PANEVROPSKI UNIVERZITET APEIRON

SEMINARSKI RAD
POSLOVNE APLIKACIJE

TEMA:
MS EXCEL 2010

Mentor: Student:
Doc. dr Nedim Smailović Ime prezime
Indeks: 123-123/RPI
Sadržaj
1. Uvod u MS Excel 2010...................................................................................................................2
2. Radno okruženje MS Excel-a 2010................................................................................................3
3. Traka (Ribbon)................................................................................................................................4
3.1. Pozivanje naredbi unutar trake................................................................................................5
3.2. Minimiziranje trake.................................................................................................................5
4. Alatna traka za brzi pristup.............................................................................................................6
5. Kartica File......................................................................................................................................7
6. Označavanje ćelija..........................................................................................................................8
6.1. Označavanje redova i kolona...................................................................................................8
6.2. Označavanje radnog lista.........................................................................................................9
7. Nove mogućnosti alata Paste..........................................................................................................9
8. Kopiranje.......................................................................................................................................10
9. Brisanje i umetanje ćelija, redova i kolona...................................................................................10
10. Radni listovi..............................................................................................................................11
10.1. Odabir radnih listova..........................................................................................................11
10.2. Kreiranje novog radnog lista..............................................................................................12
10.3. Izmjena imena radnog lista................................................................................................12
10.4. Brisanje radnih listova.......................................................................................................13
11. Zaključak...................................................................................................................................14
12. Literatura...................................................................................................................................15

1
 1. Uvod u MS Excel 2010
Microsoft Excel 2010 je proračunska tabela koja ima više namjena. Njegova osnovna namjena je
računanje, organizovanje i analiziranje poslovnih podataka. Tabelarno organizovanje podataka
omogućuje pristup podacima kao u nekoj bazi podataka. U MS Excel-u moguće su izmjene podataka
koristeći druge Windows aplikacije kao i objaviti podatke na Internetu.
U novijim verzijama MS Excel-a došlo je do najveće promjene. Standardni izbornik koji
možemo naći u ranijim verzijama zamjenjen je novom trakom (Ribbon).

Slika 1. Microsoft Excel 2010

2
 2. Radno okruženje MS Excel-a 2010
Excel-ov prozor je radno okruženje u kojem se odvijaju aktivnosti u radu sa Excel-ovim
proračunskim tabelama.
Elementi MS Excel prozora su:
1. naslovna traka
2. alatna traka za brzi pristup
3. traka
4. traka formule
5. prostor radnog lista
6. dugme za odabir prikaza
7. zumiranje
8. statusna traka

Slika 2. Element Ms Excel pozora

3
 3. Traka (Ribbon)
Traka se nalazi na samom vrhu i orgranizovana je tako da nama korisnicima pomaže pri brzom
pronalaženju i odabiru naredbi.
Traka ima tri osnovne komponente:
 kartice – na vrhu ekrana nalazi se sedam kartica i svaka od njih prestavlja osnovne
zadatke koje obavaljate u Excelu
 grupe – svaka kartica sadržava grupe koje zajedno prikazuju srodne naredbe
 alati – alat je prikazan u obliku dugmeta, pritiskom na njega prizivamo naredbu, meni ili
galeriju za odabir
Traka se sastoji od različitih kartica, a ukupno ih je sedam, sa tim da se neke kartice
pojavljuju samo dok se radi sa pojedinim elementima Excele, npr. grafikonima.
Kartice:
 Home – kartica sadrži sve najčešće korištene alate za oblikovanje znakova tabela i
standardne operacije kopiranja i premještanja
 Insert – kartica sadrži sve alate potrebne za umetanje objekata i grafika u dokument (slika,
tabela, grafikona)
 Page Layout – kartica se koristi za oblikovanje dokumenata poput margina, definisanje
tema
 Formulas –kartica sadrži alate za umetanje funkcija i kontrolu formula
 Data – kartica sadrži alate za upravljanje podacima iz vanjskih izvora, sortiranje podataka
 Review – evidentiranje promjena u dokumentu, provjera pravopisa, riječnik, unošenje
komentara
 View – sadrži alate za zumiranje i promjenu prikaza dokumenta

