Chuyên đề 2: CHO TỪ TỪ AXIT MẠNH VAO DUNG DỊCH MUỐI VÀ NGƯỢC LẠI

Lý thuyết:
- Nhận diện chuyên đề: Cho rất từ từ và khuấy đều
VD1:
Cho rất từ từ và khấy đều dd HCl vào dd Na2CO3, nêu hiện tượng, thứ tự xảy ra các
p/ư:
Hiện tượng: Ban đầu không có hiện tượng gì; một thời gian sau thấy xuất hiện
bọt khí không màu bay lên.

Ban đầu: HCl + Na2CO3  NaHCO3 + NaCl ( 1)

( Giải thích: Nếu có p/ư: 2HCl + Na2CO3 2 NaCl + CO2 + H2O;

CO2 + Na2CO3 + H2O  2NaHCO3

HCl + Na2CO3 --> NaCl + NaHCO3)

Đến khi Na2CO3 vừa hết: HCl + NaHCO3  NaCl + H2O + CO2  (2)

VD2: Cho rất từ từ và khấy đều dd Na2CO3 vào dd HCl, nêu hiện tượng, thứ tự xảy
ra các p/ư:
Hiện tượng: Ngay lập tức có bọt khí không màu thoát ra
Ban đầu: Na2CO3 + HCl  NaCl + CO2  + H2O (1)

( giải thích: Nếu có p/ư HCl + Na2CO3  NaHCO3 + NaCl thì

NaHCO3 + HCl  NaCl + H2O + CO2 

2HCl + Na2CO3  2NaCl + H2O + CO2

Đến khi HCl vừa hết, tiếp tục nhỏ dd Na2CO3 vào sẽ không có hiện tượng gì nũa

Tổng quát:
- Nếu cho từ từ axit vào dd muối trung hòa: Ban đầu tạo muối axit trước ( không có
khí), sau đó mới sinh ra khí.
- Cho từ từ muối TH vào dd axit, xuất hiện khí ngay lập tức.

VD3: Cho từ từ dd HCl vào dd chứa hỗn hợp ( Na2CO3; NaHCO3), nêu hiện tượng, viết
PTHH xảy ra dưới dạng phân tử và ion.

Hiện tượng: Ban đầu không có hiện tượng gì; một thời gian sau thấy xuất hiện
bọt khí không màu bay lên.
Ban đầu: HCl + Na2CO3  NaHCO3 + NaCl (1) ( tác dụng với muối tH trước)

( nếu NaHCO3 + HCl  NaCl + H2O + CO2  ; CO2 + Na2CO3 + H2O  2NaHCO3)
Đến khi Na2CO3 hết: NaHCO3 + HCl  NaCl + H2O + CO2  (2)

Viết dạng ion: Ban đầu: H+ + CO32-  HCO3-

Khi CO32- hết : HCO3- + H+  CO2  + H2O
VD4: Cho từ từ dd HCl vào dd chứa hỗn hợp ( Na2CO3; KHCO3), nêu hiện tượng, viết
PTHH xảy ra dưới dạng phân tử và ion.

Ban đầu: HCl + Na2CO3  NaHCO3 + NaCl (1)

( Nếu KHCO3 + HCl  NaCl + H2O + CO2; CO2 + Na2CO3 + H2O  NaHCO3)
Khi Na2CO3 hết thì HCl đồng thời tác dụng với 2 muối:

KHCO3 + HCl  NaCl + H2O + CO2

NaHCO3 + HCl  NaCl + H2O + CO2
VD5: Cho từ từ dd chứa hỗn hợp ( Na2CO3; KHCO3) vào dd HCl, nêu hiện tượng, viết
PTHH xảy ra dưới dạng phân tử và ion.

