Professional Documents
Culture Documents
Diğer Test Formatları
Diğer Test Formatları
bir göstergesidir. Soru formatlarına aşinalık her bir soru formatı ile ilgili yazarının tanımını,
yapısını, avantajlarını ve eleştirileri anladığı anlamına gelir. Ayrıca yazarlar bu formatlardaki
soruların sunumu için gerekli yayınlanma tarzına dair teknik kuralları ve yönergeleri de biliyorlar
demektir.
Bu sunuda Hangi madde formatı olursa olsun madde yazarları kendilerini açıkça ifade etmelidir.
Bu sunu ifade açıklığının önemi ile birlikte her bir madde formatlarının yapısı güçlü tarafları ve
eleştirilerden bahsedilecektir.
Bu sunuda Doğru-Yanlış, Eşleştirme, Kısa Cevaplı, Cümle Tamamlama ve Cloze-Test soru
formatlarıyla ilgili bazı teknik yönergeler sunulacaktır.
İyi yazma sadece açık bir iletişim değil aynı zamanda bilimsel düşüncedeki kesinliğin korunması
için de doğru kelime seçimi önemlidir.
Bir test maddesine doğru yanıtı belirlemenin kriteri bilgili kişilerin en iyi yanıt konusunda fikir
birliğine varmalarıdır.
Örnek:
Bu cümlede sorunun tam ve doğru kelimelerle sunulmasının tüm test formatları için ne kadar
önemli olduğunu görüyoruz.
Eğer soru doğru kelimeler ve açık ifadeler ile yazılmamış ise, varsayılan becerileri, eğilimleri ve
başarıları değerlendiremez ve test puanları hakkında geçerli yorumlamalar yapılamaz. [ CITATION
Ost98 \l 1055 ]
Örnekler
Aşağıdaki ifadenin DOĞRU ya da YANLIŞ olduğunu belirtiniz.
Doğru-Yanlış soru tipi ölçmede en çok tercih edilen soru tipidir.
DOĞRU YANLIŞ
Öğrencilerinin iç motivasyonunu arttırmak isteyen bir öğretmen düzenli olarak ödev kontrolü
yapmalı mıdır?
EVET HAYIR
Test geliştiricileri tarafından kullanılan bir başka doğru-yanlış soru türü de yanlış sorunun doğru
cevabını yazmalarını istemektir. Böylece doğru yanıtı bulmak için var olan %50 şans faktörünün
daha aza indirilmesi ve test güvenirliğini arttırılması amaçlanır.
Örnek:
Aşağıdaki ifadenin DOĞRU ya da YANLIŞ olduğunu belirtiniz. Eğer YANLIŞ olarak
işaretlediyseniz boş bırakılan yere doğru cevabı yazınız.
Yeniden Kavramsallaştırmacılık Akımı 20. Yüzyılın başlarında ortaya çıkmıştır.
DOĞRU YANLIŞ ___________________________________________
Doğru-Yanlış tipi sorular çizelge, harita, grafik, tablo ya da okuma parçası gibi belirli materyallere
dayalı olarak hazırlanabilir.
Doğru- Yanlış tipi sorularda bir kelime ya da ifadenin altını çizerek kişinin dikkatini cümlenin önemli
kısmına çekerek belirsizlik azaltılır.
Örnekler:
1. D Y Sıtma virüsü anofel sivrisineğinden bulaşır.
2. D Y Gıdalar dondurulursa, içindeki zararlı bakteriler ölür.
Genel bir soru ya da önerme başlığı adı altında kısa, doğru-yanlış türü maddeleri gruplandırabiliriz.
Örnek:
Yönerge: Soruya doğru cevap olan her seçeneğin önüne D yazınız. Soruya doğru cevap olmayan her
seçeneğin önüne Y yazınız.
Aşağıdaki hastalıklardan hangilerine virüsler neden olmaktadır.
( ) 1. Suçiçeği ( ) 5. Kızamık
( ) 2. Difteri ( ) 6. Kabakulak
( ) 3. Grip ( ) 7. Tüberküloz
( ) 4. Sıtma ( ) 8. Tifo
Eşleştirme soru tipine getirilen eleştirilerden biri alt düzey olgusal bilgiyi ölçmekle sınırlı kaldığıdır.
Ama detaylı bakıldığında böyle olmadığı görülebilir. Bu soru tipiyle Anlama, yargıya varma ve
değerlendirme kolaylıkla yapılamasa da bazı durumlarda bir eşleştirme sorusunu yapabilmek için üst
düzey bilgi gerekebilir.
Örnek:
Sağ bölümdeki kategorileri sağdaki karşılık gelen özellikler ile eşleştiriniz.
1. DUYU a. taziye
2. ŞEFKAT b. kayalar
3. MEKAN c. yanmazlık
4. FİZİK d. işitme
5. MADDE e. aralık
Eşleştirme soruları bazı durumlarda üst düzey düşünme becerileri gerektirse de çoğunlukla alt
düzey bilişsel süreçleri ölçmek için kullanılır. Bu özelliği sebebiyle bir sınav oluşturulurken diğer
soru tipleri de kullanılmalı sadece eşleştirme soru tipinden oluşmamalıdır.
Eşleştirmeli Madde Yazma
1. Test yönergesi eşleştirmenin nasıl olacağını net ve anlaşılır bir şekilde ifade etmelidir.
2. Cevap seçenekleri madde kökü sayısının en az %50’si kadar fazla olmalıdır:
3. Madde kökü sayısı fazla olmamalıdır.
4. Sütunların içeriği homojen yapıda olmalıdır.
5. Cevap seçenekleri belli bir sıraya veya düzene göre verilmelidir.
6. Eşleştirme maddesini oluşturan yapılan aynı sayfada verilmelidir.
7. Cevap seçenekleri, madde köklerinden daha kısa ifadelerden oluşmalıdır.
8. Puanlamadaki karışıklığı önlemek için eşleştirmenin ok yardımıyla yapılmasına izin
verilmemelidir..
