T.

C
HİTİT ÜNİVERSİTESİ
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ
SAYISAL DEVRE TASARIMI LAB. DENEY FÖYÜ
DENEY-5 ENCODER, DECODER
DENEYİN AMACI: Orta ölçekli Encoder (kodlayıcı), Decoder (kod çözücü) gibi entegrasyon
devrelerinin incelenmesi.

DENEY MALZEMELERİ:

1. CADET 3. 1 adet 74LS148 entegresi

2. Multimetre 4. 1 adet 74LS42 entegresi

ÖN BİLGİ:

C.ENCODER (KODLAYICI):

Kodlayıcı, bir ya da daha fazla girişi alıp, belirli bir çıkış kodu üreten kombinasyonel bir
lojik devredir. Bir anda sadece bir giriş tetiklenir. Sekil 1’de, N-bit girişli ve N-bit çıkışlı bir
kodlayıcı gösterilmiştir. Girişlerden birisi tetiklendiği zaman, çıkışlarda N-bitlik bir çıkış kodu
üretilecektir.

Şekil-1 8x3 Encoder ve doğruluk tablosu

Şekil-2 8x3 Kodlayıcı mantık devresi

D.DECODER (KOD ÇÖZÜCÜ):

Kod çözücünün temel işlevi girişlerinde belirli bir bit birleşiminin (kod) olup olmadığını
algılamak ve varsa bunu belirli bir çıkış seviyesiyle göstermektir. Genel olarak, kod
çözücülerin n girişi varsa bir ile 2n adet çıkışı olabilir.

Şekil-3 3x8 Kod çözücü ve doğruluk tablosu

Şekil-4 3x8 Kod çözücü mantık devresi

DENEYİN YAPILIŞI:

Encoder

1. Şekil 5’teki devreyi kurunuz.

2. Girişleri S1-S8, çıkışları “logic indicators” LED’lerine sırası ile bağlayınız.
3. Anahtarları sırayla lojik 0 dan lojik 1 konumuna geçirerek Tablo 1’i doldurunuz.

Şekil-5 74LS148 Encoder entegresi

Decoder

1. Şekil 6’daki devreyi kurunuz. Bu devre BCD to Decimal Decoder için kullanılır.
2. LS1-LS4 Switch ’lerini lojik 0 konumuna getiriniz. Güç kaynağını açınız. LED ’lerin
yanmasına dikkat ediniz. LS1-LS4 Switch ’lerini binary (ikili sayı) girişleri olarak
kullanınız.
3. LI1-LI8 LED ’leri kod çözücünün Decimal (onluk) çıkışlarıdır ve sırası ile entegrenin 1-
7 ve 9 numaralı uçlarına bağlanmalıdırlar. LED2 9 numaralı çıkıştır ve entegrenin 10
numaralı bacağına bağlanmalıdır. LED 1 ise 11 numaraya bağlı olmalıdır. İşlemleri
gerçekleştiriniz ve sonuçları not ediniz.
4. Daha sonra LS1-LS3 Switch ’lerini giriş LI1-LI8 LED ’lerini kodu çözülmüş çıkışlar
olarak kullanınız. Bu devre ise 3 hattan 8 hatta kod çözücü olarak kullanılacaktır.
 Şekil-6 74LS42 Decoder entegresi

Tasarım

1. Decoder kullanarak Tam Toplayıcı tasarımı yapınız.

2. Tasarladığınız toplayıcıyı board üzerinde kurarak doğruluğunu test ediniz.

74LS148 74LS42
 GİRİŞLER ÇIKIŞLAR

EI 0 1 2 3 4 5 6 7 A2 A1 A0 GS EO

GİRİŞLER ÇIKIŞLAR

A0 A1 A2 A3 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Tam toplayıcı tasarımını bu alana yapılacaktır. Doğruluk tablosu oluşturulacak ve devre çizilecektir.

Ad-Soyad:
Numara:
Tarih:
İmza: