uÛ≤>∑e‘·+˝À

∫qïø£<∏ä\T

Á|üj·÷>∑ sêeTø£èwüí
 ii uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<∏ä\T
Á|üj÷· >∑ sêeTø£èwüí

yÓTT<ä{Ï eTTÁ<äD : »qe] 2015

Á|ü‘T· \T : 1000
ø±|”s¬ {’ Ÿ: düs«¡ Vü≤≈£îÿ\T s¡#s· TT‘·$.
yÓ\ : ` 125
$ 10

eTTK∫Á‘·+ : yêdüT
˝À|ü* u§eTà\T : u≤|ü⁄
ù|CŸ ˝Òne⁄{Ÿ : wüø˝° Ÿ nVü≤à<é
|ü⁄düøÔ ±\T \_Û+#·T dü\ú eTT:
Á|üj·÷>∑ sêeTø£èwüí
30`265/25/9/3,
yÓ+ø£fXÒ «¯ s¡ q>∑s,Y mø˘‡f…q¸Hé 2,
ÄsY.ø¬ .|ü⁄s¡+ b˛düT,º dæø+Ï Á<ëu≤<é`56.
bò˛Hé: 9849990107
eT]j·TT
nìï Á|üeTTK |ü⁄düÔø£ $Áø£j·Tπø+Á<ë\T

eTTÁ<äD : ø£s¸¡ ø˘ ÄsYº Á|æ+≥sY‡,

$<ë´q>∑s,Y ôV≤’ <äsêu≤<é ` 44
bò˛Hé: 040`27618261
uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T iii

ÇB es¡Tdü....
1. düT‘·|⁄ü &ÉT - |üè•ï 1
2. n~‹ - ~‹ 4
3. ø£+düT&ÉT 6
4. lø£èwüí »qq+ 10
5. jÓ÷>∑e÷j·T 14
6. |üP‘·q 17
7. X¯ø£{≤düTs¡T&ÉT 21
8. ‘·èD≤es¡TÔ&ÉT 24
9. ã\sêeTø£èwüßí\T 27
10. e÷‘·è <ä+&Éq 32
11. ãè+<ëeq+ 37
12. ãø±düTs¡T&ÉT 41
13. n|òüTT&ÉT 44
14. ø£èwüíe÷j·T 46
15. <Û˚qTø±düTs¡T&ÉT 49
16. ø±[j·TT&ÉT 51
17. y˚<•ä s¡T&ÉT - ÄX¯«•s¡T&ÉT 56
18. Á|ü\+ãT&ÉT 58
19. eTùV≤+Á<ä >∑s«¡ uÛ+Ñ >∑+ 61
20. >√es¡∆q–] 64
21. düT<äs¡ÙqT&ÉT 66
22. eèwüu≤Û düTs¡T&ÉT - y√´e÷düTs¡T&ÉT 69
23. nÁ≈£Ls¡T&ÉT 72
iv uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
24. ø£èwüí©\ 75
25. ø£+düuÛÑè‘·T´&ÉT 78
26. düT<ëeTT&ÉT - ≈£îã® 81
27. eT+<ä>∑‹ 84
28. #êD÷s¡ eTTwæ≈º î£ \T 87
29. ø£+dü dü+Vü‰s¡+ 90
30. ø±\j·TeqT&ÉT 93
31. s¡TøÏàD°ø£èwüßí\T 97
32. düÁ‘êõ‘·TÔ 101
33. sê<Ûëø£èwüßí\T 105
34. |òüT+{≤ø£s¡Tí&ÉT 109
35. bÂ+Á&É≈î£ ì >∑s«¡ uÛ+Ñ >∑+ 112
36. ø£èwüßí&ÉT`≈£î#˚\T&ÉT 115
37. qs¡ø±düTs¡T&ÉT 120
38. u≤D≤düTs¡T&ÉT 124
39. e÷‘·èyê+#Û· 127
40. ns¡Tq® T&ç n–ïÁ|üyX˚ +¯ 130
41. eTqdüTø√ e÷<Ûeä ⁄&ÉT 133
42. sêj·Tu≤s¡+ 137
43. |òüT{À‘·ÿ#·T&ÉT 140
44. >±+<Ûë] XÊ|ü+ 143
45. j·÷<äe eTTdü\+ 146
46. lø£èwüí ìsê´D+ 150
uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T v

eTT+<äTe÷≥
yê´düÁb˛ø£yÔ TÓ qÆ uÛ≤>∑e‘·+ ÄdæøÔ ‘£ ê«ìï, uÛøÑ j ÔÏ ÷Ó >±ìï, ne‘ês¡‘‘· êÔ«ìï
Á|ü‹bÕ~düTÔ+~. »{Ï\yÓTÆq y˚<ë+‘· XÊÅkÕÔìï ˝Àø±ìøÏ n+<äCÒdæHê
yê´düeTVü≤]¸ Vü≤è~˝À ‘Ó*j·Tì Äy˚<qä @<√ ø£<˝ä ≤&É>±, <ëì ìyês¡Dø¬ ’
#˚dqæ Á|üjT· ‘·ïy˚T uÛ≤>∑e‘· s¡#q· ≈£î Hê+~ |ü*øÏ+~. Ç+<äT uÛ>Ñ e∑ <ä“ø¤ ìÔÏ
>∑T]+∫ Á|ü‘´˚ ø£+>± $e]dü÷,Ô uÛøÑ ÔÏ ˝Òì<˚ eTTøÏÔ kÕ<Û´ä + ø±<äì ‘Ó*bÕs¡T.
n+‘˚ø±ø£ ne‘ês¡‘‘· êÔ«ìï Ç+<äT düeTÁ>∑+>± $X¯Bø£]+#ês¡T. n+<äTe\q
yê´dü eTT˙+Á<äT\πø ø±ø£, j·TT>∑j·TT>±+‘·sê\ qT+&ç uÛ≤>∑e‘·+ #·~y˚
Á|üC≤˙ø£+ n+<ä]ø° ∫‘·XÔ Ê+‹ì Á|ükÕ~dü÷HÔ ˚ ñ+~!
á uÛ≤>∑e‘· ø£<ë∏ eTè‘·+ C≤„HêìøÏ Á|ürø£ nsTTq yê´düu>ÑÛ y∑ êqTì |òTü +≥+
qT+&ç C≤\Tyê], $sê– nsTTq X¯óø£ÁãVü≤à yê≈£îÿ <ë«sê yÓ\Te&ç, uÛ≈Ñ î£ &Ô q’Ó
|üØøÏ‘å T· Ô Vü≤è<äjT· eT+<äT ì*∫+~. n+<äTe\qH˚ uÛ≤>∑e‘·+, uÛøÑ ,ÔÏ C≤„q,
yÓs’ ê>∑´ s¡÷|ü+>± $sêõ\T¢‘√+~.
uÛ ≤ >∑ e ‘· y Ó T Æ q uÛ ≤ >∑ e ‘· + Ä<Û ë ´‹àø£ ˝À‘· T \qT ø£ * –q Äq+<ä
s¡deü Tj·TkÕ>∑s+¡ . uÛeÑ s√>∑ ìyês¡D≈£î ~e´ Wwü<+äÛ . Ç≥Te+{Ï uÛ≤>∑e‘êìï
#·<Tä es¡T\≈£î ÄdüøÔÏ ø£*–+#˚ $<Û+ä >± ∫qï ø£<\ä∏ s¡÷|ü+˝À n+~+#˚+<äT≈£î
Á|üjT· ‹ï+∫q l Á|üj÷· >∑ sêeTø£èwüí >±] ø£èwæ n_Ûq+<ä˙j·TyÓTqÆ ~. düsfi¡ y¯ TÓ qÆ
XË*’ ˝À, düs«¡ »qs¡+»ø£+>±, ÄdüøøÔÏ s£ +¡ >± ñ+&˚+<äT≈£î Äj·Tq #˚dqæ Á|üjT· ‘·ï+
Á|üX¯+dü˙j·T+.
kÕ«$T C≤„q<ëq+<ä
n<Ûä´≈£åî\T
 vi uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
l Á|üj·÷>∑ Á|üø£èwüº j·÷>∑+
- l<ä‘·ÔÁ|ükÕ<é |üs¡e÷‘·Tàì
‘·s‘¡ s· ê\T>± ìs¡+‘·s+¡ >± á C≤‹ ÁX¯eDÒ+Á~j·÷˝À¢ uÛ≤>∑e‘·+˝Àì
ø£<\ä∏ T Á|ü‹ì<Û«ä ìdü÷HÔ ˚ ñHêïsTT. á C≤‹ Vü≤è<äjT· >∑V≤ü «sê˝À¢ á ø£<\ä∏ T
ìøÏbå ÕÔ˝’… ñ+&ÉH˚ ñHêïsTT. z <˚eøÏ, z edüT<˚e⁄&ÉT, z q+<äT&ÉT, z j·TXÀ<ä,
z ñ<äe∆ ⁄&ÉT, z nÁ≈£Ls¡T&ÉT, Ç˝≤¢ uÛ≤>∑e‘·+˝Àì mH√ï bÕÁ‘·\T á C≤‹øÏ
∫s¡|ü]∫‘·yÓTÆq H˚kÕÔ\T. ã\sêeTø£èwüßí\T Äràj·Tã+<ÛäTe⁄\T. á C≤‹
»qT\T ìedæ+#˚ Á|ü‹ ÁbÕ+‘·eT÷ z >√≈£î\y˚T, z ãè+<ëeqy˚T! >√|æø\£ +‘ê
á C≤‹ Ç+{Ï Ä&É|&ü TÉ #·T˝Ò!
@ neTàeTà nsTTHê, @ u≤eTà nsTTHê, eTqeTD√í, eTqTeTsê*H√,
‘·q >∑T+&Ó\ô|’ |üsT¡ +&Éu≥
… Tºø=ì uÛ≤>∑e‘·+˝Àì ∫ìïø£<*ä∏ ï #ÓãT‘·÷, lø£èwüí
dü+ø°s¡Ôq+ #˚sTTdü÷Ô, ∫∫Ãø=&ÉT‘·÷ ìÁ<ä|ü⁄#·Ã≥+ á C≤‹es¡Ôq˝À düs¡«
kÕ<Ûës¡DyÓTqÆ <äèX¯´+. ãVüQfi¯ Á|ü#ês¡+˝À ñqï uÛ≤>∑e‘·+˝Àì ∫ìï ∫ìï
ø£<*ä∏ ï, ªeTs¡\ n<˚\ sêe÷j·TD+ãì...μ $X¯«Hê<∏ä yês¡T nqï≥T¢, ‹]–
Áyêdæ eT∞fl bÕsƒ≈¡ î£ \ ÄyÓ÷<ëìï bı+<ä>*∑ >±s¡T l Á|üjT· >∑ sêeTø£èwü.í Ç~
l Á|üj÷· >∑yês¡T #˚dqæ Á|üøè£ wüº j·÷>∑yT˚ ! Á|üj÷· >∑yT˚ ! eT∞fl á uÛ≤>∑e‘·+˝Àì
∫qïø£<∏ä\T, qe´yês¡ |üÁ‹ø£˝À <ÛësêyêVæ≤ø£+>± |üs¡+|üs¡>± Á|ü#·T]‘·yÓTÆ,
Á|üC≤yÓ÷<ëìï bı+<ä>\∑ >∑{≤ìøÏ, uÛ≤>∑e‘·+˝Àì ø£<\ä∏ ì‘·´yÓTqÆ dü‘´· yÓTqÆ
Äø£s¸¡ D ˇø£ m‘·sÔ TT‘˚, sêeTø£èwü>í ±] ø£<ë∏ ø£<qä∏ XË*’ ˝Àì e÷<ÛTä s¡´+ eTs√
ã\e‘·Ôs¡yÓTÆq Äø£s¡¸D nsTT ì*∫+~. l Á|üj·÷>∑ yê] |òüT+≥+
ø£$‘ê»\+˝À ø£\Te|ü⁄e«sTT q]Ô+∫+~. ø£$‘êeq+˝À ˝Ò&|ç \æ s¢ TT #Ó+>∑T
#Ó+>∑Tq >¬ +‹+~.
ªleTHêïsêj·TDT&ÉT ∫ìïø£èwüß&í ’Ó <˚eøÏ >∑sꓤq »ìà+#ê&ÉT.
uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T vii

edüT<˚e⁄&ÉT Äq+<ä+‘√ ñ_“‘·_“ã“j·÷´&ÉT

ø±˙ |æ∫Ñ·*¢ <˚eøÏ e÷Á‘·+ ø£˙ïs¡T eTT˙ïs¡T>± $\|æ+∫+~. dæsT¡ ˝§\T≈£î‘·Tqï
‘·q ∫Hêï]_&Éq¶ T >∑T+&Ó\≈£î Vü≤‘·TøÔ =ì bı]¢bı]¢ @&çÃ+~μ ` lø£èwü»í qq+
ø£<qä∏ T l Á|üj÷· >∑ Çø£ÿ&É Äù|kÕs¡T.
|ü⁄≥ºuÀj˚T ãT&É‘&· TÉ kÕø屑·TÔ lVü≤]j˚T nì Hês¡<ë<äT\T #Ó|Œü H˚ #ÓbÕŒs¡T.
>∑T+&Ó\≈£î Vü≤‘·TÔ≈£îqï Ä ∫Hêï] dæs¡T˝§\T≈£î‘·÷, l\ø°Î düy˚T‘·T&Ó’
ñHêï&ÉT. nsTTHê m+<äT\ø° ø£˙ïs¡T? ø£+dü uÛÑj·Te÷? $&Ée˝Òì
yê´yÓ÷Vü≤e÷? nqï dü+X¯jT· + bÕsƒ≈¡ î£ \≈£î ø£\T>∑T‘·T+~.
Ç+‘·{‘Ï √ lø£èwü»í qq+ ø£<ä∏ (m|æk˛&é) eTT–dæ+~. jÓ÷>∑e÷j·T nqï
ø£<ä∏ Äs¡+uÛyÑ TÓ +Æ ~.
ªneTà @&ÉT|ü⁄ _&ɶ $Hêï&ÉT. <˚eøÏ uÛj Ñ T· + ©˝≤ø£èwüß&í TÉ |üdøæ {£ ≤º&TÉ .
leTHêïsêj·TDT&ÉT ì»s¡÷|ü+˝À Á|ü‘´· ø£yå TÓ HÆ ê&ÉTμ Ç˝≤ jÓ÷>∑e÷j·T ø£<qä∏ T
l Á|üj÷· >∑ Äs¡+_ÛkÕÔsT¡ .
ˇø£ ø£<ä∏ eTT–+|ü⁄˝Àì ø£<qä∏ + eTs√ ø£<ä∏ Äs¡+uÛ+Ñ ‘√ #˚sTT #˚sTT ø£*|æ+~.
@ø£d÷ü Á‘·‘· |ü]&Û$É *¢+~. ø£<qä∏ +˝À Hê≥ø°jT· ‘·, sêeTD°jT· ø£‘· bı+–bı]¢
ø£$‘ê$Hê´düyTÓ Æ #Ó\sπ –+~. m|æk˛&Éq¢ T $uÛõÑ +#·≥+˝Àq÷, ˇø£ ø£<eä∏ TT–+|ü⁄
eTs√ ø£<ä∏ Äs¡+uÛ≤ìï Ä*+>∑q+ #˚dTü ø√e≥+˝Àq÷, sêeTø£èwü>í ±] XË©’
$Hê´dü+ bÕsƒ≈¡ î£ *ï Äø£≥Tº≈î£ +≥T+~.
edüT<˚e⁄&ÉT •X¯óe⁄HÓ‘T· øÔ =ì >√≈£î˝≤ìøÏ yÓfifl‚ düìïy˚XÊìï |ü]o*<ë›+.
ª•X¯óyÓq’ ø£èwüj
í T· ´qT m‘·TøÔ =ì edüT<˚e⁄&ÉT j·TeTTHêq~ì düMT|æ+#ê&ÉT.
lVü≤] •X¯ós¡÷|ü+˝À ‘·qqT düMT|æ+#ê&Éì ‘Ó\TdüTø=ì j·TeTTq dü+‘√wü+‘√
|üse¡ •+∫+~. yÓ+≥H˚ s¬ +&ÉT>± N* edüT<˚e⁄ìøÏ <ë] Ç∫Ã+~μ nHêïs¡T
l Á|üj÷· >∑.
 viii uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
j·TeTTq edüT<˚e⁄ìøÏ <ë]ì#˚à |òTü ≥º+˝À, lÁ|üj÷· >∑ sêeTø£èwüí ø£$
Vü≤è<äjT· + j·TeTTq n+‘·s+¡ >∑+˝ÀøÏ ‘=+– #·÷∫+~. |üse¡ ÷‘·à <äsÙ¡ q+‘√
|üs¡e•+∫q j·TeTTq Vü≤è<äj·÷ìï l Á|üj·÷>∑yês¡T ‘·&ç$T #·÷#ês¡T.
ÄbÕ´j·T+>± ÄÅsy›¡ TÓ qÆ ø£qTï\‘√ <ä]Ù+#ês¡T.
∫ìïø£èwüßíì yÓqïø£èwüßíì ∫*|æ#˚wüº\‘√, e\|ü⁄#˚wüº\‘√ q+<ä>√≈£î\+
|üs¡e•+∫b˛e{≤ìøÏ j·TeTTq <ë] #·÷|æ+~. sêdü©\≈£î j·TeTTq
sê»e÷sêZìï |ü]∫+~.
edüT<˚e⁄&ÉT q+<ä>√≈£î\+ #˚] ‹]– yÓqT~]π> düìïy˚X+¯ ˝À l Á|üj÷· >∑
ªedüT<˚e⁄&ÉT q+<äTì>∑èVü≤+˝Àì |ü⁄]{Ï>~∑ ˝ÀøÏ Á|üy•˚ +#ê&ÉT. j·TXÀ<ä |üøÿ£ ˝À
eT>∑•X¯óe⁄qT |ü&TÉ ø√u…{≤º&TÉ . nø£ÿ&ÉTqï Ä&É•X¯óe⁄qT #˚‘T· ˝À¢øÏ rdüT≈£îì
ˇø£ÿø£åD+ ‘·q_&ɶ e+ø£ ‘·<˚ø£+>± #·÷dæ, #ÓeTà–*¢q ø£fi¯fl‘√ –Ás¡Tq yÓqøÏÿ
‹]– ãj·T≥≈£î e#êÃ&ÉT. q&ÉTdüTHÔ êï&˚ ø±˙ eTqdü+‘ê q\¢qj·T´ MT<˚
ñ+~μ nì ÁyêkÕs¡T.
q&ÉTdüTqÔ ï edüT<˚e⁄ì eTqdüT m˝≤ q\¢qj·T´ ô|H’ ˚ ñ+<√, á yêø±´*ï
ÁyêdüTqÔ ï l Á|üj÷· >∑ sêeTø£èwüí eTqdüT‡ ≈£L&Ü q\¢qj·T´ô|H’ ˚ ñ+~. >∑T+&Ó˝À¢
m+‘·{Ï ÄÅs‘›¡ · ñ+fÒH√ ø±ì, Ç˝≤+{Ï yêø±´\T s¡#q· ˝À¢ C≤\Tyês¡e⁄. á
yêø±´˝À¢ì X¯u≤›\T, nø£så ê\T ÄÅs‘›¡ ˝· À ‘·&dç æ eTT<äs› TT, eTT<äT˝› §\T≈£î‘·÷
e´ø£yÔ TÓ HÆ êsTT. á düìïy˚X+¯ ˝À l Á|üj÷· >∑ edüT<˚e⁄ì n+‘·s+¡ >∑+‘√ |ü]|üPs¡í
‘ê<ë‘êà´ìï bı+<ës¡ T . |æ ‘ · è Vü ≤ è<ä j · T +˝Àì Äy˚ < ä q nø£ å s ê˝À¢
kÕø屑·ÿ]+∫+~.
•X¯óyÓq’ ø£èwüßqí ≈£î |üP‘·q düqÔ ´$T#˚à |òTü {≤ºìï MøÏ<å ë›+, düMTøÏ<å ë›+.
ª©˝≤•X¯óe⁄ ˇø£ >∑T≥ø£ y˚kÕ&ÉT
e÷j·÷düT+<ä] kÂ+<äs´¡ + ø°D
å +Ï ∫+~.
uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T ix

Ç+ø=ø£ >∑T≥ø£ y˚kÕ&ÉT.

ÁbÕD≤*ï q*ù|dæq≥T¢ u≤<Û|ä &ü +ç ~.
eTs√>∑T≥ø£...
ô|<ä>› ± n]∫+~. ∫ìïø£èwüßìí ne‘·\≈£î ‘√ôdj·÷´\ì Á|üjT· ‹ï+∫+~.
ø±˙...
|æ\y¢ ê&ÉT ÄyÓTqT e~*ô|≥º˝<Ò Tä .
Ç+ø√ >∑T≥ø£ y˚kÕ&ÉT.
s¡øÿ£ dæ s¡øeÔ£ ÷+kÕ\ìï+{Ï˙ |”˝ÃÒ kÕ&ÉT.
<ë+‘√ |üP‘·q >±e⁄πøø£\T ô|&ÉT‘·÷ –\–˝≤ ‘·qTï≈£î+≥÷ H˚\≈£î ˇ]–+~μ
á ø£<qä∏ +˝À l Á|üj÷· >∑ sêeTø£èwüí •X¯óe⁄qT ©˝≤•X¯óe⁄ nHêïs¡T.
|üP‘·qqT e÷j·÷düT+<ä] nHêïs¡T. á Á|üj÷Ó >±˝Ò eTqdüTqT Vü≤‘·T≈Ô î£ H˚˝≤
ñHêïsTT.
á düìïy˚X+¯ ˝Àì ;Ûu‘ÑÛ ‡· s¡deü s¡qí ˝À ≈£L&Ü e÷<ÛTä s¡´>∑TD+ ø£<+ä ‘=øÏÿ+~.
>∑T≥ø£ >∑T≥ø£q÷ n_Ûe]í+#·≥+‘√, Ä düìïy˚X+¯ ø£qTï\ eTT+<äT »s¡T>∑T‘·Tqï
nqTuÛ÷Ñ ‹ bÕsƒ≈¡ î£ \≈£î ø£\TZ‘T· +~. á düìïy˚X+¯ ˝À Hê≥ø°jT· ‘·, ø£$‘ê<Û√s¡DÏ
ø£\>∑*dæ ;Ûu‘ÑÛ ‡· s¡d+ü ˝À e÷<ÛTä sê´ìï |ü+&ç+#êsTT. ø=~› ø£D å ≤\T bÕsƒ≈¡ î£ ì
eTqdüT q+<ä>√≈£î\+˝À $Vü≤]düTÔ+~. á düìïy˚X¯+‘√ ‘ê<ë‘êà´ìï
dü+‘·]+#·T≈£î+≥T+~.
l Á|üj÷· >∑ sêeTø£èwüí ø£$‘êeTj·TyÓTqÆ e#·q s¡#H· ê yÓu’ yÑÛ êìï e]íd÷ü Ô
b˛‘·÷ ñ+fÒ, Äj·Tq s¡#q· ˝Àì Á|ü‹ e#·Hê˙ï ñ<äV≤ü ]+#ê*‡+<˚. Äj·Tq
yêø±´*ï ø£$‘·«+˝À eTT+#Ó‹Ô eTq≈£î n+~+#ês¡T. ø±[<ëdüT ø£$‘·«+˝À
y˚<ë+‘·+ n+‘·Øq¢ yÓTÆ ñ+≥T+~. Ä~X¯+ø£sT¡ ì y˚<ë+‘· s¡#q· ˝À¢ ø£$‘·«+
bı+–bıs¡T‘¢ T· +~ nqï~ $E„\ ì•Ã‘ê_ÛÁbÕj·T+. l Á|üj÷· >∑ yê] á
uÛ≤>∑e‘·+˝Àì ∫qïø£<\ä∏ T s¡#q· ˝À, n≥T y˚<ë+‘·+, ‘ê‹Ô«ø£<√Û s¡D,Ï Ç≥T
 x uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
ø£$‘·« n_Ûeèø°øÔ s£ D
¡ #Ó{≤º|{ü ≤º˝dÒ Tü ≈£îì ∫+<äT\T ‘=ø±ÿsTT.
l Á|üj÷· >∑yê] >∑<´ä s¡#q· ˝À ø£$‘·«<Û√s¡DÏ nqï Á|üd+ü >±ìï Ç+‘·{‘Ï √
Ä|æ, Äj·Tq e#·Hê˝À¢ ì>∑÷&ÛÉyÓTÆq ‘ê‹Ô«ø£dü+|ü<äqT |ü]o*<ë›+,
|ü]XÀ~Û<ë›+. Äj·Tq s¡#q· ˝À ø=ìï yêø±´\T ô|ô’ |ø’ Ï n‹ kÕe÷q´+>±
>√#·]dü÷Ô ñqï|üŒ{Ïø°, ‘·s¡∫ #·÷ùdÔ Ä yêø±´˝À¢ ˇø£ eTVü≤‘·Ôs¡yÓTÆq
XÊgdü+ã+<Ûyä TÓ qÆ ‘·‘«Ô· yÓu’ eÑÛ + eTq*ï eTT>∑T*∆ ï #˚dTü +Ô ~.
lø£èwüíìsê´D |òüT≥º+˝À, l ø£èwüßí&ÉT <˚Vü‰ìï M&ç, }s¡∆«˝Àø±\≈£î
yÓfi‘¯ ê&ÉT. Ç+Á<ë~ <˚e‘·\T Äj·TqqT uÛøÑ ‘ÔÏ √ ø=*#ês¡T. l eTVü‰$wüßeí ⁄
yê]q+<ä]˙ düe÷<ä]+∫ ‘·q dü«kÕúHêìøÏ n+‘·]Ω‘T· &ÓH’ ê&ÉT. n|ü &ÉT l
Á|üj÷· >∑ sêeTø£èwüí ø£<ë∏ +‘·+˝À ªªÇ+Á~j·÷\≈£î ø£ì|æ+#·ì Ä |üse¡ ÷‘·TàDÏ,í
ãT~∆‘√ #·÷dü÷Ô ÁãVü‰à~ <˚e‘·\+‘ê ‘·eT ‘·eT dü«kÕúHê\≈£î yÓ[flb˛j·÷s¡Tμμ
nì ÁyêkÕs¡T.
ª|üse¡ ÷‘·à Ç+Á~j·T>√#·sT¡ &ÉT ø±&ÉT. n+‘·s“¡ Væ≤]+Á~j·÷\≈£î n+<äì
yê&É T μ nì n+≥÷H˚ l Á|ü j · ÷ >∑ ÁãVü ‰ à~ <˚ e ‘· \ T Äj· T qqT
n+‘·]+Á~j·TyÓTqÆ ªãT~∆‘√ #·÷dü÷μÔ nì ÁyêkÕÔsT¡ . á s¬ +&ÉT eø£ÿD≤\T
|üs¡düŒs¡ $s√<ÛäyÓTÆq$. n+‘·s¡“Væ≤]+Á~j·÷\≈£î n+<äì |üs¡e÷‘·àqT
n+‘·]+Á~j·TyÓTqÆ ãT~∆‘√ ÁãVü‰à~ <˚e‘·\T m˝≤ dü+<ä]Ù+#·>*∑ >±s¡T?
nqï~ Á|üX¯ï. Ç˝≤ Á|ü•ï+#·Tø=ì e<ä*y˚ùdÔ, á yêø£´+ ndü+ã<ä∆+
nì|ædTü +Ô ~. ø±˙ ‘·s∫¡ #·÷ùd,Ô XÊg#·sá #˚ùd,Ô á yêø£´+˝À ndü+ã<ä‘∆ ·
˝Òøb£ ˛>±, düTdü+ã<ä‘∆ · ñ+<äì düŒwüeº Te⁄‘·T+~.
ªj·T‘√ yê#√ ìes¡+Ô ‘˚ nÁbÕ|ü´ eTqkÕ düV≤ü ... |üsÁ¡ ãVü≤àqT <ä]Ù+#·˝øÒ £
yê≈£îÿ\T n+fÒ ãVæ≤]+Á~j·÷˝…q’ |ü+#·C≤„H+˚ Á~j·÷\T, eTqdüT n+fÒ eTH√
ãT~∆∫‘êÔV≤ü +ø±sê\H˚ n+‘·]+Á~j·T #·‘T· wüj º T· + yÓqT~s¡T>∑T‘êsTTμ nqï~
‘Ó‹’ ØÔ jÓ÷|üìwü‘T· .Ô á $wüj÷· H˚ï ªªÇ+Á~j·÷\≈£î ø£qT|æ+#·ì Ä |üse¡ ÷‘·TàDÏμí
uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T xi

nqï n_Ûe´øÏ˝Ô À e´ø°øÔ ]£ +#ês¡T l Á|üj÷· >∑.

ªeTqôd’ y˚<äe÷|üÔe´+ H˚Vü≤ HêHê-dæÔøÏ+#·q... Çø£ÿ&É á ˝Àø£+˝À
yÓ$’ <Û´ä + nH˚~ ˝ÒH˚ ˝Ò<Tä , ñqï<ä+‘ê |üse¡ ÷‘·à‘·‘«Ô· y˚T. Ä ‘·‘êÔ«ìï eTqdüT‘√H˚
Á>∑V≤æ +#ê*μ nqï~ ø£s√ƒ |üìwü‘T· .Ô
n+‘·]+Á~j·÷˝…’q eTH√ãT~∆ ∫‘êÔVü≤+ø±sê\≈£î |üs¡ÁãVü≤à n+<ä&Éì
‘Ó’‹ÔØj·T+ #ÓãT‘·÷ ñ+fÒ, n+‘·]+Á~j·TyÓTÆq eTqdüT‡‘√ |üs¡e÷‘·àqT
Á>∑V≤æ +#ê* nì ø£s√ƒ |üìwü‘T· Ô #Ób˛Ô+~. eT] á ñ|üìwüqà+Á‘ê\T |üsd¡ Œü s¡
$s¡T<äy∆ TÓ qÆ $ ø±yê? nqï~ Á|üXï¯ . ªø±e⁄μ nH˚ Ä~X¯+ø£sT¡ \T ‘·eT uÛ≤wü´+˝À
H=øÏÿ eø±ÿDÏ+#ês¡T.
ªn+‘·s“¡ Væ≤]+Á~j·÷\T |üsÁ¡ ãVü≤àqT <ä]Ù+|ü˝eÒ ⁄μ nqï ‘Ó‹’ ØÔ jÓ÷|üìwü‘T· Ô
ø£<qä∏ + yêdüeÔ y˚T nsTTHê, ªÄ#êsê´>∑eT dü+düÿè‘˚q eTqôde’ Ç<ä+ ÁãVü≤à
@ø£s¡dü+ Ä|üÔe´+, Ä#ês¡T´ì ‘·‘·Ô«uÀ<Ûä‘√, y˚<ë+‘· XÊÅkÕÔ<Ûä´j·Tq+‘√
dü+düÿ]+|üã&çq eTqdüT‡‘√ |üse¡ ÷‘·àqT Á>∑V≤æ +|üe#·TÃμ nì n+≥÷, s¬ +&ÉT
ñ|üìwü‘T· \Ô ≈£î düeTq«j·T+ ≈£LsêÃs¡T Ä~X¯+ø£sT¡ \yês¡T.
ªÇ+Á~j·÷\≈£î ø£ì|æ+#·ì |üse¡ ÷‘·TàDÏ,í ãT~∆‘√ #·÷dü÷,Ô ÁãVü‰à~ <˚e‘·\T
yÓ[flb˛j·÷s¡Tμ nqï l Á|üj÷· >∑ yê] yêø±´ìï ns¡+ú #˚dTü ø√e{≤ìøÏ, |üsd¡ Œü s¡
$s¡T<ä+∆ >± ø£ìŒ+#˚ eø£ÿD≤*ï düeTq«j·T+ #˚dTü ø√e{≤ìøÏ, y˚<ë+‘· XÊÅkÕÔìï
‘·s∫¡ #·÷&É≥yÓTTø£ÿfÒ e÷s¡+Z . l sêeTø£èwüí yêø±´˝À¢ì >∑+;Ûs¡ y˚<ë+‘·
s¡V≤ü kÕ´\T y˚T<Û≈ä î£ |üØø£å ô|&É‘êsTT. $E„˝q’… bÕsƒ≈¡ î£ \T á yêø±´*ï $X‚w¢ dæ ÷ü ,Ô
eTVü≤<ëq+<ëqTuÛ÷Ñ ‹øÏ ˝Àqe≥+ ‘·<´ä∏ +.
Ç+ø£ ªeTqdüTø√ e÷<Ûeä ⁄&ÉTμ nqï ø£<˝ä∏ ÀøÏ eùd,Ô ãVüQfi≤X¯«ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄\
á ø£<∏ä≈£î ªeTqdüTø√ e÷<Ûäe⁄&ÉTμ nqï o]¸ø£ ñ+#·≥y˚T s¡eTD°j·T+>±
ñ+~. ø£<˝ä∏ À ˇø£ lø£èwü©í \ |üse¡ ÷<äT“¤‘+· >± n_Ûe´ø°øÔ ]£ +|üã&ç+~.
 xii uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
á ø£<˝ä∏ À eTVü≤˙j·TT\ dü+<äsÙ¡ q+ m+‘· ÁX‚wyü̃ ÷Ó $X¯Bø£]+|üã&ç+~.
eT÷\ yê´düu≤Û >∑e‘· XÀ¢ø±ìï #·÷<ë›+.
<˚yê' πøåÁ‘êDÏ rsêúì <äs¡Ùq düŒs¡ÙHês¡ÃHÓ’',
X¯HÓ’' |ü⁄q+‹ ø±˝Òq ‘·<ä|ü´s¡Ω‘·Ôj˚T ø£åj·÷
á XÀ¢ø+£ ‘ê‘·Œsê´ìï $X¯Bø£]dü÷Ô l Á|üj÷· >∑yês¡T ªπøÁå ‘ê\T <ä]Ù+#·≥+
e\¢, dü»q® kÕ+>∑‘´· + e\¢, <Ûë]àø£ Á|üd+ü >±\T $q≥+ e\¢ »qT\T ø±\Áø£yT˚ D≤
|ü$Á‘·T\e⁄‘ês¡T. ø±˙ eTVü≤˙j·TT\ <äsÙ¡ q+ e\¢H˚ »qT\T ñ‘·eÔ T >∑‘T· *ï
bı+<äT‘ês¡Tμ nì nHêïs¡T.
<äTÅwüŒC≤„ n$~‘ÓÌ«e eTe C≤q+‘·´dü÷j·Te'
>∑Ts¡T+ e÷+ $Á|üe÷‘êà düeTsêÃ<ë$»´ <äèwüºj·T'
á XÀ¢ø£ uÛ≤yêìï $e]dü÷Ô l sêeTø£èwüí ª$Á>∑V‰ü sê<Ûqä ø£+fÒ $E„\qT,
y˚<$ä <äT\q÷ Äsê~Û+#·≥+ ñ‘·eÔ T+. n˝≤ #˚jT· ≥+ e\¢ MTs¡T Á|ü‘´· ≈£+å >±
qqTï n]Ã+∫q yês¡T ne⁄‘ês¡T. e´j·TÁ|üj÷· dü\ ø√]à yÓu’ yÑÛ √ù|‘·+>±
|üP»\T #˚ùdyê]ø£Hêï, kÕ<ÛTä »qT\qT uÛøÑ ÁÔÏ |ü|‘ü T· \Ô ‘√ |üPõ+#˚ yêπs Hê≈£î
Çwü+º μ nì ø£èwüßìí |ü\T≈£î*ï $X¯Bø£]+#ês¡T.
C≤„Hê<˚e‘·T ø¬ e’ \´+, C≤„qT*ï ‘·‘«Ô· E„*ï n]Ã+#·≥+ e\¢, ‘·‘«Ô· eTkÕ´~
eTVü‰yêø£´ ÁX¯eD eTqq ì~<Ûë´dü\ e\¢, eTTøÏÔ dü+ÁbÕ|ædÔ Tü +Ô <äqï dü‘ê´ìï,
eT÷˝≤ìøÏ $<Û̊jT· +>± l Á|üj÷· >∑yês¡T eTqeTT+<äT Ä$wüÿ]+#ês¡T.
ªsê<Ûëø£èwüß\í Tμ nqï ø£<˝ä∏ À l Á|üj÷· >∑yês¡T ª|ü<Vä ‰ü s¡T y˚\ eT+~ ø£q´\T
≈£L&Ü e÷<Ûeä ⁄DÏí e÷<Ûeä ⁄&ÉT nHêïs¡Tμ nì ÁyêkÕs¡T. e÷<Ûeä ⁄DÏí e÷<Ûeä ⁄&ÉT
nì nq≥+˝À $X‚wü+ @eTT+~? nì eTq≈£î nqT|æ+#·e#·TÃ. yês¡T
e÷<Ûeä ⁄DÏí e÷j·÷' \øå±´+ <Ûeä ', e÷j·÷dü«s¡÷|æDÏ nsTTq \ø°Î|ü‹ì,
e÷ <Ûäe⁄&ÉT e÷ uÛÑs¡Ô, nì nHêïs¡qï~ l Á|üj·÷>∑ #·eT‘êÿs¡+. Ç˝≤
uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T xiii

#·eT‘êÿs¡dü+uÛÑ]‘·yÓTÆq mH√ï Á|üjÓ÷>±\T Á|üj·÷>∑yê] s¡#·q˝À eTq≈£î

<äsÙ¡ q$TkÕÔsTT. yÓTs¡T|ü⁄*ï ≈£î]|ækÕÔsTT. á Á>∑+<∏+ä ˝Àì Á|ü‹ ø£<ë∏ ˇø£
X¯ã∫› Á‘·+>±, z nø£så •¡ \Œ+>± eTq eTqdüT*ï |üse¡ •+|ü#k˚ ÕÔsTT.
l Á|üj÷· >∑ sêeTø£èwüí ªuÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ Tμ nqï Á>∑+<∏+ä ˝Àì ø£<\ä∏ T
ô|ô’ |q’ ‘·&$ç T #·÷ùdÔ ∫qïø£<˝ä∏ .Ò ˝À˝Àq yÓ~øÏ #·÷ùdÔ ô|<ä>› ±<∏˝ä .Ò n+‘·{Ï
>ös¡yêì«‘·yÓTÆq$ á uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<∏ä\T. n$ l Á|üj·÷>∑yês¡T
n+~+∫q ãèVü≤‘Y >±<∏\ä T.
l Á|üj·÷>∑yês¡T á ∫qïø£<∏ä˝À¢ì mH√ï bÕÁ‘·\ |üPs¡«>±<∏ä*ï,
|üPs¡«»qà>±<∏*ä ï, n|üPs¡«+>± yÓ*øÏrdæ eTq≈£î n+~+#ês¡T. s¡øÿ£ dæ |üP‘·q
>∑‘»· qà˝À ã*#·Áø£e]Ô ≈£îe÷¬sÔ s¡‘ï· e÷\. ≈£îã® |üPs¡«»qà˝À sêeDTì
#Ó˝˝¢… q’… X¯Ss¡ŒDK. Ç˝≤ ˇø£f$Ò T{Ï s¬ +&˚$T{Ï, mH√ï bÕÁ‘·\ |üPs¡«>±<∏\ä T
\Vü≤]ø£\T \Vü≤]ø£˝’… eTq eTT+<äT kÕø屑êÿ]kÕÔsTT.
uÛ≤>∑e‘·+˝Àì ø£<\ä∏ ‘√ dü+ã+<Ûyä TÓ qÆ mH√ï |ü⁄sêD≤*ï |ü]o*+∫, Ä
|ü⁄sêD≤˝À¢ì á |üPs¡«>±<∏*ä ï Áø√&ûø]£ +∫, á Á>∑+<∏+ä ˝À eTq≈£î n+~+#ês¡T
l Á|üj·÷>∑ sêeTø£èwüí. ˇø£s¡ø£+>± l Á|üj·÷>∑ uÛ≤>∑e‘·+˝Àì bÕÁ‘·\
|üPs¡«|üsê*ï |ü]|üPs¡+í >± |ü]XÀ~Û+#ês¡T.
l Á|üj÷· >∑ yê´düu≤Û >∑e‘·+˝Àì ‘ê‹Ô«ø£ dü+|ü<qä T Á>∑V≤æ +#ês¡T. b˛‘·q
uÛ≤>∑e‘·+˝Àì e÷<ÛTä sê´ìï dü+Á>∑V≤æ +#ês¡T. Áe»uÛ≤>∑e‘·+˝Àì Áù|eT‘·‘êÔ«ìï
d”«ø£]+#ês¡T. >∑sZ¡ uÛ≤>∑e‘·+˝Àì >±+;Ûsê´ìï n+~|ü⁄#·TÃ≈£îHêïs¡T. $$<Ûä
|ü⁄sêD≤˝À¢ì düe÷#êsêìï yÓ*øÏ rkÕs¡T. ‘·‘Œ· *¤ ‘·yT˚ á ªuÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qï
ø£<∏ä\Tμ
U≤´‹øÏ ø±<äT, düT+‘· düeTTbÕs¡®q ø√düeTT ø±HÓø±<äT, á
j·÷‘·q© ø£$‘·«eTT\T j·T‘·ïeT<Ó\¢ Vü≤è<ä+‘·s¡eTTà˝À
 xiv uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
C≤‘·s¡ #˚j·TT |òüTÀwü\≈£î XÊ+‹H=dü+>∑ ìπø‘·qeTTàô|’
πø‘·qyÓT‹ÔHê&É, ø£$øÏ+ø£s¡ X¯+ø£s¡eT÷]Ô •yê!
ªdü+kÕÿs¡e+‘·T˝…’q e´≈£îÔ\T ø£<∏ä©ï ø±yê´©ï ø°]Ôì n_Û\wæ+∫ ø±˙,
<ÛHä êìï Ä•+∫ ø±˙, Áyêj·Ts¡T. yêfi¯fl n+‘·s+¡ >±˝À¢ ˇø£ ne´ø£yÔ TÓ qÆ n\»&ç,
ˇø£ n+‘·Ø¢qyÓTÆq Ä]Ô ìs¡+‘·s¡+ C≤‘·s¡ #˚dü÷Ô, |üs¡e÷‘·àqT <Ûë´ìdü÷Ô
ñ+≥T+~. Ä n\»&çì Ä Ä]Ôì XÊ+‹+|ü#d˚ Tü ø√e{≤ìπø Ç˝≤+{Ï e´≈£î\Ô T
s¡#q· *ï #˚d÷ü ,Ô n+‘·s+¡ >∑eTH˚ ìπø‘·q+ô|’ $»j·T|ü‘êø£*ï m>∑Ts¡yk˚ ÕÔsT¡ .
yêfi¯ófl ø£$øÏ+ø£sT¡ \T. kÕø屑·TÔ •eeT÷s¡T\Ô Tμ nì H˚qT •y√-Vü≤yéT nqï
ø±e´+˝À ÁyêdüT≈£îHêïqT. Ä ø√e≈£î #Ó+~q yêπs l Á|üj÷· >∑ sêeTø£èwü.í
á Á>∑+<∏ëìï s¡∫+∫ l Á|üj÷· >∑ z uÛ≤>∑e‘· eTVü‰j·TC≤„ìï ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
uÛøÑ ÔÏ C≤„q yÓs’ ê>±´\ Á‹y˚D° dü+>∑e÷ìï eTq eTT+<äT ñ+#ês¡T. n+<äT˝À
‘·ì$ rsê »\ø£e÷&ç eTq »qà*ï kÕs¡øú +£ #˚dTü ≈£î+<ë+. bÕsƒ≈¡ î£ \yÓTÆ á
uÛ≤>∑e‘· C≤„qj·T»„|˝üò ≤*ï n+<äT≈£î+<ë+.
X¯óuÛÑeTdüTÔ
uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T xv

ø£è‘·»„‘·\T
á |ü⁄düøÔ +£ Ç˝≤ MT #˚‘T· ˝À¢øÏ sêe&ÜìøÏ kÕj·T|ü&qç
düìàÁ‘·T\T C….$. sêe⁄ >±]øÏ, yÓ.’ j·Tdt.ÄsY. yÓ+ø£≥sêe⁄
>±]øÏ, |ü⁄düÔø£+˝Àì neø£‘·eø£\qT, nø£ås¡ <√cÕ\qT
dü]#˚dqæ leT‹ |òTü +≥XÊ\ ìs¡à\≈£î düs«¡ <ë ø£è‘·»‘„ \· T.
u≤|ü⁄u§eTà\‘√ á |ü⁄düÔø£+˝Àì ø£<∏ä\ $\Te
ô|]–+~. n+<äT≈£î u≤|ü⁄ >±]øÏ ø£è‘·»‘„ \· T. u≤|ü⁄>±]
nqTeT‹‘√ u§eTà*ï n+<ä C Ò d æ q l >∑ + <Û ä +
<äTsêZÁ|ükÕ<é≈î£ <Ûqä ´yê<ë\T.
|ü⁄düøÔ ±ìøÏ eTT+<äTe÷≥ Áyêdæ Äos¡«~+∫q sêeTø£èwüí
eTsƒ+¡ (ôV≤’ <äsêu≤<é) n<Û´ä ≈£îå \T l kÕ«$T C≤„q<ëq+<ä≈î£ ,
l |üse¡ ÷‘·Tàì <ä‘ÁÔ· |ükÕ<é≈î£ <Ûqä ´yê<ë\T.

s¡#·sTT‘·
 1

düT‘·|ü⁄&ÉT ` |üè•ï
<ë«|üsj¡ T· T>∑+ ∫es¡˝À á uÛ÷Ñ $Tì sêø£då sü êE\T |ü]bÕ*düT+Ô &˚yês¡T.
yês¡+<äs÷¡ n~Ûø±s¡eT<ä+‘√ Á|ü»\ eT+∫#Ó&\¶É T |ü{+ºÏ #·Tø√≈£î+&Ü $+<äT\÷
$˝≤kÕ\˝À eTTì–‘˚\T‘·T+&˚yês¡T. ìs¡+≈£îX¯ó\T>± Á|üe]Ô+#˚yês¡T.
<Ûsä à¡ <ä÷s¡T˝…’ #·]+#˚yês¡T. j·T<∏ë sêC≤ ‘·<ë∏ Á|ü». Á|üuTÑÛ e⁄ ñ‘·eÔ TT&ÉsTT‘˚
Á|ü»\T ñ‘·ÔeTT\e⁄‘ês¡T. Á|üuÛÑTe⁄ n<Ûäs¡à|üs¡T&ÉsTT‘˚ Á|ü»\T ≈£L&Ü
n<Ûsä à¡ |üsT¡ \e⁄‘ês¡T. sêø£då Tü \ <äTwübº Õ\q˝À Á|ü»\T eT+∫#Ó&\¶É $#·øD å£
ø√˝ÀŒsTT ø±eTÁø√<Ûë\≈£î eX¯ó\j·÷´s¡T. <ÛäsêàìøÏ $s¡T<ä∆+>± q&ç#ês¡T.
˙‹e÷*q |üqT\T #˚XÊs¡T. á |ü]dæ‹ú ì n]ø£≥&º ÜìøÏ, uÛ÷Ñ <˚$øÏ sêø£då Tü \
e\¢ ø£*–q uÛ≤sêìï ‘=\–+#·&ÜìøÏ l eTVü‰$wüßeí ⁄ |üPqT≈£îHêï&ÉT.
<ë«|üs¡+ eTT–dæ ø£*j·TT>∑+ ÁbÕs¡+uÛÑeTj˚T´eTT+<äT lø£èwüßí&ÉT
ne‘·]+#ê&ÉT.
lVü≤] düs¡«E„&Ó’ e⁄+&ç ≈£L&Ü uÛÑ÷˝Àø±q Áy˚|ü˝…¢˝À lø£èwüßí&ÉT>±
ne‘·]+∫q|ü
&ÉT eTq˝≤H˚ ‘·q÷ »ìà+∫q≥÷º, ô|]– ô|<äy› ê&Óq’ ≥÷º,
eTeT‘êqTã+<Ûë\≈£î ø£≥Tºã&çe⁄qï≥÷º, ø£wdºü Tü U≤\qT nqTuÛ$Ñ düTqÔ ï≥÷º,
X¯Á‘·Te⁄\ |ü≥¢ $s√<Û+ä eVæ≤+∫q≥÷º, $TÁ‘·T\qT #˚sB¡ dæq≥÷º q{Ï+#ê&ÉT.
q≥q #ÓjT· ´&É+˝Àq÷ ©\\T Á|ü<]ä Ù+#·&+É ˝Àq÷ lø£èwüß&í TÉ nÁπ>düsT¡ &ÉT
ø£<ë!
2 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

lø£èwüßìí ≈£îe÷s¡Tì>± bı+<˚ n<äèwü+º <˚eø° edüT<˚e⁄\≈£î <äøÿÏ +~.

ô|+∫ b˛wæ+#·T≈£îH˚ eTVü‰uÛ≤>∑´+ j·TXÀ<ëq+<äT\≈£î ø£*–+~. »>∑Hêï≥ø£
dü÷Á‘·<ëÛ s¡Tì ø£ì <˚eø°edüT<˚e⁄\÷, ˝≤*+∫, b˛wæ+∫, ô|+∫ ô|<ä#› d˚ æ
j·TXÀ<ëq+<äT\÷ J$‘ê\qT <Ûäq´+ #˚düT≈£îHêïs¡T. ñ‘·ÔyÓ÷‘·ÔeT >∑‹
kÕ~Û+#·T≈£îHêïs¡T.
|üPs¡«+ düT‘·|⁄ü &ÉH˚ Á|üC≤|ü‹ e⁄+&˚yê&ÉT. n‘·ì uÛ≤s¡´ |üè•ï. ÄyÓT eTVü‰
|ü‹Áe‘·. Ä <ä+|ü‘·T\T lVü≤]>∑÷]Ã |üHÓï+&ÉTy˚\ ~e´ dü+e‘·‡sê\T
ø£s√ƒ s¡+>± ‘·|dü Tü ‡#˚XÊs¡T. yê] ‘·|dü Tü ‡≈£î dü+‘·d+æ ∫ lVü≤] Á|ü‘´· ø£yå TÓ Æ @<ÓH’ ê
es¡+ ø√s¡Tø√eTì n&ç>±&ÉT. düT‘·|ü⁄&É÷ Äj·Tq uÛ≤sê´ @~ n&ç–Hê
Çe«&ÜìøÏ Ä ø£D å ≤q Hêsêj·TDT&ÉT dæ<+∆ä >± e⁄Hêï&ÉT. eTTøÏìÔ ø√]Hê
Ç#˚Ãyê&˚. ø±ì Ä <ä+|ü‘·T\T |üs¡eT eT+>∑fi≤ø±s¡T&ÉsTTq <˚e<˚e⁄ì
eTVü≤Àqüï‘· kÂ+<äs¡´+ #·÷dæ eTT>∑T˝∆ ’… ªe÷πøMT e<äT› ‘·+Á&û! qTe⁄« e÷≈£î
eTT<äT\› ø=&ÉT≈£îyÓ’ |ü⁄&ç‘˚ n<˚ |ü~y˚\Tμ nHêïs¡T. Ä nq&É+ ≈£L&Ü eTT#·Ã≥>±
düT‘·|⁄ü &ÉT ` |üè•ï 3
eT÷&ÉTkÕs¡T¢ nHêïs¡T. leTHêïsêj·TDT&ÉT düsπ qì yê]øÏ eT÷&ÉT»qà˝À¢
ø=&ÉT≈£î>± |ü⁄≥º&ÜìøÏ n+^ø£]+#ê&ÉT. Ä »qà˝ÀH˚ |üè•ï ø£&TÉ |ü⁄q #˚]
|üè•ï>∑sT¡ “¤&TÉ >± ù|s¡Tbı+<ë&ÉT.
Ä ‘·sT¡ yê‘· »qà˝À |üè•ï, düT‘·|⁄ü &ÉT - n~‹ ø£X´¯ |ü⁄˝…H’ ês¡T. n|ü
&ÉT
ø°så ê_∆Xj
¯ T· qT&ÉT yê]øÏ yêeTqT&Ó’ »ìà+#ê&ÉT. eT÷&Ée »qà˝À düT‘·|⁄ü &ÉT,
|üè•ï- <˚eø° edüT<˚e⁄˝…H’ ês¡T. yê] >∑sꓤq lVü≤] lø£èwüß&í ’Ó »ìà+#ê&ÉT.
eTØ∫ ≈£îe÷s¡T&ÉsTTq ø£X¯´|ü Á|üC≤|ü‹ ˇø£kÕ] ˇø£ eTVü‰ j·T»„+
‘·\ô|{≤º&TÉ . Ä j·÷>±ìøÏ #ê˝≤ >√e⁄\T ø±e*‡e#êÃsTT. n+<äTø£ì ø£X´¯ |ü⁄&ÉT
es¡TD<˚e⁄ì >√e⁄*ï n|üVü≤]+#ê&ÉT. eTs¡THê&ÉT ‘·\T¢\T ø£ì|æ+#·ø£
˝Ò>∑<ä÷&É\T ‘·\¢&ç˝≤¢sTT. ‘·eT ‘·\T¢\ø√dü+ n$ Bq+>± s√~+#êsTT.
es¡TDT&çø° dü+>∑‹ ‘Ó*dæ ø£X´¯ |ü⁄&ç ÄÁX¯e÷ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. Ä düeTj·÷q ø£X´¯ |ü⁄&ÉT
ÄÁX¯eT+˝À ˝Ò&TÉ . n‘·ì uÛ≤s¡´\T n~‹, düTs¡dü es¡TDT&çøÏ düs¬ q’ düe÷<Ûëq+
#Ó|Œü ≈£î+&Ü ìs¡ø¢ ´å£ +>± Á|üe]Ô+#ês¡T. <äTs¡TdüT>± e÷{≤¢&Üs¡T. es¡TDT&çøÏ
ø√|ü+ e∫à >√≈£î\+˝À |ü⁄≥º+&Éì yêfi¯flqT X¯|+æ #ê&ÉT. ‹qï>± yÓ[fl »]–q
dü+>∑‘+· ‘ê ÁãVü≤à‘√ #Ó|Œæ ªª>√e‘ê‡\T Ç|ü
&ÉT ‘·eT ‘·\T¢\ø√dü+ m˝≤
≈£î$T* ≈£î$T* @&ÉTdüTHÔ êïjÓ÷ ø£X´¯ |ü⁄&ç uÛ≤s¡´ n~‹ ≈£L&Ü m|ü
&√ ˇø£|
ü &ÉT
‘·q ø£qï_&É\¶ ø√dü+ n˝≤ <äT:K|ü&Ü*‡q |ü]dæ‹ú @s¡Œ&ÉT‘·T+~μμ nHêï&ÉT.
ª‘·|
ü nì ‘Ó*dæ ≈£L&Ü >√e⁄\qT <=+–*+∫q ø±s¡D≤q qTeP« ˙
uÛ≤s¡´\T n~r, düTs¡kÕ >√≈£î\+˝À »ìàkÕÔsT¡ μ nì ÁãVü≤à ø£X´¯ |ü⁄&ç‘√ nHêï&ÉT.
Ä $<Û+ä >±H˚ ø£X´¯ |ü Á|üC≤|ü‹ edüT<˚e⁄&ç>±q÷ n~‹ <˚eøÏ>±q÷ düTs¡dü
s√Væ≤DÏ>±q÷ »ìà+#ês¡T.

W
4 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

n~‹ ` ~‹
n~‹, ~‹, $q‘·, ø£Á<äTe nH˚ q\T>∑Ts¡÷ ø£X´¯ |ü⁄ì uÛ≤s¡´\T. n~‹
<Ûsä D¡ <° ≈ä îå£ \ ≈£îe÷¬s.Ô $qj·T$<Ûj
˚ T· ‘·\‘√, Áù|e÷qTsê>±\‘√ uÛsÑ qÔ¡ T ùd$dü÷Ô
e⁄+&˚~. ø£X¯´|ü⁄&ÉT dü+‘√wæ+∫ n~‹ì @<Ó’Hê es¡+ ø√s¡Tø√eTHêï&ÉT.
ªeTT<äT\› eT÷≥ ø£fyºÒ ê&É÷, ãT~∆eT+‘·T&É÷, $<ë´e+‘·T&É÷, ‘˚»XÊÙ© nsTTq
ø=&ÉT≈£î ø±yê* Hê≈£îμ nì n&ç–+~ n~‹. ø£X¯´|ü⁄&ÉT düπsqHêï&ÉT.
Ä $<Ûä+>± n~‹ ø£&ÉT|ü⁄q Ç+Á<äT&ÉT »ìà+#ê&ÉT. n~ #·÷dæ ~‹
zs¡«˝Òøb£ ˛sTT+~. ndü÷j·T‘√ s¡–*b˛sTT ø£X´¯ |ü⁄&ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ªHê≈£L
Ç+Á<äT&ÉT˝≤+{Ï ø=&ÉTøπ ø±yê*μ nì |ü≥Tºã{Ï+º ~. ø£X´¯ |ü⁄&ÉT ~‹ nuÛ´Ñ s¡qú qT
≈£L&Ü eTìï+#ê&ÉT. ~‹ >∑s“¡ e¤ ‹ nsTT+~. HÓ\\T ì+&ÜsTT. n~‹øÏ
>∑T+&Ó˝À¢ >∑TãT\T yÓTT<ä\sTT+~. ˇø£s√E, ø=&ÉT≈£îì #ê≥T>± |æ*∫ ª~‹øÏ
≈£L&Ü ˙‘√ düe÷qyÓTqÆ yê&ÉT ø£*–‘˚ yê&ÉT ˙≈£î X¯Á‘·Tee⁄‘ê&ÉT, ø±ã{Ϻ
n˝≤+{Ïyê&ÉT ndü\T |ü⁄≥º≈î£ +&ÜH˚ #·÷&Ü*μ nì #Ó|Œæ +~. Ç+Á<äT&ÉT ‘·*¢
#Ó|æŒq<ä+‘ê $ì ‘·q≈£î X¯Á‘·Te⁄ |ü⁄≥º≈£î+&Ü #˚düTø√yê\qT≈£îì yÓT\¢>±
e÷s¡T‘·*¢ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ªne÷à ˙≈£î <ëdüT&ÉH’Ó |ü]#·s´¡ \T #˚<ë›eTì e#êÃqTμ
nì $qj·T+>± #ÓbÕŒ&ÉT.
ø=&ÉT≈£î $qj·TuÛøÑ øÔÏ Ï ~‹ dü+‘√wæ+∫ yêDÏí <ä>sZ∑ ≈¡ î£ rdüT≈£îì eTT<ë›&ç
ªn˝≤π> #˚<äT›e⁄˝Òμ n+~. n|üŒ{ÏqT+∫ e÷s¡T‘·*¢øÏ ùde\T #˚dü÷Ô ÄyÓT
n~‹ ` ~‹ 5
<ä>sπZ∑ m≈£îÿeùd|ü⁄ >∑&ùç |yê&ÉT. ~‹øÏ ≈£L&Ü Ç+Á<äT&çMT<ä $XÊ«dü+ m≈£îÿyÓ+’ ~.
n<˚ n<äqT>± ˇø£s√E ÄyÓT >∑s“¡ +¤ ˝À Á|üy•˚ +∫ ‘·q eÁC≤j·TT<Û+ä ‘√
e÷s¡T‘·*¢ >∑s“¡ +¤ ˝Àì |æ+&Üìï q\uÛ’… ‘=$Tà~ eTTø£ÿ\T #˚XÊ&ÉT. ne˙ï
ô|<ä>› ± @&ÜÃsTT. Ä @&ÉT|ü⁄ $ì ~‹øÏ yÓT\T≈£îe e∫Ã+~. ‘·q ø£&TÉ |ü⁄˝Àì
_&Éq¶ T #·+|üe<äì› ÁbÕ]ú+∫+~. Ç+Á<äT&ÉT ~‹ >∑s“¡ +¤ qT+∫ ãj·T≥≈£î e∫Ã
ªX¯Á‘·Te⁄qT @ $<Û+ä >±HÓH’ ê #·+|üe#·Tà >±ã{Ï,º ˙≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü ˙ >∑s“¡ +¤ ˝ÀøÏ
Á|üy•˚ +#êqTμ nì #Ó|Œæ , ‘·qT #˚dqæ |üìøÏ ø£$å T+#·eTì y˚&TÉ ≈£îHêï&ÉT. ~‹
Ä X¯ø˝£ ≤\qT Ç+Á<äT&çøπ Ç∫à ªMfi¯flqT s¡ø+åÏ #˚ u≤<Û´ä ‘· ˙<˚μ n+~.
yêfi‚fl eTs¡T‘·T\Ô T.
yêfi‚fl <˚e‘·\j·÷´s¡T.
n~‹ Áb˛<ä“\+‘√H˚ Ç+Á<äT&ÉT ‘·q ø£&TÉ |ü⁄˝Àì _&Éq¶ T ‘·THê‘·Tqø£\T
#˚kÕ&Éì ‘Ó\TdüT≈£îì ø√|ü+‘√ eT+&ç|&ü TÉ ‘·÷ ª˙ ø=&ÉT≈£î #˚dqæ <äTsêàsêZìøÏ
qTy˚« ø±s¡D+. ˙ ø=&ÉT≈£î Á‹˝Àø±~Û|‘ü ´· + ø√˝ÀŒ‘ê&ÉT. qTe⁄« ø±sê>±s¡+˝À
eT>∑T‘Z ÷· _&É\¶ ø√dü+ n\eT{Ïd÷ü Ô ã‘·T≈£î‘êe⁄. ˙ |æ\\¢ T |ü⁄{°|º ⁄ü ≥º>±H˚
eTs¡DÏkÕÔs¡T. @&ÉT>∑sꓤ\T ˙≈£î XÀø£ ø±s¡DeTe⁄‘êsTTμ nì rÁe+>±
X¯|+æ ∫+~ ~‹. Ä XÊ|ü+ e\¢H˚ Ç+Á<äT&ÉT ˇø£kÕ] qVüQwüß&ç #˚‹˝À z&ç
<˚e˝Àø±ìøÏ <ä÷s¡yTÓ Æ nC≤„‘+· ˝À ø=Hêïfi¯ófl >∑&bç Õ&ÉT. n|ü
&˚ qVüQwüß&ÉT
<˚y+˚ Á<ä |ü<$ä ì n\+ø£]+#ê&ÉT. <ë«|üsj ¡ T· T>∑+˝À n~‹øÏ |ü⁄{Ïqº Äs¡T>∑Ts¡T
≈£îe÷s¡T*ï ÄyÓT nqï ø£+düT&ÉT #·+ù|XÊ&ÉT. @&Ée >∑s“¡ +¤ #·T´‘·+ nsTT+~.
n˝≤ ÄyÓT≈£î @&ÉT |üsê´j·÷\T >∑s“¡ X¤ Àø£+ ø£*–+~.

