Presentatie advies

Onderwijs en Open leermiddelen

Tweede Kamer
3 september 2008
Opbouw presentatie:

• Aanleiding & achtergrond adviesvraag

• Hoofdboodschap: Zet in op open leermiddelen
• Drie concrete aanbevelingen:
1. Zet in op het zelf arrangeren van leermiddelen
2. Ontwikkel een businesscase open leermiddelen
3. Richt een werkgroep open leermiddelen in
 Adviesvraag

De Tweede Kamer:
• Heeft de notie dat onderwijs achterblijft op ict-gebied;
• Houdt vinger aan de pols;
• Hecht aan de inzet van ict voor
kwaliteitsverbetering en kostenbeheersing.

Onderwijs en open leermiddelen

 Belangrijkste trends

• Toenemende beschikbaarheid van ict voor alle scholen;

• Toenemende interesse bij scholen en leraren voor inzet
van ict;
• Nieuwe vormen van ict.

Onderwijs en open leermiddelen

 Hoeveel leraren gebruiken digitale en
gedrukte leermiddelen in het po en vo?

Onderwijs en open leermiddelen

 Waarvoor gebruiken leraren ICT?

Leidinggevenden/managers gebruiken gemiddeld 18-21 uur

de computer etc. voor schooltaken
Onderwijs en open leermiddelen
 Technologische ontwikkelingen

• Web 2.0 mogelijkheden: wiki’s, social tools;

• Elektronische schoolborden.

Onderwijs en open leermiddelen

Onderwijs en open leermiddelen
 Technologische ontwikkelingen

• Web 2.0 mogelijkheden: wiki’s, social tools;

• Elektronische schoolborden;
• Elektronische leeromgevingen;
• Games en simulaties;
• Semantisch web (web 3.0);
• Toename draagbaarheid en betaalbaarheid van
informatie- en communicatie apparatuur.

Onderwijs en open leermiddelen

 Hoofdboodschap:
Zet in op open leermiddelen

Wat zijn open leermiddelen?

• Leermiddelen die vrij beschikbaar en toegankelijk zijn;
• Die leraren zelf kunnen arrangeren;
• In samenwerking met anderen;
• Voorzien van rechten die vrije uitwisseling toelaat.

Onderwijs en open leermiddelen

1. Waarom open leermiddelen arrangeren?

• Versterking van de professionaliteit van de leraar;

• Door transparantie en uitwisseling neemt de kwaliteit
toe;
• Ontwerpen en uitwisselen van open leermiddelen tussen
leergemeenschappen;
• Biedt meer zeggenschap over de leerstof.
 Wie gaan dit arrangeren doen?

• Leraren en scholen die voor open leermiddelen

belangstelling hebben;
• Activering en ondersteuning van de voorhoede ( 5 à
10%);
• En werkt als een vliegwiel;
• Voor leraren in de hogere salarisschalen een
bekwaamheidseis?

Onderwijs en open leermiddelen

 Kan en wil iedereen dit?

Nee, niet meteen, maar:

• Een aantal scholen / leraren zijn al volop bezig;
• Het gaat om een langdurig vol te houden
ontwikkelingsproces;
• Het gaat om een geleidelijke ontwikkeling van toename
van open leermiddelen;
• Gedrukte gesloten leermiddelen vervangen en deels
aanvullen.

Onderwijs en open leermiddelen

 Wat is nodig?

• Motivatie en bekwaamheid om open leermiddelen te

arrangeren;
• Licentierechten / auteursrechten moeten goed geregeld
zijn;
• ‘Creative commons’ licenties voor het regelen van
auteursrechten;
• Voorbeeld; Copyright
This work is licensed under the Creative Commons
Attribution–NonCommercial–ShareAlike 2.5 License
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.5/;
• Adequate ondersteuning voor de “communities of
practice”.

Onderwijs en open leermiddelen

 Bevorder dat leraren als arrangeurs van
open leermiddelen gaan werken

Ondersteuning vanuit de overheid door:

• Laten opstellen van effectief gebleken werkmodellen;
• Bij wijze van goed voorbeeld een open leergang voor
een kernvak zoals Nederlands voor 3 – 18 jarigen laten
ontwikkelen;
• Verspreiden en ondersteunen van ‘good practices’.

Onderwijs en open leermiddelen

 2. Businesscase ontwikkelen

Stel investeringscasus of ‘verdienmodel’ op

Beschikbare bedragen (circa):
• schoolboeken (€ 350 miljoen) en overige leermiddelen VO
(€ 150 miljoen);
• methoden-aanschaf PO (zit in lumpsum), 6% = € 500 miljoen;
• leermiddelen eerste jaren mbo (€ 180 miljoen);
• ontwikkelcapaciteit/lesvoorbereiding van onderwijzers;
• ontwikkelcapaciteit van leerlingen en studenten;
• investeringen van publieke partijen;
• investeringen van private partijen.

Onderwijs en open leermiddelen

 3. Ondersteuning door werkgroep

Gemengde Werkgroep Open Leermiddelen die een

belangrijke sturende en ondersteunende rol speelt op:
• juridisch terrein;
• bedrijfseconomisch terrein;
• onderwijskundig terrein.

Onderwijs en open leermiddelen

 Een rapporteur van de Kamer

Voorstel voor een rapporteur (art. 121a reg. van orde) om:
• De businesscase en de gemengde werkgroep te
overzien;
• De omslag naar open leermiddelen op het hoogste
politieke niveau te rapporteren.

Onderwijs en open leermiddelen

 Vragen?

Voor meer informatie of het

bestellen van publicaties

Kijk op:

www.onderwijsraad.nl