vind het moeilijk om daarop te reageren. Iedereen heeft
op dat moment zijn emoties. Het moet verschrikkelijk zijn
HLD55 Dylan Groenewegen.indd 127
wanneer je hoort dat een van de renners van je ploeg in coma
ligt. Dat is heftig nieuws en roept heftige reacties op. De een
zegt dan wat meer, terwijl de ander juist heel stil is. Iedereen
moet zijn emotie op z’n eigen manier verwerken. Ik heb later
begrepen dat Patrick Lefevere van zijn ploegarts die ter plekke
was, heeft gehoord dat Fabio de volgende ochtend waarschijn-
lijk niet zou halen. Het is verschrikkelijk wanneer je zo’n bood-
schap krijgt. Dat is een enorme klap. Het is te begrijpen dat
iemand dan emotioneel reageert. Dat moet ik accepteren.”
Maar om het een moordaanslag te noemen, is ook vrij heftig.
“Dat is natuurlijk geen leuk bericht. Ik ben ook geen machine
of een robot die dit helemaal van zich af kan schuiven. Op dat
moment moet je zo’n uitspraak proberen te relativeren. Het
was een rollercoaster van emoties zowel bij de ploeg van Fabio
als mijn ploeg.”
Bedreigingen
Je gaf net al aan dat je veel negatieve berichten hebt ontvan-
gen op social media. Hoe ver zijn die berichten gegaan?
“Dat is helaas de wereld anno 2020. Mensen kunnen online
schrijven wat ze willen. Als je iets fout doet, wordt dat op
social media genadeloos afgestraft. Dat maakte die periode niet
makkelijker. Zeker toen er ook nog bedreigingen richting mij,
mijn vriendin, mijn familie en Richard Plugge werden geuit.”
Hoe concreet waren die bedreigingen?
“Er waren zulke concrete en ernstige bedreigingen dat we een
paar dagen na de valpartij de politie hebben ingeschakeld. De
daaropvolgende dagen en weken heeft de politie voor onze
deur gesurveilleerd. We konden niet meer spontaan de deur
uit. Als ik even naar buiten wilde, stond er een agent aan mijn
zijde zodat er niks kon gebeuren.”
Hoe bereikten die bedreigingen je?
“We kregen handgeschreven brieven met de post, waarbij
127 ‘waarom? dat is de vraag die ik mezelf continu blijf stellen’
14-01-2021 14:27
 ‘Nadat Fabio een bericht op Twitter
had gezet, vond ik het tijd worden om hem
te contacten. Uiteindelijk bedankte
hij me voor het bericht’
zelfs een strop was toegevoegd waar we ons kindje later aan
konden ophangen... Als je die boodschap leest en dat stuk touw
ziet, schrik je enorm. Dat gaf bij mij de doorslag dat het zo
niet verder kon. Ik ben naar de politie gegaan en heb aangifte
gedaan. De politie kwam na het zien van die brieven onmiddel-
lijk in actie. Dat geeft de ernst van die bedreigingen wel weer.
Natuurlijk raakt dat je. Hoe kan dit? In welke zieke wereld le-
ven we? De meest gekke dingen spookten door m’n hoofd. ’s
Ochtends uit bed komen was in die periode een hele opgave.”
Hoe gingen Nine en je familie daarmee om?
“Voor Nine was het verschrikkelijk. Zij ontving ook allerlei
boodschappen. Kijk, een bericht waarin iemand haar schrijft
dat ze beter bij die stakker kan weggaan, is nog te accepteren.
Maar wanneer mensen je een miskraam toewensen, gaat het
echt te ver. Nine heeft hier niet om gevraagd en staat buiten die
valpartij. Ook in de fietsenwinkel van mijn vader in Amster-
dam kwamen verwensingen en bedreigingen binnen.”
Welke bedreigingen kregen je ouders dan?
“Mijn vader kreeg bijvoorbeeld een brief waarin stond dat hij
van de weg zou worden gereden, zodra hij weer met de scooter
met mij zou gaan trainen... Door dat soort boodschappen ga
je in het begin angstig naar buiten. En dan zijn wij nog een
familie die alles redelijk kan relativeren. Deze woorden gaan
niet in je koude kleren zitten.”
Hoe groot was de angst?
“In het begin zat ik echt wel met de schrik in m’n lijf. We heb-
ben een alarm op ons huis en precies in die periode viel dat uit.
Ik haalde me de gekste dingen in m’n hoofd. We hebben ook
een paar keer vals alarm gehad, dan schrik je je rot. Terwijl ik
gewoon was vergeten om het alarm ’s ochtends uit te zetten. Ik
herinner me ook een avond dat we bij mijn ouders gingen eten.
Onderweg reed er een auto achter ons. Die begon te seinen en
schuin achter ons te rijden. Uiteindelijk haalde hij ons in op
