Professional Documents
Culture Documents
Local Media1172694764867997182
Local Media1172694764867997182
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika
At Kulturang Pilipino
Kuwarter 1 – Modyul 5
Iba’t-ibang Gamit ng Wika sa Lipunan
1
ALAMIN
Ang modyul na ito ay inihanda para sa iyo at marami kang makukuhang
kaalaman sa bawat aralin. Kaya pagsikapan mong mabuti na masagot ang mga
gawaing inihahanda sa bawat yugto ng pagkatuto. Tiyak na magugustuhan mo
ang mga konseptong pangwika. Alam mo bang mahalaga ang ginagampanang
papel ng wika sa buhay ng tao? Ngunit dahil lagi na natin itong ginagamit, hindi
natin gaanong naoobserbahan ang tungkulin nito.Natural na lamang sa atin ito
tulad ng ating paghinga at paglakad.
Sa araling ito, ang iyong kaalaman sa pagkamalikhain ay hihimukin. Ang dating
kaalaman ay maiuugnay mo rin dito. Pati na rin ang karanasang pansarili ay
maari mong pagkunan ng iyong mga kasagutan. Tutulungan kang muli ng mga
inihandang gawain. Alam kong makakaya mong sagutin ito. Kaya mo to! Handa
ka na ba? Simulan mo na.
MODYUL 5
ALAMIN
Pangkalahatang Ideya
Sa modyul na ito, tatalakayin ang gamit ng wika sa lipunan. Ang mga
kasanayang matutuhan dito ay makatutulong nang malaki upang ihanda ka sa
mga gawaing may kinalaman sa pagkakaroon ng mabungang interaksyon.
Nilalaman ng Modyul
Mahalagang matutunan mo bilang mag-aaral ang mga gamit ng wika sa lipunan.
Makatutulong ito sa iyo upang madagdagan ang iyong karanasan, kaalaman, at
2
kamulatan sa mga kaalamang pandaigdig nang sa gayo’y mapakinabangan ito ng
iyong komunidad at lipunan.
Mga Layunin
Sa modyul na ito, inaasahang sa katapusan ng araling ito ay matatamo mo ang
sumusunod na kasanayang pampagkatuto:
1. Nagagamit ang mga cohesive device sa pagpapaliwanag at pagbibigay
halimbawa sa mga gamit ng wika sa lipunan (F11WG-le-85)
2. Nakapagsasaliksik ng mga halimbawang sitwasyong nagpapakita ng gamit ng
wika sa lipunan ( F11EP-le-31 )
3
Sagutin mo ang pangwakas na pagtataya sa kabuuan kung “Gaano ka kahusay at
kung paano mo inunawa ang bawat aralin?” kunin mong muli sa iyong guro ang
susi ng pagwawasto. Maging matapat ka sa pagwawasto.
Kaibigan mo ang modyul na ito. Huwag mong sulatan at ingatang huwag masira.
Gumamit ka ng hiwalay na sagutang papel o notbuk.
httm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjwvf65kKvqAhUHFogKHSUlDz0Q_AUoAXoECAwQAw&biw=1517&bih=730#imgrc
=dPTXE8Q9K0BNmM
ps://www.google.com/search?q=IBAT+IBANG+GAMIT+NG+WIKA+SA+LIPUNAN+CLIP+ART&source=lnms&tb
4
SUBUKIN
5
6. May lalaking lumapit sa iyo at itinanong kung saan matatagpuan ang istasyon
ng pulis.
a. Interaksiyon b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
7. Itinuro mo sa kanya kung ano’ng ruta ng dyip ang kanyang sasakyan, kung
saan siya bababa at kung ano ang pinakamadaling daan patungo sa istasyon ng
pulis.
a. Interaksiyon b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
8. Lumiham si Bernie sa kanyang kaibigang nasa Japan.
a. Interaksiyon b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
9. Inutusan ni Olive ang kanilang katulong na ipaghanda siya at ang mga bisita
niya ng maiinom.
a. Instrumental b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
10. Naanyayahan si Atty. Acopra na magsalita sa harap ng lahat ng
magsisipagtapos sa Araullo College. Tinalakay niya ang mga pangangailangan at
hakbang tungo sa tagumpay.