Bµi 1: Dung dÞch A chøa 0,4 mol K2CO3 vµ 0,6 mol KHCO3; Dung dÞch B chøa 1 mol
HCl. NÕu lµm 3 thÝ nghiÖm sau:
a) §æ rÊt tõ tõ dung dÞch B vµo dung dÞch A cho ®Õn hÕt.
b) §æ rÊt tõ tõ dung dÞch A vµo dung dÞch B cho ®Õn hÕt.
c) Trén nhanh hai dung dÞch A vµ B vµo nhau.
Th× thÓ tÝch khÝ (®ktc) tho¸t ra ë mçi thÝ nghiÖm trªn b»ng bao nhiªu? Sau mçi thÝ
nghiÖm cßn d chÊt g×? Bao nhiªu mol?
Bài 2: Làm 2 thí nghiệm sau:
* Thí nghiệm 1: Cho từ từ dung dịch Na2CO3 1M vào cốc chứa 100 ml dung dịch HCl 2M,
lắc đều, tới khi thể tích dung dịch trong cốc đạt 250 ml thì dừng lại.
* Thí nghiệm 2: Cho từ từ dung dịch HCl 2M vào cốc có chứa 150 ml dung dịch Na2CO3
1M, lắc đều tới khi thể tích dung dịch trong cốc đạt 250 ml thì dừng lại.
Giả thiết thể tích dung dịch không đổi khi làm thí nghiệm.
Tính thể tích CO2 thoát ra ở mỗi thí nghiệm.
Bài 3: Cốc A đựng 200 ml dung dịch Na2CO3 1M và NaHCO3 1,5M. Cốc B đựng 173 ml
dung dịch HCl 7,7% ( d = 1,37 g/ml)
- TN1: Đổ rất từ từ B vào A
- TN2: Đổ rất từ từ A vào B
- TN3: Đổ nhanh A vào B
Tính VCO2 ( đktc) trong mỗi thí nghiệm.
Bài 4: Dung dịch A chứa 0,12 mol H3PO4 , dung dịch B chứa 0,2 mol NaOH. Lượng muối
sinh ra có khác nhau không khi:
- TN1: Cho rất từ từ A vào B
- TN2: Cho rất từ từ B vào A
Bài 5 ( Đề 68) Hòa tan a gam hỗn hợp Na2CO3 và KHCO3 vào nước thì thu được 400 ml
dung dịch A. Cho từ từ 100 ml dung dịch HCl 1,5 M vào dung dịch A thu được một dung
dịch B và 1,008 lít khí ( đktc). Cho B tác dụng với dung dịch Ba(OH)2 dư thì thu được 29,55
gam kết tủa.
1. Tính m?
2. Nếu người ta đổ dung dịch A vào bình đựng 100 ml dung dịch HCl 1,5M. Tính thể tích
khí CO2 ( đktc) được tạo ra?
Bài 6: Cho m gam hỗn hợp Na2CO3 và K2CO3 vào 55,44 gam H2O được 55,44 ml dung
dịch A có D = 1,0822 g/ml. Cho dung dịch HCl 0,1M từ từ vào dung dịch A và luôn khuấy
đề thấy thoát ra 1,1 gam khí CO2 và còn lại dung dịch B. Cho dung dịch B tác dụng với
dung dịch Ca(OH)2 dư thu được 1,5 gam kết tủa.
1. Tính m
2. Tính Vdd HCl 0,1M đã dùng.
3. Tính C% của dd A.
Bài 7: Nhỏ từ từ cho đến hết 400 ml dung dịch HCl 1M vào 500 ml dung dịch Na2SO3
0,5M thu được V lít khí A và dung dịch B.
a. Dẫn toàn bộ lượng khí này vào dung dịch Broom dư. Tính khối lượng Br2 tham gia p/ư.
b. Cho dung dịch B tác dụng với dung dịch Ba(OH)2 dư. Tính khối lượng kết tủa thu được?
Bài 8: Thêm rất từ từ 300 ml dung dịch HCl 1M vào 200 ml dung dịch Na2CO3 1M thu
được dung dịch G và giải phóng V lít khí CO2 (đktc). Cho thêm nước vôi trong vào dung
dicgh G tới dư thu được m gam kết tủa trắng. Tính giá trị của m và V?
Bài 9: dung dịch X chứa a mol NaAlO2. Khi thêm vào dung dịch X b mol hoặc 2b mol HCl
thì lượng kết tủa sinh ra đều như nhau. Tính tỉ lệ a/b?
Bài 10: ( Đề 82) Có 600 ml dung dịch hỗn hợp Na2CO3 và NaHCO3. Thêm 5,64 gam hỗn
hợp K2CO3 và KHCO3 vào dung dịch trên, thì được dung dịch A ( giả sử thể tích dung dịch
A vẫn là 600 ml). Chia dung dịch A thành 3 phần bằng nhau:
- Cho rất từ từ 100 ml dung dịch HCl vào phần thứ nhất, thu được dung dịch B và 448 ml khí
( đktc) bay ra. Thêm nước vôi trong dư vào dung dịch B thấy tạo thành 2,5 gam kết tủa.
- Phần thứ 2 tác dụng vừa đủ với 150 ml dung dịch NaOH 0,1M
- Cho khí HBr dư đi qua phần thứ 3, sau đó cô cạn thì thu được 8,125 gam muối khan.
1. Viết PTPU xảy ra
2. Tính nồng độ mol của các muối trong dung dịch A và của dung dịch HCl đã dùng
Bài 11:Có 2 dd KHSO4 và K2CO3 người ta thực hiện 3 TN sau (đổ từ từ và khuấy đều)
TN1: Cho 100g dd KHSO4 vào 100g dd K2CO3 thu đc 197,8g dung dịch.
TN2: Cho 100g dd K2CO3 vào 100g dd KHSO4 thu đc 196,7 dd
TN3: Cho 50g dung dịch KHSO4 vào 100g dd K2CO3 thu được 150 gam dung dịch
Xác định C% của dd KHSO4 và K2CO3 ở trên
Hướng dẫn: Xét thí nghiệm 3 suy ra mối quan hệ về số mol. Tù đó xét trong tn1 và tn2 chất
hết, dư
Bài 12: Thêm từ từ V lít dung dịch H2SO4 0,5M vào 200 ml dung dịch X gồm Ba(OH)2
0,5M, NaAlO2 1,5M cho đến khi kết tủa tan một phần, được chất rắn Y. Đem nung Y tới
khối lượng không đổi thì thu được 24,32 gam chất rắn Z chứa hai hợp chất. Viết PTHH xảy
ra, tính V?