NOTA PADAT DAN LATIHAN

PENGAJIAN PERNIAGAAN – SEMESTER 2 STPM 2021

BAB 4 : PEMBUATAN KEPUTUSAN

Disediakan oleh
Cikgu Karthik
PTE SMK TINGGI SETAPAK, KUALA LUMPUR

13 13 14 14 15 15 16 16 17 17 18 18 19 19 20 20 21
Bab Tajuk dan sub tajuk U U U U U U U U
Maksud pembuatan
X X
4 Keputusan
4.1 Proses Membuat Keputusan
4.1.1 Jenis Keputusan X X X X X X
4.1.2 Proses pembuatan
X X X X EP EP X
Keputusan
4.2 Alat Membuat Keputusan
4.2.1 Alat Keputusan
X X X X X
Kuantitatif
4.2.2 Alat Membuat
X X X X
Keputusan Kualitatif
Faktor Yg Mempengaruhi
X X X
4.3 Pembuatan Keputusan
Kedapatan maklumat X X X X X
Kecekapan pembuat
X X X X X
keputusan
Faktor situasi keputusan X X X X X X

1. maksud pembuatan keputusan

proses kenalpasti masalah- bentuk alternatif penyelesaian -pilih alternatif terbaik -menyelesaikan masalah
2. jenis keputusan
Keputusan rutin Keputusan tak rutin
 masalah sering/biasa wujud/ boleh  masalah jarang berlaku/ masalah baru/ X boleh
dijangkakan dijangkakan
 berisiko rendah  berisiko tinggi
 kaedah diprogramkan  kaedah tidak diprogramkan/ kaedah baharu @
 masa singkat/ cepat kreativiti dan inovasi
 maklumat cukup  Masa lama/ panjang
 pengurusan peringkat bawahan  maklumat tak cukup
 Beli bahan mentah  pengurusan peringkat atasan
 buka cawangan baharu
.
3. Langkah-langkah dalam proses pembuatan keputusan rasional
a. Mengenalpasti masalah: masalah sebenar dan punca masalah- utama @sampingan- faktor dalaman @
luaran
b. Mengutip data: Kumpul maklumat -byk - berkait masalah- sumber D & L- releven - kaedah: soalselidik
c. Menganalisis data- Menilai dan mentafsir data-berkualiti, sahih, dipercayai, bantu selesai masalah-
kaedah statistik deskriptif/ pokok keputusan
d. Menjana alternatif- Cari pelbagai alternatif- guna perbincangan/mesyuarat – kaedah sumbangsaran
e. menilai alternatif- analisis kritikal alternative- kekuatan dan kelemahan- cermat- Buang alternatif X
menyelesaikan masalah- kaedah :pokok keputusan/ analisis tulang ikan- kriteria (keupayaan kewangan,
anggaran untung/pulangan, kebolehlaksanaan, keupayaan sumber organisasi)
f. memilih alternatif- jalan penyelesaian terbaik- matlamat sbg panduan- pulangan tinggi
4. alat membuat keputusan secara kuantitatif
 penggunaan nilai angka
 analisis matemetik atau statistik
 Kelebihan dan kelemahan
Kelebihan Kelemahan
1. jelas dan mudah difahami 1. < sesuai -keputusan masalah baharu
2. Lebih tepat 2. X program tersedia -masalah baharu
3. gambaran menyeluruh 3. Tak sesuai utk jangka masa panjang
4. Jimat kos
5. Keputusan cepat

 Jenis alat keputusan kuantitatif

a. Statistik deskriptif
Maksud: Maklumat berbentuk angka yang disusun , dikumpul , dianalisis dan ditafsir untuk membuat
keputusan
i. Min: purata semua nombor dalam data @ jumlah data / bil data.
ii. Mod: nombor paling kerap berulang
iii. Median: nilai tengah dalam susunan nombor secara menaik
iv. Julat: nombor paling besar – paling kecil
v. Sisihan piawai:: purata jarak setiap nombor dari nilai purata yang diberi punca kuasa

1, 4, 2, 1, 3, 5,

b. Pokok keputusan: gambar rajah - pelbagai alternatif -kebarangkalian hasil -tentukan pilihan terbaik
 c. Graf dan carta- Carta bar, Carta pai,Carta garisan, Histogram,Carta pareto
.
5. Alat membuat keputusan kualitatif
 Pertimbangan subjektif- keputusan berdasarkan- pengalaman/budi bicara/ gerak hati/ pendapat