a. Interaksiyon b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
11. Binalaan ng PAGASA ang mga mamamayan hingil sa parating na malakas na
bagyo.
a. Representatibo b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
6
12. Sumulat si Tess sa Metrobank upang magpresenta bilang isang bank teller.
a. Interaksiyon b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
13. Iniulat ni Aura sa klase ang kasaysayan ng dulang Tagalog.
a. Interaksiyon b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
14. Sumulat si Jane sa editor ng Inquirer upang ipahayag ang kanyang
pagkabahala sa pagkasira ng kapaligiran at kalikasan.
a. Representatibo b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
15. Nagkasalubong ang magkaibigang Noreen at Hershey sa hallway at sila’y
nagbatian ng Hi at Hello!
a. Instrumental b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
7
ARALIN 5
A. TUKLASIN
https://www.google.com/search?q=gamit+ng+wika+sa+lipunan+clip+art&tbm=isch&ved=2ahUKEwj27ezykavqAh
XpxosBHVLvAiIQ2 -
cCegQIABAA&oq=gamit+ng+wika+sa+lipunan+clip+art&gs_lcp=CgNpbWcQAzoECAAQGDoECAAQHlCwIlj_R
WCfV2gAcAB4AIAB4gGIAa8RkgEGMTcuMy4xmAEA
oAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWc&sclient=img&ei=xgb8XvbyAemNr7wP0t6LkAI&bih=677&biw=1499&hl=en#imgrc=
hNaIcNkzJZLxBM
8
B. SURIIN
9
Katapora - ito ang panghalip na ginagamit sa unahan bilang pananda sa
pinalitang pangalan sa hulihan.
Halimbawa:
Siya’y hindi karapat – dapat na magtaglay ng aking apelyido , si Pedring ay
kahiya-hiya!
Ano ang mawawala sa akin pintasan man nila ako?
Gagamitin ang mga cohesive device sa pagpapaliwanag at pagbibigay –
halimbawa sa mga gamit ng wika sa lipunan upang maging malinaw ang pag-
uugnayan. Tiyaking ang cohesive device na gagamitin ay angkop upang maayos
na mabuo ang pangungusap.
GAWAIN 1
Panuto: A. Isulat sa sagutang papel ang iyong sagot. Batay sa nabuong paliwanag
hinggil sa mga gamit ng wika sa lipunan, ano ang nakita mong kahalagahan sa
paggamit ng mga cohesive devices sa pagbubuo ng pahayag?
C. PAGYAMANIN
Pasalita man o pasulat, may kani-kaniyang gamit ang wika sa lipunan. Mahalaga
ang mga tungkuling ito sa pakikipag-ugnayan. Nakatala sa ibaba ng mga graphic
clip ang gamit sa lipunan.
10
PANG-INSTRUMENTAL NA GAMIT
Katangian ng Pang-instrumental:
Tumutugon sa mga pangangailangan. Nagpapahayag ng
pakikiusap, pagtatanong, at pag-uutos.
Paraang Pasalita Paraang Pasulat
Pakikitungo, pangangalakal, pag-uutos Liham pangangalakal
PANG-INTERAKSYUNAL
Katangian: Nakapagpapanatili, nakapagtatatag ng relasyong sosyal
Pasalita Pasulat
Pormulasyong Panlipunan Liham Pangkaibigan
• Pangungumusta, pag-anyayang • Imbitasyon sa isang
kumain, pagtanggap ng bisita sa okasyon(kaarawan, anibersaryo,
bahay, pagpapalitan ng biro at programa sa
marami pang iba paaralan)
PAMPERSONAL
Katangian: Nakapagpapahayag ng sariling damdamin o opinyon.
Pasalita Pasulat
Pormal o di pormal na talakayan, Editoryal o Pangulong Tudling
debate o pagtatalo Patnugot, Pagsulat ng Suring-basa,
Suring Pelikula o anumang Dulang-
Pantanghalan
HEURISTIKO
Katangian: Naghahanap ng mga impormasyon o datos.
