‫اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان‬

‫ﻲ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮﻮري‬ ‫ﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮﺮان‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪ‬
INSO
Islamic Republic oof Iran
3203-9 ‫ﺪارد اﻳﺮان‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪ‬ 3203-9

1st.Edition
1 n Iranian National
N Sttandardizattion Organ
nization ‫ﭼﺎپ اول‬

A
Aug.2013
3 1392 ‫ﻣﺮﺮداد‬

‫ﺧﻮد ﻣﺘﺮاﻛﻛﻢ‬
‫ ﺑﺘﻦ ﺧ‬:9 ‫ ﻗﺴﻤﺖ‬-‫ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه‬
‫آزﻣﻮن ﻦ‬
‫ ﺷﻜﻞ‬V ‫آزﻣﻮن ﻗﻴﻒ‬
‫ن‬

Testing fresh
T f conncrete -
Part 9 : Self-ccompactting conccrete
V-ffunnel teest

ICS: 91.100..30
 ‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا‬
‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﺎدة‪ 3‬ﻗﺎﻧﻮن اﺻﻼح ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت‬
‫ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺼﻮب ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ 1371‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺟﻊ رﺳﻤﻲ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺪوﻳﻦ و ﻧﺸﺮ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠـﻲ )رﺳـﻤﻲ(‬
‫اﻳﺮان را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬
‫ﻧﺎم ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻳﻜﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه و دوﻣـﻴﻦ ﺟﻠﺴـﻪ ﺷـﻮراي ﻋـﺎﻟﻲ اداري ﻣـﻮرخ ‪ 90/6/29‬ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﻃﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 206/35838‬ﻣﻮرخ ‪ 90/7/24‬ﺟﻬﺖ اﺟﺮا اﺑﻼغ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻣﺮﻛﺐ از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن ﺳـﺎزﻣﺎن ‪ ،‬ﺻـﺎﺣﺐ ﻧﻈـﺮان ﻣﺮاﻛـﺰ و ﻣﺆﺳﺴـﺎت‬
‫ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪي و اﻗﺘﺼﺎدي آﮔﺎه و ﻣﺮﺗﺒﻂ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد وﻛﻮﺷﺸﻲ ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻠـﻲ و ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺗﻮﻟﻴـﺪي‪،‬‬
‫ﻓﻨﺎوري و ﺗﺠﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻣﺸﺎرﻛﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﺔ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣﻖ و ﻧﻔﻊ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺻﺎدرﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و‬
‫وارد ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﺨﺼﺼﻲ‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و ﻏﻴﺮ دوﻟﺘﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠـﻲ‬
‫اﻳﺮان ﺑﺮاي ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ذي ﻧﻔﻊ و اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻣﺮﺑﻮط ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد و ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻈﺮﻫﺎ و ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎدﻫﺎ‬
‫در ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن رﺷﺘﻪ ﻃﺮح و در ﺻﻮرت ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ )رﺳﻤﻲ( اﻳﺮان ﭼﺎپ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺆﺳﺴﺎت و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ و ذي ﺻﻼح ﻧﻴﺰ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺷـﺪه ﺗﻬﻴـﻪ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‬
‫درﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠﻲ ﻃﺮح و ﺑﺮرﺳﻲ و درﺻﻮرت ﺗﺼـﻮﻳﺐ ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان ﭼـﺎپ و ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪ .‬ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﻣﻠﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻔﺎد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎرة ‪ 5‬ﺗﺪوﻳﻦ و در ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان از اﻋﻀﺎي اﺻﻠﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد )‪، (ISO‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﻟﻜﺘﺮوﺗﻜﻨﻴـﻚ )‪ (IEC‬و‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﻧﺪازه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ )‪ 3(OIML‬اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ راﺑـﻂ‪ 4‬ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮن ﻛـﺪﻛﺲ ﻏـﺬاﻳﻲ )‪ 5(CAC‬در ﻛﺸـﻮر‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬در ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺿﻤﻦ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﻛﻠـﻲ و ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪي ﻫـﺎي ﺧـﺎص ﻛﺸـﻮر ‪ ،‬از آﺧـﺮﻳﻦ‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ‪ ،‬ﻓﻨﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺟﻬﺎن و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮازﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه در ﻗﺎﻧﻮن ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ و‬
‫اﻳﻤﻨﻲ ﻓﺮدي و ﻋﻤـﻮﻣﻲ ‪ ،‬ﺣﺼـﻮل اﻃﻤﻴﻨـﺎن از ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﻣﺤﺼـﻮﻻت و ﻣﻼﺣﻈـﺎت زﻳﺴـﺖ ﻣﺤﻴﻄـﻲ و اﻗﺘﺼـﺎدي ‪ ،‬اﺟـﺮاي ﺑﻌﻀـﻲ از‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان را ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﻴﺪي داﺧﻞ ﻛﺸﻮر و‪ /‬ﻳﺎ اﻗﻼم وارداﺗﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬اﺟﺒﺎري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﺑﺎزارﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﻮر ‪ ،‬اﺟﺮاي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺻﺎدراﺗﻲ و درﺟﻪﺑﻨﺪي آن‬
‫را اﺟﺒﺎري ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن از ﺧﺪﻣﺎت ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻓﻌﺎل در زﻣﻴﻨﺔ ﻣﺸـﺎوره ‪،‬‬
‫آﻣﻮزش ‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﻲ ‪ ،‬ﻣﻤﻴﺰي و ﺻﺪور ﮔﻮاﻫﻲ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴـﺖ و ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ زﻳﺴـﺖﻣﺤﻴﻄـﻲ ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸـﮕﺎه ﻫـﺎ و ﻣﺮاﻛـﺰ‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ) واﺳﻨﺠﻲ ( وﺳﺎﻳﻞ ﺳﻨﺠﺶ ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت را ﺑﺮ اﺳـﺎس ﺿـﻮاﺑﻂ ﻧﻈـﺎم‬
‫ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ اﻳﺮان ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﺻﻮرت اﺣﺮاز ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم ‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﺔ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺑﻪ آن ﻫﺎ اﻋﻄﺎ و ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜـﺮد آن ﻫـﺎ‬
‫ﻧﻈﺎرت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺗﺮوﻳﺞ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻳﻜﺎﻫﺎ ‪ ،‬ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ) واﺳﻨﺠﻲ ( وﺳﺎﻳﻞ ﺳﻨﺠﺶ ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻴﺎر ﻓﻠـﺰات ﮔﺮاﻧﺒﻬـﺎ و اﻧﺠـﺎم‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎي ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان از دﻳﮕﺮ وﻇﺎﻳﻒ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪1- International Organization for Standardization‬‬

‫‪2 - International Electrotechnical Commission‬‬
‫)‪3- International Organization of Legal Metrology (Organisation Internationale de Metrologie Legale‬‬
‫‪4 - Contact point‬‬
‫‪5 - Codex Alimentarius Commission‬‬

‫ب‬
 ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻨﻲ ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫» آزﻣﻮن ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه‪ -‬ﻗﺴﻤﺖ ‪ :9‬ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﻣﺘﺮاﻛﻢ آزﻣﻮن ﻗﻴﻒ ‪ V‬ﺷﻜﻞ «‬

‫ﺳﻤﺖ و‪ /‬ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫رﺋﻴﺲ‪:‬‬

‫اداره ﻛﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﺷﺮﻗﻲ‬ ‫ﻓﺮﺷﻲ ﺣﻖرو‪ ،‬ﺳﺎﺳﺎن‬
‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان(‬

‫دﺑﻴﺮ‪:‬‬
‫اداره ﻛﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﺷﺮﻗﻲ‬ ‫روا‪ ،‬اﻓﺸﻴﻦ‬
‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان(‬

‫اﻋﻀﺎء ‪ ) :‬اﺳﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎ (‬

‫ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ‬ ‫ادرﻳﺴﻲ‪ ،‬ﻧﺎزﻳﻼ‬
‫واﺣﺪ ﺳﺮدرود‬ ‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻌﻤﺎري(‬

‫اداره ﻛﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد آذرﺑﺎﻳﺠﺎنﺷﺮﻗﻲ‬ ‫ارﺷﺪ ﺷﺒﺨﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻬﻤﻦ‬

‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان(‬

‫ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻮﺳﺴﻪ آﻣﻮزشﻋﺎﻟﻲ‬ ‫اﺣﻤﺪﺧﺎﻧﻲ ﻣﻠﻜﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺮام‬

‫ﺳﺮاج‬ ‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻌﻤﺎري(‬

‫ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻮﺳﺴﻪ آﻣﻮزشﻋﺎﻟﻲ‬ ‫ﺑﺎﻏﺒﺎن ﮔﻞﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ‬

‫ﺳﺮاج‬ ‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان(‬

‫ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ‬ ‫ﭘﻮرﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﻣﺴﻌﻮد‬

‫واﺣﺪ ﻣﺮاﻏﻪ‬ ‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان(‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ آﻓﺮﻳﻨﺎن آذر‬ ‫ﺗﺒﺮﻳﺰي‪ ،‬آذر‬

‫) ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان (‬

‫ج‬
 ‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﺲ ﺳﻮﻧﮕﻮن‬ ‫زﻣﺎﻧﭙﻮر‪ ،‬اﺻﻐﺮ‬
‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان(‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺘﻦ ﺧﺎوران‬ ‫ﻋﺪاﻟﺘﻲ‪ ،‬ﺣﺴﻴﻦ‬

‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان(‬

‫ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ‬ ‫ﻓﺘﺢ اﻟﻌﻠﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺮﻧﮓ‬

‫واﺣﺪ ﻣﺮاﻏﻪ‬ ‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻌﻤﺎري(‬

‫اداره ﻛﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﺷﺮﻗﻲ‬ ‫ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻛﻠﺠﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺪه‬

‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺷﻴﻤﻲ(‬

‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان‬ ‫ﻣﺠﺘﺒﻮي‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ‬

‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻮاد(‬

‫د‬
 ‫ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﺎر‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد " آزﻣﻮن ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه‪ -‬ﻗﺴﻤﺖ ‪ :9‬ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﻣﺘﺮاﻛﻢ آزﻣﻮن ﻗﻴﻒ ‪ V‬ﺷﻜﻞ " ﻛﻪ ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ آن در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﭼﻬﺎرﺻﺪ و ﺳﻴﺰدﻫﻤﻴﻦ اﺟﻼس‬
‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﻮرخ ‪ ،1391/12/21‬ﻣﻮرد ﺗﺼﻮﻳﺐ‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻨﻚ ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﺎده ‪ 3‬ﻗﺎﻧﻮن اﺻﻼح ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‬
‫ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺼﻮب ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ ،1371‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻫﻤﮕﺎﻣﻲ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي ﻣﻠﻲ و ﺟﻬﺎﻧﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ‪ ،‬ﻋﻠﻮم و ﺧﺪﻣﺎت‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان در ﻣﻮاﻗﻊ ﻟﺰوم ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻫﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺻﻼح و ﺗﻜﻤﻴﻞ اﻳﻦ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ اراﺋﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻨﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻮاره از آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ و ﻣﺎﺧﺬي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪BS EN 12350-9:2010, Testing fresh concrete - Pa rt 9 : Self-compactin g concrete -V-funnel test‬‬

‫ه‬
 ‫آزﻣﻮن ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه‪ -‬ﻗﺴﻤﺖ ‪ :9‬ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﻣﺘﺮاﻛﻢ آزﻣﻮن ﻗﻴﻒ ‪ V‬ﺷﻜﻞ‬

