cAM UNG BIEN TU BIEN TU TRUONG 1. KIEN THUC CAN NHG 1. Chu ky va tan so Nhac lai céng thie co ban vé chu ky va t4n sé cha dao dong dién ty do trong mach dao déng ly tuéng (mach co dién tré khéng dang ké). T= i = 2b Nhe lai cong thite vé cudn cam. iéu dién thé gitta hai dau mét doan mach cé a) Suat dién dong tu cam: di =-L— be dt b) Hiéu dién thé gitta hai ddu mot doan mach cé cuén cam: L i S i a —— 44h 8 A (C0000 = 5 oa : Ugg = - 01 tae #- bE . L i 7 i : a . , 100TH. 5 =. 8 vag =-§ +4 Uap = - LS +n Hinh 6.23IL BAL TAP BO SUNG 6-1. Cho mach dign nhu hinh vé (imé td hai mach dao dong ly tudng ghép ndi bang mét tu dién); Cac chiéu dong dién tai mot thdi diém t duge cho nhu hinh vé. Xée dinh tan s6 dao dong dién trong mach. A Hinh 6.24 Trong d6: Va: Tu dé suy ra: Dac D- BET va: he -a,)= Sa a) Phuong trinh trén thanh aa L— at’ 41dq ne 4) « eres @) : da, ., di, 1 dq Mat khac: ee oo —— Cat aC at aoa a Cdt dt? C dt dq,_. | dq. Trong dé: ae aa Cho ta: : 1 ai Cong lai: zi +L 3 Ta dude: a + Ga) (*) va (*4) la bai phugng trinh mé ta cdc dao déng dién tit trong mach, véi hai chu ky riéng: T=2n = (phudng trinh **) Tt VLC (phudng trinh *) Nhu vay khi ghép néi hai mach dao déng thi cdc dao déng dién tit trong dé cé hai chu ky (hay tan sé) dao déng riéng. 6-2. Trudng hop ghép néi hai mach dao dong ly tudng bing mét cudn cam Hinh 6.25 2Bai gidi: Ta duge cdc phuong trinh khi tinh Ux, theo cae nhaénh khée nhau. shy dt Cc Siz, di ¢ [t Suy ra Va: i 1 #41 j-0 G@=i, +i, ae ane | Oh) Cac tan s6 dao déng riéng: f-= a 2n VLC = 2n ¥3LC Ty phugng trinh cila q’ = q, — a, ¢6 thé suy ra phuidng trinh cla -_dq dt Le Biéu thite téng quat cia i va + cho béi: sate Ft 60) - ar 1 a ae I——t + @ Vic * ° TU iy + ig, i =i) iy suy ra cde eufdmg db ddngi, va i: = (i+i) 43=f] teve{ Fiat @ | - Fees tee | M&i dong i, hay i, déu 1a tong hgp hai dao déng véi chu ky: T=2nVJ8LC va T = 2aVLC 44SONG DIEN TU 1. KIEN THUG CAN NHO Trong chuong 6 da trinh bay vé song dién tit — dién ti trudng bién thién lan truyén trong khong gian. Tai mdi diém cé song dién tix truyén qua, c6 thé déng thai x4c dinh hai vecto dién trudng E va tivcdm B véi cae tinh chat sau 1) 13, B vuéng géc véi van tée truyén song v, 2) Ba vects (E.B'.v') tao thanh mét tam dién thuan va vudng. 3) Vé dé ln: E = Bwv Ta tam ky hiéu bd ba (E ,B .v ) tai méi diém cé séng dién Lit truyén qua. Tuy nbién trong qué trinh khdo sl séng dién tit, mét trong cde van dé quan trong Ja xét su truyén séng dién ti qua mat phan cach hai méi trudng khéc nhau (hai méi trudng cing 1 déng chat nhung khdéc nhau 86 dac tinh vat ly) sé c6 van téc truyén séng khdc nhau. Il. BAL TAP BO SUNG 6t doan séng dién tir truyén song song di ti méi trudng 1 (van toc truyén séng v1) sang mdi trudng 2 (van téc truyén séng v2) qua mat phan each hai méi trudng 1A mét mat phang. Khi téi mat phan cach, doan séng dién ti hudng vuéng g6c véi mat dy va tach thanh hai chim. 1) Cham phan xg quay tré lai méi trudng 1; 2) Cham khuc xa truyén sang méi trudng 2 (tat ca van vudng géc vdi mat ph4n cach). Hay khao st méi quan hé gida cham phan xa va chim khuc xa so véi cham tai 45w