Pasalita Pasulat
Pagtatanong, Pananaliksik, at Sarbey, Pamanahong Papel, Tesis, at
pakikipanayam Disertisyon
PANG-REPRESENTATIBO
Katangian: Nagpapahayag ng komunikasyon sa pamamagitan ng mga simbolo o
sagisag
Tumutugon sa mga pangangailangan. Nagpapahayag ng
11
pakikiusap, pagtatanong, at pag-uutos.
Pasalita Pasulat
Pagpapahayag ng Hinuha o Pahiwatig
sa mga Simbolismo ng Isang Bagay o Mga Anunsyo, Patalastas, at Paalala
Paligid
PANG-IMAHINASYON
Katangian: Ang pagiging malikhain ng tao ay tungkuling nagagampanan niya sa
wika. Nalilikha ng tao ang mga bagay-bagay upang maipahayag niya ang
kanyang damdamin.
Tumutugon sa mga pangangailangan. Nagpapahayag ng
pakikiusap, pagtatanong, at pag-uutos.
Pasalita Pasulat
Pagbigkas ng Tula, Paggganap sa Pagsulat ng akdang Pampanitikan
Teatro
PANREGULATORI NA GAMIT
Katangian: Kumukontrol/ gumagabay sa kilos at asal ng iba
Tumutugon sa mga pangangailangan. Nagpapahayag ng
pakikiusap, pagtatanong, at pag-uutos.
Pasalita Pasulat
Pagbibigay ng Resipe, direksiyon sa isang lugar,
panuto/direksiyon,Paalaala panuto sa pasusulit at paggawa ng
isang bagay, tuntunin sa batas na
ipinapatupad
Sipi mula kay: Dayag, A.M., Pinagyamang Pluma Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang
Pilipino. Phoenix Publishing House (2016)
12
interaksyunal, Pampersonal, Pangheuristiko, Pangrepresentatibo, at Pang-
imahinasyon ang gamit ng wika sa bawat sitwasyon.
1. Pagpapahayag ng pananaw o damdamin ukol sa mga pangyayari sa isang
pelikula.
____________________________________________________________
2. Paggawa ng sarbey ukol sa pinakaninanais na trabaho o hanapbuhay.
____________________________________________________________
3. Pinaalalahanan ng ina ang anak na huwag magpagabi sa pag-uwi.
____________________________________________________________
4. Pag-uulat sa klase ukol sa BOL (Bangsamoro Organic Law).
____________________________________________________________
5. Paggawa ng liham pagtatanong tungo sa pamunuan ng unibersidad/kolehiyo
ukol sa paraan ng pagkuha ng libreng paaral na programa ng eskwelahan.
____________________________________________________________
6. Paggamit ng “Po” at “Opo” habang kinakausap ang mas nakatatanda.
____________________________________________________________
7. Pakikisuyo sa magpabili ng gamot sa parmasya.
____________________________________________________________
9. Pagsulat ng tesis.
_________________________________________________________________
10. Pakikipanayam sa ilang kabataan kung paano makatutulong sa magulang
kahit nag-aaral pa.
_________________________________________________________________
13
11. Pagbuo ng kanta.
_________________________________________________________________
12. Paggawa ng resipe ng isang pagkaing pinoy.
_________________________________________________________________
13. Pagpapaalala ng tatay na dapat matutong mamili ng kaibigan.
_________________________________________________________________
14. Pag-anyaya sa panauhin na tikman ang inihandang pagkain ng pamilya.
_________________________________________________________________
15. Paglikha ng tauhang kakaiba ang hitsura sa kuwentong isusulat.
_________________________________________________________________
D. ISAGAWA
14
GAWAIN 3
Buod ng Video:
Paliwanag:
15
Ngayon ay napatunayan mo na sa iyong sarili na tunay ngang
mahalaga ang kaalaman ukol sa gamit ng wika sa lipunang ating
ginagalawan. Sa ayaw at sa gusto mo, tungkulin ng wika na ikaw ay
pagalawin upang makipag-ugnayan sa mga taong nakapaligid sa iyo sa
araw-araw na pamumuhay. Magiging daan ito upang mapaunlad mo
ang iyong sarili sa iba’t ibang larangan na nais mong tahakin sa buhay.
