KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ

4 BIT ADDER-SUBSTRACTOR
VE
4 X 16 DECODER
VLSI TASARIMI

VLSI TASARIM PROJE ÖDEVİ

DENİZ ERTAN ERTEM
170207023

ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

DANIŞMAN: PROF. DR. ALİ TANGEL

KOCAELİ, 2021
İçindekiler

ŞEKİLLER DİZİNİ…..…………………………………………………………………………..4
1 4 BIT ADDER-SUBSTRACTOR......................................................................................... 6

1.1 Nand Kapısı Tasarım Aşamaları ................................................................................... 6

1.1.1 Nand S-Edit Tasarımı............................................................................................ 7

1.1.2 Nand L-Edit Tasarımı ........................................................................................... 7

1.1.3 Nand T-Spice Analiz Kodu ................................................................................... 8

1.1.4 Nand W-Edit Çıktısı.............................................................................................. 8

1.2 Not Kapısı(inverter) Tasarım Aşamaları ....................................................................... 8

1.2.1 Not (Inverter) S-Edit Tasarımı .............................................................................. 9

1.2.2 Not(inverter) Kapsı L-Edit Tasarımı ..................................................................... 9

1.2.3 Not (inverter) Kapısı T-Spice Analiz Kodu ........................................................ 10

1.2.4 Not(inverter) W-Edit Çıktısı ............................................................................... 10

1.3 Nor Kapsıı Tasarım Aşamaları.................................................................................... 10

1.3.1 Nor Kapısı L-Edit Tasarımı ................................................................................ 11

1.3.2 Nor Kapısının T-Spice Analiz Kodu ................................................................... 11

1.3.3 Nor Kapısı W-Edit Çıktısı ................................................................................... 12

1.4 Xor Kapısı Tasarım Aşamaları.................................................................................... 12

1.4.1 Xor S-Edit Tasarımı ............................................................................................ 12

1.4.2 Xor L-Edit Tasarımı ............................................................................................ 13

1.4.3 Xor T-Spice Analiz Kodu ................................................................................... 13

1.4.4 Xor W-Edit Çıktısı .............................................................................................. 14

1.5 Full Adder Tasarım Aşamaları .................................................................................... 14

1.5.1 Full Adder S-Edit Tasarımı ................................................................................. 15

1.5.2 Full Adder L-Edit Tasarımı ................................................................................. 15

1.5.3 Full Adder T-Spice Analiz Kodu ........................................................................ 16

1.5.4 Full Adder W-Edit Çıktısı ................................................................................... 16

2
 1.6 4 Bit Adder-Substractor Tasarım Aşamaları ............................................................. 16

1.6.1 4 Bit Adder -Substractor S-Edit Tasarımı ........................................................... 17

1.6.2 4 Bit Adder – Substractor L-Edit Tasarımı ........................................................ 18

1.6.3 4 Bit Adder-Substractor T-Spice Analiz Kodu ................................................... 19

1.6.4 4 Bit Adder -Subs W-Edit Çıktısı ....................................................................... 19

1.7 4 Bit Adder-Subs Güç Analizi .................................................................................... 20

1.7.1 T-Spice Güç Analiz Kodu ................................................................................... 20

1.7.2 W-Edit Güç Analizi Çıktısı ................................................................................. 20

1.7.3 Güç Analizi Sonuç Değerleri .............................................................................. 21

2 4 X 16 DECODER TASARIMI .......................................................................................... 22

2.1 2X4 Decoder Tasarım Aşamaları ................................................................................ 22

2.1.1 2x4 Decoder L-Edit Tasarımı.............................................................................. 23

2.1.2 2x4 Decoder T-Spice Analizi Kodu .................................................................... 23

2.1.3 2x4 Decoder W-Edit Çıktısı ................................................................................ 24

2.2 2x4 Enable Bitli Decoder Tasarım Aşamaları............................................................. 24

2.2.1 2x4 Enable Bitli Decoder L-Edit Tasarımı ......................................................... 25

2.2.2 2x4 Enable Bitli Decoder T-Spice Analiz Kodu ................................................. 25

