Professional Documents
Culture Documents
Sayfa 1
« SIVI MEKANİĞİ »
Hidrolik Bölümü
Sayfa 2
BÖLÜM 3
SIVILARIN KİNEMATİĞİ
Nehirlerdeki suların akışı gibi doğada gözlenen sıvı hareketi genellikle daha çok
kaotik. Bununla birlikte, akışkanın hareketi, mekaniğin genel ilkelerine uygun olmalıdır.
Mekaniğin temel kavramları, akışkan hareketinin incelenmesindeki araçlardır.
Sıvı, katılardan farklı olarak, bağıl hareketleri sabit olmayan parçacıklardan oluşur.
zamandan zamana. Her akışkan parçacığının herhangi bir anda kendi hızı ve ivmesi vardır.
zaman. Hem zamana hem de mekana göre değişirler. Akışkan hareketinin tam açıklaması için
Akışkan parçacıklarının uzayın çeşitli noktalarındaki hareketini gözlemlemek gerekir.
ardışık zaman anları.
Matematiksel analiz için akışkan hareketini tanımlamada genellikle iki yöntem kullanılır,
Lagrange yöntemi ve Euler yöntemi.
= ( ,,,
tcbaFx )
1
tcbaFy2 ( ,,,
= ) (3.1)
= ( ,,,
tcbaFz )
3
denklem (3.1) herhangi bir akışkan parçacığının farklı konumlardaki tam uzaysal konumunu (x, y,z) tanımlar.
verilen ilk zamanda t = t 0 başlangıç konumu (x 0 = a, y 0 = b, z 0 = c) cinsinden çarpım . Onlar
genellikle sıvı parçacıklarının yolunun parametrik denklemleri olarak adlandırılır. Buradaki dikkat
zaman geçtikçe farklı sıvı parçacıklarının yollarına odaklanır. denklemlerden sonra
Akışkan parçacıklarının yollarını tanımlayan anlık hız bileşenleri belirlenir.
ve ivme bileşenleri herhangi bir zamanda olağan şekilde belirlenebilir.
zamana göre türev alma.
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 2/13
21.12.2021 14:38 " AKIŞKANLAR MEKANİĞİ"
Sayfa 3
2
dx du = xd
sen = , ax = T
dt dt dt
2
ölmek dvd= gün
v= , bir y= 2 (3.2)
dt dt dt
2
dz dw = zd
w= , bir =
z
2
dt dt dt
Eulerian yönteminde, tek tek akışkan parçacıkları tanımlanmaz. Bunun yerine, sabit
uzaydaki konumu seçilir ve zamanın bir fonksiyonu olarak bu konumdaki parçacıkların hızı
aranan. Matematiksel olarak, uzayda herhangi bir noktadaki parçacıkların hızı yazılabilir,
= 1 ( ,,,
tzyxfu )
= ( ,,,
tzyxfv ) (3.3)
2
tzyxfw ( ,,,
=
3
)
dx = ( )
tzyxu,,,
dt
ölmek ( ,,,
= tzyxv ) (3.4)
dt
dz = ( )
tzyxw,,,
dt
Sayfa 4
Akışkan hareketini tanımlayan Euler kavramıyla, Denklemler. (3.3) belirli bir bilgi vermek
her noktadaki hızın bilindiği hız alanı. Hız alanını kullanırken ve
x, y, z'nin zamanın fonksiyonları olduğuna dikkat ederek, a x , a y ivme bileşenlerini kurabiliriz ,
ve a z kısmi türev zincir kuralını kullanarak,
du = ∂ sendx + ∂ senölmek∂
+ sendz +
∂ sendt
ax = ∂x dt ∂y dt ∂ z dt ∂T dt
dt
=
tzyxfu ( ,,, ) ,
1
⎛ ∂ sen ∂sen ∂ sen ⎞ ⎛∂sen⎞
ax = ⎜
⎜sen∂ + v ∂ + w ∂ ⎟ ⎟+ ⎜∂ ⎟
⎝ x y z ⎠ ⎝ T⎠
⎛ ∂v ∂ ∂ ⎞ ⎛∂v ⎞
=
tzyxfv ( ,,, ) , bir y= ⎜
⎜sen +v v +w v⎟ +⎜ ⎟ (3.5)
2
⎝ ∂x ∂y ∂z ⎟
⎠ ⎝∂T ⎠
⎛ ∂w ∂ ∂ ⎞ ⎛∂w ⎞
( ,,,
w = tzyxf ) , bir = ⎜sen + v w + w w ⎟
z ⎜
+⎜ ⎟
3
⎝ ∂x ∂y ∂z ⎟
⎠ ⎝∂T ⎠
1) Belirli bir t zamanında, alanın sabit olduğu ve sabit kaldığı varsayılır. parçacık,
bu şartlar altında, bu istikrarlı durumda pozisyon değiştirme sürecindedir.