 Jenis alat keputusan kualitatif

a. Sumbangsaran: kaedah -mendapatkan alternatif penyelesaian masalah-kaedah percambahan fikiran
- semua orang dalam kumpulan menyumbangkan fikiran dan pendapat - topik yang dibincangkan
Kelebihan - Baiki idea, kerjasama, Kreativiti,Mudah
Kelemahan – bertindih, tidak bernas, kebuntuan

b. Kumpulan focus- kumpulan individu- sumbang idea-format berstruktur- fasilitator

Kelebihan- semua ahli terlibat- demoktratik- fahami kehendak pelanggan
Kelemahan- masalah fasilitator- sukar mendapat persetujuan- kebuntuan

c. Teknik Delphi- kutipan maklumat- kaedah tinjauan- ahli terlibat- bertulis- rujukan buat keputusan
Kelebihan- Idea (bernas, bebas, baiki),
Kelemahan- masa lama, respon X sesuai, ahli bertukar, soalan X jelas

d. Teknik kumpulan nominal- kumpulan panel -struktur -semua ahli beri idea -menyelesaikan masalah
Kelebihan- semua berpeluang, penglibatan penuh, byk maklumat, komitmen tinggi
Kelemahan- masa lama, X puas hati idea tolak, ada pihak menguasai perbincangan

e. Analisis tulang ikan- sumber masalah 4M dan kesan- kenalpasti punca kecil- kenalpasti masalah
sebenar melalui percambahan fikiran
.
Faktor Yang Mempengaruhi Pembuatan Keputusan
a. Faktor kedapatan maklumat- cara, kuantiti, kualiti, jangka masa, ketersediaan, kesesuaian
Kepentingan maklumat- kualiti keputusan baik, ramalan masa depan, pantau prestasi, hadapi pesaing

b. Faktor kecekapan pembuat keputusan- kebijaksanaan, nilai, personaliti, intuisi, kreativiti

c. Faktor situasi pembuatan keputusan-

 Situasi kepastian- persekitaran dijangka- maklumat (lengkap & jelas), hasil keputusan (tepat &
jelas)- beli bahan mentah

 Situasi ketidakpastian- persekitaran berubah- maklumat (X lengkap & X jelas)- Hasil keputusan (
tepat & jelas)- kemasukan pesaing baharu

 Situasi risiko- persekitaran berubah- maklumat (lengkap & jelas)- hasil keputusan (X tepat & X
jelas)- jual produk di pasaran baharu

 Situasi kesamaran- maklumat (X lengkap & X jelas)- hasil keputusan (X tepat & X jelas), kaedah
imaginatif

Koleksi soalan percubaan STPM 2021

1. Proses pembuatan keputusan

1. Jelaskan konsep keputusan rutin dan keputusan tak rutin. [6]
2. Huraikan tiga perbezaan keputusan rutin dan keputusan tak rutin yang digunakan
dalam pembuatan keputusan sesebuah organisasi. [6]

3. Huraikan tiga langkah terakhir dalam proses pembuatan keputusan yang rasional. [6]

4. Jelaskan langkah ketiga dan keempat dalam proses pembuatan keputusan. [6m]

5. Nyatakan empat langkah yang pertama proses pembuatan keputusan [4]

X Mengutip data Menganalisis data

Memilih alternatif Z Menjana alternatif

Jelaskan langkah X dan langkah Z [6]

2. Alat membuat keputusan

1. Berikan maksud statistik deskriptif dan hitungkan nilai min, median dan julat berdasarkan data berikut
89, 87, 88, 83, 86, 82, 84

2. Syarikat U&I terlibat dalam pemasangan komponen elektrik. Berikut adalah prestasi pengeluaran 5
kumpulan pekerjanya dalam sebulan
Kumpulan pekerja Pengeluaran (unit)
A 330
B 270
C 310
D 295
E 282

Hitungkan yang berikut:

a. min [3]
b. sisihan piawai [3]
3. Jelaskan bagaimana alat membuat keputusan secara sumbangsaran dilaksanakan untuk menyelesaikan
sesuatu masalah dalam sesebuah organisasi [4]

4. Jelaskan dua alat membuat keputusan kuantitatif [6]

5. Huraikan kaedah sumbang saran dan kumpulan fokus sebagai alat pembuatan keputusan kualitatif. [4]

6. Lakarkan gambar rajah tulang ikan dalam proses pembuatan keputusan seorang pengurus
kilang yang menghadapi kemerosotan pengeluaran kasut.

BAHAN MANUSIA
7. Syarikat Bisran ingin meningkatkan hasilnya melalui dua alternatif seperti berikut:-

Alternatif Pasaran meningkat Pasaran menurun

Melancarkan promosi RM 70 000 Rugi RM 20 000
Meningkatkan kualiti dan bilangan RM 80 000 Rugi RM 30 000
jurujual
kebarangkalian 60% 40%

Berdasarkan maklumat di atas, hitungkan nilai jangkaan kewangan berdasarkan alternatif dan nyatakan
alternatif
terbaik yang boleh dilaksanakan oleh syarikat tersebut.