Slika 3. Ribbon

4
 3.1. Pozivanje naredbi unutar trake

Naredbe iz trake pozivamo na dva načina:

 pomoću tastature
 pomoću miša
Ako više koristite tastaturu nego miš MS Excel 2010 nudi razne prečice preko tastature koji
omogućuju brži odabir željenih naredbi i to bez uporebe miša.
Većini naredbi se može pristupiti pritiskom od dvije do četiri tipke, bez obzira gdje se u program
nalazimo.
Primjer:
 Pritisnite tipku ALT
 Pritisnite slovo prikazano slovo na opisu tipke kartice koju želite koristiti
 Nastavite pritiskati slova određene naredbe ili mogućnosti koje želite koristiti
 U nekim slučajevima najprije morate pritisnuti slovo grupe koja sadržava naredbu. Slova
grupe nalaze se ispod trake
 Za poništavanje dovoljno je da ponovo pritisnete tipku ALT

Slika 4. Prečice

3.2. Minimiziranje trake

Da bi ste dobili više prostora na ekranu možete minimizirati traku. Da bi ste minimizirali stranicu
potrebno je da mišom kliknete na strelicu u gornjemo desnom uglu ekrana.
Ponovni klik na strelicu prikazuje traku u potpunosti.

Slika 5. Minimiziranje trake

Kada mišem jednom kliknemo na naziv kartice na minimiziranoj traci, na ekranu će se prikazati
odabrana kartica sa svim alatima.

5
 4. Alatna traka za brzi pristup
Program će prikazati alatnu traku za brzi pristup. Alatna traka je prilagodljiva i nalazi se u
gornjem lijevom uglu i ima samo tri dugmeta.
Alatna traka se može prilagoditi na dva načina:
 promjeniti sadržaj dodavanjem gumba koji predstavlja naredbe
 premjestiti traku ispod vrpce

Alatnu traku je najlakše izmjeniti klikom na strelicu pored nje, čime dobijamo padajući meni sa
raznim opcijama.

Slika 6. Alatna traka za brzi pristup

6
 5. Kartica File
Najvažnija kartica je upravo kartica File, ona zamjenjuje dugme Office iz ranijih verzija MS
Exel-a. Primjeti se takođe da je drugačije boje od ostalih kartica. Razlog različitih boja kartica je jer
se svaka kartica odnosi na specifične operacije koje radite na dokumentu, dok se na kartici File
nalaze operacije koje upotrebljavamo kada radimo sa dokumentom kao jednom cjelinom, kao npr.
spremanja dokumenta, štampanje dokumenta, slanja e-mail-om, otvaranja i zatvaranja.
Klikom na karticu file otvara se prikaz Backstage.

Slika 7. File kartica

U Backstage-u se sa lijeve strane prikazuju naredbe, a sa desne strane prikazuju detalji i dodatne
mogućnosti:
 Save – sprema izmjene u već kreiranom dokumentu, ako se prvi put sprema ova će naredba
poprimiti svojstva naredbe Save As
 Save As – sprema document na lokaciju koju želite, možete određivati format i ime
dokumenta
 Open – koristi se za otvaranje već postojećeg dokumenta
 Close – zatvara aktivni dokment
 Info – nudi dodatne mogućnosti za rad sa dokumentom:
o Premissions
o Versions
o Properties
 Recent – pregled svih nedavno korištenih dokumentata
 New – otvaranje novog praznog dokumenta

7
  Print – pruža mogućnost za definisanje opcija štampanja. Tu se nalazi i Print Preview za
pregledanje prije štampanja kao i Save & Send za vrlo lako i brzo slanje dokumenta e-mail-
om ili njegovo objavljivanje na web-u
 Help – za traženje pomoći u vezi korištenja MS programa ili podešavanje jezika programa
 Options – ova opcija otvara dijaloški okvir u kome definišemo postavke samog programa
 Exit – zatvaramo document i izlazimo iz programa.