alan. Bu nedenle, çeşitli hızlardaki hız nedeniyle hızda bir değişiklik geçiriyor.
bu alandaki pozisyonlar her an farklı olacaktır. Bu seferki değişim oranı
Alandaki konumun değişmesinden kaynaklanan hıza konvektif ivme denir ,
ve önceki ivme denklemlerinde ilk parantezler verilmiştir.
2) İvme denklemlerinde ikinci parantez içindeki terim,
parçacığın değişiminden değil, daha çok parçacığın değişim hızından kaynaklanır.
t zamanında parçacığın kapladığı konumdaki hız alanının kendisi. denir
Yerel hızlanma .
Bir sıvı kütlesindeki koşullar noktadan noktaya değişebilir ve herhangi bir noktada değişebilir.
bir andan diğerine değişir. Akış, bir adaki hız ise düzgün olarak tanımlanır.
verilen an, sıvının her noktasında büyüklük ve yön olarak aynıdır. Eğer verilen
Anında hız noktadan noktaya değişir, akış üniform olmayan olarak tanımlanır .
Bir sürekli akış hızı ve basınç noktadan noktaya değişebilir olduğu bir dengedir
ama zamanla değişmez. Belirli bir noktada koşullar zamanla değişirse, akış
kararsız olarak tanımlanır .
Örneğin, sabit yüzeyli sonsuz bir rezervuardan çıkan Şekil 3.1'deki boruda
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 4/13
21.12.2021 14:38 " AKIŞKANLAR MEKANİĞİ"
yüksekte, A vanası açılırken veya kapanırken kararsız akış çıkar; valf ile
açılış sabit, sabit akış önceki koşul, basınçlar, hızlar ve
gibi, zamana ve yere göre değişir; ikincisi altında sadece konuma göre değişebilirler.
Sayfa 5
Şekil 3.1
Eğriler, herhangi bir noktadaki teğet aynı olacak şekilde sabit bir akışta çizilirse
o noktada hız vektörünün yönü, bu tür eğrilere akım çizgileri denir . Bireysel
akışkan parçacıkları, teğeti daima akışkan yönünde olan yollar üzerinde hareket etmelidir.
Herhangi bir noktada hız. Bu nedenle, yol çizgileri, sürekli akışlardaki akım çizgileriyle aynıdır.
V V
v
θ
sen
P(x,y) V
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 5/13
21.12.2021 14:38 " AKIŞKANLAR MEKANİĞİ"
x
Şekil 3.2
Sayfa 6
Xy-düzleminde bir akış modeli için akım çizgileri, Şekil 3.2'de gösterilmektedir; о
P (x, y) noktasından geçen akım çizgisi V hız
о vektörüne teğettir P. Eğer u
ve v, V'nin x ve y bileşenleridir ,
v = θ = ölmek
bronzluk
sen dx
dx = ölmek
veya udy - vdx = 0 (3.6)
sen v
dx = ölmek
= dz (3.7)
sen v w
Açıktır ki, bir akım çizgisi hız vektörüne her yerde teğettir; hayır olamaz
bir akım çizgisi boyunca meydana gelen akış . Sabit akışta, akış çizgileri modeli kalır
zamanla değişmez.
Şekil 3.3'te gösterilen gibi bir akış tüpü , bir demet tarafından oluşturulmuş olarak görselleştirilebilir.
sabit bir akış alanındaki akım çizgilerinin sayısı. Bir akış tüpünün duvarını hiçbir akış geçmez . Çoğu zaman
Böyle kanallarda akışkan debisinin olarak daha basit akış problemleri, katı sınırları olarak hizmet verebilir
duvardan geçen hiçbir akışın olmaması koşulunu yerine getirdikleri için bir akış tüpünün çevresi
tüpün.