Mat phan cach Np gt Hinh 8.6 Bai gidi: - Ta ky hiéu (E, ,B, .v, ) la cham tia (i, (E, ,B, ,v, ) 14 cham phan xa va (ki, ,B, ,v, ) la chm khic xa; tat cd cdc van téc déu vudng géc vi mat phan cAch va cdc vects thude cac bd ba truyén tdi, phan xa va khuc xq déu 6 nhitng hudng ding quy luat da néu. (Ry By, vy ): téi (B, ,B, ,v, ): phan xa (B, ,B, ,v, ): khuc xa (hay truyén qua) Cae vects trén hinh déu vé xa mat phan cach dé dé quan sat. Trong thuc t@ cdc diém dé rat gin m&t phan cach. Ly thuyét va thye 46nghiém d& ching minh ring khi qua mat phan cach hai méi trudng, cdc vecia E va B bién thién lién tuc (néu trén mat phan cach khéng cé dién tich tap trung). Diéu dé cé nghia 1A dé 1én cha vecto dién trudng, vectd t¥ cam 6 ngay hai bén mat phan cach x4p xi bang nhau: E,+E,-E, a) B, -B, =B, (2) Phuong trinh (2) cé thé bién déi dua vao hé thie: By-E=>B-= v 2) (1) va (2’) cho: Va Suy ra (3) Va (4) Thay v,=——, v,=—— (my, me la chiét suat cha hai méi trudng) ta n, ny dude: 2g, 6) m+n, 7 6) Ta théy rang néu Ia tring hop cac song dign tit dao dgng tudn hoan thi cae dai lugng E, (dao déng 161), E, (dao dong phan xa), E, (dao dong Khe xa) 06 thé cing dau (dao déng cing pha) va ngude d&u (dao déng nguge pha). Dua vao (5), (6) ¢6 thé két luan: 471) Dao déng ctia chiem khiic xa luén cing pha vdi dao déng cia chim tdi; 2) Dao ding ctia chum phdn xa cing vdi pha dao déng cia chim tia tdi khi n, > nz (méi truimg 1 chiét queng hon méi truéng 2) va nguac pha vdi dao déng cia chim téi khi n, Chinh Ja dinh luat Sne!l 519-3. Khe Young Trén mot man chan rach hai khe giéng nhau, song song, each nhau mét khoang a (hai khe Young) ky hiéu S, va S,. Trwée man chan nguén sang S (doan thang sAng) tai vi tri cach déu S,, S,. Khi dé theo nguyén ly Huyghen 8, va S, tré thanh hai nguén sang ging nhau (ly do di xting), Néi cach khée chting trd thanh hai nguén két hop. Sau hai mot khe dat mét man anh song song véi hai khe; mdi diém trén min dé nhan dude hai chim sang xuat phat ti S, va S.; chting giao thoa véi nhau trén man chan va cho cae van sang, t6i xudt hign trén man. Didu kign aé xuat hién van sdng, t6i tiy theo gia tri ctia higu quang 16 tif hai nguén S,, S, dén diém khdo sat M trén man (hinh 9,10). Ta goi a 1A khoang cach hai khe: D la khoang cach tiv man chtta hai khe dén man quan sat van giao thoa. Tit diém O (cach déu hai khe trén min) ve dutng OP vudng géc vdi man anh, P duge chon lam gée toa dé trén man: ky hiéu PM =x Hinh 9.10 ‘Ta 06 cdc hé thtte hinh hoc 6 cap sau: 8Trong cae thi nghiém thuc d.+d)=D Vay: a,-a, = 2% D Hiu quang 16: nax L, — L, = n(dy = d,) = D a) M 1a eve dai giao thoa khi nax _., Ly = 14 = n(@, ~ dy = AEE = NA n-ne ni (1-22) na (*" na b) M 1A eve tiéu giao thoa khi: a a L, ~ L, = n(d: - d,) = aon FENHDE Net AD_2N+1; 2 na 2 Két qua trén man anh xuat hién cdc van giao thoa 1 céc vach sing, vach téi xen ké nhau, i — khodng van 1a khoang cach hai van sang lién tiép hode hai van t6i Nén tiép. Trudng hop mdi truding la khéng khi: n=1sist?9-4, Giao thoa anh sang cho bdi mét ban méng hai mat song song, bé day d, chiét suat n, ky hiéu 1a P. Diém sang ddn