‫دو ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﮥ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪» ،‬ص‪«188 -169‬‬

‫ﭘﮋوﻫﺸﻨﺎﻣﮥ ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ :‬ﺷﻤﺎرة ‪76/1‬‬

‫ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪Knowledge, No.76/1، 1396‬‬

‫ﻧﻘﺪي ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ذﻫﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد و‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬
‫‪‬‬
‫ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﮐﻼﻧﺘﺮي‬

‫ﺗﺎرﯾﺦ درﯾﺎﻓﺖ‪1393/10/10:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺬﯾﺮش‪1393/12/20:‬‬
‫ﭼﮑﯿﺪه‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ‪ ،‬ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ را ﺑﺎ ﺣﺎﻻت ﻣﻐﺰي اﯾﻨﻬﻤﺎن ﻣﯽداﻧـﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﻧﻈﺮﯾـﻪ ﮐـﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ‬
‫ذﻫﻦ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﺣﺎﻻت در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻋﺼﺒﯽ ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه ﺗﻌﺮﯾـﻒ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ‪ ،‬از زواﯾﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ در ادﺑﯿﺎت ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻣـﻮرد ﻧﻘـﺪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﮐـﻪ ﯾﮑـﯽ از‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦِ اﯾﻦ ﻧﻘﺪﻫﺎ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﯿﺎن ﻣـﯽدارد ﮐـﻪ ﺣـﺎﻻت‬
‫ﻣﻐﺰيِ ﻣﺘﻔﺎوت ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﺗﻨﻮع در آراﯾﺶِ ﻣﺎدي ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺤﻘﻖ ﮐﻨﻨﺪة ﺣﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ ﯾﮑﺴـﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ؛ اﯾـﻦ‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ ،‬ﻋﻠﯽرﻏﻢ ﺗﻔﺎوت ﻓﺎﺣﺶ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻐﺰي ﻣـﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ داراي ﺣـﺎﻻت‬
‫ذﻫﻨﯽ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻧﺘﻘﺎد اﺻﻠﯽ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧـﻮﻋﯽ آن اﺳـﺖ ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﻧﻈﺮﯾـﻪ‪ ،‬ﺑـﺮ‬
‫ﺧﻼف ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪهاي از ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اراﺋﻪ ﻧﻤﯽدﻫـﺪ‪ .‬ﻣـﺪﻋﺎي ﮐﻠﯿـﺪي‬
‫اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ اﺷﮑﺎل و اﺗﻬﺎم ﻣﺸـﺎﺑﻬﯽ روﺑـﺮو اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺑﯿـﺎن اﯾـﻦ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ اﺑﺘﺪا ﻧﺴﺨﻪاي ﺟﺪﯾﺪ از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﺮده و ﺳﭙﺲ اﺳـﺘﺪﻻل ﺧـﻮاﻫﯿﻢ ﮐـﺮد ﮐـﻪ‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪهاي از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻣﺬﮐﻮر اراﺋﻪ ﻧﻤﯿﺪﻫﺪ‪ .‬در اﻧﺘﻬﺎ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﮐـﻪ‪،‬‬
‫ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﻈﺮ ﻓﻼﺳﻔﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا‪ ،‬ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ از ﺣﯿﺚ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﭘﺪﯾﺪة ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻣﺰﯾﺘـﯽ ﻧﺴـﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ رﻗﯿﺐ آن ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﺪارد و ﻟـﺬا از اﯾـﻦ ﺣﯿـﺚ دﻟﯿـﻞ ﻣـﻮﺟﻬﯽ ﺑـﺮاي ﺗـﺮﺟﯿﺢ ﻧﻈﺮﯾـﻪ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫واژﮔﺎن ﮐﻠﯿﺪي‪ :‬ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ‪ ،‬اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬

‫‪ ‬اﺳﺘﺎدﯾﺎر ﮔﺮوه ﻓﻠﺴﻔﻪ داﻧﺸﮕﺎه اﺻﻔﻬﺎن‪ ،‬آدرس اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‪:‬‬

‫‪a.kalantari@ltr.ui.ir‬‬
‫‪170 A Critical Study of the Functionalist Account of Mental...‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‬ ‫‪170‬‬
‫‪Seyed Ali Kalantari‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ‪ 1‬در ﻓﻠﺴﻔﮥ ذﻫﻦ‪ ،‬از ﻧﻈﺮﯾﺎت ﻣﻬﻢ ﻣﺎده اﻧﮕﺎراﻧﻪ‪ 2‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺣـﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ‬
‫‪Jahani‬ﻣﻐـﺰي‬
‫‪A.Ashraf‬‬ ‫ﺣـﺎﻻت‬ ‫ﻣﺼـﺎدﯾﻖ اﺑن‬ ‫ذﻫﻨﯽ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻌﺎد در ﻓﻠﺳﻔﮥ‬ ‫ﺣﺎﻻت ﺟﺎﯾﮕﺎه‬
‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ‪ ،‬ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﺳﯾﻧﺎ‬
‫اﯾﻨﻬﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ اﯾﻦ اﯾﺪه ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ اﻧﺒﻮﻫﯽ از ﻧﻈﺮﯾﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺗﻮﺟـﻪ ﻧﻤـﻮد‬
‫ﮐﻪ ﻣﯿﺎن ﺣﺎﻻت ﯾﺎ اﻧﻮاع ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ راﺑﻄﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜـﺎل‪ ،‬اﻣـﺮوزه ﺑـﺎ‬
‫ﮐﺸﻒ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ آب ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮلﻫﺎي آب ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻟﮑـﻮلﻫـﺎي ‪H2O‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻣﺬﮐﻮر ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ واژﮔﺎن آب و ‪ H2O‬ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑـﻪ‬
‫ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﺼﺎدﯾﻖ آب و ‪ H2O‬در ﻋﺎﻟﻢ ﺧﺎرج اﯾﻨﻬﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر از اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻣﺬﮐﻮر ﺻﺮﻓﺎً ﺑﯿﺎن اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿـﺎن ﻣﺼـﺎدﯾﻖ ﺧـﺎص آب و ‪H2O‬‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ آب ﻓﻼن درﯾﺎﭼﻪ ‪ H2O‬اﺳـﺖ وﻟـﯽ‬
‫ﺑﻘﯿﮥ آبﻫﺎ ‪ H2O‬ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﺒﺎراﺗﯽ ﮐﻪ در دو ﻃﺮف ﻣﻌﺎدﻟﮥ )آب ﻫﻤﺎن ‪ H2O‬اﺳـﺖ( آﻣـﺪهاﻧـﺪ‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎً اﻧﻮاع ﻃﺒﯿﻌﯽ و در ﻓﺎرﺳﯽ اﺳﻢ ﺟﻨﺲ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؛ ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ‪ ،‬اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﯿﺎن ﻧﻮع آب و ﻧﻮع ‪ H2O‬و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻣﯿـﺎن ﺗﻤـﺎﻣﯽ ﻣﺼـﺎدﯾﻖ آب و ‪ H2O‬ﺑﺮﻗـﺮار‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ در ﻓﻠﺴﻔﮥ ذﻫﻦ ﻧﯿﺰ ادﻋﺎي ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ )ﻣﺜـﻞ‬
‫درد داﺷﺘﻦ( و ﺣﺎﻻت ﻣﻐﺰي )ﻣﺜﻞ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻧﺴﻮج ‪ C‬در ﻣﻐﺰ( ﻣﻄﺮح ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑـﺮ اﺳـﺎس اﯾـﻦ‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ ﻣﺜﻞ درد داﺷﺘﻦ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻐـﺰي ﻣﺜـﻞ ﺗﺤﺮﯾـﮏ‬
‫ﻧﺴﻮج ‪ C‬در ﻣﻐﺰ اﯾﻨﻬﻤﺎن ﺑﻮده و ﺑﺮﻋﮑﺲ؛ ﯾﻌﻨـﯽ ﺗﻤـﺎﻣﯽ ﻣﺼـﺎدﯾﻖ ﯾـﮏ ﺣﺎﻟـﺖ ﻣﻐـﺰي ﻣﺜـﻞ‬
‫ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻧﺴﻮج ‪ C‬در ﻣﻐﺰ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ درد داﺷﺘﻦ اﯾﻨﻬﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﮥ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﺘﻮان ﺣﺎﻟﺘﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺜﻞ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻧﺴﻮج‬
‫‪ C‬در اﻧﺴﺎن ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ درد داﺷﺘﻦ اﯾﻨﻬﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻧﺴﻮج ‪ C‬ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ در‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﮐﻪ ﺷﻬﻮداً ﻣﯽداﻧﯿﻢ درد ﻣﯽﮐﺸﻨﺪ ﻧﯿﺰ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾـﺪة ﻣـﺬﮐﻮر اﻣـﺎ ﮐـﺎﻧﻮﻧﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮح ﯾﮑﯽ از ﻧﺎﻓﺬﺗﺮﯾﻦ اﻧﺘﻘﺎدات ﻋﻠﯿﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ در ادﺑﯿﺎت ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎد ﻣﺬﮐﻮر ﻋﻠﯿﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ اﯾﺪهاي اﺳﺖ ﮐﻪ در ادﺑﯿﺎت ﻓﻠﺴﻔﯽ اﺻـﻄﻼﺣﺎً‬
‫ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﺬﯾﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‪ 3‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﺪة ﺗﺤﻘﻖ ﭘﺬﯾﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺧﻼﺻـﻪ‬
‫ﺑﯿﺎن ﻣﯽدارد ﮐﻪ ﺣﺎﻻت ﻣﻐﺰي ﻣﺘﻔﺎوت ﻋﻠﯽرﻏﻢ ﺗﻨﻮع در آراﯾﺶ ﻣﺎدي ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺤﻘﻖﮐﻨﻨـﺪة‬

‫‪1. Type identity theory‬‬ ‫‪2. Physicalist theories‬‬

‫‪3. Multiple realization‬‬
‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

 ‫ﻧﻘﺪي ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ذﻫﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد و‪171 . . .‬‬ ‫‪Knowledge 171‬‬
‫ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﮐﻼﻧﺘﺮي‬

‫ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ اﯾﻦ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ اﺳﺖ ﮐـﻪ ﻣﻮﺟـﻮدات ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن ﻋﻠﯿـﺮﻏﻢ ﺗﻔـﺎوت‬
‫ﻓﺎﺣﺶ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻐﺰي ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ داراي ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﯾﮑﺴﺎن ﻣﺜﻞ درد ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ 1.‬در راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﻣﺸﻬﻮري در ادﺑﯿﺎت ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﯾـﺪه‪ 2‬ﮐـﻪ دو ﻣـﻮرد از‬
‫آنﻫﺎ را ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﺑﺮاي اﯾﻀﺎح ﺑﺤﺚ ذﮐﺮ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪:‬‬
‫ي‬
‫ﻣﺜﺎل اول‪ :‬اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺶ ذﻫﻨﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ را ﺗﺼـﻮر‬
‫ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﻣﻐﺰ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﮐﻪ از ﮐﺮﺑﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺗﺮﮐﯿﺒـﺎت ﺳـﯿﻠﯿﮑﻮﻧﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻐﺰ اﯾﻦ ﻣﻮﺟﻮدات ﻗﻄﻌﺎً داراي ﭼﯿﺰي ﮐﻪ ﻣﺎ ﻧﺴﻮج ‪ C‬ﻧﺎﻣﯿﺪﯾﻢ )ﯾﻌﻨﯽ ﻫﻤﺎن ﻧﺴﻮﺟﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﺗﺤﺮﯾﮏ آنﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺎ درد داﺷﺘﻦ اﯾﻨﻬﻤﺎن اﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ( ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺗﺼﻮر ﮐﺮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺟﻮدات درد را اﺣﺴﺎس ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ واﺟﺪ ﻧﺴﻮج ‪ C‬ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ درد را اﺣﺴﺎس ﮐﻨﻨـﺪ آﻧﮕـﺎه اﯾـﻦ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ از ﻧﻈﺮ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﺎن ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪة آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺟﻮدات‬
‫ﻣﺮﯾﺨﯽ و اﻧﺴﺎن دو ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻐﺰي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺤﻘﻖ ﮐﻨﻨﺪة ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ واﺣﺪي ﻣﺜﻞ درد‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل دوم‪ :‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﻌﺪي ﻣﯽﺗﻮان درد داﺷﺘﻦ را ﻧﻪ در اﻧﺴﺎن ﺑﻠﮑﻪ در ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﻣﺜﻞ‬
‫ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺗﮑﺎﻣﻠﯽ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﺴﯿﺎر دوري از ﮔﻮﻧﮥ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺷﻬﻮداً ﻗﺎﺑﻞ درك اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن درد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻣﺎ ازآﻧﺠﺎﯾﯽﮐـﻪ‬
‫ﻣﻐﺰ آﻧﺎن ﺳﺎﺧﺘﺎري ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻔﺎوت از ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎﻧﯽ دارد اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺴﻮج ‪ C‬ﻧﺒﻮده و ﺑـﻪﺟـﺎي‬
‫آن ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺴﻮج دﯾﮕﺮي ﻣﺜﻞ ‪ D‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ‪ ،‬ﻧﻮع درد را ﺑﺎ ﻧﻮع ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻐﺰي ﻣﺜﻞ ﺗﺤﺮﯾـﮏ ﻧﺴـﻮج ‪C‬‬
‫اﯾﻨﻬﻤﺎن ﻣﯽداﻧﺪ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ از اﺳﻨﺎد درد ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﯾﺴﺘﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﺜﻞ ﻫﺸـﺖ ﭘﺎﯾـﺎن و ﯾـﺎ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ ﻋﺎﺟﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﭼﺮاﮐﻪ ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن و ﯾﺎ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ‪ ،‬داراي ﻧﺴﻮج ‪C‬‬
‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺘﯽ ﺑﺮاي ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ از ﻃﺮف ﺑﺴﯿﺎر از ﻓﯿﻠﺴﻮﻓﺎن »ﺑﯽ دﻟﯿﻞ و‬
‫ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ دﻓﺎع«‪ 3‬ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ 4.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي‬
‫زﯾﺴﺘﯽ واﺟﺪ درد ﻣﺜﻞ ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن‪ ،‬درد ﻧﺴﺒﺖ ﻧﻤﯽدﻫﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫـﺎﯾﯽ ﻣﺜـﻞ‬

