12/26/21, 8:33 PM Menstrualni ciklus (opšta embriologija 3. deo) - Fascija.

com

 Home  Lekcije   Testovi   Flash kartice   Prijemni ispit   Skripte  Muzej  Usluge   

 Pretraži    

- Advertisement - OPSTA EMBRIOLGIJA, SVE

LEKCIJE:

Lekcija 1: Gametogeneza
 EMBRIOLOGIJA, OPŠTA EMBRIOLOGIJA
Lekcija 2: Ženski
Menstrualni ciklus (opšta Reproduktivni Sistem

embriologija 3. deo) Lekcija 3: Menstrualni ciklus

 PROCESS  AUGUST 22, 2019  LEAVE A COMMENT Lekcija 4: Muški Reproduktivni

Sistem
Lekcija 5: Oplođenje -
Fertilizacija
Lekcija 6: Preembrionalni
Period Razvića
Lekcija 7: Embrionalni Period
Razvića
Lekcija 8: Fetalni Period
Razvića
Lekcija 9: Ekstraembrionalne
strukture: Posteljica, Horion,
Amnion i Pupčanik

Menstrualni ciklus predstavlja vreme između dva

menstrualna
krvarenja. Prvi dan menstrualnog krvarenja označava početak
ciklusa, - Advertisement -
a njegovim krajem se označava dan pre početka sledećeg krvarenja.
U toku menstrualnog ciklusa, pod dejstvom hormona, dolazi
do
promena na čitavom organizmu ali posebno na nivou jajnika i
materice.  Menstrualni ciklus najčešće traje između 21 i
35 dana.
Prva menstruacija se naziva menarha i najčešće se javlja između 12. i
13. godine života (pubertet). Poslednja menstrucija je menopauza i 
obično nastupa oko 51 godine života, ona označava kraj germinativnog
perioda žene. (nakon menopauze žena više nije u stanju da zatrudni)

https://fascija.com/embriologija/menstrualni-ciklus-embriologija-3-deo/ 1/11
12/26/21, 8:33 PM Menstrualni ciklus (opšta embriologija 3. deo) - Fascija.com

U toku menstrualnog ciklusa, najveće promene se dešavaju

na nivou
jajnika i uterusa. Prema tome, možemo posmatrati ovarijalni ciklus i
uterini
ciklus.
 Sve promene koje
se javljaju u toku menstrualnog ciklusa nastaju pod
dejstvom hormona hipofize: folikulostimulirajući hormon (FSH) i
luteinizirajući hormon (LH),
za čiju sintezu je ključan hipotalamus.

a. Ovarijalni ciklus
Da bismo mogli u potpunosti da shvatimo menstrualni ciklus, treba se
podsetiti da u toku embrionalnog razvića nastaje enorman broj
primordijalnih folikula, koji će ostati takvi sve do puberteta. U
pubertetu započinje lučenje FSH i LH čime se ciklično aktiviraju
primordijalni folikuli i podležu diferencijaciji.
Ovarijalni ciklus ima tri faze:
1. Folikularna
faza
2. Ovulatorna
faza – ovulacija
3. Lutealna
faza
Pre nego što opišemo svaku od njih, potrebno je osvrnuti se na folikule.
1. Primordijalni folikuli – nastaju u toku embrionalnog razvića,tako što
svaka primarna oocita biva okružena jednim slojem pljosnatih,
folikularnih ćelija. Na rođenju ih ima preko 1.800.000 ali se njihov broj
smanji na 200.000 do puberteta. (slika 3.1.)

Slika 3.1. Primordijalni folikul

2. Primarni folikul – razvija se iz primordijalnog, dolazi do

diferencijacije pljosnatih folikularnih ćelija u kockaste. (rani primarni
https://fascija.com/embriologija/menstrualni-ciklus-embriologija-3-deo/ 2/11
12/26/21, 8:33 PM Menstrualni ciklus (opšta embriologija 3. deo) - Fascija.com

folikul) (slika 3.2.)