een weg waar dat eigenlijk niet kon. De paniek sloeg toe. Even
dylan groenewegen
HLD55 Dylan Groenewegen.indd 128
later sloeg die auto rechtsaf en bleek er niets aan de hand. Ik
begon me dingen in te beelden die er helemaal niet waren.”
Hoelang hebben die bedreigingen geduurd?
“Eigenlijk is het pas richting het einde van het jaar echt rustig
geworden. De politie heeft zeker een maand rond mijn huis
gesurveilleerd. Vaak stonden ze om de hoek te observeren. Het
is gelukkig niet nodig geweest om in te grijpen. Er kwamen in
die weken overigens ook positieve berichten binnen. Mensen
die ik totaal niet kende, staken me een hart onder de riem. Ik
denk dat ik thuis een kleine vijfhonderd opbeurende brieven
heb gekregen. Natuurlijk was dat belangrijk.”
Ontving je ook reacties uit het peloton?
“Van veel collega’s en ex-renners kreeg ik steunbetuigingen. Ze
begrepen dat dit ook voor mij een heel vervelende situatie was,
dat ik dit nooit expres zou hebben gedaan en dit ook nooit
gewild zou hebben.”
Hebben ook renners uit de ploeg van Fabio gereageerd?
“Zeker! Zij gaven aan dat ze het rot vonden en dat ze begrepen
dat het niet mijn bedoeling was geweest om dit te veroorzaken.”
Zwangerschap
Wat hield jullie op de been sinds 5 augustus?
“We klampten ons vooral vast aan de zwangerschap van Nine.
We willen straks goede ouders zijn die positief in het leven
staan. De eerste echo werd in die periode gemaakt. Dat was
echt het fijnste wat we in die weken meemaakten. Dan denk je
even alleen maar aan de zwangerschap en de baby. Dat was echt
een opsteker. Voor de rest zaten we aan huis gekluisterd. We
hebben ons een tijdlang afgesloten van de rest van de wereld.”
Moest je afstand nemen van de wielersport?
“Zeker de eerste weken heb ik het wielrennen niet meer
gevolgd. Ik wilde er niks meer mee te maken hebben. Mijn fiets
hing in de garage, maar zelfs die wilde ik niet meer zien. Zelfs
128
13-01-2021 17:05
 als Nine me vroeg om een emmer uit de garage te halen, dan
kon ik het niet opbrengen om daarnaartoe te gaan. Ik wilde de
fiets echt niet zien en ook het wielrennen op de televisie heb ik
een tijd gemeden. Hoe goed de ploeg het ook deed, ik kreeg het
niet opgebracht om te kijken.”
Heb je overwogen te stoppen?
“Dat is heel snel gezegd. Natuurlijk heb ik in het begin geroe-
pen dat ik niet meer ging fietsen en dat de sport me gestolen
kon worden. Dat ik dacht: ik kap er lekker mee. Ik ben ooit
met wielrennen begonnen omdat ik het geweldig vond. Mijn
moeder stuurde me in die periode een oude foto waarop ik als
zesjarig jongetje stond met die kleine, rode racefiets die mijn
opa speciaal voor mij had gemaakt. Dan denk je terug aan het
plezier dat je op de fiets hebt gekend en hoe graag je het eigen-
lijk nog doet en hoe je van dat spelletje houdt. Ik heb de knop
toen ook weer omgezet.”
Wanneer heb je de garagedeur weer geopend?
“Zo’n zeven weken later. Ik zag de fiets hangen en dat deed
toen echt nog wel pijn. In eerste instantie heb ik de deur
weer dichtgedaan. Een week later heb ik het nog eens gepro-
beerd. Ik was al helemaal omgekleed, maar kreeg het nog niet
HLD55 Dylan Groenewegen.indd 129
opgebracht om te gaan fietsen. Ik ben vervolgens een rondje
op mijn stadsfiets gaan rijden. Ik werd na een paar kilometer
ingehaald door een oudere man op een racefiets. Dat kon ik
niet accepteren, waardoor ik er alles aan deed om hem eraf
te rijden. Toen kwam toch mijn winnaarsmentaliteit om de
hoek kijken. Na dat ritje verlangde ik weer naar de racefiets. Ik
ben door mijn fotoalbums gaan bladeren en heb oude beelden
teruggekeken. Ik zag weer wat me zo aansprak in de wieler-
sport: de vrijheid op de fiets.”
Hoe was het om weer op je racefiets te zitten?
“Best pittig, maar dat kwam vooral omdat die bedreigingen
nog door mijn hoofd spookten. Bij alles wat ik hoorde, bij
iedere klap, schrok ik me rot. Ik vond het moeilijk om de eerste
keer als ‘wielrenner’ weer door het hek van mijn huis de straat
op te gaan. Ik had neutrale wielerkleding aangetrokken en een
grote pet en zonnebril opgezet, zodat niemand me zou herken-
nen. Na zo’n twintig minuten toeterde er een auto achter me.