sdc $ dat trude mét thau kinh héi tu (tiéu cu f, tam O, tiéu diém F) roi anh sang vé phia ban mat song song. Khi mét tia sing tx S di tdi SI gap ban mat song song tach thanh hai tia: ~ Tia ] phan xa trén mat cia ban P rdi di vao thau kinh hdi tu O. — Tia 2 di vao trong ban P réi phan xa trén mat thit hai cua P sau dé di ra ngoai ban P: tia nay khi ra khdi ban P sé c6 huéng song song véi huéng cua tia 1. Hai tia 1 va 2 giao thoa tai M trén tiéu dién cia thau kinh. Nhu vay cdc van giao thoa dude quan sat trén mat phang tiéu dién cia thau kinh. Dé khdo sat van sang, téi trude hét tinh higu quang 16 cia hai chim giao thoa: Tia 1 ]a ($1 M); Tia 2 la (S1J KM) Hinh 9.14 Vé KH 1 chim 2 tia song song > KH la mét mat song. Ta nhan thay hai tia 1 va 2: — C6 chung nhau doan St — C6 (HM) = (KM) Vay hiu quang 16 cha 2 chim song song aJK-(H) Ta 06 cac tinh toan sau: 34(13 K)=2nlJ = 2n 2 cos dH) = JH = IK sina (trong khéng khi) = 2d tgB sina Vay hidu quang 16: Trong dé: cosB = J1—sin? B = aang . 2 -L, =2nd,f1— eng 1 L, -L, =2dvn? -sinta ‘Ta cén nhan thay ring trong sé hai tia giao thoa déu cé phan xa. khuc xa, nhung cé duy nhdt mot ldn phan xa tie méi truong khong khi trén moi trifing thily tinh (phan xa tai I): su phan xa nay gay ra su déi dav cia dao déng séng phan xa tai I nghia JA lam cho quang [6 ting thém co Qua vay néu séng tdi cé phuong trinh: 2nL Acos} at — ho thi song phan xa c6 phudng trinh: Ace at - a) 0 2nL = Acos( t= a —a| 0 55.= Acas| at — Cuéi caing hiéu quang 16 cain tinh bing: roe L, ~ Ly =2dvn* sin? as Tit d6 c6 thé suy ra cdc géc a tudng ting vi van sang, vin téi. 9-5. Cho mat chim song song ddn sic roi vudng goc Vio mét each tt (tao bai cac vach gidng nhau song song céch déu nhau) chu ky la d. Hinh 9.12 Khi qua céech tu, ede tia truy én qua tao thanh mét chum song song theo moi hudng. Xét mat hudng bat ky tao géc a vdi dudng phap tuyén. «6 hiéu quang 16 bang dsina. Néu dsina = Nay, hai vach canh nhau cing pha > mi Dé dang thay hai tia nhiéu xa léch géc a so véi phap tuyé vach déu cing pha — tao nén mat cuc dai giao thoa tai M trén tiéu dién cha mét thau kinh hdi tu. Trén tiéu dién dé xudt hién nhiing vach sang (|. cdc khe) song gong cach déu nhau 9-6. Trudng hgp chim tia Wi song song roi vao cach tii léch g6e uy $0 vdi phap tuyén cua cach tit. Xét mét chim nhiéu xa léch hudny goe w so v6i phap tuyén. Khi dé hiéu quang 16 giiia hai chim di qua hai khe canh nhau 1a: 56Hinh 9.13 AL = d(sina ~ sine, va diéu kign déi véi a dé ¢6 eve dai d (sina — sina,) = Nr + V6i a, xac dinh. ta c6 thé viét dsina = dsinay + Naw do digu kién |dsina| = |dsina, + Na! phwong trinh elip oe | 10~2. V6i mét hat tuong déi tinh, chitng minh rang biéu thite: trong dé W: nang lugng toan phan. va p: déng lugng cia hat. C6 gia tri khong phy thudec hé quy chiéu. Bai gidi: Trong dé: Vay: véi m’c? 1a mét dai lugng khéng déi, khéng phy thude hé quy chiéu déi véi hat tung déi tinh dang khdo sat. 6610-3. Hiéu ung Kompton* Hat photon buéc séng % bay dén va cham (tan xa) vao mét electron dang nam yén. Sau va cham, hat photon va electron déu bay di theo hai huéng: hat photon