Slika 3.2. Rani primarni folikul

Folikularne ćelije se dele mitotskom deobom i formiraju više slojeva,

što se naziva zona granulosa. Takođe se u ovom periodu počinje
vizuelizovati zona pellucida. To je glikoproteinski omotač koji okružuje
jajnu ćeliju. Sintetišu ga kako oocit tako i folikularne ćelije i ima ključnu
ulogu u toku oplodnje. On omogućava vezivanje spermatozoida i
započinjanje akrozomalne reakcije. (kasni primarni folikul) (slika 3.3.)

Slika 3.3. Kasni primarni folikul

3. Sekundarni (antralni) folikul – nastaje daljim umnožavanjem

folikularnih ćelija zone granuloze. Između ovih slojeva dolazi do

https://fascija.com/embriologija/menstrualni-ciklus-embriologija-3-deo/ 3/11
12/26/21, 8:33 PM Menstrualni ciklus (opšta embriologija 3. deo) - Fascija.com

formiranja šupljine – antrum folikula koja je ispunjena folikularnom

tećnošću.
Oko granuloza ćelija, dolazi do diferenciranja ćelija vezivnog tkiva
jajnika i formira se theca interna i theca externa. One su izuzetno bitna
komponenta, jer njihovim nastankom, folikul postaje osetljiv na FSH i
LH. (slika 3.4.)

Slika 3.4. Sekundarni (antralni) folikul

* Primarni i primordijalni folikuli nisu

osetljivi na hormonske
promene, što znači da ne podležu promenama u toku
menstrualnog
ciklusa. Samo oni folikuli koji su na početku folikularne faze
dostigli
stadijum sekundarnog (antralnog)
folikula, ulaze u ovarijalni ciklus i
dalje se razvijaju.
4. Tercijarni (de Graaf) folikul – nastaje daljim razvojem folikula, sada
pod uticajem hormona. Najbitnija promena jeste širenje antruma, koji
zauzima sve veću i veću površinu. (slika 3.6.)Na ovaj način folikularne
ćelije zone granuloze bivaju podeljene u četiri grupe: (slika 3.5.)
1. Corona radiata – ćelije koje se nalaze oko oocite. Cumulus
oophorus – grupa ćelija koja povezuje oocitu i coronu radiatu sa
drugim delovima folikula
2. Cumulus oophorus – grupa ćelija koja povezuje oocitu i coronu
radiatu sa drugim delovima folikula
3. Periantralne ćelije – folikularne ćelije koje okružuju antrum
folikula
4. Membrana ćelije – nalaze se na periferiji, u direktnom kontaktu
sa ćelijama teke interne.
https://fascija.com/embriologija/menstrualni-ciklus-embriologija-3-deo/ 4/11
12/26/21, 8:33 PM Menstrualni ciklus (opšta embriologija 3. deo) - Fascija.com

Slika 3.5. Tercijarni (De Graaf) folikul

Slika 3.6. Širenje antruma folikula

Ovarijalni ciklus:
I Folikularna faza
Započinje sa povećanim lučenjem FSH i LH
i poklapa se sa
menstruacijom i proliferativnom fazom uterinog ciklusa. Kao što
je već
naglašeno, samo oni folikuli koji su u datom trenutku u stadijumu
sekundarnog folikula, započinju dalji razvoj.
Luteinizirajući
hormon (LH) deluje na teka ćelije da luče androgene
(testosteron,
androstendion i dihidroepiandrosteron).
Oni su
prekursori estrogena i difunduju do folikularnih ćelija zone granuloze.
Pod dejstvom folikulostimulirajućeg hormona (FSH), folikularne ćelije
prevode androgene u estrogene (17-β-estradiol, estron i estriol). FSH i
Estrogeni zajedno dalje utiču kako na dalji razvoj folikula, tako i na
promene endometrijuma materice. (slika 3.7.)

https://fascija.com/embriologija/menstrualni-ciklus-embriologija-3-deo/ 5/11
12/26/21, 8:33 PM Menstrualni ciklus (opšta embriologija 3. deo) - Fascija.com