Mijn hartslag schoot omhoog. Ik moest even in het gras gaan
zitten om weer tot rust te komen. Daarna ben ik rustig naar
huis gefietst. Ik besefte toen dat ik het fietsen misschien wel
nodig had om mijn hoofd weer leeg te maken.”
129 ‘waarom? dat is de vraag die ik mezelf continu blijf stellen’
14-01-2021 14:27
 ‘Er zijn ook mooie dingen gebeurd in 2020.
Nine mocht zwanger worden.
En ik heb haar ten huwelijk
gevraagd, wat ook heel bijzonder was’
Dat geeft ook aan hoe diep die bedreigingen bij je zaten.
“En niet alleen bij mij. Zeker ook bij Nine. In het begin heeft
ze mij daar nooit mee willen lastigvallen, omdat ik er toen
helemaal doorheen zat. Zij heeft dat allemaal opgekropt en
later kwam dat er ook uit. Het was duidelijk dat zij het ook
even kwijt moest.”
Hoeveel vreugde heeft dat van de zwangerschap weggehaald?
“We hadden het daar laatst nog over. Die periode na Polen
hebben we allebei uit ons geheugen proberen te wissen. Nine
gaf aan dat hierdoor ook die maanden van de zwangerschap
voorbij zijn gevlogen. Laat ik vooropstellen: 2020 is niet een
jaar wat ik helemaal wil vergeten. Er zijn ook mooie dingen
gebeurd. Nine mocht zwanger worden, genoeg mensen mogen
dat niet ervaren. En ik heb haar ten huwelijk gevraagd, wat ook
heel bijzonder was.”
Nine kreeg ernstige zwangerschapscomplicaties. Die lijken
onlosmakelijk verbonden te zijn met de spanning waarin
jullie na Polen hebben geleefd.
“De problemen begonnen eigenlijk al na negentien weken in
haar zwangerschap. Zo’n kleine vier weken na Polen moest ik
naar het ziekenhuis om de hechtingen uit mijn schouder te
laten halen. Op dat moment kreeg zij enorme pijn in haar buik.
Toen stortte onze wereld wel even in. Dan vrees je toch het erg-
ste voor de baby. Met spoed zijn we naar het ziekenhuis gegaan.
Alles wat er gezegd en geschreven is, vergeet je dan. Dan besef
je wat het allerbelangrijkste in het leven is. Onze toekomst, dat
is het kindje. Iets anders telde niet. Gelukkig verdween in het
ziekenhuis die pijn, maar de schrik zat er goed in. Tien weken
later begon het opnieuw en kreeg Nine vervolgens al weeën.
Dat was natuurlijk veel te vroeg.”
Wijten jullie die complicaties aan de spanningen door de
val in Polen?
“Ik kan daar moeilijk over oordelen. Natuurlijk hebben we het
daar met de artsen en verloskundigen over gehad. Stress is nooit
dylan groenewegen
HLD55 Dylan Groenewegen.indd 130
goed. Aan de andere kant zijn er in de familie van Nine al
verschillende kinderen eerder dan 37 weken geboren. Al zeggen
ze dat het niet genetisch bepaald is.”
Je hebt Nine eind december in het ziekenhuis ten huwelijk
gevraagd, toch?
“Ja. Eigenlijk had ik dat vorig jaar al tijdens onze romantische
vakantie op Curaçao willen doen. Maar ik had toen nog geen
ring. Dat hield me tegen. Ik had me toen voorgenomen om
haar afgelopen zomer te vragen, maar dat liep allemaal een
beetje anders. Ik besloot vervolgens om Nine op haar verjaar-
dag ten huwelijk te vragen. Maar in de nacht dat ze jarig werd,
moesten we opnieuw met spoed naar het ziekenhuis omdat ze
weeën en ontsluiting kreeg. Natuurlijk twijfelde ik of het wel
het moment was om haar te vragen. Uiteindelijk heb ik haar
een dag later toch in het ziekenhuis gevraagd. Het personeel
had dat nog nooit meegemaakt.”
Straf
In november werd duidelijk dat de UCI je voor negen maan-
den heeft geschorst. Tot 7 mei 2021 mag je geen wedstrijden
rijden. Een ongekend zware straf in de wielersport. Waarom
heb je die geaccepteerd?
“Ik ontving al vrij snel na de Ronde van Polen het bericht dat
er een sanctie zou komen. In eerste instantie was de eis een
schorsing van één jaar. Er zijn vervolgens heel veel gesprekken
geweest. Ik heb uiteindelijk het voorstel van negen maanden
geaccepteerd om duidelijkheid te krijgen en zelf weer verder te
kunnen. Natuurlijk, negen maanden is ontzettend lang. Of dat
de juiste straf is, dat weet niemand.”
Hoe kijk je naar je rentree?
“Ik zie het wel. Ik begin het plezier in het fietsen weer terug te
vinden. Aan het begin van de winter stond mijn vader ineens
met de scooter voor de deur. Vier uur lang heb ik met een big
130
13-01-2021 17:05

