N°. I Zaterdag* 2 Jansari 1915. 20 Jaargang.

HET NIEUWS VAN DEN DAG

Hoofdredacteur: K. WYBRANDS.
Redacteur: 0. WYBRANDS.
foonnummer stad 168.
Kïbon Sirih No. 86. Tel. 818.

lIJNT DAGELIJKS, Zon- en Feestdagen

uitgezonderd.
VOOR NEDERLANDSCH-INDIË.
Bureau: KALI BESAR '^Westzijde), BATAVIA.
REDACTIE:
ADMINISTRATIE:
Telefoon No. 168.
„
Telegram-adres: „Dagnieuws".

irden of gedeelte daarvan, minimum fl. —. Groote

rs&mar plaatsruimte tegen / 0.15 per regel en per kolom
132.

der ad verten tien: per enkele plaatsing 25 Cent,

bij vooruitbetaling f 5.—

fnnementsprijs, taanden.
n abonneert zirh voor volle kwartalen.
uitgevers: DE I. V. MAATSCHAPPJ ITATK M DttlElï m.
nen druk. Bij abonnement aanzienlijk rabat.
'laatsing van advertentiën in alle binden zonder eenige
prijsverhooging. muh
—— T Ml i.

't nummer bestaat uit vij f bladen. Wie? Degenen, die u handenvol zijn verontwaardiging, -dan is het heeft begrepen, sinds het begin van den
weersprekelljke bewijzen komen bren:.> n-laud! Welnu, ook daar in'Amerika oorlögv dat wanneer men zijn grondgebied
Wat men gelooven moet ? De feil teekenen van denzeif den spijt, van tegen een inval wil verdedigen, men moreele
Agenda. die zich aan ons opdringen —en als
u dan bewezen zal zijn, dat deze-
-
verzet der harten tegenover het onafhankelijkheid niuM handhaven.
fii en het zich stom houden der Het nobele en schoone nationale devies
f , -ö
Luimen
ma Pal ace
Bioscope
j Eiken avond
I voorstellingfin ;
bionijope-
tn 7 uur,
{ 8.30 uur en 10 uur voor de
i vier laatste, te 7 uur en
gene natie die afschuwelijkheden beg
heeft, die onze ziel met walging vervul
■

«{«be Bioscope
jy«st-Java Bioscope V te 9.45 ure voor de beide
'Mrole Bioscope j eerste dezer cinmna's.
zeg dan uwe gevoelens, zooals gere*
menschen dat moeten doen.
Zondag 3 Januari 1915.
Als men tegenover een onloochenl
idsschouwburg: OptreJen van den illusionist
reclusverkrachting of een onafzienbare reejfl
'Isonn te 9.15 uur. schandelijke daden staat, heeft men ni*»
het recht, zich achter casuïstieke formule*
te verstoppen!
Eerste Blad. „Als gij een uiting van het kwade zi
zoo zeide Charles Wagner, die ik hie'
het hoofd citeer, ; .<,n gij springt niet
Moreele Neutraliteit. woed op, en gij loopt niet te wapen —* ai j
ale laties.
o regels vaii, eén pastoor, die het
„Je maintiendrai" is niet voor allen een hol-
le phrase. Het is een bevel, en de natie cal
Is Lgt inde „Essai", een.degelijk blad van
'■rw'witserland, de taal te voeren van
het opvolgen ondanks de onbewuste verde-'
digingen van het brute gegeweld.
Zij wil opkomen voor het eenige wezen-
".'■-' :
lijke, dat door niets geschonden kan worden.
r
onze verantwoordelijke man- Zij zal de schoone vrijheden handhaven, ge-
na den inval van de Duit- baseerd op de eenige beginselen van hat
n België ons zeggen: wh" zijn recht. Zij heeft reeds geworsteld tegen een
11 n, dan hebben zij maar
kanoeer zij daar aan toevoe-
meer vreesiijkeo 6trc
raliteit, welke nu *>■■, "' haar gi
'Mo-
oelt,
stil houden, opgrond dftrtitee-eti üöken en dammen opgeworpen
en den woedenden baren toegeroepen: „Gij
dan li ■

" VJ
a 1 onge 1 U k. Ongetwij- gaat niet verder".
Een neutraal rand in p oken-toe- hadt gij het gelaat van den leeuw: gij zflP vii uiet aangevallen, Op-*het oogenblik is het niet alleen het
's een lede-pop!" I zijn wij in mo- land, dat in gevaar verkeert, maar de nationa-
Dat een fotogré-fische plaat de beaklen
.
l-iier 'i liet u i, te wapen te loopt ■>
houdt, die zich \ ueu-i
ei aangevallen. De invaller, le ziel. Er moeten dijken aangelegd worden.
■

'>etd.at is haar taak. Dat een gevoelige plaat
?>'li'isgolven,
blinde nauwgezetheid trilt met üe ge-
die het treffen —
Jat is haar
Qctie. Maar een volk is geen phono-
volk
—
'fplaat noch een kinematografische film.
hoe onzijdig het ook wenscht
'lijven —is samengesteld uiteen hoe-
Müelheid individuen, die, ten aanzien van de
gebeurtenissen,die zich voor hen afspelen,
nUn vrijheid van oordeel behouden, en die
--of men het wil of niet
hechten
van hunne
gebruik maken.
— recht op een na o r e e 1 e tusschenkomst.
Ik hoorde onlangs een journalist (en niet
zeggen — schrijft E.
van de minsten)
: „Wij gaven de te-
tn in de Telegraaf,
rszijden krijgen, en wij onthouden
ier ons van, ze te beoordeelen! Wij zijn
! maar geen neutraliteit in oordeelvellingen '
neutraal."
Dat geloofde hij in ernst! Hij meende,
dat de neutraliteit hierin bestaat, dat men
''Jüet dezelfde welwillendheid het ware en
"et onware, het rechtvaardige en het on-
rechtvaardige aanvaardt!
. Nu is het zeker waar, dat het moeilijk
Js> te weten waar het ware schuilt. Dat
>,al niemand tegenspreken. Maar er bestaan
ch sedert het begin van den oorlog wel
redenen, de berichten van dit of dat
e ntschap, uitstrooier van leugens, te wan-
e°>iwen, terwijl er tal van redenen zijn,
r°ig vertrouwen te stellen in de commu-
llM's of in de officieele tegenspraken eener
die nog niet de minste aanlei-
,~,Dg heeft gegeven, hare woorden in twijfel
**}De Franschen beschuldigen er de
kekken.
Duit-
-chers van, wreedheden te hebben be-
lieven, zoo zegt men ons, maar de Duit-
schers betichten de Franschen van dezelf-
de daden ! Wie moet men gelooven ? „Wy
zÜn neutraal en wy mogen niet zeggen
wat wy er van denken". Dat hoort men
dag aan dag! Dat is zelfs het hoofdargu-
ment! En dit argument lijkt dengenen, die
het te berde brengen, zóó afdoende toe, dat
zy er zelfs eer op dragen.
Eerlijk gezegd —dat behoeft niet! Als
men zich, teneinde party kiezen voor waar-
i of rechtvaardigheid te vermijden, ach-
" apr een dergelijk excuus verschuilt, dan
men ten aanzien van de rechtvaardig-
heid en van de waarheid een zoo groote
011.verschilligbeid aan den dag, dat men
m*s^"»hien wijs deed, zich een weinig te
verbergen j __\ W as maar uit schaamte!
Soe. -wy zien zich hier het verschrik-
keiy^ste drama afspelen, dat de geschiede-
nis kent; wy
hebben wrakstukken zonder
tal van een vreedzaam en werkzaam volk
-onder de oogen, hetwelk een machtige
nabuur in alie vier de windrichtingen heeft
verstrooid. Wy kunnen duizenden en nog-
maals duizenden getuigen ondervragen, die
deze tooneelen van plundering en moord
gezien hebben, met hun oogen ge-
.zien, die boven iedere verbeelding gaan.
Wij hebben ons maar ta bukken om hon-
"
derden onloochenbare bewijzen byeen te
ïamelen van wandaden, zoo monsterachtig,
dat de gedachte ze nauwelijks kan bevat-
ten ; en toch zyn er brave lieden, aan het
hoekje van hun haard gezeten, de voeten
in hun toffels, die u met een candieden
glimlach op de lippen zeggen: „Wie moet
.ik nu gelooven?"
■!e kracln
le neutraliteit van België De natie laat zich niet intimideeren ofter-
een te trommelen, en ;,ich te stellen tege"
*-.&' heeft de onzijdigheid
roriseeren. De verkrachters van het recht,
over de bedrijvers van het kwaad! Di;
ten aanzien van een eontiict, waarbij
.
o. allen, omdat hij de ge de verdedigers van de brute kracht, zullen
Jeving op losse schroeven ge- haar rechtop tegenover zich vinden. En zij
toekomst op hat sptl staat, de plicht
neutralen !
„De neutralen", zoo lezen wij in de Tem
„kunnen en mogen niet gewapende) h
ahet volkenrecht en de eerbied
gezworen woord ondermijnd
nneer de Zwitsers dèn dag na
binnenrukken in België, als één
zal niet vergeven noch verklaren.
Men vergeeft geen misdaad, di6ande-
ren treft, en die het heiligste in de men-
schelijüe ziel dooden wil. De natie zal zich
ingrijpen dan tenzij een der oorlogvoerend^ " opgestaan, om spontaan een richten tegen de „slechte herders", de ver-
partijen hen bedreigt, maar zij hebben protest te doen hooren, indien spreiders van ontbindende leerstellingen,
bestaat geen enkel volk, dat niet tot plicht
i door een enkel woord zijn
' rd betuigd voor het beleedig-
vernietigers van de nationale ziel, tegen
hen, die paniek zaaien, tegen de vreesach-
heeft, zich te verklaren vóór het recht t< ou dit wellicht een geluk tigen en de Casandra's. Zij zal daartegenover
de onrechtvaardigheid. Door dien plich stellen den on vernietigbaren dijk van alle
verzaken, zou het zich zelf veroordeelei, lat niet gedaan... maar moreele geestkracht en al de kracht, <Jie
ten - Hf bet slacht et zit ons nog in de schuilt in een eeisgezinden wil.
Neutraliteit, wat de wapenen betreft, aoi odig, dat hij er eens uit komt.
is noodig, dat Europa dien hoort.
ste, noch de grootste, noch de rijkste, maar
zij bezit een schat, dien men haar niet kan
En dat begint men te begrijpen in de 1 Het is noodzakelijk, dat Duitschland
ontrooven : het is de schat van een gees-
trale landen. i een of anderen keer herinnerd wordt telijk leven. Zij bezit een grootheid, ten
de moreele waarheid die langs de
De „New- Vork Times" publiceerde onlang opzichte waarvan zij niet behoeft onder te
ï loopt van de waardeering der publieke doen bij eenig volk: dat is de moreele groot-
een redevoering van den oud-president de.
Vereenigde Staten, Roosevelt, waarin deze . mie. Het moet den indruk van ontzet-
ting en verontwaardiging kennen, dien
heid. Zij heeft een kracht, die niemand
er op wees, dat dit recht en deze plicht dei kan verkleinen : dat is de moreele kracht.
neutralen een besliste noodzakelijkheid zijn. zh'n aanval op ons heeft gemaakt.
En in dit opzicht kan zij het krachtig-
— —
„Nooit" zeideRoosevelt „nooit zal men
in een toekomstigen oorlog een meer open-
De beste manier om zijn neutraliteit
te verdedigen is deze: zich te uiten, wan-
ste, het grootste en het rijkste zijn.
Als de zwakke handen van hen, die het
lijke schending van het recht zien, als die, neer die van anderen geschonden wordt. gezag voeren, den fakkel van het ideaal la-
Nog nimmer heeft men een beginsel ten vallen, dan verwekt God onder de nederi-
welke geschiedde door Duitschland bij het verdedigd door zich in een hol de verber-
binnendringen in België en door de bevol- gen helden <m hem op te rapen. Van alle
king een behandeling te doen ondergaan, gen. .. Het zou vieeselijk treurig zijn, kanten strekken zich begeerige handen uit
welke lijnrecht in strijd is met de fundamen wanneer de geschiedenis later zou moe- om dien fakkel te verheffen en de sombe-
ten getuigen: De neutraliteit van België re uren van droefheid te verlichten. Indien
teele princiepen der verdragen van 's Gra- werd geschonden en Zwitserland heeft
venhage. Indien de mogendheden deze ver- die heilige vlam, die reeds zooveel gevaar
dragen ernstig opnemen, dan is het hun du- gezwegen. loopt, als zij afhankelijk is van de krijgs-
re plicht, om de beginselen van het inter-
nationale recht te doen eerbiedigen."
Dit stilzwijgen zou de nationale ziel
inderdaad aangerekend worden als een
schande, als een misdaad."
kans, niet zou worden verzorgd door de
neutrale naties, wie zou haar dan onder-
houden !
De gevaren, geloopen door Zwitserland,
waren van denzelfden aard als die Neder- Nauwelijks had hij dezen alarmkreet in ge- De neutrale naties zijn de Vestaal-
land loopt; zijn economische en politieke noemd blad geuit, of onmiddellijk ontving sche maagden aan het godde-
neutraliteits-verplichtingen waren even be- hij bewijzen van adhaesie. -lij k vuur in deze treurige dagen.
slist; zijn gevaren even groot en van het Uit Duitsch-Zwitserland schreef men hem: Zy hebben de taak 't te onderhouden op
begin van het conflict af voelde men de be- „Gy hebt gezegd wat ons drukt. Zwitser- de hooge bergen, ver van de woedende harts-
hoefte het zelfde wachtwoord te laten rond-
gaan : „Wil zijn niet aangevallen ! Dus géén
land schijnt
stem niet
ons vernederd, omdat het
verheven heeft tegen de
zijn
schen-
tochten.
door
En indien zij dit
welke andere oorzaak
door vrees of
ook laten
— —
voorkeur, dus géén oordeel! Stilte! Houdt ding der neutraliteit. Niet alleen, dat het ge- uitgaan, dan is er geen enkele reden voor
uw mond!" zwegen heeft, maar sommigen beproefden haar om dit te overleven. Territoriën zonder
'i Maar zooals een Zwitsersch blad verkl; nog deze schending te verontschuldigen of ziel, een samenvoegsel van grondgebied
„in het vrije Helvetia leidt men het gewe- te verklaren ...
Dit is een vernedering voor zonder moreele individualiteit, bijeengehou-
ten niet naar Pruisische methode." En het ons nationaal bewustztjn en een ontroering den door berekeningen of belangen, vormen
wachtwoord bleef een doode letter. temeer, bij al hetgeen deze oorlog al ver- niet anders dan een land, dat goed ge-
En toen het Wolff-bureau een van die oorzaakt heeft". noeg is om genomen te wor-
fantasierijke communiqués de wereld in- in Nederland zijn er, die dezen meest den. En de overwinnaar van den dag kan
Ook opslokken zonder eenig scrupule. Er zou
stuurde, die later de vreugde van den ver- onvergeeflljken aanslag, die ooit in den loop het meer
dan niemand zijn om te protesteeren.
zamelaar zullen uitmaken, namen het „Jour-
nal de Genève", de „Tribune", de „Gazette der historie gedaan werd, goed willen praten. Zij zouden zelf in hun vervalen vernietiging
(gelukkig) maar weinig, die ver-
de Lausanne" het met graagte op en gaven Er zijn er deze plunderingen en moor- hebben toegestemd.
dedigen willen
het de meest voordeelige plaats? Neen, den, begaan door hen, die den ondergang Nederland zal een Vestaal-
zeker niet! Noch te Luzern, noch te Genève, veroorzaken van een volk, waarvan zij de schemaagd zijn bij het heili-
noch te Lausanne, noch te Bern, noch te ' eeuwige onaantastbaarheid hebben gegaran- ge vuur.
Bazel volgt men de theorie van de „fono-
graaf-registrator-pers". Men laat dat over deerd. Btj dit artikel past 'een klein maar pak-
Er zijn er, die dit verdedigen of verkla- kend naschrift.
aan die arme bladen, die in België onder
ren ! Men zal niet kunnen eischen, dat een
Duitsche controle staan en die, volgens het Pontius Pilatus heldenmoed zou moeten heb- Ziehier:
gezegde van Charles Bernard, „na gezegd Heden morgen stond terecht voor den
ben, maar, wanneer men de rol speelt van
te hebben : Reuter is wit en Wolff is zwart, „zijn handen ia onschuld wassehen" bij de Raad van Justitie, alhier, de Heer G. van
vergeten te zeggen: dit is wit en dat ; schandelijke misdaden waarvan de bewijzen Loon, redacteur van dit blad, omdat hij in
is zwart en het aan den lezer overlaten er in overvloed aanwezig zijn, dan moet men het nummer van 5 November j.I. zich had
uit wijs te worden!" zich toch min of meer beschaamd gevoelen uitgelaten over het gebeurde te Leuven, op
De Zwitsers zijn* niet afgunstig op de door dit stilzwijgen, of het zijn dezePontii eene wijze, .die de haat of minachting kon
werkwijze van de „Gazet" of van het Pilatii van den modernen tijd, die onder opwekken van de Belgen tegen de Duit-
„Handelsblad van Antwerpen". Zij maken
voorwendsel van neutraliteit de Nederland- schers"...!!! !
op groote schaal gebruik van het recht, te sche ziel zouden willen vormen naar het Alsof dat nog noodig was, alsof die nog
roepen : „een kat, een kat, en Rollet een patroon Leuven.
schelm !" Als er één neutraal land is, waar van konden worden opgewekt of vermeerderd,
het geweten zich naar welgevallen kan GQ zult dat niet kunnen, mijne heeren. Dit op 5 November!
uiten en waar het zonder vrees vrijen loop gaat boven uw kracht. De geheele volksziel Enfin, het 0.M., blikbaar van meening
 ken via Soerabaia en kustplaatsen.

——
dat het hier al warm genoeg is, en der- De aanklacht: de steun der Dat gaat een .vriendelijk gangetje in de n- N. I. ss. van Swoll, gez. Hut, naar Bar,t
halve wellicht niet veel voelende voor het zwakstaanden. Oost! n^p,
Eng. ss. Lord Sefton, gez. Clibborn,
onderhouden van een vuur, heilig of niet, De Haagsche Kroniekschryver van terdag werd ons dat zeker"
geseind
eisch te 8 dagen gevangenis-straf!
A propos, heeft degeen die dergeiyke
Nieuwe Gron Ct. meldt, dat de heer !
maer van Twist, in overleg met zyns
Janssen, die zich m net begin van 191± me'
f 11.000 had urt de voeten gemaakt (d * Lloyd, ***
Het ss. Wilis, mailboot van de Rotterd,," i '
vertrok 1 dezer van Perim, gaande van bT
kundige vrienden en na ingewonnen man was pandhuis-administrateur!)te Soe tavia naar Rotterdam.
vervolgingen gelast zich «vel eens afgevraagd
welke gevoelens tegen Nederland
worden opgewekt in een zeer groot deel van
disch advies, het plan heeft tegen den
pensionneerden luitenant-generaal Sn:
rabaja was gearresteerd. Hii was nog lL
het bezit van f 80. sche Lloyd, —
Het ss. Goentoer, mailboot van de Rottardarr"
vertrok 31 Dec. j.I. van Suez, gaand
het buitenland, door soortgelijke vervol- een klacht wegens beleediging in te di. Dat zyn er dïfs zóó voor de vuist genoemd, van Rotterdam via Colombo en Padanf naar n
tavia. *
T>
*~
gingen ? die samen ruim een halve ton zoek maaK-
Pokken. ten.
Het zijn géén gevoelens van toegenegen-
heid of hoogachting! Dat kunnen wy, voor- Sedert oudejaarsdag werd geen nieuw De moord op controleur Meerbeek- TELEGRAMMEN.
loopig, wel reeds melden. geval van pokken gerapporteerd. Eén patiënt ntrent den moord op controleur Ager Het auteursrecht van den inhoud van de onder.
herstelde, zoodat nog onder behandeling beek te Djailolo, schreef men aan de js. volgende telegrammen wordt verzekerd voljreni
biyven 3 ïyders, van wie 1 Europeaan. le wet van 28 Juni 1881 (Indisch Staatsblad No. 199.)
Miaden Java d.d. 5 Dec. j.I. dat degenioe-
NEDERLANDSCH-INDIË. Geen anonieme poste restantjes meer. ti der op Ternate woonachtige
Jero-
op
Particuliere telegrammendlenst vftn het
Nieuws van den Dag v.
Batavia, 2 Januari 1915. Volgens mededeeling van het Internatio- en, méér nog dan door den moord N. I.
controleur Agerbeek en luitenant Ouwernng, 's Gravenhage, 1 Jan. 1915.
Inhoud. naal Bureel te Bern is de verzending naar in beroering zyn gebracht door de wellr\'
Frankryk van stukken, welke onder initialen, Winterstorm.
Van het Tweede Blad: Op Reis in Oorlogs- acn'uge, weinig krachtige houding van aen Een verschrikkelijke Zuid wester-stftrm ver-
tijd (III); üit de Hollandsche Mail; Uit de Indi- cijfers, nummers of eenig ander anoniem te
ken Poste Restante zyn geadresse* Resident. oorzaakte over een groot deel van dos land
sche Bladen; Advertentiën.
nader bericht niet toegelaten. leder wist dat hy niet was berekend voor hevige verwoestingen.
Van het Derde Blad: Uit de Hollandsche Mail; zijn taak, het laatste treurige incident De-
Feuilleton; Advertentiën. Enkele personen kwamen om.
Van het Vierde Blad: Dit de Hollandsche Eindeloos telegram. wees dit nogmaals. Het draad-verkeer met Engeland is ge-
Mail; Advertentiën. Vanmorgen een memorandum van den Aan den zendeling Fortgens, die op in- deeltelijk, dat met Duitschland gehéél ver-
Van het Vijfde Blad: Een Gentleman; Een telegraafdienst met het verzoek om het formaties uittoog, werd unaniem ooox ac
broken.
verloving; Advertentiën. laatste woord: „stop" in telegram no. zoo- bevolking meegedeeld, dat de printah voor Geen receptie.
Verlate mail. veel te schrappen !... den moord was gekomen van den sultan De Koningin hield niet de gebruikelijke
Biykens telegrafische mededeeling van de Oef, dat werd een dilemma. van Ternate. . Ueuwj aars-receptie.
„Stop" wegschrappen, dus : dóór vertaler Zonder die zware beschuldiging over,,!
Nederlandsche post-administratie is de mail, ook na het laatste woord. nemen is er toch veel in deze zaak, dat Opzienbarende vrijspraak.
van hier verzonden op 19 November a.p. Wat moesten we doen ? streng en nauwgezet onderzoek eischt. De Duitsche directeur van de gasfabriek
per s.s. Tambora, die volgens mailtabel te Er bij fantaseeren in het Engésch en'dan Feit is dat de „hoofdaanleggers tliewor- t« Oude Tonge, beschuldigd van spionnage»
Rotterdam op 19 December d. a. v. moest maar weer yverig verder vertalm? uen gezocht nota bene door trawanten van 1$ vrijgesproken.
arriveeren, aldaar eerst op den 23en Decem- Of tussehen de regels gaan lezen, en den sultan, steeds op het kritieke moment
ber aangebracht. weten te verdwynen !...
Doodsbericht
dan zien dat men „ambshalve' wel eens De oud-secretaris generaal van het Depar-
Generale volmacht. verplicht is memoranda te yer:»ad«eii die Bekend is ook dat wülen controleur tement van
Agerbeek tevergeefs herhaaldeiyk om mili- Oorlog, de Heer Kramer is
De firma Gyselman en Steup, alhier, deelt overbodig zyn ? oMerleden.
taire dekking had gevraagd, welke ds Resi-
ons mede, dat zfl den Heer CA. deMeijier Het laatste hebben we maar Gesneuveld
met ingang van 1 Januari generale procu- dent steeds weigerde.
De Heer Fryiing, adviseur voor de be- De Nederlandsche musicus Kriens, die als
ratie verleende. Neckelsonn, de illusior t. vrijwilliger by
stuurszaken op de buitenbezittingen,-jrordt het Fransche leger had dienst
Opgave der Kerkdiensten. Nog even vestigen wij de aa: :ht ep _a thans spoedig op Ternate verwacht, en nu genomen, is in Noord Frankrijk gesneuveld.
Zondag 3 Januari \qis : Bethelkerk te voorstelling, die de beroemdt .mgician hoopt men slechts dat deze een einde aan
in a Stads- Indische Zaken.
Meester Cornelis, Hollandsche ai<*«,r„ v.m. Neckelsonn morgenavond gee» ly moet bet ruk van den Resident zal maken., Bij de behandeling van de Indische Be-
9 uur, Ds. H. Volten ; schnuwo^rg hier ter stede
uur, Ini. werkelijk u*^ buitengewoons p* -eren. Waarschuwing. grooting in de Eerste Kamer antwoordde de
Maleische dienst, n.m. 5 1/*
leeraar Latumahina. Afgifte tegbn „delivery-r Het publiek aan de Kali besar en omJe" Miaister van Koloniën op de opmerkingen
Onrust op Ceram. Blijkens advertentie in dit a ier kun- vende straten wordt gewaarschuwd voor fl^n der Heeren van Kol, Colijn, Kraus, Oremer
nen de ex ss. Lord Sefton geit voor Ba- individu, dat bQ verschillende kantoren al- en de Gyselaar.overwoog de exploitatie
De Resident van Amboina seinde 29 De- rden af- daar om kleine karweitjes van schilder- w De Minister van
cember jl.: tavia bestemde goedere^ alle het dok te Soerabaja door een particuliere
gegeven tegen een door den F " v. Aal-
timmerwerk vraagt en alsdan een kiem maatschappy, en zeide dat de
f planken te mislukking
Gez. Piroe meldt verrichte vaccinaties in deren te Colombo geteekende voorschot verzoekt
der havenplannen voor Makassar aan het
November vrees opgewekt hebben by sedert order." -koopen en daarna niete meer van zich U^t Departement van B. O. W. te wijten
gedeelteiyk gevluchte bevolking negorijen Een beëedigde verklaring p Re- hooren. In het voorjaar van 1915 zal een wetsont-
*as.
Wakollo, Patahoe en Sisioeloe op Noord Deze persoon is een Chinees van midder
sident van Batavia behoeft s' irden stoppelbaard, in grys linn ö werp worden ingediend waarbij
voor-
Westkust Ceram, onderara. West-Ceram, dat
Gouvt. wilde kerstenen.
afgelegd voor enkele artikelen
advertentie gespecificeerd.
o de baren leeftijd,
jas met ronde ve zil verde
draagt gewooniyk een ledig verUlik mede,
knoopen; ht' *
gesteld om een nieuwe afdeelingwordt
van gouvernements-bedryven. te stichten
Uit gehouden onderzoek is werkelijk ge-
zonder eenig verder gereedschap.
bleken regent Wakollo dit zijn lieden heeft
wys gemaakt, bewerende hy zelf Christen
Een ongeluk, dat al buit
goed afliep. Volgens mededeeling van het Politie- Q^eL~'? derZ?e.
sies heeft1 geleid
k inzake de Djambi-conces-
J
tot de meening dat een
te zullen worden. die gisterenmorgen in gte bureau op Manga Besar is het een welbe- petroleum-industrie in Dia,;.i,;
ZU
Koningsplein Zuid passeerde) lan kende schavuit, die reeds meermalen zich lijk voordeel zal opleveren,
Ondanks krachtige bestuursactie door Gez. maar de Mi
Pirnp persoonlijk dat van pressing tot ker- lieden warer . eu- aan dergeiyke practijken schuldig maakte. ter beschouwt de verwachtingen onü
:evolking Politie-nieuws. kolossale rykdommec. daaruit t (1 (
in s r£rte. bedo B<sg als l
werd een gestolen fiets achterna, bPoedi .eten wo
I opzocnirjn va tro^i %.
„zwyntje" was daar voor f 30 doe afgesloten, natuuriyk onder voorbehoud van
werd 20 December 's avonds in bivak 2
maai beschoten en volgenden dag 's mor-
gens opnieuw door ongeveer 10 man, waar-
bij Ini. Sergeant Kartowikromo, Stb. No.
die op Nieuwjaarsmorgen
—
hebben gehad om de zorgen
langs Konings-
van Europeaan van
zich te schudden zy dan, herzeggen wy, raad veroordeelde den Inlander Enting,
gens diefstal, tot
de

1
hand
jaar en
gedaan.

6 maanden
—
De Land-
we-
dwang-
plein Zuid wandelden, aanschouwden daar j arbeid buiten den ketting. —De Inlander pest-bestryding met dictatoriale macht'te
goedkeuring.
De Minister weigert om dan leider der

66432, niet levensgevaarlijk gewond aan lin- een tooneeltje, dat te denken gaf. b«kleeden.
kerheup en rechterdy en Ini. fuselier Kar- Sariman wilde een warong, waar hy ver- Omtrent de opium-politiek der Regeering,
In de slokan, aan den steigeren'!zuidelijk"-.' kant tering had gemaakt, zonder betalen verlaten. meen.de de Minister dat
todikromo, Stb. No. 61451, buikschot opliep i <zljn
men zich thans op
waaraan hy op transport naar Piroe over- van den weg, stond daar, De eigenaar ging met een dergeiyke opvat- deO rechten weg bevond.
radiator met de wielen hoog omhoog, een ting van zaken doen niet aceoord, greep een Pc financieele toestand van Indië werd in
leed. Fiat auto. De radiator, de voor-ruit, de vooras stuk hout en sloeg zyn schadeiyken klant hooge mate onzeker genoemd, terwyi d*>
Van Piroe is dadeiyk een brigade en van
Rohiatala eveneens een brigade ter patrouil- en de beide voorste wielen, waren zwaar een groot gat in het hoofd. Toen vond hy staJt van zaken op Java in economisch op'
leering naar Noordkust gezonden, waarom- beschadigd. Er had biykbaar een ongeluk zich quitte ! zieït ongunstig werd geacht.
trent tot 26 December geen nader bericht plaats gehad. Sporen wezen uit, dat de auto pc Begrooting werd aangenomen.
van Koningsplein West was gekomen, uit Uit het Politie-rapport.
ontvangen. In Gang Passar Baroe werd een inlander Schip vergaan.
de bocht en over den wegberm was gevlo-
Interim-dividend. gen. Wat was het lot geweest der passa- zoodanig door een landgenoot door messte- Di Zweedsche stoomer Irma is nabfl
giers, wie hadden zich in de auto bevonden, ken verwond, dat opneming in het stads- Ymü'den vergaan. Van de bemanning, welke
De suikerfabriek Kr ian zal, naar de d "it 16 koppen, verdronken er 14.
Loc. meldt, een interim-dividend van f 50 hoe had het ongeluk zich precies toegedra- verband noodzakeiyk was. De dader werd best«a
uitkeeren. gen ; dat waren de vrageD die wy moesten achter slot gezet. Een bewoner van Mr.
zien beantwoord te krygen. Cornelis deed
—
aangifte dat hem op het Ee ji
Mobilisatie-kosten.
buitengewoon crediet van 30.0Q0000
Voor de Noodlijdenden in Nederland. Op informatie uitgaande, vernamen wij terrein van het station Kemajoran een por- gulde* is aangevraagd.
Het Centraal Comité tot leniging van den het volgende: temonnaie was ontrold, inhoudende papier- j)e kosten der mobilisatie bedragen thans
—

-
Nood in Nederland maakt hierby bekend en zilvergeld. Van een inlandsche vrouw i n to|»al 130.000.000 gulden, welk bedrag
dat sedert de vorige opgave alsnog ont- In den nog uiterst prillen morgen van in Gang Tjemara werden gisterenmorgen
vangen werden de volgende bydragen, n.l. den Nieuwjaarsdag, het moet omstreeks een paar briljanten oorknoppeu, een borst- voldoe° de *s *0^ April *-s-
Interim-dividend.
twee uur geweest zyn, snorde de thans speld en een zilveren ring met diamantjes
„ 70.30 6e .
f. 1.600.— lste storting Comité Lawang
„ Madioen,
zy'nde vrijwillige bydragen
omgeduikeld aan den weg staande auto, ontvreemd. De dader werd beioids door de
met snelle vaart door de bocht van het politie gearresteerd en het gestolene achter-
Koningsplein naby Gang Scott. In het voer- haald.— By een Chinees te Passar Pisang
De rjarakan-Petroleum
tenm-d'vidend uit van 4°/
Doodsbericht.
My. keert een in'

van Inlandsche Ambtena-

ren en bevolking in de tuig zaten 4 heeren en 2 dames; het be-. (Senen) werden Donderdag nog 25 looden Overigen is de Heer H. J. W. van Lawicfc»
hoorde toe aan de Koloniale Petroleum pypen achterhaald, welke ontvreemd waren
Afdeeling Patjitan. oud-hoofdinsPecteur voor de suiker- en rljst-
„ 1.500.— 3e storting comité Solo
„ 153.50 2e „ „ Bodjonegoro
Maatschappy en werd bestuurd door den len nadeele van de Gemeentewerken. Een cultuur etc*
Heer C. van het Koningsplein. bewoonster van Parapattan deed aangifte
— Nieuwe belasting-heffing.
„ 2.000.— 5e „ „ Bandoeng Door een of andere oorzaak smakte de van diefstal van een paar briljanten oor-
Ingediend is
„ 278.65 3e maandeiyksche storting car tegen den berm aan, sprong op en kwam knoppen ter waarde van f 300 en een gou- wetsontwerp tot h^
van H. H. administrateurs in vertikale positie, staande op de radiator, den ring. By een door de politie ingesteld ten uitvö^ teggen van artikel 100 der Wet
en geömployeerden der S.f. terecht in de parrit, by welke salto mortale, onderzoek werden deze voorwerpen terug- van I9ii> betreffende de inkomst '
Kemanglen, Adiwerna, Pang- de inzittenden met een snelheid alsof zij gevonden onder het hoofdkussen van de ting, ten61106 belasting te heffer
ka en Bandjaratma te Tegal uit een mortier werden weg geschoten, voor waschmeid. Indie geiCaakte winsten, op een b;
„ 1.239.85 4e storting Comité te Blitar
„
de auto in het natte gras terecht kwamen
Scheepsberichten. Vs der normale heffing.
„ 500.— 4e „ te Pekalongan en daarbij niet of slechts heel licht gekwetst Voor assurantie maatschappijen
, 1.348.40 3e „ „
Riouw en On-
derhoorigheden
werden. Aangekomen:
N. I. ss. Singkep, gez. de Vries, van Pontianak,
speciale regeling worden getroffen.
De jaafW^be opbrengst hieru
Het was een geluk, dat de car opkiepte, agt. K. P. M.
99.50 8e „ „Padang anders zou het ongeluk zeker slachtoffers —Ned. ss. Karimoen, gez. Westerman, van Ma- geschat of f 1-800.000.
, 203.50 4e „ „Solo, bedrage
afd. Klaten
hebben gekost. Nu zal het in de herinne- casser, agt. Scheepsagentuur.
—N. I. ss. van Spilbergen, gez. v. d. Berg, van
Rotterdam's achteruitgaar
ring der zes tuffende menschen alleen Padang, agt. K. P. M. Het aaöti?' l schepen dat de ha
„ 1.000.— 3e „
„ 1.000.— le „
„Palembang blflven voortleven als een onaangenaam —N. I. ss. Duymaer van Twist, gez. Donck, van Rotterdam binnenviel gedurende
„ Bandjermasin avontuur in een Oudejaarsnacht. Het had Swatow en Singapore, agt. K. P. M. vergeleken bï 1913, achteruitgeg:
„ 5.127.37 4e „
„ 5.— 5e „
„ Samarang
„ Solo, bydrage heel anders kunnen afloopen! —Eng. ss. Ban Poh Gwan, gez. Smith, van Sin-
gapore, agt. Maatschappij Kian Gwan.
N. I. ss. Japara, gez. Botman, van Singapore,
2689 vaarteen, metende 5.606.761
tons. '
afd. Sragen. Meer dan een halve ton. agt. K. P. M. Doux pays.
Makende met de reeds vroeger bekend ge- In de boeken van den ex administrateur
stelde bfldragen een totaal van f 394.051.08 der afdeelingsbank te Loemadjang zyn, ser, agt. K. P. M. —
N. I. ss. Tasman, gez. Steenborg, van Macas- Tegen d«Q Rotterdamschen advo<
waarvan bereids f 350.000.— naar Nederland naar uit Soerabaja aan het Bat. Handbld. agt. K. —
N. I. ss. Swaerdecroon, gez. Ris, van Macasser,
P. M.
C. P. van #°ssem,werd een j aai
genisstraf geéischt!.
gev»n'
overgemaakt zyn.