W
6 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ø£+düT&ÉT
eT<ÛTä sêq>∑sêìï ñÁ>∑ùdqT&ÉT nH˚ sêE |ü]bÕ*düT+Ô &˚yê&ÉT.
ˇø£kÕ] ñÁ>∑ùdqTì uÛ≤s¡´ ø=+<äs¡T ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯flqT yÓ+≥u…≥Tº≈£îì
j·TeTTHêq~øÏ kÕïHêìøÏ yÓ[fl+~. nø£ÿ&É Ä düT+<äs¡ qBrs¡+˝À ñÁ>∑ùdqTì
uÛ≤s¡´≈£î uÛsÑ MÔ¡ T<ä eTqôd+’ ~. ÄyÓT ∫‘·+Ô ñÁ>∑ùdqT&çMT<ä sê>±j·T‘·yÔ TÓ +Æ <äì
‘Ó\TdüT≈£îì Á<ë$Tfi¯ó&ÉH˚ sêø£då Tü &=ø£&TÉ ‘·q e÷j·T‘√ ñÁ>∑ùdqTì s¡÷|ü+
<ë*à e∫à ÄyÓT‘√ $Vü≤]+#ê&ÉT. ÄyÓT n‘·qT ‘·q uÛsÑ Ô¡ ø±<äì ‘Ó\TdüT≈£îì
ø√|ü+ e∫à ª˙ e\¢ Hê≈£î |ü⁄{ϺqyêDÏí Vü≤]e+X¯+˝À »ìà+∫qyê&ÉT
dü+Vü≤]kÕÔ&ÉTμ nì rÁe+>± |ü*øÏ+~. Ä Á<ë$Tfi¯óì e\q ñÁ>∑ùdqT&ç
uÛ≤s¡´≈£î ø£*–qyê&˚ ø£+düT&ÉT. n+<äTe\qH˚ n‘·ìøÏ sêø£då ü >∑TD≤\T nu≤“sTT.
ø£+düT&ç |ü⁄≥Tºø≈£ î£ dü+ã+~Û+∫ eTs√ ø£<ä∏ e⁄+~. ø£+düT&ÉT |üPs¡«»qà˝À
ªø±\H˚$Tμ nH˚ sêø£då Tü &ÉT. yê&ÉT kÕe÷qT´&ÉT ø±<äT. X¯‘u· TÑÛ E&ÉT, X¯‘•· s¡dTü ÿ&ÉT,
eTVü‰Ms¡T&ÉT. bÕ\düeTTÁ<ëìï eT~Û+#˚≥|ü
&ÉT ø±\H˚$T lVü≤]H˚ m~]+∫
j·TT<ä+∆ #˚XÊ&ÉT. Äj·Tq #˚‹˝À eTs¡D+Ï #ê&ÉT. ø±ì sêø£då Tü \ |ü⁄s√Væ≤‘·T&Óq’
uÛ≤s¡eZ ⁄&ÉT eT∞fl n‘·ìï ã‹øÏ+#ê&ÉT. n˝≤ |ü⁄qs¡TJ®$‘·T&Óq’ ø±\H˚$T lVü≤]ì
»sTT+#ê\H˚ ñ<˚X› ´¯ +‘√ ÁãVü≤à<˚e⁄ì >∑÷]à q÷πsfi¯flbÕ≥T rÁe+>± ‘·|dü Tü ‡
#˚XÊ&ÉT. n‘·ì ‘·|dü Tü ‡≈£î yÓT#·TÃ≈£îì ÁãVü≤à Á|ü‘´· ø£yå TÓ Æ ª˙πø+ es¡+ ø±yê˝À
ø√s¡Tø√μ nHêï&ÉT. ªH˚qT neTs¡T\ #˚‘· eTs¡D+Ï #·≈î£ +&Ü e⁄+&˚˝≤ es¡+
ø£+düT&ÉT 7
Á|ükÕ~+#·+&çμ nì ø±\H˚$T n]∆+#ê&ÉT. Ä düeTj·T+˝À n‘·ìøÏ Ä es¡+
Çe«&É+ eT+∫~ ø±<äì uÛ≤$+∫ ªe#˚à »qà˝À ˙ ø√]ø£ HÓsy¡ s˚ T¡ ‘·T+~μ
nì #Ó|Œæ ÁãVü≤à n+‘·]Ω‘T· &Éj÷· ´&ÉT.
Ä ‘·sT¡ yê‘· ø±\H˚$T ø£+düT&Ó’ »ìà+#ê&ÉT. n$T‘· ã\|üsêÁø£e÷\‘√
ø£ì|æ+∫q yês¡+<äØï |üsêõ‘·T*ï #˚XÊ&ÉT. ˇø£kÕ] eT>∑<äÛ <˚XÊ~Û|‹ü nsTTq
»sêdü+<ÛTä ì‘√ ø£+düT&ÉT ‘·\|ü&ܶ&TÉ . j·TeTTHêq~ ˇ&ÉTq¶ n‹ uÛj Ñ T· +ø£s+¡ >±
j·TT<ä+∆ kÕ–+~. Ä düeTj·T+˝À »sêdü+<ÛTä ì |ü≥|º ⁄ü fÒqT>∑T >=\TdüT\T
‘Ó+#·T≈£îì, >∑T&Üsê\qT ≈£L\<√düT≈£î+≥÷ s¡Ds¡+>∑+˝ÀøÏ Á|üy•˚ +∫+~.
n~ n]#˚ ns¡T|ü⁄\≈£î mø£ÿ&ç yês¡ø£ÿ&É ÁbÕD≤\T ns¡#˚‘· |ü≥Tº≈£îì
bÕ]b˛j·÷s¡T. ø±ì ø£+düT&ÉT e÷Á‘·+ ø£<\ä ˝Ò<Tä . eT‘·>Ô »∑ + n‘·ì MT<ä≈î£
<ä÷øÏ+~. uÛj Ñ T· +ø£s+¡ >± |òT” +ø£]dü÷Ô ø£+düT&ç‘√ ‘·\|ü&+ç ~. nsTTHê ø£+düT&ÉT
ø£\es¡|&ü ˝É <Ò Tä . #êø£#ø· ´£ +>± Ä @qT>∑T‘=+&É+ |ü≥Tº≈î£ ì ô|ø¬’ ‹Ô –s¡–s¡
‹|æŒ »sêdü+<ÛTä ì ôdq’ ´+ MT<ä≈î£ $dæsπ XÊ&ÉT. <ëì ‘êøÏ&øç Ï y˚˝≤~ eT+~
jÓ÷<ÛTä \T eTs¡D+Ï #ês¡T. n~ #·÷XÊø£ ø£+düT&ç‘√ b˛s¡Tø£+fÒ u≤+<Ûeä ´y˚T
eT+∫<äqT≈£îì ‘·q ≈£îe÷¬s˝Ô q’… Ädæ,Ô ÁbÕ|æÔ nH˚yê]ì n‘·ìøÏ∫à yÓu’ eÑÛ +>±
$yêVü≤+ #˚XÊ&ÉT.
Ä ‘·s¡Tyê‘· ø£+düT&ÉT ãTTwü´eT÷ø±ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É ªπø•μ nH˚
qs¡uÀÛ Eì‘√ j·TT<ä+∆ #˚dæ >¬ *#ê&ÉT. Ä düeTj·T+˝À ø£+düT&ÉT ãTTwü´eT÷ø±ìï
ne©\>± ô|ø£*+∫ øÏ+<ä|ü&˚XÊ&ÉT. nø£ÿ&˚ ø£+düT&çøÏ |üs¡X¯ósêeTTì
<äsÙ¡ qyÓT+Æ ~. ø£+düT&ÉT Äj·Tq≈£î qeTdüÿ]+∫ uÛøÑ ‘ÔÏ √ Á|ü<øä D
åÏ + #˚XÊ&ÉT.
n|ü
&ÉT |üsX¡ ó¯ sêeTT&ÉT ‘·q $wüßí <Ûqä TdüT‡qT ø£+düTìøÏ Ç∫à ªHêj·THê!
Bìì qTe⁄« m≈£îÿ ô|≥º>∑*π> |üø+å£ ˝ÀH˚ ˙ ÁbÕD+ ì\TdüT+Ô ~, C≤Á>∑‘·Ôμ
nHêï&ÉT. ø£+düT&ÉT Ä e÷≥\T $ì ≈£L&Ü ø£\es¡|&ü ˝É <Ò Tä ! <Ûqä TdüT‡qT
n+<äT≈£îì $+{ÏøÏ Hê]ì dü+~Û+#ê&ÉT. n~ #·÷dæ |üs¡X¯ósêeTT&ÉT
ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷&ÉT. Ä <Ûqä TdüT‡qT ø£+düT&çøÏ ãVüAø£]dü÷Ô ªBì‘√ qTe⁄«
8 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
X¯ Á ‘· T e⁄\+<ä ] ˙ dü + Vü ≤ ]+#· > ∑ \ T>∑ T ‘êe⁄μ nì #Ó b ÕŒ&É T . ø£ + dü T &É T
|üse¡ ÷q+<äu]ÑÛ ‘·T&Éj÷· ´&ÉT. n+‘·˝ÀH˚ |üsX¡ ó¯ sêeTT&ÉT ø£+düT&çï ñ<˚•› +∫
ªÇ~ eTVü‰#ê|ü+. Bìì me&ÉT $s¡TkÕÔ&√ n‘·&˚ Bì j·T»e÷ìì ≈£L&Ü
n+‘·yTÓ T+~kÕÔ&TÉ . n~e÷Á‘·+ ‘Ó\TdüTø√μ nHêï&ÉT! ø£+düT&ÉT Ä˝À#·q˝À
|ü&ܶ&TÉ . nsTTHê Çø£ n|ü
&ÉT #˚jT· >∑*–+~ ˝Ò<Tä . |üsX¡ ó¯ sêeTTì e<ä›
ôd\e⁄ rdüT≈£îì yÓ[flb˛j·÷&ÉT. nø£ÿ&É qT+∫ qs¡ø±düTs¡Tì MT<ä≈£î
<ä+&Éj÷· Á‘·≈î£ yÓfi≤fl&ÉT. qs¡ø±düTs¡T&ÉT ø£+düTì X¯øÔÏ Á>∑V≤æ +∫, n‘·ì‘√ ùdïVü≤+
#˚dTü ≈£îì ª<˚e‘·\qT »sTT+#˚+<äT≈£î Hê≈£î ˙ düV‰ü j·T+ ø±yê*μ nì ø√sê&ÉT.
ø£+düT&ÉT düsπ qHêï&ÉT.
Ä ‘·sT¡ yê‘· ø£+düT&ÉT n+‘·≈î£ |üPs¡«+ ‘·qT »sTT+∫q sêø£då Mü s¡T\+<ä]˙
yÓ + ≥ô|≥Tº ≈ £ î ì neTsêe‹ì eTT≥º & ç + #˚ + <ä T ≈£ î yÓ fi ≤fl&É T . nø£ ÿ &É
eTùV≤+Á<äT&ç‘√ ‘·\|ü&ܶ&TÉ .Ä j·TT<ä+∆ ˝À ø=+<äsT¡ <˚e‘·\T Vü≤‘·T\j·÷´s¡T.
eT]ø=+<äsT¡ bÕ]b˛j·÷s¡T. eTùV≤+Á<äT&ÉT ‘·q ◊sêe‘êìï ø£+düTì MT<ä≈î£
|ü+bÕ&ÉT. n~ |òT” +ø£]dü÷Ô yÓ[fl ø£+düT&çï øÏ+<ä |ü&d˚ +æ ~. ø£+düT&ÉT yÓ+≥H˚
˝Ò∫ ˇø£#‘˚ √Ô Ä @qT>∑T <ä+‘·+ |ü≥Tº≈î£ ì, eTs√#˚‘√Ô Ç+Á<äT&çï |æ&>ç T∑ <äT\› T
>∑T<ë›&ÉT.
n~ #·÷dæ <˚e‘·\ >∑T+&Ó\T ˙¬sb’ ˛j·÷sTT. ø£Då ≤˝À¢ ø£+düT&ÉT eTùV≤+Á<äTì
dæ+Vü‰düHêìï kÕ«BÛq|üsT¡ #·T≈£îHêï&ÉT.
ø£+düT&ÉT Ä $<Ûä+>± ~–«»j·Tj·÷Á‘· #˚dæ Msê~ÛMs¡T\+<äØï ‘·q
<ëdüT\T>± #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
ˇø£kÕ] ø£+düT&ÉT ‘·q #Ó˝\¢… T <˚eøÏ˙, ÄyÓT uÛsÑ Ô¡ edüT<˚e⁄&ûï ‘·q s¡<+äÛ ˝À
≈£Ls√Ãô|≥Tº≈î£ ì yêfi¯fl Ç+{ÏøÏ rdüT≈£îb˛‘·÷e⁄+&É>±, e⁄qï≥Tº+&ç n<äèX¯´yêDÏ
ªø£+kÕ! ˙ k˛<ä] nwüeº T>∑s“¡ +¤ ìqTï dü+Vü≤]düT+Ô ~μ nì ôV≤#·Ã]+∫+~.
ø£+düT&çøÏ á ôV≤#·Ã]ø£ düVæ≤+#·sêì~>± ‘√∫+~. ø£\es¡|ü&ܶ&ÉT. Ä
ø£\es¡bÕ≥T eT÷\+>± n‘·ì˝À $y˚ø+£ n+‘·]+∫+~. n+‘·es¡≈L£ ‘·q
ø£+düT&ÉT 9
k˛<ä]|ü{≤¢, ÄyÓT uÛsÑ |Ô¡ {ü ≤¢ e⁄qï Áù|eT+‘ê Vü≤]+#·T≈£îb˛sTT+~. n+‘·T˝Òì
ø√|ü+ e∫Ã+~. yÓ+≥H˚ ˇs¡qT+∫ ø£‹Ô <ä÷dæ <˚eø°<˚$ì #·+|ü&ÜìøÏ
ñ<ä´$T+#ê&ÉT. n~ #·÷dæ edüT<˚e⁄&ÉT Vü≤&É*b˛j·÷&ÉT. ø£+düTì ø√bÕìï
@ $<Û+ä >± ñ|üX$¯ T+|ü#j ˚ ÷· ˝À edüT<˚e⁄&çøÏ ‘√#·˝<Ò Tä . n‘·ì‘√ $s√~Û+∫
b˛sê&É&+É ≈£L&Ü eT+∫~ ø±<äì n‘·ìøÏ ‘Ó\TdüT. n+<äTø£ì eT+∫ e÷≥\‘√
n‘·ìì XÊ+‘·|sü #¡ &· ÜìøÏ Á|üjT· ‹ïdü÷Ô ªu≤yê! áyÓT ˙ #Ó˝\¢… T. n+<äT˝Àq÷
q÷‘·q e<ÛTä e⁄. áyÓTqT ø±qTø£\‘√ dü+‘√wü|sü #¡ {· ≤ìøÏ ã<äT\T ø£s≈¡ î£ ø£‹øÔ Ï
ã*#˚jT· &É+ ñ∫‘·+ ø±<äTμ nì Bq+>± yÓ̊&TÉ ≈£îHêï&ÉT.
ø£+düT&ÉT Ä e÷≥˝ÒM $ì|æ+#·Tø√˝Ò<äT. edüT<˚e⁄&ÉT eT∞fl ø£+düT&çï
ã‹e÷\T‘·÷ ªø£+kÕ! ˙ #Ó˝\¢… T ˙πø n|üø±s¡eT÷ #ÓjT· ´˝Ò<Tä , ô|>’ ± qTe«+fÒ
ÄyÓT≈£î n$T‘·yTÓ qÆ n_Ûe÷q+. ˙ øπ eå ÷ìï ø±+øÏ+å #˚ ˙ #Ó˝*¢… ï nX¯Øs¡yêDÏ
|ü\T≈£î\T q$Tà Vü≤‘·´#˚jT· &É+ <Ûsä à¡ + ø±<äT. bÕ\≈£î&Éyq’Ó qTy˚« Ç˝≤ Á|üe]ÔùdÔ
Á|ü»\T <Ûsä à¡ s¡V≤æ ‘·T˝…’ dü+#·]+#·sê! Hê e÷≥ $qT. ˙ #Ó˝*¢… MT<ä ø±düÔ
<äjT· #·÷|æ+#·Tμ nì |ü]|ü] $<Ûë˝ y˚&TÉ ≈£îHêï&ÉT.
nsTTHê ø£+düT&ÉT XÊ+‹+#·˝<Ò Tä .
edüT<˚e⁄&ÉT ‘·q uÛ≤s¡´ HÓ˝≤¬>H’ ê ø±bÕ&ÉTø√yê\qT≈£îì ªu≤yê! áyÓT≈£î
|ü⁄≥ºuÀj˚T ≈£îe÷s¡Tì e\¢ >∑<ë ˙≈£î eTs¡DeTT+<äì Äø±X¯yêDÏ #Ó|Œæ +~?
Ä e÷≥\MT<ä ˙≈£î qeTàø£eTT+&˚ |üø+å£ ˝À, ˙≈£î uÛj Ñ T· + ˝Ò≈î£ +&Ü e⁄+&˚+<äT≈£î
áyÓT≈£î |ü⁄fÒº |æ\\¢ +<äØï ˙≈£î n|üŒ–kÕÔqT. yê]ì qTy˚«+ #Ó̊dHæ ê düsπ ,
y˚TeTT n&É>+∑ . eTeTà*ï <äjT· ‘·\∫ e<ä*ô|≥Tºμ nì y˚&TÉ ≈£îHêï&ÉT.
ø£+düT&çøÏ Ä Ä˝À#·q q∫Ã+~.
<˚eøÏì #·+|ü≈î£ +&Ü $&ç∫ô|{≤º&TÉ .
ã‘· T ≈£ î Je⁄&Ü nqT≈£ î ì <˚ e ø° e dü T <˚ e ⁄\T ‘· e T ì»ìyêkÕìøÏ
yÓ[flb˛j·÷s¡T.
W
10 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

lø£èwüí »qq+
<˚eø° edüT<˚e⁄\ ô|<äø› =&ÉT≈£î ø°]eÔ T+‘·T&ÉT. edüT<˚e⁄&ÉT Ä |üdyæ ê&çï
|ü⁄{Ïqº yÓ+≥H˚ rdüT≈£îyÓ[fl ø£+düT&çøÏ n|üŒ–+#ê&ÉT. edüT<˚e˚ ⁄ì dü‘´· ìwü≈º î£
dü+‘√wæ+∫ ªu≤yê! Ç‘·ìe\¢ Hê≈£î ø£*>π nbÕj·Ty˚TMT ˝Ò<Tä . M&çì qTe⁄«
rdüT≈£îyÓfió¯ fl. e÷ k˛<ä]øÏ ø£*>π mì$T<äe |æ\y¢ ê&çï e÷Á‘·+ Hê≈£î n|üŒ–ùdÔ
#ê\T. n‘·&ïç #·+|æ H˚qT Hê #êe⁄qT ‘·|Œæ +#·T≈£î+{≤qTμμ nHêï&ÉT ø£+düT&ÉT.
Ä ‘·sT¡ yê‘· ˇø£kÕ] Hês¡<Tä &ÉT ø£+düT&ç eT+~sêìøÏ yÓ[fl Áy˚|˝ü ˝¢… À
e⁄qï q+<äT&É÷ n‘·ì uÛ≤s¡´\÷, |ü⁄Á‘·T\÷, ã+<ÛTä e⁄\÷, edüT<˚yê<äT\÷
<Ó ’ y ê+X¯ d ü + uÛ Ñ ÷ ‘· T \˙, $sê≥TŒs¡ T wü ß &É T yêdü T <˚ e ⁄&É T sêø£ å d ü T \qT
dü+Vü≤]+#˚+<äT≈£î <˚eøÏ>s∑ ꓤq |ü⁄≥ºuÀ‘·THêï&É˙ #ÓbÕŒ&ÉT.
<ë+‘√ ø£+düT&ÉT ø£\es¡|&ü ܶ&TÉ . H˚sT¡ >± yÓ[fl <˚eø° edüT<˚e⁄\qT |ü{ºÏ
ã+~Û+#ê&ÉT. n+‘·es¡≈î£ yêfi¯fl≈£î ø£*–q _&É\¶ T Äs¡T>∑T]˙ ìsê›øD åÏ ´+>±
ø£‹øÔ Ï ms¡yX˚ Ê&ÉT. j·÷<äe⁄\‘√ |ü>∑ ô|+#·T≈£îì j·T<äTuÛÀC≤+<Û≈ä î£ \≈£î n~Û|‹ü
nsTTq ‘· q ‘· + Á&ç ñÁ>∑ ù dqT&ç ï #Ó s ¡ k Õ\˝À ô|{Ï º dæ + Vü ‰ dü H êìï
ÄÁø£$T+#·T≈£îHêï&ÉT. u≤DT&ÉT, uÛÖeTT&ÉT, øπ •, <Ûq˚ T≈£î&ÉT, ã≈£î&ÉT, Á|ü\+ãT&ÉT,
#êD÷s¡T&ÉT, eTTwæ≈º î£ &ÉT, |üP‘·q, n]wüß&º TÉ e+{Ï Á≈£Ls¡sêø£då Tü \T ø£+düT&çøÏ
nqT#·s¡T\j·÷´s¡T. yêfi¯fl+<äs¡÷ ø£*dæ j·÷<äe⁄\qT nH˚ø£ s¡ø±\
lø£èwüí »qq+ 11
Væ≤+dæ+#ês¡T. Ä u≤<Û\ä T uÛ]Ñ +#·˝øÒ £ #ê˝≤eT+~ eT<ÛTä sê|ü⁄sêìï e<ä*
ìwü<Ûä, ≈£îs¡T, ø√dü\, $<˚Vü≤, $<äs¡“¤, πøø£j·T, bÕ+#ê\ <˚XÊ\˝À
‘·\<ë#·T≈£îHêïs¡T. ø=+<äsT¡ ø£+düT&ç‘√ düK´+>± e⁄+≥÷ n‘·ìì ÄÁX¯sTT+∫
ã‹ø±s¡T.
<˚eøÏ @&ÉekÕ] >∑s“¡ e¤ ‘Ó+’ ~. Vü≤] n+X¯‘√ nq+‘·T&ÉT <˚eø°<$˚ >∑sꓤq
Á|üy•˚ +#ê&ÉT. lVü≤] jÓ÷>∑e÷j·TqT |æ*∫ ªuÛÁÑ <ë! <˚eø° edüT<˚e⁄\qT
ø£+düT&ÉT n$T‘·+>± u≤<Ûôä |&ÉT‘·THêï&ÉT. Ç|üŒ{Ïøπ yêfi¯fl _&É\¶ T Äs¡T>∑T]ì
bı≥ºq ô|≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. Ç|ü
&ÉT nq+‘·T&ÉT <˚eøÏ >∑sꓤq e⁄Hêï&ÉT. n‘·qø£ÿ&É
|ü⁄≥º≥+ nbÕj·Tø£s+¡ . q+<ä>√≈£î\+˝À edüT<˚e⁄ì eTs√ uÛ≤s¡´ s√Væ≤DÏ
e⁄+~. <˚eøÏ >∑s“¡ +¤ ˝À nq+‘·T&ÉH˚ ù|s¡T‘√ e⁄qï Hê ‘˚C≤ìï s√Væ≤DÏ >∑sꓤq
Á|üyX˚ ô¯ |≥Tº. H˚qT <˚eøÏøÏ nwüeº T>∑sꓤq Hê ì» n+X¯‘√ »ìàkÕÔqT. n|ü
&ÉT
qTe⁄« q+<ä>√|ü⁄ì uÛ≤s¡´ nsTTq j·TXÀ<ä≈î£ ≈£L‘·Ts¡T>± Á|üu$ÑÛ kÕÔe⁄. Hê
e÷≥ y˚Ts¡≈î£ edüT<˚e⁄&ÉT qqTï j·TXÀ<äe<ä≈› î£ #˚]Ã, j·TXÀ<ä >∑sꓤq »ì+∫q
ìqTï <˚eøÏøÏ bÕ|üqT #˚kÕÔ&TÉ μ nì #ÓbÕŒ&ÉT.
jÓ÷>∑e÷j·T lVü≤]øÏ $qj·T+>± qeTdüÿ]+∫ uÛ÷Ñ ˝Àø±ìøÏ #˚]+~.
<˚eøÏ >∑s“¡ +¤ ˝Àì nq+‘·T&ç n+X¯qT s√Væ≤DÏ >∑s“¡ +¤ ˝À Á|üyX˚ ô¯ |{Ï+º ~. Ä
yÓ+≥H˚ <˚eøÏøÏ >∑s¡“¤+ #·T´‘·eTsTT+~. nq+‘·T&ç n+X¯‘√ s√Væ≤DÏøÏ
ã\sêeTT&ÉT »ìà+#ê&ÉT.
‘·sT¡ yê‘· ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ uÛ÷Ñ uÛ≤sêìï ‘=\–+#˚+<äT≈£î leTHêïsêj·TDT&ÉT
<˚eø°<$˚ >∑sꓤq Á|üy•˚ +#ê&ÉT. <˚eø°<$˚ øÏ n~ nwüeº T>∑s“¡ e¤ Tqï $wüjT· +
ø£ + dü T ìøÏ dü T Œ¤ s ¡ D ≈£ î e∫Ã+~. nX¯ Ø s¡ y êDÏ |ü \ T≈£ î \T j· T <∏ ë s¡ ú +
ø±uÀ‘·THêïj·Tì Á>∑Væ≤+∫ ì\TyÓ˝≤¢ ø£+|æ+#ê&ÉT. #Ó˝…¢*ï #·+|ü≥e÷,
e÷q≥e÷ nqï dü+X¯jT· + ≈£L&Ü ø£*–+~. ªÄ&É<ëìï e~Û+#·&yÉ T˚ bÕ|ü+.
n+<äT˝Àq÷ #Ó˝*¢… ï, ô|ô’ |#·Tà ì+&ÉT #·÷˝≤*ì #·+|ü≥+e\¢ düs«¡ dü+|ü<\ä ÷
12 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

Vü≤]kÕÔsTT. ø°]Ô q•düT+Ô ~. ÅdÔ” Vü≤‘ê´bÕ‘·ø±ìøÏ bÕ\Œ&Éy¶ ê&ÉT ã‹øÏ e⁄+&ç

≈£L&Ü #·∫Ãqyê&ÉT>±H˚ |ü]>∑D+Ï |üã&É‘ê&ÉTμ nì ‘·\∫ #Ó˝*¢… ï #·+|ü≈L£ &É<ìä
ìs¡sí TT+#·T≈£îHêï&ÉT. <˚eøÏøÏ ákÕ] |ü⁄≥ºuÀj˚T |æ\y¢ ê&çï e÷Á‘·+ |ü⁄]{Ï˝ÀH˚
#·+bÕ\ì rsêàì+#·T≈£îHêï&ÉT. n|üŒ{ÏqT+N nqTø£åD+ nÁ|üeT‘·Ô+>±
e⁄+&É≥+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.
<˚eøÏøÏ qee÷kÕ\÷ ì+&ÜsTT. Á|üdüedüeTj·T+ ÄdüqïyÓTÆ+~. n~
Á>∑V≤æ +∫q ÁãVü≤às¡TÁ<ë<äT\÷, Hês¡<ë~ eTVü≤s¡T¸\÷ <˚eø°edüT<˚e⁄\T ñqï
#Ósk¡ Õ\e<ä≈› î£ yÓ[fl <˚eø°>s∑ “¡ d¤ Tü &ú e’Ó ⁄qï lVü≤]ì nH˚ø£ $<Ûë\ Á|üdTü ‹Ô +#ês¡T.
<˚eø°<$˚ ì ñ<˚•› +∫ ªne÷à! kÕøå±<ä“>¤ e∑ +‘·T&ÉT lVü≤] nq‹ø±\+˝ÀH˚
˙≈£î ≈£îe÷s¡T&Ó’ »ìà+#·uÀ‘·THêï&ÉT. ø£+kÕ~sêø£då Tü \qT dü+Vü≤]+#·{≤ìø°,
j· ÷ <ä e ⁄\qT s¡ ø Ï å + #· & Üìø° , dü s ¡ « ˝Àø±\≈£ L y˚ T \T #˚ ≈ £ L s¡ à &Üìø°
leTHêïsêj·TDT&ÉT ˙ >∑sꓤq ñ<äsTT+#·uÀ‘·THêï&ÉT. qT$«ø£ ì•Ã+‘·>±
e⁄+&ÉT ‘·©μ¢ nì B$+∫ yÓfi≤fls¡T.
lø£èwüí »qq+ 13
Ä ‘·s¡Tyê‘· ø=~›s√E\πø ÁXÊeD ãVüQfi¯+˝À s√Væ≤D° qø£åÁ‘êq
nwü$º Ts√Eq leTHêïsêj·TDT&ÉT ∫ìïø£èwüß&í ’Ó <˚eøÏ >∑sꓤq »ìà+#ê&ÉT.
Ä düeTj·T+˝À |ü⁄&É$T |ü⁄\øÏ+∫+~. <˚e <äT+<äTuÛTÑ \T yÓ÷>±sTT. n|ü‡s¡
ø£q´\T Hê≥´+ #˚XÊs¡T. <˚e‘·\T |üP\yêq ≈£î]|æ+#ês¡T. edüT<˚e⁄&ÉT
Äq+<ä+‘√ ñ_“‘·_“ã“j·÷´&ÉT.
ø±ì, |æ∫Ñ·*¢ <˚eøÏ e÷Á‘·+ ø£˙ïs¡T eTT˙ïs¡T>± $\|æ+∫+~. dæsT¡
˝§\T≈£î‘·Tqï ‘·q ∫Hêï] _&Éq¶ T >∑T+&Ó\≈£î Vü≤‘·T≈Ô î£ ì bı]¢ bı]¢ @&çÃ+~.

W
14 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

jÓ÷>∑e÷j·T

neTà @&ÉT|ü⁄ _&ɶ $Hêï&ÉT. <˚eøÏ uÛjÑ T· + ©˝≤ø£èwüß&í TÉ |üdøæ {£ ≤º&TÉ .

•X¯óe⁄>± e⁄qï leTHêïsêj·TDT&ÉT <˚eø°edüT<˚e⁄\ eTT+<äT ì»s¡÷|ü+˝À
Á|ü‘´· ø£eå Tj·÷´&ÉT. ˙\y˚T|òTü + e+{Ï X¯Øs¡ø±+‹‘√, $XÊ\ H˚Á‘ê\‘√, øödüTuÔ ÑÛ
eTDÏ‘√, X¯+K#·Áø£ >∑<ä\‘√, Hê\T>∑T #˚‘·T\‘√, düT$XÊ\ eø£ådüú\+‘√,
eTDÏeTj·T s¡‘ï· Vü‰sê\‘√, øÏØ≥ ≈£î+&É˝≤\‘√ yÓ*–b˛‘·÷ <äsÙ¡ q$T#êÃ&ÉT.
Ä |ü⁄sêD|ü⁄s¡Twüß&çï #·÷dæ <˚eø°edüT<˚e⁄\T n$T‘êq+<ä+ bı+<ës¡T.
jÓ÷>∑e÷j·T 15
Ä~$wüßeí ⁄ yêfi¯fl≈£î nuÛj Ñ T· $Tdü÷Ô ªÇ|ü
&ÉT MTs¡T ø£+düT&çï >∑T]+∫ >±ì,
n‘·ì nqT#·sT¡ \qT >∑T]+∫ >±ì uÛj Ñ T· |ü&eÉ \dæq |üì ˝Ò<Tä . $X¯«eT+‘ê
Ç|ü
&ÉT jÓ÷>∑e÷j·T Á|üu≤Û e+˝À e⁄+~. eT] ø=+#Ó+ ùd|ü{À¢ jÓ÷>∑e÷j·T
Áy˚|ü˝…¢˝À q+<äTì uÛ≤s¡´ j·TXÀ<ä≈£î ≈£îe÷¬sÔ>± |ü⁄≥ºuÀ‘√+~. H˚qT Hê
ì»s¡÷bÕìï ñ|üd+ü Vü≤]+#·T≈£îqï yÓ+≥H˚ qqTï q+<äTì Ç+{ÏøÏ #˚]à nø£ÿ&É
|ü⁄{Ïqº jÓ÷>∑e÷j·TqT Çø£ÿ&É≈î£ rdüT≈£îs¡+&ç. n~ nkÕ<Û´ä eTì uÛj Ñ T· |ü&øÉ +£ &ç.
n+‘ê düe´+>±H˚ »s¡T>∑T‘·T+~μ nì #Ó|Œæ <˚eø° edüT<˚e⁄\T #·÷düT+Ô &É>±H˚
eT∞fl |üdæ|æ\¢yê&ÉT>± e÷]b˛j·÷&ÉT. n|ü
&˚ |ü⁄{Ϻq |üdæbÕ|ü&ÉT>±
Á|üe]Ô+#ê&ÉT. n+‘·es¡≈î£ edüT<˚e⁄ì ã+~Û+∫ e⁄qï ÇqT|ü >=\TdüT\T
|ü⁄≥T≈£îÿq ‘Ó–b˛j·÷sTT. edüT<˚e⁄&ÉT ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷&ÉT. yÓ+≥H˚ lVü≤]
Ä»„ Á|üø±s¡+ |üdyæ ê&çï #˚‘T· ˝À¢øÏ rdüT≈£îì yÓT\¢>± <ë«s¡ã+<Û+ä yÓ|’ ⁄ü q&ç#ê&ÉT.
‘·\T|ü⁄\T yê≥+‘·≥ ny˚ ‘ÓsT¡ #·T≈£îHêïsTT. ø±e* yêfi¯ófl >±&ÛìÉ Á<ä˝À e⁄Hêïs¡T.
n<ä+‘ê $wüßeí ÷j·T nì edüT<˚e⁄&ÉT Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. Ç+‘·˝À es¡¸+ ÁbÕs¡+uÛÑ
yÓT+Æ ~. |üdyæ ê&ÉT ‘·&TÉ kÕÔ&ìÉ edüT<˚e⁄&ÉT uÛj Ñ T· |ü&ܶ&TÉ . ø±ì Ä~X‚wßü &ÉT
|ü&>É \∑ T $|æŒ Ä |üdyæ ê&çï ø£|Œæ ‘·q yÓ+≥ e#êÃ&ÉT. n+‘˚! eT+Á‘·eTT>∑T&∆ ç
e÷~] kÕ–b˛j·÷&ÉT edüT<˚e⁄&ÉT. yÓ[flyÓ[fl j·TeTTHêq~ì düMT|æ+#ê&ÉT.
lVü≤] •X¯ós¡÷|ü+˝À ‘·qqT düMT|æ+#ê&Éì j·TeTTq ‘Ó\TdüT≈£îì dü+‘√wü+‘√
|üse¡ •+∫+~. yÓ+≥H˚ s¬ +&ÉT>± N* edüT<˚e⁄&çøÏ <ë] Ç∫Ã+~.
edüT<˚e⁄&ÉT q\¢qj·T´‘√ q+<ä>√≈£î\+ #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. düsêdü] q+<äT&ç
Ç+{ÏøÏ yÓfi≤fl&ÉT. n+<äs÷¡ ìÁ<ä˝À e⁄Hêïs¡T. H˚sT¡ >± |ü⁄]{Ï >∑~˝ÀøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
j·TXÀ<ä |üøÿ£ ˝À ‘·qT rdüT≈£îyÓ[flq •X¯óe⁄qT |ü&TÉ ø√u…{,ºÏ ÄyÓT≈£î |ü⁄{Ïqº
bÕ|üqT ‘·q #˚‘T· ˝À¢øÏ rdüT≈£îì ˇø£ÿø£D
å + ‘·q _&Ée¶ +ø£ ‘·<ø˚ +£ >± #·÷dæ
#ÓeTà–*¢q ø£fifl¯ ‘√ –Ás¡Tq yÓqøÏÿ ‹]– ãj·T≥≈£î e#êÃ&ÉT. q&ÉTdüTHÔ êï&˚
ø±ì eTqdü+‘ê q\¢qj·T´MT<˚ e⁄+~.
16 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
eT∞fl Äj·Tq ø±sê>±s¡+ #˚sT¡ ø√>±H˚ ‘·\T|ü⁄\˙ï eT÷düT≈£îHêïsTT. ‘·qT
‘Ó∫Ãq bÕ|üqT <˚eøÏ |üø£ÿq e⁄+#·>±H˚ edüT<˚e⁄&ç #˚‘·T\≈£î eT∞fl
dü+ø¬ fi¯ófl |ü&ܶsTT. n+‘·˝À bÕ|ü ø¬ e⁄«eT+~. Ä @&ÉT|ü⁄≈£î ø±e*yêfi¯ófl
y˚T\T≈£îHêïs¡T. >∑ã>∑ã ø£+düT&ç <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl <˚eø°<˚$ Á|üdü$+∫+<äì
#ÓbÕŒs¡T. ø£+düT&ÉT ‘·‘·Ôs¡|ü&çb˛sTT <˚eø°edüT<˚e⁄\Tqï #Ós¡kÕ\≈£î
ãj·T\T<˚sê&ÉT. <˚eø°<˚$ #˚‘·T˝À¢e⁄qï |üdæbÕ|üqT ø£‹Ô‘√ qs¡ø£&ÜìøÏ
ñ<äT´≈£î&Ô j
É ÷· ´&ÉT. <˚eø°<$˚ _&Éq¶ T Vü≤è<äj÷· ìøÏ Vü≤‘·T≈Ô î£ ì yÓøÿÏ yÓøÿÏ @&çÃ+~.
ø£+düT&ÉT #·*+#·˝<Ò Tä .
#Ó˝*¢… #˚‹˝À e⁄qï |üd_æ &Éq¶ T ã\e+‘·+>± ˝≤≈£îÿHêï&ÉT. bÕ|ü ø±\T
|ü≥Tº≈£îì –s¡–sê ‹|æŒ ô|’øÏ m>∑πsXÊ&ÉT. ÄX¯Ãs¡´+! ÄyÓT øÏ+<ä|ü&É˝Ò<äT.
n+‘·ø+£ ‘ê ô|ø’ Ï yÓ[fl+~. n˝≤ yÓ&TÉ ‘·÷ Áø£eTÁø£eT+>± s¡÷|ü+ e÷s¡TÃ≈£î+~.
mì$T~ #˚‘T· \‘√, ~yê´ÅkÕÔ\‘√, X¯S˝≤\‘√ X¯ødÔÏ «ü s¡÷|æD˝Ï ≤ >√#·]+∫+~.
n~ #·÷dæ ø£+düT&ÉT Vü≤&É*b˛j·÷&ÉT.
ÄyÓT n‘·DÏí ñ<˚›•+∫ ªqTe⁄« <äTsêàs¡TZ&ç$. |üdæ_&ɶ\qï ø£ìø£s¡yÓTÆHê
˝Ò≈î£ +&Ü <˚eøÏøÏ |ü⁄{Ïqº Äs¡T>∑T]ì dü+Vü≤]+#êe⁄. ªÄ&É|\æ μ¢ qì nsTTHê
nqTø√≈£î+&Ü qq÷ï Væ≤+dæ<ë›eTqT≈£îHêïe⁄. ìqTï Vü≤‘·e÷πsà Ms¡T&ÉT
|ü⁄{≤º&TÉ . ‘=+<äs|¡ &ü ≈É î£ . n‘·qT ìqTï j·TeTdü<Hä êìøÏ |ü+|ækÕÔ&TÉ . Ç~
ì»+μ nì #Ó|æŒ n<äèX¯´yÓTÆ+~. n~ $ì ø£+düT&ÉT ‘·q≈£î #êe⁄
‘·|üŒ<äqT≈£îHêï&ÉT.

W
 17

|üP‘·q
l eTVü‰$wüßeí ⁄ ‘·qqT dü+Vü≤]+#˚+<äT≈£î mø£ÿ&√ |ü⁄{Ϻ ô|s¡T>∑T‘·THêï&Éqï
uÛj
Ñ T· + ø£+düT&ç˝À m≈£îÿyÓ+’ ~. nqT#·sT¡ \+<ä]˙ düe÷y˚X|¯ sü ∫¡ ‘·sD¡ √bÕj·T+
#Ó|üŒeTì n&ç>±&ÉT. ªeTVü‰sêC≤! $TeTà*ï dü+Vü≤]+#˚+<äT≈£î Ä Vü≤]
e÷qes¡÷|ü+ <Û]ä +∫ e⁄+{≤&Éì MTs¡T uÛ≤$düTHÔ êïs¡T. MT u≤VüQã˝≤ìï
‘Ó\TdüT≈£îì <˚e‘·˝Ò uÛj Ñ T· |ü&TÉ ‘·T+fÒ, e÷qee÷Á‘·T\T #˚jT· >∑\<˚$T{À e÷≈£î
ns¡+ú ø±e&É+˝Ò<Tä . ô|>’ ± Ä <ëqe$s√~Û s¬ +&ÉT eT÷&ÉT s√E\ ÁøÏ‘y· T˚
|ü⁄{Ϻe⁄+{≤&Éì MTs¡T nqT≈£î+≥THêïs¡T. n<˚ ì»yÓTÆ‘˚ y˚˝…&É+‘·{Ïyê&çï
Vü≤‘·e÷s¡Ã&É+ ø£wyºü TÓ qÆ |üì ø±<äT. nsTT‘˚ nqT~q+ »ìà+#˚ y˚˝≤~ •X¯ó
e⁄˝À¢ Ä Vü≤] mes√ >∑T]Ô+#·&+É e÷Á‘·+ ø£w+ºü ø±e#·TÃ. n+<äTø£ì $#·øD å£
˝Ò≈î£ +&Ü Ç{°e\ |ü⁄{Ïqº |æ\\¢ +<ä]˙ dü+Vü≤]+#·&+É ñ‘·eÔ TeTì|æk˛Ô+~.
Á|üu÷ÑÛ ! Ä $wüßeí ⁄ ñ‘·Ô e÷j·T\e÷] nì ≈£L&Ü $Hêï+. ìqïH˚ |ü⁄{ÏHº ê á
bÕ{ÏøÏ ô|<äy› ê&Ó’ e⁄+&Ée#·TÃ. Ä e÷j·÷$ kÕ<Ûës¡D+>± y˚<ë\÷ >√e⁄\÷
y˚<ä$<äT\÷ ‘ê|üdüT\÷ |üPõ+|üã&˚ #√≥, ‘·b˛j·TC≤„<äT\T »]π>˚#√≥,
<ëq<Ûäsêà\÷ <äj·÷dü‘·´XÖ#ê\÷ bÕ{Ï+|üã&˚#√≥, düVü≤q+, XÊ+‹
HÓ\ø=qï#√≥ e⁄+{≤&É+≥THêïs¡T. ø£qTø£ eTq+ Ä ÁbÕ+‘ê˝À¢ n\¢ø˝£ À¢\+
düèwæº+#ê*. <Ûäsêàìï Væ≤+dæ+#ê*. kÕ<ÛäTe⁄\qT •øÏå+#ê*. •X¯óe⁄\qT
e~Û+#ê*. >√e⁄\qT ∫Á‘·e<Ûä #Ój÷· ´*. j·T»„yê{Ïø*£ ï <Û«ä +dü+ #˚j÷· *.
18 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
n+<äT≈£î MTs¡T e÷≈£î nqTeT‹ Çyê«*μ nHêïs¡T ø£+düT&ç nqT#·sT¡ \T.
Ä e÷≥\≈£î ø£+düT&çøÏ n$T‘êq+<ä+ ø£*–+~. yÓ+≥H˚ Væ≤+kÕø±+&É
j·T<∏#˚ ÷ >¤ ± kÕ–+#·eTì nqTeT‹ Ç#êÃ&ÉT.
ø£+düT&ç nqT#·se¡ sêZìøÏ #Ó+~q |üP‘·q n‘·´<äT“¤‘d· Tü +<ä]>± e÷]b˛sTT
<˚X¯<˚XÊ\÷ ‹s¡T>∑T‘·÷ ø£ì|æ+∫q |æ\¢\+<ä]˙ #·+|ü⁄‘·÷ ∫e]øÏ
q+<ä > √≈£ î \+ #˚ ] +~. q\¢ q j· T ´ Ç+{Ï ø Ï yÓ [ fl+~. nø£ ÿ &É e⁄qï
Ä&Éyêfi¯fl+<äs÷¡ ÄyÓT kÂ+<äsê´ìøÏ eTT>∑T˝∆ ’… ÄyÓT ‘·eTø√dü+ ~–e∫Ãq
~e´˝Àø£düT+<ä] nqT≈£îHêïs¡T. Vü≤&Üe⁄&ç|ü&ÉT‘·÷ |òüTq+>± eTsê´<ä\T
#˚XÊs¡T. ‘·sT¡ yê‘· Ä e÷{≤ á e÷{≤ #ÓãT‘·÷ |üP‘·q yÓT\¢>± ©˝≤
ø£èwüßí&ÉT |ü&ÉT≈£îìe⁄qï }j·T\ <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl+~. dæs¡T˝§\T≈£î‘·Tqï
q\¢qj·T´qT #·÷dæ eTT<äT\› T ≈£î]|æ+∫+~. #˚‘T· ˝À¢øÏ rdüT≈£î+~. >∑T+&Ó\≈£î
Vü≤‘·TÔ≈£î+~. nø£ÿ&ÉTqï Ä&Éyêfi¯fl+<äs¡÷ Ä düT+<ä] ø£qïj·T´qT #·÷dæ
|üs¡e•k˛Ô+<äqT≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚ ©˝≤•X¯óe⁄≈£î Ä düT+<ä] sêø£ådæ n˙,
‘·qqT dü+Vü≤]+#˚+<äTøπ e∫Ã+<ä˙ ÄyÓT≈£î ì\TyÓ˝≤¢ $wüeT˙ ‘Ó*j·Tø£b˛‘˚
ø£<ë! ø±yê\H˚ ø±fi¯Sfl #˚‘T· \÷ Ä&çd÷ü Ô ãT>∑\Z T kı≥º\T |ü&˝˚ ≤ qe⁄«‘·÷
ô|<ä›>± πø]+‘·\T ø={≤º&ÉT. ø±+‘·T\T ≈£î]ùd ø£fi¯flì $bÕŒ]à ÄyÓTe+ø£
#·÷XÊ&ÉT. Ä sêø£då æ ©˝≤ø£èwüß&í ïç ˇ&ç˝ÀøÏ rdüT≈£îì düqÔ ´+ Çe«uÀsTT+~.
ˇfiÀflì •X¯óe⁄ ≈£L&Ü Äsê≥|ü&ܶ&TÉ . bÕ*+&É¢ MT~ ô|≥ ’ #Ó+>∑TqT ˝≤π>XÊ&ÉT.
j·TXÀ<ä ≈£L&Ü nuÛ´Ñ +‘·s¡ ô|≥º˝<Ò Tä . yÓ+≥H˚ e÷j·÷düT+<ä] q\¢qj·T´≈£î
bÕ\T Ç∫Ã+~. •X¯óe⁄ ‘ê>∑&+É yÓTT<ä\Tô|{≤º&TÉ . n+‘˚! >∑T+&Ó\T |”øπ düTqÔ ï≥Tº,
˝≤π>düTqÔ ï≥Tº, ÁbÕD+ b˛‘·Tqï≥Tº nì|æ+∫+~ |üP‘·q≈£î.
©˝≤•X¯óe⁄ ˇø£ÿ >∑T≥ø£ y˚XÊ&ÉT.
e÷j·÷düT+<ä] kÂ+<äs´¡ + ø°D
å +Ï ∫+~.
|üP‘·q 19

Ç+ø=ø£ >∑T≥ø£ y˚XÊ&ÉT.

ÁbÕD≤\qT q*ù|düTqÔ ï≥Tº u≤<Û|ä &ü +ç ~!
eTs√ >∑T≥ø£ ....
ô|<ä>› ± n]∫+~. ∫ìï ø£èwüßDí íÏ ne‘·\≈£î ‘√ôdj·÷´\ì Á|üjT· ‹ï+∫+~.
ø±ì ...
|æ\y¢ ê&ÉT ÄyÓTqT e~*ô|≥º˝<Ò Tä .
Ç+ø√ >∑T≥ø£ y˚XÊ&ÉT.
s¡øÿ£ dæ s¡øeÔ£ ÷+kÕ\˙ï |”˝ÃÒ XÊ&ÉT.
<ë+‘√ |üP‘·q >±e⁄πøø£\T ô|&ÉT‘·÷ –\–\ ‘·qTï≈£î+≥÷ H˚\≈£î ˇ]–+~.
e÷j·÷s¡÷|ü+ e~* ÁbÕD≤\T $&ç∫ô|{Ï+º ~. Ä düeTj·T+‘√ n~ y˚dqæ
øπ ø£\≈£î q+<ä>√≈£î\eT+‘ê >∑»>∑» ˝≤&ç+~. Á|ü»\T eT÷s¡Ãb¤ ˛j·÷s¡T.
ø±ì q\¢qj·T´ e÷Á‘·+ Ä sêø£ådæ >∑T+&Ó\MT<ä ≈£Ls¡TÃì qe⁄«‘·÷
Ä&ÉT‘·THêï&ÉT. #˚w\ºü T <äøÿÏ #·÷düTqÔ ï j·TXÀ<ä <ä&<É &ä ˝É ≤&ÉT‘·Tqï >∑T+&Ó\‘√
20 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
ø£qïj·T´ì ne‘·*øÏ rdüT≈£îb˛sTT ~wæº rdæ+~. nH˚ø£ $<Ûë\ s¡øôå£ |{Ï+º ~.
_&Éì¶ ‘={Ï˝º À |ü&TÉ ø√u…{ºÏ ìÁ<ä|⁄ü ∫Ã+~. >√|ü Åd\Ô” ≈£î q\¢qj·T´ kÕe÷qT´&ÉT
ø±<äì|æ+∫+~. Ä ‘·sT¡ yê‘· q+<äTì ÄC≤„qTkÕs¡+ >√≈£î\+˝Àì yêfi¯fl+‘ê
|üP‘·q <˚V‰ü ìï >=&Éfi¶ fl¯ ‘√ q]øÏ Ä X¯Øs¡K+&Ü\≈£î <äV≤ü qÁøÏjT· \T »]bÕs¡T.
<äTs¡T<˚X› ´¯ +‘√H˚ nsTTHê lø£èwüßìí m‘·TøÔ =ì eTT<ë›&ç Ä&ç+∫ düqÔ ´+
Ç∫Ãq+<äTe\¢ |üP‘·q bÕbÕ\˙ï ‘=\–b˛j·÷sTT. ÄyÓT≈£î eTTøÏÔ \_Û+∫+~.
|üP‘·q sêø£då æ nsTTHê, ÄyÓT ©˝≤ø£èwüßìí øÏ ‘ê–+∫+~ $wüyT˚ nsTTHê
‘·q≈£î düqÔ ´+ Ç∫Ãq ø±s¡D+#˚‘· |üd|æ \æ y¢ ê&ç s¡÷|ü+˝À e⁄qï lVü≤] ÄyÓTqT
‘·*>¢ ±H˚ uÛ≤$+#ê&ÉT. |üP‘·q ø√]+~ ≈£L&Ü n<˚.
ã*ì ìÁ>∑Væ≤+#˚ ì$T‘·Ô+ leTVü‰$wüßíe⁄ yêeTqT&Ó’ ã*#·Áø£e]Ô
j·T»„yê{Ïø≈£ î£ yÓ[flq|ü
&ÉT ã* ≈£îe÷¬sÔ s¡‘ï· e÷\ yêeTqT&çï #·÷dæ ªá
eTT>∑∆ eTH√Vü≤s¡ eT÷]ÔøÏ ø°så $¡ T#˚à n<äèwü+º Hê≈£î ˝Òøb£ ˛sTT+<˚μ nì eTqdüT˝À
nqT≈£î+~.
lVü≤] ÄyÓT eTH√e´<Ûä Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. ÄyÓT ø√]ø£qT rsêÃ\qT≈£îHêï&ÉT.
|ò*ü ‘·+>± s¡‘ï· e÷\ <ë«|üs¡ j·TT>∑+˝À |üP‘·q>± |ü⁄{Ï+º ~. ø£èwüß&í TÉ >±
»ìà+∫q Vü≤] ÄyÓT sTT∫Ãq bÕ\qT ‘ê>±&ÉT. ÄyÓT ø√]ø£ rsêÃ&ÉT. ÄyÓT≈£î
|üse¡ T|ü<ëìï nqTÁ>∑V≤æ +#ê&ÉT.

W
 21

X¯ø£{≤düTs¡T&ÉT
u≤\ø£èwüß&í ç n\¢] m≈£îÿyÓ+’ ~. ˇ~>∑\ã&É≥+ ≈£L&Ü H˚sT¡ à ≈£îHêï&ÉT.
q+<ä j·TXÀ<ä\T n$T‘êq+<ä+‘√ Áy˚|˝ü ¢… n+‘·{≤ y˚&TÉ ø£\T #˚XÊs¡T. ;<ä\≈£î,
BqT\≈£î <ëq<Ûsä êà\T #˚XÊs¡T. ∫qïø£èwüß&í ïç n+<äs÷¡ eTT<ë›&ç Äos¡«~+#ês¡T.
>√≈£î\eT+‘ê dü+‘√cÕ_∆˝À eTTì– ‘˚\T‘√+~. Ä düeTj·T+˝À ø£+düT&ç
nqT#·se¡ sêZìøÏ #Ó+~q X¯ø{£ ≤düTs¡T&ÉT nH˚ sêø£då Tü &ÉT dü+#ês¡+ #˚d÷ü Ô Áy˚|˝ü ¢…
e∫à q+<äTì Ç+{À¢e⁄qï q\¢qj·T´ >∑T]+∫ ∫Á‘· $∫Á‘ê\T $Hêï&ÉT.
ø£èwüß&í ïç #·÷&Ü\H˚ ñ‘·T‡ø£‘· ø£*–+<ä‘ì· øÏ. |üP‘·qqT dü+Vü≤]+∫q &ç+uÛ≈Ñ î£ &ÉT
n‘·H˚ nsTTe⁄+{≤&É˙, ø£+düT&ÉT uÛj Ñ T· |ü&TÉ ‘·Tqï~ ≈£L&Ü á u≤\ø£èwüß&í ïç
>∑T]+#˚ nsTTe⁄+&Ée#·TÃq˙ Ä sêø£då Tü &ÉT }Væ≤+#ê&ÉT. yÓ+≥H˚ q+<äTì
Ç+{ÏøÏ yÓfi≤fl&ÉT. Ä Ç+{ÏeTT+–≥ s¬ +&Ó&ã¢É +&ç ø±&ç yê*à e⁄+~. ã+&çì+&Ü
eT<ÛTä s¡|<ü ësêú\T, |üfió¯ fl, bÕ\T, yÓqï, MT>∑&,É ô|s¡T>∑T s¡øs£ ø¡ ±\ bÕÁ‘·\
ì+&Ü e⁄HêïsTT. sêø£då Tü &çøÏ H√s¡÷]+~. ã+&çì Äy˚•+#ê&ÉT. ã+&ç ø±&ç
˝Ò∫+~. ã+&ç ô|<ä› X¯ã›+ #˚dü÷Ô eTT+<äT≈£î ø£~*+~. ø£èwüíj·T´ |üP\
}j·T\˝À+∫ Ç<ä+‘ê >∑eTìdü÷HÔ ˚ e⁄Hêï&ÉT. ñqï≥Tº+&ç ô|<ä>› ± @&Ée≥+
yÓTT<ä\T ô|{≤º&TÉ . |æ\y¢ ê&ç @&ÉT|ü⁄ $ì >√|æø\£ T ø£èwüj í T· ´ |ü&TÉ ≈£îìe⁄qï
‘=f…º <ä>]Z∑ øÏ |üsT¡ >∑Tq e#êÃs¡T. n‘·ìï düeTT<ësTT+#ê\ì mH√ï s¡ø±\T>±
Á|üjT· ‹ï+#ês¡T. ø±˙ ˝≤uÛ+Ñ ˝Òøb£ ˛sTT+~. u≤\ø£èwüß&í ïç m‘·T≈Ô î£ ì ãT»®–dü÷,Ô
ø£ãTs¡T#¢ ãÓ T‘·÷ ˇø£ >√|üø±+‘· n‘·ìì ãj·T≥≈£î rdüT≈£îyÓ[fl+~. nø£ÿ&É
22 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
ã+&çøÏ m<äT\› T ˝Ò≈î£ +&Ü ø±&ç ˝Òe&É+, n~ ø£<\ä &É+ >∑eTì+∫ Ä Áe»eì‘·
$düTbÔ ˛sTT #·÷dü÷Ô ì\ã&ç+~.

ã+&çì ÄeVæ≤+∫q X¯ø{£ ≤düTs¡T&ÉT ø£èwüjí T· ´qT #·÷kÕ&ÉT. yÓ+≥H˚ ø£èwüj

í T· ´
MT~øÏ ñ]øÏ+#ê&ÉT ã+&çì. n~ ˇø£ÿ e⁄<äT≥Tq e∫à ø£qïj·T´qT ‘êøÏ+~.
∫s¡Tqe⁄« ∫+~dü÷Ô q+<äøXÏ Às¡T&ÉT yêeT bÕ<ä+‘√ ã+&çì ˇø£ ‘ê|ü⁄ ‘·Hêï&ÉT.
Ä ‘êøÏ&çøÏ X¯ø£≥+ ‘·\øÏ+<äT˝…’+~. Çs¡Tdü÷, #·Áø±\÷ ô|òfi¯ ô|òòfi¯
$]–b˛j·÷sTT. bÕÁ‘·\T uÛfiÑ ó¯ flq |ü–* bÕ\T ô|s¡T>∑T, HÓsTT´ H˚\bÕ\j·÷´sTT.
ã+&ç eTTø£ÿ˝…+’ ~.
n+‘·es¡≈L£ Ä ã+&çì ÄeVæ≤+∫e⁄qï sêø£då Tü &ÉT n+‘Ó‘T· ≈Ô î£ m–] <ä;eÛ Tì
øÏ+<ä|&ü ܶ&TÉ . Ä bÕ≥Te\¢ n‘·ì X¯Øs¡+ ‘·THê‘·Tqø£˝+’… ~. ô|<ä>› ± ns¡Tdü÷Ô
ÁbÕD+ e~˝≤&ÉT. Ä ns¡T|ü⁄≈£î ˝À|ü*qT+∫ j·TXÀ<ëq+<äT\T, s√Væ≤DÏ
|üsT¡ >∑T|üsT¡ >∑Tq e#êÃs¡T.
ãj·T≥ n+‘ê j·TT<ä∆s¡+>∑+˝≤ e⁄+~. $]–q ã+&ç#·Áø±\ eT<Ûä´,
H˚\bÕ˝…q’ eT<∏Tä s¡|<ü ësê∆\ eT<Û´ä ø£èwüj
í T· ´ Ä&ÉT≈£î+≥THêï&ÉT. n~ #·÷dæ
>√|æø\£ T, >√bÕ\Ts¡T ìsêÈ+‘·b˛j·÷s¡T. q\¢qj·T´qT #·÷dæ q+<äjT· XÀ<ä\T
$dæà‘·T\j·÷´s¡T.
X¯ø£{≤düTs¡T&ÉT 23
eTTdæeTTdæ qe⁄«\T qy˚« ∫ìïø£èwüßíDÏí >∑T+&Ó\≈£î Vü≤‘·TÔ≈£îì j·TXÀ<ä
Äq+<ëÁX¯óe⁄\T sê*Ã+~.
lø£èwüßìí #˚‘· Ä $<Û+ä >± dü+Vü≤]+|üã&çq X¯ø{£ ≤düTs¡T&ÉT >∑‘· »qà˝À
Væ≤s¡D≤´≈£îå ì ≈£îe÷s¡T&ÉsTTq ñ‘·ÿ#·T&ÉT.
n‘·qT ˇø£kÕ] ˝ÀeTX¯eTVü≤]¸ ÄÁX¯eT+˝ÀøÏ Á|üy•˚ +∫, nø£ÿ&ç
ñ<ë´qeHêìï <Û«ä +dü+ #˚XÊ&ÉT. n~ #·÷dæ ˝ÀeTX¯ó&ÉT ªá #Ó≥q¢ T qTe⁄«
m˝≤ ô|fi¯fl–+#êy√ n˝≤ ˙ X¯Øs¡+≈£L&Ü eTTø£ÿ\T eTTø£ÿ\e⁄‘·T+~μ nì
X¯|æ+#ê&ÉT.
Ä e÷≥\T $qï ñ‘·ÿ#·TìøÏ n|ü
&ÉT |üXÊÑêÔ|+ü ø£*–+~. eTVü≤]¸
bÕ<ë\MT<ä|&ü ç XÊ|ü$eTTøÏÔ ø£*–+#·eTì y˚&TÉ ≈£îHêï&ÉT. eTVü≤]¸ n‘·ìì
ø£sT¡ DÏ+#ê&ÉT. ª<ë«|üs¡ j·TT>±+‘·+˝À qTe⁄« yêj·TTs¡÷|ü+ <Û]ä +∫ lVü≤]
bÕ<ä|òü÷‘·+ <ë«sê eTTøÏÔ bı+<äT‘êe⁄μ nì ˝ÀeTX¯ó&ÉT XÊ|ü$eTTøÏÔ
Á|ükÕ~+#ê&ÉT.
Ä $<Û+ä >± ñ‘·ÿ#·T&ÉT sêø£då Tü &Ó’ »ìà+#·≥+, ø£+düT&ç nqT#·se¡ s¡+Z ˝À
#˚s≥
¡ +, eTTsê] nqTÁ>∑V≤ü + <ë«sê XÊ|ü$eTTøÏÔ bı+<ä≥+ »]–+~.

W
24 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

‘·èD≤es¡TÔ&ÉT
u≤\ø£èwüß&í ç n<äT“¤‘ê\÷, Ä>∑&Ü\÷ ÄH√{≤ ÄH√{≤ bÕøÏ <˚X¯ eT+‘·{≤
yê´|æ+#êsTT. Áy˚|˝ü ˝¢… Àì q\¢ìyê&çï, n\¢]yê&çï >∑T]+∫ ø£+düT&ÉT Ç~es¡øπ
s¡ø£s¡ø±\ ø£<∏ä\T $Hêï&ÉT. <ëìøÏ‘√&ÉT ‘·q nqT#·s¡T˝…’q |üP‘·q˙,
X¯ø{£ ≤düTs¡T&ûï Ä |æ\y¢ ê&˚ #·+bÕ&Éì ‘Ó\TdüTø√>±H˚ n‘·ìøÏ eTT#ÓÃeT≥\T
b˛XÊsTT.
‘·èD≤es¡T&Ô HÉ ˚ eTs√ sêø£då Tü &ÉT ‘·q @*ø£ nsTTq ø£+düTì <ä>sZ∑ ¡ ÁbÕ|üø+£
dü+bÕ~+#·T≈£îH˚+<äT≈£î ª‘·eTs¡T nqTeT‹ Çe«+&ç Á|üu÷ÑÛ ! Ä |æ\y¢ ê&ç dü+>∑‹
H˚qT #·÷kÕÔμ nì ;sê\T |ü*øÏ ô|<ä› ô|<ä› n+>∑\Ty˚dTü ≈£î+≥÷ MTkÕ\T
yÓT˝ÒdTü ≈£î+≥÷ ãj·T\T<˚] yÓfi≤fl&ÉT.
Áy˚|˝ü ˝¢… À Á|üy•˚ dü÷HÔ ˚ ‘·èD≤es¡T&Ô TÉ ô|<ä› düT&ç>±* ˝ÒeBXÊ&ÉT. Ä ø±s¡D≤q
|ü≥º|ü>∑˝Ò nsTTHê Vü≤sƒê‘·TÔ>± Nø£{Ï|ü&ɶ≥ºsTT+~. Äø±X¯+˝À eTãT“\T
ø£eTTàø=#êÃsTT. ]e⁄«q >±* M∫+~. <äTeTTàπs–+~. >√≈£î\ eT+‘ê
∫eTàNø£{˝Ï À eTTì–b˛sTT+~. ø£D å ø±\+ mø£ÿ&çyês¡øÿ£ &˚ ì*∫ b˛j·÷s¡T.
j·TXÀ<ä u≤\ø£èwüß&í ìç m‘·TøÔ =ì #·ø#£ ø· £ Ç+{ÏøÏ yÓfió¯ ‘√+~. #·+ø£˝Àì
|æ\y¢ ê&ÉT e⁄qï≥Tº+&ç ãs¡TyÓ≈î£ ÿ‘·Tqï≥Tº nì|æ+∫+~. j·TXÀ<ä |æ\y¢ ê&çï
‘·èD≤es¡TÔ&ÉT 25
n≥TqT+∫ Ç≥T e÷s¡TÃ≈£î+~. _&ɶ Ç+ø± ãs¡TyÓø±ÿ&ÉT. ÄyÓT≈£î @$T#Ój÷· ´˝À
bÕ\Tb˛ø£ ªª@$T{Ï~ ø£èwüj
í ÷· ´! Ç+‘·˝ÀH˚ á |üØø£!å m+<äTøÏ+‘· ãs¡TyÓø±ÿe⁄?μμ
nì _&Éq¶ T øÏ+<ä≈î£ ~+∫ n\dü≥ rs¡TÃ≈£î+~. n~ n<äqT>± rdüT≈£îì
düT&ç>±* s¡÷|ü+˝À e∫Ãq ‘·èD≤es¡TÔ&ÉT u≤\ø£èwüßí&çï Äø±XÊìøÏ
m>∑πsdüT≈£îb˛j·÷&ÉT.
n+‘·˝ÀH˚ Nø£≥T¢ $∫Ãb˛j·÷sTT. j·TXÀ<ä≈£î ‘·q_&ɶ ø£ì|æ+#·˝Ò<äT.
ªø£ècÕí! ø£Hêï! ‘·+Á&û mø£ÿ&É e⁄Hêïe⁄sê?μ n+≥÷ }s¡÷ yê&Ü n+‘ê yÓ~øÏ+~.
_&ɶ ø£ì|æ+#·øb£ ˛j˚Tdü]øÏ j·TXÀ<ä ô|<ä>› ± @&çÃ+~.
u≤\ø£èwüß&í ïç n|üV≤ü ]+∫q ‘·èD≤es¡T&Ô øç Ï Äø±X¯e÷sêZq ô|ø’ Ï b˛sTTqø=B›
|æ\y¢ ê&ÉT Áø£eTÁø£eT+>± ãs¡Tee⁄‘·THêï&ÉT. Ä ãs¡Te⁄ yÓTTj·T´˝Òø£ ‘·èD≤es¡T&Ô TÉ
øÏ+~øÏ ‘·÷* |ü&TÉ ‘·THêï&ÉT. ø£èwüj í T· ´ sêø£då Tü &ç yÓT&ÉqT >∑{>ºÏ ± |ü≥Tºø=ì
e⁄+&É&É+e\¢ ø£èwüßí&çï øÏ+<ä|ü&˚dæ ‘·q <ë]q ‘·qT b˛e&ÜìøÏ ≈£L&Ü
‘·èD≤es¡T&Ô øç Ï M\Tø±˝Ò<Tä . ø£èwüj
í T· ´ |ü≥Tº $&ç|+æ #·Tø√e&É+ Ä sêø£då Tü &çe\¢
ø±˝Ò<Tä . nsTTHê ô|qT>∑T˝≤&Ü&ÉT. n|üŒ{Ïøπ ‘·èD≤es¡T&Ô TÉ H√{Ïy+Ó ≥ HÓ‘T· sÔ T¡
ø£≈î£ ÿ‘·THêï&ÉT. ø£qT>∑T&ÉT¢ MT~øÏ e#êÃsTT. X¯øÔÏ n+‘ê Vü≤]+#·T≈£îb˛sTT+~.
>∑eTq y˚>+∑ eT+<ä–+∫+~. n&ÉT>∑T ≈£L&Ü eTT+<äT≈£î |ü&≥É +˝Ò<Tä . ø£èwüß&í TÉ
|ü{qºÏ |ü≥Tº≈î£ ‘·èD≤es¡T&Ô TÉ H˚\≈£L˝≤&ÉT. Áy˚|˝ü ¢… M<ÛTä ˝À¢ n‘·&ç ø£fiã‚ s¡+
eTTø£ÿ\T eTTø£ÿ˝…’ |ü&+ç ~.
|üs«¡ ‘·+˝≤ e⁄qï ‘·èD≤es¡T&Ô ç ø£fiã‚ s¡+MT<ä ø£qïj·T´ @MT ‘Ó*j·Tq≥Tº
bÕsê&ÉT‘·÷ Ä&ÉT≈£î+≥THêï&ÉT. n~ #·÷dæ j·TXÀ<ä, s√Væ≤DÏ |üsT¡ >∑T |üsT¡ >∑Tq
<ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓfi≤fls¡T. _&Éq¶ T rdüT≈£îì >∑T+&Ó\≈£î Vü≤‘·T≈Ô î£ Hêïs¡T.
‘·èD≤es¡TÔ&ÉT |üPs¡«»qà˝À bÕ+&ÉT<˚XÊ~Û|ü‹. ˇø£kÕ] eTVü‰sêE
n+‘·'|ü⁄s¡ Åd\Ô” ‘√ sπ yêrs¡+˝À e⁄qï|ü
&ÉT <äTsê«düeTVü≤]¸ nø£ÿ&É≈î£ yÓfi≤fl&ÉT.
26 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
πø∞˝À\T&Ó’ e⁄qï Ä uÛÑ÷bÕ\T&ÉT eTVü≤]¸ì \ø£å´ô|≥º˝Ò<äT. Ä‹<∏ä´+
Çe«˝Ò<Tä . n~ <ä÷sê«düT&çøÏ n$T‘·eTsTTq ÄÁ>∑V‰ü ìï ø£*–+∫+~. ªqTe⁄«
sêø£då Tü &çy’Ó |ü⁄&É‘êe⁄μ nì X¯|+æ #ê&ÉT.
n˝≤ bÕ+&ÉTuÛ÷Ñ |ü‹ ‘·èD≤es¡T&Ô ’Ó »ìà+#·&+É , ø£+düTì ã+≥T>± e÷s¡&+É ,
∫es¡≈î£ lø£èwüßìí <ë«sê XÊ|ü$eTTøÏÔ bı+<ä&+É »]–+~.

W
 27

ã\sêeTø£èwüßí\T

s√V≤æ DÏ ≈£îe÷s¡T&É÷, j·TXÀ<ë‘·qj·TT&É÷ ô|]– ô|<äy› ês¡e⁄‘·THêïs¡T.