8. Huraikan tiga alat membuat keputusan secara kualitatif. [6]

9. Jelaskan dua alat membuat keputusan kuantitatif. [6]

10. Terangkan teknik membuat keputusan secara sumbang saran . [4]

11. Pengurusan di sebuah kilang pengeluar makanan dalam tin perlu membuat keputusan samada untuk
menaikkan harga produk keluarannya atau mempelbagaikan promosinya bagi mendapatkan jangkaan
pulangan kewangan (hasil jualan) yang tinggi.

Ekonomi baik (RM) Ekonomi merosot (RM)

Menaikkan harga produk 49000 27500
Mempelbagaikan kaedah promosi 52800 39000
kebarangkalian 0.6 0.4
 Lakarkan gambarajah pokok keputusan. Seterusnya jelaskan langkah terbaik yang perlu diambil oleh
pengurusan kilang tersebut. [6]

12. Syarikat Kijang Emas Bhd ingin meningkatkan hasilnya melalui alternatif seperti berikut:
Alternatif Pasaran meningkat Pasaran menurun
Meningkatkan kualiti produk RM 65 000 Rugi RM 25 000
Menambahkan cawangan RM 90 000 Rugi RM 35000
Tidak berbuat apa-apa RM 0 RM 0
kebarangkalian 65% 35%

Berdasarkan maklumat di atas, dengan menggunakan alat membuat keputusan kuantitatif iaitu Pokok
Keputusan,
(i) Hitung jumlah jangkaan kewangan bagi setiap pilihan keputusan. [4]
(ii) Nyatakan keputusan yang perlu diambil oleh syarikat tersebut [2]

13. Huraikan tiga perbezaan antara alat membuat keputusan sumbangsaran dengan alat membuat keputusan
teknik Delphi. [ 6 ]
14. Jelaskan teknik Delphi dan teknik kumpulan nominal dalam membuat keputusan [4]

15. Huraikan dua kaedah mengutip data untuk mengetahui respon pelanggan terhadap produk kosmetik baharu
di pasaran. [4]

C. Faktor yang mempengaruhi pembuatan keputusan

1. Huraikan dua faktor yang mempengaruhi pembuatan keputusan. [4]

2. Huraikan tiga faktor kecekapan pembuat keputusan [6]

3. Huraikan pengaruh faktor kecekapan pembuat keputusan terhadap pembuatan keputusan [6]
4. Nyatakan empat kegunaan maklumat kepada pembuatan keputusan. [4]

5. Nyatakan empat faktor situasi dalam membuat keputusan bagi seorang pengurus. [4]

6. Berikan dua perbezaan antara faktor situasi pembuatan keputusan kepastian dengan kesamaran. [4]

7. Huraikan tiga pengaruh faktor kedapatan maklumat dalam pembuatan keputusan. [6]

8. Huraikan pengaruh faktor situasi kepastian dan risiko terhadap pembuatan keputusan dalam pernigaaan
salon pada tahun 2021. [4]
9. (a) Huraikan definisi pembuatan keputusan. [1]
(b) Huraikan dua faktor kedapatan maklumat yang mempengaruhi pembuatan keputusan. [4]

Soalan target

Esei pendek
1. Takrifkan maksud pembuatan keputusan dan huraikan dua jenis keputusan [5]
2. Huraikan tiga perbezaan antara keputusan rutin dengan keputusan tak rutin. [6]
3. Nyatakan lima langkah pertama dalam proses pembuatan keputusan. [5]
4. Huraikan tiga langkah pertama dalam proses pembuatan keputusan. [6]
5. Huraikan tiga langkah terakhir dalam proses pembuatan keputusan. [6]
6. Jelaskan dua langkah terakhir dalam proses pembuatan keputusan. [6]
7. Gambar rajah dibawah menunjukkan proses pembuatan keputusan.
Mengenal pasti
masalah W Menganalisis data

Memilih alternatif Z Menjana alternatif

Jelaskan langkah W dan langkah Z [6]

8. Gambar rajah dibawah menunjukkan proses pembuatan keputusan.

X Mengutip data Menganalisis data

Memilih alternatif Menilai alternatif Y

Jelaskan proses pembuatan keputusan X dan Y. [6]