Landskas te Tjiamis.
werd geseind, door het bestuur onregel-
matigheden ontdekt, wyzende op een tekort K. P. M.
—
N. I. ss. Reael, gez. Lotsy, van Oosthaven, agt.
Vertrokken
n ■?? ?
Duitsch
eer V^n Rosséul schreel e
pamflet, waarin hll zijn
Naar wy in een Donderdag j.I. versche- van ongeveer f 20.000.
Ned, ss. Sarpedon, gez. van Dellfc, naar Soerabaia waardiging uitte over de verwoest
nen buitengewoon nummer van de Java- Tegen den ex-vendumeester van Kediri, via kustplaatsen. Leuven. Hij «ad daarbij niet de b-
sehe Courant lezen, is met ingang van den C. L. Brautigam, is rechtsingang Ned. ss. Karimoen, gez. Westermann, naar Pa- om den Duitschen keizer te beleed
len Januari 1915 de Landskas te Tjiamis wegens verduistering van plusverleend, dang en Amsterdam. Mr. v. Ro5 seiri werd uit zijn voorlopige
opgeheven. minus
f 20.000, ten nadeele van het gouvernement. ——
N. I. m. s. Loudon, gez. Schuitema, naar Deli.
N. I. ss. van Noort, gez. Resner, naar Moluk- hechtenis ontslagen.
 Buitenzorg, 2 Jan. 1915.
Een afscheid.
|f» Hedenochtend werd te Buitenzorg in de
, tweede Inlandsche school aan den hoofd-
onderwijzer M. Soekaria Sasmita, die den
_. dienst verliet, hulde gebracht.
Hem werd aangeboden een gouden hor-
loge, met oorkonde waarop vermeld ston-
den de namen der gevers, en een schilderij
van het personeel.
Voornamelijk namens de Kartini-school,
het Ned. Verbond en de theosofische veree-
niging werden toespraken gehouden in het
Nederlandsch, het Maleisch en het Soen-
daneesch.
De jubilaris was aangedaan en zeide met
weemoed afscheid te nemen van de kinde-
ren en het werk dat hem lief was.
Soerabaja, 2 Jan. 1915.
Journalistiek.
Tot hoofdredacteur van het Padangsch
Handelsblad is benoemd de Heer van Lier,
laatstelijk redacteur by het Soer. Handbld.
De Spaansche Vlieg.
de Vries voerde gisteren-
Het gezelschap
avond te Soerabaja met enorm succes voor
-een volle zaal op: De Spaansche vlieg.
De groote oorlog.
Soeeabaja, 1 Januari 1915. (*)
Het Soer. Randbld. ontving van zijn
■specialen coirespondent te 's-Gravenhage de
volgende telegrammen :
Opkomen voor den handel
geest als de Vereenigde Staten
In gelijken
heeft ook Nederland een nota gezonden aan
de Britsche Regeering, waarin wordt aan-
gedrongen op betere behandeling der Neder-
landsche koopvaarders.
,(*,) Heden morgen reeds als bulletin verspreid.
Soebabaja, 2 Jan. 1915.
Slachting van Duitschers.
De Duitschers poogden bij Gevenchy in
de nabyheid van Béthune door deEngelsche
linies te breken, teneinde Calais te bereiken.
Zy werden teruggeslagen na vele uren
van bloedigen strijd van man tegen man
in de loopgraven.
Het was een algemeene slachting.
Men maakte gebruik van handgranaten,
messen en bajonetten.
De Indische troepen weerden zich krachtig.
Op sommige plaatsen lagen de ïyken me-
ters hoog opgestapeld.
Onuitputtelijk Rusland
De Russen worden voortdurend versterkt.
Zy hebben de belangrijke passen in de
Karpathen heroverd.
REUTERS AGENTSCHAP.
VAN
Parijs, 30 Dec. 1914. (*)
De strijd in West Europa.
Volgens het Fransche communiqué won-
nen de geallieerden in den omtrek van
Nieuwpoort een weinig terrein, n.l. tegen-
ever de polders ten Noorden van Lombaert-
ztjde.
De Duitschers beschoten het dorp St. Ge-
■erge, hetwelk door de geallieerden in staat
van verdediging was gebracht.
De laatsten veroverden verder een steun-
punt der Duitschers ten Noord Oosten van
Zonnebeeke, tussehen Roussellaere en Pa-
schendaele.
Londen, 30 Dec. 1914. (*)
De burger-oorlog.
Uit Pretoria wordt bericht dat de rebellen
onder Maritz en Kemp, sterk 800 man, den
-20sten December naby Kakamas een afdee-
ling Unie-troepen ,_an 480 man aanvieler1.
De rebellen tra tten telkens door snelle
bewegingen de U j-troepente overvleugelen.
Deze pogingen mislukten echter, waarna
"de rebellen ten slotte aftrokken.
Petbogkad, 30 Dec. 1914. (*)
De strijd in Polen en Galicië
Volgens een Russisch communiqué is er
-eene pauze ingetreden in den stryd op den
linkeroever van de Weichsel, behalve naby
Bolimov en Inowlodz, waar de hardnekkige
.gevechten voortduren. De Duitsche verlie-
zen aldaar zijn enorm groot.
In West Galicië rukken de Russen zege
vierend op. zy vechten door met succes,
"om zich weder in het bezit te stellen van
"de bergpassen der Karpathen.
Pabus, 31 Dec. 1914. (*)
In den Boven-Elzas.
De Fransche troepen drongen door in
©teinbach en veroverden het halve dorp,
huis voor huis.
Bommen werpen op groote schaal.
Zeven Duitsche aeroplanes verschenen
boven Duinkerken en wierpen gedurende
een half uur bommen op die plaats. In alle
richtingen werden gebouwen vernield, 15
personen werden gedood, 32 werden gewond.
De troepen vuurden op de vliegeniers;
dezen wisten echter te ontkomen.
Londen 31 Dec. 1914. (*)
Duikbooten in de Adriatische Zee.
De Daily Mail ontving bericht uit Vene-
tië, dat gedurende een onlangs gehouden
raid naar Pola een Fransche duikboot er
in slaagde de Oostenrijksche dreadnought
Viribus Unitis te torpedeeren.
Niettegenstaande het schip een gat in
den romp kreeg, was het toch in staat
naar de haven terug te keeren, waar het
in het dok werd opgenomen.
De storm op de Noord-zee.
Het lichtschip op de Goodwin-zandbank
(monden van de Theems) is in den storm
van j.I. Maandag van Tijn ankers geslagen
en verdwenen.
De Zweedsche stoomer Irma is op de
Hollandsche kust vergaan. Van de op-
varenden zijn 14 personen verdronken.
(Later.) Het vermiste lichtschip is terecht.
Het werd gezien nabij Noord Toreland en
wordt naar Margate gesleept. De bemanning
is in veiligheid.
De ramp van de „Bulwark".
Bij het nader onderzoek naar de ramp,
het slagschip Bulwark oveitkomen, blijkt
uit de getuigen-verklaringen, afgelegd van
de zyde der Admiraliteit, dat op het oogen-
blik van de ontploffing geen ammunitie werd
overgenomen.
Er is geen verklaring welke zou kunnen
wyzen op verraad, noch ook op de aanwezig-
heid van ondeugdeiyk of onverpakt cordiet.
De werkelijke oorzaak van de ramp is
onbekend gebleven, maar deze is het gevolg
geweest van het een of ander dat aan boord
zelf heeft plaats gehad.
De Admiraliteit ging volkomen aceoord
met de eerste uitspraak, dat de ramp het
gevolg was van een ongeluk. In dien zin
werd ook nu weder uitspraak gedaan.
Londen, 1 Jan. 1915.
Alweer een Engelsch verlies.
Het Persbureau deelt mede dat het slag-
schip Formidable (een zusterschip van de
Bulwark, eveneens dateerende van 1899) in
het Engelsche Kanaal is gezonken.
{Later). Tot dusver verkeert men nog in
het onzekere of de Formidable is gezonken
door op een mijn te stooten, dan wel of
het schip door een onderzeeboot is in den
grond geboord.
Een Britsche lichte kruiser redde 71 over-
levenden. De mogelijkheid is niet uitge-
sloten dat door andere schepen eveneens
nog drenkelingen zyn gered.
Partjs, 1 Jan. 1915. (*)
Aan het Westfront.
In een communiqué wordt het volgende
meegedeeld:
Aan het front van de zee tot de Aisne
heerschte rust.
Voornameiyk hadden artillerie-duels plaats
op sommige punten.
De vyand blies in de streek rondom Reims
twee Fi-ansche loopgraven op, ging vervol-
gens tot den aanval daarop over, maar werd
terug geworpen.
Wij namen noordelijk van Mesnill-Hurlus
enkele gedeelten der tweede verdedigings-
linie van den vyand, evenals enkele der
loopgraven noordeiyk van Beauséjour.
Amsterdam, 1 Jan. 1915. (*)
Gered !
Een Nederlandschetrawler redde den vlieg-
kapitein Hewlett, die na de raid naar
Cuxhaven werd vermist.
De trawler kwam te Vmuiden aan, doch
was tot heden vanwege het slechte weer
niet in staat de haven binnen te varen.
Valona, 1 Jan. 1915. (*)
Valona door Italië bezet.
De bezetting van Valona door Italië werd
nader bekrachtigd door het hyschen van de
Italiaansche naast de Albaneesche vlaggen
op de regeerings-gebouwen.
Melbouene, 1 Januari 1915. (*)
Australisch succes.
Een enthusiaste betooging had plaats te
Meïbourne, naar aanleiding van het bezet-
ten van Bougainville (een Duitsch eiland
van de Salomo-groep) door Australische
troepen.
De Engelsche vlag werd daar geheschen.
Londen, 1 Jan. 1915. (*)
Onderscheiding.
Prins Louis Alexander van Battenberg
ontving het Victoria-Kruis.
Nervus rerum.
De Engelsche rijksmiddelen bedroegen
gedurende de laatste 3 maanden van 1914
43.323.369 pondsterling, hetgeen een ver-
meerdering beduidt van 954.403 pondsterling.
Engelsche adel
By de jaariyksche uitreiking van titels
wera niemand tot het pairschap verheven.
De graven van Derby en Chesterfield wer-
den geslagen tot Ridder van den Kouse-
band, baron Lovat kreeg de Sehotsehe rid-
derorde van de Distel, de graaf van Aber-
deen werd verheven tot markies en de burg-
graaf St. Aldwyn tot Graaf.
(*) Heden reeds als bulletin verspreid.
morgen
Parijs, 1 Jan. 1915.
De strijd op de Fransche Oostgrens.
Ecu communiqué meldt:
De Duitschers deden ten Noorden van
Flirey, ten Noorden van Toul, 6 felle nach-
telyke aanvallen, waardoor zy trachtten de
door hen verloren loopgraven te hernemen.
De Franschen sloegen op schitterende wy'-
ze alle aanvallen af.
De Fransche aviateurs bombardeerden
's nachts de spoorwegstations van Metz en
Arneville, aan de grens, by Pont a Mousson.
Londen, 1 Jan. 1915.
Het Britsche leger.
Een Engelsche leger-order van gisteren
avond maakt bekend het er Seren van nieu-
we legers, elk bestaande m het algemeen
uit 3 legercorpsen.
De Generaals Haig, Smith Dorrien, Arch.
Hunter, lan Hamilton, Rundie en Bruce
Hamilton zullen respectieveiyk het le, 2e,
3e, 4e, se, en 6e leger commandeeren.
Het verlies van de „Formidable"
De Admiraliteit maakt een lyst openbaar
van 80 overbiyvenden van de bemanning
van de Formidable. Op die lijst komen voor
de namen van 8 luitenants, een overste-
machinist, 2 officieren van Administratie
en 6 adelborsten.
Beloofd wordt dat nog een lijst zal wor-
den gepubliceerd.
Een trawler uit Brischham (?) redde 70
opvarenden van de Formidable, behalve de-
genen die hierboven werden genoemd.
(De Formidable had eene equipage van
780 man).
SPECIALE REUTER-DIENST
Pabus, 31 Dec. 1914. (*)
Verhalen van het front.
Een ooggetuige geeft een verhaal, van
dag tot dag, van de gevechten welke van
16 tot 24 December werden geleverd.
Het offensief der geallieerden werd met
toenemende felheid voortgezet. De kracht
der Duitsche tegenaanvallen bewees, dat
waar de vijand zich bepaalde tot een ver-
dedigende houding, deze hem was opge-
drongen.
Als gevolgen van de gevechten mag wor-
den gemeld, dat de geallieerden zich mees-
ter maakten van tal van steunpunten van
den vyand.
Het slechte weder maakte de operaties
buitengewoon moeiiyk. De koude, half
vloeibare modder waarin de manschappen
moeten standhouden, komt dikwyis in de
grendels der geweren, zoodat de soldaten
niet kunnen vuren, en met de kolf, of zelfs
met hunne vuisten den tegenstander te lijf
gaan.
De soldaten zien er uit als groote mod-
derklompen, maar toch blijven zij hun on-
verstoorbaar goed humeur behouden, waar-
door zy in staat zyn al de ontberingen te
dragen.
Boven alles wordt op prys gesteld een
bad en schoon linnengoed, wanneer zy uit
de loopgraven komen.
Voor Nieuwpoort hebben deze aan de
eene zyde de zee, aan de andere het onder
water gezette gebied ; daar tussehen liggen
slechts de duinen.
Ten Zuiden van Yperen is het vechten
zeer moeieiyk ; daar moet in het water wor-
den gestreden. Toch wordt overal terrein
gewennen en er is geen sprake van aarze-
len.
..
|
Van de Oise tot Argonne trad in het bi-
zonder de Fransche artillerie op den voor-
grond, die de vyandeiyke kanonnen demon-
teerde. Vooral in den omtrek van Reims
was het geschutvuur zeer hevig. De vijand
vuurde daar twee maal zooveel granaten
af als in de vorige week, zonder evenwel
het groote overwicht te verminderen, het-
welk de Fransche artillerie had verkregen.
Het effect van de Fransche aanvallen tus-
sehen Reims en Argonne is geweest, dat
alle steunpunten die de Franschen zich
voorstelden te nemen, thans in hunne han-
den zijn.
De omstandigheden, waaronder de opera-
ties in Argonne moeten worden uitgevoerd,
zyn nog zwaarder.
De moeieiykheid van te moeten stryden
in zulk een modderig, boschachtig terrein
maakt dat het voortdurend terrein-winnen
aldaar nog meer te loven valt.
Er wordt van beide zyden veel met my-
nen gewerkt. Vier malen deden de Fran-
schen Duitsche nüjnen ontploffen.
Het moreele overwicht der Franschen is
onbetwistbaar.
In weerwil van de ongunstige weers-om-
standigheden doen de stuurballons en
vliegmachines uitstekend werk, door het
werpen van bommen en pyien.
Ook werken deze samen met de Engel-
sche vloot op de Belgische kusten, waar zy
den afstand opgeven aan de artillerie en
waakzaam uitzien naar onderzee-booten.
(*) Heden morgen reeds als bulletin verspreid.
OFFICIEELE TELEGRAMMEN.
(Door welwillende tusschenkomst van den
Engelschen Consul-Generaal.)
Londen, 1 Januari 1915. (*)
De strijd in Polen en Galicië.
Het volgende officieele Russische commu-
niqué werd j.I. Woensdag uitgegeven :
In de districten Bolimov en Molodz en
verder naar de streek ten Zuiden van Mo-
logoszetsch en aan den linkeroever van de
Weichsel wordt verwoed gestreden.
Te Bolimov zonden de Duitschers achter-
eenvolgens meerdere regimenten voorwaarts; gestuit.
al hunne aanvallen werden echter, met
groote verliezen, afgeslagen door de Russi- ten
sche tegenaanvallen met de bajonet. Voor-
al te Bolimov en bij Gumine waren deze gen namen en 15 machine-kanonnen buit
fataal voor de Duitschers.
Naby Mologoszetsch slaagden de Duit-
schers er in, na een lang bombardement,
om enkele Russische loopgraven te verove-
ren, deze werden echter in hun geheel her- richt een zware nederlaag door de Turken
overd door een tegenaanval, waarby de geleden naby Sarikamysh, waar zy vele
Russische artillerie op gelukkige wyze de dooden hadden en 1500 gevangenen ver-
infanterie ondersteunde.
Uit Galicië worden de volgende successen
gemeld:
Te Zaklyczin veroverden de Russen en-
kele versterkte posities der Oostenrykers,
waarbij zy 44 officieren en 1500 man ge-
vangen namen en 8 snelvuur-kanonnen
buit maakten.
Te Dukla, nabij den pas van dien naam,
werden een aantal stellingen van de Oosten-
rykers, welke door dezen krachtig werden
verdedigd, door een bizonder hardnekkigen
aanval der Russen genomen.
Dezen grepen den vyand ook met succes
aan by Gorjanko.
Een tegenaanval der Oostenrykers in de
Karpathen en nieuwe uitvallen van het
garnizoen van Prszemysl zijn alle afge-
slagen.
(*) Heden morgen reeds als bulletin verspreid.
Londen, 31 Dec. 1914.
De strijd in Frankrijk.
In het Fransche commnniqué wordt nog
gemeld:
In Argonne maakten de Franschen eeni-
gen voortgang in de richting naarFontane
Madame.
Tussehen de Maas en de Moesel werden
in het bosch van Montmare ongeveer 150
Meter loopgraven veroverd.
1 Januari 1915.
Het communiqué, uitgegeven Vrydag-mid-
dag meldt:
Van de Noordzee tot Reims werden alleen
artillerie-gevechten geleverd. St. George werd
zonder succes gebombardeerd.
By Craonelle viel het artillerie-duel in het
voordeel uit der Franschen. Dezen verniel-
den daar de aard-werken van den vyand.
In den omtrek van Perthes, bij Beausé-
jour, werd het terrein, veroverd op den 30sten,
behouden.
In Argonne kwam de vijand, door zyne
hevige aanvallen, 50 Meter vooruit.
Tussehen de Maas en de Moesel werden
6 vyandelljke aanvallen ten Noorden van
Flirey afgeslagen.
In den Elzas verkreeg de Fransche artil-
lerie de overhand op de Duitsche by Stein-
bach.
2 Januari 1915.
Het Fransche communiqué, uitgegeven
Vrydag-avond, meldt:
De Duitschers poogden te deboucheeren
uit het bosch van Forges, op den linkeroever
van de Maas. zy werden onmiddellijk terug-
geslagen. In de posities, veroverd door de
Fransche troepen nabij Steinbach, wisten
zij zich te handhaven. De aanval aldaar op
de vyandeiyke posities duurt voort.
Londen, 1 Jan. 1915.
De Duitschers in België.
Het 7de rapport is verschenen van de
Belgische commissie die een onderzoek in-
stelt naar de gruwelen, bedreven door de
Duitschers in België.
Volgens niet te weerleggen getuigenissen
hebben de Duitsche soldaten dumdum ko-
gels gebruikt, onder anderen bij de gevech-
ten bij Ninove en Aalst, in September j.I.
Verder zijn bewyzen voorhanden dat Bel-
gische ingezetenen werden gedwongen om
by het doen van een aanval door de Duit-
sche troepen vóór dezen uit te gaan.
Zekerheid op zee.
De Board of Trade bericht dat de oorlogs-
verzekerings-premie voor de ladingen der
schepen is verminderd van 11/»l 1/» guinea tot
1 guinea percent.
De strijd in Klein Azië.
De Fransche torpedo-jager Fanfare be-
schoot op de kust van Klein Azië, tegen-
over het eiland Tenedos, naby het dorp
Guekli, de Turksche troepen die zich daar
hadden verzameld, en dreef ze op devlucht.
De raid naar Friedrlchshafen.
De Admiraliteit deelt mede, dat de schade
aangericht door de Engelsche vliegeniers
by hun raid naar Friedrichshafen, naar mag
worden aangenomen, omvat het vernielen
van een luchtschip, het beschadigen van
de grootste loods en het verwoesten van de
waterstófgas fabriek.
Londen, 2 Jan. 1915.
De strijd in Polen en Galicië.
Het Russische Hoofdkwartier meldt:
Tussehen de Weichsel en de Pilitska
sloegen de Russen ten Zuiden van den
spoorweg van Bolimov naar Miednievitsche
alle aanvallen der Duitschers af, by dag
zoowel als 's nachts.
In deze streek, en eveneens ten Noorden
van Rawa, alsmede nabij het dorp Jeser-
getsch werden aan de Duitschers zeer zware
verliezen toegebracht.
Het Duitsche offensief van uit Tomaschow
werd afgewezen.
Het offensief, door de Oostenrykers ge-
nomen naby Malogoszetsch, werd eveneens
In West-Galicië ontwikkelen de gevech-
»
zich in het voordeel van de Russen,
die den 29sten meer dan 3000 man gevan-
maakten in den omtrek van Baligrod.
In den Kaukasus.
De Russische Staf in den Kaukasus be-
loren.
 Advertentiën. IPBr
Onder den
fiflflJE*^ DENS en G.
naam van A GEL
H. RöMER hebben
de ondergeteekenden te Batavia een bouw-
DE RDTUIG- X AUTQCARROSSERIEFABRIEKI. L VOADEH v.h. LEH&i,^
Verloofd: A. L. WEYHENKE kundig bureau opgericht, (acte Notaris E. Sawah Besar, Tel. 450 Weltevreden.
H CARPENTIER ALTING ddo. 19 Novem-
en
ber 1914 No. 79). met bekwame werklieden, gebruikt alleen
Werkt alleen
P. G. HEITZER.
Weltevreden, 31 Decemter 1914. A. J. G. M. GELDENS. prima, prima kwaliteii materiaal, waarvan steeds groote voor-
Eeniae en algemeene kent ingeving. 695 698 G. H. RöMER. raad aanwezig is en alleen best and best werk
levert
Verloofd: "j^jp* Wij verleenden generale volmac t Onze prijzen, vergeleken met de kwaliteit van ons werk,
S. C EISINGER aan den Hee CONSTANT ADRIAAN DE zijn zeer billijk. GEEN KNOEIWERK. 11840 Z
A. W. SPENNEMANN. MEIJïER (Acte Notaris CARPENTIER
Soekaboemi
1 Januari 1915.
ALTING ddo. 8 Decemter 1914 No. 34).
GIJSELMAN EN STEUP. ADMINISTRATEUR, Goederen uit het te Colombo
Wangoen Redja
Eenige en algemeene kennisgave. 623
696
«KT* Hiermede berichten wij dat onze
— E-ropea^n, grondig bekend met de Kina-,
Rubber- en Thee-cultuur en het machine-
opgebrachte s.s. „Australia",
81 kantoren en goedang zijn overge- vak, door den oorlog buiten betrekking aangebracht per ss. „LORD SEFTON".
:
Ondertrouwd
M. v. HIJLCKAMA VLIEG bracht van Pmtoe Besar naar Passar Pisang
by Kali Besar.
komend, zoekt plaatsing als zoodanig of
als Hoofd-Employé, onverschillig waar.
üe lossing der voor Batavia bestemde
lading is gereed. Afgifte der goederen heen
en De Vacuüm Oil Company Brieven onder nummer dezer. 72?> uitsluitend plaats tegen door den heei
H. SIBBELEE. Batavia. J. VAN AALDEREN te Colombo geteekende
Huwelijksvoltrekking 8 Januari. 714
delivery-orders.
Weltevreden.
w >v ~ HEER De beëedigde verklaring voor den Resident
van Batavia af te leggen, wordt alleen ver-

—
«oekt kost eninwoning bij Hollandsche
Soebang.
Heer en Mevrouw PLEY geven kennis
726

</VIüHLNICKEL, & Co-|S

Ir
familie (geen pension) op netten stand.
eischt voor de volgende artikelen:
KOPEREN PLATEN, RUBBERARTI-
De van de geboorte van eene dochter. Weltevreden -Buitenzorg. Brieven onder nummer 798 Bat. Nieuws- KELEN, AUTOMOBIELEN, SPOOR-
Weltevreden, 2 Januari 1915. 713
Ch. A. R. BULHAM,
IV V* blad. 7z3 WEG, TELEGRAAF-en TELEFOONMA-
TERIAAL, SPRINGMIDDELEN en CAR-
BID.
Hoofd-politieopziener. "3 VENDUTIEN, AUFRUF MAINTZ & Co.
p. f. 1-1-'l5. g GEGARANDEERD SUCCES, an die Batavia, 2 Januari 1915. 712
INRICHTINGEN VERHUUR van ~

p. f.
Slachterij Meester-Cornelis
v/h VOGELPOEL.
1-1 '15.
-s

j§
MEUBILAIR.
VRAAGT INLICHTINGEN.
3
S"
Schweizer in Hiederl. Indien,
Aus verschiedenen Zeitungsnachrichten
Voor net
VLUGGE VERVOER
: van zware lasten, stukgoederen enz. p.
BEERHORST
W. gent hervor, dass die Folgen des Krieges

p. f. et

P- f-
p. r. 1-1-'l5.
en Familie.

G. van AMERSVOORT,
Conducteur, Meester-Cornelis.
N.V.
299aZ lebl

Bardoengsche Sïgarettenfabriek.
Indien onze sigaretten niet door Uwen
langganan in voorraad worden gehouden,
leveren wij deze ook aan particulieren
sich auch in unsrer Heimat antangen
fühlbar zu machen und dass in einzelnen
Bevölkerungskreisen schon vor Wochen Not
herrschte, welche jetz* im Winter gewiss
noch zunehmen w rd und zu deren Linde-
rüng vielerorts schon an die öffentliche
Vrachtauto
houdt zich aanbevolen,
O. G. FUNCK
en Echtgenoote. rechtstreeks, mits bfl minimum afname Mildtatigkeit appellitt werden musste.
Die Schweizer in Niedeilandisch Indien
„HET CENTRUM"
p. f et. p. r. van 500 stuks. , Noord w iik Weltevreden.
Let op de bon, die in ieder blikje
voor- werden gewiss nicht zurückbleiben wollen,
Soekaboemische Snelpersdrukkerij
Soekaboemi
komt wenn es die Unteistützung unserer hilfs
bedürftigen Landsleute gilt und derUnter- BLOEMENWINKEL
„IXORA"
P- f- zeichnete fordert demnacb alle Schweizer
in Niederl. Indien auf, eine gemeinschaft-
F. teWIEDERHOLD,
J. A.Arts Soekaboemie,
liche Geldeinsammlung zu veranstalten und
Goede Venduties ■ deren Ertrag dem Hohen Bundesrat zu
praktijk hervat. 697 ■ überwdsen zu der Ihm am geeignetsten Noordwijk, Telefoon No. 1312
Billijke inrichtingen erscheinenden Verwend ung.
Tandartsen
H. G. VAN DEINSE ■ Huur van meubelen ■
Die möglichst reichlichen Beitrage wolle
man an das diesseitige Konsulat richten, Bloemstukken,
das spater auch dasßesultat derEinsamm-
Mevr. A. v. DEINSE-Otté
& Co.fl
lung bekannt machen wird, Bouquetten,
Kxamat 31, Naby Tramstation a ED. FRANZEN
Telefoon 1717.
Op werkd. B—l 2v.m., 4.30—5.30 n.m.
510 ■
Batavia, 30 December 1914.
Mit eidgenössischem Gruss. Kransen.
Spreekuur voor minvermogenden 's Zater
dags n.m. bl/a—7 uur. 92aZ 707
A. E. J. BUSS
Schweizer ischer Konsul.
Losse Bloemen
in de grootste
verscheidenheid.

De GLOBE BIOSCOPE —
JR_JLJLJH--JB—■—«--■—"—" *-*—"—^—M—*

P(_]Bl«-JL^ jH- JL BLJH_

■_.;

wenscht zijne geachte Begunstigers een Gelukkig Nieuwjaar.

l-l-'IS. . HOPT VEMDU-VERHUUB-EN COMMISSIEKANTQOn |_
De Directie van het
CINEMA PALACE te Krekot
1915.
wenscht aan hare bezoekers veel heil en zegen in het jaar

Bekendmaking. aankomst huurt U bij ons:

Onze huurmeubels zijn bekend „Eenvoudig maar goed.
* 1fl
Ondergeteekende maakt bekend, dat hij begin vestiging koopt U bij ons:
Onze prijzen zijn billijk, de afwerking uitstekend.

Februari 1915 te Soekaboemi een zaak zal W

Bij vertrek, houdt U vendutie door ons:
Want de waarde van Uw inboedel is ons dan bekend. 508
K

openen op het gebied van Heerenkleeding en

aanverwante artikelen. Hij was reeds 14 jaar
Coupeur in Europa en 10 jaar werkzaam als
eerste Coupeur in een eerste klas zaak van
Weltevreden.
Beleefd aanbevelend,

I
706 J. ML COELIJN.

FUCHS. iDr i i I IVlotor- |

voor:
Speciaal adres complete
TANAH ABANG.
MLKbLLI Rijwiel-I
'
Het leveren van nieuwe
kleuren) voor Automobielen en Rjjtuigen.
binnenbekleeding (laken of leder in diverse

Het opnieuw overtrekken van Autokappen met

Het verven van Automobielen en Rijtuigen.
prima „waterproof kappengoed
Sla MWZ BANDEN!
Instituut voor mondeling en schriftelijk onderwijs in boek houden
en aanverwante vakken. Verkrijgbaar bij alle voorname Handelaren.
Opleiding voor Examens en de Praktijk. Importeurs :
tRCxÊË"" ZÖ» die aan onzen cursus, aanvangende 1 Februari 1915, wenschen deel
■P
''* te nemen geheven zich vóór 25 Januari 1915 schriftelijk aan te melden
bij ondergeteekende, die gaarne bereid is alle inlichtingen te verstrekken.
Gebrs. SUTORIUS & Co.,
Batavia.
G. Th. SIMON, Telefoon 460. 122aWZ I
722 Groote Postweg Z. W. 15, Bandoeng.
Vraagt prospectus.

