You are on page 1of 76

BAB VIII

PERHITUNGAN OUTFALL KE SUNGAI

8. Perhitungan Outfall ke sungai

Outfall ke sungai yang digunakan adalah bentuk trapesium


Diketahui data sebagai berikut :

Debit Rencana ( Q ) = #REF! m3/det


Kecepatan air dalam outfall = 0.6 m/det
Koefisien manning (n) = 0.018

8.1. Luas penampang basah ( A )

Q #REF!
A= = = #REF! m2
V 0.6

8.2. Mencari lebar saluran dan kedalaman air

A= ( b + ( m x h )) x h Asumsi b = 1.5 h
A= ( 1,5 h + ( 1,0 x h )) x h
A= ( 1,5 h + 1,0 h ) h
A= 2.5 h2

#REF! = 2.5 h2

#REF! 0.5
h =
2.5

h = #REF! m b = ### m

8.3. Keliling basah ( P )

P = b + 2 h ( m2 + 1 )0,5
= ### + 2(2,13) (1)2 + 1 0.5
P = #REF! m

8.4. Jari-jari Hidrolis ( R )

A #REF!
R= = = #REF! m
P #REF!
8.5. Tinggi Jagaan

1.5. Q. h
fb = ( )0.5
60
1.5 #REF! #REF!
= ( )0.5
60

= #REF! m

8.6. Kemiringan Saluran ( S )

Qxn 2 #REF! x 0.018 2


S =
A x R2/3 #REF! x #REF! 2/3

S = #REF!

S saluran = S rencana
#REF! = #REF! ……###

8.7. Kontrol Debit

Q = 1
A x R2/3 x S0.5
n

Q = 1 2/3
0.5
0.018 #REF! x #REF! x #REF!

Q = #REF!

Q saluran = Q rencana
#REF! = #REF! ……###

8.8. Kehilangan tingkat energi ( z )

Q = f. A. 2. g. z
#REF! = 0.8 #REF! 2 9.8 z
z = #REF! m

dimana : f = koefisien debit = 0.8


GAMBAR OUTFALL KE SUNGAI

fb ### m

h ### m

b= #REF! m
TABEL 1

Reduced Mean (Yn) Dan Reduced Standard Deviation (Sn)

n Yn Sn n Yn Sn
8 0.48430 0,90430 51 0,54890 1.16230
9 0.49020 0,92880 52 0,54930 1.16380
10 0.49520 0.94960 53 0,54970 1.16530
11 0,49960 0,96760 54 0,55010 1.66700
12 0.50350 0,98330 55 0,55040 1.68100
13 0.50700 0,99720 56 0,55080 1.16960
14 0,51000 1.00950 57 0,55110 1.17080
15 0,51280 1.02057 58 0,55150 1.17210
16 0,51570 1.03160 59 0,55180 1.17340
17 0,51810 1.04110 60 0,55208 1.17467
18 0,52020 1.49300 62 0,55270 1.17700
19 0,52200 1.05660 64 0,55330 1.17930
20 0,52355 1.06283 66 0,55380 1.18140
21 0,52520 1.36960 68 0,55430 1.18340
22 0,52680 1.07540 70 0,55477 1.18536
23 0.52830 1.08110 72 0,55520 1.18730
24 0,52960 1.08640 74 0,55570 1.18900
25 0.53086 1.09145 76 0,55610 1.19060
26 0,53200 1.09610 78 0,55650 1.19230
27 0,53320 1.10040 80 0,55683 1.19382
28 0,53430 1.10470 82 0,55720 1.19530
29 0,53630 1.10860 84 0,55760 1.19670
30 0.53622 1.11238 86 0,55800 1.19800
31 0.53710 1.11590 88 0,55830 1.19940
32 0,53800 1.11930 90 0,55860 1.20073
33 0,53880 1.12260 92 0,55890 1.20200
34 0.53960 1.12550 94 0,55920 1.20320
TABEL 2

REDUCED STANDARD DEVIATION (Sn)

n 0 1 2 3 4 5 6 7 8
10 0.9496 0.9676 0.9833 0.9971 1.0000 1.0206 1.0316 1.0411 1.0493
20 1.0628 1.0696 1.0754 1.0811 1.0864 1.0915 1.0961 1.1004 1.1047
30 1.1124 1.1159 1.1193 1.1226 1.1255 1.1285 1.1313 1.1339 1.1363
40 1.1413 1.1436 1.1458 1.1480 1.1499 1.1519 1.1538 1.1557 1.1574
50 1.1607 1.1623 1.1638 1.1658 1.1667 1.1681 1.1696 1.1708 1.1721
60 1.1747 1.1759 1.1770 1.1782 1.1793 1.1803 1.1814 1.1824 1.1834
70 1.1854 1.1863 1.1873 1.1881 1.1890 1.1898 1.1906 1.1915 1.1923
80 1.1938 1.1945 1.1953 1.1959 1.1967 1.1973 1.1980 1.1987 1.1994
90 1.2007 1.2013 1.2020 1.2026 1.2032 1.2036 1.2044 1.2049 1.2055
100 1.2065 - - - - - - - -
Sn)

9
1.0565
1.1080
1.1388
1.1590
1.1734
1.1844
1.1930
1.2001
1.2060
-
RETURN PERIOD
A FUNCTION OF REDUCED VARIATE

Return Periode ( T ) Reduced Variate


( years ) YT
2 0.3668
5 1.5004
10 2.2510
20 2.9606
25 3.1993
50 3.9028
100 4.6012
200 5.2960
500 6.2140
1000 6.9190
5000 8.5390
10000 9.9210
HUBUNGAN ANTARA T dan U

T U T U T U
1.00 - 1,86 15.00 1.63 70.00 3.08
1.01 - 1,35 16.00 1.69 72.00 3.11
1.02 - 1,28 17.00 1.74 74.00 3.13
1.03 - 1,23 18.00 1.80 76.00 3.16
1.04 - 1,19 19.00 1.85 78.00 3.16
1.05 - 1,15 20.00 1.89 80.00 3.21
1.06 - 1,12 21.00 1.94 82.00 3.23
1.08 - 1,07 22.00 1.98 84.00 3.26
1.10 - 1,02 23.00 2.02 86.00 3.28
1.15 - 0,93 24.00 2.06 88.00 3.30
1.20 - 0,85 25.00 2.10 90.00 3.33
1.25 - 0,79 26.00 2.13 92.00 3.35
1.30 - 0,73 27.00 2.17 94.00 3.37
1.35 - 0,68 28.00 2.19 96.00 3.39
1.40 - 0,63 29.00 2.24 98.00 3.41
1.50 - 0,54 30.00 2.27 100.00 3.43
1.60 - 0,46 31.00 2.30 110.00 3.53
1.70 - 0,40 32.00 2.33 120.00 3.62
1.80 - 0,33 33.00 2.36 130.00 3.70
1.90 - 0,28 34.00 2.39 140.00 3.77
2.00 -0.22 35.00 2.41 150.00 3.84
2.20 - 0,13 36.00 2.44 160.00 3.91
2.40 - 0,04 37.00 2.47 170.00 3.97
2.60 0.04 38.00 2.49 180.00 4.03
2.80 0.11 39.00 2.51 190.00 4.09
3.00 0.17 40.00 2.54 200.00 4.14
3.20 0.24 41.00 2.56 220.00 4.24
3.40 0.29 42.00 2.59 240.00 4.33
3.60 0.34 43.00 2.61 260.00 4.42
3.80 0.39 44.00 2.63 280.00 4.50
4.00 0.44 45.00 2.65 300.00 4.57
4.50 0.55 46.00 2.67 350.00 4.77
5.00 0.64 47.00 2.69 400.00 4.88
5.50 0.73 48.00 2.71 450.00 5.01
6.00 0.81 49.00 2.73 500.00 5.13
6.50 0.88 50.00 2.75 600.00 5.33
7.00 0.95 52.00 2.79 700.00 5.51
7.50 1.01 54.00 2.83 800.00 5.56
8.00 1.06 56.00 2.86 900.00 5.80
9.00 1.17 58.00 2.90 1000.00 5.92
10.00 1.26 60.00 2.93 5000.00 7.90
11.00 1.35 62.00 2.96 10000.00 8.83
12.00 1.43 64.00 2.99 50000.00 11.08
13.00 1.50 66.00 3.00 80000.00 12.32
14.00 1.57 68.00 3.05 500000.00 13.74
Koefisien Mn dan Mp Untuk Perhitungan Curah Hujan Maksimum
Menurut Metode Ir. J.P. Der Weduwen

n Mn
p Mp
1/5 0.238
1/4 0.262
1/3 0.291
1/2 0.336
1 0.41
2 0.49
3 0.541
4 0.579
5 0.602
10 0.705
15 0.766
20 0.811
25 0.845
30 0.875
40 0.915
50 0.948
60 0.975
70 1
80 1.02
90 1.03
100 1.05
NILAI K DISTRIBUSI LOG PEARSON TIPE III

Kemencengan Periode Ulang (Tahun)