Slika 3.7. Međusobno sudejstvo ćelija teke interne i folikularnih ćelija

U folikularnu fazu uvek ulazi nekoliko

folikula međutim, njihova brzina
razvijanja varira, te uvek postoji jedan prednjačeći
(vodeći) folikul i
nekoliko pratećih
folikula. Ono što utiče na brzinu rasta folikula jeste
količina FSH
receptora na površini granuloza ćelija. (što je veći broj
receptora, to se
folikul brže razvija)
Treba naglasiti da je atrezija svakog od
folikula moguća u bilo kom
trenutku menstrualnog ciklusa. Ono što inicira
njegovu degeneraciju
jeste smanjenje receptora za FSH na folikularnim ćelijama.
Folikularna faza traje 12-14 dana i pred njen kraj, vodeći
folikul dostiže
veličine preko 20 milimetara. Ovakav folikul se naziva preovulatornim
i njegovo pucanje će
označiti početak ovulacije.

II Ovulatorna faza – ovulacija

Ovulacija predstavlja proces oslobađanja
jajne ćelije iz zrelog
preovulatornog folikula.
10 do 12 sati pre ovulacije dolazi do
naglog porasta luteinizirajućeg
hormona (LH), što se naziva LH pik. Ovim započinju strukturelne
promene na preovulatornom folikulu koje
će dovesti do njegovog
prskanja i oslobađanja oocite.

III Lutealna faza

Nastupa odmah nakon ovulacije i traje u proseku 12 – 17 dana. Jajna
ćelija, zajedno sa zonom pellucidom i folikularnim ćelijama corone
radiate, napušta jajnik i preko fimbrija dospeva u šupljinu jajovoda.

https://fascija.com/embriologija/menstrualni-ciklus-embriologija-3-deo/ 6/11
12/26/21, 8:33 PM Menstrualni ciklus (opšta embriologija 3. deo) - Fascija.com

Dalje se, pod dejstvom cilija epitela jajovoda kreće ka uterusu. (slika
3.8.)
U jajniku ostaje deo folikula i to deo
folikularnih ćelija, ćelije teke
interne i externe. Nakon prskanja folikula,
antrum folikula biva
ispunjen krvlju i tako nastaje corpus haemorrhagicum koji
se vrlo brzo
diferencira u corpus luteum.

Slika 3.8. Prskanje tercijarnog folikula i lutealna faza

Corpus
luteum (žuto telo) je izuzetno bitna struktura čija glavna uloga
jeste
lučenje progesterona. Progesteron
ima uticaja na endometrijum i
prevodi ga u sekretornu fazu. U sekretornoj fazi,
endometrijum je
spreman da prihvati plod, ukoliko je došlo do oplodnje.

https://fascija.com/embriologija/menstrualni-ciklus-embriologija-3-deo/ 7/11
12/26/21, 8:33 PM Menstrualni ciklus (opšta embriologija 3. deo) - Fascija.com

Žuto telo će biti hormonski aktivno sve

do kraja lutealne faze, dalje
njegova sudbina zavisi od toga da li je došlo do
oplodnje ili ne.
1. Ukoliko
je došlo do oplodnje: ćelije sinciciotrofoblasta luče β-
HCG.
On deluje na žuto telo i održava njegovu aktivnost. Od ovog
trenutka, žuto telo
se naziva corpus luteum graviditatis.
2. Ukoliko
NIJE došlo do oplodnje: bez dejstva β-HCG-a, žuto telo
prestaje da luči progesteron, rudimentira i prelazi u ožiljno tkivo,
corpus albicans.

b. Uterini ciklus
Predstavlja niz promena koje se dešavaju na materici u toku
menstrualnog ciklusa. Da bi se lakše objasnio uterini ciklus, potrebno je
poznavati histološku građu endometrijuma. Endometrijum se može
podeliti na dva sloja:

1. Stratum functionale (funkcionalni endometrijum) – deo

endometrijuma koji u toku menstrualnog ciklusa podleže
promenama i ukoliko ne dođe do implantacije dolazi do nejgovog
odlubljivanja (menstruacija). Može se podeliti na dva dela:
Stratum compactum – površniji, kompaktni sloj. Sastavljen
iz cilindričnog epitela ispod kog se nalazi stroma sa
hipertrofičnim ćelijama. U ovom delu se nalaze izlazni delovi
uterinih žlezda.
Stratum spongiosum – sunđerasti sloj, sa veoma malo
strome i velikim brojem izvijuganih, dubokih uterinih žlezdi
zbog kojih i poprima sunđerast izgled. U stromi se nalaze
izvijugani krvni sudovi.
2. Stratum basale (bazalni endometrijum) – deo endometrijuma
koji se nikada ne odlubljuje. On sadrži dno uterinih žlezda i
začetke krvnih sudova, od kojih će se funkcionalni sloj
regenerisati u toku proliferativne faze. (slika 3.9.)

https://fascija.com/embriologija/menstrualni-ciklus-embriologija-3-deo/ 8/11
12/26/21, 8:33 PM Menstrualni ciklus (opšta embriologija 3. deo) - Fascija.com

Slika 3.9. Histološka građa endometrijuma

Uterusni ciklus takođe ima tri faze: (slika 3.10.)

1. Menstruacija (menstrualno krvarenje) – traje od 3-5 dana (2-7
dana je prihvatljivo kao normalno). Dolazi do odlubljivanja
funkcionalnog endometrijuma i izgubi se u roseku 10-80 ml krvi.
2. Proliferativna faza – poklapa se sa folikularnom fazom
ovarijalnog ciklusa. Usled lučenja velike količine estrogena, dolazi
do aktivacije bazalnog sloja endometrijuma i njegove proliferacije.
Na ovaj način dolazi do potpune regeneracije funkcionalnog sloja
endometrijuma.
3. Sekretorna faza – nastupa nakon ovulacije i poklapa se sa
lutealnom fazom ovarijalnog ciklusa. Sa formiranjem žutog tela,
luči se velika količina progesterona. On deluje na endometrijum i
dovodi do niza strukturelnih promena koje ga pripremaju za
potencijalnu implantaciju ploda.
Stroma: krvni sudovi postaju maksimalno izuvijani, takođe
dolazi do diferencijacije stroma ćelija što se naziva
pseudodecidualna reakcija
Žlezde: postaju maksimalno izuvijane a u njihovim ćelijama
se formiraju vakuole sa glikogenom. On je izuzetno bitan jer
će u daljoj fazi ishranjivati jajnu ćeliju ili zigot (zavisi da li je
došlo do oplodnje ili ne), sve dok ne dođe do implantacije ili
do završetka ciklusa.
https://fascija.com/embriologija/menstrualni-ciklus-embriologija-3-deo/ 9/11
12/26/21, 8:33 PM Menstrualni ciklus (opšta embriologija 3. deo) - Fascija.com

Slika 3.10. Prikaz uterusnog ciklusa po danima

Podeli:

       

 Tagged folikuli, građa endometrijuma, menarha, menopauza,

menstrualni ciklus, ovarijalni ciklus, uterini ciklus
Share:       

Author: Process

Preporučujemo:

Razvoj Jetre, Oplođenje – Razvoj Embrionalni

Žučnih puteva, Fertilizacija Reproduktivnog Period Razvića
Pankreasa i (opšta Trakta: (opšta
Slezine embriologija 5. Unutrašnji Polni embriologija 7.
deo) Organi deo)

← Ženski Reproduktivni sistem (opšta embriologija 2.deo)

Muški Reproduktivni Sistem (opšta embriologija 4. deo) →

https://fascija.com/embriologija/menstrualni-ciklus-embriologija-3-deo/ 10/11
12/26/21, 8:33 PM Menstrualni ciklus (opšta embriologija 3. deo) - Fascija.com

Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.

USLUGE: PREDMETI: TESTOVI:

Medicinska ilustracija Embriologija Dermatovenerologija

PowerPoint prezentacije Histologija Neurologija
Eseji, Seminarski, Diplomski Biohemija Sudska medicina

O nama | Ilustracije | Politika privatnosti | Kolačići (Cookies)

Copyright © 2021 Fascija.com

https://fascija.com/embriologija/menstrualni-ciklus-embriologija-3-deo/ 11/11