if£T NIEUWS VAH DEN QaG
voor Nederlandsch-Indië,
van Zaterdag 2 Januari 1915, No. 1.
Hoofdredacteur: K. WYBRANDS.
Redacteur: G. WYBRANDS.
Tweede Blad.
Op Reis in Oorlogstijd.
III.
■Men zou verkeerd doen met te gelooven
■ dat de Italianen als één man anti-Duitsch
waren. Ik heb reeds gezegd in een vorig
schrijven : dat er vrij wat mistrouwen en
onvriendelijkheid ten opzichte van Frank-
r ij k in Italië heerscht. De beter ontwikkel-
den in Italië zijn eerder pro D u i t s c h dan
.prorÊransch ! Ondanks Garibaldi en
zijn legioen.
Maar, daar staat tegenover dat OostenrQk- teiten m doer dc dagbladen, duifct dit g,-<-
Hongarjje de bondgenoot van Duitschland - ; nicht su-^s weer opnieuw op. Dc Italiaan-
is. En de Donau-Monarchie wordt hier vrij- ! sche regeering weet heel goed datizulk ee^e
wel algemeen gehaat. Om Trente en Triest, j overeenkomst niet bestaat, en niet bestaan
tot zelfs in den laatsten tijd voor den oor-
om de tallooze gaffes die de Oostenrijksche kan'! Zij heeft dienaangaande trouwens dc
diplomatie niet opgehouden heeft te begaan, ; meest formeele verzekeringen gekregen ;de
log! Men herinnere zich maar eens dekwes-
tie der Italiaansche werklieden in Triest. vloede ontkend tegenover dc Kamers en
—
■
En Duitschland heeft zich gehaast naar
—
het wel dijkt om den Ballplatz te Weenen dc pers.
in z$n blunders na te streven. Het heeft
Turkije onder de wapenen gebracht en
een gewapend Turkije, een „Heilige Oor- alles, duikt het bericht telkens weer in
log", zelfs op kleine schaal, is eene bedrei-
ging voor Italië. Zoodat, indien Italië men schijnbaar tweedracht te
zijne ((luzijdige houding laat varen, en in
het a.s, voorjaar de wapenen tegen Oosten-
— landsche kloekmoedigheid ?
.rflk op -at het dit zal doen, niet tegen Zwitserland gericht. „Op den zak
den vrcegeren Bondgenoot, maar tegen den slaat men.... en den ezel méént men",
vriend yan Turkije! En men bedenke dat
Italië niet dulden kan dat Turkije het
Buez-kanaal bedreigt en daarmee tegelijker-
tijd de communicatie met zijne Afrikaan-
sche bezittingen. Er is zelfs reeds sprake
van dat er Italiaansche troepen naar Egypte
souden worden gezonden, om Engeland bQ
te «taan! Alweer, dan zal Italië niet
:zijn vroegeren Bondgenoot aanvallen, maar
aleohtsidiens nieuwen vriend.
Ieder voelt welk een belangrijk diploma-
tiek verschil dit maakt. Het was een beetje
lastig,. het zou op Machiavellistische staat-
ïkunde! hebben geleken, indien Italië zonder
verdere aanleiding op dit oogenblik Oosten-
rijk in den rug viel. De Trente- en Triëst-
kwestie zou geen goed voorwendsel geweest
aijn, «want die bestond al vóór het sluiten
v_ii het.Drievoudig "Verbond.
Met een beminnelijk gebrek aan snugger-
feedd geven Duitschland en Oostenrijk thans
aan Italit de gelegenheid om het recht, het
fateoen, en de waardigheid aan zijne zflde
te houden.
Dezelfde diplomatieke.... schranderheid
is ten opzichte van Engeland begaan door
den inval in'België.
Ongetwijfeld zou Groot Brittannië zich
toefa in den -strijd gemengd hebben. Het
kon niet dulden dat Duitschland te machtig,
dat Frankrtjk verpletterd, dat de Fransche
vloot vernietigd werd Maar .de oorlog. zou
niet zoo populair geweest zijn in het Brit-
sche wereldrijk en (wellicht) niet met zulk
eene kracht zijn gevoerd. De schending der
Belgische neutraliteit verschafte aan Enge-
land de gelegenheid om de mooie rol te
spelen van beschermer der pleinen en
zwakken. Zttj wae dus, uit een ideëel èn
een diplomatiek oogpunt, eene ernstige
fout!
Ik herhaal:: het betrekken van Turkije
in den oorlog zal eene tweede, even.ernstige
fout bltjken.
Tot op het oogenblik werd er door deileiders
der Italiaansche politiek niet aan een aan-
val op Oostenrijk gedacht. De Italiaansche
pers die het te<?endeel beweerde, stond
—
en staat een beetje onder Fransehen in-
— Hier in Italië prijst men Nederland wegens
vloed. (We zullen maar beleefd zijn en /In-
vloed" zeggen, waar „goud" wordt belt
Wel is waar haddener demonstratiën plaats,
in Rome en elders, maar de manifestantee
behoorden niet tot het ernstige deel der be-
volking, daargelaten neg het vermoeden dat
Rl
franes-stukken van het Fransche gezant-
ap vrij' wat uit te staan hadden met de
stdrift voor de Latb'nsche idéé....
n heb, hier en in Genua, met Italianen
handels- en scheepvaartkringen gespro-
i die mij met de meeste rondborstigheid
klaarden: „Kijk eens aan, wij zijn goede
h Piotten en
over le Trentino zullen wij
[pt niet hebben. Zou bet een paar milliard
J* en «3eu millioen menschenlevene waard
J!*1 om het aan ons rijk toe te voegen?
M,8Jchieii-Triest?
"! " "
h paar Het zou voor Triest zélf
r l..grootst
denkbare ongeluk zijn indien het
t
d'iaan scb werd. Het zou, in plaats van
Z~?H Oostenrijksche haven te
Pivjven, _,fdalen tot eene v^fde-rangs Ita-
»aansch Pi; Het heeft geen achterland dan
uosten^K " " " " en Oostenrijk zou onmiddel-
!?* J^ü-iueverloor.
net Tritst
tot uitvoerhaven kiezen, indien
Italië heeft Venetië in
,
die buu,. t Genua en Napels in het Westen,
en Bnrijjjsi in het Zuiden,... wat moet het
rnet Trjggt doen ? Maar de volkeren weten
dikwijls zelf niet wat in hun voordeel is
" X. W.
Aldus spraken mijne ïegslieden, en hunne
nuchtere beschouwing van dc zaken toont
wel aan dat Italië niet siddert van verlangen
om zich met den Germaanschen Tweebond
te meten.O
Evenwel, aan alles zijn grenzen, ook aim
het inzicht in eigee belangen. En wanneur
dc Italiaansche Regeering 'Drente over hot
hoofd ziet, Trië3t niet tot een casus 'brilli
'■ wenscht te makerc..... het zou iets anders
zijn indien ook Etythrea en Gyrenaica wer-
den bedreigd door toedoen van den nier: wen
boKdgenoet der reeds gehate Oostenrijkers:
Turkije ca het Khalifaat.
Een zekere prikkelbaarheid is ook in meer
serieuze Italiaansche 'bladen bemerkbaar.
(Ik spreek hier niet afêeen van dc Gwrnale
d'ltalia van Rome, van dc Carrière deVx
Sera, te Milaan verschijnende, en van dc
Turynsche Stannpa).
Er wordt in vele Itatëaansche bladen voort-
durend gesproken van eene militeire con-
ventie tussehen Oostenrijk en Zwitserland.
Tien-maal entkendc in dc meest ■ preciese
.
bewoordingen, door dc Zwitsersche autori-
'
Italiaansche Ministers van Oorlog en var.
Buitenlandsohe Z iken hebben haar ten ovei
——
■
door het Telegraaf agentschap Stefani i
En toch.... en tech, in weerwil van dat
sommige ïtaliaansehe kranten op, tracht
tus-
sehen Zwitserland en Italië.
Deze perscampagne is evenwel niet tegen
geldt ook in Italië.
Een oorlog tegen 'Oostenrijk zou hier te
lande vooral bij het mindere volk popu-
lair zijn, geloof dat vrij; populair....
voor ten minste acht dagen. Een paar over-
—
winnings- bulletins waar of niet waar
zouden die periode nog wel met een dag
— gek methun vorentjes!"
of zes kunnen verlengen.
En dan? „Ora mcomincian 'le dolenti
note", zegt Dante in dc Infekno : dan begint
het gejammer.
Italië heeft geen geld, geen koppige stand-
vastigheid, geen munitie en
wegens Afrika — —behalve dan
geen reden om te vechten.
Dit zeer ongelijksoortig kwartet van belet-
selen houdt den oorlog, nu nog!, tegen.
Maar menschen van inzicht vreezen voor
het voorjaar. < monteerd. e 1? SPbcrgsn,
Ik zei: „Zorg dat ge niet achter het net
vischt. Men geeft geene belooning voor
hulp die te laat komt... of niet meer
noodig is. Men kon den Oostenrijkers wel
eens dc pil van het verlies van 'Galicië
verzoeten, door ze Triest te laten houden.
— Als we te dien aanzien niet zeker zijn,
blijven wfl neutraal, zei dc bloedverwant
van Minister Sonnino. Daar verliezen wij
niets mee.
— Neutraliteit is niet all ij d dc beste
manier om klappen te ontgaan, antwoordde
ik. En ik dacht daarbij aan Nederland.
» De ramp is ontstaan bij het ontladen van
« *
Ik beb dezer dagen heel dikwijls aan mfln
vaderland gedacht, en er over gesproken.
Dat komt omdat men in het Buitenland
niet moede wordt om den lof van Neder-
land te zingen.
Eerst in Duitschland, in den trein, waar
een „'Bo c h e", hoorende dat wij Hollanders
waren, sprak van: „unsere Freunde, die
Hollander ... ." Dc professor dacht stellig
er ons een pleizier meê te doen, en dus had
ik dc zedelijke kracht om mijn mond dient
te houden. Ik probeerde zelfs te glimlachen
en vriendelijk te kijken, maar dat ging niet ;,
a l'impossible nul nest tenu.
dc gastvrijheid aan dc Belgen betoond. Ze-
el-"'lce kracht als voren. Het volk, ja, het
k is goedtnoedig7en gastvrij geweest,
waar is mag gezegd worden.
Maar dc regeering, maar dc „autoritei-
ten" ? ?
En het vluchteliragen-kamp btj Bergen-op-
Zoom, waar duizenden, mannen, vrouwen,
kinderen,... zuigelingen ! weken lang, in
bittere koude en hondenweer, in ten ten
moesten verblijven, zonder gelegenheid om
vuur aan te maken en zonder licht ? Koffie
werd niet verstrekt, koud water was goed
genoeg voor onze gasten.
En dc loodsen aan den Ykant te Amster-
dam ; dc misselijke houding van Wethou-
—
der Jitta c.s. (door dc Telegraaf genoemd :
„mijn broeder met dc dubbele tong.") die —
dc arme, van alles beroofde menschen daar-
heen drééf, naar koude en ontbering, naar
ontstentenis van alle gemakken? En dc
„zachte drang" op dc vluchtelingen uitge-
oefend om ze tot teruggaan naar hun geheel
verwoest en onbewoonbaar land te bewe-
(*) Laat ik er bijvoegen dat ik dit alles niet van
den eerste den beste heb, maar (voornamelijk) van
iemand die zeer gelieerd is met den nieuwen Mi-
nister van Buitenlandsche Zaken: Sonnino.
Sonnino's politiek is pr o Driebond; men moet
dit in het oog houden bjj het waardeeren van het
bovenstaande.
gen, zachte drang, geboren uit de pres-
sie van Duitschland, dat een ontvolkt winge-
west zoo „ongezellig" vond !... „Het was
zoo lastig om er oorlogs schattingen van te
heffen 1"
Het is precies iets voor Holland om weer
eeuwen naderhand op zijne verbazende gast-
vrijheid te bluffen, zich blind te staren op
eigen voortreffelijkheid.... die niet zoo
bizonder voortreffelijk is.
Men roemde in Italië den Hollandschen
zin voor Eer en Re c h t...: ik dacht aan den
brief van zekeren luitenant Van Haeften, in
de Telegraaf, die den schurkachtigen rebel
MaritE en den min-snuggeren, alledaagsch-
stupiden De Wet opkamde tot wééwordens
t0e...; de mannelijke Degelijkheid mijner
lanfigenooten: mij kwamen voor den geest
de t al 1 o o z e opwekkingen, uiteenzettingen, elke Hollander van zijn wieg tot aan het
vermaningen, remonstranties, smeekbeden, graf een vies peukie in zijn mond heeft!
aa*n de burgers van Amsterdam ö m toch
in Godsnaam zoetwater-visch te eten, als wat minder gesmookt en op sigaren eindjes
er niets anders was. „Dat jevoorn, zeelt en gelebberd wordt, schrijft zoon held:
teler eten kon; dat die gestoofd moest wor-
den, of gebakken, en dan lekker smaakte.
Bat er veel voedsel in zat, voor weinig geld.
Eat „het Bestuur" zorgen moest voor aan-
voer en verkoop...!" Bijna had ik gezegd:
en voor het kauwen... zoodat de sloome
ingezetenen niets anders te doen hadden
dan te slikken.
Daarover en over de superbe qualiteiten
-van mosselen stonden de Nederlandsche breide
i'kranten vol, dag aan dag.
Dacht ge dat de menschen deden wat hun zoo ligt elk soldaat van ons 300.000 man
werd aangeraden? Geen kwestie van! Ja, teilend, goed uitgerust leger aan de grens.
in Rotterdam werden wat emmertjes moS Daarginds, een beetje verder, kampen zijne
selen gesleten, met recepten drbtj : hoe je ze broeders een doodelijken, vertwijfelden
moest koken,... maar verder niets. De voorn
tjes en bleien wreven zich, figuurlijk ge
sproken, in hunne handen, en wenschten wordt om een behoorlijk gezicht te zetten
elkaar geluk dat Eij met zulke energieke
praetische menschen te doen hadden.
■
Kunje begrijpen dat de Nederlanders zoet-
water-visch zullen gaan vangen! Ze hebber
het veel te druk met Ingezonden Stukken
schrijven. Eu bovendien: „Mijn vader-zaligei
at óók geen vorentjes", zegt de pur-san<_
"Amsterdammer, „waarom zou ik het dar
doen? Vorentjes, wel zeker! Ze lijken we
Soms komt iemand er toe om te denken
„Een paar maanden oorlog zouden jelu
goed doen, slaapkoppen."
Van „Ingezonden Stukken" gesproken..,
ik begin zelfs niet aan den berg ontboe
"„■zemingen aangaande de Oorlogsleening.
Ztj komen .allemaal hierop neer: dat de
.■Ander moet betalen. Dat is het Nederland
>ache begrip van Vaderlandsliefde ia der
.meest beknopten vorm.
(Mag ik even eene uitzondering maker
voor den Heer A, Tigler Wybrandi, die
"■fl. ■30/000.—(10«/0 van zijn vermogen)
aan de Regeering aanbood!)
— fen van een mijn op den Westkapelschen
fi_.argelaten ..
Die Oorlogsleening-welsprekendheid dus
onlangs werd de uitvoer van
«pek uit Nederland verboden.
Oirect betoogde .„'Een niet be 1 ang
ii.6b bende" (??) „dat... de verordening
meest wonden ingetrokken, omdat... de
karbonaadjea zoo duur zouden worden al*
liet -spek in het land bleef'
Ik heb niet genoeg aan het oplossen vac
Eeocomische Vraagstukken gedaan om te
kunnen beoordeelen in hoever deze stelling
juist is. Maar zoo ja... wat zou het? Dan
eet-je spek en géén karbonaadjes! Bovendien
worden de laatste, door toet niet-eten, dan
weer goedkooper!...
De brei-manie steekt eveneens weer het
hoofd op.
Nadat tal van nobele, patriottische vrou-
wen te zamen 4 millioen paar sokken voor
onze soldaten hadden gebreid, doet zich
plotseling de behoefte aan warme wollen
„bivak-mutsen" gevoelen. „Het Moofdcomité
van Nederlandsche vrouwen" schrift in de
Wacht, ïk zal het kloeke stuk
Telegr
hier overnemen:
Bivakmutsen voor soldaten.
„Het hoofdcomité van Nederlandsche
vrouwen voor het breien van bivakmut-
sen bericht, dat zijn „Oproep" alom in
den lande krachtig weerklank heeft ge-
vonden, en dat overal zeer veel vrouwen
■ en meisjes ijvorig bezig zijn met het
breien dier zoo praetische mutsen. Nu
de winter zoo vroeg invalt, zal het uitrei-
ken der bivakmutsen een ware weldaad
zijn, vooral voor de militairen der kust-
en grenswachten. Het hoofdcomité ver-
wacht dan ook een zeer ruimen bivak-
mutsen-oogst.
Erg jammer is het nu evenwel, dat
naar van vele zijden wordt vernomen
——
een groot aantal vrouwen en meisjes
voornemens zijn, de door haar gebreide
mutsen, buiten het comité om, uit te
reiken aan bepaalde troepen of militairen.
Die handelwijze is tegenover 't hoofdco-
mité niet correct, want dit heeft de ge-
gevens verspreid en is aansprakelijk voor
de niet onbelangrijke kosten van druk-
werk, porto's, advertentiën, enz. Boven-
dien zal het hoofdcomité nu over veel
minder bivakmutsen kunnen beschikken,
en een betrouwbaren grondslag voor dé
verdeeling en toewijzing missen, aange-
zien het niet weet aan welke troepen en
militairen er reeds uitgereikt zijn.
Het hoofdcomité doet daarom een ern-
stig beroep op de breisters van bivakmut-
sen, om van het bedoelde voornemen af
te zien en te handelen, zooals in de cir-
culaire is omschreven."
Dat noem ik hartverheffend, hé? Om
trotsch op te zijn. Zij maken buikverwar-
mers 00k,... óók gebreid. Groote buikver-
warmers en kleine buikverwarmera.
„Groot in alles waarin een klein land
—
en een kleine buik groot kunnen zyn."
—
En als er dan nog ruimte in de kranten
over is, wordt die opgevuld met verzoeken
om sigaren voor het leger. Ze rooken niet
genoeg, „onze jongens", en „ze vervelen zich
zoo", en „het wordt zou koud"... sigaren
moeten ze hebben! Potvolbl alsof niet
In plaats den Hemel te danken dat er eens
„Hollanders, op uw qui vive; betaal
spoorwegbelasting in den vorm van si-
garen voor onze soldaten in 't veld, zij
zullen u dankbaar zfln en het zal u zelf
aangenaam wezen onze Hollandsche jon-
gens blauwe kringetjes te zien trekken
uit de hun aangeboden verrassing."
Ja3
Met een „buikverwarmer" om, een ge-
.bivak-muts" op zijn hoofd, waar-
uit „blauwe kringetjes" ten hemel stijgen,
tamp
Begrijpt Ge dat het wel eens moeielijk
bij Italiaansche complimenten over Neder-
K. W.
"Rome, 30 November 1914.
Uit
de Hollandsche Mail.
(loopende tot 30 November 1914.)
BINNENLAND.
Mijn ontploft.
Aar
—
dus de Tel. bericht ontvangen, dat gister-
middag, 16 November, bij het onschadelijk
maken van een aangespoelde mijn btj West-
kapelle die mijn is ontploft, waardoor eenige
officieren en schepelingen werden gedood,
zooals ons reeds telegrafisch werd gemeld.
In de laatste dagen waren reeds een groot
aantal op de kust aangespoelde mijnen met
goed gevolg door marinepersoneel gede-
Nader meldt men :
Te Westkapelle is heden bij het ontplof-
dijk een ontzettend ongeluk gebeurd. Bij
het demouteeren van een mijn op den dijk
zijn gedood de kapitein van het Indisch
leger W. C. 0., de luitenants ter zee 2e
klasse B. en N. M., verder de opzichter in
de polder Walcheren v. Elsacker; voorts
een majoor-constabel, een korporaal-consta-
bel, een matroosconstabel van de marine,
en de dijkwerker W. Roelse.
De ontploffing was zeer hevig, de slacht-
offers werden letterlh'k in stukken geslagen.
een aan den zeedijk aangespoelde mijn, die
vrij tussehen de palenrij lag. Terwijl men
met dit gevaarlijk werk bezig was, sloeg,
—
even voor half drie, het projectiel door
welke oorzaak zal wel onbekend blijven
—
plotseling uit elkaar en de verschrikkelijke
slag volgde, die iedereen op het dorp naar
buiten deed snellen.
De luchtdruk was zoo hevig, dat tot op
grooten afstand van verschillende woningen
de ruiten werden stukgeslagen en zelfs
werd aan den zeedijk een gedeelte van de
palenrij uit elkaar geslagen; ook de zware
basaltsteenen werden in de nabijheid ver-
nield.
De dakwerker Roelse was uit nieuws-
gierigheid ter plaatse. Ook is nog gedood
de milicien-ordonnans Smit uit Breda, dre
even daar een kijkje had genomen.
Van de lijken was dat van Elsacker het
best te herkennen, terwijl nog slechts in
het geheel 5 lijken zijn gevonden. De andere
zijn waarschijnlijk in zee terechtgekomen.
Ook wordt nog een dijkwerker vermist,
van wien men niet zeker weet, of hij zich
in de nabijheid bevond.
Van andere zijde meldt men nog:
Zooeven heb ik een onderhoud gehad
met den heer Verstegen uit Gent, die juist
uit Westkapelle is teruggekeerd. Hij ver-
telde : Hedenmiddag was ik met mijn auto
te Vlissingen, toen een luitenant ter zee
mij kwam vragen met den gezagvoerder
van twee daar liggende kruisers en twee
marinedokters naar Westkapelle te rijden,
aangezien daar een ernstig ongeval had
plaats gehad. Oogenblikkelijk stelde ik mij
en mijn auto tot hun dienst en reden wij
zoo snel mogelijk naar dat dorp, waar zeer
groote verslagenheid heerschte.
Wij ver-
namen, dat, terwijl men bezig was met
te trachten een op het strand aangedreven
mrjn te demonteeren, deze ontploft was,
met het vreeselljke gevolg u reeds geseind.
De gedoode luitenants ter zee waren spe-
ciaal voor dit demontagewerk naar West-
kapelle vertrokken met eenige marinema-
trozen.

De ontploffing is vreeselyk geweest; land-
lieden in het veld zagen stukken hout, aar-
de en andere voorwerpen hoog in de lucht
boven den dijk vliegen, terwijl een hevige
schok gevoeld werd. Naderby gekomen, von-
den zij slechts dooden.
Kieschheid verbiedt nadere omschryving.
Slechts 5 lichamen konden als geheel wor-
den byeengebracht.
In den dyk is een gat geslagen van me-
ters breed en een meter diep. De mijn, waar-
van alleen splinters nog te zien waren is
ontploft op dezelfde plek op het strand,
waar eenige jaren geleden het barkschip
City of Benares strandde, waarbij ook zoovele
menschenlevens verloren gingen.
De commissaris der Koningin, verschillen-
de hoofdofficieren en doktoren waren spoe-
dig ter plaatse.
Als spionnen aangehouden.
De gebroeders V., te Dordrecht en te
Utrecht, die zich vaak voor zaken naar
Berlijn begeven, zijn daar als spionnen
aangehouden.
De heeren hadden uit Utrecht een tele-
gram ontvangen, meldende dat door den
storm een groote ruit van hun zaak te
Utrecht gebroken was. Zij seinden terug
dat de ruit verzekerd was bij Bouvy en dat
het gebrokene onmiddellijk hersteld moest
worden. Dit had de achterdocht van de
Berlljnsche spionnenspeurders opgewekt en
des avonds werden zij door een dienaar van
de Kriminalpolizei bezocht, die hen ultnoo-
digde, hem naarde Kommandantuur te vol-
gen.
Een officier zette hun daar uiteen, dat het
hem onbegrijpelijk was, dat men voor een
gebroken ruit telegrafeerde en dat zij van
spionnage verdacht werden. De heeren V.
toonden daarop hun papieren en toonden
zich eenigszins ontstemd om den toon die
tegen hen werd aangeslagen, waarop de of-
ficier hun toevoegde:
„Jetzt haben Sic gar nichts mehrzu sagen
und blosz zu antworten mit ja oder nein."
Op de vraag naar referentiën werden zes
bekende fabrikanten uit Berlijn opgenoemd
van wie er dien avond nog drie konden
worden bereikt, die allen verklaarden dat
de heeren V. hun persoonlijk bekend waren
en onschuldig moesten zijn.
In weerwil van deze inlichtingen verklaar-
de de officier, hen te moeten gevangen-
nemen. De heeren moesten alle papieren
en voorwerpen van waarde afgeven en zich
ontkleeden, waarop zij aan den lijve gefouil-
leerd werden.
Zij werden ieder afzonderlijk in een cel ge-
zet en moesten zich met het eten van alle
gevangenen, een homp roggebrood als ontbijt
en een bord bruineboonensoep als diner — stadje, een grijsaard van 70 jaar, op wien de
die beide geweigerd werden
stellen. Eten vin buitenaf
—
mocht
tevreden
wor-
den besteld. Het herhaalde verzoek om zich
in verbinding to mogen stellen met het
gezantschap
Nederlandsche consulaat of
met een hoog beambte van het commissa-
riaat, werd geweigerd.
„ Wenn es Ihre Zeit ist, werden Ste gerufen ,
was het eenige bescheid.
Des avonds om half negen lagen de heeren
V. reeds op de krib toen hun gelast werd
op te staan en zich aan te kleeden. Alle
zaken werden teruggegeven en de vermeende
spionnen werden per auto naar de Kom-
mandantuur geleid, waar hun verontschul-
diging werd aangeboden met de bemerking:
„Gij zijt een van de velen, die er onder ge-
leden hebben. Wij hebben de bewijzen, dat
zich hier in Berlijn Nederlanders voor zaken
ophouden, die spionnendienst verrichten."
Duitschland plaagt ons!
Men meldt dd. 17 Novr. uit Zevenaar aan
de Tel.:
Het personenverkeer met Duitschland is
van heden af na zeven uur 's avonds stop
gezet. De trein, welke om 6.46 uur van
Arnhem vertrekt, gaat niet verder dan Ze-
venaar.
Aangezien Zondag 15 Nov. ook een be-
stuurbare luchtballon is waargenomen, ko-
mende uit het Zuid-Westen, in de streek
tussehen Roermond en Venlo, is het ver-
moeden gewettigd, dat dien dag minstens
twee Duitsche luchtschepen over Limburg
zyn getrokken, tenzy wordt aangenomen,
dat het luchtschip, dat in de buurt van
Maastricht werd gezien, den koers heeft ver-
anderd en in Noordelijke richting is geste-
vend.
BUITENLAND.
Driehonderd Belgische burgers in koe-
len bloede vermoord.
Het Engelsche officieele persbureau geeft
het volgende relaas van het bloedbad, in
het laatst van Augustus door de Duitschers
in het Belgische stadje Andenne onder de
bewoners van dat plaatsje aangericht, ge-
heel volgens het feitenmateriaal, zooals dit
aan het bureau verstrekt is door een lid
der Belgische enquête-commissie. Het staat
vast, dat een groot aantal burgers in koe-
len bloede met byislagen is afgemaakt en
dat het geheele stadje geplunderd en ge-
deeltelijk in brand gestoken werd.
In Andennes en het vlakbij gelegen Seil-
les werden 300 personen afgemaakt, en on-
geveer 300 huizen in de asch gelegd, onder
het gebruikeiyk voorwendsel, dat er door
burgers op de Duitschers geschoten was,
hetgeen door de overlevende bewoners met
de allermeeste beslistheid ontkend wordt.
omstreeks 300 personen te Andenne en J"n vUöeipe
o^
Andenne ligt op den rechteroever van de
Maas, tussehen Namen en Hoey, en is
door een brug met het aan de overzij der
rivier gelegen dorpje Seilles verbonden. Vol-
Seilles vermoord, terwijl er 300 huizen in
de asch werden gelegd. De plundering duur-
de acht dagen. Andere plaatsen hebben nog
zal duren,
gemeten.
Steeds
dat zy met winnen
wordt he h
u
|
. 9oe zoude _
gens het officieele rapport, was de eerste meer geleden dan Andenne, maar nergens
ZÖ
nSuire
E en
natie, -n
kj>en op-
ontmoeting tussehen de Duitschers en de hadden zulke afzichtelijke tooneelen van gevoed in het geloof »/ d>4t vanaf het
e
bevolking zeer vredelievend. De Duitschers
vorderden een en ander op, en de inwoners
leverden bereidwillig het gevraagde. Aanvan-
kelijk betaalden de soldaten wat zij kochten,
ook voor den drank, dien zy in de café's ge-
bloeddorst en wreedheid plaats.
De bewoners kunnen zich de oorzaken
van het bloedbad volstrekt niet begrypen.
Velen denken, dat Andenne eenvoudig werd
leeggeplunderd en deels uitgemoord „om
over hen —
getal moet- enke
bekeken thans « meer
een groote
Mannen als Ballm j
vloten van alle
meerden3
e
zeeën^
erh er tegen-
W
e *egge d
B
bruikten. Tegen den avond echter begon de sommigeer den schrik in te brengen" en herhalen door een ; men-
toestand meer gespannen te worden. Of het die er duidelijk op van Duitsche officieren,
uitlatingen
kwam doordat men de tucht niet meer zoo partij van tevoren wijzen, dat de moord-
schen als de
en Saksen,
textiel-m^
jSnsche*
a
nu
niet langer Ame"^katöen kan
streng bewaarde of dat de alcohol begon te
werken —
was ineengezet. Anderen
de soldaten betaalden niet langer meenen, dat het vernielen van de brug en
voor wat zij kochten. De bewoners echter van een naburige tunnel en het hardnek-
waren veel te bang om zich te durven ver- kig verzet van de Belgische troepen de
worden ingevoerd,en stJn
Krupp, Thyssen
Jkm ten __.
J iemem.
«y
grootindustrreelen afö rt
n e ectrische ,
Schukert, die weten h* on<estoorde
Duitschers tot blinde razerny hadden opge-
buitenland_
zetten tegen die handelwijze.
Op Donderdag 20 Augustus trokken de zweept. aanvoer van «^roleum
troepen in grooten getale door het stadje, De stemming in Duitschland zooals koper an netto e ,W t . ban
naar den linker rivieroever. Het Soer. Handbld. vond in de Times een kiers als
die de schade
on
J
Vfinnen, door
d
Atenberg, _*
Plotseling, om 6 uur 's avonds, viel er een brief van den Copenhaagschen correspon-
cr««__ J
en den sta
den oorlog d
enkel geweerschot op straat, dadelijk gevolgd dent van laatstgenoemd blad, gedateerd van aan het Uuitscbe «ft % buiten
6 November, waarin uitvoerig het oordeel
door een geweldige ontploffing. De troepen van
maakten halt, er ontstond verwarring in een aanzienleken Deen, een bankier de grenzen berokkerij
zich niet misleiden ten e« vWtde rj
hun gelederen en een aantal zenuwachtige die juist zeven weken in Duitschland had oorlog doet en zal aoeu, «w h « ver .
soldaten begonnen in het wilde te vuren. doorgebracht, wordt weergegeven.
Daarop werd een mitrailleur op een straat-
stelling gebracht, die op
Bedoelde Deen, zoo wordt gezegd, heeft
lange jaren zaken met Duitschers gedreven
loopt iQ
Zefen
van watt geven eu "
'neme?»*AZ
.
v flr
oi vier
hoek in de huizen uitgestrekte linien-
begon te vuren. en heeft tydens zijn verblijf in Duitschland 7?ii 7iin allen uiterst vaaeriail|l
naar waarhjvend.
De bewoners, bevroedend wat er stond te vele personen gesproken die op politiek, ZU kunnen niet 1*
beschreven als neerslachtig of worden
Oofmeeren
gebeuren, vluchtten in hun kelders, of tracht- financieel of industrieel gebied vooraanstaan.
ten zich op het open veld in veiligheid te Zoo heeft hy gelegenheid gehad zich ver- zy niet Maar ev>hopig..
brengen. Sommigen werden in hun woning trouwd te maken met de inzichten die de
gedood door de kogels, die op straat wer-
den afgevuurd en in enkele gevallen door
soldaten, die hun huis binnendrongen.
intellectuels in Duitschland koesteren.
De bankier wordt sprekende ingevoerd:
„Het leidt tot ernstige misvattingen, als
ve^bujSS ïd^CS
Onmiddellijk daarna begon de plundering men de zaken in Duitschland wil beoor- het zakendoende Duitschland j^gtepunt
der huizen in de voornaamste straten der deelen naar hetgeen de couranten vertellen. een halve maand geleden bevo^ drie en
stad. leder luik, iedere deur werd openge- dien voorspoed op gaarde-
Zy moeten niet alleen supprimeeren wat oorlog heeft
broken. Meubelen werden stukgeslagen en de regeering niet gedrukt wenscht te zien, wyze in gevaar gebracht. Kfcelfjke
op straat geworpen. De soldaten daalden in maar worden feiteiyk gedwongen slechts
Na te hebben stilgestaan brj
de kelders af, bedronken zich aan den wijn dat te publiceeren wat de regeering hun den haat dien allen in DuitBchi,>oeden-
of sterken drank, die zij er vonden, en sloe- voorlegt. Ik heb het natuuriyk over nieuws Engeland koesteren, besluit
de 2egJ jegens
gen de flesschen, die zij niet konden mee- en meeningen met betrekking tot den oorlog. den Tmes-correspondent als volman van
nemen, aan gruizels. Tenslotte werd een Alles by voorbeeld wat leiden kan tot het
aantal huizen in brand gestoken. Ueduren- inzicht dat de hardheid van den oorlog „Keizer Wilhelm heeft een B g
de den nacht werd verscheidene malen een langzaam maar zeker de economische struc- Duitschland zelfs uit een voor gd dat £
oorlog zóó te voorschijn zou tre^edigen
hevig geweervuur gehoord. De doodeiijk ver- tuur van het land vernietigt, is zeer be-
schrikte bevolking was in de kelders ge- minstens 50 jaren in zyn econ 0 iwdat het
paald contrabande. Toch maakt dit ken-
bleven. merk van de situatie natuurlek datgene
wikkeling was teruggezet. £a«s ont-
den door de Duitschers niet spoedjgTïe wor-
e^he
Den volgenden dag verspreidden de sol- uit waarin de man van zaken het
levendigst
Wanneer zij het vermaarde, boVe!tgeten..
daten zich .door de straten en dreven de
geheele bevolking bijeen, mannen, vrouwen
en kinderen dwingend met opgestoken han-
den voor hen uit te loopen. Die niet snel
belang stelt.
Mijn dageiyksch contact met Duitschers
van myn klasse, zich uitstrekkend over een
haalde gezegde in het geheugen
ea den eindafloop van dezen
schouwing nemen, kunnen zij
o ot
aange-
li n De-
. poepen,,
genoeg gehoorzaamden of het Duitsche be- periode van verscheiden weken, heeft my worden, meen ik, voor het feit $ telaakt
vel niet begrepen, werden met de geweer- de vaste overtuiging geschonken dat die- een bekommerd gemoed de t oe. to met
kolf neergeslagen. Zij, die trachtten te vluch- genen onder hen, die den toestand kunnen staren." Wt in-
ten, werden neergeschoten. doorzien, thans tot de wetenschap komen
Dr. Camus, de burgemeester van het dat Duitschland in een tragisch en deernis-
wekkend avontuur is gestort. Uit de Indische Blad.
Duitschers vooral gebeten schenen te zijn,
werd door een geweerschot gewond, en ver-
Zelfs de groote industrieelen van Rynland
~eö' Westfalen zyn, ondanks het feit dat Keles bidji.
volgens met een bijlslag afgemaakt. Zijn vele hunner fabrieken ongekend hoöge be- Een onzer Chineesche berichte
lijk werd over eenigen afstand aan de voe-
stellingen van oorlogsmateriaal hebben ont- rast ons zoo te hooi en te gr^er-g ver.
of vangen, terneergeslagen en zwaarmoedig, " kabar omtrent faillietverklaring met een
ten weggesleurd.
ziende in welk een vreeseiyken strijd zyner bangsa, zegt de Preanger^ een lid
Een horlogemaker, uit Vlaanderen ge- Duitschland gewikkeld is. is opgelegd pandoer, dat bij ei bj*e- En 't
boortig, die eenigen tijd in het stadje woon-
de, kwam uit zijn huis, op bevel van de
Dit zyn mannen die door de ambteiyke
mooizienery en opsnyderij niet van de wys komt door het spel.
by gebr
eBt:dat
Een feit is het, dat, ?
soldaten. Hij ondersteunde zijn schoonvader, worden gebracht. Zy zyn mannen, gewoon beter vermaak, vele Chineezen,do p, **& ee n
een gebrekkig man van 80 jaar. Het was met feiten om te gaan. Niets anders maakt gedrukt, verslingerd zyn aan w*t uit-
hem dus onmogelijk, zijn beide handen om- indruk op hen. Welke zyn de feiten?
hoog te steken. Een soldaat trad op hem De Generale Staf deed de groote in-
offeren er gaarne hun
Een der meest „beoefende bid
nachtru^.
ha oor op^
Ze
toe, en sloeg hem met een bijlslag in den dustrie-magnaten, die in Duitschland een is zeker wel het mam keles spelen
nek dood. Zijn vrouw, die hem ter hulp weinig minder belangryke factor in het genderwrja gespeeld wordt: kie
«c vol-
wilde snellen, werd weder in huis terug- oorlogvoeren zyn dan de Staf zelve, weten
gesmeten, en moest van de gang uit de Op een tafel met een wit dai ro p
dat het plan de campagne, zeer in 't kort een kruis getrokken. De vier fs
laatste stuiptrekkingen van den getroffene weergegeven, het volgende was: „Wy zullen staande hoeken zyn genummei
va ont . Jo
aanzien. Een soldaat, met geveld geweer, Frankryk in drie weken verpletteren, dan tot en met vier. Men kan nu één
dreigde haar te zullen neerschieten als zij
het waagde den drempel te overschrijden.
rechtsomkeert maken en Rusland een har- wenscht cyfer geld ook
bedi
« ge>
Intusschen werd de geheele bevolking
den slag toebrengen vóór dit land tyd zal
hebben gehad om zyn mobilisatie te vol-
tussehen twee nommers
overstaande hoeken gelden
De
*
tege^n-de-
reep.
naar het Lindenplein, midden in het stadje,
tooien. België zal slechts passieven tegen- De croupier haalt f** **}&s***■
gedreven. Oude mannen en vrouwen, zie-
ken en gebrekkigen, allen werden daarheen stand bieden. Engeland zal buiten spel blij-
ven." (pondeuj).
"
den dag, wit en rond (tjoeki)
of
1^
voor
ö«-pig
gebracht. Een man, die in zijn zak een paar en zwart
voor de curiositeit opgeraapte, leege pa-
troonhulzen had, van Duitsch en van Bel-
Wat dit laatste betreft had de Duitsche
regeering de positieve verzekering van voor-
Van deze
toeval over-een
laat
willekeurig aaj j het *
o"'fI^W
gisch maaksel, werd dadelijk gearresteerd name Engelschen. een soort eierdopje genomen
en afgezonderd. Dit geschiedde eveneens
Dit hamer-en-aanbeeld-programmais heel met geld zetten, dan opj^ar-
fJ *
met een monteur, die een grooten, ijzeren anders geloopen. België's tegenstand, om te openden met een omgebogestuk
I
ba ge-
passer in zijn zak had, een wapen, volgens beginnen, was meer dan passief. Engeland legt men de pitten op
hoopjesi
di. numme var_£b g
be
to ft ,
de Duitschers. Een derde man werd een-
bleef niet buiten spel. Parys was op 25 Au- er 1 over, dan wint q .
De nummers aan denzelfden at z
gustus niet bezet en Rusland, wel verre van \
voudig gevangengenomen, omdat op zijn
trekken de machtelooze woede en de min-
achting, die hem bezielden, al te duidelijk
door een harden slag te zyn „knocked out"
(op den grond geslagen), heeft zelfs niet ge-
lyn moge^ hun geld terug-baler.,\
over staande cyfer heelt verloren.
a. te^r
te lezen waren. waggeld. Geen enkel doel, door den Gene- De uitbetaler krygt vani lg l
dle
l
ralen Staf gesteld, is bereikt. worden, een dubbeltje.
Deze drie mannen werden ten aanschouwe In alle richtingen schaakmat gezet, heeft
wonnen
slag wel f ibw Vlie
der geheele bevolking doodgeschoten. Ver- Men kan in één grot
volgens pikten de soldaten op last hunner Duitschland weinig anders dan een ontzag- of winnen. Het gaat er ze>er er w du,i
officieren een 40 a 50 mannen uit de menigte, lijke doodeniyst te plaatsen tegenover de is licht verklaarbaar, dat velen _.
geweldige krachtsinspanning van de eerste van worden. Uren en uren verm a%. ]
die werden weggeleid en allen gefusilleerd.
De overigen moesten langen tijd op het
plein blijven. Er bevonden zich twee per-
100 dagen van den oorlog.
" .
Dit zijn de vaststaande feiten die de den-
zich hiermede en
tevens houder van
...
de
het
uitbet*er,
dobbelhuis,
*
W J
sonen onder hen, waarvan de een een kogel kende, zakendryvende Duitschers zien en een groot loon.
in de borst, de ander een bajonetsteek had kennen. Zy weten nog meer dan dit. Zy Geen geldleening.
gekregen. Zij lagen met het gelaat op den begrypen dat, dank zij een zeer vooruitzien-
grond, terwijl het bloed uit hunne wonden de economische en financieele organisatie, Geiykwy reeds
idde] «
ac ë
in de modder sijpelde, en riepen herhaal- hun handel en verkeer tot dusver in geen ontwerp-begrooting van e
delijk om water. De Duitsche officieren
verboden den omstanders, hun eenige hulp
hoogeren graad zijn ontwricht dan da handel
van hun vyanden. Zij kijken over den Atlan-
rabaja voor 1915 onder
post, te verkrijgen door het
J " f
sluiten n j
„_
te bieden. Een soldaat kreeg een uitbrander, tischen Oceaan en zien dat zelfs Amerika gemeenteleening. beüï-»
omdat hij een hunner zijn veldflesch had — het kon wel niet anders in een wezen- Een groot iedeelte van ditoej^,_
willen reiken. De twee mannen stierven
in den loop van den dag.
—
lyken wereldoorlog door de abnormale 1.200.000 guldln-zou
toestanden in Europa wordt getroffen. Maar voor den aanleg van een
*weed® f^l^tx
"S?**o-
Acht mannen, tot één gezin behoorend,
werden naar een weide op ongeveer 50 el
van hun huisje geleid, waar eenigen hunner
wat de groote Duitsche industrieelen ook -voerleiding en
inzien is, dat voortzetting van den
gedurende maanden, neen jaren ten slotte
oorlog onze
eenige
waterleiding.
andere wei* Q
„ij..
De adviseur voor de decentralisatie^^
VaQ
..
tot den ondergang moet leiden. van de directie der Javasehe BanK "«richt
werden neergeschoten, terwyi de rest met ontvangen dat het geld in de huiaia om.
byislagen werd geslacht.
Een groote, roodharige soldaat, met een
Ik kon geen sporen waarnemen dat Duitsch- standigheden niet zal kunnen woro^ ge.
lidteeken dwars over zyn gelaat, onder-
scheidde zich door den bloeddorstigen wel-
lust, waarmede hy zijn bijl hanteerde.
land totnutoe de gevolgen van het groote leend. In verband hiermede heeft de (j. q_
avontuur ernstig voelt. Maar de cumulatieve het leeningsbesluit niet bekrachtigd
gevolgen van de toestanden die de oorlog Het is wel teekenend, merkt
doet ontstaan, vooral nu het intelligente Handbld. op, dat men te Soerabaja &j net
oer he^s _
In 't geheel werden er, zooals gezegd, Duitschland weet dat de worsteling lang opmaken der gemeentebegrooting a<^ de.
mogeiykheid dat de geldmarkt gesloten zou Bekendmaking. VENDUTIE Aanbesteding
zyn, niet gedacht heeft. De door ons aan den Heer J. ROSS op Donderdag 7 Januari 1915, voor de exploitatie van de gecombineerde
SMITH verleende generale volmacht is door boschperceelen Ngrajoeng I—West—Ngan-
Een nieuw agentschap.