(Cs) 2 5 10 20 25 50 100 200 500 1000
3 -0.36 0.42 1.18 1.912 2.278 3.152 4.051 4.97 5.825 7.25
2.5 -0.36 0.518 1.25 1.92466666667 2.262 3.048 3.845 4.652 5.3825 6.6
2.2 -0.33 0.574 1.284 1.92133333333 2.24 2.97 3.705 4.444 5.1025 6.2
2 -0.307 0.609 1.302 1.91333333333 2.219 2.912 3.605 4.298 4.9025 5.91
1.8 -0.282 0.643 1.318 1.90133333333 2.193 2.848 3.499 4.147 4.714375 5.66
1.6 -0.254 0.675 1.329 1.885 2.163 2.78 3.388 3.99 4.515 5.39
1.4 -0.225 0.705 1.337 1.86433333333 2.128 2.706 3.271 3.828 4.30875 5.11
1.2 -0.195 0.732 1.34 1.838 2.087 2.626 3.149 3.661 4.095625 4.82
1 -0.164 0.758 1.34 1.80866666667 2.043 2.542 3.022 3.489 3.883125 4.54
0.9 -0.148 0.769 1.339 1.79166666667 2.018 2.498 2.957 3.401 3.77375 4.395
0.8 -0.132 0.78 1.336 1.77733333333 1.998 2.453 2.891 3.312 3.66375 4.25
0.7 -0.116 0.79 1.333 1.75566666667 1.967 2.407 2.824 3.223 3.55375 4.105
0.6 -0.099 0.8 1.328 1.73533333333 1.939 2.359 2.755 3.132 3.4425 3.96
1.5543927710144 -0.252 0.724 1.376 1.936 2.216 2.817 3.414 4.000 4.504 5.344
0.5 -0.083 0.808 1.323 1.71433333333 1.91 2.311 2.686 3.041 3.33125 3.815
0.4 -0.066 0.816 1.317 1.69233333333 1.88 2.261 2.615 2.949 3.219375 3.67
0.3 -0.05 0.824 1.309 1.669 1.849 2.211 2.544 2.856 3.106875 3.525
-0.485723035506 0.084 0.965 1.097 1.085 1.079 0.977 0.831 0.656 0.450 0.107
0.2 -0.033 0.842 1.282 1.59466666667 1.751 2.054 2.326 2.576 2.76875 3.09
0.1 -0.017 0.836 1.27 1.59733333333 1.761 2 2.252 2.482 3.0325 3.95
-0.001584365969 0.000 0.842 1.282 1.595 1.751 2.055 2.327 2.577 2.765 3.076
0 0 0.842 1.282 1.59466666667 1.751 2.054 2.326 2.576 2.76875 3.09
-0.1 0.017 0.85 1.258 1.53933333333 1.68 1.945 2.178 2.388 2.97375 3.95
-0.2 0.033 0.85 1.258 1.53933333333 1.68 1.945 2.178 2.388 2.54625 2.81
-0.3 0.05 0.853 1.245 1.51033333333 1.643 1.89 2.104 2.294 2.436875 2.675
-0.4 0.066 0.855 1.231 1.481 1.606 1.834 2.029 2.21 2.33375 2.54
-0.5 0.083 0.856 1.26 1.46466666667 1.567 1.777 1.955 2.108 2.2175 2.4
-0.6 0.099 0.857 1.2 1.41866666667 1.528 1.72 1.88 2.016 2.113125 2.275
-0.7 0.116 0.857 1.183 1.38633333333 1.488 1.663 1.806 1.926 2.01 2.15
-0.8 0.132 0.856 1.166 1.354 1.448 1.606 1.733 1.873 1.93375 2.035
-0.9 0.148 0.854 1.147 1.32033333333 1.407 1.549 1.66 1.749 1.809375 1.91
-1 0.164 0.852 1.128 1.28666666667 1.366 1.492 1.588 1.664 1.715 1.8
-1.2 0.195 0.844 1.086 1.21666666667 1.282 1.379 1.449 1.501 1.5475 1.625
-0.800246933108 0.135 0.868 1.176 1.359 1.450 1.597 1.711 1.801 1.855 1.945
-1.4 0.225 0.832 1.041 1.14566666667 1.198 1.2701 1.318 1.351 1.39375 1.465
-1.6 0.254 0.817 0.994 1.07533333333 1.116 1.166 1.197 1.216 1.24 1.28
-1.8 0.282 0.799 0.945 1.005 1.035 1.069 1.087 1.097 1.109375 1.13
-2 0.307 0.777 0.895 0.93766666667 0.959 0.98 0.99 1.995 1.621875 1
-2.2 0.33 0.752 0.844 0.87333333333 0.888 0.9 0.905 0.907 0.908125 0.91
-2.5 0.36 0.711 0.771 0.78566666667 0.793 0.798 0.799 0.8 0.80075 0.802
-3 0.396 0.636 0.66 0.664 0.666 0.666 0.667 0.667 0.667375 0.668
BAB III
PERHITUNGAN CURAH HUJAN

3.1. Data Curah Hujan


Curah Hujan
No. Tahun Sta. Sta. Sta. Sta.
A B C D
1 1975 153 110 190 250
2 1976 172 153 160 310
3 1977 220 225 253 215
4 1978 135 165 230 538
5 1979 210 230 180 145
6 1980 120 125 190 205
7 1981 245 235 175 315
8 1982 155 110 260 335
9 1983 205 190 155 100
10 1984 95 90 90 210
11 1985 160 155 195 325
DRAINASE PERKOTAAN

NAMA : GINO PASINGGI PAEMBONAN


STAMBUK : 6160505190008
DRAINASE PERKOTAAN A5
3.2 PERHITUNGAN CURAH HUJAN
3.2.1 METODE GUMBEL
A. Stasiun A
Tabel I.1.
No Tahun X X2 SX
X =
1 1975 108 11664 n
2 1976 172 29584 5362
=
3 1977 220 48400 30
4 1978 180 32400 = 178.73 mm
5 1979 210 44100
6 1980 120 14400 SX2-X.SX
Sx = ( )0,5
7 1981 245 60025 n-1
8 1982 100 10000
9 1983 205 42025 1019022 - 178.7333 x 5362
Sx = ( )0,5
10 1984 95 9025 29
11 1985 160 25600 Sx = 45.733
12 1986 120 14400
13 1987 140 19600
14 1988 155 24025
15 1989 170 28900
16 1990 125 15625
17 1991 225 50625
18 1992 170 28900
19 1993 188 35344
20 1994 210 44100
21 1995 115 13225
22 1996 245 60025
23 1997 200 40000
24 1998 246 60516
25 1999 220 48400
26 2000 208 43264
27 2001 215 46225
28 2002 200 40000
29 2003 215 46225
30 2004 180 32400
30 å 5362 1019022

n = 30 Yn = 0.5362
Sn = 1.1124
T = 2 Tahun Yt = 0.3668
T = 7 Tahun Yt = 1.8698
T = 15 Tahun Yt = 2.6738

XTr = X + K. Sx Yt-Yn
,dimana K =
Sn

( 0.37 - 0.54 )
X2 = 178.7 + x 45.73 = 171.77 mm
1.11

( 1.87 - 0.54 )
X7 = 178.7 + x 45.73 = 233.56 mm
1.11

( 2.67 - 0.54 )
X15 = 178.7 + x 45.73 = 266.62 mm
1.11
DRAINASE PERKOTAAN

B. Stasiun B
Tabel I.1.
No Tahun X X2 SX
X =
1 1975 110 12100 n
2 1976 108 11664 5306
=
3 1977 225 50625 30
4 1978 165 27225 = 176.9 mm
5 1979 230 52900
6 1980 125 15625 SX2-X.SX
Sx = ( )0,5
7 1981 280 78400 n-1
8 1982 110 12100
9 1983 190 36100 1033158 - 176.8667 x 5306
Sx = ( )0,5
10 1984 90 8100 29
11 1985 100 10000 Sx = 57.146
12 1986 115 13225
13 1987 145 21025
14 1988 150 22500
15 1989 165 27225
16 1990 120 14400
17 1991 288 82944
18 1992 160 25600
19 1993 150 22500
20 1994 205 42025
21 1995 115 13225
22 1996 240 57600
23 1997 195 38025
24 1998 280 78400
25 1999 210 44100
26 2000 220 48400
27 2001 210 44100
28 2002 200 40000
29 2003 225 50625
30 2004 180 32400
30 å 5306 1033158

n = 30 Yn = 0.5362
Sn = 1.1124
T = 2 Tahun Yt = 0.3668
T = 7 Tahun Yt = 1.8698
T = 15 Tahun Yt = 2.6738

XTr = X + K. Sx Yt-Yn
,dimana K =
Sn

( 0.37 - 0.54 )
X2 = 176.9 + x 57.15 = 168.16 mm
1.11

( 1.87 - 0.54 )
X7 = 176.9 + x 57.15 = 245.38 mm
1.11

( 2.67 - 0.54 )
X15 = 176.9 + x 57.15 = 286.68 mm
1.11
DRAINASE PERKOTAAN

C. Stasiun C
Tabel I.1.
No Tahun X X2 SX
X =
1 1975 190 36100 n
2 1976 160 25600 5676
=
3 1977 208 43264 30
4 1978 230 52900 = 189 mm
5 1979 180 32400
6 1980 190 36100 SX2-X.SX
Sx = ( )0,5
7 1981 175 30625 n-1
8 1982 260 67600
9 1983 100 10000 1152958 - 189 x 5676
Sx = ( )0,5
10 1984 90 8100 29
11 1985 195 38025 Sx = 52.213
12 1986 170 28900
13 1987 190 36100
14 1988 180 32400
15 1989 155 24025
16 1990 240 57600
17 1991 250 62500
18 1992 180 32400
19 1993 230 52900
20 1994 230 52900
21 1995 115 13225
22 1996 288 82944
23 1997 270 72900
24 1998 240 57600
25 1999 115 13225
26 2000 180 32400
27 2001 210 44100
28 2002 200 40000
29 2003 85 7225
30 2004 170 28900
30 å 5676 1152958

n = 30 Yn = 0.5362
Sn = 1.1124
T = 2 Tahun Yt = 0.3668
T = 7 Tahun Yt = 1.8698
T = 15 Tahun Yt = 2.6738