υ2
ρ2
dA 2
ρ1
υ1
dA 1
Şekil 3.3
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 6/13
21.12.2021 14:38 " AKIŞKANLAR MEKANİĞİ"
Genel olarak, akış çizgileri farklı olduğundan kesit alanı bir akış tüpü boyunca değişebilir.
genellikle eğriseldir. Sadece düzgün hıza sahip sabit akış alanında akım çizgileri olacaktır.
düz ve paralel. Tanım olarak, düzgün bir akıştaki tüm akışkan parçacıklarının hızları,
büyüklük ve yön bakımından aynıdır. Eğer hızın büyüklüğü veya yönü
Herhangi bir akım çizgisi boyunca değişirse, akış düzgün olmayan olarak kabul edilir .
Sayfa 7
Akış, hız gibi faktörler veya parametreler varsa, tek boyutlu olarak tanımlanır.
Belirli bir andaki akışı tanımlayan basınç ve yükseklik, yalnızca akış yönü boyunca değişir.
akış ve herhangi bir noktada kesit boyunca değil. Akış kararsız ise, bu parametreler
zamanla değişebilir. bir boyut ve akım çizgisi boyunca mesafesi olarak alınır
Akış, bu uzayda bir eğri olsa bile ve hız, basınç ve
bu akım çizgisi boyunca her noktada yükseklik, bir bölüm boyunca ortalama değerler olacaktır
akım çizgisine normal (Şekil 3.4).
x
x
Enine kesit ideal sıvı gerçek sıvı
akış
Şekil 3.4
Şekil 3.5
Böylece, sabit kesitli (Şekil 3.5) ve sonsuz genişlikte bir savak üzerindeki akış
diyagramın düzlemine dik iki boyutlu olarak ele alınabilir.
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 7/13
21.12.2021 14:38 " AKIŞKANLAR MEKANİĞİ"
Sayfa 8
V1
A1 ben r Ö A2
ds 1 ds 2
Kontrol yüzeyi ve
t zamanında sistem sınırı
sistem sınırı
t + dt zamanında
3.6
Şimdi, Şekil 3.6'daki sonlu bir akış tüpünün elemanını ele alalım.
Sıkıştırılamaz bir akışkanın sabit, tek boyutlu akışı (düzenli hızlara dikkat edin
bölüm 1 ve 2). Bölüm 1'e yakın boruda, kesit alanı A 1 ve bölüm 2'ye yakın,
Bir 2 . Akış tüpü duvarları ve çapraz ile çakışan gösterilen kontrol yüzeyi ile
1 ve 2'deki bölümlerde, kontrol hacmi hacim I ve R'yi içerir. Bir akışkan sistemi olsun
t anında kontrol hacmi (I + R) içindeki sıvı olarak tanımlanır. Kontrol hacmi sabittir
uzay, ancak dt zamanında sistem gösterildiği gibi aşağı yönde hareket eder. korunmasından
sistem kütlesi
(m +m
Bencetr
) (= mr + m ) dttO
+
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 8/13
21.12.2021 14:38 " AKIŞKANLAR MEKANİĞİ"
Sabit bir akışta, uzaydaki noktalardaki akışkan özellikleri zamanın fonksiyonu değildir, bu nedenle (m R )
t = (m R ) t+dt ve dolayısıyla
Sayfa 9
(m) ( )=
tI m
dttO
+
Bu iki terim, kontrol boyunca hareket eden sıvı kütlesi açısından kolaylıkla
zaman içinde yüzey dt. I hacmi A 1 ds 1 ve O o A, 2 ds 2 ; buna göre,
(m)tI
= ρ dsA
1 1
(m)dttO +
= ρ dsA 2 2
ve
ρ dsA = ρ dsA
1 1 2 2
dt ile bölme,
ρ A1 ds 1 = ρ A 2 ds 2
dt dt
m = ρ VA
11
= ρ VA
22
Q = VA
11
= VA
22 (3.8)
Hangisi süreklilik denklemidir . Böylece bir akış boyunca sıkıştırılamaz akışkanlar için
tüpte hız ve kesit alanının çarpımı sabit olacaktır. Bu ürün, Q, s
T -1 ] ve metreküp birimleri
3
(akış) deşarjı olarak belirlenmiş ve boyutları [L]
3
saniyede (m /sn).