ˇø£s√E j·TXÀ<ä ∫ìïø£èwüíj·T´≈£î bÕ*∫Ã, eTT<ë›&ç, ~wæº rdæ
Ä&ÉT≈£îH˚+<äT≈£î Ä≥edüTeÔ ⁄\T Ç∫Ã+~.
ø£èwüj
í T· ´ n$ ‘êø£˝<Ò Tä .
Äe⁄*+∫ ø£qTï\T eT÷XÊ&ÉT.
j·TXÀ<ä≈£î n|ü
&ÉT Ä ∫qïH√{Ï˝À uÛÑTequÛ≤+&Ü\T ø£ì|æ+#êsTT.
düèwæºyÓTT‘·Ô+ ø£fi¯fleTT+<äT ø£~*+~. j·TXÀ<ä ÄX¯Ãs¡´b˛sTT+~. ‘·s¡Tyê‘·
‘˚sT¡ ≈£îì ø£èwüjí T· ´qT #˚‘T· ˝À¢øÏ rdüT≈£îì ñj·÷´\‘={Ï˝º À |ü&TÉ ø√u…{+ºÏ ~.
CÀ\bÕ&ç ìÁ<ä|⁄ü ∫Ã+~.
28 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
ˇø£ s√E j·÷<äe |ü⁄s√Væ≤‘·T&Óq’ >∑sT¡ &Z TÉ q+<äÁeC≤ìøÏ e#êÃ&ÉT. q+<ä
j·TXÀ<ä\T, s√Væ≤DÏ uÛøÑ |ÔÏ Pü s¡«ø£+>± Äj·Tq≈£î n‹~∏ |üP»\T #˚XÊs¡T.
|ü]#·s´¡ \˙ï Äj·÷´ø£ ªeTVü‰‘êà! MTs¡T |ü+&ç‘T· \T. e÷≈£î ô|<ä\› T. MTπs
á ∫qï_&É*¶ <ä]› ø° dü+kÕÿsê\T »]|æ+#ê\ì e÷ ø√]ø£μ nHêï&ÉT q+<äT&ÉT
ã\sêeTø£èwüß*í <äØ› ï #·÷|æ+∫.
q+<äTì ÁbÕs¡qú n+^ø£]+∫ >∑sT¡ &Z TÉ s√Væ≤D°≈î£ e÷s¡T&çøÏ ã\sêeTT&É˙
j·TXÀ<ë|ü⁄Á‘·T&çøÏ ø£èwüß&í ˙É ù|s¡T¢ ô|{≤º&TÉ .
ªs√Væ≤D°≈î£ e÷s¡T&ÉT ‘·q >∑TD≤\<ë«sê Á|ü»\≈£î Äq+<ëìï ø£*–kÕÔ&TÉ .
n+<äTø£ì Ç‘·ìøÏ H˚qT ªsêeTT&ÉTμ nì HêeTø£sD ¡ #˚kÕqT. ø±\Áø£e÷q á
∫s¡+J$ n‘·´~Ûø£ ã\dü+|üqTï&Ée⁄‘ê&ÉT. Ms¡T&ÉT, BÛsT¡ &ÉT ne⁄‘ê&ÉT. Ä
ø±s¡D≤q Ç‘·ìï ªã\T&ÉTμ nì ≈£L&Ü |æ\TkÕÔsT¡ . j·÷<äe⁄\+<äØï düeTuÛ≤e+‘√
#·÷dü÷Ô ˇπø$<Û+ä >± Ä<ä]dü÷Ô e⁄+{≤&ÉT. ø±ã{Ϻ Ç‘·ìøÏ ªdü+ø£s¸¡ DT&ÉTμ nqï
ù|s¡T ≈£L&Ü yê´|æ˝Ô ÀøÏ edüT+Ô ~.
ªÇø£ j·TXÀ<ë‘·qj·TTì $wüj·÷ìø=ùdÔ á ∫Hêï] >∑&É∫q eT÷&ÉT
j·TT>±˝À¢q÷ eT÷&ÉT s¡+>∑T\T - X‚«‘·, s¡ø£Ô, |”‘· esêí\T <Ûä]+∫
ne‘·]+#ê&ÉT. Ç|ü
&ÉT q\¢yê&Ó’ |ü⁄{≤º&TÉ . n+<äTø£ì Ç‘·ìøÏ ªø£èwüß&í TÉ μ nì
HêeTø£sD ¡ + #˚dTü HÔ êïqT. Ç‘·qT yÓTT<ä≥ edüT<˚e⁄ì Ç+≥ |ü⁄{≤º&TÉ . Ä
s¡V≤ü dü´+ ‘Ó*dæq ÁbÕE„\T Ç‘·ìì ªyêdüT<˚e⁄&ÉTμ nì ≈£L&Ü |æ\TkÕÔsT¡ . á
ø£èwüjí T· ´ eTT+<äT eTT+<äT nH˚ø£ n<äT“¤‘· ø±sê´\T #˚kÕÔ&TÉ . nH˚ø£ $+‘·\T
Á|ü<]ä ÙkÕÔ&TÉ . <ëì ø±s¡D+>± Ç‘·ìì Ç+ø± nH˚ø£ ù|s¡‘¢ √ |æ\TkÕÔsT¡ . Ç‘·qT
<äTs¡®qT\qT •øÏåkÕÔ&ÉT. dü»®qT\qT s¡øÏåkÕÔ&ÉT. Ç‘·ìe\¢ <Ûäs¡à Á|ü‹cÕ˜|üq
»s¡T>∑T‘·T+~. Ç‘·ìe\¢ MTs¡÷, >√|ü≈î£ \÷, >√≈£î\+ mìï ø£cÕº˝<… Tä s¬ H’ ê
ne©\>± n~Û>$∑ T+#·>\∑ T>∑T‘ês¡T. Ç‘·ìì ô|+∫ ô|<ä› #˚jT· &ÉyT˚ eTVü‰
ã\sêeTø£èwüßí\T 29
n<äèwü+º . Ä n<äèwü+º MT≈£î <äøÿÏ +~. n~ MT |üPs¡«»qà düTø£è‘·+.
ª|üPs¡«+ nsê#·ø£+ Á|üã*q ˇø£ düeTj·T+˝À á eTVü‰qTuÛ≤e⁄&çï
ÄÁX¯sTT+∫ nqTÁ>∑V≤ü + bı+~q m+<äs√ eTVü≤s¡T¸\÷, kÕ<ÛTä e⁄\÷ <äTsêàs¡T\Z
<äTsê>∑‘ê\qT ne©\>± m<äTs=ÿHêïs¡T. Ç‘·ì|ü≥¢ uÛøÑ ÔÏ uÛ≤e+>∑\ yê]˙,
Áù|$T+#˚ yê]˙, Ç‘·ìì ø=*#˚yê]˙ jÓT≥Te+{Ï X¯Á‘·Te⁄˝…H’ ê, m+‘·{Ï
ã\e+‘·T˝…H’ ê @MT #˚jT· ˝ÒsT¡ .
ªq+<ë! eTs=ø£ $wüjT· +. á ∫Hêï] kÕe÷qT´&ÉT ø±&ÉT. $X‚wü Á|ü‹uÛÑ
>∑\yê&ÉT. >∑TD>∑D≤˝À¢q÷, n~Ûø±s¡◊X¯«sê´\˝Àq÷, ø°]ÔÁ|ü‹wü˜\˝Àq÷,
uÛÀ>±qTuÛeÑ +˝Àq÷ Ç‘·qT kÕø屑·÷Ô lVü≤]øÏ düeTT&Éì|æ+#·T≈£î+{≤&ÉT. Ç‘·ì
#·s´¡ \˙ï #·÷|üsT¡ \≈£î $+‘·>± e⁄+{≤sTT. á _&Ée¶ \¢ MT J$‘ê\T ‘·]kÕÔsTT.
MT ã‘·T≈£î\≈£î <Ûqä ´‘· ø£\T>∑T‘·T+~. Ç‘·ìì MTs¡T ø£+{Ïøs¬Ï |üŒ e÷~]
ø±bÕ&ÉTø√yê*μ nì #Ó|Œæ >∑sT¡ &Z TÉ yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
q+<äT&ÉT |üse¡ ÷q+<äu]ÑÛ ‘·T&Éj÷· ´&ÉT.
ã\sêeTø£èwüß\í T Ä≥bÕ≥\‘√ Áy˚|˝ü ≈¢… î£ ø=‘·Ô yÓ\T>∑T ‘Ó#êÃs¡T.
ø£èwüß&í ç n\¢] eTØ m≈£îÿyÓ+’ ~.
Äe⁄<ä÷&É\ ‘√ø£\T |ü≥Tº≈î£ ì n≥÷ Ç≥÷ ˝≤– yê{Ïì y˚~+Û #·&+É ,
Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑T Çfi¯fl˝À <ä÷] >√|æø\£ T <ë#·T≈£îqï bÕ\÷ ô|s¡T>∑÷ ‘·qT
‹qï+‘· ‹ì $T–*+~ ‘·q ùdïVæ≤‘·T\≈£î |ü+∫ô|≥º≥+, ø£{eºÏ ⁄qï <ä÷&É\qT
yê{Ï ‘·\T¢\ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ e<ä\&É+, Ä&É|\æ *¢ ï @&ç|+æ #·&+É e+{Ï n\¢] |üqT\T
#˚jT· ≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤º&TÉ .
ø£èwüíj·T´n\¢] ø√|ü+ ‘Ó|æŒ+∫Hê n‘·ìì ‘·\#·Tø√≈£î+&Ü, n‘·ìì
#·÷&É≈î£ +&Ü Áy˚|˝ü ¢… yêdüT\T ˇø£ÿø£D
å + ≈£L&Ü e⁄+&É˝øÒ b£ ˛j˚Tyês¡T.
30 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

>√|æø\£ ≈£î n‘·ì Ä≥bÕ≥\T eTVü≤<ëq+<ä+>± e⁄+&˚$. ø£èwüj í T· ´ #˚w\ºü T

yêfi¯fl≈£î –*–+‘·\T ô|fÒ$º . Ä\TeT>∑\T ìÁ~düT+Ô fÒ yêfi¯fl≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü
ÄyÓT »&ÉqT n‘·ì ø=|ü
≈£î ø£fùºÒ dyê&ÉT. sêÁ‹fi¯ófl Çfi¯fl˝À¢ C§s¡ã&ç ñ{ÏMº T<ä
e⁄qï bÕ\T, ô|s¡T>∑T ‘êπ>yê&ÉT. n‘·ì#·T≥÷º m|ü
&É÷ z |ü~eT+~
düVü≤yêdü>±fi¯ófl+&˚yêfi¯ófl. n+<äs¡÷ n\¢]yêfi‚fl. yêfi¯fl+<ä]ø° Hêj·T≈£î&ÉT
ø£èwüj
í T· ´. ø£HïÓ |æ\\¢ T ø£yê«˝ÒdTü ≈£îì eTõ®>∑ ∫*øÏ yÓqï rdüT+Ô fÒ yÓqø£>±
yÓ[fl u≤q˝À e⁄qï yÓqï+‘ê Äs¡–+#˚yê&ÉT. m+‘·ø° u≤q ì+&É≥+ ˝Ò<$˚ T≥ì
>√|üøq£ ´\T ãT>∑\Z T H=≈£îÿ≈£îH˚d]ü øÏ u≤q #ê≥Tq ø£èwüj í T· ´ qπøÿyê&ÉT.
ˇø£kÕ] ∫ìïø£èwüíj·T´ Ç˝≤π> <=]øÏb˛j·÷&ÉT. >√ô|eTà ‘Ó&ÉT¶rdæ
ø=≥ºuÀsTT+~. ‘·{≤\Tq ø£èwüj
í T· ´ m&ÉeT#˚‘√Ô Ç+‘· yÓqï rdæ ÄyÓT eTTU≤q
|üPdæ bÕ]b˛j·÷&ÉT.
|æ\\¢ +‘ê #·|Œü ≥T¢ ø={≤ºsT¡ .
ã\sêeTø£èwüßí\T 31
}] neTà\ø£ ÿ \+‘ê j· T XÀ<ä Ç+{Ï ø Ï e∫à ø£ è wü í j · T ´ n\¢ ]
$T‹MTs¡T‘√+<äì Bq+>± yÓTTs¡ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡T. u≤\ø£èwüßìí <äT&ÉT≈£î‘·q+
>∑T]+∫ >√|üÅd\Ô” T ø£<\ä∏ T ø£<\ä∏ T>± #ÓãT‘·T+fÒ j·TXÀ<ä≈î£ qeTàãT~∆ ø±˝Ò<Tä .
Ç+‘·˝À ø=+<äsT¡ >√|æø\£ T ∫ìïø£èwüß&í ïç ã+~Û+∫ rdüT≈£îe#êÃs¡T.
Ä düeTj·÷q ø£èwüj
í T· ´ j·TXÀ<ä ˇ&ç˝À |ü&TÉ ≈£îì Vü‰sTT>± ìÁ<äb˛‘·THêï&ÉT.
>√|æø\£ T ‘·*¢ ˇ&ç˝À u≤\ø£èwüß&í TÉ ìÁ<äb˛‘·T+&É&+É #·÷dæ, ‘êeTT ã+~Û+∫
rdüT≈£îe∫Ãq ø£èwüjí T· ´ ø£q|ü&øÉ b£ ˛e&É+ Á>∑V≤æ +∫ ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷s¡T. j·TXÀ<ä≈î£
≈£L&Ü Ç<ä+‘ê e÷j·T˝≤ e⁄+~.
ˇ&ç˝Àì ~e´eT+>∑fis¯ ÷¡ |ü⁄&çï, ©˝≤e÷qTwüd«ü s¡÷|ü⁄&çï ˇfi¯fl+‘ê ì$T]
>∑T+&Ó\≈£î Vü≤‘·T≈Ô î£ +~.
ª<=+>∑|\æ &¢ TÉ μ nì ãT>∑–Z *¢ >√|üøq£ ´\T yÓ[flb˛j·÷s¡T.

W
32 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

e÷‘·è<ä+&Éq
ˇø£kÕ] j·TXÀ<ë<˚$ #·\¢ ∫*øÏ yÓqï #˚k˛Ô+~. u≤\ø£èwüßí&ÉT e∫Ã
yÓqï≈£î+&É <ä>sZ∑ ¡ ì\ã&ç bÕ\Tø±yê\ì n&ç>±&ÉT. j·TXÀ<ä #˚‹˝À e⁄qï
|üì Ä|æ _&Éì¶ ˇ&ç˝ÀøÏ rdüT≈£îì bÕ\T Ç∫Ã+~. q\¢qj·T´ bÕ\T ‘ê>∑T‘·÷
eTTdæeTTdæqe⁄«\T qe⁄«‘·THêï&ÉT. j·TXÀ<ä |üse¡ •+∫b˛sTT+~.
bÕ\T ‘ê>±ø£ ø£èwüj
í T· ´ neTà ˇ&ç˝À |ü&TÉ ≈£îì Vü‰sTT>± Ä&ÉT≈£î+≥THêï&ÉT.
‘·*ø¢ ° _&É≈¶ L£ ø±\y˚T ‘Ó*j·T&É+ ˝Ò<Tä .
Ç+‘·˝À -
bısTT´MT<ä bÕ\T bı+– <ë*>∑T+≥˝À |ü&ç yêdüq e#êÃsTT. ø£+>±s¡T>±
_&Éq¶ T øÏ+<ä≈î£ ~+∫ e+{Ï+{À¢øÏ |üsT¡ >¬ ‹Ô+~ j·TXÀ<ä.
ø£èwüj
í T· ´ ñÁø√wü+‘√ ô|<ä>› ± @&ÜÃ&ÉT.
j·TXÀ<ä $ì|æ+#·Tø√˝Ò<Tä .
ø£èwüj
í T· ´≈£î ø√|ü+ e∫à |üøÿ£ H˚e⁄qï ø£e«+‘√ #·\≈¢ î£ +&ÉqT |ü>\∑ ø={Ϻ
#˚‹ì+&Ü yÓqï rdüT≈£îì u§ø±ÿ&ÉT. Ç+ø±düÔ rdüT≈£îì M~Û˝ÀøÏ |üsT¡ >¬ ‘êÔ&TÉ .
bısTT´MT<ä bÕ\T øÏ+<ä≈î£ ~+|æ j·TXÀ<ä e∫Ã+~.
e÷‘·è<ä+&Éq 33
ø£èwüj
í T· ´ nø£ÿ&É ˝Ò&TÉ .
|ü–*b˛sTTq ø£&Ée eTTø£ÿ\T, Ç\¢+‘· Á|üeVæ≤düTÔqï #·\¢ ø±\e\T
ø£ì|æ+#êsTT.
ªø£èwüj
í ÷· ´μ nì ô|<ä>› ± |æ*∫ q\¢qj·T´ bÕ<äeTTÁ<ä\T ø£\>∑\dæ ø£ì|ædTü qÔ ï
#·\¢ #ê]ø£\ yÓ+fÒ yÓ[fl+~. |üøÿ£ Ç+{Ïes¡≈L£ Ä bÕ<äeTTÁ<ä\T ø£ì|æ+#êsTT.
˝À|ü*øÏ yÓ[fl+~. Ä düeTj·T+˝À Ä Ç+{À¢ me«s¡÷ ˝ÒsT¡ . ø£èwüj í T· ´ e÷Á‘·+
nø£ÿ&É ˇø£ s√{ÏMT<ä møÏÿ qT+#·Tì ñ{ÏMº T<ä yÓqï ≈£î+&É≈î£ ∫\T¢bı&ç∫
yÓqï rdüT≈£î ‹+≥THêï&ÉT. ‘·qT ‹+≥÷ eT<Û´ä eT<Û´ä |üøÿ£ qTqï ˇø£ ø√‹|æ\≈¢ î£
≈£L&Ü yÓqï ‹ì|ædTü HÔ êï&ÉT. j·TXÀ<ä n<ä+‘ê $∫Á‘·+>± #·÷dæ+~. ‘·sT¡ yê‘·
u…‘+Ô· rdüTø=ì ø=&ÉT≈£îì ø=≥ºuÀsTT+~. ø£èwüjí T· ´ ∫ø£ÿ≈£î+&Ü bÕ]b˛j·÷&ÉT.
j·TXÀ<ä≈î£ ø√|ü+ m≈£îÿyÓ+’ ~. ªekÕÔyê sêyêμμ nì ô|<ä>› ± n]∫+~.
ªnyÓ÷à ø=&É‘êe⁄μ nì ø£fifl¯ ì+&Ü uÛjÑ ÷· ìï Á|ü<]ä Ùdü÷Ô ø£qïj·T´ |üsT¡ >¬ ‘êÔ&TÉ .
j·TXÀ<ä ≈£L&Ü |üs¡T¬>‹Ô+~. |üìyêfi¯ófl, bÕ˝Òfi¯ófl, >√|æø£\T #√<ä´+
#·÷düTÔHêïs¡T.
34 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ø£èwüj
í T· ´ @&ÉTdü÷Ô |üsT¡ >∑T rdüTHÔ êï&ÉT.
j·TXÀ<ä |üsT¡ >¬ ‘·˝Ô øÒ £ s=|ü
‘√+~.
∫e]øÏ ø£èwüj
í T˚ ´ <=]øÏb˛j·÷&ÉT.
‘·*¢ ø√|ü+‘√ eP–b˛‘√+~.
_&ɶ _ø£ÿyÓTTVü≤+‘√ ì\u&ܶ&TÉ .
ˇø£{Ï n+{Ï+∫+~.
u≤e⁄s¡TeTì yÓTTVü≤eT+‘ê ø±≥Tø£ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
ø=&ÉT≈£î ø£˙ïfi¯ófl #·÷dæ j·TXÀ<ä ≈£L&Ü @&˚Ãdæ+~.
u…‘+Ô· øÏ+<ä|&ü d˚ æ #˚‘T· \T #ê∫+~. ø£èwüj
í T· ´ |üsT¡ >∑T |üsT¡ >∑Tq e∫à ‘·*¢
>∑T+&Ó\MT<ä yê*b˛j·÷&ÉT. ø√|ü+ ‘·>±Zø£ ªª˙ n\¢] $T‹MT]b˛‘√+~
ø£Hêï! ìqTï }]πø e<ä*ô|≥ºqT, sê!μμ n+≥÷ ˝≤≈£îÿì yÓ[fl nø£ÿ&˚ e⁄qï
s√{ÏøÏ _&ɶqT ø£≥º&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+∫+~. ø±ì, ÄyÓT ‘Ó∫Ãq ‘ê&ÉT Ä
∫Hêï] q&ÉTeTT≈£î dü]b˛˝Ò<Tä . eTs=ø£ ‘ê&ÉT ‘Ó∫à yÓTT<ä{Ï ‘ê&ÉT≈£î eTT&˚dæ
|æ\¢yêDÏí ø£≥ºuÀsTT+~ j·TXÀ<ä. Ä ‘ê&ÉT ≈£L&Ü q\¢qj·T´ q&ÉTeTT≈£î
dü]b˛˝Ò<äT.
mìï ‘êfiÀfl....Ç+{À¢ e⁄qï ‘êfi¯fl˙ï ‘Ó∫ÃHê ø£èwüj í T· ´ì ã+~Û+#˚+<äT≈£î
dü]b˛˝Ò<Tä . j·TXÀ<ä≈î£ ÄX¯Ãs¡´y˚Tdæ+~. n\dü≥ ø£*– ñdüT‡s¡+~. nsTTHê,
‘·q Á|üjT· ‘·ï+ $s¡$T+#·˝<Ò Tä . ‘·qqT s√{ÏøÏ ø£fùºÒ d+<äT≈£î ‘·*¢ |ü&TÉ ‘·Tqï
bÕ≥¢˙ï #·÷dæ ∫ìïø£èwüß&í TÉ qe⁄«≈£îHêï&ÉT. ªÇø£ÿ&˚ e⁄+&ÉT. ø£~*‘˚ ePs¡Tø√qTμ
nì ø£èwüj í T· ´qT >∑~$T j·TXÀ<ä ˝À|ü*øÏ yÓ[fl+~. eTs¡Tø£D å + bÕ≈£î‘·÷
ø£èwüj
í T· ´ ãj·T\T<˚sê&ÉT. s√{Ïì á&ÉTÃ≈£î+≥÷ ãj·T≥≈£î yÓfi≤fl&ÉT.
e÷‘·è<ä+&Éq 35

<ä÷s¡+>± s¬ +&ÉT eT~›#≥ Ó T¢HêïsTT. s¬ +&É÷ |üøÿ£ |üøÿ£ >± ñHêïsTT. ø£èwüj
í T· ´
yê{Ï eT<Û´ä qT+∫ bÕ≈£î‘·÷ yÓfi≤fl&ÉT. ‘êHÓ‘’ ˚ ãj·T{ÏøÏ e#êÃ&ÉT. ø±˙,
yÓqøπ edüTqÔ ï s√\T e÷Á‘·+ s¬ +&ÉT #Ó≥¢ eT<Û´ä Çs¡T≈£îÿb˛sTT+~. q\¢qj·T´
yÓqøÏÿ ‹]– ˇø£kÕ] #·÷dæ ‘·q ã\eT+‘ê ñ|üj÷Ó –+∫ >∑{>ºÏ ± s√{Ïì
˝≤>±&ÉT. <ëì‘√ Ä eT~›#≥Ó T¢ ≈£Lø£{ÁÏ y˚fifl¯ ‘√ düV‰ü yÓ*øÏe∫à ≈£L*b˛j·÷sTT.
eTs¡Tø£D
å + Ä #Ó≥¢ qT+∫ ≈£îuÒs¡ |ü⁄Á‘·T\T q\≈£Lãs¡ eTDÏÁ^e⁄\T ãj·T≥≈£î
e∫à ø£èwüjí T· ´≈£î qeTdüÿ]+#ês¡T.
ˇø£|
ü &ÉT ≈£îuÒs¡ ≈£îe÷s¡T\Tqï Á|ü<X˚ ÊìøÏ Hês¡<eä TVü≤]¸ yÓfi≤fl&ÉT. yês¡T
Ä eTVü≤]¸ì #·÷&É≥yÓTÆ‘˚ #·÷XÊs¡T ø±ì eT<ä´+ ùd$+∫ e⁄+&É&É+e\¢
Äj·TqqT \ø£´å ô|≥º˝<Ò Tä . Hês¡<eä TTì yêfi¯fl≈£î ‘·–q •ø£å $~Û+#ê\qT≈£îì
eT~›#≥
Ó s¢ TT |ü&ç e⁄+&ÉeTì X¯|+æ #ê&ÉT. lø£èwü|í sü e¡ ÷‘·à <äjT· e\q XÊ|ü
$eTTøÏÔ \_ÛdTü +Ô <äì ≈£L&Ü #ÓbÕŒ&ÉT.
©˝≤e÷qTwü dü«s¡÷|ü⁄&Óq’ q\¢qj·T´qT <ä]Ù+#˚ uÛ≤>∑´+ Ä $<Û+ä >± yêfi¯fl≈£î
ø£*–+~. XÊ|ü$eTTøÏÔ bı+~ q\¢qj·T´ ByÓq\T n+<äT≈£îì q\≈£Lãs¡
eTDÏÁ^e⁄\T e÷j·TyÓTbÆ ˛j·÷s¡T.
36 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
#Ó≥T¢ ≈£L*q ;Ûøs£ ¡ X¯u≤›ìøÏ j·TXÀ<ä ˇø£ÿ |üsT¡ >∑Tq e∫Ã+~. ≈£L*q
ô|qTeèøå±\ eT<Û´ä @MT ms¡>q∑ ≥Tº Ä&ÉT≈£î+≥Tqï ø£èwüß&í ïç #·÷dæ ÄX¯Ãs¡´
b˛sTT+~. eTqdüT˝ÀH˚ y˚qy˚\ <˚e⁄fi¯fløÏ yÓTTøÏÿ, q\¢qj·T´qT <ä>sZ∑ ≈¡ î£ rdüT≈£îì
ˇfi¯fl+‘ê ì$T]+~.
n\¢sj
¡ T· ´ øÏ\øÏ˝≤ qyê«&ÉT.

W
 37

ãè+<ëeq+
ªyÓTTqï{ÏøÏ yÓTTqï |üP‘·q, X¯ø{£ ≤s¡TdüT&ÉT, ‘·èD≤es¡T&Ô TÉ #·∫à H˚\|ü&≥É +,
á s√E >±©, yêHê, eTã÷“ ˝Ò≈î£ +&Ü |æ&TÉ >∑T\T |ü&≥ É +, @Hê{Ï qT+#√
e⁄qï eT~›#≥
Ó T¢ ô|fiò ¯ ô|fiò ¯ ≈£L*b˛e&É+....Ç<ä+‘ê @<√ sêø£då ü e÷j·T˝≤>±
e⁄+~. á ÁbÕ+‘·+ eTq≈£î nqTe⁄>± ˝Ò<äT. Çø£ÿ&É eTq _&ɶ\≈£î,
Ä\eT+<ä\≈£L s¡øD å£ ˝Ò<Tä . n+<äTe\¢ eTq+ ãè+<ëeq+ yÓfi≤›+μ nHêï&ÉT
q+<äT&ÉT.
Áy˚|˝ü y¢… êdüT\+<äs÷¡ düsπ qHêïs¡T.
yÓ+≥H˚ j·TeTTHêq~ ˇ&ÉT¶q e⁄qï ãè+<ëeHêìøÏ Ä\eT+<ä\qT
rdüT≈£îì, dü+kÕsê\qT ‘·s*¡ +#·T≈£îì yÓfi≤fls¡T.
yêfi¯fløÏ ãè+<ëeq+ #ê˝≤ u≤>± q∫Ã+~. nø£ÿ&É ª>√es¡q∆ –]μ e⁄+~.
#·÷&É#ø· ÿ£ >± e⁄+~. |ü#÷ ì ø=+&É. |üXó¯ e⁄\ y˚T‘·≈î£ ø=s¡‘· ˝Ò<Tä . ‘ê–q+‘·
˙s¡T, ‹j·T´>± neTè‘·+˝≤ e⁄+~. |üse¡ fi¯ófl ‘=≈£îÿ‘·Tqï j·TeTTqqT #·÷dü÷HÔ ˚
>=\¢u≤Û eT\+‘ê Äq+<ä+>± ∫+<äT\T y˚d÷ü Ô Ä≥˝≤&ÉT‘·÷ bÕ≥\T bÕ&Üs¡T.
#Ó≥¢˙&Éq ùd<ärs¡T‘·÷ |üX¯óe⁄\˙ï ˇπøkÕ] ªn+u≤μ nì dü+ãs¡+>±
n]#êsTT.
38 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ø£èwüj
í T· ´, ã\sêeTT&ÉT düV≤ü yêdü>±fi¯fl‘√ ø£*dæ ‘Ó>∑ Ä≥˝≤&Üs¡T.
ãè+<ëeq+ #˚s¡T≈£îqï >√bÕ\≈£î\T |ü<äVü‰s¡T Áø√düT\y˚Ts¡ uÛÑ÷$Tì
ÄÁø£$T+#·T≈£îHêïs¡T. nø£ÿ&É Çfi¯Sfl, yêøÏfiS¯ fl @s¡Œs¡#T· ≈£îHêïs¡T. ãè+<ëeq+
yÓTT‘·Ô+ ì&ç$ &Óu…“¤ÌHê\T>∑T Áø√düT\T+≥T+~. yÓ&É\TŒ ns¡∆ jÓ÷»q+
e⁄+≥T+~. <ëìøÏ ‘·÷s¡TŒHê, ñ‘·sÔ êHê ã]Ωw<ü +ä , <äøD åÏ ≤q eT<ÛTä sê|ü⁄s¡+,
|ü•Ãe÷q XÀD|ü⁄s¡+ e⁄HêïsTT. ãè+<ëeq+ rs¡sú ê»+>± ù|s¡T bı+~+~.
nø£ÿ&çøÏ <ä>sZ∑ ˝¡ ÀH˚ q+BX¯«s¡ |üs«¡ ‘·+ ≈£L&Ü e⁄+~.
>√≈£î\eT+‘ê ãè+<ëeq+ #˚sT¡ ø√{≤ìøÏ ˇø£ eTTK´ ø±s¡D+ ≈£L&Ü
e⁄+~. j·TeTTq≈£î <äøD
åÏ +>± ˇø£ yÓ\>∑‘√≥ e⁄+~. n~ ˇø£|
ü &ÉT ã*øÏ
nqï nsTTq ªø±\ø£*μ nH˚ yêì dü+‘êq+. Ä eq+˝Àì #Ó≥˙¢ ï $wü>+∑ <Û+ä
e<äT\T‘·÷ e⁄+{≤sTT. Ä #Ó≥≈¢ î£ ‘√&ÉT>± ø±\ø£* nqT#·sT¡ \T≈£L&Ü nø£ÿ&É
eT]ø=ìï eèøå±\T>± |ü⁄{≤ºsT¡ .
ø±\ø£*øÏ @&ÉT>∑Ts¡T uÛ≤s¡´\T. yês¡+<äs÷¡ >√e⁄\sTTHês¡T. yê]øÏ nH˚ø£
e+<ä\ dü+‘êq+ ø£*–+~. Ä yÓ\>∑‘√≥ |ü⁄{Ϻq |üHÓï+&˚fi¯fl≈£î |üP∫
|ò*ü +∫+~. Ä |ò˝ü ≤\qT ‹+≥÷ >√dü+‘·‹ J$k˛Ô+~. nsTT‘˚ Ä eèøå±\T
$&ç#˚ $wü>+∑ <Û+ä e\¢ Áy˚|˝ü ¢… n+‘·{≤ s¡øs£ ø¡ ±\ yê´<ÛTä \T Á|üã˝≤sTT. yê{Ïì
ìyê]+#˚ ì$T‘·+Ô Áy˚|˝ü ¢… Á|ü»\T @&ÉT s√E\bÕ≥T Bø£‘å √ eTùV≤X¯«s¡T&çï
|üPõ+#ês¡T. yê] |üP»\≈£î yÓT∫à eTùV≤X¯«s¡T&ÉT ‘·q uÛ≥ Ñ T&Óq’ X¯+Kø£sT¡ ìí
>√≈£î˝≤ìøÏ |ü+bÕ&ÉT. n‘·qT yÓ[fl ªø±\ø£* dü+‘êHêìï ìs¡÷à*+#˚ X¯øÔÏ
ã\sêeTø£èwüß\í ≈£î e÷Á‘·yT˚ e⁄+~. >√≈£î\eT+‘ê ãè+<ëeHêìøÏ e÷πs
|üø+å£ ˝À sêeTø£èwüß\í ≈£î Ä #Ó≥q¢ T ìs¡÷à*+#˚ neø±X¯+ ø£\T>∑T‘·T+~.
<ëìe\¢ $wüyêj·TTe⁄\T yê´|æ+#·≥+ Ä– b˛‘·T+~. >√≈£î\+ düTK+>±
e⁄+≥T+~μ nì #Ó|Œæ n<äèX¯´eTj·÷´&ÉT.
ãè+<ëeq+ 39
Ä $<Û+ä >± eTVü‰<˚e⁄ì dü+<˚XÊìï •s¡kÕeVæ≤+∫ >√≈£î\eT+‘ê Áy˚|˝ü ¢…
qT+∫ ãè+<ëeq+ #˚sT¡ ≈£î+~. q\¢qj·T´ ø±\T yÓ÷|ü>±H˚ ãè+<ëeq+
ø=‘·Ô n+<ë\T dü+‘·]+#·T≈£î+~.
ø£èwüß&í TÉ , ã\sêeTT&ÉT ˇø£kÕ] >√|üu≤\Ts¡‘√ ø£*dæ j·TeTTHê rsêìøÏ
yÓfi≤fls¡T. Ä düeTj·T+˝À ø£+dü uÛÑè‘·T´&ÉsTTq ˇø£ sêø£ådüT&ÉT ø£èwüßí&çï
yÓ‘T· ≈£îÿ+≥÷ nø£ÿ&çøÏ e#êÃ&ÉT. sêø£då eü ÷j·T‘√ ˇø£ ˝Ò><∑ ÷ä &É>± e÷]b˛sTT
Ä |ü]düsê˝À¢ e⁄qï Äe⁄\ eT+<ä˝À ø£*dæb˛j·÷&ÉT. >√|üu≤\T¬ses¡÷ n~
‘Ó\TdüTø√˝Òø£b˛j·÷s¡T. ªá ø=‘·Ô ˝Ò>∑<ä÷&É mø£ÿ&ç~?μ nqï Ä˝À#·q
ã\sêeTT&çøÏ ≈£L&Ü sê˝Ò<Tä .

ø±ùd|üj÷· ´ø£ ø£èwüj

í T· ´ ã\sêeTT&çì |üøÿ£ ≈£î |æ*∫, eT+<ä˝À ø=‘·>Ô ±
e∫à #˚]q ˝Ò><∑ ÷ä &ÉqT #·÷|æ+∫ ªn~ eTq <ä÷&É ø±<äT. eTq e÷eTj·T´
ø£+düT&ÉT |ü+|æ+#ê&ÉT <ëìï. <ëìøÏ ‘·–q eTsê´<ä\T #˚<ë›+ eTq+μ nHêï&ÉT
qe⁄«‘·÷. yÓT\¢>± yÓ[¢ <ëì yÓqTø£ ø±fi¯ófl s¬ +&É÷ |ü≥Tº≈î£ ì m‹Ô –s¡–s¡ ‹|æŒ
|üø£ÿH˚e⁄qï #Ó≥Tºøπ dæ ø={≤º&TÉ . Ä <Óã“\T uÛ]Ñ +#·˝øÒ £ ˝Ò>∑ s¡÷|ü+˝À e⁄qï
sêø£ådüT&ÉT >±e⁄πøø£ ô|{Ϻ ì»s¡÷|ü+˝À ÁbÕD≤\T e~˝≤&ÉT. n~ #·÷dæ
40 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

>√|üu≤\Ts¡+‘ê uÛj Ñ T· |ü&bç ˛j·÷s¡T. Ä $<Û+ä >± lø£èwüßìí #˚‘· dü+Vü≤]+#·

ã&Éy¶ ê&ÉT e‘ê‡düTs¡T&ÉT. n+‘·≈î£ |üPs¡«+ n‘·qT eTTsêdüT‘·T&ÉT Á|üMT\T&ÉT.
n‘·H=ø£kÕ] e•wüe˜ TTì ÄÁX¯e÷ìøÏ yÓ[fl, nø£ÿ&É e⁄qï ªq+~ìμ nH˚ Äe⁄qT
#·÷XÊ&ÉT. n~ ‘·qe<ä› e⁄+fÒ u≤>∑T+&ÉTqqT≈£îHêï&ÉT. Ä yÓ+≥H˚ n‘·qT
$Á|üs÷¡ |ü+ <Û]ä +∫ e•wü̃ eTVü≤]¸ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl Ä <Û̊qTe⁄qT ‘·q≈£î <ëq+
Çe«e\dæ+~>± ø√sê&ÉT. ø±ì, e•wüߘ&ÉT @ $<ÛäeTsTTq düe÷<Ûëq+
Çe«˝Ò<Tä . eTÚq+ eVæ≤+∫ ePs¡T≈£îHêï&ÉT. q+~ìøÏ |ü]dæ‹ú ns¡eú TsTT+~.
Á|üMT\Tì yÓ÷dü+ Á>∑Væ≤+∫+~. ªªqTe⁄« <˚ìì ø√] e•wüߘ&çï yÓ÷dü+
#˚jT· <ä\#·Tø=Hêïy√ n<˚ s¡÷bÕìï qTe⁄« <Û]ä kÕÔe⁄μμ nì X¯|+æ ∫+~.
Á|üMT\TìøÏ ‘·qT ‘·\ô|{Ïqº n‘ê´#ês¡+ m≥Te+{Ï<√ n|ü
&ÉT ns¡yú TÓ +Æ ~.
eTVü≤]¸ø,° q+~ìø° qeTdüÿ]+∫ ‘·qqT nqTÁ>∑V≤æ +#·e*dæ+~>± ÁbÕ]ú+#ê&ÉT.
Ä ÁbÕs¡úq≈£î q+~ì C≤*|ü&ç+~. ª<ë«|üs¡+˝À lVü≤] >√bÕ\T&Ó’
ãè+<ëeq+˝À $Vü≤]kÕÔ&TÉ . n|ü
&ÉT Äj·Tq ˙≈£î $eTTøÏÔ ø£*–kÕÔ&TÉ μ nì
#Ó|æŒ+~.
Ä $<Ûä+>± Á|üMT\T&ÉT >√e‘·‡s¡÷|ü+ <Ûä]+#·&É+, ãè+<ëeq+˝À
Ä\eT+<ä˝À¢ ø£\dæb˛e&É+, q\¢qj·T´ #˚‘·T˝À¢ eTs¡DÏ+∫ XÊ|ü$eTTøÏÔ
bı+<ä&+É »]–+~.

W
 41

ãø±düTs¡T&ÉT
ˇø£kÕ] ãè+<ëeq+˝Àì >√|üu≤\Ts¡+<äs÷¡ ã\sêeTø£èwüß*í ï yÓ+≥
ô|≥Tº≈î£ ì n&É$øÏ yÓfi≤fls¡T. nø£ÿ&É yêfi¯fl≈£î ˇø£ ô|<ä› ø=+>∑ ø£ì|æ+∫+~. Ä
ã≈£î&çï #·÷&É>±H˚ >√|üu≤\≈£î\T uÛj Ñ T· |ü&ç b˛j·÷s¡T. <ëì eTT≈£îÿ eT÷¬s&ÉT
bı&ÉT>∑T+~. <ëì X¯Øs¡+ ã*wü+º >± yÓ+&çø=+&É e÷~] e⁄+~. n~ >∑u≤Û \Tq
e∫à ø£ è wü í j · T ´ eTT+<ä s ¡ yê* n‘· & ç ï $T+π > dæ + ~. n~ #· ÷ dæ
>√|üu≤\Ts¡+<äs¡÷ ô|<ä›>± @&ÜÃs¡T. yê] ÄÁø£+<äq $qï eTùV≤+Á<äT&ÉT
@<√ ô|<ä› Á|üe÷<äyT˚ »]–+<äqT≈£îì X¯ÅkÕÔÅkÕÔ\T rdüT≈£îì nø£ÿ&çøÏ e#êÃ&ÉT.
edü÷HÔ ˚ ø=+>∑ MT<ä≈î£ ‘·q eÁC≤j·TT<Ûëìï $dæsê&ÉT. nsTTHê Ä eÁC≤j·TT<Û+ä
ã≈£î&çï @MT #˚jT· ˝Òøb£ ˛sTT+~. n~ Á>∑V≤æ +∫ eTùV≤+Á<äT&ÉT ÁãVü≤à<ä+&Üìï
Á|üj÷Ó –+#ê&ÉT. ÁãVü≤à<ä+&É+ <Óã“≈£î ã≈£î&ÉT eT÷s¡Ãb¤ ˛sTTHê eT∞fl yÓ+≥H˚
‘˚s¡T≈£îHêï&ÉT.
Ç+‘·˝À s¡TÁ<äT&ÉT e#êÃ&ÉT. Äj·Tq ‘·q Á‹X¯S˝≤ìï ã≈£îì MT<ä
Á|üjÓ÷–+#ê&ÉT. Ä Á‹X¯S\+ ã≈£îìX¯Øs¡+˝À ø=+‘·uÛ≤>±ìï e÷Á‘·y˚T
K+&ç+#·>*∑ –+~. n~ #·÷dæ yêj·TT<˚e⁄&ÉT ‘·q X¯øìÔÏ Á|üj÷Ó –+#ê&ÉT.
nsTTHê ã≈£î&ÉT s¡e«+‘· ≈£L&Ü #·*+#·˝<Ò Tä .
42 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

Ä ‘·sT¡ yê‘· ≈£îuÒsT¡ &ÉT ã≈£îìMT<ä ‘·q ø£‹ìÔ $dæsê&ÉT. n~ yÓ[fl ã≈£îì
X¯Øsêìï eT]ø=+‘· y˚Ts¡ K+&ç+∫+~. #·+Á<äT&ÉT Væ≤e÷ÅkÕÔìï dü+~Û+#ê&ÉT.
nsTTHê Á|üj÷Ó »q+ ˝Òøb£ ˛sTT+~.
n–ï<˚e⁄&ÉT Äπ>ïj·÷ÅkÕÔìï Á|üj÷Ó –+#ê&ÉT. n~ ã≈£îì s√e÷\qT e÷Á‘·+
uÛdÑ àü + #˚d+æ ~. n~ #·÷dæ es¡TD<˚e⁄&ÉT ‘·q bÕXÊ˙ï, ø±[ ‘·q >∑<qä ÷
ã≈£îì MT<ä≈î£ $dæsês¡T. ã≈£î&ÉT n|üŒ{Ïø° #·*+#·˝<Ò Tä .
<˚e‘·\T ã≈£îì X¯øøÔÏ Ï ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷s¡T. yêfi¯ófl #·÷düT+Ô &É>±H˚ ã≈£î&ÉT
ne÷+‘·+ Äø±XÊìøÏ m–sê&ÉT. m>∑Ts¡T‘·÷ ô|qT>±\T\T düèwæ+º #ê&ÉT. Ä
>±*$düTs¡TøÏ <˚e‘·\T uÛj
Ñ T· |ü&ç ‘·˝À ~≈£îÿø° bÕ]b˛j·÷s¡T. Ä düeTj·T+˝À
<˚e‘·\≈£î @$T #Ój·÷´˝À bÕ\Tb˛ø£ q\¢qj·T´qT ÁbÕ]ú+#ês¡T. ã≈£îì
H√{ÏqT+∫ ãj·T≥≈£î e∫à ‘·eTqT ø±bÕ&Ée\dæ+~>± y˚&TÉ ≈£îHêïs¡T.
<˚e‘·\ yÓTTs¡ Ä\øÏ+∫ ø£èwüíj·T´ ã≈£îì bı≥º˝À ‘·q X¯Øsêìï
ô|+#·T≈£îHêï&ÉT. n˝≤ ô|]– ô|]– ãèVü≤Á<ä÷|ü+ <Ûä]+∫q ø£èwüíj·T´qT
ã≈£î&ÉT ã]+#·˝øÒ £ –\–\ ø=≥Tºø=ì n‘·&ïç ãj·T≥≈£î ø£øπ ÿXÊ&ÉT. Ä ‘·sT¡ yê‘·
ã≈£î&ÉT ≈£L&Ü X¯Øsêìï ô|+#·T≈£îì ‘·q bı&ÉT>±{Ï eTT≈£îÿ‘√ ø£èwüj í T· ´qT
#·+|üuÀj·÷&ÉT.
n~ Á>∑V≤æ +∫ ø£èwüj í T· ´ ‘·q s¬ +&ÉT #˚‘T· \‘√q÷ ã≈£îì eTT≈£îÿ ‘·T+&Ü\T
|ü ≥ Tº ø =ì N|ü ⁄ s¡ T |ü ⁄ \¢ e÷~] N˝Ò Ã XÊ&É T . eTs¡ T ø£ å D + Ä ø=+>∑
e÷j·TyÓTbÆ ˛sTT+~. <ëìkÕúq+˝À ˇø£ sêø£då Tü &ÉT s¬ +&ÉT>± N*q X¯Øs¡+‘√
ø£ì|æ+∫ –\–\ ‘·qTï≈£îì ÁbÕD+ e~˝≤&ÉT.
Ç+‘·ø° Ä ã≈£î&Óes¡+fÒ....|üPs¡«»qà˝À Vü≤j·TÁ^e⁄ì ≈£îe÷s¡T&Ó’q
ñ‘·ÿ\T&ÉT. Ä ñ‘·ÿ\T&ÉT <˚e‘·\qT n$T‘·+>± y˚~Û+#˚yê&ÉT. ˇø£kÕ]
ñ‘·ÿ\T&ÉT C≤»\ eTVü≤]¸ ÄÁX¯eTÁbÕ+‘·+˝Àe⁄qï eT&ÉT>∑T˝À Á|üy˚•+∫
ãø±düTs¡T&ÉT 43

#˚|*ü ï |ü≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. n~ C≤»\T&ÉT #·÷dæ ª˙ Á|ü‘ê|ü+ #·÷|æ+#·&ÜìøÏ á

MTHê˝Ò <=]ø±j·÷μ nHêï&ÉT.
ñ‘·ÿ\T&ÉT ã<äT*e«˝Ò<Tä .
C≤»\ eTVü≤]¸øÏ ø√|ü+ e∫à ªqTe⁄« ã≈£î&çy’Ó |ü⁄&É‘êe⁄μ nì X¯|+æ #ê&ÉT.
C≤»\T&ÉT kÕe÷qT´&ÉT ø±<äT. Äs¡Ty˚\ dü+e‘·‡sê\T ‘·|üdüT‡ #˚dæq
eTVü‰qTuÛ≤e⁄&ÉT. C≤»\ eTVü≤]¸ XÊbÕìøÏ >∑Ts¬ q’ Ä ñ‘·ÿ\T&˚ ã≈£î&Ó’ |ü⁄≥º&+É ,
ãè+<ëeq+ <ä>sZ∑ ¡ n&É$˝À #·]dü÷Ô e⁄+&É≥+, ø±\Áø£e÷q lø£èwüßìí düŒs¡Ù#˚‘·
eTTøÏÔ bı+<ä&+É »]–+~.

W
44 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

n|òüTT&ÉT
ˇø£kÕ] ã\sêeTø£èwüßí\T ùdïVæ≤‘·T\‘√ø£\dæ ˇø£ ñ<ë´qeq+˝À
Ä≥˝≤&ÉT≈£î+≥THêïs¡T. n˝≤ |æ\\¢ +<äs÷¡ Ä≥bÕ≥˝À¢ eTTì–e⁄qï|ü
&ÉT
ªn|òTü T&ÉTμ nH˚ sêø£då Tü &=ø£&TÉ nø£ÿ&çøÏ e#êÃ&ÉT. n‘·qT ø£+düTì uÛèÑ ‘·T´&ÉT.
ã≈£îìø°, |üP‘·q≈£L ‘·eTTà&ÉT. ‘·q k˛<äsT¡ \T ˇø£ >=\¢|\æ y¢ êì #˚‹˝À
Vü≤‘·T\j·÷´s¡ì ‘Ó\TdüT≈£îì, m˝≤¬>H’ ê Ä |æ\y¢ ê&ç n+‘·T #·÷&Ü\qT≈£îì
nø£ÿ&çøÏ e#êÃ&ÉT. ã\sêeTø£èwüß\í qT #·÷&É>±H˚ ªMfi‚fl Hê nqï\ ÁbÕD≤\T
rdæ e⁄+{≤s¡μ qï ìs¡j í ÷· ìøÏ e#êÃ&ÉT n|òTü T&ÉT.
yÓ+≥H˚ ÄeT&É bı&ÉeP, ø=+&É+‘· ˝≤eP ñqï ø=+&É∫\Te s¡÷|ü+
<Û]ä +∫, ô|<ä› >∑TVü≤ e÷~]>± H√s¡T ‘Ó]∫ ø£èwüß&í ìç $T+π>ùd+<äT≈£î ˇø£#√≥
bı+∫ e⁄Hêï&ÉT. Ä ø=+&É∫\TeqT #·÷dæ ≈£L&Ü >√|üu≤\Ts¡T uÛj Ñ T· |ü&˝É <Ò Tä .
ªeTq ø£èwüjí T· ´ e⁄+&É>± eTqπø+ uÛj Ñ T· +μ nqT≈£îì <ëì <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓfi≤fls¡T.
_\+ e÷~]>± e⁄qï <ëì H√{À¢øÏ ˇø=ÿø£ÿsπ q&ç∫yÓfi≤fls¡T. ø±ì, ø=+&É∫\Te
yêfi¯flH˚MT #Ój·T´˝Ò<äT. ø£èwüíj·T´ ø√dü+ y˚∫ ñ+~ ø±ã{Ϻ ø£<ä\≈£î+&Ü
yÓT<ä\≈£î+&Ü n˝≤π> e⁄+~. u≤\ø£èwüß&í TÉ <ä÷s¡+qT+∫ Ç<ä+‘ê >∑eTìdü÷HÔ ˚
e⁄Hêï&ÉT. n~ uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ ø=+&É∫\Te nì ‘Ó*dæ ≈£L&Ü >=\¢|\æ \¢ T
‘·qMT<ä $XÊ«dü+‘√ <ëì H√{À¢øÏ Á|üy•˚ +#ês¡˙, n~ ‘·q ø√düyT˚ y˚∫
e⁄qï<ä˙ ø£èwüíj·T´øÏ ‘Ó\TdüT. ‘·q ùdïVæ≤‘·T\≈£î #˚≥T ø£\>∑≈£î+&Üq÷,
ø=+&É∫\Te ø√]ø£ HÓsy¡ s˚ ≈¡ î£ +&Üq÷ ñ+&˚ ñbÕj·T+ @$T{≤ nì ˇø£ÿø£Då +
n|òüTT&ÉT 45
Ä˝À∫+#ê&ÉT. ∫s¡Tqe⁄«‘√ Ä˝À∫+∫, ‘·qT ≈£L&Ü <ëì H√{À¢øÏ yÓfi≤fl&ÉT.
n˝≤ yÓ[flq q\¢qj·T´ Ä ø=+&É∫\Te >=+‘·T˝ÀH˚ Ä– ‘·q X¯Øsêìï
eTVü‰<äT“¤‘+· >± ô|+#·T≈£îHêï&ÉT. <ë+‘√ Ä Ä»>∑s+¡ >=+‘·T |üP&çb˛sTT+~.
}|æ] Ä&˚ neø±X¯+ @e÷Á‘·+ ˝Ò≈î£ +&Ü b˛sTT+~.
–\–\ ø=≥Tº≈î£ +~. ‘·\ H˚\øπ dæ u≤<äT≈£î+~.
ø±ùd|ü{øÏ Ï <ëì ‘·\ Áej·T´\sTT+~.
|ü–*q •s¡dTü ‡˝À+∫ >√|üu≤\Ts¡‘√ düV‰ü ø£èwüj
í T· ´ ãj·T≥≈£î e#êÃ&ÉT.
lø£èwüßìí ~e´X¯Øs¡dŒü s¡Ù eT÷\+>± bÕbÕ\˙ï Vü≤]+#·T≈£î b˛e&É+ e\¢ Ä
ø=+&É∫\Te˝À+∫ ˇø£ eTVü‰ ‘˚»düT‡ ãj·T≥≈£îe∫à ø£èwüíj·T´˝À
©qyÓTÆb˛sTT+~.
ø£èwüj
í T· ´˝À n˝≤ ©qyÓTqÆ n|òTü T&ÉT |üPs¡«+ X¯+KT&ÉH˚ sêø£då Tü ì ≈£îe÷s¡T&ÉT.
n|òüTTì ã\dü+|ü<ä nyÓ÷|òüT+>± e⁄+&˚~. <ëìøÏ‘√&ÉT n‘·ì s¡÷|ü
˝≤eD≤´\T, j·Te«q+ n‘·ìì >∑]«wæ̃>± ‘·j·÷s¡T#˚kÕsTT. n‘·H=ø£kÕ]
eT\j·÷Á~ MT<ä ‘·|üdüT‡ #˚düT≈£î+≥Tqï ncÕºeÁ≈£îì #·÷XÊ&ÉT. e+ø£s¡
{Ï+ø£s¡>± e⁄qï Äj·TqqT #·÷dæ n|üVü‰dü´+ #˚XÊ&ÉT. ncÕºeÁ≈£î&ÉT
ÄÁ>∑V≤æ +#ê&ÉT. ªqTe⁄« düsŒ¡ s¡÷|ü+ <Û]ä kÕÔe⁄μ nì n|òTü T&çì X¯|+æ #ê&ÉT.
n|òTü T&ÉT ‘·q ‘·|
ü ‘Ó\TdüT≈£îì ncÕºeÁ≈£î&ç bÕ<ë\MT<ä |ü&ܶ&TÉ . |üXÊÑ·|Ô ⁄ü &Ô q’Ó
n|òTü Tì #·÷dæ C≤*|ü&ç ªlø£èwüß&í TÉ m|ü
&ÉT ˙˝À Á|üy•˚ kÕÔ&√ n|ü
&ÉT ˙≈£î
XÊ|ü$eTTøÏÔ ø£\T>∑T‘·T+~μ nì #ÓbÕŒ&ÉT ncÕºeÁ≈£î&ÉT.
n|üŒ{Ï qT+∫ lø£èwüß&í TÉ m|ü
&ÉT ø£ì|ækÕÔ&Ü, m|ü
&ÉT m˝≤ Äj·TqqT
$T+– XÊ|ü$eTTøÏìÔ bı+<äT‘êHê nì n|òTü T&ÉT ‘·|+æ #·kÕ>±&ÉT. ø±\Áø£yT˚ D≤
n‘·qT ãè+<ëeq+ #˚s¡T≈£îì lø£èwüßíì nqTÁ>∑Vü≤+ <ë«sê XÊ|ü$eTTøÏÔ

W
bı+<ë&ÉT.
46 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ø£èwüíe÷j·T
uÛÑjT· +ø£sy¡ TÓ qÆ ø=+&É∫\Te>± e÷] ‘·qqT dü+Vü≤]+#˚+<äT≈£î e∫Ãq
ø£+düuèÑÛ ‘·T´&ÉT n|ò÷ü düTs¡T&çï ‘·T<äeTT{Ï+º #êø£ ø£èwüß&í TÉ ‘·q kÕyêdü>±fi¯fl+<ä]˙
rdüT≈£îì j·TeTTHêrsêìøÏ yê´Vü‰´[øÏ yÓfi≤fl&ÉT. >√|üu≤\Ts¡+<äs÷¡ Äe⁄\qT
|ü∫Ãø£\≈£î ‘√* ø£èwüj í T· ´‘√ eTT#·Ã≥T¢ ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡T. ø±ùd|ü{øÏ Ï n+<ä]ø°
Äø£˝+’… ~. nqï+ eT÷≥\T $bÕŒs¡T. }s¡>±j·T\ yêdüq\T >∑T|ü
eTHêïsTT.
ˇø£] eT÷≥ MT<ä≈î£ eTs=ø£sT¡ m>∑ã&ܶsT¡ . #·~n› qï+, Äeø±j·T ø£\>∑*dæq
sêdüT\T ø£D å ≤˝À¢ ‘·]–b˛j·÷sTT. Ä ‘·sT¡ yê‘· >√+>∑÷s¡, MT>∑&ôÉ |s¡T>∑T
y˚Tfi¯$+∫q #·~e› TT<ä\› ø√dü+ b˛{°|&ü ç ˇø£] #˚‹˝À eTT<äq› T Ç+ø=ø£sT¡
m>∑sπ düT≈£îb˛j·÷s¡T. ø£èwüß&í TÉ ø±e*‡q+‘· dü+<ä&ç #˚XÊ&ÉT. ‘·qT uÛÀø£Ô nsTT
≈£L&Ü $T–*q |æ\¢˝≤¢>∑ Äj·Tq ≈£L&Ü #·<ä›qï+ eTT<ä›\T Äq+<ä+>±
Äs¡–+#ê&ÉT. ô|q’ T+&ç #·÷düTqÔ ï <˚e‘·\øÏ<+ä ‘ê ÄX¯Ãs¡´+>± e⁄+~.
>√|üu≤\Ts¡T Ä≥bÕ≥˝À¢ e⁄qï düeTj·T+˝À Äe⁄\T |ü∫Ãø£ y˚Tùd+<äT≈£î
<ä÷s¡+>± yÓfi≤flsTT. n~ ‘Ó©ø£ >√|üu≤\Ts¡T yê{Ïø√dü+ Ä+<√fi¯q #Ó+<ës¡T.
uÛj
Ñ T· |ü&Ü*‡q |üì˝Ò<ìä ø£èwüj
í T· ´ yê]øÏ q#·Ã#Ó|Œæ Äe⁄\eT+<äe⁄qï y˚|⁄ü øÏ
yÓfi≤fl&ÉT.
dü]>±Z Ä düeTj·T+˝À ÁãVü≤à<˚e⁄ìø√ ø√]ø£ ø£*–+~. ø£èwüj í T· ´ ©\\T
>∑T]+∫ ‘·qT $+≥THêï&ÉT, #·÷düTHÔ êï&ÉT. ø£èwüj
í T· ´ #˚ùde˙ï n<äT“¤‘ê˝Ò!
ø£èwüíe÷j·T 47
n≥Te+{Ï n<äT“¤‘ê\T eT]ø=ìï #·÷ùdÔ u≤>∑T+&ÉTqì|æ+∫+~ $]+∫øÏ.
yÓ+≥H˚ <ä÷s¡+>± eHê+‘·sê˝À¢ |ü∫Ãø£ y˚TdüTqÔ ï Äe⁄©ï Äe⁄<ä÷&É©ï
e÷j·T+ #˚XÊ&ÉT. n~ ‘Ó*j·Tì ø£èwüj í T· ´ yê{Ïø√dü+ #ê˝≤ùd|ü⁄ yÓ‹ø±&ÉT.
ø±˙ m+‘·ø° n$ ø£ì|æ+#·˝<Ò Tä . ‹]– ùdïVæ≤‘·T\T+&˚ #√{ÏøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
nø£ÿ&É yêfi¯ófl ≈£L&Ü ˝ÒsT¡ . ø£èwüj í T· ´ n|ü
&ÉT Bs¡+È >± Ä˝À#·q #˚XÊ&ÉT.
Äj·Tq ø£sà¡ <Ûsä à¡ #·Áø£e]Ô, uÛ÷Ñ ‘·, uÛ$Ñ wü´‘Y es¡eÔ ÷Hê\T ‘Ó*dæqyê&ÉT ø±ã{Ϻ
»]–+<˚$T{À ø£åD≤˝À¢ |üdæø£{≤º&ÉT. n<ä+‘ê ÁãVü≤à<˚e⁄ì e÷j·T nì
‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT. e÷j·T\T #˚jT· &É+ Äj·Tq≈£î ‘Ó©ø£b˛‘˚>±! yÓ+≥H˚ Äj·THê
ˇø£ e÷j·T #˚XÊ&ÉT. Äe⁄\÷, Äe⁄ <ä÷&É\÷ mìï ñHêïjÓ÷ yê≥ìï+{Ï
Äø±sê\÷ Äj·TH˚ <Û]ä +∫ >√≈£î\+ #˚sê&ÉT. me] >√e⁄\qT yê] ø={≤º\˝À
e~*ô|{≤º&TÉ . n˝≤π> >√|üu≤\T¬s+<äsT¡ Hêïs√ yêfi¯fl+<ä]˙ yêfi¯fl Çfi¯fl≈£î
#˚sêÃ&ÉT. ‘·q÷ Ç+{ÏøÏ #˚sê&ÉT.
n<˚$T{À ∫Á‘·+ Äs√E >√≈£î\+˝Àì yêfi¯fl+<ä]ø° ‘·eT _&É\¶ ÷, Äe⁄\÷,
<ä÷&É\÷ n˙ï m|ü
&É÷ ˝Òq+‘·>± ‘Ó>∑ eTT<=›#êÃsTT. yê‘·‡\´+‘√ n+<ä]˙,
nìï{Ï˙ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ rdüT≈£îHêïs¡T. >√e⁄˝À¢q÷ >√e‘ê‡˝À¢q÷ >√|üu≤\Ts¡˝Àq÷
ø£èwüíj·T´ <ë– e⁄+&É≥+ eT÷\+>±H˚ ‘·eTø£+‘· n|üPs¡« Äq+<ä+
ø£\T>∑T‘√+<äqï dü+>∑‹ yêfi¯fl≈£î ‘Ó©<äT.
Ç˝≤ @&Ü~ ø±\+ >∑&∫ç +~. eTq≈£î @&Ü~ ø±\eT+fÒ n~ ÁãVü≤à
<äèwæ˝º À ‘·è{Ï e÷Á‘·+. Ä ‘·è{Ï ø±\+ >∑&∫ç b˛>±H˚ düèwæøº s£ ≈Ô¡ î£ eT∞fl Ä
eq+˝À ø£èwüß&í ÷É n‘·ì $TÁ‘·T\÷, >√e⁄\÷, ˝Ò><∑ ÷ä &É\÷ n˙ï ø£ì|æ+#êsTT.
ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷&ÉT.
‘·qT e÷j·÷>∑èVü≤+˝À Mfi¯fl+<äØï <ë∫ô|&ç‘˚ eT∞fl m˝≤ ãj·T≥≈£î
e#êÃs¡T? ÁbÕDT*ï düèwæ+º #˚ X¯øÔÏ ‘·q≈£î ‘·|Œü eT¬se]ø° ˝Ò<!˚ Mfi¯fl+<äØï
mes¡T düèwæ+º #ês¡T? ø£˝≤? ÁuÛeÑ ÷?!
48 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ø£èwüß&í ïç ‘·qT e÷j·T #˚j÷· \qT≈£î+fÒ ø£èwüß&í ˚ ‘·qqT e÷j·T #˚XÊ&ÉT.

mì$T~ ø£fi¯Sfl $bÕŒs¡TÃ≈£îì ø£èwüßí&çyÓ’|ü⁄, >√e⁄\yÓ’|ü⁄ >√|üu≤\Ts¡yÓ’|ü⁄
#·÷XÊ&ÉT. n˙ï ˇπø $<Ûä+>± ø£èwüßíì s¡÷bÕ\T>± e⁄HêïsTT. n+<äs¡÷
˙\y˚T|òTü #êäjT· ˝À e⁄Hêïs¡T. Äq+<ä |üse¡ X¯ó˝…’ e⁄Hêïs¡T.
n<ä+‘ê #·÷düTqÔ ï $<Ûë‘·≈î£ ø£qTï\ |ü+&ÉTe>± e⁄+~. nÁ|üjT· ‘·ï+>±
#˚‘T· \T CÀ&ç+#ê&ÉT. düèwæ+º #˚ X¯øÔÏ ‘·q≈£î‘·|Œü eT¬se]ø° ˝Ò<qä ï nVü≤+ø±s¡+‘√
$Ás¡M–q+<äT≈£î eTìï+#·eTì ø£èwüj í T· ´qT y˚&TÉ ≈£îHêï&ÉT.
<ë+‘√ ø£èwüß&í TÉ ‘·q e÷j·TqT ‘=\–+#ê&ÉT. ‘·q ©˝≤ s¡÷bÕ\ìï+{Ï˙
ñ|üdü+Vü≤]+#ê&ÉT.
ÁãVü≤à ø£èwüß&í bç Õ<ë\ MT<ä kÕ–\|ü&ç ª»>∑‘Œ· r! H˚qT n\TŒ&çï. ˙ eTVæ≤eT
‘Ó\TdüTø√˝Òø£ nVü≤+ø±s¡+‘√ Á|üe]Ô+#êqT. qTy˚« düø\£ uÛ÷Ñ ‘ê\≈£L kÕøÏMå ,
düø\£ ÁbÕDT\≈£L s¡øMå£ nì ‘Ó©ø£ >∑s«¡ + ø£fifl¯ ≈£î ø£|Œü ≥+ e\q ìH˚ï<√
e÷j·T #˚<ë›eTqT≈£îHêïqT. Hê ‘·|
ü Hê≈£î ‘Ó*dæ+~. qqTï eTìï+#·T.
qTe⁄« jÓ÷^X¯«s¡T&Ée⁄. ˙ jÓ÷>∑e÷j·T‘√ qTy˚« s¡÷bÕHÓ’ïHê, mìï
s¡÷bÕ˝HÓ’Hê <Ûä]+#·>∑\e⁄. @ ©\HÓ’Hê Á|ü<ä]Ù+#·>∑\e⁄. ìqTï ‘Ó\TdüT
ø√˝Òq+‘· es¡øπ me]¬øH’ ê nVü≤+ø±s¡+. ‘Ó\TdüT≈£îHêïø£ eTVü≤<ëq+<ä+μ
nì $qj·T+>± nHêï&ÉT.
ø£èwüß&í TÉ ÁãVü≤àqT eTìï+#ê&ÉT.

W
 49

<Û˚qTø±düTs¡T&ÉT
ã\sêeTø£èwüß\í ≈£î l<ëeTT&É÷, düTã\T&É÷ nH˚ Ç<äs› T¡ ùdïVæ≤‘·T\THêïs¡T.
yêfi¯ófl ˇø£ s√Eq sêeTø£èwüßí\ <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl nø£ÿ&çøÏ ø=~›<ä÷s¡+˝ÀH˚
‘êfi¯eq+ e⁄qï<ä˙, Ä ‘√≥˝À |üfió¯ fl #ê˝≤ s¡T∫>± e⁄+{≤j·T˙ #ÓbÕŒs¡T.
yÓ+≥H˚ ã\sêeTø£èwüß\í T ùdïVæ≤‘·T*ï yÓ+≥ô|≥Tº≈î£ ì ‘êfi¯eHêìøÏ yÓfi≤fls¡T.
Ä eq+˝À <Û̊qT≈£î&ÉT nH˚ ˇø£ sêø£ådüT&ÉT e⁄Hêï&ÉT. n‘·&ÉT n$T‘·
ã\e+‘·T&ÉT. >±&ç<ä s¡÷|ü+˝À e⁄+&˚yê&ÉT. ‘·q ã+<ÛTä e⁄\+<ä]‘√q÷ Ä
sêø£då Tü &ÉT nø£ÿ&É $Vü≤]dü÷Ô e⁄+&É≥+e\¢ kÕ<Ûës¡D+>± Ä eq+˝ÀøÏ mes¡÷
yÓfifl‚ yês¡T ø±<äT. bıs¡bÕ≥Tq ˇø£yfi˚ ¯ mes¡sTTHê yÓfiÔ‚ eT∞fl e#˚Ãyês¡T
ø±<äT. Ä eq+˝ÀøÏ yÓ[flqyêfi¯flqT <Û˚qT≈£î&ÉT, n‘·ì düVü≤#·s¡T\T
dü+Vü≤]+#˚yês¡T. l<ëeTT&É÷, düTã\T&É÷ Ä dü+>∑‹ ã\sêeTø£èwüß\í ≈£î
eTT+<˚ ôV≤#·Ã]ø£>± #ÓbÕŒs¡T. nsTTHê sêeTø£èwüßí\≈£î uÛÑj·Ty˚T$T{Ï?
ùdïVæ≤‘·T\‘√ ø£*dæ Ä eq+˝ÀøÏ Á|üy•˚ +#ês¡T. ˝À|ü*øÏ yÓfi≤flø£ ã\sêeTT&ÉT
‘ê{Ï#≥ Ó q¢ T ‘·q u≤VüQe⁄\‘√#·T{Ϻ ø£<*ä +∫ |üfifl¯ ˙ï sê˝≤Ã&ÉT. Ä #·|
ü &ÉT
#Óe⁄\ |ü&>É ±H˚ <Û̊qTø±düTs¡T&ÉT ;Ûøs£ +¡ >± ns¡Tdü÷Ô >∑ã>∑ã nø£ÿ&çøÏ e#êÃ&ÉT.
edü÷HÔ ˚ ã\sêeTTì s=eTTàMT<ä ˇø£ ‘·qTï ‘·Hêï&ÉT. ã\sêeTT&çøÏ ø√|ü+
e∫Ã+~. <Û̊qT≈£îì Hê\T>∑T bÕ<ë\÷ ø£*|æ |ü≥Tº≈î£ ì, m‹Ô –s¡–sê ‹|æŒ,
Ä |üøÿ£ H˚ ñqï ô|<ä› ‘ê{Ï#≥Ó Tºøπ dæ yÓ÷<ë&ÉT. <ë+‘√ Ä #Ó≥Tº ≈£L*b˛sTT+~.
50 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

n˝≤ ≈£L\T‘·÷ Ä eèø£+å |üøÿ£ H˚ eTs√ eèø£+å MT<ä |ü&+ç ~. yÓ+≥H˚ n~

≈£L&Ü ≈£L*+~. n~ |ü&É≥+e\¢ <ëì <ä>∑Zs¡˝À e⁄qï eT]ø=ìï #Ó≥T¢
≈£L&Ü düeT÷\+>± H˚\≈£L˝≤sTT. n˝≤ ˇø£<ëì yÓ+≥ eTs=ø£{Ï ô|fiò ô¯ |fiò ¯
X¯ã+› #˚d÷ü Ô øÏ+<ä |ü&≥
É +‘√ <Û̊qT≈£îì ã+<ÛTä e⁄\+<äs÷¡ nø£ÿ&çøÏ |üsT¡ >∑T
|üsT¡ >∑Tq e#êÃs¡T. yêfi¯fl+<äØï ã\sêeTø£èwüß\í T ne©\>± dü+Vü≤]+#ês¡T.
Ä$<Û+ä >± ‘êfi¯eq+ n+‘ê ∫+<äs¡ e+<äss¡ TT sê*q ‘ê{Ï|fiü fl¯ ìï{Ï˙
@] ˇø£ ô|<ä› ≈£î|üŒ b˛dæ sêeTø£èwüß\í T ‘·eT ùdïVæ≤‘·T\≈£î |ü+∫ ô|{≤ºsT¡ .
n|üŒ{ÏqT+∫ Ä ‘êfi¯eq+ ≈£L&Ü >√|üu≤\Ts¡≈î£ Ä≥dü\ú yÓT+Æ ~.
<Û̊qT≈£î&ÉT ‘=* »qà˝À ã*<ëqe⁄ì ≈£îe÷s¡T&Óq’ kÕVü≤dæ≈î£ &ÉT. n‘·qT
>∑+<Ûeä ÷<äq |üs«¡ ‘·+ MT<ä j·T<Û#˚ ÷ >¤ ± ‹s¡T>∑T‘·T+&˚yê&ÉT. Ä |üs«¡ ‘·+ MT<äH˚
ˇø£ >∑TVü≤˝À <äTsê«düeTVü≤]¸ ‘·|üdüT‡ #˚düT≈£î+≥T+&˚yê&ÉT. kÕVü≤dæ≈£îì
Ä≥bÕ≥\T eTVü≤]¸ <Ûë´HêìøÏ n+‘·sêj·T+ ø£*–düT+Ô &˚$. n+<äTø£ì Äj·Tq
ÄÁ>∑V≤æ +∫ ªqTe⁄« >±&ç<yä ’Ó |ü⁄&É‘êe⁄μ nì kÕVü≤dæ≈î£ &çï X¯|+æ #ê&ÉT.
n˝≤ XÊ|ü+ bı+~q kÕVü≤dæ≈î£ &ÉT eT<ÛTä sêq>∑s¡ düMT|ü+˝Àì ‘êfi¯eq+˝À
>±s¡›uÛÑ s¡÷|ü+˝À dü+#·]düTÔ+&˚yê&ÉT. ã\e+‘·T&ÉT ø±e≥+ e\q Ä
‘êfi¯eHêìøÏ n~Û|‹ü >± e´eVü≤]+#˚yê&ÉT. ø±\Áø£e÷q ã\sêeTø£èwüß\í ‘√
b˛sê&ç yê] ø£sd¡ Œü s¡Ù <ë«sê XÊ|ü$eTTøÏÔ bı+<ë&ÉT.
<Ûq˚ Tø±düTs¡T&ÉT eTè‹ #Ó+<ëø£ ‘êfi¯eq+˝Àì |üfi≤fls¡–dü÷Ô ªe÷≈£î ‘Ó\TdüT
e÷ ø£èwüjí T· ´ eTeTà*ï ø±bÕ&É‘ê&Éì....μ n+≥÷ Äq+<ä+‘√ #·|Œü ≥T¢ ø=&É÷Ô
Ä sêø£då Tü &çì ‘êy˚T #·+ù|dæq≥Tº >√|üu≤\Ts¡+<äsT¡ dü+ãs¡|&ü bç ˛j·÷s¡T.