‫ﻫﺪف و داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬ ‫‪1‬‬

‫ﻫﺪف از ﺗﺪوﻳﻦ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬اراﻳﻪ روﺷﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ زﻣﺎن رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﻣﺘﺮاﻛﻢ از ﻗﻴﻒ ‪ v‬ﺷﻜﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫آزﻣﻮن ﺑﺮاي ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ اﻧﺪازه داﻧﻪﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 22/4mm‬اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‪..‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ اﻟﺰاﻣﻲ‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﺪارك اﻟﺰاﻣﻲ زﻳﺮ ﺣﺎوي ﻣﻘﺮراﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ آنﻫﺎ ارﺟﺎع داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ آن ﻣﻘﺮرات ﺟﺰﺋﻲ از اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪرﻛﻲ ﺑﺎ ذﻛﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺸﺎر ارﺟﺎع داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺻﻼﺣﻴﻪﻫﺎ و ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮﻫﺎي ﺑﻌﺪي آن‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻣﺪارﻛﻲ ﻛﻪ ﺑﺪون ذﻛﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻪ آنﻫﺎ ارﺟﺎع داده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ و اﺻﻼﺣﻴﻪ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي آن ﻫﺎ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺮﺟﻊ زﻳﺮ ﺑﺮاي اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ‪ : 3201-1‬ﺳﺎل‪ ،1388‬ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﻗﺴﻤﺖ ‪ :1‬ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري‬ ‫‪1-2‬‬

‫اﺻﻮل آزﻣﻮن‬ ‫‪3‬‬

‫آزﻣﻮن ﻗﻴﻒ ‪ v‬ﺷﻜﻞ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﺑﺘﻦ ﺧﻮدﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
‫ﻗﻴﻒ ‪ v‬ﺷﻜﻞ ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﭘﺮ ﺷﺪه و زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻦ از ﻗﻴﻒ ﺑﻪ ﺑﻴﺮون روان ﺷﻮد‪ ،‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي و ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان زﻣﺎن رواﻧﻲ از ﻗﻴﻒ ‪ v‬ﺷﻜﻞ ﺛﺒﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫وﺳﺎﻳﻞ‬ ‫‪4‬‬

‫‪ 1-4‬ﻗﻴﻒ ‪ v‬ﺷﻜﻞ‪ -‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ اﺑﻌﺎد داﺧﻠﻲ و رواداريﻫﺎي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ ‪ ،1‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ درﻳﭽﻪﻫﺎي ﻛﺸﻮﻳﻲ ﻳﺎ‬
‫ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﺮاي آبﺑﻨﺪي و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺎز ﻛﺮدن ﺳﺮﻳﻊ در ﭘﺎﻳﻪ آن و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲﺷﺪه ﺑﺎ ﻳﻚ ﻗﺎب ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﻗﻴﻒ اﻓﻘﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ و داراي آزادي ﻛﺎﻓﻲ در زﻳﺮ درﻳﭽﻪﻫﺎ ﺑﺮاي ﻗﺮار دادن در زﻳﺮ ﻇﺮف ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-4‬ﻇﺮف‪ -‬ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري آزﻣﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﺣﺠﻢ آن ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 12 l‬ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-4‬زﻣﺎنﺳﻨﺞ‪ -‬داراي ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ‪. 0/1s‬‬

‫‪ 4-4‬ﻟﺒﻪ ﺻﺎف‪ -‬ﺑﺮاي ﺻﺎف ﻛﺮدن ﺳﻄﺢ ﺑﺘﻦ ﺑﺎﻻي ﻗﻴﻒ‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫اﺑﻌﺎد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬

‫راﻫﻨﻤﺎ‬

‫‪ 1‬درﻳﭽﻪﻫﺎي ﻛﺸﻮﻳﻲ ﻳﺎ ﻣﻔﺼﻠﻲ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -1‬ﻗﻴﻒ ‪ v‬ﺷﻜﻞ‬

‫آزﻣﻮﻧﻪﻫﺎ‬ ‫‪5‬‬
‫ﻛﻤﻴﻨﻪ آزﻣﻮﻧﻪ ‪ 12l‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 3201-1‬ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫روش اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن‬ ‫‪6‬‬

‫ﻗﻴﻒ و ﻛﻒ درﻳﭽﻪ را ﺗﻤﻴﺰ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ داﺧﻞ درﻳﭽﻪ را ﻣﺮﻃﻮب ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬درﻳﭽﻪ را ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺘﻦ را‬
‫ﺑﺪون ﺗﻜﺎندادن ﻳﺎ ﻣﺘﺮاﻛﻢﻛﺮدن ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ در ﻳﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻗﻴﻒ ﺑﺮﻳﺰﻳﺪ و ﺑﺎﻻي ﻗﻴﻒ را ﺳﻄﺢ ﻛﺮده‪ ،‬ﺻﺎف‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻇﺮف را ﺑﺮاي ﺟﻤﻊآوري ﺑﺘﻦ در زﻳﺮ ﻗﻴﻒ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از وﻗﻔﻪ ‪ (10±2) s‬ﭘﺲ از ﭘﺮﻛﺮدن ﻗﻴﻒ‪ ،‬درﻳﭽﻪ را‬

