Professional Documents
Culture Documents
Nghiên cứu mạch lọc tích cực
Nghiên cứu mạch lọc tích cực
TIỂU LUẬN
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
2
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
MỤC LỤC
3.4 Mạch lọc chọn lọc và mạch lọc thông dải……………………… ………….18
3
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
Trong kĩ thuật mạch tương tự,các mạch tính toán và điều khiển được xây dựng
chủ yếu dựa tren bộ khuếch đại thuật toán.Thay đổi các linh kiện mắc trong mạch
hồi tiếp của bộ khuếch đại thuật toán sẽ có được các mạch tính toán và điều khiển
khác nhau.Các mạch tính toán và điều khiển tuyến tính có trong mạch hồi tiếp các
linh kiện thụ độngkhông phụ thuộc và tần số R,hoặc phụ thuộc vào tần số của L,C.
Sau đây ta nghiên cứu về một loại mạch tính toán và điều khiển,đó là mạch lọc
tích cực.Hiện nay các mạch lọc được sử dụng rất rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác
nhau.Tùy vào ứng dụng cụ thể mà chúng ta chọn sử dụng mạch lọc thụ động hay
mạch lọc tích cực.Ở tần số thấp nhỏ hơn vài trăm KHZ thì mạch lọc tích cực được
ứng dụng rộng rãi hơn so với mạch lọc thụ động.Là vì mạch lọc tích cực có các ưu
điểm hơn hẳn so với mạch lọc thụ động.
4
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
5
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
Mạch lọc chặn dải cho qua các tần số nằm trong khoảng nhỏ hơn f1 và
lớn hơn f2, và chặn tất cả các tần số nằm trong khoảng (f1 - f2). Độ rộng của dải chặn được
tính bằng B = f1 - f2
• Mạch lọc pha
Mạch lọc pha không có dải chặn, nó cho qua tất cả các tần số nhưng giữa đầu vào
và đầu ra có sự dịch pha.
6
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
Làm tương tự ta có được tần số cắt của mạch lọc thông thấp. Với 2 mạch lọc bậc 1
này ta cần chú ý nhưng điểm sau:
- Khi kết nối liên tiếp các khâu lọc này thành chuỗi dẫn đến đáp ứng tần số, độ dốc
của đặc tuyến tần số sẽ tăng thêm 20dB/D mỗi khâu lọc.
- Tín hiệu vào và ra ra của lọc thông thấp và thông cao sẽ lệch pha nhau.
Mạch lọc thụ động có hệ số truyền đạt K(w)<1 .Các mạch này hầu hết làm việc ở tần
số cao ( >1MHz) vì ở khu vực tần số thấp các mạch này có kết cấu nặng nề và hệ số phẩm
chất giảm.
Một số mạch lọc thụ động thường gặp và đặc tuyến truyền đạt của chúng:
7
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
8
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
9
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
Hình 2 . Đặc tuyến biên độ – tần số của mạch lọc thông thấp bậc 4:1-Lọc thụ
động; 2-Lọc Bessel; 3-Lọc Butterworth; 4-Lọc Tschebyscheff.
+ Mạch lọc Butterworth (3) có đặc tuyến trong dải thông phẳng nhất. Không có gợn sóng
trong dải thông và tần số cắt được lấy ở mức 3dB. Chú ý trong hình 3, dải chặn nằm
trong khoảng 0Hz đến fc. Trong thực tế không có trường hợp này và hệ số khuếch đại nhỏ
nhất đạt được trong khoảng giữa điểm A và fc. Đặc tuyến biên độ phẳng của lọc
Butterworth tốt cho tần số gần 0Hz nhưng không tốt ở vùng cạnh dải thông vì độ dốc của
đặc tuyến không lớn. Lọc Chebysev sẽ khắc phục nhược điểm này.
10
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
tính chọn lọc của bộ lọc càng tốt. Để xác định dải thông không dễ nhưng thường lấy tại
đỉnh gợn sóng có tần số lớn nhất.Ví dụ trong hình 4 là đặc tuyến của mạch lọc thông cao
Chebyshev có độ gợn sóng là 0.5dB và tần số fr=1kHz, do đó đặc tuyến của nó sẽ thay đổi
0.5dB từ tần số 1kHz trở đi và độ khuếch đại sẽ giảm nhanh chóng ở tần số nhỏ hơn
1kHz.