W
 51

ø±[j·TT&ÉT
|üPs¡«+ kÂuÛ]Ñ nH˚ ˇø£ eTVü≤]¸ ñ+&˚yê&ÉT. Äj·Tq ø=+‘· ø±\+
ø±[+B q~˝À e⁄+&ç ‘·|üdüT‡ #˚XÊ&ÉT. Ä düeTj·T+˝À ˇø£ s√Eq
|üø+å° Á<äT&ÉsTTq >∑sT¡ &ÉT&ÉT nø£ÿ&É≈î£ e∫Ã Ä q~˝À e⁄qï »\#·sêìï ˇø£<ëìï
ˇ&çdæ |ü≥Tº≈î£ ì uÛøÑ +åÏ #ê&ÉT. n~ Ä q~˝Àe⁄qï #˚|\ü ìï{Ïø° sêE. ‘·eT≈£î
sêC…q’ Ä MTq+ n˝≤ eTs¡D+Ï #·&+É e\¢ #˚|\ü ˙ï <äT'K|ü&ܶsTT. eT‘ꇴ\
s√<ä q $ì eTVü ≤ ]¸ ‘· q ~e´<ä è wæ º <ë«sê nø£ ÿ &É »]–q |ò ü T Às¡
ñ<ä+‘·eT+‘ê Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. Ä #˚|\ü qT #·÷dæ C≤*|ü&ܶ&TÉ . |üø+å° Á<äTì
ñ<˚•› +∫ ªÇø£MT<ä≥ qTM« q~˝À n&ÉT>∑Tô|&ç‘˚ ˙ ‘·\ q÷s¡T Áeø£ÿ\e⁄‘·T+~μ
nì X¯|+æ #ê&ÉT.
kÂuÛ]Ñ n˝≤ X¯|+æ ∫q $wüjT· + |üø+å° Á<äT&Óq’ >∑sT¡ &ÉTìø°, düsŒ¡ sê»sTTq
ø±[j·TTìø° e÷Á‘·yT˚ ‘Ó\TdüT.
yÓTT<ä{À¢ >∑sT¡ ‘·à+‘·T&ÉT ø£ì|æ+∫q bÕeTTq˝≤¢ |ü{ºÏ e~ÛdTü +Ô &˚yê&ÉT. Ä
u≤<Ûä uÛ]Ñ +#·˝øÒ £ bÕeTT\˙ï ø£*dæ >∑sT¡ &ÉTì‘√ ˇø£ ˇ|üŒ+<ä+ #˚dTü ≈£îHêïsTT.
Ä ˇ&É+ã&çø£ Á|üø±s¡+ düsŒ¡ C≤‹ HÓ\ø√ bÕeTTqT >∑sT¡ &ÉTìøÏ düeT]Œ+#ê*.
ø±ì ì\TyÓ˝≤¢ $wü+‘√ eT~+∫e⁄qï ø±[j·TT&ÉT e÷Á‘·+ Ä ˇ&É+ã&çøq£ T
‘√dæ | ü ⁄ #êÃ&É T . n~ ‘Ó * dæ >∑ s ¡ T &É T &É T ˇø£ k Õ] ø±[j· T T&É T e⁄qï
52 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

s¡eTDø£B«bÕìøÏ yÓ[fl, Ä&çqe÷≥ ‘·|Œü ≥+ nqT∫‘·eT˙, nqedüs+¡ >±

b˛s¡T≈£î ~>∑≥+ Çs¡T|üø±å \≈£L eT+∫~ ø±<ä˙ ø±[j·TT&çøÏ #ÓbÕŒ&ÉT. ø±ì
düsŒ¡ sê»+ >∑sT¡ &ÉTì e÷≥\T ˝…øÿ£ #˚jT· ˝Ò<Tä . ˝…øÿ£ #˚jT· ø£ b˛e≥y˚T ø±<äT!
n$T‘·+>± n*–, Vü≤]yêVü≤qyÓTqÆ n‘·ìì ‘·q Á≈£Ls¡yTÓ qÆ ø√s¡\‘√ ø±≥Ty˚dæ
>±j·T|ü]#ê&ÉT. >∑sT¡ &ÉTìøÏ düsŒ¡ sêE MT<ä n$T‘·yTÓ qÆ ø√|ü+ e∫Ã+~.
yÓ+≥H˚ ‘·q m&ÉeT s¬ ø£ÿqT $düqø£Ás¡˝≤ ô|<ä~› #˚dæ ø±[j·TT&çï ˇø£ÿ #·sT¡ |ü⁄
#·]#ê&ÉT. Ä <Óã“≈£î ø±[j·TTì ø£fi¯ófl ‹]>±sTT. $wü+ ø£≈£îÿ≈£îì
eT÷s¡Ãb¤ ˛j·÷&ÉT. #˚dqæ |üsêuÛeÑ + #ê\qT≈£îì >∑sT¡ &ÉT&ÉT yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
Ä ‘·sT¡ yê‘· ø±[j·TT&ÉT yÓT\¢>± ‘˚sT¡ ≈£îì, ˝Ò∫, >∑sT¡ &ÉTì ø£+≥|ü&≥
É +
≈£L&Ü nbÕj·Ty˚T nqT≈£îì, s¡eTDø£B«|ü+ e~*, >∑sT¡ &ÉTq≈£î Á|üyX˚ Ês¡Ω‘·
˝Òì ø±[+Bq~˝À Á|üy•˚ +#ê&ÉT. n|üŒ{ÏqT+∫ nø£ÿ&˚ ñ+&çb˛j·÷&ÉT. n˝≤
e⁄qï düeTj·T+˝À ˇø£kÕ] >√|üu≤\Ts¡≈î£ <ëVü≤yÓTÆ <ä|Œæ ø£ rs¡TÃ≈£îH˚+<äT≈£î
q~øÏ yÓfi≤fls¡T. Ä q~˝À ø±[j·TT&ÉT e⁄+&É≥+e\¢ ˙s¡+‘ê ø£\Twæ‘e· TsTT+~.
Ä ˙{Ïì ‘ê>∑≥+e\¢ >√|üu≤\Ts¡+<äs÷¡ eT÷s¡Ãb¤ ˛j·÷s¡T. n~ Á>∑V≤æ +∫q
lø£èwüßí&ÉT yÓ+≥H˚ yê]ì düMT|æ+∫ ‘·q #·\¢ì #·÷|ü⁄\qT yê]MT<ä
Á|üd]ü +|ü#X˚ Ê&ÉT. yÓ+≥H˚ yêfi¯fl+<äs÷¡ >±&ÛìÉ Á<ä qT+∫ ˝Ò∫q≥T¢ ˝Ò∫ e#êÃs¡T.
yêfi¯flyÓqøπ >√e⁄\T ≈£L&Ü e#êÃsTT.
ø±[j·TT&ç ñìøÏ e\¢H˚ Ä ˙s¡+‘ê $wü|üP]‘·yÓTÆ+<ä˙, düs¡ŒsêEqT
q~˝À+∫ ‘=\–ùdÔ ø±˙ ˙s¡T ‘ê>∑&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&É<ä˙ lø£èwüßí&ÉT
uÛ≤$+#ê&ÉT. yÓ+≥H˚ nø£ÿ&çøÏ düMT|ü+˝Àe⁄qï ˇø£ ø£<ä+ãeèø£åyÓTøÏÿ
nø£ÿ&ÉqT+∫ ˇø£ÿkÕ]>± Ä q~˝ÀøÏ <ä÷ø±&ÉT. n˝≤ <ä÷ø£≥+ e\q Ä
eT&ÉT>∑T˝Àì ˙fi¯fl˙ï #Ó˝≤¢#Ó<äTs¡j·÷´sTT. ø±[j·TT&ÉT ñÁ>∑T&Ó’Hê&ÉT. n~
‘·q ìyêdüeTì ‘Ó*j·Tø£ mes√ eT&ÉT>∑T˝ÀøÏ Á|üy•˚ +∫ ñ+{≤s¡qT≈£îHêï&ÉT.
˙{Ï˝ÀøÏ <ä÷øÏq yêfi¯flqT #·+ù|+<äT≈£î $»è+_Û+#ê&ÉT. #·s#¡ s· ê ø£èwüß&í ïç
ø±[j·TT&ÉT 53
düMT|æ+∫ n‘·ì X¯Øs¡eT+‘ê >±≥T¢|&ü ≥ ˚ ≥T¢ ø£]#ê&ÉT. q\¢qj·T´qT >∑{>ºÏ ±
#·T≥Tº≈î£ ì q*ù|ùd Á|üjT· ‘·ï+ #˚XÊ&ÉT.
‘·eT ø£qïj·T´ ìdü‡Vü‰j·T+>± q\T>∑T‘·Tqï≥T¢ ø£ì|æ+#˚d]ü øÏ >√|üu≤\Ts¡T
Vü≤&É*b˛j·÷s¡T. ô|<ä>› ± s√~+#ês¡T. >√e⁄\T, >√e‘·‡\T ≈£L&Ü ô|<ä>› ±
n]#êsTT.
yêfi¯fl ÄÁø£+<äq\T $qï ø£èwüíj·T´ ‘·qø√dü+ yêfi¯ófl $\|æ+#·≥+
düV≤æ +#·˝øÒ ,£ ˇø£ ìeTTwü+ n˝≤ ìdü‡Vü‰j·TT&ÉT>± e⁄qï≥Tº e⁄+&ç yÓT*¢>±
ˇfi¯ófl $s¡T#·T≈£îHêï&ÉT. <ë+‘√ n+‘·es¡≈L£ ø£èwüjí T· ´qT >∑{>ºÏ ± #·T≥Tº≈î£ ì
e⁄qï ø±[j·TTì |üø£ÿf…eTTø£\T |ü≥|ü≥˝≤&çHêsTT. n‘·ì |ü&É>∑\T
≈£î+∫+#·T≈£î b˛j·÷sTT. eTT≈£îÿs¡+Á<Ûë\qT+∫ HÓ‘T· sÔ T¡ es¡<˝ä ’… bÕ]+~.
q+<äq+<äTqT&ÉT n‘·&ïç #ÓjTÓ ´‹Ô #·]#ê&ÉT. Ä <Óã“ uÛ]Ñ +#·˝øÒ £ ø±[j·TT&ÉT
bÕ]b˛e&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT. ø±ì ø£èwüíj·T´ n‘·ìì e~*ô|≥º˝Ò<äT.
ø±[j·TTì ‘√ø£ |ü≥Tº≈î£ ì –s¡–sê ‹|æŒ e~˝≤&ÉT. n|üŒ{Ïøπ dü>+∑ #·∫Ãq
ø±[j·TT&ÉT #˚jT· >∑*–+<˚MT˝Òø£ Bq+>± ‘·\ e+#·T≈£îì ì\ã&ܶ&TÉ .
ø£èwüj
í T· ´ ˇø£ÿkÕ]>± ô|ø¬’ –], ø±[j·TTì |ü&>É M∑ T<ä≈î£ <ä÷øÏ eTH√Vü≤s¡+>±
qè‘·´+ #ÓjT· ´≥+ yÓTT<ä\Tô|{≤º&TÉ . >√|üu≤\Ts¡T Ä Hê≥´+ #·÷dæ Äq+<ä
|üs¡eX¯ó\j·÷´s¡T.
ø±[j·TT&ÉT eTqdüT˝À ªÇ‘·qT |üse¡ T |ü⁄s¡Twüß&˚ ø±ì, e÷qe e÷Á‘·T&ÉT
e÷Á‘·+ ø±<äTμ nì ìX¯ÃsTT+#·T≈£îì ªlø£ècÕí! H˚qT ˙ <ëdüT&çï. $T‹MT]q
>∑s«¡ +‘√ ˙ |ü≥¢ n|ü#ês¡+ #˚XÊqT. qqTï ø£$å T+#·T. qqTï s¡ø+åÏ #·Tμ nì
X¯sD ¡ T ø√sê&ÉT.
ø±[j·TTì uÛ≤s¡´\sTTq Hê>∑ø±+‘·\T ≈£L&Ü lø£èwüßìí e<ä≈› î£ e∫à ‘·eT
uÛÑs¡Ô #˚dæq n|üsê<Ûë\T eTìï+#·eTì y˚&ÉT≈£îHêïs¡T. ‘·eT≈£î |ü‹_Ûø£å
54 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ô|≥ºe\dæ+~>± ÁbÕ]∆+#ês¡T. ‘·eT uÛÑs¡Ô <äTsêàs¡Z|ü⁄ Á|ües¡ÔqqT e<äT\T

≈£î+{≤&É˙, Çø£eTT+<äT me]˙ Væ≤+dæ+#·&˙É yêfi¯ófl q\¢qj·T´≈£î e÷≥
Ç#êÃs¡T. n˝≤ ÁbÕ]ú+∫q uÛTÑ »+>∑d‘ü T· \qT ø£èwüjí T· ´ ø£sT¡ DÏ+#ê&ÉT. ªø±[+~ì
$&ç∫ ãj·T≥≈£î b˛j˚T |üø+å£ ˝À >∑sT¡ &ÉT&ÉT ã‘·øì£ e«&˚y÷Ó qqï uÛj Ñ T· + MT≈£î
nø£ÿs¡˝Ò<äT. ø±[j·TT&ç •s¡düTô|’q Hê bÕ<ä eTTÁ<ä\T |ü&ܶsTT. yê{Ïì
>∑sT¡ ‘·à+‘·T&ÉT eTìïkÕÔ&TÉ . Çø£ô|’ MTs¡T mø£ÿ&É e⁄Hêï >∑sT¡ &ÉT&ÉT $TeTà*ï
u≤~Û+#·&TÉ μ nì yêfi¯fl≈£î nuÛj Ñ T· + Ç#êÃ&ÉT lø£èwüß&í TÉ . ø±[j·TT&ÉT •s¡dTü ‡
e+∫ qeTdüÿ]+#ê&ÉT. >√bÕ\<˚e⁄&ÉT eT+<äV‰ü dü+ #˚XÊ&ÉT. Ä ‘·sT¡ yê‘·
ø±[j·TT&ÉT ø±[+~ì e~* ‹]– s¡eTD B«|ü+ #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. n|üŒ{ÏqT+∫
ø±[+~ $wüsV¡ ≤æ ‘·yTÓ +Æ ~. ˙s¡T ‘êπ>+<äT≈£î jÓ÷>∑´yÓT+Æ ~.
W
 55

y˚<ä•s¡T&ÉT - nX¯«•s¡T&ÉT
düs¡ŒsêC…’q ø±[j·TT&ÉT |üPs¡«»qà˝À y˚<ä•s¡T&ÉH˚ ˇø£ eTT˙X¯«s¡T&ÉT.
Äj·Tq ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü ≈£îH˚+<äT≈£î nqTyÓq’ dü\ú + ø√dü+ yÓ~øÏ ∫e]øÏ $+<Û´ä
|üs«¡ ‘êìøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
n<˚ ÁbÕ+‘êìøÏ nX¯«•s¡T&ÉH˚ eTs√ eTVü≤]¸ ≈£L&Ü ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü ≈£îH˚+<äT≈£î
e#êÃ&ÉT. nX¯«•s¡T&ÉT ˇø£ sêE. C…Á’ ‘·j÷· ‘·\T #˚dTü +Ô &˚yê&ÉT. j·T»„XÊ\≈£î
ˇø£kÕ] ø£|\æ T&ÉT, C…^’ wüe⁄´&ÉT nH˚ eTTqT\T e#êÃs¡T. yêfi¯flqT dü‘ÿ· ]+∫,
$wüßeí T÷]Ôì @ $<Û+ä >± Äsê~ÛùdÔ Á|üdqü Tï&Ée⁄‘ê&√ #Ó|Œü eTì nX¯«•s¡T&ÉT
n&ç>±&ÉT. ªy˚Ty˚T qs¡Hêsêj·TDT\+. eTeTà*ï ø=*ùdÔ #ê\T, ˙≈£î düs«¡ X¯ó
uÛ≤\÷ #˚≈L£ s¡T‘êsTTμ nì ø£|\æ T&ÉT, C…’^wüe⁄´&ÉT nHêïs¡T.
eTVü‰sêE≈£î ø√|ü+ e∫Ã+~.
ªMfi¯fløÏ Ç+‘· nVü≤+ø±s¡e÷? ‘·eTì ‘êeTT qs¡Hêsêj·TDT\‘√
b˛\TÃ≈£î+{≤sê?μ nì nqT≈£îì, ø√bÕìï ìÁ>∑V≤æ +#·T≈£îì ª$wüßeí T÷]Ô Hê≈£î
‘Ó*j·Tø£b˛˝Ò<Tä . Äj·Tq |üøyåÏ êVü≤qT&ÉT. X¯+K, #·Áø±\T >∑˝yê&ÉT. MT¬s+<äT≈£î
Hê≈£î ndü‘·´+ #ÓãT‘·THêïs√, Äj·Tq‘√ m+<äT≈£î b˛\TÃ≈£î+≥THêïs√
‘Ó*j·T&É+ ˝Ò<Tä μ nHêï&ÉT.
Ä e÷≥\T $q>±H˚ ø£|\æ T&ÉT $wüßeí T÷]Ô>± e÷]b˛j·÷&ÉT.
56 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

C…’^wüe⁄´&ÉT Kπ>+Á<äT&Éj÷· ´&ÉT.

sêE>±s¡T nB qeTàø£ ªÇ~ MT e÷j·÷ Á|üuÛ≤e+. ì»+>± qTe⁄«
$wüßyí ˚ nsTT‘˚ ˙ Hê_Û˝À |ü<àä y˚T~? n+<äT˝À ÁãVü≤à @&ç?μ nì n&ç>±&ÉT.
yÓ+≥H˚ ø£|æ\Tì Hê_Û˝À ø£eT\+ e∫à #˚]+~. C…’^wüe⁄´&ÉT ÁãVü≤à
nj·÷´&ÉT. ªÇB e÷j˚Tμ nHêï&ÉT nX¯«•s¡T&ÉT. n|ü
&ÉT eTTqT\T n+‘·sê∆q
eTj·÷´s¡T. j·÷>∑XÊ\ n+‘ê Á≈£Ls¡eTè>±\‘√ ì+&çb˛sTT+~. eTVü‰sêE
n~ #·÷dæ uÛj Ñ T· |ü&ç eTTqT\qT ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. yêfi¯ófl Á|ü‘´· ø£yå TÓ Æ eTVü‰sêEqT
<äjT· ‘·\∫ eTè>∑u≤<Ûqä T ‘=\–+∫ ªsêC≤! uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT m˝≤ eX¯ó&Ée⁄‘ê&Éì
n&ç>±e⁄. uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT düs«¡ yê´|æ nì ‘Ó\TdüTø√. düeTdüÔ |ü<ësêú\˝Àq÷
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT e⁄+{≤&ÉT. ˙ø± $wüjT· + ‘Ó*ùd≥≥Tº #ÓjT· ´&É+ ø√düyT˚ y˚TeTT
Çìï s¡÷bÕ\T <ë˝≤Ã+μ nì #ÓbÕŒs¡T.
yêfi¯fl uÀ<Ûqä \T $qï nX¯«•s¡T&ÉT ‘·q ≈£îe÷s¡T&Óq’ dü÷\ú •s¡Tq≈£î sê»´+
n|üŒ–+∫ ‘·qT ‘·b˛eHêìøÏ ‘·s*¡ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É mH√ï @fi¯ófl ‘·|dü Tü ‡#˚dqæ
‘·s¡Tyê‘· eT]+‘· Á|üXÊ+‘·+>± e⁄+&˚ düú\+ ø√dü+ yÓ<äT≈£îÿ+≥÷
$+<Û´ä |üs«¡ ‘·+ #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. y˚<•ä s¡T&ÉT Äj·TqqT #·÷dæ ªqTM« ÁbÕ+‘·+˝À
e⁄+&É{≤ìøÏ M\T˝Ò<Tä . eTs√#√≥TøÏ b˛sTT rsê*μ nì >∑]+® #ê&ÉT.
y˚<•ä s¡Tì >∑sq®¡ nX¯«•s¡TìøÏ ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–+∫+~. ªm+<äs√ eTTqT\T
Ç+‘·≈£î |üPs¡«+ Çø£ÿ&É ‘·|üdüT‡ #˚dTü ≈£îHêïs¡T. á dü\ú + MT<ä me«]ø°
n~Ûø±s¡+ ˝Ò<Tä . H˚ìø£ÿ&É qT+∫ ø£~˝Ò~˝Ò<Tä μ nì K∫Ñ·+>± #ÓbÕŒ&ÉT.
y˚<ä•s¡T&ÉT eT+&ç|ü&ܶ&ÉT. nX¯«•s¡T&çï |ü]|ü]$<Ûë˝≤ ‘·÷\Hê&Ü&ÉT.
nqedüs+¡ >± ‘·qqT ì+~+∫q+<äT≈£L, ‘·qMT<ä ãTdü\T ø={Ïqº +<äT≈£L
ªqTe⁄« düsŒ¡ yÓTÆ |ü⁄&ÜÔe⁄μ nì y˚<•ä s¡T&çï nX¯«•s¡T&ÉT X¯|+æ #ê&ÉT.
y˚<ä•s¡T&ÉT nX¯«•s¡T&çï e{Ϻ yê#ê\Tì>± uÛ≤$+∫, ‘·q e÷≥qT
eTìï+#·≈î£ +&Ü ‘·qqT ø±s¡T≈£L‘·\T ≈£Ldæq+<äT≈£î ªqTe⁄« |üøyåÏ ’Ó |ü⁄&É‘êe⁄μ
y˚<•ä s¡T&ÉT - nX¯«•s¡T&ÉT 57
nì nX¯«•s¡TìøÏ Á|ü‹XÊ|ü+ Ç#êÃ&ÉT.
y˚<•ä s¡T&ÉT, nX¯«•s¡T&ÉT Ç<äs› ÷¡ eTVü≤s¡T¸˝.Ò yê]<ä]› ÄX¯jT· + lVü≤]ì
Äsê~Û+#·&yÉ T˚ . ø±ì, yês¡T ø√bÕìï e÷Á‘·+ e<äT\Tø√˝Òøb£ ˛j·÷s¡T. n~
Á>∑V≤æ +∫q $wüßeí T÷]Ô yê]ì düMT|æ+∫ eTTqT\≈£î ÄÁ>∑V≤ü + |üìøÏsê<äì
uÀ~Û+∫, düs¡ŒyÓTÆq y˚<ä•s¡T&ûï, |üøÏå>± e÷]q nX¯«•s¡T&ûï ‘·q|üø£ÿH˚
e⁄+#·T≈£î+{≤qì yê>±›q+ #˚dæ yê] u≤<Ûqä T ø=+‘· ñ|üX$¯ T+|üCXÒ Ê&ÉT. Ä
‘·sT¡ yê‘· y˚<•ä s¡T&ÉT ø±[j·TT&ÓH’ ê&ÉT. nX¯«•s¡T&ÉT >∑sT¡ &ÉT&ÓH’ ê&ÉT. yê]<ä]› ø°
lø£èwüßìí nqTÁ>∑V≤ü + |ü]|üPs¡+í >± \_Û+∫+~.
lø£èwüß&í TÉ ø±[j·TTì >∑sê«ìï Vü≤]+∫qHê{ÏsêÁ‹ q+<ë<äT\T j·TeTTHê
rs¡+˝ÀH˚ e⁄+&çb˛j·÷s¡T. ns¡úsêÁ‹ düeTj·÷q Ä |ü]düsêD´eT+‘·{≤
<ëyêq\+ n\TeTT≈£î+~. n~ n+‘·ø+£ ‘·≈î£ <ä>sZ∑ e¡ ≥+ #·÷dæ uÛj Ñ T· |ü&¶É
>√|ü≈î£ \÷, >√|æø\£ ÷ ø£qïj·T´qT ÁbÕ]∆+#ês¡T. düs«¡ ˝ÀπøX¯«s¡T&Óq’ lø£èwüß&í TÉ
‘·qyê]ì ø£sT¡ DÏ+∫ yê]ì düMT|ædTü qÔ ï |òTü Às¡ <ëyêq˝≤ìï |ü⁄øÏÿ≥ |ü{≤º&TÉ .
>√ >√|ü >∑D≤*ï s¡ø+åÏ #ê&ÉT.

W
58 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

Á|ü\+ãT&ÉT
ø£+düTì uÛÑè‘·T´&ÉsTTq Á|ü\+ãT&ÉT lø£èwüßíì n|üVü≤]+#·T≈£îb˛yê\ì
ˇø£kÕ] ãè+<ëeHêìøÏ e#êÃ&ÉT. Ä ÁbÕ+‘·+˝À ˇø£ >√|üu≤\Tì s¡÷|ü+˝À
dü+#·]+#·kÕ>±&ÉT. ø£èwüíj·T´ n~ |üdæ>∑{Ϻ, @MT ‘Ó*j·Tì yê&ç˝≤>±
Á|ü\+ãT&çï ≈£L&Ü ªe÷‘√ Ä&ÉT≈£î+<äTe⁄>±ì s¡eTàμì Ä≥\≈£î |æ*#ê&ÉT.
lø£èwüß&í ç e÷jÓ÷bÕj·÷\qT >∑T]+∫ $ì e⁄Hêï&ÉT ø±ã{Ϻ Á|ü\+ãT&ÉT
lø£èwüßìí ‘√ Ä≥˝≤&˚+<äT≈£î ø=+#Ó+ dü+ø√∫+#ê&ÉT. ø±ì dü+ø√∫+∫q≥Tº
ø£ì|æùdÔ yêfi¯fl≈£î nqTe÷q+ edüT+Ô <äì Ä≥≈£î ˇ|ü
≈£îHêï&ÉT.
e÷<Ûeä ⁄&ÉT ∫Á‘·yTÓ qÆ Ä≥qT düèwæ+º #ê&ÉT. >√|üu≤\Ts¡qT s¬ +&ÉT düeT
ñJ®\T>± $uÛõÑ +#ê&ÉT. ˇø£ »≥TºqT ‘·qT rdüT≈£îHêï&ÉT. eTs=ø£ »≥TºqT
ã\sêeTT&çøÏ n|üŒ#ÓbÕŒ&ÉT. l<ëeTT&ÉT, eèwüuTÑÛ &ÉT yÓTT<ä˝q’… yês¡T ã\sêeTT&ç
»≥Tº˝ÀøÏ yÓfi≤fls¡T. uÛÑÁ<äùdqT&ÉT, Á|ü\+ãT&ÉT yÓTT<ä˝…’q yês¡T >√$+<äTì
|üø±å ìøÏ e#êÃs¡T.
Çs¡T|üø±å \ yê]øÏ <ä÷s¡+>± e⁄qï ø=ìï #Ó≥q¢ T #·÷|æ+∫ ªyê{Ï˝À+∫
m+#·T≈£îqï #Ó≥Tº≈î£ e÷Á‘·yT˚ ‘·–˝Ò≥≥Tº>± sêsTT $düsê*. ˇø£yfi˚ ¯ ‘·>\∑ ø£b˛‘˚
z&çb˛sTTqyês¡T >¬ *∫qyê]ì uÛTÑ C≤\MT<ä møÏÿ+#·T≈£îì }s¡+‘ê ‹s¡>±*,
düsπ Hêμ nHêï&ÉT ø£èwüß&í TÉ .
Á|ü\+ãT&ÉT 59
n+<äT≈£î n+<äs÷¡ n+^ø£]+#ês¡T.
Ä≥ yÓTT<ä\sTT+~.

Ä Ä≥˝À ø£èwüjí T· ´ »≥Tº ø±yê\H˚ z&çb˛sTT+~. ˇ|üŒ+<ä+ Á|üø±s¡+

>¬ *∫q ã\sêeTT&ç »≥Tºyê]ì lø£èwüßìí |üø±å q e⁄qïyês¡T uÛTÑ C≤\ MT<ä
yÓ÷düT≈£î b˛yê*. l<ëeTT&çï lø£èwüß&í TÉ ‘·q uÛTÑ C≤\MT<ä møÏÿ+#·T≈£îHêï&ÉT.
Á|ü\+ãT&ÉT ã\sêeTT&çï m‘·T≈Ô î£ Hêï&ÉT. uÛÁÑ <äùdqT&ÉT eèwüuTÑÛ &çï yÓ÷XÊ&ÉT.
n˝≤ ‘·q uÛTÑ C≤\MT<ä ≈£Ls¡TÃqï ã\sêeTT&çï Á|ü\+ãT&ÉT n|üV≤ü ]+#·T≈£î
b˛yê\qT≈£îHêï&ÉT. |üsT¡ >∑TrXÊ&ÉT. n~ ã\uÛÁÑ <äT&ÉT Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. ø£D å +˝À
|üs¡«‘·+ e÷~] ã\sêeTT&ÉT ãs¡TyÓø±ÿ&ÉT. Á|ü\+ãT&ÉT Ä ãs¡Te⁄qT
yÓ÷j·T{≤ìøÏ e÷eT÷\Tã\+ #ê\<äqT≈£îì sêø£då ãü \+ ‘Ó#T· Ã≈£îì Äø±XÊìøÏ
m–sê&ÉT. Á|ü\+ãTì yÓ÷dü+ Á>∑V≤æ +∫q ã\sêeTT&ÉT n‘·&ïç |æ&øç fiÏ fl¯ ‘√
yÓ÷<äkÕ>±&ÉT. Ä eTTwæ|º ÷üò ‘ê\≈£î ‘·≥Tºø√˝Òø£ Á|ü\+ãT&ÉT HÓ‘T· sÔ T¡ ø£≈î£ ÿ≈£îì
#·ìb˛j·÷&ÉT. n+‘·˝À ˇø£CÀ´‹ n‘·ìqT+∫ ãj·T≥≈£î e∫à ã\sêeTT&ç˝À
ø£\dæb˛sTT+~.
60 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
Á|ü\+ãT&ÉT ªVüAVüAμ nH˚ >∑+<Ûsä T¡ «ì ≈£îe÷s¡T&ÉT. ù|s¡T $»j·TT&ÉT.
$»j·TT&ÉT lVü≤] uÛÑ≈£îÔ&ÉT. nqT~q+ leTHêïsêj·TDTì düà]dü÷Ô
q>∑sd¡ +ü #ês¡+ #˚ùdyê&ÉT. n˝≤ ‹s¡T>∑T‘·÷ ˇø£kÕ] ≈£îuÒsT¡ ì ñ<ë´qeHêìøÏ
yÓfi≤fl&ÉT. Ä ‘√≥˝Àì |üP\qT ≈£îuÒsT¡ &ÉT •e|üP»ø√dü+ ñ|üj÷Ó –+#˚yê&ÉT.
n~ ‘Ó*j·Tø£ $»j·TT&ÉT Ä |ü⁄cÕŒ*ï lVü≤] |üP»ø√dü+ ø√kÕ&ÉT. ≈£îuÒsT¡ &çøÏ
ø√|ü+ e∫Ã+~. ª|üP\qT ‘·düÿ]+∫q yê&ÉT sêø£ådüT&Ó’ |ü⁄&É‘ê&ÉTμ nì
X¯|æ+#ê&ÉT.
$»j·TT&ÉT ≈£îuÒsT¡ ì düMT|æ+∫ Äj·Tq bÕ<ë\MT<ä|&ü ç ‘·q ‘·|Œæ <ëìï
eTìï+#·eTì y˚&ÉT≈£îHêï&ÉT. XÊ+‹+∫q <Ûäq|ü‹ ªHêj·THê! Hê XÊ|ü+
‹s¡T>∑T˝Òì~. <ë«|üs¡j·TT>±+‘êq ã\sêeTTì #˚‹˝À ˙≈£î XÊ|ü$eTTøÏÔ
ø£\T>∑T‘·T+~μ nì ≈£îuÒsT¡ &ÉT nuÛj
Ñ T· $T#êÃ&ÉT.
Ä $»j·TT&˚ Á|ü\+ãT&Ó’ |ü⁄{Ϻ ã\sêeTTì#˚‘· |æ&ç>∑T<äT›\T ‹ì
eTè‘·T´yê‘·|&ü ç Ä ‘·sT¡ yê‘· |üse¡ T|ü<+ä bı+<ë&ÉT.

W
 61

eTùV≤+Á<ä >∑s¡«uÛÑ+>∑+
ˇø£kÕ] q+<äT&É÷ Äj·Tq $TÁ‘·T\÷ Ç+Á<äj·÷>∑+ ‘·\ô|{≤ºs¡T.
ø£èwüj
í T· ´≈£î Ä dü+>∑‹ ‘Ó*dæ ‘·+Á&ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ªHêj·THê! á j·÷>±ìøÏ
ô|<ä› mes¡T? Äj·TqqT yÓT|æŒ+#·&+É e\q eTq≈£î ø£*>π Á|üj÷Ó »qy˚T$T{Ï?
ndü© j·÷>∑+ #Ój÷· ´\ì mes¡T #ÓbÕŒs¡T?μ nì @MT ‘Ó*j·Tq≥Tº n&ç>±&ÉT.
ªø£ècÕí! á j·÷>±ìøÏ eTùV≤+Á<äT&ÉT n~Û|‹ü . Äj·TqqT |üPõùdÔ esê¸\T
|ü⁄wüÿ\+>± ≈£îs¡TkÕÔsTT. esê¸\ e\¢ uÛ÷Ñ $Tì+&Ü |ü∫Ãø£ ô|s¡T>∑T‘·T+~.
|ü∫Ãø£ ‹ì |üXó¯ e⁄\T e]∆\T¢‘êsTT. |üXó¯ e⁄\bÕ&ç <ë«sê eTqeT÷, <˚e‘·\÷
≈£L&Ü dü+‘·Tw摺 √ ã‘·T≈£î‘ê+μ nì q+<äT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.
lø£èwüß&í øç Ï Ä dü+>∑‹ ‘Ó*j·Tø£ ø±<äT. nsTTHê, eTùV≤+Á<äT&ÉT $T‹MT]q
>∑s¡«+‘√ $Ás¡M>∑T‘·Tqï+<äTe\¢ n‘·ì >∑sê«ìï nD#·≥+ nedüs¡eTì
>√bÕ\ø£èwüß&í TÉ uÛ≤$+#ê&ÉT. n+<äTø£ì @ $<Û+ä >±HÓH’ ê düsπ Ç+Á<√‘·‡e+
»s¡>≈∑ î£ +&Ü n&ÉT|¶ &ü Ü\qT≈£îHêï&ÉT.
ªÇ+Á<äT&ÉT uÛ>Ñ e∑ +‘·T&˚+ ø±<äT. düèwæº Áø£eT+˝À »]π> ˇø£ |üìì Äj·Tq
ìs¡«Væ≤kÕÔ&TÉ . n+fÒ dü÷s¡T´&ÉT ñ<äsTT+#·≥+, #·+Á<äT&ÉT #·\>¢ ± e⁄+&É≥+,
yêHê es¡<ë sêe&É+ - n˙ï Á|üøè£ ‹ <Ûsä êà\T. Á|ü|+ü #·+˝À ø£sà¡ ≈£î ˝Àã&Éì
ÁbÕDÏ n+≥÷ @B ˝Ò<Tä . Á|ü‹ ÁbÕD° ø£sà¡ ø±s¡D+>±H˚ J$+#·≥+, eè~∆
62 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

bı+<ä≥+, q•+#·≥+ »s¡T>∑T‘√+~. eTq+ nqTuÛÑ$+#˚ ø£wüºdüTU≤\÷,

Äq+<ä $cÕ<ë\÷ n˙ï ø£ s ¡ à qqTdü ] +#˚ . ˇø£ ] <ä j · T ‘√q÷,
nqTÁ>∑V≤ü +‘√q÷ Á|üøè£ ‹ ã‘·ø&£ +É ˝Ò<Tä . y˚T|ò÷ü \T e]¸+#·&Üìø° Ç+Á<äT&çø°
dü+ã+<Û+ä ˝Ò<Tä . Ä >√es¡q∆ –], á bÕ&çì#˚à |üXó¯ e⁄\T, |ü+≥ì#˚à H˚\‘·*,¢
>∑\>∑\bÕπs j·TeTTHêq~ ` Ç$ eTq Á|ü‘´· ø£å <Óy’ ê\T. M{Ïì |üPõ+#·+&ç.
eTq≈£î ñ|üø±] nì ÁuÛeÑ T|ü&ç Ä Ç+Á<äT&çï HÓ‹qÔ ô|≥Tºø√e&É+ nC≤„q+μ
nHêï&ÉT. ø£èwüj í T· ´ n˝≤ #Óù|Œdü]øÏ >√|ü≈î£ \+<äs÷¡ eTùV≤+Á<ä |üP» $s¡$T+∫
>√es¡∆q–]˙, >√e⁄\˙ |üPõ+#ês¡T. qBeT‘·*¢ì ø=*#ês¡T. H˚\‘·*¢ì
n]Ã+#ês¡T. Ç+Á<äT&çø° dü+>∑‹ ‘Ó*dæ+~. ‘·q |üP»qT ìyê]+∫q
ø£èwüßìí |ü{≤¢, n‘·ì Ä<˚XÊqTkÕs¡+ e´eVü≤]+∫q j·÷<äe⁄\ |ü{≤¢ Äj·Tq
ÄÁ>∑V≤æ +#ê&ÉT. Ç+Á<äT&ÉT ø£fiflË Ás¡ #˚jT· >±H˚ y˚T|ò÷ü \T ãè+<ëeq+yÓ|’ ⁄ü ø£~*
yÓfi≤flsTT. ñqï≥Tº+&ç ô|<ä› ô|<ä› |æ&TÉ >∑T\T |ü&ܶsTT. #·÷düT+Ô &É>±H˚ ô|qT>±*
#Ó\sπ –+~. ñs¡TeTT\T yÓTs¡T|ü⁄\‘√ ≈£î+uÛeÑ èwæ>º ± es¡¸+ ≈£î]dæ+~. Ä esê¸ìøÏ
ãè+<ëeqyêdüT\+‘ê ø£\es¡|&ü ܶsT¡ . Ä düeTj·T+˝À ‘·eTqT s¡ø+åÏ |ü>\∑ yê&ÉT
q\¢qj·T´ ˇø£ÿ&˚ nqT≈£îì j·÷<äe⁄\+<äs¡÷ Äj·TqqT ÁbÕ]ú+#ês¡T.
lø£èwüß&í TÉ yê]øÏ nuÛj Ñ T· $T∫à >√es¡q∆ –] <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl –]ì ø£~*s¡eTàì
Ä<˚•+#ê&ÉT. |üs«¡ ‘·+ ø£~* ô|ø’ Ï ˝Ò∫+~. q\¢qj·T´ <ëìì ‘·q ∫{Ïø¬ q
y˚*ô|’ ì*bÕ&ÉT. j·÷<äe⁄\+<äs÷¡ Ä\eT+<ä\‘√, |æ˝≤¢ bÕ|ü\‘√ Ä ø=+&É
øÏ+<ä≈î£ e∫à ‘·\<ë#·T≈£îHêïs¡T. ø±ì, yêfi¯fl≈£î n<ä+‘ê ∫Á‘·+>± ‘√∫+~.
ø£˝À ì»yÓ÷ ‘Ó*j·T&É+ ˝Ò<Tä , ~Å>±“¤+‘·T˝…’ #·÷düTHÔ êïs¡T. ª|üs«¡ ‘·+ $]–
MTHÓ‹ÔMT<ä |ü&É<äT. uÛÑj·T|ü&Éø£+&ç. n+<äs¡÷ á ø=+&ÉøÏ+<˚ e⁄+&É+&çμ
nì ø£èwüß&í TÉ yêfi¯fl≈£î <Ûs’Ó ´¡ + #ÓbÕŒ&ÉT.
Ä $<Û+ä >± @&ÉT s√E\T >∑&#ç êsTT. Ä @&ÉT s√E\÷ Á|üfij ¯ T· es¡¸+
≈£îs¡Tdü÷HÔ ˚ e⁄+~. nsTTHê ø£èwüj
í T· ´ ˇø£ÿ n&ÉT>¬ H’ ê ø£<\ä ˝Ò<Tä . ø£èwüj
í T· ´
∫{Ïø¬ q y˚\Tq e⁄qï >√es¡q∆ –Ø #Ó≈î£ ÿ#Ó<sä ˝¡ <Ò Tä .
eTùV≤+Á<ä >∑s«¡ uÛ+Ñ >∑+ 63
Ç+Á<äT&ÉT ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷&ÉT. n|üŒ{Ïøπ ì+–qTqï es¡¸eT+‘ê H˚\ #˚]+~.
#˚ùd~˝Òø£ y˚T|ò÷ü \qT eTs¡*+#·T≈£îb˛j·÷&ÉT.
es¡¸+ Ä–+~.
Nø£{Ï b˛sTT yÓ\T>∑T e∫Ã+~.
>√≈£î\eT+‘ê ø=+&É>=&ÉT>∑T øÏ+~qT+∫ Çe‘·\≈£î e∫Ã+~. ø£èwüj
í T· ´
>√es¡q∆ –]ì j·T<ÛëkÕúq+˝À e⁄+#ê&ÉT.
yÓ\T>=∫Ã+<ä˙, m+&=∫Ã+<ä˙ j·÷<äe⁄\+<äs÷¡ dü+ãs¡|&ü ܶsT¡ . ø£èwüj í T· ´
q$« ªes¡¸+ ≈£îs¡e&É+ Á|üøè£ ‹ <Ûsä à¡ yÓT˝≤>√, m+&É sêe&ÉeT÷ n+‘˚μ nHêï&ÉT.
Ç+‘·˝À Ç+Á<äT&ÉT ◊sêe‘·yTÓ øÏÿ e#êÃ&ÉT. edü÷HÔ ˚ ø£èwüß&í øç Ï bÕ<ë_Û
e+<äq+ #˚XÊ&ÉT. ªø£ècÕí! Á|ü|+ü #êìø£+‘·{øÏ ° qTy˚« n~Û|‹ü $. ˙ X¯øìÔÏ
Á>∑V≤æ +#·ø£ Hê Ç+Á<ä|<ü $ä ˙, n~Ûø±sê˙ï, ◊X¯«sê´˙ï #·÷düT≈£îì eT<√qà‘·T&Ô HÉ ’Ó
Á|üe]Ô+#êqT. Hê≈£î ‘·–q XÊdæÔ #˚XÊe⁄. qqTï •øÏ+å #·&+É e\¢ Hê˝≤+{Ï
nVü≤+ø±s¡T\T ‘·|
ü ‘Ó\TdüT≈£îì düHêàs¡+Z ˝À q&ç#+˚ <äT≈£î M\T ø£*–+~μ
nHêï&ÉT.
ø£èwüß&í TÉ dü+‘√wæ+∫ eTùV≤+Á<äT&çï eTìï+#ê&ÉT. <˚e‘·\T ø£èwüß&í Mç T<ä
|üP\yêq ≈£î]|æ+#ês¡T.

W
64 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

>√es¡úq–]
>√es¡∆q–] Á<√D≤#·˝≤ìøÏ |ü⁄Á‘·T&Éì #Ó|ü⁄‘ês¡T. Ä ¬s+&É÷ XÊ\à˙
B«|ü+˝À ñ+&˚$. |üse¡ T |ü$Á‘·yTÓ qÆ $.
|üPs¡«+ yês¡D≤dæ˝À |ü⁄\düT´Ô &ÉH˚ eTVü≤]¸ e⁄+&˚yê&ÉT. ˇø£kÕ] Ä eTVü≤]¸
rs¡j
ú ÷· Á‘·\ø£ì ãj·T\T<˚] nH˚ø£ |ü⁄D´dü˝ú ≤\qT dü+<ä]Ù+#ê&ÉT. Äj·Tq
mø£ÿ&É≈î£ yÓ[flHê nø£ÿ&ç Á|ü»\T Äj·Tq≈£î >√es¡qú –] e÷Vü‰‘êà´ìï >∑T]∫
#ÓãT‘·T+&˚yês¡T. <ë+‘√ Äj·Tq≈£î Ä ø=+&ÉqT #·÷&Ü\qï ø√]ø£ ø£*–+~.
yÓ+≥H˚ nø£ÿ&çøÏ Á|üj÷· DeTj·÷´&ÉT. m‘ÓqÔÌ Ä ø=+&ÉqT #·÷&É>±H˚ |ü⁄\düT´Ô ìøÏ
n$T‘êq+<ä+ ø£*–+~. Ä >√es¡q∆ –] XÊ\à˙ B«|ü+˝À e⁄+&É&+É ø£Hêï
yês¡D≤dæ˝À $X‚«X¯«s¡ düìï<Ûëq+˝À e⁄+&É≥+ ñ∫‘·+>± e⁄+≥T+<äqT≈£îì
‘·q‘√bÕ≥T yês¡D≤dæøÏ sêe\dæ+~>± >√es¡q∆ –]ì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. >√es¡q∆
–Ø+Á<äT&ÉT n+<äT≈£î n+^ø£]+#ê&ÉT. ø±ì Äj·Tq≈£î nø£ÿ&É qT+∫ m˝≤
>√es¡úq–] 65
ø£<*ä yÓfi≤fl˝À, m≥T>± yÓfi≤fl˝À ‘√#·˝<Ò Tä . n~ Á>∑V≤æ +∫q |ü⁄\düT´Ô &ÉT
ªqTe⁄« Hê ns¡#‹˚ ˝À ≈£Ls¡TÃ+fÒ H˚qT ìqTï uÛÁÑ <ä+>± yês¡D≤dæ #˚sT¡ kÕÔqTμ
nHêï&ÉT.
>√es¡q∆ T&ÉT düsπ qHêï&ÉT.
Äj·Tq ns¡#‹˚ ˝À møÏÿ ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT.
‘·qqT rdüT≈£îì ãj·T\T<˚s¡uÀ‘·Tqï ‘ê|üdæ‘√ >√es¡∆qT&ÉT ªeTVü≤]¸!
qqTï e÷s¡eZ T<Û´ä +˝À mø£ÿ&Éã&ç‘˚ nø£ÿ&É ~+#·T‘êq+fÒ ≈£î<äs<¡ Tä . mø£ÿ&É
~+∫‘˚ nø£ÿ&˚ ø£<ä\≈£î+&Ü e⁄+&çb˛‘êqT. Äô|’ MT Çwüº+μ nì
ôV≤#·Ã]+#ê&ÉT.
|ü⁄\düT´Ô &ÉT düsπ qì qe⁄«≈£î+≥÷ ãj·T\T<˚sê&ÉT. >√≈£î\+<ëø± u≤>±H˚
kÕ–+~ q&Éø.£ nø£ÿ&çøÏ #˚sêø£ eTÚìøÏ ø=~›>± n\dü≥>± nì|æ+∫+~.
q&É∫ q&É∫ &Éd‡æ e⁄Hêï&ÉT ø£<ë! ø±ùd|ü⁄ $ÁXÊ+‹ rdüTø√yê\qT≈£îHêï&ÉT.
–Ø+Á<äT&ÉT ô|{Ϻq wüs¡‘·T eTs¡∫b˛j·÷&ÉT. Äj·TqqT nø£ÿ&É ~+∫
j·TeTTHê q~˝À kÕïq+ #˚ùd+<äT≈£î yÓfi≤fl&ÉT. kÕïq+ #˚dæ ã&É*ø£
rs¡TÃ≈£îHêïø£ ªÇø£ ãj·T\T<˚sT¡ <ë+ |ü<μä nHêï&ÉT >√es¡q∆ T&ç‘√.
>√es¡∆qT&ÉT eT+<äVü‰dü+ #˚XÊ&ÉT. ªeTVü≤ظ! MT≈£î eTT+<˚ #ÓbÕŒqT.
e÷s¡eZ T<Û´ä +˝À qHÓïø£ÿ&É ~+|æ‘˚ nø£ÿ&É e⁄+&çb˛‘êqì. Hê ìj·Te÷ìï
MTs¡T $düà]+#ês¡T. H˚qT e÷Á‘·+ Çø£ÿ&É qT+∫ ø£~˝Ò~ ˝Ò<Tä μ nHêï&ÉT.
>√es¡∆q–Ø+Á<äT&çï $X‚«X¯«s¡ düìï<Ûëq+˝À e⁄+#ê\qï ‘·q ø√]ø£
HÓsy¡ s˚ q¡ +<äT≈£î |ü⁄\düT´Ô ìøÏ u≤<Ûä ø£*–+~. #˚ùd~˝Òø£ ø=+&ÉqT nø£ÿ&˚ e~*
‘·qT ø±oøÏ yÓfi≤fl&ÉT. Ä >√es¡q∆ –]H˚ lø£èwüß&í TÉ ∫{Ïø¬ q y˚*MT<ä m‹Ô
@&ÉTs√E\ bÕ≥T ì*|æ+~!
n˝≤ >√es¡q∆ –] >√≈£î\+ #˚]+~.
W
66 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

düT<äs¡ÙqT&ÉT
ˇø£kÕ] q+<ë<äT\T n+_ø±eq+˝À e⁄qï|ü
&ÉT ˇø£ ô|<ä› bÕeTT
q+<äTì ø£]∫ n‘·&ïç $T+>∑uÀsTT+~. n~ #·÷∫ >√|æø\£ T ô|<ä› ô|≥Tºq
Vü‰Vü‰ø±sê\T #˚XÊs¡T. q+<äT&ÉT ≈£L&Ü uÛj Ñ T· +‘√ ªø£ècÕí! ø£ècÕíμ nì ÄÁø£+<äq
#˚XÊ&ÉT. Ä ÄÁø£+<äq $qï q+<äq+<äqT&ÉT |üsT¡ >∑T |üsT¡ >∑Tq e∫à ‘·+Á&çì
|ü{ºÏ |”&dç Tü qÔ ï bÕeTTMT~øÏ |ü<Tä qsTTq Äj·TT<Ûë\T $dæsê&ÉT. ø±ì n~
q+<äT&çï e~* ô|≥º˝<Ò Tä . ø£èwüjí T· ´ n~ Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. Ä eTVü‰ Hê>∑+ MT<ä
Äj·Tq≈£î n$T‘·+>± ø√|ü+ e∫Ã+~. #·s#¡ s· ê <ëì <ä>]Z∑ øÏ yÓ[fl ‘·q
yêeTbÕ<ä+‘√ ˇø£ÿ ‘·qTï ‘·Hêï&ÉT. lø£èwüßìí bÕ<ädŒü s¡Ùe\¢ Ä bÕeTT ‘·q
s¡÷bÕìï e~* >∑+<Ûäs¡«s¡÷|ü+ <Ûä]+∫+~. >∑+<Ûäs¡T«&ÉT lø£èwüßí&çøÏ
bÕ<ë_Ûe+<äq+ #˚XÊ&ÉT. n~ #·÷dæq >√bÕ\T\+<äs÷¡ ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷s¡T.
ªkÕ«MT! H˚qT düT<äsÙ¡ qT&ÉH˚ ˇø£ $<ë´<Ûsä T¡ DÏï. $<ë´<Ûsä ¡ e+X¯+˝À |ü⁄{Ïqº
Hê≈£î $qj·T $<Û̊jT· ‘·\T ˝Òøb£ ˛j·÷sTT. Hê ◊X¯«s¡´+, Hê n+<ä#+· <ë\T,
Hê uÛÀ>∑uÛ≤>±´\T Hê≈£î nD≈£îe H˚s¡Œø£b˛>± n$T‘·eTsTTq >∑sê«ìï
ø£*–+#êsTT. Ä >∑s«¡ +‘√ Hê≈£î ô|<ë› ∫Hêï ‘ês¡‘e· T´+ ‘Ó*j·T ˝Ò<Tä .
ˇø£kÕ] H˚qT Äø±X¯+˝À $Vü≤]dü÷Ô ˇø£#√≥ n+–s¡dTü \sTTq ãTTwüß\qT
#·÷XÊqT. $ø£è‘·+>± e⁄qï yê]|ü≥¢ kÕqTuÛ÷Ñ ‹ ø£qãs¡#&· ÜìøÏ ã<äT\T
H˚qT yê]ì ndüV≤æ ´+#·T≈£îHêïqT. HêHê <äTsꓤw˝ü ≤&ÜqT. yê]ì #·÷dæ
düT<äs¡ÙqT&ÉT 67
$s¡>ã∑ &ç qyê«qT. H˚qT n˝≤ nqT∫‘·+>± Á|üe]Ô+∫q+<äT≈£î n+–s¡dTü \T
ÄÁ>∑V≤æ +#ês¡T. Ä yÓ+≥H˚ yês¡T ª@ s¡÷|üeT÷ dü+|ü<ë e\¢ qTe⁄« eTeTà*ï
∫qï#·÷|ü⁄ #·÷dæ N<ä]+#êy√ ne˙ï Vü≤]+#·T≈£îb˛sTT qTe⁄« ˇø£ bÕeTT>±
e÷s¡‘êe⁄μ nì X¯|+æ #ês¡T.
ªn|üŒ{ÏøÏ ‘Ó*dæ+~ Hê≈£î - eTVü≤s¡T¸\|ü≥¢ m+‘· neTsê´<äø£s¡+>±
Á|üe]Ô+#êH√! Hê nqT∫‘· Á|ües¡qÔ ≈£î dæ>T∑ |Z &ü ç |üXÊÑêÔ|+ü ‘√ ø£$å T+#·eTì
yêfi¯flqT y˚&TÉ ≈£îHêïqT. eTVü≤s¡T¸\ XÊbÕìøÏ ‹s¡T>∑T˝Ò<ìä ‘Ó*dæ+~. yê]
bÕ<ë\MT<ä |ü&ç XÊ|ü$yÓ÷#·qyÓT|ü
&√ ‘Ó\T|üe\dæ+~>± nH˚ø£ s¡ø±\T>±
ÁbÕ]ú+#êqT.
n+–s¡düT\≈£î HêMT<ä C≤* ø£*–+~. ªj·T<äT≈£î\+˝À »Hês¡›qT&ÉT
ñ<äsTTkÕÔ&TÉ . Äj·Tq bÕ<ädŒü s¡Ù ‘·–* ˙ |üqï>∑s÷¡ |ü+ b˛sTT ‹]– ˙≈£î
>∑+<Ûsä «¡ s¡÷|ü+ \_ÛdTü +Ô ~μ nì #ÓbÕŒs¡T.
ª‘·+Á&û! qTe⁄« uÛ≈Ñ î£ \Ô uÛjÑ ÷· ìï bÕs¡Á<√\&ÜìøÏ >√bÕ\T&Éy’Ó »ìà+#êe≥.
ìqTï düà]+∫q+‘·H˚, ˙ Hêe÷ìï ñ#·Ã]+∫q+‘·H˚ bÕbÕ\T Vü≤]+∫
b˛‘êj·T≥. n˝≤+{Ï~ ˙ #·sD¡ ≤s¡$+<ä düŒs¡Ù \_Û+∫q Hê≈£î XÊ|ü $yÓ÷#·q+
ø£\>∑&+É ˝À $+‘˚eTT+~!μ nì $qj·T+>± nHêï&ÉT. lVü≤] ∫~«˝≤dü+>±
qyê«&ÉT. kÕ«$TøÏ Á|ü<øä D åÏ #˚dæ ôd\e⁄ rdüTø=ì rdüT≈£îì $<ë´<Ûsä T¡ &ÉT
yÓ[flb˛j·÷&ÉT. Ä ‘·sT¡ yê‘· n+<äs÷¡ lø£èwüí dü+ø°sqÔ¡ + #˚XÊs¡T.
ˇø£kÕ] lø£èwüßí&ÉT >√|æø£\‘√ j·T<∏˚#·Ã¤>± $Vü≤]düTÔqï|ü
&ÉT ≈£îuÒs¡
uÛ≥
Ñ T&ÉsTTq X¯+K#·÷&ÉT&ÉT #·÷XÊ&ÉT. q\¢qj·T´ #·T≥÷ºsê e⁄qï >√|æø\£ qT
n|üV≤ü ]+#·T≈£îb˛yê\qT≈£îì yêfi¯flì düMT|æ+#ê&ÉT.
X¯+K#·÷&ÉT&çøÏ ô|<ä|› ⁄ü *e+{Ï eTTK+ e⁄+~. ‘ê{Ï #Ó≥+º ‘· bı&É>]∑ .
#·÷&É&ÜìøÏ #ê˝≤ uÛj Ñ T· +ø£s+¡ >± e⁄+{≤&ÉT. n‘·&ïç #·÷&É>±H˚ >√|æø\£ T
uÛÑj·T+‘√ ‘·˝À ~≈£îÿ≈£L bÕ]b˛j·÷s¡T. bÕ]b˛‘·Tqï >√|æø£\qT
68 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

X¯+K#·÷&ÉT&ÉT yÓ+{≤&Ü&ÉT.
>√|æø\£ Äs¡HÔ ê<ä+ lø£èwüßìí øÏ $q|ü&+ç ~. yÓ+≥H˚ Äj·Tq X¯+K#·÷&ÉT&ç
MT~øÏ ñ]ø±&ÉT. lø£èwüßí&ÉT ‘·qMT~øÏ \+|òæT+∫ edüTÔHêï&Éì ‘Ó*dæ
ÁbÕD;Û‹‘√ X¯+K#·÷&ÉT&ÉT bÕ]b˛j·÷&ÉT. nsTTHê lø£èwüßí&ÉT n‘·ìï
e~*ô|≥º˝Ò<äT.
lø£èwü,í X¯+K#·÷&ÉT\ eT<Û´ä |òTü Às¡yTÓ qÆ <ä«+<ä« j·TT<ä+∆ »]–+~. Ä
b˛s¡T˝À X¯+K#·÷&ÉT&ÉT eTs¡D+Ï #ê&ÉT.
n˝≤ eTè‹ #Ó+~q X¯+K#·÷&ÉTì˝À+∫ ˇø£ ~e´CÀ´‹ ãj·T{ÏøÏ e∫Ã
lø£èwüßìí øÏ $TÁ‘·T&ÉsTTq l<ëeTTì˝À ©qyÓT+Æ ~.

W
 69

eèwü uÛ≤düTs¡T&ÉT -y√´e÷düTs¡T&ÉT

ˇø£kÕ] ô|<ä› m<äT› ˇø£{Ï Ä\eT+<ä MT<ä|&ü ç ≈£î$Tà ;Ûu‘ÑÛ ‡· + #˚d+æ ~.
<ëìøÏ >√es¡q∆ –]øÏ eT˝Ò¢ ô|<ä› eT÷|ü⁄s¡+ e⁄+~. n~ s¡+ø¬ y˚ùdÔ eT÷&ÉT
ÄeT&É\ <ä÷s¡+ $qã&ÉT‘·T+~. Ä ns¡T|ü⁄øÏ #Óe⁄\T ∫\T¢\T |ü&Ü*‡+<˚.
n~ ø=eTTà‘√ m~]+∫ ∫$Tà‘˚ H˚\, Äø±X¯+ s¬ +&É÷ ô|fi¯fl–\¢e\dæ+<˚!
n+‘· uÛjÑ T· +ø£s+¡ >± e⁄+~ Ä eèwüu+ÑÛ . <ëìï #·÷dæ j·÷<äe⁄\+<äs÷¡
Çfi¯Sfl, yêøÏfiS¯ fl e~*ô|{Ϻ ÁbÕD;Û‹‘√ |üsT¡ >¬ ‘êÔsT¡ .
ªø£ècÕí! ø£ècÕí!μ s¡ø+åÏ #·T, nì ÄÁø£+~+#ês¡T.
ø£qïj·T´ n~ $Hêï&ÉT.
|ü]dæ‹ú ns¡yú TÓ +Æ ~.
‘·q eT+~˝À Á|üy•˚ +∫ ‘·qyê]ì n˝≤ ø£\es¡|sü T¡ düTqÔ ï~ eèwüu+ÑÛ
ø±H˚ ø±<ä˙, n]wüß&º HÉ ˚ sêø£då Tü &É˙ ø£èwüß&í TÉ Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. uÛj
Ñ T· |ü&eÉ <äì›
‘·qyêfi¯fl+<ä]ø° nuÛj Ñ T· $T#êÃ&ÉT. ø√|ü+‘√ eèwüu+ÑÛ MT~øÏ ñ]ø±&ÉT. ‘·q
MT~øÏ s√wü+>± \+|òTæ +∫ edüTqÔ ï ø£èwüj í T· ´qT #·÷dæ eèwüu+ÑÛ ô|<ä>› ± s¡+ø¬
y˚d+æ ~. eTT+<äT bÕ<ë\‘√ H˚\qT ^{Ï+~. ‘√ø£qT $~*+∫ e\j·÷ø±s¡+>±
>±*˝À ‹|æŒ+~. ø£fifl¯ ‘√ ì|ü
\T ø£øÿÏ +~. n+‘Ó‘T· qÔ m–] ø£qïj·T´‘√
‘·\|ü&+ç ~. n#·T´‘·TìøÏ eèwüu≤Û ìøÏ eT<Û´ä #ê˝≤ s√E\T j·TT<ä+∆ »]–+~.
70 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

∫e]øÏ lVü≤] Ä m<äT› ø=eTTà\T $]∫|ü{ºÏ <ëì yÓT&É $]#ê&ÉT. ˇø£

ø=eTTàqT |”øÏ <ë+‘√H˚ Ä m<äT› &=ø£ÿ˝À bı&ç∫ H˚\≈£L˝≤Ã&ÉT.
n˝≤ ≈£L*b˛sTTq eèwüuÛÑ+ Ä yÓ+≥H˚ uÛÑ÷düTs¡T&ç s¡÷|ü+ <Ûä]+∫
ø£èwüjí T· ´≈£î $qj·T+>± qeTdüÿ]+#ê&ÉT. ªkÕ«MT! H˚qT |üPs¡«+ es¡‘+· ‘·T&ÉH˚
$Á|ü⁄&çï. Hê≈£î $<ë´>∑Ts¡Te⁄ ãèVü≤düŒ‹. H˚qT Äj·Tq <ä>sZ∑ ¡ $<ë´uÛ≤´dü+
#˚ùd s√E˝À¢ ˇø£kÕ] nC≤„q+‘√ Äj·Tq e÷≥\qT n\ø£´å + #˚XÊqT. Ä~
e÷ Ä#ês¡T´q≈£î ÄÁ>∑V≤ü + ø£*–+∫+~. qqTï ªm<äTe› ⁄ ø±e\dæ+~μ nì
Äj·Tq X¯|æ+#ê&ÉT. ‘·b˛$<äT\ e÷≥\≈£î, C≤„qeè<äT∆\ yê≈£îÿ\≈£î
‹s¡T>∑T+≥T+~ ø£qTø£Hê! H˚qT eèwüusÑÛ ÷¡ |ü+ <Û]ä +∫ #·]+#·kÕ>±qT. n|ü
&˚
Hê≈£î sêø£ådüT\‘√ ùdïVü≤+ @s¡Œ&ç+~. Ä ø±s¡D+>± H˚qT ≈£L&Ü
sêø£då Tü &çqj·÷´qT. ˙ <äjT· e\¢, ˙ ø£sd¡ Œü s¡Ùe\¢ áHê&ÉT Hê≈£î XÊ|ü$yÓ÷#·q+
ø£*–+~. Hê≈£î <Ûqä ´‘·«+ #˚≈L£ ]+~. Hê nC≤„q+ ‘=\–b˛sTT+~. Hê
nVü≤+ø±s¡+ q•+∫b˛sTT+~. Hê≈£î yÓ÷øå±ìï Á|ükÕ~+#·Tμ nì Ä Áu≤Vü≤àD
≈£îe÷s¡T&ÉT ‘·q >∑‘· #·]Á‘·qT $e]+∫, ø£èwüj í T· ´qT y˚&TÉ ≈£îì kÕ«$T ø£sT¡ D≈£î
bÕÁ‘·T&Ó’ ~e´ $e÷Hêìï n~Ûs√Væ≤+∫ ~e´‘˚»+‘√ <˚e˝Àø±ìøÏ
‘·s¡*b˛j·÷&ÉT.
ˇø£kÕ] lø£èwüß&í ÷É ø=+<äsT¡ >=\¢|\æ \¢ ÷ |üXó¯ e⁄\qT y˚T|ü⁄≈£îH˚+<äT≈£î
ˇø£ ø=+&É |üø£ÿøÏ yÓfi≤¢s¡T. n+‘·˝À e÷j·÷düTs¡Tì ≈£îe÷s¡T&É÷,
eTVü‰e÷j·÷M nsTTq y√´eTT&ÉT >=\¢|\æ y¢ ê&ç s¡÷|ü+ <Û]ä +∫ ø£èwüj í T· ´
ùdïVæ≤‘·T˝À¢ #ê˝≤eT+~ì ø£|{ü ÀbÕj·T+‘√ ˇø£ >∑TVü≤ e<ä≈› î£ rdüT≈£îb˛sTT
yêfi¯flì n+<äT˝ÀøÏ bıeTàHêï&ÉT. yêfi¯ófl eTT+<äT yÓqTø£\T Ä˝À∫+#·≈î£ +&Ü
˝À|ü*øÏ yÓfi≤fls¡T. n˝≤ yÓ[flq j·÷<äe⁄\T eT∞flãj·T≥≈£î sê≈£î+&Ü ˇø£
ô|<äã› +&ÉsêsTTì y√´eTT&ÉT >∑TVü≤ <ë«sêìøÏ n&É+¶ >± ô|{≤º&TÉ .
eèwü uÛ≤düTs¡T&ÉT..... 71
Ç<ä+‘ê ©˝≤e÷qTwüeT÷]Ô ø£èwüß&í TÉ Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. yÓ+≥H˚ y√´eTT&çï
|ü≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. ‘·q e÷j·÷C≤\+‘√ y√´eTT&ÉT ˇø£ |üs«¡ ‘·+ e÷~] X¯Øsêìï
ô|+#·T≈£îHêï&ÉT. ø£èwüj í T· ´≈£L, y√´eTT&çø° eT<Û´ä ô|<ä› j·TT<ä+∆ »]–+~. Ä
j·TT<ä+∆ ˝À ø£èwüjí T· ´ y√´eTT&çï ∫Á‘·e<Ûä #˚XÊ&ÉT. Ä ‘·sT¡ yê‘· lø£èwüß&í TÉ
>∑TVü≤ eTTU≤qe⁄qï sêsTTì ‘=\–+∫ ˝À|ü\ e⁄qï ‘·q ùdïVæ≤‘·T\+<äØï
ãj·T≥≈£î rdüT≈£îe#êÃ&ÉT.
lø£èwüßìí #˚‹˝À Ä $<Û+ä >± Vü≤‘·yTÓ Æ eTTøÏìÔ bı+~q y√´eTT&ÉT |üPs¡«+
;ÛeTs¡<Tä∏ &ÉH˚ sêE. Äj·Tq Vü≤]uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ . yês¡D≤dæ˝À ìedæd÷ü Ô e⁄+&˚yê&ÉT.
;ÛeTs¡<Tä∏ &ÉT #ê˝≤ø±\+ »qs¡+»ø£+>± sê»´bÕ\q #˚XÊ&ÉT. Ä ‘·sT¡ yê‘·
ø=&ÉTøÏÿ sê»´+ n|üŒ–+∫, eT\j·÷#·˝≤ìøÏ yÓ[fl ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü ø√kÕ>±&ÉT.
Ä düeTj·T+˝À |ü⁄\düT´Ô &ÉT nH˚ eTVü≤]¸ ‘·q •wüß´\‘√ nø£ÿ&çøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
n~ ‘Ó*dæ ≈£L&Ü ;ÛeTs¡<Tä∏ &ÉT Äj·Tìï dü+<ä]Ù+#·˝<Ò Tä . dü‘ÿ· ]+#·˝<Ò Tä .
|ü⁄\düT´Ô &çøÏ ø√|ü+ e∫Ã+~. ªqTe⁄« sêø£då Tü &Ée⁄ ø±e\dæ+~μ nì X¯|+æ #ê&ÉT.
n˝≤ XÊ|ü+ bı+~q ;ÛeTs¡<∏äT&ÉT |ü⁄\düÔ´eTVü≤]¸ bÕ<ë\MT<ä |ü&ç ‘·q
‘·|Œæ <ëìï ø£$å T+#·e*‡+~>± ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. <ë«|üsê+‘êq lVü≤] <ë«sê
XÊ|ü $eTTøÏÔ ø£*>π ≥≥Tº eTVü≤]¸ nqTÁ>∑V≤æ +#ê&ÉT. n˝≤ X¯|⁄ü &Ô q’Ó ;ÛeTs¡<Tä∏ &ÉT
e÷j·÷düTs¡Tì |ü⁄Á‘·T&ÉT>± |ü⁄{Ϻ e÷<Ûeä ⁄ì #˚‹˝À eTs¡D+Ï ∫ XÊ|ü$eTTøÏÔ
bı+~ Äj·Tq˝À ©qeTj·÷´&ÉT.