John Pryce S Co.

met onderling goedvinden op heden inge- troe-Klepo, gelegen in de residentie Rem-
1 Januari opent de Paketvaart te Che- trokken. bang, te houden door den Resident van
ribon een eigen agentschap, meldt de Noord- Rembang, op Zaterdag den 3en April 1915,
kust. THE CELEBES TRADING COMP. LTD. des voormiddags ten 10 ure.
Het kantoor zal voorloopig ondergebracht JOHN O. MACCOLL, van Zie Javasehe Courant van 2 Januari 1915
worden in het huis, vroeger bewoond door Director.
den heer Karthaus, tegenover hotel Hol-
landia.
Batavia, 30 December 1914.
& Co.
652 35 Mooie Sandelhonlpaarden, No. 1 en volgende nummers.
De Directeur van
Landbouw, Nijverheid en Handel,
Als chef agent zal optreden de heer V. d. N.V. ED. FRANZEN Band. van af heden in de paardenloods te By afwezen
Mey, terwyi als employés aan hem zullen Welt., Buitenz., Tjim., en bezichtigen. 12235 De Secretaris,
toegevoegd worden " de heeren .Kapuhn en VENDUTIE, 678 GOBIUS.
Westreenen. Nog een derde employé zal
aan het kantoor verbonden worden, Maandag 4 Januari 1915
ten huize van den WelEdGestr. Heer Op onze Paarden-Vendutie
De barkas en de prauwen zyn ook reeds
aangekomen, zoodat het bedryf dadelijk kan Ph. H. BETHBEDER, van Donderdag 7 Januari 1915,
worden aangevangen. Lammerlaan 7, Mr. Cornelis,

Advertentiën,
van ZEdGs. zeer netten en goed onder-
houden modernen inboedel, als:
Mooie palmen en andere planten in tonnen
en potten.
zullen wij alsnog verkoopen:

S_L T 8Sumbawa Paarden. Planten- en Dierentuin.

Wegens omstandigheden wordt de gean-
Het is ongelooflijk, Zoo goed als nieuw Bottac ameublement com-
pleet. Lange stoel. Modern zitje. Van af heden in de Paardenloods te be-
nonceerde opvoering van:
hoeveel menschen er nog zyn, die, in spyt
van alle welgemeende vermaningen van
Schrijfbureau, Kantoorstoel.
Mooi Boekenkast, Boekenrak.
zichtigen. 686
jÉorstaplie"
geneeskundigen, er niet toe te bewegen zijn,
zich te laten gelegen liggen aan de verzor-
ging van hun lichaam. Geen taal ter wereld
Eenlichts gaslamp, Beeld op zuil.
Pendule, Schilderijen, Chin. muurborden en JOHN PRYCE & Co. UITGESTELD.
andere muurversieringen. ZONDAG 3 JANUARI 1915
is by machte zulke personen uit hun staat Tochtdeuren met dubbele veeren, Horretjes. N.V. ED. FRANZEN & Co. ten 9 ure v/m
van verdooving te doen ontwaken Het meest
Kop. rooktafeltje, Medicijnkastje. Welt, Buitenz., Tjim. en Band.
wordt dat lichaamsgedeelte veronachtzaamd,
't welk wy zoozeer noodig hebben en waar-
van onze gansche spysvertering, dus onze
Waschtafels, Spiegels.
Een-, tweepersoons en kinderledikanten, VENDUTIE Matinee Musicale.
Hang-, Leg- en Spiegelkasten. Vrijdag 8 Januari 1915, Van 9 tot 11 uur ROLSCHAATSENRIJDEN,
gezondheid in het algemeen afhangt; dat Buffet, Dispenskast, Servies, Glaswerk. ten huize van den WelEdGestr. Heer daarna uitsluitend gelegenheid tot dansen
lichaamsgedeelte, 't welk wij slechts één- Eet-, d en theetafels, Eetstoelen.
maal in het leven volledig krygen, dat hot H. A. E. VENNIK.
derhalve tot het einde van ons leven moet
uithouden en waarmede bygevolg ieder ver-
Berkefeld Filter, IJskist.
Gymnastiekringen. Beerenlaan 13, Mr. Cornelis.
Specificatie nader. 718
Stoomcarroussel.
Volière met vogels enz. enz. ENTREE:
standig mensch heeft te rekenen. Wij be- Kijkavond: Zondag S dezer van s—B f 1.10
doelen onze tanden. Niet-Leden
Bouvernements-Pandhuisdienst.
' 717
den uur. Leden op vertoon van maandkaart. Vrij
Reeds het ondrageiyke ruiken urt

der VendütïT
"
byna altijd een gevolg van een ver- DE SECRETARIS.
mond,
moest ieder
waarloosde tandenverzorging,kennissen Voortzetting 622
tegenover zyn vrienden en het op Maandag 4 en Dinsdag 5 Januari 1915, Verkooplokaal Pasar Senen.
een plicht van beleefdheid doen
zich tot
maken, zich aan een in Toko Lares Dagelijks geopend van B—l v.m. en
consequente tandenver-
zorging te gewennen. #
f X
te
Passar Baroe
door
van s—B n.m.
Het is toch zeer een- M 1 Verkoop tegen vaste pryzen van artikelen VERHUIZINGEN.
voudig en gemakkelijk, I

John Pryce & Co., van Inlandsche kunstnijverheid. Geciceleerd Met speciaal Ingerichte wagens,
een geregelde tanden- % i en ongeciceleerd geel koperwerk, Inlandsche onder toezicht. Inpakken van meubels, enz.
verzorging te bewerk- wapens, gouden en zilveren sieraden, leder- Transportonderneming C. KOENE,
stelligen. Daartoe be- _^ werk, wajangpoppen en lynwaden uit alle Salemba 32, Telef. M. C. 160.
hoeft men alleen de ge- -^___^- deelen van Java. 533 Levert ook karren voor goederen TdJ.
dageiyksche mond- van diverse artikelen. 609 Priok. 186aWZ
woonte aan te nemen van Voorts briljanten oorknoppen, maquise-
spoelingen met het antiseptische mond- ringen, horloges, photografietoestellen enz.
water Odol. . Vendutie wegens vertrek,
Bereids wegens het behagelijke, frissche op Dinsdag 5 Januari 1915,
gevoel, dat men zich door deze spoelingen
met Odol verschaft, zou men ertoe moeten
besluiten. Wie consequent 's morgens,
s' middags en 's avonds met Odol zyn
ten huize van den
L. W.
WelEdGestr. Heer
W. VOGELESANG,
Leeraar K. W. 111 School,
Stadsschouwburg Batavia.
mond spoelt, verzekert zijn tanden tegen te Mr.-Cornelis, Matraman No. 28, Zonda» 3 Januari 1915.
uit den mond.
hol-worden en tegen ruikenaandrang rechts, nabij woning Dr. de Meyier, Eerste en eenige voorstelling van den beroemden goo- heiaar
Wij raden derhalve met en vol- door de
komen goede trouw allen, die hun tanden
gezond en hun mond vry van onaangenamen
reuk willen houden, zich aan een vlijtige
mondverzorging met Odol te gewennen.
N.V. Gr. Vendu-, Verhuur- en Commissiekantoor
VAN SLIJPE & Co.,
van ZEd's netten en goed onderhouden In-
Neckelsonn Professor van de Parysche Academie.
Hoe byzonder weldadig deze Odolspoelingen boedel: Tafel met marmer. Wip- en staande Enorm succes. Enorm succes.
werken, zullen met name zulke personen stoelen, met leder overtrokken fauteuils. Deze voorstelling is speciaal geschikt voor familiën.
ondervinden, die eenige holle tanden in Gordyn. Prijzen der plaatsen:
den mond hebben. 6a Keurig gebeeldhouwdebureau-ministre,| "§ ® Loges, Stalles en Parquet. f 2.50
Men wachte zich voor waardelooze en „ ,
Damesschryftafel im § Parterre. „ 150
meest schadelijke namaaksels. Odol is
alleen echt in de bekende witte flacons.
,
,
„
,
ruime boekenkast f gOT
Kantoorstoel J^-§ Frontbalcon
Zybalcons
„ 1.
„ 0.50—
Carpet. Romans. Standaardwerken en an- Zaterdag 2 en Zondag 3 Januari 1915 van
Plaatsbespreking aan den Schouwburg
dere boeken, party muziekstukken.
BEKENDMAKING. Goede naaimachine. Régulateur met gong- 7 1/» —11 uur v.m. a f 0.25 per plaats. 675
Voorloopig kunnen geen aansluitingen slag.
aan de artesische waterleiding meer plaats Een nieuw Browning repeteerprstool.
hebben in de w«ken:
Nieuw en Oud Gondangdra, Menteng,
Tjikini, Raden Salehlaan, Viosveld en Pe-
gangsaan.
De Directeur
Twee- en eenpers. ledikanten, kasten. Wasch-
tafels met marmer.
Eettafel. Dispenskast. Eetservies.
Jap. potten- en tonnen met palmen.
Partij legkippen.
Uitstekende lichte mylord met voorbankje
Liefdadigheïds-Vo&thalwedstniilenDe 2e wedstrijd zal
688 van Gemeentewerken.
en rubberbanden. a.s. ZONDAG 3 JANUARI 1915
Austral. Wagenpaard met tuig.
Bataviasche Schutterij. Kykavond : Maandag. 720 plaats hebben
Aan de leden van het Korps wordt in op het terrrein HERCULES
herinnering gebracht, dat de dienstregeling N.V. ED. FRANZEN Tjim. en
& Co.
Band, tussehen
Welt.. Buitenz.,
Voor 1915 vóór den éen Januari 1915 aan
VENDUTIE
de Citadel moet worden afgehaald.
Het Korpsbureau is op werkdagen geopend
van 8 uur v.m. tot 1 uur n.m. en van 4
üur n.m. tot 7 uur n.m.
Donderdag 7 Januari 1915,
ten huize van den WelEdG. Heer „VIOS" en „HERCULES" ENTREE: f 0.50
J. SIBBELEE. Plus Gem. Belasting.
De Korpscommandant, Batoetoelis, No. 42 B. 654
De geheele netto opbrengst zal ten bate komen van de Noodlijdenden.
667 J. GRANDJEAN. Specificatie nader. 719

fN. V. „OLIEFABRIEKEN
-
INSULINDE"
AMSTERDAM - KEDIRI BLITAR.
jH
I De grootste Oliefaforißanten 1
Iln
den

ARCHIPEL. I
 WEST-JAVA BIOSCOPE
FLORA-THEATER.
Programma voor heden- en volgenden avonden.
PASSAR-BENEN.

MONOPOLIE-FILMS !
Cinema Orion
MONOPOLIE-FILMS!
POLLUX THEATRE
„Met de Camera op het Slagveld" GLODOK, BATAVIA.
Een opgenomen
film, oorlogsterrein gedurende den stryd.
op het
GEEN FANTASIE. ♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦e
GEEN THEATEROPNAME.
Heden- en volgenden avonden:
Wreed©, ware werkelijkheid.

De Avonturen van Katblijn.

De opnamen werden met levensgevaar opgenomen in de gevechtslinie, gedurende
DEN BALKA N-O ORL O G.
Buitengewoon interessant, leerzaam, natuurgetrouw.
Aanvang den voorstellingen 7, 8.30 en 10 uur.
GEWONE PRIJZEN. 711 De wonderbaarlijke avonturen van een moedig meisje, in
beroemde Selig fabriek. e gezet
scène etvrt-i üOOl d*
door üe

Globe Bioscope
De eerste Serie dezer reeks avonturen:
De ongewenschte Kroon
bestaat uit 5 deelen, filmlengte 1800 meter.
PASSER BAROE, WELTEVREDEN. Nog nimmer hier te Batavia vertoond. _„
Zaterdag 2 en Zondag 3 Januari 1915. Aanvang voorstellingen 7.15, 8.45 en 10.15.
Om het Nieuwe «laar goed in te zetten !
Het Europeesche lachsucces:
POUUV
Frankryks grootste „droge komiek"
Stoomvaart Maatschappij ..NEDERLAND.
in

De Erfenis van JAN VLINDERMAN. IL Het vertrek van hets.s. „VONDEL" is bepaald op
bedrijven.
Allerdolst Fransch kluchtspel
in drie JM£§> Zondag 3 Januari 12 uur 's middags van Tandione-
De geschiedenis van een eenvoudig werkman, aan wien onverwachts een erfenis
van drie en een half millioen gulden ten deel valt!
M Priok via CHERIBON en SEMARANG ar büt
49H* RABAJA en Oosthoekhavens.
naa?SOE?
ENORM LACHSUCCES! 674 De Agenten:
Drie voorstellingen : te 7, 8.30 en 10 uur. Gewone pryzen. 802 DE SCHEEPSAGENTUUR.

ELITE BIOSCOPE aan de SLUISBRUG.

HEDENAVOND VOOR HET LAATST
BLOUSES f 1.55 ROKKEN f 4.65

CVT R A *
De boeiende detectieffilm in drie afdeelingen:

Het Hoofd der Bende. Dames Modemagazijn

Gang Passar Baroe 12a. Weltevreden.
Voetbalwedstrijd Kampioenbeker Engeland.
Gedurende deze week worden r
ZONDAGAVOND:

"n
De Levende Schijf.
Buitengewoon spannend Circusdrama
De Liefdesbrieven van Biliy.
Roeden, Fantasies, Bloemen en Linten
10 pCt. korting verkocht.
met
EXTR nA:fiVoe?baYwef.ïrïd Engeland-
K.mp.eenbeker Engeland, bijgewoond door K«j
van
ning George ALLE TOILETTEN met 20 pCt. korting.
GEKLEEDE COSTUMES, geheel naar maat geleverd, van af f 25.—
CENTRALE Cornelis.
BIOSCOPE, MeesterHEDENAVOND! BRUIDSTOILETTEN vanaf f 33—
HEDENAVOND! ,_ ' v
THE GREAT DENNY - Verder: Bruidsbloemen.
Royal Illusionist, Bruidssluiers.
de onovertroffen en wereldberoemde Goochelaar en De nieuwste linten, waaronder ook met natuurrozen bedrukt.
heeft doen kijken naar zijne
die geleerden en technikers der halve wereld verbluft
verrichtingen. „.
Ruime keuze in Lingeries
Komt, ziet en overtuigt UI Verhoogde „»«_-„
pryzen. Bustehouders Sehotsehe dasjes
Twee voorstellingen ten 7en 9.30 uur. uurBekende Jarretelles
Morgenmiddag ten 5 precies. Zakdoeken
Speciale Kindervoorstelling. Lakceintuurs v;^^„ "
Klnderjurken
n
Morgenavond algeheele verandering van programma: Sehotsehe linten van af f 0.60 per el.
Nieuwe Wonderen, Mirakels en Mysteriën van Atelier voor toiletten naar maat.
IHE GREAT DENNY,
aanvang ten 7 uur precies. Beleefd aanbevelend,
Slechts nog maar één voorstelling van
709 VAN DER VEEN en VISSER.
DE PASSIESPELEN.
Pathé Frères
De allernieuwste opname v/h Huis kunstopname.
Buitengewone prachtige gekleurde 715^

!'
1 MAART TE HUUR:
HUIS Museumlaan 8. Modern ingericht,
desgewenscht met overname van goed
onderhouden modern meubilair.
Ook ter overname aangeboden een
MYLORD, lage bak, model Fuchs. Indien
gewenscht met paard. _ HELENE
elegant costuumpje voor Jongedames
Te bevragen bij GEO VON IN DER
MAUR, Museumlaan 8. 727

DELI-PLANTER, I Prima coupe. Waschecht.

34 jaar, geh., kinderloos, 14 jaren in Dcli
koffie
en Borneo werkzaam (tabak, rubber,positie.
en klappers), goed onderlegd, zoekt van sterke qualiteit
Brieven aan de administratie van dit
blad.

Ter overname aangeboden:

7C4
Katoen-crêpon,
in wit of bruin
met fijn zwart, blauw streepje; afgezet met
Motorrijwiel merk Clyno, 2 Cyl. 6 H. P., cerise of blauwen kraag en manchetten r
met of zonder sidecar. . 4r\
V
+-_w ■»■
Offerte» met oppave van prys, hoelang
in gebruik, etc. aan B. van den Bergh,
en Knoopgarneering.
Prijs in alle maten ■ ■fc»l W B f*\
i2A
Soreang-Bandoeng.

APOTHEEK TANAHIbIT Uitgebreid assortiment

Heuvel Tanah At>eȎ S*
Telefoon 2170.
Beproefd geneesmiddel tegen de ziekte
Kinderkleeding.
onwillekeurige urine loozing gedurende

Firma VAN DER VEEN,

den nacht, leeftijd van af 4 jaar.
PER PtACON f 3.— 710
GEVRAAGD,
reiziger, goed ingevoerd in de binnenlanden,
gewend zelfstandig te werken, volkomen
op de hoogte van Provisiën en Dranken.
Brieven No. dezer. 721
, BATAVIA
NOORDWIJK 24.
BANDOENG
BRAGAWEG 55.
 ters zelf toch wel onwaarschijnlijk : deDuit-
lET NIEUWS VAN DEN DAG
voor Nederlandsch-Indië,
sche en ook de Belgische genie heeft wel
andere, zwaardere, stukken in enkele uren
volbracht, dan het opblazen van zoon on-
noozel bruggetje over een niet eens bevaar-
van Zaterdag 2 Januari 1915, No. 1. baar kanaal.
Hoofdredacteur: K. WYBRANDS. Nu duurde het een hééle dag. Maar toen
't meenens werd, gold het afscheid nemen
Redacteur: G. WYBRANDS. en kiezen. De Duitschers naar den overkant.
Wij Hollanders aan déze zijde. En de Bel-
Derde Blad. gen verdeeld. „Auf Wiedersehn". En bij de
Belgen : Vader ginds, om op huis en beesten
te passen. Moeder en dochters hier, waar
't veiliger toch was. Of wel: Moeder ginds
Uit de Hollandsche Mail.
die te oud was om nog wat te moeten vree-
(loopende tot 29 November 1914.) zen van amoureuse „vijanden". En vader
en zoons aan déze zijde: „dan kon de Duts
De afgesloten grenzen ze toch niet meenemen om tegen den Rus
Het is eigenlijk wel een grappige toe- te vechten!"
stand hier aan de grenzen van Zeeuwsch- Zoo ging de brug kapot. En den volgen-
Vlaanderen's westelijk gedeelte, schrijft een den dag de volgende, gelijk den vorigen dag kapitein Oefele in Die Urnschau in herinne-
oorrespondent van de N. Crt., uit Aarden- de vorige was gegaan. Je zag ze daar in de ring brengt.
burg. De eenige berijdbare weg naar België verte liggen : schuin naar beneden, de mooie
is die over Watervliet, de weg waarlangs ijzeren spanning tussehen de twee oevers.
4e stoomtram IJzendijke —Eeckloo gaat. Of zooals hier: één pijler totaal vergruisd.
En het bruggedeel daarboven verdwenen.
Alle andere wegen 2tjn öf, zooals de Met de tien rails dwars opstekend in de
weg Sluis—St.Anna—Ter Muiden—Scher- lucht.
penbrugge—Westcapelle door omgehakte
Nu was alles gedaan. En gemeenschap en al hun hebben en houden verloren, maar
boomen en prikkeldraad-versperring on- België onmogelijk. De Duitschers trok-
berijdbaar gemaakt, en Duitsche militairen met
met strenge orders houden op het smalle
ken weg.
doorgangetje iederen voetganger tegen die
Maar den volgenden dag hadden onder-
geen „Duitsche pas" bezit, welk papier uit- nemende grensbewoners weer een noodbrug-
teraard niemand hier in Zeeuwsch-Vlaan- getje gemaakt; een ladder over de twee
deren machtig kan worden, omdat er geen
brughoofden, wat planken, en: „tien cen-
Duitsche autoriteit is die ons zulk een won- times entree die naar België of Nederland krijgsgevangenen lijfeigenen en dwongen
—
derpapier kan verleenen öf wel de wegen, wil gaan !" Velen maakten er gebruik van ben tot zwaren, onwaardigen arbeid. Eerst
zooals die over het kanaal-Leopold, naar en de nering vlotte goed
Moerkerke, naar Damme, naar Stroobrug-
Daar kwam protest van de andere omwo-
ge—Maldegem, naar St.-Laurens, en nog ners. Dat was toch te gek, zoo geld te slaan de invloed van het Christendom kon toch
twee tusschengelegen landwegen, zijn abso- uit aller ongeluk! En de planken-eigenaar
luut onbegaanbaar gemaakt door het laten moest opkrassen. Eenvoudiger werd 't nu. niet
springen der bruggen. Wij woonden zulk Een laddertje hielp u van het bruggehoofd
een operatie bij.
op het boven water uitstekend schouwd en zijn vrijheid slechts door het
naar beneden
Eerst werden in de dikke steenen pilaren puin. En langs een ander laddertje klom je
vierkante gaatjes gehakt, door Duitsche tegen het Duitsche bruggehoofd op. Het betalen van een
genieaoldaten die in een bootje onder de ging gesmeerd. En het kostte nu niets.
brug waren gekomen. Rondom stond het Maar alle schoone dingen moeten een ein-
Belgische buurtvolk, en ook veel nieuws- de nemen. Zij hadden buiten den waard ge-
gierige Nederlanders en tijdelijke Neder-
rekend, die goede Belgen. De Duitschers
landers, die blij waren met een papier van kregen er de lucht van. Schijnbaar hevig
spionnage is vrijwel onmogelijk gemaakt — troependeelen, die hen gevangen hebben
en door de mijnen-blokkeering ter andere
zijde wordt Zeeuwsch-Vlaanderen's weste-
lijk deel al meer een ongenaakbaar ver-
loren eiland in de rondom kokende oorlogs-
zee.
Krijgsgevangenen voorheen en thans.
De klachten over de behandeling der krijgs-
gevangenen in dezen oorlog zullen, voor
zoo ver zij gegrond zijn, voor een goed
deel wel voor rekening komen van hun
steeds wassend aantal en van de moei-
lijkheid om in de voeding, verpleging en
verzorging van zoo vele buitengewone gasten
te voorzien. Dat overigens hun lot met de
toenemende humaniteit van de volkenrech-
telijke beginselen en praktijken, vergeleken
met vroeger, belangrijk verbeterd is, moge
blijken uit de volgende bijzonderheden welke
In de oudheidwerden de krijgsgevangenen
in den regel door de overwinnaars tot slaven
gemaakt. Zij werden als weerloozen buit
behandeld, waarover de overwinnaar naar
kon beschikken. Zij hadden door
welbehagen
gevangenschap niet slechts hun vrijheid
de
ook hun leven verbeurd. Zoo bestond bö de
Romeinen de wreede gewoonte, dat de ge-
vangen vorsten en aanvoerders benevens alle
voorname andere krijgsgevangenen, gedood
werden, na eerst in den triumftocht van
den zegevierenden veldheer rondgeleid te
zijn. De Noorsche landen maakten van hun
de Christelijke godsdienst bracht ook hier
verzachting in de zeden en gebruiken. Maar
verhinderen, dat nog in den Dertig-
jarigen Oorlog de krijgsgevangene als oor-
logsbuit van den overwinnaar werd be-
losgeld terug erlangen kon.
lederen soldaat en ook iederen inwoner van
een door storm genomen vesting beschouw-
de de overwinnaar als zijn eigendom. Hij
kon zijn vrijheid slechts met een geldsom
koopen.
genomen, maar staatsgevangenen en dat
zij niet strafgevangenen, maar veiligheids-
gevangenen zijn. Daarom mag aan hun
persoonlijke eigendommen niet geraakt
worden, mogen zij ook niet in gevangenis-
sen worden opgesloten en hebben zij aan-
spraak op een behoorlijke, vóór alles menson-
waardige behandeling.
Wanneer de vijand gedurende den strijd
door woord of teeken te kennen geett, dat
hij zich wil overgeven, is het plicht zijn le-
ven te sparen en hem gevangen te nemen.
Hetzelfde geldt voor gekwetste tegenstan-
ders, die hun wapens niet meer gebruiken
kunnen. Zij moeten met gelijke zorg beje-
gend worden als de gekwetsten van den
eigen troep. De krijgsgevangenen moeten
hun wapens overgeven, die als oorlogsbuit
in het bezit vanden overwinnaar overgaan.
Van hun particulier bezit mag den gevan-
genen niets afgenomen worden. De gevan-
gene blijft in één woord in het bezit zijner
rechten. Hij verliest alleen zijn vrijheid.
In vestingen of kampen worden de krijgs-
gevangenen ondergebracht. Aan de officie-
ren wordt, wanneer zij hun eerewoord gege-
ven hebben voor den duur van den oorlog,
de wapens niet meer te zullen opvatten, ge-
woonlijk een verblijfplaats aangewezen,
waar zij wel onder toezicht, maar niet
onder bewaking staan. Btj een poging tot
ontvluchten kunnen krijgsgevangenen
doodgeschoten worden, en worden zij bij
een mislukte poging tot ontvluchten ge-
grepen, dan kan over hen de doodstraf
worden uitgesproken. Gevangen officieren
die hun eerewoord breken en wederom
gegrepen worden, hebben insgelijks hun
leven verbeurd en worden volgens de
krljgswet gefusilleerd.
Na vermeld te hebben de bijzondere maat-
regelen voor een behoorlijke voeding en
verpleging der krijgsgevangenen bij ziekte;
zorg voor briefwisseling met hun ver-
wanten; vrijheid in de uitoefening van hun
godsdienst, en daartegenover hun verplich-
ting om den arbeid te verrichten waaraan
zij te werk worden gesteld, deelt de schrij-
ver nog bijzonderheden mede over het vrijla-
ten van de gevangenen na het sluiten van

——
In de 16e en 17e eeuw had men voor de
den burgemeester dat ze thans „in Ne- verbolgen veimoedelijk met een innerlijke rangen een bepaald tarief, dat
den vrede en de uitwisseling van gevan-
derland woonachtig" waren. Gemoedelijk grijns kwam een Duitsche patrouille te- verschillende genen gedurende den krijg, waarvoor ge-
keuvelden wij met de Duitsche wachten. rug, daalde met vier man af in de diepte, ook gold bij de uitwisseling der gevangenen. woonlijk een wapenstilstand te baat wordt
Een kiekje werd gemaakt van den Duit- verstrooide alle uitstekend puin in het die- De nieuwere tijd heeft in de behandeling genomen.
en den Nederlandschen officier, sa- Een vergoeding van kosten voor de krijgs-
schen pere water, heesch de laddertjes weer op, der krijgsgevangenen een groote verande-
men tegen den grenspaal geleund, en van en — bleef nu bij de brug staan. Dat was ring ten goede gebracht. Onder de beschaaf-
een groote groep blauwe en grijze militairen afdoende. En geen kip dorst er meer over. de staten is hun rechtstoestand door erken-
gevangenen gemaakt heeft niet plaats. Hun
onderhoud behoort tot de oorlogskosten.
der beide landen. En gemoedelijk werd de
—
Het gerucht gaat maar voor de waar-
operatie voltooid". De ontplofbare stof werd heid durven wij niet instaan dat even- —
de volkenrechtelijke beginselen en voor-
schriften nauwkeurig geregeld. Ook het doel
Natuurlijk staat het echter den overwin-
naar, die onder de vredesvoorwaarden een
in de gaten aangebracht, de geleiding er wel op andere tijden deze wet van Perzen van de gevangenneming is geheel veranderd. oorlogsschatting bedingt vrij om daaronder
heen gelegd — en toen een geschreeuw van en Meden : „niemand mag er meer over" Vroeger was men er op uit om zooveel
de Duitschers: Hallee, Halloo! om de nieuws- toch géén Perzische wet bleek te zrjn.. Zoo mogelijk losgeld te beuren; tegenwoordig
stilzwijgend ook vergoeding te begrijpen
van de kosten voor het onderhoud der
gierigen achteruit te drijven Wij holden wil het verhaal, dat een paar knappe Mal- maakt men gevangenen om ze te beletten krijgsgevangenen.
allen weg; 300 meters moest het zijn. dehemsche meisjes met hun dito vrienden verder aan den krijg deel te nemen en al- Een brief van Schalk Burger.
Maar velen gingen er wel vierhonderd, en kwamen smeeken, naar Nederland te mogp \. dus de strijdkrachten van den vijand te
löernen toen schrikachtig van om een boom. —en dat de goedhartige Duitschers ze ei- Dc Y'r'U'-sstem bevat een open brief van
Enkelen holden zonder omzien al maar genhandig over het water hebben gedra-
door, gekomen als ze waren om „de brug gen, naar Nederland toe. Maar de jongens oogmerk.
verzwakken. De krijgsgevangenschap in on-
zen tijd heeft derhalve een zuiver militair Schalk W. Burger — tijdens den Boeren-
oorlog vice-president van de Z. Afrikaansche
te zien springen", maar nu zóó benauwd,
—
moesten achterblijven totdat ook hun op
dat ze niet tot stilstand waren te brengen het vrouwelijk verzoek goedgunstig „uit-
In de eerste plaats komen als krijgsge-
vangenen in aanmerking al degenen, die
Republiek — gericht aan zijn landgenooten.
Hij schrijft:
vóór ze weer veilig waren achter de twee gang" werd verleend. tot de vijandelijke legermacht behoorende, „Onder 't besef van 't ernstige ogenblik,
kilometers verder gelegen Nederlandsche in handen van den tegenstander vallen. waarin wij verkeren, acht ik 't mijn plicht
grens En nog een gerucht —
Intusschen was de lont aangestoken. De heid wij wel borg willen blijven: de grens-
voor welks waar- Maar dat ook souvereinen van het vijande-
lijke land in dat lot kunnen deelen, heeft
om dit schrijven tot mijn volk te richten.
Ik doe 't onder het aspekt van zoon van dit
vonk liep snel— daar volgt een hevige bevolking schijnt op een prik bekend met de gevangenneming van Napoleon 111, na land, van burger, van 'n man, die meer dan
ontploffing. Wij kijken om onzen boom: de vele ondiepten in het toch reeds ondiep den slag van Sedan bewezen. Ook diplo- veertig jaar mijn land en volk heeft gediend,
"Niet dan zwarte rookwolken, die de heele Leopolds kanaal, dat slechts voor afwate- matieke agenten en bestuursambtenaren, die in de donkerste dagen met mannen als
brug aan ons oog onttrekken. Schoorvoetend, ring dient. Menig gesmokkeld varkentje onder bepaalde omstandigheden, ook woord- Kruger, Pretorius, Joubert heeft gestaan en
omzichtig, komt de bevolking weer dich- hebben zij in de goede oude dagen daardoor voerders van de politieke partijen en ver- die met 'n groot gedeelte van u 't zwaarste
terbij. Langzamerhand trekt de wolk op. En heen gedragen. Menigen koppel vaarzen tegenwoordigers der vljandelljka pers, kun- dat 'n volk kan dragen, heeft doorgemaakt
de brug verschijnt weer, ongeschonden, voor of stiertjes er des nachts doorheen gejaagd. nen gevangen genomen wordea, wanneer van 1899 tot 1902, die vandaag nog duide-
onze verbaasde blikken. Alleen bleek een Wonder zou het zrjn, als zij in deze ernstige militaire- of politieke redenen hetvorderen. lijk voor mij zie 't verwoeste land in 1902,
der pijlers zwaar gescheurd. tijden niet die ondiepten wéér wisten te Eindelijk kan de noodzaak zich ook voor- de schare van duizende vrouwen en kinde-
Een gemompel van leedvermaak onder de vinden: en zpo toch nog eens konden ko- doen om die onderhoorigen van een vtjan- ren, die ik heb gaan toespreken in dekon-
Belgen. „Ze kunnen hem niet stuk krijgen men kijken hoe moeder de vrouw het maakt, deltjken Staat, die wel dienstplichtig, maar sentratiekampen in Natal; de vijftien dagen
zulle". Wij vernamen van den officier dat of zelf een oogje konden werpen op de ver- nog niet in het leger of de marine zijn te Vereniging, waar ik met de afgevaardig-
bij kleine brokjes het werk werd gedaan om zorging van het eigen vee ingelijfd, of degenen die, zonder direct den van 't volk biddende en worstelende
de vele bijstaande huizen niet te schenden. Toch is de afsluiting absoluut voltooid. dienstplichtig te zijn, tot uitoefening van heb gearbeid tot vrede ; dit alles is voor mij
Een humaniteit die treft; maar zoo is de Voor de rustige grensbewoners geldt zij legerdiensten geroepen kunnen worden, als als de dag van gister! Van daar is maar
doorsnee-militair: de ruwe oorlogsnoodzaak eigenlijk niet, en terecht. De Duitsche mili- krijgsgevangenen te arresteeren. 'n korte periode om op terug te zien. En wij
doet hen veel schoons en goeds vernielen. taire overheid wil dat schikken. Maar alle üit het doel van de krijgsgevangenschap kunnen God niet genoeg danken voor die
Maar als het niet moet —
dan regeert
dank bij de meesten weer het menschelijk
God- handel,
keer,
alle
alle
uitvoer, alle vreemdelingen
toeristen-nieuwsgierigheid,
ver-
en
vloeit reeds voort, dat de aldus tijdelijk
van hun vrijheid beroofden geen gevangenen
zegeningen, ons geschonken op elk gebied.
Wij hadden vrede en voorspoed. Zuidafrika
meegevoel. En die spotternij leek den spot- ook wel alle vluchtelingen-uittocht en alle zijn van de individueele bevelhebbers of is verenigd. Wij hebben 'n vrije konstitutie.

