DONMA-ÇÖZÜNME DENEYİ (MAGNEZYUM SÜLFAT)

 Tane büyüklüğü 10 mm ile 14 mm arasında olan agregalardan oluşan deney numunesi doymuş magnezyum sülfat
çözeltisine 5 kere daldırılır ve takiben 110±5 °C’de etüvde kurutulur. Magnezyum sülfatın tekrar alması ve agrega
numunesinde tekrarlanan kristalizasyon ile agrega boşluklarında zararlı etkiler ortaya çıkar. Tane büyüklüğü 10
mm’den daha küçük malzemelerin oluşmasına neden olan zararlı etkilerin olduğu ufalanma ölçülür.
 Doygun magnezyum sülfat çözeltisi, magnezyum sülfat heptahidratın damıtık veya deiyonize su içerisinde çözülmesi ile
elde edilir.
 Çözelti bir litre su için 1500 gram kristal tuzun yavaş yavaş ilave edilmesi ile hazırlanır. Her deney için en az 3 litre
gereklidir.
 500 gram agrega (10 mm-14 mm) tartılır.
 Agregayı 110±5 °C’de 24 saat kurut.
 10 mm-14 mm göz açıklıklı eleklerle ele. Elek altı ve elek üstü atılarak 500 gramlık bir fraksiyon elde edilir.
 Damıtık suyla 10-14 mm agregayı yıka, süz ve etüvde kurut.
 Her deney numunesinden 420±0,1 gram tart. Bu kütle M1 olarak kaydedilir.
 Agrega bir sepete veya kaba koyulur. 20 mm’lik çözelti ile kaplanacak şekilde 17±0,5 saat boyunca doygun magnezyum
sülfat çözeltili kap içerisine daldırılır.
 Daldırma işleminden sonra her sepet çözeltiden çıkartılarak 2±0,25 saat boyunca süzülür, takiben kap kapatılır. Her bir
sepet 110±5 °C’de 24 saat kurutulur ve 5 saat boyunca laboratuar sıcaklığına erişmesi için soğutulur.
 İşlemler 48 saat süre ile 5 defa uygulanmalıdır.
 Agrega soğutulur (5 saat).
 Magnezyum sülfattan temizlenene kadar musluk suyuyla yıkanır.
 Her deney numunesi 110±5 °C’de 24 saat kurutulur.
 Deney numunesi 10 mm’lik elekle elle elenir ve agrega elek üstü kütlesi M2 kaydedilir.

MS= 100 x (M1-M2)/(M1)

M1: Deney numunesinin ilk kütlesi

M2: Deneyden sonra 10 mm’lik elekte kalan agreganın nihai kütlesi

Hazırlayan: Dr. Kadir Kılınç