‫‪2‬‬
‫ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎز ﻛﻨﻴﺪ و زﻣﺎن‪ ، tv ،‬را از ﺑﺎز ﻛﺮدن درﻳﭽﻪ ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻤﻮدي ﻃﺮف ﭘﺎﻳﻴﻦ از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﻴﻒ ﺑﺮاي‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ دﻗﺖ ‪ 0/1 s‬اﻧﺪازه ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬زﻣﺎن ‪ ، tv‬زﻣﺎن روان ﺷﺪن از ﻗﻴﻒ ‪ v‬ﺷﻜﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺘﻦ از ﻗﻴﻒ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﻮﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ اﻧﺴﺪاد اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺪ‪ ،‬آزﻣﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻜﺮار ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ دوﺑﺎره اﻧﺴﺪاد اﺗﻔﺎق‬
‫ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ‪ ،‬ﺑﺘﻦ ﻓﺎﻗﺪ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻲ ﻻزم و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺘﻦ ﺧﻮدﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت روي دادن‬
‫اﻧﺴﺪاد‪ ،‬آن را ﮔﺰارش ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻜﺮار ﭘﺬﻳﺮي و ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮي‬ ‫‪7‬‬

‫ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي‪ ، r ،‬و ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮي‪ ،R ،‬ﻃﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺗﻮﺳﻂ ‪ 10‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه و ‪ 20‬ﻣﺠﺮي و ‪ 2‬ﺑﺎر ﺗﻜﺮار ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه و‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 5725-2‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺮاي ‪ r‬و ‪ R‬در ﺟﺪول ‪ 1‬اراﻳﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول‪ -1‬ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي و ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮي ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻣﺎن روان ﺷﺪن از ﻗﻴﻒ ‪ v‬ﺷﻜﻞ‬

‫<‪15/0‬‬ ‫‪12/0‬‬ ‫‪8/0‬‬ ‫‪5/0‬‬ ‫‪3/0‬‬ ‫زﻣﺎن روان ﺷﺪن از ﻗﻴﻒ‪ v‬ﺷﻜﻞ‪ ، tv‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺛﺎﻧﻴﻪ‬

‫‪4/4‬‬ ‫‪3/4‬‬ ‫‪2/1‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي ‪ r‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺛﺎﻧﻴﻪ‬

‫‪6/6‬‬ ‫‪5/1‬‬ ‫‪3/1‬‬ ‫‪1 /6‬‬ ‫‪0 /6‬‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮي‪ R‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺛﺎﻧﻴﻪ‬

‫ﮔﺰارش آزﻣﻮن‬ ‫‪8‬‬

‫ﮔﺰارش آزﻣﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ آزﻣﻮﻧﻪ؛‬
‫ب‪ -‬ﻣﺤﻞ اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن؛‬
‫پ‪ -‬ﺗﺎرﻳﺦ و زﻣﺎن اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن؛‬
‫ت‪ -‬زﻣﺎن روان ﺷﺪن ازﻗﻴﻒ ‪ v‬ﺷﻜﻞ؛‬
‫ث‪ -‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﻧﺤﺮاف از اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد؛‬
‫ج‪ -‬ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺴﺌﻮل اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﻮرد ﺑﻨﺪ ث؛‬
‫چ‪ -‬دﻣﺎي ﺑﺘﻦ در زﻣﺎن اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن؛‬
‫ح‪ -‬ﺳﻦ ﺑﺘﻦ در زﻣﺎن اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن )در ﺻﻮرت ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدن(‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ‬

(‫)اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‬

‫ﻛﺘﺎﺑﻨﺎﻣﻪ‬
[1] ISO 5725-2, Accuracy (trueness and precision) of measurement methods and results - Part 2:
Basic method for the determination of repeatability and reproducibility of a standard
measurement method