sau va cham cé bude séng giam di bang 4’ hay theo hudng hop vdi hudng ban dAu mét géc 0; hat electron bay theo mot hudng hgp véi huéng cia photon ban dau mét géc y. Nghién cttu hién tugng tan xa trén day (goi 14 tan xa Kompton) 4p dung cdc dirh luat bao toan nang lugng va dong lugng cla hé photon, electron} tim hé thite gitta ' va 6. photon % Hinh 10.5 Bai gid Truéc hét ta lit ké nang lugng va déng ludng ctia cdc hat trude va sau va cham (tan xa). Truc tan xa Sau tan xa photon electron photon electron Nang lugng he me? he m*c” X M Dong lugn; h Semere) p=t 0 Pe a Bao toan ddng hugng (cong vecto): p +p" =p. hee ae De >a tay 2—c0s6 =p? q) ae a ' 6768 Bao toan nang lugng: (2) 3) Thay ears Rit ra tv (1) vao (3), ta dude: 2 2 | se pe + mc? oh, zhime{ 2 ~ aM AM Trong d6: 202 (Déng ludng va nang lugng cia electron) Cudi cling ta due: 2h? zat £088) h MoE 1 iy (1 c080) Hé thite nay cho phép ta tinh duge AA = 4’ — 2 theo géc tan xa 0.BAI TAP ON (Ky hiéu R) 4R. Xét hé N hat nh gidng nhau, cing khdi lugng, cing dién tich q (>0) trong nhitng trudng hgp sau: 1) N = 2, khoang cach hai hat = a; 2) N = 3: 3 hat 6 3 dinh mét tam gidc déu ABC canh a. 3) N= 4: 4 hat 6 4 dinh ABCD cia mét tit dian déu canh a. Chiing minh rng cudng dé dién trudng tai khéi tam cda hé bang khéng. Bai gidi. DN=2 oO. Foo & ae Dé dang thay E, va E, truc déi nhau tai O. 3)N=4 Qs = a: = 4 = a= 4 Goi M 1a trung diém ca BC, N 1a trung diém cia DA, khéi tam O 1a trung diém cia MN. Tai O goi: 69Ba Dé dang thay rang tai O, va E,, la hai vecto tru déi. Vay: E=E,, wiped aR. Hai hat nhé tich dién q, va a (qz > q, > 0) dat tai A, B cach nhau m6t khoang a. Xac dinh M trén AB tai dé E =0 Bai gidi. an re = qe £, E, A@———+——__+_© = B Tai M: E) + E,=0; oe q 4. vé dd lon: B, =B, =k ekg oo We Vo Var + Jae _ Jay Vee a AM MB AB a ava, ayes en ee aa 703R. ‘Tam dién tich hinh vanh khan ban kinh R, < R,, tich dién déu, mat do dién bang o (> 0). 1) Xée dinh cudng dé dién truéng E tai diém M trén true cua hinh vanh khan, tai khoang cach dén tam O cia hinh vanh khan OM = z. 2) Xe dinh dién thé V tai M. Ti biéu thie cha V suy ra E tai M. Bai gidi. (Xem Giao trinh Vat ly dai cugng ~ Tap 2, trang 18). “ 1) Chia tim vanh khan thanh nhing phan ti nhé hinb vanh khan déng (am O nim giita hai vong tron (O, R,) (O. R,). Dién tich cha moi phan ttt nhé ay: dq = odS = o2ardr Gay ra dién trudng: __aq 2 “4ne,e (2 +r)? _o2nrdr 2 Amee (2 +r)? Vi cdc vecto dE cing huéng nén E= Jae - f o2nrdr Zz os 2 Yate 1 Amee (2? +3") 712) Tuong tu nhu trén av-— dg 1 o2nrdr ance Jag? 4meye Jre+g! v= jav=2 ft 2rdr eg Yo? ey? (are Re} Tw biéu thie cha V cé thé suy ra E: : Wi o Beye aV_o E=-S= dz AR. Dién tich diém q (> 0) dat tai vi tri A céch déu mét khodng cach a hai bic twang kim loai vuéng géc nhau va néi d&t (dién thé bing 0). Xac dinh luc dién t4c dung lén dién tich q. Bai gidi Dang phitong phdp anh dién: tim cac dign tich thich hgp sao cho hé dién tich q va m6t sO dién tich thém vao tao thanh mot dién trudng trong dé cé hai m&t dang thé trang vdi hai bite tudng kim loai da cho. 712Né dang thay cing véi dién tich ban ddu q > 0 dat thém