„Den vorigen winter", zeide hij, „greep
FEUILLETON. de man die achterin zit, die met die en-
kele albatrosveer in het haar, zijn eigen
De kapitein van de Kansas. zoontje van zes jaar, en verbrijzelde hem
door de hersens tegen de rotsen, omdat het kind
een mandje eieren van zeevogels liet vallen,
Tracy.
14).
hem omging, ofschoon de een of andere
kwelgeest hem voortdurend scheen in te
fluisteren:
„Zul je haar in de handen van diemen-
scheneters daarginds laten vallen?"
„Onze bezoekers stellen zich nog al grap-
„Geen van beiden, juffrouw Maxwell. Ik
heb niet voor niets vijftig jaren in dit tra-
nendal doorgebracht."
„Wil u zeggen, dat uw illusies verdwenen
zijn?"
„Neen, zeker niet. Mijn hart is verwon-

Louis
„Bedoelt u, dat een van de booten reeds
in de handen van die duivels gevallen is ?"
vroeg Christobal.
„Ik vrees ervoor", antwoordde Courtenay.
«Het is natuurlijk ook mogelijk, dat dit
vaatje aan land gedreven is. Maar hoe het
ook zij, wij weten nu, hoe het met één af-
deeling van de muitelingen is afgeloopen.
"Of de boot is omgeslagen, öf de bemanning
bevindt zich nu op het eiland, en wij we-
ten, wat dat zeggen wil".
„Zou er geen mogelijkheid zijn om door
geschenken dat volk om te koopen, al was
bet maar tot een wapenstilstand, totdat
Walker de machine in orde heeft ?"
»Dat is
en Suarezmoeilijk
te beslissen. Tollemache
zouden hierover het best raad
«unnen geven. Wat dunkt u ervan Tolle-
mache?"
.Dient nergens toe; zij zijn onverzadelljk,
zij urneer
« hebben.ztJ krijgen, des te om
De eenige manier
meer willen
met dat
tuig te onderhandelen is, door middel van
kanonskogels."
Suarez schudde het hoofd,
dat hij moest dragen. Zijn vrouw, die nu
naast hem zit, zeide niets. Men zou even-
goed kunnen beproeven, een hongerigen
poema door liefkozingen te temmen. Ik ben
de eenige, dien zij ooit gespaard hebben,
en dat deden zij alleen, omdat zij meen-
den, door mij macht over hun vijanden te
zullen krijgen. Als u een kanon hadt, zou
u hen kunnen wegjagen. Nu zullen wrj
moeten vechten om ons leven ; op hun ma-
nier zijn zij dapper genoeg."
Suarez wist wel wat hij zeide, en kapi-
tein Courtenay lachte zachtjes, doch in dien
lach was iets, dat niet veel goeds voor-
spelde, wanneer de Alaculofs een aanval
zouden doen. Elsie hoorde het en vroeg
opgeruimd: . heid van den Spanjaard had plaats gemaakt
„Wat is er aan de hand, kapitein Cour-
tenay? Waarom komen de Indianen niet
naderbij ? Zijn ztj te verlegen ? Zóó zullen
zij niemand doodslaan."
Elsie zag er allerliefst uit met haar mous-
seline japonnetje en den grooten stroohoed,
die haar tegen de zonnestralen moest be-
schermen.
Courtenay liet niets blijken van wat er in
pig aan", zeide hij. „Ik hoop, dat zij een
beetje bang voor ons zijn, daar wij geen
van allen op hun gezelschap gesteld zijn."
„Ik dacht dat senor Suarez hen zou aan-
roepen, daar hij immers hun taal spreekt.
Maar misschien heeft hij liever niet dat zij
iets vermoeden van zyn tegenwoordigheid
hier aan boord?"
Daar Elsa den angstigen uitroep van
Suarez gehoord had bij het verschijnen van
de Indianen, begreep Courtenay, dat zij
evengoed als hij een rol speelde.
Opeens merkte Elsie op, dat Christobal er
niet zoo kalm en vriendelijk uitzag als ge-
woonlijk. Hij keek Courtenay met een zeker
mishagen aan. De aangeleerde onverschillig-
voor een machtiger gevoel. Het scheen Elsie
toe, dat hij Courtenay zijn jeugd en zijn
moed benijdde. Christobal verdacht haar er
van, dat zij met Courtenay koketteerde, en
veroordeelde dit evenzeer in haar, als zij
het in Isobel had afgekeurd.
„Waarom kijkt u zoo ernstig, dokter
Christobal?" vroeg Elsie. „Is u boos of
verbaasd ?"
derlijk jonggebleven. TJ weet: Oud mal gaat
boven al."
„O, spreek alstublieft niet op die manier
over uw leeftijd. TJ is toch geen oude man.
De laatste vierentwintig uur heb ik u leeren
beschouwen als een oudere broeder, die
toegevend kan zijn, terwijl hij bestraft."
Courtenay begreep niet wat die schermut-
seling beduidde, doch de Indianen beletten
hem, verder aan het gesprek deel te nemen.
De kano was al dichter bij het schip ge-
komen. Opeens draaide de Indiaan, die
was opgestaan, een slinger in de rondte
en wierp een steen door een der vensters van
de muziekzaal. De steen, die bijna een half
pond woog, vloog langs Tollemache.
De kapitein richtte het eenige kanon aan
boord en vuurde op goed geluk op de wil-
den. Doch de vrouwen roeiden uit al haar
macht, en de kogel deed het water aan alle
zijden om de kano opspatten, terwijl een
gehuil en tal van krampachtige bewegingen
aantoonden, dat althans een van de kogels
den Indiaan had getroffen, dien Suarez
voor een nieuweling hield.
(Wordt vervolgd)
Wij hebben als mannen van eer de vrede
aangenomen en de vlag geëerbiedigd, die
konstitutie aanvaard, onze eigen Regering
daargesteld.
En wat gebeurt nu? Wij worden geroe-
pen om blijk te geven van onze trouw om de
Regering te steunen en de Unie te bescher-
men. Maar inplaats van dat te doen, is er
opstand en verzet tegen de Regering. En
verraad ! Er wordt georganiseerd ; er wordt
geroepen van onafhankelijkheid, van vrije
Republiek, van eigen vlag, van gewapend
verzet!"
En verder:
„Laten wij de toestand duidelijk bezien.
Toen de Regering 'n oproeping deed om
Duits Zuidwest in te gaan, werd er door
diezelfde leiders beweerd : wij moeten alleen
onze grenzen beschermen; Duits Z.-W. is
niet waard om 't bloed van één Afrikaner
ervoor te geven! Maar nu is de Duitse vrij-
heid hun waard om burger-oorlog te maken !
De Regering werd door genl. Beyers en an-
deren beschuldigd: Zij gaan de vijand over
de grens halen! Maar wat wordt nu door
hen gedaan ? Maritz was daar om de grens
te beschermen; en hij pleegt verraad met
de vijand. En hij wordt nu gesteund door
die anti-oorlog-mannen! Zij keuren zijn
verraad goed. Waar wij heden geroepen
worden om onze gemeenschappelijke vijand
te bevechten en onze eer en plicht te doen,
is onderlinge verdeeldheid, die ons geen
vrijheid zal geven, maar 't graf zal delven
voor 't voortbestaan van 't afrikaanse volk.
De zaak is duidelijk; de grote en sterke
engelse bevolking en 'n groot deel van 't
afrikaanse volk zullen bij de Regering blij-
ven en hun plicht doen om wet en orde te
handhaven. Is 't dan niet dwaasheid om te
denken met zon opstand sukses te beha-
len? Is ons dierbaar land niet genoeg ge-
drenkt met bloed en tranen ? Ik doe 'n be-
roep op uw gezond verstand. Is 't mogelyk
dat mannen als genls. Christiaan de Wet
en Beyers, die met mij de vrede te Vereni-
ging hebben getekend, die met mij deKon-
ventie hebben gemaakt en getekend van-
daag ontrouw worden aan hun eed en plicht
en aan hun wettige Regering?
Ik bid en smeek u, staat stil en bedenkt
wat gij doet. Ik waarschuw ons volk: volgt
niet! Ik voorspel u 'n noodlottig einde."
Het bombardement van Papeete
Destijds is medegedeeld dat de Duitsche
kruisers Scharnhorst en Gneisenau Papeete
hadden gebombardeerd, de op het eiland.
Tahiti gelegen hoofdplaats van de Fransche
nederzettingen in Oceaniö. Het was maar een
kort bericht en nader was er niets van ge-
hoord.
Thans bevat de Temps een brief, gedag-
teekend 25 September, die eenige bijzonder-
heden omtrent deze gebeurtenis brengt.
„Drie dagen geleden", zoo luidt de brief,
„hebben wij een zware beproeving te door-
staan gehad. Wij hadden nooit gedacht, dat
de Duitschers ons hier zouden kunnen op-
zoeken, maar uit voorzorg had men deka-
nonneeerboot Zélée toch ontwapend en deka-
nonnen opgesteld op de hoogten welke de
stad beheerschen. Uit Nouméa was een ze-
ker aantal soldaten aangekomen en op be-
vel van den' minister had de kolonie gemo-
biliseerd.
Dinsdag 22 September, heel in de vroeg-
te, gaf de semafor kennis van de nadering
van twee kruisers. Vlug werd alarm gebla-
zen en het garnizoen op de been gebracht.
Zoodra de schepen tot aan den ingang van
de haven waren genaderd, werd een kanon-
schot met los kruit gelost om hen te nopen
hun vlag te doen zien. Zij heschen daarop
de Duitsche vlag en vroegen om een loods.
Tot eenig antwoord werd met een granaat
in de doorgang geschoten, wat zeggen wil-
de : „Ge zult niet doorgaan!" en aanstonds
stak men den brand in de kolenloods der
marine. Uit woedeongewtjfeld over het feit,
dat zij niet bij die steenkool mochten, waar
zij zulk een groote behoefte aan hadden, be-
gonnen de kruisers de batterij en de haven
te beschieten.
De kanonschoten van de Duitschers deer-
den de batterij niet, maar brachten de Zélée
tot zinken, deden belangrijke schade aan
het Duitsche stoomschip Walküre, dat vroe-
ger herwaarts was opgebracht, en staken
den brand in de geheele handelswijk, waar-
door een schade van ettelijke millioenen
veroorzakt werd. Hierop werd aan de sema-
for het sein geheschen: „Wij beschikken
over veertig gijzelaars" (de bemanning na-
melijk van het opgebrachte Duitsche stoom-
schip).
Blijkbaar trof deze mededeeling doel, want
de Duitschers deden geen poging om te de-
barkeeren en veitrokken om elf uur's mor-
gens. Wij leden een verlies van een doode
en twee gewonden. Het bombardement duur-
de zes uur."
De briefschrijver deelt nog mede, dat de
gouverneur der kolonie, Fawtier, een oorlogs-
schatting van een millioen francs heeftop-
gelegd aan de in dekolonie gevestigde Ham-
burgsche handelshuizen, teneinde althans
ten deele, de slachtoffers van deze verwoes-
ting schadeloos te stellen.
„Al is de leugen...."
Zelden heeft de waarheid zich zoo gerept
om de leugen te achterhalen als in het vol-
gend geval door de Manchester Chmrdian
meegedeeld.
Een firma te Manchester ontving bijna
gelijktijdig twee brieven. Den een van een
jong Duitscher die vroeger in haar dienst BETAALBAAR
was, doch nu naar een concentratie-kamp zijn vanaf 2 Januari 1915 bij het Hoofd-
was gebracht; den tweeden van zijn familie
in Saksen. Deze laatste luidt als volgt:
„Tot ons leedwezen hooren wij dat onze
eenige zoon gevangen is gezet. Nu is het
kantoor der Nederlandsch Indische
Escompto Maatschappij en hare Agent-
schappen in Indië en te Amsterdam de
Verkoopster
gevraagd, voor eene Modezaak te Ban-
een bekend feit dat Duitschers in Engeland onderstaande coupons der navolgende lste doeng. Goed salaris met vooruitzichten.
gevangengenomen, opgesloten worden in Hypothecaire Obligatieleeningen, t.w.:
pakhuizen, stallen en andere afschuwelijke N.V. Cultuur Maatschappij „Melangbong" Brieven aan:
coupon No. 2 met f 15.— per stuk.
plaatsen, waar hun gezondheid benadeeld
wordt. Men zegt ons dat ze niet genoeg te
eten krijgen en wat ze krijgen niet geschikt
is voor menschelijke wezens. Het is een
N.V. Grand Hotel de Djocja coupon No. 2
met f 15.— per stuk.
N.V. Cultuur Maatschappij „Pangheotan" 687
Firma VAN DER VEEN,
Noordwijk 24.
groot verdriet voor ons dat ons eenig kind
in zulk een toestand is geplaatst, zonder
—
coupon No. 2 met f 15. per stuk.
NV. Cultuur Maatschappij „Lingga Pada"
dat wij hem kunnen helpen, we smeeken u coupon No. 3 met f 18.75 per stuk.
alles voor hem te doen wat u maar moge- N.V. Soekawarna Tea Estate, coupon Secretaris gevraagd.
lijk is. Godes zegen zij met u. Denk aan No. 3 met f 15.— per stuk. Gevraagd voor de betrekking van parti-
uw eigen kinderen en help ons." N.V. Cultuur Maatschappij „Wilhelmina" culier sec.etaris, een net persoon, volbloed
Tegelijk hiermede kwam de brief van den coupon No. 3 met f 15.— per stuk. Hol.ander, vlot correspondent in Holland-
zoon uit het kamp in Lancaster. N.V. Lampong Caoutchouc Maatschappij sche en Engelsche taal, goed op de hoogte
„Zelf denk ik dat ik misschien wel vóór coupon No. 4 met f 15.— per stuk. van snelschnft en machineschrtjven.
Kerstmis te Manchester zal terug zijn. In N.V. N.l. Scheepsbouw en Kustvaart Brieven met volledige mededeelingen,
Maatij. coupon No. 4 met f 15.—per stuk. opgave van referentiën, vroegeren werkkring,
elk geval amuseer ik me hier best. Er zijn N.V. 511. t.v.z. V/h J. R. de Vries &Co., condities etc. te zenden aan
hier zoowat 2000 Duitschers en overal ma- Administratie
ken we muziek en hebben we pret Ik coupon No. 4 met f 15.— per stuk. van het N. v. d. D. v. N.-I. onder No.
hoop dat deze ellendige oorlog gauw over N.V. Landbouw Maatij. „Tjilentab" cou-
pon No. 4 met 15.— per stuk.
i5.... Ik kan rechtstreeks van hier naar
Duitschland schrijven."
„De familie in Saksen", zegt de Guar-
dian, „zal nu spoedig genoeg weten, hoe
N.V. Preanger Thee Maatschappij cou-
pon No. 5 met f 15.-— per stuk.
N.V. Plantagen Gesellsehaft Boenisari
Terovername aangeboden,
wegens ziekte van den eigenaar-beheerder,
coupon No. 5 met f 15.— per stuk.
ongegrond de vertelsels zijn, die in Duitsch-
land uitgestrooid worden over de behande-
ling die den Duitschen gevangenen in En-
N.V. West Java Prauwenveer coupon
No. 5 met f 15.- per stuk.
N.V. Bat. Volks en Stadsapotheek cou-
Een goedrendeeFend Isie kh HOTEL
geland te beurt valt." pon No. 5 met f 15.— per stuk.
Het leven te velde. N.V. Hotel Kurhaus coupon No. 5 f 15. — To °gnodcd
üit een brief van ds. Jézéquel, veldpredi-
ker in het Fransche leger, ontleent deKer-
per stuk.
N.V. Cultuur Maatschappij „Gandjar Kïu^ 6**- Geh<*le '-entari.
Annex Auto- en wagenverhuurderfl.
kei. Ct. de volgende beschrijving van het Temoe" coupon No. 5 met f 15.—per stuk.
N.V. Assam Thee ondern. „i-jajanegara'' Brieven onder No. ooSßureau
leven te velde: y/d Blad.
coupon No. 5 met f 15.— per stuk.
„Wij leven in de verschrikking. Ik heb N.V. Cultuur Maatij. „Kahoeripan" cou- Te huur,
tooneelen gezien, die onbeschrijfelijk zijn;
bloed, doodsgereutel, sterven. Hoe een slag-
—
pon No. 5 met f 15. per stuk.
N.V. Stroohoeden Veem. coupon No. 5 een
met ultimo Januari 1915
ruim bovenlokaal, thans geóccuüeerd
veld te beschrijven met lichamen van men- met f 15.— per stuk. door Notaris THOMAS seoccupeerg
schen en paarden, zijn brokstukken van al- N.V. Assam Thee Ondern. „Hardjasan" Te bevragen KRAAN & Co.,
lerlei soort ? De oorlog is barbaarsch ; hij coupon No. 5 met f 15.— per stuk. Batavia.
is onwaardig van wildheid en onreinheid. N.V. Landbouw Maatschappij „Moelia" TE HUUR:
Want wij leven in de vuilnis en den stank. coupon No. 5 met f 15.-— per stuk.
| Gang
..
tna
Men trappelt in bloed en ligt neer in den Kadji No. 20 a f 55.- 8
Batavia, den 31en December 1914. 27a ' mnds.
drek. Men slaapt en eet waar men kan, X " "' '" 50.—
dikwijls op den grond, in schuren, stallen,
en soms in kasteelen. Men blijft 3, 4, 8
De gedelegeerde tot de bovenvermelde
lste Hypoth. Obligatieleeningen.
Tm-.' ' " 6&-
dagen zonder zelfs de handen te wassehen.
-_
__REYNST & VINJU.
Men marcheert en werkt 48 uren zonder Te huur:
verpoozen, en men rust 12 uren in een Duitsch of Fransch.
hoek van een weg zonder iets te doen. Wij Gevraagd bij een familie te Bandoeng geKw en'ldenlakRaad
geoouwUva
van
de fivier achterhet
paa^ van '
of Duitsch meisje of jonge Justitie.
hebben kennis gemaakt met golven van een Fransch in het huishouden en SOEN HOK TAN,
stof en oceanen van slijk. Wij zijn getrok- weduwe voor hulp schoolgaande m
Tongkangan 400, Batavia.
ken door velden vol met voor den vijand het toezicht op drie kinderen. \fZ
vluchtende menschen, we hebben andere het Fransch of Duitsch met
Brieven in ouderdom,
streken gezien, verlaten, waar niets dan opgave van vroegere positie en Te huur
puinhoopen waren achter gebleven." alle bijzonderheden, benevens van het ver- HUIS Gang Kadji No. 20,
langde salaris, aan de Administratie der 5&,~
xt K*
's maands.
CHAMBERLAIN'S HOESTMIDDEL. Preangerbode te Bandoeng onder motto „ Petodjo
T> *a-
No. 8,
Toezicht. 661 a f 75.—
Dit middel wordt niet overtroffen door
eenig geneesmiddel tegen verkoudheid, griep REYNST & VINJU.
en kinkhoest.
Gevraagd :
Het is gedurende veertig jaar het lieve- een geroutineerd eerste klerk op f 120 TE HUUR :
lingsmiddel der moeders van jongekinderen. 's maands, voor het Assistent Residentie- terstond, de helft van een
g meubl-
Chamberlain's Hoestmiddel is aangenaam kantoor te Wates, afdeeling Koelon-Progo. Joerd hui», geheel vrij. Gang Boentoe 7,
in te nemen en er kan steeds op vertrouwd Dienstaanvaarding in begij Februari 1915. ivoningsplein. ggg
worden. Sollicitanten gelieven hunne behoorlijk
Niet alleen geneest het griep en verkoud- gezegelde rekesten vergezeld van hun dienst-
heid, maar het voorkomt tevens, dat deze
in longontsteking overgaan.
sta>t, bij het Residentiekantoor in te dienen,
indien zij bereids in 's Lands dienst zyn,
Bazaloni Theezaad
Chamberlain's Middel bevat geen opium dan door tusschenkomst van hun onmid-
v£, ko«
p
aan O«bodon door de land-
bouw My. Tjitrap. Te bevragen admini-
of andere verdoovingsmiddelen en kan zoo delijken Chef. strateur Pasir Karet, Buitenzorg.
wel aan kinderen als aan volwassenen ge De Resident van Jogjakarta, 700
geven worden.
Verkrijgbaar bij alle handelaren in ge-
703 VAN BIJLEVELT.
♦"♦"♦"♦"♦"♦"♦"♦
201a dag
neesmiddelen.
Advertentiën.
GEVRAAGD,
klerk Residentiekantoor hoofdplaats Djambi,
bezoldiging 120 gulden 's maands. Ver-
UTUIIUI BLOEMENHANDEL
eischtén : vaardigheid schijfmachine, klein Mevrouw V. A. KLERKS.
redactiewerk enz. en eenige kennis compta- Matramanweg 17.
Dr. P.A. VAN VELZEN biliteit.
Rekesten, eigenhandig gesebreven, met
701 Telefoon M.C. 61
276aMDo
Gouv. Veearts.
Hotel der Nederlanaen 97. dienststaat te richten aan Resident DJAMBI.
Telef. Welt. 1504. 539
Paul-Kruger School
mm» De coupons van de onderstaande
fflmmW Hypothecaire Obligatie-Leeningen
zijn van af 4 Januari a.s. ten kantore van
de ondergeteekenden betaalbaar, op alle
werkdagen van 10 uur v.m. tot 1 uur n.m. PARAPATAN 39.
Assam Thee Onderneming „Taloen"
2e. leening coup. No. 20 met f 15.—
Cultuur Maatschappij „Tjiboegel"
coup. No. 11 met f 15. —
Assam Thee Onderneming „Singaparna"
Opleiding voor fl. B. 8. en K. W. 8.
Voor aanname van nieuwe leerlingen is het Hoofd der School dagelijks
coup. No. 10 met f 15.— te
Assam Thee Onderneming „Halimoen" spreken te zijnen huize, Parapatan 39.
le. leening coup. No. 10 met f 15.— 037
Assam Thee Onderneming „Halimoen" HET BESTUUR.
2e. leening coup. No. 8 met f lb.—
Assam Thee Onderneming „Halimoen"'
3e. leening coup. No. 3 met f 15.—
[ JAVA-AUSTRALIE LIJN
DER
Cultuur Maatschappij „Perbawatie"
coup. No. 8 met f 15.—
Cultuur Maatschappij „Pasir Awie"
coup. No. 8 met f 15.—
KONINKLIJKE PAKETVAART MAATSCHAPPIJ.
Assam Thee Onderneming „Landen a/d Zuid"
coup. No. 7 met 15.—
Cultuur Maatschappij „Carumby" Het stoomschip „Tasman"
coup. No. 5 met f 15.—
Assam Thee Onderneming „Tjilangla I & II" naar Sydney en Meïbourne via Semarang, Soerabaia, Thursday Island, Port-Moresby
coup. No. 3 met f 15.— en Brisbane zal vertrekken:
Cultuur Maatschappij „Soewarna" van Batavia op 13 Januari 12 Hur 's middags, van Semarang op 14 Januari, van Soerabaia
coup. No. 3 met f 15.— op 16 Januari 4 uur N.M.
Cultuur Maatschappij „Tjigoleg"
coup. No. 3 m6t f 15.— Voor inlichtingen wende men zich tot de plaatselijke Agenten der Koninklijke
JOHN PEET & Co. Paketvaart Maatschappij. 633
Batavia, 31 December 1914. 676 Weltevreden, 30 December 1914.
 Aan mijne geachte clientèle en begunstigers veel heil en
zegen in het nieuw begonnen jaar.
R van DUIJL & Co., Toko J. SALOMONSON te Bandoeng,
Gang Passer Baroe 12b. Groote sorteering Heeren- en dames-PARAPLUI'S, TUINSTOKKEN vanaf f0.50
Heden ontvangen een groote keuze Katoentjes w.o. Russisch linnen met rand. Gedec. papieren SERVETJES f 1.50 p. 100 st., GEDEC. CREPE-PAPIER w.o. zeer
— — —
Zeer nieuw. Diverse dessins Rood Marine Wit en gestreept chemis voor meisjes-
jurken en jongenspakjes, alles waschecht.
geschikte v. tafelloopers f 0.50 p. st.
CARBOLIC-TANDPOEDER v/d VINOLIA CIE. LONDON f 0.35 p. flac. KAISER-
BORAX f 0.10, f 0.20, f 0.50 p. doos. Kaiser-boraxzeep f 1.25 p. doos a 3 st.
Raglan of Tango Blouses vanaf f 1.55
Pijn geslepen CRISTALLEN : vazen, olie- en azijn-, peper en zout-, en zuur-
Zwart met wit geruite rokken naar maat f 3.75 stellen, Koffie-extractkannetjes, geleipotjes, karaffen, toiletstellen, poederdoozen, flacons,
Wit Cachemire rokken naar maat f 4.50 karaffen met glas, glazenbakjes, vingerkommen met bljbeh. karaffen, zoutvaatjes.
Zijden taflint in alle kleuren van af 0.25 per el, verder een groote collectie muur- Bruin-, zwart- en donkergroen imitatieieder, veldlampen compl. f 9.50. Prima
borden en tegels naar beroemde meesters. Namaak gobelin kleedjes, tafelkleeden. zure boorappelen, schijfjesappelen, blanke peeren, pruimedanten, spliterwten, bruine
Tasschen. Zeepen, Odeurs, cell. artikelen voor de waschtafel. Schemerlampjes, Cassa boonen, abricozen, Alkm.- en parel-gort, Amb. sago bidji, bruine- en witte candtjklon-
ondertailles, groot sortiment. Dames- en Kinderkraagjes. Zuidwesters. Speelschorten. tjes, krenten, sult, rozijnen, sucade, gebak- en tafelamandelen, witte- en roode gelatine
■Jarretailles, kousenhouders, bretelles. Matrozenjurkjes en Nordfolk jongenspakjes, blauwe griesmeel, alles per pond verkrygbaar. Fransche fijne- en grove VERMECELLI. Prima
schoolbroeken. Z. M. kaas, Edammer kaas, Prima Preanger JAVA kt ffie f 0.65 p. pond.
Beleefd aanbevelend, Kroepoek-oedang, petis-oedang en oedang kring van SIDHOARDJO. 222aWZ
P. VAN DUIJL & Co. 9 Overheerlijke hammen bij geheele ham f 1.10, aangesneden f 1.40 p. pond.
Gang Passer Baroe 128, Weltevreden, Xel. 1993. Cigaretten QUEEN van Nest. Gianaclis f 5.75 p. 100, Pajac. tabak f 0.75 p. pak
■V Men lette wel op het juiste adres. 289aZ tiroote oaiet! Kleine winst! Goede waar I

Wood Dunn Boter I HET Hotel in GAROET

HOTEL VILLA-DOLCE.
is

#tiet
Beheerd door den Eigenaar,
meest gewild 301aM L. H. W. INGENHOES.

Overal verkrijgbaar.
61a Eenig* Importeurs :

■■■■■■«■■KBBaBBBnHBBBaBBEBBBBHWBBBBni
Jacobson van den Berg & Co. L. E. JANSEN & Co.
Amsterdam. Weltevreden.
Heerengracht 368. Noordwijk 41.
Verkrijgbaar : IMPORTEURS.
Complete Officeele Trekkingslijsten der Bibitaanplant Lehak-Parai van
Koloniale Tentoonstelling Semarang HOLLANDSCHE
a f 0.20
Buitenzorg,
HAZALONI-THEEZAAD f 15.— p.g.R. LENSVELT NICOLA.
PRODUCTEN.
ZOUTE BOLLEN, KRAKELINGEN, BESCHUIT.
Kassier EIGEN HULP, Groote opruiming van overjarige Hevea- STOKHUIJZEN GELEIEN, VRUCHTENWIJNEN en SAPPEN,
#56 Weltevreden. stumps f 2.— %" Robusta-Java- en Liberia- de BONT & LEIJTEN. SUIKERWERKEN en CHOCOLADE ARTIKELEN.
koffie zaailingen f 1,50%; met het oog op SPOOR'S
LOTEN de geldschaarschte betaling van 25% der VERKADES
MOSTERD, GERASPTE GROENE KAAS ENZ.
BESCHUIT, ONTBIJT en ANDERE KOEKEN.
m jaA*, NED. factuurwaarde na ontvangst materiaal; ; VINK'S
saldo crediet 6 maanden ; contante betaling i TER MARSCH & Co.
ZOETE EN ZURE APPELSTROOP,

de 407e HH STAATSLOTERIJ,
spelende van 7 December 1914 tot 26
10 % korting. 139aWZ VOORNVELD & Co.
VLEESCHWAREN en CONSERVEN.
HAGELSLAG, MANNA en DUINZAND.
BEVERWIJKSCHE CONSERVEN FABRIEK. GROENTEN, CONSERVEN, ENZ. 4a Z
Februari 1915, zijn bij ondergeteekenden
te bekomen.
Prijzen van f 100.000, f 50.000, 3 van
f 25.000, 2 van f 20.000, 1 van f 15.000,
AU BON MAROHÉ
Senen 76b. Weltevreden.
De monstercollectien steeds te bezichtigen in onze lokalen, NOORDWIJK 41.

Uitsluitend ENGROS handel.

I van f 10.000, 5 van f 5000, 5 van f2OOO,
II van f 1,500, 75 van f 100.— en nog Heeft weder een ruimen voorraad
"zeer vele kleinere prijzen. HEEREN SCHOENEN,
De gevallen prijzen worden bij ons dade-

il Autoverbuurdenj en Rijwielhandel
HEEREN HOEDEN,
lijk uitbetaald.
Voor de uitbetaling van hooge prijzen OVERHEMDEN,
worden afzonderlijke condities getroffen. REGENMANTELS,
Loten worden alleen toegezonden na ont- REGENSCHERMEN, „SLUISBRUG-.
vangst van remise. 223aMDo SIGAREN, enz. enz. Hoek Gang Passer Baroe 3. Telefoon 330 Weltevreden
Heel lot f 90.—, Half lot f 45.—, Kwart
lot f 2250, Vijfde lot f 18.—, Tiende lot Beleefd aanbevelend E. A. GAILLIAERT. Verhuurt Auto's per uur en per tariefrit.
f 10.— Twintigste lot f 5.—. Naar buiten
plus f 0 30 voor aanteekenen en frankeeren.
Trekkingsplan wordt bij ieder lot gevoegd Mon. A. PORCHER, Beschikbaar 1 F.I.A.T. 4 zits; 1 Sphker 6 zits en 1 Oryx 4 zits.

en is gratis verkrijgbaar.
Bij uitloting met .Prijs" of „Niet" zen-
den wij een officieele trekkingslijst.
SALON DE COIFFURE. Fietsbenoodïgdheden en Reparatie-Atelier.
Mdme PORCHER, Ateliervoor Japonnen
en Confectles, peignoirs, ochtend-
Verschillende merken RIJWIELEN. Vooruitbetaling

’ —
25, en verder in maan-
134a
’
Kassierskantoor SMITS & Co. ielflksche termijnen van 10.—
'66a Z Gang Secretarie—Weltevreden. japonnen, mantela, kinderachoenen,
parfumeries,

Zweedsche Teer.
diverse haarwarken, borstelwerken
enz.
Bantamweg 16,
Verniagerïngskruiden. I
naast Hotel du Chemin de Fer, Succes verzekerd.
'Steeds in voorraad in vaten van ± 200 257aWZ Buitenzorg. Per flacon met gebruiksaanwijzing f I.—
kilo netto bij
CHEMICALIENHANDEL I
Oe Lange & Co. Batavia.
Afembouig
Capacarvo*

STROPEN. 12171
„DE GEDEH"
Passer Baro» 126. Tel. 2208 Weltevreden.
I
iViaison de Paris.
Hotel baraboedoer
MAGELANG. De nieuwste creaties op het gebied van Dames-
Interc. Telephoon No. 28. hoeden kunt U alleen vinden in het
Telegramadres: BARABOEDER HOTEL, Magelang.
Gunstig tegenover de beroemde B&r&boedoertempel gelegen.
SPECIAAL DAMESHOEDEN-MAGAZIJN
BEERLIJK BERGKLIMAAT.
GOEDE TAFEL.
Wagens en Auto's aan 't Hotel verkrygbaar.
LUC,"T,^I BEDIENING.
UITSTEKENDE J^fSmr*
Gemakkelijk van uit Djocja per tram te bereiken tot Moentilan en verder per
MAISON DE PARIS,
Weltevreden.
wagen, welke steeds aan 't station gestationeerd zyn.
Steeds voorradig Benzine, Olie en Carbied.
37a li
Den Haag. , ,
Noordwijk 17.
Te w 1228
Beleefd aanbevelend, Beleefd aanbevelend,
260aM D. B. KOOL, Proprietor. J. DE LEEUW-ln der Maur,
 Extra aanbieding! Maison J|s Versteeg
NOORDWIJK. Hofleverancier. TEL No 151
JUIST ONTVANGEN: fO2
DAMES HOEDEN- EN MODEMAGAZIJN

Batavia—Rijswijk.
*A. mTCemper - mTranken Djocja—Toegoeweg.
_ KAFFEFHAG
(Coffeïnfrei).

"■"——' ' —i ■ ■
- ' ■

TOILETTEN, BLOUSEN
wo. Troié, de gewilde goedkoope Mantels,
Golf cape's of Sportmantels,
Kinderpakjes, onmogelijk goedkoop; niettegenstaande de prijzen verhoogd zijn
blijven de ónze beslist EUROPEESCH.
Atelier onder leiding van 517

COUPEUSE en COUPEUR.