XTr = X + K. Sx Yt-Yn
,dimana K =
Sn

( 0.3668 - 0.5362 )
X2 = 189 + x 52.2127 = 181.25 mm
1.1124

( 1.8698 - 0.5362 )
X7 = 189 + x 52.2127 = 251.80 mm
1.1124

( 2.6738 - 0.5362 )
X15 = 189 + x 52.2127 = 289.53 mm
1.1124
DRAINASE PERKOTAAN

D. Stasiun D
Tabel I.1.
No Tahun X X2 SX
X =
1 1975 250 62500 n
2 1976 310 96100 7816
=
3 1977 215 46225 30
4 1978 88 7744 = 260.5 mm
5 1979 145 21025
6 1980 205 42025 SX2-X.SX
Sx = ( )0,5
7 1981 315 99225 n-1
8 1982 885 783225
9 1983 100 10000 3013760 - 261 x 7816
Sx = ( )0,5
10 1984 210 44100 29
11 1985 325 105625 Sx = 183.59
12 1986 400 160000
13 1987 125 15625
14 1988 208 43264
15 1989 185 34225
16 1990 230 52900
17 1991 385 148225
18 1992 105 11025
19 1993 6 36
20 1994 215 46225
21 1995 235 55225
22 1996 300 90000
23 1997 305 93025
24 1998 290 84100
25 1999 804 646416
26 2000 185 34225
27 2001 200 40000
28 2002 305 93025
29 2003 205 42025
30 2004 80 6400
30 å 7816 3013760

n = 30 Yn = 0.5362
Sn = 1.1124
T = 2 Tahun Yt = 0.3668
T = 7 Tahun Yt = 1.8698
T = 15 Tahun Yt = 2.6738

XTr = X + K. Sx Yt-Yn
,dimana K =
Sn

( 0.3668 - 0.5362 )
X2 = 260.5 + x 183.5879 = 260.38 mm
1.1124

( 1.8698 - 0.5362 )
X7 = 260.5 + x 183.5879 = 480.63 mm
1.1124

( 2.6738 - 0.5362 )
X15 = 260.5 + x 183.5879 = 613.32 mm
1.1124
DRAINASE PERKOTAAN

Hasil perhitungan Curah Hujan rata-rata (mm) Metode GUMBEL

Stasiun
No. Periode Ulang
A B C D Rata-rata
1 2 171.77 mm 168.16 mm 181.25 mm 260.38 mm 195.39 mm
2 7 233.56 mm 245.38 mm 251.80 mm 480.63 mm 302.84 mm
3 15 266.62 mm 286.68 mm 289.53 mm 613.32 mm 364.04 mm
DRAINASE PERKOTAAN

3.2.2 Metode Hasper


A. Curah Hujan Sta. A
Tabel 1.6.
Hujan Max R Urutan Peride Ulang Standar
(mm) Terbesar (m) t=(n+1)/m Variabel U
245 1 31 2.41
( Lampiran 4 )
155 2 15.5 1.77
n = 30
1 R1-R + R2-R
Sn = ( )
2 U1 U2

1 245 - 178.733 155 - 178.733


= +
2 2.41 1.77

= 7.0439

RT = R + Sn. UT

T = 2 Tahun UT = -0.22
T = 5 Tahun UT = 0.64
( Lampiran 4 )
T = 10 Tahun UT = 1.26
T = 25 Tahun UT = 2.10
T = 50 Tahun UT = 2.75
T = 100 Tahun UT = 3.43

R2 = 178.7333 + 7.0439 x -0.22 = 177.1837 mm


R5 = 178.7333 + 7.0439 x 0.64 = 183.2415 mm
R10 = 178.7333 + 7.0439 x 1.26 = 187.6087 mm
R25 = 178.7333 + 7.0439 x 2.10 = 193.5256 mm
R50 = 178.7333 + 7.0439 x 2.75 = 198.1042 mm
R100 = 178.7333 + 7.0439 x 3.43 = 202.8940 mm

B. Curah Hujan Sta. B


Tabel 1.7.
Hujan Max R Urutan Peride Ulang Standar
(mm) Terbesar (m) t=(n+1)/m Variabel U
235 1 31 2.41
( Lampiran 4 )
235 2 15.5 1.77
n = 30
1 R1-R + R2-R
Sn = ( )
2 U1 U2

1 235 - 176.867 235 - 176.867


= +
2 2.41 1.77

= 28.4827

RT = R + Sn. UT

T = 2 Tahun UT = -0.22
T = 5 Tahun UT = 0.64
( Lampiran 4 )
T = 10 Tahun UT = 1.26
T = 25 Tahun UT = 2.10
T = 50 Tahun UT = 2.75
T = 100 Tahun UT = 3.43

R2 = 176.8667 + 28.4827 x -0.22 = 170.6005 mm


R5 = 176.8667 + 28.4827 x 0.64 = 195.0956 mm
R10 = 176.8667 + 28.4827 x 1.26 = 212.7549 mm
R15 = 176.8667 + 28.4827 x 2.1 = 236.6803 mm
R50 = 176.8667 + 28.4827 x 2.75 = 255.1941 mm
R100 = 176.8667 + 28.4827 x 3.43 = 274.5623 mm
DRAINASE PERKOTAAN

C. Curah Hujan Sta. C


Tabel 1.8.
Hujan Max R Urutan Peride Ulang Standar
(mm) Terbesar (m) t=(n+1)/m Variabel U
260 1 31 2.41
( Lampiran 4 )
190 2 15.5 1.77
n = 30
1 R1-R + R2-R
Sn = ( )
2 U1 U2

1 260 - 189.200 190 - 189.200


= +
2 2.41 1.77

= 14.9148

RT = R + Sn. UT

T = 2 Tahun UT = -0.22
T = 5 Tahun UT = 0.64
( Lampiran 4 )
T = 10 Tahun UT = 1.26
T = 15 Tahun UT = 2.10
T = 50 Tahun UT = 2.75
T = 100 Tahun UT = 3.43

R2 = 189.2000 + 14.9148 x -0.22 = 185.9187 mm


R5 = 189.2000 + 14.9148 x 0.64 = 198.7455 mm
R10 = 189.2000 + 14.9148 x 1.26 = 207.9926 mm
R15 = 189.2000 + 14.9148 x 2.1 = 220.5210 mm
R50 = 189.2000 + 14.9148 x 2.75 = 230.2157 mm
R100 = 189.2000 + 14.9148 x 3.43 = 240.3577 mm

D. Curah Hujan Sta. D


Tabel 1.8.
Hujan Max R Urutan Peride Ulang Standar
(mm) Terbesar (m) t=(n+1)/m Variabel U
538 1 31 2.41
( Lampiran 4 )
250 2 15.5 1.77
n = 30
1 R1-R + R2-R
Sn = ( )
2 U1 U2

1 538 - 260.533 250 - 260.533


= +
2 2.41 1.77

= 54.5902

RT = R + Sn. UT

T = 2 Tahun UT = -0.22
T = 5 Tahun UT = 0.64
( Lampiran 4 )
T = 10 Tahun UT = 1.26
T = 15 Tahun UT = 2.10
T = 50 Tahun UT = 2.75
T = 100 Tahun UT = 3.43

R2 = 260.5333 + 14.9148 x -0.22 = 257.2521 mm


R5 = 260.5333 + 14.9148 x 0.64 = 270.0788 mm
R10 = 260.5333 + 14.9148 x 1.26 = 279.3260 mm
R25 = 260.5333 + 14.9148 x 2.1 = 291.8544 mm
R50 = 260.5333 + 14.9148 x 2.75 = 301.5490 mm
R100 = 260.5333 + 14.9148 x 3.43 = 311.6910 mm
3.2.3 METODE LOG PEARSON III

A. Stasiun Sta. A
Tabel 1.15
No Tahun Xi (mm) Log Xi (Log Xi - Log X)2 (Log Xi - Log X)3
1 1975 153 2.1847 0.0010 0.0000
2 1976 172 2.2355 0.0004 0.0000
3 1977 220 2.3424 0.0159 0.0020
4 1978 135 2.1303 0.0074 -0.0006
5 1979 210 2.3222 0.0112 0.0012
6 1980 120 2.0792 0.0188 -0.0026
7 1981 245 2.3892 0.0299 0.0052
8 1982 155 2.1903 0.0007 0.0000
9 1983 205 2.3118 0.0091 0.0009
10 1984 95 1.9777 0.0569 -0.0136
Jumlah 22.1634 0.1513 -0.0076

n= 10
22.1634
Log X = = 2.216335
10

S (Log Xi - Log X)2 n . S (Log Xi - Log X)3


Sx = Cs =
(n - 1) (n - 1)(n - 2)(Sx)3

0.1513 10 . -0.0076
= =
9 9 . 8 . 0.13 3

= 0.129646342539 = -0.485723035506

Berdasarkan nilai Cs = -0.48572 maka diperoleh nilai K untuk setiap periode ulang (tabel 3)