ba dién tich la: q,; di xttng vdi q qua bite tudng the nhat (q, = —a) qy 461 xing vdi q qua bite tuéng thit hai (q. = -q) va qs déi xting véi q, qua bic tudng thtt hai hoac d6i xing véi gq, qua bie tudng tha nhat (qs = q) Tinh cae lye tac dung: : 2 a) Luc Ey lAlwc hit: = FR =k, 4a : 2 b) Luc F, 1A luc hut: F,=k 2 oko 4a? F, +, Ja luc hut nam theo dudng chéo cia hinh vudng qqiqzas: : \ q Rank vB oka c) Luc F, 1a luc day nim theo dudng chéo cha hinh vuéng: R, @ayWay F+K Luc téng hgp: r = 7 gq q ae 5R. Cho mét day dan hinh try A, ban kinh R, dé dai] (1 >> R) tich dién déu q > 0 dat song song véi mat dat nam ngang néi dat (dién thé = 0). Tinh dién thé cha day dan A déi véi dat: khoang cach ti truc day din A dén mat dat 14 a >> R. Bai gidi. Ding phuong ph4p anh dién: dé tao nén mat dang thé trang véi mat dat nim ngang, ta dua thém mét day dn hinh tru thi hai B cing kich thuée véi hinh try thit nhat, tich dién ~ q; hai hinh tru déi xting nhau qua mat dat. 73a-R a-R Ap dung céng thie tinh dién th cla mot day hinh tru dai 1, tich dién gq Lai mét diém cach truc hinh tru mét doan r cé dang: v--% mite Qneyel Ta cé, d6i vi day dan thu nhat: 1 1 vi-yie—4 (! 1 _, } \~"bSneel “"R -"Ba-R _ 4 y,2a-R 2ne,el OR Doi vdi ed hai day dan: V,-Yy= 2nP2 Bf voin = 9 Qne,e R 1) A 2a-R = In NEE Hiéu dign thé gida day dan 6 trén va mat dat: Néua>>R: 746R. Mach day dan tao bdi 12 doan day din giéng nhau, cing dién trd R la cde canh ca mét hinh lap. phudng ABCD A’B'C'D’. Tinh dién tro tugng dudng ca mach khi 1) Dau vao A, dau ra C’; 2) Dau vao A, ddu ra C; 3) Dau vio A, ddu ra B. Bai gidi. 1) Dau vao A, dau ra C’ Vi ly do déi xing khi dong dién cuang do I di téi A thi ré thanh ba nhanh cing cutng dé 1/3, két qua Una = Uap = Uns Do dé ba nuit B, D, A’ cé dién thé bang nhau va c6 thé’ chap lam mét nut. Tuong tu ba nut C, B’, D' cing c6 thé chap lam mét nut. Mach dién c6 thé dua vé dang sau: Dién trd tudng dusng cha doan AB, doan BC va doan CC’ lan luot 1a Roo x vat 3°06 3 Dién trd tuong duong cha doan AC’ la R RR + 3 2) Dau vao A, dau ra C Mach dién cé thé vé lai nhu sau:Vi ly do dai xting: Ugy = Upe = 2 Use =Uyy = Une 2 Do dé: Usn = Uan > Vo = Va Tuong tu. Vy = Vv Mat khae: Uap = Une @ Ty = I’, > khSng c6 déng qua DD’. Tuong tu: Uan = Upe > I, = I'. > khdng c6 dong qua BB’. Mach dién tudng dudng véi mach sau: ° Ti dé tinh dude Ry, eee R, 2R 3R 2R 3R a eeu Ras 763) Dau vao A, déu ra B Ta nhan thay vi ly do déi xtng: Thy = Tyo Nghia 1: Va = Vo Tuong tu: Tos = Ice Nghia la Vy=Ve Tom lai co thé chap D, A’ va C. BY. Mach dién tudng duong véi hinh bén dudi Dé dang tinh dude dién tra tuong duong: _7™ 7R. Cho mach dién nhut hinh vé trong dé hai nguén dién (,, r) va &. ¥) 06 Ey > ac dinh cudng dé dong chay qua nhdnh AB, Bai gidi. Ta Ap dung dinh ly Thevenin bang cach kkh4o sat mang hai cue AB sau (binh va): Cudng 46 dong mach chinh: to hth 4Hidu dién thé gitta hai cute A, B cita mang hai cue: Ujg = Use +Ugy “RE #8, 0 (3) 78Tigp theo, ta tinh dién trd tudng duong ca mach khi cho triét tiéu cdc sudt dién déng: #0 Be 7 R Dé dang tinh duge: Ry, = = ‘ qi ' ' { } {——} cs co 8 A c+} {—_}—0 