smile achter de scooter gereden. Mijn vader vond het ook weer
prachtig. Zo kreeg ik de lol weer terug. Ik besefte toen ook dat
ik het enorm miste om met de jongens op pad te kunnen en
de adrenaline van de finales te voelen. Ik kijk ernaar uit om
komende zomer weer mijn rugnummer op te spelden. Dat is
iets waar de ploeg en ik nu al mee bezig zijn.”
Philippe Gilbert zei onlangs dat het even zal duren voordat
de renners in het peloton je zullen accepteren. Ben je niet
bang voor de reacties van bepaalde renners?
“Ik hoop dat ik straks mijn plek in het peloton weer terugkrijg
en dat ik weer plezier aan het koersen kan beleven. Misschien
zullen er een paar jongens negatief reageren. Ik weet uit de be-
richten die ik heb ontvangen dat er ook veel renners zijn die
weten dat dit onbewust is gebeurd. Ook sprinters die bij de
valpartij waren betrokken, hebben aangegeven dat ik dit zeker
niet met opzet heb gedaan. De Spanjaard Eduard Prades (ge-
broken nekwervel, red.) zei dit al tegen mij in het ziekenhuis.
De Fransman Marc Sarreau (breukjes in de schouder, red) heeft
zich uitgesproken over mijn schorsing en aangegeven dat hij
met mij meeleeft. Dat waren fijne berichten. Er waren die dag
meer slachtoffers bij wie ik ook stil wil staan.”
Jouw gevleugelde uitspraak was altijd podium of jodium...
“Die uitspraak ga ik niet meer gebruiken. Het was een leuk
rijmpje dat lekker klonk. Het was natuurlijk nooit mijn idee
om zover te gaan dat je op je plaat gaat. Het werd een beetje
als motto gebruikt dat we er vol voor gingen. Maar niet ten
koste van alles, dat zeker niet. Aan sprinten zitten altijd risico’s.
Natuurlijk wil je zo veilig mogelijk sprinten en recht-toe-recht-
aan naar de finish. Maar het gebeurt op het scherpst van de
snede en helaas zijn er geregeld valpartijen. Gelukkig vallen de
gevolgen 99 van de honderd keer mee. Nu hebben we één keer
gezien dat het ook echt mis kan gaan. Dat willen we allemaal
nooit meer meemaken.”
131
HLD55 Dylan Groenewegen.indd 131
‘Samen met Fabio op de bres
voor veiligere sprints?’
De horrorsprint in Katowice was zeker niet de
laatste incidentrijke sprint van het afgelopen
wieler aar. e kopstoot van Sam Bennett in de
uelta. e ferme schouderduw van eter
Sagan in de our. Het elleboog e van lisa
ongo Borghini op het . n het van de lijn
afwijken van ichael atthews in ilaan
San emo en ulian Alaphilippe in uik
Bastenaken uik. Het zijn slechts enkele van
de vele voorvallen in de afgelopen maanden.
Het is opmerkelijk dat de deze fouten
nauwelijks of zelfs helemaal niet bestrafte.
Sprinten is wielrennen op het scherpst van
de snede en op een heel hoge snelheid, geeft
lan roenewegen aan. r gebeurden ook
na de onde van olen nog veel zaken die
absoluut niet kunnen. r moet n conse
uente lijn komen. k denk dat iedereen het zo
veilig mogelijk wil hebben. at betekent een
veilige aankomststrook, met dranghekken en
obstakels die geen gevaar vormen. n renners
die zich aan de regels houden. edereen wil het
veiliger. aar zijn maatregelen voor nodig.
lan en abio akobsen zijn na olen eigenlijk
de best denkbare ambassadeurs van een
veilige sprint. aat de beelden van onze sprint
zien en iedereen beseft dat er iets moet
gebeuren. en beter voorbeeld bestaat er niet.
k denk dat abio ook precies dezelfde bood
schap heeft als ik. Het zou mooi zijn wanneer
we elkaar kunnen vinden en samen iets aan de
veiligheid in de sprints kunnen doen.
lan zal als onderdeel van zijn schorsing de
komende maanden met onge wielrenners
gaan praten om hen te wijzen op de risico s in
de sprint en hoe ze zelf kunnen bijdragen aan
een veilig verloop. p die manier wil hij het
signaal afgeven dat sprinten veiliger kan n
moet worden.
‘waarom? dat is de vraag die ik mezelf continu blijf stellen’
14-01-2021 14:27
 JOOP ALBERDA (GOUDEN VOLLEYBALCOACH 1996, LID RAAD VAN
COMMISSARISSEN AZ EN TECHNISCH DIRECTEUR NEDERLANDSE
VOLLEYBALBOND) OVER ZIJN HELD BARACK OBAMA
“Barack Obama is een geweldige en verbindende leider. Een
absolute aanrader is zijn toespraak van 3 november 2008
op de avond voor zijn eerste verkiezing als president van de
Verenigde Staten in Manassas. Een groots en warm pleidooi
voor verbinding: tussen Democraten en Republikeinen,
blank en donker, validen en invaliden, homo’s en hetero’s,
enzovoorts. Welbespraakt, in overtreffende trap respect-
vol en genuanceerd, uit het hoofd en zonder één enkele
hapering en met mooie anekdotes. En met dat timbre van
zijn stem, het ritme van zijn speech en de kwaliteit van zijn
woorden. In plaats van de voorspelde 25.000 aanwezigen
waren er ruim 100.000 die híj inspireerde, maar hij draai-
de het om en vertelde zijn toehoorders dat ze hém hadden
heldenverering
HLD55 Heldenvereringen.indd 132
geïnspireerd en bedankte ze daarvoor. Geweldig. Het
contrast met zijn opvolger kon niet groter zijn: nauwelijks
nuance, oppervlakkig, vol herhalingen - alsof hij zichzelf
moest overtuigen - en een zeer beperkte woordenschat.
Denk ook aan al zijn pogingen alles te verwoesten wat
Obama in acht jaar heeft opgebouwd. Ik ben benieuwd wat
de nieuwe president én vice-president onder Obama, Joe
Biden, nu op zijn beurt zal terugdraaien en hoe snel dat zal
gaan. Ook daardoor denk ik weer met heimwee aan Obama
en die speech in Manassas waarmee hij me zo diep raakte
en waar ik bij was, net als bij zijn inauguratie. Dat was de
grootste mensenmassa ooit in Washington, waar ik behoor-
lijk vooraan stond.”
132
13-01-2021 10:37
 tekst rob willemse
beeld anp, maurits giesen