W
72 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

nÁ≈£Ls¡T&ÉT
Hês¡<eä TVü≤]¸ ˇø£kÕ] eT<ÛTä sê|ü⁄sêìøÏ yÓ[fl ø£+düT&çï ø£\TdüT≈£îHêï&ÉT.
ø£\TdüT≈£îì ≈£îX¯\eT&ç– e#êÃ&Ü! ˝Ò<Tä — lø£èwüß&í TÉ kÕø屑·÷Ô ˙ y˚Tq\T¢&˙É ,
<˚eø°<$˚ øÏ |ü⁄{≤º&˙É , e÷j·÷<˚$ì ø£qï~ j·TXÀ<ä˙, ã\sêeTT&ÉT yÓTT<ä≥
<˚eøÏ >∑s“¡ d¤ Tü &ú ’Ó Ä ‘·s¡Tyê‘· s√Væ≤D° düT‘·T&ÓH’ ê&É˙ ø£+düT&ç‘√ #ÓbÕŒ&ÉT.
<ë+‘√ ø£+düT&ÉT ø£\es¡|&ü ܶ&TÉ . eTqdüT˝À ;Û‹ #Ó\sπ –+~. ªsêC≤! Á|üdTü ‘Ô +·
ãè+<ëeq+˝À e⁄qï ã\sêeTø£ è wü ß í \ T e÷qee÷Á‘· T \T ø±s¡ T ,
<ëqyê+‘·≈£î\T. yêπs Ç+‘·≈£î eTT+<äT |üP‘·qq÷, X¯ø£{≤düTs¡T&ûï,
‘·èD≤es¡T&Ô ïû , Á|ü\+ãT&ûï dü+Vü≤]+#ês¡Tμ nì ≈£L&Ü #ÓbÕŒ&ÉT Hês¡<Tä &ÉT.
ø£+düT&ÉT ñ*øÏÿ|ü&ܶ&TÉ .
>∑T+&Ó\T <ä&<É &ä É ø=≥Tº≈î£ HêïsTT.
ø±ùd|ü⁄ e÷{≤¢&˝É øÒ b£ ˛j·÷&ÉT.
‘·s¡Tyê‘· <ÛÓ’s¡´+ ≈£L&ÉBdüT≈£îì <˚eø°edüT<˚e⁄\qT dü+Vü≤]+#·&ÜìøÏ
ñ<äT´≈£îÔ&Ó’Hê&ÉT.
‘√&ÉãT{Ïqº #Ó˝*¢… ì #·+|ü&+É bÕ|üeTì q#·Ã#Ó|Œæ ø£+düT&çï Hês¡<eä TVü≤]¸
ø=+‘·es¡≈£î XÊ+‹+|üCÒXÊ&ÉT. ø±˙, ø£+düT&ÉT ø√|ü+ ‘·≥Tºø√˝Òø£ <˚eø°
edüT<˚e⁄\≈£î eT∞fl dü+ø¬ fi¯ófl y˚sTT+#ê&ÉT. Ä ‘·sT¡ yê‘· ‘·q Ä˝À#·q\T
nÁ≈£Ls¡T&ÉT 73
$]+∫|ü⁄Á‘·T&çøÏ #Ó|
ü ≈£îHêï&ÉT.
ªeTVü≤ظ! MTs¡T #Ó|Œæ q<ëìï ã{Ϻ <˚eø°<$˚ nwüeº T >∑s“¡ |¤ \üò + Ç+‘·es¡≈L£
y˚TeTqT≈£îqï≥Tº Ä&É|\æ ¢ ø±<ä˙, <˚eøÏ Á|üd$ü +∫q q\¢ìyê&ÉT q+<äTì
Ç+≥ ô|s¡T>∑T‘·THêï&É˙ ‘Ó*dæb˛sTT+~. <˚y˚+Á<ë<äT\T ôd’‘·+ me]‘√
b˛sê&É{≤ìøÏ uÛj Ñ T· |ü&‘É ês√ n≥Te+{Ï qH˚ï m~]+#·&ÜìøÏ Ä ns¡“≈¤ î£ &ÉT
ñã˝≤≥|ü&ÉT‘·THêï&É≥. Hê X¯øÏÔkÕeTsêú´\‘√ bÕ≥T Hê‘√ ‘·q≈£î >∑\
u≤+<Ûyä ê´ìï ≈£L&Ü Ä &ç+uÛ≈Ñ î£ &ÉT m]π> ñ+&Ü*. n≥Te+{Ï~ y˚Tqe÷eTqqï
n_Ûe÷qyÓTÆHê ˝Ò≈£î+&Ü ªø£+düTì e~Û+∫ rs¡T‘êqTμ nì Á|ü>∑˝≤“¤\T
|ü\T≈£î‘·THêï&É≥. n+‘·˝≤ s¡+ø¬ \T y˚ùdyê&ÉT Çø£ÿ&É |ü⁄{Ϻ mø£ÿ&çø√ bÕ]b˛sTT
>=\¢|˝ü ˝¢… À <ëø√ÿe≥yÓT+<äT≈£î? @$T{° <ë>∑T&ÉTeT÷‘·\T....m<äT≥ã&ç qqTï
ø=≥ºe#·TÃ>±....H˚q+fÒ m+<äTø£+‘· uÛj Ñ T· +?μ nì Äy˚X+¯ >± n]#ê&ÉT.
ªuÛj
Ñ T· + ø±<äT - <äjT· !μ nHêï&ÉT eTVü≤]¸.
ªÄ!μ nì ô|<ä>› ± n]#ê&ÉT ø£+düT&ÉT.
Hês¡<eä TVü≤]¸ ªHêsêj·TD Hêsêj·TDμ n+≥÷ yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
‘·sT¡ yê‘· ø£+düT&ÉT ‘·q eT+Á‘·T\qT, ‘·q e<ä› e⁄qï eT\T¢\qT, Ç‘·s¡
Á|üeTTKT\qT düe÷y˚X|¯ sü ∫¡ ªá sêeTø£èwüß\í n+‘·T ø£qTø√ÿe&ÜìøÏ H˚H=ø£
e÷s¡Z+ Ä˝À∫+#êqT. eTq eT<ÛäTsêq>∑s¡+˝À <ÛäqTsê´>∑+ @sêŒ≥T
#˚jT· <ä\#êqT. <ëìøÏ yêfi¯flqT |æ\TkÕÔqT. sêeTø£èwüß\í T sê»ÁbÕkÕ<ëìï
düMT|æ+#˚ düeTj·÷ìøÏ nø£ÿ&É ÄkÕúq eT<ä|⁄ü fÒqT>∑T ≈£îe\j·÷|”&+É yê]‘√
‘·\|ü&ç yê]ì dü+Vü≤]düTÔ+~. ˇø£y˚fi¯ <ëìøÏ ã* ø±≈£î+&Ü yêfi¯ófl
‘·|Œæ +#·T≈£îì sê»uÛeÑ q+˝ÀøÏ Á|üy•˚ +#·&yÉ T˚ »]–‘˚ nø£ÿ&É m˝≤>∑÷ eTq
y˚T{Ï eT\T¢\T #êD÷s¡eTTwü≈º î£ \T+{≤s¡T. yês¡T ã\sêeTø£èwüß*í ï ‘·eT‘√
b˛sê&É e\dæ+~>± |æ\TkÕÔs¡T. Ä nqï<äeTTà\T yê]‘√ ‘·\|ü&É‘ês¡T.
n|ü
&ÉT »]π> b˛sê≥+˝À eTq jÓ÷<ÛTä \T Ä ns¡“≈¤ î£ *<ä]› ˙ eT{Ϻ ø£]|ækÕÔsT¡ μ
74 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

nì ‘·q |üHêï>∑+ ãj·T≥ô|{≤º&TÉ . Ä ‘·sT¡ yê‘· nÁ≈£Ls¡T&çï |æ*∫ ‘·q

eTqdüT˝Àì e÷≥ #Ó|æŒ ã\sêeTø£èwüßí*ï @<√ $<Ûä+>± <ÛäqTsê´>±ìøÏ
|æ\T#·T≈£î sêe*‡+~>± ÄC≤„|+æ #ê&ÉT.
nÁ≈£Ls¡T&ÉT Vü≤]uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ . ø£+düT&ÉT #Ó|Œæ q<ä+‘ê kÕe<Ûëq+>± $Hêï&ÉT.
$ì n$T‘·+>± u≤<Û|ä &ü ܶ&TÉ .
#˚ùd~˝Òø£ ø±>∑\ø±s¡´+ |ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ TT&˚ HÓsy¡ s˚ á >∑\&Éì <Ûs’Ó ´¡ + ‘Ó#T· Ã≈£îì
‘·\ |ü+øÏ+#ê&ÉT.
nÁ≈£Ls¡Tì s¡<+ä∏ ãè+<ëeq+ #˚sT¡ ≈£î+~.
nÁ≈£Ls¡T&çï #·÷&É>±H˚ lø£èwüß&í TÉ Áù|eT>± øö–*+#·T≈£îHêï&ÉT. nÁ≈£Ls¡T&ÉT
ãè+<ëeq+˝À n+<ä]ø° Çwüß&º TÉ . n+<äs÷¡ e∫à n‘·ìøÏ n_Ûyê<ä+ #˚XÊs¡T.
nÁ≈£Ls¡T&ÉT ø£qïj·T´≈£î qeTdüÿ]+∫ ‘·qT e∫Ãq |üì #ÓbÕŒ&ÉT. j·TXÀ<ä Ä
ø£ãTs¡T $ì ø£\es¡|&ü +ç ~.
ªe÷ |æ\¢\T |üdæyêfi¯ó¢. yêfi¯fl≈£î j·÷>±\÷, b˛sê{≤\÷ e<äT›. e÷
_&É*¶ ï |ü+|ü+. yêfi¯fl≈£î @yÓTHÆ ê nsTT‘˚ y˚TeTT uÛ]Ñ +#·˝eÒ TTμ n+~.
ø£èwüj
í T· ´ q$« ‘·*¢øÏ <Ûs’Ó ´¡ + #ÓbÕŒ&ÉT. ‘·*¢ì XÊ+‘·|]ü #ê&ÉT.
eTs¡THê&ÉT dü|$Ôü T. nwü$º THê&ÉT <Ûqä Tsê´>∑+.
nwü$º THê&˚ <˚eø° q+<äqT&ÉT |ü⁄{≤º&TÉ . dü|$Ôü T s√E ñ<äjT· + sêeTø£èwüß\í T
ãj·T\T <˚sês¡T.
nÁ≈£Ls¡T&ÉT s¡<+ä∏ q&çbÕ&ÉT.
‘˚sT¡ ø£~* yÓ&TÉ ‘·T+fÒ >√≈£î\eT+‘ê ã\sêeTø£èwüß\í T #·\>¢ ± e⁄+&Ü\ì
y˚qy˚\ <˚e⁄fi¯fl≈£î yÓTTøÏÿ+~.

W
 75

ø£èwüí©\
sêeTø£èwüßí\T møÏÿq s¡<∏ä+ eT<Ûë´Vü‰ïìøÏ ø±[+~ì #˚s¡T≈£î+~.
nqï<äeTTà\T ã+&çì Ä|üeTì ø√] q~˝ÀøÏ ~– <ä|Œæ ø£ rs¡TÃ≈£îHêïs¡T.
yêfi¯ófl eT∞fl s¡<∏äyÓTø±ÿø£ eT<Ûë´Vü≤ïdü+<Ûä´≈£î ns¡È ´$Tyê«\ì nÁ≈£Ls¡T&ÉT
q~øÏ yÓfi≤fl&ÉT. n˝≤ yÓ[fl q~˝ÀøÏ ~>∑>±H˚ qB>∑s¡“¤+˝À Äj·Tq≈£î
ã\sêeTø£èwüß\í T ø£ì|æ+#ês¡T. ÄX¯Ãs¡´b˛sTT qeTà˝Òø£ eT∞fl #·s#¡ s· ê ˇ&ÉT≈¶ î£
e∫à s¡<+ä∏ e⁄qï ~≈£îÿ≈£î #·÷XÊ&ÉT. nqï<äeTTà\T s¡<+ä∏ MT<ä ≈£Ls¡TÃì
e⁄Hêïs¡T. ∫Á‘·+>± nì|æ+∫+~ nÁ≈£Ls¡T&çø.Ï
eT∞fl q~y˚|⁄ü q&ç#ê&ÉT.
ákÕ] ˙fi¯fl˝À y˚sTT|ü&É>∑\‘√ yÓ\T>∑T\T ∫eTTà‘·Tqï nq+‘·T&É÷,
Äj·Tqô|’ X¯jT· ì+∫q l eTVü‰$wüßeí P ø£ì|æ+#ês¡T. l eTVü‰\øÏÎ ≈£L&Ü
Äj·Tq #Ó+‘· e⁄+~. leTHêïsêj·TDT&ÉT ˙\y˚T|òTü #êäjT· ‘√ Á|üø±•düTHÔ êï&ÉT.
|ü≥Tº |”‘ê+ãs¡+ <Û]ä +∫ e⁄Hêï&ÉT.
ø£\Teπs≈£î\ e+{Ï ø£fió¯ fl, r]Ã~~›q≥Tº>± e⁄qï ø£qTu§eT\T, Hê\T>∑T
#˚‘·T\T
$XÊ\yÓTqÆ eø£då \úü +
X¯+K+ e+{Ï yÓT&É
76 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

mÁs¡{Ï ô|~eT\T
eTT#·Ã≥>± ãT>∑\Z T
Hê_Û˝À |ü<àä +
|ü<àä +˝À |üsÁ¡ ãVü≤à
|üse¡ T|ü⁄s¡Twüß&ÉT düsê«+>∑dTü +<äs+¡ >± XÀ_ÛdTü HÔ êï&ÉT.
Äj·Tq <Ûä]+∫q q>∑\T ~e´yÓTÆq$>± e⁄HêïsTT. l eTVü‰$wüßíe⁄
s=eTTàMT<ä le‘·‡+ uÛ≤dæk˛Ô+~. yÓT&É˝À øödüTuÔ eÑÛ TDÏ Á|üø±•k˛Ô+~.
Äj·Tq≈£î |üøÿ£ >± ì\ã&ç <˚e‘·\T, eTTqT\T k˛ÔÁ‘·+ #˚dTü HÔ êïs¡T. düqø£,
düq+<äq, düHê‘·q, düq‘·Tÿe÷s¡T\T Äj·Tq yÓqTø£ ì\ã&ç e⁄Hêïs¡T. Ä
n|ü⁄s¡÷|ü <äèXÊ´ìï #·÷dæ nÁ≈£Ls¡T&ÉT Äq+<ä+‘√ |üse¡ X¯ó&Éj÷· ´&ÉT. ø£fifl¯
yÓ+≥ Äq+<ëÁX¯óe⁄\T sê˝≤sTT. X¯Øs¡+ Vü≤s¡¸|ü⁄\øÏ‘·yÓTÆ ø£qTï\T ns¡
yÓ÷&ÉTŒ\j·÷´sTT. #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ kÕ«$TøÏ qeTdüÿ]+#ê&ÉT. uÛÑøÏÔ
bÕs¡eX¯´+˝À m+‘√ùd|ü⁄ n˝≤π> e⁄+&çb˛j·÷&ÉT. #ê˝≤ùd|ü{øÏ Ï ø£qTï\T
‘Ó]#ê&ÉT. ø£fiflË <äT≥ kÕ«$T ø£qTeTs¡T>∑j÷· ´&ÉT. >∑≥Tºøπ dæ #·÷ùdÔ m<äTs¡T>±
s¡<+ä∏ MT<ä ã\sêeTø£èwüß\í T ø£ì|æ+#ês¡T.
nÁ≈£Ls¡T&ÉT $dæà‘·T&Éj÷· ´&ÉT.
dü+ÁuÛeÑ T+‘√ s¡<+ä∏ e<ä≈› î£ q&ç#ê&ÉT.
˙\y˚T|òTü XÊ´eTT&ÉT ∫s¡Tqe⁄« qyê«&ÉT.
ªq~ |üøÿ£ H˚ e⁄+~ >∑<ë! m+‘· uÛ≈Ñ î£ &Ô yç H’Ó ê |üse¡ ÷‘·Tà&çøÏ ns¡È´+ Çe«&É+
Ç+‘·ùdbÕ! Äø±X¯+˝Àq÷, uÛ÷Ñ $TMT<ë ø£qã&Éì $+‘·\÷, $&É÷s¶ ê\÷
ø±[+~˝À ø£ì|æ+#êj·÷?μ nì n&ç>±&ÉT.
ø£èwüí©\ 77
ªø£ècÕí! qTe⁄« kÕø屑·TÔ leTHêïsêj·TDT&Ée⁄. düèwæº˝À ñqï Jesê•
ø£+‘·{Ïø° qTy˚« eT÷\ø±s¡D+. $+‘·\˙ï ˙˝ÀH˚ e⁄HêïsTT. ˙˝À ˝Òì
$+‘·\÷, $&É÷s¶ ê\÷ ì+–˝À, H˚\˝À mø£ÿ&É e⁄+{≤sTT eTVü‰qTuÛ≤yêμ
nì nÁ≈£Ls¡T&ÉT lø£èwüßqí ≈£î Á|üD$T*¢ ìy˚~+#·T≈£îHêï&ÉT.
ã\sêeTø£èwüß\í T ˇø£]e+ø£ ˇø£sT¡ #·÷düT≈£îì qe⁄«≈£îHêïs¡T.
q\¢ìyê&ÉT, |ü<àä qj·TqeTTà\yê&ÉT nÁ≈£Ls¡T&çï B$+#ê&ÉT.
Ä ‘·sT¡ yê‘· eT∞fl s¡<+ä∏ ø£~*+~.
kÕj·T+ø±˝≤ìøÏ yêfi¯ófl eT<ÛTä sêq>∑s+¡ #˚sT¡ ≈£îHêïs¡T.
eT<ÛäTsêq>∑s¡+ XÀuÛ≤j·Te÷q+>± e⁄+~. nwüº$THê{Ï <ÛäqTsê´>∑
eTVü≤À‘·‡yêìøÏ q>∑sêìï n+<ä+>± n\+ø£]+#ês¡T. q>∑s¡ bı*y˚Ts¡˝À¢H˚
s¡<ë∏ ìï ì\T|ü⁄ #˚sTT+∫, ‘·eT sêø£ >∑T]+∫ ø£+düT&çøÏ ‘Ó*j·TCÒùd+<äT≈£î
ã\sêeTø£èwüß\í T nÁ≈£Ls¡T&çï eTT+<äT>± q>∑s+¡ ˝ÀøÏ |ü+bÕs¡T.
nÁ≈£Ls¡T&ÉT sê»uÛÑeq+ #˚] <ÛäqTsê´>±ìøÏ sêeTø£èwüßí\T e∫Ãq≥T¢
ø£+düT&ç‘√ #ÓbÕŒ&ÉT.
ø£+düT&ÉT ø£+>±s¡T|ü&ܶ&TÉ .
n+‘·˝ÀH˚ düsT¡ ≈› î£ ì y˚Tø£b˛‘·T >±+;Ûs´¡ + q{Ïd÷ü Ô ªe#êÃsê... nsTT‘˚
Äj·TTe⁄ eT÷&ç+~˝Ò....μ nHêï&ÉT.
ªne⁄qe⁄qTμ nHêï&ÉT nÁ≈£Ls¡T&ÉT.
ø£+düT&çøÏ Ä e÷≥ ns¡+ú ø±ø£ |ü>\∑ ã&ç qe⁄«≈£îHêï&ÉT.

W
78 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ø£+dü uÛÑè‘·T´&ÉT
eT<ÛäTsêq>∑sêìï |üPs¡«+ eT<ÛäTeqeTì |æ*#˚yês¡T. sêeD≤düTs¡Tì
y˚Tq\T¢&TÉ \eD≤düTs¡T&ÉT |ü]bÕ*düT+Ô &˚yê&ÉT.
\eD≤düTs¡T&ÉT n$T‘· ã\e+‘·T&ÉT. n‘·ì eTT+<äT sêeD≤düTs¡T&ÉT
≈£L&Ü ‘·\ ˇ–Z e⁄+&˚yê&ÉT. n‘·qT eTTqT\qT rÁe+>± u≤~Û+#˚yê&ÉT. Ä
dü+>∑‹ ‘Ó*dæ lsêeT#·+Á<äT&ÉT X¯Á‘·T|òTü Tï&çøÏ Äq‹ Ç#êÃ&ÉT. X¯Á‘·T|òTü Tï&ÉT
\eD≤düTs¡T&çï dü+Vü≤]+#ê&ÉT. Ä ‘·sT¡ yê‘· eT<ÛTä eq+ eT<ÛTä sêq>∑sy¡ TÓ +Æ ~.
lsêeTT&ÉT <ëìøÏ n~Û|‹ü nj·÷´&ÉT.
eT<ÛTä sêq>∑sêìï ø=+‘·ø±\+ X¯‘è· |òTü Tï&ç ≈£îe÷s¡T˝…q’ |ü⁄wüÿs¡T&ÉT, n≈£îå &ÉT
|ü]bÕ*+#ês¡T.
Ä ‘·sT¡ yê‘· <ëìï j·÷<äe⁄\T kÕ«BÛq|üs#¡ T· ≈£îHêïs¡T.
eT<ÛTä sê~Û|‹ü nsTTq X¯Ss¡ùdqT&ÉT j·Tj·÷‹ ≈£îe÷s¡T&ÉT. n‘·qT Ms¡T&˚
ø±ì, n‘·ì bÕ\q düÁø£eT+>± e⁄+&˚~ø±<äT. n+<äTe\¢ e÷<Ûeä e+XÊìøÏ
#Ó+~q ñÁ>∑ùdqT&ÉT sê»´+ #˚õøÏÿ+#·T≈£îHêï&ÉT.
kÕ«j·T+uÛÑTe⁄ eT<ÛäTsêq>∑s¡+˝À q÷πsfi¯ófl ‘·|üdüT‡#˚dæ, kÕ«j·T+uÛÑTe
eTqTe⁄ nH˚ ≈£îe÷s¡T&çï bı+<ë&ÉT. Ç+Á<äT&ÉT, ÇqT&ÉT, <Ûqä <äT&ÉT, j·TeTT&ÉT,
Á<ÛTä e⁄&ÉT Ä eq+˝À ‘·|dü Tü ‡ #˚XÊs¡T. eT<ÛTä eq+˝À ‘·|dü Tü ‡ #˚dqæ +<äTe\¢H˚
ø£+dü uÛèÑ ‘·T´&ÉT 79
sêeD≤düTs¡T&ÉT ã]ΩsT¡ àKT\qT z&ç+∫ \+ø±q>∑sêìï ì]à+#·Tø√>∑*>±&ÉT.
X¯+‘·q eTVü‰sêE Ä eq+˝À ‘·|dü Tü ‡ #˚dqæ ‘·sT¡ yê‘·H˚ Äj·Tq≈£î ;Ûwßü à&ÉT
»ìà+#ê&ÉT. eT<ÛäTs¡qT düà]ùdÔ e÷<Ûäe⁄&çï düà]+∫qfÒº. eT<ÛäTsê~Û|ü‹
e÷<Ûäe⁄&ÉT.
eT<ÛTä sêq>∑s+¡ j·÷<äe⁄\ ‘=* ìyêdü+.
ã\sêeTø£èwüßí\T eT<ÛäTsêq>∑s¡+ dü+<ä]Ù+#˚+<äT≈£î ãj·T\T<˚sês¡T.
eT<ÛTä sêq>∑s¡ Á|ü»\T sêeTø£èwüß\í qT >∑T]+∫ $q&ÉyT˚ ø±ì n+‘·es¡≈L£
#·÷&É˝<Ò Tä . n+<äTø£ì ø=+<äsT¡ y˚T&É\T, $T<Ó\› T møÏÿ ì\ã&ܶsT¡ . ø=+<äsT¡
#Ófø¢… ±ÿs¡T. ø=+<äsT¡ düT+<äsê+>∑T\T sêeTø£èwüß\í T yÓ&TÉ ‘·Tqï <ë]øÏ s¬ +&ÉT
y˚|⁄ü ˝≤ ì\ã&ç yêfi¯flMT<ä |üP\T #·˝≤¢sT¡ . ø£èwüß&í TÉ yêfi¯fl+<äØï zs¡ #·÷|ü⁄\‘√
|ü\ø£]+#ê&ÉT. Ä #·÷|ü⁄\≈£î yêfi¯fl ˇfi¯ófl s¡a\T¢eT+~.
ø=+<äs¡T ô|<ä›\T ø£èwüíj·T´qT #·÷dæ ªá |æ\¢yê&ÉT |üdæyêì>±
ñqï|ü
&ÉT |üP‘·q <ä>∑Zs¡ bÕ\T ‘ê– <ëìï #·+bÕ≥º. X¯ø£{≤düTs¡T&çï,
ãø±düTs¡T&çï ≈£L&Ü ˇø£ÿ <Óã“‘√ |ü&øÉ ={≤º&≥
É . kÕø屑·TÔ l eTVü‰$wüßyí ˚
Ç˝≤ |ü⁄{≤º&ìÉ n+<äs÷¡ n+≥THêïs¡Tμ nì #Ó|
ü ≈£îì dü+‘√wü|&ü TÉ ‘·THêïs¡T.
Ç+‘·˝À ø£+düT&ç |ü≥Tºã≥º\T X¯óÁuÛ+Ñ >± ñ‹øÏ ã+&çMT<ä ù|]à rdüT≈£î
yÓfió¯ ‘·Tqï s¡»≈£î&=ø£&TÉ m<äTs¡j÷· ´&ÉT. ø£èwüß&í TÉ yê&çï Ä|æ - ªy˚TeTT ás√CÒ
ø=‘·>Ô ± MT }s¡T e#êÃ+. e÷≈£î ø£≥Tºø√e&ÜìøÏ eT+∫ã≥º\T ˝Òe⁄. ˙
eT÷≥˝À »Ø ã≥º\T õπ>\Tq yÓTs¡TdüTHÔ êïsTT. e÷øÏe«eP?μ nHêï&ÉT.
s¡»≈£î&ÉT $ì|æ+#·Tø√≈£î+&Ü ã+&ç ‘√düT≈£îb˛uÀj·÷&ÉT.
ø£èwüß&í TÉ ã+&çøÏ m<äTs¡TyÓ[fl n&É+¶ >± ì\ã&ܶ&TÉ .
s¡»≈£î&çøÏ ø√|ü+ e∫Ã+~.
80 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ª|üX¯óe⁄˝≤¢ ñHêïs¡T. MT eTTU≤ìøÏ |ü≥Tºã≥º˝≤....‘·|ü

ø√ ‘·|ü
ø√.
ø£+düsêE>±]M ã≥º\T. Äj·Tq>±]ø° dü+>∑‹ ‘Ó*ùdÔ MT ÁbÕD≤\T+&Ée⁄μ
nì VüA+ø£]+#ê&ÉT.
Ä e÷≥\≈£î lø£èwüß&í TÉ eT+&ç|&ü ܶ&TÉ . s¡»≈£î&çï ˇø£ÿ #·sT¡ |ü⁄ #·]#ê&ÉT.
<ëì‘√ yê&ÉT m–] ne‘·\ |ü&ܶ&TÉ . |ü&y¶É ê&ÉT eT∞fl ˝Òe˝Ò<Tä . n~ #·÷dæ
M~Û˝Àì »qeT+‘ê uÛj Ñ T· |ü&ç bÕ]b˛j·÷s¡T. s¡»≈£î&ç nqT#·sT¡ \+<äs÷¡
yêfi¯fl eT÷≥\T nø£ÿ&É e~* |üsT¡ >∑T \+øÏ+#·T≈£îHêïs¡T. ã\sêeTø£èwüß\í T
qe⁄«≈£îì Ä eT÷≥˝À¢+∫ ‘·eT≈£î ø±e\dæq ã≥º\T rdüT≈£îì ø=ìï ‘·eT
ùdïVæ≤‘·T\sTTq >√bÕ\≈£î\≈£î sTT#êÃs¡T.
sêeDdü+Vü‰s¡+ ‘·s¡Tyê‘· lsêeTT&ÉT njÓ÷<Ûä´˝À sê»´bÕ\q
#˚dTü qÔ ï|ü
&ÉT ˇø£ s¡»≈£î&ÉT ‘·q uÛ≤s¡´qT ø√|üŒ&ÉT‘·÷, ª|üsêsTT eT>∑yê&ç
|ü+#·q e⁄+&ç e∫Ãq ìqTï |ü]Á>∑Væ≤+#·&ÜìøÏ H˚qT yÓÁ] sêeTT&ç
qqT≈£îHêïyê!μ nì ì+~+#ê&ÉT. n~ #ês¡T\<ë«sê $ì lsêeT#·+Á<äT&ÉT
u≤<Ûä|ü&ܶ&ÉT. Ä n|üø°]Ôì ‘=\–+#·T≈£îH˚+<äT≈£î lsêeTT&ÉT d”‘ê<˚$ì
n&Ée⁄\≈£î |ü+bÕ&ÉT.
H√{Ïø=∫Ãq≥Tº e÷{≤¢&ç @ bÕ|ü+ ms¡T>∑ì d”‘ê<˚$ô|’ ì+<äy˚dæ
ns¡D´yêdü+ ø£*Œ+∫q Ä s¡»≈£î&ÉT, bÕ|ü|òü˝≤ìï nqTuÛÑ$+#˚+<äT≈£î
<ë«|üs¡j·TT>∑+˝À ‹]– s¡»≈£î&ç>±H˚ |ü⁄{Ϻ lø£èwüßíì #˚‹˝À ÁbÕD≤\T
e~˝≤&ÉT. q\¢qj·T´ yê&çøÏ |üse¡ T|ü<ëìï Á|ükÕ~+#ê&ÉT.

W
 81

düT<ëeTT&ÉT - ≈£îã®
eT<ÛTä sêq>∑s+¡ ˝À düT<ëeTT&ÉH˚ ù|<äyê&ÉT+&˚yê&ÉT. n‘·qT |üP\e÷\\T
neTTà≈£îì bı≥ºb˛düT≈£î+≥T+&˚yê&ÉT.
ø£èwüß&í +É fÒ n‘·ìøÏ n$T‘·yTÓ qÆ uÛøÑ .ÔÏ ã\sêeTø£èwüß\í T n‘·ì Ç+{ÏøÏ
yÓfi≤fls¡T. ‘êqT ø=*#˚ <Óe’ + ‘·qø¬ ’ ‘êqT <äsÙ¡ q$T#˚Ã+<äT≈£î e∫Ãq+<äT≈£î
düT<ëeTT&ÉT ‘·qàj·TT&Éj÷· ´&ÉT. ã\sêeTø£èwüß\í ≈£î n‹~∏ dü‘êÿsê\T #˚XÊ&ÉT.
≈£Ls¡TÃH˚+<äT≈£î ñqï‘êdüq+ #·÷|æ+#ê&ÉT. yê]MT<ä düT>∑+<Û+ä #·˝≤¢&TÉ .
yê]ì s¡øs£ ø¡ ±\ |üP\‘√ |üPõ+#ê&ÉT.
n~ #·÷dæ sêeTø£èwüß\í T dü+‘·Twüß˝º H’… ês¡T. düT<ëeTT&çï nqTÁ>∑V≤æ +#·<\ä ∫
ª@<ÓH’ ê es¡+ ø√s¡Tø√μ nHêïs¡T.
ªø£ècÕí! ˙ bÕ<ë\ #Ó+‘· e⁄+&˚ n<äècÕºìï Hê≈£î ø£\T>∑#˚sTT. ˙≈£î
ùde#˚ùd uÛ≤>±´ìï Hê≈£î Á|ükÕ~+#·T. nìï Je⁄\|ü{≤¢ <äjT· ø£*– e⁄+&˚˝≤
qqTï B$+#·T. ìqTï Áù|$Tdü÷,Ô ìqTï |üPõdü÷eÔ ⁄+&˚ dü»q® T\ kÕ+>∑‘ê´ìï
Hê≈£î ø£\T>∑#˚sTT. n~#ê\Tμ nì düT<ëeTT&ÉT ø£èwüßí&çï n]ú+#ê&ÉT.
düT<ëeTT&ÉT ø√]q esê\‘√bÕ≥T n‘·ìøÏ ◊X¯«sê´ìï, ã˝≤ìï, Äj·TTe⁄q÷,
j·TXÊ˙ï, ‘˚C≤˙ï ≈£L&Ü ø£èwüß&í TÉ Ç#êÃ&ÉT.
düT<ëeTT&ÉT |üPs¡«+ ≈£îuÒsT¡ ì #ÓÁ’ ‘·s<¡ +ä∏ ˝À |ü⁄e⁄«\T @πs |üì #˚ùdyê&ÉT.
n|ü
&ÉT n‘·ì ù|s¡T ùV≤eTe÷*.
82 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ùV≤eTe÷* Hê´j·TãT~∆ >∑\yê&ÉT. ô|<ä›\|ü≥¢ $qj·T $<Û˚j·T‘·\‘√

yÓT*π>yê&ÉT. <ëq<Ûäsêà\T #˚ùdyê&ÉT. <Ó’euÛÑøÏÔ ø£\yê&ÉT. Vü≤]ùdyê
|üsêj·TDT&ÉT.
lVü≤]ì ‘·q ø£fiflË <äT≥ kÕø屑·ÿ]+|ü#d˚ Tü ø√yê\H˚ ñ<˚X› +¯ ‘√ düT<ëeTT&ÉT
◊<äTy˚\ ns¡$+<ë\qT düeT≈£Ls¡TÃ≈£îì yê{Ï‘√ eTùV≤X¯«s¡Tì |üPõ+#ê&ÉT.
eTùV≤X¯«s¡T&ÉT n‘·ì uÛÑøÏÔøÏ yÓT#·TÃ≈£îì @<Ó’Hê es¡+ ø√s¡Tø√eTHêï&ÉT.
ª»>∑Hêï<∏Tä &Óq’ leTHêïsêj·TDT&ÉT Hê Ä‹<∏ë´ìï d”«ø£]+#ê*. n<˚ Hê
ø√]ø£μ nHêï&ÉT ùV≤eTe÷*.
ùV≤eTe÷* ø√]ø£qT eTùV≤X¯«s¡T&ÉT eTìï+#ê&ÉT. eTùV≤X¯«s¡T&ç∫Ãq Ä
esêìï lø£èwüß&í TÉ <ë«|üsj
¡ T· T>∑+˝À #Ó*+¢ #ê&ÉT.
düT<ëeTT&çøÏ esê*∫à ã\sêeTø£èwüß\í T nø£ÿ&çqT+&ç ãj·T\T <˚sês¡T.
n+‘·˝À ø£+dü<ëdæ ≈£îã® yê]øÏ m<äTs¬ +’ ~. ÄyÓT düT>∑+<Û˝ä |Ò Hü ê\T ‘·j÷· s¡T
#ÓjT· ´&É+˝À H˚sŒ¡ ]. ÄyÓT s¡÷|ü+ ãVüQ $ø£è‘·+>± e⁄+≥T+~. ÄyÓTqT
#·÷&É>±H˚ e÷<Ûeä ⁄&çøÏ C≤*y˚d+æ ~. ÄyÓTqT Ä|æ ªmes¡T ˙e⁄? ˙ ù|sπ $T{Ï?μ
nì n&ç>±&ÉT. ªHê ù|s¡T Á‹eÁø£. ø£+düeTVü‰sêE <ëdæì. sêE>±] ø√düeTì
düT>∑+<Ûä ˝Ò|Hü ê\T ‘·j÷· s¡T#˚dTü +Ô {≤qTμ nì <ä>sZ∑ T¡ qï |üfiflË +MT<ä eT÷‘·
rdæ+~.
|ü]eTfi≤\T >∑T|ü
q >∑Tu≤[+∫ eqe÷*ì #·T≥TºeTT{≤ºsTT.
ª#·øÿ£ ì yê&ç$. ˙ø£Hêï n+<ä>±&Óes¡T+{≤s¡T? sêE˝…H’ ê, eTVü‰sêE˝…H’ ê
˙ ‘·sT¡ yê‘˚! n+<äTø√ kÕ«MTμ nì ≈£îã® ø£èwüß&í øç Ï düT>∑+<Ûä ˝Ò|Hü ê\T Ç∫Ã+~.
Äj·Tq≈£î dü«j·T+>± yÓT|Æ Pü ‘·\T |üPdæ+~. eTqkÕsê ø£èwüß&í ïç ùd$+∫+~.
ø£èwüß&í TÉ ≈£îã®qT nqTÁ>∑V≤æ +#·<\ä ∫ ÄyÓT bÕ<ä+ MT<ä ‘·q bÕ<ä+ u§≥qy˚\T
yÓ÷|æ ÄyÓT q&ÉTeTT#·T{Ϻ eTs√ #˚‹‘√ ÄyÓT #·TãTø±ìï düŒè•dü÷Ô ÄyÓT
e<äHêìï ô|ø¬’ ‘êÔ&TÉ .
düT<ëeTT&ÉT - ≈£îã® 83
≈£îã® r>∑˝≤ kÕ–+~.
ÄyÓT≈£î e⁄qï e+ø£s\¡ ˙ï b˛sTT, •\Œ düe÷q kÂ+<äs´¡ e‹ nsTT+~.
~e´ ˝≤eD´+‘√ yÓ*–b˛sTT+~.
n˝≤ n|ü⁄s¡÷|ü kÂ+<äs´¡ e‹>± e÷]q ≈£îu≤®dTü +<ä] #ÓøÿÏ fi¯flô|’ Äq+<ä
u≤cÕŒ\T C≤s¡T‘·T+&É>± #˚‘T· \T CÀ&ç+∫ q\¢ìyê&çøÏ qeTdüÿ]+∫+~.
Á‘˚‘êj·TT>∑+˝À sêeD≤düTs¡T&ç k˛<ä] X¯Ss¡ŒDK lsêeT#·+Á<äT&çï
yÓ÷Væ≤+∫ ‘·qqT ô|[fl #˚dTü ø√e\dæ+~>± Äj·TqqT n]∆+∫+~. lsêeTT&ÉT
@ø£|rü ïÁe‘·T&ÉT ø±e&É+e\¢ ÄyÓT ø√]ø£qT eTìï+#·˝<Ò Tä . X¯Ss¡ŒDK kÕ«$T
$~Û+#·T≈£îqï ìj·Te÷ìï Á>∑V≤æ +#·˝øÒ £ d”‘êeTVü‰<˚$ e⁄+&É&+É e\¢ lsêeTT&ÉT
‘·qqT ‹s¡dÿü ]+#ê&ÉqT≈£îì d”‘q· T $T+>∑uÀsTT+~. \ø£ÎDT&ÉT n~ #·÷dæ
Ä s¡øÿ£ dæ eTT≈£Lÿ #Óe⁄\÷ ø√XÊ&ÉT.
Ä ‘·sT¡ yê‘· X¯Ss¡ŒDK |ü⁄wüÿs¡rsêúìøÏ b˛sTT X¯+ø£sT¡ ì >∑T]+∫ rÁeyÓTqÆ
‘·|dü Tü ‡ #˚d+æ ~.
eTùV≤X¯«s¡T&ÉT Á|ü‘´· ø£yå TÓ Æ ª˙ ø√]ø£ @$T{Ï?μ nì n&ç>±&ÉT.
ªlsêeT#·+Á<äT&ÉT Hê |ü≥¢ Á|üdqü Tï&ÉT ø±yê*μ nì ø√]+~ X¯Ss¡ŒDK.
X¯+ø£sT¡ &ÉT düsπ nHêï&ÉT.
X¯Ss¡ŒDK ø√]q Ä ø√]ø£ e\¢ lø£èwüßí&ÉT <ë«|üs¡+˝À ÄyÓTqT
nqTÁ>∑Væ≤+#ê&ÉT.

W
84 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

eT+<ä>∑‹
ø£+düTì <Ûqä TXÊÙ\˝À ô|<ä› sê#·$\T¢ ˇø£{Ï e⁄+~. n~ #·÷ùd+<äT≈£î
Ç+Á<ä#ê|ü+˝≤ e⁄+≥T+~. mes¡÷ <ëìì ô|’¬ø‘·Ô˝Òs¡T. ø£èwüßí&ÉT $+{Ïì
#·÷XÊ&ÉT. ø±e*yês¡T yê]düTHÔ êï \ø£´å ô|≥º≈î£ +&Ü ˝À|ü*øÏ yÓ[fl ne©\>±
<ëìì ô|ø¬’ ‘êÔ&TÉ . m≈£îÿô|{Ϻ #Ós≈¡ î£ >¬ &É $]#˚dqæ ≥Tº $]#˚XÊ&ÉT. ÇqT|ü$\T¢
ô|òfi¯ô|òfi¯ $]–+~. <ÛäqTXÊÙ\ <ä<ä›]*¢+~. $\T¢$]–q <Ûä«ìøÏ ø£+düT&ÉT
n~]|ü&ܶ&ÉT. uÛÑj·T+‘√ eDÏøÏb˛j·÷&ÉT. |æ∫Ãyê&ç˝≤ n≥÷ Ç≥÷
|üs¡T¬>‘êÔ&ÉT. Ä sêÁ‹ n‘·ìøÏ ø£+{ÏMT<ä ≈£îqT≈£î ˝Ò<äT. nXÊ+‹‘√
n\eT{Ï+#ê&ÉT.
<ëìøÏ ‘√&ÉT ø£+düsêEøÏ n|ü
&ÉT ‘·q eTs¡D≤ìï dü÷∫dü÷Ô nH˚ø£
ñ‘ꌑê\T ≈£L&Ü ø£ì|æ+#êsTT. n$ #·÷dæ uÛj
Ñ T· |ü&bç ˛sTT ô|<ä>› ± øπ ø£˝XÒ Ê&ÉT.
Ä ns¡T|ü⁄\≈£î eT+~sê\˝À e⁄qï »qeT+‘ê y˚T\T≈£îHêïs¡T.
|ü]#ês¡≈î£ \T |üsT¡ >¬ ‘·T≈Ô î£ +≥÷ e#êÃs¡T.
ªø£èwüß&í ïç #·+bÕ*. Ç|ü
&˚ #·+bÕ*. yê&ÉT ã‘·ø&£ ÜìøÏ M˝Ò<¢ Tä . bı>∑s¬ øÏÿq
@qT>∑T*ï Ä e÷j·T\e÷] MT<ä≈î£ ‘√\+&ç. ny˚ yê&ç bı>∑sT¡ nDTkÕÔsTTμ
nì ˇ>∑sT¡ dü÷Ô nHêï&ÉT ø£+düsêE.
Ä ø£Då +˝À ø£+düT&çï #·÷ùdÔ me¬sH’ ê C≤*|ü&Ü*‡+<˚! m+&ÉT{≤≈£î˝≤
eDÏøÏb˛‘·THêï&ÉT.
eT+<ä>∑‹ 85
m+&çq ‘ê{≤≈£î\ MT<ä m\Tø£ ø±fi¯fl #·|
ü fi¯fl˝≤ ô|<ä>› ± ns¡TdüTHÔ êï&ÉT.
#·÷|ü⁄\T #·+#·\eTe⁄‘·THêïsTT.
n&ÉT>∑T\T ‘·&ãÉ &ÉT‘·THêïsTT.
‘Ó\y¢ ê]‘˚ nwü$º T.
Ç+ø± u≤¬s&ÉT Nø£{Ï e⁄+&É>±H˚ y˚˝≤~ »q+ - ø√≥˝À <Ûqä Tsê´>∑+,
eT\¢jT· T<ä+∆ #·÷&É{≤ìøÏ eTTkÕÔãe⁄‘·THêïs¡T.
‘Ó\y¢ ê]+~. Nø£{bÏ ˛sTT yÓ\T>∑T e∫Ã+~.
ã\sêeTø£èwüß\í T nÁ≈£Ls¡T&çï yÓ+≥ô|≥Tº≈î£ ì ø√≥˝ÀìøÏ Á|üy•˚ +#ês¡T.
ø√≥ >∑TeTà+ |üøÿ£ q ≈£îe\j·÷|”&+É e⁄+~.
ã\sêeTø£èwüß*í ï #·÷&É>±H˚ n~ |òT” +ø£]+∫+~.
<ëìì n|üŒ{Ïes¡≈L£ >=\TdüT\‘√ø£{ºÏ |ü≥Tº≈î£ qï e÷e{Ïyêfi¯ófl >√\TdüT
\÷&É B XÊs¡ T . eT‘· Ô > ∑ C ≤ìï ã\sêeTø£ è wü ß í \ MT<ä ≈ £ î ñdæ > =˝≤Œs¡ T .
≈£îe\j·÷|”&+É ø£èwüj í T· ´qT ‘·q ‘=+&É+‘√ ø=≥ºuÀsTT+~. ø£èwüß&í TÉ <ëì
|ü≥Tº ‘·|Œæ +#·T≈£îì Ä ø£] ø±fi¯fl øÏ+<ä≈î£ <ä÷sê&ÉT.
q\¢qj·T´qT yÓ‘T· ≈£îÿ+≥÷ Ä @qT>∑T e\j·÷ø±s¡+>± ‹]–+~. ∫e]øÏ
|üdøæ {£ ,ºÏ ø£èwüß&í ïç |ü≥Tº≈î£ H˚ ñ<˚X› +¯ ‘√ ‘·q ‘=+&Üìï #ê∫+~. ø£èwüß&í TÉ
n+<ä≈î£ +&Ü yÓT\¢ yÓT\¢>± yÓqøÏÿb˛j·÷&ÉT. <ëì ‘√ø£ |ü≥Tº≈î£ ì yÓT* ‹bÕŒ&ÉT.
≈£îe\j·÷|”&ÜìøÏ ø√|ü+ e∫à Äj·Tq MT<ä≈î£ ø±\T $dæ]+~. Ä <Óã“qT+∫
‘·|Œæ +#·T≈£îH˚+<äT≈£î ø£èwüß&í TÉ H˚\≈£î yê˝≤&ÉT. eT‘·>Ô »∑ + n~ #·÷dæ X¯Á‘·Te⁄
≈£L*b˛j·÷&ÉqT≈£î+~. ‘·øD å£ + ‘·q <ä+‘ê\‘√ N*à eTTø£ÿ\T eTTø£ÿ\T
#˚ùd+<äT≈£î Äj·Tq MT<ä≈î£ ñ]øÏ+~. ø£èwüß&í TÉ n~ Á>∑V≤æ +∫ ‘·|
ü ≈£îHêï&ÉT.
Äj·Tq n˝≤ ‘·|ü
ø√e&É+e\¢ Ä @qT>∑T <ä+‘ê\T H˚\˝À >∑T#·TÃ≈£î
b˛j·÷sTT.
86 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

u≤<Ûä ‘·≥Tºø√˝Òø£ ô|<ä>› ± |òT” +ø£]+∫+<ä~.

ø£èwüjí T· ´ yÓ+≥H˚ <ëì s¬ +&ÉT <ä+‘ê\÷ |ü≥Tº≈î£ ì yê{Ïì ã\e+‘·+>±
ô|ø£*+#ê&ÉT. n~ >∑T+&Ó\T |ü–˝Ò˝≤ |òTü Àwü ô|{Ï+º ~. ø£èwüß&í TÉ ne÷+‘·+
<ëì MT<ä≈î£ ñ]øÏ <ëì ≈£î+uÛdÑ \úü + MT<ä <ëì <ä+‘ê\‘√H˚ bı&ç#ê&ÉT.
ákÕ] @qT>∑T –\–˝≤ ‘·qTï≈£îì ÁbÕD≤\T $&ç∫+~. <ëì ‘˚»+
lø£èwüßìí ˝À ©qyÓT+Æ ~.
|üPs¡«+ ã* ≈£îe÷s¡T&ÉT - eT+<ä>‹∑ nH˚ yê&=ø£&TÉ +&˚yê&ÉT. n‘·qT
eTVü‰ã\XÊ*. düs«¡ XÊÁkÕÔ\÷ H˚]Ãqyê&ÉT.
n‘·H=ø£kÕ] ls¡+>∑j·÷Á‘·≈£î ãj·T\T<˚sê&ÉT. <ë]˝À ø£ì|æ+∫q
yêfi¯fl+<äØï @qT>∑T e÷~] &Ûøû =+≥÷ |ü&‘É √düT≈£î+≥÷ yÓfi≤fl&ÉT. n‘·ìe\¢
>±j·T|ü&qç yê]˝À Á‹‘·T&ÉH˚ ˇø£ eTTì ≈£L&Ü e⁄Hêï&ÉT. Äj·Tq eè<äT&∆ TÉ ,
ã\V”≤qT&ÉT. eT+<ä>‹∑ &Ûøû =q&É+e\¢ Äj·Tq øÏ+<ä |ü&bç ˛sTT rÁe+>±
>±j·T|ü&ܶ&TÉ . Äj·Tq≈£î ÄÁ>∑V≤ü + ø£*–+~. yÓ+≥H˚ eT+<ä>‹∑ ì ñ<˚•› +∫
ªqTe⁄« @qT>∑T e÷~] #·]düTHÔ êïe⁄, ø±ã{Ϻ eT<ä|⁄ü fÒqT>∑TyÓ’ |ü⁄&É‘êe⁄μ nì
X¯|æ+#ê&ÉT.
XÊ|ü+ bı+<ëø£ eT+<ä>‹∑ øÏ ‘·qT#˚dqæ ‘·ù|Œ$T{À ‘Ó*kı∫Ã+~. eTTì
bÕ<ë\ MT<ä|&ü ç ø£$å T+#·e\dæ+~>± ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. ªlø£èwüßìí <ë«sê ˙≈£î
XÊ|ü$eTTøÏÔ ø£\T>∑T‘·T+<äμì eTTì nqTÁ>∑V≤æ +#ê&ÉT.
Ä ‘·sT¡ yê‘· eT+<ä>‹∑ ≈£îe\j·÷|”&+É nH˚ ù|s¡T‘√ $+<Û´ä |üs«¡ ‘ê\˝À
|ü ⁄ {≤º & É T . <ëìì eT>∑ < Û ˚ X ¯ « s¡ T &Ó ’ q »sêdü + <Û ä T &É T n‹ ø£ w ü º + MT<ä
kÕ«BÛq|üsT¡ #·T≈£îHêï&ÉT. ‘·sT¡ yê‘· <ëìì Äj·Tq ø£+düsêE≈£î ø±qTø£>±
düeT]Œ+#ê&ÉT.
Ä eT‘·>Ô C∑ ≤ìï lø£èwüß&í TÉ dü+Vü≤]+#·&+É e\¢ eT+<ä>‹∑ øÏ eTTøÏÔ \_Û+∫+~.
W
 87

#êD÷s¡ eTTwæº≈£î\T
ã\sêeTø£èwüßí\T ø£+düTì düuÛ≤uÛÑeq+˝ÀøÏ Á|üy˚•+#ês¡T. ø£+düT&ÉT
dæ+Vü‰düq+ MT<ä ≈£Ls¡TÃì e⁄Hêï&ÉT. #êD÷s¡ eTTwæ≈º î£ \T ø£+düsêE≈£î yÓqø£>±
ì\ã&ç e⁄Hêïs¡T. #êD÷s¡T&ÉT ø£èwüß&í ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ªø£ècÕí! qTe⁄« ∫qïyê&çeì
y˚TeTqTø√e&É+ ˝Ò<äT. y˚sTT @qT>∑T\ ã\+>∑\ ≈£îe\j·÷|”&Üìï
nHêj·÷dü+>± ≈£L*Ãy˚XÊe⁄. ˙ X¯øÏÔkÕeTsêú´\qT eT\¢j·TT<ä∆+˝À #·÷|æ
e÷ #·Áø£e]ÔøÏ Äq+<ä+ ø£\T>∑CsÒ TT. ªe÷ eT\¢jT· T<ä∆ $XÊs¡<Tä \T ˙‘√
‘·\|ü&‘É ês¡T. ã]˝À yê]‘√ b˛sê&ç e÷≈£î $H√<ä+ ø£*–+#·Tμ nHêï&ÉT.
ø£èwüß&í TÉ düy÷Ó àVü≤ø£s+¡ >± q$« ªjÓ÷<ÛTä \÷, j·TT<ä∆ $XÊs¡<Tä \÷ nø£ÿsπ <¢ Tä .
H˚qT ˙‘√ ‘·\|ü&‘É êqT. e÷ nqï ã\sêeTT&ÉT eTTwæ≈º î£ &ç‘√ ‘·\|ü&‘É ê&ÉT.
Çwüeº TsTT‘˚ eTT+<äT≈£î s¡+&çμ nHêï&ÉT.
Ä e÷≥\≈£î #êD÷s¡T&çøÏ s√wü+ e∫Ã+~. eTVü‰sêE ôd>’ ‘∑ √ #êD÷s¡
eTTwæ≈º î£ \T sêeTø£èwüß\í MT<ä≈î£ <ä÷ø±s¡T.
eTTwæº≈£î&ÉT n‹ ;Ûø£s¡+>± >∑]®+#ê&ÉT. »ã“\T #·]#ê&ÉT. Ä <Ûä«ìøÏ
u…~]b˛sTTq≥Tº ø£èwüß&í TÉ >∑ã>∑u≤ ã\sêeTT&ç yÓqøÏÿ yÓ[fl <ë≈£îÿHêï&ÉT.
n~ #·÷dæ #êD÷s¡T&ÉT |ü>\∑ ã&ç qyê«&ÉT. ªqeeTqà<∏yä TÓ T\ø±! j·TT<äe∆ T+fÒ
Ä&É|\æ ©¢ ï, >=\¢ |æ\©¢ ï yÓ+fÒdTü ≈£îì ãè+<ëeq+˝À ‹s¡>&∑ +É ø±<äT. e÷
»ã“\ #·sT¡ |ü⁄ MT Hês¡<Tä &ç MD≤Hê<ä+˝≤ e⁄+&É<Tä . e÷ u≤VüQHê<ä+ $ì
88 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

‘·≥Tºø√e&ÜìøÏ >∑T+&Ó<s’ÓÛ ´¡ + ø±yê*. sê! >=\¢|\æ &¢ Ü! <Ûs’Ó ´¡ eTT+fÒ eTT+<äT≈£î

sêμ nì ùV≤fi¯q #˚XÊ&ÉT.
e÷<Ûeä ⁄&ÉT eT+<ä>e∑ Tq+‘√ eTT+<äT≈£î e∫à ì*#ê&ÉT. ‘·q ©˝≤e÷qTwü
dü«s¡÷bÕìï Á|ü<]ä Ù+#ê&ÉT. X¯øøÔÏ Ï Á|ü‹s¡÷|ü+˝≤ #Ó\sπ >±&ÉT. Vü≤ÀsêVü≤ÀØ>±
b˛s¡T kÕ–+~. eT\T¢\≈£î |æ&ÉT>∑T e÷~]>±, #êD÷s¡ eTTwæº≈£î\≈£î
n+≈£îX¯+˝≤, ø£+düsêE≈£î eTè‘·T´<˚e‘·>±, nC≤„qT\≈£î n\TŒ&ÉT>±, ô|<ä\› ≈£î
‘·‘·Ô«dü«s¡÷|ü⁄&ç>±, ø£HÓï\≈£î qeeTqà<∏äT&ÉT>±, j·÷<äe⁄\≈£î kÕø屑·÷Ô
leTHêïsêj·TDT&ç>± q\¢qj·T´ >√#·]+#ê&ÉT.
#êD÷s¡ eTTwæº≈£î\T ã\sêeTø£èwüßí\ <Ûë{ÏøÏ ‘·≥Tºø√˝Òø£b˛j·÷s¡T.
lø£èwüß&í TÉ #êD÷s¡T&çï |ü≥Tºø=ì –s¡–s¡ ‹|æŒ H˚\øπ dæ ø={≤º&TÉ . n‘·qT
HÓ‘·TÔs¡T ø£≈£îÿ≈£îì ÁbÕD+ e~˝≤&ÉT. ã\sêeTT&ÉT eTTwæº≈£î&çï |ü&ÉÁ<√dæ
bÕ<ë\‘√ ‘=øÏÿ #·+bÕ&ÉT. düu˝ÑÛ À Vü‰Vü‰ø±sê\T, Vü≤s¡¸<ëÛ «Hê\T, »j·T»j·T
Hê<ë\T #Ó\sπ >±sTT.
düu˝ÑÛ Àì eT\T¢\+<äs÷¡ u…~] ‘·˝À ~≈£îÿ≈£L #Ó~]b˛j·÷s¡T.
|üPs¡«+ neTsêer|ü⁄s¡+˝À ñ‘·<TäÛ ´&ÉH˚ ˇø£ eTVü≤]¸ ñ+&˚yê&ÉT. Äj·Tq≈£î
nsTT<äT>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\T. n$T‘· kÂ+<äs¡´eT÷s¡TÔ\T. yês¡T ô|]–
ô|<äy› ês¡j÷· ´s¡T ø±˙, $<ë´ãT<äT\∆ T e÷Á‘·+ nã“˝Ò<Tä . nsTTq<ëìø°,
ø±ì<ëìø° n+<ä]‘√ ø£j÷· ´ìøÏ ø±\T <äTy˚«yês¡T. ã˝≤~Ûø´£ ‘· e÷Á‘·yT˚
ø£*–+~ yêfi¯fl≈£î. n~ #·÷dæ ñ‘·<TäÛ ´&ÉT u≤<Û|ä &ü ,ç ø=&ÉT≈£î\T ÁuÛwÑ ßü ˝º H’… ês¡ì
uÛ≤$+∫ yê]øÏ <Ûsä à¡ e÷sêZìï uÀ~Û+#ê\ì m+‘·>±H√ Á|üjT· ‹ï+#ê&ÉT. ø±ì
Äj·Tq Á|üjT· ‘êï\T |ò*ü +#·˝<Ò Tä . ‘·+Á&ç e÷≥ ø=&ÉT≈£î\T ÇdüTeT+‘ÓH’ ê
$H˚yês¡T ø±<äT. sêø£då +ü >± Á|üe]Ô+#˚yês¡T. ñ‘·<Tä ´&ÉT ˇø£kÕ] ø√|ü+ |ü≥˝º øÒ £
ªMTs¡T sêø£då Tü ˝…’ |ü⁄{Ï,º sêø£då dü +ü |üsÿ¡ + bı+~ eT\¢$<ë´Á|ü<sä Ù¡ ≈£î\T>± #·]kÕÔsT¡ μ
nì ◊<äT>∑Ts¡T ø=&ÉT≈£î©ï rÁe+>± X¯|+æ #ê&ÉT.
#êD÷s¡ eTTwæ≈º î£ \T 89
‘·+Á&çe\¢ Ä $<Û+ä >± X¯|+æ |üã&ɶ k˛<äsT¡ ˝Ò Ä ‘·sT¡ yê‘· #êD÷s¡T&ÉT,
eTTwæ≈º î£ &ÉT, ø£fi\¯ T&ÉT, ‘√XÊ\≈£î&ÉT, ≈£L≥T&ÉT nH˚ ndüTs¡T\T>± |ü⁄{Ï,º ø£+düTì
ø=\Te⁄˝À #˚], ∫e]øÏ q\¢qj·T´ #˚‹˝À XÊ|ü $eTTøÏÔ bı+<ës¡T.

W
90 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ø£+dü dü+Vü‰s¡+
ø£+düT&ÉT |ü⁄*HêøÏq y˚Tø£|æ\¢˝≤ düuÛ≤eT+~s¡+˝À dæ+Vü‰düq+ MT<ä
ˇ~>=~– ≈£Ls¡TÃì e⁄Hêï&ÉT. n‘·ì #·T≥÷º eT+Á‘·T\÷, ôdì’ ≈£î\÷ e⁄Hêïs¡T.
ì\TyÓ˝≤¢ ø£+|ædTü qÔ ï ‘·q nqT#·sT¡ ©ï, eTè‘·T´e⁄≈£î ø=‘·>Ô ± n_“q eTH√Vü≤qs¡
øÏXÀs¡ s¡÷|ü+˝≤ m<äT≥ ì*∫q q\¢qj·T´qT #·÷dæ ø£+düT&ÉT Çø£ ‘Ó–+#·ø£
‘·|üŒ<äqT≈£îHêï&ÉT. #êe⁄ <ÛÓ’s¡´+ ‘Ó#·TÃ≈£îì ª|æ#ÓÃøÏÿq @qT>∑Tq÷, ‘ê–
‘·÷\T‘·Tqï jÓ÷<ÛTä \q÷ dü+Vü≤]+#·&+É >=|üŒ ø±<äT. Hê‘√ j·TT<ë∆ìøÏ sê.
ã˝≤ã˝≤\T ‘˚\TÃ≈£î+<ë+μ nHêï&ÉT XÖ]yÓ|’ ⁄ü ‹]–.
yÓqTï&çøÏ ø√|ü+ e∫Ã+~.
ø£+düT&ç MT<ä≈î£ ñ]ø±&ÉT.
eTè‘·T´e⁄ e÷~] ‘·q MT<ä≈î£ edüTqÔ ï n#·T´‘·T&çï #·÷dæ ø£+düT&ÉT ‘·{≤\Tq
dæ+Vü‰düq+ MT<ä qT+∫ øÏ+<ä≈î£ <ä÷ø±&ÉT. ˇs¡qT+∫ K&ÜZìï rdæ ø£èwüß&í ‘ç √
‘·\|ü&ܶ&ÉT.
ø£èwüß&í TÉ n+‘Ó‘T· ≈Ô î£ m–] nø£ÿ&É qT+∫ ø=<äeTdæ+Vü≤+˝≤ ø£+düT&ç ô|ø’ Ï
\+|òTæ +#ê&ÉT. Ä <Óã“‘√ ø£+düT&ç øÏØ≥+ ã+&ç #·Áø£+˝≤ <=s¡T≈¢ î£ +≥÷
yÓ[fl <ä÷s¡+>± |ü&+ç ~. ø£èwüß&í TÉ ø£+düT&ç »≥Tº |ü≥Tº≈î£ ˝≤– $düTs¡T>±
‘√XÊ&ÉT. ø£+düT&ÉT yÓ\ø¢ ˝Ï ≤ |ü&ܶ&TÉ . n‘·ì |üøÿ£ f…eTTø£\T qT>∑TqZ T>∑j
Z ÷· ´sTT.
˝Òe˝Òø£ ≈£L\ã&çb˛j·÷&ÉT.
ø£+dü dü+Vü‰s¡+ 91
e÷<Ûeä ⁄&ÉT m–] n‘·ì m<äTs¡T s=eTTàMT<ä ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT.
|æ&øç fiÏ fl¯ ‘√ eT]›+#ê&ÉT.
ø£+düT&ÉT qTs¡T>∑T\T ø£ø±ÿ&ÉT.
ªe÷e÷! ìqTï H˚qT áy˚fi¯ #·+|ü&+É ø±<äT - ø=H˚ïfi¯ófl>± #·+|ü⁄‘·THêïqT.
sêÁ‹+ãefi¯ófl` nqTø£åD+ ‹+≥÷, ‘ê>∑T‘·÷, $Vü≤]dü÷Ô ≈£L&Ü qH˚ï
‘·\T#·T≈£îì uÛj
Ñ T· |ü&ܶe⁄. H˚qT >∑Ts¡T≈Ô î£ e∫Ãq|ü
&É˝≤¢ ˙≈£î ø£+{ÏMT<ä ìÁ<ä
e⁄+&˚~ ø±<äT. Á|ü‹ ø£<*ä ø£˝À, Á|ü‹ ˇø£ÿ] ˙&É˝À qH˚ï #·÷dæ qs¡ø£ j·÷‘·q
|ü&ܶe⁄. m+<äTø=∫Ãq ~>∑T\T #Ó|
ü ? ø£Då + ø£Då + #·d÷ü Ô ã‹πø ø£Hêï ˇπøkÕ]
#êe&É+ eT+∫~μ nì ˇø£ÿb˛≥T bı&ç#ê&ÉT. ø£+düT&çøfi£ ó¯ fl eT÷‘·|&ü ܶsTT.
n‘·ì˝À+∫ ˇø£ ~e´‘˚»+ e∫à ø£èwüß&í ˝ç À ©qyÓT+Æ ~. düuÑÛ n+‘ê #˚‘T· \T
CÀ&ç+∫ Ä øÏXÀs¡Ms¡T&çøÏ qeTdüÿ]+∫+~.
ø£+düT&ç eTs¡D yês¡Ô $ì ñÁ>∑T˝…’ n‘·ì ‘·eTTà\T ø£+≈£î&ÉT, q´Á>√<ÛTä &ÉT,
>∑VQü «&ÉT yÓTT<ä˝q’… yês¡T ˇ≈£îÿeTà&ç>± ã\sêeTø£èwüß\í MT<ä $s¡T#·T≈£î|ü&ܶsT¡ .
ã\sêeTT&=ø£ÿ&˚ yêfi¯fl+<äØï Vü≤‘·e÷sêÃ&ÉT.
ø£+düT&ç k˛<äs¡T\T |üPs¡«+ n\ø±|ü⁄s¡+˝À e⁄+&˚yês¡T. yêfi¯fl+<äs¡÷
<˚ej·T≈£îå ì ≈£îe÷s¡T\T. <˚e≈£L≥, eTVü‰–], >∑+&É, #·+&É, Á|ü#+· &É, K+&É,
nK+&É, |üè<ÛTä e⁄\ì yêfi¯fl≈£î ù|s¡T+¢ &˚$. Ä nqï<äeTTà˝§ø£kÕ] ‘·+Á&ç Ä»„
y˚Ts¡≈î£ e÷qdüdsü √esêìøÏ yÓ[fl eTùV≤X¯«s¡T&çï |üPõ+#˚+<äT≈£î ns¡$+<ë\T
ø√düT≈£îe#êÃs¡T. ø±˙, <ë]˝À yê{Ï düT>∑+<Ûë\≈£î eTT>∑T˝∆ ’… yêdüq #·÷XÊs¡T.
<ëìe\¢ yê]øÏ ñ∫äw”ºø£è‘· <√wü+ (m+–* #˚dæq |ü<ësêú\qT ìy˚<äq
#Ój·T´&É+, yêdüq #·÷dæq |üP\‘√ |üPõ+#·&É+ e\¢ ø£*π> <√wü+)
dü+uÛ$Ñ +∫+~. Ä ø±s¡D+>± yês¡T mì$T~eT+B es¡Tdü>± eT÷&ÉT »qà\˝À
sêø£ådüT˝…’ |ü⁄{≤ºs¡T. eT÷&ÉekÕ] ñÁ>∑ùdqTì ≈£îe÷s¡T\T>± »ìà+#ês¡T.
lø£èwüßìí #˚‹˝À ìVü≤‘·T˝…’ bÕ|ü$yÓ÷#·q+ bı+<ës¡T.
92 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ø£+düTì eTs¡Dyês¡Ô $q>±H˚ Á|ü»\+‘ê Äq+<ä+‘√ Vü≤s¡¸<ëÛ «Hê\T #˚XÊs¡T.

