NIKOLA TASIC:

PRAISTORISKO NASELJE KQD VALACA

(ISKOPAVANJE 1955 GOD.*)

Arheologki lokalitet kod sela ValaEa, blizu Kosovske Mitrovice (sl. 1)

pominje se prvi put U struEnoj literaturi tek LI novije vreme. U svojim
belegkama i izvegtajima Zavoda za zagtitu spomenika kulture NR Srbije.
Nedeljko Virjevi6,l arheolog-amater, u vige mahova ukazujena ovo naselje
na kome je i sam vrgio manje radove. Prikupljeni materijal, poklonio je Mu- I
zeju Kosova i Metohije koji je U to vreme bio tek u formiranju. Deo nalaza pub-
lokavao je M. Garaianin,? istiEuki njihov neolitski karakter. Nekoliko godifla
kasnije U prvom broju Glasnilra Muzeja Kosova i Metohije, R. Galovif i E.
CerBkov3 pominju neke nalaze sa ValaEa. U jednom Elanku koji tretira pro-
blem grEke kolonizacije U nagoj eemlji, M. M. Vasib4 pominje naselje koa
Va1ai.a kao jedan vaian beoEug U ispitivanju prerimskih civilizacija naBe
~ e m l j e .Medutim, U svim ovim radovima, materijal iz ValaEa obraden je s
Cisto tipologkog stanovigta te su 1 zakljuEci, ukoliko se do njih doglo, Eesto
nepotpuni ili netaEni.
Prvo arheologko iskopavanje na ovom lokalitetu vrgeno je tek 1955 g.
Ono je imalo u g l a v n m zagtitni karakter, jer je kulturni sloj derludacijom i
ohradom zemlje bio izloien stalnom unigtavanju. U toku radova otvorene
su tri sonde, sa ukupnom povrginom od 100 m. kv. Sonde su obeleiene slovima
,4, B, C i bile su podeljene na manje kvadrate (2 X 2 m,). Kao sistem rada
na lokalitetu prirnenjen je naEin skidanja horizontalnih otkopnih s l o j e v ~ ~ ,
proseEne debljine od 0,20 m. Celokupna debljina kulturnog sloja iznosila je
van jama oko 1 m., a U jamama ona je prelazila 1,80 m.

* Na iskopawanju su, pored potpisanag, uE.estvova~iDrag. Srejovif,

Danica Nikoldf i Sulejman Murati direktor Muzeja u K. Mitrovici.
Arhiv Zavoda za zaStitu i nauEno prouEavanje spomenika kulture
NR. Sr'bije br. 520148 i 1565148.
'M. GaraSanin, Muzeji 3 4 , Beograd 1949, 57-65.
Glasnik Muzeja Kosava i Metohije (GMKiM) PriStina 1956, 208
T. I11 d. 5 t 368 sl. 2.
M. ~ a s i 6SAN CCXIX, Beograd 1956, 86-87.