‫‪1. Rosenthal 1994: 350‬‬

‫‪ .2‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ‪Putnam1960, 1975b :‬‬
‫‪3. Gratuitous and indefensible‬‬
‫‪ .4‬در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﻨﮕﺮﯾﺪ ﺑﻪ‪Lycan 1995: 317 :‬‬
‫‪172 A Critical Study of the Functionalist Account of Mental...‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‬ ‫‪172‬‬
‫‪Seyed Ali Kalantari‬‬

‫اﻧﺴﺎن ﮐﻪ داراي ﻧﺴﻮج ‪ C‬ﻫﺴﺘﻨﺪ درد ﻧﺴﺒﺖ ﻣﯽدﻫﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮدﯾﺪه ﮐﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﯾﻦ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾـﻪ را‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪاي »ﺗﻨﮓ ﻧﻈﺮاﻧﻪ ﯾﺎ ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ«‪ 1‬ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ 2.‬ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﺧﺎﻟﯽ از ﻟﻄﻒ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ در‬
‫ادﺑﯿﺎت ﻓﻠﺴﻔﯽ اﺧﯿﺮ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎدي ﮐﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ‬
‫ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﯾﺪه از اﻗﺒﺎل ﮔﺴﺘﺮدهاي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري اذﻋـﺎن ﮐـﺮدهاﻧـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺳﯾﻧﺎ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻌﺎد در ﻓﻠﺳﻔﮥ اﺑن‪A.Ashraf Jahani‬‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﺬﯾﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﻧﺘﻘﺎدي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮدﯾﺪه ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﺧﯿﺮﺗﺮي در ﺑﺎب ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ‪ 3‬ﺣـﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ ﮐﻨـﺎر‬
‫ﮔﺬارده ﺷﻮد‪ 4.‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ‪ ،‬ﺑﺪﯾﻞ ﺟﺪﯾﺪﺗﺮي ﺑﺮاي ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧـﻮﻋﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ‪ ،‬ﺣـﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ را ﻧـﻪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺣﺎﻻت ﻣﻐﺰي ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎرﮐﺮدي ﮐﻪ ﺣﺎﻻت ﻣـﺬﮐﻮر در‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﻋﺼﺒﯽ ﯾﮏ ارﮔـﺎﻧﯿﺰم زﻧـﺪه اﺟـﺮا ﻣـﯽﮐﻨﻨـﺪ ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ )ﺷـﺮح ﮐـﺎﻣﻠﺘﺮ ﻧﻈﺮﯾـﮥ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ را در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪.‬‬
‫ﺗﻼش ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه در ﻣﻘﺎﻟﮥ ﭘﯿﺶِ رو‪ ،‬اراﺋﻪ ﻧﻘﺪي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدي ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ‬
‫ﺑﺮ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺑﺘﺪا ﻧﺴﺨﻪاي ﺟﺪﯾﺪ از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ را‬
‫ﺷﺮح ﮐﺮده و ﺳﭙﺲ اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐـﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺗﺒﯿـﯿﻦ ﻗـﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨـﺪهاي از‬
‫ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻣﺬﮐﻮر اراﺋﻪ ﻧﻤﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾـﮥ ﮐـﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺣـﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ و‬
‫ﻧﻈﺮﯾﮥ رﻗﯿﺐ آن ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ از ﺣﯿﺚ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﭘﺪﯾﺪة ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﻧﺎﻣﻌﻘﻮﻟﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮاﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﮐﺪام ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪهاي از ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اراﺋﻪ ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1. Chauvinist‬‬ ‫‪2. Block 1978: 270‬‬ ‫‪3. Functionalism‬‬

‫‪4. Lycan 1994: 31‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ ﻓﻼﺳﻔﮥ ﻣﺪاﻓﻊ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي ﺿﻌﯿﻔﺘﺮي از ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ را ﺻﻮرتﺑﻨﺪي‬
‫ﮐﺮدهاﻧﺪ )ﻣﺜﻼً ﺑﻨﮕﺮﯾﺪ ﺑﻪ ‪ .(Kim, 1972, p. 235‬در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎي زﯾﺴـﺘﯽ )و ﯾـﺎ ﺑـﻪ‬
‫اﺧﺘﺼﺎر‪ ،‬اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﻪاي( ﮐﻪ ﺻﻮرت ﺿﻌﯿﻒ ﺷﺪة اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ اﺳﺖ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ‪ ،‬اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺎن ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﺣﺎﻻت‬
‫ذﻫﻨﯽ و ﺣﺎﻻت ﻣﻐﺰي را ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي زﯾﺴﺘﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﯿـﺎن ﻣـﯽدارد ﮐـﻪ درد در ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫زﯾﺴﺘﯽ داراي ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﯾﮑﺴﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑـﻪﻃـﻮر ﻣﺜـﺎل درد در اﻧﺴـﺎن ﺑـﺎ ﺗﺤﺮﯾـﮏ ﻧﺴـﻮج ‪ C‬اﯾﻨﻬﻤـﺎن اﺳـﺖ اﻣـﺎ درد در‬
‫ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻧﺴﻮج ‪ D‬اﯾﻨﻬﻤﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﯾﺴﺘﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﯿـﺰ ﺣﺎﻟـﺖ ذﻫﻨـﯽ درد ﺑـﺎ ﺗﺤﺮﯾـﮏ ﻧﺴـﻮج‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﻣﻐﺰ آن ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ اﯾﻨﻬﻤﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﺷﮑﺎل ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎب ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﻮق از ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ وﺟﻮد دارد آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﺎﻗﺪ ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﻮق ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻧﻤﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ ﺣـﺎﻻت ﻣﻐـﺰي ﻣﺘﻔـﺎوت‪،‬‬
‫ﻣﺼﺎدﯾﻘﯽ از ﯾﮏ ﻧﻮع واﺣﺪ از ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ ﻣﺜﻞ درد ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ‪ ،‬از آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﻪ اي‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ درد را ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس ﺣﺎﻻت ﻣﻐﺰي ﻣﺘﻔﺎوت در ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﯾﺴﺘﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽدﻫﺪ ﻟﺬا اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺣـﺎﻻت‬
‫ﻣﻐﺰي ﻣﺘﻔﺎوت ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ اﺧﺘﻼف در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺤﻘﻖ ﮐﻨﻨﺪة ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽِ واﺣﺪي ﻫﻤﭽﻮن درد ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

 ‫ﻧﻘﺪي ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ذﻫﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد و‪173 . . .‬‬ ‫‪Knowledge 173‬‬
‫ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﮐﻼﻧﺘﺮي‬
‫‪1‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﺪﻋﺎ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﺻﺤﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻘﺪي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﺮ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺑـﺎﻻ از ﻗـﻮل ﻟﯿﮑـﺎن‬
‫ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﯾﻢ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ اﯾﻦ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل از ﻟﯿﮑﺎن ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﺬﯾﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﻧﺘﻘـﺎدي‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮدﯾﺪه ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﮐﻨـﺎر‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺑـﻪ ﻣﺜﺎﺑـﻪ ﻧﻈﺮﯾـﻪ‬
‫ي‬
‫رﻗﯿﺐ ﺧﻮد ﯾ ﻌﻨﯽ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﭘﺪﯾﺪة ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ و ﻟﺬا‬
‫دﻟﯿﻠﯽ ﺑﺮاي ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤـﺎﻧﯽ ﺣـﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ از اﯾـﻦ‬
‫ﺣﯿﺚ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫در ﺑﺨﺶ اول اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ را ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﺳﭙﺲ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺪاﻓﻌﯿﻦ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر درك ﺑﻬﺘـﺮي از ﻣﻔﻬـﻮم ﮐـﺎرﮐﺮد در‬
‫ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ‪ ،‬در ﺑﺨﺶ دوم ﻣﻘﺎﻟﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺗﻮرﯾﻨﮓ را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺨﺶ‬
‫ﺳﻮم ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﻧﻈﺮﯾـﻪ ﮐـﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد‪ .‬در اﯾـﻦ ﺑﺨـﺶ دو‬
‫دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻔﻬﻮمِ »ﮐﺎرﮐﺮد« در ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ اراﺋﻪ و ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﺧـﻮاﻫﯿﻢ‬
‫ﮐﺮد‪ .‬در ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺴﺨﻪاي ﺟﺪﯾﺪ از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘـﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ را ﺗﺸـﺮﯾﺢ ﮐـﺮده و در‬
‫ﺑﺨﺶ ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس دو ﻧﻈﺮﯾﮥ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻔﻬﻮمِ »ﮐﺎرﮐﺮد« اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮاﻫﯿﻢ‬
‫ﮐﺮد ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻗـﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨـﺪهاي از ﻧﺴـﺨﮥ ﺟﺪﯾـﺪي ﮐـﻪ از ﻣﺴـﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘـﻖ‬
‫‪2‬‬
‫ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮدﯾﻢ اراﺋﻪ ﻧﻤﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ و ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ را ﻧﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﻓﯿﺰﯾﮑـﯽ ﺣـﺎﻻت ﻣﻐـﺰي‬
‫ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎرﮐﺮدي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ آن ﺣﺎﻻت در دﺳﺘﮕﺎه ﻋﺼﺒﯽ ﯾﮏ ارﮔﺎﻧﯿﺰم زﻧﺪه‬
‫اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﺎن از ﮐﺎري ﮐﻪ ﯾـﮏ ﺣﺎﻟـﺖ ذﻫﻨـﯽ ﻣﺜـﻞ درد داﺷـﺘﻦ در ﯾـﮏ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﻋﺼﺒﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ رواﺑﻂ ﻋﻠّﯽ و ﻣﻌﻠﻮﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ آن ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺑﺮون دادهﻫﺎي رﻓﺘﺎري اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬از ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﺎن‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ درد ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻧﻘﺶﻫﺎي ﻋﻠّﯽ را اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨـﺪ؛‬
‫از اﯾﻦ ﻗﺮار ﮐﻪ اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺤﺮﯾﮑﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ )ﻣﺜﻞ ﺿﺮﺑﻪ ﺧـﻮردن و ﭘـﺎرﮔﯽ ﺑﺎﻓـﺖﻫـﺎي‬

‫‪1. Lycan 1994: 31‬‬

‫‪ .2‬ﭘﯿﺶ از ورود ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻻزم اﺳﺖ از اﺳﺎﺗﯿﺪ و ﻫﻤﮑﺎران ﮔﺮوه ﻓﻠﺴﻔﻪ داﻧﺸﮕﺎه اﺻﻔﻬﺎن ﮐﻪ در ﻧﻘﺪ و ﻃﺮح ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﯿﺶ رو‬
‫ﻣﻦ را راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺗﺸﮑﺮ ﻧﻤﺎﯾﻢ‪.‬‬
‫‪174 A Critical Study of the Functionalist Account of Mental...‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‬ ‫‪174‬‬
‫‪Seyed Ali Kalantari‬‬