2.2.3 2x4 Enable Bitli Decoder W-Edit Çıktısı ............................................................ 26

............................................................................................................................................. 26

2.3 4x16 Decoder Tasarım Aşamaları ............................................................................... 27

2.3.1 4 x 16 Decoder S-Edit Tasarımı .......................................................................... 27

2.3.2 4 x 16 Decoder L-Edit Tasarımı........................................................................ 29

2.3.3 4 x 16 Decoder T-Spice Analiz Kodu ................................................................ 29

2.3.4 4 x16 Decoder W-Edit Çıktısı ............................................................................. 30

2.4 4 X16 Decoder Güç Analizi ........................................................................................ 31

2.4.1 4 x 16 T-Spice Güç Analiz Kodu ........................................................................ 31

2.4.2 4x16 Decoder Güç Analizinin W-Edit Çıktıs ..................................................... 31

2.4.3 4x16 Decoder Güç Analiz Sonuç Değerleri ........................................................ 32

3
Şekiller Dizini

Şekil 1.1: 4 bit Adder-Substractor Gate level Tasarımı ................................................................ 6

Şekil 1.2: Nand S-Edit Tasarımı ................................................................................................... 7
Şekil 1.3:Nand L-Edit Tasarımı .................................................................................................... 7
Şekil 1.4: Nand Kodu .................................................................................................................... 8
Şekil 1.5: Nand W-Edit Çıktısı ..................................................................................................... 8
Şekil 1.6:Inverter S-Edit Tasarımı ................................................................................................ 9
Şekil 1.7: Inverter L-Edit Tasarımı ............................................................................................... 9
Şekil 1.8: Inverter T-spice Kodu ................................................................................................. 10
Şekil 1.9: Inverter W-Edit ........................................................................................................... 10
Şekil 1.10: Nor L-Edit Tasarım................................................................................................... 11
Şekil 1.11: Nor T-Spice Kodu..................................................................................................... 11
Şekil 1.12: Nor T-Spice Kodu..................................................................................................... 11
Şekil 1.13: Nor W-Edit Çıktısı .................................................................................................... 12
Şekil 1.14: Xor S-Edit Tasarımı ................................................................................................. 12
Şekil 1.15: Xor L-Edit Tasarımı.................................................................................................. 13
Şekil 1.16: Xor T-Spice Kodu..................................................................................................... 13
Şekil 1.17:Xor W-Edit Çıktısı ..................................................................................................... 14
Şekil 1.18: Full Adder Şematiği .................................................................................................. 14
Şekil 1.19: Full Adder S-Edit Tasarımı....................................................................................... 15
Şekil 1.20: Full Adder L-edit Tasarımı ....................................................................................... 15
Şekil 1.21:Full Adder T-Spice Kodu .......................................................................................... 16
Şekil 1.22:Full Adder W-Edit Çıktısı.......................................................................................... 16
Şekil 1.23: 4 Bit Adder Şematiği ................................................................................................ 17
Şekil 1.24:4 Bit Adder-Subs S-Edit Tasarımı ............................................................................. 17
Şekil 1.25:4 Bit Adder-Subs L-Edit Tasarımı ............................................................................. 18
Şekil 1.26: 4 Bit Adder-Subs T-Spice Kodu ............................................................................... 19
Şekil 1.27:4 Bit Adder-Subs W-Edit Çıktısı ............................................................................... 19
Şekil 1.28: 4 Bit Adder için Güç analizi Kodu ........................................................................... 20
Şekil 1.29: 4 Bit Adder Gücün W-Edit Çıktısı ........................................................................... 20
Şekil 1.30: 4 Bit Güç analizinin Sonuçları .................................................................................. 21
Şekil 2.1:4x16 Decoder Şematiği................................................................................................ 22
Şekil 2.2: 2x4 Decoder şematiği ................................................................................................. 22