Log X = Log X + K . Sx
Tabel 1.16
T (tahun) K Log X Sx Xi (mm)
2 0.084 2.2163 0.12965 168.72
5 0.965 2.2163 0.12965 219.53
10 1.097 2.2163 0.12965 228.32
25 1.079 2.2163 0.12965 227.10
50 0.977 2.2163 0.12965 220.32
100 0.831 2.2163 0.12965 210.91
B. Stasiu Sta B
Tabel 1.17
No Tahun Xi (mm) Log Xi (Log Xi - Log X)2 (Log Xi - Log X)3
1 1975 110 2.0414 0.0306 -0.0054
2 1976 153 2.1847 0.0010 0.0000
3 1977 225 2.3522 0.0185 0.0025
4 1978 165 2.2175 0.0000 0.0000
5 1979 230 2.3617 0.0211 0.0031
6 1980 125 2.0969 0.0143 -0.0017
7 1981 235 2.3711 0.0239 0.0037
8 1982 110 2.0414 0.0306 -0.0054
9 1983 190 2.2788 0.0039 0.0002
10 1984 90 1.9542 0.0687 -0.0180
Jumlah 21.8998 0.2126 -0.0209

n= 10
21.8998
Log X = = 2.189985
10

S (Log Xi - Log X)2 n . S (Log Xi - Log X)3


Sx = Cs =
(n - 1) (n - 1)(n - 2)(Sx)3

0.2126 10 . -0.0209
= =
9 9 . 8 . 0.154 3

= 0.153694914476 = -0.800246933108

Berdasarkan nilai Cs = -0.800247 maka diperoleh nilai K untuk setiap periode ulang (tabel 3)

Log X = Log X + K . Sx
Tabel 1.18
T (tahun) K Log X Sx Xi (mm)
2 0.135 2.1900 0.15369 162.46
5 0.868 2.1900 0.15369 210.57
10 1.176 2.1900 0.15369 234.81
25 1.450 2.1900 0.15369 258.72
50 1.597 2.1900 0.15369 272.51
100 1.711 2.1900 0.15369 283.75
C. Stasiu Sta Sta. C
Tabel 1.19
No Tahun Xi (mm) Log Xi (Log Xi - Log X)2 (Log Xi - Log X)3
1 1975 190 2.2788 0.0039 0.0002
2 1976 160 2.2041 0.0001 0.0000
3 1977 253 2.4031 0.0349 0.0065
4 1978 230 2.3617 0.0211 0.0031
5 1979 180 2.2553 0.0015 0.0001
6 1980 190 2.2788 0.0039 0.0002
7 1981 175 2.2430 0.0007 0.0000
8 1982 260 2.4150 0.0395 0.0078
9 1983 155 2.1903 0.0007 0.0000
10 1984 90 1.9542 0.0687 -0.0180
Jumlah 22.5843 0.1750 0.0000

n= 10
22.5843
Log X = = 2.258433
10

S (Log Xi - Log X)2 n . S (Log Xi - Log X)3


Sx = Cs =
(n - 1) (n - 1)(n - 2)(Sx)3

0.1750 10 . 0.0000
= =
9 9 . 8 . 0.139 3

= 0.139452947189 = -0.001584365969

Berdasarkan nilai Cs = -0.001584 maka diperoleh nilai K untuk setiap periode ulang (tabel 3)

Log X = Log X + K . Sx
Tabel 1.20
T (tahun) K Log X Sx Xi (mm)
2 0.000 2.2584 0.13945 181.33
5 0.842 2.2584 0.13945 237.61
10 1.282 2.2584 0.13945 273.68
25 1.751 2.2584 0.13945 318.12
50 2.055 2.2584 0.13945 350.74
100 2.327 2.2584 0.13945 382.79

D. Stasiun Sta. D
Tabel 1.19
No Tahun Xi (mm) Log Xi (Log Xi - Log X)2 (Log Xi - Log X)3
1 2003 250 2.3979 0.0330 0.0060
2 2004 310 2.4914 0.0756 0.0208
3 2005 215 2.3324 0.0135 0.0016
4 2006 538 2.7308 0.2647 0.1362
5 2007 145 2.1614 0.0030 -0.0002
6 2008 205 2.3118 0.0091 0.0009
7 2009 315 2.4983 0.0795 0.0224
8 2010 335 2.5250 0.0953 0.0294
9 2011 100 2.0000 0.0468 -0.0101
10 2012 210 2.3222 0.0112 0.0012
Jumlah 23.7712 0.6317 0.2081

n= 10
23.7712
Log X = = 2.377122
10

S (Log Xi - Log X)2 n . S (Log Xi - Log X)3


Sx = Cs =
(n - 1) (n - 1)(n - 2)(Sx)3
0.6317 10 . 0.2081
= =
9 9 . 8 . 0.265 3

= 0.264933072795 = 1.5543927710144

Berdasarkan nilai Cs = 1.554393 maka diperoleh nilai K untuk setiap periode ulang (tabel 3)

Log X = Log X + K . Sx
Tabel 1.20
T (tahun) K Log X Sx Xi (mm)
2 -0.252 2.3771 0.26493 204.38
5 0.724 2.3771 0.26493 370.54
10 1.376 2.3771 0.26493 551.56
25 2.216 2.3771 0.26493 920.78
50 2.817 2.3771 0.26493 1328.82
100 3.414 2.3771 0.26493 1911.96
3.2.4 Tabel Rekapitulasi Perhitungan Curah Hujan Rencana

CURAH HUJAN RATA-RATA KETIGA STASIUN DENGAN METODE GUMBEL

CURAH HUJAN (mm)


NO PERIODE ULANG METODE GUMBEL RATA-RATA
STASIUN A STASIUN B STASIUN C STASIUN D
1 2 171.77 168.16 181.25 260.38 195.390
2 5 233.561 245.376 251.795 480.628 302.840
3 10 266.615 286.680 289.533 613.321 364.037
4 25 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
5 50 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
6 100 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!

CURAH HUJAN RATA-RATA KETIGA STASIUN DENGAN METODE HASPER

CURAH HUJAN (mm)


NO PERIODE ULANG METODE HASPER RATA-RATA
STASIUN A STASIUN B STASIUN C STASIUN D
1 2 177.18 170.60 185.92 257.25 197.739
2 5 183.241 195.096 198.745 270.079 211.790
3 10 187.609 212.755 207.993 279.326 221.921
4 25 193.526 236.680 220.521 291.854 235.645
5 50 198.104 255.194 230.216 301.549 246.266
6 100 202.894 274.562 240.358 311.691 257.376

CURAH HUJAN RATA-RATA KETIGA STASIUN DENGAN METODE LOG PEARSON III

CURAH HUJAN (mm)


NO PERIODE ULANG METODE LOG PERSON III RATA-RATA
STASIUN A STASIUN B STASIUN C STASIUN D
1 2 168.72 162.46 181.33 204.38 179.222
2 5 219.533 210.567 237.611 370.544 259.564
3 10 228.317 234.812 273.677 551.564 322.093
4 25 227.103 258.718 318.122 920.775 431.179
5 50 220.320 272.511 350.743 1328.823 543.099
6 100 210.905 283.747 382.793 1911.962 697.352

REKAPITULASI KESELURUHAN

CURAH HUJAN (mm)


NO PERIODE ULANG METODE DIAMBIL MAX.
GUMBEL HASPER LOG PEARSON III
1 2 195.390 197.739 179.222 197.739
2 5 302.840 211.790 259.564 302.840
3 10 364.037 221.921 322.093 364.037
4 25 #REF! 235.645 431.179 #REF!
5 50 #REF! 246.266 543.099 #REF!
6 100 #REF! 257.376 697.352 #REF!
3.3 PERHITUNGAN INTENSITAS CURAH HUJAN

1. Intensitas Curah Hujan Rencana Dengan Metode Mononobe

R 24
I = X ( )2/3
24 t

Diketahui :
R2 = 197.739 mm
R5 = 302.840 mm
R10 = 364.037 mm
R25 = #REF! mm
R50 = #REF! mm
R100 = #REF! mm

Contoh : Untuk t = 5 menit = 5/60 = 0.083 jam

197.739 24
I2 = x ( )2/3 = 359.315 mm/jam
24 0.083

302.840 24
I5 = x ( )2/3 = 550.297 mm/jam
24 0.083

364.037 24
I10 = x ( )2/3 = 661.500 mm/jam
24 0.083

#REF! 24
I25 = x ( )2/3 = #REF! mm/jam
24 0.083

#REF! 24
I50 = x ( )2/3 = #REF! mm/jam
24 0.083

#REF! 24
I100 = x ( )2/3 = #REF! mm/jam
24 0.083

Perhitungan selanjutnya ditabelkan ;

t Intensitas Curah Hujan (mm/jam)