#Ósk¡ Õ\˝À eT>∑T‘Z T· qï <˚eø°edüT<˚e⁄\≈£î q\¢qj·T´ $eTTøÏÔ ø£*–+#ê&ÉT.
yês¡T ø±sê>±s¡+ qT+∫ ãj·T≥≈£î sê>±H˚ ã\sêeTø£èwüßí\T yê]øÏ
bÕ<ë_Ûe+<äq+ #˚XÊs¡T.
Äq+<ä+‘√ <˚eø°edüT<˚e⁄\T |üs¡e•+#ês¡T. ‘·eT≈£î qeTdüÿ]düTÔqï
∫s¡+Je⁄\T kÕe÷qT´\T ø±s¡ì uÛ≤$+∫ yê]ì ˝ÒeBj·T&ÜìøÏ, Ä*+>∑q+
#˚dTü ø√e&ÜìøÏ dü+ø√∫+#ês¡T. uÛøÑ bÔÏ Õs¡eX¯´+‘√ ø£fifl¯ yÓ+≥ Äq+<ëÁX¯óe⁄\T
C≤s¡T‘·T+&É>± n˝≤π> ì\ã&çb˛j·÷s¡T.
ø±ì, ‘·*¢ eTqdüT ePs¡Tø√˝Ò<Tä .
<˚eø°<$˚ ‘·{≤\Tq e+– _&É*¶ ï ˝ÒeBdæ >∑T+&Ó\≈£î Vü≤‘·T≈Ô î£ +~.
ã\sêeTø£èwüß\í T #·+{Ï_&É˝¶ ≤¢ ‘·*ì¢ #·T≥Tº≈î£ b˛j·÷s¡T.
ªne÷à! |ü⁄≥º≥yÓT‘Æ ˚ ˙ ø£&TÉ |ü⁄q |ü⁄{≤ºqT, ø±ì, |üd‘æ q· + qT+#˚ ˙
Áù|e÷qTsê>±\≈£î <ä÷s¡eTj·÷´qT. Ä <äTs¡<äèwüºeT+‘ê Hê<˚. qTy˚«+
u≤<Û|ä &ü ≈É î£ . ø£+düT&ç #˚‹˝À MTs¡T |ü&TÉ ‘·Tqï ø£cÕº\T ‘Ó*dæ ≈£L&Ü $TeTà*ï
s¡ø+åÏ #·&ÜìøÏ Ç+‘· Ä\dü´yÓTqÆ +<äT≈£î eTìï+#·+&çμ nì ø£èwüß&í TÉ ‘·*ì¢
y˚&ÉT≈£îHêï&ÉT.
<˚eø°edüT<˚e⁄\T q\¢qj·T´qT <ä>sZ∑ ≈¡ î£ rdüT≈£îì |üse¡ X¯ó\j·÷´s¡T.
‘·sT¡ yê‘· ø£èwüß&í TÉ ñÁ>∑ùdqT&çï |æ*∫ ªeTVü‰sêC≤! j·Tj·÷‹ XÊ|ü+ e\¢
j·÷<äe⁄\≈£î dæ+Vü‰düq+ mπøÿ n~Ûø±s¡+ ˝Ò≈î£ +&Ü b˛sTT+~. ø£qTø£ MTπs
á uÛ÷Ñ $TøÏ n~Û|‹ü ø±yê*. dæ+Vü‰düq+ d”«ø£]+#·+&ç. <Ûsä à¡ + ‘·|Œü ≈£î+&Ü
bÕ\q #˚jT· +&çμ nHêï&ÉT.
ñÁ>∑ùdqT&ÉT lø£èwü|í sü e¡ ÷‘·à≈£î qeTdüÿ]+#ê&ÉT.
W
 93

ø±\j·TeqT&ÉT
ˇø£kÕ] ø±\j·TeqT&ÉT lø£èwüß&í ç MT~øÏ e⁄qï≥Tº+&ç <ë&ç #˚XÊ&ÉT.
ìC≤ìøÏ yê[fl<ä]› eT<Ûë´ n|üŒ{Ïes¡≈L£ m≥Te+{Ï X¯Á‘·T‘·«eT÷ ˝Ò<Tä .
ø±\j·TeqT&ÉT j·÷<äe |ü⁄s√Væ≤‘·T&Ó’q >∑sêZ#ês¡T´ì ≈£îe÷s¡T&ÉT.
eTVü‰Ms¡T&ÉT. ‘·q ã\|üsêÁø£e÷\‘√ j·÷<äe⁄\qT Vü≤&É\>=&ÉT‘·T+&˚yê&ÉT.
>∑sT¡ &Z TÉ Ä»qà ÁãVü≤à#ê] nì ‘Ó*dæq ˇø£&TÉ , ˇø£kÕ] ªáj·Tq |ü⁄s¡Twüß&˚
nsTT‘˚ ô|[fl#˚dTü ø√≈£î+&Ü m+<äT≈£î e⁄+{≤&ÉT?μ nì ùV≤fi¯q>± nHêï&ÉT.
>∑sT¡ &Z TÉ n~ $ì u≤<Û|ä &ü ܶ&TÉ . ‘·sT¡ yê‘· Äj·Tq n&É$øÏ yÓ[fl |üHïÓ +&ÉT
dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T n$T‘·ìwü‘º √ eTùV≤X¯«s¡Tì >∑÷]à ‘·|dü Tü ‡ #˚XÊ&ÉT. Ä
düeTj·T+˝À Äj·Tq ˝ÀVü≤#·÷s¡+í e÷Á‘·yT˚ uÛTÑ õ+#˚yê&ÉT.
>∑sêZ#ês¡T´ì Bø£≈å î£ yÓT∫à eTùV≤X¯«s¡T&ÉT Äj·Tq≈£î Á|ü‘´· ø£eå Tj·÷´&ÉT.
ªes¡yT˚ <ÓH’ ê ø√s¡Tø√μ nHêï&ÉT.
ªeTVü‰‘êà! ã\|üsêÁø£eT dü+|üqTï&ÉsTTq ˇø£ ≈£îe÷s¡T&çï Á|ükÕ~+#·Tμ
nì >∑sT¡ &Z TÉ ÁbÕ]ú+#ê&ÉT.
áX¯«s¡T&ÉT düsπ qHêï&ÉT.
ø±\Áø£e÷q >∑sêZ#ês¡T´ìøÏ j·÷<äeø±+‘· s¡÷|ü+ <Û]ä +∫q ˇø£ n|ü‡s¡d‘ü √
ùdïVü≤+ ø£*–+~. Äj·Tqe\¢ ÄyÓTø=ø£ ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*>±&ÉT. n‘·&ïç >∑sT¡ &Z TÉ
Áù|eT‘√ ô|+#ê&ÉT.
94 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

n‘·H˚ ø±\j·TeqT&ÉT.
ø±\j·TeqT&ÉT eTVü‰ >∑]«wæ.º me«]˙ \ø£´å ô|fÒyº ê&ÉT ø±<äT. n‘·qT ˇø£
kÕ] Hês¡<ä eTVü≤]¸ m<äTs¬ q’ |ü
&ÉT ªkÕ«MT! á Á|ü|+ü #·+˝À Ms¡T\sTTqyês¡T
mes¡sTTHê e⁄Hêïsê?μ nì n&ç>±&ÉT.
ª˝Òøπ + Hêj·THê! lø£èwüß&í TÉ ñHêï&ÉT>±! n‘·ìì $T+∫q Ms¡T&ÉT á
uÛ÷Ñ $TMT<ä ˝Ò&TÉ μ nHêï&ÉT ø£\Vü‰X¯qT&ÉT.
eTVü≤]¸ e÷≥\T $q>±H˚ ø±\j·TeqT&ç˝À eT‘·‡s¡+ ô|]–+~. lø£èwüß&í ïç
z&ç+#ê\H˚ <äTs¡T“~∆ |ü⁄{Ϻ+~. n‘·qT ‘·q ã˝≤qï+‘ê düeT≈£Ls¡TÃ≈£îì
eT<ÛTä sêq>∑s+¡ MT<ä <ë&ç #˚XÊ&ÉT.
n~ ‘Ó*dæ lø£èwüßí&ÉT n‘·ì <ä>∑Zs¡≈£î ˇø£ ø£èwüídüsêŒìï eT÷‹ ø£{Ϻ,
≈£î+&É˝À ô|{Ϻ |ü+bÕ&ÉT. ªø£èwüß&í TÉ ø£èwüí düsŒ¡ +e+{Ï yê&ÉT düTe÷μ nì
|üs√ø£+å >± ôV≤#·Ã]+#ê&ÉT.
ø±\j·TeqT&ÉT n~ Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. Á>∑V≤æ +∫, ø=ìï >∑+&ÉT NeT\qT ‘Ó|Œæ +∫
yê{Ïì Ä ≈£î+&É˝À e⁄+∫ lø£èwüß&í ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ eT∞fl |ü+|æ+#ê&ÉT. ªe´øÏ>Ô ‘∑ +· >±
me] eT≥T≈£î yês¡T ã\V”≤qT˝Ò nsTTHê, |ü~eT+~ ø£*dæ eùdÔ m+‘·{Ï
ã\e+‘·T&ÓH’ ê Ä kÕeT÷Væ≤ø£ X¯øøÔÏ Ï ˝Àã&Ée\dæ+<˚!μ nì ø±\j·TeqT&ÉT
dü÷∫+#ê&ÉT.
lø£èwüßí&çøÏ |ü]dæú‹ ns¡úyÓTÆ+~. ø±\j·TeqT&ÉT eT÷&ÉT ø√≥¢ eT+~
sêø£då Tü \‘√ eT<ÛTä sêq>∑s¡ |ü]düsê˝À¢ ˇø£ e+ø£ bı+∫ e⁄Hêï&ÉT. ø£+düT&ç
e÷eT »sêdü+<ÛTä &ÉT sπ b˛e÷b˛ ø=ìï nøåöVæ≤DT\ ùdq‘√ eTs√ ~≈£îÿqT+∫
sêuÀ‘·THêï&ÉT. ªá düeTj·T+˝À j·÷<äe⁄\qT Ä|ü<qä T+∫ s¡ø+åÏ #·&+É Hê
<Ûsä à¡ +μ nqT≈£îHêï&ÉT n#·T´‘·T&ÉT.
ø±\j·TeqT&ÉT 95
kÕ>∑sT¡ ì ÁbÕ]ú+∫ düeTTÁ<ä+ eT<Û´ä q÷s¡T jÓ÷»Hê\ bı&ÉeP, q÷s¡T
jÓ÷»Hê\ yÓ&\É ÷Œ e⁄qï dü˝ú ≤ìï dü+bÕ~+#ê&ÉT. nø£ÿ&É ˇø£ eTVü‰<äTsêZìï
ì]à+#·e\dæ+~>± $X¯«ø£sà¡ qT Ä<˚•+#ê&ÉT. $X¯«ø£sà¡ nq‹ø±\+˝ÀH˚ ˇø£
düT+<äsq¡ >∑sêìï ì]à+#ê&ÉT. Ä |ü⁄sêìøÏ n\+ø±s¡+>± eTùV≤+Á<äT&ÉT ‘·q
düT<Ûsä à¡ nH˚ düu≤Û uÛeÑ Hêìï, eèø£så ê»yÓTqÆ bÕ]C≤‘êìï |ü+|æ+#ê&ÉT. Ä
$<Û+ä >± @sêŒ≥sTTq q>∑sêìøÏ <ë«s¡ø±q>∑se¡ Tì ù|s¡T ô|{≤ºsT¡ . lø£èwüß&í TÉ
‘·q jÓ÷>∑ X¯ø<ÔÏ ë«sê ‘·q yê]q+<ä]˙ ø£D å +˝À <ë«s¡ø±q>∑sêìøÏ ‘·s*¡ +∫
yê] s¡øD å£ uÛ≤sêìï ã\sêeTT&çøÏ n|üŒ–+#ê&ÉT. ‘·qT eqe÷\qT e÷Á‘·+
<Û]ä +∫ ìsêj·TT<ÛTä &Ó’ eT<ÛTä sêq>∑s+¡ yÓ|’ ⁄ü yÓfi≤fl&ÉT.
@ Äj·TT<Ûeä T÷ ˝Ò≈î£ +&Ü ì+bÕ~>± q&É∫ edüTqÔ ï lø£èwüß&í ïç #·÷dæ
ø±\j·TeqT&ÉT $ø£{≤≥ºVü‰dü+ #˚XÊ&ÉT. q\¢qj·T´qT ã+~Û+#ê\ì
m<äTs¡TyÓfi≤fl&ÉT.
n~ #·÷dæq lø£èwüßí&ÉT ø±\j·TeqT&çøÏ uÛÑj·T|ü&ɶ≥Tº q{Ïdü÷Ô yÓqøÏÿ
|üsT¡ >¬ ‘êÔ&TÉ . ø±\j·TeqT&ÉT Äj·TqqT ‘·sT¡ eTT≈£î+≥÷ yÓfi≤fl&ÉT.
n˝≤ yÓ[fl yÓ[fl lø£èwüß&í TÉ ˇø£ >∑TVü≤˝ÀøÏ Á|üy•˚ +#ê&ÉT. eqe÷*ì
‘·sT¡ eTT‘·÷ ø±\j·TeqT&ÉT >∑TVü≤˝ÀøÏ e#êÃ&ÉT. nø£ÿ&É ˇø£‘q· T >±&Û+É >±
ìÁ<äb˛‘·÷ ø£ì|æ+#ê&ÉT. ø±\j·TeqT&ÉT Äj·TqqT ø±*‘√ ˇø£ÿ ‘·qTï
‘·Hêï&ÉT. m+‘√ø±\+>± Ä >∑TVü≤˝À ìÁ<äb˛‘·÷e⁄qï Ä e´øÏÔ ø±\j·TeqTì
bÕ<äÁ|üV‰ü s¡+e\¢ ˝Ò#ê&ÉT. ˝Ò∫, n$T‘·eTsTTq ø√|ü+‘√ ‘·q m<äTs¡T>±e⁄qï
ø±\j·TeqTì e+ø£ #·Ts¡#T· s¡ #·÷XÊ&ÉT. Ä #·÷|ü⁄ y˚&$ç TøÏ ø±\j·TeqT&ÉT
ì\Te⁄Hê uÛdÑ àü yÓTbÆ ˛j·÷&ÉT.
ø±\j·TeqTì Ä$<Û+ä >± #·÷|ü⁄\‘√ uÛdÑ àü + #˚dqæ yê&ÉT j·TeHêX¯ó«ì
eTqTeT&É÷, e÷+<Ûë‘· ≈£îe÷s¡T&É÷ nsTTq eTT∫≈£î+<äT&ÉT. Äj·Tq Çø屫≈£î
e+oj·TT&ÉT, |üse¡ TuÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ .
96 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ˇø£|ü
&ÉT eTT∫≈£î+<äT&ÉT, sêø£ådüT\≈£î uÛÑj·T|ü&çb˛sTTq <˚e‘·\qT
ø=+‘·ø±\+bÕ≥T ø±bÕ&Ü&ÉT. Ä düeTj·T+˝À <˚e‘·\T Á|ü‘T· ´|üø±s¡+>±
Äj·TqqT @<ÓH’ ê es¡+ ø√s¡Tø√eTHêïs¡T.
eTT∫≈£î+<äT&ÉT ‘·q≈£î yÓ÷øå±ìï Á|ükÕ~+#·eTì ø√sê&ÉT.
ª<˚e‘·\ø¬ e]ø° yÓ÷øå±ìï Á|ükÕ~+#˚ X¯øÔÏ ˝Ò<Tä . Ä X¯øÔÏ lVü≤]øÏ ˇø£ÿìπø
e⁄+~. Äj·Tq ˙≈£î |üse¡ T|ü<ëìï nqTÁ>∑V≤æ kÕÔ&TÉ μ nì nuÛj Ñ T· $T#êÃs¡T
<˚e‘·\T.
eTT∫≈£î+<äT&ç uÛ≤s¡´\÷, ã+<ÛTä e⁄\÷, $TÁ‘·T\÷ #ê˝≤eT+~ n|üŒ{Ïøπ
eTs¡D+Ï #ês¡T. n+<äTø£ì y˚<qä \˙ï eT]∫b˛j˚T˝≤ ‘·q≈£î eT+∫ ìÁ<äqT
Á|ükÕ~+#·eTì <˚e‘·\qT ø√sê&ÉT. n˝≤ ìÁ<äqT <˚e‘·\ qT+&ç es¡+>±
bı+~ |üs«¡ ‘· >∑TVü≤˝ÀøÏ Á|üy•˚ +∫ |ü&TÉ ≈£îHêï&ÉT. <˚e<ä‘eÔ· TsTTq Ä ìÁ<äqT
uÛ+Ñ >∑|sü ∫¡ q+<äTøπ ø±\j·TeqT&ÉT eTTì ø√bÕ–ïøÏ ÄVüQ‘·j÷· ´&ÉT.
ø±\j·TeqT&É˝≤ ø£qTïeT÷XÊø£ lø£èwüßí&ÉT eTT∫≈£î+<äTì m<äT≥
Á|ü‘·´ø£åeTj·÷´&ÉT.
ªeTT∫≈£î+<ë! ìqTï nqTÁ>∑V≤æ +#˚+<äT≈£î e#êÃqT. Hê uÛ≈Ñ î£ \Ô T qqTï
<ä]Ù+#êø£ <äT'K|ü&≈É L£ &É<Tä . ˙πø es¡+ø±yê˝À ø√s¡Tø√ ÇkÕÔqTμ nHêï&ÉT.
eTT∫≈£î+<äT&ÉT #˚‘T· \T CÀ&çdü÷Ô ª‘·+Á&û! ˙ ùdyêuÛ≤>∑´+ ‘·|Œü Hê≈£î
yπ̊sMT nø£ÿsπ <¢ Tä μ nHêï&ÉT. n~ $ì ø£èwüß&í TÉ n$T‘êq+<ä+ bı+<ë&ÉT.
ø£èwüßìí nqTÁ>∑V≤ü + bı+~q eTT∫≈£î+<äT&ÉT nø£ÿ&ÉqT+∫ qs¡Hêsêj·TD
kÕúqyÓTqÆ ã<ä]ø±ÁX¯e÷ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É ìX¯Ã\ ∫‘·+Ô ‘√ lVü≤]ì <Ûë´ìdü÷Ô
ø±\+ >∑&bç Õ&ÉT.
W
 97

s¡TøÏàD°ø£èwüßí\T
$<äs“¡ ¤ <˚XÊìï ;Ûwàü ≈£î&ÉT nH˚ sêE>±s¡T |ü]bÕ*düT+Ô &˚yês¡T. Äj·Tq≈£î
s¡TøÏà, s¡Tø£à<Ûsä T¡ &ÉT, s¡Tø£àu≤VüQ&ÉT, s¡Tø£àøπ X¯ó&ÉT, s¡Tø£àH˚Á‘·T&ÉT nH˚ ◊<äT>∑Ts¡T
≈£îe÷s¡T\÷, s¡TøÏàDÏ nH˚ ˇø£ ≈£L‘·Ts¡÷ e⁄Hêïs¡T. yês¡+<ä]ø° s¡TøÏàDÏ #Ó˝\¢… T.
ÄyÓT leTVü‰\øÏÎ n+X¯‘√ |ü⁄{Ϻ+~. eTVü‰ >∑TDe+‘·Tsê\˙,
kÂ+<äs´¡ sê• n˙ Á|üd~æ ∆ bı+~+~.
;Ûwàü ≈£îì Ç+{ÏøÏ m|ü
&É÷ nH˚øe£ T+~ n‹<∏Tä \T edüT+Ô &˚yês¡T. yês¡T
j·÷<äe ÁX‚wüߘ&Ó’q lø£èwüßíì ©\\q÷ >∑TD>∑D≤\q÷ ø£<∏ä\T ø£<∏ä\T>±
#ÓãT‘·T+&˚yês¡T. ne˙ï $q&É+e\¢ s¡TøÏàDÏøÏ u≤\´+˝ÀH˚ lø£èwüßìí MT<ä
n_Ûe÷q+ @s¡Œ&ç+~. ô|<äj › T˚ ´dü]øÏ n~ Áù|eT>± e÷]+~. e÷<Ûeä ⁄&çøπ
‘êqT uÛ≤s¡´ ø±yê\ì s¡TøÏàDÏ >∑{>ºÏ ± ìs¡sí TT+#·T≈£î+~.
s¡TøÏàD°<$˚ n+<ä#+· <ë\qT >∑T]+N, >∑TD>∑D≤\qT >∑T]+N lø£èwüß&í TÉ
≈£L&Ü $Hêï&ÉT. ÄyÓT HÓ˝≤¬>H’ ê $yêVü≤+ #˚dTü ø√yê\ì Äj·THê |ü≥Tº<\ä >±
e⁄Hêï&ÉT.
nsTT‘˚ ô|<ä› nqï>±¬s’q s¡TøÏà e÷Á‘·+ ‘·q #Ó˝\¢… T s¡TøÏàDÏì #˚~ <˚X|¯ ⁄ü
sêC…q’ •X¯óbÕ\T&çøÏ sTT∫à $yêVü≤+ #Ój÷· ´\ì ìX¯ÃsTT+#ê&ÉT.
nqï>±] ìs¡j
í T· + s¡TøÏàD°<$˚ øÏ <äT'K+ ø£*–+∫+~. yÓ+≥H˚ ‘·q≈£î
98 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

Ä|ü⁄Ô&Ó’q |ü⁄s√Væ≤‘·T&ÉT n–ï<√´‘·qT&çï |æ*∫ lø£èwüßí&çøÏ ‘·q Áù|eTqT

‘Ó*j·T#Ój·T´eTì ÁbÕ]ú+∫+~. Äj·Tq≈£î s¡ø£s¡ø±\ ãVüQe÷Hê\÷,
ø±qTø£\÷ Ç∫à <ë«sêe‹øÏ |ü+|æ+~.
<ë«sêe‹ #˚sT¡ ≈£îqï n–ï<√´‘·qT&ÉT ø£èwüß&í ïç ø£\TdüT≈£îì s¡TøÏàDÏ |üø±å q
ÄyÓT #Ó|üŒeTqïe˙ï #ÓbÕŒ&ÉT. e÷<Ûäe<˚e⁄ì MT<ä s¡TøÏàDÏøÏ >∑£\
Áù|e÷qTsê>±\qT |üPdü>T∑ ∫Ãq≥T¢ ìy˚~+#ê&ÉT. s¡TøÏàDÏ ìs¡j í ÷· ìï >∑T]+∫
≈£L&Ü #ÓbÕŒ&ÉT. ªø£ècÕí! qTe⁄« n‹˝Àø£ düT+<äs¡T&Ée⁄. ©˝≤e÷qTwü
dü « s¡ ÷ |ü ⁄ &É y Ó ’ q ìqTï l<˚ $ ‘· q ≈£ î ‘êHÓ ’ e]+∫+~. n<˚ ˙
Á‹»>∑H√àVü≤q‘ê«ìøÏ ì<äsÙ¡ q+. n+<äTøπ s¡TøÏàDÏ ˙ #·sD ¡ <ëdæ nsTT+~.
n+‘·'|ü⁄s¡+˝À e⁄+&˚ ‘êqT ìqTï #˚sT¡ ≈£îH˚ ñbÕj·T+ ≈£L&Ü Ä ø£H´˚ #Ó|Œæ +~μ
nì s¡TøÏàDÏ |ü+|æq dü+<˚XÊìï n–ï<√´‘·qT&ÉT lø£èwüß&í øç Ï n+<ä#X˚ Ê&ÉT.
ªkÕ«MT! qTe⁄« e∫à •X¯óbÕ\, »sêdü+<ÛTä \qT z&ç+∫ qqTï ˙ <ëìï>±
#˚dTü ø√. #·‘T· s¡+>∑ ã˝≤\‘√ sê. nsTT‘˚ Hê ã+<ÛTä e⁄\≈£î #˚≥T yê{Ï\≈¢ î£ +&Ü
e⁄+&˚+<äT≈£î ˇø£ ñbÕj·T+ #ÓãT‘êqT. sπ |ü⁄ $yêVü≤eTq>± eTT+<äTs√E
e<ÛTä e⁄ dü«j·T+>± yÓ[fl ≈£î\<˚e‘· nsTTq ªdüs«¡ eT+>∑fiμ¯ qT ø=\e≥+ e÷
Ä#ês¡+. e÷ ≈£î\<˚e‘·qT ùd$+#˚+<äT≈£î qqTï e÷yêfi¯ófl q>∑s+¡ yÓ\T|ü*øÏ
rdüT≈£îyÓ&‘É ês¡T. nø£ÿ&çøÏ qTe⁄« e∫à qqTï #˚|≥ü Tº e÷<Ûyä êμ nì q\¢qj·T´qT
y˚&TÉ ≈£î+~ s¡TøÏàDÏ.
ø£èwüßí&çøÏ |ü]dæú‹ ns¡yú TÓ +Æ ~.
yÓ+≥H˚ s¡<kä∏ Õs¡~∏ <ës¡T≈£î&çøÏ ø£ãTs¡+bÕ&ÉT. ã\sêeTT&ûï, eT] ø=+<äsT¡
j·÷<äe Á|üeTTKT©ï ‘√&ÉT rdüTø=ì, XËã’ ´, düTÁ^e, y˚T|òTü |ü⁄wüŒ, ã˝≤Vü≤ø£
nH˚ Hê\T>∑T >∑TÁsê\Tqï s¡<∏äyÓTøÏÿ ˇπø ˇø£ sêÁ‹˝À $<äs¡“¤ sê»<Ûëì
≈£î+&çq|ü⁄s¡+ #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT.
s¡TøÏàD°ø£èwüßí\T 99
n|üŒ{Ïøπ es¡T&ÉT •X¯óbÕ\T&ÉT s¡<>ä∏ »∑ Vü≤j·÷<äT\‘√, #·‘T· s¡+>∑ ã˝≤\‘√,
ã+<ÛTä $TÁ‘·T\‘√ ≈£î+&çq|ü⁄s¡+ #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. »sêdü+<Û,ä <ä+‘·eÅø,Ô£ kÕ\«,
$&É÷s¡<∏ä, bÂ+Á&Éø±<äT\T ≈£L&Ü •X¯óbÕ\Tì |üøå±q ‘·eT‘·eT ùdq\‘√
$&ç~øÏ ‘·s*¡ yÓfi≤fls¡T. ≈£î+&çq q>∑se¡ T+‘ê Ä düeTj·T+˝À ÇdüTø£yù˚ dÔ
sê\≈£î+&Ü e⁄+~.
s¡TøÏàDÏøÏ eTqdüT‡ eTqdüT‡˝À ˝Ò<Tä . n+‘·es¡≈L£ kÕ«$T qT+∫ »yêãT>±
‘·q≈£î @MT #˚s¡ø£b˛e&É+‘√ s¡TøÏàDÏ ø£\es¡|ü&ç+~. ªj·÷<äe#·+Á<äT&ÉT
@eTqT≈£îHêï&√! dü+<˚X+¯ |ü≥Tº≈î£ yÓ[flq n–ï<√´‘·qT&ÉT ndü\T kÕ«$Tì
#˚sê&√ ˝Ò<√! eT<Û´ä <ë]˝À e÷sêZj÷· kÕìøÏ >∑T] ø±˝Ò<Tä ø£<ëμ nì |ü]|ü]
$<Ûë\ ø£\‘· #Ó+~+~.
n+‘·˝ÀH˚ n–ï<√´‘·qT&ÉT e#êÃ&ÉT. ≈£î+&çqq>∑sêìøÏ ã\sêeTø£èwüß\í T
e#êÃs¡˙, ø£èwüß&í TÉ ÄyÓTqT sêø£då ü $yêVü≤+ #˚dTü ≈£î+{≤&É˙ #·\ì¢ ø£ãTs¡T
#ÓbÕŒ&ÉT.
s¡TøÏàDÏ eTqdüT ≈£î<äT≥ |ü&+ç ~.
n–ï<√´‘·qT&çøÏ ø£è‘·»‘„ \· T #Ó|
ü ≈£î+~.
düTeTTVüAs¡+Ô düMT|æ+∫+~. >öØ<˚$ì |üPõ+#˚+<äT≈£î s¡TøÏàDÏì q>∑s+¡
yÓ\T|ü* düs«¡ eT+>∑fi¯ Ä\j·÷ìøÏ rdüT≈£îyÓfi≤fls¡T. nø£ÿ&É Ä\j·T+˝À e⁄qï
Ä~ <ä+|ü‘T· \≈£î ÄyÓT |üP»\T #˚d+æ ~. ªlVü≤]ì uÛsÑ >Ô¡ ± bı+<˚ n<äèwü+º
ø£\T>∑#s˚ TT ‘·©μ¢ nì >ö]<˚$øÏ yÓTT≈£îÿ≈£î+~.
lø£èwüß&í ïç eTqdüT˝À ì\T|ü⁄≈£îì Ä\j·T+qT+∫ ãj·T≥≈£î e∫Ã+~.
<ë«s¡ düMT|ü+˝À lø£èwüßí&ç ~e´s¡<∏ä+ ø£ì|æ+∫+~. <ëìï #·÷dæ ÄyÓT
Äq+<ä+‘√, dæ>T∑ ‘Z √ ‘·\ e+#·T≈£îì, yÓT\¢>± n≥T n&ÉT>∑T\T y˚d+æ ~.
lø£èwüßí&ÉT s¡<+ä∏ ~–e∫à ‘·q≈£î q\Te+ø£˝≤ e⁄qï sêE˝…e«]˙ \ø£´å
100 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ô|≥º≈î£ +&Ü eTT+<äT≈£î yÓ[fl s¡TøÏàD°<Ï $˚ #ÓsTT´ |ü≥Tº≈î£ ì ÄyÓTqT <ä>sZ∑ ≈¡ î£

rdüT≈£îHêï&ÉT. s¡<+ä∏ ˝À møÏÿ+#·T≈£îHêï&ÉT. $»j·TX¯+U≤ìï |üP]+∫ s¡<ë∏ ìï
<ë«s¡ø±q>∑s+¡ yÓ|’ ⁄ü |üsT¡ >∑T rsTT+#ê&ÉT.
»sêdü+<ÛTä &ÉT n~ #·÷XÊ&ÉT.
n‘·ìøÏ n$T‘·yTÓ qÆ ÄÁ>∑V≤ü + ø£*–+~. »sêdü+<ÛTä &É÷, n‘·ì ùdïVæ≤‘·T\÷
ôd’Hê´\qT ‘·s¡*+#·T≈£îì j·÷<äeMs¡T\qT ‘·s¡TeTT≈£î+≥÷ yÓfi≤fls¡T.
Çs¡T|üø±å \≈£L eT<Û´ä |òTü Às¡ j·TT<ä+∆ »]–+~. ø£èwüß&í TÉ X¯se¡ s¡¸+ ≈£î]|æ+#ê&ÉT.
»sêdü+<ÛTä &ç s¡<ë∏ \qT ≈£L˝≤Ã&ÉT. eT‘·>Ô C∑ ≤\qT dü+Vü≤]+#ê&ÉT. >∑TÁsê\qT
e~Û+#ê&ÉT. ôdì’ ≈£î\qT Vü≤‘·e÷sêÃ&ÉT. n<ä+‘ê ‘Ó*dæq s¡TøÏà ‘·q #Ó˝*¢… ì
ø£èwüß&í TÉ n|üV≤ü ]+#·T≈£îb˛e≥+ düV≤æ +#·˝øÒ £ ˇø£ nøåöVæ≤DÏ ã\+‘√ j·÷<äe⁄\
MT~øÏ ñ]ø±&ÉT. n|ü
&ÉT ø£èwüß&í TÉ s¡TøÏà ø√<ä+&Üìï K+&ç+#ê&ÉT. s¡<ë∏ ìï
≈£L˝≤Ã&ÉT. n‘·&ïç rÁe+>± >±j·T|ü]#ê&ÉT. ìsêj·TT<ÛTä &Ó’ H˚\ô|’ ì*∫q
s¡TøÏàøÏ dü+uÛ$Ñ +#·uÀj˚T Ä|ü<qä T s¡TøÏàDÏ ns¡+ú #˚dTü ≈£î+~. Vü≤&É*b˛sTT+~.
lø£èwüßìí bÕ<ë\ MT<ä |ü&ç ‘·q nqï≈£î ÁbÕD_Ûøå£ Á|ükÕ~+#·eTì y˚&TÉ ≈£î+~.
lø£èwüßí&ÉT eTH√Vü‰]DÏ ÁbÕs¡úq eTìï+∫ s¡TøÏàì dü+Vü≤]+#·≈£î+&Ü
e~˝ÒkÕ&ÉT. n‘·&ïç ã+~Û+∫ n‘·ì ‘·\ø£≥Tº dü>+∑ rdæ MTkÕ\T ø=+‘·es¡≈î£
ø√dæ $&ç∫ô|{≤º&TÉ . s¡TøÏà ‘·q≈£î »]–q |üsêuÛyÑ êìøÏ n$T‘·+>± $#ês¡|&ü ,ç
lø£èwüßìí >¬ *∫>±˙ ≈£î+&çq q>∑s+¡ ˝À Á|üy•˚ +#·qì Á|ü‹»„ #˚d,æ n|üŒ{Ï
qT+∫ uÛÀ»ø£≥+˝À e⁄+&çb˛j·÷&ÉT. <ë«s¡ø˝£ À s¡TøÏàD°øè£ wüß\í $yêVü≤+
yÓu’ eÑÛ +>± »]–+~.

W
 101

düÁ‘êõ‘·TÔ
|üPs¡«+ düÁ‘êõ‘·TÔ nH˚ sêE+&˚yê&ÉT. dü÷s¡T´ì‘√ eT+∫ ùdïVü≤+
e⁄+&˚<ëj·Tq≈£î. Ä ø±s¡D+>± dü´eT+‘·ø£eTH˚ ~e´eTDÏì dü÷s¡T´&ÉT
Äj·Tq≈£î ø±qTø£>± Ç#êÃ&ÉT.
Ä dü´eT+‘·ø+£ me]<ä>sZ∑ T¡ +fÒ yê]øÏ s√EøÏ mì$T~ u≤s¡Te⁄\ ã+>±s¡+
ÇdüT+Ô ~. Ä eTDÏì @ sêE |üPõùdÔ Ä sêE sê»´+˝À n‹eèwæ>º ±ì,
nHêeèwæº>±ì, Äø£* u≤<Ûä\T>±ì e⁄+&Ée⁄. n<Ó|ü
&É÷ dü÷s¡´‘˚»+‘√
Á|üø±•dü÷Ô e⁄+≥T+~ >∑qTø£ yê´<ÛTä \H˚$ Ä sê»´+ <ä]<ë|ü⁄\πø sêe⁄.
düÁ‘êõ‘·TÔ ˇø£kÕ] Ä ~e´eTDÏì <Û]ä +∫ <ë«sêe‹øÏ yÓfi≤fl&ÉT. Äj·TqqT
#·÷dæq Á|ü»\+<äs¡÷ kÕø屑·÷Ô dü÷s¡´uÛÑ>∑yêqT&˚ ø£èwüßí&ç <äs¡ÙHês¡∆+
edüTHÔ êï&ÉqT≈£îì n<˚e÷≥ ø£èwüß&í ‘ç √ nHêïs¡T.
ek˛Ô+<Óes√ ø£èwüß&í øç Ï ‘Ó*j·Tø£b˛‘˚ >∑<ë! qe⁄«≈£îHêï&Üj·Tq. yÓ\T>∑T\T
∫eTTà‘·÷ edüTqÔ ï~ dü÷s¡T´&ÉT ø±<ä˙, dü´eT+‘·øe£ TDÏì <Û]ä +∫ edüTqÔ ï
düÁ‘êõ‘·TÔ dü÷s¡T´&çøÏ $TÁ‘·T&É˙ yêfi¯fløÏ $es¡+>± #ÓbÕŒ&ÉT.
ˇø£ | ü
&É T lø£ è wü ß í & É T Ä eTDÏ ì j· ÷ <ä e sêC… ’ q ñÁ>∑ ù dqTìøÏ
Çe«e\dæ+~>± düÁ‘êõ‘·TqÔ T ø√sê&ÉT. düÁ‘êõ‘·TÔ Çe«qHêï&ÉT.
düÁ‘êõ‘·T≈Ô î£ ˇø£ k˛<äsT¡ &ÉTHêï&ÉT. n‘·ì ù|s¡T Á|üùdqT&ÉT. n‘·H=ø£kÕ]
dü´eT+‘·ø£eTDÏì <Ûä]+∫ n&É$øÏ y˚≥≈£î yÓfi≤fl&ÉT. n&É$˝À e⁄qï ˇø£
102 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
dæ+Vü≤+ Á|üùdqT&çï dü+Vü≤]+∫ n‘·ì yÓT&É˝Àì eTDÏì rdüT≈£îì
bÕ]b˛sTT+~.
n~ C≤+ãe+‘·T&ÉT #·÷XÊ&ÉT. dæ+Vü‰ìï |ü≥Tº≈î£ ì <ëìï e~Û+∫ <ëì
<ä>sZ∑ T¡ qï eTDÏì Äj·Tq rdüT≈£îHêï&ÉT. ‘·q ≈£L‘·Ts¡T |ü&TÉ ≈£îH˚ ñj·÷´\
‘=f…≈º î£ Ä dü´eT+‘·øe£ TDÏì Ä≥edüTeÔ ⁄>± neTsêÃ&ÉT.
n&É$øÏ yÓ[flq Á|üùdqT&ÉT m+‘·ø° ‹]– sêø£b˛e&É+‘√ düÁ‘êõ‘·TÔ
ø£\es¡|&ü ܶ&TÉ . dü´eT+‘·øe£ TDÏì ñÁ>∑ùdqT&çøÏ ÇeTàqï ø£èwüß&í ˚ eTDÏø√dü+
ÄX¯|&ü ç ‘·q ‘·eTTà&çï dü+Vü≤]+∫e⁄+{≤&Éì nb˛Vü≤|ü&ܶ&TÉ . Ä e÷≥ ÄH√{≤
áH√{≤ lø£èwüßíìøÏ #˚]+~. ø£èwüßí&ÉT Ä n|üyê<äTqT ‘=\–+#·T
ø√yê\qT≈£îì yÓ+≥H˚ ø=+<äs¡T $TÁ‘·T\qT yÓ+≥u…≥Tº≈£îì Á|üùdqT&çï
yÓ~øπ +<äT≈£î n&É$øÏ ãj·T\T<˚sê&ÉT.
ˇø£#√≥ #·∫Ãq >∑TÁs¡+ ø£ì|æ+∫+~.
<ëìøÏ ø=~›<÷ä s¡+˝À Á|üùdqT&ç X¯e+ <=]øÏ+~.
Ç+ø± ø=+#Ó+ eTT+<äT≈£î yÓfi≤fl&ÉT.
nø£ÿ&É #·∫Ã|ü&eç ⁄qï dæ+Vü≤+ ø£ì|æ+∫+~.
nø£ÿ&É dæ+Vü‰ìï dü+Vü≤]+∫q C≤+ãe+‘·T&ç bÕ<äeTTÁ<ä\T ø£ì|æ+#êsTT.
yê{Ï yÓ+fÒ yÓfi≤fl&ÉT.
ˇø£ >∑TVü≤ ø£ì|æ+∫+~.
ø£èwüß&í TÉ nø£ÿ&É Ä>±&ÉT. Ä– ‘·q yêfi¯fl+<ä]˙ nø£ÿ&É e⁄+&ÉeTì Ä<˚•+∫
‘·H=ø£ÿ&˚ >∑TVü≤˝À|ü*øÏ yÓfi≤fl&ÉT.
nø£ ÿ &É ˇø£ }j· T \≈£ î ø£ ∑ { Ï º q dü ´ eT+‘· ø ±ìï #· ÷ XÊ&É T . <ëìï
rdüTø√uÀj˚Tdü]øÏ >∑TVü‰+‘·sꓤ>+∑ ˝À e⁄qï C≤+ãe+‘·T&ÉT |üsT¡ >∑T |üsT¡ >∑Tq
nø£ÿ&É≈î£ e#êÃ&ÉT. e∫à ø£èwüßìí ‘√ ‘·\|ü&ܶ&TÉ .
düÁ‘êõ‘·TÔ 103
Ç<ä]› eT<Ûë´ ;Ûøs£ +¡ >± ô|<ä› j·TT<ä+∆ »]–+~. ˇø£]H=ø£sT¡ |æ&øç fiÏ fl¯ ‘√
bı&ÉT#·T≈£îHêïs¡T. ˇø£]ô|’ eTs=ø£sT¡ ô|<äô› |<ä› ã+&Ésêfi¯ófl $düTs¡T≈£îHêïs¡T.
X¯ Á kÕÔ Á kÕÔ \ ‘√ u≤~Û + #· T ≈£ î Hêïs¡ T . |” & ç + #· T ≈£ î Hêïs¡ T . n˝≤ Çs¡ y Ó ’
mì$T~s√E\bÕ≥T kÕ–+~ j·TT<ä+∆ . n|üŒ{ÏøÏ lø£èwüßìí eTTwæº Á|üV≤ü s¡D\
e\¢ C≤+ãe+‘·Tì X¯Øs¡+ qT>∑TqZ T>∑sZ TT+~. ÁbÕD≤\T ø£&ãÉ {≤ºsTT. ‘·qT
b˛{≤¢&TÉ ‘√+~ kÕe÷qT´&ç‘√ ø±<äqï $wüjT· + n|üŒ{ÏøÏ ‘Ó*kı∫Ã+~. ø£èwüß&í ç
ø±fi¯flMT<ä |ü&ܶ&TÉ .
ªHêj·THê! qTyÓ«es√ ‘Ó*dæ+~. qTe⁄« eTy˚Tà˝Ò »>·‘Œ· ‹$, »>∑‹Œ‘·e⁄,
»>∑<√<ë∆s≈¡ î£ &Ée⁄, ˝Àø±~ÛHê<∏Tä &Éeì ‘Ó©ø£ ˙‘√ j·TT<ë∆ìøÏ ‘·\|ü&ܶqT.
Hê nC≤„Hêìï ‘√dæ|⁄ü ∫à qqTï eTìï+#·Tμ nì ÁbÕ]∆+#ê&ÉT.
j·÷<äy+˚ Á<äT&ÉT Á|üdqü Tï&Éj÷· ´&ÉT. ‘·q nuÛj
Ñ T· Vü≤dü+Ô ‘√ Äj·Tq X¯Øsêìï
Áù|eT>± ì$Tsê&ÉT. <ë+‘√ C≤+ãe+‘·T&ç u≤<Ûä\˙ï ‘=*–b˛j·÷sTT.
uÛj
Ñ ÷· \˙ï ‘·]–b˛j·÷sTT. X¯ØsêìøÏ ø=‘·XÔ ø¯ ÔÏ e∫Ãq≥ºsTT+~.
ªuÛ\Ñ ÷¢øπ X¯«sê! Á|üùdqT&çï #·+|æ á eTDÏì y˚TeTT rdüT≈£îHêïeTì düÁ‘êõ‘·TÔ
Á|ü#ês¡+ #˚dTü HÔ êï&ÉT. Ä ì+<äqT ‘·|Œæ +#·T≈£îH˚+<äTøπ H˚qT ˙‘√ j·TT<ä+∆
#˚jT· e\dæ e∫Ã+~μ nHêï&ÉT ø£èwüß&í TÉ .
Ä e÷≥ $q>±H˚ C≤+ãe+‘·T&ÉT ‘·q ≈£îe÷¬sÔ C≤+ãe‹˙, eTDÏ˙
Äj·Tq≈£î ø±qTø£>± düeT]Œ+#·T≈£îHêï&ÉT.
>∑TVü≤˝ÀøÏ yÓ[flq ø£èwüß&í TÉ mHêïfi¯flø° ‹]– sêø£b˛j˚Tdü]øÏ Äj·Tq yÓ+≥
e∫Ãqyês¡T Äj·Tq≈£î @<√ nbÕj·T+ dü+uÛ$Ñ +∫ e⁄+≥T+<äqT≈£îHêïs¡T.
<ë«s¡ø≈£ î£ yÓ[fl <˚eø°edüT<˚e⁄\≈£î, s¡TøÏàD°<$˚ ø° ‘·eT dü+<˚V‰ü ìï $qï$+#ês¡T.
yês¡+<äs÷¡ n$T‘·+>± <äT'œ+#ês¡T.
<ë«s¡ø±yêdüT\ø° yês¡Ô ‘Ó*dæ+~.
104 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

q\¢qj·T´ øπ eå T+>± ‹]– sêyê\ì ø√s¡T‘·÷ yês¡+‘ê |üP»\T #˚XÊs¡T.

n+‘·˝À lø£èwüß&í TÉ dü´eT+‘·øe£ TDÏ‘√q÷, C≤+ãe‹‘√q÷ yê]øÏ <äsÙ¡ q+
Ç#êÃ&ÉT.
<ë«s¡ø±yêdüT\T, <˚eø° edüT<˚e⁄\T, s¡TøÏàDÏ |üse¡ ÷q+<äu]ÑÛ ‘·T\j·÷´s¡T.
Ä ‘·sT¡ yê‘· lø£èwüß&í TÉ düÁ‘êõ‘·TqÔ T |æ*|æ+∫ ‘·q≈£î dü´eT+‘·øe£ TDÏ \_Û+∫q
eè‘êÔ+‘·eT+‘ê Äj·TqøÏ #ÓbÕŒ&ÉT. Äj·Tq eTDÏì Äj·TqøÏ#êÃ&ÉT.
düÁ‘êõ‘·TÔ ø£èwüß&í TÉ #Ó|Œæ q<ä+‘ê $ì |üXÊÑêÔ||ü &ü ܶ&TÉ . nqedüs+¡ >±
ø£ è wü ß í ì MT<ä ì+<ä y˚ X ÊeTì ≈£ î $T*b˛j· ÷ &É T . #˚ d æ q ‘· | ü
qT
dü]~<äT≈› î£ H˚+<äT≈£î Äj·Tq dü´eT+‘·ø±˙ï, ‘·q ≈£îe÷¬sÔ dü‘´· uÛ≤eTq÷ ø£èwüß&í øç Ï
düeT]Œ+#·T≈£îHêï&ÉT. ø£èwüß&í TÉ dü´eT+‘·ø+£ ‘·q≈£î nedüs+¡ ˝Ò<ìä #Ó|Œæ
dü‘´· uÛ≤eTqT e÷Á‘·+ d”«ø£]+#ê&ÉT.

W
 105

sê<Ûëø£èwüßí\T
lø£èwüß&í øç Ï s¡TøÏàDÏ ø±ø£ C≤+ãe‹, dü‘´· uÛ≤eT, ø±[+~, $TÁ‘·$+<ä,
uÛÁÑ <ä, Hê>∑ïõ‹, \ø£D å nH˚ @&ÉT>∑Ts¡T uÛ≤s¡´\THêïs¡T. Mfi¯flì nwü|º ‘ü T· ï\T,
<Ûsä à¡ |ü‘T· ï\T n+{≤s¡T. Mfi¯ófl ø±ø£ eTs√ |ü<Vä ‰ü s¡T y˚\eT+~ ø£q´\T ≈£L&Ü
e÷<Ûeä ⁄&çï ªe÷ <Ûeä ⁄&ÉTμ nHêïs¡T.
lø£èwüßìí <Ûsä à¡ |ü‘T· ï\+<äs÷¡ ˇø£ m‘·T`Ô sê<Ûë<˚$ e÷Á‘·+ ˇø£ m‘·T.Ô
ÄyÓT≈£L, ø£èwüßí&çø° @ $<ÛäyÓTÆq uÛ<Ò eä T÷ ˝Ò<Tä . ø£èwüßí&˚ sê<Û,ä sê<Û̊ ø£èwüßí&ÉT.
yê[fl<ä]› ø° ô|[fl #˚dqæ yê&ÉT #·‘T· s¡TàKT&ÉT.
sê<Ûë<˚$ ø£Hê´≈£îã® sê≈£îe÷]. eèwüuÛ≤qT&ç ≈£îe÷¬sÔ. eèwüuÛ≤qT&ÉT
|üPs¡«»qà˝À qè>∑eTVü‰sêE ≈£îe÷s¡T&Óq’ düT#·+Á<äT&ÉT.
düT#·+Á<äT&ç uÛ≤s¡´ ø£fi≤e‹. uÛ≤s¡´qT yÓ+≥ô|≥Tº≈£îì düT#·+Á<äT&ÉT
>√eTrrsêìøÏ yÓ[fl nø£ÿ&É ˇø£ ÄÁX¯eT+ @s¡Œs¡T#·T≈£îì ÁãVü≤à<˚e⁄ì >∑T]+∫
|üHïÓ +&ÉT dü+e‘·‡sê\T rÁeyÓTqÆ ‘·|dü Tü ‡ #˚XÊ&ÉT. n‘·ì ‘·|dü Tü ‡≈£î yÓT∫Ã
ÁãVü≤à Á|ü‘´· ø£yå TÓ Æ ª˙ ø√]ø£ @$T{Ï?μ nì n&ç>±&ÉT. düT#·+Á<äT&ÉT @ $<Ûyä TÓ qÆ
Ä˝À#·q ˝Ò≈£î+&Ü ªHê≈£î yÓ÷ø£å+ Á|ükÕ~+#·Tμ nì n]ú+#ê&ÉT. ÁãVü≤à
düsπ qHêï&ÉT. ø±ì Ä es¡+ e\¢ ‘·q≈£î uÛsÑ èÔ¡ $jÓ÷>∑+ dü+uÛ$Ñ düT+Ô <äì ø£fi≤e‹
Á>∑V≤æ +∫ ‘·q≈£î nHê´j·T+ »s¡>≈∑ î£ +&Ü #·÷&Ée\dæ+<äì $]+∫ì y˚&TÉ ≈£î+~.
ÄyÓT #·‘·Ts¡àKT&ÉT nuÛÑ´s¡∆qqT eTìï+∫q #·‘·Ts¡TàKT&ÉT yês¡T <ë«|üs¡
106 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

j·TT>±+‘êq ‹]– <ä+|ü‘T· \j˚T≥≥÷º, ˇø£ ≈£îe÷¬sÔ ø£\>∑>±H˚ yê]<ä]› ø°

yÓ÷ø£+å \_Û+#˚≥≥÷º nqTÁ>∑V≤æ +#ê&ÉT.
Ä ‘·sT¡ yê‘· ø£fi≤e‹ ø£Hê´≈£îã® <˚XÊìï bÕ*+#˚ uÛ\Ñ +<Ûqä eTVü‰sêE
≈£îe÷¬sÔ>± j·T»„≈£î+&É+˝À ñ<䓤$+∫+~. düT#·+Á<äT&ÉT düTs¡uÛ≤qT&çøÏ
ø=&ÉT≈£î>± |ü⁄{Ϻ eèwüu≤Û qT&ÉH˚ ù|s¡T>∑\ >=|üŒ Ms¡T&Éj÷· ´&ÉT. njÓ÷ì»
nsTTq ø£Hê´≈£îã® sê»|ü⁄Ár, eèwüu≤Û qT&É÷ ÁãVü≤à<˚e⁄ì ìs¡j í T· + Á|üø±s¡+
uÛ≤sê´uÛsÑ ˝Ô¡ H’… ês¡T. yê]øÏ ˇø£ ≈£îe÷¬sÔ ø£*–+~. ÄyÓT≈£î ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T ªsê<Ûμä
nì HêeTø£sD¡ + #˚XÊs¡T. Á‹˝Àø£d+ü #ê] Hês¡<ä eTVü≤]¸ ˇø£kÕ] eèwüu≤Û qT&çï
ø£\dæ, Äj·Tq ≈£îe÷¬sÔ sê<Ûë<˚$øÏ ‘·–q uÛsÑ Ô¡ ˇπøˇø£&TÉ Hêï&Éì, Äj·Tq
ù|s¡T lø£èwüß&í ìÉ #ÓbÕŒ&ÉT. n˝≤π> q+<äT&çï ø£*dæ ªMT q\¢qj·T´≈£î ‘·–q
uÛ≤s¡´ eèwüu≤Û qTì Ç+{À¢ sê<Û>ä ± ô|s¡T>∑T‘√+<äμì ≈£L&Ü #ÓbÕŒ&ÉT. Hês¡<ä
eTVü≤]¸ dü\Vü‰ Á|üø±s¡+ ˇø£kÕ] eèwüu≤Û qT&ÉT sê<Ûqä T rdüT≈£îì uÛ≤+&ûs¡
eHêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. sê<Ûä Ä eq+˝ÀøÏ n&ÉT>∑T ô|{º>±H˚ ø£èwüj í T· ´ >∑Tø£ÿ|ü{ºÏ
@&Ée≥+ yÓTT<ä\Tô|{≤º&TÉ . q\¢qj·T´ @&ÉT|ü⁄ e÷ì|æ+#·≥+ me]ø° kÕ<Û´ä +
ø±ø£b˛sTT+~. n+‘·˝À sê<Ûë<˚$ yêfi¯fl<ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ø£èwüj í T· ´qT #˚‘T· ˝À¢øÏ
rdüT≈£î+~. yÓ+≥H˚ ø£èwüíj·T´ @&ÉT|ü⁄ e÷ì øÏ\øÏ˝≤ qyê«&ÉT. n|ü
&ÉT
q+<äT&çøÏ Hês¡<ä eTVü≤]¸ #Ó|Œæ q e÷≥\T düTŒ¤sD ¡ ≈£î e∫à ªM[fl<ä]› ø° @<√
|üPs¡«»qà dü+ã+<Û+ä e⁄+&çe⁄+≥T+~μ nqT≈£îHêï&ÉT. n+‘·˝À uÛ÷Ñ <˚M,
#·‘T· s¡TàKT&É÷ nø£ÿ&É Á|ü‘´· ø£eå Tj·÷´s¡T. #·‘T· s¡TàKT&ÉT n|üŒ{Ïø|£
ü &˚ ˇø£
eT+&ÉbÕìï @sêŒ≥T #˚dæ sê<Ûëø£èwüß\í ≈£î y˚<√ø£+Ô >± $yêVü≤+ »]|æ+#ê&ÉT.
sê<Ûë<˚$ì >√˝Àø£+˝À ©˝≤e‹ nì, yÓ≈’ î£ +sƒ+¡ ˝À leTVü‰\øÏÎ nì
|æ\TkÕÔs¡T.
sê<Ûë<˚$~ nqq´yÓTqÆ uÛøÑ .ÔÏ lø£èwüß&í ïç $&ç∫ ÄyÓT ø£Då + ≈£L&Ü e⁄+&É˝<Ò Tä .
sê<Ûëø£èwüßí\T 107

n≥Te+{Ï sê<Ûë<˚$ì |üØøÏå+#ê\qï Ä˝À#·q ˇø£kÕ] e÷<Ûäe⁄&çøÏ

ø£*–+~. yÓ+≥H˚ Äj·Tq ˇø£ >√|üÅdÔ” y˚w+ü <Û]ä +∫ sê<Ûë<˚$ì ø£\TdüT
≈£îHêï&ÉT.
e÷j·÷>√|æøq£ T #·÷&É>±H˚ sê<Ûë<˚$øÏ ÄyÓT MT<ä n_Ûe÷q+ ø£*–+~.
ÄyÓT≈£î n‹~∏ eTsê´<ä\T #˚dæ ªMT ù|sπ $T{Ï? MT¬sø£ÿ&É e⁄+{≤s¡T?μ nì
sê<Ûä n&ç–+~. ªe÷ ePs¡T q+<ä|ü⁄]. qqTï >√|ü<˚$ n+{≤s¡Tμ nì
e÷j·÷>√|æø£ #Ó|Œæ +~.
Ä ‘·s¡Tyê‘· yê[fl<ä›s¡÷ #ê˝≤ùd|ü⁄ eTT#·Ã{≤¢&ÉT≈£îHêïs¡T. Nø£{Ï
|ü&uÉ À‘·T+&É>± ªeT∞fl sπ |ü⁄ ekÕÔqTμ nì #Ó|Œæ e÷j·T>√|æø£ yÓ[flb˛sTT+~.
nqïe÷≥ Á|üø±s¡+ e÷j·T>√|æø£ eTs¡THê&ÉT sê<Ûë<˚$ <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl
q\¢qj·T´qT >∑T]+∫ #ê˝≤ |üsT¡ wü+>± e÷{≤¢&+ç ~. ªbı<äTq› H˚qT >√es¡q∆ –]
108 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

<ä>sZ∑ ¡ ô|s¡T>∑T neTTà≈£îH˚+<äT≈£î yÓfió¯ ‘·T+fÒ lø£èwüßí&ÉT n&ÉT¶ ‘·–* Hê #ÓsTT´

|ü≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. ô|[fl #˚dTü ø√eTì ã\e+‘·+ #˚XÊ&ÉT. ª#˚dTü ø√ø£ #˚dTü ø√ø£
˙uÀ{Ï q\¢yê&ûï, >=\¢yê&ûï #˚düTø√yê˝≤μ nì H˚q+fÒ ø√|ü+‘√ Hê
ô|s¡T>∑T≈£î+&É ø±kÕÔ |ü>T∑ \ø={≤º&TÉ . ô|s¡T>∑+‘ê ‘êπ>XÊ&ÉT. e{Ϻ n\¢]yê&ÉT.
n˝≤+{Ïyê&ûï ô|[fl #˚dTü ≈£îì mes¡T e÷Á‘·+ düTK |ü&‘É ês¡Tμ n+~. Ä
e÷≥\≈£î sê<Ûë<˚$ #ê˝≤ u≤<Û|ä &ü +ç ~.
ªne÷à? qTe⁄« Ä eTVü‰qTuÛ≤e⁄&çï ‘·÷\Hê&É≥+ uÛ≤e´+ ø±<äT. <Ûsä êàìï
kÕú|æ+#˚+<äT≈£î, n<Ûäsêàìï n+‘·+ #˚ùd+<äT≈£î, •wüߺ\qT s¡øÏå+#·{≤ìøÏ,
<äTwüß\º qT •øÏ+å #·{≤ìøÏ ñ<ä“$¤ +∫qyê&Üj·Tq. n‘·qT q\¢ìyê&ÉHêïe⁄.
Ä q\¢qj·T´ nqTÁ>∑Vü≤+ e\¢H˚ eTVü≤s¡T¸\T ‘·eT˝À e⁄qï Nø£{Ï‘Ós¡\T
‘=\–+#·Tø√>∑T\T>∑T‘·THêïs¡T. n~ qTe⁄« Á>∑V≤æ +∫q≥T¢ ˝Ò<Tä . l eTVü‰\øÏÎì
Vü≤è<äj·÷q ì\T|ü⁄≈£îqï Ä |ü]|üPs¡Tí&ÉT, ‘·q≈£î ‘êHÓ’ ìqTï ô|[fl#˚düT
≈£î+{≤q+fÒ n<˚<√ eTVü‰|ü#ês¡+>± uÛ≤$düTÔqï≥TºHêïe⁄. n+‘·{Ï
n|ü⁄s¡÷|üyTÓ qÆ n<äèwü+º n+<ä]ø° \_ÛdTü +Ô <ë? mìïy˚\ »qà\ ‘·|kü ˛‡ e⁄+fÒ
ø±˙ y˚DT>√bÕ\T&ç nqTÁ>∑V≤ü + \_Û+#·<Tä ....μ n+≥÷ ñ+&É>±H˚ sê<Ûë<˚$
ø£fi¯ófl ø£˙ï{Ï ø±\Te\j·÷´sTT. ø£+sƒ¡+ ø£+|æ+∫b˛sTT+~. ns¡#˚‘·T˝À¢
eTTU≤ìï ø£|ü
≈£îì yÓøÏÿ yÓøÏÿ @&çÃ+~. e÷j·÷>√|æø£ s¡÷|ü+˝À e⁄qï
lø£èwüßí&ÉT eT+<äVü‰dü+ #˚dæ ÄyÓTqT <ä>∑Zs¡≈£î rdüT≈£îì >∑T+&Ó\≈£î
Vü≤‘·TÔ≈£îHêï&ÉT.
sê<Ûä ˇfi¯ófl |ü⁄\ø£]+∫+~.
ÄyÓT≈£î ~yê´qTuÛ÷Ñ ‹ ø£*–+~.
ªø£ècÕí! ø£ècÕíμ n+≥÷qï ÄyÓT #˚‘·T\T ¬s+&É÷ q\¢qj·T´ ø£+sƒêìï
ø£\Te<ä+&É˝≤ #·TfÒXº ÊsTT.
W
 109

|òüT+{≤ø£s¡Tí&ÉT
lø£èwüß&í øç Ï nwü|º ‘ü T· ï\‘√bÕ≥T eTs√ |ü<Vä ‰ü s¡T y˚\eT+~ uÛ≤s¡´\THêïs¡T.
yê]øÏ ˇø=ÿø£ÿ]øÏ |ü~eT+~ #=|ü
q ø=&ÉT≈£î\T |ü⁄{≤ºsT¡ . yês¡+<ä]˝Àq÷
s¡TøÏàD°<$˚ ≈£îe÷s¡T&ÉsTTq Á|ü<Tä ´eTTï&É÷, C≤+ãe‹ ≈£îe÷s¡T&Óq’ kÕ+ãT&É÷
Á|üdæ<äT∆\T.
s¡TøÏàD°<$˚ nqï>±¬sq’ s¡TøÏàøÏ s¡Tø£àe‹ nH˚ ≈£L‘·Ts¡T e⁄+~. Ä ne÷àsTT
Á|ü<Tä ´eTTï&çï e]+∫ ô|[fl #˚dTü ≈£î+~. Ä s¡Tø£àer Á|ü<Tä ´eTTï\≈£î nìs¡T<äT&∆ TÉ
|ü⁄{≤º&TÉ . nìs¡T<äT&∆ ç uÛ≤s¡´ ù|s¡T s√#·q. yêfi¯fløÏ eÁE&ÉT »ìà+#ê&ÉT. j·÷<äe
$HêX¯q+ ‘·sê«‘· Ä e+X¯+˝À $T–*qyê&ÉT eÁE&ÉT ˇø£ÿ&˚.
Á|ü<Tä ´eTTï&ÉT ø£*>±ø£ lø£èwüß&í TÉ ˇø£kÕ] |üPs¡«+ ‘·qT ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü ≈£îqï
ã<äØeHêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. n|ü
&ÉT q\¢qj·T´qT dü+<ä]Ù+#·T≈£îH˚+<äT≈£î
uÛsÑ <¡ ë«E&ÉT, yê©àøÏ, yê´düT&ÉT, >ö‘·eTT&ÉT, ø£X´¯ |ü⁄&ÉT, ø£DT«&ÉT, |üsêX¯sT¡ &ÉT
yÓTT<ä\sTTq eTVü≤s¡T¸\+<äs÷¡ Ä eHêìøÏ yÓfi≤fls¡T. lø£èwüß&í TÉ yêfi¯fl‘√ Ä
s√»+‘ê >∑&bç Õ&ÉT. Ä ‘·sê«‘· ns¡sú êÁ‹y˚fi¯ ãj·T\T <˚] lø£èwüß&í TÉ >∑+>∑≈î£
ñ‘·sÔ +¡ >± yÓ[fl nø£ÿ&É ø=+‘·ùd|ü⁄ düe÷~Û dæ‹ú ˝À e⁄+&ç ‹]– eqdü+<äsÙ¡ q≈£î
ãj·T\T<˚sê&ÉT. Ä düeTj·T+˝À Äj·Tq≈£î ø=ìï n&É$ »+‘·Te⁄\T ªC…’
»j·T >√bÕ\! C…’ »j·T >√$+<ä!μ nì ns¡e&É+ $ì|æ+∫+~. Ä ‘·sê«‘·
ø=+‘·ùd|ü{øÏ Ï u≤D≤\T >∑T#·TÃ≈£îì $\$\˝≤&ÉT‘·÷ |ü⁄\T\÷, <äT|ü
\÷,
110 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

n&É$ |ü+<äT\÷ n≥T>± |üsT¡ >¬ ‘êÔsTT. yê{Ï yÓqø±˝Ò yê{Ïì ‘·sT¡ eTT≈£î+≥÷
ø=+<äsT¡ øÏsê‘·≈î£ \T e#êÃs¡T. s¡ø+Ô£ ø±s¡T‘·Tqï Äj·TT<Ûë\‘√, mÁs¡ì ø£fifl¯ ‘√
#·÷ùd+<äT≈£î uÛj Ñ T· +ø£s+¡ >±ñqï yêfi¯ófl≈£L&Ü Vü≤]dü+ø°sqÔ¡ #˚d÷ü +Ô &É&+É
lø£èwüß&í øç Ï ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–+∫+~.
n+‘·˝À |æXÊ#ê\ Hêj·T≈£î&ÉsTTq |òTü +{≤ø£sT¡ &í TÉ ø£èwüßìí düMT|æ+∫,
<ë{ÏyfiÓ fl¯ uÀ‘·÷ Ä– ‘˚]bÕs¡ #·÷XÊ&ÉT.
ªMT¬ses¡T? mø£ÿ&çøÏ Ç˝≤ yÓ&TÉ ‘·THêïs¡T?μ nì lø£èwüß&í TÉ |òTü +{≤ø£sT¡ &í ïç
n&ç>±&ÉT.
ªy˚TeTT e÷<Ûeä ⁄&çï #·÷ùd+<äT≈£î eT<ÛTä sê q>∑s+¡ yÓfió¯ ‘·THêï+μ nì >=|üŒ>±
#ÓbÕŒ&ÉT |òTü +{≤ø£sT¡ &í TÉ .
ø£èwüß&í TÉ q$« ePs¡T≈£îHêï&ÉT.
|òTü +{≤ø£sT¡ &í TÉ ø£èwüßìí øÏ Ç+ø± ø=+#Ó+ <ä>sZ∑ >¡ ± yÓ[fl ªHêj·THê! qTyÓ«e]y√
Hê≈£î ‘Ó*j·T<äT. ø±ì ˙ s¡÷|ü⁄, ˙ ‘˚»+, ˙ e÷≥ qqTï Äø£≥Tº≈î£ HêïsTT.
<äjT· ‘·\∫ Hê Ä‹<∏ë´ìï d”«ø£]+#·Tμ nì ‘·q u≤D≤ìøÏ >∑T∫Ãe⁄qï e÷+dü|⁄ü
eTTø£ÿqT Äj·Tq≈£î n+~+#ê&ÉT. q\¢qj·T´ e<äq› ≈£î+&Ü Ä e÷+dü+ eTTø£ÿqT
d”«ø£]+∫ ªJeVæ≤+dü m+<äT≈£î #˚dTü HÔ êïe⁄?μ nì |òTü +{≤ø£sT¡ &í ïç n&ç>±&ÉT.
ªkÕ«MT! @ bÕ|ü+ #˚XÊyÓ÷ e÷ø° »qà \_Û+∫+~. á bÕ|æwºæ »qàqT+∫
‘=\–b˛yê\H˚ y˚TeT÷ ø√s¡T≈£î+≥THêï+. n+<äTø√dü+ y˚TeTT #Ój·T´ì
|üP»\T ˝Òe⁄. Ç|ü
&ÉT y˚TeTT »+‘·Te⁄\qT y˚{≤&É≥+ ≈£L&Ü $|òTü ï |üP»
ø√düyT˚ . e÷ eTqdüT˝À¢ e÷<Ûeä ⁄ì ì\T|ü⁄≈£îHêï+. Äj·TqH˚ dü<ë düà]kÕÔ+.
eT<ÛTä s¡ e÷≈£î ÁbÕD+. ø£èwüj í T˚ ´ e÷≈£î düs«¡ +. Äj·TqqT #·÷&Ü\H˚ Ç|ü
&ÉT
b˛‘·THêï+. e÷<Ûeä ⁄&ÉT uÛøÑ dÔ£ Tü \uÛTÑ &Éì n+<äs÷¡ n+{≤s¡T. n+<äTø£ì e÷~
@ eè‹Ô nsTTHê Äj·TqqT uÛøÑ ÔÏ e÷sêZq #˚sT¡ ø√<ä*#ê+. Ä nj·T´ ø£ì|æùdÔ
|òüT+{≤ø£s¡Tí&ÉT 111
#ÓãT‘ê+ `e÷ø° |æXÊ#ê\ s¡÷|ü+ e~*+#·øb£ ˛‘˚ y˚TeTT ˙ »≥Tº e⁄+&ÉeTì.
á ã‘·T≈£î\≈£î ‘·>≥ Z∑ Tº>± JeVæ≤+dü #˚dTü HÔ êï+. Ç~ <√wü+ ø±<äqT≈£î+{≤qTμ
nHêï&É T |ò ü T +{≤ø£ s ¡ T í & É T $qj· T +>±. Ä e÷≥\T $ì lø£ è wü ß í & É T
$dæà‘·T&Éj÷· ´&ÉT. Áù|eT>± |òTü +{≤ø£sT¡ &í ïç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ rdüT≈£îHêï&ÉT. ‘·q ~e´
s¡÷|ü+‘√ n‘·ì eTT+<äT ì*#ê&ÉT.
|òüT+{≤ø£s¡Tí&ÉT Äj·TqqT nH˚ø£ $<Ûë\ düTÔ‹+#ê&ÉT. ‘·q eTqdüT‡˝À
s¡÷|ü⁄ ø£{qºÏ ~e´eT+>∑fid¯ «ü s¡÷bÕH˚ï ‘·q m<äT≥ e⁄qï kÕ«$T˝À <ä]Ù+#·T≈£îì
|òTü +{≤ø£sT¡ &í TÉ dü+‘√wü+‘√ ‘·\eTTqø£\j·÷´&ÉT.
q\¢qj·T´ |òTü +{≤ø£sT¡ &í ç X¯Øsêìï düŒ è•+#ê&ÉT.
yÓ+≥H˚ n‘·ìøÏ ~e´<˚V≤ü + \_Û+∫+~. n‘·ì ø√]ø£ y˚Ts¡ lø£èwüß&í TÉ
n‘·ìøÏ ì‘ê+‘·uøÑÛ ìÔÏ Á|ükÕ~+#ê&ÉT.

