You are on page 1of 1

Temel fermiyonlar, her biri ikişer lepton ve kuarkı kapsayan üç 

nesilden oluşur. Birinci nesilde yukarı


ve aşağı kuark, ikinci nesilde tılsım ve garip kuark, üçüncü nesilde üst ve alt kuark yer alır.
Kuarkların ve diğer temel fermiyonların dördüncü nesli ile ilgili araştırmaların tamamı başarısızlıkla
sonuçlanmış[13] ve üç nesilden fazlası olmadığına dair doğrudan olmayan kanıtlar mevcuttur. [nb 2][14]
[15]
 Daha yüksek nesillerde yer alan parçacıkların genellikle daha büyük kütleye ve daha az kararlılığa
sahip olmaları, zayıf etkileşimler vasıtasıyla bozunarak daha küçük nesilli parçacıklara dönüşmesine
yol açar. Sadece birinci nesildeki (yukarı ve aşağı) kuarklar doğada yaygın olarak bulunur. Daha ağır
kuarklar sadece yüksek enerjili çarpışmalarda (kozmik ışınları içerenler gibi) yaratılabilir ve hemen
ardından bozunur. Ancak bu parçacıkların, evrenin daha sıcak ve yoğun fazda olduğu Büyük
Patlama'dan sonraki bir saniyenin ilk kesirlerin de bulundukları düşünülmektedir (kuark dönemi). Ağır
kuarklar üzerine çalışmalar, parçacık hızlandırıcılar gibi yapay olarak yaratılmış koşullarda
yürütülmektedir.[16]

Almanca kökenli olan kelime, bu dilde bir süt ürünü anlamına gelmesinin yanı sıra "saçmalık" anlamı
da taşımaktadır.[47][48] The Quark and the Jaguar adlı kitabında Gell-Mann, kuark adıyla ilgili daha
ayrıntılı bilgi vermektedir:[49]
1963'te çekirdeği oluşturan temel bileşenlere "kuark" (quark) adını verdiğimde, elimde yazı yok
sadece "kwork" gibi bir ses vardı. Sonra arada bir dikkatle okuduğum James Joyce'un Finnegans
Wake kitabında, "Three quarks for Muster Mark" cümlesinde "quark" sözcüğüyle karşılaştım. "Quark"
(anlamı, bir şey için martının ağlaması) "Mark" ve "bark" (havlama sesi) ile ve bunlara benzer
sözcüklerle kafiyeli olduğundan, sözcüğü "kwork" şeklinde telaffuz edebilmek için bir bahane
bulmalıydım. Ancak kitap Humphrey Chimpden Earwicker adlı bir politikacının rüyasını gösteriyordu.
Metindeki sözcükler, Aynanın İçinden (Through the Looking-Glass) kitabındaki birleşik sözcükler gibi
genel olarak aynı anda birkaç farklı sözcükten türetilmişti.
Zweig, teorileştirdiği parçacığın dört türü olduğunu düşündüğünden bu parçacık için ace (İngilizcede
"as"ın karşılığı) ismini tercih etse de kuark modeli yaygın bir şekilde kabul görünce Gell-Mann'ın
kullandığı terim kabul gördü. [50]
Kuark çeşnilerinin isimleri ise farklı nedenlere bağlı olarak verildi. Yukarı ve aşağı kuarklar,
taşıdıkları izospinin yukarı ve aşağı bileşenleri olduklarında dolayı bu isimleri aldılar. [51] Garip
kuarklar, kuark modeli ortaya çıkmadan yıllar önce kozmik ışınlarda keşfedilen garip
parçacıkların bileşenleri olarak keşfedildiklerinde bu şekilde isimlendirildiler ve bu parçacıklar
olağandışı uzun yaşam sürelerine sahip oldukları için "garip" olarak anılmaya başladılar. [52] Bjorken
ile birlikte tılsım kuark fikrini ortaya atan Glashow, "çalışmamıza charmed quark (İngilizcede "tılsım
kuark"ın karşılığı) adını verdik çünkü onun çekirdek altı dünyaya taşıdığı simetriyle büyülenmiş ve
sevinmiştik" dedi.[53] Alt ve üst kuark isimleri Harari tarafından, "yukarı ve aşağı kuarkların mantıksal
eşleri" oldukları için seçildi.[37][38][52] Geçmişte üst ve alt kuarklar, sırasıyla "gerçeklik" ve "güzellik"
isimleriyle de anıldı ancak bu isimler büyük ölçüde kullanımdan kalktı.[54]

You might also like