‫ﺑﺪن( اﯾﺠﺎد ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎي رﻓﺘﺎري )ﻫﻤﭽﻮن داد زدن و ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدن( ﻣـﯽﺷـﻮد و ﺑـﺎ‬
‫ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ دﯾﮕﺮ )ﻫﻤﭽﻮن ﻣﯿﻞ رﻫﺎﯾﯽ از درد( در ﮐﻨﺶ ﻋ‪‬ﻠّﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎنﮐﻪ از ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﻮق ﺑﺮ ﻣﯽآﯾﺪ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﯾـﮏ ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ذﻫﻨﯽ ﻣﺜﻞ درد و ﭼﯿﺰي ﮐﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﮐﻨﻨﺪة‪ 1‬اﯾﻦ ﮐﺎرﮐﺮد در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻋﺼﺒﯽ ﯾﮏ ارﮔـﺎﻧﯿﺰم زﻧـﺪه‬
‫ﺳﯾﻧﺎ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻌﺎد در ﻓﻠﺳﻔﮥ اﺑن‪A.Ashraf Jahani‬‬

‫اﺳﺖ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽﮔﺬارد و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ‪ ،‬ﻣﺪاﻓﻌﯿﻦ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ‬
‫راه ﺣﻞ ﻣﻌﻘﻮﻟﯽ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اراﺋﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﯾـﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣـﮥ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺨﺖ اﻓﺰارﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا اﺳﺖ )ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫واﺣﺪي را ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ و ﯾﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﮐﻪ از ﻻﻣﭗﻫﺎي ﺧـﻼء ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ و ﯾﺎ ﯾﮏ ‪ pc‬ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻪ از ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه اﻣﺮوزي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺟﺮا ﻧﻤـﻮد(‪،‬‬
‫ﮐﺎرﮐﺮد ﻋﻠّﯽِ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ ﻫﻢ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي‬
‫ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ اﺟﺮا ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐـﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﯾـﮏ ﺣﺎﻟـﺖ ذﻫﻨـﯽ‬
‫ﻣﺜﻞ درد داﺷﺘﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻘﻖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑـﺮ آﻧﮑـﻪ‬
‫آن ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺎرﮐﺮد درد را در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺬﮐﻮر اﯾﻔﺎ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﮥ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﮐﻪ ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن و ﯾﺎ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ واﺟﺪ ﻧﺴﻮج ‪ C‬ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﻧﺎﻓﯽ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺬﮐﻮر اﺣﺴﺎس درد دارﻧـﺪ؛ ﺑﻨـﺎ ﺑـﺮ اﯾـﻦ ﻧﻈﺮﯾـﻪ ﻣـﺎداﻣﯽﮐـﻪ اﯾـﻦ‬
‫ﻣﻮﺟ ﻮدات واﺟﺪ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﺮد درد داﺷﺘﻦ را در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻋﺼﺒﯽ آن ﻣﻮﺟﻮد اﯾﻔﺎ ﮐﻨﺪ آن‬
‫ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽِ درد داﺷﺘﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈـﺮ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾـﺎن از آﻧﺠـﺎﯾﯽﮐـﻪ اﯾـﻦ‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﻈﺮﯾﮥ رﻗﯿﺐ ﺧﻮد ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﻗﺎدر اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﯾﺴـﺘﯽِ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎيِ ﻣﻐﺰي و ﻋﺼﺒﯽِ ﻣﺘﻔﺎوت ﮐﻪ واﺟﺪ درد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺜﻞ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن و‬
‫ﯾﺎ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ درد ﻧﺴﺒﺖ دﻫﺪ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ اﺳـﺖ و ﻟـﺬا ﻧﻈﺮﯾـﮥ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽِ ﻧﻮﻋﯽ ﯾﮏ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﺗﻨﮓﻧﻈﺮاﻧﻪ و ﯾﺎ ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺧﺎﻟﯽ از ﻟﻄﻒ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐـﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ از زواﯾـﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ در‬
‫‪2‬‬
‫ادﺑﯿﺎت ﻧﻘﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺧﺎرج از اﻫﺪاف ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1. Realizer‬‬
‫‪ .2‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻪ دو ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﯾﻦ اﻧﺘﻘﺎدات اﺷﺎره ﻣﯽﮐﻨﻢ‪ .‬ﺟﮑﺴﻮن و ﺳ‪‬ﺮل ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮ اﺳﺎسِ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﮐﻮآﻟﯿـﺎ‬
‫)‪ (Qualia‬و ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺣﯿﺚ اﻟﺘﻔﺎﺗﯽ )‪ (Intentionality‬اﻧﺘﻘﺎداﺗﯽ را راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻣﻄﺮح ﻧﻤـﻮدهاﻧـﺪ ) ‪Jackson‬‬
‫‪ .(1986, Searl 1975‬ﻣﺴﺌ ﻠﮥ ﮐﻮآﻟﯿﺎ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﺣﺎل و ﮐﯿﻔﯿﺎت ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮدي اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷـﺨﺺ در ﻣﻮﻗـﻊ داﺷـﺘﻦ ﯾـﮏ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ آن را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺟﮑﺴﻮن ﭼﻨﯿﻦ ادﻋﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﺠﺎرب ذﻫﻨﯽ داراي وﺟﻬﯽ ﮐﺎﻣﻼً اول ﺷﺨﺺ اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

 ‫ﻧﻘﺪي ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ذﻫﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد و‪175 . . .‬‬ ‫‪Knowledge 175‬‬
‫ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﮐﻼﻧﺘﺮي‬

‫در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺎ از زاوﯾﮥ ﺟﺪﯾﺪي ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ را ﻣﻮرد ﻧﻘﺪ ﻗـﺮار ﺧـﻮاﻫﯿﻢ‬
‫داد ﮐﻪ در ادﺑﯿﺎت ﻓﻠﺴﻔﯽ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ادﺑﯿﺎت ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﻣﺴـﻠﻢ‬
‫اﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﭘﺎﺳـﺦ ﻣﻨﺎﺳـﺒﯽ ﺑـﺮاي ﻣﺴـﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘـﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ ﻣﻄـﺮح‬
‫ﻣﯽﺳﺎزد و ﻟﺬا ﻧﻈﺮﯾﻪاي ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ ﭼﺮاﮐﻪ اﺟﺎزه ﻣـﯽدﻫـﺪ ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎي زﯾﺴـﺘﯽ ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ي‬
‫ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﺗﻔﺎوت در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ واﺟﺪ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﻣﺜﻞ درد ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ 1.‬اﯾﻦ ادﻋـﺎ‬
‫را ﻣﻮرد ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﯿﻢ داد‪ .‬اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻧﯿـﺰ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺜﺎﺑﻪ رﻗﯿﺐ ﺧﻮد ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﻣﺸـﺎﺑﻪ روﺑـﺮو اﺳـﺖ؛ ﯾﻌﻨـﯽ در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﺗﻮان ﺗﺒﯿﯿﻨﯽ اﺳﺖ‪ 2.‬اﯾﻦ ﻣﺪﻋﺎ را در ﺑﺨﺶ ﺳـﻮم‪ ،‬ﭼﻬـﺎرم و ﭘـﻨﺠﻢ‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﭘﯿﺶ از اراﺋﮥ اﯾـﻦ ﺑﺤـﺚ ﻻزم اﺳـﺖ ﻧﮕـﺎﻫﯽ دﻗﯿـﻖﺗـﺮ ﺑـﻪ ﻣﻔﻬـﻮم ﮐـﺎرﮐﺮد در ﻧﻈﺮﯾـﮥ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ اﻧﺪاﺧﺘﻪ و اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻗﺮار دﻫﯿﻢ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر در ﺑﺨـﺶ‬
‫ﺑﻌﺪي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﺨﺘﺼﺮي ﺑﻪ ﺗﻼش ﻓﻼﺳﻔﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس اﯾﺪة ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﺗﺸﺮﯾﺢ دﯾﺪﮔﺎه اﯾﻦ ﻓﻼﺳﻔﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد‬
‫ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﺪة ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﻮرﯾﻨﮓ زﻣﯿﻨﮥ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﺮرﺳـﯽ ﺑﻬﺘـﺮ‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﮐﺎرﮐﺮد اﯾﺠﺎد ﮐﺮده و ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ دﯾﺪ ﮐﻤﮏ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ﺗﺎ ﻣﯿﺎن دو دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻔﻬﻮمِ ﮐﺎرﮐﺮد ﺗﻤﺎﯾﺰ ﺑﮕﺬارﯾﻢ و ﺳﭙﺲ ﺑﺮ اﺳﺎسِ آن ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ را ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻘﺪ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻫﯿﭻ وﺟﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﮐﺎرﮐﺮديِ ﺻﺮف ﮐﻪ از دﯾﺪ ﺳﻮم ﺷﺨﺺ ﺻﻮرﺗﺒﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻧﯿﺴـﺖ )ﺑـﺮاي اﻃـﻼع‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ .(Jackson 1986‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺣﯿﺚ اﻟﺘﻔﺎﺗﯽ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻔﮑﺮ و ﺑﺮﺧـﯽ ﺣـﺎﻻت‬
‫ذﻫﻨﯽ )ﻣﺜﻞ ﮔﺮاﯾﺶﻫﺎيِ ﮔﺰارهاي( راﺟﻊ ﺑﻪ وﺿﻊ اﻣﻮري ﻏﯿﺮ از ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﺑﺎور ﯾـﮏ ﺣﺎﻟـﺖ ذﻫﻨـﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ راﺟـﻊ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺤﺘﻮاي ﮔﺰارهاي ﺧﻮﯾﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﺳ‪‬ﺮل ﻧﯿﺰ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﯿﺚ اﻟﺘﻔﺎﺗﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺼﻮﺻـﯿﺎت ﮐـﺎرﮐﺮديِ ﺻـﺮف ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﺒﯿـﯿﻦ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ )ﺑﺮاي اﻃﻼع ﺑﯿﺸﺘﺮ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ .(Searl 1975‬ﻫﺪف ﻣﺎ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧـﻪ ﺷـﺮح و ﺑﺴـﻂ اﯾـﻦ اﻧﺘﻘـﺎدات ﺑﻠﮑـﻪ ﻃـﺮح‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺧﺎص ﯾﻌﻨﯽ ﻃﺮح اﻧﺘﻘﺎدي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1. Lycan 1994: 31‬‬
‫‪ .2‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻔﺘﯿﻢ ﻫﺪف ﻣﺎ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻃﺮح ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺧﺎص ﯾﻌﻨﯽ ﻃﺮح اﻧﺘﻘﺎدي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺴـﺌﻠﻪ‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﯾﻦ اﻧﺘﻘﺎد ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ آﻧﮕﺎه ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داد ﺣﺘﯽ اﮔﺮ اﻧﺘﻘﺎدات ﻣﺸﻬﻮر ﻋﻠﯿﻪ ﻧﻈﺮﯾـﻪ ﮐـﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ‬
‫)ﻣﺜﻞ اﻧﺘﻘﺎد ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺴﺌﻠﮥ ﮐﻮاﻟﯿﺎ و ﯾﺎ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺣﯿﺜﯿﺖ اﻟﺘﻔﺎﺗﯽ( ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ دﭼﺎر اﺷﮑﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﺮح اﯾﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﻣﺘﺄﺛﺮ از )‪ Nasrin (2000‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ )‪ Lewis (1980‬ﺑﻮدهام‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺳﻌﯽ ﮐﺮدهام در‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﯿﺶ رو ﺗﻘﺮﯾﺮِ ﮐﺎﻣﻠﺘﺮي از اﯾﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ داده و در ﺿﻤﻦ اﺳﺘﺪﻻﻻت ﺟﺪﯾﺪي ﻃﺮح ﻧﻤﺎﯾﻢ‪.‬‬
‫‪176 A Critical Study of the Functionalist Account of Mental...‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‬ ‫‪176‬‬
‫‪Seyed Ali Kalantari‬‬

‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻔﻬﻮم ﮐﺎرﮐﺮد ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﺪة ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﻮرﯾﻨﮓ‬

‫‪1‬‬
‫ﻓﻼﺳﻔﻪ ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺮاي ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﻔﻬﻮم ﮐﺎرﮐﺮد ﺣـﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ از اﯾـﺪة ﻣﺎﺷـﯿﻦﻫـﺎي ﺗﻮرﯾﻨـﮓ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎً ﺑﻪ آن ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ‪ 2‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ 3.‬ﺑﺮاي‬
‫ﺳﯾﻧﺎ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻌﺎد در ﻓﻠﺳﻔﮥ اﺑن‪A.Ashraf Jahani‬‬
‫ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﻄﻠﺐ اﺑﺘﺪا ﻻزم اﺳﺖ اﯾﺪة ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ روﺷﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﯾﮏ ﻣﺎﺷـﯿﻦ‬
‫ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ روﺷﯽ اﺳﺖ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﯾﮑﺴﺮي ﮐﺎرﮐﺮد‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﺮ دﯾﮕﺮ ﯾﮏ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ را ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻧﺤﻮة ﮐﺎر ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ وروديﻫﺎﯾﯽ را از روي ﻧﻮاري ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺑﻊﻫﺎﯾﯽ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷـﺪه درﯾﺎﻓـﺖ‬
‫ﻣﯽدارد‪ .‬اﯾﻦ ورودي ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦ از روي ﻧﻮار ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﺗﻮرﯾﻨﮓ در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ورودي درﯾﺎﻓﺘﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﺎﻟﺖ دروﻧﯽ ﺧﻮد‪ ،‬ﮐﺎر ﺧﺎﺻـﯽ را‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ 4.‬ﺑﺮاي ﺗﻮ ﺻﯿﻒ ﻧﺤﻮة ﮐـﺎر ﻣﺎﺷـﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨـﮓ ﺗﻮﺿـﯿﺢ ﺣﺎﻟـﺖ دروﻧـﯽ ﻣﺎﺷـﯿﻦ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ دروﻧﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ )ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑـﺎ ‪S0, S1, ..,‬‬
‫‪ Sn‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻣﯽﺷﻮد( ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ رواﺑـﻂ ﻣﻌﯿﻨـﯽ ﻣﯿـﺎن وروديﻫـﺎي ﻣﺎﺷـﯿﻦ )ﯾﻌﻨـﯽ‬
‫ﺳﻤﺒﻞﻫﺎي ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪه( و ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦ )ﯾﻌﻨﯽ ﮐﺎري ﮐﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ( و دﯾﮕﺮ‬
‫ﺣﺎﻻت دروﻧﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻗﺮار ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﮐﺎر ﺧﻮد را‬
‫از اﺑﺘﺪاﯾﯿﺘﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ دروﻧﯽ )‪ (S0‬ﺷﺮوع ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم رواﺑﻂ ﻣﯿﺎن ﺣـﺎﻻت دروﻧـﯽ و وروديﻫـﺎ و‬
‫ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎي ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ در ﺟﺪوﻟﯽ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول ﻣﺎﺷـﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨـﮓ‬
‫ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﺟﺪول ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪة ﻧﺤﻮة ﮐـﺎرﮐﺮد ﻣﺎﺷـﯿﻦ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺣـﺎﻻت دروﻧـﯽ‪،‬‬
‫ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎ و وروديﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ اﯾﻦ ﺟﺪول ﺣﺎﻻت دروﻧﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ را در ﺳﺘﻮن‬
‫ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺟﺪول و ﺳﻤﺒﻞﻫﺎي ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪه را در ﺳﻄﺮ ﺑﺎﻻي ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴـﻨﺪ‪ ،‬و در‬
‫ﺑﺎﮐﺲﻫﺎي ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪة ﺟﺪول ﻧﯿﺰ‪ ،‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ دروﻧﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐـﻪ ﻣﺎﺷـﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻤﺒﻞ ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪه اﻧﺠﺎم دﻫﺪ را ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .1‬اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺑﺘﺪاً ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﻧﺎﺑﻐﮥ رﯾﺎﺿﯽ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪2. Turing functionalism‬‬ ‫‪3. Putnam 1967: 226‬‬
‫‪ 4‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻫﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ واﺣﺪ ﺑﻪ راﺳﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﯾﮏ واﺣﺪ ﺑﻪ ﭼﭗ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﯾـﺎ ﺳـﻤﺒﻞ روي ﯾـﮏ ﻣﺮﺑـﻊ را‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﺳﻤﺒﻞِ روي ﯾﮏ ﻣﺮﺑﻊ را ﭘﺎك ﮐﺮده و ﺳﻤﺒﻞِ دﯾﮕﺮي ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﺧﺮوﺟﯽ رويِ آن ﺑﻨﻮﯾﺴﺪ‪ .‬ﺑﺤﺚ ﺑﯿﺸﺘﺮ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫و ﻧﺤﻮة ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﺧﺎرج از ﺑﺤﺚ ﻓﻌﻠﯽ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻣﺤﺘﺮم ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي اﻃﻼع ﺑﻪ ﮐﺘﺎبﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬
‫در اﯾﻦ ﺣﻮزه ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

 ‫ﻧﻘﺪي ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ذﻫﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد و‪177 . . .‬‬ ‫‪Knowledge 177‬‬
‫ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﮐﻼﻧﺘﺮي‬

‫اﮐﻨﻮن ﺑﺮاي اﯾﻀﺎح ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺤﻮة ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮاه‬
‫ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن را ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش ﺧﻮدﮐﺎر اﺳـﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺪ ﺑﻼك ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه و ﻧﻤﻮﻧﻪ اي از ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ‬
‫ﻓﺮوش ﺳﮑﻪﻫﺎي ‪ 50‬ﭘﻨﯽ و ﯾﮏ ﭘﻮﻧﺪي را درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﮐﻨـﺪ و ﯾﮑـﯽ از ﮐﺎرﻫـﺎي زﯾـﺮ را اﻧﺠـﺎم‬
‫ي‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ )‪ (1‬اﮔﺮ دو ﺳﮑﮥ ‪ 50‬ﭘﻨﯽ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﺳﮑﮥ ﯾﮏ ﭘﻮﻧﺪي را درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮد ﯾﮏ ﺑﻄﺮي ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ‬
‫ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻣﯽدﻫﺪ )‪ (2‬اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺳﮑﻪ ‪ 50‬ﭘﻨﯽ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮد ﻫﯿﭻ ﮐﺎري اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽدﻫﺪ )‪ (3‬اﮔﺮ‬
‫ﯾﮏ ﺳﮑﮥ ‪ 50‬ﭘﻨﯽ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺳﮑﮥ ‪ 50‬ﭘﻨﯽ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﯿﻨﺪازﯾﺪ ﯾﮏ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﺗﺤﻮﯾﻞ دﻫـﺪ )‪ (4‬اﮔـﺮ ﺑـﻪ‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ‪ 2‬ﭘﻮﻧﺪ ﭘﻮل ﺑﯿﻨﺪازﯾﺪ ﯾﮏ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ و ﯾﮏ ﺳﮑﮥ ﯾﮏ ﭘﻮﻧﺪي ﺗﺤﻮﯾﻞ دﻫﺪ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﺟـﺪول‬
‫اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ .(2‬اﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﺗﻮﺻﯿﻒﮔﺮ ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي اﯾـﻦ ﻣﺎﺷـﯿﻦ ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬
‫وروديﻫﺎ و ﺣﺎﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :1‬ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش ﻧﺪ ﺑﻼك‬
‫ورودي ‪ 50‬ﭘﻨﯽ‬ ‫ورودي ﯾﮏ ﭘﻨﯽ‬

‫‪S0‬‬ ‫‪-‬ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻧﺪه‬ ‫‪ -‬ﯾﮏ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﺑﺪه‬

‫)ﺣﺎﻟﺖ ‪(1‬‬ ‫‪-‬ﺑﺮو ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪2‬‬ ‫‪ -‬در ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1‬ﺑﻤﺎن‬
‫‪S1‬‬ ‫‪-‬ﯾﮏ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﺑﺪه‬ ‫‪ -‬ﯾﮏ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ و ‪ 50‬ﭘﻨﯽ ﺑﺪه‬
‫)ﺣﺎﻟﺖ ‪(2‬‬ ‫‪-‬ﺑﺮو ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪1‬‬ ‫‪ -‬ﺑﺮو ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪1‬‬

‫در اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ وروديﻫﺎ ﯾﺎ ﯾﮏ ﺳﮑﮥ ‪ 50‬ﭘﻨﯽ اﺳﺖ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﺳﮑﮥ ﯾﮏ ﭘﻮﻧﺪي اﺳـﺖ )در اﯾـﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ دو ﺳﮑﮥ ‪ 50‬ﭘﻨﯽ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ﯾﮏ ﭘﻮﻧﺪ ﻣﯽﺷﻮد( و ﯾـﺎ ﯾـﮏ ﺳـﮑﻪ ‪50‬‬
‫ﭘﻨﯽ و ﯾﮏ ﺳﮑﮥ ﯾﮏ ﭘﻮﻧﺪي اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﻢ ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1‬و ﺣﺎﻟﺖ ‪ 2‬اﺳـﺖ و ﻫﻤـﻮاره‬
‫ﻓﺮض ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر از اوﻟﯿﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1‬ﺷـﺮوع ﺑـﻪ ﮐـﺎر‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﺟﺪول وﻗﺘﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ در ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1‬اﺳﺖ و ﻟـﺬا اﮔـﺮ‬
‫ﺳﮑﮥ ﯾﮏ ﭘﻮﻧﺪي درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ ﯾﮏ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ داده و در ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1‬ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺳﮑﮥ ‪ 50‬ﭘﻨﯽ‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪاي ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻧﺪاده وﻟﯽ از ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1‬ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ 2‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬ﺳـﭙﺲ‬
‫اﮔﺮ ﺳﮑﮥ ‪ 50‬ﭘﻨﯽِ دﯾﮕﺮي درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ ﯾﮏ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ داده و ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ 2‬ﺑﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺸﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﮔـﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ 50‬ﭘﻨﯽ ﯾﮏ ﺳﮑﻪ ﯾﮏ ﭘﻮﻧﺪي درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ ﯾﮏ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﺑﻪﻋﻼوة ﯾـﮏ ﺳـﮑﮥ ‪ 50‬ﭘﻨـﯽ‬
‫ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1‬ﺑﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺸﺖ‪.‬‬
‫‪178 A Critical Study of the Functionalist Account of Mental...‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‬ ‫‪178‬‬
‫‪Seyed Ali Kalantari‬‬

‫ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﻮق ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪة دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺎ اﺟـﺮاي آنﻫـﺎ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در اﯾﻦ ﻣﺜﺎل را اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﺎن ﺑﻪدرﺳﺘﯽ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﯾﮏ ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ )ﻣﺜﻞ ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش( ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﮐﻪ‬
‫داراي ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً در ﻣﺜﺎل ﻓﻮق ﺟﺪول ﻣﺎﺷـﯿﻦ‬
‫ﺳﯾﻧﺎ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻌﺎد در ﻓﻠﺳﻔﮥ اﺑن‪A.Ashraf Jahani‬‬

‫ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش را ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪلﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﯾـﺎ‬
‫ﯾﮏ ‪ pc‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﮥ اﻣﺮوزي و ﯾﺎ ﻏﯿﺮه اﺟﺮا ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻧﮑﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﮐﻪ در ﻣـﻮرد ارﺗﺒـﺎط ﺑﺤـﺚ‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ و ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ وﺟﻮد دارد آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈـﺮ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾـﺎن‬
‫ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ دروﻧﯽ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﻫﻤﭽﻮن ﺣﺎﻻت ‪ 1 , 2‬در ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش‪،‬‬
‫ﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻖ ﮐﻨﻨﺪة ﻓﯿﺰﯾﮑﯽِ آن‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺻـﺮﻓﺎً ﺗﻮﺳـﻂ ﻧـﻮع راﺑﻄـﻪاي ﮐـﻪ آن ﺣﺎﻟـﺖ ﻣﯿـﺎن‬
‫وروديﻫﺎ و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﺧﺮوﺟﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دﯾﮕﺮ ﺣﺎﻻت دروﻧﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ‪ ،‬آن ﭼﯿﺰي ﮐﻪ ﯾـﮏ ﺣﺎﻟـﺖ دروﻧـﯽ ﻣﺎﺷـﯿﻦ را آن‬
‫ﺣﺎﻟﺖ دروﻧﯽ ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮداﻧﺪ ﻧﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﮐﻨﻨﺪة ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ آن ﺑﻠﮑﻪ ﻧﻮع راﺑﻄـﻪ اي اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﯿﺎن ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ و ورودي ﻫﺎ و دﯾﮕﺮ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآورد‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺣﺎﻟﺖ دروﻧﯽ ‪) 1‬ﻓﺎرغ از اﯾﻨﮑـﻪ اﯾـﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ در ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﻣﺜﻞ ﯾﮏ ‪ PC‬ﻣﺤﻘﻖ ﺷـﺪه(‬
‫ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﻮع رواﺑﻂ آن ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﺣﺎﻻت دروﻧﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺮوﺟـﯽﻫـﺎ و وروديﻫـﺎي‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﻢ؛ ﻣﺜﻼً ﻣﯽﮔﻮﯾﯿﻢ ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1‬آن ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺳﮑﮥ ﯾﮏ‬
‫ﭘﻮﻧﺪي درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ ﯾﮏ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ داده و در ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1‬ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺳﮑﮥ ‪ 50‬ﭘﻨـﯽ درﯾﺎﻓـﺖ‬
‫ﮐﻨﺪ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪاي ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻧﺪاده وﻟﯽ از ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1‬ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ 2‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬ﭘـﺲ ﺑـﻪ ﻃـﻮر‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ دروﻧﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ را ﻓﻘﻂ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع رواﺑـﻂ ﻣﯿـﺎن ﺧﺮوﺟـﯽ ﻫـﺎ و‬
‫ورودي ﻫﺎ و دﯾﮕﺮ ﺣﺎﻻت دروﻧﯽ در ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﯿﻢ و ﻧـﻪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻣﺤﻘـﻖ‬
‫ﮐﻨﻨﺪة ﻓﯿﺰﯾﮑﯽِ آن در ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ را ﻣﺤﻘﻖ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﺎن‪) 2‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻣﺜﺎل( از اﯾﻦ اﯾﺪه ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮدي ﺣـﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ ﮐـﻪ اﺻـﻄﻼﺣﺎً‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ‪ ،‬ذﻫﻦ اﻧﺴـﺎن ﯾـﮏ ﺟـﺪول‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ اﻧﺴﺎن ﻧﯿﺰ ﺣﺎﻻت دروﻧﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ در ﺟﺪول ﻣـﺬﮐﻮر‬
‫ﺑﻮده ﮐﻪ در ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤﻘﻖ ﺷﺪهاﻧﺪ )ﻣﺜﻼً ذﻫﻦ در اﻧﺴﺎن‬