W
112 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

bÂ+Á&É≈£îì >∑s¡«uÛÑ+>∑+
ø±o <˚XÊìï bÂ+Á&É≈î£ &ÉT nH˚ sêE>±s¡T |ü]bÕ*düT+Ô &˚yês¡T. Äj·Tq
ñ{Ϻ >∑]«wæ.º <ëìøÏ ‘√&ÉT sêE>±] ÁbÕ|üø+£ dü+bÕ~+#·T≈£îH˚+<äT≈£î Äj·Tq
nqT#·sT¡ \T ø=+<äsT¡ ªqTe⁄« yêdüT<˚e⁄&Ée⁄. qTM« Á|ü|+ü #êìï ñ<ä]∆ +#·
{≤ìøÏ ne‘· ] +#êe⁄. qTe⁄« ˝Ò ø £ á dü è wæ º ˝Ò < ä T μ nì |ü < ˚ | ü < ˚
bı>∑T&ÉT‘·T+&˚yês¡T.
|æ∫Ãe÷sêE bÂ+Á&É≈î£ &ÉT n<ä+‘ê ì»y˚T nqT≈£îì bı+–b˛‘·T+&˚yê&ÉT.
sêqTsêqT ‘êH˚ yêdüT<˚e⁄&çqqï n_ÛÁbÕj·T+ Äj·Tq˝À ã\|ü&ç b˛sTT+~.
ˇø£kÕ] ˇø£ <ä÷‘·qT |æ*∫ ªH˚qT |üèB∏«Û |ü‹ì, düø\£ #·sê#·s¡ Jeø√{Ïì
s¡ø+åÏ #˚ \ø£å ´+‘√H˚ H˚qT ne‘·]+#êqT. H˚qT ø£sT¡ DÏ+#˚ <˚e⁄&çï. n+<äTø£H˚
qqTï n+<äs÷¡ yêdüT<˚e⁄&Éì |æ\TdüTHÔ êïs¡T. ø±ì, Áy˚|˝ü ˝¢… À ˇø£ >=\¢|\æ y¢ ê&ÉT
Hê ù|s¡T ô|≥Tº≈î£ ì, Hê ∫Vü‰ï\qT <Û]ä +∫, qqTï nqTø£]dü÷Ô Á|ü»\qT
yÓ÷dü+ #˚dTü qÔ ï≥Tº ‘Ó\Tk˛Ô+~. n~ Hê≈£î #ê˝≤ nee÷qø£s+¡ >± e⁄+~.
n‘·qT Ç|üŒ{Ïø¬ H’ ê ‘·q ‘·|
ü ‘Ó\TdüT≈£îì ù|s¡Te÷s¡TÃ≈£îì Hê ∫Vü‰ï ˝…q’
X¯+KT#·Áø±\qT $&ç∫ô|{Ϻ qqTï ÄÁX¯sTT+#·≥+ eT+∫~. eTq+ #Ó|Œæ q≥Tº
#˚ùdÔ n‘·&ïç ø£$å T+#·&ÜìøÏ H˚qT dæ<+∆ä >± e⁄HêïqT. ˝Ò<ë n‘·qT Hê‘√
|ü+‘êìøÏ ~–‘˚ H˚qT n‘·ì‘√ j·TT<ä+∆ #˚jT· ≥+, n‘·&ïç ø±\sêj·T≥+
bÂ+Á&É≈î£ ì >∑s«¡ uÛ+Ñ >∑+ 113
‘·<´ä∏ +. qTe⁄« yÓ[fl Ä j·÷<äe&ç+uÛ≈Ñ î£ &çï ø£\TdüT≈£îì Hê Ä»„ n‘·ìøÏ #Ó|
ü μ
nHêï&ÉT.
Á|üuTÑÛ e⁄ Ä»„yT˚ s¡≈î£ <ä÷‘· <ë«sêe‹øÏ yÓfi≤fl&ÉT. q+<äjT· XÀ<ä\T, Ç‘·s¡
j·÷<äe Á|üeTTKT\‘√ ø=\Te⁄r]e⁄qï lø£èwüß&í ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl eT+∫#Ó&\¶É T
Ä˝À∫+#·≈£î+&Ü n+<ä] düeTTU≤q bÂ+Á&Éø£ eTVü‰sêE ù|\eTqï≥Tº
Áù|˝≤&ÉT. bÂ+Á&É≈î£ ì >∑s√«≈£î\Ô T $qï lø£èwüß&í TÉ n\y√ø£>± ªMT Á|üuTÑÛ e⁄\
yê]ì j·TT<ë∆ìøÏ dæ<+∆ä >± e⁄+&ÉeTqT. mes¡T me]ì X¯sD ¡ T y˚&TÉ ‘ês√
n|ü
&ÉT ‘Ó\TdüT+Ô ~ ˙≈£îμ nHêï&ÉT.
Ä yÓ+≥H˚ <ä÷‘· ‘·q <˚XÊìøÏ ‹]–yÓ[fl bÂ+Á&É≈î£ ìøÏ »]–q<ä+‘ê
#ÓbÕŒ&ÉT.
bÂ+Á&É≈î£ &ÉT ñÁ>∑T&Éj÷· ´&ÉT.
j·TT<ë∆ìøÏ dæ<e∆ä Tj·÷´&ÉT.
lø£èwüß&í TÉ s¡D√‘ê‡Vü≤+‘√ ø±oq>∑s+¡ #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. bÂ+Á&É≈î£ &ÉT s¬ +&ÉT
nøåöVæ≤DT\ ã\+‘√ ø£èwüßí&ç MT<ä≈£î yÓfi≤fl&ÉT. ø£èÁ‹eT X¯+KT#·Áø£>∑<ë
K&ÜZ \ ‘√, $+{Ï ‘ √, le‘· ‡ +‘√, øödü T Ô u Û Ñ e TDÏ ‘ √, eqe÷*ø£ ‘ √
>∑sT¡ &É<«äÛ »yÓT‹Ôq s¡<+ä∏ møÏÿ ‘·qMT~øÏ edüTqÔ ï |”‘ê+ãs¡<ëÛ ] bÂ+Á&É≈î£ &çï
#·÷dæ, yÓ÷Vü≤qe+• |üø|£ øü £ qyê«&ÉT.
bÂ+Á&É≈î£ &ÉT n#·T´‘·T&ç MT<ä≈î£ s¡øs£ ø¡ ±\ Äj·TT<Ûë\T Á|üj÷Ó –+#ê&ÉT.
ø√|ü+‘√ ø£+|æ+∫q >√$+<äT&ÉT bÕ+#·»q´+ |üP]+#ê&ÉT. ~yê´ÅkÕÔ\T
dü+~Û+#ê&ÉT. s¡Ds¡+>±ìï ø£D
å ≤\MT<ä HÓ‘T· {Ô eÏ Tj·T+ #˚XÊ&ÉT. Ä ‘·sT¡ yê‘·
q\¢qj·T´ Á|üj÷Ó –+∫q #·Áø±j·TT<Û+ä yÓ\T>∑T\T $s¡õeTTà‘·÷ <ä÷düT≈£îyÓ[fl
bÂ+Á&É≈î£ ì ‘·\qT q]øÏ+~.
bÂ+Á&Éø£ yêdüT<˚e⁄&ÉT H˚\≈£L˝≤&ÉT.
114 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

e÷‘·‡s¡´+‘√HÓH’ ê ì‘·´+ lø£èwüßìí ∫Vü‰ï\T <Û]ä +∫ nqTø£Då + Äj·TqqT

düà]+#·T≈£î+≥÷ ñ+&É&+É e\¢ bÂ+Á&É≈î£ &çøÏ eTTøÏÔ \_Û+∫+~.
‘·+Á&çì dü+Vü≤]+∫q lø£èwüß&í ç MT<ä |ü>∑ rs¡TÃ≈£îH˚+<äT≈£î bÂ+Á&Éø£
yêdüT<˚e⁄&ç ≈£îe÷s¡T&ÉT düT<äøDåÏ T&ÉT eTùV≤X¯«s¡T&çï Äsê~Û+#ê&ÉT. Ä ‘·sT¡ yê‘·
n–ï<˚e⁄&çï ñbÕdæ+∫, n‹;Ûøs£ +¡ >± e⁄+&˚ ˇø£ ø£è‘·´qT ø£*Œ+∫ <ë«sêe‹
ô|ø’ Ï |ü+bÕ&ÉT.
n~ Á>∑Væ≤+∫ lø£èwüßí&ÉT #·Áø±j·TT<Ûëìï e~˝≤&ÉT. Ä #·Áø±j·TT<Ûä+
ø±+‘·T\T ∫eTTà≈£î+≥÷, ì|ü
\T ø£≈î£ ÿ‘·÷ yÓ[fl ø£è‘·´‘√ ‘·\|ü&+ç ~.
ø£è‘·´ ìØ«s¡´yÓT+Æ ~.
Ä yÓ+≥H˚ n~ yês¡D≤dæøÏ b˛sTT ‘·qqT düèõ+∫q düT<äøÏåDT&çï
$T+π>dæ+~.
q>∑sêqï+‘ê uÛdÑ àü + #˚d+æ ~.

W
 115

ø£èwüßí&ÉT ` ≈£î#˚\T&ÉT
|üPs¡«+ <Ûsä à¡ e‘·‡\T&Óq’ ˇø£ Áu≤Vü≤àDT&ÉT+&˚yê&ÉT. Äj·Tq ù|s¡T ≈£î#˚\T&ÉT.
#ê˝≤ ù|<äyê&ÉT. ãVüQ≈£î≥T+;≈£î&ÉT. ˝…øÿ£ ˝Òq+‘·eT+~ dü+‘êq+. <ë+‘√
Äj·Tq nqTuÛ$Ñ +#·ì <äT'K+ ˝Ò<Tä . n≥Te+{Ï dæ‹ú ˝À ≈£L&Ü Äj·Tq ø±ì,
Äj·Tq uÛ≤s¡´ø±ì me]˙ #˚sTT#ê∫ @MT n&çπ>yês¡T ø±<äT. |ü+&√
|ü∫Ãø±jÓ÷ @~ \_ÛùdÔ n<˚ ‹+≥÷ s√E\T yÓfifl¯ BdüT≈£î+≥T+&˚yês¡T.
lø£èwüß&í TÉ ≈£î#˚\Tì ∫qïHê{Ï$TÁ‘·T&ÉT. kÕ+B|ü⁄ì e<ä› Ç<äs› ÷¡ ø£*dæ
#·<Tä e⁄≈£îHêïs¡T. ø£èwüß&í TÉ øÏ ≈£î#˚\T&É+fÒ ÁbÕD+. Äj·Tq |ü≥¢ m|ü
&É÷
Ä<äs+¡ >± ñ+&˚yê&ÉT.
ø£èwüßìí ø£<\ä∏ ÷, ©\\÷ $qï|ü
&É˝≤¢ ≈£î#˚\T&ÉT |üse¡ •+∫b˛‘·T+&˚yê&ÉT.
ø£èwüßìí ‘√ ‘·q≈£îqï ùdïVü≤+ >∑T]+∫, kÕVü≤#·s´¡ + >∑T]+∫ ≈£î#˚\T&ÉT uÛ≤s¡´≈£î
‘·s#¡ ÷· #ÓãT‘·T+&˚yê&ÉT.
ˇø£kÕ] ≈£î#˚\T&çu≤Û s¡´ ª|æ\\¢ T Äø£*‘√ qø£qø£˝≤&ÉT‘·THêïs¡T. ø£˙ïfi¯fl‘√
ô|<äe⁄\T ‘·&TÉ |ü⁄≈£î+≥÷ ÁbÕD≤\T ì\u…≥Tº≈î£ +≥THêïs¡T. |ü⁄{Ïqº |æ\\¢ ≈£î
|üf&º… qÉ ï+ ≈£L&Ü ô|≥º˝ìÒ <äTs¡<èä wüeº +‘·Tsê*ì. yêfi¯fl ø£cÕº\qT #·÷&É˝øÒ £
n+≥THêïqT`MT $TÁ‘·T&ÉT ø£èwüßí&çøÏ #Ó|ü
≈£î+fÒHÓ’Hê eTq u≤<Ûä\T
rs¡T‘êj˚TyÓ÷! ˇø£kÕ] yÓ[fl MT u≤\´ düKT&çì ø£\e≈£L&É<÷ä ! Äj·Tq
eTq Çø£ÿ≥T¢ rs¡TkÕÔ&qÉ ï qeTàø£+ Hê≈£î+~μ n+~.
116 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

≈£î#˚\T&ÉT, uÛ≤s¡´ #Ó|Œæ q<ä+‘ê $Hêï&ÉT.

uÛÀ>∑uÛ≤>±´\ø√dü+ ø±ø£b˛sTTHê dü+kÕs¡kÕ>∑sêìï <ë≥{≤ì¬ø’Hê Ä
eTVü‰qTuÛ≤e⁄&çï <ä]Ù+#·T≈£î sêe&É+ eT+∫<˚qqT≈£îHêï&ÉT. ø±˙, <˚e⁄&çï,
ô|<ä*› ï, |æ\*¢ ï #·÷ùd+<äT≈£î yÓfifl‚ ≥|ü
&ÉT e{Ϻ #˚‘T· \‘√ yÓfifl¯ ≈£L&É<+ä {≤s¡T.
eT] ø£èwüuí >ÑÛ y∑ êqTìøÏ#Ã˚ +<äT≈£î ‘·q <ä>sπZ∑ eTT+~?
Ä $wüj÷· H˚ï uÛ≤s¡´≈£î #ÓbÕŒ&ÉT.
Ç<äs› ÷¡ ˙s¡d|ü &ü ܶsT¡ .
Ç+‘·˝À ÄyÓT |æ\˝¢ À¢ ˇø£&TÉ <√ôd&ÉT n≥T≈£î\‘√ ˝À|ü*øÏ e#êÃ&ÉT.
mø£ÿ&ç$sê nì n&ç–‘˚ Ä≥˝À >¬ \T#·T≈£îHêïqHêï&ÉT.
Ä n≥T≈£î*ï #·÷&É>±H˚ ÄyÓT≈£î yÓTs¡T|ü⁄˝≤+{Ï Ä˝À#·q e∫Ã+~. ø±dæì
n≥T≈£î*ï |æ\\¢ ≈£î ô|{Ϻ $T–*q$ uÛsÑ Ô¡ ñ‘·ØÔ j·T+ ø=+>∑T˝À eT÷≥ø£{+ºÏ ~.
yê{Ïì rdüT≈£îì ≈£î#˚\T&ÉT <ë«sêe‹øÏ yÓfi≤fl&ÉT. rsê nø£ÿ&çøÏ yÓfi≤flø£
ø£èwüß&í ïç m˝≤ ø£\TdüTø√e≥+ nqï dü+<˚V≤ü + ø£*–+~. M~Ûq b˛‘·Tqï ˇø£
ô|<ä›eTìwæì Ä|æ n&ç>±&ÉT. Äj·Tq qe⁄«‘·÷ ªnj·÷´! Äj·TqqT
<ä]Ù+#·Tø√e&É+ n+‘· düT\uÛ+Ñ >± »]π> |üì ø±<äT. Äj·Tq≈£î nwü|º ‘ü T· ï˝Ò
ø±≈£î+&Ü eTs√ |ü<äVü‰s¡Ty˚\eT+~ ÇwüºdüKT\THêïs¡T. Äj·Tq m|ü
&ÉT
mø£ ÿ &É T +{≤&√ me«]ø° ‘Ó © <ä T . Äj· T q m|ü Œ {Ï ø £ | ü
&É T Çø£ ÿ &˚
e⁄+{≤&ÉqTø√e≥+ ≈£L&Ü bıs¡bÕfÒ! Çø£ÿ&Ü e⁄+{≤&ÉT, nø£ÿ&Ü e⁄+{≤&ÉT.
ˇπødüeTj·T+˝À nH˚ø#£ √≥¢ Ä&ÉT‘·÷, bÕ&ÉT‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. me]øÏ yês¡T
Äj·Tq Hêyê&É+fÒ Hêyê&ÉqT≈£î+{≤s¡T. ìC≤ìøÏ n+<ä]yê&É÷ Äj·Tq.
n+<äìyê&ÉT ≈£L&Ü Äj·TH˚! »>∑Hêï≥ø£dü÷Á‘·<Ûë]. ø£s¡à<Ûäs¡à #·Áø£e]Ô.
©˝≤e÷qTwü $ Á>∑ V ü ≤ dü « s¡ ÷ |ü ⁄ &É T . Äj· T q ©\˝Ò ©\\T. ø£ + {Ï ø Ï
ø£ì|ædTü qÔ ï<ä+‘ê Äj·Tq ∫~«˝≤düyT˚ μ nHêï&ÉT.
ø£èwüß&í TÉ ` ≈£î#˚\T&ÉT 117
Ä e÷≥\T $q>±H˚ ≈£î#˚\T&ÉT Äq+<ä+‘√ bı+–b˛j·÷&ÉT. ø£èwüß&çï
}Væ≤+#·T≈£î+≥÷ ø£fiËfl<äT≥ ì\T|ü⁄≈£î+≥÷ uÛÑøÏÔ |üPs¡«ø£+>± #˚‘·T\T
CÀ&ç+#ê&ÉT.
‘·qàj·T‘·«+ qT+∫ ‘˚sT¡ ≈£îì ø£fió¯ fl ‘Ó]#˚d]ü øÏ m<äT≥ lø£èwüß&í TÉ ! e+–
Äj·Tq bÕ<ë\qT ø£fifl¯ ø£<Tä ≈› î£ +<ëeTH˚ ˝À|ü˝Ò ≈£î#˚\T&çï ø£èwüß&í TÉ <ä>sZ∑ ≈¡ î£
rdüT≈£îì >±&ÛÜ*+>∑q+ #˚düT≈£îHêï&ÉT. ‘·q eT+~sêìøÏ rdüT≈£îb˛sTT
eTsê´<ä\T #˚dæ Äj·Tìï ‘·q‘√bÕfÒ ‘·q |ü≥TºbÕqTŒMT<äH˚ ≈£Ls√Ãu…≥Tº≈î£ ì
≈£îX¯\Á|üX¯ï\T y˚kÕ&ÉT. Ä ‘·s¡Tyê‘· #ê˝≤ùd|ü⁄ ∫qïHê{ÏeTT#·Ã≥T¢
#Ó|
ü ≈£îHêïs¡T. ø£èwüßìí düsd¡ qü ≈£Ls¡TÃqï ≈£î#˚\T&çï #·÷dæ n+<äs÷¡ Äj·Tq
|ü≥¢ n$T‘· >ös¡e+ #·÷bÕs¡T.
≈£î#˚\T&ÉT Ä Äq+<ëìï nqTuÛ$Ñ düT+Ô &É>± ø=+f…øè£ wüß&í TÉ Áù|eT>± ªÇ+‘·≈L£
Hêø√dü+ qTy˚«+ rdüTø=#êÃe⁄ $TÁ‘·e÷?μ nì #·qTe⁄>± n&ç>±&ÉT.
≈£î#˚\T&ÉT e÷{≤¢&˝É <Ò Tä . dæ>T∑ ‘Z √ ‘·\e+#·T≈£îHêï&ÉT. ‘·qT ‘Ó∫Ãq n≥T≈£î*ï
Ä eTVü‰qTuÛ≤e⁄&çøÏ ø±qTø£>± Çe«&ÜìøÏ Äj·Tq≈£î eTqkı|üŒ˝Ò<Tä . Ç+‘·
Ä<äsD¡ #·÷|ü⁄‘·Tqï u≤\´düKT&çøÏ ‘·ì#˚Ã~ |æ&ø¬ç &ÉTn≥T≈£î˝≤?
‘·q˝À ‘·qT u≤<Û|ä &ü ܶ&TÉ .
øπ X¯e⁄&ÉT n~ Á>∑V≤æ +∫ ≈£L&Ü ªHêø√dü+ @MT rdüT≈£îsê˝Ò<ë?μ nì eT∞fl
eT∞fl n&ç>±&ÉT.
ªù|<äyê&çï, n<äèwüºV”≤qT&çï, ˙≈£î H˚H˚$Te«>∑\qT ø£qïj·÷´?μ nqï≥Tº
≈£î#˚\T&ÉT Äj·Tq e+ø£ #·÷XÊ&ÉT. Äj·Tq˝≤ #·÷dü÷Ô e⁄+&É>±H˚ ø£èwüß&í TÉ
Äj·Tq ñ‘·ÔØj·T+ #Ós¡>∑Tqe⁄qï n≥T≈£î\ eT÷≥qT $|æŒ >∑Tô|Œ{˝ÀøÏ
rdüT≈£îì H√{À¢ y˚dTü ≈£îì ªÄVü‰ @$Ts¡T∫μ n+≥÷ eTT]dæb˛‘·÷ eT]ø=ìï
118 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

rdüTø√uÀj·÷&ÉT. n~ #·÷dæq s¡TøÏàD°<$˚ uÛsÑ Ô¡ #˚sTT|ü≥Tº≈î£ ì düTìï‘·+>±

yê]+∫+~. ø£èwüß&í TÉ ∫qï>± qyê«&ÉT.
Ä sêÁ‹øÏ ≈£î#˚\T&ÉT ø£èwüeí T+~s¡+˝ÀH˚ e⁄+&ç eTs¡THê&ÉT $TÁ‘·Tìe<ä›
ôd\e⁄ rdüT≈£îì dü«Á>±e÷ìøÏ ‹]– yÓfi≤fl&ÉT. ‘√ebı&ÉT>∑THê ø£èwüßí&ç
W<ës¡´y˚T >∑Ts¡T≈Ô î£ e∫Ã+~. düsπ «X¯«s¡T&Óq’ lø£èwüß&í TÉ ‘·qqT Äj·Tq düsd¡ qü
≈£Ls√Ãu…≥Tºø√e≥+, ø=dü] ø=dü] ‹ì|æ+#·&+É , ∫qïHê{Ï ø£ãTs¡T¢ #Ó|Œü &É+,
ìs¡Tù|<äHÓ’q ‘·qqT >±&ÛÜ*+>∑q+ #˚düTø√&É+ Äj·Tq >=|üŒ>±˙ ‘·q
>=ù|ŒeTT+~.
ªme] bÕ<ë\qT ÄÁX¯sTT+∫ ùd$+∫ ‘·]+#ê\ì Á|ü»\+<äs¡÷
ø√s¡T≈£î+{≤s√ Ä <˚e⁄&˚ ‘·q ø±fi¯ófl ø£&–ç Ä ˙{Ïì ‘·q •s¡dTü ‡q #·\T¢≈î£ Hêï&ÉT.
Ç+‘·ø£+fÒ Hêπø+ ø±yê*? Hê≈£î ÄdüTÔ\ø£ÿπs¢<äT, n~Ûø±s¡+ nø£ÿπs¢<äT.
uÛÀ>∑u≤Û >±´\ø£ÿsπ <¢ Tä . eTDÏeTj·T s¡‘ï· Vü‰sê\ø£ÿsπ <¢ Tä . Ä eTVü‰qTuÛ≤e⁄&ç <äjT·
e⁄+fÒ #ê\Tμ nì |ü<˚ |ü<˚ nqT≈£îHêï&ÉT.
n˝≤ nqT≈£î+≥÷H˚ }s¡T #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. ø±˙ ∫Á‘·+! m+‘· yÓ~øÏHê
‘·q Ç\T¢ ø£ì|æ+#·˝<Ò Tä .
‘·q Ç\T¢ e⁄+&Ü*‡q #√≥ ˇø£ eTVü‰ ÁbÕkÕ<ä+ ø£ì|æ+∫+~. s¡øøå£ £
Ñ T\T ø±|ü˝≤ e⁄Hêïsê sTT+{Ïø.Ï <ë] ‘·|Œæ e#êÃH˚y÷Ó qì n≥÷ Ç≥÷
uÛ≥
|ü]øÏ+∫ #·÷XÊ&ÉT.
ø=+<äsT¡ düT+<äsê+>∑T\T eT+>∑fiy¯ ê<ë´\‘√ e∫à Äj·Tq≈£î kÕ«>∑‘+·
#Ó|Œæ ˝À|ü\≈£î rdüT≈£îyÓfi≤fls¡T. Ç+‘·˝À Äj·Tq uÛ≤s¡´ m<äTs=∫Ã+~. kÕø屑·÷Ô
leTVü‰\øÏν≤ e⁄+~. Äj·Tq≈£î ns¡´È bÕ<ë´<äT\T düeT]Œ+∫+~.
n<ä+‘ê #·÷düTqÔ ï ≈£î#˚\TìøÏ ø£˝À yÓw’ eíü e÷jÓ÷ nì|æ+∫+~.
ø£èwüß&í TÉ ` ≈£î#˚\T&ÉT 119
ø£èwü<í sä Ù¡ q+ e˝Ò¢ Ç≥Te+{Ï eTVü≤<ÓX’ «¯ s¡´+ ‘·q≈£î \_Û+∫+<äì uÛ≤$+∫
Äj·Tq≈£î •s¡kÕ eTqkÕ e+<äq+ #˚XÊ&ÉT. ◊X¯«s¡´+ e∫Ã+~ ø£<ë nì
m≥Te+{Ï eTH√$ø±sê\÷ bı+<ä≈î£ +&Ü, n‹X¯jT· + ˝Ò≈î£ +&Ü, nVü≤+ø±s¡+
˝Ò≈î£ +&Ü ìs¡à\yÓTqÆ eTqdüT‡‘√ ø£èwü<í e˚ ⁄&çï dü<ë <Ûë´ìdü÷Ô ø±\+ >∑&bç Õ&ÉT.

W
120 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

qs¡ø±düTs¡T&ÉT
|üPs¡«+ qs¡≈î£ &ÉH˚ ˇø£ sêø£då Tü &ÉT ÁbÕ>√®‹wü|⁄ü sêìï |ü]bÕ*düT+Ô &˚yê&ÉT.
n‘·qT ˇø£kÕ] <˚e˝Àø£+ MT<ä≈î£ <ä+&Ó‹yÔ [Ó fl <˚e‘·\qT ∫sê≈£î |ü]#ê&ÉT.
eTùV≤+Á<äT&çï neTsêe‹ qT+∫ ‘·]$Tø={Ϻ uÛeÑ Hêìï kÕ«BÛq+ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
Ç+Á<äT&ç dæ+Vü‰düHêìï n~Ûwæ˜+#ê&ÉT. n‘·ì ìyêkÕìï <√#·T≈£îHêï&ÉT.
<˚eø±+‘·\qT #Ós¡ã{≤º&ÉT. $X¯«ø£s¡à ≈£îe÷¬sÔqT ã+~Û+#ê&ÉT. me]ø°
ø£qã&ÉìM, mes¡÷ ø√s¡sêìM nsTTq n~‹ ≈£î+&É˝≤\qT n|üV≤ü ]+#ê&ÉT.
es¡TD#·ÃÁ¤ ‘êìï eX¯|sü #¡ T· ≈£îHêï&ÉT. eTDÏ|sü «¡ ‘êìï kÕ«BÛq+ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
n~ #ê\ø£ ‘·qqT ‘êqT ˝ÀπøX¯«s¡Tì>± Á|üø{£ +Ï #·T≈£îHêï&ÉT. |ü<ëÛ ï\T>∑T
˝Àø±˝À¢q÷ $•wüyº TÓ qÆ ~ @~ e⁄Hêï n~ ‘·q |üs+¡ ø±yê\ì sêø£då Tü \qT
Ä<˚•+#ê&ÉT. n‘·ì Ä»„ y˚Ts¡≈î£ sêø£då Tü \T |ü<Vä ‰ü s¡Ty˚\ ˇø£ e+<äeT+~
>∑+<Ûsä «¡ ø£q´\q÷, \ø£eå T+~ j·Tø£øå ±+‘·\q÷, eT¬s+<äs√ øÏHïÓ s¡ dæ<∆ä kÕ<Û´ä
$<ë´<Ûsä ¡ düT+<äsT¡ \q÷ ã+~Û+∫ ‘Ó#êÃs¡T.
qs¡ø±düTs¡T&ÉT ÁbÕ>√®‹wü|⁄ü s¡+ bı*y˚Ts¡˝À¢ Hê\T>∑TyÓ|’ ⁄ü ˝≤ eTTsêdüTs¡T&ÉT,
Vü≤j·TÁ^e⁄&ÉT, ìdüT+<äT&ÉT, |ü+#·»qT&ÉT nH˚ q\T>∑Ts¡T Ms¡T\qT s¡ø≈å£ î£ \T>±
ìj·T$T+#ê&ÉT.
qs¡≈î£ &ÉT ˇø£kÕ] ã<äØeHêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É j·T»„j÷· >±\T #˚dTü qÔ ï
eTTqT\ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ªj·÷>±\˙ï Çø£MT<ä≥ Hê ù|s¡TMT<ä »s¡>±*μ nì
qs¡ø±düTs¡T&ÉT 121
ÄC≤„|æ+#ê&ÉT.
eTTqT\T n+<äT≈£î n+^ø£]+#·˝Ò<äT. eT+&ç|ü&çq qs¡≈£î&ÉT yê]
j·T»„XÊ\\qT ‘·>T∑ \u…{+ºÏ #ê&ÉT. j·T»„y~˚ ø£\qT H˚\eT≥º+ #˚sTT+#ê&ÉT.
j·T»„≈î£ +&Ü\qT HêX¯q+ #˚sTT+#ê&ÉT.
eTTì|ü‘T· ï\qT rÁe+>± nee÷q|ü]#ê&ÉT.
e•wüº, yêeT<˚e, ø£|æ\, ø£X¯´|ü, <ÛÍeT´, uÛÑs¡<ë«»eTTqT\T qs¡≈£î&ç
nø£è‘ê´\T düV≤æ +#·˝øÒ £ <ë«sêe‹øÏ yÓ[fl lø£èwüß&í ç <ä>sZ∑ ¡ yÓTTs¡ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡T.
eTùV≤+Á<ä T &É T ≈£ L &Ü ø£ è wü ß í & ç ï <ä ] Ù+#· T ≈£ î ì <˚ e ‘· \ ø£ c Õº \ T
$qï$+#·T≈£îHêï&ÉT. n+‘ê $qï ‘·sT¡ yê‘· lø£èwüß&í TÉ qs¡ø±düTs¡ dü+Vü‰sêìøÏ
ìX¯ÃsTT+#ê&ÉT.
Äj·Tq >∑sT¡ &ÉyêVü≤q+ møÏÿ ãj·T\T<˚sT¡ ‘·T+fÒ dü‘´· uÛ≤eT ªkÕ«MT! H˚q÷
j·TT<äs∆ +¡ >±ìøÏ ekÕÔqTμ n+~.
lø£èwüß&í TÉ dü‘´· uÛ≤eTqT n≈£îÿq #˚sT¡ Ã≈£îì ªdüeTs¡u÷ÑÛ $T sêCÀ<ë´qeq+
ø±<äT. eTVü‰uÛÑj·T+ø£s¡+>± e⁄+≥T+~. qs¡≈£î&ç‘√ j·TT<ä∆+ #Ój·÷´\H˚
Ä˝À#·q e÷qTø√μ nì #ÓbÕŒ&ÉT.
ø±ì dü‘´· uÛ≤eT $q˝Ò<Tä .
ø£èwüßí&É÷ dü‘·´uÛ≤e÷ Ç<äs› ÷¡ ÁbÕ>√®´‹wü|ü⁄s¡+ yÓfi≤fls¡T.
ø£èwüß&í TÉ ‘·q øöyÓ÷<äø‘Ï √ ÁbÕ>√®´‹wü|⁄ü s¡ ÁbÕø±sê\qT |æ+&ç #˚XÊ&ÉT.
‘·q düT<äsÙ¡ q+‘√ nø£ÿ&ç n–ï es¡TD ÁbÕø±sê\qT <Û«ä +dü+ #˚XÊ&ÉT. ‘·q
K&É+Z ‘√ ø±e*yê]ì H˚\≈£L˝≤Ã&ÉT.
bÕ+#·»q´ <Û«ä ì $ì eTTs¡T&ÉT Vü≤&É*b˛j·÷&ÉT. Á‹X¯S\+ rdüT≈£îì
ø£èwüß&í ‘ç √ ‘·\|ü&ܶ&TÉ . n|ü
&ÉT »]–q j·TT<ä+∆ ˝À lø£èwüß&í TÉ Ä ndüTs¡Tì
122 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

Á‹X¯S˝≤ìï eT÷&ÉT eTTø£ÿ\T #˚XÊ&ÉT. ‘·\\T ◊~+{Ï˙ q]πøXÊ&ÉT.

eTTsêdüTs¡T&ÉT H˚\≈£L\≥+ #·÷dæ n‘·ì ≈£îe÷s¡T\T ‘êÁeTT&ÉT, ns¡TDT&ÉT
nH˚yês¡T lø£èwüßìí m~]+#ês¡T. yêfi¯Sfl j·TeTdü<Hä êìøÏ yÓfi≤fls¡T.
‘·q yêfi¯fl+<äs÷¡ Vü≤‘·T\e⁄‘·THêïs¡ì ‘Ó\TdüT≈£îì qs¡≈î£ &ÉT dü«j·T+>±
düeTs¡s+¡ >∑+˝ÀøÏ ~>±&ÉT.
qs¡≈£îì #·÷&É>±H˚ dü‘·´uÛ≤eT˝À rÁes√wü+ ø£*–+~.eTT≈£î+<äT&ç
<ä>sZ∑ q¡ T+∫ $\T¢ n+<äT≈£î+~. $\T¢ n+<äTø√>±H˚ Ms¡, X¯è+>±s¡, uÛj
Ñ T· ,
söÁ<ä s¡kÕ\˙ï ÄyÓTqT ÄÁX¯sTT+#êsTT. n|üPs¡«‘˚»+‘√ ÄyÓT Á|üø±•+∫+~.
n|ü
&ÉT »]–q j·TT<ä+∆ ˝À qs¡≈î£ ì ôdq’ ´+ #ê˝≤ qwüyº TÓ +Æ ~.
qs¡ø±düTs¡T&ÉT 123
ªÄ&É|\æ q¢ T n&ÉT¶ ô|≥Tº≈î£ ì ÄyÓT #˚‘· j·TT<ä+∆ #˚sTTdü÷,Ô qTe⁄« yÓqTø£
yÓqTø£ qøÏÿ e⁄Hêïe⁄ - qTeP« jÓ÷<ÛäT&Éy˚?μ nì qs¡≈£î&ÉT lø£èwüßí&çï
‘·÷\Hê&Ü&ÉT.
>√$+<äT&ÉT Ä e÷≥\≈£î ø√|ü–+∫ qs¡≈î£ &ç MT<ä, n‘·ì ôdq’ ´+ MT<ä
nH˚ø£ ~yê´ÅkÕÔ\T Á|üj÷Ó –+#ê&ÉT.
Ä nÅkÕÔ\e\¢ #ê˝≤eT+~ ÁbÕD≤\T ø√˝ÀŒj·÷s¡T. nH˚øy£ \˚ @qT>∑T\T,
>∑TÁsê\T rÁe+>± >±j·T|ü&ܶsTT. yÓTT‘·+Ô mquÛ’… Hê\T>∑Ty˚\ eT+~ sêø£då Tü \T
Vü≤‘·T\j·÷´s¡T.
Ä ‘·sT¡ yê‘· lVü≤] qs¡≈î£ &çMT<ä≈î£ ‘·q #·Áø±j·TT<Ûëìï Á|üj÷Ó –+#ê&ÉT.
eTs¡Tø£D
å + qs¡≈î£ ì ‘·\ H˚\≈£î ˇ]–+~.
lø£èwüßí&ÉT qs¡ø±düTs¡ uÛÑeq+˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫ nø£ÿ&É ã+B˝…’ e⁄qï
sê»|ü⁄Á‹ø£\≈£î $eTTøÏÔ ø£*–+#ê&ÉT.
Ä ‘·sT¡ yê‘· dü‘´· uÛ≤e÷düyT˚ ‘·T&Ó’ lø£èwüß&í TÉ Ç+Á<ä˝Àø±ìøÏ yÓ[fl qs¡≈î£ ì
uÛeÑ q+˝À <=]øÏq n~‹ ≈£î+&É˝≤\qT n~‹øÏ Ç#êÃ&ÉT. ÄyÓT lø£èwüßìí
düs«¡ $CÒ‘>· ± B$+∫+~. dü‘´· uÛ≤eT≈£î ì‘·´j·Te«q+ ì*∫ e⁄+&˚≥≥Tº
es¡+ Á|ükÕ~+∫+~.

W
124 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

u≤D≤düTs¡T&ÉT
ø£èwüß&í øç Ï s¡TøÏàDÏ, C≤+ãe‹, dü‘´· uÛ≤eT, ø±[+~, $TÁ‘·$+<ä, Hê>∑ïõ‹,
uÛÁÑ <ä, \ø£D
å mqeT+&ÉT>∑Ts¡T sêDT\T, Ms¡Tø±ø£ eTs√ |ü<Vä ‰ü s¡T y˚\eT+~
uÛ≤s¡´\T ñHêïs¡T. |ü≥eº TVæ≤wæ s¡TøÏàDÏøÏ Á|ü<Tä ´eTTï&ÉT, #ês¡T<Ûw˚ ßü &í TÉ , düT<Ûw˚ ßü &í TÉ ,
#ês¡T<˚e⁄&ÉT, düT#ês¡Te⁄, #ês¡T>∑T|ü⁄&Ô TÉ , uÛÁÑ <ä#ês¡Te⁄, #ês¡TuÛÁÑ <äT&ÉT, $#ês¡Te⁄,
#ês¡Te⁄ - nì |ü~eT+~ ø=&ÉT≈£î\T ø£*>±s¡T. Ç˝≤π> $T–*q @&ÉT>∑Ts¡T
sêDT\≈£î |ü<d˚ eæ T+~ #=|ü
q eT>∑|\æ \¢ T |ü⁄{≤ºsT¡ . |ü<Vä ‰ü s¡T y˚\eT+~
uÛês¡´\≈£î ≈£L&Ü |ü<d˚ eæ T+~ ø=&ÉT≈£î\T ø£*>±s¡T.
s¡TøÏàDÏ nqïj·T´ s¡TøÏà. s¡TøÏà ≈£L‘·Ts¡T s¡Tø£àe‹. ‘·q y˚Tqe÷eT
dü«j·T+es¡+ Á|üø{£ +Ï #ê&Éì ‘Ó*dæ ø£èwüß&í ç ø=&ÉT≈£î Á|ü<Tä ´eTTï&ÉT yÓ[fl ã\
bÂs¡TcÕ\T Á|ü<]ä Ù+∫ s¡Tø£àe‹ì >¬ \T#·T≈£îì ô|[fl #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. s¡Tø£àe‹øÏ,
Á|ü<Tä ´eTTï&çøÏ nìs¡T<äT&∆ HÉ ˚ ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*>±&ÉT. n‘·qT s¡TøÏà eTqTeTsê˝…q’
s¡Tø£àø±+‹ì ô|[fl #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
ã* #·Áø£e]Ô q÷s¡T>∑Ts¡T ø=&ÉT≈£î˝À¢ u≤DT&ÉT ô|<äy› ê&ÉT. n‘·qT >=|üŒ
ã\XÊ*. |üs¡y˚TX¯«s¡T&çï ‘·q uÛÑøÏÔ‘√ yÓT|æŒ+∫, ‘·q q>∑s¡+ XÀD|ü⁄]øÏ
•ebÕs¡«‘·T\T ø±e* ñ+&˚≥≥Tº ˇ|æŒ+#ê&ÉT. u≤DT&ç ≈£L‘·Ts¡T ñwü. Ä
ne÷àsTT eTVü‰ kÂ+<äs¡´e‹. ñwü≈£î ˇø£kÕ] ø£\˝À nìs¡T<äT∆&ÉT
ø£ì|æ+#ê&ÉT. n‘·ì s¡÷|ü⁄πsU≤$˝≤kÕ\≈£î ñwü düyÓ÷àVæ≤‘·Tsê˝…’+~.
u≤D≤düTs¡T&ÉT 125
n|üŒ{ÏqT+∫ Ä ne÷àsTT eTqdüT eTqdüT˝À ˝Ò<Tä . ìÁ<ëVü‰sê\T e÷H˚d+æ ~.
m|ü
&É÷ nìs¡T<äT&∆ ç MT<˚ <Ûë´dü. e\|ü⁄ u≤<Û≈ä î£ ‘êfi¯˝øÒ £ ‘·q Á|æjT· düœ
∫Á‘·˝KÒ ≈£î ø£\˝À ø£ì|æ+∫q n|ü⁄s¡÷|ükÂ+<äs´¡ eT÷]Ôì >∑T]+∫ e]í+∫
#Ó|Œæ +~. ∫Á‘·˝KÒ eT+∫ ∫Á‘·ø±]DÏ. ñwü m˝≤ e]í+∫+<√ n˝≤ u§eTà\T
^dæ #·÷|æ+∫+~. ˇø√ÿ u§eTà #·÷|æd÷ü Ô n‘·qT @ <˚X|¯ ⁄ü sêCÀ, mø£ÿ&ç
sê≈£îe÷s¡T&√ #Ó|Œæ +~. ∫e]øÏ ñwü nìs¡T<äT&∆ ç u§eTàqT >∑Ts¡T|Ô {ü ºÏ n‘·H˚
‘·q eTqdüT <√#·T≈£îqï n+<ä>±&Éì #Ó|Œæ +~.
∫Á‘·˝KÒ ‘·q jÓ÷>∑$<ä´‘√ ø£D å ≤\MT<ä nìs¡T<äTD ∆ íÏ ñcÕ<˚$ eT+~sêìøÏ
#˚]Ã+~. nìs¡T<äT∆&çøÏ yÓT\T≈£îe e∫à #·÷ùddü]øÏ ‘·q |üø£ÿq uÛ≤s¡´
s¡Tø£àø±+‹øÏ ã<äT\T ñcÕ<˚$ e⁄+~. ÄyÓT kÂ+<äsê´ìøÏ n‘·qT
eTT#·Ã≥|ü&ܶ&ÉT. Ç<ä›s¡÷ Äq+<ä+>± ø=Hêïfi¯ófl >∑&çbÕs¡T. ñwü >∑s¡“¤e‹
nsTT+~. á dü+>∑‹ u≤DT&çøÏ ‘Ó*dæ+~. u≤DT&ÉT eT+&ç|&ü ܶ&TÉ . nìs¡T<äT&∆ ïç
ã+~Û+#·eTì uÛ≥Ñ T*ï ÄC≤„|+æ #ê&ÉT. Ä düeTj·T+˝À u≤DT&çø,Ï nìs¡T<äT&∆ øç Ï
eT<Û´ä ô|<ä› j·TT<ä+∆ »]–+~. nìs¡T<äT&∆ TÉ kÕe÷qT´&ÉT ø±&Éì u≤DT&çøÏ
‘Ó*dæb˛sTT+~. n‘·&çï Hê>∑bÕX¯+‘√ ã+~Û+#ê&ÉT. Á|æj·TT&çøÏ Vü‰ì
ø£*–q+<äT≈£î ñwü ø£\es¡|&ü +ç ~. á˝À>± Á‹˝Àø£d+ü #ê] Hês¡<eä TVü≤]¸
ø£èwüß&í ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ñwü nìs¡T<äT\∆ dü+>∑‘+· ‘ê #ÓbÕŒ&ÉT. ø£èwüß&í TÉ ôdH’ ê´ìï
yÓ+≥ô|≥Tº≈£îì, ã\sêeTT&ÉT, kÕ‘·´øÏ, Á|ü<äT´eTTï&ÉT yÓTT<ä˝…’qyê]ì
kÕj·T+>± rdüT≈£îì u≤DT&ç q>∑s+¡ XÀD|ü⁄] MT~øÏ <ä+&Ó‹Ô yÓfi≤fl&ÉT.
XÀD|ü⁄sêìøÏ ø±|ü˝≤ ø±düTÔqï |üs¡eT•e⁄&ÉT eTT+<äT>± n#·T´‘·T&ç‘√
j·TT<ë∆ìøÏ ~>±&ÉT. nÅkÕÔìøÏ ng+ y˚dæ |üsy¡ T˚ X¯«s¡T&çì ø£èwüß&í TÉ n&ÉT≈¶ î£ Hêï&ÉT.
lVü≤] »è+uÛøÑ ±g+ y˚ùdÔ •e⁄&çøÏ ìÁ<ä eTT+#·T≈£î e∫à q+~yêVü≤q+ MT<ä
ˇ]–b˛j·÷&ÉT.
126 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

‘·s¡Tyê‘· ø£èwüßí&ÉT u≤DT&ç‘√ ‘·\|ü&ܶ&TÉ . u≤DT&ÉT q\¢qj·T´ <Ûë{ÏøÏ

ì\Te˝Òøb£ ˛j·÷&ÉT. >∑ã>∑ã ‘·q q>∑s+¡ ˝ÀøÏ bÕ]b˛j·÷&ÉT. j·÷<äe Ms¡T\T
u≤DT&çï >π *#˚XÊs¡T. u≤DT&ÉT eT∞fl ôdH’ ê´ìï düMTø£]+#·T≈£îì s¬ +&ÉekÕ]
j·TT<ë∆ìøÏ e#êÃ&ÉT. Hêsêj·TDT&ÉT ‘·q #·Áø£+‘√ n‘·ì yÓsTT´ #˚‘·T©ï
qs¡ø&£ +É ÁbÕs¡+_Û+∫ ∫e]øÏ Hê\T>∑T #˚‘T· \T e÷Á‘·+ $T–˝≤Ã&ÉT. ªHê
uÛ≈Ñ î£ &Ô sÉ TTq Á|üV‰ü <¢ Tä &ç e+X¯+˝À |ü⁄{≤ºe⁄. ø£qTø£ ìqTï #·+|üqT. Hê\T>∑T
#˚‘T· \T e÷Á‘·+ $T–*à ìqTï e<äT\T‘·THêïqTμ nì Vü≤] #ÓbÕŒ&ÉT. u≤DT&ÉT
qeTdüÿ]+∫ ñcÕ<˚$‘√düVü‰ nìs¡T<äT∆&çï ø£èwüßí&çøÏ n|üŒ–+#ê&ÉT. ñwü,
nìs¡T<äT\∆ ≈£î <ë«s¡ø˝£ À n‹ yÓu’ eÑÛ +>± ô|[fl »]–+~.

W
 127

e÷‘·èyê+#Û·
ˇø£kÕ] lø£èwüãí \sêeTT\T <ë«sêe‹˝À e⁄qï düeTj·T+˝À dü+|üPs¡í
dü÷s¡´Á>∑V≤ü D+ e∫Ã+~. n≥Te+{Ï~ kÕe÷q´+>± j·TT>±+‘êq, Á|üfij ¯ T·
ø±˝≤q e÷Á‘·yT˚ dü+uÛ$Ñ düT+Ô <äqï $XÊ«dü+ yê´|æ+∫ ñ+&É&+É #˚‘· Á|ü»\T
uÛjÑ T· |ü&bç ˛sTT ≈£îs¡Tøπ Áå ‘·+˝Àì X¯´eT+‘·|+ü #·ø±ìøÏ #˚sT¡ ≈£îHêïs¡T. |üsX¡ ó¯
sêeTT&ÉT eT<√qà‘·TÔ˝…’q sêø£ådüT\qT dü+Vü≤]+∫q dü+<äs¡“¤+˝À yê]
s¡T~Ûs¡+‘√ @s¡Œ&çq eT&ÉT>∑T\T ◊~+{Ïø° X¯´eT+‘·|ü+#·ø£eTì ù|s¡T.
ø£åÁ‹j·TT\qT dü+Vü≤]+∫, H˚\‘·*¢ì s¡T~Ûs¡bÕ¢$‘·+ #˚dæq bÕ‘·ø±ìï
‘=\–+#·T≈£îH˚+<äT≈£î |üs¡X¯ósêeTT&ÉT nø£ÿ&˚ ˇø£ eTVü‰j·÷>±ìï ≈£L&Ü
#˚XÊ&ÉT. Ä j·÷>±ìøÏ j·÷<äe⁄\+<äs÷¡ ‘·s*¡ yÓfi≤fls¡T. eT‘·‡´, ø√dü\, $<äs“¡ ,¤
≈£îs¡T, düè+»j·T, ø±+uÛÀ», øπ ø£jT· , eTÁ<ä, ≈£î+‹, Äes¡,Ô øπ s¡fi¯ <˚XÊBÛXó¯
˝…+<äs√ nø£ÿ&É düe÷y˚X¯yÓTÆHês¡T. yêfi¯fl+<äs¡÷ lø£èwüßíì dü+<ä]Ù+∫,
dü‘·ÿ]+#ês¡T. lø£èwüí ã\sêeTT\T ≈£L&Ü yêfi¯flqT j·T<∏√∫‘·+>±
>ös¡$+#ês¡T. n|ü
&ÉT yêfi¯fl+<äs÷¡ ñÁ>∑ùdqT&ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ªeTVü‰sêC≤!
Á|ü|+ü #·+˝Àì e÷qe⁄\+<ä]˝Àø° j·÷<äe⁄\T e÷Á‘·yT˚ <Ûqä T´\T. yê] »qà˝Ò
|ü$Á‘·yTÓ qÆ $. lø£èwüß&í TÉ nìï y˚fi˝¯ ≤ yê] eT<Û̊´ e⁄+{≤&ÉT. yêfi¯flì ø£+{ÏøÏ
s¬ |üŒ˝≤ ø±bÕ&É‘ê&ÉT. lø£èwüß&í TÉ kÕø屑·÷Ô leTHêïsêj·TDT&˚. Äj·TqqT
<ä]Ù+#·≥+ jÓ÷>∑T\πø X¯ø£´+ ø±<äT. n˝≤+{Ï~ j·÷<äe⁄\T |æ*ùdÔ
128 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

|ü\T≈£î‘ê&ÉT. Äj·TqqT MT eT<Û´ä ì\T|ü⁄≈£îì ì]«#ês¡+>± J$düTqÔ ï MTs¡T

#ê˝≤ n<äèwüeº +‘·T\Tμ nì |ü\T$<Ûë\ q\¢qj·T´qT Á|üX+¯ dæ+#ês¡T.
j·TXÀ<ëq+<äT\≈£î, <˚eø°edüT<˚e⁄\≈£î yês¡T Á|üD$T˝≤¢sT¡ .
_&ɶ\ >=|üŒ‘·HêìøÏ eTT]dæb˛sTT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ã\sêeTø£èwüßí\qT
>∑T+&Ó\≈£î Vü≤‘·TÔ≈£îHêïs¡T. <˚eø°<˚$ ã\sêeTø£èwüßí\qT <ä>∑Zs¡≈£î |æ*∫
ªHêj·Tq˝≤sê! $TeTà*ï bı>∑&Ü˝À, bı>∑&≈É î£ +&Ü Hê Äq+<ëqï+‘ê á
>∑Tô|Œ&ÉT >∑T+&Ó˝À Áb˛~ #˚dTü ø√yê˝À, MT≈£î qeTdüÿ]+#·e#√Ã, ˝Òø£ _&É\¶ øÏ
#ÓjT· ´≈£L&É<√, $TeTà*ï Ä*+>∑q+ #˚dTü ø√yê˝À ˝Òø£ <ä÷s¡+ qT+∫ <ä]Ù+∫
ø£qTï\|ü+&ÉT>∑ #˚dTü ø√yê˝À ‘Ó*j·T≥+˝Ò<Tä .
ªMTs¡T @eTqTø√ø£b˛‘˚ ˇπø ˇø£ ø√]ø£ ø√s¡T‘êqT. MT]<äs› ÷¡ eTs¡D+Ï ∫q
MT >∑Ts¡T|ü⁄Á‘·Tì rdüT≈£îe∫Ãq $<Û+ä >±H˚, ø£+düT&ÉT bı≥ºq ô|≥Tº≈î£ qï Hê
_&É*¶ ï ≈£L&Ü ˇø£ÿkÕ] ‘Ó∫à #·÷|ü+&çμ nì uÛÀs¡Tq @&çÃ+~.
ã\sêeTø£èwüßí\T ÄyÓTqT z<ë]à jÓ÷>∑e÷j·÷Á|üuÛ≤e+‘√ yÓ+≥H˚
düT‘·˝≤ìøÏ yÓfi≤fls¡T. sêø£ùå dX¯«s¡T&ÉT ã* yêfi¯fl≈£î |òTü q+>± kÕ«>∑‘+· #ÓbÕŒ&ÉT.
uÛøÑ |ÔÏ Pü s¡«ø£+>± yêfi¯flì n]Ã+∫ ø±qTø£\T düeT]Œ+#ê&ÉT. ã\sêeTø£èwüß\í T
n$T‘êq+<ä+ bı+<ës¡T.
ªã©! |üPs¡«+ kÕ«j·T+uÛTÑ e eTq«+‘·s+¡ ˝À eTØ∫øÏ ª}s¡μí nH˚ ˇø£
uÛ≤s¡´ ñ+&˚~. Ä <ä+|ü‘T· \≈£î düàs¡T&ÉT, ñBZ<Tä &ÉT, |ü]wü«+>∑T&ÉT, |ü‘+· >∑T&ÉT,
≈£îå Á<äuTÑÛ e⁄, |òTü èDÏ nH˚ Äs¡T>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\T+&˚yês¡T. yêfi¯fl+<äs÷¡ <˚e‘·˝.Ò
yêfi¯ófl ˇø£kÕ] ÁãVü≤à<˚e⁄ì m>∑‘ê[ #˚dæ |ü]Vü‰dü+>± e÷{≤¢&Üs¡T.
n+<äTe\¢ yêfi¯flqT sêø£då Tü ˝…’ |ü⁄≥ºeTì Äj·Tq X¯|+æ #ê&ÉT. n˝≤ X¯|+æ #·ã&ɶ
Ä Äs¡T>∑Ts¡÷ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&çøÏ »ìà+#ê*‡+~. ø±ì, jÓ÷>∑e÷j·÷Á|üu≤Û e+
e\q yêfi¯ófl <˚eø°<˚$øÏ |ü⁄{≤ºs¡T. |ü⁄{Ϻq yÓ+≥H˚ yêfi¯flqT ø£+düT&ÉT
e÷‘·èyê+#Û· 129
dü+Vü≤]+#ê&ÉT. Ä Äs¡T>∑Ts¡÷ Ç|ü
&ÉT ˙ <ä>sZ∑ ¡ e⁄Hêïs¡T. e÷ ‘·*¢ <˚eø°<$˚
yêfi¯flqT #·÷&Ü\qT≈£î+{À+~. ÄyÓT ø√]ø£qT rs¡Ã≥+ø√dü+ y˚TeTT Çø£ÿ&çøÏ
e#êÃ+. yêfi¯ófl e÷yÓ+≥ eùdÔ yêfi¯fl≈£î XÊ|ü$eTTøÏÔ ø£\T>∑T‘·T+~. yêfi¯ófl
‹]– yêfi¯fl ì»yêdü+ #˚sT¡ ≈£î+{≤s¡Tμ nì #ÓbÕŒs¡T.
ã* yÓ+≥H˚ yêfi¯flqT ã\sêeTø£èwüßí\≈£î n|üŒ–+#ê&ÉT. yêfi¯flqT
ã\sêeTø£èwüß\í T ‘·eT ‘·*ø¢ Ï #·÷|æ+∫ ÄyÓT≈£î Äq+<ä+ ø£*–+#ês¡T. Ä
Äs¡T>∑Ts¡÷ lø£èwüßìí düŒè•+∫ ‘·eT bÕbÕ*ï ‘=\–+#·T≈£îHêïs¡T. #·‘T· s¡TàKTì
XÊ|ü+ qT+∫ $eTTøÏÔ bı+<ës¡T.
@Hê&√ eTs¡D+Ï ∫q ‘·q ≈£îe÷s¡T\T ‘·q düeTTU≤ìøÏ sêe&É+, yÓ+≥H˚
‹]– yÓ[flb˛e&É+ <˚eøÏ<$˚ øÏ ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–+∫+~.
n<ä+‘ê lø£èwüßìí ©˝≤$X‚weü Tì Á>∑V≤æ +∫ |üse¡ •+∫+~.

W
130 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ns¡T®qT&ç n–ï Á|üy˚X¯+

ˇø£kÕ] ns¡Tq® T&ÉT lø£èwüßìí <ä>sZ∑ ¡ e⁄qï düeTj·T+˝À ˇø£ $Á|ü⁄&ÉT
|ü⁄{Ϻq yÓ+≥H˚ #·ìb˛sTTq ‘·q ≈£îe÷s¡T&çï rdüT≈£îe∫à ø√≥ >∑TeTà+
<ä>sZ∑ ¡ e⁄+∫ >√\T>√\Tq @&Ée&É+ yÓTT<ä\Tô|{≤º&TÉ . ns¡Tq® T&ÉT n~ #·÷dæ
Ä Áu≤Vü≤àDT&ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl Ä $|üØ‘êìøÏ ø±s¡Dy˚T$T≥ì n&ç>±&ÉT.
ªnj·÷´! ÁãVü≤à<˚«w”, X¯sT¡ƒ &É÷, \TãT›&÷É , <äToÙ\T&É÷, <äTs¡“\T&É÷ nsTTq
sêE bÕ\q˝À e⁄qïyês¡T ìs¡Tù|<ä\÷ ì‘·´<äT'œ‘·T\÷ ne⁄‘ês¡T. Ç|ü
&ÉT
H˚qT ≈£L&Ü Ä |ü]dæ‹ú ˝ÀH˚ e⁄HêïqTμ nHêï&ÉT $Á|ü⁄&ÉT. ns¡Tq® T&ÉT Äj·TqqT
}s¡&ç+∫ ªákÕ] ˙≈£î |ü⁄fÒº |æ\¢yê&çï H˚qT s¡øÏå+∫ rs¡T‘êqT. n˝≤
#˚jT· ˝Òì |üø+å£ ˝À H˚qT n–ïÁ|üyX˚ +¯ #˚kÕÔqTμ nì X¯|<ü +ä∏ #˚XÊ&ÉT.
ns¡Tq® T&ç |ü\T≈£î\T Ä Áu≤Vü≤àDTìøÏ ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–+#êsTT.
ªHêj·THê! n]Ms¡ |üsêÁø£eT dü+|üqTï˝…q’ ã\sêeTø£èwüß\í ÷, jÓ÷<ÛTä &Óq’
Á|ü<Tä ´eTTï&É÷, n‘·ì |ü⁄Á‘·T&ÉsTTq nìs¡T<äT&∆ ÷É #ÓjT· ´˝Òì |üìì qTyÓ«˝≤
#˚jT· >∑\e⁄? nsTTHê Ç+‘·ø° qTyÓ«es¡e⁄?μ nì n&ç>±&ÉT.
ªH˚qT <Ûäs¡àsêE k˛<äs¡T&çï. bÕ+&Ée eT<Ûä´eTT&çï, >±+&ûe<Ûë]ì,
yêdüT<˚e⁄&çøÏ y˚Tq‘·Ôø=&ÉT≈£îqT! qqTï bÕs¡Tú&Éì ≈£L&Ü |æ\TkÕÔs¡Tμ nì
ns¡Tq® T&ÉT ‘·qqT ‘êqT |ü]#·jT· + #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
ns¡Tq® T&ç n–ï Á|üyX˚ ¯+ 131
$Á|ü⁄&ÉT qeTdüÿ]+#ê&ÉT.
ø±\Áø£e÷q Áu≤Vü≤àDTì uÛ≤s¡´ >∑s“¡ e¤ ‹ nsTT+~. Á|üd$ü +#˚ düeTj·T+
≈£L&Ü e∫Ã+~. Áu≤Vü≤àDT&ÉT yÓ[fl ns¡Tq® T&çøÏ Ä dü+>∑‹ ‘Ó*j·TCÒXÊ&ÉT.
yÓ+≥H˚ $»j·TT&ÉT >±+&ûedüVæ≤‘·+>± Áu≤Vü≤àDT&ç Ç+{ÏøÏ yÓ[fl ‘·q
~yê´ÅkÕÔ\‘√ Á|üd÷ü ‹>∑èVü‰ìï nìï ~≈£îÿ˝≤ ã+~Û+#ê&ÉT. |ü⁄]{Ï+{Ïì ˇø£
X¯s|¡ +ü »s¡+ e÷~] #˚XÊ&ÉT. n~ #·÷dæq $Á|ü⁄&ÉT ≈£L&Ü Ç+ø£ ‘·q Ç+{À¢øÏ
eTè‘·T´e⁄ Á|üy˚•+#·&É+ ndü+uÛÑeeTqT≈£îHêï&ÉT. ø±˙ n+‘·˝ÀH˚ |ü⁄{Ϻq
|æ\¢yê&ÉT Äø±X¯+˝ÀøÏ m–]b˛‘·THêï&Éqï ns¡T|ü⁄\T |ü⁄]{Ï+{À¢+∫
$ì|æ+#êsTT. n~ $ì >±+&û$ n~]|ü&ܶ&TÉ . $Á|ü⁄&ÉT bÕs¡T&ú ïç nqsêì
e÷≥\Hêï&ÉT. ns¡T®qT&ç #Óe⁄\≈£î n$ eTT\T≈£î\sTTHêsTT. yÓ+≥H˚
jÓ÷>∑$<ä´ <ë«sê j·TTeT|ü⁄]øÏ yÓfi≤fl&ÉT.
nø£ÿ&É $Á|ü⁄&ç ø=&ÉT≈£î ø£ì|æ+#·˝<Ò Tä . ~ø±Œ\≈£î\ |ü⁄sê\˙ï >±*+#ê&ÉT.
|æ\y¢ ê&çC≤&É ‘Ó*j·T˝Ò<Tä .
dü«s¡Z bÕ‘êfi≤\≈£î yÓ[fl #·÷XÊ&ÉT. nø£ÿ&Ü ˝Ò&TÉ .
Çø£ ˝≤uÛ+Ñ ˝Ò<qä T≈£îì Áu≤Vü≤àDT&çø∫Ï Ãq e÷≥ Á|üø±s¡+ øÏØ{Ï n–ï
Á|üyX˚ +¯ #ÓjT· ´uÀj·÷&ÉT. n~ Á>∑V≤æ +∫q lø£èwüß&í TÉ ns¡Tq® T&ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl
ªÄ ≈£îÁs¡yê&çï ˙≈£î H˚qT #·÷|ækÕÔqTμ nì #Ó|Œæ ns¡Tq® T&ÉT n–ïÁ|üyX˚ +¯
#Ój·T´≈£î+&Ü yê]+#ê&ÉT. bÕs¡T∆&çï ‘·q ~e´s¡<∏ä+MT<ä ≈£Ls√Ãu…≥Tº≈£îì
ãj·T\T<˚sê&ÉT.
s¡<+ä∏ dü|BÔü «bÕ\T <ë{Ï+~. dü|dÔü eü TTÁ<ë\q÷ <ë{Ï+~. dü|–Ôü s¡T\q÷
n~Û>∑$T+∫+~.
∫e]øÏ ∫ø£ÿ{Ï Nø£{Ï d”eT˝ÀøÏ Á|üy•˚ +∫+~. nø£ÿ&ÉøÏ yÓfifl‚ dü]øÏ >∑TÁsê\≈£î
<ë] ø£ì|æ+#·˝<Ò Tä . lø£èwüß&í TÉ y˚sTT dü÷s¡T´\ ø±+‹‘√ Á|üø±•+#˚ ‘·q
132 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

#·Áø±ìï eTT+<äT≈£î e~˝≤&ÉT. Ä ø±+‹˝À s¡<+ä∏ eTT+<äT≈£î kÕ–+~. s¡<+ä∏

yÓ[fl yÓ[fl ˇø£ eTVü‰ düeTTÁ<ä+˝ÀøÏ Á|üy•˚ +∫+~. Ä »\sê• eT<Û´ä ˝À ˇø£
~e´ uÛeÑ q+ e⁄+~. nø£ÿ&É ˙\y˚T|òTü #êäjT· ˝À, |üPs¡#í +· Á<äTìe+{Ï eTTK+‘√,
X¯+KT,#·Áø£,>∑<\ä ‘√, øödüTuÔ eÑÛ TDÏ‘√, eqe÷\‘√ leTHêïsêj·TDT&ÉT |ü+&ç‘·
eTTì»q ùd$‘·T&Ó’ $sêõ\T¢‘T· Hêï&ÉT. ø£ècÕísT¡ q® T\T Äj·Tq≈£î $qj·T+>±
qeTdüÿ]+#ês¡T.
leTHêïsêj·TDT&ÉT yê]ì #·÷dæ eT+<äV‰ü dü+ #˚XÊ&ÉT. ª<Ûsä à¡ s¡øD
å£ ≈£î
<Ûsä D
¡ ôÏ |’ Hê n+X¯‘√ qs¡Hêsêj·TDT\T>± ne‘·]+∫q MT≈£î @ düV‰ü j·T+
ø±yê˝À #Ó|Œü +&ç ` ‘·øD å£ y˚T #˚kÕÔqTμ nHêï&ÉT.
q\¢qj·T´ e∫Ãq|üì #ÓbÕŒ&ÉT.
leTHêïsêj·TDT&ÉT $Á|ü⁄&ç ø=&ÉT≈£î\+<ä]˙ lø£èwüß&í øç Ï n|üŒ–+#ê&ÉT.
ø£ècÕísT¡ q® T\T yêfi¯flqT rdüT≈£îyÓ[fl $Á|ü⁄&çøÏ n|üŒ–+#ês¡T.
Áu≤Vü≤àDT&ÉT dü+‘√wæ+∫ ø£ècÕísT¡ q® T\≈£î ø£è‘·»‘„ >· ± n+»* |òTü {Ï+#ê&ÉT.