(menit) I2 I5 I10 I25 I50
5 359.315 550.297 661.500 #REF! #REF!
10 226.354 346.665 416.719 #REF! #REF!
15 172.741 264.555 318.016 #REF! #REF!
20 142.594 218.385 262.516 #REF! #REF!
25 122.884 188.199 226.230 #REF! #REF!
30 108.820 166.659 200.337 #REF! #REF!
35 98.192 150.383 180.772 #REF! #REF!
40 89.829 137.574 165.375 #REF! #REF!
45 83.045 127.185 152.886 #REF! #REF!
50 77.412 118.558 142.516 #REF! #REF!
55 72.646 111.259 133.742 #REF! #REF!
60 68.552 104.989 126.205 #REF! #REF!
65 64.990 99.533 119.647 #REF! #REF!
70 61.857 94.735 113.879 #REF! #REF!
75 59.076 90.477 108.760 #REF! #REF!
80 56.589 86.666 104.180 #REF! #REF!
85 54.347 83.233 100.053 #REF! #REF!
90 52.315 80.121 96.312 #REF! #REF!
2. Intensitas Curah Hujan Rencana Dengan Metode Talbot

Data curah hujan maksimum dari perhitungan sebelumnya :

R2 = 197.739 mm R25 = #REF! mm


R5 = 302.840 mm R50 = #REF! mm
R10 = 364.037 mm R100 = #REF! mm

a dimana : (it). (i2) - (i2t). (i)


I= a=
t+b N. (i2) - (i). (i)

(i). (it) - (N). (i2t)


b=
N. (i2) - (i). (i)

Untuk menghitung intensitas curah hujan diperlukan data curah hujan jangka pendek
Rumus :

R R2 = 8.239 mm
R=
24 R5 = 12.618 mm
R10 = 15.168 mm
R25 = #REF! mm
R50 = #REF! mm
R100 = #REF! mm

Presipitas/intensitas curah hujan jangka pendek


Rumus :

60
i= R
t

Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 2 Tahun

Menit i
No. ixt i2t i2 i√t
(t) menit
1 5 98.869 494.347 48875.762 9775.152 221.079
2 10 49.435 494.347 24437.881 2443.788 156.326
3 15 32.956 494.347 16291.921 1086.128 127.640
4 20 24.717 494.347 12218.941 610.947 110.539
5 25 19.774 494.347 9775.152 391.006 98.869
6 30 16.478 494.347 8145.960 271.532 90.255
7 35 14.124 494.347 6982.252 199.493 83.560
8 40 12.359 494.347 6109.470 152.737 78.163
9 45 10.985 494.347 5430.640 120.681 73.693
10 50 9.887 494.347 4887.576 97.752 69.911
11 55 8.988 494.347 4443.251 80.786 66.658
12 60 8.239 494.347 4072.980 67.883 63.820
13 65 7.605 494.347 3759.674 57.841 61.316
14 70 7.062 494.347 3491.126 49.873 59.086
15 75 6.591 494.347 3258.384 43.445 57.082
16 80 6.179 494.347 3054.735 38.184 55.270
17 85 5.816 494.347 2875.045 33.824 53.619
18 90 5.493 494.347 2715.320 30.170 52.109
Jumlah 345.559 8898.243 170826.072 15551.223 1578.995

Intensitas Curah Hujan dengan Formula TALBOT


79348059.07 0.0
a = b =
160510.901 160510.901
a = 494.347 b = 0.0
Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 5 Tahun

Menit i
No. ixt i2 x t i2 i√t
(t) menit
1 5 151.420 757.100 114640.115 22928.023 338.585
2 10 75.710 757.100 57320.058 5732.006 239.416
3 15 50.473 757.100 38213.372 2547.558 195.482
4 20 37.855 757.100 28660.029 1433.001 169.293
5 25 30.284 757.100 22928.023 917.121 151.420
6 30 25.237 757.100 19106.686 636.890 138.227
7 35 21.631 757.100 16377.159 467.919 127.973
8 40 18.928 757.100 14330.014 358.250 119.708
9 45 16.824 757.100 12737.791 283.062 112.862
10 50 15.142 757.100 11464.012 229.280 107.070
11 55 13.765 757.100 10421.829 189.488 102.087
12 60 12.618 757.100 9553.343 159.222 97.741
13 65 11.648 757.100 8818.470 135.669 93.907
14 70 10.816 757.100 8188.580 116.980 90.491
15 75 10.095 757.100 7642.674 101.902 87.422
16 80 9.464 757.100 7165.007 89.563 84.646
17 85 8.907 757.100 6743.536 79.336 82.119
18 90 8.412 757.100 6368.895 70.766 79.805
Jumlah 529.229 13627.802 400679.593 36476.035 2418.256

Intensitas Curah Hujan dengan Formula TALBOT

285036785.25 0.00
a = b =
376484.93 376484.93
a = 757.10 b = 0.00

Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 10 Tahun

Menit i
No. ixt i2 x t i2 i√t
(t) menit
1 5 182.019 910.093 165653.916 33130.783 407.006
2 10 91.009 910.093 82826.958 8282.696 287.797
3 15 60.673 910.093 55217.972 3681.198 234.985
4 20 45.505 910.093 41413.479 2070.674 203.503
5 25 36.404 910.093 33130.783 1325.231 182.019
6 30 30.336 910.093 27608.986 920.300 166.160
7 35 26.003 910.093 23664.845 676.138 153.834
8 40 22.752 910.093 20706.740 517.668 143.898
9 45 20.224 910.093 18405.991 409.022 135.669
10 50 18.202 910.093 16565.392 331.308 128.707
11 55 16.547 910.093 15059.447 273.808 122.717
12 60 15.168 910.093 13804.493 230.075 117.493
13 65 14.001 910.093 12742.609 196.040 112.883
14 70 13.001 910.093 11832.423 169.035 108.777
15 75 12.135 910.093 11043.594 147.248 105.089
16 80 11.376 910.093 10353.370 129.417 101.752
17 85 10.707 910.093 9744.348 114.639 98.713
18 90 10.112 910.093 9202.995 102.256 95.932
Jumlah 636.175 16381.677 578978.341 52707.537 2906.932
Intensitas Curah Hujan dengan Formula TALBOT

495106413.69 0.00
a b =
544017.28 544017.28
a 910.09 b = 0.00

Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 25 Tahun

Menit i
No. ixt i2 x t i2 i√t
(t) menit
1 5 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
2 10 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
3 15 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
4 20 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
5 25 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
6 30 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
7 35 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
8 40 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
9 45 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
10 50 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
11 55 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
12 60 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
13 65 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
14 70 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
15 75 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
16 80 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
17 85 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
18 90 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
Jumlah #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!

Intensitas Curah Hujan dengan Formula TALBOT

#REF! #REF!
a b =
#REF! #REF!
a #REF! b = #REF!

Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 50 Tahun

Menit i
No. ixt i2 x t i2 i√t
(t) menit
1 5 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
2 10 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
3 15 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
4 20 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
5 25 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
6 30 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
7 35 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
8 40 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
9 45 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
10 50 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
11 55 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
12 60 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
13 65 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
14 70 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
15 75 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
16 80 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
17 85 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
18 90 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
Jumlah #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!

Intensitas Curah Hujan dengan Formula TALBOT

#REF! #REF!
a b =
#REF! #REF!
a #REF! b = #REF!

Periode Koefisien Untuk Periode Ulang 100 Tahun

Menit i
No. ixt i2 x t i2 i√t
(t) menit
1 5 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
2 10 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
3 15 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
4 20 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
5 25 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
6 30 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
7 35 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
8 40 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
9 45 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
10 50 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
11 55 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
12 60 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
13 65 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
14 70 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
15 75 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
16 80 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
17 85 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
18 90 #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!
Jumlah #REF! #REF! #REF! #REF! #REF!

Intensitas Curah Hujan dengan Formula TALBOT

#REF! #REF!
a b =
#REF! #REF!
a #REF! b = #REF!

Contoh Perhitungan untuk setiap periode ulang dengan t = 5 menit

494.347
I2 = = 98.869 (mm/menit)
5 + 0.000

757.100
I5 = = 151.420 (mm/menit)
5 + 0.000

910.093
I10 = = 182.019 (mm/menit)
5 + 0.000

#REF!
I25 = = #REF! (mm/menit)
5 + #REF!
#REF!
I50 = = #REF! (mm/menit)
5 + #REF!

#REF!
I100 = = #REF! (mm/menit)
5 + #REF!
Perhitungan selanjutnya ditabelkan ;

Menit Intensitas Curah Hujan ( mm/menit )


(t) I2 I5 I10 I25
5 98.869 151.420 182.019 #REF!
10 49.435 75.710 91.009 #REF!
15 32.956 50.473 60.673 #REF!
20 24.717 37.855 45.505 #REF!
25 19.774 30.284 36.404 #REF!
30 16.478 25.237 30.336 #REF!
35 14.124 21.631 26.003 #REF!
40 12.359 18.928 22.752 #REF!
45 10.985 16.824 20.224 #REF!
50 9.887 15.142 18.202 #REF!
55 8.988 13.765 16.547 #REF!
60 8.239 12.618 15.168 #REF!
65 7.605 11.648 14.001 #REF!
70 7.062 10.816 13.001 #REF!
75 6.591 10.095 12.135 #REF!
80 6.179 9.464 11.376 #REF!
85 5.816 8.907 10.707 #REF!
90 5.493 8.412 10.112 #REF!
AN

Intensitas Curah Hujan (mm/jam)


I100
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
i√t

221.079
156.326
127.640
110.539
98.869
90.255
83.560
78.163
73.693
69.911
66.658
63.820
61.316
59.086
57.082
55.270
53.619
52.109
1578.995
i√t

338.585
239.416
195.482
169.293
151.420
138.227
127.973
119.708
112.862
107.070
102.087
97.741
93.907
90.491
87.422
84.646
82.119
79.805
2418.256

i√t

407.006
287.797
234.985
203.503
182.019
166.160
153.834
143.898
135.669
128.707
122.717
117.493
112.883
108.777
105.089
101.752
98.713
95.932
2906.932
i√t

#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!

i√t

#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!

i√t

#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!
#REF!