ce cS R z a R R 7 —— Li 4 ® 8R. Doan day dan CD dé dai / trong c6 déng dién cudng dé I, déng phang vdi m6t day d4n dai v6 han trong cé déng dién cudng dé T, (xem hinh vé). X4c dinh luc tix tac dung lén doan CD (= 1). Bai gidi. Chia doan CD thanh nhitng phan tu dl, Ive te tac dung léu mai phan tu dl: 79dF = BI, dl sing0° ed Qne, r 1 Ll, ar One, x cosa Luc téng hgp 6 dé ldn: vefar= Poy, hk 1 yh \2nc, ‘*eosa r 2m, cosa Ty OR. Day dan thang dai trong cé dong dién cudng dé T nam doc theo canh dén OO cha mét lang tru tam gide déu OCD O’C'D’. Ching minh rang tit théng qua hinh cha nhat CC'D'D luén luén bang 0. Bai gidi. Cae ditang ste tix JA nhiing vong tron déng tm cé truc 14 OO". Xét mot tiét dién thang b&t ky cia hinh lang tru 0,C,D, (dong dién I chay theo huéng vuéng géc vdi mat phdng hinh vé). Mét dudng site tiy bao gid citing cit C.D, tai hai diém (vi dudng sic tit 1A cdc dung tron tam O, trong mat phang tiét dién). Khi tinh tir thong qua C,D, véi mdi dudng sttc tit, bao gid cing cd hai diém, mot diém c6 gic (B, n) gidfa vecto cdm tine ty B va phap tuyén n 1a gée nhon (cos a > 800). diém kia c6 gée (B, 0) 1a gée ti (cos a < 0). Hai ldn tinh tir thong dé triét tigu nhau. Néi tém lai, mét dung site tit bao p gid cing di qua CC'D'D hai ldn, mét ° lan ting véi ty théng dudng, mat lan. ting vdi t® théng 4m; ching triét tiéu nhau cho ta tit théng téng céng qua CC'D'D bang 0. 40R. Khao sat mt chim séng dién tir song song, roi nghiéng géc 0 so vdi mat dat nim ngang. Trong sé chum song Ay cé tia truc tiép di dén may thu D, cé tia phan xa trén mat dat roi cing dén D va G dé co giao thoa cua hai tia séng. Xe dinh diéu kién dé cé exc dai giao thoa, cho biét vi tri cia D cach mat dal mét khoang d. Bai gidi. ‘ Ta vé dudng di cla hai tia song héi tu tai D (may thu séng): —Tia tht nhat (tio) dén ngay D; — Tia tht hai (tiy 0) phan xa trén mat dat tai C réi dén D M cach mat d&t mét khoang d). Ta hay tinh hiéu quang 16 cua hai song khi gap nhau tai D. Vé mat song CH (vudng géc véi cdc tia séng). Higu quang 16 gidta hai tia sng khi dén D la CD - HD. 681 VATLY DAI CUONG-& 81Tuy nhién trong qua trinh di é&n gap nhau tai D, tia séng thi hai cé mét lan phan xa tai C (phan xa trong méi trudng tha nhat kém chiét quang so vdi méi trudng thi hai): the nghiém va ly thuyét da ching Ahr A on a minh rang su phan xa dé gay ra + z Vay hiéu quang 16 cia hai tia gap nhau tai D 1a: aL=cp-HD +4 =—4, ~ 4 cos29 24 sind sin6 2 Diéu kién cuc dai giao thoa: —*_(1~cosze) + &=ma sin@ 2 4 (4 c9890)=/N =[Nz sn coe) [8 a bie ee Gid tri nhoé nbat eka vé hai: d Sing (120528) = oly cho ta cyc dai giao thoa tai D. 11R. Diém sang dan sac S (2) nam trén truc chinh cha mt thau kinh tu 6 xa ngoai tiéu cy gitta S vA thdu kinh dat mét ban mat song song bé day d, chiét sudt n vudng goc véi true chinh. 