‫‪1. Putnam 1967‬‬ ‫‪2. Putnam 1967‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

 ‫ﻧﻘﺪي ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ذﻫﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد و‪179 . . .‬‬ ‫‪Knowledge 179‬‬
‫ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﮐﻼﻧﺘﺮي‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻐﺰ ﮐﺮﺑﻨﯽ ﺣﺎوي ﻧﺴﻮج ‪ ،C‬ذﻫﻦ در ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻐﺰ ﮐﺮﺑﻨﯽ ﺣﺎوي ﻧﺴـﻮج ‪ D‬و‬
‫ذﻫﻦ در ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻐﺰ ﺳﯿﻠﯿﮑﻮﻧﯽ ﻣﺤﻘﻖ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ(‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾـﺎن‬
‫ذﻫﻦ اﻧﺴﺎن ﺗﻔﺎوت ﻣﺎﻫﻮي ﺑﺎ ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر‬
‫ﮐﻪ در ﻣﺜﺎل ﻓﻮق‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫـﺮ ﺣﺎﻟـﺖ دروﻧـﯽ و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ورودي داده ﺷـﺪه‬
‫ي‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﺧﺎﺻﯽ را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ذﻫﻦ اﻧﺴﺎن ﻧﯿﺰ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺴـﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿـﺪه‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ وروديﻫﺎﯾﯽ را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺗﺤﺮﯾﮑﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ درﯾﺎﻓﺖ داﺷﺘﻪ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟـﺖ دروﻧـﯽ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎي رﻓﺘﺎري ﻣﻌﯿﻨﯽ را ﺑﯿﺮون ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ‬
‫در ﺣﺎل ﻗﺪم زدن ﻫﺴﺘﯿﺪ و ﺧﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ورودي ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻐﺰ وارد ﻣﯽﺷﻮد و ﯾﮏ ﺧﺮوﺟﯽ رﻓﺘﺎري ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﻓﺮار ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ )اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺨﺶ دﯾﮕﺮي از ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺨﻮاﻫﯿﺪ ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫ﺳﺮ ﺟﺎي ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﯿﺪ اﯾﺴﺘﺎد(‪.‬‬
‫در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻼش ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺗﯽ ﮐﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد‬
‫ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ اﻧﺠﺎم دادﯾﻢ‪ ،‬دو ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻣﻔﻬﻮم ﮐﺎرﮐﺮد را از‬
‫ﻫﻢ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻧﻤﻮده و ﺳﭙﺲ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ را ﻣﻮرد ﻧﻘﺪ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫دو دﯾــﺪﮔﺎه ﻣﺨﺘﻠــﻒ در ﺗﻌﺮﯾــﻒ ﻣﻔﻬــﻮم ﮐــﺎرﮐﺮد ﺣــﺎﻻت ذﻫﻨــﯽ در ﻧﻈﺮﯾــﻪ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ‬
‫ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ و ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺗﻮرﯾﻨﮓ را ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ذﮐﺮ ﮐﺮدﯾﻢ ﺗﺎ از اﯾﻦ‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﻔﻬﻮم »ﮐﺎرﮐﺮد« ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾـﮥ ﮐـﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺗﻮرﯾﻨـﮓ ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ ،‬در ﺳﻄﻮح اﻧﺘﺰاﻋﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﻌﺮﯾـﻒ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي درك اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ را ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش ﻣﺜﺎل ﻓﻮق در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻤﺎن ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﻪﺟﺎي ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ آﺑﻤﯿﻮه ﻣﯽﻓﺮوﺷﺪ )ﺟﺪول ‪ 2‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :2‬ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ آﺑﻤﯿﻮه ﻓﺮوش‬
‫ورودي ‪ 50‬ﭘﻨﯽ‬ ‫ورودي ﯾﮏ ﭘﻨﯽ‬
‫‪S0‬‬ ‫‪ -‬آﺑﻤﯿﻮه ﻧﺪه‬ ‫‪ -‬ﯾﮏ آﺑﻤﯿﻮه ﺑﺪه‬
‫)ﺣﺎﻟﺖ ‪(1‬‬ ‫‪-‬ﺑﺮو ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪2‬‬ ‫‪ -‬در ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1‬ﺑﻤﺎن‬
‫‪S1‬‬ ‫‪-‬ﯾﮏ آﺑﻤﯿﻮه ﺑﺪه‬ ‫‪ -‬ﯾﮏ آﺑﻤﯿﻮه و ‪ 50‬ﭘﻨﯽ ﺑﺪه‬
‫)ﺣﺎﻟﺖ ‪(2‬‬ ‫‪-‬ﺑﺮو ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪1‬‬ ‫‪ -‬ﺑﺮو ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪1‬‬
‫‪180 A Critical Study of the Functionalist Account of Mental...‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‬ ‫‪180‬‬
‫‪Seyed Ali Kalantari‬‬

‫ﺳﺆال‪ :‬آﯾﺎ ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺟﺪول ‪ 1‬ﺑﺎ ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺟﺪول ‪ 2‬ﯾﮑﺴﺎن اﺳﺖ؟‬
‫در اﯾﻦ ﺻﻮرت اﯾﻦ ﺳﺆال ﻣﻬﻢ ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ آﯾﺎ »ﮐﺎرﮐﺮد« ﻣﺎﺷﯿﻦ آﺑﻤﯿﻮه ﻓﺮوش ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش ﯾﮑﺴﺎن اﺳﺖ؟ اﯾﻦ ﺳﺆال را ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽﺗﻮان ﭘﺎﺳﺦ داد ﮐﻪ از ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻫﺮ ﮐﺪام ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﮐﻪ ذﯾﻼً ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻣﻌﻘﻮل ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯾﻧﺎ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻌﺎد در ﻓﻠﺳﻔﮥ اﺑن‪A.Ashraf Jahani‬‬

‫اوﻟﯿﻦ ﺟﻮاب ﻣﻤﮑﻦ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ اﻋﺘﺒﺎر ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺪﻫﯿﻢ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ ﮐﻪ ﮐـﺎرﮐﺮد‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش و ﻣﺎﺷﯿﻦ آﺑﻤﯿﻮه ﻓﺮوش ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﺎﺷـﯿﻦ آﺑﻤﯿـﻮه ﻓـﺮوش‬
‫ﺑﺠﺎي ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ‪ ،‬آﺑﻤﯿﻮه اﺳﺖ ﭘﺲ ﺧﺮوﺟﯽ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﻓﺘﻪ و از آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﺧﺮوﺟﯽاي ﮐـﻪ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻮع ﮐﺎرﮐﺮدي ﮐﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫـﺪ ﻣـﺆﺛﺮ اﺳـﺖ )ﺟـﺪول دو‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﻮق را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ( ﻟﺬا ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﺎﺷﯿﻦ آﺑﻤﯿﻮه ﻓﺮوش ﺑﺎ ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﯾﻦ ﺟﻮاب را ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﻢ ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي اﯾﻦ دو ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ آﻧﮕﺎه ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس ﻧﻈﺮ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺗﻮرﯾﻨﮓ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ ﮐـﻪ ﺣـﺎﻻت دروﻧـﯽ ﻣﺘﻨـﺎﻇﺮ در‬
‫ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش و ﺟﺪول ﻣﺎﺷﯿﻦ آﺑﻤﯿﻮه ﻓﺮوش ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﯾﮑﺴﺎن ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﭼﻮن ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس اﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ دروﻧﯽ ﻓﻘﻂ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫دوﻣﯿﻦ راه ﺟﻮاب ﻣﻤﮑﻦ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻌﻨﺎي اﻧﺘﺰاﻋﯽﺗﺮ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ ﺧﺮوﺟﯽ‬
‫ﻫﺮ دو ﻣﺎﺷﯿﻦ را ﻣﺼﺎدﯾﻘﯽ از ﯾﮏ ﻧﻮع واﺣﺪ‪) 1‬ﻣﺜﻼً ﻧﻮع ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽ( در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿـﺮﯾﻢ‪ ،‬ﻣـﯽﺗـﻮان‬
‫ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ آﺑﻤﯿﻮه ﻓﺮوش ﻫﻤﺎن ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش را اﺟﺮا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺧﺮوﺟﯽ‬
‫ﻫﺮ دو ﻣﺎﺷﯿﻦ را ﻣﺼﺎدﯾﻘﯽ از ﯾﮏ ﻧﻮع واﺣﺪ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ در اﯾﻦ ﺻﻮرت اﮔﺮﭼﻪ ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎي‬
‫دو ﻣﺎﺷﯿﻦ در ﺳﻄﺢ ﻣﺼﺪاق ﯾﮑﺴﺎن ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﭼﻮن در ﯾﮏ ﺳﻄﺢ اﻧﺘﺰاﻋﯽﺗﺮ ﻫـﺮ دو ﻣﺼـﺪاق‬
‫ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻧﻮع واﺣﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻫﺮدو ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ دارﻧﺪ و ﻟﺬا‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ را اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫از اﯾﻦ ﭘﺲ ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﺑﺤﺚ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﮐﻪ از ﮐﺎرﮐﺮد در ﺟﻮاب ﻣﻤﮑـﻦ اول اراﺋـﻪ‬
‫دادﯾﻢ )ﯾﻌﻨﯽ اﯾﻦ ﺟﻮاب ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ را ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش و ﻣﺎﺷـﯿﻦ آﺑﻤﯿـﻮه‬
‫ﻓﺮوش ﻧﺴﺒﺖ ﻣﯽدﻫﺪ( ﺗﻌﺮﯾﻒ »ﻣﺼﺪاﻗﯽ« ﮐﺎرﮐﺮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﮐﻪ از ﮐـﺎرﮐﺮد در راه‬
‫ﺣﻞ دوم اراﺋﻪ دادﯾﻢ )ﯾﻌﻨﯽ اﯾﻦ ﺟﻮاب ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ را ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷـﺎﺑﻪ ﻓـﺮوش و‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ آﺑﻤﯿﻮه ﻓﺮوش ﻧﺴﺒﺖ ﻣﯽدﻫﺪ( ﺗﻌﺮﯾﻒ »اﻧﺘﺰاﻋﯽ» ﮐﺎرﮐﺮد ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮔﻔﺖ‪ .‬وﺟﻪ ﺗﺴﻤﯿﻪ اﯾﻦ‬
‫اﺳﺎﻣﯽ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ از ﮐﺎرﮐﺮد ﮐﻪ در راه ﺣﻞ دوم اراﺋﻪ دادﯾﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻔـﯽ ﮐـﻪ از‬

‫‪1. Same abstract kind‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

 ‫ﻧﻘﺪي ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ذﻫﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد و‪181 . . .‬‬ ‫‪Knowledge 181‬‬
‫ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﮐﻼﻧﺘﺮي‬

‫ﮐﺎرﮐﺮد در ﭘﺎﺳﺦ اول اراﺋﻪ دادﯾﻢ اﻧﺘﺰاﻋﯽﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﮐﻪ در راه ﺣﻞ دوم از‬
‫ﮐﺎرﮐﺮد اراﺋﻪ دادﯾﻢ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﻌﺮﯾﻒ اول ﻧﻪ در ﺳﻄﺢ ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﺧﺮوﺟﯽﻫـﺎ )و ﯾـﺎ وروديﻫـﺎي(‬
‫ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮﻋﯽ‪ 1‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎ )و ﯾﺎ وروديﻫﺎ( ﺑﻪ آن ﻣﺘﻌﻠﻖ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ »اﻧﺘﺰاﻋﯽ« ﻣﻔﻬﻮم ﮐﺎرﮐﺮد ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﻌﺮﯾﻒ »ﻣﺼﺪاﻗﯽ« ﻣﻔﻬﻮم‬
‫ي‬
‫ﮐﺎرﮐﺮد ﺑﻪ ﻣﺎ ﮐﻤﮏ ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ را ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ دﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﮥ اﯾﻦ ﺑﺤﺚ آن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺼﺪاﻗﯽ ﮐـﺎرﮐﺮد در دو ﻣﺎﺷـﯿﻦ‪ ،‬ﻣـﺎ ﺑـﻪ ﻣﺼـﺎدﯾﻖ‬
‫ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎ )و ﯾﺎ وروديﻫﺎي( ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ دارﯾﻢ اﻣﺎ در ﺗﻌﺮﯾﻒ اﻧﺘﺰاﻋﯽ ﮐﺎرﮐﺮد در دو ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻮع‪ 2‬آن ﭼﯿﺰي ﮐﻪ ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎ )و ﯾﺎ وروديﻫﺎي( آن دو ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑـﻪ آن ﺗﻌﻠـﻖ دارد ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫دارﯾﻢ‪ .‬ﻧﺸﺎن دادﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺼﺪاﻗﯽ ﮐﺎرﮐﺮد ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﻪ دو ﻣﺎﺷﯿﻦ آﺑﻤﯿﻮه ﻓﺮوش‬
‫و ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻓﺮوش ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎن و ﯾﺎ ﺣﺎﻻت دروﻧﯽ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ را ﻧﺴﺒﺖ داد‪ .‬اﻣـﺎ ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ اﻧﺘﺰاﻋﯽ ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ دو ﻣﺎﺷﯿﻦ آﺑﻤﯿﻮه ﻓﺮوش و ﻣﺎﺷـﯿﻦ ﻧﻮﺷـﺎﺑﻪ ﻓـﺮوش‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﺎﻻت دروﻧﯽ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ را ﻧﺴﺒﺖ داد‪.‬‬
‫دﻟﯿﻠﯽ ﮐﻪ ﺳﻌﯽ ﮐﺮدﯾﻢ ﻣﯿﺎن دو ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺼﺪاﻗﯽ و اﻧﺘﺰاﻋﯽ ﻣﻔﻬﻮم ﮐﺎرﮐﺮد ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﺷـﻮﯾﻢ‬
‫آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ را در ﺗﺒﯿـﯿﻦ‬
‫ﻧﺴﺨﮥ ﺟﺪﯾﺪي از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺧـﻮاﻫﯿﻢ داد ﻧﺸـﺎن‬
‫دﻫﯿﻢ‪ .‬ﺑﺪﯾﻢ ﻣﻨﻈﻮر در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺴﺨﮥ ﺟﺪﯾﺪ از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﺮده‬
‫و ﺳﭙﺲ در ﺑﺨﺶ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺒﯿـﯿﻦ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻣﺬﮐﻮر ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫اراﺋﮥ ﻧﺴﺨﻪاي ﺟﺪﯾـﺪ از ﻣﺴـﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘـﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ‪ :‬ﻣﺴـﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘـﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﮥ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدي‬
‫در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ از ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺴﺨﮥ ﺟﺪﯾﺪي از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ را ﺗﺸـﺮﯾﺢ ﻣـﯽﻧﻤـﺎﯾﯿﻢ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫ﻧﺴﺨﮥ ﺟﺪﯾﺪ از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ )ﮐﻪ از اﯾﻦ ﺑـﻪ ﺑﻌـﺪ ﺑـﺮاي ﺳـﻬﻮﻟﺖ در ﺑﺤـﺚ »ﺗﺤﻘـﻖ‬
‫ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﮐﺎرﮐﺮدي« ﻣﯽﻧﺎﻣﯿﻢ(‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪاي از اﯾﺪة ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ادﺑﯿﺎت ﻓﻠﺴﻔﯽ‬
‫ﻧﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﺎ ﻧﯿﺰ در ﺑﺎﻻ آن را ﺗﻮﺿﯿﺢ دادﯾﻢ )ﺑﺮاي ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﺑﺤﺚ از اﯾﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑـﻪ آن‬
‫»ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ« ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮔﻔﺖ( ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ اﺳﺖ ﮐﻪ ذﯾـﻼً ﺑﺤـﺚ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻗﺒـﻞ از‬
‫ﺗﺸﺮﯾﺢ اﯾﻦ ﺑﺤﺚ ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﭘﺲ ﺑﺮاي ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﺑﺤﺚ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨـﯽاي‬

‫‪1. Kind‬‬ ‫‪2. kind‬‬

‫‪182 A Critical Study of the Functionalist Account of Mental...‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‬ ‫‪182‬‬
‫‪Seyed Ali Kalantari‬‬

‫ﮐﻪ ﯾﺎ داراي ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ داراي ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﮥ ﮐـﺎرﮐﺮدي‪ ،‬ﺣـﺎﻟﺘﯽ ﮐـﻪ‬
‫داراي ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﮐﺎرﮐﺮدي را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ اﯾـﻦ ﺷـﮑﻞ ﺑﯿـﺎن‬
‫ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻫﻤﺎن ﻧﺴﺨﮥ ﻣﻌﺮوف و ﻣﺸـﻬﻮري اﺳـﺖ ﮐـﻪ در ادﺑﯿـﺎت‬
‫ﺳﯾﻧﺎ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻌﺎد در ﻓﻠﺳﻔﮥ اﺑن‪A.Ashraf Jahani‬‬

‫ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺑﻪ ﮐﺮات ذﮐﺮ ﺷﺪه و ﻣﺎ ﻧﯿﺰ در ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﺑﺨﺶ اول اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ آن را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﯾﺎدآوري اﺷﺎره ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‪ ،‬اﮔـﺮ ﯾـﮏ ﺣﺎﻟـﺖ ذﻫﻨـﯽ در‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴـﺘﻨﺪ آن ﺣﺎﻟـﺖ را ﺣـﺎﻟﺘﯽ ﮐـﻪ داراي‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ اﺳﺖ ﻣﯽﻧﺎﻣﯿﻢ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﭼﻨﺎنﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ﺑﯿﺎن ﮐﺮدﯾﻢ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ‬
‫درد در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻋﺼﺒﯽ اﻧﺴﺎن ﮐﻪ واﺟﺪ ﻧﺴﻮج ‪ C‬اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻋﺼﺒﯽ ﻣﻮﺟـﻮدات‬
‫ﻣﺮﯾﺨﯽ ﮐﻪ داراي ﻧﺴﻮج ‪ C‬ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻘﻖ اﺳﺖ‪ ،‬در اﯾـﻦ ﻣﺜـﺎل ﯾـﮏ ﺣﺎﻟـﺖ ذﻫﻨـﯽ در‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻟﺬا ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﮐﻪ اﻧﺠﺎم‬
‫دادﯾﻢ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ داراي ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮﺿـﯿﺢ دادﯾـﻢ‬
‫ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ را دﭼﺎر ﻣﻌﻀﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﭼﺮاﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ‬
‫اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ از اﺳﻨﺎد درد ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻧﺴﻮج ‪ C‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻋﺎﺟﺰ اﺳﺖ و اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ درد داﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﮐﻪ داراي ﻧﺴﻮج ‪C‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ا ز ﺳﻮي دﯾﮕﺮ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎرﮐﺮدي ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺗﻔﺎوت دارﻧﺪ ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﺑﺪ ﻣﺎ آن ﺣﺎﻟﺖ را ﺣـﺎﻟﺘﯽ ﮐـﻪ داراي ﺗﺤﻘـﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﮥ ﮐـﺎرﮐﺮدي اﺳـﺖ‬
‫ﻣﯽﻧﺎﻣﯿﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﮐﺎرﮐﺮدي ذﯾﻼً ﻣﺜﺎلﻫﺎﯾﯽ ذﮐﺮ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد ﮐﻪ در‬
‫آنﻫﺎ دو ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ ﯾﮑﺴﺎن در ارﮔﺎﻧﯿﺰمﻫﺎي زﯾﺴـﺘﯽ ﻣﺘﻔـﺎوت داراي ﮐﺎرﮐﺮدﻫـﺎي ﻣﺘﻔـﺎوﺗﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎلﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ذﯾﻼً در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻃﺮح ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ‬
‫ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﻣﺮﯾﺨﯽﻫﺎ و ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن ﮐﻪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدﯾﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ از اﯾﻦ ﻗﺮارﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻣﺜﺎل اول‪ :‬ﺑﺮاي ﺑﺎر دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬ﻣﯽﺗﻮان ﺗﺼـﻮر ﻧﻤـﻮد ﮐـﻪ اﯾـﻦ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدات داراي اﯾﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‪ :‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﺷﯿﺮ ﻣﯽﺧﻮرﻧﺪ اﺣﺴﺎس درد ﻣـﯽﮐﻨﻨـﺪ و‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

 ‫ﻧﻘﺪي ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ذﻫﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد و‪183 . . .‬‬ ‫‪Knowledge 183‬‬
‫ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﮐﻼﻧﺘﺮي‬

‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧﻤﯿﺎزه ﮐﺸﯿﺪن ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .1‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ اﯾ ﻦ ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻣﺜﺎل ﻗﺒﻠﯽ ﻣﺮﯾﺨﯽﻫﺎ‬
‫ﮐﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﻮد ﻣﻌﻘﻮل و ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﯾﮕـﺮ ﺳـﺨﻦ‪،‬‬
‫اﮔﺮ اﯾﻦ ﻣﻌﻘﻮل و ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ ﮐﻪ واﺟﺪ ﻧﺴﻮج ‪ C‬ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ ﻣـﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫اﺣﺴﺎس درد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ آﻧﮕﺎه اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﻧﯿﺰ ﻣﻌﻘﻮل و ﭘـﺬﯾﺮﻓﺘﻨﯽ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد ﮐـﻪ ﻣﻮﺟـﻮدات‬
‫ي‬
‫ﻣﺮﯾﺨﯽ وﻗﺘﯽ ﺷﯿﺮ ﻣﯽﺧﻮرﻧﺪ اﺣﺴﺎس درد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧﻤﯿﺎزه ﮐﺸﯿﺪن ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫ﻣﺜﺎل را ﻣﯽﺗﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﮐﺎرﮐﺮدي ﺑﻪ ﺣﺴـﺎب آورد ﭼﺮاﮐـﻪ در اﯾـﻦ‬
‫ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎرﮐﺮدي ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻔﺎوت دارﻧﺪ ﻣﺤﻘﻖ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ‪ ،‬در اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي دو ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ ﯾﮑﺴﺎن ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺎﻟـﺖ ذﻫﻨـﯽ درد‬
‫داﺷﺘﻦ در ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻔﺎوت دارﻧﺪ‪ ،‬درد ﮐﺸﯿﺪن ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨـﯽ ﺗﻮﺳـﻂ ﺷـﯿﺮ‬
‫ﺧﻮردن اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و ﻋﻠﺖ ﺧﺮوﺟﯽ رﻓﺘﺎري ﺧﻤﯿﺎزه ﮐﺸﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻨـﺎنﮐـﻪ ﻗـﺒﻼً ﺑﯿـﺎن‬
‫ﮐﺮدﯾﻢ درد ﮐﺸﯿﺪن در اﻧﺴﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺤﺮﯾﮑﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺜﻞ ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮردن اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و ﺳـﺒﺐ‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ رﻓﺘﺎري ﻫﻤﭽﻮن ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدن ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل دوم‪ :‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﻌﺪي ﻣﯽﺗﻮان درد داﺷﺘﻦ را ﻧﻪ در اﻧﺴﺎن ﺑﻠﮑﻪ در ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﻣﺜﻞ‬
‫ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺗﮑﺎﻣﻠﯽ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﺴﯿﺎر دوري از ﮔﻮﻧـﮥ اﻧﺴـﺎﻧﯽ ﻗـﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺷﻬﻮداً ﻗﺎﺑﻞ درك اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن درد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ اﻣـﺎ ﺧﺮوﺟـﯽ‬
‫رﻓﺘﺎري در ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺎ ﺧﺮوﺟﯽ رﻓﺘﺎري در اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﻪﻫﻨﮕـﺎم درد ﮐﺸـﯿﺪن ﺑﺴـﯿﺎر ﻣﺘﻔـﺎوت‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺮ ﺧﻼف اﻧﺴﺎن داراي ﺗﺎرﻫﺎي ﺻﻮﺗﯽ و ﯾﺎ ﻏـﺪد اﺷـﮑﯽ ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ داراي‬
‫ﻣﺎدهاي ﻣﺮﮐﺐ ﺷﮑﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آنﻫﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف اﻧﺴﺎن داراي ﭘﺎﻫﺎﯾﯽ ﻣﺘﻌـﺪد ﻫﻤـﺮاه ﺑـﺎ‬
‫ﺑﺎدﮐﺶﻫﺎي ﻓﺮاوان ﺑﺮ روي آنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﺣﺴﺎس درد ﮐﺎرﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ داد ﻧﻤﯽزﻧﻨﺪ و ﯾﺎ ﮔﺮﯾﻪ ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ ﺑﻠﮑـﻪ ﺑﻌﻨـﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬
‫ﻣﺎده ﻣﺮﮐﺐ رﻧﮓ را در آب ﭘﺨﺶ ﮐﺮده و ﯾﺎ ﺑﺎدﮐﺶﻫﺎي ﺧﻮد را ﮐﻪ روي ﭘﺎﻫﺎﯾﺸﺎن ﻗـﺮار دارد‬
‫ﻣﻨﻘﺒﺾ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ 2.‬اﯾﻦ ﻣﺜﺎل را ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪاي از ﻣﺴـﺌﻠﮥ‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﮐﺎرﮐﺮدي ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورد ﭼﺮاﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﺜـﺎل ﮐﺎرﮐﺮدﻫـﺎي دو ﺣﺎﻟـﺖ ذﻫﻨـﯽ‬
‫ﯾﮑﺴﺎن ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ درد داﺷﺘﻦ در ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻔﺎوت دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜـﺎل‬

