Λυσίου Ὑπὲρ Μαντιθέου (§§ 18-21)

[18] Τῶν τοίνυν ἄλλων στρατειῶν καὶ φρουρῶν οὐδεμιᾶς ἀπελείφθην πώποτε, ἀλλὰ πάντα
τὸν χρόνον διατετέλεκα μετὰ τῶν πρώτων μὲν τὰς ἐξόδους ποιούμενος, μετὰ τῶν
τελευταίων δὲ ἀναχωρῶν. καίτοι χρὴ τοὺς φιλοτίμως καὶ κοσμίως πολιτευομένους ἐκ τῶν
τοιούτων σκοπεῖν, ἀλλ’ οὐκ εἴ τις κομᾷ, διὰ τοῦτο μισεῖν· τὰ μὲν γὰρ τοιαῦτα ἐπιτηδεύματα
οὔτε τοὺς ἰδιώτας οὔτε τὸ κοινὸν τῆς πόλεως βλάπτει, ἐκ δὲ τῶν κινδυνεύειν ἐθελόντων
πρὸς τοὺς πολεμίους ἅπαντες ὑμεῖς ὠφελεῖσθε.
[19] ὥστε οὐκ ἄξιον ἀπ’ ὄψεως, ὦ βουλή, οὔτε φιλεῖν οὔτε μισεῖν οὐδένα, ἀλλ’ ἐκ τῶν
ἔργων σκοπεῖν· πολλοὶ μὲν γὰρ μικρὸν διαλεγόμενοι καὶ κοσμίως ἀμπεχόμενοι μεγάλων
κακῶν αἴτιοι γεγόνασιν, ἕτεροι δὲ τῶν τοιούτων ἀμελοῦντες πολλὰ κἀγαθὰ ὑμᾶς εἰσιν
εἰργασμένοι.
[20] Ἤδη δέ τινων ᾐσθόμην, ὦ βουλή, καὶ διὰ ταῦτα ἀχθομένων μοι, ὅτι νεώτερος ὢν
ἐπεχείρησα λέγειν ἐν τῷ δήμῳ. ἐγὼ δὲ τὸ μὲν πρῶτον ἠναγκάσθην ὑπὲρ τῶν ἐμαυτοῦ
πραγμάτων δημηγορῆσαι, ἔπειτα μέντοι καὶ ἐμαυτῷ δοκῶ φιλοτιμότερον διατεθῆναι τοῦ
δέοντος, ἅμα μὲν τῶν προγόνων ἐνθυμούμενος, ὅτι οὐδὲν πέπαυνται τὰ τῆς πόλεως
πράττοντες,
[21] ἅμα δὲ ὑμᾶς ὁρῶν (τὰ γὰρ ἀληθῆ χρὴ λέγειν) τοὺς τοιούτους μόνους ἀξίους νομίζοντας
εἶναι, ὥστε ὁρῶν ὑμᾶς ταύτην τὴν γνώμην ἔχοντας τίς οὐκ ἂν ἐπαρθείη πράττειν καὶ λέγειν
ὑπὲρ τῆς πόλεως; ἔτι δὲ τί ἂν τοῖς τοιούτοις ἄχθοισθε; οὐ γὰρ ἕτεροι περὶ αὐτῶν κριταί
εἰσιν, ἀλλ’ ὑμεῖς.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Α1. Να εντοπίσετε στο παραπάνω κείμενο το χωρίο στο οποίο ο Μαντίθεος
παραθέτει στοιχεία για να αποδείξει την υποδειγματική στρατιωτική συμπεριφορά του και
να το σχολιάσετε.
Α2. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ):

α. Ο Μαντίθεος υποστηρίζει ότι για την αξιολόγηση του πολίτη πρέπει να λαμβάνονται
υπόψη η εξωτερική του εμφάνιση και η προσφορά του στην πόλη.

β. Σύμφωνα με τον Μαντίθεο η ευπρεπής ενδυμασία ενός ανθρώπου δείχνει και την
εσωτερική ευκοσμία του.
γ. Στην Αθήνα είχαν κοντά μαλλιά κάποιοι νέοι αριστοκρατικής καταγωγής που μιμούνταν
τους Λακεδαιμόνιους.

δ. Οι πρόγονοι αποτελούν πρότυπο μίμησης για τον Μαντίθεο.

ε. Οι Αθηναίοι, παρόλο που επρόκειτο για νόμιμη διαδικασία, δυσανασχετούσαν με

εκείνους που μιλούσαν στην Εκκλησία του Δήμου, ενώ ήταν πολύ νέοι.

στ. Ο Μαντίθεος στον επίλογο επαινεί τους βουλευτές, αφού συνέβαλλαν στη διάπλαση
ενεργών πολιτών.

Β1. Οι σκοποί του επιλόγου είναι η «ανάμνησις» και η «παθοποιία»;Εκπληρώνονται στο

συγκεκριμένο επίλογο και αν ναι πώς;

Β2. Ο Μαντίθεος στον επίλογο επαινεί τους βουλευτές και το θεσμό της δοκιμασίας. Σε τι
συνίσταται ο έπαινος και που αποσκοπεί;
B3. Λαμβάνοντας υπόψη τη στρατιωτική του θητεία και τη συμμετοχή του στα κοινα ήδη
από μικρή ηλικία, τι συμπεραίνετε για το ήθος του Μαντίθεου;

Β4.α. Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη της νέας ελληνικής (απλή ή σύνθετη), για καθεμιά από
τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: ἀπελείφθην, διατετέλεκα, ᾐσθόμην, πέπαυνται,
ἐπαρθείη.

Β4.β. Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της
νέας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται:

ὠφελεῖσθε (-ιμος)

διατετέλεκα (-ος)

αἴτιοι –(ώδης)

ἀμελοῦντες (-ής)

δήμῳ (-ιος)

Β5. Να συγκρίνετε την άποψη που εκφράζει ο Μαντίθεος στον επίλογο για το πρότυπο του
Αθηναίου πολίτη με την άποψη του Περικλή, όπως διατυπώνεται στο παρακάτω
παράλληλο κείμενο:

Θουκυδίου Ἱστορίαι, 2, 40: « και συμβαίνει οι ίδιοι να φροντίζουμε για τις οικογενειακές
μας υποθέσεις και παράλληλα για τα πολιτικά πράγματα, και ενώ ο καθένας μας
καταγίνεται με διαφορετική απασχόληση, δεν κατέχουμε γι’ αυτό λιγότερο τα πολιτικά·
γιατί μόνοι εμείς θεωρούμε όχι φιλήσυχο αλλά άχρηστο αυτόν που δεν παίρνει καθόλου
μέρος σ’ αυτά.