HLD55 Heldenvereringen.indd 133 13-01-2021 10:37

 behind
the scenes
Blote lichamen
Tussen de lockdowns en bubbels door lukte het om
een afspraak te maken met Kjeld Nuis en Joy Beune.
Ze zijn niet alleen collega’s, maar ook geliefden. De
covermodellen namen alle tijd voor ons en waren zeer
openhartig. Zo weten we dat ze allebei zo nu en dan
de vreemdste berichten krijgen.
Kjeld: “Blote lichamen, filmpjes; alles!”
Joy: “Ik krijg soms ook foto’s of van die gekke be-
richten. Je hebt van die sugar daddy’s die me via de
mail of social media geld bieden...”
Kjeld: “Dan krijg je de vraag of je gezellig een week-
endje langskomt!”
Joy: “Het klinkt gek, maar ik raak er een beetje aan
gewend. Het is voor ons allebei een beetje dagelijkse
kost. Bizar, hè?”
Mondkapjes-interview
Het blijft een vreemde gewaarwording: interviewen
met een mondkapje op. Verslaggeefster Diana Kuip
ging bij Wilco Kelderman en zijn gezin langs.
De wielrenner heeft al de nodige ervaring met de
coronamaatregelen. Hij leefde een tijd in een
bubbel. In de door corona van mei naar oktober
uitgestelde Giro wist de wielrenner te doen wat al zo
lang van hem werd verwacht en gehoopt. Hij reed
naar het podium in een grote ronde.
Sixpacks
“Je wil ons toch niet samen op die trap hebben?
Dat houdt ‘ie niet,” grapt Theo Janssen tegen
fotograaf Jasper Faber. Theo en Rafael van der Vaart
HLD55 Behind the scenes.indd 134
hebben veel gemeen. Allebei analist, linkspoten,
jongens van de straat én levensgenieters. Nadat ze
zijn gestopt met voetbal zijn ze een paar kilo aan-
gekomen. Ze zijn de eersten om dat te onderkennen.
Theo: “Ik vind het leuk om gezellig met vrienden
een hapje te gaan eten. Ik ga dan niet zeggen: doe
mij maar een bak sla.”
Rafael: “Wij kunnen moeilijk zeggen dat we nog
een sixpack hebben. Nou ja, die hebben we wel,
maar die hebben we heel goed verstopt.”
Fotomodel
“Kan ik dat wel?” vroeg atlete Femke Bol zich
hardop af toen we haar benaderden voor een
modische shoot. En of ze het kan! De hordeloopster
die afgelopen jaar doorbrak, kan zo door voor foto-
model. En iets in ons zegt dat het weliswaar haar
eerste grote fotoshoot voor een magazine was, maar
zeker niet haar laatste.
Schaatsmusketiers
Het idee was er al een tijdje om vrienden
Thomas Krol, Dai Dai N’tab en Kai Verbij samen
te interviewen en fotograferen. Het thema was snel
bedacht: drie schaatsmusketiers. Verslaggever Luuk
Blijboom ging met een negatieve coronatest op zak
het gesprek in met dat idee in het achterhoofd. En
fotograaf Stephan Tellier en artdirector Miranda
Castelein gingen langs bij de Leidse scherm-
vereniging en kledingverhuurbedrijf Hoppezak in
Leiden. Eén voor allen, allen voor één. Het resultaat fotograaf stephan tellier
is een voltreffer. en de drie musketiers.
134
14-01-2021 14:36
 Barbara barend, Bouchra &
robin van persie en
V.l.n.r.: hoofdredacteur Jasper Boks,jasper
hoofdredacteur Theo Janssen,
boks Fotograaf jasper faber legt Kjeld Nuis
Rafael van der Vaart en Frits barend en Joy beune vast voor de cover.
verslaggeefster diana kuip & wilco kelderman. hoofdredacteur jasper boks
interviewt Femke bol terwijl
zij in de visagie zit.