May mga pagkakataong kinakailangan mong kumalinga sa kapwa na
dumaranas ng kalungkutan at ang husay mo sa paggamit ng wika ang
siyang maging kaagapay mo upang mapahinahon ang kanyang
damdamin.
Ayon kay Jocson ( 2016-pp90), ang wika ay nakabatay sa
ating kultura , saan man tayo paparoon ay lagi nating bitbit ang
kaalaman na ito at maaari pang maimpluwensyahan mula sa iba
pang kultura.
16
TAYAIN
17
5. Magpapadala ka ng liham sa iyong magulang sa probinsya, anong wika ang
iyong gagamitin ?
a. Lingua Franca b. Wikang Filipino
c. Wikang Ingles d.Unang Wika
6. May lalaking lumapit sa iyo at itinanong kung saan matatagpuan ang estasyon
ng pulis.
a. Interaksiyon b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
7. Sumagot ka at sinabi mo kung ano ang jeep na sasakyan n’ya kung saan s’ya
bababa at kung ano ang pinakamadaling daan patungo sa estasyon ng pulis.
a. Interaksiyon b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
8. Lumiham si Bernie sa kanyang kaibigang nasa Japan.
a. Interaksiyon b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
9. Inutusan ni Olive ang kanilang katulong na ipaghanda siya at ang mga bisita
niya ng maiinom.
a. Instrumental b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
10. Naanyayahan si Atty. Acopra na magsalita sa harap ng lahat ng
magsisipagtapos sa Araullo College. Tinalakay niya ang mga pangangailangan at
hakbang tungo sa tagumpay.
a. Interaksiyon b.Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
18
11. Binalaan ng PAGASA ang mga mamamayan hinggil sa parating na malakas
na bagyo.
a. Representatibo b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
12. Sumulat si Tess sa Metrobank upang magpresinta bilang isang bank teller.
a. Interaksiyon b. Personal
c. Hueristiko d. Regulatori
13. Iniulat ni Aura sa klase ang kasaysayan ng dulang Tagalog.
a. Interaksiyon b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
14. Sumulat si Jane sa editor ng Inquirer upang ipahayag ang kanyang
pagkabahala sa pagkasira ng kapaligiran at kalikasan.
a. Representatibo b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
15. Nagkasalubong ang magkaibigang Noreen at Hershey sa hallway at sila’y
nagbatian ng Hi at Hello!
a. Instrumental b. Personal
c. Heuristiko d. Regulatori
19
SUSI SA PAGWAWASTO
SANGGUNIAN
Mga Aklat
Dayag, Alma M. at del Rosario, Mary Grace. Pinagyamang Pluma Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino. 927 Quezon Avenue, Quezon City: Phoenix Publishing House, 2016.
1253 Gregorio Araneta Avenue, Quezon City: Vibal Group, Inc. 2016
Bernales, Rolando A., Garcia, Lakandufil, C.,Abesamis Norma, R., Villanueva, Joey M., Cabrera , Honorato I. Jr.,
Jara, Regina G.,at Ornos Petra S. Komunikasyon sa Makabagong Panahon. # 6 Baltazar St. Pacheco Village,
Balubaran , Valenzuela City :Mutya Publishing House Inc.2002.
Taylan, Dolores R., Petras, Jayson D., at Geronimo, Jonathan B.Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang
Pilipino.856 Nicanor Reyes Sr. St Sampaloc, Manila:Rex Bookstore, Inc. 2016
Websites
https://www.google.com/search?q=language+and+community+clip+art&source=lnms
&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiM9LnExsHpAhVTI6YKHZZpBywQ_AUoAXoECA
wQAw&biw=1482&bih=657#imgrc=MFRXJXL18dblUM
https://www.google.com/search?q=picture+gamit+ng+wika+sa+lipunan&sxsrf=ALeKk01hjPk
5rh0rBYNmCIShziJVlC36FQ:1591323612653&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=3S-
ekkFuvia99M%253A%252C6CUf2hIVzDco3M%252C_&vet=1&usg=AI4_-kTnio-
NAmBeWZlcGN3SWEpR_5sMNA&sa=X&ved=2ahUKEwiLmJ61zunpAhWPxYsBHe3PBtAQ9QE
wAXoECAkQIA#imgrc=3S-ekkFuvia99M:
20