821. Mé ta qua trinh tao thanh van giao thoa qua ban mat song song; hinh dang cdc van giao thoa. 2, Thiét lap diéu kién van giao thoa cue dai Bai gidi. 1. ‘Ty S xudt phat mét tia roi vao ban mat song song, sau dé tach thanh hai tia (chia bién dé): ae ~ Tia tht nhat hai ln khuc xa trén hai mat cua ban, 16 ra ngoai song song vdi tia tdi ban dau; — Tia thi hai thém hai ldn phan xa trén hai mat cha ban, sau d6 cling 16 ra ngoai song song véi tia téi ban dau Cudi cing thu duge Aai tia 16 song song véi tia téi ban dau. Ding mét thdu kinh hdi tu thu due hai tia 16 song song; ching sé hdi ty tai mot tiéu diém phy M nam trén tiéu dién cia th&u kinh. Két lun: Cac van giao thoa cha nhitng tia song song ndm trén tiéu dign cia théu kinh 3. Tinh toan cac van giao thoa Ta hay tinh hiéu quang 16 cia hai tia song song dude tach ra sau khi qua ban mat song song. Trude hét vé mat séng KL vudng géc vdi chim cac tia song song: quang 16 tir K va ti L dén cdc van giao thoa gidng nhau. Vay chi cdn tinh higu quang 16. AL =(SIJ HK) -(SIJ L) = (JH + HK) - (JL) 83‘Trong 46 (JH + HK) = 2nlJ = 2n—4— cos va JL= JK sina = 2dtgBsina Vay: AL = 204 _ 9g8i0B ying. cosp cosph _ 2nd(1~sin® B) "— cosp AL =2nd/1- sin? B 7 AL =2nd fi - S24 n AL = 2d yn? -sin? a = 2ndcosp Chui ¥: Trong qué trinh tao thanh van giao thoa, khéng cé phan xa trong mai trudng chiét quang kém, do dé khi tinh toan quang 16 khong c6 su thém bét mot nita bude séng (+ y, Cac van séng giao thoa cho béi 2d Jn? —sin?a =NA Tinh ch&t cdc van tay thudc géc nghiéng a — ta goi 1 van giao thoa cing d6 nghiéng. Trén tigu dién cia thu kinh hdi tu, cdc van giao thoa (cing d6 nghiéng cla chim tdi) cé dang 14 cde vong tron dong tam F sdng téi xen ké nhau. 8412R. Cach tit phdng dang Anh sang phan xa. C4u tao tvong ty nhu cach tit ding anh sang truyén qua, chi khdc 1A 6 day Anh sAng khdng xuyén qua cach tu. Ta goi ay la géc nghiéng cua chum tdi. o 1A géc nghiéng cda chim phan xa so véi cach tit. Hay viét phugng trinh cho cue dai giao thoa. Bai gidi. Nauén Ta vé cde mat song (AB,) cho cham ti, (BA,) cho chim phan xa (tan xa). Dé dang thay hiéu quang !6 gitia chim phan xa va cham téi: (AB) - (A,B,) = d (coso — cosa) A Cute dai giao thoa cho bdi: 4 (cosa ~ cosa,) = N2 ° Hé qua: Ay _NR cosa. = + cosa, Vdi N xée dinh, cée cuc dai-giao thoa tng vdi géc a théa man phuong trinh trén. Tu diéu kién: Anh giao thoa 0<{cosa| = <1 | Nghia la sé N khong thé tang bat ky —> sd cdc giao thoa cuc dai la hitu han 85CAU HOI TRAC NGHIEM 1. Dién trusng A. gay ra dong dién: B. khéng gay ra tit trujng; C. gay ra lye dién tac dung lén cc dién tich; TD. khéng mang nang lugng. 2. Che dung ste dién A. khéng bao gid cach déu nhau: B. luén dai v6 han; C. ludn cing chidu; D, di tit dién tich dugng sang dién tich 4m hoac tix mat din tich ra vo cing. 3. Trong dién trudng déu A. cc dung stic 1a nhting duéng thang song song cing chiéu cach déu nhau; B. cac hat dién tich chuyén dong thang; C. eae hat dién tich chuyén dong thang déu; D. eac hat dién tich khéng chuyén dong. 4. Khi tang khodng céch gitta hai hat dign tich lén gap déi thi cudng dé luc tuong téc dién gitta hai dién tich A. tang géip di: B. giam gap doi; C. tang gap bon; D. gidm gap bén 5. Trong mét dién trudng déu, higu dién thé gitta hai diém nam trén cdng mot dudng stic A. ty 18 thuan vdi khoang cach gitta hai diém a6; B. ty 1é nghich véi khoang céch gitta hai diém 46; 86C. ty 1é thuan