Vieeschhouwerij „De Concurrent", W.NAESSENS&C*"!

Telefoon No. 41,
Goenoeng Sari 6, Weltevreden.
Soerabaia. Batavla
Samarang. Bandoeng.
Ie kwaliteit RUNDVLEESCH, Djocja. Medan:
delicieuse ROLPENS en gerookt
VLEESCH.
514 Beleefd aanbevelend,
M. A. DELGIJER.
LENZBURG
De lichte Dienstdoener en Bergklimmer,
PlAl^io^^^x\
WAARIN EEN ECHTÈX oij
De Goedkoope wagen in aanschaffing en onderhoud

Uitnemendheid,
* " PHONOLAA N
15 INGEBOUWD \ J. C. PALM Jun, Kali-Besar Oost 9, Batavia
vanaf/ 12 50. opkro fff Tgetoon Welt. 859, Bat. 29.'
."" #1125xontV
" hooger
en \
AARDBEIEN OP WATER. 12079 41a

■ Slechte tijdingen 9
COSTUME-WEEK I
worden

Goede tijdingen I
BONEPAAi.
Eztra aanbieding COSTUMES met 20 pCt. reductie duurt nog slechts
enkele dagen. Men haaste zich dus om nog een Elegant TOILET voor SPOTPRIJS I
de Abdijsiroop, Klooster Sancta Paulo. geDruikt, namelijk I
machtig te worden. H Dit ondervond Ong Tjaij Siang, wonende te Koewala Sin> n ,
I welke na een ernstige ongesteldheid weder de vnlnov.f.o f, 9' (SOK.) I
Verwachten spoedig groote zendingen COSTUME-ROKKEM, NACHTPONNEN I berichten: "yenae goede
tijding kan I
en Meisjes ONDERJURKEN. Ontvingen mooie geborduurde Zakdoekjes.
Gedurende geruimen ttjd leed ik ian v,*„: ,.
H. BONEFAAS,
hevige hoestbuien. Ik hadipiln 1 *??& k<nkboest en had

Weltevreden, Noordwijk 42.

PIHM steken in de z«de. VerschrikkelMkeSberl^S
m«n leven. Myn handen en voeten w»£ dh,altledeu verSalden I
en dikw«ls
Hengelo (Holland). mx^m^xxxxxxxxxxmmm en ik werd meermalen met knnde Jd steenkoud I
wn
A^^*.Acx wendde de ABDIJSIROOP aan di^til^61!. overvallen- Ik I
5»enS*f II
N.B. Draagt onze beroemde SANITA S-FL ANEL. Is beslist krimpvrij, blttft UOOr UC te Langsa en gebruikte gedurende*
en ziet, in die 7 dagen ben ik geheel
toko B" *aas
ang dat middel

_
soupel na het wassehen en kost slechts f 10— per bloK van 30 El. -^^___^_^
ziekte, waaraan ik gedurende 2nmnZ 7 enezen van een I
weer
voor
geheel
welke
en al hersteld en zoo
wonderbare beene7ino-
SnJ66?"
n, als Ik-
00lt
ben thanS
te voren > I
u gaarne dankzeg
«^ing ijj tt
De I

I
I
Het meest gewilde Crème, dcor de toonaangevende Dames te Parijs gebruikt; I
maakt de huid blank en verzekert tot in hoogen ouderdom een jeugdige, I
frissche temt.
en aanbevolen door een der eerste Fransche doktoren,
Beproefd I
I I
Abdiisiroop,
J f) Q
K,°oster
Sancta Paulo,
geneest onvoorwaardelijk asthma, influenza, bronchitis „i "
I
I Dr. NORDEAU. Proefbehandeling gratis. S'malar,a'
Verzending door den geheelen archipel. Prtis per flacon f 2.50.
Engros en detail verkrijgbaar bM de N. V. Chemicaiienhandel „DE GEDEH", I I
keelpïjn, heeschheid, kink- en slijmhoest en alle bo +
doeningen. Voorkomt de tering. en longaan- I
I
I Passer Baroe 126 ; ook verkrijgbaar bij RATHKAMP & Co.
Gelegenheid tot gezichtsmassage volgens ParH sche methode. Per abonnement I Prijs per flacon in Jroker verpakt, f 1,75, en en oer n .^,
I van 4 behandelingen aan huis f6—.
Behandeling van Roode Hond; in 4 genezen. I
in koker verpakt, f 3 25. De groote flacon be
hoeveelheid van de kleine flacon en is dus
»t
voordeelt
e
%l° ,la.
m
Con
II
I 311 a MDoZ Mevr. STRÉLITZ, Patjenongan 74, Weltevreden.
I
Eischt rooden band met handteekening van den
L. I. AKKER, Rotterdam. Hoofd-depot voor Ned. Indië RATHKamp
Par, i ./n"* I
I
Batavia, Soerabaja, Djokjakarta, Medan, BandoenggeufflaKasser-
en Makasser Ve7w« u
Verkrhgbaar I

Hotel „Villa Pauline"

bij alle Apothekers, Drogisten en Depothouders
692 I

TJISOEROEPAN.
Gelegen aan den voet van den Papandajan, 4000 voet boven zee; in 3 kwartiei
van uit Garoet per Auto te bereiken.
Bekend gezondheids- en herstellingsoord, met schaduwrijke 8 bouw groote tuin
groote bloemenpracht en mooie berggezichten.
pension~hüElën~ Gang Scott No. 10,
Warme en koude baden.
Uitnemende verpleging en bediening. voor vaste en doortrekkende loge's
Erke"d Voortreffelijke tafel.
Autoverhuurder» en garage. Eten buitenshuis Teleph. 1136.
Beheerd door de eigenaresse
F. v. HORCK-Colpaert. bonboekjes f 30-- Mevr. de Wed. C. HOELEN--
Telegram-adres VAN HORCK Garoet. z -191a
fi3 Coert,

HET NIEUWS VAN DEN DAO
voor Nederlandsch-Indiê,
van Zaterdag 2 Januari 1915, No. 1.
Hoofdredacteur: K. WYBRANDS.
Redacteur: G. WYBRANDS.
Vierde Blad.
Uit de Hollandsche Mail.
(loopende tot 29 November 1914.)
St. Maarten in West Vlaanderen.
Men schröft van Vlaamsche zyde dd. 12
November aan de Tel.:
't Was te Rousselaere, in West-Vlaanderen.
Men had den ganschen dag 't kanongebul-
der vernomen, dat soms de ramen rinkelen
"deed. 't Was zoo treurig in de nu zoo stil-
le stad, eens een beiënkorf, waar thans al-
leen soldaten door de straten trokken, want
de burgers bleven 't liefst thuis. Immers
vroeger waren tal van inwoners door ver-
dwaalde kogels gedood, anderen gefusilleerd
en nog is 't niet vergeten hoe velen met
vrouwen en kinderen vóór de Duitschers
moesten marcheeren tot op de Markt.
Automobielen en boeienwagens, zelfs drie-
wielige karren, brachten al maar door ge-
wonden aan.
In 't Seminarie lagen er tweehonderd vijf-
tig. Ze waien er erg aan toe en wenschten
naar 't vaderland vervoerd te worden. Of
hun bestemmingsplaats de „Heimat" was,
weet ik niet, maar in wel droevigen stoet
droeg men de ongelukkigen op berrie's naar
't station. Men maakte in 't Seminarie plaats
voor anderen.
De trein voerde de gewonden weg. On-
derweg stierven er twaalf.
Arme, arme mannen! O, welk een vree-
sel»ke jammerklacht st»gt uit West-Vlaan-
deren op, uit al die ambulances, hospitalen,
kloosters, scholen, kapellen.
En grooter worden de kerkhoven. Een
boer rond Rousselaere, wilde zijn akker
omploegen. De stryd woedde verder. 0, zeker,
paarden en mannen, wagens, kanonnen kon-
den weer den grond omwoelen en den ver-
richten arbeid nutteloos maken. Maar men
kan toch niet eeuwig met de handen over
elkaar blijven wachten. Den West-Vlaming
vooral zit het werken in 't bloed.
De paarden werden aangespannen, 't kou-
ter in de aarde gezet. En terwyi ginds
de kanonnen brulden, klonk hier het vreed-
zaam „Ju!"
Waarom ook niet ? Zola beschrijft in zün
„Debacle" wel een boer, die naby Sedan
onverdroten aan 't werk was, terwijl de
Franschen wanhopig worstelden en met
duizenden stierven.
Dat type was waar...
Ju 1 hier ook en de paarden spanden zich
in. 'Maar 't kouter stuitte op hindernissen,
op 'dooden, op de lijken van mannen, die
eenige maanden geleden ook zoo kloek hun
arbeid verrichtten.
Neen, 't ging niet om te ploegen. De
dood, die nu in Vlaanderen heerscht en zon-
der ophouden z»n zeis zwaait, verbood het
vreedzame werk.
We z»n weer in de stad. Het is nacht,
maar de maan giet haar zilveren licht over
den hoogen St. Mihielstoren, over daken en
straten en pleinen, ook over 't gebouw,
waaruit dragers met hun droeven last tre-
den. Hol kinken de stappen op de keien,
't Is als een doodmarsch. De dood immers
viert weer zege. Men veert een honderdtal
gesneuvelde soldaten naar 't kerkhof. Van
Beieren, Saksen of van Sleeswljk of RMnland
komen rusten in 't ontfldig graf in dit on-
bekende Rousselaere.
Arme, arme mannen
We zij nu aan de andere zHde der strijd-
lijn te Pervyse, 't lieve dorp tussehen Dix-
muiden en Nieuwpoort.
Zooeven lag een photo voor my.
Burgers delven op 't kerkhof de graven
voor gesneuvelde Belgen.
Mh'n dochtertje ziet die plaat.
—Waarom maken die mannen putten ?
Wat doen die soldaten daar op den grond ?
—
vraagt het.
Die soldaten zijn moe en slapen nu
wat, antwoord ik. En die mannen maken nu
een put, want ze gaan daar een huisje over
bouwen, 't Regent nou zoo en 't is koud,
dan kunnen de soldaten in die huisjes sla-
——
pen.
Da's braaf van die mannen, hè, vader ?
Ja, zeker.
Maar 't is me of ik Pervyse zie. Zooals
"ier op de photo kan ik me 't niet voor-
stellen ; wel met zijn eerwaardige kloeke
*erk en den schilderachtigen molen, die lus-
**
ör om
Dt) 't kanaal draait. En in de weiden
heen 't bonte vee. En dan de zon
°ver 't vroolijk land of watten wolken, die
r* wilden jachtstoet spelen tegen 't zoo
w«de uitspansel.
eger ">a! Dochthans.... Waarlijk, die
"ih ?
'
auiaaten daar op 't vale gras. Ze waren zoo
6w ze sIavader
f,hiiia',' Ma»r
Pen- En de burgers maken hun
en moeder, of vrouw en
f!ü n zulleQ weenen öm dat slapen en
om adat! uhuis
Arme, arme jongens ook hier.
Terwyi ik dit schrljf is 't St. Maartens-
avond, feestavond in 't land van leperen.
St. Maarten was in Vlaanderen populair.
De schoone kerken van Aalst, Kortrijk, de
tempels van veel dorpen en ook de heer-
lh'ke kathedraal van leperen werden naar
hem gedoopt.
En te leperen vooral is St. Nicolaas wei-
nig, maar St. Maarten zeer goed als de kin-
dervriend bekend.
Ik zie de knapen nog met hun uitgeholde
beetwortels, een kaarsje er in, rondgaan om
giften te zamelen, noten, appelen en koeken
vooral.
Ik hoor de Vlaamsche kinderstemmen:
St. Maarten reed door sneeuw en wind,
Zfln vurig paard droeg hem gezwind,
St. Maarten reeds met licht gemoed,
Zijn mantel dik en warm en goed.
Een oude, een oude, een oude man kwam
langs de baan,
En sprak den ridder smeekend aan,
Ach, help mji toch in mijnen nood,
Ik vind in deze barre kou mijn dood.
St. Maarten, innig aangedaan,
Bleef voor den armen bedelaar staan,
Hjj trekt zyu slagzwaard uit de sche*,
En sneed zvjn mantel glad in twee
Of 't was zinspelend op den top van den
Kortrijkschen St. Maartenstoren, die voor
herstel naar Gent werd gevoerd.
St. Maarten, St. Maarten, goede vent
En de torre, die gaat mee naar G-ent.
Och, dat was zoo vriendelijk op den don-
keren Novemberavond, het zweven van die
talrijke lichtjes over de streek en door de
stad. En wie kan ongevoelig bleven voor
kinderpret? Hoe guitig dat gelach en ge-
snater om dien ouden, grijzen St. Maartens-
toren ! En in elk huis schier was 't feest,
nog 't genoeglijkst in de kleine straten,
waar over dag, ja, ook soms tot in den
nacht, 't kantkussen-getokkel derlepersche
meisjes en vrouwen klinkt!
En nu bommen zoeven over de St.
Maartenstede en ontploffen met vreeseiyk
geweld en stichten een schrikwekkend,
reusachtig St. Maartensvuur! En de klacht
van het liedje : „Ach, help mö toch in mij-
nen nood!" het is ontzettende waarheid
geworden voor duizenden vluchtelingen, die
de gebombardeerde veste naar Frankrijk
ontweken.
Droevig St. Maarten, waarop de Vlaam-
sche boeren geen wafels zullen bakken, die
dan geurend lagen op 't versche, droge
stroo, tot de genoodigden zich om de feest-
tafel schaarden.
Een Vlaamsche dorpskerk. Gits. Tegen-
over 't bedehuis een platgebrand huis. Zon-
dag traden in den tempel tweehonderd Duit-
sche soldaten, voor wie de Vlaamsche on-
derpastor een mis moest lezen.
En tweehonderd kloeke mannenstemmen
zongen geestelijke liederen, terwijl 't orgel
door de kerk dreunde.
Toen de dienst geëindigd was, trokken de
soldaten 't dorp uit. Ze volgden den weg
naar den heuvel, „den berg" noemen de
dorpelingen hem en hun liederen helmden
nog lang de verlaten, naakte akkers, waar-
over somber de nevel hing.
Wat zouden de dorpelingen wel denken
over dat zingen, nu ze in den omtrek zoo-
veel verbrande hoeven zien en ook dien
Zondag 't kanon hoorden.
Vyf uren noordwaarts ligt 't grijze Brug-
ge. Daar ook vulden Duitsche soldaten een
kerk, den schoonen statigen tempel aan
Onze Lieve Vrouwe gewijd. In die kerk
rust een oorlogsman en een zachte, bemin-
nelijke vrouwe, Karel de Stoute naast Maria
van Bourgondië. In die kerk zat Willem
de Zwijger eens aan „'t nachtmaal". Nu
baden en zongen er Duitsche soldaten. Zoo
bleek het, dat de Cronycke van dat bede-
huis nog niet afgesloten was.
Protestanten luisterden op de Markt naar
de preek van hun leeraar. Aan de overzijde
van de strtjdl^jn klonk wellicht een En-
gelsch sermoen.
'k Begrijp, wat me een dominee zei: „Als
ge bij kranke Duitsche soldaten komt, ziet
ge den Bijbel en komt ge by Engel-
sche gewonden, dan vindt ge dienzelfden
Bybel En dat doet u wonderlijk aan."
Ja, heerlijke Bijbel en ook weer ar-
me Bybel!
Zondagmorgen en dat kanongebul-
der.
üiteen brief van 't Fransch strn'dveld
„üe arme vriend N
beenen moeten afzetten
o? een dag, dat hem een
werd door een
obusscherf getroffen. Men heeft zijn beide
En 't was juist
tweeling werd
geboren
En dan volgden de
dere kennissen,
len keeren
die
namen van vijf an-
nimmer huiswaarts zul-
Treurige individuen ontbreken evenmin—
Onlangs ontmoette ik een loenschen ke-
rel Hij ging chocolade koopen en si-
garen en suikerbollen voor de soldaten....
——
Voor welke ?
Wat kan mij dat schelen ? Voor Duit-
sche, Fransche en Engelsche, antwoordde
hij. 'k Zou aan den duivel zelf verkoopen....
Ik heb in 't stroo by Duitsche soldaten ge-
slapen en ook by Belgische Is 't vrede,
ik leef van den vrede, is 't oorlog 'k leef
van den oorlog, en in den oorlog is ervoor
my meer te verdienen dan in den vrede.
—En te stelen ook? zoo lag 't me op
de lippen.
Misschien zal een rechtschapen kogel een
eind maken aan dat verachteiyk leven, want
ik twijfelde er wel aan, dat ik met een
ïykenberoover gesproken had.
Ik iieb meer van die verdachte mannen
gezien Ze zaten te fluisteren in kleine
kroegen en staken elkaar verdoken bank-
briefjes toe.
En dan meisjes en vrouwen, die om de
soldatenkwartieren zwerven en later in de
winkels snoepgoed of broches en klatergoud
koopen met marken.
Ook dezulken ontmoet ge op zwerftoch-
tjes
En kerels, die hopen, dat er gelegenheid tot
stelen en plunderen zal komen
En wijven, die soldaten laten drinken, al
vleiend en fleemend den goed-geloovigen
man, wiens geldbeugel bedreigd wordt.
Een burger lag dicht by een verbrande
hoeve, 't strijdterrein van Yperen-Dixmuiden.
Een kogel had een eind aan zyn leven
gemaakt. De ruwe soldaten waren nu
heen
Enge stilte lag om dien doode, een Vlaam-
schen boer
't Gepiep van een wiel verbreekt die stil-
te.
Een geesteiyke nadert, duwend voor zich
een kruiwagen. Zachtkens neemt hy den
doode op en legt hem op 't voertuig. Een
uitgespreide stroobussel is 't lljkkleed....
En de geesteiyké verdwynt met zyn treuri-
gen last.
Hij wil den burger toch een rustplaats
schenken in gewyde aarde.
Ik treed een huisje binnen. In de achter-
kamer leidt men my naar een kast, waarop
't portret van een soldaat, een beeldje van
Maria en een brandend kaarsje.
Die soldaat is de vader der kinderen, wel-
ke daar buiten vroolyk spelen. De man van
de vrouw, die me somber zegt: Op 't por-
tret wyzend: „Hy is in den oorlog".
Dat kaarsje is ook een gebed, lezer, even
roerend als de eenvoudigste of verhevenste
't Is een kreet, diep uit een
woorden
onrustig harte, tot God om hulpe
Zoo heb ik u eenige beelden geschetst
uit 't arme Vlaanderen.
Een Belgisch soldaat aan het woord.
De „Echo Beige" drukt een brief af van
2 Nov. van een Antwerpenaar, die, na in
een der forten om Antwerpen te hebben
gelegen, met het aftrekkende Belgische
veldleger over Ostende in de^Yserstelling
is gekomen.
Sinds wy Ostende, waar wij maar een
dag bleven, achter ons hebben, schryft hy,
vechten we eiken dag. lederen dag hebben
we den dood voor oogen. We zitten in den
stryd aan de Yser, waar de Duitschers met
groote macht onze linies trachten te for-
ceeren
Wij
— maar gesteund
gelukkig zonder succes.
worden door de Franschen
en het gaat vry aardig. Maar hoe meerwy
vooruit komen, des te vreeseiyker wordt
het. Ik ben wielrljder-ordonnans een
baantje, dat het gevaar om getroffen te
— zyn eenige zoon in Zuid-Afrika gesneuveld
worden door granaatkartetsen, die voort-
durend neervallen, nog grooter maakt. Alle
boerderyen zyn door granaten in brand ge-
schoten ; het terrein is bedekt met lii ken
van paarden, welke men niet kan begraven.
Het is een treurige toestand en wy krygen
geen oogenblik rust. Ons regiment is nog
slechts 1300 man sterk en daarvan zyn er
pas 150 aan het front teruggekomen uit de
Fransche hospitalen. Ontberingen tel je
de heen.
—
niet meer we moeten toch door deellen-
Ik schryf jullie nu ik een oogenblik den
—
tyd heb het schynt, dat de Duitschers
op dezen dag der dooden zich rustig hou-
den. Ik ben hier in een boerdery, waar de
brigadechef is ingekwartierd, bezig een potje
te koken voor de ordonnansen. Gisteren
hebben we gesmuld van een biggetje. We
worden maar matig van voedsel voorzien;
brood echter hebben we in overvloed, maar
tabak is niet te krygen. Ik doorsta alles
—
zoo goed mogelyk het moet nu eenmaal,
's Nachts heb ik haast geen minuut rust,
want dan ben ik voortdurend in de weer
om orders over te brengen. Het aantal gra-
naatkartetsen, dat ik heb zien ontploffen
en waarvan de scherven my om de ooren
vlogen, is legio. Een paar dagen geleden
werd ik van m'n fiets geworpen door den
luchtdruk van een zwaar projectiel. Ik heb
een lichte verwonding aan mijn linkerhand
gekregen, toen ik deze voor myn gezicht
hield by de ontploffing van een granaat,
waarvan een scherf myn middenvinger
schampte — gelukkig maar, anders had ik
het stuk in m'n gezicht gehad.
Hoe lang zal dit alles nog moeten duren ?
Ik weet het niet, niemand kan er iets van
zeggen. De winter staat voor de deur, zoo-
dat we het nog wel wat harder zullen te
verantwoorden krijgen. Maar werkeiyk, je
denkt eigeniyk aan niets meer.
Het spyt me zoo voor jullie, dat je alles
in den steek hebt moeten laten. Maar ik
weet gelukkig, dat je buiten schot bent en
dat geeft nu rust.
Het ongelukkige veldleger zal het moeten
kennen! Rust is er voor ons niet. Myn
bataljon heeft zich kranig gehouden, tien
dagen geleden, toen het alleen een nachte-
Ujken aanval doen moest op een dorpje by
Nieuwpoort.
Een paar dagen zyn we in Frankryk ge-
weest, ik heb van de gelegenheid gebruik
gemaakt me te laten knippen, maar ik heb
m'n baardje laten staan. Ik zie er wel een
beetje zot uit, en vuil van al die dagen in
de loopgraven!
Ik hoop maar, dat deze brief aan zn adres party te kiezen. Als soldaten echter moeten
komt, want in geen maand heb ik nu teeken
van leven kunnen geven. Dat voortdurende
vechten doet je vergeten, dat je ook nog land, zeer goed gevochten hebben. Wij
plichten hebt tegenover jefamilie. Ik reken moeten hen er zelfs om roemen, dat zij
er maar op er goed af te komen —als je hun plichten tegenover Frankrijk en Enge-
niets van me hoort, moet je je maar niet land nog trouw zijn gebleven op het oogen-
al te ongerust maken. Houdt je maar flink. blik, toen zy reeds moesten inzien, dat
Ik vind het wel ellendig zoo ver weg te zitten
— die tijd in het fort Wavre St. Catherine
was heeriyk, hé! Nu ondervindt iedereen de
ellende van den oorlog. België is niet veel
meer dan een ruïne. Het zal heel wat kosten
om dat alles weer in orde te brengen.
Maar wat wil je —
het ligt er eenmaal
toe en we moeten er door. Nu, ik hoop tot
spoedig. Verlies den moed niet en laat eens
wat hooren. Schryf me eens, wat jullie uit-
voeren terwyi wij vechten.
Een indruk.
Naar aanleiding van het overlyden van
Lord Roberts schryft de Londensche corres-
pondent van de N. Crt.:
't Is stil in de groote rookzaal der Carlton
Club op 't uur waarop theater en concert,
bal en receptie, Hooger- en Lagerhuis de
leden uit de gemakkelijke stoelen hebben
geroepen. In zware plooien hangen de don-
kere gordynen en dempen het al niet groote
geraas op het houten plaveisel der vry stille
straat. Rustig, niet te helder, schynt het
electrisch licht; de goedgeschoolde bedien-
den schynen nog onhoorbaarder, onzicht-
baarder dan gewooniyk in hun glad bewegen
en stemmige deftige liveiei. Hier en daar dut
een clublid, elders leest er een, boven de
„tape", die al maar nieuws aftikt, schittert
fel een leeslamp. Rustige, kalme, stille be-
hageiykheid maakt de zaal statig in hooge
eenzaamheid.
De portières wflken op zij. Twee rijzige
gestalten, kenneiyk militairen van hoogen
rang en hooger geboorte, gebronsde gezich-
ten, heldere, forsche oogen, los en lenig van
bewegen trots geweken jeugd, komen bin-
nen en stappen, uit gewoonte, op het tele-
gram-toestel af, dat onaandoeniyk voorttikt,
eiken tik een lettertje.
Hun blik verraadt spanning ...tik, tik, tik,
gaat de machine en eindeiyk zegt er een
half-luid: „Poor Bobs."
Ze gaan verder, de zaal in, zonder te zien
een klein, breedgeschouderd man, met grys,
militair geknipt haar, oreede snorren, het
gegroefd gezicht krachtig, de oogen men-
geling van schanderheid en flinkheid, een
houding als van een die weet te besluiten, te
bevelen en tegen wien verzet ondenkbaar is.
Hy had het „poor Bobs" gehoord en gaat
by de machine het bericht lezen dat de
zucht uitlokte. Straf en strak staat hy daar,
geen spier van het sterke gezicht vertrekt,
geen zenuw in de Ijzeren figuur trilt. Be-
daard keert hy om, onhoorbaar vallen de
zware portières achter hem dicht.
Lord Roberts had het bericht gelezen dat
was.
De tyd is nog niet gekomen om te oor-
dcelen over Roberts' beteekenis als strateeg
en tacticus. Of hy zyn reputatie verdiend
' gemaakt heeft, of zyn taktiek zich
ook uitstrekte tot het enthusiasmeeren van
journalisten, naar wel beweerd is, dan wel
journalistiek enthusiasme opklom tot hem
kan in het midden gelaten worden. Zeker
is het, dat het volk, het leger, de volksver-
tegenwoordigers en de drie souvereinen die
hy achtereenvolgens diende, hem hoogschat-
ten, hem overlaadden met eer en goud en,
met wat beter is dan beide, met vereerende
liefde en genegenheid.
Gefaald heeft hij nooit. Sober levend, hard
werkend, op vermoeienis niet lettend, bleef
hy op zyn hoogen leeftijd frisch, helder,
energiek. Men moge zyn campagne voor
dienstplicht afkeuren, zyn argumenten zwak
achten, men moet eerbied hebben voor de
onverzettelgke energie waarmee die tachtig-
jarige het land al redevoerend afreisde.
Zyn soldaten aanbaden hem. Zyn Sepoys
en Sikhs vlogen voor hem in het vuur en
grooter eere kon hen nauwelyks geschieden,
dan het bezoek van Sahib Roberts; 't be-
zoek waarin hy viel, gefoudroyeerd door felle
ziekte; geen onwaardige dood voor dezen
Jupiter van Britannië's slagvelden.
Eindelijk eens een juist oordeel.
In het voornaamste militaire vakblad in
Oostenryk, Danzers Armee Zeitung, wordt
geprotesteerd tegen minachtende oordeel-
vellingen over Serviërs, Belgen en Russen.
—
Op welken toon schryft het blad
wordt er over het Servische leger gespro-
ken ! Reeds sedert weken heeten de Serviërs
—
gedemoraliseerd. De Servische artillerie
muit. Servië heeft geen schietvoorraad en
geen levensmiddelen meer. Servische sol-
daten achten zich gelukkig, als zy in ge-
vangenschap geraken. In het binnenland
heerscht revolutie. Terwyi onze bladen aldus
fantaseeren, staan zoo en zooveel legerkorp-
sen dag en nacht in hevigen stryd tegeno-
ver de Servische liniën, worstelen zy dapper
met den vyand, die in moed en volharding
byna onovertroffen is, vloeien er stroomen
van het edelste bloed om iederen duimbreed
gronds.
Zoo wordt er ook van de Belgen gespro-
ken. De Belgen heeten vrybuiters en schur-
ken, omdat zy hun neutraliteit niet wilden
opgeven of zich om politieke redenen aan
den kant van de Franschen en de Engelschen
hebben geschaard. Men kan niemand tot
liefde dwingen, en het is het goede recht
der Belgen geweest naar rechts of naar links
wij erkennen, dat de Belgen, ondanks het
onmiskenbaar onmilitair karakter van hun
hun eigen zaak onherroepeiyk verloren was, deren van zyn landgenooten. Hy werpt be-
Niet minder weerzinwekkend is de toon, wonderende blikken in het rond op de in- KONINKLIJKE PAKETVAART MAATSCHAPPIJ.
die onze pers tegenover de Russen aanslaat. richting van onze loepgraven en meent, over Vaarbeurten van Batavia.
De „Moskovitische horden" zyn in werke- zyn schouder naar den vijand wyzend : „Als Van Neck, ZONDAG 3 JANUARI 9 V. naar Tandjong-Pandan, Riouw en Singapore;
ïykheid legers van dappere, flinke soldaten, die daar wisten, hoe heerlyk het hier btj met overscheping te Singapoie naar Selat-Pandjang, Bengkalis, Siak en Pakan-Baroe
die de overtuiging hebben, dat de zaak van julie is dan kwamen ze in massa over- naar Prigi-Radja, Indragiri (Rengat) en Retehrivier; naar Berombang Paneh en"
den Tsaar heilig en rechtvaardig is. Wij loopen." Asahan ; pn naar Groot-Tambelan.
zijn natuurlijk van meening, dat de zaak Daar schiet hem een idee te binnen. Hy Japara, ZONDAG 3 JANUARI 5 N. extra naar Cheribon, Semarang en Soerabaia
van den Tsaar noch gerechtvaardigd, noch kladt een paar woorden op een stukje pa- Melchior Treub, MAANDAG 4 JANUARI 9 V. naar Telok-Betong Kroë Benkoelen
heilig is, en in dienst van deze overtuiging pier. Of misschien iemand dit briefje naar Padang, Oeléë-Lhenë, Sabang, Sigli, Lho-Seumaweh en Penang en naar Langsa via
stellen wy ons leven. Wij schelden daarom den put kon brengen ? Een korporaal pro- Penang.
echter niet op het geweldige leger, dat beert het, maar er wordt van den overkant Reael MAANDAG 4 JANUARI 5 N. naar Oosthayen, Telok-Betong, Merak en Kalianda.
tegenover ons staat, Wy erkennen zelfs, zoo woedend op hem geschoten, dat hy hal- De Klerk, DINSDAG 5 JANUARI 5 N. naar Cheribon en Semarané
dat deze legers goed aangevoerd, uitstekend verwegen moet terugkeeren. Toen krygt een Van Imhoff, WOENSDAG 6 JANUARI 5 N. naar Soerabaja, Balik-Papan,
uitgerust, voortreffeiyk gewapend zyn en van ons een goed idee. Hy pakt een big, Donggala, Paleleh, Kwandang, Menado, Tagoelandang, Siaoe, Makasser,
Taroena Peta Tamako
dat wy over 't algemeen een eeriyken en bindt het dier het kattebelletje om den nek, Totok, Djiko (Molobok), Gorontalo en Tominibocht; met overscheping te Makasser
ridderlyken vgand tegenover ons hebben. en nu wordt het heen en weer gejaagd, tot voor goederen alleen naar Telok-Seliman, Boelongan en Berouw- naar Paré-Paré
De Duitsche terugtocht in het Oosten.
het ten slotte by den vyand terechtkomt.
En het resultaat ? —Nog in denzelfden
— Madjene, Mamoedjoe, Wani en Toli-Toli en naar Karossa en Simnaea via Toli-Toli:
naar Bontham, Saleier, Sindjai, Palima, Palopo en Malili en naar Kolaka via Malili:
De Russische kolonel Shumsky, zoo seint nacht bewegen zich daar aan den overkant en naar Laboean-Badjo, Réo, Maoemeri, Larentoeka, Kalabahi Waikelo en Sané '
de Petersburgsche correspondent vande, Ti-
mes" aan zyn blad, publiceert in het Beurs-
blad een beschouwing over de troepenbe-
zwarte schaduwen. We houden ons erg koest.
En spoedig daarop duiken, jolig grinne-
kend, niet minder dan zes gezichten van
82^"*° ? JANUAR' 5
* *"*Palembang, &SU
Ka' 0*0 ? JANUAR' 9 V
wegingen in Oost-Pruisen en Silezië en ongewapende vyanden vlak voor onze loop- Den^Pen^ng* 6Xtra naar Asahan, Belawan.
geeft als zyn overtuiging te kennen, dat graven op." De Carpentiar, DONDERDAG 7 JANUARI 5 N. extra naar Soerabaia
de terugtocht der Duitschers en Oosten- Van den Bosch, VRIJDAG 8 JANUARI 5 N. naar Benkoelen Padane Poeloe-Tello
rykers van te voren beraamd en keurig uit-
gewerkt is. Voorbeelden van een terugtocht
Een hinderlaag?
De correspondent van de Times te Petro- ïoean DefSeufab riL
o
G°""^"> W ImgSfsmaL^Spi
langs excentrische linies met het doel om grade seint vandaar dat kolonel Sjoemski Van Rees, VRIJDAG 8 JANUARI 5 N. naar Soerabaja, Ampenan, Soembawa
ïï^EïnEsr* Tlmor-Dllly'Ilwaki 'msV' liSïïïMsys
Wain^anoe
den vyand in de open ruimte tussehen twee in de Birsjewija Wjedomisti beweert dat de
retireerende legers te lokken, zyn talryk Duitsch-Oostenryksche terugtocht inblijkbaar derich-
in de oorlogsgeschiedenis. In de open ruim- ting van Oost-Pruisen en Galicië
te, die den Russen als val had moeten volgens een vooraf vastgesteldhy plan is ge-
dienen, zyn thans deRussische cavaleristen schied. Zulke bewegingen zegt zyn in de Stagen, Kota-Baroe, Samarinda. en Donggala; naar
met succes bezig de spoorwegen te ver- krljgsgeschiedenis niet zeldzaam. Berouw; naar Koemai; naar Pasir; en naar Pegatan Balik-Pamn
*-apan, Tarakan
ïaraKan en
nielen. Het ambteiyk communiqué, schryft hy Van Riemsdijk, ZATERDAG 9 JANUARI 9 V. naar Semarang en Soerabaia- met
Het geheele plan is karakteristiek voor
de Duitsche methodes, waarvan de voor-
verder,
lukt. De
doet reeds zien dat het plan is mis-
Russische Leger-Courant (Army
overscheping te Soerabaja naar Laboean-Amoek, Mentigi, DjoengoeMfetoe
naar Bawean; voor passagiers alleen naar Makasser; en naar BandierimwinStaWen BenS-
noemt de correspondent haar)
naamste eigenschap is, dat de vyand
zakeiyk zóó moet handelen als de Duit-
nood- Messenger
geeft een paar belangwekkende byzonderhe-
Kota-Baroe, Samarinda en Donggala; met overscheping te Makasser
alleen naar Samarinda, Telok-Seliman, Boelongan en Berouw- naar
vooruS
Paf"^arl
schers dat wenschen en niet anders. In den over die Oostenryksch-Duitsche plan-te Madjene, Mamoedjoe, Donggala, Wani en Toli-Toli en naar Karossa en Sim"" via
dit verband kan herinnerd worden aan een nen, welke in een grooten krygsraad Toli-Toli; en naar Bontham, Saleier, Sindjai, Palima, Palopo en Maim nUr
verklaring van Napoleon, dat hy nimmer Krakau zouden zyn vastgesteld. Kolaka via Malili; met overscheping te Bandjermasin voor passagiers alleen Pn
Het Duitsche leger, samengetrokken aan naar
zyn oorspronkeiyk opgemaakt plan volgde. Rus-
Koemai; naar Balik-Papan, Tarakan en Berouw; en naar Pasir.
Toen de Oostenrykers aan Suwanoff een het front Thora-Krakau, zou daarbydedestreek Van Lansberge, ZATERDAG 9 JANUARI 5 N. naar Muntok en Palembang- met
veldtochtplan in Noord-Italië aanboden, haal- sische strydkrachten lokken in overscheping te Palembang naar Sekajoe, Lakitan en Moeara-Klingi.
de hy een dikke streep door het document, van de vestingen Posen, Glogau en Breslau
opmerkende: „Ik begin by den overgang welke byzonder voorbereid was om groote i rn
0l? bfln» aUe_lflnen zyn retourbiljetten le en 2e klasse verkrygbaar tot den prös van
van de Adda en ik eindig waar het God vyandeiyke troepenmachten door geschut- 1.70 maal het tarief enkele reis; de terugreis dient alsdan te worden aanvaard uiterlijk
belieft." vuur, mynen enz. te vernietigen. Inmiddels ö maanden na den inschepingsdag.
De Duitschers, die thans een defensieve zouden vry zynde troepen, dank zy het
voortreffeiyke spoorwegstelsel, snel vervoerd Adres voor vracht en passage by het Agentschap der:
stelling hebben ingenomen, weten niet waar
de stryd zal beginnen, omdat dit van den kunnen worden naar een punt, vanwaar zy Koninklijke Paketvaart Maatschappij.
wil van den aanvaller afhangt, maar toch de Russische dit flank een slag konden toe-
Telefoonnummers,
Voor doel werden twee groote
beweren zy te weten, waar en hoe de ope- brengen. Weltevreden 383: voor passage.
raties zullen eindigen, nameiyk met een legerplaatsen aangewezen, waar de flankee- Batavia 21:
legers konden worden geconcen- vracht
van een der Russische vleu- rende snel Tandj' Pri°k
verplettering
treerd. Eén daarvan bevond zich in Oost- ,uwz p!: ■ uitgaande ladiQe-
gels. Daarin ligt het verschil tussehen Su-
wanoff en den Kaiser, afgezien van het Pruisen, de andere ten Opolië. Noordwesten van — _j; *6'- » inkomende „
feit, dat Suwanoff zyn tegenstanders steeds Krakau in de streek van
klopte, terwyi tot dusverre de keizer ge- Het Oostenryksche leger had dan de vol-
klopt werd. gende taak:

p. &o.
Het officieele communiqué van heden- Eén groep zou zooveel mogelyk Russen
avond (13 Nov.) toont duideiyk aan dat het by Krakau aanvallen, tewyi de andere groep
opereerende in de Karpathen, welke belang-
Duitsche plan reeds in duigen is gewor- rijk was versterkt, om de tydens denjong-
pen. De vijand avanceert langs beide oevers
van de Weichsel uit de richting van Thorn sten terugtocht geleden verliezen weer goed
naar Rypin en Wloclawec. Dat wil zeggen, te maken,endeoppassen in deKarpathen moest
dat de „open ruimte" reeds is opgevuld. bezetten den linkervleugel een vooraf overeengekomen
Wy kunnen hier een beslist en krachtig oogenblik van de Russi-
offensief van de zyde der Russen verwach- sche legers zou aanvallen.
Biykbaar waren de Duitsch-Oostenrljksche

STEAM NAVIGATION Coy.

ten. overgegaan tot
In Galicië en de Karpathen rukken de legeraanvoerders volgens dat plan.overbren-
Russen op, zonder tegenstand te ontmoeten. ging van troepen

De big als koerier.