De volgende Helden ligt vanaf 30 maart in de winkel

135

HLD55 Behind the scenes.indd 135 14-01-2021 14:37

 colofon
UITGAVE MEDEWERKERS VERSCHIJNINGSDATA HELDEN 2021: Prijswijzigingen voorbehouden.
Helden Magazine B.V. Louise Arnoldussen, Özcan Akyol, Kim 26 januari, 30 maart, 1 juni, 10 augustus, BEËINDIGEN VAN HET ABONNEMENT
ADRES Barend, Léon Bellaart, Steven Berkhout, 16 november. Via www.aboland.nl of bel 0251-257924.
olympisch stadion 10 Luuk Blijboom, Jeffrey Brilman, Maartje VRAGEN OVER ABONNEMENTEN COPYRIGHT
1076 DE Amsterdam van den Broek, Nicolette Brøndsted, Herman Voor vragen over uw abonnement, het © 2020 Helden Magazine B.V. Niets uit deze
E-MAIL Brusselmans, Rosa Dieker, Peter Heerschop, aanvragen van een abonnement of vragen/ uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden
info@helden.media Maxim van Helvoort, Richard Jansen, Raymond klachten over de bezorging mail naar klan- verveelvoudigd, opgeslagen in een geauto-
WEBSITE Kerckhoffs, Victoria Koblenko, Diana Kuip, tenservice@aboland.nl of bel 0251-257924. matiseerd gegevensbestand of openbaar
helden.media Thomas Olsthoorn, Jetty van Pelt, Derk Sauer, ABONNEMENTSVOORWAARDEN worden gemaakt, op welke wijze dan ook,
OPRICHTER Jaap Stalenburg, Jarmilla van Stralen, Tom Het abonnementsgeld dient vooruit te zonder schriftelijke toestemming van de
Barbara en Frits Barend Taminiau, Kelly van Tilborg, Rob Willemse. worden voldaan. Bij niet tijdige betaling uitgever. Het is niet toegestaan Helden Magazine,
HOOFDREDACTIE SALES & MARKETING worden herinneringskosten in rekening zonder schriftelijke goedkeuring op te nemen
Jasper Boks ROSA DIEKER, ROSA@HELDEN.MEDIA gebracht. Het abonnement geldt voor het in een leesportefeuille. Helden Magazine is niet
ART DIRECTOR & VORMGEVING REDACTIONELE SAMENWERKINGEN aantal opgegeven edities en wordt daarna aansprakelijk voor eventuele onjuistheden
Miranda Castelein Steven Berkhout, steven@helden.media (behoudens tijdige opzegging) automatisch in deze uitgave en is eveneens niet verant-
REDACTIE Tom Taminiau, tom@helden.media verlengd in een abonnement voor onbepaalde woordelijk voor handelingen van derden die
marlies van cleeff OPERATIONS MANAGER tijd. Binnen de eerste abonnementstermijn kan mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van
EINDREDACTIE jarmilla van stralen het abonnement alleen tegen het einde van de deze uitgave. Helden Magazine behoudt zich het
Marijke Barend, Edwin Struis DRUK overeengekomen abonnementstermijn worden recht voor ingezonden materiaal zonder ken-
FOTOGRAFIE Senefelder Misset, Doetinchem beëindigd. Opzegging dient in dat geval uiterlijk nisgeving vooraf of gedeeltelijk te publiceren.
Patrice Börger, Ferdy Damman, Dirk-Jan van Dijk, een maand voor verschijning van het eerste Over uitslagen van prijsvragen en/of speciale
Jasper Faber, Maurits Giesen, Martin de Jong, LOS NUMMER nummer van de nieuwe abonnementstermijn acties wordt niet gecorrespondeerd.
Raymond Kerckhoffs, Neeltje Kleijn, John Kramer, Adviesprijs € 7,99. te gebeuren. Beëindiging van het abonnement
Marcel Krijger, Stef Nagel, Stephan Tellier, ABONNEMENTSPRIJZEN PER 5 NUMMERS na automatische verlenging kan met inacht-
Tommy N Lance, Manon van der Zwaal, ANP. Regulier abonnement € 38,75. neming van een opzegtermijn van een maand.