‫‪ .1‬در ﻃﺮح اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﻟﻮﯾﯿﺲ )‪ (1980‬و ﻧﺴﺮﯾﻦ )‪ (2000‬ﺑﻮدهام اﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﯿﺎق ﺑﺤﺚ‪ ‬ﻓﻌﻠﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ در آن دادهام‪.‬‬
‫‪2. Brusca, R. C. and Brusca, G. J: 2003‬‬
‫‪184 A Critical Study of the Functionalist Account of Mental...‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‬ ‫‪184‬‬
‫‪Seyed Ali Kalantari‬‬

‫درد ﮐﺸﯿﺪن ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن ﺳﺒﺐ ﺧﺮوﺟﯽ رﻓﺘﺎري ﻫﻤﭽﻮن اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺎدهاي ﻣﺮﮐﺒﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ درد‬
‫ﮐﺸ ﯿﺪن در اﻧﺴﺎن ﺳﺒﺐ ﺧﺮوﺟﯽ رﻓﺘﺎري ﻫﻤﭽﻮن دادزدن ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﮐﻪ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻧﯿﺰ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ‬
‫ﺳﯾﻧﺎ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻌﺎد در ﻓﻠﺳﻔﮥ اﺑن‪A.Ashraf Jahani‬‬

‫ﮐﺎرﮐﺮدي ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﻬﺎﯾﯽ آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ از ﺣﯿـﺚ ﺗﺒﯿـﯿﻦ ﭘﺪﯾـﺪة‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﭼ ﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻣﺰﯾﺘﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ رﻗﯿﺐ آن ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤـﺎﻧﯽ ﻧﺪاﺷـﺘﻪ و ﻟـﺬا دﻟﯿـﻞ‬
‫ﻣﻮﺟﻬﯽ ﺑﺮاي ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ از اﯾﻦ ﺣﯿﺚ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐـﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺣـﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ در ﺗﺒﯿـﯿﻦ ﻣﺴـﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘـﻖ‬
‫ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﮐﺎرﮐﺮدي‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ و ﻧﻘﺪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺟﻮابﻫﺎي ﻣﺤﺘﻤﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﺪاﻓﻌﯿﻦ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ راﺟﻊ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﮐﺎرﮐﺮدي در دو ﻣﺜﺎل ﻓـﻮق ﺧﻮاﻫﻨـﺪ داد را ﺑﺮرﺳـﯽ ﮐـﺮده و اﺳـﺘﺪﻻل‬
‫ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﮐﺪام از اﯾﻦ ﺟﻮابﻫﺎ ﯾﺎ ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﯾﺎ وي را در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﻬﺘﺮي‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺪاﻓﻊ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﻗﺮار ﻧﻤﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﮥ ﻧﻬﺎﯾﯽ آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد ﮐـﻪ‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ در ﺑﺎب ﺣـﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ ﭼﺮاﮐﻪ ﻫﺮدوي اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﺎت از ﺣﯿﺚ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﮥ ﻣﺤﺘﻤﻞ اول ﺑﺮاي ﻣﺪاﻓﻌﯿﻦ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﻣﻨﮑﺮ درد داﺷـﺘﻦ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ و ﯾﺎ ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن در دو ﻣﺜﺎل ﻓﻮق ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈـﻮر ﯾـﮏ ﻣـﺪاﻓﻊ ﻧﻈﺮﯾـﻪ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ادﻋﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ اﺣﺴﺎس درد داﺷﺘﻦ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دردﺷﺎن‬
‫ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ا ﻣﻮري ﻣﺜﻞ ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮردن اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و ﺑﺎﻋﺚ رﻓﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﮔﺮﯾﻪ‬
‫ﮐﺮدن و داد زدن ﻣﯽﺷﻮد و ﻟﺬا ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ ﻣﺬﮐﻮر را ﺑﺎﯾﺪ از داﯾﺮه ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﮐﻪ اﺣﺴﺎس‬
‫درد دارﻧﺪ ﮐﻨﺎر ﮔﺬارد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ از ﮐﺎرﮐﺮد اﺳﺖ ﮐـﻪ ﻗـﺒﻼً ﺗﻌﺮﯾـﻒ‬
‫»ﻣﺼﺪاﻗﯽ« ﮐﺎرﮐﺮد ﻧﺎﻣﯿﺪﯾﻢ‪ 1‬ﭼﺮاﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻣﺼـﺎدﯾﻖ )و ﻧـﻪ ﻧـﻮع( ﺧﺮوﺟـﯽﻫـﺎ و‬
‫وروديﻫﺎي درد اﻧﺴﺎن اﺳﺖ و ﭼﻮن اﯾﻦ ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﺑﺎ ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎ و وروديﻫﺎي ﺣﺎﻻت‬
‫ذﻫﻨﯽ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ در ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ و ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا در ﻣﻮﺿﻊ اول ﺧﻮد‬
‫ﺑﺮ ﺧﻼف اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ و ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾـﺎن درد ﻧﺴـﺒﺖ ﻧﻤـﯽدﻫـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ اﯾـﻦ ﭘﺎﺳـﺦ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﯽرﺳﺪ‪ .‬ﺑﯿﺎد دارﯾﻢ ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﺎن ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿـﻞ ﻣﻬـﻢ ﻧﻈﺮﯾـﻪ‬

‫‪ .1‬ﺑﺮاي ﯾﺎدآوري در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺼﺪاﻗﯽ ﮐﺎرﮐﺮد ﺑﻨﮕﺮﯾﺪ‪.‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

 ‫ﻧﻘﺪي ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ذﻫﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد و‪185 . . .‬‬ ‫‪Knowledge 185‬‬
‫ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﮐﻼﻧﺘﺮي‬

‫اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ را ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ »ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ ﺑﻮدن« ﻣﯿﮑﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻨﻬﻤـﺎﻧﯽ ﻧـﻮﻋﯽ از اﺳـﻨﺎد درد ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﻬﻮدي ﻣﯽداﻧﯿﻢ درد ﻣﯽﮐﺸﻨﺪ ﻋـﺎﺟﺰ اﺳـﺖ‪ ،‬اﻧﺘﻘـﺎد ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾـﺎن ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ آن ﺑﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﻬﻮدي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻧﺴﻮج ‪ c‬ﻫﺴﺘﻨﺪ داراي اﺣﺴﺎس درد ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳـﺖ‬
‫ي‬
‫ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺟﻮدات درد ﻧﺴـﺒﺖ ﻧﻤـﯽدﻫـﺪ‪ .‬اﮐﻨـﻮن ﻣـﺎ ﻧﯿـﺰ در ﭘﺎﺳـﺦ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد ﮐﻪ اﮔﺮ ﭼﻨﺎنﮐﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﺎن ادﻋـﺎ ﻣـﯽﮐﻨﻨـﺪ اﯾـﻦ ﻣﻄﺎﻟـﺐ‬
‫ﻣﻌﻘﻮل و ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ و ﯾﺎ ﻫﺸﺖﭘﺎﯾـﺎن ﮐـﻪ واﺟـﺪ ﻧﺴـﻮج ‪ C‬ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺣﺴﺎس درد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﻧﯿﺰ ﻣﻌﻘـﻮل و ﭘـﺬﯾﺮﻓﺘﻨﯽ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد ﮐـﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ وﻗﺘﯽ ﺷﯿﺮ ﻣﯽﺧﻮرﻧﺪ اﺣﺴﺎس درد ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ و ﺷـﺮوع ﺑـﻪ ﺧﻤﯿـﺎزه ﮐﺸـﯿﺪن‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﯿﺰ ﻣﻌﻘﻮل و ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن اﮔﺮﭼـﻪ ﮔﺮﯾـﻪ‬
‫ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ و داد ﻧﻤﯽزﻧﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم درد ﮐﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ ﻣـﯽدﻫﻨـﺪ و ﯾـﺎ‬
‫ﻣﺎده ﻣﺮﮐﺐ رﻧﮓ را در آب ﭘﺨﺶ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل‪ ،‬ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﺎن ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در دو‬
‫ﻣﺜﺎل ﻓﻮق ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ و ﯾﺎ ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن را از ﻟﯿﺴﺖ ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﮐـﻪ درد ﻣـﯽﮐﺸـﻨﺪ ﮐﻨـﺎر‬
‫ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﯾﺸﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺎ اﺗﻬﺎم »ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ ﺑﻮدن« روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﻼﺻـﻪ‬
‫آﻧﮑﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﺎن ﺣﻖ ﻧﺪارﻧﺪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دو ﻣﺜﺎل ﻓﻮق‪ ،‬ﻣﻨﮑﺮ درد داﺷﺘﻦ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ و‬
‫ﯾﺎ ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن ﺷﻮﻧﺪ؛ در ﻏﯿﺮاﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎ اﺗﻬﺎم »ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ ﺑﻮدن« )ﯾﻌﻨﯽ ﻫﻤـﺎن اﺗﻬـﺎﻣﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮﻋﯽ وارد ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ( روﺑﺮو ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﮥ ﻣﺤﺘﻤﻞ دوم ﺑﺮاي ﻣﺪاﻓﻊ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ از ﮐﺎرﮐﺮد درد در ﺳﻪ ﻣﻮرد‬
‫اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾﺎن و ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨـﯽ اراﺋـﻪ ﮐﻨـﺪ ﮐـﻪ ﺑﻨـﺎ ﺑـﺮ آن ﺗﻌﺮﯾـﻒ‪ ،‬ﮐـﺎرﮐﺮد درد در‬
‫ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن و ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ در دو ﻣﺜﺎل ﻓﻮق ﺑﺎ ﮐﺎرﮐﺮد درد در اﻧﺴﺎن ﯾﮑﺴﺎن ﺑﻮده و ﻟﺬا ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ‪ ،‬درد در ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن و ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ ﺑﺎ درد در اﻧﺴـﺎن ﺣـﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ‬
‫ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اراﺋﮥ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ از درد ﮐﻪ ﺑﻨﺎ ﺑـﺮ آن درد در ﻫﺸـﺖﭘﺎﯾـﺎن و ﻣﻮﺟـﻮدات‬
‫ﻣﺮﯾﺨﯽ ﺑﺎ درد در اﻧﺴﺎن ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺪاﻓﻊ ﮐـﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻣـﯽﺑﺎﯾﺴـﺖ ﯾـﮏ‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ »اﻧﺘﺰاﻋﯽ« از ﮐﺎرﮐﺮد درد در ﻣﻮارد اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن و ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪،1‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﺑﯿﺎن ﮐﻨﺪ ﮐﻪ وروديﻫﺎ و ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎي رﻓﺘﺎري ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم درد ﮐﺸﯿﺪن اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن‬

‫‪ .1‬ﺑﺮاي ﯾﺎدآوري در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ اﻧﺘﺰاﻋﯽ ﮐﺎرﮐﺮد ﺑﻨﮕﺮﯾﺪ‪.‬‬