4
Şekil 2.3: 2x4 Decoder L-Edit Tasarımı ..................................................................................... 23
Şekil 2.4: 2x4 Decoder T-spice Kodu ......................................................................................... 23
Şekil 2.5:2x4 Decoder W-edit çıktısı .......................................................................................... 24
Şekil 2.6:2x4 Enable bitli Decoder tasarımı ............................................................................... 24
Şekil 2.7:2x4 Enable bit içeren decoder L-edit tasarımı ............................................................. 25
Şekil 2.8: 2x4 Enable bitli Decoder T-Spice kodu ...................................................................... 25
Şekil 2.9: 2x4 Enable bitli decoder W-Edit Çıktısı ..................................................................... 26
Şekil 2.10: 4x16 Decoder Şematiği 1. türü ................................................................................. 27
Şekil 2.11: 4x16 Decoder S-Edit Tasarımı ................................................................................. 28
Şekil 2.12: 4 x 16 Decoder L -Edit Tasarımı .............................................................................. 29
Şekil 2.13: 4x16 Decoder T-Spice Kodu-1 ................................................................................. 29
Şekil 2.14:: 4x16 Decoder T-Spice Kodu-2 ................................................................................ 29
Şekil 2.15:4x 16 Decoder W-.Edit Çıktısı-1 (out9-out16) .......................................................... 30
Şekil 2.16:4x 16 Decoder W-.Edit Çıktısı-1 (out1-out8) ............................................................ 30
Şekil 2.17: 4x16 Decoder Güç Analizi Kodu.............................................................................. 31
Şekil 2.18: Güç Analizinin W-Edit Çıktısı ................................................................................. 31
Şekil 2.19: 4x16 Decoder Güç Analiz Sonuçları ........................................................................ 32

5
1 4 BIT ADDER-SUBSTRACTOR

4 bit toplama-çıkarma devresi S-Edit ve L-Edit kullanılarak gerçeklenmiştir. Bu devreyi

S-Edit ve L-Edit programlarında gerçekleştirmek için Nand, xor ve not kapılarına
ihtiyacımız vardır. S-Edit ve L-edit tasarım aşamalarında her kapı tasarlandıktan sonra T-
spice ile girdi ve çıktıları kontrol edilmiştir.Spice kodları ve W-edit grafikleri ayrıca
belirtilecektir. Tasarımda K, seçici bittir. K 1 olduğunda toplama 0 değerinde ise çıkarma
işlemi gerçekleşir. 4Bit adder-substractor devresinin gate-level seviyesinde şeması
şekil1.1’de gösterilmiştir.

Şekil 1.1: 4 bit Adder-Substractor Gate level Tasarımı

1.1 Nand Kapısı Tasarım Aşamaları

Nand Kapısı universal gate olarak her iki tasarımı gerçekleştirmemizi sağlayan
kapıdır.Bu Kapının her tasarım aşaması S-Edit, L-Edit , T-spice, W-Edit Grafiği yazıda
belirtilen sıra ile dosyaya eklenecektir.

6
 Nand S-Edit Tasarımı

Nand Kapısına ait S-Edit tasarımı Şekil 1.2’de gösterilmiştir.

Şekil 1.2: Nand S-Edit Tasarımı

Nand L-Edit Tasarımı

Nans Kapısının L-Edit Tasarımı Şekil1.3’de gösterilmiştir.

Şekil 1.3:Nand L-Edit Tasarımı

7
 Nand T-Spice Analiz Kodu

Nand Kapısının T-Spice analiz kodu şekil 1.4’te gösterilmektedir.

Şekil 1.4: Nand Kodu

Nand W-Edit Çıktısı

T-Spice Analiz Kodu Çalıştırıldıktan sonra W-edit grafiği Şekil 1.5’te görülmektedir.

Şekil 1.5: Nand W-Edit Çıktısı

1.2 Not Kapısı(inverter) Tasarım Aşamaları

Not (inverter) Kapısı universal gate olarak her iki tasarımı gerçekleştirmemizi sağlayan
kapıdır.Bu Kapının her tasarım aşaması S-Edit, L-Edit , T-spice, W-Edit Grafiği yazıda
belirtilen sıra ile dosyaya eklenecektir.

8
 Not (Inverter) S-Edit Tasarımı

Not Kapısı S-Edit Tasarımı şekil1.6’da verilmiştir.