(mm/menit)

(mm/menit)

(mm/menit)

(mm/menit)
(mm/menit)

(mm/menit)
Intensitas Curah Hujan ( mm/menit )
I25 I50
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
#REF! #REF!
Intensitas (mm/jam) Grafik Intensitas Curah Hujan Metode Mononobe

700
Tahun 2
Tahun 5
600
Tahun 10
Tahun 25
500
Tahun 50
Tahun
400 100

300

200

100

0
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Waktu Konsentrasi (menit)
Grafik Intesitas Curah Hujan Metode Talbot
750

650
Intensitas (mm/jam)

550

450
Tahun 2
Tahun 10

350 Tahun 10
Tahun 25
Tahun 50
Tahun 100
250

150

50

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
-50
Waktu Konsentrasi (menit)
Grafik Intesitas Curah Hujan Metode Ishiguro
80
Intensitas (mm/jam)

60

Column
V
Column
Y
40 Column
AB
Column
AE

20

0
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Waktu (menit)
a 20 b 260
1 2
1
7

A1
B1
g 200 A4 I A2

A3 B4 II B2 300 c

4 3

C1 B3

6
f 200 C4 III C2 5

C3 D1

8 9

E1 D4 D2
IV 300 d

e 200 E4 V E2
D3
E3

10
11 12
Diketahui :
Q = 0 m3/detik C = 0.3 Untuk petak II dan IV
C = 0.7 Untuk petak I, III dan V

a = 20 m
b = 260 m
c = 300 m
d = 300 m
e = 200 m
f = 200 m
g = 200 m

Lebar Jalan + Trotoar :


Jalan = 8 m Cjalan = 0.8
BAB IV
PERHITUNGAN DAN PERENCANAAN
4.1 DATA DASAR

4.1.1 Data Curah Hujan

Curah Hujan (mm)


No Tahun Sta. Sta. Sta. Sta.
A B C D
1 1975 153 110 190 250
2 1976 172 153 160 310
3 1977 220 225 253 215
4 1978 135 165 230 538
5 1979 210 230 180 145
6 1980 120 125 190 205
7 1981 245 235 175 315
8 1982 155 110 260 335
9 1983 205 190 155 100
10 1984 95 90 90 210
4.1.2 Data Topografi
Rumus perhitungan Elevasi, Panjang Lahan Terjauh, dan kemiringan lahan

Lt n

P
R 108
m
110
109
Perhitungan Elevasi Awal dan Akhir
R X P = Jarak areal ke garis berikutnya (m)
=
P r R = Jarak antar kontur (m)
r = Interval antar kontur yang membatasi titik
Sehingga tinggi elevasi = Kontur -X

Perhitungan panjang lahan terjauh


Lt2 = m2 + n2

E awal - E akhir
St x 100%
Lt
Mencari Luas lahan
A = m x n

Perhitungan Luas Areal


Panjang Lebar Luas
PETAK
(m) (m) (Ha)
I 20 200 0.4
II 260 300 7.8
III 200 20 0.4
IV 260 300 7.8
V 20 200 0.4
Dengan mengacu pada denah, dapat dibuat tabel data topografi sebagai berikut :
Luas Areal Elevasi ( m ) Panjang lahan ( Lt ) Kemiringan
No Petak
( Ha ) Awal Akhir (m) Lahan ( % )
1 I 0.40 26.05 24.82 201.00 0.61195
2 II 7.80 26.45 23.01 396.99 0.86652
3 III 0.40 25.33 22.95 201.00 1.18409
4 IV 7.80 24.33 22.5 396.99 0.46097
5 V 0.40 23.7 22.5 201.00 0.59702
Jumlah 16.80
3.1.3 Data Saluran
Elevasi ( m ) Panjang Kemiringan
No Saluran
Awal Akhir Saluran ( m ) Saluran ( % )
1 SAL. II2 - II5 25.45 23.01 300 0.81
2 SAL. IV5 - IV11 23.01 22.50 300 0.17
3 SAL. II6 - II5 24.33 23.01 260 0.51
4 SAL. IV12 -IV11 23.95 22.50 260 0.56
5 SAL. I2 - I3 25.45 24.82 200 0.32
6 SAL. I4 -I3 25.33 24.82 20 2.55
7 SAL. III3 - III9 24.82 22.95 200 0.94
8 SAL. III8 - III9 23.70 22.95 20 3.75
9 SAL. V9 - V11 22.95 22.50 200 0.23
10 SAL. V10 - V11 23.05 22.50 20 2.75
4.2 PERHITUNGAN DEBIT RENCANA

4.2.1 Rumus Perhitungan Debit

Qs = 0,00278 . Cs. Cr. I.A

2 tc
Cs = tc = to + td
2 tc + td
Ls
td =
v

Cjalan . Ajalan + Clahan . Alahan


Cr = Ajalan + Alahan

Lt
to = 0.0197
St

ket. :
A = Luas areal (Ha)
Ls = Panjang Saluran (m)
Lt = Panjang lahan terjauh (m)
St = Kemiringan lahan (%)
to = Waktu untuk mengalir dari permukaan lahan ke saluran terdekat (menit)
td = Waktu pengaliran dalam saluran (menit)
tc = Waktu pengumpulan air (menit)
Cs = Koefisien penampungan
Cr = Koefisien pengaliran rata-rata
I = Intensitas curah hujan (mm/jam)
v = Kecepata rencana (m/dtk)
(diasumsikan, v = 0.4 m/dtk)

4.2.2 Contoh Perhitungan Debit


SAL. I2 - I3

diketahui data-data sbb :


AL = 0.4 Ha = 4000 m2
AJ= 0.16 Ha = 1600 m2
Ls = 200 m
Lt = 201.00 m
St = 0.0061
Cj = 0.8
CL= 0.7

Lt 0.77
to = 0.0197 x
St

200.9975 0.77
to = 0.0197 x
0.0782

to = 8.3184 menit
Ls
td = v= 0.4 m/det
v
200
td = 60 = 8.3333 menit
0.4 x

tc = to + td
tc = 8.3184 + 8.3333
tc = 16.6517 menit

2 tc 33.3034
Cs = =
2 tc + td 33.3034 + 8.3333

= 0.7999

Cjalan . Ajalan + Clahan . Alahan


Cr = Ajalan + Alahan
0.80 . 0.16 + 0.70 . 0.40
=
0.16 + 0.40
= 0.729

Periode ulang 2 tahun untuk Saluran Tersier


Periode ulang 5 tahun untuk Saluran Sekunder
Periode ulang 10 tahun untuk Saluran Primer

Penentuan Intensitas dengan Metode Mononobe Untuk periode ulang T = 2 tahun


dimana : tc = 16.6517 menit = 999.10193 dtk
R2 Thn = 0.1977 m .....Tabel curah hujan maximum
0.1977 24
I2 = ( )2/3 = 0.00069 m/dtk
24 999.1

Qs = 0.00278 x Cs x Cr x I x A
Qs = 0.00278 x 0.800 x 0.729 x 0.00069 x 4000
Qs = 0.0044 m /dtk
3

Qkomulatif = Q + Q ( SAL. I2 - I3 )
= 0 + 0.0044
= 0.0044 m3/dtk

SAL. III3 - III9


diketahui data-data sbb :
AL = 0.4 Ha = 4000 m2
AJ= 0.16 Ha = 1600 m2
Ls = 200 m
Lt = 201.00 m
St = 0.0118
Cj = 0.8
CL= 0.7

Lt 0.77
to = 0.0197 x
St
201 0.77
to = 0.0197 x
0.1088

to = 6.4516 menit

Ls
td = v= 0.4 m/det
v
200
td = = 8.3333 menit
0.4 x 60

tc = to + td
tc = 6.4516 + 8.3333
tc = 14.7850 menit

2 tc 29.5699
Cs = =
2 tc + td 29.5699 + 8.3333

= 0.7801

Cjalan . Ajalan + Clahan . Alahan


Cr = Ajalan + Alahan
0.80 . 0.16 + 0.70 . 0.40
=
0.16 + 0.40
= 0.729

Periode ulang 2 tahun untuk Saluran Tersier


Periode ulang 5 tahun untuk Saluran Sekunder
Periode ulang 10 tahun untuk Saluran Primer

Penentuan Intensitas dengan Metode Mononobe Untuk periode ulang T = 5 tahun


dimana : tc = 14.7850 menit = 887.0977 dtk
R5 Thn = 0.3028 m .....Tabel curah hujan maximum
0.3028 24
I5 = ( )2/3 = 0.00114 m/dtk
24 887.1

Qs = 0.00278 x Cs x Cr x I x A
Qs = 0.00278 x 0.780 x 0.729 x 0.00114 x 4000
Qs = 0.0072 m /dtk
3

Qkomulatif = Q (SAL. I2-I3) + Q (SAL I4-I3)