verkoopinformatie
Kjeld Nuis & Joy Beune (pag. 10) Advertenties
uniqlo.com, merceramsterdam.com, ABN AMRO WTT 33
filippa-k.com, stories.com, arket.com Foodmaker 8
GAMMA 2, 3
Helden dingen (pag. 53) GASSAN 43
Foodmaker.nl, mline.nl, bike.shimano. Stichting KiKa 113
com KPN 140
M line 23
Univé 139
Vodafone 99
100% NL 79

MELD JE AAN VOOR DE NIEUWSBRIEF:

HELDEN.MEDIA/NIEUWSBRIEF
OF VOLG HELDEN VIA SOCIAL MEDIA

DE VOLGENDE HELDEN LIGT VANAF 30 MAART IN DE WINKEL

HLD55 colofon.indd 136 14-01-2021 15:18
 ook
leuk
om c
adea
u te
geve
n

5 nummers
voor maar € 29,
99
(IPV 41,95)

ga naar www.helden.media/abonneer of bel 0251 - 25 79 24

VRAGEN OVER ABONNEMENTEN KUN JE PER MAIL STELLEN VIA KLANTENSERVICE@ABOLAND.NL OF TELEFONISCH VIA 0251-25 79 24 (€0,10 per minuut). JE KUNT OOK NAAR WWW.HELDEN.MEDIA/KLANTENSERVICE GAAN
EN HET JUISTE SERVICE FORMULIER INVULLEN. DE AANBIEDING IS GELDIG TOT EN MET 31/12/2021 EN IS INCLUSIEF VERZENDKOSTEN. PRIJSWIJZIGINGEN, DRUK- EN ZETFOUTEN VOORBEHOUDEN. HELDEN MAGAZINE KOST
IN DE WINKEL €7,99. ABONNEMENTEN IN HET BUITENLAND ZIJN MOGELIJK. JE ABONNEERT JE TENMINSTE VOOR HET OPGEGEVEN AANTAL EDITIES EN TOT WEDEROPZEGGING. OPZEGGEN NA ONTVANGST VAN DE EERSTE EDITIE
UIT DE GEKOZEN ACTIEPERIODE IS HEEL EENVOUDIG EN KAN PER MAAND. CADEAU-ABONNEMENTEN STOPPEN AUTOMATISCH.