Van het Servische oorlogstooneel geeft de
Advertentiën,
N. £" Z. het volgende verhaaltje van een

"batikhandel
Oostenryksch officier:
„In onze vuuriyn staat een put, waarde FOR
Serviërs hun drinkwater komen halen. Nu
komt er gisteren op klaarlichten dag een
Servisch soldaat aan met een wateremmer.
Niemand van ons schiet. Maar wat is dat ————— China, Japan, Penang, Ceylon,
Mevrouw M. GULDENAAR-Floris
Pekalongan
nou? Daar smyt me de knaap den emmer
weg en komt in den looppas aanrennen.
Handel en gros en detail
De Serviërs openen een verwoed vuur op
hem. Maar niemand raakt en ongekwetst,
maar buiten adem, komt de kerel by ons in Pekalongansche
Australia, India, Aden, Egypt,
aan. Hy schudt iedereen de hand, alsof hy
al wie weet hoelang by ons hoorde. In een Sarongs, Kains enz.
loopgraaf pruttelt het water in een samova.
„Geeft den armen kerel een kop thee".De
deserteur voelt zich gelukkig en hy lacht
Verzendingen geschieden
bij vooruitbetaling of onder
Mediterranian Ports, Plymouth
over zyn heele gezicht. Dan vertelt hy, dat
160a Do V
hy eigeniyk geen Serviër is, maar een Bul-
gaar. Met geweld hadden ze hem by het
Servische leger ingeiyfd, net als zoovele an- :.
rembours.
.\ and London.
STOOMVAART MAATSCHAPPIJEN
„Nederland" & „Rotterdamsche Lloyd" For freight, passage and ffurther
Wekelijksche Maildienst Java-Nederland. information apply to :
Per S. M. N. via Singapore, Sabang, Colombo, Suez, Genua, Londen naar Amsterdam,
per R. L. via Padang, Colombo (facultatief), Suez, Napels, London naar Rotterdam.
Vertrek van Batavia. MACLAINE WATSON & Co. )
S. M. „Nederland." „Rotterdamsche Lloyd." or Dual Agents
14 Jan. 1915 s.s. Jabanan. \
FRANCIS PEEK & Co. Ltd. ) BATAVIA'
7 Jan. 1915 s.s. Riouw *).
21 „ „ Vondel. 28 „ „ Rindjam.
, Goentoer.
I «
, ,» Kon. der Nederlanden. ,
18 .
4 Febr.

4 Maart
, , Grotius.
, , Kambangan *).
11
25 ,
Febr.
11 Mrt. „
, Ophir.
„ Tambora.
I
I
I
®

*
*■ FRASER EATON & Co. )
18 , , , Prinses Juliana.
, , Oranje.
25 „
„
» Kawi.
„ Sindoro.
I «
> or ( Dual Agents
lB
1 April
„ , , Rembrandt.
8 April
22 „ „ , Insulinde. / f SOURABAYAM'
Vanal November tot en met 25 Maart 1915 doen de schepen van de Rotterdamsche
Lloyd ook SABANG aan.
FRANCIS PEEK & Co. Ltd. J
*) Vervoert een beperkt aantal passagiers tegen het
tweede en derde klasse tarief. Mc. NEILL & Co. SAMARANG.
De Agente:
De Agente:
DE SCHEEPSAGENTUUR 1 Internationale Crediet- & Handel*- 30aZ FRANCIS PEEK & Co. Ltd. BANDOENG.
..ROTTERDAM».
Telegr. .Agentuur»
Telef. Passagezaken Wl. 25.
Telegr J""*"*
Telef. Passagezaken Wl. 22P.
, Vrachtzaken Bat. 22. 1 , Vrachtzaken Bat. 28.
 marteling doet zijn? Het is
Waarom staat gii toe, dat die stekende pijnen in de streek van het hart Uw leveneneene
geen * hartkwSil, doch het zijn slechts de gkssen, die zich daar verzameld hebben die onmiddellijk zouden kunnen
verdreven worden, indien eene dosis van

Beroemd Pepermunt Geneesmiddel

gebruikt zoude worden. Zorgt, dat gij altijd dit verdienstelijk en onfeilbaar
geneesmiddel in huis hebt. Prijs 1.25. 235
a
Levensverzekering Maatschappij. STAM & WEIJNS
É „Dordrecht". Noordwijk Nieuw Gondangdia
Tel. No. 375-1770 Tel. No. 56
per blik f 0-25
Opgericht in 1873. HUISHOUDGROENTEN er kist hm bL £
(geassorteerd) f 24.—
Prachtige GRUYÈRE KAAS per ons f 0.35
CALIFORNISCHE ASPERGES a f 125 per blik. 574

lilt. December 1913 verzekerd kapitaal 104 mil ioen gulden.

„ „ „ premiereserve 28 mil ioen gulden.
gar Kleeder-Ververij, de:

„Eerste Ind. Stoomververij"

Md L J. HIEBORG
Matramanweg 140 te Meester Cornelis.
Werkzaam in Indië van af 1883. in Weltevreden—Pintoe-Besie, No. 4.
Heeft per s.s. „Sindoro" ontvangen:
Hooldvorlogenwoordlglng voor indië: het Bijkantoor te Weltevreden 183aZ Beleefd aanbevolen.
Heeren-, en kinder- NOORD-
dames-
o^2 Wnd. Directeur C. VERHOEVE. BRABANDSCH SCHOENWERK waar-
onder de Excelsior en Original Goodyear
Zooeven ontpakt :
Automobiel-Eigenaren! Een mooie collectie Sigaren van RIB-
Welt
Heeren- en jongenspetten, dames vilten-
VERZEKERT UW AUTO TEGEN ALLE GEVAREN WAARTEGEN
U ONDER DE
VOORWAARDEN VAN DE MOTOR UNÏON-POLIS VERZEKERD KUNT WORDEN.
BIUS PELETD3R z.a.:
Juffertjes (klein model)
A. B. C
f . 3.50
450
( »
|
hoeden, taschjes, beursen, parasols. Heeren
regenschermen, paraplu's en wandelstokken.
Steeds in voorraad:
UW BEZIT IS ALSDAN EEN VEILIG BEZIT. „ 4,50
Ribbius Peletier No. 14. g Tabak, Sigaren en Sigaretten.
ALLE DOOR U GEWENSCHTE INLICHTINGEN WORDEN U GAARNE
VERSTREKT DOOR
de Semarangsche Zee- en Brand Assurantie Mij.,
Lockout
Hermes
Mieke
„
.
i 4.75
5.—
550 \ g
> £
fl Dames Costuums van af f B.—
Dames avondmantels, costuumsrokken
en blousjes.
Santa Clara Penatellas. 6.— I "■§■
met uitzondering van I'm Kinderspeelgoed, odeurs, zeepen, azijnzuur
alwaar de Vertegenwoordiging voor geheel Nederl.-Indië berust, La Magnator 650
Sumatra's Oostkust, van de Motor Union Insurance Company Limited en de
te Batavia
Exelentas finas. „ 7.— a en rookstellen, jongens- en meisjes kleeding.
«evestigde agente enz. enz.
Compagnie Commerciale „LA RATOE» Ufanas de Cuba. f 8.50 .§ O m Beleefd aanbevolen. Tel. 177 M.C.
Sluisbrug Gebouw TIO TEK HONG
Importanzia . . » 12.—
Ij
'm f
5
*
527
nor,,, 7 Telefoonnummer Wl. 2089.
Ken West. . " » 15.— ) h «

UTRECHTSCHE
Levensverzekering - MaatI*. 72a WZ
Alles per 100 stuks.

Toko DE WOLFF,
Passar Baroe 115, Weltevreden,
Tel. No. 129.
Runderslachterij
MEESTER-CORNELIS
v/h Th. Vogalpoal
Tel. 147.
Beleefd aanbevolen.
Opgericht in 1876.
hoofdkantoor: Utreclit, Maliebaan 2.
bijkantoor: «8-Oravenhage, Plaats 27.
GOUW KONG BOEN, I 805aWZ

HOOFD-AGENTSCHAP VOOR KLEERMAKER

Ned. Oost Indië te Soerabaja. ] Passer
_*_^a^.

Hotel Wilhelmina
Ex-coupeur GOUW SAM BOEN.
Senen, bij Gang Wangseng No. 65
öbvestigd „Passar-Besar" boven Apotheek Weltevreden.
„De Vriendschap". Maakt alle soorten Eur. kleeren, volgens Bandoeng-Bragawag.
Voor West Java inlichtingen te bekomen bfl teden HOOFD-INSPECTEUR der Maat-
schappjj, den Heer GEO VON IN DER MAUR Weltevreden, MuseumlaanB. 258
a de allernieuwst* modellen; goed passend
verzekerd.
Met ruime en luchtige ka-
mers, geheel electrisch ver-
Neemt een proef, prflzen billtfker dan
overal elders.
licht.
Fijne Fransche Keuken!!
In voorraad: vele soorten Linnen, Katoen
Geen Studie behoeft te worden onder- en Drills.
Prompte Bediening!
Billijke prijzen!
broken door overlijden van den vader, 818aZ Beleefd aanbevelend. 251aWZ Beleefd aanbevolen.

indien deze zich tijdig heeft gewend tot

HOTEL RESTAURANT =====
NILLMIJ
Inspecteur voor West-Java: Directeuren:
SMABERS & Co.
BODJONG
lste KLASSE
SEMARANG.

ggg «gj
AUGUST C. F. COHEN,
Tanah Abang W. No. 12,
L. H. VAN 'T SANT.
L. J. HARMSEN. 2a leZ
|-j M
SU. w
ÜHS BILLIJKE PRIJZEN. 3°»
""»
Telefoon No. 1785. B. D. W. J. VAN GARDEREN (Plv.)

Algemeene Maatschappij
Levensverzekering
van en Lijfrente
Hotel „Astor'S
«, aa* ut ao
"" SAHARI
GOENOENG 42.
WELTEVREDEN,
TELEFOON 78

DE GROOTSTE.
in 1913 afgesloten aan nieuwe
verzekeringen
Nabij Station Kemajoran.
ruim 33 millioen gulden Ruime luchtige kamers. Modern ingericht. Billijke
ruim 21S «*lllloen gulden '
verzekerd bedrag
v Qt+«~
Vertegenwoordiger w i -r MA'X'WrLS
" tJ. B.
te Batavia
vaj* DORSTEN,
jmaawijjd VAN m>.m x ,
Kantoor Stad Abonnementsvoorwaarden.
huisplein, Telefoon No. 4. Bonboekjes (Rjjsttafel) f 35.-
SPOOR—CARELSEN.
Inspectrice te Batavia Mevr. C.
Hoofdkantoor voor Ned. Indiö te Soerabaia. -510 Oe Eigenaar.
 Waar koopt U goedkoop ? ? ?
Tandpasta Pebecco gr. tube 0.65, kl. tube 0.45. Niva tandpasta gr. tube 0.65.
Shaving Stick 0.65. Fama tandcrême slechts 0.50, neemt proef, ze is uitstekend.
Friederich pasta gl. potje 0.45, gr. pot f I.—. Pixavon f 1.50, Odol f 1.15, Turksche
Badzeep f 2.— p. dz. Scheermessen, f 3.—,. f 3.50, (niet. goed, geld terug). Origineel
Gillette-apparaat met 12 lste kw. mesjes f 12.50. Het zoogenaamde Gilette (met een 1)
OXILOL HET dealnfeotlemlddel.
apparaat (elders f 4.50) by mij slechts f 2.—. En detail verkrijgbaar bij onderstaande firma's:
Groote voorraad Toilet-artikelen tegen concurreerende prözen.
HANDELSVEREENIGING v/h C. MOLL )
Het beste adres voor het maken van haarwerken, ook van uitgevallen haar.
Verhuur van pruiken. TOKO DE WOLFF
TOKO DE LEEUW
Eerste en Oudste Hollandsche Coififeurszaak. J. MESTERS, Noordwflk 3, Wel- PASSER

—
tevreden, Telephoon 1276. Zendingen ondei rembours door geheel Indië. LOA PHO SENG
144aWZ
WINKEL MIJ. PASSER BAROE BAROE
>
HET EVENWICHT
"voor ieders voeding wordt gevormd door het dagelijksch gebruik van
TIO TEK HONG
LEE IE SENG J
GAN TAV SENG 1
LEROUX'S BRUIN-BROOD, gebakken door de LAUW TJIN PASSER SENEN. \
Broodbakker!] L.EROBJX & Co., LIE LIONG HIN j
Rtjswtjkstraat 28. Telefoon 499. 507
THE KENG KIE ) RATAVIA
BM,MV,M'
HANDEL MIJ. TEK SOEIJ j

IjilßKuirl UHUniUHEL 282aMWZ Eenige Importeurs:

FENG TJIANG & Co.

g Noordwijk 7, Weltevreden.
Voorhanden:
♦
g Senen, Weltevreden, Huis No. 64.
285aWZ
Internationale Crediet- en Handels-Vereeniging „ROTTERDAM".
TELEFOON No. 1917.
Rat-Snap,
\fg

M. DE KONING
Pg het beste middel ter verdelging van
ratten, muizen, kakkerlakken enz.
Per pakje f 0.50.
Jachtwater,
I bet beste middel ter verdelging van
Pé fOngedierte op 't Hoofd, per flacon p
J NOORDWIJK. TELEF. 591. WELTEVREDEN.
0.50 en f 1.25. g

Regenjassënvanaf f 18.-
Wanzen-Mönnig,
II het beste middel ter verdelging van m
Wandluizen, per flacon f 1.25.
Antimuskitine,
\ het beste voorbehoedmiddel tegen Mus- \
fe kietenbeten, per flacon f 1.25. Fe
Salvio, |
2 (licht en donker), de beste Meubelsmeer, &

i\
per flacon f I.—
21a Z f Gummi Capes.
W.NAESSENS&C9 Blauwe Cheviot Capes.
Soerabaia. Batavia.
Samarang. Bandoeng.
Djocja. Medak
Extra licht, speciaal voor de tropen. z

La Belle Lumière.
F. ENSELER Jr. & Co. N. V. Handel Maatschappij v. h. C. M. LUUKS, te Bandoeng.
Petodjo Oedik 17, Tel. 990. Heeft ontvangen:
Een nieuwe factuur
Levert vanaf heden complete gas- en
electrische inrichtingen, aanleg voor gas-
en waterleidingen.
In voorraad:
Moderne Badkamerinrichtingen, Closets,
Jlford platen en papieren
in rollen en pakjes.

kleinste \ vs. dakgoten en afvoerbuizen.

GEEN VERHOOGDE PRIJKEN.
LIPP VLEÜ6EI\ N Lood- en Zinkbewerker. Tel- No- 268. 31?aZ
Galvaniseer- en poltjstinrichting.

’1250. op tud\ Neemt ook werkzaamheden aan voor bui-

ten Batavia, o. a. monteeren van fabrieken, Koopt bijtijds Uw kalenders bij:
/H2S.COtffANT \ 41a Z
enz.
Vlugge bediening, Eur. personeel. Billijke
prflzen. 289aDiZ
F. B. SMITS, "«ek- en Kunsthandel Weltevreden.
■

Zoo juist ontvangen:

„GRAMOPHONE Cy" (Tïlmmmlßß
Agent te Batavia, 9jH Kalenders „DE REUS" op gewoon schild a f 0.75
N.V. Gramophone Maatschappij „HASSELBACH"
Citadelweg No. 3, Tel. No. 279
Weltevreden,
■
f&^|
K^j ii ii ii mooiii „ii ■■ „
Memorandumkalenders a f 0.75, Maandkalenders a 0.60
Vloeileggers met tasch voor 1915 a f 1.76.
Eenig speciaal adres voor den verkoop der: j||H^M^teA\W]|
*-i«-a*-sdl Zakagenda's, gebonden in heel linnen a f 1
„His Master's Volce" Gramophones en Records. *-■
Omlegkalenders op plankje a f 2.—
Ontvangen steeds de nieuwe modellen „Gramophones" en een uitgezochte
keuze van de nieuwste Records. Naar buiten onder rembours. jgga
Onze moderne tijd eischt, dat Gy bezitter zjjt van een GRAMOPHONE om van
elk nieuw muziekstuk, eiken beroemden artist, elk wereld-orkest op üw gemak te kun-
nen genieten!
Met lEDEREN FEESTAVOND in üw gezin doet een GRAMOPHONE won-
,
-»...« n n«.ii-

deren Doch het instrument moet van de heste kwaliteit en zuiver van klank ztjn,
Sste<en]ber££efi
Weltevreden. Telefoon 561.
Soeurs.
Noordwyk 82.
'
gebouwd in de groote fabrieken van de GRAMOPHONE COMP. LIMITED. HEDEN ONTPAKT:
HOORT: Herodiade, Africaine, Tosca, Faust, Carmen, Mignon, Traviata, Guillaume Teil, GOUDEN TULLE-, KANT en ENTRE-DEUX en
Paillasse, Cavalleria, Louise, Mad. Butterfly, enz. SOUTACHE
HOORT: de Wagner Opera's, met medewerking van de Artisten der Koninkiyke Opera
te Berlijn! Als gasten: Caruso, Prieda Hempel, Kirkby Lunn, Jadlowker-
Jac. Urlus, enz.
Gezellige Avondjes in Uwe woning: Leuke Negerliedjes, Engelsche Comic
Song, Ragtimes, Two-Steps, Tango's enz.
De voorraad aan platen, tijdelijk uitverkocht, wordt door geregelde bestellingen van
ROC H E S in alle breedten,
Confectie toiletten w.o. Tulle-, Kan- Fantasiestoffeii. Voile, gebloemde, ge-
ten-, Voile- en froite Toiletten. brocheerde en gemoesteStoffen.
Europa spoedigst aangevuld. Platen worden NIET op zicht gegeven, daar het Agent- Een groote collectie Kantstoffenj
schap alleen nieuwe platen verkoopt. Blouses, Rokken, Ondertailles, On- kant en entre-deux w.o. in Guipure-,
Oude en gebroken (mits compleet) platen kunnen worden verwisseld tegen de derrokken, Ceintuurs, Gespen, Dasjes, Tulle en Zijden. Galons in kleuren,
bestaande omruilingsvoorwaarden, waarvan steeds exemplaren ter dispositie zijn. Kraagjes, Bloemen. Grello's Franjes.
Prijscouranten en catalogi ztjn op aanvraag franco en gratis verkrijgbaar.
De verkoop geschiedt è contant resp. onder rembours.
Hollandsche Prijzen Correcte Behandeling.
De winkel is geopend op werkdagen van half acht 's morgens tot een uur 's mid-
FANTASIE KNOOPEN --=" Liberty, Fantasie-Crepon. Satijn
fluweel, Pluche en Chiffon in kleuren.
dags en van half vijf uur 's middags tot acht uur 's avonds; op Zon- en Feestdagen
Gekleurde kousen, Zwart bandfluweel.
is de winkel gesloten. Gekleurd bandfluweel. Linten in kleuren.
Men lette op bovenstaand HANDELSMERK. 75aZ 27a WZ Beleefd aanbevolen.

ItTÏIEm-lltlHlll
voor h!edei,''>>idach"ii*die,
vnn Zaterdag 2 Januari 1915, No. 1.
Hoofdredacteur: K. WYBRANDS.
Redacteur: G. WYBRANDS.
Vijfde Blad.
Een Gentleman.
Schets uit New-York.
't Was juist geen aristokratisch gezel-
schap, dat op een zomerdag ging roeien in
Pelham Bay Park, een eenzame plaats onder
den rook van New-York. 't Waren kin-
fleren uit het volk, arm aan geld, arm aan
beschaving, maar rftk aan levenslust en hu-
mor.
Ze waren met hun vieren: Red Monday,
Mary Flyn (het meisje, dat hij meende ttef
te hebben), Torn Brady en diens vriendin-
netje— Ryan heette zjj, meende Red Mon-
day, doch hy was daar niet zeker van.
Mary, die zich verbeeldde, dat Red Mon-
day te veel beleefdheid bewees aan de an-
dere dame, had gezegd, dat ztj met Brady
wilde roeien, en dus schoot baar galant
niet anders over, dan in het tweede bootje
te gaan met het meisje Ryan. Hij nam zich
voor, de eerste boot dichtbij te volgen, zoo-
dat hij hooren kon wat daar gesproken werd.
Maar Brady's boot was beter, en Brady zelf
een goed roeier; daarbij had Red Monday
geen steun aan het meisje, dat niet veel
vau sturen verstond en achteloos in haar
bankje leunde, spelend met de hand in de
golfjes.
De eerste boot kreeg een voorsprong, wel-
ke niet was in te halen, al roeide Red
Monday tot zijn handen vol blaren waren en
zQn adem uitgeput was. De arme jongen!
Groote haat vervulde hem tegen Brady
en Mary, en nog grooter was ztjn haat te-
gen het Ryan-meisje dat, hoe bleek en teer
ook, hem een ondragelijke last scheen.
— Zeg, begon hy eensklaps heel onvrien-
delijk,— kan je nu niet midden in de boot
stil blijven zitten?
Zy gichelde.
—
Waarom? Je haalt Torn toch niet in,
-en ik vind 't leuk, te roeien met mijn hand.
Ze bleven elkaar een poos aankhken.
—
God ! zei 't meisje, —
wat trek jy een
gezicht! Je zoudt een ziek kalf aan 't lachen
maken!
— —
Als jy lacht, was het ongalante ant-
woord, lijk je precies een ziek kalf.
meisje
Het
ontwaarde zy
staarde over hem heen, als
in de verte iets heel belang-
rijks., Ernstie zei ze
— —
Ja neen.
Haar blik volgend, zag Red Monday de
boot van Torn. Ook deze rustte op de rie-
men en boog zich dicht naar Mary toe.
——
Wat bedoel je met dat „ja —
neen" ?
Niets! 't Leek een oogenblik, of zeel-
kaar gingen zoenen.
—Je bent gek! riep hy nydig.
—
Dat geloof ik ook ! Anders was ik niet
met jou in een boot gegaan.
't Eene woord lokte het andere uit, en
op een kiitiek moment wist het meisje geen
woord te vinden; daarom schepte zij een
handvol van het vuile, ziltige water en
wierp hem dat in zijn gezicht.
—Nu is 't uit! riep Red Monday, en gat
een heftigen ruk aan de riemen, zóó heftig,
■dat ze uit de dollen schoten! Door den
schok sloeg de roeier ruggelings tegen de
achterbank. Hy bleef bewusteloos liggen.
Dit maakte een einde aan de vrooiykheid
van het meisje. Zy begon te roepen naar
de boot van het andere paar; maar deze
was te ver af en slechts flauw zichtbaar.
Plotseling verdween ze in den nevel, die
was opgekomen zonder dat het twistende
paar dat had gemerkt.
Het Ryan-meisje, in haar dun zomerja-
ponnetje rilde van koude en angst.
Red Monday kwam weer by, sloeg de
oogen op, kreunde en vloekte.
—
dat je dood
Gelukkig! zei het meisje ; —ik dacht
was!
De jonge man richtte zich op. De boot
danste nu op het water, dat gezweept werd
door den wind, die hun den nevel had toege-
jaagd.
—
Waar zyn de riemen ? vroeg hy drei-
gend.
—
Weet ik 't ? Je hebt ze zelf weggegooid.
2eg, heb je meer van die aanvallen ?
Red Monday bedwong zyn woede; want
e angst was machtiger, nu hij ontdekte,
°°e ze stuurloos ronddobberden met aan alle
**nten een dikken mist om hen heen.
, 't Meisje wilde tot geen prijs laten mer-
?en> dat zy zich niet op haar gemak gevoel-
ae- en zei, gemaakt luchtig:
—-Wel lekker, die koelte, na zoon war-
Ty>
den dag.
Monday trok zyn buis aan en bleef
zin
'Men, de handen gevouwen om de knieën.
Heb 36 er last van als ik rook? vroeg
hH~"l-
öQJiefjJaeSi
rp.
wt
zei 't meisje.
antwoord grabbeldde hy uit zyn zak
_
ntet » gfrette, stak die
Beurigen rook
aan en blies den
in haar gezicht.
't m "■ 6
„'., il trachtte
3. zich een
PM Sn°of den rook °P cII
't1 Kuikt
houding te
Z6i :
net als verbrande vodden.
— Je schynt er verstand van te hebben.
Ik heb nooit aan vodden gedaan.
't Meisje, haar zelfbedwang verliezend,
rilde, niet enkel van den mist.
— Koud ? informeerde hij belangstellend.
Zy ignoreerde die vraag.
— Hoe lang denk je mij hier te
houden
—Ik houd je niet vast! spotte hij, —om
? een paar minuten peinzen bij het vuur.
mij behoef je niet te blijven. Geneer je
niet!
Het meisje betreurde diep, dat zij niet
kon zwemmen. Hoe heerlijk zou 't geweest
zyn, had zij overboord kunnen springen!
Haar blozend gelaat zag nu blauw.
—— Als ik riemen had, peinsde Red Mon-
day, zou ik kunnen roeien ....
—— Dat is nog de vraag! klonk het scherp.
Als die mist niet optrekt, vervolgde
hy, en wij niet naar den kant dry ven,
mogen wij den heelen nacht hier bUjven.
Eén ding spyt mij : de menschen zullen
kletsen, dat ik 't met opzet deed.
Dit bracht het meisje tot nadenken. Haar
goede naam was, behalve haar schoonheid,
't eenige wat zy bezat, en daar was zy zui-
nig op.
—'t Kan my niet schelen, ging Red Mon-
day voort, dat ze my een gek noemen ; maar
't zou mij spyten, als myn vrienden dach
ten, dat ik jou tot gezelschap k005...
Het meisje klemde de tanden op elkaa;
Gedurende een kwartier spraken ze geen
van beiden een woord. Red Monday sloeg
haar aandachtig gade; 't was duideiyk dat
zy leed, lichameiyk en geesteiyk Of hy
wilde of niet, hy moest wel bewondering
voelen voor die styf gesloten lippen.
Haar kleedje was nu zoo nat geworden,
dat het strak om 't lichaam sloot. Dit deed
haar schoone vormen beter uitkomen. Red
Monday, die in zyn hart een gentleman was,
voelde zich verlegen worden. Hij wendde
den blik van haar af en tuurde op het wa-
ter. Er ging een sterke stroom, en dit ver-
levendigde zyn hoop, dat ze misschien naar
de kust gedreven zouden worden.
Het opkomend ty stuwde de boot voort,
onder de groote spoorbrug van Pelham door
en ze dreven naar het eenzame gedeelte van
het park, een eilandje bekend als 't „Eiland
—
van Moeder de gans" !
Daar is land! riep het meisje, nu al
het andere vergetend.
Terzelfder tyd merkte Red Monday, dat
't water zoo ondiep was, dat men er in
kon waden. Behendig wipte hij uit de
boot, voelde grond onder de voeten en trok
haar aan land.
Het meisje sprong er uit. Ze bleef vlak
voor hem staan.
—Ik wou je alleen maar zeggen, dat ik
je haat, meer dan iemand in de wereld, en
Zy holde voort in den mist.
—
dat ik je nooit hoop weer te zien nooit!
Ontdekkend, dat hy op een eilandje was
en dat 't meisje, ondanks haar helahaiug-
heid, niet ver weg kon zijn, voelde hy byna
iets als vrooiykheid. Hy deed niet eens de
moeite, naar haar uit te ky ken en begon luid
een geïmproviseerd liedje te zingen:
„De mist die wordt al dikker,
Ik ben zoo koud als een kikker."
Het meisje, zich eindelijk onbespied we-
tend, begon hevig te weenen, — omdat zy
koud was, omdat het donker werd, en aller-
meest om de ontdekking, dat haar heroïeke
vlucht ook- moest eindigen met een berouw-
vollen terugkeer tot Red Monday.
Deze wachtte rustig dien tetugkeer af.
Op 't eilandje stond een huisje, waar vroe-
ger de vrouw gewoond had, die er ganzen
hield, waaraan de dichteriyke naam zyn
ontstaan had te danken.
't Hutje was niet veel meer dan een
ruïne, maar er restte nog een schoorsteen,
en er waren oude planken en spaanders.
Gelukkig bezat hy nog lucifers, en met on-
eindige moeite slaagde hy er in, een vuur-
tje te maken, dat eindelijk begon een wel-
dadige warmte te verspreiden.
En thans, zelf verwarmd en gekalmeerd,
begon hy zich werkelijk ongerust te maken
over het meisje van Ryan. 't Was bitter
koud en donker. Zy kon gevallen zijn, en
dan....
Hij stond op en riep door het gat, waar
eens de deur was geweest, naar buiten met
een stem, luid genoeg om over 't geheele
eilandje gehoord te worden :
— Hier kan je schuilen voor den regen!
Geen antwoord.
Och, dacht hij, die uil weet niet, dat ik
vuur heb gemaakt. En weer luid:
— Zeg, ik heb hier 'n lekker vuurtje!
Zwijgen.
Die stilte maakte hem ongerust. Hy had
wel 't land aan dat spottende, uittartende
ding; maar zy was onder zyn bescherming,
en hy wilde niet, dat haar iets overkwam.
Hij had (nolens volens) haar gevraagd om
mee te gaan roeien, en hij moest haar veilig
en wel by haar familie terug brengen.
Hij begon nu afwisselend te zoeken rond-
om de hut, en dan weer te zorgen voor het
vuur, dat niet mocht uitgaan. Misschien
kan zij 't van verre zien. Soms luisterde
hy en meende haar voetstappen te hooren
op den steenachtigen grond. Elk geritsel
deed hem hoopvol wachten, — doch er kwam
niets; geen spoor, geen geluid. Zou zy een
schuilplaats gevonden hebbben ?
En weer brulde hij in den mist.
— Wees toch niet gek! Je zult doodgaan
van de kou. Hier is een goed vuur. Ik zal
je niet opeten!
Hij begon meer en meer ongerust te wor-
den —en zyn wrok luwde. De pijn van
haar scherpe, snijdende antwoorden voelde
hij niet meer. Zij mocht wezen wie ze
wilde, ze was een jong meisje, doornat,
stervend van koude en angst. Hij bleef
Dan sprong hy op, het gelaat verhelderd
door een goede gedachte.
—Je bent bang voor mij! Je durft je
niet vertoonen! brulde hy uitdagend in
den nacht.
En nu verscheen zij dadeiyk, als een geest,
opgeroepen door den toovenaar.
— Denk je dat ik bang voor je ben ! sta-
melde zij klappertandend. —
Bang? Stum-
per !
Red Monday zei niets, hij zag dat zy in
hoogen graad opgewonden was.
—Ik ... ik haat je! Maar ik ben niet
bang!
't Klonk dof kreunend. , droeg hij een pet, aan de beenen ry laarzen
Hy wierp nieuw hout op het vuur, dat het
opvlamde.
——
hij,
Kom zoo dicht bij als je kan, noodigde
maar pas op, dat je kleeren niet in
brand raken.
Zy gehoorzaamde werktuigelyk. Haar
kleeren stoomden door de warmte van het
vuur. Rillingen doorschokten haar van 't
hoofd tot de voeten.
Zonder dat zy 't merkte, had hy zijn buis
uitgetrokken en hield dit met den binnenkant
naar 't vuur. Toen 't zoo heet was, dat zijn
handen 't voelden, sloeg hy 't eensklaps om
haar bevende schouders. Heeriyke warmte
doorstroomde haar, en zy barstte uit in
een weldadig, verlichtend snikken.
Hij liet haar rustig tot haar zelvekomen.
—'t Zal al laat zijn, sprak eindeiyk het
Ryan-meisje.
—Ja, de maan schynt door den nevel
heen.
—
—O, God mijn vader gooit my op
straat, als ik den heelen nacht uitblyf!
Red Monday zei hierop niets, maar hij
begon minder vriendschappelijke gedachten
te koesteren tegen dien vader. Wat recht
had die, wat recht had iemand ter wereld
om te denken, dat hy Red Monday —
niet volmaakt fatsoeniyk en vertrouwbaar
— baron was een driftig, opgewekt heertje,
was?
—Kind, zei hy, ik heb je leelijk in de
war gebracht, 't Was mijn schuld.
——Stil maar! 't Was niemands schuld.
Je hebt hier een goed vuur en bent ze-
ker niet bang om alleen te biyven ? Als de
mist optrekt, zullen er wel menschen ko-
men, die je vinden. Je zegt dan maar, dat
de boot is omgeslagen, dat je aan land
zwom en hier een vuurtje vond. Wat er
van my geworden is, weet je niet...
——
Wat wil je dan ? Weggaan ?
Ja, in de boot. Ik stoot die van wal
en blijf dryven...
—Je hebt toch fatsoen, merk ik, zei het
meisje peinzend. Wou je nu al gaan ? van
moet je je buis meenemen.
— Dat wil ik niet.
—Je neemt 't of ik gooi 't weg!
— Hebben wy nog niet genoeg gevoch-
ten ? vroeg zy, opstaande.
Zij volgde hem in den nacht tot de plek,
waar ze geland waren ...
De boot was ver-
dwenen ; de vloed had haar meegesleurd.
— Zoo ! zei 't meisje, —
er is niets meer
aan te doen. Maar 't was toch mooi van je,
dat moet ik eerlyk zeggen.
—O, het hindert niet! Ik kan zwemmen.
— Neen, neen, riep zy angstig.
weet hoe ver wij hier van 't vasteland zij n.
— Wie
Ik wil je dood niet op myn geweten heb-
ben !
— Zou dat erger zyn dan datje vader
jou de deur uit gooit ? vroeg hy, nog kracht
hebbend om te spotten.
zij beslist, — Ik wil
— Ja, antwoorddezwemmen
niet, dat je gaat mist.
in dien
Als jou iets overkwam, zou ik my zelf dood-
maken ....
Hy zag haar aan.
—
den !
't Lykt of wy nog vrienden zullen wor-
Zy vatte impulsief zyn hand.
—Je moogt niet gaan; ik wil het niet.
—— Maar
Als je in 't water gaat, spring ik je
na, dat zweer ik je.... kom !
Zy trok hem mee naar de hut.
— Wou je werkelijk den dood riskeeren,
enkel om myn goeden naam?
—— Ja, Ik wil dat nog!
Mijn goeden naam vertrouw ik toe
aan jou. Laten wij gaan rusten ; wij heb-
ben 't beiden noodig.
Ze vlijden zich neer op de oude planken
van de hut. En Red Monday sliep weidra
in, vermoeid en uitgeput. Hij wist niet,
hoe in zyn slaap vrouwenoogen over hem
waakten en hem liefkoosden met een blik
vol dankbare bewondering, waaruit alle
haat was verdwenen.
Toen hy ontwaakte zag hy in die oogen,
nu zoo geheel anders dan gisteren
De morgen kwam, met zonlicht en levens-
warmte. Weldra verscheen een boot. die
de Robinsons oppikte en hen verloste uit
de ballingschap.
Vader Ryan ontving de twee zeer gast-
vrij. Hij wierp een bijl naar Red'Monday
en een bezem naar zijn dochter, gelukkig
beide keeren mis. Toen gelukte 't den jon-
gen man, aan 't woord te komen om een
verklaring te geven, 't Meisje deed de rest.
Van op straat gooien kwam niets en papa
had er niet tegen, dat zijn dochter vaste
verkeering kreeg met eea jongen, die ge-
noeg verdiende om te gaan trouwen. Het
meisje was overgelukkig, en telkens her-
haalde zij :
—Niet dat heeft hij gezegd of gedaan
al dien tijd, wat een gentleman niet zou
doen tegenover een dame !
Een verloving.
—Hinne, geef den post een boterham en
een glas bier! riep baron Dürkoop von Dee-
penhagen in de gang naar de keuken.
Als de brievenbesteller aan 't heerenhuis
verscheen, was er altyd een brief—druk-
werken kon hij afgeven aan de opzichters-
woning— en de meeste brieven kwamen
van den luitenant, des landheers eenigen
zoon.
De baron keerde juist terug van een rit
over zyn landeryen. Zijn korte, dikke figuur
stak nog in 't gryze rypak; op 't hoofd
met gele kappen.
Dürkoop bezag met zekere teederheid het
adres, hy wroette met de vingers nerveus
in den dikken grijzenden baard, en de kleine,
ietwat waterige oogjes glinsterden. Die
brief was natuuriyk van zyn jongen, en
. even natuurlijk zou deze melden, dat hy
met 't Pinksterfeest
— naar huis kwam.
— over een paar dagen
De baron liet zich vallen in zijn bureau-
stoel voor de oude cilinder-schry f tafel, en
maakte op zyn gemak het couvert los.
Terwyi hij las, begon hy te hoofdschud-
den, te brommen, schoof ongeduldig op zijn
stoel en stoof eindeiyk overeind, met een
krachtigen vloek.
In de gang tredend, schreeuwde hy naar
de keuken, en een meid verscheen haastig.
— Stine, loop eens naar den opzichter.
Hy moet hier komen —
direct! Loop en
treuzel niet!
Hy retireerde weer in zijn kamer
smakte de deur dicht.
en
De opzichter Schulte genoot het volle
vertrouwen van den baron, ofschoon hy in
haast alle dingen van hem verschilde. De
die van een grap hield; zijn opzichter een
bedachtzaam, ernstig man, die nooit over
éen nacht ijs ging.
Hy kwam zoo spoedig mogelijk aan het
bevel zyns meesters voldoen.
— Schulte, die jongen" is gek gevorden !
riep de baron hem tegemoet.
hij eens hier komen — hier....
— Maar laat
—
—De luitenant? vroeg de ander droog.
Ja, die kwajongen! Kijk nu toch eens, '
Schulte, kyk eens ! Wat een toestand !
Hij toonde hem den verfrommelden brief.
—Ga daar eens kalm zitten, dan zal ik
hem voorlezen.
De opzichter nam zwygend plaats.
—
Luister nu ! „Lieve Vader !" —
jawel, vat is maar voor den vorm, sBfi^JSMBBR
ligheid, „'t Is nog slechts twee dagen voor
Pinksteren" ...
Meent hij soms, dat wij hier
geen kalender hebben ? ...
„'t wordt dus de
hoogste tijd, u mede te deelen, dat ik ook
ditmaal verlof gevraagd en gekregen heb,
om het feest te Deepen hagen door te bren-
gen". Dat is nog niets bizonders, zal je
zeggen ; maar 't komt... „Ik heb u een
groot verzoek te doen, en ik hoop, dat
ik daar mee aan uwe wenschen tegemoet
kom" ...
Wel zeker! Wat denkt hy ?Ik
zal 't hem wel inpeperen.. Enfin, Schulte,
je begrypt 't al. Hij heeft een meisje, een
engel natuuriyk, van goede familie... let
op, daar steekt wat achter „Niet zon-
der fortuin Niet zonder! Dat beteekent:
zoo goed als niemendal. Heb ik daarvoor
nu myn leven lang gespaard, dat hy den
boel opmaakt met zoon vreemd mensch ?
De toestemming van haar papa heeft hy
al. Nu, dat snap ik... Ent zijn Beriyners,
Schulte, Berlijners! Nu moet ik myn toe-
stemming ook maar geven. My vragen ze
't laatst. Vragen ? Niet eens! Ze vertellen
't my alleen, en ik mag ja zeggen. Maar dat
gaat zoo glad niet!
Met den eersten trein vertrekken ze mor-
gen uit Berlijn. Zouden wij geen eerepoort
maken, Schulte ? Luister nog eens : „Twee
jaren lang heb ik als wensch gekoesterd, wat
nu gelukige werkelijkheid wordt"... Twee
jaar kent hij haar al! En verleden jaar
heeft hij nog zoo sentimenteel gedaa i tegen
Grete Breitenfeld. Ik dacht dat die twee 't
eens waren, zooals ik 't met Breitenfeld
eens ben... Maar ik zal hem, dien kwa-
jongen !..
Schulte had kalm den woordenvloed over
zich heen laten gaan.
—Ik feliciteer u, baron, sprak hij be-
scheiden.
Dit bracht een nieuwe uitbarsting teweeg.
——
Maar als hy nu veel van haar houdt...
Houden ? Van Grete Breitenfeld heeft
hy te houden, en ieder die dat meisje kent,
moet van haar houden. Is er soms op haar
iets aan te merken ? Is die niet van goede
familie en „niet zonder fortuin" ?
—Op geld behoeft u toch niet te zien,
baron.
—
Dat behoeven wij ook niet, en al bracht
Grete ook niets mee, zy zou toch welkom
zijn. Breitenfeld en Deepenhagen behoorden
vioeger samen, en de twee goederen moeten
weer in éen hand komen. Zy eenige dochter
—
hy eenige zoon. Ze hooren bij elkaar!
Snap je dat nu? Och, je bent ook zoon
ezel! Man, wat zit je daar nu doodleuk by.
Heb je karnemelk in plaats van bloed in je
aaren ?
 —
Schulte,
Van morgen vertrokken ? overlegde
alsof hy 't andere niet had gehoord.
De oude was toch even verbluft en deed
of hij weer kwaad wilde worden. Maar nog
NOERLAHDSCH-UïDISCHE
——
—
Gaat u ze van den trein afhalen ?
'k Denk er niet aan!
Zal ik een rijtuig sturen ?
—Ze kunnen 't best af op hun voetjes,
maals werd de deur geopend, en voor hem
stond buurman Breitenfeld met Grete.
— Verbeeld je! riep Düikoop vroolyk
daar wilde die jongen mij voor den gek
— Escompto-Maatschappij. Opgericht te BATAVIA 185 7.
hoor! houden, mij, zijn eigen vader! Neen, dan
— Nu, dan niet! had hy vroeger moeten opstaan; zoo dom MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL. . ..../" 12.000.000—
Schulte stond op. De baron wilde hem zijn we niet! Wat zeg jij, Breitenfeld ? Wel, VOLGESTORT „ . . . . . „ 10.500.000—
aan de praat houden, maar hij beweerde, Grete, meid, hoe gaat 't? Kom in mijn RESERVE . . ..-..„ 1.975.000—
dat hij naar zijn bezigheden moest en stoor- armen ! Wil je nu myn dochter worden ? Hoofdkantoor Batavia.
de zich niet aan de protesten van den ba- Het schoot hem te binnen, dat Schulte Agentschappen te: AMSTERDAM, BANDOENG, CHERIBON, DJOCJAKARTA, MACASSAR.
ron. toch het rijtuig gestuurd had. Uitstekende PADANG, SAMARANG, SOERABAJA, TEGAL en WELTEVREDEN.
Deze raadpleegde een spoorboekje, en een kerel! Die wist altijd precies wat hij doen Correspondenten in Nederlandsch-Indië te:
uur loopen rekenend voor de wandeling, of laten moest. Ambon. Magelang. Pekalongan. Ternate.
kwam hij tot de conclusie, dat zyn gasten En zich wendend tot zijn gelukkigen jon- Benkoelen. Malang. Pontianak. Tjilatjap.
ongeveer vijf uur in den middag konden
arriveeren.
Hij belde den knecht.
—
gen :
Mijn compliment! je heb je rol goed
gespeeld! Maar ik weet ook nog wat een
Gorontalo.
Indramajoe.
Medan.
Tandj. Priok.
Menado.
Correspondenten te Singapore:
Samarinda.