= 0.0044 + 0.0077
= 0.0121 m3/dtk
SAL. V9 - V11
diketahui data-data sbb :
AL = 0.4 Ha = 4000 m2
AJ= 0.16 Ha = 1600 m2
Ls = 200 m
Lt = 201.00 m
St = 0.0060
Cj = 0.8
CL= 0.7

Lt 0.77
to = 0.0197 x
St

200.9975 0.77
to = 0.0197 x
0.0773

to = 8.3978 menit

Ls
td = v= 0.4 m/det
v
200
td = = 8.3333 menit
0.4 x 60

tc = to + td
tc = 8.3978 + 8.3333
tc = 16.7312 menit

2 tc 33.4623
Cs = =
2 tc + td 33.4623 + 8.3333

= 0.8006

Cjalan . Ajalan + Clahan . Alahan


Cr = Ajalan + Alahan
0.80 . 0.16 + 0.70 . 0.40
=
0.16 + 0.40
= 0.729

Periode ulang 2 tahun untuk Saluran Tersier


Periode ulang 5 tahun untuk Saluran Sekunder
Periode ulang 10 tahun untuk Saluran Primer

Penentuan Intensitas dengan Metode Mononobe Untuk periode ulang T = 10 tahun


dimana : tc = 16.7312 menit = 1003.8693 dtk
R10 Thn = 0.3640 m .....Tabel curah hujan maximum
0.3640 24
I10 = ( )2/3 = 0.00126 m/dtk
24 1003.9

Qs = 0.00278 x Cs x Cr x I x A
Qs = 0.00278 x 0.801 x 0.729 x 0.00126 x 4000
Qs = 0.0082 m3/dtk

Qkomulatif = Q (SAL. III3-III9) + Q (SAL III8-III9) + Qs


= 0.0193 + 0.0088 + 0.0082
= 0.0363 m3/dtk
terdekat (menit)
= 2 tahun

rah hujan maximum


= 5 tahun

rah hujan maximum


= 10 tahun

rah hujan maximum


4.2.3 TABEL PERHITUNGAN DEBIT (Q) CURAH HUJAN UNTUK PERIODE ULANG 2 TAHUN, 5 TAHUN, DAN 10 TAHUN

Tabel 4.2.3.1. Debit Rencana Untuk Periode Ulang 2 Tahun (Saluran Tersier)
Aliran Permukaan Aliran dalam saluran Curah Hujan
tc Luas (A) Q Kumulatif
No Nama saluran Lt St to Ls V td Cs Cr T I
Q Rencana (m3/det)
(m) menit (m) m/dtk menit menit Thn m/dtk m2 (m3/det)
1 SAL. II2 - II5 396.99 0.0087 12.288 300 0.40 12.500 24.788 0.799 0.315 2 0.00053 78000 0.0287 0.0287
2 SAL. II6 - II5 396.99 0.0087 12.288 260 0.40 10.833 23.121 0.810 0.313 2 0.00055 78000 0.0303 0.0303
3 SAL. IV12 -IV11 396.99 0.0046 15.668 260 0.40 10.833 26.501 0.830 0.313 2 0.00050 78000 0.0284 0.0284
4 SAL. I2 - I3 201.00 0.0061 8.318 200 0.40 8.333 16.652 0.800 0.729 2 0.00069 4000 0.0044 0.0044
5 SAL. I4 -I3 201.00 0.0061 8.318 20 0.40 0.833 9.152 0.956 0.704 2 0.00102 4000 0.0077 0.0077
6 SAL. III8 - III9 201.00 0.0118 6.452 20 0.40 0.833 7.285 0.946 0.704 2 0.00119 4000 0.0088 0.0088
7 SAL. V10 - V11 201.00 0.0060 8.398 20 0.40 0.833 9.231 0.957 0.704 2 0.00102 4000 0.0076 0.0076
Tabel 4.2.3.2 Debit Rencana Untuk Periode Ulang 5 Tahun (Saluran Sekunder)
Aliran Permukaan Aliran dalam saluran Curah Hujan
tc Luas (A) Q Kumulatif
No Nama saluran Lt St to Ls V td Cs Cr T I
Q Rencana (m3/det)
(m) menit (m) m/dtk menit menit Thn m/dtk m2 (m3/det)
1 SAL. III3 - III9 201.00 0.0118 6.452 200 0.40 8.333 14.785 0.780 0.729 5 0.00114 4000 0.0072 0.0193
2 SAL. IV5 - IV11 396.99 0.0046 15.668 300 0.40 12.500 28.168 0.818 0.315 5 0.00074 78000 0.0414 0.1004

Tabel 4.2.3.3 Debit Rencana Untuk Periode Ulang 10 Tahun (Saluran Primer)
Aliran Permukaan Aliran dalam saluran Curah Hujan
tc Luas (A) Q Kumulatif
No Nama saluran Lt St to Ls V td Cs Cr T I
Q Rencana (m3/det)
(m) menit (m) m/dtk menit menit Thn m/dtk m2 (m3/det)
1 SAL. V9 - V11 201.00 0.0060 8.398 200 0.40 8.333 16.731 0.801 0.729 10 0.00126 4000 0.0082 0.0363

Q total = Q (SAL. V9-V11) + Q (V10-V11) + Q (IV12-IV11) + Q (IV5-IV11)


= 0.0363 + 0.0076 + 0.0284 + 0.1004
= 0.1726 m3/dtk
Qtotal dipakai untuk perencanaan Outfall (Saluran Pembuang)
4.3 Perhitungan Dimensi Saluran

Dimensi saluran bentuk trapesium


Dimana:
- Kecepatan rencana (v) = 0.4 m/dtk
- Koefisien kekasaran Manning (n) = 0.0178
- Kemiringan talud rencana (m : n) = 1 : 2

1 h 2 h
m

Penampang Ekonomis
b = 1.5 h

Luas penampang trapesium (A)

Q
A = , dimana : A = (b + m.h).h
v

Keliling basah (p)

p = b+2 h . √ 1+ m2

Jari-jari Hidrolik ( R )
A
R =
P

(b + m.h).h
=
b+2 h . √ 1+ m2

Dengan menggunakan rumus Manning, maka v (kecepatan) :

v = 1/n . R2/3 . S1/2

Dimana:
Q A
v = ; R =
A p

ket:
Q = debit (m3/dtk)
A = Luas (m2)
p = keliling basah (m)
R = jari-jari hidrolis
S = kemiringan saluran
Q 1 A 2/3 1/2
= . . S
A n p

n . Q . P2/3 = A5/3 . S1/2


A5/3 = n. Q
................................................... ( 1 )
p2/3
= S1/2

Untuk trapesium dimana b = 1.5 h, didapat:

A = (b + m.h).h , misal m = 1

= ( 1.5h + 1 . h ) .h
= 2.5 h2

p = b+2 h . √ 1+ m2
= 1.5h + 2h.√1 + 12
= 1.5 h + 2h . √2
= 4.328 h

Dari persamaan 1, didapat :


A5/3 = n. Q
p2/3 = S1/2

( 2.5.h2 )5 1/3
n. Q
= ; n= 0.0178
(4.328.h) 2
S1/2

97.6563 h10 ### Q 3


=
18.7316 h 2
S 1/2

Q 3
5.21345 h8 = 0.0000056
S1/2

Q 3
h8 = 0.00000108
S1/2

Q 3/8
h = 0.17958 .............................. ( 2 )
S1/2
Tabel Perhitungan Dimensi Saluran Tersier
Dimensi Saluran
Q maks v w V saluran Q saluran
No. saluran A h b n m P R S
m3/dt m/dt m2 m m m m/dtk m3/dtk
1 SAL. II2 - II5 0.02869 0.40 0.03416 0.11689 0.17533 0.0178 1 0.50588 0.06752 0.00813 0.3292215 0.8400866 0.02869
2 SAL. II6 - II5 0.03030405 0.40 0.04246 0.13033 0.19549 0.0178 1 0.56405 0.07528 0.00507692 0.3325814 0.7136771 0.03030
3 SAL. IV12 -IV11 0.02835571 0.40 0.03900 0.12490 0.18735 0.0178 1 0.54056 0.07215 0.00557692 0.3312247 0.7270838 0.02836
4 SAL. I2 - I3 0.00444499 0.40 0.01204 0.06939 0.10408 0.0178 1 0.30031 0.04008 0.00315 0.317347 0.3692839 0.00444
5 SAL. I4 -I3 0.00765301 0.40 0.00826 0.05747 0.08621 0.0178 1 0.24875 0.03320 0.0255 0.3143687 0.9266955 0.00765
6 SAL. III8 - III9 0.00881177 0.40 0.00794 0.05637 0.08455 0.0178 1 0.24396 0.03256 0.0375 0.3140921 1.1093123 0.00881
7 SAL. V10 - V11 0.00761189 0.40 0.00800 0.05655 0.08483 0.0178 1 0.24476 0.03267 0.0275 0.3141381 0.952027 0.00761
Tabel Perhitungan Dimensi Saluran Sekunder
Dimensi Saluran
Q maks v w V saluran Q saluran
No. saluran A h b n m P R S
m3/dt m/dt m2 m m m m/dtk m3/dtk
1 SAL. III3 - III9 0.01929 0.40 0.02406 0.09811 0.14716 0.0178 1 0.42461 0.05667 0.00935 0.3245268 0.8014724 0.01929
2 SAL. IV5 - IV11 0.10035 0.40 0.15711 0.25069 0.37603 0.0178 1 1.08497 0.14480 0.0017 0.3626716 0.6387437 0.10035

Tabel Perhitungan Dimensi Saluran Primer


Dimensi Saluran
Q maks v w V saluran Q saluran
No. saluran A h b n m P R S
m3/dt m/dt m2 m m m m/dtk m3/dtk
1 SAL. V9 - V11 0.03626 0.40 0.06592 0.16238 0.24357 0.0178 1 0.70277 0.09380 0.00225 0.3405946 0.5501217 0.03626
Q saluran

m3/dtk
0.02869
0.03030
0.02836
0.00444
0.00765
0.00881
0.00761
Q saluran

m3/dtk
0.01929
0.10035

Q saluran

m3/dtk
0.03626
Grafik Intensitas Curah Hujan

50
Intensitas Curah Hujan ( mm / jam )

Periode Ulang
10 Tahun

Periode Ulang 5 Tahun

0
0 5 10 15

Waktu (menit)
4.4 Perhitungan Inlet pada Trotoar

Definisi Inlet Lubang-lubang di sisi jalan yang berfungsi untuk menampung dan menyalurkan
limpasan air hujan yang berada di sepanjang jalan menuju ke dalam saluran.