Şekil 1.6:Inverter S-Edit Tasarımı

Not(inverter) Kapsı L-Edit Tasarımı

Şekil 1.7: Inverter L-Edit Tasarımı

9
 Not (inverter) Kapısı T-Spice Analiz Kodu

Not Kapsının Tspice analizni şekil 1.8’de gösterilmektedir.

Şekil 1.8: Inverter T-spice Kodu

Not(inverter) W-Edit Çıktısı

Şekil 1.9: Inverter W-Edit

1.3 Nor Kapsıı Tasarım Aşamaları

Nor Kapısı universal gate olarak her iki tasarımı gerçekleştirmemizi sağlayan kapıdır.Bu
Kapının her tasarım aşaması L-Edit , T-spice, W-Edit Grafiği yazıda belirtilen sıra ile
dosyaya eklenecektir.

10
 Nor Kapısı L-Edit Tasarımı

Nor Kapısının L-Edit Tasarımına şekil 1.10 ‘da bulmak mümkündür.

Şekil 1.10: Nor L-Edit Tasarım

Şekil 1.11: Nor T-Spice Kodu

Nor Kapısının T-Spice Analiz Kodu

Nor Kapısının T-Spice analiz kodu Şekil 1.12’de belirtilmektedir.

Şekil 1.12: Nor T-Spice Kodu

11
 Nor Kapısı W-Edit Çıktısı

Nor Kapısının W-Edit grafiği şekil 1.13 ‘de belirtilmiştir.

Şekil 1.13: Nor W-Edit Çıktısı

1.4 Xor Kapısı Tasarım Aşamaları

Nor Kapısı universal gate olarak her iki tasarımı gerçekleştirmemizi sağlayan kapıdır.Bu Kapının
her tasarım aşaması L-Edit , T-spice, W-Edit Grafiği yazıda belirtilen sıra ile dosyaya
eklenecektir.

Xor S-Edit Tasarımı

Şekil 1.14: Xor S-Edit Tasarımı

12
 Xor L-Edit Tasarımı

Xor L-Edit Çizimi Şekil 1.15’ te belirtilmiştir.

Şekil 1.15: Xor L-Edit Tasarımı

Xor T-Spice Analiz Kodu

Xor Kapısının T-Spice Analizini yapmak için gereken kod Şekil 1.16’te gösterilmiştir.

Şekil 1.16: Xor T-Spice Kodu

13
 Xor W-Edit Çıktısı

Xor W-Edit Çıktısı şekil 1.17 ‘de gösterilmiştir.

Şekil 1.17:Xor W-Edit Çıktısı

1.5 Full Adder Tasarım Aşamaları

Full Adder Kapısı universal gate olarak her iki tasarımı gerçekleştirmemizi sağlayan
kapıdır.Bu Kapının her tasarım aşaması L-Edit , T-spice, W-Edit Grafiği yazıda belirtilen
sıra ile dosyaya eklenecektir.Full adder 2 Xor kapısı , 2 and ve 1 adet or kapısı
kullanılmıştır.

Şekil 1.18: Full Adder Şematiği

14
 Full Adder S-Edit Tasarımı
Full Adder S-Edit Tasarımı Şekil 1.19 da gösterilmiştir.

Şekil 1.19: Full Adder S-Edit Tasarımı

Full Adder L-Edit Tasarımı

Full Adder ın L-Edit Tasarımı Şekil 1.20’de gösterilmiştir.

Şekil 1.20: Full Adder L-edit Tasarımı

15
 Full Adder T-Spice Analiz Kodu

Full Adder Tasarımımızı Analiz etmek için Şekil 1.21’deki gösterilmiştir.

Şekil 1.21:Full Adder T-Spice Kodu

Full Adder W-Edit Çıktısı

Full Adder W-Edit Grafiği şekil 1.22 de gösterilmiştir.

Şekil 1.22:Full Adder W-Edit Çıktısı

1.6 4 Bit Adder-Substractor Tasarım Aşamaları

4 Bit Adder-Substractor, nand universal gate olarak her iki tasarımı gerçekleştirmemizi
sağlayan kapıdır.Bu Kapının her tasarım aşaması L-Edit , T-spice, W-Edit Grafiği
yazıda belirtilen sıra ile dosyaya eklenecektir.