A
u
dA
Şekil 3.7
Akışkan akışlarında sıklıkla bir akış kesiti boyunca hız dağılımı şöyle olabilir:
tek tip olmayan, Şekil 3.7'de gösterildiği gibi. Kütle dikkate alındığında, hemen hemen hiç olmadığı açıktır.
hız dağılımının tekdüzeliği süreklilik ilkesini geçersiz kılmaz. Böylece, için
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 9/13
21.12.2021 14:38 " AKIŞKANLAR MEKANİĞİ"
sıkıştırılamaz akışkanın sabit akışı, Denk. (3.8) daha önce olduğu gibi geçerlidir. Ancak burada,
denklemdeki hız V, V = Q/A tarafından tanımlanan ortalama hızdır ve burada Q boşaltımı
içinden geçen diferansiyel deşarjların (dQ) toplamından elde edilir.
diferansiyel alanlar, dA. Böylece V, aynı cismi taşıyacak hayali bir düzgün hızdır.
gerçek hız dağılımı gibi enine kesitten geçen kütle miktarı;
Sayfa 10
1
V = ∫ vdA (3.9)
A A
AV ürününün bir akış tüpü boyunca sabit kalması gerçeği, kısmi bir
düzene resimlerin fiziksel yorumu. Bir akış tüpünün kesit alanı olarak
artar, hız azalmalıdır; dolayısıyla sonuç; geniş aralıklı düzenler
düşük hız bölgelerini belirtir, yakın aralıklı akım çizgileri yüksek hız bölgelerini gösterir.
V 2
Q 2
A 1
V 1
S
A
1
3
V 3
Q, 3
Şekil 3.8
Q1 = Q 2 + Q 3
veya
VA = VA + VA
11 22 33
Genel olarak, kavşağa doğru akışı pozitif olarak kabul edersek ve buradan uzağa doğru akışı
kavşak negatif olarak, daha sonra herhangi bir kavşakta sabit akış için cebirsel toplamı
deşarjlar sıfır olmalıdır.
∑ Q= 0
ÖRNEK 3.1: Su, çapı d 1 = 50 mm olan bir AB borusundan (Şekil 3.9) akar ,
ortalama hızı V 2 = 2 olan d 2 = 75 mm çapında bir BC borusu ile seri halinde olan
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 10/13
21.12.2021 14:38 " AKIŞKANLAR MEKANİĞİ"
m/sn.
Sayfa 11
S =3 2Q = ? 4
-1
S =1 ? S =2 ? V =3 1.5 ms
-1
V= 1 ? V =2 2 ms d =3?
d =1 50 mm d =2 75 mm
D
B C
A
S =4 1/2Q = ? 3
V =4 ? E
d =4 30 mm
3.9
C'da boru çatal ve bir dal CD çapı d olan 3 öyle ki ortalama hız
V 3 = 1.5 m / sn. Diğer dal CE'nin çapı d 4 = 30 mm'dir ve koşullar şu şekildedir:
BC'den Q 2 deşarjı Q 4 = 0.5Q 3 olacak şekilde bölünür . Q 1 , V 1 , Q 2 , Q 3 değerlerini hesaplayın ,
d 3 , S 4 ve V, 4 .
2
d 2π
Q 2 = Boru alanı×Ortalama hız = V2
4
π - 3
Q1 = Q 2 = × 075.0 2 × 836.82
= × 10 3
m saniye
4
- 3
×
4 Q1 = 836.84 × 10
V1 =
AB'de ortalama hız = πD 2
π × 05.0 2
1
V1 = 5.4 m saniye
BC, CD ve DE boruları göz önüne alındığında, BC'den gelen deşarj, toplam değere eşit olmalıdır.
CD ve CE yoluyla deşarjlar. Bu nedenle, Q 2 = Q 3 + Q 4 ve Q 4 = 0.5Q 3 olduğundan , Q 2'ye sahibiz
= 1.5Q 3 , bundan
-
Q 2 = 836.8 × 10 =
3
-
Q3 = 891.5 × 10 m saniye
3 3
5.1 5.1
ve
Q3 = - 3
Q4 = 945.2 × 10 m saniye
3
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 11/13
21.12.2021 14:38 " AKIŞKANLAR MEKANİĞİ"
Ayrıca, beri
π D3 2
4Q 3
Q3 = V3 , D3 =
4 πV3
-
×
891.54 × 10 3
D3 = = 071.0 m
π × 5.1
Sayfa 12
-
×
4 Q 4 = 945.24 × 10 3
V4 = = 17.4 m saniye
πD 2
π × 03.0 2
4
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 12/13
21.12.2021 14:38 " AKIŞKANLAR MEKANİĞİ"
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 13/13