Hình 4.
+ Mạch lọc Bessel có đặc tuyến giảm đều từ khu vực thông sang khu vực chắn và có đáp
ứng xung gần như lý tưởng (hình 5). Tuỳ yêu cầu cụ thể, có thể chọn loại mạch lọc thích
hợp.
Hình 5. Đáp ứng xung của mạch lọc thông thấp.1-Lọc thụ động; 2-Lọc Bessel;
3-Lọc Butterworth; 4-Lọc Tschebyscheff
11
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
- Bậc của bộ lọc xác định độ dốc của đặc tuyến tần số ngoài dải tần. Bậc bộ lọc càng
cao thì độ dốc của đặc tuyến tần số càng lớn và tiến gần đến dạng đặc tuyến lý
tưởng. Bậc của bộ lọc bằng số khâu RC trong bộ lọc. Thông thường không cần
thiết dùng các bộ lọc có bậc lớn hơn 4. Thông thường sẽ tạo bộ lọc bậc cao bằng
cách ghép liên tiếp các bộ lọc bậc 1 và bậc 2. Với bộ lọc Chebyshev, số đỉnh gợn
sóng trong dải thông sẽ xác định bậc của bộ lọc.
12
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
R2 R2
1
| K u |
R1
R1 0
1 j.C.R2
1
j với
.
R2C
0
- Nhận xét:
+ khi còn thấp thì |Ku| R2 / R1
+ Khi tần số lên cao thì |Ku| giảm dần mạch lọc thông thấp
+ Tần số cắt là tần số tại đó |Ku| giảm 2 lần. Nhìn vào công thức trên ta có tần số cắt
1
fc
2R2 C
+ Nếu chọn R1 =R2 thì |K0| =1
+ Để thiết kế mạch này ta làm các bước sau:
B1: Chọn tần số cắt
B2: Chọn giá trị tụ C
B3: Tính giá trị R từ công thức tần số cắt ở trên.
- Ngoài ra còn dùng mạch sau đây để làm mạch lọc thông thấp bậc 1. Đây là mạch
khuếch đại không đảo nhưng do không có điện trở nối đất ở đầu vào (cửa đảo) nên
hệ số khuếch đại bằng +1. Thường chọn Rf =R để giảm dòng lệch không.
13
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
14
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
1
c
Vậy tần số cắt : 2 RC1
- Nhận xét: Mạch lọc thông thấp bậc 2 có hệ số khuếch đại giảm 40dB (100 lần) khi
tần số tăng 10 lần. Đặc tuyến biên độ tần số như sau:
- Trong thực tế các bước thiết kế mạch lọc thông thấp bậc 2 ở trên như sau:
+ Chọn tần số cắt mong muốn
+ Chọn giá trị tụ C1 ( nên chọn 100pF < C1 < 1F)
+ Lấy C2 = 2C1
+ Tính giá trị R từ công thức tần số cắt
+ Lấy Rf =2R
15
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
Nhận xét:
- Hệ số khuếch đại áp của mạch sẽ tăng khi tần số tăng
- Tần số cắt C là tần số tại đó Ku giảm 2 lần. Dựa vào công thức trên ta tìm được:
16
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
17
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
18
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
19
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
20
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
21
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
Có rất nhiều cách để mắc mạch nén chọn lọc. Cách thông dùng nhất là dùng 2
mạch thông cao và thông thấp song song với nhau như hình sau:
22
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
Phân giải mạch này tương đối phức tạp. Ta chấp nhận kết quả thiết kế như sau:
B1: Chọn C1 = C2 = C trị thích hợp trong khoảng 100pF đến 0.1F
B2 : Tính R2 theo công thức R2 = 2/B.C
B3: Tính R1 = R2 /4Q2
B4 : Chọn Ra thích hợp ( thường chọn Ra = 1k)
B5 : Tính Rb từ công thức Rb = 2Q2.Ra
23
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
24
Tiểu luận : Kĩ thuật mạch điện tử
25