W
 133

eTqdüTø√ e÷<Ûäe⁄&ÉT
|üPs¡«+ $T~∏˝≤q>∑s+¡ ˝À ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄&ÉH˚ ˇø£ ô|<äe› Tìwæ e⁄+&˚yê&ÉT.
Äj·Tq≈£î <äTsêX¯ nH˚~ e⁄+&˚~ø±<äT. Hê´j·T+>± @~ \_ÛùdÔ n~
nqTuÛ$Ñ dü÷,Ô dü+‘·è|æ‘Ô √ ã‘·T≈£î‘·÷ m|ü
&É÷ lø£èwüß&í ïç düà]dü÷Ô ø±\+
>∑&çù|yê&ÉT.
Ä ø±\+˝ÀH˚ ãVüQfi≤X¯ó«&ÉH˚ Äj·Tq $T~∏˝≤~Û|ü‹>± e⁄+&˚yê&ÉT.
Äj·Tq≈£L&Ü ø£èwüuí ≈ÑÛ î£ &Ô .˚
‘·q uÛ≈Ñ î£ *Ô <ä]› ˙ nqTÁ>∑V≤æ +#˚ ì$T‘·+Ô lø£èwüß&í TÉ ˇø£kÕ] yê´dü Hês¡<ë~
eTVü≤s¡T¸\qT yÓ+≥u…≥Tº≈î£ ì $T~∏˝≤q>∑sêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. q\¢qj·T´ edüTHÔ êï&Éì
‘Ó*dæ ãVüQfi≤X¯ó«&ÉT m<äTsπ – yês¡+<ä]ø° |òTü q+>± kÕ«>∑‘+· #Ó|Œæ $qj·T
$<Û̊j
˚ T· ‘·\‘√ |üPõ+#ê&ÉT. ª»>∑<Tä sZ T¡ e⁄˝…q’ MTs¡T e÷ q>∑sêìøÏ sêe≥+
e÷ uÛ≤>∑´+. Hê Ä‹<∏ä´+ d”«ø£]+∫ qqTï Äq+~+|ü #˚j·T+&çμ nì
ãVüQfi≤X¯ó«&ÉT nuÛ´Ñ ]∆+#ê&ÉT.
lø£èwüß&í TÉ düsπ qHêï&ÉT.
n+‘·˝À ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄&ÉT nø£ÿ&É≈î£ e∫Ã, eTTsê]øÏ uÛøÑ ÔÏ Á|ü|‘ü T· \Ô ‘√ yÓTTø±ÿ&ÉT.
ãVüQfi≤X¯ó«&ÉT Äj·Tq≈£î Ä‹<∏´ä + ÇdüTHÔ êï&Éì ‘Ó©ø£, ‘·q Ç+{ÏøÏ $#˚Ãdæ
‘·qqT <Ûqä T´&çï #˚jT· eTì ø√sê&ÉT.
134 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄ì nVü‰«Hêìï ≈£L&Ü lø£èwüß&í TÉ ÄyÓ÷~+#ê&ÉT.

Hêsêj·TDT&ÉT ‘·qsTT+≥ Ä‹<∏´ä + d”«ø£]kÕÔqì eTT+<äT>± ‘·q≈£î e÷≥
Ç∫Ã, Ä ‘·s¡Tyê‘· ÁX¯ó‘·<˚e⁄ì ÄVü‰«Hêìï ≈£L&Ü ÄyÓ÷~+#·&É+
ãVüQfi≤X¯ó«&çøÏ ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–+∫+~. ø±ì ªn<˚$T{Ï Á|üu÷ÑÛ μ nì n&ç>π
kÕVü≤dü+ Äj·Tq≈£î ˝Òøb£ ˛sTT+~.
Ç+‘·˝À n‹~∏|Pü C≈£î düeTj·T+ düMT|æ+∫+~. ãVüQfi≤X¯ó«&ÉT Ç+πøMT
Ä˝À∫+#·≈î£ +&Ü >∑ã>∑ã lø£èwüß&í ïç düMT|æ+∫ ªÇ|üŒ{Ïøπ ø±˝≤r‘·yTÓ +Æ ~
Á|üu÷ÑÛ ! s¡+&ç e÷ |üP»\T n+<äTø√+&çμ nì $qj·T+>± nHêï&ÉT.
q\¢qj·T´ ãVüQfi≤X¯ó«ì yÓ+≥ ãj·T\T<˚sê&ÉT.
eT+>∑fi¯‘·÷s¡´Hê<ë\‘√ Væ≤‘·T\T, bÂs√Væ≤‘·T\ q&ÉTeT eTVü‰sêE
yÓ+≥yÓ&TÉ ‘·Tqï q\¢qj·T´qT #·÷dæ ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄&ÉT $dæà‘·T&ÓH’ ê&ÉT.
ªeT] e÷ Ç+≥ Ä‹<∏´ä + dü+>∑‘$˚ T{Ï?μ nì eTqdüT˝À nqT≈£îHêï&ÉT.
n+‘·˝ÀH˚ ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄ì ≈£îe÷s¡T&=ø£&TÉ |üsT¡ >∑T|üsT¡ >∑Tq e∫à >√$+<äT&ÉT
‘·q düV≤ü #·sT¡ \+<ä]‘√q÷ ‘·eT Ç+{ÏøÏ e#êÃ&Éì ‘·+Á&ç‘√ #ÓbÕŒ&ÉT.
ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄ìøÏ á $+‘˚$T{À ‘Ó©ø£ nãT“s¡|&ü TÉ ‘·÷ eTH√y˚>+∑ ‘√ Ç+{ÏøÏ
yÓfi≤fl&ÉT.
ãVüQfi≤X¯ó«&ÉT j·÷<äe#·+Á<äT&çø,° Äj·Tq yÓ+≥ e∫Ãq eTVü≤s¡T¸\≈£L
ñ‘·eÔ T ÄdüHê\T düeT]Œ+∫, uÛøÑ ‘ÔÏ √ |üPõ+∫, s¡øs£ ø¡ ±\ |ü<ësêú\‘√ yê]øÏ
uÛÀ»q+ ô|{≤º&TÉ . Ä ‘·sT¡ yê‘· yês¡T $ÁX¯$T+#ês¡T. Ä düeTj·T+˝À ˇø£
Áu≤Vü≤àDT&ÉT nø£ÿ&çøÏ e∫à lø£èwüß&í ïû , eTVü≤˙j·TT˝…q’ yê´dü Hês¡<Tä \ e+{Ï
eTVü≤s¡T¸\q÷ ‘êqT Ç+‘·≈î£ |üPs¡«y˚T ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄ì Ç+{À¢ #·÷dæq≥Tº #Ó|Œæ ,
Ä eTVü‰qTuÛ≤e⁄\≈£î ùde\T #˚dTü qÔ ï ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄ì n<äècÕºìï y˚H√fi¯fl bı–&Ü&ÉT.
eTqdüTø√ e÷<Ûeä ⁄&ÉT 135

ãVüQfi≤X¯ó«&ÉT n~ qeTà˝Òø£ Ä $Á|ü⁄&çï yÓ+≥ô|≥Tºø=ì H˚s¡T>±

ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄&ç Ç+{ÏøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
ãVüQfi≤X¯ó«&ÉT ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄ì Ç+{ÏøÏ yÓfifl‚ düeTj·÷ìøÏ eTT≈£î+<äT&ÉT nø£ÿ&É
<äsꓤdüq+MT<ä ≈£Ls¡TÃì e⁄Hêï&ÉT. ÁX¯ó‘·<˚e⁄&É÷, Äj·Tq uÛ≤sê´_&ɶ\÷
Äj·Tq≈£î bÕ<ä|Pü » #˚dTü HÔ êïs¡T.
lø£ è wü ß í ì ©\\qT ø£ fi ≤flsê #· ÷ dæ q +<ä T ≈£ î dü + ãs¡ | ü & É T ‘· ÷
ãVüQfi≤X¯ó«&ÉT Äj·Tq≈£î kÕ–\|ü&ç yÓTTø±ÿ&ÉT.
<ë«s¡ø±BÛXó¯ &ÉT eT+<äV‰ü dü+‘√ ãVüQfi≤X¯ó«&çï, ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄&çï <ä>sZ∑ ≈¡ î£ |æ*∫
ªá eTVü≤s¡T¸\T $TeTà*ï nqTÁ>∑V≤æ +#·&Üìπø sTT˝≤ e#êÃs¡T. Ms¡T ‘·eT
bÕ<ä<÷äÛ [#˚‘· Á|ü|+ü #êqï+‘ê |ü$Á‘·+ #˚d÷ü Ô Hê‘√ |üs´¡ {Ïd÷ü Ô e⁄+{≤s¡T.
|ü⁄D´πøåÁ‘ê\T <ä]Ù+#·≥+e˝≤¢, dü»®qkÕ+>∑‘·´+ #Ój·T´≥+e˝≤¢, <Ûë]àø£
Á|üd+ü >±\T $q≥+e˝≤¢ »qT\T ø±\Áø£yT˚ D≤ |ü$Á‘·T\e⁄‘ês¡T. ø±ì Ç≥Te+{Ï
eTVü≤˙j·T eTVü≤s¡T¸\ <äs¡Ùq+ e\¢ dü<ä´:|òü\+>± ñ‘·ÔyÓ÷‘·ÔeT >∑‘·T\T
ÁbÕ|æÔkÕÔsTT.
136 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
ªá eTTìes¡T´\ <äsÙ¡ quÛ≤>∑´+ e\¢H˚ <˚e‘·\≈£î ≈£L&Ü |ü$Á‘·‘· #˚≈L£ s¡T‘·÷
e⁄+≥T+~.
ª$Á>∑Vü‰sê<Ûäq ø£+fÒ $E„\q÷, y˚<ä$<äT\q÷ Äsê~Û+#·≥+
ñ‘·eÔ T+. n˝≤ #ÓjT· ´&É+e\¢ MTs¡T qqTï Á|ü‘´· ø£+å >± |üPõ+∫q yês¡e⁄‘ês¡T.
e´j·TÁ|üj÷· dü\ø√]Ã yÓu’ yÑÛ √ù|‘·+>± |üP»\T#˚ùd yê] ø£+fÒ kÕ<ÛTä »qT\qT
uÛøÑ ÔÏ Á|ü|‘ü T· \Ô ‘√ |üPõ+#˚yêπs Hê≈£î Çwüß\º T. yêπs Hê Áù|eT≈£î bÕÁ‘·T\e⁄‘ês¡Tμ
nì uÀ~Û+#ê&ÉT.
ãVüQfi≤X¯ó«&É÷, ÁX¯ó‘·<e˚ ⁄&É÷ ‘·eT n<äècÕº\≈£î eTT]dæb˛sTT kÕ«$T
ø±fi¯flMT<ä |ü&ç eT]ø=Hêïfi¯ófl ‘·eT n‹~∏>± e⁄+&ÉeTì lø£èwüßìí y˚&TÉ ≈£îHêïs¡T.
yê] nuÛ´Ñ s¡qú MT<ä $T~∏\˝À ø=Hêïfi¯ófl+&ç Ä ‘·sT¡ yê‘· lø£èwüß&í TÉ <ë«sêe‹øÏ
yÓfi≤fl&ÉT.

W
 137

sêj·Tu≤s¡+
øös¡e⁄\T |üìïq e\˝À ∫≈£îÿ≈£îì p<ä+˝À z&ç sêC≤´˙ï uÛÀ>∑u≤Û >±´©ï
e<äT\T≈£îì bÕ+&ÉT|ü⁄Á‘·T\T |ü&sÉ êìbÕ≥T¢ |ü&ç nC≤„‘y· êdü+ ì]«|òTü ï+>±
|üP]Ô#˚düT≈£îHêïs¡T. nC≤„‘·yêdü+ ‘·s¡Tyê‘· $sê≥|ü⁄Á‹ nsTTq ñ‘·Ôs¡qT
ns¡T®q≈£îe÷s¡T&ÉT n_ÛeTqT´&çøÏ∫à ô|[fl#˚XÊs¡T. Ä $yêVü‰ìøÏ $s¡≥Tì
ÄVü‰«q+MT<ä lø£èwüß&í TÉ ã+<ÛTä $TÁ‘·T\‘√ düV‰ü $sê≥ q>∑sêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
ô|[fl nj·÷´ø£ j·÷<äeMs¡T\÷, $$<Ûä <˚XÊ\ n~Û|‘ü T· \÷ ø=\Te⁄ B]
e⁄qï düeTj·T+˝À lø£èwüßí&ÉT bÕ+&ÉT|ü⁄Á‘·T\ <Ûäs¡àes¡ÔqqT Á|ükÕÔ$+∫
Hê´j·T+>± yê]<Ó’q sêC≤´ìï yê]øÏ øös¡e⁄\T Çyê«\ì dü÷∫+#ê&ÉT.
<ëìøÏ nedüsy¡ TÓ ‘Æ ˚ j·TT<ä+∆ #˚jT· ≥+ ≈£L&Ü düeT+»düyT˚ qì #ÓbÕŒ&ÉT.
øös¡e⁄\≈£L bÕ+&Ée⁄\≈£L eT<Ûä´ j·TT<ä∆+ nìyês¡´yÓTÆ‘˚ <Ûäs¡àeT÷s¡TÔ˝…’q
bÕ+&ÉT|ü⁄Á‘·T\T øös¡e⁄\qT >¬ \e≥+ ‘·<´ä∏ eT˙, |ò*ü ‘·+>± øös¡ee+X¯+
HêX¯qeTe⁄‘·T+<ä˙ ôV≤#·Ã]+#ê&ÉT.
lø£èwüßìí ñ|ü<X˚ +¯ n+<ä]ø° q∫Ã+~. ø±ì ã\sêeTT&ÉT e÷Á‘·+ ≈£îs¡T
bÕ+&Ée j·TT<ä+∆ eT+∫~ø±<ä˙, dü+~Û »]π>≥≥Tº #·÷&Ü\˙ ø√sê&ÉT. kÕ‘·´øÏ
yÓTT<ä\sTTqyês¡T dü+~ÛøÏ n+^ø£]+#·˝<Ò Tä . ìC≤ìøÏ lø£èwüßìí øÏ ≈£L&Ü dü+~Û
#˚dTü ø√yê\ì˝Ò<Tä . j·TT<ë∆ìï ìyê]+#·>\∑ X¯øÔÏ e⁄+&ç ≈£L&Ü lø£èwüß&í TÉ
ñù|ø£å #˚XÊ&Éqï n|üyê<äT sê≈£î+&Ü ñ+&˚+<äT≈£î, Äj·Tq <äTs√´<ÛäqT&ç
138 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

<ä>sZ∑ ≈¡ î£ <ä÷‘·qT |ü+ù|+<äT≈£î düeTà‹+#ê&ÉT.

Ä ‘·sT¡ yê‘· bÕ+&Ée⁄\T <ä÷‘·qT |ü+|ü≥+, <äTs√´<Ûqä T&ÉT Ä <ä÷‘·qT
nee÷q|üs#¡ ≥ · + »]–+~. ∫e] Á|üjT· ‘·ï+>± sêj·Tu≤sêìøÏ dü«j·T+>±
lø£èwüß&í ˚ Vü≤dæHÔ ê|ü⁄sêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É <Ûèä ‘·sêÅwßü ìº ø£\TdüT≈£îì bÕ+&Ée⁄\
|üøå±q yê~+#ê&ÉT. yê] sêC≤´ìï yê]øÏ Çe«≥+ düeT+»düeTì
uÀ~Û+#ê&ÉT. bÕ+&ÉT|ü⁄Á‘·T\qT ≈£L&Ü ‘·q |ü⁄Á‘·T\T>± #·÷düTø√e&É+ <Ûsä à¡ eTì
lø£èwüßí&ÉT <Ûäè‘·sêÅwüߺ&çøÏ #ÓbÕŒ&ÉT. eTTsê] n_ÛÁbÕj·÷ìï n+<äs¡÷
XÊ¢|òæT+#ês¡T.
ø±ì, <äTs√´<ÛäqT&ÉT ø£èwüßíì Væ≤‘·e#·Hê\qT ô|&É#Ó$qô|{≤º&ÉT. ‘·qT
J$+∫e⁄+&É>± bÕ+&Ée⁄\≈£î dü÷~yÓTTq yÓ÷ù|≥+‘·{Ï dü\ú yÓTHÆ ê Çe«≥+
»s¡><∑ ìä ìø£ÿ∫Ã>± #ÓbÕŒ&ÉT.
lø£èwüß&í TÉ Çø£ ˝≤uÛ+Ñ ˝Ò<qä T≈£îì <Ûèä ‘·sêÅwßü &º ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ªdüTjÓ÷<Ûqä T&ÉT
|üPs¡«+ ø£+düT&ÉT e´eVü≤]+∫q≥T¢>± e´eVü≤]düTHÔ êï&ÉT. n‘·ìe\¢ øös¡e
e+XÊìøÏ #˚≥T ø£\T>∑T‘·T+~. j·÷<äe⁄\T ø£+düTì ˇ<äT\T≈£îì ‘·eT e+XÊìï
m˝≤ ø±bÕ&ÉT≈£îHêïs√ n˝≤ qTe⁄« ˙ ≈£îe÷s¡T&ÉT <äTs√´<Ûqä T&çï ‘·´õ+∫
≈£îs¡Te+XÊìï s¡ø+åÏ #·Tø√e≥+ eT+∫<äì #ÓbÕŒ&ÉT. n~ $ì <äTs√´<Ûqä T&ÉT
eT+&ç|ü&ܶ&ÉT. n‘·ì˝À $y˚ø£+ q•+∫+~. bÕ+&Ée⁄\T lø£èwüßíìMT<ä
Ä<Ûës¡|&ü ç j·TT<ë∆ìøÏ dæ<e∆ä Te⁄‘·THêïs¡˙ yê] ã\eT˝≤¢ ø£èwüß&í q˚ ˙, ø£qTø£
n‘·ìì ã+~Û+∫ ø±sê>±s¡+˝À |ü&ù˚ dÔ bÕ+&Ée⁄\T bÕ<ëÁø±+‘·T\e⁄‘ês¡˙
nqT≈£îHêï&ÉT. lø£èwüß&í TÉ Ä $wüjT· + Á>∑V≤æ +#ê&ÉT.
ª<äTs√´<ÛHä ê! H˚qT ˇ+≥]>± e⁄Hêïq˙, qqTï ã+~Û+#·≥+ ‘˚*ø£˙ qTe⁄«
uÛ≤$düTqÔ ï≥TºHêïe⁄. n~ e{Ϻ ÁuÛeÑ T. #·‘T· s¡X› ¯ uÛTÑ eHê\˝Àq÷ e⁄+&˚ Jesê•
n+‘ê Hê düeTøå±q e⁄+~. qH˚ï ÄÁX¯sTT+∫ ã‘·T≈£î‘√+~. n~ Á>∑V≤æ +#·˝øÒ £
qTe⁄« Hêô|’ <Ís¡q® ´+ »s¡T|ü⁄<ëeTqT≈£î+≥THêïe⁄. Hê e÷≥ $ì eTs√<ë]
sêj·Tu≤s¡+ 139
#·÷düTø√μ nHêï&ÉT. Ä e÷≥\≈£î <äTs√´<Ûqä T&ÉT $s¡>ã∑ &ç qyê«&ÉT.
ÄÁ>∑V≤æ +∫q lø£èwüß&í TÉ yêfi¯fl+<ä]ø° uÛj
Ñ T· + ø£*>π ≥≥Tº ‘·q $X¯«s¡÷bÕìï
Á|ü<]ä Ù+#ê&ÉT. X¯+KeT÷, #·Áø£eT÷, >∑<ë, X¯ø,ÔÏ $\÷¢ yÓTT<ä˝q’… $ <Û]ä +∫
nH˚ø£ u≤VüQe⁄\‘√, nH˚ø£ H˚Á‘ê\‘√ eTVü‰söÁ<ä+>± ø£ì|æ+#ê&ÉT.
uÛj
Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ Ä s¡÷bÕìï #·÷&É˝øÒ £ n+<äs÷¡ ø£fió¯ fl eT÷düT≈£îHêïs¡T. ø±ì
eTTqT\T, ;Ûwàü , Á<√D, $<äTs¡, dü+»j·÷<äT\T e÷Á‘·+ lø£èwüß&í TÉ Á|ükÕ~+∫q
~e´#·≈îå£ e⁄\<ë«sê Ä eTVü‰<äT“¤‘· s¡÷bÕìï <ä]Ù+∫ <Ûqä T´\j·÷´s¡T.
n|ü
&ÉT nø£ÿ&É <˚e<äT+<äTuÛTÑ \T yÓ÷>±sTT.
|üP\yêq ≈£î]dæ+~. <˚e‘·\+<äs÷¡ q\¢qj·T´qT düT‹Ô +#ês¡T.
~e´s¡÷bÕìï ñ|üdü+Vü≤]+#·Tø√e*‡+~>± yêfi¯fl+<äs¡÷ Äj·TqqT
ÁbÕ]∆+#ês¡T. <˚e‘·\ ÁbÕs¡q∆ eTìï+∫ kÕø屑·TÔ leTHêïsêj·TDT&˚ nsTTq
lø£èwüß&í TÉ ‘·q $X¯«s¡÷bÕìï ñ|üd+ü Vü≤]+#·T≈£îHêï&ÉT.

W
140 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

|òüT{À‘·ÿ#·T&ÉT
≈£îs¡T bÕ+&Ée ùdq\eT<Û´ä rÁe+>± j·TT<ä+∆ »s¡T>∑T‘√+~. sê<Û̊jT· Tì
<Ûë{ÏøÏ bÕ+&ÉejÓ÷<ÛäT\T Ä>∑˝Òø£, ÁbÕD;Û‹‘√ bÕ]b˛‘·THêïs¡T. ø£s¡Tí&çï
ñù|øÏåùdÔ bÕ+&Ée ôd’q´+ ã‹øÏ ãj·T≥|ü&É≥+ »s¡>∑<äì ns¡T®qT&ÉT
Á>∑Væ≤+#ê&ÉT.
s¡<ë∏ ìï sê<Ûj
˚ T· Tì ~≈£îÿ>± q&É|eü Tì bÕs¡T&∆ TÉ ‘·q kÕs¡~Û nsTTq ø£èwüß&í ïç
ø√sê&ÉT. Ä s√E n≥T ø£sT¡ &í √, Ç≥T ns¡Tq® T&√ mes√ ˇø£sT¡ e÷Á‘·yT˚
ã‹øÏ e⁄+&Ü\qï |ü≥Tº<\ä ‘√ e⁄Hêï&ÉT ns¡Tq® T&ÉT.
ªns¡T®Hê! áy˚fi¯ ø£s¡Tí&ÉT n$T‘·|üsêÁø£eT+‘√ #Ó\πs>∑T‘·THêï&ÉT. eTq
Ms¡T\˝À |òTü {À‘·ÿ#·T&ÉT $TqVü‰ eT¬ses¡÷ ø£sT¡ &í ïç z&ç+#·˝sÒ T¡ . sê<Û̊jT· T&ç
<ä>sZ∑ ¡ eTùV≤+Á<äT&ÉT Á|ükÕ~+∫q ªyÓ»’ j·T+‹μ nH˚ eTVü‰X¯øÔÏ e⁄+~. n~
n‘·ì <ä>sZ∑ ¡ ñqï+‘·es¡≈L£ qTe⁄« n‘·ì m<äT≥≈£î b˛e≥+ eT+∫~ ø±<äTμ
nì ø£èwüß&í TÉ #ÓbÕŒ&ÉT.
yÓ»’ j·T+‹ eÁC≤j·TT<Û+ä ˝≤+{Ï~. <ëìì m<äTs√ÿ>∑\ Äj·TT<Û+ä eTs=ø£{Ï
˝Ò<Tä . <ëìì ø£sT¡ &í TÉ ns¡Tq® T&çMT<ä Á|üj÷Ó –+#ê\ì y˚∫ ñHêï&ÉT. n~
Á>∑V≤æ +∫q ø£èwüß&í TÉ ns¡Tq® T&ÉT eTT+<äT≈£îb˛≈£î+&Ü n&ÉT¶ ‘·–˝≤&ÉT.
|òüT{À‘·ÿ#·T&ÉT 141
ã\|üsêÁø£e÷\˝À bÕs¡T∆&çøÏ rdæb˛ìyê&É÷, e÷j·÷j·TT<ä∆+˝À
yÓTTq>±&É÷, ;ÛeTTì |ü⁄Á‘·T&É÷ nsTTq |òTü {À‘·ÿ#·T&çï j·TT<ä+∆ ˝ÀøÏ ~+bÕ&ÉT.
n|ü
&ÉT |òTü {À‘·ÿ#·Tìø°, ø£sT¡ ìí ø° eT<Û´ä |òTü Às¡yTÓ qÆ j·TT<ä+∆ »]–+~.
|òTü {À‘·ÿ#·Tì e÷j·÷C≤\+eTT+<äT øös¡eùdq\T ì\ã&É˝øÒ b£ ˛j·÷sTT. n~
#·÷dæ <äTs√´<Ûqä T&ÉT Vü≤&É*b˛j·÷&ÉT. yÓ+≥H˚ »{≤düTs¡|⁄ü Á‘·T&É÷, bÕ+&Ée
$s√BÛ, nìï$<Ûë\ |òTü {À‘·ÿ#·T&çøÏ düeTT&É÷ nsTTq n\+ãdüTDÏí |òTü {À‘·ÿ#·T&ç
MT<ä≈£î |ü+bÕ&ÉT. Ä sêø£ådüMs¡T*<ä›]eT<Ûë´ rÁeb˛sê≥+ »]–+~.
|òTü {À‘·ÿ#·T&ÉT n\+ãdüTì •s¡dTü ‡ K+&ç+∫ <ëìì <äTs√´<Ûqä T&ç MT<ä≈î£
$dæsπ XÊ&ÉT. <äTs√´<Ûqä T&çøÏ ø£˙ïfi‚fl ‘·≈î£ ÿe. ø£sT¡ &í ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ªm+‘· ø£wyºü TÓ HÆ ê
qTM«s√E |òTü {À‘·ÿ#·T&çï e~Û+∫ rsê*. ˝Òøb£ ˛‘˚ eTq|üø±å q @ ˇø£ÿ&É÷
$T>∑\&ÉT. ˙<˚ uÛ≤s¡+μ nì ÁbÕ<Û̊jT· |ü&ܶ&TÉ .
<äTs√´<Ûqä T&ç BHêedüqú T #·÷dæ ‘·q Á|üuTÑÛ e⁄qT Ä|ü<˝ä À Ä<äTø√e≥+,
øös¡e⁄\qT s¡ø+åÏ #·≥+ ‘·q ø£seÔ¡ ´eTì ø£sT¡ &í TÉ nqT≈£îHêï&ÉT.
ns¡Tq® T&çï Vü≤‘·e÷πsÃ+<äT≈£î n+‘·es¡≈L£ <ë∫ e⁄+#·T≈£îqï yÓ»’ j·T+‹ì
|òTü {À‘·ÿ#·T&çMT<ä Á|üj÷Ó –+#ê&ÉT. Ä eTVü‰X¯øìÔÏ #·÷&É>±H˚ |òTü {À‘·ÿ#·T&ÉT
>∑»>∑»˝≤&çb˛j·÷&ÉT.
‘·q X¯Øsêìï ô|<ä› |üs«¡ ‘·+e÷~] ô|+#·T≈£îHêï&ÉT.
ÁbÕD;Û‹‘√ |üsT¡ >¬ ‘êÔ&TÉ . |üsT¡ >¬ ‘·T‘Ô T· qï |òTü {À‘·ÿ#·T&çï yÓ+{≤&ç n‘·ì
>∑T+&Ó*ï N*Ã+~ yÓ»’ j·T+‹.
˝Àø£;øÛ s£ +¡ >± ns¡Tdü÷Ô |òTü {À‘·ÿ#·T&ÉT H˚\ ≈£L˝≤&ÉT.
n~ #·÷dæ bÕ+&Ée⁄\+<äs÷¡ ô|<äô› |≥Tºq @&ÜÃs¡T.
ø£èwüß&í TÉ e÷Á‘·+ Äq+<ä‘ê+&Ée+ #˚XÊ&ÉT.
142 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

bÕ+&Ée⁄\T <äT'K|ü&TÉ ‘·T+fÒ ø£èwüß&í TÉ dü+‘√wü+‘√ ∫+<äT\T yÓjT· ´&É+

ns¡Tq® T&çøÏ ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–+∫+~.
ªe÷<Ûyä ê! ˙ Äq+<ëìøÏ ø±s¡D+ @$T{Ï?μ nì n&ç>±&ÉT.
ªns¡T®Hê! ìqTï H˚\≈£L˝Òà eTVü‰X¯øÏÔ H˚{Ï‘√ n+‘·]+∫b˛sTT+~.
<ëì‘√bÕ≥T ø£sT¡ &í ç Äj·TTsê›jT· + ≈£L&Ü ‘·]–b˛‘√+~.
ªø£s¡Tí&ç ø£e#·≈£î+&É˝≤\T rdüT≈£îì eTùV≤+Á<äT&ÉT Ç+‘·≈£î eTTqTù|
sê<Ûj˚ T· T&çï dü>+∑ ìØ®e⁄&çï #˚XÊ&ÉT. Ç|ü
&ÉT ø£sT¡ &í TÉ ‘·q n|üPs¡« X¯øeÔÏ T+‘·yTÓ qÆ
Äj·TT<Û+ä yÓ»’ j·T+‹ì |òTü {À‘·ÿ#·T&çMT<ä Á|üj÷Ó –+#·≥+e\q |üP]Ô>± X¯øÔÏ
V”≤qT&Éj÷· ´&ÉT. <ëì‘√ ˙ eTs¡D+ ‘·|Œæ b˛sTT+~. MT »j·T+ ‘·<´ä∏ yÓT+Æ ~.
|òüT{À‘·ÿ#·T&ÉT #·ìb˛sTTq+<äT≈£î Hê≈£L u≤<Ûä>±H˚ e⁄+~. ø±ì @+
#ÓjT· ´>∑\+? ‘·|Œü ìdüs¬ ’ |üìïq eP´Vü≤$T~....μ nHêï&ÉT ø£èwüß&í TÉ .
ns¡ T ® q T&ç eTqdü T ‘˚ * ø£ | ü & ç + ~. ‘· e T|ü ≥ ¢ lø£ è wü ß í & ç ø Ï e⁄qï
Ä<äsê_Ûe÷Hê\qT ns¡Tq® T&ÉT bı+–b˛j·÷&ÉT.

W
 143

>±+<Ûë] XÊ|ü+
≈£îs¡T bÕ+&Ée j·TT<ä+∆ ˝À <Ûèä ‘·sêh |ü⁄Á‘·T\T n+<äs÷¡ Vü≤‘·eTj·÷´s¡T.
ª◊X¯«s¡´+ b˛sTT+~. ã+<ÛäTe⁄\+‘ê HêX¯qeTj·÷´s¡T. Ç+‘· <ës¡TD+
»]–Hê #êe⁄˝Ò<Tä Hê≈£îμ nì yêb˛j·÷&ÉT >∑T&çs¶ êE.
yê´düeTVü‰eTTì <Ûèä ‘·sêÅwßü &º ïç z<ës¡Tdü÷Ô ªHêj·THê! ˙≈£î <Ûsä à¡ + ‘Ó\TdüT.
n+<äTøπ H˚qT ˙≈£î <Ûs’Ó ´¡ + #Ó|Œü &ÜìøÏ e#êÃqT. me«] ÁbÕD≤\÷ XÊX¯«‘·+
ø±<äT. á dü‘ê´ìï eTqdüT‡≈£î u≤>± |ü{+ºÏ #·T≈£îHêïe+fÒ Ç+ø£ ˙πø <äT'KeT÷
e⁄+&É<Tä . Ç|ü
&ÉT $#ê]düTHÔ êïe⁄. ø±ì p<ä+ Ä&çqHê&ÉT $<äTs¡T&Ó+‘·
#Ó|Œæ Hê $Hêïyê? <Óe’ ø£è‘ê´ìï eTqTwüß\T ‘·|Œæ +#·>\∑ sê?μ nHêï&ÉT.
ªsêC≤! ˇø£Hê&ÉT <˚edüu≈ÑÛ î£ yÓfi≤flqT. H˚qT <˚e‘·\‘√, eTVü‰eTTqT\‘√
e÷{≤¢&TÉ ‘·Tqï düeTj·T+˝À uÛ÷Ñ <˚$ @&ÉTdü÷Ô e∫Ã+<äøÿ£ &çø.Ï
ªHê uÛ≤s¡+ ‘=\–kÕÔeTì MTs¡+‘ê ÁãVü≤àdüuÛÑ˝À Á|ü‹»„\T |ü*ø±s¡T.
Ç|ü
&ç˝≤ m+<äT≈£î Ä\dü´+ #˚dTü HÔ êïs√ ‘Ó*j·T&É+ ˝Ò<Tä . Ç+ø£ Hê uÛ≤s¡+
‘=*π> e÷s¡yZ T˚ $T{Ï?μ nì <˚e‘·\qT Á|ü•ï+∫+<ëyÓT. ª<Ûèä ‘·sêÅwßü &º HÉ ˚ sêE≈£î
q÷s¡T>∑Ts¡T ø=&ÉT≈£î\T |ü⁄&É‘ês¡T. yêfi¯fl˝À ô|<äy› ê&Óq’ <äTs√´<Ûqä T&çe\¢ ˙
uÛ≤s¡eT+‘ê q•düT+Ô ~. yê&çï #·+|ü&Üìø°, s¡ø+åÏ #·&Üìø° eTT+<äT≈£îe∫Ã
uÛÑ÷$T MT<ä e⁄qï sêE\+‘ê yê] yê] ùdq\‘√ düVü‰ ≈£îs¡TπøåÁ‘·+˝À
144 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

Vü≤‘·T\e⁄‘ês¡T. Ä <äTs√´<ÛäqT&ÉT ≈£L&Ü ‘·eTTà\‘√bÕ≥T eTs¡DÏkÕÔ&ÉT.

n+‘·{‘Ï √ ˙ uÛ≤s¡+ r]b˛‘·T+~ yÓfió¯ fl! ì•Ã+‘·>± uÛ÷Ñ ‘·<ëÛ s¡D+ #ÓsTT´μ
nHêï&ÉT Hêsêj·TDT&ÉT ∫s¡Tqe⁄«‘√. Ç+ø£ øös¡e⁄\T HêX¯qeTj·÷´s¡+fÒ
ÄX¯Ãs¡´y˚TeTT+~ sêC≤! $~Ûì mes¡T ‘·|Œæ kÕÔsT¡ ?μ nHêï&ÉT yê´düT&ÉT.
<Ûèä ‘·sêÅwßü &º TÉ <Ûs’Ó ´¡ + ‘Ó#T· Ã≈£îì >±+<Ûë]˙, ≈£î+‹˙, ø√&Éfi¯flq÷ yÓ+≥
u…≥Tº≈î£ ì j·TT<äu∆ ÷ÑÛ $TøÏ ãj·T\T<˚sê&ÉT.
ô|<ä‘+· Á&ç edüTHÔ êï&Éì ‘Ó*dæ <Ûsä à¡ q+<äqT&ÉT eTT+<˚ nø£ÿ&çøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
n‘·ìyÓ+≥ ‘·eTTà\÷, Á<Í|üB, ø£èwüß&í ÷É ≈£L&Ü e⁄Hêïs¡T.
<Ûsä à¡ sêE ø£+≥|ü&>É ±H˚ <Ûèä ‘·sêÅwßü &º ç ø√&Éfifl¯ +<äs÷¡ _>∑sZ >¡ ± @&ÜÃs¡T.
<äT'K+‘√, Äy˚X+¯ ‘√ ù|s¡Tù|s¡THê bÕ+&Ée⁄\+<äØï ì+~+#ês¡T.
ø£fifl¯ ˙fi¯ófl ø±s¡Tdü÷Ô eTÚq+>± ‘·\ e+#·T≈£îHêï&ÉT <Ûsä à¡ sêE. ˇø£ÿ e÷≥
≈£L&Ü e÷{≤¢&˝É <Ò Tä . yÓ[fl <Ûèä ‘·sêÅwßü &º ç bÕ<ë\≈£î qeTdüÿ]+#ê&ÉT. >±+<Ûë]
ø√|ü+‘√ eT+&ç|&ü +ç ~.
ªX¯Á‘·Te⁄*ï #·+bı#·TÃ! ø±˙ á >∑T&çy¶ ê[fl<ä]› ø° }‘·øÁ£ s¡>± ˇø£ÿ&çqsTTHê
$T>∑\Ã≈£î+&Ü n+<äØï HêX¯q+#˚XÊπs! MT≈£î n|üø±s¡+ #Ój·T´ìyê&ÉT
e+<äeT+~˝À ˇø£ÿ&ÉsTTHê ˝Òøb£ ˛j·÷&Ü? ˇø£ÿ&çï nfÒôº |&ç‘˚ MT Á|ü‹»„
uÛÑ+>∑eTe⁄‘·T+<ë? Ä ˇø£ÿ&É÷ $TeTà*ï sê»´+ #Ój·T´ìe«≈£î+&Ü
n&É–¶ kÕÔ&Ü? Ç+‘·≈L£ @&û MT eTVü‰sêE?μ mÁs¡ã&çq eTTK+‘√ Á|ü•ï+∫+~
>±+<Ûë].
nC≤‘·XÁ¯ ‘·Te⁄ #˚‘T· \T CÀ&ç+∫ ÄyÓT bÕ<ë\ <ä>sZ∑ ¡ yÓ÷ø£]˝≤¢&TÉ . >±+<Ûë]
‘·\e+∫ Bs¡+È >± ì≥÷º]Ã+~. H˚Á‘ê\qT ã+~Û+∫q eg+ dü+<äT˝À+∫
Ä eTVü‰kÕ~Û« <äèwæº *|übÔ Õ≥T <Ûsä à¡ sêE ø±*>√fi¯flMT<ä |ü&+ç ~. Ä >√fi¯ófl
yÓ+≥H˚ mÁs¡>± ø£+~b˛j·÷sTT. n~ #·÷dæ Vü≤&É*b˛sTT ø£èwüß&í ç yÓqø±\
>±+<Ûë] XÊ|ü+ 145
<ë>±&ÉT ns¡Tq® T&ÉT.
ªHêj·THê! yÓ[fl ≈£î+r<˚$ì #·÷&É+&çμ n+~ >±+<Ûë].
ø√bÕìï X¯$T+|ü#d˚ Tü ≈£îì ªyêdüT<˚yê! Ç˝≤ sêej·÷´μ nì |æ*∫+~
>±+<Ûë].
e#êÃ&Üj·Tq.
ª#·+|æ+#êe⁄. <˚XÊ\˙ï ‘·>T∑ \u…{≤ºe⁄. »qø£j
å ÷· ìøÏ ø±s¡≈î£ &Éyq’Ó »Hês¡H› ê!
Bì |òü\+ qTe⁄« nqTuÛÑ$+#·T. Hê bÕ‹Áe‘·´ |ü⁄D´|òü\ ‘·|üX¯ÙøÏÔ‘√
|ü\T≈£î‘·THêïqT - qTe⁄« Mfi¯fl+<äØï Ç˝≤ #·+bÕe⁄ ø£qTø£ áHê{ÏøÏ eTTô|Œ’ò
Äs√ dü+e‘·‡s¡+˝À ˙ C≤„‘T· \T ≈£L&Ü Mfi¯fl˝≤π> |üsd¡ Œü s¡+ ø£\Væ≤+#·T≈£îì
#·kÕÔsT¡ . n<˚ düeTj·÷q qTe⁄« ~≈£îÿ˝Òø£ ˙#·|⁄ü #êe⁄ #·kÕÔe⁄. MT ≈£î\Åd\Ô” T
≈£L&Ü Ç˝≤π> n+<äØï ‘·\#·T≈£îì @&ÉTkÕÔsT¡ . Ç~ Ç˝≤π> »s¡T>∑T>±ø£μ nì
X¯|+æ ∫+~ >±+<Ûë].
düy÷Ó àVü≤ø£s+¡ >± ∫s¡Tqe⁄« qyê«&ÉT ø£èwüß&í TÉ .
ªne÷à! á XÊ|ü+ j·÷<äe⁄\≈£î Ç~es¡øπ Ç#êÃs¡T ø=+<äsT¡ eTTqT\T.
qT$«|ü
&ÉT #·]«‘· #·sD ¡ + #˚XÊe⁄. j·T<äTe+oj·TT\qT <˚e‘·\T ≈£L&Ü
#·+|ü˝sÒ T¡ . n+<äT#˚‘· yêfi¯fl˝À yêfi‚fl ø=≥Tº≈î£ ì #êe⁄ ‘Ó#T· Ã≈£î+{≤s¡T. b˛˙˝Ò
ø±˙ n+<äTe\¢ ˙πø+ edüT+Ô ~ #Ó|
ü ?μ nHêï&ÉT qe⁄«‘·÷H˚.
|ü⁄Á‘·XÀø£+‘√ |ü]‘·|dæ ÷ü Ô ne<ÛTä ˝…s>¡ ì∑ ÄÁø√X¯+‘√ n#·T´‘·Tì X¯|+æ ∫q
>±+<Ûë] »yêãT #Ó|Œü ˝Òø£ eTÚq+ eVæ≤+∫+~.

W
146 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

j·÷<äe eTTdü\+
ø£D«, $XÊ«$TÁ‘·, Hês¡<ä eTVü≤s¡T¸\T eTT>∑TZs¡÷ ø£èwüíuÛÑ>∑yêqT&çï
#·÷&É{≤ìø£ì <ë«s¡ø±q>∑sêìøÏ ãj·T\T<˚sês¡T. yêfi¯ófl sê»M~Ûì edü÷Ô
ñ+&É&+É #·÷XÊs¡T j·÷<äe⁄\T!
yêfi¯fløÏ <äTs¡T“~∆ |ü⁄{Ï+º ~.
ø£èwüß&í ç ø=&ÉT≈£î kÕ+ãT&çøÏ Ä&É|\æ ¢ y˚w+ü y˚dæ rdüTø=∫à ªnj·÷´! Ç~
ãÁuÛÑT&ç uÛ≤s¡´. BìøÏ dü+‘êq+ ø£\T>∑T‘·T+<ë?μ nì n&ç>±s¡T j·T<äT
≈£îe÷s¡T\T.
n+‘·e÷Á‘·+ ‘Ó\düTø√˝ÒsT¡ >∑qTø£Hê Ä eTVü≤s¡T¸\T!
ªÄVü‰! dü+‘êq+ ø£\T>∑T‘·T+~!! M&ÉT ø£èwüß&í ç ø=&ÉT≈£î kÕ+ãT&Éì ‘Ó\TdüT!
M&çøÏ j·÷<äee+XÊìï HêX¯q+ #˚ùd eTTdü\+ |ü⁄&ÉT‘·T+~. ø£èwüßí&É÷,
ã\sêeTT&É÷ ‘·|Œü ‘·øÿÏ q j·÷<äe⁄\+‘ê Ä s√ø£*e\¢ #·kÕÔsT¡ . ã\sêeTT&ÉT
n~Ûø£ ìwü̃‘√ X¯Øs¡+ $&ç∫ düeTTÁ<ä+˝À Á|üy•˚ kÕÔ&TÉ . H˚\MT<ä |ü&TÉ ≈£îì
e⁄+&É>± ø£èwüß&í ïç ª»s¡μ nH˚ sêø£då æ |ü{ºÏ ÄÁø£$TdüT+Ô ~, bı+&çμ nHêïs¡T
yêfi¯ófl ø√|ü+>±.
Ç+‘· »]–q ‘·sT¡ yê‘· Ç+ø£ yêdüT<˚e⁄&çï #·÷&É&+É eT+∫~ ø±<äì
‘·\∫ eTVü≤s¡T¸\T eTT>∑TsZ ÷¡ yÓqøÏÿ ‹]– yÓ[flb˛j·÷s¡T.
j·÷<äe eTTdü\+ 147
ø£èwüß&í TÉ Ç<ä+‘ê ‘Ó\TdüT≈£îì »s¡>e∑ \dæ+~ »]π> rs¡T‘·T+<äqT≈£îì
ñ<ëd”q+>± ePs¡T≈£îHêï&ÉT.
Ä eTs¡THê&ÉT kÕ+ãT&ç ø£&TÉ |ü⁄˝À+∫ uÛj
Ñ T· +ø£s+¡ >± e⁄qï ˇø£ s√ø£*
|ü⁄{Ϻ+~. j·÷<äe⁄\+<äs¡÷ uÛÑj·T+‘√ |üs¡T¬>‘·TÔ≈£îyÓ[fl Ä dü+>∑‘·+‘ê
edüT<˚e⁄&çøÏ #ÓbÕŒs¡T. Ä e⁄‘ꌑêìøÏ ø±s¡D+ ‘Ó\TdüT≈£îì u≤<Ûä|ü&çq
edüT<˚e⁄&ÉT ªÄ s√ø£*ì |æ+&ç |æ+&ç #˚dæ düeTTÁ<ä+˝À ø£*|æ s¡+&çμ nì
ÄC≤„|+æ #ê&ÉT. j·÷<äe⁄\+‘ê yÓ[fl Äj·Tq #Ó|Œæ qfÒ¢ #˚XÊs¡T.
ø±ì >±+<Ûë] XÊ|ü+, eTVü≤s¡T¸\ ÄÁ>∑V≤ü + mø£ÿ&çøÏ b˛‘êsTT?
<ë«s¡ø±|ü≥D º +˝À nH˚ø£ ñ‘ꌑê\T ø£ì|æ+#êsTT. sêÁ‹y˚fi˝¯ À¢ ∫\Tø£\T
>∑T&É>¢ ÷∑ ã˝≤¢ ns¡ekÕ>±sTT. |ü>\∑ T y˚Tø£\T qø£ÿ˝≤¢ ≈£LXÊsTT. Äe⁄\≈£î
>±&ç<ä\T, eTT+–dü\≈£î m\Tø£\÷, ≈£îø£ÿ\≈£î |æ\T¢\÷ |ü⁄{≤ºsTT. ø£èwüí,
ã\sêeTT\T ‘·|Œü $T–*q j·÷<äe⁄\+<äs÷¡ dü»q® T\qT u≤<Ûôä |≥º&+É yÓTT<ä\T
ô|{≤ºsT¡ . >∑Ts¡Te⁄\qT nee÷ì+#ês¡T. Åd\Ô” T Çwü+º e∫Ãq≥T¢ dü+#·]+#ês¡T.
≈£L&É÷, ≈£Ls¡\÷ n|ü
&˚ bısTT´MT<ä qT+∫ ~+|æHêdüsπ ` |ü⁄s¡T>∑T\T
|ü≥&º +É yÓTT<ä\sTT´+~. á nX¯óuÛdÑ ÷ü #·q\˙ï #·÷dæ >±+<Ûë] XÊ|ü+ |ò*ü +#˚
düeTj·T+ ÄdüqïyÓTÆ+<äqT≈£îHêï&ÉT ø£èwüßí&ÉT. j·÷<äe⁄\T rs¡údüMT|ü+˝À
#êe&É+ eT+∫<äqT≈£îHêï&ÉT. Ç+ø£ ‘Ó\y¢ ê]‘˚ yêfi¯fl+‘ê ø±\+ #˚kÕÔsq¡ >±
n+‘·≈î£ eTT+<äT s√CÒ ø=\Te⁄r]à ªdüeTTÁ<ëìøÏ C≤‘·s¡ #Ój÷· ´* ` n+<äs÷¡
ãj·T\T<˚s+¡ &çμ nì Ä»„ sTT#êÃ&ÉT.
eTT+#·T≈£î edüTqÔ ï Á|üe÷<ëìï Á>∑V≤æ +#·Tø√˝Òø£ bÕ˙j·÷\÷, uÛøÑ ´å£ uÛÀC≤´\T,
e÷+kÕVü‰sê\÷ düeT≈£Ls¡TÃ≈£îì n+<ä+>± n\+ø±sê\T #˚dTü ≈£îì #·‘T· s¡+>∑
ã˝≤\‘√ dü+ãs¡+>± ø£~˝≤s¡T j·÷<äe⁄\T.
ì]«ø±s¡T&Ó’ ãj·T\T<˚sê&ÉT ø£èwüß&í TÉ .
148 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

n+<äs÷¡ düeTTÁ<ä rsêq e⁄qï |ü+~fi¯fl <ä>sZ∑ ≈¡ î£ #˚sT¡ ≈£îHêïs¡T. ã\sêeTT&ÉT

e÷Á‘·+ ns¡D≤´\≈£î yÓfi≤fl&ÉT. j·÷<äe⁄\T ‘Ó#T· Ã≈£îqï uÛøÑ ±å ´\˙ï ‹Hêïs¡T.
Á|üuTÑÛ yÓq’ ø£èwüß&í ç m<äTs¡T>±H˚ eT‘·TbÔ Õ˙j·÷\T ùd$+#ês¡T. #·eT‘êÿsêìø°,
yÓ≥ø±sêìø°, N<ä]+|ü⁄ø° eT<Ûä´ dü]Vü≤<äT›\T >∑eTì+#·≈£î+&Ü ndü+ã<ä∆
Áù|˝≤|üq kÕ–dü÷Ô qe«&É+ yÓTT<ä\Tô|{≤ºsT¡ .
ªÁ|ü<Tä ´e÷ï! n&ÉT>√ ø£è‘·es¡à! #·÷XÊyê! ìÁ<äb˛‘·Tqï yêfi¯flqT #·+bÕ&ÉT.
@+ bÂs¡Twü+sê! m+‘· ˙#·T&Óq’ n˝≤+{Ï |üì #˚kÕÔ&Ü?μ n+≥÷ kÕ‘·´øÏ
ø£è‘·es¡àqT m>∑‘ê[ #˚XÊ&ÉT.
ªns¡Tq® T&ÉT #ÓsTT´ q]øÏ‘˚ yê*b˛sTTq uÛ÷Ñ ]ÁX¯e⁄&çï #·+bÕe⁄ qTe⁄«.
n~ eTs¡∫b˛j·÷yê? qTe⁄« #˚d+æ ~ s¡D˙‹ ø±uÀ\Tμ nì ø£è‘·es¡à kÕ‘·´øÏì
Äπøå|æ+#ê&ÉT.
Ä mø£døπü ÿìøÏ kÕ‘·´øÏøÏ ø√|ü+ e∫Ã, ø£‹˝Ô ≤– >∑ã>∑u≤ yÓ[fl ø£è‘·es¡à
ø£+sƒ+¡ q]πøXÊ&ÉT. düeTTÁ<ä rsêq ‘·T+¬>’ yÓTT\∫q s√ø£* Á|üu≤Û e+ Ä
ìeTTwü+˝À Ä ø£‹Ôì ÄÁø£$T+∫e⁄+~. n+‘·{Ï‘√ ePs¡Tø√ø£ kÕ‘·´øÏ
uÛÀE\+<ä] MT<ä≈£î $»è+_Û+#ê&ÉT. yê]+#·&ÜìøÏ ø£èwüßí&ÉT yÓfi‚fl˝À>±
uÛÀE\+‘ê kÕ‘·´øÏì #·T≥TºeTT{≤ºsT¡ . nsTT‘˚ »s¡>u∑ Àj˚T<ä+‘ê ‘Ó*dæq
yê&Ée&É+ e\¢ ø±\dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q ø£èwüßí&ÉT kÕ‘·´øÏì s¡øÏå+#˚ Á|üj·T‘·ï+
#Ój·T´˝Ò<äT.
kÕ‘·´øÏì ø±bÕ&É&+É ø√dü+ Á|ü<Tä ´eTTï&ÉT #Ó\sπ >±&ÉT. á $<Û+ä >± yêfi¯fl˝À¢
yêfi¯fl≈£î ø£jT· ´+ ÁbÕs¡+uÛyÑ TÓ +Æ ~. Ä düeTTÁ<ärs¡+˝À yÓTT\∫q ‘·T+>∑ |”øÏ
<ë+‘√ ˇø£]H=ø£s¡T ø=≥Tº≈£îì $>∑‘·T\j·÷´s¡T yêfi¯fl+<äs¡÷. ÄHê&ÉT
yêfi¯ófl ns¡>B∑ dæ düeTTÁ<ä+˝À ø£*|æq s√ø£˝Ò Ä ‘·T+¬>’ yÓTT*∫+~. n<˚
yêfi¯fl j·TT<ë∆ìøÏ kÕ<Ûqä yÓT,Æ #êe⁄≈£î ø±s¡DyÓT+Æ ~.
j·÷<äe eTTdü\+ 149
#êe≈£î+&Ü $T–*q yêfi¯flqT ø√|ü+‘√ ‘·T+>∑‘√ yÓ÷~ #·+bÕ&ÉT ø£èwüß&í TÉ .
Äj·Tq≈£î Ä ø√|ü+ ≈£L&Ü eTTqT\ XÊ|ü+e˝Ò¢ ø£*–+~. <ës¡T≈£î&É÷, ãÁuÛTÑ &É÷
‘·|Œü $T–*q j·÷<äe⁄\+‘ê HêX¯qeTj·÷´s¡T. yê[fl<äØ› ï yÓ+≥u…≥Tºø=ì
ã\sêeTT&ÉT yÓ[flq e÷sêZH˚ yÓfifl¯ kÕ>±&ÉT ø£èwüß&í TÉ .

W
150 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T

lø£èwüí ìsê´D+
<ë s¡T≈£î&ûï,
uÁuÛÑT&ûï yÓ+≥ô|≥Tº≈£îì ã\sêeTT&çì yÓ‘·T≈£î‘·÷
ãj·T\T<˚sê&ÉT ø£èwüßí&ÉT. ø=+‘·<ä÷s¡+ yÓfi‚fldü]øÏ ˇø£ #Ó≥TºøÏ+<ä nqï
ø£ì|æ+#ê&ÉT.
ª<ës¡Tø±! qTe⁄« yÓ[fl bÕ+&Ée⁄\‘√ j·÷<äeHêX¯q+ >∑T]+∫ #Ó|æŒ
ns¡Tq® T&çï rdüT≈£îsê. uÁuÛ÷Ñ ! qTe⁄« Ä&Éyêfi¯flq+<äØï |ü≥Dº ≤ìøÏ #˚]à eT∞flsêμ
nì ÄC≤„|+æ #ê&ÉT ø£èwüß&í TÉ .
Ç<äs› ÷¡ ãj·T\T<˚sês¡T.
ø£qT#·÷|ü⁄ y˚Ts¡˝ÀH˚ ˇø£ uÀj·Tyê&ÉT ãÁuÛTÑ &çï ‘·T+>∑‘√ yÓ÷~ #·+bÕ&ÉT.
n~ #·÷dæ eTTìes¡T´\ XÊ|üXø¯ øÔÏ Ï ÄX¯Ãs¡´|ü&ܶ&TÉ ø£èwüß&í TÉ .
ã\sêeTTì <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ªnHêï! H˚qT á yêVü≤Hê\q÷ eì‘·\q÷ eTq
|ü⁄sêìøÏ rdüT≈£îyÓ[¢ ‘·+Á&ç Ä»„ rdüT≈£îìekÕÔqT. n+<ëø± qTe⁄« Çø£ÿ&˚
e⁄+&ÉTμ nì #Ó|Œæ <ë«s¡ø±q>∑sêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. edüT<˚e⁄&çï #·÷XÊ&ÉT. ª‘·+Á&û!
Ç+‘· e s¡ ≈ £ î øös¡ e HêX¯ q +, Ç|ü
&É T j· ÷ <ä e HêX¯ q + #· ÷ XÊqT.
ã+<ÛTä $TÁ‘·T˝…es¡÷ ˝Òì á q>∑s+¡ ˝À e⁄+&ÉãT~∆ ø±e&É+ ˝Ò<Tä Hê≈£î. nqï
m˝≤>∑÷ ns¡D≤´˝À¢H˚ e⁄Hêï&ÉT. H˚qT ≈£L&Ü yÓ[fl nqï‘√bÕ≥T ‘·|üdüT‡
lø£èwüí ìsê´D+ 151
#˚düT≈£î+{≤qT. Ç+ø£ nìï $wüj·÷\÷ MTπs #·÷düTø√+&ç. πsb˛e÷b˛
ns¡T®qT&ÉT ekÕÔ&ÉT. MT Ä»„\qT bÕ{ÏkÕÔ&ÉTμ n+≥÷ ‘·+Á&ç bÕ<ë\≈£î
ø£&kÉ Õ]>± qeTdüÿ]+#ê&ÉT ø£èwüß&í TÉ . Ä eè<äe∆ T÷]Ô e÷≥\Tsêø£ #˚w\ºü T
<äøÿÏ eT÷>∑uÀj·÷&ÉT.
j·÷<äe Åd\Ô” +‘ê |òTü §\T¢q @&ÜÃs¡T. ø£èwüß&í TÉ ø£]–b˛sTT ªÇ|ü
&˚ ekÕÔ&TÉ
ns¡T®qT&ÉT. MT ø£cÕº\˙ï rs¡TkÕÔ&ÉT. }s¡Tø√+&çμ nì yêfi¯fl+<äØï
}s¡&+ç #ê&ÉT. ‘·+Á&çøÏ q#·Ã#Ó|Œæ Äj·Tq <ä>sZ∑ ¡ ôd\e⁄ rdüT≈£îì ã\sêeTT&ç
<ä>∑Zs¡≈£î e#êÃ&ÉT ø£èwüßí&ÉT.
ªnHêï! ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü ≈£îH˚+<äT≈£î ‘·+Á&ç>±] nqTeT‹ rdüT≈£îì e#êÃqTμ
nHêï&ÉT.
Ä düeTj·T+˝À ã\sêeTTì eTTK+˝À+∫ ˇø£ eTVü‰düsŒ¡ + ãj·T≥≈£î
e∫Ã+~. mÁs¡{Ï ‘·\\T yÓsTT´ e⁄HêïsTT <ëìøÏ. <ëì |ü&>É \∑ T eTDT\‘√
yÓ*–b˛‘·THêïsTT. ‘Ó\{¢ Ï X¯Øs¡ #Ûêj·T! |üs«¡ ‘·eT+‘·{Ï <˚V≤ü +! ã\sêeTT&ÉT
jÓ÷>∑ã\+‘√ ‘·q X¯Øs¡+ $&ç∫ ì»s¡÷|ü+ <Ûä]+∫ düeTTÁ<äe÷sêZq
yÓ[flb˛j·÷&ÉT. düs¡Œ düeT÷Vü‰\˙ï e∫à uÛÑøÏÔ‘√ ùd$+#êsTT. >∑+>±q~
yÓTT<ä\T>± >∑\ eTVü‰q<äT\˙ï Äø±sê\T <Ûä]+∫ e∫à Äj·TqqT
Ä<ä]+#êsTT. n<ä+‘ê ø£èwüß&í TÉ ~e´<äèw摺 √ #·÷düT+Ô &É>±H˚ nq+‘·T&ÉT ‘·q
n+X¯ nsTTq Ä eTVü‰düsêŒìï ‘·q˝À ©q+ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
#ÛÁ· ‘·eT÷]Ô ‘·qqT $&ç∫ yÓfifl¯ >±H˚ ø£seÔ¡ ´∫+‘· ÄeVæ≤+∫+~ ø£èwüß&í ïç .
uÛÑ÷˝Àø£+˝À #Ój·T´e\dæq |üqT\˙ï nsTTb˛j·÷sTT. X¯Øs¡+ $&ç∫
ô|≥º{≤ìøÏ @ ø±s¡D+ <=s¡T≈£î‘·T+<ë nì Ä˝À∫+#·kÕ>±&ÉT n#·T´‘·T&ÉT.
ˇø£|
ü &ÉT s¡TøÏàD° düV≤æ ‘·+>± <äTsê«düTì ùd$+∫q dü+<äs“¡ +¤ ˝À ‘·qT Äj·Tq
n]ø±*˝À bÕj·Tdü+ sêj·Tø£b˛e&É+, n+<äTe\¢ ª˙≈£î n]ø±*<ë«sê
nbÕj·T+ ø£\T>∑T‘·T+~μ nì Ä eTVü≤]¸ nq&É+ >∑Ts¡T≈Ô î£ e#êÃsTT. yÓ+≥H˚
152 uÛ≤>∑e‘·+˝À ∫qïø£<\ä∏ T
düe÷~Ûd‹úæ bı+~ H˚\MT<ä |üe[+#ê&ÉT »\~ÛXj
¯ T· qT&ÉT.
n|ü
&ÉT »s¡ uÛj
Ñ T· |ü&TÉ ‘·÷ yÓT\¢yTÓ \¢>± nø£ÿ&çøÏ sêkÕ–+~. Ä #·T≥Tº|øü ÿ£ \
‹s¡T>∑T‘·Tqï y˚≥>±&=ø£&ÉT ø£ì|æ+#ê&ÉT. n‘·&çøÏ ø£èwüßí&çbÕ<ä+ ˝Ò&ç|æ\¢
eTTK+˝≤ ÁuÛeÑ T >=*ù|≥≥Tº #˚d+æ ~ »s¡. n\¢+‘· <ä÷s¡+qT+∫ #·÷dæ Ä
y˚≥>±&ÉT Ä s√E ‘·q≈£î eT+∫ ˝Ò&ç <=]øÏ+<äqT≈£î+≥÷ >∑T]#·÷dæ u≤D+
$&ç#ê&ÉT. n~ yÓ[fl Vü≤] n]ø±*˝À >∑T#·TÃ≈£îì bÕ<ä+ ô|q’ T+∫ <ä÷düT≈£î
b˛sTT+~.
Ä uÀj·Tyê&ÉT <ä>sZ∑ ≈¡ î£ e∫à |üse¡ ÷‘·Tà&çï #·÷dæ ‘·q ‘·|
ü ‘Ó\TdüT≈£îì
Äj·Tq bÕ<ë\MT<ä |ü&ܶ&TÉ . ô|<ä>› ± @&Ée≥+ yÓTT<ä\Tô|{≤º&TÉ . ìsêø±s¡T&ÉT
nsTTq y˚<äeT÷]Ô n‘·&çï z<ë]à |ü+ù|dæ Ä e+ø£‘√ e÷qe<˚Vü‰ìï
$&ç∫ô|{≤º&ÉT.
}s¡›«˝Àø±\≈£î yÓfi¯fl>±H˚ Ä~$wüßíe⁄qT Ç+Á<ë~ <˚e‘·\+‘ê uÛÑøÏÔ‘√
ø=*#ês¡T. |üse¡ TbÕ<ë\≈£î Á|üD$T˝≤¢sT¡ .
ªÄ~|ü ⁄ s¡ T cÕ! <Û ä s ¡ à s¡ ø £ å D ø√dü + ©˝≤e÷qTwü s ¡ ÷ |ü ⁄ &É y Ó ’ |ü ⁄ {≤º e ⁄.
X¯Á‘·Te⁄\+<äØï #·+bÕe⁄. Á|ü‹ j·TT>∑+˝Àq÷ Ç˝≤π> ne‘·]+∫ <Ûsä à¡ s¡øD å£
#˚dü÷Ô e⁄+&ÉTμ n+≥÷ ÁbÕ]∆+#ês¡T. Ç+Á<äT&ÉT eTVü‰$wüßeí ⁄MT<ä |ü⁄wüŒes¡¸+
≈£î]|æ+#ê&ÉT. ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT Vü≤]bÕ<ë\≈£î qeTdüÿ]+∫ y˚<ä yê≈£îÿ\‘√
düT‹Ô +#ê&ÉT. yêfi¯fl uÛøÑ øÔÏ Ï Á|”‹bı+~, ªnìs¡T<ä∆ Á|ü<Tä ´eTï dü+ø£s¸¡ D yêdüT<˚e
uÛ≤yê\T ø£*– dæ~ì∆ bı+<ëqT. Hê kÕúHêìï H˚qT #˚sT¡ ≈£î+{≤qT. MTs¡T
düTK+>± e⁄+&É+&çμ nì n+‘·]Ω‘T· &Éj÷· ´&ÉT eTVü‰$wüßeí ⁄.
Ç+Á~j·÷\≈£î ø£ì|æ+#·ì Ä |üs¡e÷‘·Tà&çï ãT~∆‘√ #·÷dü÷Ô, Äj·Tq
n<äT“¤‘· ©\\qT e]í+#·T≈£î+≥÷ ÁãVü‰à~<˚e‘·\+‘ê ‘·eT ‘·eT kÕúHê\≈£î
‘·s¡*yÓfi≤fls¡T.
W
153
 ƒìQ®=`Ç"³°Ø# ƒìQ®=`ÇO P^¥¼uàH›…Ù`Ç°#° H›ey# P#O^Î
~¡‹¬=°†Ç°ªQ®~¡O. ƒ’=~ËQ® x"Œ~¡}䛽 k=¼ B+¬^ÎO. W@°=O\÷
ƒìQ®=`Œxß KÇ^ΰ=~¡°ä›½ P‹¬H÷ë H›eyOKÍ q^ÎOQê z#ßH›^ŠÎ ~¡¶„¬O…Ù
JOkOKÍO^ΰ䛽 ㄬ†Ç°ußOz# N ㄬ†Ç¶Q® ~Œ=°H›$+¬â Qêi H›$+²
Ja # O^Î h †Ç ° "³ ° Ø # k. ‹¬ ~ ¡ ˆ × " ³ ° Ø # ‰Ü á e …Ù ‹¬ ~ ¡ Þ [#~¡ O [H› O Qê
P‹¬H÷ëH›~¡OQê LO_ÍO^ΰ䛽 P†Ç°# KÍ‹²# ㄬ†Ç°`ÇßO ㄬ‰×O‹¬h†Ç°O.
ªÞq° *ìý#^¥#O^Î, ~Œ=°H›$+¬â =°~”Ÿ

ㄬ†Ç¶Q® ~Œ=°H›$+¬â Qêi ƒìQ®=`ÇO…Ù z#ßH›^ŠÎ…Ù J@° "Í^¥O`ÇO,

`Œuë ÞH›^Ë~¡}÷, W@° H›q`ÇÞ Ja=¼H©ëH›~¡} K³\ì“„¬\쓅苬°ä›½x zO^ΰ°
`ùHêø~°°.
D ƒìQ®=`ÇO…Ùx z#ßH›^ŠÎ°, #=¼ "Œ~¡„¬ãuH›…Ù ^¥~Œ"Œ‚²ìH›Qê
ㄬKÇ°i`Ç"³°Ø ㄬ*ì"³¶^¥xß ‡ÚO^ÎQ®Q®\ìxH÷ ƒìQ®=`ÇO…Ùx H›^ŠÎ
x`Ǽ"³°Ø# ‹¬`Ǽ"³°Ø# PH›~¡Â} XH› Z`Çë~°°`Í Ð ~Œ=°H›$+¬âQêi
H›^Š¥H›^ŠÎ#‰Üáb=¶^Î°~¡¼O =°~Ë |=`Çë~¡"³°Ø# PH›~¡Â} J~°° xezOk.
^Î`Çëㄬª^£ „¬~¡=¶`Ç°àx
‚²ìOn ‰§Mìk„¬u (i>ÿØ~ŸÛ), ‚²ìO^ζ Hê…èl, Q®°O@¶~¡°