6. Označavanje ćelija
Brisanje, oblikovanje, kopiranje i slične operacije mogu se odnositi na više ćelija odjednom.
Preduslov za to je odabir ćelija koje želimo podvrgnuti ovim operacijama.
Grupa nekih ćelija koje su označene naziva se raspon ćelija. Raspon čine susjedne ćelije koje
moraju imati pravokutni oblik.
Raspon možete označiti pomoću miša ili tastature. Više susjednih ćelija se označava tako što se
postavi pokazivač u početnu ćeliju raspona, pritisne lijeva tipka miša i povlačite do kraja ćelije koju
želite označiti.
Označavati možete i nesusjedne raspone i ćelije. Za označavanje više raspona ili nesusjednih
ćelija držite pritisnutu tipku , a lijevom tipkom miša označite ćelije ili raspon.

6.1. Označavanje redova i kolona

Kao područje možete odabrati redove i kolone. Red odnosno kolonu odabereni tako da pokazivač
postavimo na naslov reda odnosno kolone koji želimo označiti i kliknemo.
Više susjednih kolona označavamo tako da pokazivač postavimo na naslov prve kolone koju
želimo označiti i sa pritisnutom lijevom tipkom miša povlačimo po naslovima ostalih kolona koje
želimo označiti, isti postupak je i sa redovima.

Slika 8. Označavanje reda

Slika 9. Označavanje kolone

8
 6.2. Označavanje radnog lista

Označavanje cijelog radnog lista kao područja obavljamo tako da postavimo pokazivač miša na
dugme lijevo od naslova kolone A i iznad oznake reda 1 i kliknemo. Sve ćelije radnog lista će
poprimiti zatamnjeni oblik osim ćelije koja je u tom slučaju aktivna.

Slika 10. Označavanje radnog lista

7. Nove mogućnosti alata Paste

Standardni alat Paste prenosi na novu lokaciju cjelokupni sadržaj ćelije sa svim njezinim
obilježjima i oblicima što često u Excel-u nije ono što bi korisniku trebalo. Alat Paste nalazi se u
grupi alata Clipboard na kartici Home. Pri korištenju alata Paste moguće je iz izbornika odabrati što
će se zalijepiti. Nova mogućnost ovakvog lijepljenja u Excel-u naziva se Paste with live preview, jer
se može vidjeti šta će se zalijepiti.
Alati iz izbornika Paste podijeljeni su u grupe Paste, Paste values i Other Paste options.

Slika 11. Paste opcije

9
 8. Kopiranje
Sadržaj ćelija možemo kopirati ili premjestiti u drugo područje radnog lista, u druge radne knjige
ili u neku sasvim drugu aplikaciju.
To možemo učiniti na dva načina:
 korištenjem alata Cut, Copy i Paste)na kartici Home
 povlačenjem pomoću miša.

Postupak kopiranja podataka pomoću alata Copy i Paste:

 označimo ćeliju ili grupu ćelija koju želimo kopirati
 odaberemo alat Copy
 označimo ćeliju u koju želimo kopirati
 odabremo Paste

Sadržaj koji smo kopirali će se prikazati na novom području. Ako se na mjestu na koje želimo
kopirati već nalazi neki podatak, novi kopirani podatak će prebrisati postojeći bez upozorenja.
Postupak premještanja je gotovo identičan. Glavna razlika je u tome što umjesto alata Copy
koristimo alate Cut i Paste.

9. Brisanje i umetanje ćelija, redova i kolona

Strukturu podataka u radnom listu možemo promijeniti umetanjem i brisanjem ćelija, redova i
kolona.
Brisanje ćelija je postupak koji potpuno briše ćelije iz radnog lista. Nakon brisanja ćelija susjedne
se ćelije automatski pomiču kako bi se popunila prazna mjesta.
Brisanje sadržaja ćelija je postupak kojim se briše sadržaj, oblik ili bilješka ćelija. Kao posljedica
ostaje prazna ćelija u tabeli i ne dolazi do pomicanja susjednih ćelija.
Excel omogućuje umetanje praznih ćelija ili praznih redova i kolona svugdje u radnom listu.
Excel pomiče druge ćelije i tako stvara prostor za umetnute. Takvim postupkom ažuriraju se adrese
pomaknutih ćelija u skladu sa njihovim novim položajem. Umetnute ćelije poprimaju isti oblik kao
ćelije u njihovu okruženju.