16
4 Bit Full Adder şematiğine göre 4 adet Exor ve 4 adet daha önce tasarladığımız Full
Adder kullanılmaktadır.Şekil 1.23 ‘te gösterilmiştir.

Şekil 1.23: 4 Bit Adder Şematiği

4 Bit Adder -Substractor S-Edit Tasarımı

4 Bit Adder-Substractor S-Edit tasarımı şekil 1.24’te gösterilmiştir.

Şekil 1.24:4 Bit Adder-Subs S-Edit Tasarımı

17
 4 Bit Adder – Substractor L-Edit Tasarımı

4 Bit Adder’ın L-Edit Tasarımı şekil 1.25 te gösterilmiştir.

Şekil 1.25:4 Bit Adder-Subs L-Edit Tasarımı

18
 4 Bit Adder-Substractor T-Spice Analiz Kodu

4Bit Adder Substractor ‘un T-Spice Analiz kodu şekil 1.26’da gösterilmiştir.

Şekil 1.26: 4 Bit Adder-Subs T-Spice Kodu

4 Bit Adder -Subs W-Edit Çıktısı

4 Bit Adder-Substractor’un T-Spice Analizi sonucu oluşan W-Edit çıktısı Şekil 1.27 de
gösterilmiştir.

Şekil 1.27:4 Bit Adder-Subs W-Edit Çıktısı

19
1.7 4 Bit Adder-Subs Güç Analizi

T-Spice Güç Analiz Kodu

Güç analizi yapmak için şekil 1.28’deki kodu T-spice’da “insert comment” diyerek
oluşturalım.

Şekil 1.28: 4 Bit Adder için Güç analizi Kodu

W-Edit Güç Analizi Çıktısı

Gücün W-Edit çıktısı Şekil 1.29 ‘da görülmektedir.

Şekil 1.29: 4 Bit Adder Gücün W-Edit Çıktısı

20
 Güç Analizi Sonuç Değerleri

Güç analizi Sonuçlarımız şekil 1.30’da gösterilmektedir.

Şekil 1.30: 4 Bit Güç analizinin Sonuçları

21
2 4 X 16 DECODER TASARIMI

4X16 Decoder’ın mantık kapısı düzeyindeki şeması şekil 16’da gösterilmektedir.

Decoder devreleri sayısal bir bilginin şifrelenmesi için kullanılır. Bu devreyi
gerçekleştirmek için 4 adet 2x4 enable biti olan decoder ve 1 adet 2x4 decoder’a ihtiyaç
duyulmuştur

Şekil 2.1:4x16 Decoder Şematiği

2.1 2X4 Decoder Tasarım Aşamaları

2x4 Decoder tasarlarken 4 tane inverter ile

değili alınmış nand universal kapsıı ve 2 tane
tekli nand kullanılmıştır. Tasarımda daha önce
kullanılan nand ve inverter tasarımı “
cell/instance” komutu kullanılarak çağrılmıştır.

Şekil 2.2: 2x4 Decoder şematiği

22
 2x4 Decoder L-Edit Tasarımı

Nand ve inverter kullanılarak tasarlanan 2x4 decoder tasarımını şekil 2.3’te

gösterilmiştir.

Şekil 2.3: 2x4 Decoder L-Edit Tasarımı

2x4 Decoder T-Spice Analizi Kodu

2x4 Decoder’ın T-spice analizi için kullanılan kod şekil 2.4 gösterilmiştir.

Şekil 2.4: 2x4 Decoder T-spice Kodu

23
 2x4 Decoder W-Edit Çıktısı

2x4 Decoder ‘ın W-Edit çıktısı şekil 2.5’te gösterilmiştir.

Şekil 2.5:2x4 Decoder W-edit çıktısı

2.2 2x4 Enable Bitli Decoder Tasarım Aşamaları

Şekil 2.1’de görüldüğü üzere şemada 4 adet enable bite sahip 2x4 decoder vardır. Enable
biti devrenin açık veya kapalı olmasını sağlamaktadır. Enable bitine 1 verdiğimizde
decoder çalışır durumda 0 verdiğimizde ise kapalı durumda olacaktır. Bu tasarım için
şekil 2.6’da verilen şema kullanılmıştır.