— Christian, vanmiddag vijf uur komt

mijn zoon. Je brengt hem dadelijk bij my
grapje is, hé ? Dat heb je wel gemerkt, hoop
ik. Als ik werkelijk boos geweest was, had
BANQUE DE L'INDO-CHINE, DEUTSCH ASIATISCHE BANK,
Bankiers in Europa:
— — ik dan het rijtuig gestuurd? Zeg? HOPE & Co. ) Amsterdam R- MEES & ZONEN, Rotterdam. »
hier ! versta je ? En als hij
je
neebrengt, dan laat die in
nog iemand
desaion. Versta — Myn rijtuig? viel Breitenfeld lachend
ln de rede.
AMSTERDAMSCHE BANK ) AmstercUm- | PARR'S BANK Ltd. London.
Correspondenten in de voornaamste plaatsen der wereld.
je!
— Jawel, baron. — Jou rijtuig ? ...
O, daar heeft die ver-
... Koop en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferts Rekening-Courant met
—— —
— —
—
geetachtige Schulte weer Zoon uil! Rente-vergoeding Documentaire Credieten Wisselcredieten Credieten met Onderpand
Het middageten smaakte den verbolgen
landheer niet. Na afloop ging hij in zijn
slaapkamer om een dutje te doen. Daarna
Juist ging de opzichter over de voorplaats.
Met zwaar getik op een ruit riep de baron
van Producten, Effecten enz.
— —
Reis-Credietbrieven en Reiswissels Incasseeringen
Effectenorders Handel in Vreemde Munt en Bankpapier Coupons —. Delegatiën en alle —
hield hij zich bezig in de wapenkamer met hem binnen. andere Bank- en Kassierszaken.
poetsen van oude geweren. Hy stond daar-
bij met den rug naar het venster en draai-
— Schulte, waarom is 't rijtuig niet naar
't station gestuurd ? Had ik niet gezegd,
DEPOSITO-TARIEF:
de zich ook niet om, toen hij tegen half dat 't er om vier uur moest zijn ? 4 pCt. p. a. bij 12 maanden 1
vyf wagengeratel hoorde op het voorplein. Schulte bleef volmaakt ernstig. 37* „ „ 6 ! Aan de terugbetaling voorafgaande
—'k Zal het vergeten hebben, bekende „ „ „ „
Jf
Hij schrikte. 3 3 opzegging.
Zou die opzichter toch, tegen mijn wil... hy. 2 » „ „
1 maand
De baron had geen tijd om goed uit te Den baron viel een steen van 't hart. RASUREN van 10 uur v.m. tot 3 uur n.m. Zaterdags tot 12 u ur .
——
razen. Nu, 't hindert niet, hoor! zei hij goedig.
Er werd al aan zyn deur geklopt. 't Kwam toch in orde ...
En kyk nu die Het Agentschap Weltevreden is alle werkdagen geopend van B—l 2uur vrn en van
4.30 uur n.m. tot 6.30 uur n.m. des ZATERDAGS 's ochtends van 8— 12 uur
— Dag vader!,
monsterde grimmig den blozen-
twee jongelui eens, Schulte! Freule Grete
von Breitenfeld en luitenant von Dürkoop
noaZ

Nederlandsch-indische Handelsbank.
Dürkoop
den, lachenden jongen man. stellen zich voor als verloofden. Heb ik't je
De baron stond in tweestrijd tussehen niet voorspeld, Schulte?
woede en vadertrots. De lachende jongen
was precies als hij zelf, driftig, levendig en
— Ja, 't was uw liefste wen«ch, baron !
sprak de opzichter, als een orakel zijn woor- Opgericht te AMSTERDAM in 1863.
vol grappen, 's Vaders trekken verzachtten.
—
hum ?
Nu, papa, zeg eens wat! Nog al in uw
De oude keek hem aan, en dacht aan
——
den kiezend.
Jongen, heb je 't gehoord ? vroeg Dür-
koop trots.
Dus u stemt toe, papa ?
Gestort Kapitaal:
Reserve
F 20.000 000.
8.000.000.—
het wagengeiatel. — Natuurlijk! Maar zeg Schulte, de eere-
Hoofdkantoor te AMSTERDAM *) met Bijkantoor te 's GRAVENHAGE. *)
— Zeg eens, om vier uur komt de trein
aan en om half vyf ben je al hier. Heb je
poort heb je zeker vergeten?
—— Er was geen groen genoeg, baron.
Och ja, de tijd was ook te kort. Maar AGENTSCHAPPEN te:
HOOFDAGENTSCHAP te BATAVIA.*)
soms gevlogen ? ...En
—— Wy werden immers afgehaald !
Zoo, zoo ! Afgehaald ?
ik had 't toch besteld, nietwaar ?
—
gelukkig lachend : Neen, jongen, my fop
AMPENAN *)
BANDOENG *)
MEDAN
PEKALONGAN
SOERABAIA *)
TEGAL '
je niet zoo licht!... Maar, menschen, laten TJILATJAP ")
—— 'n Mooi span, -vader, die bruintjes.
Houd je mond !... Heb ik 't hem niet
wy nu eens gezellig gaan zitten. Breiten-
CHERIBON
HONGKONG
PROBOLINGGO ")
SAMARANG *)
** WELTEVREDEN *i
uitdrukkelyk verboden ? Wacht maar, ke-
rel, ik vind je wel... Maar nu eerst jij
feld, hier naast my. Schulte, je blijft ook,
hoor!
En naar de deur vliegend :
DE BANK
INDRAMAJOE
koopt en verkoopt WISSELS en verstrekt
SINGAPORE
REISCREDIETBRIEVEN on
de voornaamste plaatsen der Wereld, en belast zich met de uitvoering van ALLE
'
aan de beurt. Kort en bondig: van jou ge-
niale streek komt niets, hoor! Neen zeg ik,
en nogmaals neen!
— Christian ...
Chris-ti-an ! T wee fles-
—
schen Heidsieck maar gauw wat!
ANDERE BANKZAKEN.
Onent GIRO-REKENINGEN met rentevergoeding en neemt GELDEN IN DEPO^TTft
ook van 's LANDS COMPTABELE AMBTENAREN, tegen eene RentevergoedingTvan "
——
Permitteer, papa...
Niets wordt gepermitteerd. Zyn soms Advertentiën, 4 °/ 0 voor deposito's met eene opzeggingstermyn van 12 maanden
die dame en haar ouweheer mee gekomen ? 3Vs „ n vnn „ » ö „
Ik wil ze niet zien, begrijp je?
De luitenant straalde van genoegen.
Nederlandsche Kandel-Maatschappij ") Deze Kantoren beschikken over eene SAFE-DEPOSIT-INRICHTING.
——Maar papa...
Rechtsom — keert! Je kunt dadeiyk
Bykantoor WELTEVREDEN,
Noordwijk No. 23, naast Onderlinge-Hulp Nederlandsche Handel-Maatschappij
met ze afreizen; kom maar terug, als je Telefoon No. 592.
een betere gevonden hebt,
Het kantoor is voor ALLE BANK- en Amsterdam,
—— Dat zal ik nooit!
Ik zal je wel klein krijgen!
WISSEL-ZAKEN GEOPEND:
op werkdagen's morgens van 8 tot 12 uur
67aZ
GESTORT KAPITAAL
Opgericht In 1824.
f 50.000.000
—— Wat heeft u toch tegen mijn meisje?
Niets niemendal! Zy is een ideaal, een
'savonds van 4.30 tot 6.30 uur
op Zaterdag 's morgens van 8 tot 12 uur.
RESERVEFONDS
Agentschappen te Rotterdam en Den Haag.
„ 8.813.163—
engel; zij mag alles zijn wat je verkiest,
maar jou vrouw wordt ze niet —ik geef Hoofdkantoor voor het Oosten:
myn toestemming niet... Val mij niet in de DE FACTORIJ te BATAVIA.
rede ! Nooit, nooit myn toestemming... Maar
je bent mondig; je kunt doen en laten wat
je wilt. Je kunt ook naar den duivel loopen,
N.l. Effecten- & Prolongatiebank Bykantoor te WELTEVREDEN.
Makassar
KANTOREN te:
Pontianak
met haar.... BATAVIA. Bandjermasin Soerakarta
Bandoeng Medan Rangoon Tandjong-Balei
De luitenant scheen verpletterd. Padang Semarang Tebing Tinggi
—Ik had mij een andere ontvangst voor- Telegram-adres: „BANKEFFECT". Cheribon (Dcli)
Djember Palembang Shanghai Tegal
gesteld, papa! Pekalongan Singapore Telok Betong
— Verdiende loon ! Myn mooiste hoop heb
je vernietigd, en nu wil je dat ik spelen
Djokjakarta
Hongkong
Kota-Radja
Penang Soerabaja Tjilatjap
zal van aap wat heb je mooie jongen ? Ik Belast zich met:
zou wel kunnen huilen ! Bankiers te LONDEN.
—U blijft dus bij dat neen? vroeg de
zoon.
Uitvoering van Effecten-orders. UNION OF LONDON & SMITH'S BANK LTD.
Koopen en Verkoopen Wissels en verstrekken Reiscredietbrieven
—
gezegd
Heb ik dat
heb
? Of
soms nietduideiyk genoeg
je watjes in jeooren. ?
Beleening van Effecten. op de voornaamste plaatsen der wereld.
Openen GIROREKENINGEN.
—
vader
Wilt
?
u nuwerkelijk, dat ik heenga, Vorming van Naamlooze Vennootschap-
4 pCt.
Nemen Gelden in Deposito tot
per jaar voor deposito's voor een vasten termyn van 12 maanden
—— Dus:
Hoe eerder liever
hoe !
en haar vader wilt
myn meisje
pen.
3V3 11 ,i » » » » » " " " M

u niet ontvangen? Inbreng van Ondernemingen ofßedrij- 4 ',', " " " onbepaalden tyd met een opzeggingstermyn van 12 maanden
—'t Zou te veel eer zijn! Ik laat my ver- ven in Naaml. Vennootschappen. 3Va » » » » » »
" 6 „
ontschuldigen bij het gezelschap. 3 ,1 11 11 n
" 11 11 11 "'" " „n 3 n
De luitenant ging naar de deur en bleef Plaatsing van Obligatieleeningen. Koopen en verkoopen GOUDGELD
daar nog eens staan. Met moeiiyk volge- Belasten zich met de uitvoering van EFFECTENORDERB
houden ernst zei hy : DOEN ALLE ANDERE BANKZAKEN. z
— Pardon, papa, ik zout haast vergeten :
88a

Frères^
ik moet u nog de groeten overbrengen van

Oger
Effectenorders kunnen zonder meer-
graaf Breitenfeld. dere kosten worden opgegeven door be-
—
moet ?
Zoo ! Dank je. Waar heb je dien ont- middeling van de Agentschappen der
N. I. Escompto Mij. 157aZ
—— TeTe Berlijn.
Berlijn ?
—— Om u dienen.my niemendal van ge-
te
Daar heeft hij FEDERATIE
WELTEVREDEN.
Berichten de ontvangst van:
TELEFOON 520
zegd, dat hy voornemens was, naarßeriyn VAN
te gaan. Wanneer zag je hem daar ? Stoffen voor fantaisie- en wintercostuums.
—— Alleen informeerde Dürkoop, onzeker
Drie dagen
?
geleden, papa. Nederlandsche Stenografie Leeraren
Systeem I. PITMAN,
Flanellen, wit en gekleurd.
wordend. Imperméable stoffen, heel licht, voor regen-en autoj assen naar maat.
— zijn
Met dochter! bevestigde
die nu zijn lachen niet meer kon
de zoon,
inhouden. Lessen in
Afdeeling BATAVIA.
Oxford voor payama's (kleurhoudend).
Witte en gekleurde hemden.
De baron begon iets te vermoeden. Hy
trad met een paar passen vlak voor zijn
Stenografie en Typewriting Stroo-, helm-, panama-, bol- en andere hoeden.
zoon en keek hem strak in het gezicht. (tienvingerssysteem). 106aZ Nieuwste soorten dassen
—In de kaart gekeken, bengel! Jij wilde Opleiding voor en andere
een loopje nemen met je ouden vader, hé ?
Praktijk en Examens.
En de ...
Breitenfelds
jou mee gekomen ?
—
—
Neen, maar dan moet je vroeg opstaan!
Zyn die soms met
Wie anders ? lachte de jonge man
Inlichtingen verstrekt
226aZ de Voorzitter der Afdeeling.
HEEREN-ARTIKELEN.
Bataviasche Rijsthandel
(naast
KREKOT
Cinema Palace)
Bioscope
Groot en naar de faatste eischen des tijds
gemoderniseerd Automobiel Reparatie-atelier.
TELEFOON WELT. 1120. Door verbouwing der werkplaats en vermeerdering van personeel in staat
Verkrijgbaar diverse soorten JAVA RIJST in alle prijzen. alle voorkomende reparaties in den kortst mogelijken tijd uit te voeren.
FRANCO thuis bezorgd. Bij afhalen aan goedang f 0.25 p. p. goedkooper. Eerste inrichting voor het autogeen lasschen van alle gebroken machine-
Voor bezorging op Meester Cornelis f 0.10 p. p. hooger. deelen.
Minimum afname 1 picol. Aanmaak van alle onderdeelen voor automobielen en ander fijn mechaniek.
Verder verkrijgbaar: Schilderen en bekleeden van auto's, door Europeesch werk
ROODE RTJBT en GABA tegen concurreerende prijzen. niet te overtreffen.
Verkoop uitsluitend a CONTANT. Draaier ij, Smederij, Vulcaniseerinrichting.
Telefonische bestellingen worden aangenomen op alle werkdagen tussehen 9 en 4 Laden van accumulatoren, gieterij voor alle weske metalen.
uur, en zullen PROMPT worden uitgevoerd. 309aZ Deugdzaam werk.
Groote voorraad accesjoires en autobanden.
"1
Beleefd aanbevelend,
l |*
' leder wenscht, maar niet
gezellig
Automobiel-Technicum,
BATAVIAASCH elkeen heeft een 3C6aZ Molenvliet-Oost No. 36, Weltevreden.
MEUBELMAGAZIJN huls. J. VERHEIJEN.
(GEBOUW NILLMIJ.) NOORDWIJK Laat U door ons In-
WELTEVREDEN. richten, dan eerst krijgt U
Hotel „lilltitii" te Hoi.
I^""""""^
een gezellig t'huls.

283aZ Naast tiet Station &" C S,

Telefoon 45.
Tel.-adres : „Hollandia". Waals Code.
Garoet! '"l&SmmT* Garoet! Hotel l e Rang.
Temperatuur 58—75°
Ingericht naar de eischen des tijds. Geheel nieuw.

HOTEL KURHAUS fl VAN HORCK Uitnemende tafel.

Prachtige open eetzaal. De mooiste Kamers.
Het eenigst Hotel te Cheribon, speciaal ingericht voor Hotel
302aWZ Ruime auto-garage. Europeesch beheer.

60 ruime kamers, allen met aparte voorgalerij.

Billard-, Muziek- en Leeszalen, Lawn-Tennis, groote lommerrijke tuin. Europeesche Koks.
Koude-, warme- en douche-baden.

Geheel nieuwe Lichtinstallatie.

Gedurende den oorlog volledig pension f 125." per maand,
Erkend voortreffelijke tafel.
Hotel HEERENSTRAAT
kinderen van 2—12 jaar halve prys. te
Prospectus wordt gaarne toegezonden door den Directeur.
C C MULIÉ,
Pekalongan,
4591 Z Oud Administrateur Maaty. Nederland
BLANCO BOEKEN, BASCULES, is HET Hotel van tic plaats, 11 tevens Clubhotel der J. M. C.a
1
I
100 ., ., . .
Contra gelijnd, le kwaliteit, afm. 23x34 e/m.
1 hopk van 50 vel dik
7 150
f I.—
1-50
, ,2—
_.-.__.
10 küo =20
I 5 » -30 .
ponden en kilogrammen
verdeeld in
pond f 3.-
» 3-75
121 WZ

EDMDND SALZMANN.
1 200 2 50
1 l l 250 l l l 3.- BLOCNOTES (gelijnd),
BONPENNEN Kwarto formaat, per stuk f 0.50
van metaal, met voet, per stuk f 0.40
, „ v dop, „ „ » 0.75 GOMPOTJES,
BOEKENSTEUN ÉRS (van Soennecken)
Tyn gelakt, per paar f I.— per
F
\

stuk van f 0 .50 en f 0.45 Piano en Orgelfabrikant

BRIEVENWEGERS
toet verstelbaar gewicht en twee schalen INKTKOKERS (kantoor), NOORDWIJK No. 12. TELEF. 11. WELTEVREDEN.
Van porcelein, voor het wegen van brieven,
drukwerken én pakketten. erke g^n inktkoker met zwaar, koper en
st,afschroeibaar bovenstuk. Heeft steeds in voorraad;
100 t/m 500 gram f 3.25
„
250 „ 1000
500 2000 „
„
„ . 6.—
7—
Bodernmiddellijn 75 m.m.
c/0 m
f 0.60
wOM
VLEUGELS & PIANO'S van GROTIAN STEINWEG,
JULIUS FEURICH, UEBEL & LECHLEITER,
Bl2aZ KRAAN & Co., Telefoon 213, Batavia.
HOELUNG en SPANGENBERG, RITMULLER.
Huur-Plano's van f lO.— oer maand.

Mannborg Orgels-Harmoniums.
VIOLEN, VIOLONCELLO'S, MANDOLINS, MANDOLA'S, GUITAREN,
CITHERS en PHOLYPHONES in div. prijzen.

Columbla Graphophones.
Ruime keuze. Nieuwste muziek.
Gemakkelijke betalingsvoorwaarden.
Het beste adres voor reparaties op het gebied van Muziekinstrumenten, door
mhn 25 jarige ondervinding in het muziekvak, vroeger Atelier Chef van SCHIED-
MAIJER & SOEHNE, Stuttgart.
Vertegenwoordigers voor Ned~o~lndië: RATHKAMP & Co. PIANO'S UEBEL & LECHLETER
HOELUNG & SPANGENBERG
f 650.—, contant 10 pCt. korting.
f 625.—, „ „
Batavia, Soerabaja, Medan-Deli,
Bandoeng en Macassar. GILBERT ALBUMS, SPEENHOP'S sde BUNDEL TANGO'S.
MUZIKALISCHE EDELSTEINE. 252aZ
-^Overal vorkrllgbaar. 80a

Schoenen JKÊÊI
&**
W H&^v
AU CHAT NOIR 10Sa z
JHRv
k XX,

IT^R
'

» ANCIENNE MAISON C. ROUSSEL -A. C. BUISSON, $eF.

W 12 Rijswijkstraat Telef. 535 Wel.
 PADAN6-PORTLAND-CEMENT
y'^^Êj^^Ê^^ 5
van Indaroeng (bij Padang), waar het in eene geheel moderne fabriek onder leiding van
Europeesche Technici vervaardigd wordt.

/ÊÊÊmÉmÊÊ^
/(^^^lj|BP^^^^^^^^r^>\ =>
O
concurreerende prijzen.
Voldoet aan de strengste eischen voor alle doeleinden.
'. f^^rT-~--~i^^
/i^F^F^i*^Bfe^^^jlwS^^\ _,
m Goedgekeurd door de B. O. W. voor Gouvernementsleveringen.
IJzeren fustage; bij uitstek geschikt voor werken in de open lucht; spillage uitgesloten.
(i^^BÊmK>*^xmVs^_-^Sm?^tWx\^^ Bijzonder aanbevolen voor Betonwerken.
rZj^BöS SM w^^J Gegarandeerd te voldoen aan de Duitsche en Britsche Normen.
|^hH|
YfcrffiwßHfßM
PPr^^/
EWnPT^^V * .*
Levering aan Gouvernements-, Gemeente- en Particuliere bedrijven, waaronder o. a. B. O. W., de
tot het uitvoeren van Werken in Gewapend Beton, Bataafsche Petroleum Maatschappij.
Hollandsche Maatschappfl

\P^Sl|^^
\^Cklj'^!l/ 2"
*I*iicolbson van denSoerabaja. Berg & Co„
Batavia,
Cheribon, Semarang,

246 a '
Nederlandsch-indische Portland-Cement-Mij.
4^H HMBfflflßl HBHBHBDi^iiil HBBSHRQi^BEBfISEEHHBBiHHHIHMS^HR^i^^HiH^iiWMiB^i^H

Eerstißatayiaascha ledikantanhandel i ——i— ii ||-

TAN KAIJ TEK

Senen 63, Weltevreden.
Verkrijgbaar:
Alle soorten ledikanten met toebehooren.
Levert eerste kwaliteit matrassen.
Billijke prjjzen. <

291aZ Beleefd aanbevolen.

M. HENSKENS, c^^'^'-C^ v Waarom niet de

DAMES en KEERËH-KAPSALOH
dïtk^mm^Jf)
C^>-
korte weg naar U?
Noordwijk 1, Weltevreden, Tel. No. 1640
Speciaal atelier voor het vervaardigen van o __ 1
alle soorten Dameshaarwerken naar de
laatste mode. Onberispelgke en vlugge
afwerking gewaarborgd. Billijke prijzen.
Dames en Heeren, die prijs stellen op
een heerlijk stuk bad- en toiletzeep ge- Deze lange weg gaan de '^>'-^w(?^-
bruike steeds de alleen door ons geïmpor-
teerde : -■ „MAC GILLAVRIJ" Cigaretten '^c£s»ü
v .;\ -
„Fairy Soap",
prh's per stuk f 0.25.
naar hunne trouwblijvende —-»

Verhuur van Pruiken voor Tooneelgezel- rookers. A

schappen.
73a Z Beleefd aanbevelend. t^llilllllllll^ 197 az

Een zorgvuldige verpleging der huid

■vCORDWIJK
Van der Putten & Co., BATAV!/
is in de tropen noodzakelijk.

Kenige Agenten f der crmeS^l/oendr **"*BEDAK,

* ""to
■* «en aan de eischen

Julius BBüfhner Piano's,

speciaal voor de tropen gebouwd,
"
Gebruikt daarom alleen de
"POUDRE Db RI2 VAN DË j
N.V. .BATAAFSCHE CHEMICALIENHANDEL"
Massief Mahoniehouten kast (Moderne st|jl),
(gemakkelQke betalingsvoorwaarden). die aan uitstekende eigenschappen ter genezing van de roode hond, zomersproeten, voet-
ucuou>VUCI'
lucl
zweet etc. een aangenamen geur paart. ' *
Steods voorhanden: GOEDE 2e HANDSCHS PIANO'S. Verkrijgbaar in sierlijke doozen a fl— in de volgende geuren
REPARATIE-ATELIER voor Piano's, Orgel», "
HELIOTROPE, JASMIN, PATCHOULI en RESEDA
Planola's en andere jfliwaslelclnstrtinïenten. bfl de:
Stemmen in en buiten Abonnement. jfi PASSAR BAROE APOTHEEK t/o Postkantoor, Weltevreden.
Firma TIO TEK HONG, Passar Baroe
Plano- en Muaslelclianclel. en bfl de
Chemicaiienhandel „DE GEDEH", Passer Baroe
N.V. „Bataafsche Chemicaiienhandel
152aZ
Pmtoe Besar "Jggg Batavia, Tel. No. 605.

KI Automobiel Import Mij. CnUT||tf UTil '.sezessi^

uNllrujilALgrak
Weltevreden.
Molenvliet Oost No 2.
IN VOORRAAD EN DIRECT LEVERBAAR
COMPLETE TORPEDO'S OP HET NIEUWE TYPE
RIJ W I E L-
en
|üQg)o|
\.. \. :1* It
MERCEDES
CHASSIS 8-22 P.K. MONOBLOC MOTOR.
Prijs f 7250.--
Motor-Banden! XJi^
DE OUDSTE BAND! DE BESTE BAND!
Saurer Vrachtautomobielen zijn direct of op zeer korten termijn leverbaar, uiterst BUITENBAND. BINNENBAND.
zuinig bandenverbruik door toepassing der Saurer Motoren.
Verkrijgbaar bfl alle solide RIJWIEL-HANDELAREN.
Saurer Vrachtwagens' zijn o.a. in gebruik bij het Departement van Oorlog, Zuid
Sumatra Spoor, Gouvernements Transportdienst in Sumatra, Sabang Droogdok Maat-
schappij en op verschillende Ondernemingen in West- en Oost-Java.
Voor Engros bij: Gebr. JENSE,
lllaWZ
Weltevreden, Telef. HB4, Petjenongan 27a.
Vraagt offerten aan. H. H. Handelaren vraagt prfjrer. 248aWZ
Gedrukt h\] : Het Nieuws v. d. Dag v. N. L