véi binh phugng khoang cach gitia hai diém d6; D. ty 1@ nghich véi binh phudng khoang cach gitia hai diém dé. 6. Dién tich diém q dat co dinh tai O; trén hinh vé khodng cach ON = 20M. Biét dién thé tai M 1a 4V, dién thé tai N la AL WV: ° B. 2V; _—E Cc. 8V: ¢ Db. BY. 7. Biéu thie nang ludng cua mét tu dién tich dién a 18, 2c laqype B. 8 trong d6 (é, v) khong déi: dién tra R Lé " g lay 4 gia tri: éi gid tri nao ciia R thi gid tri Ujp én nhat? 13. Ty trudng gay bdi: A. ti trudng chi gay bdi nam cham; B. tit trudng khong gay béi dong dién; ©. tit trudng gay bai nam cham hoac dong dién; D, ti trading gay béi dién trudng bién thién 14. Dung site tif c6 dang: A. la nhitng dudng tron déng tam; B, 1a nhiing dudng tron dang truc; C. la nhiing duéng cong khép kin hoae vé han 6 hai dau; D. la nhiing dudng khong song song.15. Cho dong dign I chay trong day din thing dai; hai diém P. Q cach (1) nhaing khoding ry, ry véi ry = $n fy OP Tai P, cdm ung ti bang dmT Tai Q, cam tng tir bang: Q A. 4mT: t B. 2mT: (nT = mili Tesla); C. mT; 1D. 3mT 16. Luc tii tac dung lén mét doan dong dién dat tai m6t vi tri trong ua trudng: A. luén vudng géc vdi doan day dn; B. lun vudng géc vdi dudng stte tit; C. ¢6 dQ lén t¥ 16 véi cdm tng tix: D. 6 Phat biéu nao sai? 17. Cho khung day din hinh chi nh4t MNPQ cé dong dién I dat trong mét ti trudng déu B vuéng géc véi mat phang MNPQ. Luc tit téng hop tac dung lén khung MNPQ. 6 1én ty 1é nghich vdi dé dai cla doan dong dién. Q Pp A. cé phudng vung géc vi MNPQ: B, cé phutong song song vdi MN; { @® C. cé phuong song song vdi NP; D. bang O. 18. Hai dong dién thang, dai, song song cung chiéu, 6 dong dién 1, = L, = 2A. Cho biét cam le img tii do mét trong hai dong I, va 1, gay ra tai 0 diém O (nam trong mat phang chia I,, [, va ----e---- cach déu I,, 1.) c6 a6 1én B, = B, = 0.02T. Khi dé ty trudng téng hop tai O c6 cdm ting ti téng hgp 1a 89A. 0,04T B. 0,01T C. 0,03T D. 0. 19. Cudn cam cé dong dién I khdng déi chay qua; néu sé vong day tang gap d6i thi nang lugng tif truéng cia dng day A. tang 2 lan; B. giam 2 lan; C. tang 4 lan; D. giam 4 lan; 20. Mét cudn cam ¢é dé tu cdm L = 0,1H trong dé dong dién co tée a6 bién thién déu 200A/s; suadt dién déng cdm ting xudt hién sé c6 gia tri bang A. 10V; B. 20V; C. O.1KV; D. 2,0kV, 21, Cuén cdm cé LL = 2,0mH trong c6 ding dién 10A. Nang lugng tich lay trong cuén cam. A. 0,05d;, B. 0,103; C.1,05; D. 0,1kJ. 22. Trong cac tia sau: A. tia X: B. tia ¥: C. tia héng ngoai; D. tia electron Tia nao khéng cé ban chat séng anh sang? 23. Trong cae tia sau: A. tia sang dé laser; 90B. tia y; C. tia tt ngoai;, D. tia X. Tia nao c6 bude séng ngdn nh&t? 24. Hat photon va mét hat nhé theo quan diém Niuton cé su khac nhau co ban nao? A. hat photon cé van tée = ¢; B. hat photon cé tinh chat séng; C. hat photon c6 nang lugng én; D. hat photon cé tuong tac vdi cc hat tich dién. 25. Co hoc tudng déi Anhxtanh va cd hoc cé dién Niuton cé diém khac biét nao cd ban? A. khéng gian tay thudc hé quy chiéu; B. thai gian phu thudc hé quy chiéu: C. chuyén déng phu thuéc hé quy chiéu; D. niing lugng phu thudc hé quy chiéu. 91