‫‪186 A Critical Study of the Functionalist Account of Mental...‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‬ ‫‪186‬‬
‫‪Seyed Ali Kalantari‬‬

‫و ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ ﻣﺼﺎدﯾﻘﯽ از ﯾﮏ ﻧﻮع واﺣﺪ‪ 1‬رﻓﺘﺎري ﻫﺴـﺘﻨﺪ؛ ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻣﺜـﺎل‪ ،‬در ﻣـﻮرد‬
‫ورودي درد در اﻧﺴﺎن و ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ ادﻋﺎ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮردن و ﺷـﯿﺮ ﺧـﻮردن ﻫـﺮ دو‬
‫ﻣﺼﺎدﯾﻘﯽ از ﯾﮏ ﻧﻮع واﺣﺪ ﻣﺤﺮك ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﻮده و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﻮرد ﺧﺮوﺟﯽ درد در اﻧﺴـﺎن و‬
‫ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ و ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن ادﻋﺎ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﺮﯾﻪ ﮐـﺮدن و ﺧﻤﯿـﺎزه ﮐﺸـﯿﺪن و اﻧﺘﺸـﺎر ﻣـﺎده‬
‫ﺳﯾﻧﺎ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻌﺎد در ﻓﻠﺳﻔﮥ اﺑن‪A.Ashraf Jahani‬‬

‫ﻣﺮﮐﺒﯽ ﻣﺼﺎدﯾﻘﯽ از ﯾﮏ ﻧﻮع واﺣﺪ رﻓﺘﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﻓﺮﺿﯿﻪاي ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽﺑـﻮد آﻧﮕـﺎه‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ ادﻋﺎ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﺮد درد در ﺳﻪ ﻣﻮرد اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻫﺸـﺖﭘﺎﯾـﺎن و ﻣﻮﺟـﻮدات‬
‫ﻣﺮﯾﺨﯽ ﯾﮑﺴﺎن ﺑﻮده و ﻟﺬا درد در ﻫﺸﺖﭘﺎﯾﺎن و ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨـﯽ ﺑـﺎ درد در اﻧﺴـﺎن ﺣـﺎﻻت‬
‫ذﻫﻨﯽِ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا ﻧﯿﺰ ﻣﻌﻘﻮل ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﯽرﺳﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑـﻪﻃـﻮر ﻣﺜـﺎل‪،‬‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯽ ﻣﺜﻞ ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدن و ﺧﻤﯿﺎزه ﮐﺸﯿﺪن را ﻣﺼـﺎدﯾﻘﯽ از ﯾـﮏ ﻧـﻮع‬
‫واﺣﺪ رﻓﺘﺎري ﺗﻠﻘﯽ ﮐﻨﺪ آﻧﮕﺎه اﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺎﻣﻌﻘﻮل ﻣﯽاﻧﺠﺎﻣﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽاي ﮐﻪ‬
‫ﺷﻬﻮداً ﻣﯽداﻧﯿﻢ ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ! ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﯽداﻧـﯿﻢ‬
‫درد در اﻧﺴﺎن ﻧﻮﻋﺎً ﺑﺎ ﺑﺮون داد رﻓﺘﺎري ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدن و ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ ﺑﯽﺣﻮﺻـﻠﮕﯽ در اﻧﺴـﺎن ﺑـﺎ‬
‫ﺑﺮون داد رﻓﺘﺎري ﺧﻤﯿﺎزه ﮐﺸﯿﺪن ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا ادﻋﺎ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﺮﯾـﻪ ﮐـﺮدن و‬
‫ﺧﻤﯿﺎزه ﮐﺸﯿﺪن ﻣﺼﺎدﯾﻘﯽ از ﯾﮏ ﻧﻮع واﺣﺪ رﻓﺘﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ آﻧﮕﺎه ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺎﻣﻌﻘﻮل را‬
‫ﻧﯿﺰ ﺑﭙﺬﯾﺮد ﮐﻪ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ درد داﺷﺘﻦ و ﺑﯽﺣﻮﺻﻠﮕﯽ ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎي رﻓﺘﺎري ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ دارﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫اﮔﺮ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا ادﻋﺎ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ درد داﺷﺘﻦ و ﺑـﯽﺣﻮﺻـﻠﮕﯽ ﺧﺮوﺟـﯽﻫـﺎي رﻓﺘـﺎري‬
‫ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ دارﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﮔﺮ ﺑﻪ دﻟﯿﻠﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ادﻋﺎ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾـﻦ ﺣـﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ وروديﻫـﺎي‬
‫ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﻫﻢ دارﻧﺪ آﻧﮕﺎه وي ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ادﻋﺎ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨـﯽ‬
‫درد داﺷﺘﻦ و ﺑﯽ ﺣﻮﺻﻠﮕﯽ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﺷﻬﻮداً ﺣﺮﻓﯽ ﻧﺎدرﺳـﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬اﺷﮑﺎل ﭘﺎﺳﺦ اﺧﯿﺮ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا آن اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻧﻤـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﯿـﺎن‬
‫ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﭘﺲ ﻣﺨﺘﺼﺮ آﻧﮑﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺪﻻﻻت ﻓﻮق‪ ،‬ﮐـﺎرﮐﺮدﮔﺮا‬
‫ﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﮑﺮ درد داﺷﺘﻦ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ و ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾـﺎن در دو ﻣﺜـﺎل ﻓـﻮق ﺷـﻮد و ﻧـﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺗﺒﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در دو ﻣﺜﺎل ﻓﻮق ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺮﯾﺨﯽ و ﻫﺸﺖ ﭘﺎﯾـﺎن داراي‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ ﯾﮑﺴﺎن )ﯾﻌﻨﯽ درد( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬و اﯾﻦ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺒﯿﯿﻦ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﮐﺎرﮐﺮدي ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪1. Same kind‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

‫‪Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017‬‬

 ‫ﻧﻘﺪي ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ذﻫﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎرﮐﺮد و‪187 . . .‬‬ ‫‪Knowledge 187‬‬
‫ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﮐﻼﻧﺘﺮي‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي‬
‫در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﯿﺎن دو ﻧﺴﺨﮥ ﻣﺘﻔﺎوت از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ )ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﮐﺎرﮐﺮدي( ﺗﻤﺎﯾﺰ ﮔﺬاﺷﺘﯿﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑـﯽ )ﮐـﻪ ﻫﻤـﺎن‬
‫ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻣﻌﺮوف در ادﺑﯿﺎت ﻓﻠﺴﻔﯽ اﺳﺖ( اﮔﺮ ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨـﯽ در ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ‬
‫ي‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬آن ﺣﺎﻟـﺖ داراي ﺗﺤﻘـﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑـﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮح دادﯾﻢ ﮐﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﺪاﻓﻌﯿﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ آن اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻧﻈﺮﯾﮥ اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﻌﻘﻮﻟﯽ از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ اراﺋﻪ ﻧﮑﺮده و ﻟﺬا ﺑﺎﯾﺴـﺘﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻔﻊ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﮔﺎم ﺑﻌﺪي اﺳﺘﺪﻻل ﮐﺮدﯾﻢ ﮐـﻪ ﻧﺴـﺨﮥ ﻣﻌﻘـﻮل‬
‫دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ از ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ وﺟﻮد دارد )ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘـﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﮥ ﮐـﺎرﮐﺮدي(‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎرﮐﺮدي ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻔﺎوت دارﻧﺪ ﺗﺤﻘﻖ‬
‫ﯾﺎﺑﺪ ﻣﺎ آن ﺣﺎﻟﺖ را ﺣﺎﻟﺘﯽ ﻣﯽﻧﺎﻣﯿﻢ ﮐﻪ داراي ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﮐﺎرﮐﺮدي اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ روﺷﻦ‬
‫ﮐﺮدﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﯽ اي ﮐﻪ ﯾﺎ داراي ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﮥ ﻓﯿﺰﯾﮑـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ و ﯾـﺎ داراي ﺗﺤﻘـﻖ‬
‫ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﮐﺎرﮐﺮدي‪ ،‬ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ داراي ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻣﯽﮔـﻮﯾﯿﻢ‪ .‬در ﮔـﺎم آﺧـﺮ اﺳـﺘﺪﻻل‬
‫ﮐﺮدﯾﻢ ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮥ ﮐﺎرﮐﺮدي ﻧﯿﺴـﺖ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠـﻪ‬
‫اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﻈﺮ ﻓﻼﺳﻔﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮا‪ ،‬ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ‬
‫از ﺣﯿﺚ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﭘﺪﯾﺪة ﺗﺤﻘﻖ ﭼ ﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻣﺰﯾﺘﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ رﻗﯿﺐ آن ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻈﺮﯾـﮥ اﯾﻨﻬﻤـﺎﻧﯽ‬
‫ﺣﺎﻻت ذﻫﻨﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﻟﺬا دﻟﯿﻞ ﻣﻮﺟﻬﯽ ﺑﺮاي ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﮔﺮاﯾﯽ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﻧﻈﺮﯾـﮥ‬
‫اﯾﻨﻬﻤﺎﻧﯽ از اﯾﻦ ﺣﯿﺚ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪■ .‬‬
188 A Critical Study of the Functionalist Account of Mental... ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‬ 188
Seyed Ali Kalantari

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

Block, N., ‘Troubles with functionalism’, in Block (1980a), 1978.

A.Ashraf ‫ﻓﻠﺳﻔﮥ اﺑن‬
JahaniN.,
Block, ‫ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻌﺎد در‬
Readings ‫ ﺳﯾﻧﺎ‬Philosophy of Psychology, Vol. 1
the in
Cambridge, MA: Harvard University Press, 1980a.
Block, N., ‘What is functionalism?’, in Block (1980a), 1980b.
Block, N., ‘Inverted earth’, in Philosophical Perspectives, 4, ed. J.
Tomberlin, Northridge: Ridgeview Publishing Company, 1990.
Block, N., “Anti-reductionism slaps back”: Mind, causation, world’,
Philosophical Perspectives, 11, pp. 107–33, 1997.
Brusca, R. C. and Brusca, G. J. Invertebrates 2nd Eds, Sinauer,
Associates, Sunderland, Mass, 2003.
Guttenplan, S., A Companion to the Philosophy of Mind
Cambridge, MA: Blackwell, 1995.
-Jackson, F., ‘What Mary didn’t know’, Journal of Philosophy, 83,
pp. 291–5, 1986.
Kim, J., ‘Physicalism and the multiple realizability of mental
states’, in Block (1980a), 1972.
Lewis, D., ‘Mad pain and Martian pain’, in Block (1980a), 1980.
Lycan, W.G., ‘Functionalism’, in Guttenplan ,1995.
Nasrin, M., 'Multiple Realizability: Also a Difficulty for
Functionalism', Journal of Consciousness Studies, Vol. 7: pp. 25-34,
2000.
Putnam, H., ‘Minds and machines’, in Putnam (1975b), 1960.
Putnam, H., ‘The nature of mental states’, in Block (1980a), 1967.
Putnam, H., ‘Philosophy and our mental life’, in Block (1980a),
1975a.
Putnam, H., Mind, Language and Reality: Philosophical Papers.
Vol. 2, London: Cambridge University Press, 1975b.

Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017

Knowledge, No.75/1 – autumn and winter 2016- 2017

 260 Knowledge

A Critical Study of the Functionalist Account of Mental

States on the Basis of the Definition of Function and
Multiple Realizability

Seyed Ali Kalantari

Abstract
According to the type identity theory of the mind, mental states are
identical to brain states. The functionalist theory of the mind, on the
other hand, defines mental states on the basis of their functional role
in our neurological systems. The type identity theory has been
criticized in the literature on various grounds, the most important of
which concerns the idea of multiple realizability. According to the
multiple realizability theory, different brain states, although they may
have different physical structure, can realize the same mental states.
This means that differentbeings, despite being radically different in
terms of their brain structure, can have the same mental states. The
main criticism of functionalists of the type identity theory concerns
the idea of multiple realizability, namely, that the type identity theory
cannot give a plausible account of multiple realizability. The main
claim in this paper is that the functional account falls prey to the same
pitfall. In order to substantiate the claim, I will first propose a new
version of the multiple realizability theory, followed by the argument
that the functional account cannot explain the new version of multiple
realizability. It is concluded that in terms of explaining the idea of
multiple realizability, the functionalist account does not enjoy any
particular advantage over its rival, namely the type identity theory.

Keywords: mental states- identity- functionalism- multiple

realizability

 Assistant professor of philosophy at University of Isfahan.

Email Address: a.kalantari@ltr.ui.ir

Knowledge, No.76/1 – Spring and Summer 2017