Şekil 2.6:2x4 Enable bitli Decoder tasarımı

24
 2x4 Enable Bitli Decoder L-Edit Tasarımı

2x4 Decoder tasarımına Enable bit için giriş eklenip instance komutu kullanılarak şekil
2.7’deki tasarlanmıştır.

Şekil 2.7:2x4 Enable bit içeren decoder L-edit tasarımı

2x4 Enable Bitli Decoder T-Spice Analiz Kodu

Şekil 2.8 enable bitli decoder ‘ı test etmek için T-spice kodu mevcuttur.

Şekil 2.8: 2x4 Enable bitli Decoder T-Spice kodu

25
 2x4 Enable Bitli Decoder W-Edit Çıktısı

T-Spice analizi sonucunda Çıkan W-edit Grafiği Şekil 2.9’dadır.

Şekil 2.9: 2x4 Enable bitli decoder W-Edit Çıktısı

26
2.3 4x16 Decoder Tasarım Aşamaları

2x4 Decoder ve 2x4 Enable bitli Decoder kullanılarak 4x16 Decoder tasarımı
gerçeklendi.Bu Decoder türlerinin Tasarım aşamaları önceki bölümlerde
gösterilmiştir.Sırasıyla S-Edit, L-Edit tasarımları, T-Spice’da analizi ve Analiz sonucu
olarak W-Edit çıktısı aşağıdaki bölümlerde belirtilecektir.

4 x 16 Decoder S-Edit Tasarımı

4 x 16 Decoder S-Edit üzerinde tasarımı Şekil 2.10’da belirtilen şematik varyantına göre
yapılmıştır. Tasarım önceki bölümlerde tasarlanan 2x4 decoder ve 16 nand+inverter
bağlantısı ile gerçeklenmiştir.Şekil 2.11 de S-Edit çizimi görülmektedir.

Şekil 2.10: 4x16 Decoder Şematiği 1. türü

27
Şekil 2.11: 4x16 Decoder S-Edit Tasarımı

28
 4 x 16 Decoder L-Edit Tasarımı

2 x 4 ve 2x4 Enable bitli tasarlanan decoderlar ile “ cell / instance ” komutu kullanıalrak
tasarlanan 4 x 16 Decoder ‘ın L-Edit tasarımı şekil 2.12 ‘de gösterilmiştir.

Şekil 2.12: 4 x 16 Decoder L -Edit Tasarımı

4 x 16 Decoder T-Spice Analiz Kodu

T-spice’daki devre analizi için kod şekil 2.13 ve 2.14’te belirtilmiştir.

Şekil 2.13: 4x16 Decoder T-Spice Kodu-1

Şekil 2.14:: 4x16 Decoder T-Spice Kodu-2

29
 4 x16 Decoder W-Edit Çıktısı

Tasarımın Transient analizi sonucu çıktıları şekil 2.15 ve 2.16 ‘da verilmiştir.

Şekil 2.15:4x 16 Decoder W-.Edit Çıktısı-1 (out9-out16)

Şekil 2.16:4x 16 Decoder W-.Edit Çıktısı-1 (out1-out8)

30
2.4 4 X16 Decoder Güç Analizi

4 x 16 T-Spice Güç Analiz Kodu

Güç analizi yapmak için şekil 2.17’deki kodu T-spice’da “insert comment” diyerek
oluşturalım.

Şekil 2.17: 4x16 Decoder Güç Analizi Kodu

4x16 Decoder Güç Analizinin W-Edit Çıktıs

T-spice’daki analiz sonucu bulunanın W-edit Grafiği şekil 2.18 ‘de gösterilmiştir.

Şekil 2.18: Güç Analizinin W-Edit Çıktısı

31
 4x16 Decoder Güç Analiz Sonuç Değerleri

Şekil 2.19’da Sonuç değerlerine eşilebilmektedir.

Şekil 2.19: 4x16 Decoder Güç Analiz Sonuçları

32