Bu soru zayıftır çünkü meteorologlara göre çeşitli bulut türleri yağmur üretebilir. Sınava giren doğru bulut
türünü yazabilir ancak bu öğretmenin aklındaki olmayabilir.
Güçlü Örnek:
Pek çok kısa cevaplı ve cümle tamamlamalı soru daha anlamlı doğru-yanlış ya da çoktan seçmeli soru
tiplerine dönüştürülebilir.
Keşfedilen en büyük dinozorun adı ………….
Megalosaurus keşfedilen en büyük dinozordur.
DOĞRU YANLIŞ
Ancak bu dönüştürme düşük seviyeli olgusal bilginin hatırlanması söz konusuysa mümkün
olabilir.
CLOZE TEST
Sınava girenlerin okuma becerisini ölçen bir tekniktir. Test maddeleri bir metnin içinde yer alırlar.
Metinden bazı kelimeler çıkarılır ve sınava girenden alternatifler listesinden uygun olanı seçmesi
istenir. Metin bir boşluk doldurma alıştırması gibi gözükürken, cevap alternatifleri de çoktan
seçmeli gibi görünür.
Cloze test okuma becerisini daha uzun metinlerle ölçer ve böylece değerlendirme esnasında diğer
formatlardan daha çok “gerçek dünya” ile ilgili okuma deneyimi ölçülür. Bu “gerçek dünya”ya
odaklanma okuma ödevleri ile okuma sorularını cevaplamak için gerekli bilişsel işleyişin
seviyesinin bilinmemesi arasındaki ilişkinin keskin doğasını ölçme problemini doğrudan işaret
eder. Probleme bir cevap olarak, cloze test psikolojik yapının geçerli yorumlamasına anlamlı kanıt
sağlayan sağlam bir metottur.
İyi bir cloze test yazmak fazlasıyla zordur. Soru yazarı sadece bir metin yazıp ya da seçip rstgele
olarak kelimeleri silemez, her bir siline kelime için gerekli bağlamı düşünmelidir. Sadece bağlam
doğru yanıtı seçmek için gereken ip ucunu sınava giren kişiye sağlar.
Bu sebeple soru yazarı sınava giren kişinin doğru yanıtlayabilmesi için gerekli tüm bilgiyi içeren
metinleri yazmalı ya da seçmelidir. Eğer durum böyle olmazsa, sınava girenlerin konuyla ilgili
önceki bilgisi cevaplamadaki kafa karıştırıcı bir değişken olabilir.
Okuduğunu anlamanın değerlendirilmesinde ilgi duyulan tek özellik Sınava giren kişinin düzyazı
kavrama yeteneğidir. İçeriğin kendisi ile ilgilenilmez. Okuduğunu anlamada metnin zorluğu tek
sınırlayıcı faktör olmalıdır
Cloze testlerinde kaldırılacak sözcüklerin nasıl seçileceği için belirlenmiş bir kural yoktur. Roid ve
Haladyna (1982) yüz kelimelik bir pasajdan her beşinci kelimenin silinmesi tipik bir cloze yöntemi
olduğunu belirtirler. Ancak DRP metindeki yerlerine bakmaksızın anahtar kelimeleri seçer.
Maalesef kişinin sezgisel yargısını kullanmaktan başka kabul edilen genel bir kriterin olmadığı
görülmektedir. Ancak, seçilen kelimelerin yaygın kullanılan kelimeler olması önemlidir. Yani sınava
girenler silinen kelimeleri olduğu kadar yanıt alternatiflerini de tanıyabilmeli. Eğer durum böyle
olmazsa cloze test sadece bir kelime testi haline gelir.
Kelimelerin silinmesi ile ilgili tekniklerin her biri sınava girenler tarafından yanıtların tahmin
edilme olasılığını azaltmak için tasarlanır. Toplu olarak, cloze test oluşturma stratejileri puanların
geçerli yorumlanmasını sağlar.
DRP: Degrees of Reading Power Program The DRP is a reading comprehension test that assesses
your ability to read at a college level.
DRP Elkitabına göre cloze testlerden elde edilen puanların içerik geçerli yorumlanmaları için
özünde var olan bir güç vardır çünkü “ bir metni anlayan bir öğrenci soruları doğru
yanıtlayabilmelidir… , doğru cevabı seçmek için öğrenci metni anlamalıdır… yanlış cevabı
seçmek anlamanın gerçekleşmediğini gösterir.”
Cloze test tüm soru tipleri içinde en çok araştırılandır. Cloze testlerin güvenirliği iyi bir şekilde
belgelenmiştir.
In 1912, a German called Wegener declared that all the continents of the world had once been
joined together and were now drifting around like giant rafts. His (1) —- attracted very little
interest. In 1915, he published a book on continental drift. No one took it (2) —-. But (3) —- the
early 1960s, geologists (4) —- to realize that molten rock was seeping up from under the oceans
and pushing the continents further away from (5) —- at around two and a half centimeters a year.
1.
KayNkça
Osterlind. (1998). Constucting Test Items and Other Formats. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
2.
A. deliberately
B. sensibly
C. fairly
D. regrettably
E. seriously
3.
A. under
B. by
C. over
D. at
E. from
4.
A. are beginning
B. have begun
C. were beginning
D. begin
E. would begin
5.
A. another
B. each other
C. the others
D. one other
E. any other
Çözümler