Diketahui data-data sebagai berikut:


· Jalur Trotoar yang direncanakan SAL. II6 - II5
· Panjang Saluran = 260 m
· Lebar jalan = 8.00 m
· lebar trotoar = 0.5 m
· jalan + trotoar = 9 m

· Jarak antara Sreet Inlet ( D )

280
D = x S £ 50 m
w

dimana: w = lebar jalan (m)


s = kemiringan jalan (%) = 2%
D = jarak antara sreet inlet (m)

· Kapasitas untuk inlet tegak

Q
= 0,36 x g x d3/2
L

dimana :
Q = kapasitas inlet (m3/det)
L = lebar bahan inlet (m)
g = kecepatan grafitasi m/det2
d = kedalaman air (m)

* Perencanaan inlet pada jalur trotoar SAL. II6 - II5


Dik: w = 8 m
S = 0.02 = 2%
g = 9.8 m/det 2
Jarak antara Sreet Inlet ( D )

280
D = x S £ 50 m
w

280
x 2 £ 50
8

49.50 £ 50 ( Oke !!! )

Selanjutnya jumlah inlet tegak yang dibuat di sepanjang jalan


Ltot 260
N = = = 6
D 49.50

Luas 1 inlet
A = 1/2 x w x D
A = 0.5 x 8 x 49
A= 0.02

Kapasitas inlet tegak (Curb Inlet)

Data-data :
A = 0.02 Ha st = 2.0 %
Lt = 4.001 m C = 0.8
Ls = 260

Perhitungan:
Lt 0.77
to = 0.0197 ( )
( st ) 0.5
4.001 m 0.77
= 0.0197 ( ) = 0.0439 menit
( 2.000 ) 0.5

Ls Untuk kemiringan 0-1% = 0.4


td = v Untuk kemiringan 1-2% = 0.6
Untuk kemiringan 2-4% = 0.9
260
= = 650.00 detik = 10.83 menit
0.4

tc = to + td
= 0.043876 + 10.833 = 10.877 menit

2 . tc 2 x 10.877
Cs = = = 0.67
2 . tc + td ( 2 x 10.877 ) + 10.83

Gunakan Curah Hujan Maksimum antara periode ulang 2, 5, 10, 25, 50 dan 100 tahun
R 24 2/3
I100 = x
24 tc / 60
#REF! 24 2/3
= x = #REF! mm/jam
24 10.877 / 60
Tinggi Genangan Air

d = 0.046 ( D . I ) 0.5 ( 1 / S ) 0.2


= 0.046 ( 49 . #REF! ) 0.5 ( 1 / 2.000 ) 0.2
= #REF! mm

dimana tinggi genangan maksimum yang diijinkan untuk jalur jalan yang lurus = 6.5 mm
( modul perencanaan drainase permukaan, teknik sipil unhas, hal.2-12 )

Q = 0.36 g. d3/2. L

dimana : Q = kapasitas inlet tegak ( m 3/det )


g = percepatan gravitasi ( m/det 2 ) = 9.81 m/det2
L = Lebar bukaan curb ( m )
diambil l = 20 cm = 0.20 m
d = kedalaman air dalam curb (m)
diambil d = 13 cm = 0.13 m

Q = 0.36 x 9.81 x 0.04687 x 0.2


= 0.0331067 m /det 3

= 33.106749 lt/det

Sketsa Inlet :

d = 0.13 m
L
0.20 m
mm/jam
4.5 Perhitungan Dimensi Gorong-gorong dan Kehilangan Energi

Perhitungan Gorong-gorong SAL. I3 - III3

Data-data sbb:
Bangunan pelintas gorong-gorong bentuk Segi empat
Qsaluran = 0.01 m3/s
v1 = kecepatan di hulu saluran = 0.40 m/s
v2 = kecepatan didalam gorong-gorong = 1.5 m/s
v3 = kecepatan di hilir saluran = 0.4 m/s
g = perc. Gravitasi = 9.81 m/s2
n = Koefisien kekasaran Manning = 0.0178

Luas penampang Gorong-gorong


Q
A =
v2
0.01
= = 0.008065 m2
1.5

Tinggi permukaan air gorong-gorong (h) dapat dihitung :


A = bxh (Asumsi h = b)
0.00807 = h x h
h = 0.09 m
Jadi, Lebar gorong-gorong
b = 0.09 m

Keliling Basah
P = b + 2h
= 0.09 + 2. 0.09
= 0.26942 m

Jari - jari Hidrolis


A
R =
P
0.00807
= = 0.029936 m
0.269

Kemiringan Dasar Saluran


v2 x n 2
S =
R2/3
1.5 . 0.018 2
= = 0.0767 = 7.67 %
0.096
Kehilangan Energi :
1. Akibat pemasukan
(v2 - v1)2
hc = 0.50
2.g
( 1.5 - 0.40 )2
= 0.50 = 0.0308 m
2 x 9.81

2. Akibat gesekan
Nilai koefisien kekasaran Strickler (k) untuk beton 70
Cf . v22 1 1/6 1 1/6
hf = Cf = R = 0.030 = 0.008 m
2.g k 70
0.008 x 1.5 2
= = 0.0009 m
2 x 9.81

3. Akibat pengeluaran
(v2 - v3) 2
ho = 0.11
2.g
( 1.5 - 0.40 ) 2
= 0.11 = 0.0068 m
2 x 9.81

4. Htotal = hc + hf + ho
= 0.0308 + 0.0009 + 0.0068
= 0.0385 m

Sketsa Penampang Gorong-Gorong SAL. I3 - III3


0.09 m
=
h

b = 0.09 m
Tabel Perhitungan Dimensi Gorong-gorong (Segiempat)
SKETSA PENAMPANG GORONG-GORONG

h(m)

b(m)

Kecepatan Aliran Dimensi Koefisien


Q1 P R S
No Nama Gorong-Gorong V1 V2 V3 A h b Manning
m3/det m/dt m/dt m/dt m2 m m (n) m m %
1 SAL. I3 - III3 0.01 0.40 1.5 0.40 0.01 0.09 0.09 0.0178 0.27 0.03 7.670
2 SAL. II5 - IV5 0.06 0.40 1.5 0.40 0.04 0.20 0.20 0.0178 0.59 0.07 2.667
3 SAL. III9 - V9 0.03 0.40 1.5 0.40 0.02 0.14 0.14 0.0178 0.41 0.05 4.373
4 SAL. IV11 - V 11 0.13 0.40 1.5 0.40 0.09 0.29 0.29 0.0178 0.88 0.10 1.586

Kehilangan Energi
No Nama Gorong-Gorong hc hf ho S H
m m m m
1 SAL. I3 - III3 0.0308 0.0009 0.0068 0.0385
2 SAL. II5 - IV5 0.0308 0.0010 0.0068 0.0387
3 SAL. III9 - V9 0.0308 0.0010 0.0068 0.0386
4 SAL. IV11 - V 11 0.0308 0.0011 0.0068 0.0387
4.6 Perhitungan Outfall ke sungai

Outfall ke sungai yang digunakan adalah bentuk trapesium


Diketahui data sbb:
Debit rencana (Q) = 0.17 m3/dtk
Kecepatan air dalam outfall = 0.40 m/dtk

Luas penampang basah (A)

Q 0.17258
A = =
v 0.40
= 0.43146 m2

Mencari lebar saluran dan kedalaman air

A = 2.5 h2 ; diasumsikan b = 1.5 h


0.43146 = 2.5 h2
h = 0.41543 m
b = 0.62315 m

Jari-jari hidrolis ( R )

A 2.5 h2
R = =
p 4.328 h
0.43146
=
1.79798
R = 0.23997 m

Tinggi jagaan

1.5 . Q .h 0.5
fb =
60

= 1.5 . 0.17258 . 0.41543 0.5


60

= 0.04234 m

Kehilangan tingkat energi (z)

Q = Φ . A . 2g .z ; dimana : Φ = koefisien debit = 0.8


z = kehilangan tinggi energi (m)
Q g = percepatan gravitasi (m/s2)
z =
Φ . A . 2g

0.17258
=
0.8 . 0.43146 . 19.62

z = 0.02548 m

Sketsa penampang

0.04234 m

0.41543 m

0.62315 m

You might also like