10
 10. Radni listovi
Program inicijalno otvara radnu knjigu sa tri radna lista. Jednostavnim postupkom možete
dodavati, brisati, mijenjati ime, kopirati i premještati radne listove. U radnoj knjizi može biti najviše
255 radnih listova.
Rad s radnim listovima omogućuju vam kartice radnih listova i izbornik prečaca kartice radnih
listova.

10.1. Odabir radnih listova

Odabirati možemo samo jedan, više susjednih ili nesusjednih i sve radne listove. Kada
odaberemo radni list njegova kartica dobija svjetliju pozadinu..
Postupak različitih odabira:
 Jedan list - kliknemo lijevom tipkom na karticu lista. Ako ne vidimo karticu koju želite,
pritisnemo najprije dugme za klizanje po karticama za prikaz kartice, a zatim i karticu
 Dva ili više susjednih listova - pritisnemo karticu prvog lista, zatim držimo pritisnutu
tipku i pritisnemo karticu zadnjeg lista
 Dva ili više ne susjednih listova - pritisnemo karticu prvog lista, zatim držimo pritisnuto i
pritisnemo kartice drugih listova
 Sve listove - Desnom tipkom miša pritisnemo najprije karticu lista, a zatim i Select All
Sheets

11
 10.2. Kreiranje novog radnog lista

Novi radni list najbrže se kreira klikom na dugme Insert Worksheet. Kreirati radni list inicijalno
dobiva oznaku Sheet sa sljedećim brojem lista. Umetnuti radni list zadano se smješta na kraju kartica
postojećih listova.

Slika 12. Umetanje radnog lista

10.3. Izmjena imena radnog lista

Program imenuje radne listove u Sheet1, Sheet2, Sheet3. Ime radnog lista možemo izmjeniti u
bilo koje drugo ime koje može sadržati do 31 znak, uključujući i prazna mjesta.
Postupak:
 Postavimo pokazivač na karticu radnog lista koji želimo preimenovati i dvaput kliknemo
lijevom tipkom miša.
 Na aktivnu karticu lista upišemo novo ime lista i potvrdimo tipkom Enter.

12
 10.4. Brisanje radnih listova

Radne listove koji vam ne trebaju možemo izbrisati. Za brisanje radnog lista služi Delete Sheet
koji nam je dostupan s kartice Home.
Postupak:
 Označimo list (ili više listova) koje želimo obrisati
 Na kartici Home iz grupe alata Cells odaberemo alat Delete
 U prikazanom meniju odaberemo alat Delete Sheet.

Slika 13. Brisanje radnog lista

13
 11. Zaključak
Excel kao softverski proizvod iz Microsoft Office paketa koji spada u kategoriju programa za
tabelarna izračunavanja izdvaja se svojim kvalitetom i mogućnostima od svih ostalih srodnih
programa drugih proizvođača i trenutno je najprodavaniji program za tabelarna izračunavanja u
svijetu koji bi s pravom mogao biti proglašen najjednostavnijim postojećim programom za tabelarna
izračunavanja.
U sebi ima ugrađeno preko 600 gotovih funkcija, svrstanih po kategorijama, funkcije za rad sa
tekstualnim podacima, funkcije za rad sa bazama podataka, kao i razne matematičke, statističke,
financijske i druge funkcije, a što ga posebno čini atraktivnim je to što je njegova arhitektura
otvorena za dodatke "Add-ins" drugih proizvođača, a time i jednostavno proširenje mogućnosti rada.
Excel je odlično ukomponovan sa ostalim aplikacijama i bez problema obavlja saradnju sa
Wordom, PowerPointom i Accessom, a pogodan je i za preuzimanje podataka sa Weba. Posjeduje
ugrađene Wizarde koji olakšavaju rad sa složenim analizama OLAP tehnologije i rad sa "kockom"
podataka Cube.

14
 12. Literatura
1. http://office.microsoft.com/hr-hr/excel-help/uvod-u-excel-2010-HA010370218.aspx
2. http://software.sveznadar.info/10-Softveras/Excel/01-1StartExel.html
3. Napredna infromaticka obuka Excel 2010, Lanaco, Mart 2011
4. http://www.znanje.org/abc/tutorials/excelMMX/01/excelMMX_abc.htm
5. http://www.excel-easy.com/

15