9. Huraikan maksud alat pembuatan keputusan statistik diskriptif dan nyatakan lima jenis kiraan yang
terlibat. [6]
10. Berikut adalah maklumat tentang bilangan penumpang bagi Syarikat Bas Ekspres KKBP bagi minggu
pertama operasinya.
Hari Bilangan penumpang (orang)
Isnin 31
Selasa 38
Rabu 42
 Khamis 38
Jumaat 42
Sabtu 40
Ahad 42

i. Berikan maksud min, median dan mod. [3]

ii) Hitung min, median dan mod penumpang bas ekspres itu bagi minggu tersebut. [3]

11. Jadual di bawah menunjukkan bilangan kerusi yang dihasilkan oleh pekerja dalam seminggu :

Pekerja A B C D E F G H I J
Bilangan 175 160 165 170 170 165 170 175 170 160
kerusi
(Unit)
Berdasarkan data di atas :
i. Berikan maksud min, mod dan median [3]
ii. Hitung min, mod dan median. [3]

12. Syarikat Bisran ingin meningkatkan hasilnya melalui dua alternatif seperti berikut :

Alternatif Pasaran meningkat Pasaran menurun

Melancarkan promosi RM70 000 -RM20 000
Meningkatkan kualiti dan bilangan RM80 000 -RM30 000
jurujual
Kebarangkalian 60% 40%
Berdasarkan maklumat di atas, hitungkan nilai jangkaan kewangan berdasarkan alternatif dan nyatakan alternatif
terbaik yang boleh dilaksanakan oleh syarikat tersebut. [5]

13. Syarikat Bentara Sdn Bhd ingin mengiklankan produk terbaharunya. Pihak pengurusan telah mengarahkan
Encik Sulaiman untuk menentukan media pengiklanan yang paling berkesan bagi mencapai objektif
pemasarannya. Beliau mempertimbangkan dua media, iaitu iklan di televisyen dan iklan di surat khabar.
Berikut adalah maklumat yang diperoleh daripada syarikat tersebut untuk membuat keputusan :

Alternatif keputusan Jangkaan hasil dalam keadaan Jangkaan hasil dalam keadaan
ekonomi berkembang ekonomi meleset
Iklan di televisyen RM500 000 RM100 000
Iklan di surat khabar RM600 000 - RM100 000
Kebarangkalian 0.60 0.40
Hitungkan jumlah jangkaan nilai kewangan bagi setiap alternatif keputusan nyatakan alternatif terbaik yang boleh
dilaksanakan oleh syarikat tersebut. [5]

14. Syarikat Bisran ingin meningkatkan hasilnya melalui dua alternatif seperti berikut:-
Alternatif Pasaran meningkat Pasaran menurun
Melancarkan promosi RM 70 000 -RM 20 000
Meningkatkan kualiti dan bilangan jurujual RM 80 000 -RM 30 000
kebarangkalian 60% 40%

Berdasarkan maklumat di atas, hitungkan nilai jangkaan kewangan berdasarkan alternatif dan nyatakan alternatif
terbaik yang boleh dilaksanakan oleh syarikat tersebut dan nyatakan keputusan yang perlu diambil oleh syarikat
tersebut. [5]

15. Huraikan dua perbezaan antara alat membuat keputusan kuantitatif dengan kualitatif. [4]
16. Berikan dua kelebihan dan dua kelemahan alat membuat keputusan kuantitatif [4]
17. Senaraikan empat langkah utama dalam analisis tulang ikan. [4]
18. Nyatakan empat faktor kedapatan maklumat yang mempengaruhi pembuatan keputusan. [4]
19. Huraikan tiga faktor kedapatan maklumat yang mempengaruhi pembuatan keputusan. [6]
20. Jelaskan dua faktor kedapatan maklumat yang mempengaruhi pembuatan keputusan. [6]
21. Nyatakan empat faktor kecekapan pembuat keputusan yang mempengaruhi pembuatan keputusan. [4]
22. Huraikan tiga faktor kecekapan pembuat keputusan yang mempengaruhi pembuatan keputusan. [6]
23. Jelaskan dua faktor kecekapan pembuat keputusan yang mempengaruhi pembuatan keputusan. [6]
24. Huraikan faktor kecekapan pembuat keputusan dari aspek:
i) Kreativiti [2]
ii) Intuisi [2]
25. Nyatakan empat faktor situasi pembuatan keputusan yang mempengaruhi pembuatan keputusan.[4]
26. Huraikan tiga faktor situasi pembuatan keputusan yang mempengaruhi pembuatan keputusan. [6]
27. Jelaskan dua faktor situasi pembuatan keputusan yang mempengaruhi pembuatan keputusan. [6]

Esei panjang
1. Jelaskan proses pembuatan keputusan [18]
2. Jelaskan alat membuat keputusan kualitatif [20]