HLD55 Werf jaarabonnement 5 nrs.indd 137 14-01-2021 14:05

 verwarring
De invloed van de zogenaamde twaalfde man is blijkbaar minder groot dan gedacht.
Ajax, PSV en Feyenoord vormen ook zonder hun trouwe aanhang weer de traditio-
nele top drie. Op z’n hoogst is het opmerkelijk dat FC Twente in een leeg stadion
weer het FC Twente is dat herinneringen oproept aan de tijden dat de Grolsch Veste
een onneembare veste heette dankzij de fanatieke aanhang. De factor (thuis)publiek
blijkt dus grotendeels flauwekul en leuk voor de bühne.
De grote verwarring over de invloed van een fluitconcert wordt mede veroorzaakt
doordat we thuis op de bank het idee krijgen dat het een dolle boel is in al die stadi-
ons van Sevilla tot Zwolle. Ik vermaak me voor de buis kostelijk en erger me tegelijk
blauw aan de ingestarte stadiongeluiden bij wedstrijden die het verschil moeten aan-
tonen tussen een live-verslag van Heerenveen-Vitesse in het Abe Lenstra stadion en
SC Buitenveldert-WVHEDW op een verlaten amateurcomplex. Het stadion is een
lege bak, maar thuis voor de buis denken we dat tienduizenden supporters fanatiek
staan en zitten mee te zingen. Bij FC Groningen-Ajax klonk zelfs van lege tribunes,
dankzij een creatieve beeldbandredacteur, het massaal gezongen lied ‘wie niet springt,
op z’n frits die is een Jood’, waarmee Ajax buiten Amsterdam zo vaak wordt/werd toegezongen.
Frits Barend is sportjournalist, vormde Het hockey staat bekend als progressief op het gebied van spelregels, maar we kunnen
jarenlang een duo met Henk van Dorp nu wel concluderen dat de KNHB qua sfeer nog veel kan leren van haar grote voet-
en lanceerde Helden in 2009 met balzuster. Ik kan niet wachten om op televisie naar Bloemendaal-Kampong te kijken
dochter Barbara. met ineens duizenden fictieve advocaten en notarissen op de tribunes die fluiten en
juichen als op een gemiddelde pre-corona voetbaltribune vol fanatieke supporters.
Bij deze raad ik ook alle cabaretiers die klagen over lege zalen aan zich voor een keer
te spiegelen aan het voetballen. De eigen technicus kan toch wel een geluidsband met
lachende en klappende toeschouwers instarten als Peter Pannekoek een grap maakt?
Sterker, ze kunnen ook publiek in de voorstelling monteren, zodat we thuis denken
dat we naar Jochem Myjer kijken als ware het nog 2019 is. Leve de fictie.
Toen was daar ineens Zo was het bijna humoristisch om Gio Lippens afgelopen jaar dagen achtereen op
NPO Radio 1 live verslag te horen doen van een etappe in de uitgestelde Ronde van
de Testimonial ter Italië, waarna hij een half uur later net zo makkelijk verslag deed van de etappe die
tweeduizend kilometer verderop werd gereden in de ook al uitgestelde Ronde van
ere van de spits van Spanje. Ik verzin het niet, en Lippens al helemaal niet. De wielerdeskundige was op
22 oktober eerst in een bezemhok live getuige van het veroveren van de roze leiders-
Amerika, Donald trui in de Giro door Wilco Kelderman na de zware bergetappe naar Laghi di Cancano
om een half uur later achterop de fictieve motor te verslaan hoe de Ier Daniel Martin
Trump. De harde de derde etappe in Spanje won en ‘onze’ Sloveen Primoz Roglic de rode leiderstrui
behield.
kern van Trump- Corona heeft de topsport kortom een nieuwe dimensie gegeven, de dimensie van
de fantasie, het geloof in de verbeelding. De lockdown werd begin 2021 verlengd,
aanhangers sloopte toeschouwers waren nog altijd taboe in stadions.
En toen was daar ineens op woensdagavond 6 januari de Testimonial ter ere van de
vakkundig de spits van Amerika, Donald Trump. Het was nog niet eens zijn officiële afscheids-
wedstrijd, maar toch kwamen tienduizenden supporters naar Washington. En het
defensie van het duel werd live op televisie uitgezonden. De harde kern van Trump-aanhangers sloopte
tijdens een tv-verslag op CNN vakkundig de defensie van het Capitool. Over het
Capitool algemeen zijn samenvattingen surrogaat, maar zelfs de samenvatting van die wedstrijd
in Washington bleef spannend. Kortom, aan het begin van het jaar won de werkelijk-
heid toch weer van de verbeelding.

138

HLD55 Columns.indd 138 14-01-2021 14:32

 Univé,
Supporter van
schaatsen

Ook tijdens dit historische seizoen is Univé, Supporter van Sport trotse partner van het schaatsen.
Van 11 januari tot en met 14 februari vindt de ISU Competition Bubble plaats.
Houd de Facebookpagina van Supporter van Sport in de gaten
voor het laatste nieuws, behind the scenes video’s en supporters winacties!

ISU EK Allround & Sprint - 16 - 17 januari 2021 | ISU World Cup - 22 - 24 januari 2021
ISU World Cup - 29 - 31 januari 2021 | ISU WK Afstanden - 11 - 14 februari 2021

Supporter
van Sport

HLD55 ADV.indd 139 13-01-2021 10:42

 We houden
allemaal
van Oranje
Daarom verbindt kpn Nederland met voetbal. Het zit in onze
cultuur en onze geschiedenis. Het is de populairste sport
van het land. kpn steunt het Nederlandse voetbal in de volle
breedte, van het amateurvoetbal tot de Leeuwinnen, de
eDivisie, als hoofdsponsor van de Eredivisie én natuurlijk Oranje!
Wij verbinden fans middels technologie met hun idolen.

kpn. Het netwerk van het Nederlandse voetbal.

HLD55 ADV.indd 140 13-01-2021 10:41